Tips tegen hoesten

De R is weer in de maand en de tijd van het hoesten en proesten breekt weer aan. Wat kun je adviseren?

Hoest: een schoonmaakactie

Hoesten is een natuurlijke reactie van het lichaam om slijm, irriterende stoffen en ziektekiemen de luchtpijp of de longen uit te werken. Dat gebeurt nadat vreemde stoffen of deeltjes zijn vastgelopen in het slijmvlies aan de binnenkant van de luchtpijp. Hierdoor wordt dat slijmvlies geprikkeld en dat lokt de hoestreflex uit. Zo kan het lichaam ingeademde stofdeeltjes, ziektekiemen, rook of andere vervuilde lucht kwijtraken. Zonder hoest is het niet mogelijk de luchtwegen schoon te houden en kan makkelijk een longontsteking ontstaan.

Vele oorzaken

We denken bij hoest al gauw aan verkoudheid of griep, maar hoest kan meerdere oorzaken hebben: • diverse aandoeningen van de luchtwegen. Naast verkoudheid of griep kan dat zijn: kinkhoest, bronchitis, astma, COPD, longontsteking, tuberculose, of longkanker; • roken (actief of passief in een rokerige ruimte of bij brand); • allergie, meestal voor huisstofmijt of dieren; • droge lucht; • verslikken (eenmalig); • bijwerking van ACE-remmers; • hoest: na veel hoesten is het slijmvlies zo geïrriteerd dat de hoestreflex blijft optreden.

Twee soorten hoest

• Niet-productieve hoest, oftewel droge hoest, kriebelhoest of prikkelhoest: hierbij wordt er nauwelijks slijm opgehoest. In het geval van een virusinfectie gaat

het meestal binnen één of twee weken over, tenzij er prikkeling aanwezig blijft. • Productieve hoest: er wordt slijm opgehoest. Als iemand koorts heeft en slijm ophoest, is er vrijwel altijd sprake van een luchtweginfectie. • ‘Vastzittende hoest’ is geen type hoest, het is ook niet duidelijk wat ermee bedoeld wordt. Vraag daarom altijd verder als iemand advies vraagt bij ‘vastzittende hoest’. Zit er ‘iets vast’ dat blijft prikkelen? Dan gaat het om prikkelhoest. Blijft er slijm vastzitten? Dan gaat het om productieve hoest.

Wanneer tegengaan?

Moet je hoest wel tegengaan? Als er echt vuil wordt opgehoest, is het hoesten functioneel. Maar wat als iemand zo veel hoest dat de nachtrust in het gedrang komt, of dat de borst- en buikspieren overbelast raken? Als hoest autonoom optreedt zonder dat er iets afgevoerd wordt, is het beter om de hoest te onderdrukken. Verwijs naar de huisarts als hoest na drie weken niet over is.

Tips

Probeer het schrapen van de keel of kuchen te onderdrukken. • Door veel te drinken, bij voorkeur warme dranken, raakt de keel minder geïrriteerd. • Honing verzacht de keel en kan daarmee de hoest verlichten.

Pas wel op met kinderen tot 1 jaar oud, want honing kan botulismebacteriën bevatten die voor hen schadelijk kunnen zijn. • Of gebruik verzachtende hoestsiroop met honing, althea, tijm of saccharose. • Sabbelen op een dropje of keelpastille verzacht ook de keel en kan daarmee de hoest onderdrukken. • Wijs diabetici op de hoeveelheid suiker in bovenstaande producten. • Goed ventileren zorgt voor schonere lucht. • Hoest bij droge lucht: zorg voor luchtbevochtiging. • Rokershoest? Stoppen met roken is de beste remedie. Net na het stoppen kan de hoest eerst erger worden.

Hoestmiddel adviseren

De effectiviteit van hoestmiddelen en slijmoplossende middelen is niet goed onderzocht. Het is dus niet aangetoond dat ze helpen. Toch hebben veel mensen graag ‘een middeltje’ om de hoestprikkel te dempen. Benadruk dat dit alleen geschikt is voor droge hoest of kriebelhoest die niet overgaat met verzachtende middelen. Een middel met noscapine (stroop of dragees) is eerste keus bij cliënten vanaf 3 jaar die last hebben van hoest. Dit kan de hoestprikkel ongeveer vier uur onderdrukken. Let op: bij productieve hoest moet je de hoestprikkel niet dempen!

Bron: UA