Hélaba. Een straf magazine voor iedereen die jong is of wil blijven

EEN STRAF MAGAZINE VOOR IEDEREEN DIE JONG IS OF WIL BLIJVEN

EEN STRAF MAGAZINE VOOR IEDEREEN DIE JONG IS OF WIL BLIJVEN

Rond de tafel

Alle jeugdbewegingen aan het woord

Siel Verhanneman Nieuwe generatie poëzie

KLJ-LEUVEN Diestsevest 32 bus 3b 3000 Leuven

Knutselhoek Hélaba P924877 Verschijnt vier keer per jaar December 2021

10 _ 21

Verkoopprijs €6,-

Pimp jouw KLJ-lokaal

Over zijn nieuw begin

Sam Bettens

nr.10 12/2021

HÉLABA

KLJ-Postkaartjes 5 re de waa nen rom K post LJk de m aartjes ax z ijn

Ze zijn dé ultieme verrassing, want in socialemediatijden verwacht niemand nog een echt kaartje.

Ze z blij ijn ee ven n d ta her stbar e, e inn erin g.

ijn Ze z nlijk. oo je pers nt dat kt o e Je to gie ste . r d ene ieman in

Colofon

Redactie Diestsevest 32 bus 3b - 3000 Leuven - helaba@klj.be​- 016 47 99 99 Hoofdredactie Jonas Smeulders Verantwoordelijke uitgever Isabelle Myncke Coördinatie en eindredactie Jonas Smeulders, Maud Vanmeerhaeghe (Xpair Communication) Redactieraad Jessie Broos, Igor Bulcke, Jolien Caubergh, Lot De Kimpe, Peter Frison (Xpair Communication), Jolande Guelinckx, Eveline Kenis, Lise De Maerteleire, Sander Malfliet, Nelle Van der Meiren, Anke Van Oeckel, Nnenna Onuhurironye, Whoopi Samyn, Jonas Smeulders, Wout Van Dijck, Maud Vanmeerhaeghe (Xpair Communication) Redactionele bijdragen Jolien Caubergh, Ivan De Clercq, Femke De Coninck, Goele Didden, Whoopi Samyn, Jonas Smeulders, Wout Van Dijck, Maud Vanmeerhaeghe (Xpair Communication), WAT WAT Fotografie Belgabroed, Boerenbond, Jolien Caubergh, Femke De Coninck, Goele Didden, Wendy Hidalgo, Jonas Smeulders Ontwerp en lay-out Peter Frison (Xpair Communication) Drukkerij Drukkerij Van der Poorten Reclameregie Trevi plus - www.treviplus.be - thomas.lannoo@treviplus.be - 09 360 48 54

Ze kunnen ook zomaar opgestuurd on worden, gewo omdat iemand het verdient.

P we rijs pe nsk aar r € tje: Kie 0 s en ,40 KL bes Jonl gadge tel sho ine v ts i p.k lj.b a e.

Ze bewijzen dat je aan iemand denkt. Want als het kaartje op een verjaardag aankomt, wil dat zeggen dat je er enkele dagen voordien al mee bezig was.

Heb je vragen of een wild idee voor een nieuw product?

Stuur dan zeker een mailtje naar winkel@klj.be.

1

Hélaba, mag ik even je aandacht?

Een nieuw begin Een jaar telt 12 maanden, of 364 dagen of 8736 uren. Dat lijkt veel, maar toch is het in een vingerknip voorbij. Zo zijn we ook weeral aan het einde van 2021 en staat 2022 voor de deur. Zo’n jaareinde brengt heel wat herinneringen met zich mee, want je hebt ongetwijfeld veel meegemaakt. Daarnaast maak je misschien ook nieuwe goede voornemens en start je jaar in een nieuw jasje.

In deze Hélaba schuiven we dan ook graag aan tafel bij KLJ’ers en andere interessante personen en babbelen we over alles wat nieuw is in hun leven. Sommigen namen hun intrek in een gloednieuw KLJ-lokaal, anderen proefden voor de eerste keer van het leiding zijn. Het zijn stuk voor stuk verhalen die je zin doen krijgen in meer KLJ en die je eens te meer doen beseffen dat KLJ echt wel voor het leven is.

Met deze editie heb je alleszins genoeg leesvoer om de laatste weken van het jaar door te komen en weg te dromen bij de eerstvolgende activiteit. Geniet in de tussentijd ook nog even van al het lekkers op de feesttafel en van de aanwezigheid van vrienden en familie.

Veel leesplezier en fijne feesten!

De Redactieraad

Weetjes uit dit nummer Deze Hélaba heeft weer heel wat interessants in petto. De redactieraad haalde er de vijf weetjes uit die haar mond deed openvallen.

Gregory Debruyne van KLJ Beauvoorde is een van de veertien paardenvissers die ons land telt. Samen met de Koninklijke Orde van de Paardenvissers ging hij al enkele keren op audiëntie bij de koning. (p. 6) Het kindje van oud-KLJ’ers Priscilla en Frederik werd stilgeboren. Omdat ze zoveel steun kregen van vrienden, besloten ze om een vzw op te richten die maaltijden maakt voor gezinnen die iets gelijkaardigs meemaken. (p. 54) KLJ Tildonk vond bij verbouwingswerken aan het KLJ-lokaal een brief uit 1957. Het was er eentje van de toenmalige pastoor die het gebouw inwijdde. Nu willen ze een nieuwe brief tussen de muren steken. (p. 35) KLJ vormt samen met Groene Kring, de beweging voor jonge land- en tuinbouwers, één organisatie. Evert Van Crombrugge was jarenlang lid van beide bewegingen en kon dus proeven van het beste van beide werelden. (p. 40) Het leven van KLJ-instructeur Björn Holderbeke veranderde in 2021 enorm. Hij ging samenwonen, trouwde én kreeg een kindje. Dat zijn gebeurtenissen die veel mensen in een tijdspanne van vijf jaar meemaken. (p. 28)

2

28

21 6

46 40 52

12

4

IN HET KORT Zag je onze kerstkaartjes al?

6

STRAFFE KLJ’ER GREGORY Over paarden en garnalen

50

32

52

KLJ’ERS NEMEN EEN NIEUWE START Eerste baby, nieuw lokaal of extra functie

SOS WAT WAT Mijn ouders gaan scheiden, wat nu?

DE POLL Was KLJ altijd al jouw nummer 1?

#BOERENTROTS Babydieren en de kou

54

10

34

HET SJAALTJE “Sinds corona is KLJ nog belangrijker”

EX-KLJ’ERS EVI EN PRISCILLA RICHTTEN VZW ELEONOOR OP Warme maaltijden voor rouwende ouders

12

35

56

16

38

58

DAG IN HET LEVEN VAN KLJ Connect-medewerker Merijn

SAM BETTENS NEEMT EEN NIEUWE START “Niet altijd gemakkelijk”

ROND DE TAFEL De voorzitters van de Vlaamse jeugdbewegingen steken de koppen bij elkaar

21

ONZE BUDDY TRIAS Jongeren in de Filipijnen in 2021

24

WIST JE DIT...

Over nieuw dierenleven?

K IN KLJ KLJ Tildonk laat haar lokaal zegenen

KNUTSELHOEK Maak van je lokaal je tweede thuis

40

JONGEREN VAN HET PLATTELAND KLJ en Groene Kring, één grote familie

42

BLIND DATE KLJ in het bloed vs.

KLJ’er op latere leeftijd

25

44

26

46

DE PLAYLIST KLJ Bellegem wil niet naar huis

42

28

UIT DE OUDE DOOS Geschiedenis van KLJ in logo’s

DOE DE TEST Hoe zit het met jouw goede voornemens?

SIEL VERHANNEMAN ”Ik durf mezelf eindelijk ‘schrijfster’ te noemen”

KAMPKOST VOOR THUIS Chips met dip, maar dan anders

Say ‘KLJEEEEEEEEJ’!

De leukste foto’s

60

HOE KLJ IS GREGORY? “Sleeën met een paard in de winter”

3

4

IN

T E H

T R KO

Heb jij onze kerstkaartjes gezien?

De week voor Kerstmis is standaard De Warmste Week van Studio Brussel. Duizenden mensen zamelen dan geld in voor het goede doel. Ook KLJ doet zijn duit in het zakje. Omdat De Warmste Week deze keer in teken staat van jezelf zijn, lieten we vijf grappige kerstkaartjes maken waarop een kerstfiguur zijn ware gedaante toont. Zo is Deze kerst is iedereen

zichzelf

Deze kerst is iedereen

zichzelf

Jonesartworx

fijne fee ste n! #Zaligkerstfeest #Gelukkignieuwjaar

de Kerstman fan van metalmuziek, danst Rudolf graag ballet, is de sneeuwman een echte keukenprins, halen de drie koningen de beste breakdancemoves boven en is de engel een graffitikunstenaar. Ben je benieuwd hoeveel geld we uiteindelijk verzamelden? Hou dan zeker onze sociale mediakanalen in de gaten.

Deze kerst is iedereen

zichzelf

Jonesartworx

fijne fee ste n! #Zaligkerstfeest #Gelukkignieuwjaar

Hoor jij een straf KLJverhaal aan de feesttafel?

Deze kerst is iedereen

zichzelf

#Zaligkerstfeest #Gelukkignieuwjaar

De feestdagen komen eraan en dat wil waarschijnlijk zeggen dat je weer heel wat familieleden en vrienden zal zien aan de feesttafel. Misschien hoor je dan wel een spannend, grappig of vertederend KLJ-verhaal en denk je “hé, dit iets leuks voor Hélaba!” Laat het ons dan zeker weten, want we zijn altijd

zichzelf

Jonesartworx

Jonesartworx

fijne fee ste n!

Deze kerst is iedereen

fijne fee ste n! #Zaligkerstfeest #Gelukkignieuwjaar

Jonesartworx

fijne fee ste n! #Zaligkerstfeest #Gelukkignieuwjaar

op zoek naar nieuwe ideeën.

Alles kan: een speciale hobby, een straf verhaal uit de oude doos, een gekke gewoonte van je afdeling of iemand die je in de bloemetjes wil zetten.

Stuur je idee door naar helaba@klj.be en wie weet valt jouw verhaal binnenkort in de brievenbus.

5

Goed getrainde KLJ’ers in cijfers De beste motivational quotes In de Hélaba van september las je alles over de levenslessen die actrice Leen Dendievel ons wil meegeven. Ze schreef er zelfs een boek over, Brief aan mijn kind. Van de uitgeverij mochten we drie exemplaren van dat boek weggeven, in ruil voor een goede motivational quote.

Proficiat Elke Van Dijck (KLJ Brecht), Mayke Verbylen (KLJ Arendonk) en Davy Roose (bovenlokaal vrijwilliger bij KLJ West-Vlaanderen), jullie krijgen een exemplaar opgestuurd!

9 trainingsdagen Tijdens het ganse werkjaar organiseert KLJ 9 trainingsdagen. Dat zijn de animatorcursussen waar je als beginnend leiding of bestuurslid alle kneepjes van het vak leert. De volgende cursus vindt plaats in de kerstvakantie.

237 KLJ’ers

In de herfstvakantie werden er vier cursussen georganiseerd. Daar namen maar liefst 237 KLJ’ers uit 41 verschillende afdelingen aan deel. Dat zijn er enorm veel!

16 jaar

“Houd je gezicht altijd naar de zon gericht, dan zullen de schaduwen achter je vallen.”

Elke Van Dijck “Je kan je overal druk om maken. Je kan het ook niet doen.”

Mayke Verbylen “Wijs is degene die zich niet stoort aan kritiek, en die zijn eigen weg gaat in het leven.”

Davy Roose

Iedereen die 16 jaar of ouder is, kan de animatorcursus van KLJ volgen. Voor de hoofdanimatorcursus moet je dan weer minimaal 17 jaar zijn.

48 VKB’ers Verspreid over heel Vlaanderen zijn er 48 VKB’ers, ofwel vrijwillige kadervormingsbegeleiders. Zij zijn de instructeurs die de cursussen van KLJ begeleiden.

Ook jij kan VKB’er worden als je 18 jaar of ouder bent.

Daarvoor moet je onze instructeurscursus volgen.

66 STRAFFE KLJ’ERS

Gregory Debruyne is paardenvisser

“Versere garnalen vind je nergens anders”

7 Tekst & foto Jonas Smeulders

Op weekdagen werkt hij in de metaalbouw en op vrijdagavond is hij paraat in het lokaal van KLJ Beauvoorde, maar in het weekend vind je Gregory Debruyne (24) op zijn paard in de zee. Daar vist hij – uitgedost in een knalgeel waterdicht pak – naar garnalen. Gregory is namelijk een van de veertien paardenvissers die ons land rijk is.

A

l sinds zijn kindertijd is Gregory op het strand te vinden. Daar kon hij uren kijken naar zijn vader, die samen met een sterk trekpaard een groot vissersnet voorttrok, enkele meters diep in de zee.

Gregory’s vader was namelijk een van de beste paardenvissers van onze kust. Al doende leerde Gregory hetzelfde ambacht en rond zijn twaalfde maakte hij zijn eerste garnalenvangst. Hij geraakte erdoor gepassioneerd en werd ook paardenvisser. “Als de omstandigheden in het weekend het toelaten, ben ik te vinden op zee”, zegt hij nu.

TOERISTISCHE ATTRACTIE

Hoe ziet een dag van een paardenvisser eruit?

“Om te vissen heb je eerst en vooral je paard nodig. De dag begint dus met het paard uit zijn stal te halen, eten te geven, te kammen en op te zadelen. Met paard en kar ga ik naar het strand, goed voor een tocht van zo’n veertig minuten.

Garnalen vangen duurt zo’n drie uur en een half. Op het strand zeef ik de krabben en andere diertjes uit de vangst.

Als ik terug thuis ben, maak ik een houtvuur waarop ik de garnalen enkele minuten kook.

Die gekookte garnalen moeten nadien zo snel mogelijk weer

afkoelen. Tot slot weeg ik de garnalen af in zakjes van een kilo en verkoop ik ze. De garnalen pellen doe ik niet, want dat zou nog eens enkele uren extra in beslag nemen.”

Zijn er bepaalde vastgelegde momenten waarop je moet vissen?

“Vissen kan alleen bij laagwater. De garnalen zitten dan dichter bij het strand, in het ondiepe gedeelte waar ik met mijn paard kan komen.

Verder in de zee zijn natuurlijk ook garnalen te vinden, maar daar heb je een boot voor nodig. Gelukkig is het twee keer per dag laagwater, alleen verandert het uur waarop dat is van dag tot dag. Soms kan ik in de ochtend vissen, soms pas tegen de middag of in de late namiddag. Het liefst ga ik ’s ochtends op pad, want ik ben enkele uren zoet met zo’n vangst. Als ik pas later op de dag begin, kan ik die dag niets anders meer doen.”

“Daarnaast kan vissen ook alleen in het voor- en het najaar. In de zomer en winter is het water te warm of te koud, waardoor de garnalen zich dieper in de zee terugtrekken.

Toch kan je me in de zomer ook aan het werk zien, want dan geven de paardenvissers soms demonstraties.”

8

Vandaag zag ik op het strand heel wat mensen die naar je komen kijken en foto’s maken. Is dat altijd zo?

“Ja, de paardenvissers zijn een toeristische attractie. Soms word ik volledig ingesloten als ik op het strand ben. Dat is niet altijd zo aangenaam, maar ik neem het erbij. Vooral in de zomer komen er heel veel mensen kijken naar onze demonstraties, zelfs bij slecht weer.”

“Het liefst ga ik

’s ochtends op pad, want ik ben enkele uren zoet met zo’n vangst”

EEN PAARD IN ZEE

en heeft het een kinderwagen omvergelopen. Je kan ook van je paard vallen in zee. Dan moet je vooral hopen dat je niet verstrikt geraakt in het visnet, want dan verdrink je. Zelf heb ik nog niets in die aard meegemaakt, maar soms zijn er gevaarlijke situaties. Omstaanders halen soms ook stoten uit. Ik heb al eens mensen onder het paard zien kruipen op het strand: dat is te zot voor woorden.”

VASTE KLANTEN

Kan iedereen paardenvisser worden?

“Als je geen passie voor paarden en de zee hebt, begin je er beter niet aan. Sinds paardenvissen werelderfgoed is geworden, moet je ook verplicht een opleiding van twee jaar volgen en examens afleggen. Ik heb alles van mijn vader geleerd en was al paardenvisser voor die examens ingevoerd werden. Ik heb wel toelating aan de burgemeester moeten vragen om erkend te worden als paardenvisser.”

Je moet ze wel leren hoe ze bestuurd worden met een simpel touwtje. Dat is anders dan bij het normale paardrijden, waar je werkt met beugels.

Met dat ene touwtje geef ik instructies. Korte trekjes betekenen dat het paard naar rechts moet, langere trekjes wil zeggen dat het naar links moet. Je moet dagelijks bezig zijn met het paard om het goed op te leren. Afhankelijk van het karakter van je paard zal dat snel of traag vooruitgaan.”

Hoe leer je een paard om zo diep in de zee te gaan?

“Het water ingaan is geen probleem, dat doen alle paarden.

“Een paard blijft natuurlijk een dier dat soms zijn eigen zin doet. Zo is er eens een paard van een collega weggelopen

Is garnaalvissen een dure hobby?

“Naast een paard heb je veel materiaal nodig: een weide, een kar, visnetten, manden, een waterdicht visserspak, enzovoort. Het kost dus heel wat, maar doordat ik de garnalen verkoop, kan ik mijn kosten terugverdienen. Ik vraag negen euro voor een zakje van een kilo en als ik een goed vangstjaar heb, kan ik met de opbrengst het eten voor het paard in de winter betalen. Dat eten kost toch tien à vijftien euro per dag.”

“Gelukkig kan ik rekenen op enkele vaste klanten. Dat zijn allemaal mensen die ik ken – aan

9

er nieuwe vangst is en komen kijken of ze iets kunnen kopen.

Soms moet ik hen teleurstellen omdat alles al verkocht is.”

BIJ DE KONING

cafés of restaurants verkoop ik niet. Reclame maken hoeft ook niet, want als ik iedereen zou weten dat ik die dag ga vissen, heb ik sowieso dertig kilo garnalen te kort. Zo makkelijk verkopen die. Als ik thuis de garnalen kook op het houtvuur, kan je de rookpluimen zien opstijgen. Sommigen weten dan dat

“Als ik thuis de

garnalen kook op

het houtvuur, komen sommigen af op de

rookpluimen. Meestal moet ik hen dan

teleurstellen, want mijn vangst verkoopt snel”

Ken je de andere paardenvissers goed?

“Je vindt alleen paardenvissers in Oostduinkerke, wat het gemakkelijker maakt om iedereen te kennen. In de andere kustgemeenten zijn er geen. Dat komt waarschijnlijk doordat het strand hier heel breed is en de zee vrij plat, waardoor er weinig diepe putten in het water zijn. Daarnaast zitten we in een vereniging, de Koninklijke Orde van de Paardenvissers.

We komen ongeveer tweemaandelijks samen voor een vergadering, organiseren een groots evenement en gaan

jaarlijks naar het koninklijk paleis. Zo heb ik al een viertal keer kunnen praten met de koning. Dat zijn natuurlijk geen heel uitgebreide gesprekken.

Ik moet dan bovendien mooi Nederlands praten, wat ik sowieso al niet vaak doe.” (lacht) Van de Orde van de Paardenvissers naar de KLJ. Speelt ook KLJ een belangrijke rol in je leven?

“Ik ben nu een zestal jaar lid, waarvan twee jaar als bestuurslid. Dat valt perfect te combineren met mijn job en het paardenvissen, want onze activiteiten zijn tweewekelijks op vrijdagavond. In de KLJ heb ik al mijn vrienden én mijn lief leren kennen. Ik heb er ook enorm veel levenservaring opgedaan. De KLJ heeft dus al heel wat mooie herinneringen opgeleverd.”

10 EEN DAG IN HET LEVEN VAN

Tekst Jonas Smeulders / Foto Lise De Maerteleire

Een dag in het leven van...

13u0

KLJ Connect-medewerker Merijn Sinds dit jaar werkt Merijn Castro (26) als KLJ-medewerker aan ‘KLJ Connect’, een nieuw project dat de KLJ-werking toegankelijker wil maken voor alle kinderen en jongeren, ongeacht hun geloof, afkomst, geaardheid, financiële en/of andere drempels en uitdagingen. “Samen met stads- en gemeentebesturen, lokale afdelingen en externe organisaties gaan we op zoek naar manieren om iedereen te laten deelnemen aan het bestaand jeugdwerk. We willen kinderen en jongeren uit kwetsbare doelgroepen aanspreken en verbinden met onze lokale afdelingen”, zegt hij.

I

n september was het eerste grote KLJ Connect-project een feit, want toen sloegen KLJ Oostham, de gemeente Ham, de buurtwerker en KLJ Nationaal de handen in elkaar.

Iedereen was welkom op de startdag van de KLJ, die voor de gelegenheid niet plaatsvond aan het lokaal, maar in de sociale wijk Rode Aarde. Kinderen en jongeren van alle leeftijden konden zich uitleven tijdens een

namiddag vol activiteiten en glittertattoos. Na de activiteit waren de ouders welkom voor een hapje, een drankje en een babbel met de leiding. Op die manier kon de leiding ouders toelichten wat KLJ doet en waar ze voor staan.

“Met deze startdag lieten we de jongeren niet naar ons komen, maar gingen wij naar hun lokale wijk. Daardoor verlagen

Klaar voor een spannende dag “Het is tijd om te vertrekken naar Ham voor het allereerste KLJ Connect-project, maar eerst moet ik nog 45 minuten rijden.”

11u45

Aankomst in de wijk “Welkom in wijk Rode Aarde, waar de startdag van KLJ Oostham zal plaatsvinden. Kinderen en jongeren uit de wijk zijn uitgenodigd om om 14u mee te komen spelen met de KLJ.”

we drempels”, zegt Merijn.

“KLJ Oostham toonde dat iedereen welkom is. De samenwerking met de buurtwerker zorgt ervoor dat er een band werd gecreëerd die hopelijk de basis kan zijn voor vele samenwerkingen en dus ook nog meer jongeren die hun weg kunnen vinden naar KLJ.” In de toekomst wil KLJ Oostham een wijkwerking opstarten. De bedoeling van die werking is om te spelen in de verschillende sociale woonwijken van Ham. Op die manier willen ze alle kinderen bereiken en hen kennis laten maken met de jeugdbeweging. Het KLJ Connect-project was een goede opstart en heeft hen getoond welke kansen er zijn, zodat ze er in de toekomst zelf mee aan de slag kunnen.

12u30

14u1

11

13u00

14u15

In volle voorbereiding “Een startdag vraagt wat voorbereidingswerk. We moeten de weg afzetten, een tent opzetten, wat materiaal en een caravan klaarzetten. Laat de kinderen maar komen!”

14u00

De startdag gaat van start “Daar zijn de kinderen! Zij kunnen zich vandaag uitleven tijdens het voetballen, frisbeeën, volleyballen, pleinspelen, tekenen… Voor ieder is er wat wils!”

Prachtige glittertattoos “Iedereen die aanwezig is, schittert niet alleen van geluk en plezier, maar ook van de geweldige glittertattoos die hier worden gemaakt.”

15u30

Tot rust in de chillcaravan “Wie moe is van al dat spelen, kan even bijkomen in de caravan van Buurtwerk Ham.”

16u00

18u30

Een beetje regen houdt ons niet tegen “Wat is een beetje regen tijdens een KLJ-activiteit? Schoenen uit en in de plassen dansen en springen! Dat vinden we allemaal geweldig.”

Woordje uitleg voor ouders “Na de activiteit is er een hapje en drankje voorzien voor de kinderen en hun ouders. We slaan een babbeltje en leggen de werking van KLJ Oostham uit.

Kunnen we hen overtuigen?”

Tevreden terugblik “Na een geweldige dag vol spelplezier en ontmoeting is het tijd om nog even na te genieten, plus een kort verslag te schrijven. Dat hoort er nu eenmaal ook bij.”

17u10

12 SAM BETTENS

Zanger Sam Bettens nam een nieuwe start

“Ik voel me beter in mijn vel” BV

13 Tekst Nnenna Onuhurironye / Foto Frank Clauwers

Twee jaar geleden maakte Sam Bettens (49), frontman van K’s Choice en Rex Rebel, bekend dat hij niet meer door het leven zou gaan als vrouw, maar als man. Hij onderging enkele operaties en hormoonbehandelingen om het lichaam te krijgen dat hij altijd al wilde. Dat is gelukt, zo toonde hij onlangs in de videoclip van Body, de nieuwe single van Rex Rebel. De boodschap die het lied de wereld instuurt – niemand moet zijn lichaam verstoppen – draagt hij dus zelf ook uit.

“E

rgens heb ik het altijd al geweten,”, begint Sam, “dat ik niet in het juiste lichaam geboren was. In eerste instantie beschouwde ik mezelf als een tomboy, een meisje dat altijd wou meedoen met de jongens.

Een ander woord had ik er toen niet voor, maar ‘tomboy’ dekte eigenlijk de lading niet: ik wou niet alleen doen wat mijn broers deden, ik wilde mijn broers zíjn. Voetballen en broeken dragen, dat is wat ik wou doen. En geen borsten krijgen. Maar toen de puberteit kwam, aanvaardde ik die gewoon, omdat ik nooit wist dat er andere opties waren.”

Ongeveer een jaar voor hij in transitie ging, stelde Sam zichzelf de vraag of hij misschien een transgender is. “Doordat ik andere transgenderjongens en -mannen zag, realiseerde ik me dat ik misschien één van hen ben. Dat besef kwam laat, dat klopt, maar tot enkele jaren geleden leken transgenders gewoon niet te bestaan. Toen ik twaalf was, werd daar geen aandacht aan besteed. Dat zal in de toekomst wel anders zijn, omdat het thema nu zo zichtbaar is.”

BLIJVEN PRATEN In 2019 begon je transitie van vrouw naar man. Was het moeilijk om die knoop definitief door te hakken?

“Het was tricky om de gevolgen voor mezelf en voor iedereen rond mij los te zien van de waarheid die ik probeerde te vinden. Eens ik zeker wist wie ik was, namelijk Sam, was het niet zo moeilijk om vol voor de transitie te gaan. Op een bepaald moment was het zelfs vooral spannend, maar dan op een goede manier.”

“Ik wou niet

alleen doen wat

mijn broers deden, ik wilde mijn broers zíjn”

“Dat ik veel steun kreeg uit mijn omgeving, hielp wel.

Van bij het begin heb ik mijn vrouw betrokken bij mijn twijfels en gedachten. Zonder haar steun en aanvaarding had ik hier nooit mee kunnen doorgaan.”

“Ik voel me mentaal best wel sterk, maar gemakkelijk is het niet altijd”

“Onze kleine kinderen (Jett en Charlie zijn tien, red.) vonden het direct oké, alsof ze nooit anders geweten hebben. Voor de grotere kinderen (Justin is 23, Taylor is 25, red.) was het best even slikken, denk ik, maar ook zij draaiden snel de knop om.

Iedereen stond vanaf het begin achter mij. Negatieve reacties, online bijvoorbeeld, zijn er eigenlijk bijna niet geweest. En als ze er al waren, dan was ze negeren de gemakkelijkste oplossing om ermee om te gaan.”

GEDULD EN GELUK Met welk deel van de transitie had je het het moeilijkst?

“Het is moeilijk om te wachten op iets wat je al zo lang wil, terwijl het natuurlijk ook logisch is dat zo’n transitie niet op 1, 2, 3 gebeurt. Ik moest

14

dus geduld opbrengen voor de veranderingen die altijd te traag komen, en dat was best frustrerend. Ook de twijfelperiode voor mijn transitie was best moeilijk. Voor de eerste keer voelde ik dat ik hulp nodig had. Ik kon het alleen niet uitvissen.”

Ben je vandaag gelukkiger dan vroeger?

“Ik voel me mentaal best wel sterk, maar gemakkelijk is het niet altijd. Gelukkig staat iedereen achter mij, dus het gevecht is er vooral een met mezelf. Ik zit alleszins veel beter in mijn vel dan voorheen. Daarnaast komt mijn geluksgevoel vooral door de mensen rond mij, zoals mijn vrouw, kinderen en vrienden. Ik merk dat ik van alles meer kan genieten dan vroeger.”

Wat geef je mee aan jongeren die worstelen met het lichaam waarin ze geboren zijn?

“De twijfelperiode voor mijn transitie was best moeilijk. Voor de eerste keer voelde ik dat ik hulp nodig had”

“Praat met anderen.

Vind gelijkgezinden, omring je met mensen die van je houden om wie je bent.

En weet dat het antwoord ooit wel komt, ook al lijkt de situatie nu even onoverkomelijk.”

BELLE851

15

Vroegboekkorting

-10% tot 31/3/22

Beleef puur Ontdek attracties, dieren én natuur in Bellewaerde Park Samen met je leden geniet je van gevarieerde attracties, zoals de nieuwste avonturencoaster Wakala, ontdek je de exotische dieren en ontspan je in de prachtige natuur.

Bellewaerde Park

Volwassentarief kassa: € 35

-16 jaar : +16 jaar :

€ 23,00 € 27,00

Dolle waterpret in Bellewaerde Aquapark Wist je trouwens dat Bellewaerde een eigen indoor waterpark heeft? Hier beleven jullie spetterende avonturen! Je leden roetsjen van glijbanen, amuseren zich in speelzones en ontdekken zelfs een heuse klimmuur.

Bellewaerde Aquapark Volwassentarief kassa: € 21

€ 12,50 +16 jaar : € 15,00 -16 jaar :

Voordelen voor jeugdgroepen • Gratis busparking • 1 begeleider gratis per 15 betalende bezoekers

Info en reserveringen

www.bellewaerde.be +32 (0)10 42 17 17 (ma-vr: 10-17u) reservations.blw@cda-parks.com

BELLE85144854_B2B-Adv-Nov_BWP+BAQ_Helaba210x280.indd 1

23/11/2021 11:46

16 ROND DE TAFEL

Tekst Maud Vanmeerhaeghe / Foto Jonas Smeulders

KLJ bracht alle Vlaamse jeugdbewegingen samen

“Dat kinderen en jongeren samenkomen is belangrijk, niet welk hemd ze aanhebben” Hoe kijken de Vlaamse jeugdbewegingen naar de toekomst?

Welke rol kennen ze zichzelf toe en hoe verhouden ze zich tegenover hun collega-jeugdbewegingen? KLJ bracht Scouts en Gidsen Vlaanderen, KSA, Jeugd Rode Kruis, Jeugdbond voor Natuur en Milieu, Evangelisch Jongerenverbond, FOS Open Scouting, Chiro en IJD Jongerenpastoraal samen. Enkele experts stelden hen vragen rond verschillende thema’s, die in de komende Hélaba’s een plek krijgen. Deze keer: wat is de rol van het jeugdwerk in onze maatschappij?

E

ind november verzamelde Hélaba de Vlaamse jeugdbewegingen rond de tafel.

KLJ, Chiro, KSA en FOS Open Scouting schoven live aan, JNM, EJV, Scouts en Gidsen Vlaanderen, Jeugd Rode Kruis en IJD volgden digitaal mee.

Hoewel elke jeugdbeweging zijn eigen karakter heeft, werd al snel duidelijk dat er ook heel wat gelijkenissen tussen de bewegingen zijn. Wat ze gemeenschappelijk hebben?

Hun enthousiasme over het jeugdwerk, bijvoorbeeld. “We willen allemaal dat kinderen en jongeren de tijd van hun leven beleven”, zegt Lot De Kimpe van KLJ.

100.000 KEER ENGAGEMENT In Vlaanderen en Brussel zijn bijna 100.000 animatoren, leiders en vrijwilligers actief in het jeugdwerk – hoge cijfers waar elke jeugdbeweging trots op kan zijn. Benjamin Dalle, minister van Jeugd,

deelt die trots. Hij stelt zich de volgende vraag: welke rol kennen jullie de jeugdbeweging eigenlijk toe in onze maatschappij? En hoe vullen jullie die in?

Jan, FOS: “Het fundament van de jeugdbeweging is nog altijd plezierige vrijetijdsbesteding aanbieden voor jongeren.”

Dries, S&G (knikt): “Als jeugdbeweging willen we kinderen spelenderwijs leren wat verbondenheid is, dat engagement opnemen belangrijk is.

Spelen is dus de basis, maar zien we niet als iets ‘vrijblijvends’.”

Benjamin, KSA: “Vanuit spelen vertrekt eigenlijk alles. De jeugdbeweging moet het sociale weefsel scherpstellen, maar alles begint met spelen. In een veilige context weliswaar – het coronavirus heeft dat alleen maar verder op scherp gesteld.”

Rebecca, EJV: “De jeugdbeweging is een plek om te

17

gagement opgenomen wordt door jongeren die zich vrijwillig inzetten, zorgt er automatisch voor dat de context anders is dan bij een andere vorm van vrijetijdsaanbod.”

ontspannen, waar de druk die er op school wel is, helemaal wegvalt. Ik zie de jeugdbeweging als dé plek waar jongeren zichzelf kunnen zijn, omringd door vriendschap, los van hun ouders. Want we moeten realistisch zijn: er zijn veel kinderen met een warme thuis, maar dat is niet voor iedereen het geval. Voor hen kan de jeugdbeweging een rustpunt zijn, een plek om opnieuw te verbinden.”

Lot, KLJ: “De jeugdbeweging is ook een broeihaard van sociaal geëngageerde mensen.

Muziekscholen, tekenacademies, sportclubs... zijn ook leerrijke omgevingen, maar wat een jeugdbeweging aanbiedt, kan geen enkele andere instelling. Het sociale engagement en de verbondenheid die daar gecreëerd wordt, is niet te onderschatten. De talenten die je er ontwikkelt, neem je voor de rest van je leven mee.”

Gwen, JNM: “Dat kinderen met dat engagement kunnen experimenteren in een veilige

omgeving, is een grote sterkte van het jeugdwerk. Welke rollen nemen ze graag op? Hoe werk je het best samen? Hoe los je conflicten op? Dat zijn vaardigheden die je, zoals Lot zegt, in geen muziekschool of sportclub aanleert.”

Ines, Chiro: “De insteek is ook anders: jeugdbewegingen vertrekken vanuit de noden van kinderen en jongeren en minder vanuit een aanbodsmentaliteit. Het feit dat het en-

“Wat ik ook heel sterk vind, is de lokale verankering van het engagement. De rol van een jeugdbeweging is breder dan louter het organiseren van activiteiten: ze kan de stem zijn van kinderen en jongeren in de hele lokale context.

Jongeren die zich inzetten voor kinderen uit de jeugdbeweging, kunnen zich bij uitbreiding ook inzetten voor alle kinderen in de gemeente, bijvoorbeeld.”

NIEUWE TIJDEN, NIEUWE UITDAGINGEN Wat zijn vandaag de grootste uitdagingen voor het jeugdwerk? Hoe zijn die geëvolueerd doorheen de jaren?

Benjamin, KSA: “De verantwoordelijkheden van een leider vandaag zijn niet te vergelijken

18

moeilijker wordt. Gericht werken rond afgelijnde initiatieven is een beter idee. Bovendien biedt het geloofsaspect ons extra uitdagingen: jongeren leven in een context waarin geloof taboe is, waardoor ze met geloofsvragen blijven rondlopen. Daardoor voelen wij ons als jeugdbeweging extra gemotiveerd om die jongeren te bereiken, omdat we een veilige context kunnen bieden waarin ze met die vragen terecht kunnen.” met die van pakweg twintig jaar geleden. Communiceren met ouders is belangrijker, er zijn extra taken zoals de sociale media van de afdeling onderhouden... Het is moeilijker voor leiders om de kwaliteit te blijven bieden die ze bieden.

Maar als je vraagt of er minder engagement is, dan zeg ik ‘nee’. Er zullen altijd jongeren zijn die zich willen inzetten voor een ander.”

Jan, FOS: “Het feit dat je van kinds af aan doorgroeit in een beweging, is een grote sterkte van de jeugdbeweging.

Je stapt erin als een kind dat spelen als belangrijkste hobby heeft, maar groeit door tot op een leeftijd waarop je zelf het engagement wil opnemen. En daarna zijn er nóg mogelijkheden – kijk maar naar ons.”

“Het engagement van jongeren wordt vluchtiger, dat wel. Maar dat is een evolutie die de hele maatschappij tekent, dus het is logisch dat ook jeugdbewegingen daar niet aan ontsnappen.”

Anaïs, IJD: “Ook wij merken dat langdurig engagement

Wie is wie? En waarvoor staat welke jeugdbeweging?

Lot De Kimpe (25 jaar) nationaal voorzitter KLJ “KLJ brengt kinderen en jongeren samen in een landelijke omgeving om te spelen en te ontspannen. Hun stem willen we vertolken in het brede jeugdbeleid.”

Gaëlle, JRK: “Het engagement verkort inderdaad, maar als Rode Kruis hebben we het voordeel dat vrijwilligers zich niet hoeven te beperken tot leider worden van een groep jongeren. Ook in onze overkoepelende organisatie zijn er initiatieven genoeg waaronder mensen hun schouders kunnen zetten.”

Ines, Chiro: “Zo lang de continuïteit van de beweging niet in het gedrang komt, zie ik geen nadelen aan evolueren. Veel jeugdbewegingen zien hun ledenaantallen tegenwoordig zelfs stijgen.”

Lot, KLJ: “Het mooie aan jeugdbewegingen is dat die onvervangbaar zijn, en dat zal niet veranderen. De ervaring die je daar opdoet, is niet te koop, kan je nergens anders vinden. Ik geloof er sterk in dat jongeren zo doordrongen zijn van dat engagement, dat ze dat automatisch doorgeven aan een volgende generatie.

Op die manier blijft het jeugdwerk altijd een belangrijke maatschappelijke rol vervullen, ook als daar extra uitdagingen bij komen kijken.”

Benjamin Verhegge (28 jaar) nationaal coördinator KSA “Wij geven heel veel eigenaarschap op aan onze lokale afdelingen, maar onze vier kernwaarden – verbinden, groeien, spelen en engageren – zijn bij elke afdeling bekend.”

19

Ines De Geest (29 jaar) beleidscoördinator Chirojeugd Vlaanderen

Gwen Van Dale (37 jaar) coördinator Jeugdbond voor Natuur en Milieu (JNM)

Rebecca Cauwels (27 jaar) teamcoach Evangelisch Jongerenverbond (EJV)

“Onze Chirowaarden evolueren al jaren mee met onze werking, maar respect voor elkaar, verbondenheid en samen spelen staan nog altijd centraal.”

“JNM vormt de middenweg tussen een natuur- en milieuvereniging en een jeugdbeweging. De kinderen die bij ons aansluiten, spelen graag, maar zijn ook geïnteresseerd in bijleren over en werken in de natuur.”

“Ook bij ons staat het geloofsaspect centraal.

Onze jeugdbeweging wil een veilige plek zijn voor gelovigen, maar ook een plek waar alle jongeren zich thuis mogen voelen en kunnen zijn wie ze zijn.”

Jan Verbeure (30 jaar) coördinator FOS Open Scouting

Anaïs Fayt (35 jaar) nationaal directeur IJD (Interdiocesane Jeugddienst) Jongerenpastoraal

“De methodieken die scouting typeren, verschillen van de andere jeugdbewegingen.

‘Leren door te doen’ is een van onze belangrijkste pijlers, samen spelen het doel.”

“In tegenstelling tot wat jongeren elders vaak ervaren, is geloof bij ons – de jongerenwerking van de katholieke kerk – geen taboe. Via spel en plezier, maar ook in stilte en gebed, brengen we leeftijdsgenoten met elkaar in contact.”

Gaëlle Huysentruyt (29 jaar) manager Jeugd Rode Kruis (JRK) “Jeugd Rode Kruis bevat de traditionele ingrediënten van het Rode Kruis, maar dan overgoten met een flinke dosis jeugdig plezier. Kinderen en jongeren helpen helpen in een fijne, speelse context is wat we doen.”

20

Dries Van Eyck (30 jaar) voorzitter Scouts en Gidsen Vlaanderen “Ploegwerk, inspraak, engagement, zelfwerkzaamheid en dienst zijn de vijf ‘basispijlers’ van scouting. Inzet voor elkaar in de groep en voor anderen is voor scouts dus een heel belangrijke waarde die we willen meegeven.”

KLJ-voorzitter Lot De Kimpe over het rondetafelgesprek “We zijn allemaal expertisepartners” “Van wie beter leren dan van de mensen die dag in, dag uit met dezelfde thema’s bezig zijn als KLJ?” Onze voorzitter Lot De Kimpe slaat de nagel op de kop. “Samenwerken is al enkele jaren de sleutel binnen de jeugdbewegingen”, zegt ze. “Als jeugdbeweging hebben we allemaal hetzelfde doel maar een andere aanpak, dus we kunnen alleen maar van elkaar leren. Enkel door samen te werken zijn grote stappen vooruit mogelijk.”

Tot voor kort stond op de tweemaandelijkse vergaderingen van alle Vlaamse jeugdbewegingen (onder de noemer ‘JOS (jeugdbewegingen: overleg en samenwerking)’ komen de jeugdbewegingen om de paar weken samen, red.) voor-

namelijk organisatorische en operationele discussies op de planning. “Discussiëren over en ideeën uitwisselen rond maatschappelijke thema’s zoals we nu gedaan hebben, is in het verleden nog niet vaak gebeurd”, zegt Lot daarover.

“Daarom vond KLJ het hoog tijd om alle verschillende stemmen samen te brengen. Kansarmoede, diversiteit, inclusiviteit, de rol van het jeugdwerk in de maatschappij... Die thema’s leven bij onze leden, dus moeten we daar aandacht aan besteden. Bovendien staan we als jeugdbewegingen allemaal voor dezelfde maatschappelijke uitdagingen. Die uitdagingen kunnen we het best, elk vanuit onze eigen expertise en accenten, aangaan. Alleen samen kunnen we het jeugdwerk naar het hoogste niveau tillen.”

“Van een concurrentiestrijd is dan ook geen sprake,” gaat Lot verder, “want elk van ons vindt het alleen maar interessant om de verschillende visies binnen het jeugdwerk te horen. De ene jeugdbeweging is minder groot of net de grootste, een andere bevindt zich in meer of mindere mate in een stedelijke context...

Die verschillende achtergronden maken het verhaal extra interessant. En de ambities van anderen horen daagt KLJ alleen maar uit om nog beter, diverser en inclusiever te worden. We kunnen enkel stappen vooruit zetten.”

Volgende keer: De vragen van Tine Bergiers (Goe Gespeeld) en An Miller (Stichting Pelicano) over ravotten in de jeugdbeweging en (kans)armoede.

Maak gratis een culinaire wereldreis aan jouw ontbijttafel Biologisch, fair en vooral… lekker! Dat zijn de producten in deze ontbijtmand. Samengesteld door Trias, een Belgische NGO die over de hele wereld familiale boeren en ondernemers helpt hun dromen kansen te geven. Zo krijgen zij een steuntje in de rug om een menswaardig leven op te bouwen.

Wist je dat Trias al meer dan 50 jaar actief is in 14 landen?

Doen!

KLJ en de ngo Trias zijn buddy’s

Hoe zag onze samenwerking eruit in 2021?

maak jij binnenkort gratis een culinaire wereldreis aan jouw ontbijttafel! Niet x 140.indd 1 n? Neem zeker ook een kijken op www.trias.ngo en ontdek meer over de proTrias wereldwijd!

Op heel wat plaatsen in de wereld staat het jeugdwerk niet zo stevig in haar schoenen als in België. In de Filipijnen krijgen veel jongeren bijvoorbeeld niet dezelfde kansen als hier. Omdat we daar samen iets aan willen doen, deelden heel wat KLJ’ers ook in 2021 inzichten en ervaringen met Filipijnse leeftijdsgenoten, en omgekeerd.

Z

e staan te trappelen om elkaar eens in het echt te zien, maar door de pandemie moest dat nog even worden uitgesteld. Ook in 2021 vonden er dus uitsluitend digitale uitwisselingen plaats tussen KLJ’ers en jongeren van Patamaba, Canofeco en GSAC. Die drie Filipijnse organisaties geven jonge en ondernemende Filipino’s een boost door ze

20/10/2021 15:48

ervaringen te laten uitwisselen, opleidingen te organiseren en de belangen van jongeren te verdedigen. Een beetje zoals KLJ dus! Met de ondersteuning van de ngo Trias slaan we al een aantal jaar de handen in elkaar om onze eigen werking en die van de Filipijnse organisaties te verbeteren. En dat doen we vooral door bij te leren van elkaar.

21

22

EEN GREEP UIT DE DIGITALE UITWISSELINGEN VAN 2021 Sessie rond grote evenementen plannen

Workshop over het gebruik van infographics Foto’s of filmpjes werken online veel beter dan lange teksten, zeker als je mensen wil bereiken.

Wanneer een KLJ-afdeling een fuif, eetfestijn of Landjuweel wil organiseren, kan ze altijd een beroep doen op draaiboeken van KLJ. Die staan boordevol richtlijnen over hoe je zo’n groot evenement het best aanpakt. En juist daarmee hebben de Filipijnse jongeren heel wat minder ervaring. Daarom deelde de werkgroep Internationaal van KLJ heel wat tips and tricks tijdens een vorming ‘How to organize big events?’

Maar wat doe je als je veel informatie wil delen? Infographics to the rescue! Omdat heel wat Filipijnse jongeren al super bedreven zijn in het maken hiervan, gaven ze een online demo aan een groepje KLJ’ers.

W g

Trias adv

23

OP DE PLANNING VOOR 2022 In april reist een groepje Filipijnse jongeren af naar België om mee te doen met Opkikker, het tweejaarlijkse nationale leidingsweekend van KLJ. Ze kunnen niet wachten om in het echt van KLJ te proeven na twee jaar digitale uitwisselingen. Daarvoor kunnen wij jouw hulp ook goed gebruiken: we zijn nog op zoek naar vrijwilligers om die jongeren in ons land te verwelkomen of die helpen tolken van het Engels naar het Nederlands tijdens de verschillende activiteiten.

Wat doet Trias?

Trias is de ngo van KLJ en versterkt wereldwijd tientallen boeren- en ondernemersorganisaties en hun jeugdafdelingen met advies en opleidingen in Afrika, Latijns-Amerika en Azië.

Samen met KLJ verbindt Trias jongeren over de wereld.

Meer info op: www.trias.ngo/nl/klj

Zin om daarbij te helpen?

Stuur een mailtje naar femke.deconinck@klj.be.

Eerlijk is heerlijk!

SCAN EN WIN Deze goed gevulde ontbijtmand ter waarde van 40 euro kan jij gratis thuisgestuurd krijgen!

Het enige dat je hoeft te doen is vóór 15 januari 2022 deze QR-code scannen. De winnaar krijgt persoonlijk bericht.

G R AT IS t.w.v. 40 euro

Maak gratis een culinaire wereldreis aan jouw ontbijttafel Biologisch, fair en vooral… lekker! Dat zijn de producten in deze ontbijtmand. Samengesteld door Trias, een Belgische NGO die over de hele wereld familiale boeren en ondernemers helpt hun dromen kansen te geven. Zo krijgen zij een steuntje in de rug om een menswaardig leven op te bouwen.

Wist je dat Trias al meer dan 50 jaar actief is in 14 landen?

Doen!

Wie weet maak jij binnenkort gratis een culinaire wereldreis aan jouw ontbijttafel! Niet gewonnen? Neem zeker ook een kijken op www.trias.ngo en ontdek meer over de pro-

Trias advertentie_KLJ 209 x 140.indd 1

20/10/2021 15:48

24 24

Wist je dit… over nieuw dierenleven?

Niet enkel bij mensen, maar ook in de dierenwereld is er vaak sprake van een nieuw begin. Zo zijn er bijvoorbeeld dieren die elkaar ten huwelijk vragen en zijn er gekke manieren waarop dieren op de wereld worden gebracht.

Lees er alles over in deze tien weetjes.

Wist je dat... … bij zeepaardjes de mannetjes zwanger raken van de vrouwtjes, wat heel uitzonderlijk is?

Het mannetje ontwikkelt de eitjes in een soort buidel op zijn buik.

… voor een buidelrat een zwangerschap veel gemakkelijker verloopt?

Die duurt slechts een tweetal weken. De buidelrat moet haar hulpbehoevende baby’tjes wel nog twee à drie maanden lang in haar buidel dragen.

… temperatuur een invloed heeft op het geslacht bij schildpadden?

Bij hogere temperaturen worden er meer vrouwtjes geboren dan mannetjes.

… een oester wel tot 100 miljoen nakomelingen kan voortbrengen in haar leven? Dat wil zeggen dat er maar 76 vrouwelijke oesters nodig zijn om evenveel oesters als mensen op aarde te hebben.

… giraffen bij de geboorte tot wel twee meter naar beneden vallen?

De giraffen houden daar vaak niets aan over en zijn meestal ongedeerd.

… olifanten de langste zwangerschap hebben van alle landdieren? De dracht van olifantenvrouwtjes kan oplopen tot een periode van 23 maanden. Pasgeboren olifanten wegen ongeveer 105 kilogram.

… de reuzenschildpad het oudst levende landdier is?

De oudste reuzenschildpad die nog leeft is Jonathan en is 258 jaar oud.

… er maar weinig dieren zijn die hun hele leven bij elkaar blijven? Zwanen zijn daarop een uitzondering.

Met een partner aan hun zijde hoeven ze niet in hun eentje voor het kroost te zorgen. Net als bij mensen eigenlijk.

… ezelpinguïns hun partner ten huwelijk vragen met een kiezelsteentje?

… cavia’s al op heel jonge leeftijd zwanger kunnen worden? Ze moeten maar vier weken jong zijn. Na de bevalling zijn ze bovendien al heel snel opnieuw vruchtbaar.

25

De playlist Elke afdeling heeft er één: de ultieme playlist waarop zij volledig uit de bol gaat. Vandaag luisteren we naar de keuze van de leden van KLJ Bellegem.

Zij presenteren jou de platen waarop ze de dansvloer onveilig maken.

KLJ Bellegem stampt erop los 10

Don’t Take Me Home DJ Kicken vs DJ Roooy “De titel van dit lied mag je best letterlijk nemen: op een KLJ-activiteit amuseren we ons altijd zo hard dat we nooit zin hebben om naar huis te gaan.”

9

Joost Is Anders Geaard De Stoempers “Joost is de baas van het vaste stamcafé van onze KLJ. Hij vindt het altijd heel tof als we dit liedje aanvragen. We stampen er dan ook echt op los.”

8

De Missie Kalvijn “We zien elke activiteit als een missie: iedere keer alle KLJ’ers samenbrengen en er gewoon een megatoffe tijd van maken.”

7

Het Is Een Nacht Guus Meeuwis & Vagant “Naast De Missie zorgt ook dit liedje voor een optimale sfeer op onze KLJ. Het dient ervoor om het samenhorigheidsgevoel te vergroten tussen alle leden en dat doet het dan ook effectief.”

6

Vol Gas!!

Feestlift “Bij KLJ Bellegem is het onmogelijk om je niet te amuseren.

We gaan dus altijd met veel zin en overtuiging naar al onze KLJ-activiteiten en geven altijd ‘vol gas’.”

5

The Weekend Michael Gray “Het weekend is ons favoriete moment van de week. We verlangen er dus ook naar om na een lange werk- of studeerweek eindelijk weer eens samen te komen.”

4

Friday Riton “Nog meer dan naar het weekend tellen we af naar vrijdag, want dan staat er weer een nieuwe KLJ-activiteit gepland.”

3

Hoe Het Danst Marco Borsato “KLJ Bellegem kan moeilijk stil blijven staan. Daarom vinden we het ook altijd fantastisch om dit nummer op te zetten en eens goed onze benen los te schudden op de dansvloer.”

2

1 Team Outsiders & De Kraaien “Door deze boodschap versterken we het groepsgevoel dat we hebben met onze KLJ-vrienden. We hebben allemaal dezelfde taak voor ogen en dat is enkel en alleen maar plezier maken!”

1. Pilsje Dabei DJ Team Oep Ze Kant “Op nummer één staat het liedje Pilsje dabei. Hierbij gaat het niet zozeer om de titel van het lied, maar DJ Bonny – die mee het lied maakte – is een goede kennis van ons. Daarom kunnen we het niet laten om dit liedje af en toe te spelen.”

26 UIT DE OUDE DOOS

Tekst Eveline Kenis / Foto Archief KLJ

Op speurtocht in het KLJ-archief

De geschiedenis van KLJ in logo’s Over exact zes jaar viert KLJ haar honderdjarige bestaan.

In die 94 jaar waarin KLJ bestaat, onderging de beweging heel wat veranderingen.

Niet alleen KLJ zelf ziet er helemaal anders uit dan toen, ook haar logo doorstond verschillende metamorfoses.

Achter elk van die logo’s schuilt een uniek verhaal.

Het huidige KLJ-logo werd in 2008 met veel toeters en bellen door actrice Lien Van de Kelder aangekondigd op Opkikker, het tweejaarlijkse nationaal leidingsweekend van KLJ. De show die errond opgevoerd werd, is op zijn minst legendarisch te noemen en is dus ook het startpunt van mijn zoektocht naar de geschiedenis van het logo. In een voorbereidend verslag van de werkgroep die het spektakel destijds uitwerkte, lees ik: “De geschiedenis is helemaal niet zo spectaculair, dus niet ideaal om de show hieraan op te hangen.” Eén ding is zeker, dit wordt een interessante zoektocht!

IN DEN BEGINNE: DE BOERENJEUGDBOND Het allereerste logo van de beweging die KLJ nu is, dateert uit de eerste bestaansjaren van de Boerenjeugdbond, de voorloper van KLJ. De Boe-

renjeugdbond – BJB in het kort – start in 1927 als jongerenafdeling van Boerenbond.

Niet lang na het ontstaan van de jongerenbeweging krijgen de BJB’ers een eigen uniform en kentekens. In 1932 wordt in Ingelmunster de eerste BJB-vlag ingewijd, waarop het allereerste BJB-logo te zien is.

De makers van het logo baseren zich op het toenmalige logo van Boerenbond, dat nog duidelijk te herkennen is in het BJB-logo. Beide symboliseren ze de missie van de beweging: het kruissymbool benadrukt de christelijke achtergrond waaruit ze ontstaan is, terwijl de ploeg en de akker verwijzen naar de landelijke omgeving waarin lokale groepen actief zijn.

VAN BOERENJEUGDBOND NAAR KLJ De 20e eeuw is er één vol maatschappelijke veranderingen die de Boerenjeugdbond dwingen om mee te veranderen: vanaf 1965 gaat de beweging verder door het leven als Katholieke Landelijke Jeugd.

(Wil je hier meer over weten?

Sla dan zeker de Hélaba van maart 2021 opnieuw open!)

27

Bij een nieuwe naam hoort een nieuw logo en daar begint het moeilijkste deel van de zoektocht. In publicaties van de jaren ’60 tot de jaren ’90 zijn heel wat verschillende logo’s te vinden: op het briefpapier van de toenmalige KLJ-centrale (nu het KLJ-secretariaat) wordt vanaf 1965 een rood logo gebruikt met de letters op verschillende hoogtes. Achter dat simpele logo lijkt weinig symboliek te schuilen. Op de achterkant van wat in de jaren ’70 een map was die nieuwe leiding aan het begin van het werkjaar kreeg, staat een logo dat lijkt op het eerdere BJB-logo: bovenaan een kruis, onderaan een ploeg en tussenin de naam.

dig de lading van wat KLJ op dat moment is. Ze nemen het voorstel voor een nieuw logo mee naar de Nationale Raad van 1995, maar daar volgt veel tegenkanting. Na een felle discussie besluit de Nationale Raad dat het logo behouden blijft: ‘het is belangrijk om onze oorsprong niet te verloochenen en dus blijven ploeg en kruis de basis van het logo’.

Er wordt wel gehoor gegeven aan de vraag naar verjonging: een rode achtergrond en twee evenwijdige cirkels worden toegevoegd aan het oorspronkelijke logo.

Of die logo’s ooit echte KLJlogo’s geweest zijn, is moeilijk te achterhalen uit het KLJ-archief. Volgens Geert Vervaet, beroepskracht bij KLJ van 1990 tot 1997, is het logo rechts hiernaast hét KLJ-logo in de jaren ’80 en ’90. Ook hier zijn het kruis (rechts bovenaan) en de ploeg (de letters L en J) nog duidelijk herkenbaar: dit logo is een moderne versie van het BJB-logo.

TIJD VOOR EEN UPDATE Midden jaren ’90 rijst het idee om een KLJ-winkel op te starten met allerlei gadgets, uniformstukken en spelmateriaal.

De opstart van de winkel is volgens een aantal KLJ’ers uit die tijd de uitgelezen kans om het verouderde logo te vervangen door iets jongs, fris en jeugdigs. Het toenmalige logo dekt volgens hen niet meer volle-

HET HUIDIGE LOGO Het logo zoals we het ook vandaag kennen, is een ontwerp van Sarah Guilliams uit KLJ Kuringen. Sarah is grafisch vormgeefster van beroep en stoort zich al haar hele KLJ-carrière aan het slechte logo van KLJ. Ze is niet de enige die geen voorstander is van het

vorige logo: een brede bevraging bij bestuursleden, vrijwilligers en beroepskrachten in KLJ bewijst dat het onduidelijke en ouderwetse logo een groot probleem vormt voor de promotie van de jeugdbeweging. In november 2005 hakt de Nationale Raad de knoop door: KLJ krijgt een nieuw logo. Op Opkikker 2008 krijgt het grote publiek het nieuwe logo te zien. Ontwerpster Sarah Guilliams: “Het logo maakt duidelijk dat KLJ een eigentijdse en dynamische beweging is.

Het is eenvoudig en makkelijk te gebruiken en is vooral heel duidelijk. Hiermee kan KLJ naar buiten komen. KLJ heeft ondertussen al een hele weg afgelegd: op communicatievlak is er veel veranderd en verbeterd. Een nieuw logo was meer dan nodig om dat proces te ondersteunen. De combinatie van rood en groen zorgt voor een fris effect en de schuine letters stralen dynamiek uit: KLJ wil vooruit! Bovendien zet het groene bolletje het landelijke karakter van KLJ subtiel in de verf.” En zo maakt het logo bijna 100 jaar later nog steeds duidelijk waar KLJ voor staat en waar ze vandaan komt.

28 KLJ-VERHALEN

Tekst Igor Bulcke

Van nieuw lokaal tot KLJ’ers in spe

Vijf KLJ’ers over hun nieuw begin Voor velen is er weer een ‘gewoon’ jaartje voorbijgegaan, maar voor sommigen was 2021 net een jaar vol mijlpalen.

Een nieuw lokaal bouwen, een kindje krijgen of hoofdleiding worden van de grootste KLJ-afdeling van het land: het zijn stuk voor stuk spannende gebeurtenissen. Wij spraken vijf KLJ’ers over het nieuwe hoofdstuk in hun leven.

SUCCESVOL EEN NIEUWE KLJ OPGERICHT Floor Mabesoone (17) van KLJ Elverdinge uit West-Vlaanderen stampte samen met vier vrienden een nieuwe KLJ-afdeling uit de grond. Eind september

vond de allereerste activiteit plaats. Met 27 aanwezigen was die zeker een succes, maar de weg ernaartoe verliep niet helemaal vlekkeloos.

De afgelopen jaren ging het niet zo goed met de West-Vlaamse afdeling. In 2020 bereikte het ledenaantal een dieptepunt en werd de

KLJ opgedoekt, maar Floor bleef niet bij de pakken zitten.

“Ik vond het echt jammer dat de KLJ was gestopt. Mijn ouders hebben er zelf in gezeten en vertelden daar altijd over.

Daardoor kwam ik op het idee om de afdeling zelf opnieuw op te starten.”

Floor kon vier vrienden overtuigen om hun schouders onder het project te zetten. “Eerst waren we met zes, waarvan er twee zijn weggevallen. Dat was lastig en absoluut niet geestig.” De vijf vrienden stonden er niet alleen voor. “In principe waren er geen leden meer, maar we hadden wel nog het budget en het materiaal van de vorige ploeg. KLJ Nationaal bood ons ook veel hulp en dat doet ze nu nog steeds.”

De afdeling staat open voor kinderen van 12 tot 15 jaar. Na de startactiviteiten schreven 21 kinderen zich in en dat aantal stijgt nog altijd. “Dat is echt iets waar we heel trots op zijn.

We hadden het niet verwacht, maar de vele huisbezoeken hebben hun nut bewezen. Ja, er is zeker nog plaats voor een KLJ hier.”

29

KLJ BEVEREN TREKT IN NIEUW LOKAAL Liesbeth Van Moer (23) van KLJ Beveren uit Oost-Vlaanderen en haar leidingsploeg konden na jaren bouwen eindelijk hun intrek nemen in hun nieuwe lokaal.

zitten. Samen met de gemeente gingen we op zoek naar een stuk grond om op te bouwen.”

Vandaag heeft de afdeling een mooi lokaal met aparte wc’s, opbergruimte en een keukentje. “Het is echt plezant. Nu kunnen we gaan en staan waar we willen. We hebben geen eigen pleintje meer, maar wel een gigantisch park. Beter hadden we het niet kunnen tref-

de kassa verdwenen.” Intussen vond de politie een zak terug met speelgoed, truien en wat kleingeld. De geldbriefjes waren wel weg, maar bij een latere huiszoeking werd ook de rest teruggevonden. “We zijn blij dat alles terug is”, zegt Liesbeth. Eind goed, al goed!

VERANTWOORDELIJK VOOR EEN VAN DE GROOTSTE AFDELINGEN VAN HET LAND Ward Mous (18) van KLJ Zoersel uit Antwerpen werd dit jaar medehoofdleiding van een van de grootste KLJ-afdelingen van België. Hij beleeft er zoveel plezier aan dat hij volgend jaar gerust de taak opnieuw op zich wil nemen.

KLJ Beveren had al een tijdje een nieuw lokaal nodig, want voordien zaten ze in een ruimte zonder wc’s of bergruimte.

De leden hadden wel een tof speelpleintje, maar wisten nooit op voorhand of dat verhuurd was. “Op een dag kwamen de verhuurders naar ons en zeiden ze dat we naar een ander lokaal moesten verhuizen, maar dat we dat wel nog moesten renoveren. Dat zou uiteindelijk evenveel hebben gekost als een nieuw lokaal bouwen, dus dat zagen we niet

fen.” Dankzij de steun van KLJ Nationaal, ouders, oud-leiding en de gemeente kon de afdeling alles regelen in een dikke twee jaar.

Helaas is er ook een donker kantje aan het verhaal. Een tijdje geleden is er ingebroken in het lokaal. In de keuken was het glas kapot gebroken en hadden de dieven een extra raam opengezet om gemakkelijker binnen te raken. “Er was vooral drank weg, maar ook onze pokerset, truien en

Nadat een van de twee hoofdleidsters op Erasmus ging, kwam er een plaatsje vrij dat Ward met veel plezier invulde, maar dat was volgens hem niet direct de bedoeling. “Ik had totaal niet de ambitie om dat te doen, maar ineens vroeg

30

iemand mij of ik dat zag zitten.

Ik dacht erover na, praatte met mijn ouders en met de rest van de leiding. Allemaal zagen ze mij wel als medehoofdleider.

Dus ja, waarom niet, dacht ik.”

Ward erkent dat hoofdleiding zijn meer verantwoordelijkheid met zich meebrengt, maar relativeert zijn hoeveelheid werk. “Het is bij KLJ Zoersel de gewoonte om veel taken te verdelen, dus ik doe niet zó veel meer dan anderen. Ik leid nu vooral de vergaderingen en ben het contactpunt voor de leiding. Het is goed dat we met twee zijn en dat je niet alleen verantwoordelijk bent.”

“Het was even wennen, maar alles loopt vlot”, gaat Ward verder. Toch is het volgens hem belangrijk om goed te kunnen plannen. “Je moet elke maand een agenda opstellen.

Er zijn altijd dingen waaraan je moet denken of extra taakjes die erbij komen. Zeker de combinatie met studies en hobby’s is soms wat lastig, maar met een goede planning moet dat wel lukken.”

Als hij de kans krijgt, blijft Ward ook volgend jaar hoofdleiding.

“Als niemand anders zich geroepen voelt en iedereen vindt dat ik het goed doe, dan zie ik geen reden om te stoppen.

Aangezien we een supergoed team hebben, valt de druk op mijn schouders mee. Ik voel toch die ondersteuning van de leiding en dat iedereen wil bijdragen aan een leukere KLJ.”

TROUWEN EN EEN KINDJE KRIJGEN IN ÉÉN JAAR Björn Holderbeke (28), VKB’er (een instructeur die de KLJ-cursussen begeleidt, red.) in Vlaams-Brabant, heeft er een druk jaar op zitten. In 2021 trouwde hij met de liefde van zijn leven Gaya en kregen ze samen een zoontje Lars. Nog maar een jaar geleden gingen ze ook samenwonen.

Op de vorige kerstdag waagde Björn zijn kans en vroeg hij zijn vriendin ten huwelijk. Drie dragen daarvoor had het koppel ontdekt dat het een kindje verwachtte. Op vijf juni brak de mooiste dag van hun leven aan en stapten ze in het huwelijksbootje, eind augustus verwelkomden ze hun zoontje Lars.

“Veel mensen zeggen dat het snel is gegaan en vragen zich

af wat ik nu ga doen met mijn leven (lacht). Het is een mooie start geweest en nu kunnen we daarvan genieten: van ons leven, van ons eerste kindje en van onze tijd samen.”

Momenteel ziet Björn nog geen problemen om zijn engagement voor de KLJ te

31

combineren met zijn job als hoofdverpleegkunde en zijn gezinsleven. “Ik kan natuurlijk niet meer zo veel cursussen geven als drie jaar geleden, naar afdelingen trekken en ‘s avonds vergaderen. Daar is nu iets meer planning voor nodig, maar ik merk nog niet dat ik aan het einde van mijn KLJ-carrière zit.”

het begin ook heel moe.” In haar functie kunnen de verhalen en de getuigenissen van de kinderen ook best zwaar zijn, maar dat kan Chloë gelukkig goed achter zich laten. “Je zou deze job niet kunnen blijven doen als je alles altijd mee naar huis neemt.”

Volgend jaar wordt Björn 29 jaar. De leeftijd waarop hij moet stoppen (35) komt dus langzaam in zicht, maar zijn functies als volwassenbegeleider bij zijn oude KLJ-afdeling blijft hij zeker en vast nog een tijdje uitvoeren.

VAN STUDENT NAAR VOLTIJDSE OPVOEDKUNDIGE Regionaal bestuurslid Chloë Lenaerts (24) uit Limburg rondde dit jaar haar studies af en ging aan de slag in de kinderpsychiatrie van Bilzen.

Het is haar eerste job, dus de omschakeling van het studentenbestaan naar het werkleven was toch even wennen.

Chloë studeerde eerst orthopedagogie en nadien volgde ze nog een jaartje lerarenopleiding. In juli begon ze te werken als opvoedkundige. “Het is wel een beetje gek om van een heel rustig leven naar een leven te gaan waarin je elke dag moet werken. Dat is heftig. Omdat ik me moest aanpassen aan dat ritme, was ik in

Chloë merkt dat haar KLJ-ervaring goed van pas komt bij haar job. “Op mijn sollicitatie vroegen ze of ik ervaring heb in een jeugdbeweging, omdat ze het belangrijk vinden om ook ontspannende activiteiten te doen met kinderen. In KLJ zitten is dus wel een voordeel.

Als je zo’n ervaring hebt, ben je ook creatiever om iets voor de kinderen te organiseren als er ineens een geplande activiteit wegvalt.”

Als tip wil Chloë nog meegeven dat je jezelf echt niet mag verwaarlozen als je gaat werken. “Het is pittig, maar blijf tijd vrijmaken voor je vrienden en hobby’s. Soms vergeet je dat je nog vrienden hebt rondlopen (lacht), terwijl je daar veel energie uithaalt.”

32 WAT WAT JIJ WEET!

Tekst WAT WAT en tZitemzo

Mijn ouders gaan scheiden, wat nu?

Soms gebeurt het dat je ouders veel ruziemaken en beslissen om uit elkaar te gaan.

Jij kan daar helemaal niets aan doen, maar het heeft wel een grote invloed op je leven. Je voelt je misschien droevig en moet plots op een andere plaats gaan wonen. Maar hoe ga je daarmee om? WAT WAT geeft tips.

Waarom gaan mijn ouders uit elkaar?

De redenen waarom ouders uit elkaar gaan, zijn vaak heel verschillend. Maar meestal voelen ze zich niet meer goed bij elkaar.

Soms maken ze veel ruzie en vinden ze het beter om elk apart verder te gaan in hun leven.

Weet dat het niet jouw schuld is. Het is niet omdat je ouders uit elkaar gaan dat ze jou niet meer graag zien. Meestal hebben ouders goed nagedacht voor ze de stap zetten om uit elkaar te gaan. Je ouders kunnen zich daar soms ook weleens droevig of boos over voelen. Dat is heel normaal.

Waarom willen mijn ouders niet meer met elkaar praten?

Wanneer ouders uit elkaar gaan, maken ze soms veel ruzie over allerlei dingen. Ze

zijn het bijvoorbeeld niet eens over de verdeling van geld, hun spullen of de bezoekregeling. Ook voor hen is het soms moeilijk om goed na te denken door alle heftige emoties. Ze zijn soms zo boos op elkaar dat het hen niet meer lukt om rustig met elkaar te praten.

Het is belangrijk dat je weet dat het iets is tussen je ouders en dat ze dit zelf moeten oplossen. Als je ouders niet meer met elkaar kunnen praten, worden de gesprekken vaak gevoerd via advocaten.

Ik voel me heel droevig, kan ik iets doen?

Wanneer je ouders beslissen om uit te elkaar te gaan, brengt dat vaak veel en felle emoties mee. Het is een beslissing waar je zelf geen invloed op hebt en die veel veranderingen met zich zal meebrengen.

Kinderen en jongeren voelen zich vaak machteloos. Het is ook heel normaal dat je in de war bent, je verdrietig bent of je soms zelfs boos voelt. Die gevoelens verminderen soms, maar kunnen terugkomen, ook na lange tijd. Veel kinderen en jongeren hebben enige tijd nodig om aan de nieuwe situatie te wennen.

Het is heel belangrijk dat je niet alleen blijft zitten met die gevoelens. Probeer je ouders te vertellen hoe je je voelt en samen te zoeken naar dingen die je kunnen helpen. Als het niet lukt om dat met je ouders te bespreken kan je ook altijd je hart proberen te luchten bij vrienden, familie, een leerkracht, een lieve buurvrouw…

Soms helpt het om een tekening te maken of je verhaal op te schrijven.

Waar moet ik na de scheiding naartoe?

Wie gaat er voor je zorgen en waar ga je wonen? Er wordt een regeling voor jou en je eventuele broers of zussen uitgewerkt. Heel wat ouders kiezen na een scheiding voor co-ouderschap. Beide ouders blijven dan verantwoordelijk voor de opvoeding. Al heb je daar ook nog wel varianten op.

Als de scheiding via de rechtbank verloopt, legt de familierechter de verblijfsregeling op papier vast. Daarin staat onder andere waar je woont en wie je wanneer ziet. Wanneer een rechter moet beslissen over een verblijfsregeling met co-ouderschap, verkiest hij een gelijk verdeeld verblijf (bijvoorbeeld een week bij moeder en een week bij vader) van kin-

33

deren bij beide ouders. Maar in het belang van de kinderen kan hij daar wel van afwijken.

Vanaf 12 jaar heb je hoorrecht.

Dat betekent dat de familierechter ook jouw mening moet vragen. Maar je bent niet verplicht om die te geven.

Je ouders kunnen altijd onderling nieuwe afspraken over de verblijfsregeling maken. Lukt dat niet, dan kunnen ze vragen aan de familierechter om een nieuwe regeling op te stellen.

Mag ik kiezen waar ik woon?

Nee, je ouders beslissen over je opvoeding tot je 18 jaar bent. Ook als je ouders niet meer samenwonen, moeten ze

afspreken bij wie jij zal wonen en hoe het bezoek geregeld wordt. Volgens de wet heb jij daarin niets in te zeggen.

Dat betekent niet dat je niet met je ouders kan praten. Als ze weten hoe jij erover denkt, houden ze er misschien rekening mee. Geraken je ouders er onderling niet uit? Dan kan de rechter beslissen wat er moet gebeuren. De rechter moet dan ook naar jouw mening luisteren. Hij of zij zal je niet vragen om te kiezen welke ouder je het liefste ziet. Wel kan je vertellen wat je van een aantal zaken vindt. De rechter neemt jouw mening mee als een van de argumenten om te bepalen waar je gaat wonen.

Als je jong bent, zit je met 1001 vragen. En da’s helemaal oké! WAT WAT is er voor iedereen die het even niet weet.

Op watwat.be vind je betrouwbare antwoorden op al je vragen en herkenbare verhalen van andere jongeren. Je vindt er ook de juiste organisaties die klaarstaan om je te helpen en naar jouw verhaal te luisteren.

34 HET SJAALTJE

Het sjaaltje van Alana Verpaelst hangt vol herinneringen

“Sinds de coronacrisis besef ik hoe belangrijk KLJ is”

Mijn je sjaalt : t g e we 121 gram

Alana Verpaelst (24) is al 18 jaar lid van KLJ Strijtem, waarvan zeven jaar als leiding. Als lid heeft ze heel lang niets aan haar sjaaltje gehangen, maar dat veranderde toen ze leiding werd. Toen besloot ze om alles wat haar doet denken aan de mooiste jaren van haar leven altijd met zich mee te dragen.

Fluitje “Dit is ongetwijfeld het belangrijkste aan mijn sjaaltje!

Het heeft al honderden keren het startsignaal van een supertoffe activiteit gegeven. Ook gaan wij meestal met de trein op kamp. De laatste kilometers wandelen we dan naar onze kampplaats. Als we in de buurt komen, fluiten we met alle leiding heel hard zodat de kookouders weten dat we eraan komen.”

Badge kamp 2015 “In 2015 ging ik voor het eerst mee als leiding op kamp, dat was in Bütgenbach en het thema was leger. Deze badge maakte ik voor een van mijn toenmalige medeleiders. Enkele maanden later werd hij ook mijn lief. Het is een herinnering aan het jaar waarin de vonk oversloeg.”

Superheldenpin “Sinds 2017 geeft KLJ Strijtem steeds een pin in het thema van het kamp aan de leden, als kampaandenken. De superheldenpin was de eerste in deze reeks. En bovendien bewees het thema dat er in elke KLJ’er een superheld schuilt!”

Toegangsbandjes van fuiven “Centraal aan mijn sjaaltje hangen de toegangsbandjes van verschillende edities van onze fuif, Summer Moves Out. Die organiseren we elk jaar tijdens het eerste weekend van september. Het is dé place to be

voor iedereen die houdt van muziek uit de jaren 80, 90 of 2000.”

Bubbelkaartje “Sinds de coronacrisis besef ik pas hoe belangrijk KLJ voor mij is. Ondanks allerlei verschillende maatregelen hebben we er toch het beste van gemaakt.

Dit kaartje is het bewijs dat ik tot bubbel 2 van de Zjielen & Vedetten behoorde.”

Wil jij met jouw sjaaltje in de volgende Hélaba komen?

Stuur dan een mailtje naar helaba@klj.be.

35

“Mooie traditie H voortzetten”

et lokaal van KLJ Tildonk leidde al vele levens. Het werd gebouwd in 1957 voor de toen net opgerichte Chiro, die nadien stopte te bestaan. Het was later de thuis van de Zeescouts, jeugdhuis De Kemmel en de KLJ, die stopte in 2008 omdat er te weinig leden en leiding waren.

Sinds 2017 is er opnieuw een KLJ, maar het gebouw liep in al die jaren heel wat elektriciteitsproblemen en rookschade op. Omdat het lokaal nu alleen gebruikt kan worden als opslagplaats, dringen grote verbouwingswerken zich op.

SPONSORING

“Toen we het gebouw in handen kregen, was snel duidelijk dat er nog heel wat moest gebeuren”, vertelt Mirte. “In een eerste fase maken we het lokaal speelklaar, in de tweede fase werken we vooral aan de afwerking en het sanitair.

We hebben dus mensen met kennis van zaken én heel wat centen nodig. In totaal gaat het om een verbouwing van

KLJ Tildonk laat haar KLJ-lokaal opnieuw zegenen

“Met de zegening

willen we ons gebouw en onze KLJ in

Soms zit de geschiedenis van een KLJ-lokaal letterlijk tussen de muren. Bij KLJ Tildonk, bijvoorbeeld, waar de leden bij verbouwingswerken een brief uit 1957 terugvonden. Het was er eentje van de toenmalige

pastoor die het gebouw inwijdde. Omdat de brief zo’n indruk maakte, laten Mirte Forceville (22), Anouk Verbieren (23) en hun mede-KLJ’ers het gebouw na de werken opnieuw zegenen.

de kijker zetten in het dorp”

Anouk Verbieren

DE K IN KLJ

Tekst & Foto Jolien Caubergh

36

Hoe organiseren jullie momenteel activiteiten, zonder KLJ-lokaal?

Anouk: “Spelen doen we op het grasveld achter de pastorij. Bij slecht weer kunnen we terecht in de pastorij en in de parochiezaal om de hoek. Ons materiaal kunnen we wel opbergen in het gebouw.”

Mirte: “We kijken er in elk geval heel hard naar uit om in ons eigen lokaal te spelen.”

“Hopelijk gaan

KLJ’ers binnen 50

jaar ook op zoek naar ons verleden”

Mirte Forceville 50.000 euro. 60 procent wordt betaald door subsidies van de gemeente, de overige 40 procent proberen we op allerlei manieren zelf bij elkaar te krijgen.”

“We zijn een recent opgestarte afdeling en hebben zo’n zestig leden en vijftien leiders”, gaat Anouk verder. “Daardoor hebben we nog geen geld op ons spaarboekje of grote evenementen die bekendstaan in de wijde omgeving. We moeten dus heel wat organiseren om geld in te zamelen, zoals een zomerbar, een spaghettislag of een wafelbak.” Mirte knikt. “Een medeleidster en ik hebben ons bijvoorbeeld laten sponsoren toen we de Hagelandse 100 kilometer wandelden.”

64 JAAR OUDE BRIEF Tijdens de verbouwingswerken vonden jullie iets tussen de muren.

Mirte: “Toen we gyprocplaten aan het uitbreken waren, kwamen een medeleidster en ik een enveloppe tegen, vastgemaakt op een houten plankje. Hoe meer latjes we weghaalden, hoe meer namen en boodschappen we vonden.

In de enveloppe zat een brief van de proost van de toenmalige Chiro. Die had hij geschreven tijdens de inzegening van het lokaal vierenzestig jaar geleden, en die werd vergezeld door een namenlijst van de groepen die toen aanwezig waren. De zegening moest ervoor zorgen dat het gebouw en de personen die er gebruik van maken, beschermd blijven van al het onheil.”

Anouk: “Er hingen ook nog foto’s van de vorige KLJ op de muren toen we in het lokaal trokken. Dat vonden we fijn om te zien: het was een leuk welkom en een mooie herinnering aan vorige KLJ-tijden.”

37

BIJSPRINGEN

Jullie willen het lokaal opnieuw laten zegenen. Waarom?

Anouk: “Zo’n mooie traditie willen we voortzetten. Met de zegening hopen we ook om ons gebouw en onze KLJ in de kijker te zetten in het dorp.

Iedereen mag weten dat we een nieuwe start maken. Via de heemkundige kring gaan we bovendien proberen om enkele mensen te vinden die aanwezig waren bij de eerste zegening. Hen willen we uitnodigen voor de nieuwe zegening.”

Mirte: “We gaan trouwens niet alleen het lokaal laten zegenen, maar zijn ook van plan om een nieuwe brief en foto’s tussen de muren te stoppen. Hopelijk vinden de toekomstige KLJ’ers binnen vijftig jaar onze

brief en worden zij er even enthousiast van als wij over die uit 1957. Misschien gaan ze dan wel op zoek naar onze geschiedenis.”

Doen jullie, naast de zegening, nog iets met de K in KLJ? Anouk: “Vooral met de waarden en normen van de K houden we rekening. Soms voorzien we K-momenten, die dan vooral voorbereid en getrokken worden door de leiding. Daarnaast werken we veel samen met de parochie en hebben we sinds kort weer contact met onze pastoor. We nodigden hem uit op onze zomerbar en praatten over de zegening van ons lokaal.”

Mirte: “Enkele weken geleden stelden we KLJ voor bij het OCMW. We vertelden wie we zijn en welke activiteiten we organiseren doorheen het jaar.

Hopelijk vinden zo meer mensen de weg naar onze afdeling.

Als er leden zijn die het financieel niet zo makkelijk hebben, springt de parochie bij en betaalt die de uniformstukken van de leden. Dat is een mooi gebaar.”

38 DE KNUTSELHOEK

Tekst Whoopi Samyn / Foto Wendy Hidalgo

Van KLJ-lokaal tot knusse plek

Naar de KLJ gaan, dat voelt als thuiskomen.

En niets is zo gezellig als thuiskomen in een warm nest. Heb je er dan ook al eens aan gedacht om je KLJ-lokaal in een nieuw kleedje te steken? Steek de handen uit de mouwen en tover je KLJ-lokaal om tot het gezelligste plekje van Vlaanderen met deze acht tips.

39

Tip 1: Opgeruimd staat netjes

Zorg ervoor dat je lokaal altijd voldoende opgeruimd is. Orde schept rust en zorgt ervoor dat iedereen onmiddellijk al het materiaal op de juiste plaats vindt. Organiseer met de leiding of het bestuur dus geregeld een poetsdag. Daarvoor kan je ook de andere leden inschakelen. Misschien krijg je nadien wel een beloning?

Tip 5: Denk aan de kleur van je muur Een witte muur in je lokaal is altijd handig. Die kan dienen als achtergrond voor foto’s, om op te projecteren of zelfs om een schaduwspel op te spelen. Begin dus niet ineens alle muren van je lokaal in een fel kleurtje te schilderen, maar zorg voor voldoende neutrale muren en werk in plaats daarvan met kleuraccenten. Zo kan je bijvoorbeeld een kleine muur of een kolom in een fel kleurtje steken en de andere muren in dezelfde kleur behouden.

Tip 2: Overal KLJ

Laat zien dat je lokaal een echt KLJ-lokaal is. Doe dat met logo’s van je afdeling of bijvoorbeeld door lettermatten met de letters ‘K’, ‘L’ en ‘J’ aan de muren op te hangen. Welke afdeling beeldt het vaakst het woord KLJ af in haar lokaal?

Tip 3: Gebruik opbergdozen

Investeer in opbergdozen. Zodra je stevige dozen met dezelfde grootte hebt aangekocht, wordt materiaal opbergen kinderspel. Je kan de dozen vlot stapelen en in een rek plaatsen: dat ziet er altijd netjes uit. Voor klein materiaal, zoals parels, kan je ook uitgewassen glazen bokalen gebruiken.

Tip 4: Maak een raamtekening

Maak een super coole raamtekening – in KLJ-stijl natuurlijk. Op het YouTubekanaal van KLJ (KLJ Nationaal) vind je een tutorialfilmpje met uitleg over hoe je te werk gaat!

Tip 6: Versier ook saaie elementen

Sommige elementen van je lokaal zijn misschien niet zo mooi, zoals een stalen steunbalk of een doodsaaie lamp. Ook die kan je in een leuk jasje steken. Gebruik de balk bijvoorbeeld als boekenrek en versier die lamp. Onthoud dat niets ooit in de weg hangt en dat je alles een tweede leven kan inblazen.

Tip 7: Hang foto’s op

Heb je geen zin om geld uit te geven aan saai en onpersoonlijk behangpapier? Gebruik dan foto’s van activiteiten als persoonlijk behangpapier. Kies enkele foto’s uit, laat ze afdrukken en lijm ze vast op de muur. Eens je een volledig vlak beplakt hebt, kan je dat afwerken door er een laagje vernis op te schilderen of door een plexiplaat voor het vlak te schroeven.

Tip 8: Maak gebruik van thema’s

Versier je lokaal in thema’s, bijvoorbeeld voor Kerstmis, Halloween of Pasen. Daarvoor kan je slingers ophangen of zelf de coolste mascottes knutselen. Staat er binnenkort geen feestdag op de kalender? Verzin dan je eigen KLJ-dag zoals een ‘leidingsdag’ waarvoor je allerlei slingers en affiches met je leiders op getekend kan ophangen: de ideale manier om hen eens extra in de bloemetjes te zetten.

40 JONGEREN VAN HET PLATTELAND

Tekst & foto Goele Didden

Evert was lid van KLJ én Groene Kring

“Deel van dezelfde familie” Ken je Groene Kring al? Het is een bruisende jongerenbeweging die zich richt op land- en tuinbouwers tussen 16 en 35 jaar. Zo organiseert de beweging verschillende activiteiten en opleidingen. Wist je bovendien dat KLJ en Groene Kring samen één organisatie vormen? Evert Van Crombrugge (35) was lid van ze allebei. Hij begon als lid bij KLJ Merchtem en werd nadien ook lid van Groene Kring. Hij vertelt ons meer over zijn ervaringen, over Groene Kring en hoe we de ‘L’ in KLJ in de verf kunnen zetten.

O

p z’n negende werd Evert Van Crombrugge lid van KLJ Merchtem.

Hij doorliep er alle leeftijdsgroepen, werd leiding, hoofdleiding en sportmonitor bij KLJ Vlaams-Brabant. Ook nu nog gaat hij mee op kamp met de kookploeg. Sinds enkele jaren is hij volwassen begeleider. Daarnaast rolde hij ook in Groene Kring, de beweging voor jonge land- en tuinbouwers. “Mijn nonkel, die naast me woonde, had een boerderij. Van kleins af aan was ik er vaak te vinden. Zo ontstond mijn interesse in de landbouw.

Toen ik KLJ-leiding was, zaten enkele medeleiders al bij het lokale Groene Kringgewest Noord-West Brabant. Ik ging een keertje mee en bleef er hangen”, vertelt Evert. “Eerst was ik lid, daarna ging ik in het bestuur van het gewest en later nam ik deel aan de provinciale kern van Vlaams-Brabant, waar ik ook ondervoorzitter werd. Ik heb Groene Kring dus ervaren op gewestelijk, provinciaal en nationaal niveau.”

Activiteiten, opleidingen en acties Maar wat doet Groene Kring precies? “Er zijn verschillende Groene Kringgewesten in Vlaanderen die activiteiten

organiseren voor hun leden.

Vergelijk het gerust met KLJ-afdelingen die iets doen met hun +16-groep. Zo gaan we soms bowlen, doen een quiz of een bosspel. Daarnaast organiseren we ook specifieke landbouwactiviteiten, zoals een gymkana (een behendigheidswedstrijd met landbouwmachines, red.) of een ploegwedstrijd (een wedstrijd waarbij je een veld zo recht mogelijk omploegt, red.)”, legt Evert uit. “Die activiteiten zijn maar één onderdeel van Groe-

41

ne Kring, want de beweging organiseert ook opleidingen en verdedigt de belangen van jonge boeren. Zo zijn er af en toe infoavonden of studiedagen over landbouwthema’s en zijn er acties om de landbouwsector in de kijker te zetten.”

ministers mogen ontmoeten en rondleiden op land- en tuinbouwbedrijven in Merchtem.

Denk maar aan Joke Schauvliege, Hilde Crevits en Guy Verhofstadt”, glundert Evert.

“Mijn KLJ vond het altijd handig dat ze kon rekenen op de landbouwmachines van de Groene Kringers” senparcours in landbouwthema zo snel mogelijk afleggen. Mijn Groene Kringgewest testte de spelen en hindernissen soms uit bij KLJ Merchtem. Voor Groene Kring was het een goede try-out en voor KLJ was het een fijne activiteit. Groene Kring kan ook voor praktische zaken een meerwaarde zijn. Mijn KLJ vond het altijd handig dat ze kon rekenen op de landbouwmachines van de boeren. Was er op een sportfeest bijvoorbeeld een tekort aan water, dan kon een boer snel een vat brengen. Zo’n onderlinge band zie je niet snel bij andere jeugdbewegingen.”

Een van die acties herinnert Evert zich nog goed. “Enkele jaren geleden reden we met een roze tractor – die we Tractor Roza noemden – door het land.

Achter de tractor hadden we een kraam gehangen met daarin lokale producten en de toenmalige prijzen. Zo probeerden we de mensen bewust te maken van de lage prijzen die we voor onze producten kregen. Er was enorm veel media-aandacht, dus het was een geslaagde actie. Daarnaast heb ik veel

Sterke band In Merchtem is de link tussen de lokale KLJ en Groene Kring sterk. “We organiseren al enkele jaren samen een streekbierenbarbecue met muziekbandjes. Het is een lokaal evenement voor en door Merchtemnaren en dat is heel fijn.

In de zomer zetten verschillende Groene Kringgewesten hun schouders onder een Held van ’t Veld-wedstrijd. Daarbij moeten deelnemers een hindernis-

Die band met de boeren vindt Evert heel belangrijk. “In het KLJ-lied zingen we dat we ‘voor boer en tuinder paraat staan’.

Dat is een belangrijke waarde om mee te geven aan je leden, ook in (ver)stedelijk(t)e contexten.

Er zijn steeds meer KLJ-leden die niet meer met het landelijke vertrouwd zijn. Dan kan Groene Kring een grote meerwaarde betekenen. Neem dus zeker eens contact op met een naburig Groene Kringgewest!”

Evert is intussen 35 jaar, wat wil zeggen dat hij geen lid meer kan zijn van KLJ of Groene Kring. Hij kijkt wel tevreden terug en geeft nog een tip: “Geniet van het platteland, trek erop uit en steek je hand eens op naar de boer, hij zal met veel plezier terug zwaaien.”

42 Tekst & foto Femke De Coninck

Emile en Orfelia zijn leiding in hun KLJ-afdeling

“Ik kende niemand, maar voelde me meteen thuis” KLJ’ers vind je in alle vormen en maten. In Blind Date stellen we twee – voor elkaar onbekende – KLJ’ers aan elkaar voor.

Wat willen ze van elkaar weten en wat kunnen ze bijleren?

Leiding zijn in KLJ, dat is een vak apart. Eens de microbe je te pakken heeft, is het moeilijk om er nog vanaf te raken.

Dat bevestigen Orfelia Vlerick (23) van KLJ Nederename en Emile Verstraete (20) van KLJ Nevele. Zij ontdekten KLJ op een heel verschillende manier. Emile doorliep elke leeftijdsgroep en werd nadien leiding. Orfelia was nooit KLJ-lid, maar begon meteen aan haar leidingcarrière. Hoe is het om leiding te zijn? En hoe verschillend of gelijkaardig zijn hun ervaringen als leiding?

Emile: “Mijn eerste kennismaking met KLJ dateerde van toen ik nog heel klein was. De crèche waar ik naartoe ging, lag niet ver van het KLJ-lokaal en de kinderen van mijn onthaalmama waren er al een aantal jaar lid. Ik wist natuurlijk nog niet goed waarover ze het hadden, maar sindsdien ging er wel al een belletje rinkelen bij het woord ‘KLJ’.”

“Sinds mijn zevende heb ik geen enkel kamp gemist. Toen ik later in de leiding stapte, kende ik iedereen uit mijn leidingsploeg al. We hebben samen heel wat avonturen beleefd, dat schept een band.”

Orfelia: “Ik leerde KLJ pas kennen toen ik ging studeren aan de hogeschool. Daar heb ik Sofie, de toenmalige hoofd-

“Iedereen uit mijn leidingsploeg ken ik al heel mijn leven. We hebben samen heel wat avonturen beleefd” Emile Verstraete, KLJ Nevele

leidster van KLJ Nedername, ontmoet. Omdat er niet genoeg leiding was, vroeg ze mij om mee te gaan op kamp als leiding. Behalve Sofie kende ik eigenlijk niemand. Enkele maanden voor het kamp ging ik naar een vergadering om het kamp voor te bereiden.

Dat was bij iemand thuis, wat het heel gezellig maakte. Dat iedereen supervriendelijk was, gaf me een goed gevoel. De anderen beschouwden mij meteen als leiding en er werden taken verdeeld om de kampactiviteiten in elkaar te steken.”

43

Groot takenpakket Orfelia: “Ik heb KLJ nooit meegemaakt als lid. Toen ik twaalf jaar was, werd ik wel lid van Jokri (een jeugdvereniging van jonge christenen, red.). Zij organiseren ook activiteiten en kampen waar we spelletjes speelden, al heb ik op de KLJ nog veel nieuwe spelletjes leren kennen!”

Blijven plakken Emile: “Mijn eerste vergadering was die voor de planning van het werkjaar. Als nieuwe leiding weet je nog niet goed hoe alles in elkaar zit, dus je kijkt de kat wat uit de boom.

Bij ons is het de gewoonte dat de nieuwe leiding voor snacks en eten zorgt voor de andere leiding. Ik kreeg ook meteen een taak toegewezen: ik moest ervoor zorgen dat alle leden een T-shirt of trui hadden en ik moest er bijbestellen als er geen meer waren. Was je na het kamp van plan om te blijven en meer taken op je te nemen?”

Orfelia: “Oorspronkelijk zou ik enkel leiding geven op kamp, maar nadien vroegen ze me om in de leiding te blijven. Dat heb ik dan ook gedaan. Omdat ik een studentenjob had in het

“Het idee was om één keer mee te gaan op kamp als leiding, maar daarna ben ik toch gebleven” Orfelia Vlerick, KLJ Nederenam

weekend, ging ik eerst maar om de twee weken. Na een tijdje bouwde ik het werken af, omdat ik dat niet kon combineren en ik het heel leuk vond in de KLJ.” Emile: “In mijn afdeling moet je gevraagd worden om in de leiding te komen. Ik wilde heel graag leiding worden en vond het leuk dat ik die kans kreeg.

Je leert je medeleiding bovendien op een andere manier kennen dan als lid, zeker de mensen die een paar jaar ouder zijn.”

Emile: “Doordat ik zo lang lid geweest ben, kende ik natuurlijk al veel spelletjes. Naast de activiteiten leer je ook wat er achter de schermen allemaal gebeurt en wat de gebreken zijn. Als lid zie je enkel de activiteiten, de weekends en het kamp, maar je staat niet stil bij alle andere taken die nog moeten gebeuren. Je beseft dan pas dat je leiding van vroeger eigenlijk ook gewoon studenten waren en niet de volwassen, werkende mensen die je als lid voor ogen had.”

Orfelia: “Dat heb ik ook na één of twee jaar ontdekt. In het begin was ik vooral bezig met de activiteiten, maar na een tijdje nam ik ook andere taken op mij en besefte ik dat er nog veel meer moet gebeuren dan enkel de spelletjes bedenken. Toen twee medeleidsters stopten als leiding, kwamen er heel wat taken mijn richting uit. Gelukkig had een van hen verschillende draaiboeken gemaakt zodat we perfect wisten wat we moesten doen.”

Emile: “Inderdaad. Je beseft pas wat er allemaal moet gebeuren als er iemand wegvalt die heel veel taken op zich nam en je al die taken ineens zelf moet doen.”

44 Tekst Wout Van Dijck

Doe de test

Hoe zit het met jouw goede voornemens?

Het jaar loopt alweer op zijn einde. Een ideaal moment dus om eens terug te blikken op de afgelopen twaalf maanden. In januari stelde je waarschijnlijk een lijstje op met allerlei goede voornemens, maar heb je die doelen ook bereikt of zal je ze opnieuw op je nieuwe lijstje moeten zetten? Beantwoord snel deze tien vragen en kom te weten hoe goed jij jouw voornemens hebt waargemaakt.

VRAAG 1

VRAAG 3

VRAAG 5

Had je dit jaar veel nieuwe voornemens?

Zijn je voornemens gewaagd?

Spendeerde je veel tijd op de KLJ?

K: Het aantal voornemens viel best wel mee.

L: Ik had heel wat goede voornemens, te veel om op te noemen.

J: Voornemens zijn niet echt mijn ding, daarom stel ik er ook geen nieuwe op.

K: Mijn voornemens waren

K: Ja, natuurlijk. De KLJ is

VRAAG 2 Heb je dit jaar meer gesport?

K: Absoluut! Het geeft me

echt energie.

L: Ik deed even mijn best, maar veel sportiever ben ik niet geworden.

J: Sporten? De zetel is veel interessanter.

vrij basic. Dat helpt me om ze zeker te bereiken.

L: Natuurlijk, ik vind dat ze uitdagend moeten zijn.

Anders is er toch helemaal niets aan?

J: Absoluut niet. Ik doe het liefst zo weinig mogelijk moeite.

VRAAG 4 Spaarde je in het afgelopen jaar meer dan anders?

K: Ik heb dit jaar wel wat

centjes kunnen bijverdienen. Nog even en ik ben miljonair!

L: Ik ben goed op weg, maar ik heb mezelf ook enkele keren getrakteerd op een cadeautje.

J: Daar doe ik niet aan mee.

Ik heb zelfs geen spaarpot.

mijn favoriete plaats!

L: Af en toe miste ik eens

een activiteit, maar ik ben er toch vaak geweest.

J: Als ik niets beters te doen had, ging ik naar de KLJ.

VRAAG 6 Zijn jouw voornemens vaak dezelfde?

K: Ik heb ieder jaar andere

voornemens.

L: Ik heb vaak dezelfde

voornemens, omdat ik de vorige niet altijd haal.

J: Als je er geen opstelt, kunnen ze ook niet hetzelfde zijn, hé.

45

VRAAG 7

VRAAG 10

Je antwoordde meestal ‘K’

Heb je meer afgesproken met je vrienden en familie?

Heb je je vooropgestelde voornemens bereikt?

Je bent een echte doorzetter. Het is je gelukt om je aan je goede voornemens te houden. Je denkt vooraf zeer goed na over wat je in het volgende jaar wil bereiken, maar neemt daarbij niet te veel hooi op je vork.

Laat 2022 maar komen!

K: Ik zocht naar een goed

evenwicht tussen vrienden en familie.

L: Misschien kan ik toch beter nog eens een keertje mijn familie bezoeken.

J: Ik spendeer mijn tijd liever alleen.

VRAAG 8 Heb je dit jaar gezonder gegeten?

K: Het ongezonde eten

heb ik verbannen uit mijn leven.

L: Ik probeer zo veel mogelijk chips en koeken te mijden, maar een frietje kan zeker wel.

J: De helft van mijn winkelkar zit vol met chips.

VRAAG 9 Maakte je voldoende tijd vrij voor jezelf?

K: Ik vond een

goede balans tussen vrienden, familie en me-time.

L: Het ging me al beter af dan andere jaren.

J: Veel te weinig, ik zit vol met stress van al die afspraakjes.

K: Absoluut, ik ben een te-

vreden mens!

L: Eerder wel dan niet,

maar volgend jaar steek ik toch een tandje bij.

J: Niet echt. Op het vlak van goede voornemens was 2021 een ramp!

Je antwoordde meestal ‘L’ Het lukte je al aardig om te werken aan je goede voornemens. Toch is het voor jou soms verleidelijk om naar die oude gewoontes terug te grijpen. Probeer daarom niet al te veel voornemens te maken, maar pik er enkele uit waarop je je kan focussen. Zo kan je daar komend jaar beter op inzetten.

Je antwoordde meestal ‘J’ Goede voornemens zijn niet echt je ding. Je hecht er bijna geen belang aan of verliest ze nogal snel uit het oog. Probeer slechte gewoontes te vermijden uit je leven, zo houd je je goede voornemens beter vol.

Let wel op, zorg ervoor dat je nieuwe voornemen wel haalbaar is!

46 46

Siel Verhanneman blaast een nieuwe wind door het poëzielandschap

“Stilaan durf ik het geluk weer toe te laten”

47

Met weinig woorden alles zeggen. Dichteres – misschien ken je haar van haar Instagram-poëzie – en prozaschrijfster Siel Verhanneman (31) kent en kan er alles van. Twee dichtbundels, twee kortverhalen en een roman van haar hand lagen er al, binnenkort legt ze er nog een nieuwe boekenbaby bij. En dan is er nog die andere, allerbelangrijkste, échte baby, die van Siel het afgelopen jaar ook mama maakte. “Als schrijfster heeft elke gebeurtenis invloed op je werk, maar Irene heeft mijn hele bestaan dooreengeschud.”

Z

e heeft net een vergadering achter de rug met haar uitgeverij over de promotie van haar derde dichtbundel, vertelt Siel Verhanneman als ze op ons scherm verschijnt. En nee, je eigen werk dat binnenkort in de winkel ligt, dat went nooit, zegt ze.

“Ik denk niet dat een schrijver zijn werk ooit ‘af’ vindt. Dus elke keer als ik mijn werk inlever om te drukken, bekruipt mij de twijfel of het wel goed genoeg is.”

‘Goed genoeg’ lijkt me een understatement voor je werk. Nog los van je gedrukte bundels bereikt je poëzie duizenden mensen online, via posts op Instagram. Het tijdperk van de oude, bebaarde dichters in ivoren torens lijkt dan ook voorbij. Heb je zelf het gevoel dat er iets aan het veranderen is?

“Dat is dubbel. Aan de ene kant is er het jonge publiek dat ik kan bereiken, de mensen die me komen vertellen ‘dat ze nooit hadden gedacht dat poëzie iets voor hen kon zijn’.

Maar aan de andere kant blijft bij de oudere generatie schrijvers het idee bestaan dat poëzie enkel literatuur kan zijn als de eerste stap een gedrukte

dichtbundel was. Dus ja, er is iets aan het veranderen. Maar nee, niet iedereen is mee in het verhaal.” (lacht) INSTAGRAMPOËZIE Zelf startte je bijna tien jaar geleden met poëzie delen op Instagram – in het begin eerder korte zinnetjes, daarna langere stukken tekst –, voornamelijk over het verdriet en de rouw om je vader en zus.

In een van je gedichten zeg je daarover ‘Ik probeer het best, er niet over te schrijven. Mensen vinden de dood te zwaar, te veel. Ik zie mezelf als veel achtergebleven hoofden mak knikken. Legt iemand dan mijn pen weg als ik die zelf niet meer mag dragen, het is de laatste keer, beloofd, dat zei ik gisteren ook al.’ Heb je daarmee geworsteld, dat je teksten vaak zware thema’s bevatten in een wereld vol luchtigheid?

“Schrijven heeft altijd therapeutisch gewerkt: voor mij is het een fysieke activiteit waarbij ik mijn verdriet uit mijn lijf kan krijgen. Dat ik mijn schrijfsels daarna online deelde, was eigenlijk toevallig. Ik bedoel: er zat geen strategie achter. Ik

deelde sowieso al foto’s van jeugdherinneringen, bijvoorbeeld, waarbij ik het over mijn verdriet had. Dan was de stap klein naar teksten delen die ik over het thema schreef. Een ander platform was er toen eigenlijk niet. Aan de reacties van lezers merk ik dat anderen steun vinden in wat ik doe. Dat is fijn, maar dat is nooit het doel op zich geweest. Herkenbaarheid heelt, blijkbaar.”

Waarom schrijven? En niet schilderen of muziek maken?

“Omdat ik daar geen geduld voor heb. (lacht) En omdat het woord altijd centraal stond bij ons thuis. Mijn vader was journalist en zot van alle vormen van woorden – in boeken, kranten, theater en muziek.

Toen leeftijdsgenootjes naar de speelgoedwinkel gingen, nam mijn vader me mee naar De Slegte, waar ik een boek mocht uitkiezen. Die liefde voor het geschreven woord is blijven hangen. Mijn pen is mijn penseel.”

“Muziek maken laat ik over aan mijn vriend, en kunst gebruik ik vooral om naar te kijken. Ik kan ongelofelijk geïntrigeerd raken door het werk van Claude Monet, Philippe Vandenberg of Cy Twombly. ‘Een bol op een doek schilderen, dat kan ik ook’, hoor ik dan zeggen.

Néé, dat kan je niet – als het zo gemakkelijk was, waren we allemaal schilder. Ik neem dan zelf geen penseel vast, maar schilderkunst inspireert me enorm in mijn schrijven. In mijn volgende bundel is dat duidelijk te zien.”

SIEL VERHANNEMAN

Tekst Maud Vanmeerhaeghe / Foto Jonas Smeulders

48

DERDE DICHTBUNDEL In januari verschijnt je derde dichtbundel, Wat nu met het licht dat binnenvalt. Hoe verschilt die van je eerder werk?

“Deze bundel is de eerste waarin ik me niet kan verstoppen. Mijn naam staat op de cover – en niet het pseudoniem vijftiendeverdieping waaronder ik jarenlang schreef –, deze keer zijn mijn gedichten niet geïllustreerd. Ik ga met de billen bloot, met andere woorden, en twijfel nu al of dat wel zo’n goed idee was.” (lacht) “Inhoudelijk is in het midden van de bundel een breekpunt te merken. In het eerste deel duik ik nog in die rauwe rouw die mijn eerdere werk typeert, beschrijf ik het effect van rouw

op mijn relatie en intimiteit. In de tweede helft vind ik mezelf en mijn vrouwelijkheid terug, en is Irene daar, in mijn buik.

In de twee jaar waarin ik de bundel schreef, is er redelijk wat gebeurd: ik ben geëvolueerd in mijn rouwproces, heb mensen achter me gelaten en ben mama geworden. Dat is te merken aan mijn gedichten.”

Dat je veranderd bent als schrijver, gaf je net zelf aan.

Ben je ook veranderd als mens sinds de komst van Irene?

“Ik was een van die vrouwen die zwoer altijd dezelfde te blijven, ook als dat klein hummeltje er zou zijn. Niet dus. Vanaf het moment dat ik zwanger was, voelde ik me ongelofelijk verantwoordelijk. Om een voorbeeld te geven: ik worstel met sociale angsten. Naar de bakker gaan, bijvoorbeeld, was altijd een taak van mijn lief. Tot ik zwanger was: als ik me flauw voelde, was het een uitgemaakte zaak dat ik zélf naar de bakker zou gaan, want de baby moest kunnen groeien. Irene leert me beter voor mezelf te zorgen. Was ik vroeger bang dat niet iedereen me leuk zou vinden, dan steek ik nu mijn schouders op bij negatieve commentaar. Of dat probeer ik toch.” (glimlacht) “Maar misschien is die omschakeling al eerder gebeurd, op het moment dat mijn hoofd en lijf beslisten dat ik klaar was om moeder te worden.

De rouw om mijn vader en zus heeft me lang in zijn greep gehouden, waardoor mijn lijf protesteerde. Op een gegeven moment merkte ik dat ik

mezelf opnieuw toeliet om gelukkig te worden. Dat is het moment waarop ik zwanger werd. Pas op, dat was geen gemakkelijk proces. Er waren in het verleden al een paar momenten waarop het geluk even kwam piepen, maar altijd hoorde ik een klein stemmetje zeggen dat ik niet gelukkig kón zijn. Ik was toch mijn papa en zus verloren? Geluk was niet iets wat bij me paste. Stilaan heb ik dat leren loslaten. In het tweede trimester van mijn zwangerschap voelde ik dat ik het geluk meer toeliet. Ik kan nu ook denken aan hoe papa naar mijn kindje zou kijken, of mijn zus zelf al kinderen gehad zou hebben. Het verdriet is er nog, maar de randen zijn minder scherp. Nu weet ik dat ik óók kan rouwen als ik gelukkig ben. En dat ik ook geluk verdien, ondanks mijn rouw.”

KANTELPUNT Welke momenten beschouw je nog als een kantelpunt?

“Toen een nieuwe vriendin een aantal jaar geleden in mijn leven kwam, voelde ik me on top of the world. Ik voelde me een betere Siel, dacht dat die vriendin me zou ‘verheffen’.

Vreemd genoeg kreeg ik onlangs hetzelfde gevoel toen ik besliste die vriendschap stop te zetten. Die vriendschap kostte me meer energie dan me lief was, dus heb ik voor mezelf beslist om daar een einde aan te maken.”

“Het is gek hoeveel gelijkenissen een vriendschap beëindigen heeft met het einde van een liefdesrelatie. Soms kan

49

MET GESLOTEN OGEN Hoe kijk je naar de toekomst?

“Zo weinig mogelijk, eigenlijk.

Op dit moment ben ik blij als de dag voorbij is zonder dat ik vergeten ben om mijn dochtertje eten te geven. (lacht) Ik ben op een rustpunt in mijn leven. Ik heb fijne mensen om me heen, voel me thuis in mijn nieuwe uitgeverij, heb een blije baby.

Dat zij kan opgroeien tot een fijn, tolerant en gelukkig persoon, is mijn grootste wens.”

‘Want met gesloten ogen kunt ge zien wie ge wilt’ is het eerste zinnetje dat je ooit postte op Instagram.

Hoe hard lijk je nog op de Siel van toen?

“Die rauwe rouw is voorbij.

Diezelfde zin betekent vandaag iets helemaal anders dan toen. Zeven jaar geleden sprak puur verdriet, vandaag lees ik er hoop in. Ik kan mijn ogen sluiten en mijn papa’s typische houding zien, met zijn hand onder zijn kin. Of ik katapulteer mezelf naar mijn jeugd, samen met mijn zus. Het zijn niet alleen maar verdrietige herinneringen meer.”

die rouw me overvallen – ‘ik wou nu zo hard dat zij hier was!’ – zoals het verdriet om mijn papa en zus me kan verrassen. Heel vreemd vind ik dat, aangezien die persoon er gewoon nog is.”

“Een ander belangrijk keerpunt is mijn onderkomen bij de Arbeiderspers, de uitgeverij waar mijn nieuwe bundel uitgegeven wordt. Voor het eerst heb ik het gevoel dat ik het toch wel kan, dat schrijven. Dat ik mezelf misschien toch wel ‘schrijfster’ mag noemen.”

Wie zie je vandaag, als je je ogen sluit?

“Mijn lief zit hier naast me te gniffelen omdat hij mijn antwoord kan voorspellen, maar ja hoor: het stralende gezicht van mijn dochtertje. Ik kan niet wachten om haar over haar opa en tante te vertellen.”

Siels dichtbundel Wat nu met het licht dat binnenvalt verschijnt in januari bij de Arbeiderspers.

50 50

L L O P DE

e r e d n a n e e n

i t i o o j i j b e H

74en% altijd

Gedaan met discussiëren, kibbelen en redetwisten. Onze poll zorgt ervoor dat eeuwige KLJ-dilemma’s eens en voor altijd worden uitgeklaard. We stellen een vraag aan onze Instagramvolgers en ontdekken zo hoe jullie er écht over denken.

In Vlaanderen zijn er veel jeugdbewegingen: negen officiële, om precies te zijn. Denk maar aan KLJ, KSA, Chiro, Scouts en Gidsen, JNM, FOS Open Scouting, EJV, IJD en Jeugd Rode Kruis. Dat wil zeggen dat je in haast elke gemeente wel ergens terechtkan voor geweldige activiteiten tijdens het hele jaar.

Elke jeugdbeweging is bovendien uniek op zijn manier. Dat KLJ de allerleukste is, wist je

Ik b r een KLJ’e geweest

waarschijnlijk al, maar wat onderscheidt ons nu écht van die andere acht? We kunnen fier zeggen dat we een groot activiteitenaanbod hebben voor +16-jarigen – waardoor we de grootste jongerenbeweging genoemd kunnen worden –, hebben een uitgebreide sport-

j

e

? n e t e z e g g n gi

e w e b jeugd

26%

werking en hebben een sterke focus op het platteland.

Dat zijn eigenschappen die gewaardeerd worden, want maar liefst 74% van de KLJ’ers die onze poll invulden, zijn al hun hele jeugdbewegingscarrière bij KLJ. De overige 26% maakte na een korte verkenningstocht bij een andere jeugdbeweging toch de overstap naar een van onze 252 KLJ-afdelingen. Van een goede keuze gesproken!

Nu ben i KLJ’er, k een m aar vroege r was ik iets and ers

Aantal antwoorden: 1014

Zit je met een brandende kwestie waarvoor je uitsluitsel zoekt?

Bezorg ons je idee via helaba@klj.be of via een berichtje naar onze Instagrampagina, en misschien vind je in de volgende editie van Hélaba het antwoord op jouw vraag. Geen vraag, wel een mening? Volg ons op Instagram (@klj_vzw) en stem mee op de volgende poll.

51

52 BOERENTROTS

Tekst Ivan De Clercq / Foto Belgabroed (kippen), Boerenbond (overige)

Hoe gaan jonge Tijd voor boerderijdieren een dekentje om met de koude?

Kortere dagen, koudere nachten… Winter is coming!

De verwarming mag een graadje hoger en niets zo gezellig als met vrienden de laatste nieuwtjes uitwisselen aan een gezellige vuurkorf.

Kleine broertjes of zusjes worden extra ingeduffeld met dekentjes of een grappige muts. Maar hoe gaan onze jongste boerderijdieren om met die extra koude?

Kalveren lekker dik in het stro Zet iedereen samen, lekker gezellig en warm! Voor corona leek dat een goed idee voor de wintermaanden, maar sindsdien weten we wel beter. Voor kalfjes is er maar één ding erger dan

het koud krijgen, en dat is ziek worden. Daarom krijgen ze in hun eerste levensweken elk hun eigen hok, een iglo genaamd, al dan niet in openlucht. Koeien kunnen goed tegen de kou.

Zelfs een temperatuur van -5°C vinden ze nog helemaal oké, terwijl ze het vanaf 21°C te warm beginnen te krijgen. De jongste kalveren hebben het uiteraard graag wat warmer dan - 5°C in hun iglo. Daarom hangen boeren een warmtelamp boven hun kalfjes of geven ze de jongsten soms een kalverdekje. Om – letterlijk – een warm nestgevoel te creëren, is een dik pak droog stro onder de kont het belangrijkste. Warme melk helpt natuurlijk ook altijd. Vooral de eerste melk na het kalven – de biest – is cruciaal voor een goede start van het kalf. Die bevat heel veel antilichamen die het kalf beschermen tegen ziektes. Pas na een aantal weken bouwt het kalf zijn eigen afweersysteem op. Reden te meer om ziektekiemen van andere kalveren of koeien zo ver mogelijk van het kalf te houden in die eerste weken. Nergens beter dan thuis, in de eigen iglo.

Biggen in het biggennest Varkens worden traditioneel in gesloten stallen gehouden.

Omdat de temperatuur in de

stallen wordt ingesteld volgens de behoeftes van de zeugen, biggen of vleesvarkens, hebben ze weinig last van de winterkoude,. Het spreekt voor zich dat vooral de biggen nood hebben aan warmte. Het klimaat in het kraamhok is dan ook gericht op het delicate evenwicht vinden tussen de behoeftes van de zeug en die van de biggen. Rond de periode van het werpen mag de temperatuur voor de zeugen niet hoger zijn dan 22°C. Als de zeug melk geeft aan haar biggen, is de temperatuur het best rond de 18 °C. Bij een

53

temperatuur boven de 23 °C vermindert het comfortgevoel van de zeug en eet ze minder.

Voor de biggen is die temperatuur dan weer veel te laag. Zij willen het liefst een temperatuur tussen de 33 en 35°C. Daarom is er een biggennest gemaakt bij de zeug in het kraamhok. Dat is een extra verwarmde plek, met

een dichte vloer, doorgaans met vloerverwarming en een warmtelamp. Biggen verkiezen het biggennest boven de lichaamswarmte van de zeug en dat is maar goed ook, aangezien zeugen zich soms nogal onhandig laten neerploffen. Wanneer een big dan onder de zeug terechtkomt, riskeert die dat met zijn leven te bekopen.

Moderne zeugen geven bij elke worp het leven aan vijftien biggen of meer. Omdat ze niet allemaal even ‘kloek’ geboren worden en de sterkste biggen de beste tepels bezetten, kie-

zen sommige varkensboeren ervoor om sommige biggen te verleggen of apart verder op te kweken in een couveuseafdeling of nursery. Ook daar is in de eerste levensweek een temperatuur van 30-32°C de norm.

Hebben de biggen het te warm? Dan zullen ze breed verspreid door de ruimte liggen.

Hebben ze het te koud, dan liggen ze allemaal op een hoop.

Door het liggedrag te observeren, kunnen biggenhouders dus bijsturen naar de ideale omgevingstemperatuur voor de big.

Er zijn zelfs intelligente lampen die hun intensiteit afstemmen op de temperatuur van de biggen die ze meten.

Pluimvee: niet te koud, maar ook niet te warm Volwassen kippen kunnen vrij goed tegen koude temperaturen. De leghennen voelen zich kiplekker bij een temperatuur tussen 10 °C en 21°C. Een leghennenstal hoeft dan ook niet verwarmd te worden.

Uit studies blijkt dat kippen meer last hebben van warme temperaturen dan van koude temperaturen. Belangrijk daarbij is wel dat het vederkleed in goede conditie verkeert. Hoe intacter dat is, hoe minder last de kip heeft van de kou. Bij koudere temperaturen leggen de kippen minder eieren.

Bij de jonge kuikens is het helemaal omgekeerd. Eendagskuikens hebben net veel warmte nodig omdat hun donsveren nog niet voor een optimale warmteregulatie kunnen zorgen. De omgevingstemperatuur voor eendagskuikens moet dan ook rond de 32°C zijn. Volgens vooraf ingestelde curves wordt die temperatuur gedurende de mestperiode

verlaagd tot 20°C. Naarmate de kippen groeien, produceren ze zelf meer warmte en wordt het teveel aan warmte in de stal via de ventilatie afgevoerd. Belangrijk is ook dat de ventilatie goed is afgesteld, zodat er een goede verdeling van de inkomende lucht is en er geen tocht in de stal ontstaat.

Ben jij al #Boerentrots?

De beweging #Boerentrots neemt je graag mee op ontdekkingstocht in de Vlaamse landbouwsector. Onze boeren en tuinders geven je een kijkje achter de schermen van hun bedrijf en vertellen boeiende en verrassende verhalen over de boerenstiel. Zo kom je op een leuke manier te weten waar al dat lekkers op je bord vandaan komt. Steun onze boeren op www.boerentrots.be.

54 Tekst Whoopi Samyn / Foto Eleonoor vzw

Oud-KLJ’ers maken maaltijden voor rouwende gezinnen

“De vrijwilligers van Eleonoor vzw doen hartverwarmend werk” Soms slaat het noodlot toe, maar leidt het tot mooie initiatieven. Zoals bij oud-KLJ’ers Priscilla Van Quaille en Frederik Ghijs. Na de stilgeboorte van hun kindje Eleonoor richtten ze samen met drie anderen een vzw op die rouwkost voorziet voor mensen die zelf een kindje verloren. Zo kunnen rouwende ouders extra tijd gebruiken om herinneringen te maken.

8

juni 2018 staat in het geheugen van Priscilla en Frederik gegrift, want op die dag werd hun kindje Eleonoor stilgeboren. Wat een mooie dag had moeten worden, draaide uit op een periode van verdriet. In de weken en maanden na de stilgeboorte wou de familie kostbare tijd met Eleonoor doorbrengen en haar verdriet toelaten. Dagdagelijkse klusjes, zoals eten maken, voelden aan als een last. Een collega van Frederik kwam langs met een zelfgemaakte maaltijd, en zij was niet de enige die spontaan kookte voor de ouders. Ook Melissa

Van Quaille en Evi Renaux – respectievelijk de zus en beste vriendin van Priscilla en ook allebei oud-KLJ’ers – droegen hun steentje bij. Achteraf zegt Priscilla daarover: “Ik heb zo veel gehad aan de mensen die dat voor mij gedaan hebben.

Daarom wou ik iets terugdoen voor mensen die in hetzelfde schuitje zitten.” Zo ontstond de vzw Eleonoor.

TOT HET UITERSTE Al sinds 2019 vormen Priscilla, Frederik, Sigrid, Melissa en Evi een sterk kernteam van de vzw.

Intussen staan zo’n 170 vrijwil-

“Als je een kindje verliest, heb je geen tijd voor of zin in de meest praktische dingen, zoals winkelen en koken”

ligers uit alle Vlaamse provincies hen bij. Zodra de vzw een oproep krijgt van een gezin dat een kindje verloren heeft, worden de vrijwilligers op de hoogte gebracht en worden de ouders gekoppeld aan een vrijwilliger. Wie in de buurt woont, neemt de kookweek voor zijn of haar rekening. De vrijwilliger stelt een rouwmand samen met vers eten en geeft die af aan het gezin. Vijf dagen lang zorgt de vrijwilliger voor warme maaltijden en een gesprek, als de ouders daar nood aan hebben.

Waarom vzw Eleonoor doet wat ze doet? Wanneer iemand een kindje verliest, verschuiven de meest praktische dingen – zoals winkelen en koken – naar de achtergrond, omdat het verdriet de bovenhand neemt.

Ouders willen bij hun kindje zijn, want de tijd samen is beperkt. Daarnaast blijkt uit onderzoek dat het bij een rouwproces heel belangrijk is om goed te eten. “De vrijwilligers van de vzw vormen dus als het ware een zorgmantel voor rouwende ouders”, zegt Melissa.

55 55

“We staan er dan ook op dat de vrijwilligers elke dag vers eten klaarmaken. Zij mogen, in overleg met de ouders, het menu kiezen. Meestal gaan ze tot het uiterste om er iets lekkers van te maken: ze maken soep, voorzien een dessertje speciaal voor de andere kindjes of bakken koekjes. Het is echt heel mooi om te zien wat onze vrijwilligers allemaal doen voor mensen die ze eigenlijk niet kennen”, zegt Melissa.

GROTE DROMEN Op dit moment gaat de vzw niet actief op zoek naar vrijwilligers, want veel mensen melden zich spontaan aan

“Het is echt heel

mooi om te zien wat onze vrijwilligers allemaal doen

voor mensen die ze eigenlijk niet kennen”

door mond-tot-mondreclame en dankzij de socialemediaprofielen van Eleonoor vzw. Soms gebeurt het ook dat de vzw mensen mag verwelkomen die zelf ooit in hun dichte omgeving een kindje verloren zijn.

De grote droom van de vijf kernleden is dat Eleonoor vzw een vzw wordt waarvoor mensen fulltime kunnen werken, alleen kost zoiets handenvol geld. Gelukkig is de manier waarop de vzw nu te werk gaat, behapbaar. De kernleden zijn een hecht team dat elkaar al jarenlang kent, onder andere door de KLJ. De vijf hebben dus werk genoeg omhanden, maar ze doen alles met enorm veel plezier.

Wil je meer info? www.eleonoor-vzw.be

56 KAMPKOST VOOR THUIS

Tekst & Foto Jonas Smeulders

Groentechips met dipsaus groentechips, wa’s da?

De meeste chips die je in de winkel vindt, zijn gemaakt van aardappelen. Maar wist je dat je ook andere groenten kan gebruiken om chips te maken? Het allerbelangrijkste is dat je de groenten flinterdun snijdt, zodat ze lekker krokant worden. Daarnaast kan je je eigen smaakjes toevoegen. Wat dacht je van zoute wortelchips, paprika-auberginechips of zoeteaardappelchips met peper?

De feestdagen komen eraan en daar hoort lekker eten bij. Zelf iets klaarmaken voor je vrienden of familie kan bovendien erg leuk zijn. Maar ben je al die kalkoenen, kaaskroketten en ovenhapjes ook zo beu en heb je niet zo veel inspiratie voor iets nieuws? Kies dan eens voor groentechips met zelfgemaakte dipsaus. Dat is lekker, gezond én makkelijk te maken. Snel, de keuken in!

KEUKENBENODIGDHEDEN • • • •

Een dunschiller Een mesje Een kom voor de chips Een kommetje voor de dipsaus • Een oven • Bakpapier

57 INGREDIËNTEN

MAAK DE GROENTECHIPS

Voor de chips • Aubergine • Aardappel • Zoete aardappel • Wortel • Olijfolie • Peper • Zout • Paprikapoeder

Stap 1: Verwarm de oven voor op 180 °C. Schil de aubergine, aardappel, zoete aardappel en wortel in fijne plakjes. Hoe dunner, hoe krokanter de groentechips.

Voor de dipsaus • Radijzen • 1/4de komkommer • 200 g volle natuuryoghurt • 100 g kruidenkaas • Halve citroen

Stap 3: Haal de chips uit de oven en laat ze afkoelen.

Bestrooi de groentechips met een beetje zout, peper of paprikapoeder.

MAAK DE DIPSAUS Stap 1: Snijd de radijzen in dunne schijfjes, snipper de lente-uitjes fijn en snijd de komkommer in fijn reepjes van ongeveer 2 cm. Pers ook nog een halve citroen.

Stap 2: Meng de yoghurt met de kruidenkaas en een eetlepel citroensap. Meng er de radijzen, de lente-ui en de komkommerreepjes onder. Kruid met peper en zout. Smakelijk!

Stap 2: Leg bakpapier op een ovenplaat en verdeel er de groenteschijfjes over. De schijfjes mogen niet over elkaar liggen. Besprenkel de groenteschijfjes met een beetje olijfolie. Laat de groentechips gedurende 15 minuten krokant worden in de oven.

1

3 2

E E E J L K ‘ ay

spelletjes. e k lij e g n ’s. a den of b en en foto n g o v in 58 a r e e n ig in ll r ke he , geze el wat leu ctiviteiten e a h t s r f e r e e h w e we Kleurrijk n maakten e d eeld. n a a m n enten in b m o m Afgelope e t is en de moo Wij breng

S

KLJ OPITTER MEISJES

KLJ OOSTHAM KLJ VOSBERG

KLJ SINT-MARTENSLENNIK

KLJ GROOTORSMAAL KLJ GALMAARDEN

KLJ ICHTEGEM

KLJ SCHOONBROEK

KLJ WECHELDERZANDE

’ J E E E E E EE KLJ KERKSKEN KLJ EKE KLJ WIJSHAGEN MEISJES

KLJ GALMAARDEN

KLJ EKE

KLJ MOORSELE

TENSK

KLJ WAREGEM

KLJ WIJSHAGEN MEISJES

KLJ KERKSKEN

ment te KLJ-mo in s k u le w u foto Stuur jo e rubriek? ie weet schittert jouw z e d in to en w Jouw fo laba@klj.be an Hélaba. e h r a a n n da rv de numme het volgen

59

60 Tekst & foto

lders

Jonas Smeu

J L K E HO IS ?

Y R O GREG

K

L

Hoe katholiek ben je?

“Het laatste katholieke wat ik gedaan heb, is mijn plechtige communie.

En dat is al vele jaren geleden. Ik ben er dus totaal niet mee bezig.”

Hoe landelijk ben je?

“Ik vind mezelf heel landelijk. Naast het paardenvissen help ik in mijn vrije tijd ook graag op een boerderij. Dat vind ik enorm ontspannend.”

Wat kies je: Kerstmis of Nieuwjaar?

“Nieuwjaar, want dan zijn er twee speciale dagen op een rij. Ik verjaar op 31 december en op 1 januari ben ik telkens x-aantal jaren samen met mijn vriendin, die ook in de KLJ zit. Het is dan dubbel feest!”

Wat kies je: een wandeling over het strand of door de velden?

“Op het strand kom ik al zo vaak. Ik kies dus voor een wandeling door de velden, net omdat het eens een andere omgeving is. Het is er natuurlijk ook altijd heel mooi.”

Een cadeau geven of krijgen?

“Een cadeau geven, want ik weet nooit wat ik graag wil krijgen. Ik kan vooral visserskledij gebruiken, maar dat is duur. Dat wil ik anderen niet laten betalen.”

Wie ben jij in de kerststal?

De ezel of de os?

“De ezel. Anderen zeggen vaak dat ik een koppige ezel ben, zeker mijn vader zegt het vaak.” (lacht)

Een tocht met je paard of met de fiets?

“Dat is een gemakkelijke: sowieso een tocht met mijn paard, want dat geraak ik niet beu.”

Op vakantie op hotel of in een tent?

“Geen van beide. Ik verkies een bed and breakfast. Dat is luxueus én heel rustig. Ideaal dus voor een vakantie.”

dig zijn lijk en jeug e d n la , k e li wij wel Hoe katho Dat willen ? rs ’e J L K te voor een onze strafs en Gregory ld a a it h e W .

Eerder in d weten zijn paard. n a v r y e b e b k o h tweede al over zijn ertelde hij v e eze in z d a e g a w m voor isser, maar v n e met rd a t a e p h als we an, hebben la ts h ic d g a elan rijkste Hélab er de drie b v o n e v e g hem no het alfabet. letters van

J

Hoe jeugdig ben je?

“Heel jeugdig! Ik ga al eens graag iets drinken.

‘Je moet genieten van het leven’, zeg ik altijd. En dus doe ik dat ook genoeg.”

Wat kies je: op de dijk rijden met een gocart of vliegeren op het strand?

“Vroeger ging ik vaak rondrijden met een gocart op de dijk, dat was altijd enorm leuk. Mijn keuze is dus snel gemaakt.”

Wat doe je het liefst op de KLJ? Deelnemen aan een uitgewerkte activiteit of samen iets drinken?

“Een uitgewerkte activiteit kan enorm fijn zijn, maar ik kies er toch voor om iets te drinken met mijn KLJ-vrienden. Samen met de bende wat babbelen, bowlen of biljarten, dat is echt geweldig.”

Een sneeuwballengevecht of sleeën?

“Sleeën. Soms binden we de slee achter een paard en dan laten we ons voorttrekken op een parking.”

KLJ-Postkaartjes 5 re de waa nen rom K post LJk de m aartjes ax z ijn

Ze zijn dé ultieme verrassing, want in socialemediatijden verwacht niemand nog een echt kaartje.

Ze z blij ijn ee ven n d ta her stbar e, e inn erin g.

ijn Ze z nlijk. oo je pers nt dat kt o e Je to gie ste . r d ene ieman in

Colofon

Redactie Diestsevest 32 bus 3b - 3000 Leuven - helaba@klj.be​- 016 47 99 99 Hoofdredactie Jonas Smeulders Verantwoordelijke uitgever Isabelle Myncke Coördinatie en eindredactie Jonas Smeulders, Maud Vanmeerhaeghe (Xpair Communication) Redactieraad Jessie Broos, Igor Bulcke, Jolien Caubergh, Lot De Kimpe, Peter Frison (Xpair Communication), Jolande Guelinckx, Eveline Kenis, Lise De Maerteleire, Sander Malfliet, Nelle Van der Meiren, Anke Van Oeckel, Nnenna Onuhurironye, Whoopi Samyn, Jonas Smeulders, Wout Van Dijck, Maud Vanmeerhaeghe (Xpair Communication) Redactionele bijdragen Jolien Caubergh, Ivan De Clercq, Femke De Coninck, Goele Didden, Whoopi Samyn, Jonas Smeulders, Wout Van Dijck, Maud Vanmeerhaeghe (Xpair Communication), WAT WAT Fotografie Belgabroed, Boerenbond, Jolien Caubergh, Femke De Coninck, Goele Didden, Wendy Hidalgo, Jonas Smeulders Ontwerp en lay-out Peter Frison (Xpair Communication) Drukkerij Drukkerij Van der Poorten Reclameregie Trevi plus - www.treviplus.be - thomas.lannoo@treviplus.be - 09 360 48 54

Ze kunnen ook zomaar opgestuurd on worden, gewo omdat iemand het verdient.

P we rijs pe nsk aar r € tje: Kie 0 s en ,40 KL bes Jonl gadge tel sho ine v ts i p.k lj.b a e.

Ze bewijzen dat je aan iemand denkt. Want als het kaartje op een verjaardag aankomt, wil dat zeggen dat je er enkele dagen voordien al mee bezig was.

Heb je vragen of een wild idee voor een nieuw product?

Stuur dan zeker een mailtje naar winkel@klj.be.

EEN STRAF MAGAZINE VOOR IEDEREEN DIE JONG IS OF WIL BLIJVEN

EEN STRAF MAGAZINE VOOR IEDEREEN DIE JONG IS OF WIL BLIJVEN

Rond de tafel

Alle jeugdbewegingen aan het woord

Siel Verhanneman Nieuwe generatie poëzie

KLJ-LEUVEN Diestsevest 32 bus 3b 3000 Leuven

Knutselhoek Hélaba P924877 Verschijnt vier keer per jaar December 2021

10 _ 21

Verkoopprijs €6,-

Pimp jouw KLJ-lokaal

Over zijn nieuw begin

Sam Bettens

nr.10 12/2021

HÉLABA