DE ZOMER VAN 2020
VAKANTIE IN EIGEN STAD
1
Welke speelvogel ben jij? Hou je van avontuur en mag het knallen? Of heb je het liever chill? Wie je ook bent en wat je ook wil, er is altijd wel een tof plekje in je buurt.
IN HET HART VAN DIT MAGAZINE
Bulderlachen met Kinky & Cosy Kinky & Cosy, de balorige tweelingzusjes van de Leuvense cartoonist Nix, beleven een onwaarschijnlijk avontuur.
4
Stuur een kaartje If you love Leuven, stuur een kaartje! Verras familie of vrienden met je zomerse groeten. Je krijgt vier originele kaartjes zomaar cadeau.
Hola, saludos desde Lovaina! Ontdek de sporen van Spanje in het Groot Begijnhof, waar soldaten in de winter van 1578 elke dag een houten huis van de begijntjes opstookten… want het was zo bitter koud. Trouwens, weet jij waar de twee rode banden van de Leuvense vlag vandaan komen?
12
8
Naar Japan in leuven
Naar de andere kant van de wereld reizen, naar het ‘land van de rijzende zon’, terwijl we in eigen stad blijven? Waarom niet! Wist je dat de KU Leuven lange tijd de grootste collectie manga’s ter wereld had buiten de Japanse grenzen?
QUIZ
Hoe goed ken jij je stad? Test je kennis in 20 vragen.
2
14
Luister! Sprekende beelden In onze stad wemelt het van de beelden en (natuur)monumenten. We laten er enkele aan het woord: wie zijn ze en waar breken ze zich het hoofd over?
28, 35, 40
ZOMERSE STADSKOKTAIL
46
Een stad om 24 van te smullen
De Leuvense BIG FIVE kleuren je dag! We pimpen het stadhuis van Leuven. Ontdek en kleur de nieuwe bewoners in de nissen van onze gotische trots. Hang het resultaat voor je raam en maak iedereen blij.
Puzzelen, spelen, knutselen, zoeken… je kan het allemaal in dit magazine. Bovendien maak je kans op mooie prijzen. Let daarvoor op dit logo
Beste Leuvenaar De zomer van 2020 wordt geen zomer als alle andere zomers. In Leuven maken we van de nood een deugd, je zal meer dan ooit kunnen genieten van een leuke zomer in eigen stad. Voor ons als stadsbestuur is dit het uitgelezen moment om je als Leuvenaar je stad te laten (her)ontdekken. Daarom maakten we voor jou dit vakantieboek. Leuven heeft immers alle troeven in hand om jouw ultieme vakantiebestemming te zijn. We brengen je een combinatie van alles wat je zoekt op reis: geschiedenis, cultuur, ontspanning, avontuur, groen… en het zomergevoel met de familie. Het boek staat boordevol tips en ideeën om je toerist te voelen in eigen stad. Neem het mee op je trektocht door de stad of geniet ervan bij een fris glas op een van onze terrasjes Prettige vakantie
Heb je een hongertje? Kijk dan eens in de berm of tussen de stoeptegels. Kun jij een lekker hapje bijeen plukken?
OP SAFARI IN DE STAD 20
Leuven omarmd 36
Mohamed Ridouani, burgemeester
Leeuw, luipaard, olifant, neushoorn en buffel zijn de Big Five van Afrika. Maar wist je dat Leuven ook zijn Vijf Grote Dieren heeft? (Je vindt ze ook op de cover van dit magazine!)
DE RONDE VAN LEUVEN Fietsen, spelen, fietsen en spelen. Tijdens een toertje rond Leuven leeft jong en iets minder jong zich helemaal uit.
44
Naar 41
Rome in Leuven
Een toertje door Leuven doet Italië vergeten.
Hoe groot en gevarieerd Leuven is, voel je aan den lijve met deze tocht. We fietsen langs de buitengrenzen van onze stad en wijzen je op leuke weetjes en stopplaatsen.
3
Welke speelvogel ben jij?
Dat jij een rare vogel bent, dat weet iedereen. En dat is kweetnihoe prima! Toch?! Deze vakantie blijven we dicht bij huis zoals een Proksi-Mus. Ben jij een Blauwe Bos-Kamuaris of een Bleive Gans? Doe de test en check je favo speelplek in de buurt. Af-‘Vinken’ (hebt g’hem?) alsof je een Check-Lijster bent. En al ben je een Noojtal-Eend, Zingma Meeuw!
DOE DE T
EST
Ik mag mee beslissen over een nieuw speelplein in onze wijk. Ik kies… ...een vette deathride. Vanuit de top van een boom volle sjeez naar het eindpunt knallen: Yeah! Zaaalig!!
A
De ideale schommel…
A
…hangt boven een rivier. Of een afgrond. Omarm die extra stressvlinders in je buik!
B
…hangt aan de tak van een grote boom. Of je maakt er zelf eentje met een liaan.
C
…is een Vliegende Hollander. Samen zwieren en gieren van begin tot eind!
...een gigantische Wiglo. Een kamp van levende wilgentakken, dieper kan je niet IN de natuur zitten, toch!?
B
...een zitput met kampvuurplek. Zou dat mogen op een speelplein? Geen idee. Maar het zou wel een heerlijk gezellige chillplek zijn.
C
Voor de plaatselijke bolderkar-race kies ik deze kar:
A
de Speedster: lelijk en basic, maar licht en pijlsnel.
B
de Struik: niet van de snelste, maar prachtig gemaakt met natuurmateriaal.
C
de Crèmekar: onderweg stop je om ijsjes uit te delen aan je vrienden.
Als iemand ‘glijbaan’ zegt, dan denk ik…
A
…hoe langer en steiler, hoe beter! Knalleeuh!
B
…een groot plastic zeil leggen, een beetje water en zeep en GAAAAAAAAN!!
C …kettingske maken? Met acht vrienden achter elkaar naar beneden sukkelen: lachen geblazen! 3
Ik ga naar het speelplein en neem mee…
A
...energiedrank en druivensuiker. Ik wil knallen! En blijven knallen!
B
...een zakmes, een bol touw en een vergrootglas.
C
...een Kubb-spel en een zak snoepjes. Groepsgevoel FTW!!
Op het skatepark vind je mij…
A
...overal tegelijk. Op mijn skateboard vlam ik van de ene hindernis naar de andere. Kicken!
B
...onder de mini-ramp. Naar het schijnt zit hier ergens een geocache verstopt.
C
...op het bankje aan de rand. Gezellig kletsen en af en toe eens supporteren voor mijn skatevrienden.
Mijn favoriete activiteiten?
A
Skaten, parcours, klimmen, diabolo, jongleren met fakkels… Met de EX van extreem!
B
Boomklimmen, kampen bouwen, geo-cashen, verstoppertje… Het liefst in een bos!
C
Teamsporten zoals volleybal, kubben, petanquen… Als het maar samen kan.
Check je antwoorden bij alle vragen. Vooral A geantwoord? Jij bent duidelijk een Bleive Gans! Eerder B gekozen? Dan ben je zoals de Blauwe Bos-Kamuaris. Was C jouw favoriete antwoord? Jij bent nooit alleen, zoals de Noojtal-Eend. Op de volgende pagina’s is jouw route uitgestippeld. Spring op je fiets en check die plek!
DE BLEIVE GANS Jij kickt op hoogte en snelheid. Gevaar trekt je aan. Jij weet niet van ophouden. Niemand houdt jou tegen. Je dag is pas geslaagd als je T-shirt doorweekt is. Een schrammetje op je been? Daar lach jij mee. In de gipskamer van het ziekenhuis kennen ze je naam. Wie jou uitdaagt, moet vroeg genoeg opstaan. Ja, hallooowkes! We gaan toch niet flauw doen, zeker?! ORANJE is je kleur op de volgende pagina
De Blauwe Bos-Kamuaris Jij praat met bomen en knuffelt struiken. En je kent ze allemaal bij naam. Jij bent de ingenieur van de kampen. Je zou er graag eens in blijven slapen. Maar je bouwt enkel met dode takken. De natuur is je vriend. Jij hebt geen speelgoed nodig, het groeit om je heen. De ultieme survival-expert overleeft zelfs op het onkruid dat op voetpaden in de stad groeit. Brandnetelsoepje, iemand? BLAUW is je kleur op de volgende pagina De Noojtal-Eend Jij krijgt de kriebels van alleen zijn. Hoe meer zielen, hoe meer vreugd. Jij bent de Instagram van de buurt. Jij brengt je vrienden samen. Jij kickt op gezelligheid en teamspirit. Met een groepje maten chillen bij zonsondergang aan de rand van de Dijle: bring it on! Picknick op het speelplein met alles erop en eraan? Jij hebt aan alles gedacht. Een dag niet gelachen is een dag niet geleefd. FUN, FUN, FUN! ROOD is je kleur op de volgende pagina
Bleive Gans activiteiten
Blauwe Bos-Kamuaris activiteiten
WATTEUH?? Doe eens uit de hoogte en beklim deze toren op het speelterrein Philipsplein! Waar?? Nieuwe Kerkhofdreef in Heverlee WATTEUH?? Glij het vel van je billen op de langste glijbaan van Leuven in Park Michotte! Waar?? Tiensesteenweg 190 in Kessel-Lo
WATTEUH?? Fiks die spieren in open lucht in Barpark Sportoase. Work out en word oud! Waar?? Geldenaaksebaan in Heverlee
6
WATTEUH?? Het speelterrein Sint-Lambertus is er voor kinderen die zich door hindernissen niet laten hinderen. Waar?? Sint-Lambertusplein in Heverlee
WATTEUH?? Leer de vetste tricks op je skate, blades, step of BMX in skatepark Sportoase! Waar?? Philipssite 6 in Heverlee
WATTEUH?? Midden in het groen, speurmoeite doen, DAT is geocachen in Kessel-Lo! Waar?? Holsbeeksesteenweg 21 in Kessel-Lo
WATTEUH?? ECHT spelen doe je op een speeltuin in natuurmateriaal zoals die op speelterrein Genadedal. Waar?? Kesselveld in Kessel-Lo WATTEUH?? Observeer menselijke zoogdieren met of zonder manieren bij OPEK. Waar?? Victor Broosplein in Leuven
WATTEUH?? Zuig zuivere zuurstof en doe de fit-o-meter in Heverleebos! Waar?? Op de kruising van Herendreef, Filosofenlaan en Beukenlaan in Heverlee
WATTEUH?? De mooiste looppiste van Leuven ligt in het Heuvelhofpark en is gemaakt van‌ boomschors! Waar?? Heuvelhof in Kessel-Lo WATTEUH?? Pompen of verzuipen? Ontdek de geheime krachten van water in het Provinciaal Domein. Waar?? Holsbeeksesteenweg 21 in Kessel-Lo
WATTEUH?? Chillen met de matti’s in de rust van het stadscentrum in het Sluispark. Waar?? Vaartstraat in Leuven
Volg de gids
Noojtal-Eend activiteiten
“Hip, hipper, hipster rond de Vaartkom”
WATTEUH?? Plek genoeg voor jou en al je maten en matinnen op de Toverberg! Waar?? Toverberg in Heverlee
Maarten Vanwalleghem van Leuven Inside Out
WATTEUH?? Fun verzekerd op speelterrein Bleydenberg! Waar?? Albert Wouterstraat in Wilsele-Dorp (ingang langs de parking van de school)
WATTEUH?? Jij bent de koning van de sportterreinen in de Spaanse Kroon! Waar?? Spaanse Kroonlaan in Leuven
WATTEUH?? Kom bangelijk hangen op het Rietensplein! Waar?? Rietensplein in Wijgmaal
WATTEUH?? Dé speel- en ontmoetingsplaats die je zeker niet mag hebben gemist? Check de Kwadenhoek! Waar?? Bavenhofstraat 4 in Wilsele-Putkapel
WAAR SPELEN WE VANDAAG? Wil je zelf je eigen route langs Leuvense sport- en speelplekken uitstippelen of gewoon even kijken welke parkjes, speeltuinen of sportplekken er zijn in jouw buurt? Kijk even op de site van de stad Leuven voor een handige lijst: www.leuven.be/sport-en-speelplekken
“De Vaartkom is symbolisch voor Leuven – vernieuwing vindt hier zijn weg, maar altijd met respect voor het verleden. De buurt is bezaaid met street art. Beeldend kunstenaar Pieter Janssens laat er (bij de Stapelhuisstraat) zijn ruimteman in de Vaart springen en een mannetje de silo’s van AB Inbev trotseren. Verderop installeerde hij Het Kloppend Hart, een constructie uit PET-flessen die doet stilstaan bij ons plasticgebruik. Zo valt over elk werk in de Vaartkom wel iets te vertellen.” “Spot je ook de prachtige pauw in de Mechelsestraat? Of het werk van onze favoriete Leuvense artiest Bisser in de Burchtstraat?” Meer over Maarten en Leuven Inside Out? Neem een kijkje op www.visitleuven.be/ gidsenorganisaties.
7
Hola, saludos desde Lovaina!
* Hallo, groetjes uit Leuven!
Ken jij de kleuren van de Spaanse vlag?
*
Naar Spanje, ín Leuven: het kan. Zoek gewoon de Spaanse plekjes in Leuven op. Of is het Lovaina? Spanje verkennen in Leuven? Aan Ivo Hermans van de Koerier van Navarra heb je een uitstekende gids. Hij neemt je mee naar het Groot Begijnhof, de toegangspoort naar de Spaanse tijd. Het begijnhof bestaat al sinds eind 12de, begin 13de eeuw, maar bij de restauratie vanaf de jaren ’60 door de Leuvense professor Raymond Lemaire werd gekozen voor de renaissance- en barokperiode, met bakstenen huizen. En laat dat nu net zijn in de periode van de Spaanse Nederlanden... Nederlanden’. Veel voeling met het land van zijn vader heeft de Spaanse koning niet. Zijn strenge godsdienstpolitiek leidt tot opstanden en tot de scheiding van de Noordelijke en Zuidelijke Nederlanden. Maar net Filips’ strenge katholieke overtuiging levert Leuven wel een extra college op: het Koningscollege in de Naamsestraat, bedoeld als seminarie voor een degelijke priestersopleiding. Nu vind je er de afdeling Dierenfysiologie en Neurobiologie van de universiteit.
LEUVEN IN DE SPAANSE TIJD Die Spaanse tijd in Leuven, die hebben we te danken aan keizer Karel V. Hij is de oudste zoon van Filips de Schone en Johanna van Castilië, alias Johanna de Waanzinnige. Karel V wordt in Mechelen grootgebracht aan het hof van zijn tante Margaretha van Oostenrijk, landvoogdes van de Nederlanden. Zijn leraren zijn Willem van Croÿ, heer van Chièvres, en Adriaan Florenszoon Boeyens of Adriaan van Utrecht, pastoor van het Leuvense begijnhof en de latere paus Adrianus VI. Juist, die van het Leuvense Pauscollege aan het Hogeschoolplein! In 1555 neemt koning Filips II van Spanje de regering van de Nederlanden over van zijn vader, keizer Karel V. Vanaf dan worden het ‘de Spaanse
8
Omdat Filips II weinig vertrouwen heeft in zijn zoon en opvolger Filips III, wordt in 1598 zijn dochter Isabella landvoogdes hier. Na haar vaders dood in 1598 treedt ze in het huwelijk met de Oostenrijker Albrecht van Habsburg. Onder Albrecht en Isabella worden de banden met Spanje weer hartelijker. Het is Isabella die met geld van de Spaanse schatkist het Spaans kwartier van het begijnhof laat bouwen. Nadat de Spaanse tak van de Habsburgers begin 18de eeuw is uitgestorven, volgt de Spaanse Successieoorlog. In 1713 wordt bij de Vrede van Utrecht beslist dat de Zuidelijke Nederlanden naar de Oostenrijkse tak van Habsburg gaat. Vanaf dan is er sprake van de Oostenrijkse Nederlanden. ZOEK DE STREEPJES De Sint-Jan-de-Doperkerk is gerestaureerd in de steen waarin ze oorspronkelijk werd opgetrok-
ken: geen baksteen, maar de witte steen van Mélin, mochten zeker niet hoger zijn dan de nabije paroGobertange. Check de zandsteen rond de bruine chiekerken. Daarom werden de torens afgeschaft. ijzersteen op borsthoogte rechts naast de ingang Ze kregen wel een dakruiter als uitzichtpost. Daar van de kerk maar eens goed... Tegenwoordig wordt werd ook een lantaarn in gehangen. deze steen machinaal verzaagd en krijg je mooie gelijke groefjes. Voor de restauratie werden naast FAMEUZE WINTER oude stenen ook nieuwe stenen gebruikt, die echter In het verlengde van de kerk zie je een huis met authentiek gehakt zijn. En de ene steenhouwer kon vakwerk, opgevuld met stenen. Dat is overeind dat al wat beter dan de andere. Inspecteer de stegebleven in de Spaanse tijd, net door die bakstenen! nen maar eens van dichtbij, dan zie Het overgrote deel van het middelje de verschillen tussen de kappers eeuwse begijnhof werd namelijk die netjes werkten in een regelmadoor de Spanjaarden opgestookt. tig patroon en de knoeiers, die de In 1576 stuurt koning Filips II Don Elke dag hoek van 60 graden met hun beitels Juan van Oostenrijk als landvoogd stookten Spaanse niet volgehouden hebben... Het lijkt naar de Spaanse Nederlanden. Die soldaten een misschien een detail, maar onderplaatst het Spaanse garnizoen bij houten huis op tussen wordt bij restauraties overal het begijnhof. Dan komt de fameuze ter wereld het restauratietype ‘taille winter van 1578: het Spaanse garLemaire’ vermeld. nizoen van een honderdtal ruiters, gedreven door de kou, neemt bezit van het hospitaal met zo’n honderd bedden. De SCHALKSE RUITER begijnen worden verdreven en in de grote haard Kijk eens goed naar boven: de kerk in het begijnhof heeft geen toren. O nee? Nee: wat je ziet is stoken de soldaten elke dag een houten huis op, drie maanden lang. Door de baksteen kunnen de een dakruiter. Een toren is een bouwelement met soldaten het eikenhouten skelet niet slopen en dus de funderingen in de aarde, een dakruiter zit op niet opstoken. En zo is dit huis gespaard gebleven het dak zoals een ruiter op z’n paard. Waarom? van de Spanjaarden... en kon het gerestaureerd Na heel wat geheibel van de clerus werd een zekeworden. re nederigheid gevergd van begijnhofkerken. Ze
9
DE UI VAN CHIÈVRES Zie je het uientorentje op het huis van Chièvres? Dat heeft een speciale betekenis. Dit soort architectuur komt uit het oosten: denk aan Praag, Moskou, het Rode Plein met het Kremlin... Hier is het geïmporteerd door de kruisvaarders, die de Byzantijnse architectuur hadden gezien. Een van de machtigste heren van Brabant, die Leuven bestuurt en ook Aarschot, is de heer van Chièvres. Hij gaat ook mee op de eerste kruistocht met Godfried van Bouillon in het Heilige Land. Die heer van Chièvres is ook een pientere handelaar: de tulpenbollen die hij in de contreien van Turkije en Syrië ziet, neemt hij mee naar hier. Die kende men hier niet, maar Willem van Croÿ brengt ze aan de man als een aristocratische, koninklijke bloem waardoor hij er gekke prijzen voor kan vragen. Is het dus een ui of een tulpenbol? Wie zal het zeggen... Dezelfde uientorens zie je ook op het kasteel van Arenberg en de kerk van Aarschot. NOG VOOR DE SPANJAARDEN... DE VIKINGEN! Wat was er hier bij de Dijle vóór het begijnhof? De kans is groot dat hier een vikingburcht heeft gestaan. De Vikings hadden de burcht die in Leuven tegen hen was opgericht, zelf weten te bemachtigen. Ze gebruikten die als een schatkist om hun roofopbrengsten te bewaren. Op den duur was die volle schatkist dus een zeer rijke plek. Tot koning Arnulf van Karintië in actie kwam: op de slag van Leuven of de slag bij de Dijle op 1 september 891 werden de Vikingen verslagen. Dat is meteen de grootste slag in Noord-West Europa tegen de Vikingen! De eerlijkheid gebiedt wel te zeggen dat Arnulf geluk had: de oudere Vikingen waren op strooptocht, alleen de jonkies waren thuis. Toch is er een dag lang gevochten, een epische strijd. Volgens de overlevering vloeide er zoveel bloed dat de twee oevers van de Dijle rood zagen. Naar oude gewoonte bouwden de overwinnaars een houten overwinningskapel op een hoogte die niet overstroombaar was. Boven op de kapel wapperde een stuk wit textiel met rode bebloede banden... Daar komt ook de Leuvense vlag vandaan: de twee rode banden aan de buitenkant zijn de Dijleoevers, in de witte band in het midden stroomt de Dijle. Later werd op de plek van die houten kapel een romaanse kerk gebouwd in steen, die daarna vervangen werd door een gotisch exemplaar. Dat is nu de Sint-Pieterskerk.
10
ZOEK DE E EN DE R Ben je het tweede bruggetje naar het Spaans kwartier al overgestoken? Zoek de E en de R hier vlakbij! Tip: kijk naar beneden. Gespot, de E en de R die in keurige letters zijn uitgekapt? Staan ze voor Elizabeth Regina? Eer en Religie? De waarheid blijkt iets prozaïscher. Volgens professor Lemaire zou dat echt niet kunnen, zo’n anachronisme: bovengrondse elektriciteitskabels in de zeventiende eeuw... Als je de E-stenen met een koordje verbindt, vind je daaronder de elektriciteitskabels. En onder ‘R’ de telefoonkabels. Met E en R van ‘Electrique’ en ‘RTT’, elektriciteit en regie voor elektriciteit, telegrafie en telefonie...
Volg de gids
“Herinnering aan Driutiuscollege” Jo Celis van Leuven+
DE VUILE WAS VAN HET SPAANS KWARTIER Nu tref je in het Spaans kwartier een grasveld omzoomd door haagjes en leibomen, maar eigenlijk was dit de bleekweide: hier werden de lakens op het gras gelegd om ze te bleken; de combinatie van het zonlicht en het chlorofyl uit het gras maakte het linnen mooi wit. Dat Spaans kwartier was een idee van landvoogdes Isabella van Spanje. Er waren zoveel weesmeisjes, doelwit voor allerlei gespuis op straat. Kon er niet meer plaats voor hen gemaakt worden in het begijnhof? De Spaanse prinses zag de nood en bouwde het Spaans kwartier in Vlaamse barokstijl, maar met geld uit de Spaanse schatkist. OP STAP MET DE KOERIER VAN NAVARRA Ivo Hermans stichtte de culturele vereniging De Koerier van Navarra. Die dankt haar naam aan de oude postdienst te paard tussen Spanje en Brussel in de tijd van de Spaanse Nederlanden. Je kan Ivo als gids boeken voor een uiterst boeiende wandeling van ruim 1,5 uur doorheen het Begijnhof. Meer weten: www.kovana.com NOG MEER TIJDREIZEN? Zin om ook het middeleeuwse Leuven te ontdekken? Of het Leuven uit de Oostenrijkse tijd, of uit de oudheid of uit een andere periode in de rijke geschiedenis van jouw stad? Of te wandelen door de geschiedenis van het ‘Leivens’ dat je op de straatnaambordjes ziet? Check www.visitleuven.be
“Tot na de Franse Revolutie leer je in Leuven enkel muziek bij de kerk of bij de speelgilde van de stad. Wanneer vijftig jaar later een groot tekort is aan musici voor plechtigheden, voegt de stad een ‘Section de Musique’ toe aan de Académie des Beaux Arts. De academie is dan te vinden in het Driutiuscollege – ook wel bekend als het college van Drieux. Het college neemt bijna het hele terrein tussen de Schrijnmakersstraat en het huidige Gerechtsgebouw in, tot de brand van Leuven het volledig verwoest. Enkel de poort en de bogenrij blijven over. Die laatste wordt na WOI verplaatst naar het museum Vanderkelen-Mertens, maar verdwijnt bij de bouw van het museum M. De poort is het enige wat van het college overblijft.” Meer over Jo en Leuven+? Neem een kijkje op www.visitleuven.be/ gidsenorganisaties.
“Cinemazaal met allure” Jo Celis van Leuven+ “19de-eeuwse Leuvenaars zoeken hun vertier op de hoek van de Rijschoolstraat en de Vital Decosterstraat in de volkse schouwburg. Oorspronkelijk wordt de theaterzaal ‘De Bériot’ genoemd, naar de Leuvense violist en componist. Het is de plek waar vanaf 1897 filmvoorstellingen voor het grote publiek plaatsvinden. In 1909 krijgt de zaal de naam Alhambra, om in 1948 herdoopt te worden tot ‘Cinema ABC’. Het succesverhaal van de bioscoop loopt na WOII ten einde, waarna de zaal in 1961 gesloten wordt. KU Leuven koopt het gebouw en sloopt het voor het grootste deel. Vandaag vind je er het Meisjescentrum, de residentie voor vrouwelijke studenten.” Meer over Jo en Leuven+? Neem een kijkje op www.visitleuven.be/ gidsenorganisaties.
11
Ken jij de kleuren van de Japanse vlag?
S EI R D D EL STA R WE GEN P O EI IN
Verdwalen in het Leuvense
Japan
De link tussen Leuven en Japan? Die is vooral groen, literair en stijlvol. Op Leuvens grondgebied is de Aziatische eilandstaat nooit ver weg. Jacht op planten De diversiteit aan biotopen in Japan is ongekend. Dat weten ook de plant hunters die begin 19de eeuw massaal naar het land trekken om er de plaatselijke flora te ontdekken. Geneesheer en Duitser Philipp Franz von Siebold, een van de bekendste plantenjagers van die tijd, laat in 1830 vanuit Japan een hele scheepslading Japanse camellia’s versturen richting Antwerpse haven met Leiden als eindbestemming. Door de onafhankelijkheidsstrijd die hier op dat moment woedt, geraken de planten nooit in Nederland. Ze verloren laten gaan zou zonde zijn, dus worden ze naar Leuven gestuurd. Toen een voor de hand liggende keuze: de stad heeft een universiteit én een Kruidtuin. Ook vandaag zijn de camellia’s nog in de botanische tuin te vinden. De truc met de post werd trouwens enkele jaren daarvoor ook al eens uitgehaald. Of hoe denk je dat de bekende Japanse honingboom (zie ook p. 35) hier ooit terechtgekomen is? Opvallend weetje: de Japanse notenboom (met als officiële naam het klinkende ginkgo biloba) in het Donatuspark is eigenlijk niet Japans, maar Chinees. Al heeft hij voor de Japanners wel een speciale betekenis. Aangezien de boom de enige overlever was van de bom op Hiroshima, zien de Japanners hem als een teken voor hoop en leven. Tip: spot je de Japanse notenboom in het Sint-Donatuspark, duid hem dan zeker aan op het afvinklijstje op p. 22!
12
Wist je dat...
Japans maar een van de 170 nationaliteiten is die Leuven op dit moment telt?
Scheepsvracht boeken De brand van Leuven in 1914 maakt de stad in één klap wereldberoemd. Wanneer Japanse kroonprins Hirohito bij een bezoek in 1919 de uitgebrande bibliotheek aanschouwt, laat Japan prompt zes scheepsladingen boeken leveren. Een empathische, maar vooral diplomatische zet: via literatuur hoopt Japan zijn geschiedenis en cultuur hier populair te maken. Enig minpuntje: niemand aan de KU Leuven spreekt op dat moment Japans. De oplossing? Een boekenschenking met zo weinig mogelijk tekst. De mangacollectie die de universiteit nu rijk is, is de grootste ter wereld buiten de Japanse grenzen. Een geluk bij een ongeluk, dat kan je wel zeggen over de oorspronkelijke locatie van de mangacollectie. Na Hirohito’s vertrek krijgen de boeken een plek op zolder. Wanneer de kelder van de bibliotheek wegsmelt bij de derde brand van Leuven en heel wat literatuur vernield wordt, blijven de Japanse boeken op de bovenste verdieping van een ramp gespaard. 日本語の知識はどうですか。 Nihongo no chishiki wa doudesuka? (Hoe goed is jouw Japans?) Uitpakken bij je buren, niet-Leuvense vrienden of gezinsleden doe je met een mondje Japans. Deze zinnen komen deze zomer zeker van pas. 一番面白い旅行先って?それは6文字だけよ。 Ichiban omoshiroi ryokousakitte? Sorewa rokumoji dakeyo! (De leukste vakantiebestemming? Die telt maar zes letters!) 晴天と美味しい料理とこの雑誌で私の夏は完璧! Seiten to oishi ryouri to kono zasshi de watashi no natsu wa kanpeki! (Zon, lekker eten en dit vakantieboek: voor mij kan de zomer niet meer stuk.) 世界中の場所のどこよりも、 やっぱりここが一番。 Sekaijyu no bashou no dokoyorimo yappari kokoga ichiban. (Van alle plekken op de wereld ben ik het liefst van al hier.) Zelf een vreemde taal leren? In het Centrum voor Levende Talen kan je niet alleen terecht voor klassiekers als Engels, Frans, Spaans of Italiaans, maar leer je onder andere ook Japans, Roemeens, Russisch of Zweeds.
De vaas van Hirohito Na WOII en de splitsing van de universiteiten verhuizen de mangaboeken naar de campus in Louvain-la-Neuve, waar professoren Japanologie actief zijn. Leuven zelf blijft niet met lege handen achter: met de literaire schenking kwam ook een heleboel kunst mee. De porseleinen vaas versierd met kobaltblauwe vogels en sierlijke bloemen, beter bekend als ‘de vaas van Hirohito’, is nog steeds het grote pronkstuk van de collectie en sluit perfect aan bij de art nouveau-stijl die op dat moment populair is. In het Leuvense straatbeeld is weinig art nouveau te vinden, maar achter de schermen is het al wat de klok slaat. De keramieken tegeltjes met art nouveau-tekeningen? Het sierlijke ijzeren smeedwerk dat zo typerend is voor de stijl? Allemaal afkomstig uit fabrieken aan de Dijle: de Céramiques de la Dyle (keramiek) en de Ateliers de la Dyle (smeedwerk). De vaas van Hirohito is trouwens de enige originele Japanse vaas die in Leuven te vinden is. De met sierlijke lijnen en bloemen versierde vazen uit de collecties van adellijke families die voor ‘Japans’ moeten doorgaan, zijn eigenlijk in China (na)gemaakt.
Wist je dat...
Een van de eerste Japanse bezoeken aan Leuven heeft een crimineel kantje. Wanneer een Japanse delegatie na een korte stop in 1870 huiswaarts keert, doet ze dat met het grondplan van de Centrale Gevangenis van Leuven in de achterzak. Het gevolg? Heel wat moderne Japanse gevangenissen zijn gebouwd naar Leuvens voorbeeld.
13
De enige echte ‘Hoe goed ken jij Leuven?’
QUIZ 1
2
3
4
14
-letterwoord en 0 2 t he en n de r oo tw Zoek de 20 an e prijs. Veel succes! uk le n ee op s an k k maa
Wat is een vrouw als ze zeggen in het Leuvens dialect: Z’es teige den uk van een ronne toofel geluepe? (Een variant als extra tip: Ed’eir gezien? Z’ieët een êt ingeslukke.) In zijn boek Who’s Who? beschrijft de Leuvense componist Gilbert Huybens de historie van elk van de 236 personages die trouw op post staan in de nissen van ons gotische stadhuis. De nissen van het Voirste huys, zoals de Leuvenaars het stadhuis noemden bij de bouw in de 15de eeuw, bleven leeg tot het midden van de 19de eeuw. Heel wat historische en Bijbelse figuren in lange gewaden kregen er een plek, maar het aantal vrouwen is erg beperkt. Hoeveel vrouwen sieren de façade van het stadhuis? Verspreid over de stad staan elf panelen met daaraan een groot rood vergrootglas. Ze dragen het logo van Leuven MindGate en vertellen op een interactieve manier het verhaal van elf Leuvense uitvindingen, hoogtechnologische doorbraken en creatieve topvondsten. Je leert er over het meest gebruikte anti-HIV-middel ter wereld of over een nieuw composietmateriaal dat gebruikt wordt in de superlichte, megasterke reiskoffers van Samsonite. Maar het mag ook lekker zijn. Het bord dat aan OPEK staat, leert je over Kanzi, een nieuwe appelvariëteit. Een ander paneel verwijst naar een fruitsoort waarvan de KU Leuven de grootste collectie variëteiten ter wereld heeft. Welk fruit? Wie houdt van literatuur vindt het hele jaar door tips en goed gezelschap via Leuven Leest. Maar onze stad is ook het decor van literatuur. Hoe heet de inspecteur die sinds 2008 elk jaar misdaden oplost in onze straten?
Plaats 13 in het 20-letterwoord
Plaats 2
Plaats 6
Thomas Plaats 12
5
6
7
8
9
10
Dany Tulkens beeldhouwde mij. De Leuvense Jaartallen schonken mij aan de stad. Ruim dertig jaar stond ik in het centrum van de stad – en van de belangstelling. Aan belangstelling nog steeds geen gebrek, want iedereen die wel eens trein of bus neemt, kent mij. Rara, wie ben ik? “Eén is geen”, hoor je Leuvenaars vaak zeggen op café. En dus hebben Leuvenaars ook niet één, maar twee bijnamen. Wij zijn P(i)etermannen, maar hoe staan wij nog bekend? Tip: een standbeeld vind je terug in de Brusselsestraat. Tussen de Broekstraat en de Geldenaaksebaan in Heverlee leiden meer dan dertig gevelplaatjes je door het oeuvre van een van Vlaanderens grootste dichters. Welk dier kan volgens de dichter niet meedoen wegens zeeziekte? Dichtbij-reistip: de Leuvense kunstenares Sarah De Vos maakte in deze straat een muurschildering die naar de dichter verwijst.
van de vriendschap Plaats 10
S R C Plaats 1
Street art. Graffiti. Noem het zoals je wil. Leuven heeft een levendige scene. Niet alleen in de vijvers van Abdij van Park kunnen vogelliefhebbers hun hart ophalen, ook op een brug in de buurt zie je zeldzame exemplaren. Langs welke weg vind je deze verenpracht van Super A & Collin van der Sluijs? Tip: download de gratis app Street Art Cities en ga op graffitiverkenning in eigen stad.
baan Plaats 14
Kunstschilder Dieric Bouts ruilde zijn geboortestad Haarlem in voor Leuven. Hij maakte in opdracht van het Leuvense Broederschap van het Heilig Sacrament een bijzonder drieluik. Het is het enige werk van een Vlaamse Primitief dat nog getoond wordt op de plek waarvoor het gemaakt is. Hoe heet de triptiek die je kan bewonderen in de Sint-Pieterskerk? Leuven heeft vijf ‘zingende torens’, vijf beiaarden. Tijdens de zomermaanden doen die extra hun best tijdens het festival Leuven Bells. In Abdij van Park weerklinkt de Vredesbeiaard. De klokken klinken ook in de Sint-Pieterskerk, de Sint-Geertruikerk en de Sint-Jan-de-Doperkerk. In de toren van welk gebouw vind je een van de grootste beiaarden van Europa (63 klokken! 35 ton!)?
Plaats 19
Avondmaal Plaats 7
T L Plaats 3 15
11
12
13
14
15
16
De studenten hebben elk jaar de 24-urenloop, veruit het grootste sportieve studentenevenement. Een even grote traditie is de stadsloop op het einde van het jaar, met afstanden van vier tot twaalf kilometer. Wat is de zuiderse naam van die eindejaarsloop? Tip: download de gratis app Running City en loop (of wandel) door Leuven met je persoonlijke gids in je oortjes. Of oefen je lenigheid, coördinatie, kracht of evenwicht tijdens je looptocht langs het bewegingsparcours Fit-o-city. De Kruidtuin is niet alleen de oudste botanische tuin van het land, maar vooral een wondermooie oase aan de Kapucijnenvoer. De farmaceutische plantentuin uit 1738 geeft bovendien toegang tot nog twee tuinen achter het voormalige Marollenklooster: een fruittuin en een (……….).
Aan spraakmakende kunst geen gebrek in Leuven. Wie kent er niet de Totem van Jan Fabre op het Ladeuzeplein of het hart van PET-flessen van Pieter Janssen aan de Molens van Orshoven? Dit gele balkonnetje op de tiende verdieping aan de voorgevel van het Provinciehuis is ook een eyecatcher van jewelste. Van welke Oostenrijkse kunstenares – die nu in Brussel woont en werkt – is dit hoogstaande werk? Tot 1977 was het een deel van de conservenfabriek Marie Thumas. Drie jaar later vervelde het gebouw tot de eerste megadiscotheek van het land en sinds 1989 is het een tv-fabriek en de thuis van, euh… Thuis. Over welk gebouw langs de Vaart gaat het? Niet alleen de torens van Leuven zingen, de bewoners hebben ook mooie noten op hun zang. Milow, Daan, Selah Sue… zijn bekende namen. Maar ken je ook de naam van de wat brutalere rockgroep met de drummende zangeres (of is het zingende drumster)? Tip: haar grootvader schreef de klassieker Eviva España.
Plaats 15
tuin Plaats 11
Aglaia Plaats 4
Plaats 17
Plaats 16
Leuven telt veel leuke cafés in allerlei smaken en formaten. De volkscafés zijn een categorie apart. Wie kent er niet de Jeeskesboom of Leuven Central (het vroegere ’t Poske)? Welk bruin café is genoemd naar het paard van Napoleon?
16
Plaats 20
Leuven is de thuis van heel wat topsporters: Rutger Beke, Jasper Stuyven, Dries Mertens, Kim Gevaert… Hoe heet de atleet uit Kessel-Lo die over 5,80 meter wipt?
17
Plaats 5 Samen met Arnout Hauben schreef deze Leuvense auteur onder meer de boeken bij de tv-reeks Ten Oorlog, Onder Vlaamse Velden en De Bevrijding van Vlaanderen. Haar debuut in 2005 was meteen goed voor een Gouden Strop. Hoe heet zij?
18
H Y Plaats 9
Zijn beeld staat op een van de zeiven uke van het De Laeyensplein en in zijn naam reizen leergierige studenten de Europese Unie rond. Hoe heet deze filosoof, schrijver, humanist (en nog zoveel meer)?
19
Plaats 8
Leuven telt zeven wonderen. Een daarvan is ‘de klok buiten de toren’. Van welke kerk langs de bedevaartsroute naar Compostella hangt een van de klokken eenzaam tegen de torenspits?
20
Plaats 18
Stuur je antwoord voor 31 juli op naar vakantieinleuven@leuven.be en win een overnachting voor twee personen in een Leuvens hotel met ontbijt. 1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
Doo stond em naa se, tissen ange(s) en werge(s). Daar stond hij nu, totaal besluiteloos; niet wetende welke van de twee (slechte) oplossingen te kiezen. Zowat vergelijkbaar met tisse twieë viere ston. ‘k Em nog ieveranst een begoën te gieësele. Ik moet nog ergens een begijn geselen, zich met een vals excuus van iemand afmaken. Een gesprek of ontmoeting afbreken zonder onbeleefd te willen zijn.
13
14 15
16
17
18
19
20
LEIVESE WOUDE. WA BETIEËKENT?
strein streng garen
puetzikte mond- en klauwzeer
uerflawoën kussensloop
duedslooger sloper (metaal)
geborneid bekrompen
vodderei sloddervos
lut worsteling
17
ZOEK DE EXACTE LOCATIE en TEL DE FOUTEN
Waar? Op een steenworp van het Klein Begijnhof.
Waar? In het zicht van Hal 5.
18
Zoek in beide foto’s het aantal aanpassingen die we deden aan de gebouwen. Tel die op en stuur het antwoord voor 31 juli door naar vakantieinleuven@leuven.be en win een van de fotoboeken Leuven All the Way. (We zoeken enkel aanpassingen aan het gebouw zelf. Geen fietsen, planten, bloemen e.d.)
se
ZWEEDSE Leuven PUZZEL
Stuur voor 31 juli het 15-letterwoord naar vakantieinleuven@leuven.be en win een van de waardebonnen van 50 euro geldig bij de Leuvense handelaars.
19
5
De vijf mascottes in dit magazine al gespot? Wist je dat je ze ook in levenden lijve kan vinden in Leuven?
OP SAFARI IN DE STAD
Bever Castor fiber De bever was tot voor kort uitgestorven in ons land. Het laatste exemplaar stierf in 1848, maar in 2000 werd het diertje voor het eerst opnieuw in Vlaanderen gespot. In de Dijlevallei, vlakbij Leuven nog wel. Vandaag voelt het dier zich hier helemaal thuis. De bever maakt de ingang van zijn burcht onder het waterpeil. Met dammen en kanaaltjes reguleert hij de waterhoogte. Het Dijlewater staat doorgaans hoog genoeg dus hoeft hij zijn betere knaag- en bouwwerk niet te tonen. Toch kan je aan de waterkant in de binnenstad zijn knabbelsporen vinden aan takken, bladeren en bomen. De bever is het grootste knaagdier van Europa. Van kop tot staart kan hij wel 137 centimeter groot worden. SPOTPLEK De Dijlebocht aan de Pereboomstraat, natuurgebied Wijgmaalbroek en de vijvers van Abdij van Park. Maar ook in het nieuwe natuurgebied Dalemhof in de Molenbeekvallei, langs de Meerdaalwoudlaan.
20
Ree Capreolus capreolus Ze lopen sierlijk door onze bossen en zijn wel met 20.000 in Vlaanderen. Reeën zijn geen herten, ze zijn tot hun rug maar zo’n 60-75 centimeter groot en de mannetjes dragen een heel eenvoudig gewei. Een ree is een heel schuw dier. Je maakt de meeste kans om er eentje te spotten als je bij zonsopgang of in de schemering de overgang van bos naar weiland afspeurt. Reeën hebben geen staart en een witte vlek op hun achterwerk. Bij vrouwtjes is die vlek in de vorm van een hart, bij mannetjes lijkt ze op een nier. SPOTPLEK De hakhoutbosjes en houtkanten van Wijgmaalbroek, op de grens van Leuven en Rotselaar. Maar ook in de omgeving van Abdij van Park, de Ziekelingstraat en in Heverleebos huizen reeën.
Vanuit de Ardense bossen hebben de everzwijnen sinds enkele jaren hun weg naar Leuven gevonden. De wilde varkens wroeten de bodem af op zoek naar wortels en noten, regenwormen, larven en truffels. Ze zien er best gevaarlijk uit, maar everzwijnen zijn bijzonder schuw en horen en ruiken je van ver aankomen. Everzwijnen ruiken zo goed dat ze ook drugs en explosieven kunnen vinden. De politie van het Duitse Niedersachsen leidde zelfs een everzwijn op tot drugsvarken. Louise (19841998), de schrik van de drugssmokkelaars, werd wereldberoemd. SPOTPLEK In het wel 2.000 hectare grote boscomplex van Heverleebos, Meerdaalwoud en Egenhovenbos voelen everzwijnen zich thuis. Zoek hun wroetsporen en stel je verdekt op in de schemering of ’s nachts, als je durft. Everzwijnen leven in groep, dus als je er eentje ziet, is de kans groot dat er meteen een heel pak tevoorschijn komt.
Aalscholver Phalacrocorax carbo Deze grote, zwarte viseter met zijn lange, dikke hals valt op aan de waterkant. Hij duikt gemakkelijk tien meter diep en vangt zo een halve kilo vis per dag. Chinese en Japanse vissers zetten de aalscholver in als getrainde jager. Een ring rond de hals zorgt er dan voor dat de aalscholver de vis niet kan doorslikken. Een aalscholver wordt ook wel schollevaar genoemd, een perfect anagram.
Met dank aan Natuurpunt Leuven
Everzwijn Sus scrofa
SPOTPLEK De vijvers van Bellefroid en de voormalige visvijvers aan de Abdij van Park. Als hij niet vliegt, vind je de aalscholver bijna altijd in de wilg op het eilandje in de eerste vijver bij de Abdij. Je kan op de vijvers ook de blauwe reiger, de fuut, de wilde eend, de ijsvogel en andere bijzondere vogels spotten.
Vos Vulpes vulpes Een dikke pluimstaart, speelse vossenstreken en leeggeroofde kippenhokken. Dit mysterieuze diertje is vooral ’s nachts op jacht en eet zowat alles: knaagdieren, regenwormen, eieren, dierlijke verkeersslachtoffers, fruit en afval uit je vuilniszak. Als je hem ziet, is dat vaak in een flits. Een vos haalt een snelheid van 60 km/u. Een vos kan twaalf jaar oud worden, maar alleen met een portie geluk. Acht op de tien dieren sterven voor hun eerste levensjaar door de jacht of in het verkeer. SPOTPLEK Af en toe duikt de vos op in het hartje van de stad, maar je vindt hem vooral in de groene buitenwijken. Zeker aan de rand van Heverleebos. Hij graaft zijn hol waar hij maar kan, als er maar voldoende voedsel en dekking is: parken, bosjes, bouwvallen, bermen. De grootste kans om er een vos te spotten is in het schemerduister of ’s nachts.
21
Vind je ook deze zomerse dieren en planten? Tip. Check je vondst met de app ObsIdentify van Natuurpunt! Spaanse vlag / Kesselberg
Gevonden Grote valeriaan / Lovenarenbroek
Gevonden Bosorchis / Wijgmaalbroek
Gevonden IJsvogel Provinciedomein Kessel-Lo
Gevonden 22
Bosuil / Wijgmaalbroek
Gevonden Buizerd / Heverleebos
Gevonden
Steenmarter / heel Leuven
Gevonden Japanse notenboom Sint-Donatuspark
Gevonden
Hazelworm / Koeheide
Gevonden Gevlekte rupsklaver Abdij van Park
Gevonden
extra moeilijk Klimopbremraap Dijlepark
Gevonden
Bizarre fauna en flora DE GROENLANDSE WALVIS Aan het plafond van het Museum voor Dierkunde van de KU Leuven hangt al sinds 1880 het enorme skelet van een Groenlandse walvis. Een onderzoeksobject van de Leuvense professor Pierre-Joseph Van Beneden (1809-1894), een wereldautoriteit in de zoรถlogie. Je vindt nog veel meer opmerkelijke dieren in dit verrassende museum. Zoals de coelacanth, een vis die al 65 miljoen jaar uitgestorven was gewaand. Of een opgezet exemplaar van de Amerikaanse trekduif, waarvan er in de 19de eeuw nog vijf miljard exemplaren leefden tot de Europese kolonisten de dieren begonnen te bejagen. In 1914 stierf Martha, de allerlaatste trekduif. Het Museum voor Dierkunde kan je elke werkdag gratis bezoeken. Charles Deberiotstraat 40
VIND JIJ DE DUITSE ADELAAR? Zo oorlogszuchtig heb je de Maagd Maria nog nooit gezien: met een soldatenhelm op het hoofd terwijl ze met haar zwaard een Duitse adelaar doorboort. Kan jij de adelaar vinden op de gevel van de Universiteitsbibliotheek aan het Ladeuzeplein? GRAFFITIDIEREN De grootste duif van Leuven? Die fladdert tegen de gevel van Atheneum De Ring in de Justus Lipsiusstraat. Een werk van street art-kunstenaar Dzia. Vind nog meer reuzendieren op de Leuvense muren met de street art app, download ze via leuven.streetartcities.com
DE DIKSTE De vermoedelijk dikste boom van Leuven staat in kasteelpark Arenberg. De plataan heeft een stamomtrek van meer dan zeven meter! Er is nog een dikkere, maar dat is een bundelboom van zes samengegroeide platanen. Die staat aan Sporthal Ymeria aan de Pastoor Bellonstraat in Wijgmaal en heeft een stamomtrek van ongeveer 9,50 meter.
DE OUDSTE TUIN De Kruidtuin aan de Kapucijnenvoer is de oudste botanische tuin van het land. De universiteit legde de Hortus Botanicus Lovaniensis aan in 1738. Je vindt er een bijzondere collectie planten uit de hele wereld, ook flink wat tropische soorten, maar het is vooral een heerlijk kleurrijke oase van rust in de binnenstad. Gratis te bezoeken, elke zomerdag van 9 tot 20 uur
EEN REUZENHERT OP KANTOOR Op de eerste verdieping van het Geo-Instituut van de KU Leuven pronkt het fossiele skelet van de megaloceros giganteus, een reuzenhert van 11.000 jaar oud met een gigantisch gewei. Een vriendje van de wolharige mammoet en de holenleeuw. Vrij te bezoeken tijdens de werkuren. Celestijnenlaan 200E, Heverlee
Een stad om van te smullen In de berm, tussen de stoeptegels, tegen de muur‌ Je sprokkelt in een mum van tijd een gezonde maaltijd in hartje Leuven. Leuvenaar en plantenkenner Geert Van Damme weet waar te zoeken. Trek met zijn boodschappenlijstje de stad in. Samen met stadsgids Hilde Vansteenvoort overgieten ze het eetbare onkruid met een historische saus tijdens een originele stadswandeling. Meer weten? www.facebook.com/eetbaaronkruid Herderstasje - Capsella bursa-pastoris Dit plantje vind je echt op elk stukje braakliggende grond in de stad. Je herkent het herderstasje aan de driehoekige zaaddoosjes die tegen de lange stengel groeien en die een smakelijk alternatief zijn voor tuinkers.
Watermunt - Mentha aquatica Geen zomerse cocktail zonder een vers blaadje munt, toch? En dat pluk je gewoon aan de groene oever van de Dijle. Aan het Sluispark, bijvoorbeeld. Je herkent de plant vooral aan de muntgeur: plet een blaadje tussen je vingers en ruik eraan.
Gewone engelwortel - Angelica silvestris De dikke, rabarberachtige stengel en de bladstelen van deze opvallende plant aan de Dijle24
oever smaken zoet. Snij ze in stukjes, kook ze zacht en laat ze nog een uurtje sudderen in een suikeroplossing. De lekkere gekonfijte snoepjes zouden zelfs helpen bij spijsverteringsproblemen. Herik - Sinapsis arvensis De heldergele bloemetjes en jonge bladeren van de herik geven je salade een lichte mosterdsmaak. Herik groeit op braakliggende grond en in de berm. Groot kaasjeskruid - Malva sylvestris Marokkaanse chef-koks gebruiken de bladeren van het groot kaasjeskruid als spinazie. De plant valt op door haar fijne, paarse bloemetjes. Daarvan kan je ook thee zetten, dat zou helpen tegen keelpijn. Je vindt groot kaasjeskruid onder meer in de berm van het Handbooghof.
Zevenblad - Aegopodium podagraria De Romeinen brachten de plant als groente naar onze contreien, en ze vond een vaste plaats in onze bermen. De bladeren zijn lekker rauw in een slaatje of gestoofd als spinazie,
met een frisse peterseliesmaak. Je herkent de plant aan de witte bloemetjes en de zeven bladeren aan elke bladstengel. Hertshoornweegbree - Plantago coronopus Een onopvallend plantje dat tussen de stoeptegels door groeit, maar het lekkerste van alle eetbare (on)kruiden in Leuven. In Italië wordt de licht bittere delicatesse volop als groente geteeld, hier stappen we er letterlijk op. De plant houdt van zout, dus vind je hertshoornweegbree vooral langs de Leuvense Ring en de invalswegen waar in de winter flink zout wordt gestrooid.
De plukregels • Pluk alleen waar de kruiden en planten in overvloed staan. • Ga niet op privéterrein. • Wees zeker van je stuk, niet alle planten zijn eetbaar. Handig: de app ObsIdentify van Natuurpunt vertelt je in één klik welke plant je voor je lens hebt. Maak zelf je kruidige pesto Ingrediënten: • Handvol jonge brandnetelblaadjes • Evenveel blaadjes zevenblad • Een teentje look • 100 ml koolzaadolie • 50 gr zonnebloempitten of walnoten • 50 gr Parmezaanse kaas Doe alle ingrediënten in een blender, maal fijn, klaar! 25
Oë es mei de nieëvelkêr vertrokke. Hij is met de nevelkar vertrokken = hij is plots spoorloos verdwenen. Hij is weggegaan zonder bericht, heimelijk en in alle stilte nog voor de ochtenddauw. Bijvoorbeeld iemand die schulden heeft of zich om een of andere reden schuldig voelt.
Horizontaal 2 Een van de ‘big five’ van Leuven 11 Laagwater 13 Onbehaard 14 Franse modeontwerper (19051957) 15 Zeer 17 Ik (Lat.) 18 Niet contra 19 Vreemd sujet 21 Achternaam van de hoofdinspecteur van Jo Claes 23 Nummer (afk.) 25 Verdoving 27 Werpstrik 29 Dat was te veel volgens VDB 30 Bastion 31 Deelstaat van India met beroemde thee 33 Rode Duivel uit Wilsele 34 Romanum Imperium (afk.) 35 Vragend vnw. 36 Babypoeder 39 Werkkleding 41 Voorloper van de euro 42 Staat in de VS 45 Hondje uit de strip Garfield 47 Teken 48 Symbool voor gallium 49 Straat langs de Dijle in Leuven.
26
Verticaal 1 Koeienschieter 3 Putemmer 4 Mensaap 5 Oom uit Amerika 6 Vrouw van prins Laurent 7 Grensrivier tussen Duitsland en Polen 8 Symbool voor lithium 9 Zijriviertje van de Dijle 10 Ik weet niet precies waar 12 Levensbeschrijving (afk.) 16 Flambouw 20 Ongewoon, opvallend 21 Tijd van grote economische opbloei (Eng.) 22 Loofboom 24 Plaats in het Dijleland 26 Zwemslag 27 Naaldboom 28 Plantaardig zoetmiddel 30 Hevig 32 Soort tv-serie 33 Mythische vrouw met slangenhaar 37 Franse rivier en departement 38 Grondsoort 39 Grondstof voor kinine 40 Smal 43 Dun, schraal 44 Australische popzangeres 46 Symbool voor iridium.
Van doënen oële moet ek ni(t) emme (of ni weite). Van dat leeghoofd moet ik niet weten. Oële is hier ijl, leeg. Die man kan mij niets vertellen. Ik laat me door hem niets wijsmaken. Ik moet niets hebben van dat warhoofd. Oë ieët e gezicht (ge)lak ne platte kieës. Hij ziet er heel bleekjes uit, ongezond zelfs. Men zegt ook wel nen blieëkschoëter. Oë es nogal nekieë gastikeid. Hij is nogal eens opgedirkt. Hij heeft zich speciaal op z’n best aangekleed, zelfs overdreven opgesmukt.
Waar zijn die n)en? DIY-koning(in
Breng de Provence binnen met je zelfgemaakte bloemen
Regenachtige dag? Kleuterjuf en knutseltalent Gerd Ronsmans van Abdijschool Vlierbeek brengt de zon bij je binnen. Met deze zelfgemaakte bloemen waan je je zo in de Provence – in je eigen living! DIT HEB JE NODIG: Satéstokjes - tekenpapier of karton - groen crêpepapier of ander gekleurd papier - gekleurde vilten bolletjes - pomponnetjes of wattenbolletjes - potlood of balpen - schaar - plakband en (vloeibare) lijm
Zelf g e beetj en tekenta e vals lent? me Sp Teken ze ov t deze pat eel een er en roont de vo je g rm va n je b ebruik ze s. te bep om loem alen – blaad we niem and v zullen het jes ertell en ;-) aan .
LET’S GO! STAP 1 Begin met de patroontjes. Je hebt er in totaal drie verschillende nodig. Neem je tekenpapier erbij en teken zelf een driebladig, een ovalen en een langwerpig blad. Niet zo’n tekentalent? Gebruik de patroontjes op deze pagina als voorbeeld. (Tip: leg dun papier op deze pagina, dan kan je ze gemakkelijk overtekenen.) Knip de patroontjes uit.
STAP 5 Neem de andere groene blaadjes erbij. Prik de onderkant van de satéstok door het bloemblad en schuif dat op de hoogte die je wil. Plak het blad vast met een beetje plakband en doe hetzelfde voor het tweede blaadje. STAP 6 Je DIY-bloem is klaar! Stop ze in een vaas en geniet van je prachtige boeket!
STAP 2 Teken de patroontjes over op het crêpepapier of ander gekleurd papier. Van het driebladige patroon heb je er twee nodig. Knip de bloemblaadjes uit. STAP 3 Prik de blaadjes met drie uitsteeksels op je satéstok. STAP 4 Doe een druppel lijm op je pomponnetje en prik dat op het satéstokje, bovenop de groene blaadjes. Druk goed aan, zodat alles aan elkaar kleeft. Je bloemknop is klaar!
Fleur Leuven Plage op! Pak je bloemen stevig bij het steeltje en zak af naar Leuven Plage, dé zomerse speelplek op het Blauwputplein in Kessel-Lo. Prik ze in het zand zodat iedereen ervan geniet of doe ze cadeau aan de leukste jongen/het leukste meisje.
27
SPREKENDE BEELDEN
“Gelukkig ben ik vergevingsgezind” Ik ben een hoeder van de Kerk die minzaam op de schoonheid van de stad Leuven neerkijkt. Vanop de Keizersberg heb ik een fantastisch vergezicht. Elke ochtend pik ik de stralende zonsopgang mee. Als het niet regent of bewolkt is tenminste. De Keizersberg heeft een rijke historie: vroeger liepen de hertogen en hertoginnen hier rond in hun burcht en zelfs de tempeliers hadden hier een stekje. Wist je trouwens dat de Keizersberg zijn naam te danken heeft aan Julius Caesar? Of was het nu aan Keizer Karel? Maar de Leuvenaars kiezen voor het bescheidenere ‘Boelenberg’. De huidige bewoners zijn Benedictijnse monniken. Hoewel ik met mijn rug naar de abdij toe sta, keer ik hen zeker niet de rug toe. We slaan nu en dan eens een gezellig praatje. Met de duiven heb ik dan weer een haat-liefdeverhouding: ze houden me vaak gezelschap maar laten maar al te graag een paar vlekken achter op mijn gewaden. Gelukkig ben ik erg vergevingsgezind en bied ik ze keer op keer mijn andere schouder aan om even op uit te blazen. Verder ontferm ik me niet alleen over de Keizersabdij en de stad, maar ook over mijn zoon die ik dag en nacht in mijn armen draag. Al begint hij best zwaar te wegen. Wat worden ze toch snel groot! Voor ik het goed en wel besef, is hij misschien een van de studenten die in een residentie op het domein verblijven. Maria op de Keizersberg
28
Edward & Jeanne Ik ben een van de bekendste Wijgmalenaren, al zeg ik het zelf. Hoe ben ik dat geworden? In 1855 startte ik een zetmeelbedrijfje op en ik noemde het ‘Remy’. Aan originaliteit geen gebrek. Ik ben begonnen met een watermolen op te kopen aan de Dijle. Mijn bedrijf groeide snel, waardoor ik rond 1900 iets verderop aan de vaart begon te bouwen. Daar kwam een toren waar ik in grote letters de naam van het bedrijf op liet zetten zodat je er echt niet naast kon kijken. Die staat vandaag nog steeds bekend als de Remytoren. Weet je waarop ik mij verheug? Op de komst van Jeanne
Volg de gids
“Wijgmaal, dat is Remy” Herman Verbruggen van Toerisme in Leuven Anders (TiLA)
Dormaels, een verzetsheldin uit Wijgmaal, die me naast mijn laan gezelschap zou komen houden op het plein voor het station, of binnenkort dus hopelijk het Jeanne Dormaelsplein. Edouard/Edward Remy aan de Remytoren te Wijgmaal
“De Remytoren steekt er in Wijgmaal met kop en schouders bovenuit – letterlijk dan. Het is de silo die rond WOI wordt gebouwd door Leuvens handelaar Edouard Remy, hoewel hij in 1855 al een oude watermolen aan de Dijle heeft gekocht. Remy’s eerste fabriek ligt dus eigenlijk langs het water. Al gauw breidt Remy uit en bouwt hij twee stijfselfabrieken bij. Ook vandaag nog worden in de moderne fabriek in Wijgmaal tientallen tonnen rijst verwerkt. Stijf-, plak- en bindmiddel stijfsel – hier ook wel bekend als ‘stessel’ – wordt namelijk gemaakt van rijstkorrels.” Meer over Herman en Toerisme in Leuven Anders? Neem een kijkje op www.visitleuven.be/ gidsenorganisaties.
“Jansenius: oude toren, nieuwe wijk” Jan Van de Broeck van Lots of Leuven “Het oude Leuven vind je rond de Ursulinnensluis. De eerste stadsomwalling, een bouwsel uit het begin van de 12de eeuw, gaat hier over in de waterpoort. De Justus Lipsius- en Janseniustoren, waar binnenvarende schepen vroeger tol betaalden, stelen de show. De Hollandse priester Jansenius liet in de vroegere vervallen watertoren een werkkamer bouwen, die er trouwens nog altijd is. Doorkruis het Janseniushof, een nieuwe stadswijk waar tot op vandaag aan gewerkt wordt. Wist je trouwens dat het charmante paviljoentje in het midden van de wijk ooit dienstdeed als lijkenhuisje voor de zusters van het klooster in de Minderbroedersstraat?” Meer over Jan en Lots of Leuven? Neem een kijkje op www.visitleuven.be/gidsenorganisaties.
29
ZOMERZOEKTOCHT
n e g a r v 5 1 n i Leuven
Stuur de antwoorden van vraag 1 en de zin die je krijgt door vragen 2 t.e.m. 15 op te lossen voor 31 juli naar vakantieinleuven@leuven.be en win een van de fotoboeken Leuven All the Way.
Klaar voor deze vakantiezoektocht in je eigen stad? Je start op het Martelarenplein voor het station. Ready, steady, go! 1 / Begin met deze 15 foto’s te bestuderen. Prent ze goed in je hoofd. Deze zichten of details zal je onderweg tegenkomen... Het is de bedoeling dat je ze op het einde van deze zoektocht keurig op een rijtje zet, in de volgorde waarin je ze passeert. Let dus goed op!
30
C
D
E
H
I
J
L
M
A
B
F
G
K
N
O
2 / Stap verder naar de Diestsestraat en draai dan rechtsaf de Vanden Tympletraat in, dan naar links de Nerviërsstraat in en dan weer naar rechts, naar de Strijdersstraat. Die wandel je uit tot je aan het Tweewaterspad komt, tusssen de Dijle en de Vunt. Wandel het pad af naar links, in de richting van de Tweewatersstraat. Hoeveel bomen tel je aan weerskanten vanaf je vertrekpunt tot net voor het straatnaambord aan het eind van dit pad? Antwoord: __ __ __ __ __ __ 1ste letter op plaats 7 van de zin 3 / Bij de Tweewaterstraat kan je de Dijle oversteken naar de Schipvaartstraat en zo doorlopen naar de Molens van Orshoven. Kijk eens omhoog: zie je de astronaut hangen daar boven in de Molens van Orshoven? Spacewalker heeft nog een collega, niet zo heel ver hiervandaan. Vind je Rocketman, de tweede astronaut? Tip: op zijn lanceerbasis, het gebouw vanwaar hij vertrekt, kan je een populaire vakantiebestemming terugvinden. Dat is meteen ook de naam van de plek waar al veel andere astronauten zijn vertrokken... Geef de naam van deze Amerikaanse staat.
Antwoord: __ __ __ __ __ __ __ 2de letter op plaats 11 van de zin 4 / Heb je Rocketman gevonden? Wandel dan verder naar het pleintje voor OPEK, tussen de Havenkant en de Vaartkom. Daar vind je het standbeeld De Kanaalgravers van Willy Peeters. Hoeveel gezichten tel je in totaal op het hele standbeeld? Antwoord: __ __ __ __ __ __ __ __ __ __ __ __ 8ste letter op plaats 2 van de zin 5 / Als je de Havenkant oversteekt, kom je via De Hoorn in het Sluispark terecht. Bij de vistrap hier kan je occasioneel al eens een aalscholver of reiger spotten. En vissen, natuurlijk! Dankzij de vistrap kunnen ze ondanks het hoogteverschil toch tegen de stroming in de Dijle om de bovenloop en de zijlopen te bereiken waar ze paaien. Welk hoogteverschil overbrugt deze vistrap? Tel daarbij het aantal vissoorten op dat er in de Dijle zitten en maak de rekensom... Antwoord: __ __ __ __ __ __ __ __ __ __ __ __ __ __ __ __ __ __ __ 10de letter op plaats 4 van de zin en de 5de letter op plaats 12 van de zin
6 / Stap met de rug naar de vistrap naar links richting Keizersberg en draai links de Glasblazerijstraat in. Stap bij de vistrap verder door in de Glasblazerijstraat. Via de nieuwe appartementen aan het Valkenplein kan je doorsteken naar de Mechelsestraat. Waar vroeger drankencentrale Terclavers lag, vind je nu het Klaverpark terug. De Dijle is er weer opengelegd, op de houten bankjes langs de oever zit je bijna op waterniveau en kan je genieten van het groen en het water. Ooit was dat anders. Ergens in het Klaverpark kom je de toenmalige meterstand van de Dijle tegen... Hoe hoog stond het water (in centimeter) tijdens de overstromingen van 1906? Antwoord: __ __ __ __ __ __ __ __ __ __ __ __ __ __ __ __ __ __ __ __ __ __ __ __ __ __ 21ste letter op plaats 13 van de zin 7 / Als je het Klaverpark uitwandelt langs de vroegere drankencentrale Terclavers, ben je in de Mechelsestraat. Wandel verder in de richting van het centrum. Daar zie je de Tien Geboden, een historische huizenrij in de Mechelsestraat. Hoeveel van deze Geboden zijn vervangen door nieuwe, hedendaagse panden? Antwoord: __ __ __ __ 4de letter op plaats 1 van de zin 8 / Net voor de Tien Geboden draai je de Halfmaartstraat in. Via de Sint-Geertruikerk kan je doorlopen naar de Sint-Geertruiabdij. Wat meteen opvalt als je binnenwandelt, is de rij gevels aan je rechterhand, de Thiéryvleugel die net na WOI werd gebouwd met fragmenten uit verwoeste gevels door kanunnik Thiéry. In 1919 vroeg hij de benedictinessen van het Luikse klooster La-Paix-Notre Dame om er een universitaire meisjespedagogie van te maken. Pas in 1920 konden vrouwen zich inschrijven aan de Leuvense universiteit. Als je de abdij verlaat via het bruggetje over de Sint-Geertruisluis, kijk dan even goed naar het torentje bij huisnummer 25 in de knik van de Karel van Lotharingenstraat: het is de toren van de oude ringmuur van Leuven. Deze straat werd pas aangelegd in 1900-1902, met als belangrijkste bouwheer Auguste De Becker-Remy, van het gelijknamige plein in Kessel-Lo. Architect Théodore Van Dormael tekende het plan. Het gedeelte van de vroegere kloostervleugel met torenrestant liet hij restaureren en verbouwde hij tot zijn eigen woning. In de straat bouwde hij op nummer 8 en 10 een woning
31
met atelier voor zijn vriend, de schilder die samenwerkte met neogotische architect Joris Helleputte. In Leuven beschilderde deze kunstenaar de kapel van het Hoger Instituut voor Wijsbegeerte en de kapel van het Amerikaans College. Over welke kunstenaar gaat het? Antwoord: __ __ __ __ __ __ __ __ __ __ __ 1ste letter op plaats 9 van de zin 9 / Als je verder stapt, wandel je zo de Vismarkt op, de oudste markt van de stad. Vroeger was de Dijle niet overdekt en lag hier de Leuvense binnenhaven. Vind je de Busleydengang aan de zuidkant van de markt? Daar schonk Jeroen van Busleyden een pand aan de Leuvense universiteit. Na zijn dood werd hier onder toezicht van Desiderius Erasmus het Collegium Trilingue gesticht. Welke drie talen werden hier onderwezen?
11 / Gevonden? Dan ben je goed in het zoeken naar details. Die zijn rijkelijk te vinden op het stadhuis. Dat telt maar liefst 236 gevelbeelden! Op de torens vind je bijbelse figuren. Op de tweede verdieping verblijven de graven van Leuven en de hertogen van Brabant. Op de eerste verdieping zie je de patroonheiligen van de parochies en de figuren die staan voor de privilegies van de stad. Op de twee onderste rijen vind je kunstenaars, geleerden en belangrijke burgers van Leuven. Als je begint bij de schilder Gortzius Geldrop (1553-1616) die als eerste in de rij op de oostelijke gevel aan het politiestation staat en je telt verder, op de hoeveelste plaats vind je dan de cartograaf Gerard Mercator (1512-1594)? Je herkent hem aan de globe of wereldbol die hij in zijn armen houdt.
Antwoord: Latijn, Grieks en __ __ __ __ __ __ __ __ __ 2de letter op plaats 14 van de zin 10 / Van de Busleyden gang is het niet ver naar de Mechelsestraat, een van de gezelligste winkelwandelstraten van Leuven. Via de Dirk Boutslaan en het De Layensplein kom je terecht op de Grote Markt. Die ziet er eeuwenoud uit, maar schijn bedriegt: in augustus 1914 werd de Grote Markt nagenoeg volledig in as gelegd door de Duitsers. Naast de zwaar beschadigde Sint-Pieterskerk bleven enkel het politiegebouw, het stadhuis – waar het hoofdkwartier van de Duitsers zat – en het huizenblok met de huidige nummers 1 tot 4 overeind. De panden rond de markt zijn gebouwd in typische ‘wederopbouwstijl’, een terugkeer naar vroeger zoals het nooit geweest is. Zoek maar eens goed: op welk adres woont het hert van Saint-Hubert? Antwoord: __ __ __ __ __ __ __ __ __ __ __ __ __ __ __ nr. 2 15de letter op plaats 5 van de zin
32
Antwoord: Plaats __ __ __ __ 1ste letter op plaats 6 van de zin
12 / Via de Tiensestraat stap je verder naar het Hooverplein. Daar ligt de nieuwe stadsfontein die de vorm heeft van het stratenplan van Leuven... in 1550. De beroemde Nederlandse cartograaf Jacob van Deventer tekende het plan van Leuven toen uit. Op zijn kaart staan de poorten van Leuven: de Steenpoort, de Proefstraatpoort, de Redingenpoort, de Broekstraatpoort, de Minderbroederspoort, de Biestpoort, de Minnepoort, de Borchtpoort, de Sint-Michielspoort, de Heilige-Geestpoort en‌ Het zijn er elf in het totaal. Welke poort ontbreekt in dit lijstje? Antwoord: __ __ __ __ __ __ poort 4de letter op plaats 8 van de zin
15 / Via de Maria-Theresiastraat wandel je terug naar het punt waar deze zoektocht begon. Waar was dat? Antwoord: __ __ __ __ __ __ __ 7de letter op plaats 3 van de zin TIP1 Op en langs het parcours valt er nog veel te ontdekken bij de Leuvense handelaars. Spring er zeker eens binnen. TIP2 Los de Leuvense puzzel op (p.19) en win een aankoopbon van 50 euro. Vul hier de zin in. Succes!
1
2
3
4
8
9
10
11
5
6
7
12
13
14
15
13 / Via de Tiensestraat en het Hooverplein met de nieuwe stadsfontein kan je vlot doorstappen naar het Ladeuzeplein met de Universiteitsbibliotheek. Zie je centraal het Mariabeeld in de gevel? Ze is op oorlogspad, met een soldatenhelm en de Pruisische arend onder haar voeten. De bibliotheek is dan ook een oorlogsmonument, ter vervanging van de bibliotheek die de Duitsers eind augustus 1914 in brand staken. Weet jij ook welk Belgisch vorstenpaar net onder de maagd Maria resideert? Antwoord: koning Albert I en koningin __ __ __ __ __ __ __ __ __ 2de letter op plaats 10 van de zin 14 / De faculteit Letteren en Wijsbegeerte ligt achter de Universiteitsbibliotheek, gewoon even de Ravenstraat volgen en je bent er. In de literaire Erasmustuin staat een standbeeld van RenĂŠ Rosseel: De Witte, alias de Witte van Sichem. De gelijknamige film van Robbe De Hert dateert al uit 1980, het boek De Witte zelfs uit 1934. Wie schreef het? Antwoord: __ __ __ __ __ __ __ __ __ __ 3de letter op plaats 15 van de zin
33
Puzzel jij ook zo graag? Haal je beste puzzelkennis boven en stuur voor 31 juli het 15-letterwoord naar vakantieinleuven@leuven.be en win een van de boeken Karels Crypto
LEUVENS CRYPTO
A
12
B C
De woordbalken links en rechts bevatten een naam.
8
2
5
19
15
20
3 8
H I J K L
Gelijke getallen staan voor gelijke letters.
10
9
E
G
7
18
D
F
8
M N O
3 1
12 9
13
1
7
14
4
9 16 14
4
17
14
13
5 1 10
4
12
20
7
6
7
9
20
8
16 5 14
6
11 15
5
19
11
20
2
18
2
7 17
6
18
3
A. kloosterzeehond - B. spitsenkoppel - C. streknekken - D. voor onthaasting - E. nobel en dapper F. duivelskind - G. zich ontdoen van zijn rugzak - H. Elon Musk schoot er een de lucht in - I. stellage voorbehouden aan verdienstelijke terdoodveroordeelden - J. kleine die zijn beloftes houdt K. op voorhand de graten verwijderen (cul.) - L. vermageringsapparaat - M. slotvel N. inlichtingsmiddelpunten (Leuven heeft er wel een paar) - O. zich kleden in een luchtige ochtendjas
BOEKJE ERBIJ Eindelijk tijd om even te lezen terwijl de kinderen spelen? Of: écht vakantie is voor jou wegduiken in een boek op een rustig plekje? Check de fijnste leesplekken 34 van Leuven op www.leuvenleest.be
LEIVESE WOUDE. WA BETIEËKENT?
zeut roet
kaskeire afdokken
loëwoëveneite kant-en-klaarmaaltijd
rinkonieën voortdurend
BABBELENDE BOMEN
“Mijn wortels hebben veel traantjes opgevangen” Al meer dan 200 jaar sta ik hier. Of de dieren toen nog spraken? Natuurlijk, en dat doen ze nog steeds. Elke lente en zomer komen mijn bezige bijenvrienden me opzoeken. Dan bedelven ze me onder de complimentjes over de lekkere nectar die ik maak. “Uw nectar smaakt weer ongelooflijk goed, onze honing zal verrukkelijk zijn”, zeggen ze dan. Ik sta niet voor niets bekend als een honingboom, hé. Sommigen noemen mij ook “de boom van het grote verdriet”, maar ik ben helemaal niet verdrietig. Ik ben een honingboom, geen treurwilg. Neen, die naam heb ik gekregen omdat menig jong koppeltje afscheid van elkaar moest nemen onder mijn takken. Ik sta namelijk aan de ingang van het Atrechtcollege, dat vroeger dienstdeed als meisjespeda. Had ik dat nog niet gezegd? Wel dan zeg ik het nu. Mijn wortels hebben dus nogal wat traantjes opgevangen want de meisjes moesten steeds vroeg binnen zijn: de avondklok stond op 19 uur. Stipt! En dan wordt de jeugd van tegenwoordig al slechtgezind als ze om een of twee uur thuis moeten zijn. Nu ben ik een beschermd monument. Het zou maar erg zijn mochten ze me niet beschermen, we mogen toch wat zorg dragen voor onze senioren zeker.
Huilende honingboom, Naamsestraat 63
“En ik dan?” Hey, huilende honingboom, denk eens niet alleen aan jezelf! Oh ja juist, en wij dan? Bij ons krijg je zes platanen voor de prijs van een. Zeg nu zelf: een Siamese zesling, dat is pas uniek! Brede bomen zie je genoeg, maar heb je ooit al eens zes aan elkaar gegroeide bomen gezien? Ik dacht het niet! Dus ik, of wij liever, zouden ook graag wat meer aandacht en warmte krijgen. Laat ons alsjeblieft niet in de kou staan.
Bundelboom platanen (palaverende platanen) Pastoor Bellonstraat 23 35
TILDONK
| N
A A
L Y
TA
T
M
S
IO
N
S
S
T R
TD
T
AR
A
VA
A
IJ
K
Het einde van de stad
WILSELE-HOEK W
DIJLE
EG C
2
H
N
M
A
A
LS
ENLEUV
ES
T
EE
N
Hier stopt de stad! Het zou in grote letters boven de 16de-eeuwse westerpoort van de Abdij van Vlierbeek moeten staan. Het is amper een kwartiertje fietsen van het station van Leuven tot aan de abdij, maar je komt in een heel andere wereld terecht. Hertog Godfried I wist zijn stukje grond wel te kiezen, toen hij dit plekje in 1125 aan de benedictijnen schonk. Als je het abdijerf voorbij bent, en door de Noorderpoort het autovrije groene ommeland in trapt, verstomt alle geroezemoes achter je. Is dit nog Leuven? Toch wel, ja.
T
W
IJ
6
VAAR
DIJLE
Je vindt deze fietslus op Routeyou.com. Scan de QR-code, download de coördinaten en laat je smartphone of gps je leiden.
WIJGMAAL
E
de route
R
D E LDownload LE
Tast je grenzen af. Of ten minste, de grenzen van je stad. Deze FIETSLUS toont je dat andere Leuven. Dat van de diepste holle wegen en de hoogste toppen, van zuiderse valleien en uitgestrekte velden, van verdwenen kastelen en glazen paleizen. Een ontdekkingstocht langs de buitengrenzen van onze stad. 9
nd Afsta m 37,2 k
Leuven omarmd
N1
ek Vertr n statio en v u e van L
WIL
M
E
C
H
E
L
S
E
S
E
WIJGMAALSESTE
T
E
N
W
E
G
O
WINKSELE
BR
US
SE
LSE
M
L
E
ID
IN
G
VIJVERS VAN BELLEFROID
ENWEG
Het estaminet In den Rozenkrans lijkt zo uit de televisiereeks Wij, heren van Zichem geplukt. Dat is het ook. Meer nog, de naam Estaminet In den Rozenkrans boven de deur werd erop geschilderd toen de filmploeg hier eind jaren ’60 de reeks inblikte. Tot dan heette dit volkscafé nog BijJanneke en Bertha.
WILSELE-DORP
VAARTKOM
ABDIJ KEIZERSBERG ST
EEN
WE
HAVE
G
Meer fijne fietstochten in en om Leuven ontdek je op visitleuven.be of bij Visit Leuven zelf (Naamsestraat 3)
E314
HET GLAZEN PA L E I S V A N KBC
NKAN
T
RIDDERBUURT BLA
S TAT I O N
GASTHUISBERG
TERBANK
36 EST
EEN
WE
G
GRO
RS
S
E
S
T
E
E
N
W
E
G
LEUVEN
De bergen van Kesselstein Wat elektrische stuwkracht komt van pas als je de helling van de Martellekensweg bedwingt. De uitlopers van de Hagelandse heuvels laten zich voelen, maar de beloning komt in de vorm van een uitzicht over een heerlijk groene vallei. H ODe L SVlaamse BEEK Ardennen waardig. Spaar je kuiten en bol rustig naar beneden, want daar wacht je de Kesselberg: een beboste hindernis van 75 meter hoog. Een diep uitgesneden holle weg brengt je naar waar ooit het Kesselstein stond, een verdwenen versterkte burcht die waakte over de stad. Tot het in verval raakte en struikrovers van hieruit de streek terroriseerden.
WILSELE-PUTKAPEL
R
O
T
S
E
L
A
A
R
S
E
B
A
A
AA
RS
CH
OT
SE
ST
EE
NW
EG
N
PLEIN
ST
RA
AT
SELE LE
U
V
Parkeer je fiets en stap even het natuurgebied in naar het uitkijkpunt. Herken jij de torentjes van het stadhuis? De Universiteitsbibliotheek? Sint-Maartensdal?
EN
SE
BA
A
N
DE BERGEN VAN KESSELSTEIN LEMING
HULSBERG EN
ST
RA
AT
EK
S
ES
T
W
.
SN
P EP
H
O
LS
B
E
KESSELDAL
PROVINCIAAL DOMEIN KESSEL-LO M
PROVINCIAAL DOMEIN KESSEL-LO
EÉNM EILA AN
G
EM
N
TE
ST
RA
RT
RI
JK
SE
ST
RA
KE
NS
W
EG
LINDEN
AT
AT
DIE
LOVENSVELD
UWPUT
S TA RT P U N T
LOLANDEN MAR TELAR
ENLAA N
BELLE-VUE
LE
ABDIJ VAN VLIERBEEK
KO
EE
AR
L TE
STS
EST
EEN
WE
Leuvense levensader Daar ligt ze plots voor je, verborgen achter de huizen van Wilsele: de Dijle! Leuven is ontstaan aan de rivier, de Vikingen volgden haar in 891 tot aan de stadspoorten, in de middeleeuwen verdrongen de brouwerijen elkaar aan haar oevers, en stadsheilige Fiere Margriet liet zich tegen de stroom meevoeren. De Dijle neemt je mee richting Wijgmaal – zie je het baken van de Remytoren al in de verte? – en naar die andere waterloop. Het Kanaal Leuven-Dijle wordt aan de Leuvense Vaartkom gevoed door het Dijlewater. Op 9 februari 1750 gaf Karel van Lorreinen de eerste spadesteek van het Kanaal Leuven-Dijle. Met een zilveren spade, nota bene. De kruiwagen die hij gebruikte, staat in M Leuven. De spade zelf is verdwenen. Karel hield er geen lumbago aan over, maar de 500 Ardense boeren die twee jaar lang onafgebroken aan het kanaal hebben gegraven hebben ongetwijfeld wel.
G
De verdwenen burcht en het glazen paleis Het grote Mariabeeld van Abdij Keizersberg waakt sinds 1906 over de boomtoppen heen over de stad. Tijdens de Tweede Wereldoorlog deed het dat even noodgedwongen zonder hoofd. De monniken van Maredsous bouwden hun stulpje in de 19de eeuw op de plek waar tot eind 18de eeuw de hertogen van Brabant hun burcht hadden staan. Hoe zou de burcht eruitzien mocht Leuven vandaag nog de hoofdstad zijn van het hertogdom Brabant? Misschien een beetje als dat andere paleis waar je niet veel verderop langs fietst. Het glazen paleis van KBC pronkt sinds 1996 langs de E314. Toen was KBC nog Cera, en de E314 de A2. Het kan verkeren.
37
HERENT
Slimme koppen hebben zuurstof nodig De slimme koppen van de KU Leuven, imec en de vele hoogtechnologische spin-offbedrijven hebben flink wat zuurstof nodig. Gelukkig kijken al die glazen WINKSELE gevels van de onderzoeksgebouwen en kantoren aan de Gaston Geenslaan uit over het Egenhovenbos. Er is altijd wel een onderzoeker aan het joggen of naar de watervogels aan het speuren in de vogelkijkhut. Volg de Dijle en je komt aan het Arenbergkasteel, waar nog meer brains verzameld zijn. De hertogen van Arenberg waren geboeid door de wetenschap en de universiteitsprofessoren waren er vriend aan huis. O
In 1916 schonk de familie van Arenberg het hele domein aan de universiteit. Duitsers waren toen om begrijpelijke redenen niet heel geliefd in ons land. Het kasteel is vandaag de spil van een groene campus voor de groep Wetenschap & Technologie van de KU Leuven.
BR
US
SE
LSE
M
L
E
ID
IN
WILSELE-DORP
G
VAARTKOM
ABDIJ KEIZERSBERG ST
EEN
WE
HAVE
G
E314
NKAN
T
RIDDERBUURT
HET GLAZEN PA L E I S V A N KBC
BLAUWPU
S TAT I O N
LEUVEN
GASTHUISBERG
TERBANK
VU
EST
EEN
WE
G GROENEWEG
TER
S UR
S
IN
T-
J
A
N
B
E
R
G
S
E
S
T
E
E
N
W
E
G
BERTEM
KO
N AA NL WIJ AN DE OU SLA G B EEN NIN N G O ST GA
IMEC
ARENBERGKASTEEL H
TO
K
A
R
D
IN
A
A
L
M
R
C
IE
R
L
A
A
CADOL
N
HEVERLEE
G EN
VELDLAAN
EGENHOVEN
ER
E
G ER TL
IJ
B
A
D
EL
EGENHOVENBOS
LE
A N
SE
BA
AN
PR
OS
PE
RD
RE
ER
ONDERNE MINGE
NWEG
De rechte, majestueuze bomendreven van het Heverleebos gidsen je naar het arboretum. Een levend museum met meer dan 300 soorten bomen en struiken, waaronder enkele uit de kluiten gewassen mammoetbomen. En bomen sterven staande, net als soldaten.
AV
NAAMSESTEENWEG
W
EF
Over leven en dood
BIE
38
756 Britten, 157 Canadezen, 45 Australiërs, een handvol Nieuw-Zeelanders en Polen, één Zuid-Afrikaan en één Amerikaan. Veel van hen waren piloten van wie de missie tijdens de Tweede Wereldoorlog faliekant was afgelopen. In 1944 brachten de Britten hun 101ste General Hospital onder in Leuven. Wie niet levend uit dat ziekenhuis kwam, kreeg een plaatsje op de oorlogsbegraafplaats van Heverlee.
ARBORETUM HEVERLEEBOS
RBE
EKP
LEI
NDR
EEF
B E G R A A F P L A AT S
E4
W T ES S EK B LS O H
PROVINCIAAL DOMEIN KESSEL-LO M
PROVINCIAAL DOMEIN KESSEL-LO
EÉNM EILA AN G
EE
N
TE
ST
RA
TE
LL
EK
EN
SW
EG
LINDEN
“Leerpad in het groen”
ABDIJ VAN VLIERBEEK
KO
EM
AR
RT
RI
JK
SE
ST
RA
Yvette Toison van Vrienden van Heverleebos en Meerdaalwoud
AT
AT
DIE
STS
E
EN STE
WE
G
LOVENSVELD
S TA RT P U N T
LOLANDEN MAR
TELAR
Negen eeuwen norbertijnen
ENLAA
Godfried I – die je eerder ontmoette in Vlierbeek – hield meerdere kloosterorden te vriend. De norbertijnen kregen van hem een lapje grond net buiten de Leuvense stadsmuren en ze bouwden er de Abdij van Park. Godfried had allicht nooit gedacht datN 3ze er negen eeuwen later nog zouden wonen. De landerijen en abdijgebouwen vertellen de fraaie geschiedenis van de abdij en haar inwoners. Prominente Leuvenaars verdringen zich op het kerkhof, zoals voormalig eerste minister Gaston Eyskens A B D I J V A N PA R K en de rectoren Paulin Ladeuze en Pieter De Somer. De abdijsite is een heerlijke, gewijde stilteplek. Een zalig contrast met de schreeuwerige graffiti van het K O R B E E K- L O fietsbrugje over de sporen wat verderop. N
BELLE-VUE
TIE
NS
ES
TE
EN
WE
G
GE
Den Belvie
LD EN AA KS EB
AA
Belvie in ’t Leives, Belle Vue in het ‘schoon Vlaams’. Het nieuwe park langs de Martelarenlaan ademt een vleugje New York als je van op het hippe groen de skyline van Leuven aan de overkant van de sporen in je opneemt. Het strakke provinciehuis, het stadskantoor, de welvingen van de stationsoverkapping, het Vlaams Administratief Centrum wat verderop. Best een coole stad, niet?
Volg de gids
PE
E
KESSELDAL
UT
N
40
EP
.
SN
“Antwerpenaar, jurist en oud-KUL-student Pieter van Dale sticht het Van Dalecollege in 1569. In de 16de en 17de eeuw is het een van de fraaiste gebouwen in Leuven. Nog fraaier is zijn tuin, die opgedeeld is in drie delen en van waaruit je toen via een muur met rondboogdoorgang zijn boom- en wijngaard in de Schapenstraat bereikt. Vandaag zijn het Van Dalepark, het Dijlepark en het Rambergpark in de buurt de groene parels. Sinds kort kronkelt hier een leerpad door het groen: het Dijlewolvenpad. Via dat pad kunnen (school)kinderen op zoek naar wilde natuur in de stad.” Meer over Yvette en Vrienden van Heverleebos en Meerdaalwoud? PELLENBERG Neem een kijkje op www.visitleuven.be/ gidsenorganisaties.
“Groene studenten” Jan Van de Broeck van Lots of Leuven “Dat de Sint-Maartenstoren een van de opvallendste 20ste-eeuwse gebouwen in het Sint-Maartensdal is, weet ondertussen iedereen. Door de combinatie van zeshoekige hoogbouw en laagbouw in visgraatvorm kreeg de toren in 1967 de LOV E N‘meest J O E L opmerkelijke onderscheiding voor gebouw’. Ook de Regaresidentie van de KU Leuven in de buurt viel in de prijzen. Toen de vroegere Regaschool in 2016 verbouwd werd tot studentenresidentie, maakten de architecten er een bijzonder milieuvriendelijke realisatie van. Het leverde hen de Outstanding Precast-award op. Tip voor zonnige dagen: in de binnentuin wacht je een waterterras aan de Vunt.” Meer over Jan en Lots of Leuven? Neem een kijkje op www.visitleuven.be/ gidsenorganisaties.
39
SPREKENDE BEELDEN
“Ik voel me als een vis in het water, “Ik hou het hoofd erbij” voor de mensheid en je aan het als een snoek in een karpervijver” Jekruisopofferen laten nagelen is blijkbaar nog niet genoeg. Achter de Sportschuur in Wilsele-dorp ligt een verscholen stuk natuur met twee grote vijvers, de Vijvers van Bellefroid. In een van die twee plassen spring ik uit het water. Vroeger waren de vijvers privé-eigendom. Voor mijn komst werden ze gebruikt als kweekvijvers, niet voor snoeken maar voor karpers. Die dagen zijn voorbij. Vandaag is het domein in handen van de stad Leuven, die het in juni opende voor het grote publiek. Er is een wandelpad van een kleine kilometer en binnenkort kun je rond de hele vijver wandelen. De tweede vijver is niet toegankelijk, maar kan je door de kijkmuren bewonderen zonder de natuur te verstoren. Misschien spot je er wel een aalscholver. De Snoek van de Vijvers van Bellefroid Ingang achter De Sportschuur, Brandweg 8, Wilsele
Dan word ik ook nog eens onthoofd. “Ja maar Jezus, we gaan je hoofd restaureren”, zeggen ze dan. “Het is voor je eigen goed.” Uiteindelijk geef ik toe. Gevolg: mijn hoofd eraf. “Restaureren!”, zeiden ze. Ik werd helemaal niet gerestaureerd. Ik werd gekloond! Maken ze mijn hoofd toch niet gewoon opnieuw zeker. En dan sturen ze dat gekloonde hoofd terug naar de Sint-Pieterskerk in plaats van mij. Vol verontwaardiging begon ik mijn beklag te doen maar dat viel in dovemansoren. Blinden laten zien is een ding, maar dit… Zo lag ik daar. Stof te verzamelen in een atelier. Tot ik op een dag in de krant lees dat mijn lichaam in vlammen is opgegaan door een brand in de kerk. Aan het kruis genageld, onthoofd en nu verbrand. Waar gaat de wereld naartoe? Op dat moment heb ik besloten om een reis naar Frankrijk te maken om mijn zinnen te verzetten. ‘La vie en rose’ kon me wonderwel bekoren, al was de reisagent achteraf gezien toch wat dubieus. Na die welverdiende vakantie was ik toch opgetogen toen ik jaren later terug in Leuven aankwam. Ik had niet durven denken dat ik zoveel heimwee zou krijgen. Daarom: ik ben niet van plan om in de nabije toekomst nog uitstapjes te doen.
Het hoofd van de Kromme Christus, Sint-Pieterskerk Leuven M-Schatkamer van Sint-Pieter, Grote Markt 1 Open van 10 tot 16.30 uur (ma-vrij), 10 tot 16 uur (zat), 11 tot 16.30 uur (zon)
IT
Rome
Verdwalen in het Leuvense Ken jij de kleuren van de Italiaanse vlag?
OP C
Ciao bella/o! Rome? Dat vind je deze zomer binnen de Leuvense Ring. Waar dan? Hierzo!
Sla er eender welke geografische kaart op na: Leuven en Rome zien er van bovenaf gezien quasi hetzelfde uit. Een bijna perfecte ronde vorm, een rivier die de stad van noord naar zuid doorklieft, Sint-Pieter die de show steelt... En dat is nog maar het begin. Een toertje door Leuven doet Italië vergeten.
YT
RI
PI
N
EI GE N
ST AD
MET HADRIANUS OP PAD Het Pauscollege aan het Hogeschoolplein is een blijvend aandenken aan de banden met 16de-eeuws Rome. Na zijn studies theologie aan de KU Leuven promoveert Adriaan ‘Hadrianus’ Floris van Utrecht tot deken van de Sint-Pieterskerk. Wanneer hij in 1522 paus wordt, kleurt Rome Leuvens: de gloednieuwe paus rekruteert zijn personeel graag uit oud-studenten van de universiteit waar hij zelf schoolliep. Na zijn dood krijgt Hadrianus een plek in een kerk nabij Piazza Navona. (Net als Henricus Gravius trouwens, zoon van de beroemde Leuvense drukker, die als prefect van de Vaticaanse drukkerij naar Rome wordt gestuurd en daar kort na aankomst overlijdt.) TREVI EUH... LEUVIFONTEIN Wie Rome zegt, zegt fontein. Zoals die op het Hooverplein, bijvoorbeeld. Inspiratie voor het stratenplan dat de fontein siert, haalde Leuven bij de tekeningen van beroemde Nederlandse cartograaf Jacob van Deventer, die de stad in 1550 op papier zette. Muntjes in de fontein gooien voor goed geluk hoef je hier nu niet te doen – hou die opzij om straks een gelato te kopen! ’S WERELDS WONDER Het Colosseum in Rome mag dan wel een wereldwonder heten, Leuven heeft je maar liefst zeven wonderen te bieden... op en binnen de ring alleen. In de 17de eeuw worden vier kerken geroemd om hun bizarre kenmerken – de Sint-Geertruiabdij is gebouwd zonder ook maar één spijker, de Sint-Jacobskerk heeft haar klok niet in maar buiten de toren hangen, de Sint-Michielskerk houdt haar altaar buiten de kerk, en de in 1808 afgebroken kerk aan het 41
klooster van de Ongeschoeide Karmelietessen had een toren die nauwelijks boven haar dak uitkwam. Ook de vroegere stadspoorten zijn wonderlijk te noemen: in de oude Sint-Michielskerk op de Hoelstraatpoort (Tiensestraat) werden vooraanstaanden begraven. Wie onder de poort passeerde, liep dus onder de doden door. Hetzelfde voor de bomen op de Groefpoort (nu Tervuursepoort): de boomwortels van de zeven olmen waren zo indrukwekkend dat eronder lopen via de stadspoort als een wonder werd beschouwd. Het stroomopwaarts stromende Dijlewater dat de Fiere Margriet ooit de stad deed binnendrijven, sluit het lijstje af. MET DE GROETEN VAN SINT-PIETER De kerk op de Grote Markt, opgedragen aan de sleutel-van-de-hemelbewaker uit het Nieuwe Testament, heeft niet alleen zijn naam gemeen met de basiliek in Rome. Op De Marteling van de Heilige Dorothea, een van de schilderijen in het gebouw, vind je op de rode vlag ‘S.P.Q.R’ (‘Senatus Populusque Romanus’): een duidelijke verwijzing naar ‘De Senaat en het Volk van Rome’, de officiële naam voor het oude Romeinse Rijk. Kijk voor je de kerk binnenstapt ook nog even naar het stadhuis, waar je aan de ingang Sint-Pieter spot met een sleutel in de hand. En wie begroet je bij de Italiaanse tegenhanger van de Sint-Pieterskerk net voor je de grote poorten binnenstapt? Juist, ja. Sint-Pieter is trouwens niet de enige link tussen Italië en het stadhuis: ook Paus Martinus VI, die een plek kreeg op de benedenrij, was een Italiaan. Hij gaf in 1425 toelating om de universiteit te stichten. ART(ES) IN THE CITY Net als Galleria Borghese in centrum Rome doet Leuvens museum M het hart van elke kunstliefhebber sneller kloppen. De artesfaculteit Vicus Artium die er vroeger huisde was niet alleen de plek voor de zeven vrije kunsten die vooral onder hun Latijnse benaming bekend zijn (‘septes artes liberales’), de Toscaanse zuilen aan de ingang zijn ook een overduidelijke knipoog naar Italiaanse oorden. 42
Als het iets verder mag zijn Ook buiten Rome valt heel wat te beleven. Net als buiten het historische centrum van Leuven. Heverlee en de Vaartkom: allebei ademen ze Italië. Klein Venetië Een echte gondel wordt wat moeilijk, maar met een miniatuurversie in de hand trotseer je gemakkelijk de wateren in het Sluispark. Kleine Italiaanse furies leven zich uit in het water-doepark, iets ouderen genieten van de afkoeling van de opengelegde Dijle. Herinnering aan het Colosseum Met een Italiaan als architect is het niet verwonderlijk dat de Heverleese Philipssite doet denken aan het zuiderse land. Aldo Rossi baseerde zich op het Colosseum én op oude keizersfora. Het stedelijk plein ligt daarom op het kruispunt van ‘cardo’ en ‘decumanus’, de twee hoofdlijnen op de site – waar je in het oude Rome ook het forum Romanum kon vinden.
Volg de gids “Alles smaakt beter met zicht op de Dijle” Johan Byloos van Vizit Leuven
Buongiorno, gelato, grazie, arrivederci! Scoren bij de locals in je vakantieland, dat doe je door een mondje van de plaatselijke taal te spreken. Maak je populair bij de lokale ijsjesboer met deze Italiaanse openingszinnen. Questi gelati hanno un aspetto magnifico. Proprio come te! (Die ijsjes zien er heerlijk uit. Net als jij.) Per me un cono pistacchio e stracciatella. E il tuo numero di telefono! (Doe mij maar een hoorntje met limoen en stracciatella. En je telefoonnummer.) Non so chi sia più radioso oggi: tu o il sole. (Ik weet niet wie vandaag het hardst straalt: de zon of jij.) Lijkt je Italiaans toch niet te werken? Probeer het dan eens in de échte taal van de verleiding. Op p. 17, 26, 34 en 47 leren we je met een sappige Leivese tongval praten.
“Leuven is vooral lekker. De echte parels vind ik in alle zaken vol lekkers én vakkennis. Chocoladetruffels waarvan het water je in de mond loopt, schijfjes huisgemaakte cervela, Dijlegekoelde Stella... Dat alles in de schaduw op de Dijleterrassen, in het gezelschap van de Fiere Margriet – heerlijk. En de beiaardier die op de achtergrond Goodnight Saigon van Billy Joël speelt. In Leuven kan het.” Meer over Johan en Vizit Leuven? Neem een kijkje op visitleuven.be/ gidsenorganisaties
“Van gildenhuis tot dagcentrum” Jan Van de Broeck van Lots of Leuven “Veel Leuvenaars kennen het Kolveniershof (Vital Decosterstraat 104) als dagcentrum, maar weten niet dat het gebouw er ooit kwam als gildehuis van de Kolveniers. (Een Kolvenier was gewapend met een clover, een wapen met lange loop. Het wapen dankt zijn naam aan de gelijkenis met een adder, ‘couleuvre’ in het Frans). Het gebouw kreeg een U-vorm, zodat in de tuin een schietstand aangelegd kon worden. In 1797 schaften de Fransen de gilden af, waarna het gebouw verschillende functies kreeg. Zo was er niet alleen ooit een theater- en danszaal te vinden, maar ook een kazerne, ziekenzaal én jeugdherberg.” Meer over Jan en Lots of Leuven? Neem een kijkje op www.visitleuven.be/ gidsenorganisaties.
43
ol Tochtje v r oo plezier v d’ el jong ‘gew
ek Vertr n i Stat o nd Afsta 9,8 km
Fietsen, spelen, f ietsen, spelen, f ietsen...
Fietsen en spelen, spelen en fietsen: dat zijn de ideale ingrediënten voor een (half) dagje vakantie met de kinderen in eigen stad. Fietsroutes waar je ontspannen kan trappen van het ene pleintje naar de volgende speeltuin, die zijn er in Leuven volop. Fiets je mee?
Het station met de nieuwe fietsspiraal is het ideale vertrekpunt voor een route door en rond Leuven. Met je eigen fiets, of met een exemplaar dat je in het fietspunt aan het station kan huren: ideaal om eens een tandem, een bakfiets of elektrische fiets uit te testen. Sebastien, Fran en hun kinderen proberen het graag uit, Noah op zijn fietsje van Velokadee en zijn ouders en zusje Rosalie op comfortabele stadsfietsen. Must try: de fietsspiraal Noah zit in de eerste kleuterklas en fietst nog niet zo heel lang. De fietsspiraal is ideaal om het betere bochtenwerk te leren. Vandaar gaat het langs het stadskantoor in één rechte lijn door naar de Philipssite. Bij de pas vernieuwde speeltuin gaan de fietsen aan de kant om wat te drinken en te spelen. De tweede speelzone met de kleine klimto-
44
ren en de babyschommels is helemaal op maat van Rosalie, Noah vertrekt naar de grote speeltoren met klimvakken en een grote glijbaan. Roetsj! Noah wil ook graag nog even gaan kijken bij het skatepark, waar de grotere kinderen zich uitleven. Nieuwe brug, nog meer fietsen Nu gaat de route nog langs de Bierbeekstraat en de Tivolistraat om de brug over de sporen over te steken naar de nieuwe fietstunnel onder de Tiensesteenweg, maar vanaf half juli is de nieuwe brug open en kan je achter de Philipssite doorsteken naar Abdij van Park. Wuiven naar de koetjes, misschien wel een rondje rond de vijver om de eendjes en zwanen en de aalscholvers en de reigers te zien, en dan kan je achter de abdij via de Brugstraat terugfietsen naar de nieuwe fietstunnel.
Zo kom je bij Park Belle Vue in Kessel-Lo, opnieuw een plekje om te spelen en uit te rusten. Picknicken kan ook, maar vandaag is het plan om dat boven op de Keizersberg te doen. Dus eerst nog een eindje fietsen!
binnendoor via de tuin van de Faculteit Letteren en Wijsbegeerte naar de Bogaardenstraat tot het Quinten Metsysplein, Daar net om de hoek, in de Nobelstraat, ligt Tuin de Walque goed verborgen.
Het is er rustig. Recent is de speelVanuit Park Belle Vue gaat het terug ruimte heraangelegd, nu is het echt richting station, met de fiets aan de een ruime tuin waar kinderen zich hand steekt de familie Rimbold onkunnen uitleven in het zand, klimmen Eerst trappen der het station door naar de Diestseen klauteren en schommelen... Ook op de trappers, straat. Via de Vanden Tymplestraat, jongere kinderen kunnen hier zelfdan spetteren in de de Nerviërsstraat en de Strijdersstandig spelen, dus ouders Fran en Sewater-doe-tuin straat kom je op het Tweewaterspad. bastien rusten even uit op een bankje. Draai rechtsaf. Tussen het water en Het geeft een veilig gevoel dat het hier de bomen fiets je tot aan het kruiseen afgesloten parkje is, gemakkelijk punt met de ring. Bij de verkeerslichom kinderen in het oog te houden. ten kan je de Diestsevest veilig oversteken richting Vuurkruisenlaan, naar de Wandelaarsbrug en zo Als de zandbak goed is omgeschept, wordt het tijd naar het Engels Plein. De fietslift daar brengt je om naar huis te gaan. Via het Quinten Metsysplein naar de Tramweg bovenop Keizersberg. Het uitde Dagobertstraat in, de Tiensevest oversteken zicht is er fantastisch. ‘Woaw!’, vindt Noah. Boven waar het ruime fietspad terugleidt naar Velo om is het groen en heerlijk rustig, de perfecte plek om de fietsen terug te brengen. Noah wil z’n handige gezellig op een dekentje te picknicken. Even uitfietsje niet graag inleveren, maar dat kan verholpen rusten, maar Noah en Rosalie willen al snel weer worden met een fietsabonnement bij Velokadee... actie. Dus: zoef naar beneden. Water, vissen en eendjes: topcombo! Langs OPEK en De Hoorn is gemakkelijk doorsteken naar het Sluispark. Even kijken naar de vissen op de vistrap en daarna spetteren in de water-doe-tuin, da’s het plan. Rosalie vindt het er top! Noah wil graag met zijn papa een balletje trappen in het Bruulpark. Daar is meteen ook een toegankelijk toilet voor een sanitaire stop. Via de Sluisstraat gaat het langs de Sint-Geertruikerk naar de Pereboomstraat, naar de Bruul. Rosalie doet er een dutje in de schaduw onder de bomen. Warme dag? Nog meer water! Het is warm en de kinderen willen “nóg een waterspeeltuin”. Via de Brouwersstraat, de Lei, langs het stadhuis en de Tiensestraat gaat het naar het Hooverplein, naar de stadsfontein waar het heerlijk spetteren is. Door de geultjes stappen, eilandjes zoeken en verrukt gillen als het water spuit: zalig! Er is tijd om nóg een speeltuintje op te zoeken voor ze naar huis gaan, waarom niet? Dat is het echte vakantiegevoel. Dus op naar Tuin de Walque in de Nobelstraat, achter de universiteitsbibliotheek door de Ravenstraat in en dan
KINDERFIETS OP MAAT
Noah rijdt op Zoef, de kinderfiets van Velokadee voor kinderen van twee tot vier. Nu nog even op steunwieltjes en straks door naar Kit, het grotere maatje... Bij Velokadee kan je een fietsabonnement nemen waarmee je de fiets van je kind kan inruilen als het vorige exemplaar te klein is. Van loopfiets Billie tot de junior-bike Loko voor kinderen van tien tot veertien jaar: bij de veilige en kindvriendelijke S’coolfietsen van Velokadee vind je altijd een exemplaar op maat. Je betaalt 62 euro per jaar, met de UiTPAS is er een kansentarief van 12,40 euro. velokadee.be, info@velokadee of 016-29.87.40
45
Volg de gids “Geen Leuven zonder Stella” Bo Van Koeckhoven van Leuven Leisure “Zonder de Vaartkom was Leuven Bierstad er nooit geweest. Op deze plek komen alle elementen van het verhaal samen. Het is de geboorteplek van het wereldberoemde bier Stella Artois, het water van de Dijle was eeuwenlang hét hoofdingrediënt van het Leuvense bier en de Vaart zorgde er sinds de 18de eeuw voor dat iedereen van het bier kan genieten. En vergeet de leuke cafés niet die hier onze gistparel van het vat serveren. Schol!” Meer over Bo en Leuven Leisure? Neem een kijkje op visitleuven.be / gidsenorganisaties
Wandel naar zoveel andere kantjes van Leuven
Ontdek nog veel meer verrassende kanten van onze stad via unieke, artistieke wandelingen. Benieuwd naar architecturale parels? Ga op stap met Stad & Architectuur. Belpopkenner Jan Delvaux duikt met de wandeling ‘Leuvense scene’ in de geschiedenis van de Leuvense pop en rock. Artiest in beeld van 30CC loodst je langs 30 kunstzinnige ramen. Elk raam schetst het portret en talent van de Leuvense artiest die er woont. De Academie van ’t Leives leidt je langs hoek en kant in ’t Leives. Elke dag komen er (begeleide) wandelinitiatieven bij. Je ontdekt ze allemaal op www.uitinleuven.be. 46
GEZONDHEID!
Geniet na op een Leuvens terras
De stad herontdekt? Wedden dat je een graaggeziene gast bent op de terrassen van de onze cafés en restaurants? Drink een pintje aan de langste toog ter wereld op de Oude Markt of slurp een huisgemaakte ice-tea in je dorpscafé.
De lekkerste voorbereiding van je volgende stadverkenning
Maak nieuwe plannen voor een geslaagde vakantiedag in eigen stad met een lekker frisse en Leuvenser-danLeuvense cocktail in de hand. Stadskok Jeroen Meus ontwierp jaren geleden al de stadskoktail, een exotische mix met een Leuvense afdronk: • 1,25 cl vodka • 1,25 cl vers limoensap • 2,5 cl fraise de bois of crème de cassis • 5 cl Stella serveren in een jockeyglas met gecrushed ijs en muntblaadjes
Ken je de Leuvense Fonzie al? Dat is een heerlijke frisse mocktail ontwikkeld door Dave Aertgeerts: • vul je glas met ijsblokjes • 3 cl fruitpuree (of coulis) van passievrucht • 2 cl honingsiroop • 10 cl Fever Tree Ginger Beer of Ginger-Ale serveren in een limonadeglas en afwerken met een halve passievrucht, steranijs en een takje salie
De motte vliegen oeët zenne portemonnei. Hij is platzak, hij zit zonder geld. Ook: Oë ieë gieën solle nemieë, d’êrmoei es troef. Of: Oë ieë gieëne noogel vei on ze gat te krabbe. ’t Es de perjoude dat er veil d‘onnezikten emme. Het is de periode waarin er heel wat mensen grieperig zijn, waarin ze overal pijn hebben zonder echt te weten vanwaar het komt. Waarbij je je kan afvragen of je al veel honden met griep hebt gezien. Z’es teige den uk van een ronne toofel geluepe. Ze is zwanger. Ook : Z’ieë ne miggenbeit gad. Of : Ed’eir gezien? Z’ieët een êt ingeslukke.
Uitgave stad Leuven, Professor Roger Van Overstraetenplein 1, 3000 Leuven V.U. Mohamed Ridouani, burgemeester Concept en realisatie Xpair Communication Hoofdredactie en coördinatie Dirk Remmerie Redactie Bart Claes, Anne Peeters, Dirk Remmerie, Laurens Seye, Maud Vanmeerhaeghe, Wim Vercruysse Fotografie Jan Crab / Illustraties Nix / Cartografie Els Ruppol Coördinatie stad Leuven Steven Dusoleil en Kristel Salaets
Met dank aan Stadsarchief Leuven, Marc Juchtmans (Akademie van ‘t Leives), Wim De Weerdt (puzzels), Karel Vereertbrugghen (cryptogram). Vormgeving Peter Frison / Druk drukkerij Vanderpoorten Contact kristel.salaets@leuven.be of 016 27 42 58 Gedrukt op duurzaam papier, met duurzame inkten
47
Twee zalige zomermaanden vol sport, spel en cultuur Kleine, coronaproof evenementen*
DE
van 4/07 tot 6/09
ZOMER
ZO hard genieten
Maak het mee
Leuven Plage Cie Tartaren Kamping Kontakt De Groten Hof Lemmebar …
Lemme Live Limited Afrika Filmfestival Leuven Bells Zomer van Sint-Pieter Colora festival Expo M Schatkamer van Sint-Pieter Leuven Orgelstad
VAN 2020
ER valt altijd iets te beleven in je buurt Zomertank Buurtsport Speelpleinen Buurtfeesten …
Bouw zelf je feestje! (De stad helpt je)
Boek een artiest van Buurtcultuur / Trommel je buren op Hoe? Check www.leuven.be/buurtfeest-corona
ANDERHALVEMETERSESSIES
BREAKING!
• meer dan 140 optredens Blijf op de hoogte • 12 buitenlocaties van nieuwe • 12 dagen evenementen: • Theater, film, culinair, pop & rock, circus, www.uitinleuven.be klassieke muziek, jazz… • Van 13 t.e.m. 30 augustus Tickets: vanaf vrijdag 17 juli (via www.leuven.be/anderhalvemeter ) Een initiatief van stad Leuven - Leuvenement in samenwerking met 30CC, Alamire Foundation, Cinema ZED, HAL 5, Het Depot, Het nieuwstedelijk, MijnLeuven, M-Museum, Parcum en STUK. OOK NA DE ZOMER BLIJFT LEUVEN HOT De Leuvense amateurkunstenaars trappen het nieuwe culturele seizoen in september af met een vernieuwd Amateurama en 30CC 48vliegt er in met een drie weekends durende seizoensopener.
*De evenementen vinden alleen maar plaats als aan alle voorwaarden inzake volksgezondheid is voldaan. Als de Nationale Veiligheidsraad de voorwaarden verandert, worden de activiteiten aangepast.