Paradox Jaarverslag 2022
Jaarrekening
Voorjaar 2022 was het zover dat de contracten konden worden getekend voor Houses of Darkness, een (aanvankelijk vrijwel uitsluitend) online project van Paradox in samenwerking met WO2 herinneringscentra in Westerbork (NL), Bergen-Belsen (DE) en Falstad (NO). Het door een Creative Europe subsidie gesteunde project beoogt jongeren via hun favoriete communicatiemiddel – de mobiele telefoon – te betrekken bij de achtergronden van de holocaust Vertrekpunt daarbij vormde het tot voor kort als te gevoelig beschouwde daderperspectief. Daders vergeten wij immers liever, de aandacht is in de afgelopen decennia dan ook voornamelijk uitgegaan naar de slachtoffers Maar daarmee zijn de oorzaken van gebeurtenissen en de politieke omstandigheden voor velen uit zicht geraakt; de holocaust lijkt een buitenaards fenomeen dat zich vanuit het niets manifesteerde Hoe de eigentijdse Europese jeugd, met vaak een multiculturele achtergrond, zoveel jaren later daarbij te betrekken, ze de ogen te openen voor paralellen in de samenleving van vandaag?
In samenwerking met de projectpartners ontwikkelde Paradox het concept van online visuele vertellingen met teams bestaande uit een beeldmaker en een schrijver, in de basis afkomstig uit de betrokken landen. Het leidde tot een samenwerking van de Duitse fotograaf/filmmaker Jakob Ganslmeier met de Noorse auteur Simon Stranger voor Falstad, een samenwerking van dezelfde fotograaf/filmmaker met de Surinaams/Nederlandse spoken word artist Onias Landveld voor Bergen-Belsen en een project voor Westerbork van het Nederlands/Amerikaanse filmmakersduo Eline Jongsma & Kel O’Neill.
Tentoonstellingen rond dit project waren aanvankelijk gepland noch gebudgetteerd. Bezoeken aan de locaties door ons en de kunstenaars leidde tot de ambitie ook fysiek op deze locaties installaties te realiseren. Dat gold met name voor Falstad waar aan het begin van de zomer van 2022 meerdere videowerken verspreid door de woning van de voormalige kampcommandant werden opgesteld. Maar zeker ook voor Bergen-Belsen waar een ruimte in het tentoonstellingsgebouw werd vrijgemaakt begin 2023. Het webproject ging van start bij de opening in Falstad, de door Paradox geproduceerde online-vertellingen vormen de kern van de site die voorzien is van een interactieve educatieve schil die gebruik maakt van een chatbot. De webvertelling His Name Is My Name van Jongsma + O’Neill, die er voor kozen hun werk als Instagram story uit te brengen werd internationaal onderscheiden, o.a. met een creative technology award van IDFA.
2022 was ook het jaar van de Russische inval in Oekraïne met ongewisse uitkomst waar we nog middenin zitten. Met hulp van Oekraïense vluchtelingen, gehuisvest in het voormalige bejaardentehuis De Meermin in Edam en een groot aantal andere - voor weinig of om-niet meewerkende - professionals slaagden we erin om het zestalige boek Ukraine - Hundred Hidden Portraits van de Franse kunstenaar/fotograaf Emeric Lhuisset uit te brengen. Dank vooral aan Tatiana Skachek, Hripsimé Visser, Réka Szentirmay, Sebastiaan Hanekroot, Ola Kononiuk, Irina Grabovan, Mykola Riabchuk, Herman te Loo en vele anderen die allemaal om niet meewerkten Het op krantenpapier in tabloid-formaat gedrukte boek, dat tevens kan worden ingezet als (basis voor een) tentoonstelling werd gepresenteerd tijdens de Rencontres d’Arles door co-publisher André Frère Editions (FR). In november was het te zien op Paris Photo als onderdeel van de presentatie van de prestigieuze Aperture boekenprijs. Het werk is inmiddels op verschillende tentoonstellingslocaties in Frankrijk, Zwitserland en België te zien geweest.
Om bij de boeken te blijven: Now You See Me Moria (uit 2021), werd gepresenteerd in het Stedelijk Museum Amsterdam als één van de best verzorgde boeken van het voorgaande jaar en viel een vergelijkbare onderscheiding ten deel op de Frankfurter Buchmesse in oktober. Ook in 2022 was (en is) het aantal manifestaties van het werk in de vorm van presentaties van diverse aard en tentoonstellingen van Now You See Me Moria nog altijd indrukwekkend.
Heel blij zijn we met de toezegging eind 2022 van ruim €85.000 van de TAUW Foundation voor De metende mens van Hans van der Meer. Het project brengt onderzoek naar de staat van de natuur in Nederland in beeld en kan gezien worden als het vervolg op het betekenisvolle Het moet anders over de verduurzaming van de veehouderij. De subsidie is met name bedoeld voor de ontwikkeling van een tentoonstelling, boek en online omgeving. De afronding is voorzien in 2024.
In 2021 maakte Paradox de bekroonde tentoonstelling NOWHERE met het werk van Frank van der Salm in het Nederlands Fotomuseum in Rotterdam. De collectie belicht door ….Artificial Intelligence, de flankerende tentoonstelling, opgesteld in de bovenruimte van het museum werd tweemaal verlengd (tot mei 2022).
Tot slot: in 2022 werd de vereniging Platform Fotografie Nederland formeel ingeschreven bij de kamer van Koophandel met Paradox directeur/bestuurder als voorzitter. PFN voerde het afgelopen jaar belangrijke gesprekken met o.a. de Raad voor de Kunst en met Gunay Uslu, de staatssecretaris voor Media en Cultuur. PFN streeft naar een onafhankelijke positie voor de fotografie in het culturele bestel. Paradox ziet de geïnvesteerde tijd in PFN als een integraal onderdeel van haar activiteiten.
1.2 TOELICHTING FINANCIËN 2022 - BESTUUR EN RAAD VAN COMMISSARISSEN
Met name door de hierboven (1.1) gememoreerde ambitieuzere uitvoering van Houses of Darkness, lagen zowel, de inkomsten als de uitgaven bijna 40% hoger dan begroot en komen daarmee uit op resp. €229.976 en €229.190 wat na verdiscontering van onderhanden werk en financiële baten en lasten leidt tot een (klein) positief resultaat van €998
Het budget van het door Paradox beheerde onderdeel van Houses of Darkness verdubbelde door de veel ambitieuzere uitvoering (en dankzij de steun van een groot aantal fondsen) tot ruim €330.000. Dank aan de Fritt Ord Foundation (NO), Mondriaan Fonds (NL), Dutch Culture (NL), Provincie Drenthe en de partners: Falstadsenteret (NO), Gedenkstätte Bergen-Belsen (DE) en Herinneringscentrum Westrbork (NL).
Net als in 2021 kon een deel van de opbrengst van Now You See Me Moria worden omgezet in voedselpakketten voor vluchtelingen op Lesbos. Het collectief achter het initiatief heeft zich inmiddels als de non-profit organisatie Now You See Me gevestigd in Catalonië
We schreven het vorig jaar al: “(..) door het sinds 2019 blijvend wegvallen van de meerjarensteun van het Mondriaan Fonds - dat producentschap niet langer wenst te ondersteunen (uitsluitend kunstpodia met vaste eigen vertoningsplek) - staat de bestaanszekerheid van Paradox onder druk. Onverwachte bijdragen daargelaten zal de stichting uitsluitend op projectbijdragen moeten zien te overleven. Daarmee wordt het feitelijk onmogelijk te investeren in de ontwikkeling van projecten en is ook het internationaal laten reizen van producties vrijwel uit den boze. Maar dat niet alleen, het maakt opvolging van de huidige directie complex en vraagt om het verder naar beneden brengen van de vaste kosten waarmee in 2020 al een begin werd gemaakt.”
mede door ingrepen uit 2020 – teruggebracht van €48.777 naar €35.110. De totale beheerlasten voor 2021 kwamen daarmee op €58.535 (was €119.224 in 2020). In het laatste bedrag zat evenwel een bedrag van €34.840 verwerkt als sponsoring in natura door de directeur/bestuurder.
In personele zin gingen de totale beheerlasten voor management van €23.428 (2021) verder terug naar (een noodzakelijke) €7 671. De huisvestingskosten bleven met €17 151 nagenoeg op het peil van 2021 (€ 17.729) Gezien de omvang van het medewerkersbestand en de verwachte inkomsten en activiteiten lijken deze kosten (te) hoog tenzij nieuwe (structurele) ondersteuning kan worden aangeboord De totale beheerlasten voor 2022 kwamen daarmee op €37.189 (was €58.535 in 2021).
De activiteitslasten voor 2021 lagen met €401.660 beduidend hoger dan in 2020 (€93.613). Het opschuiven in de tijd van NOWHERE naar oplevering in 2021, na de stilstand a.g.v. de eerste lockdown in 2020, is daarvoor in belangrijke mate verantwoordelijk Het overall (negatieve) resultaat van €14.466 is ten laste gebracht van de continuïteitsreserve.
Edam, 28 mei 2024
Edam, 11 april 2022
Namens het Bestuur:
Namens het Bestuur:
Agnes Wijers, voorzitter
Agnes Wijers, voorzitter
Namens de Raad van Commissarissen:
Namens de Raad van Commissarissen:
Jeroen den Uyl, voorzitter
Bas Vroege, penningmeester
Bas Vroege, penningmeester
Rob van der Laarse, secretaris
Jeroen den Uyl, voorzitter
Pascal van Ham, lid
Pascal van Ham, lid
Rob van der Laarse, secretaris
Jeroen den Uyl, lid
2. VERMOGENSOPSTELLING PER 31 DECEMBER 2022 (na verwerking resultaat)
4.1 WAARDERINGSGRONDSLAGEN
Algemeen
De jaarrekening is gebaseerd op de Richtlijn uit het Handboek verantwoording cultuursubsidies instellingen. Alle bedragen zijn in gehele euro's.
Waarderingsgrondslagen voor de vermogensopstelling
Materiële vaste activa
De materiële vaste activa zijn gewaardeerd op verkrijgingsprijs verminderd met lineaire afschrijvingen welke zijn gebaseerd op de geschatte economische levensduur en rekening houdend met eventuele restwaarden.
Onderhanden werken
Onderhanden werken is het verschil tussen de reeds gerealiseerde opbrengsten minus de kosten uit hoofde van een project. De kosten worden uitsluitend verantwoord indien er zekerheid bestaat omtrent de dekking.
Vorderingen
Vorderingen worden gewaardeerd op nominale waarde, onder aftrek van noodzakelijk geachte voorzieningen voor oninbaarheid.
Liquide middelen en kortlopende schulden
Liquide middelen en kortlopende schulden worden gewaardeerd tegen nominale waarde.
Schulden
Schulden worden gewaardeerd op nominale waarde tenzij anders is bepaald.
Grondslagen voor resultaatbepaling
Ten aanzien van de posten begrepen in het resultaat geldt dat baten slechts zijn genomen indien en voor zover deze in het boekjaar zijn verwezenlijkt en dat met lasten is rekening gehouden die hun oorsprong vinden voor het einde van het boekjaar.
De toerekening van de uitvoeringskosten naar de hoofdactiviteiten geschiedt op basis van een schatting van de urenbesteding per medewerker per project, gecorrigeerd voor magazijnruimte en/of kapitaalsbeslag.
Amsterdam, 5 maart 2024 betreft: verklaring cijfers 2023
Geachte bestuur,
Naar aanleiding van uw opdracht hebben wij de boekhouding 2022 gecontroleerd. De opdracht bestond uit het beoordelen van gevoerde boekhouding. Wij letten daarbij op de inkomsten en de zakelijkheid van geboekte kosten en hoe deze gecategoriseerd worden.
Naar ons oordeel geeft het resultaat een getrouw beeld van de inkomsten en uitgaven van de stichting. Alsmede geeft de balans een getrouw beeld van de bezittingen, verplichtingen en de reserves van de stichting.
Wij vertrouwen erop u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd.
Met vriendelijke groet,
Dauriard van Noord
Van Noord Belastingadvies