Küre Dağları Milli Parkı Sürdürülebilir Turizm Deneyimi

Küre Dağları Milli Parkı Sürdürülebilir Turizm Deneyimi Yıldıray Lise yildiraylise@yahoo.com www.yildiraylise.com • Danışman (Korunan Alanlar, Ekoturizm, Kapasite Geliştirme) • IUCN Korunan Alanlar Dünya Komisyonu (WCPA) üyesi – Turizm ve Korunan Alanlar Uzman Grubu üyesi • UNESCO İnsan ve Biyoküre (MaB) İhtisas Komitesi üyesi 13 Ocak 2014, Şile

www.kdmp.gov.tr

Foto: İsmail Menteş (Küre Dağları Milli Parkı)

Sunum Özeti  Küre Dağları Milli Parkı Tanıtımı  Bölgedeki Projeler / Çalışmalar  Sürdürülebilir Turizm Planı ve Uygulamalar  Sertifikasyon Sistemi – PAN Parks

Küre Dağları Milli Parkı Tanıtımı

Coğrafi Konum ve Alan

Milli Park Alanı:37.753 Hektar

Tampon Bölge: 134.366 Hektar

Küre Dağları Milli Parkının Önemi

Avrupa’nın 100 orman sıcak noktası Türkiye’nin 9 orman sıcak noktası

Uluslararası Önem: - WWF’nin tabiatı koruma açısından küresel düzeyde öncelikli Ekolojik Bölgelerinden biri (Küresel 200 Ekolojik Bölge) olan “Kuzey Anadolu ve Kafkasya Ilıman Kuşak Ormanları” içinde yer alıyor.

- Avrupa’nın 100 orman sıcak noktasından biridir.

- Karadeniz ılıman kuşağındaki nadir nemli-karstik ormanların en iyi yabanıl örneklerinden biridir.

Fotoğraflar: Aykut İnce

Ulusal Önem: -Milli Park ve çevresi zengin tür çeşitliliği, yaban hayatı, doğal ormanları, jeolojik özellikleri ve kültürel değerler açısından 07.07.2000 tarihinde Milli Park ilan edilmiştir.

- 42 endemik bitki taksonuna ev sahipliği yapıyor.

-Türkiye’nin 305 önemli doğa alanından biridir (ayrıca önemli bitki alanıdır).

Fotoğraf: Aykut İnce

-Geleneksel kültürün korunduğu önemli alandır.

Küre Dağları Milli Parkı’nın Önemli Marka Değerleri • Ilgarini Mağarası • Valla, Çatak ve Horma kanyonları • Ilıca, Poyrazcık ve Ulukaya Şelaleri •Küre Dağları Milli Parkı’nda belgelenmiş mağara sayısı 85 olmuştur.

•Küre Dağları Milli Parkı, “Mağaralar Milli Parkı” özelliğini taşımaktadır.

Fotoğraf: Yıldıray Lise

Kültürel değerleri Yerel mimari

Halk müziği Özgün giyim kuşam

Yerel mutfak

Bölgedeki Projeler / Çalışmalar

1980’li yıllar

• Orman amenajman planlama süreçlerinde Valla Kanyonu ve Ilgarini mağarası dikkat çekiyor ve koruma için ilk adımlar atılıyor.

Fotoğraf: Yıldıray Lise

1990’lı yıllar

1998 – 2000 • Valla kanyonu çevresinden başlamak üzere alanın koruma altına alınması çalışmaları başlıyor.

• Milli Parklar ve Koruma Alanları Yönetimi, Biyolojik Çeşitliliğin Korunması ve Kırsal Kalkınma Projesi (Orman Bakanlığı, FAO ve UNDP)

Fotoğraf: Yıldıray Lise

2000 yılından günümüze

 Milli Park İlanı / 2000 Hedef: KDMP’nin uluslararası standartlarda yönetilen ve dünyaca tanınan bir korunan alan olması.

2000 yılından günümüze

 GEF / Küçük Destek Programı (SGP) Projeleri (STKlar) / 2004 – 2007 1. Azdavay’da Ekoturizmin Geliştirilmesi Projesi 2. Ekoturizmin Geliştirilmesi için Zümrüt Köyü Uygulama Projesi 3. Alternatif Sürdürülebilir Geçim Kaynaklarının Saptanması ve Eğitim Projesi 4. Geleneksel Ağaç İşçiliği’nin Sürdürülebilirliğinin Sağlanması ve Çeşitlendirilmesi 5. Küre Ulus’da Yaşam ve Doğa Yayını 6. Küre Dağlarında Biyogaz Uygulaması ve Tanıtımı Projesi

 GEF II Projesi Yaygınlaştırma Alanı / 2004 – 2007 • PAN Parks Niyet Mektubunun İmzalanması / 2006

2000 yılından günümüze

 TÜBİTAK Doğa Eğitimi Projesi  Orman Korum Alanları Yönetiminin Güçlendirilmesi Projesi (OKAYGÜP) / GEF – 2008 – 2012.  OKAYGÜP Küçük Destek Projeleri / STKlar – 2011 1. Elektrikli Çit İle Tarımsal Üretim Alanlarının Korunması Projesi

2. Eko Turizm Tabanlı Ev Pansiyonculuğunun Geliştirilmesi Projesi 3. Tarımsal Ürün Pazarlamasının İyileştirilmesi Projesi 4. Keten İşlemeciliğinin Desteklenmesi Projesi 5. Geleneksel Kültürün Korunması ve Kadın Emeğinin Değerlendirilmesi Projesi

2000 yılından günümüze  Küre Dağları Milli Parkı PAN Parks Alan Rehberinin Oluşturulması Projesi / BAKKA – 2011

 KDMP Müdürlüğü kuruldu – 2011  KDMP PAN Parks sertifikası aldı – 2012

 Küre Dağları Milli Parkı Uzun Devreli Gelişme Planı uygulamaları – 2013…  Yerel STK projeleri – 2013…

S端rd端r端lebilir Turizm Plan脹 ve Uygulamalar

Sürdürülebilir Turizm Gelişme Stratejisi

Ziyaretçi Yönetim Planı

Turizm Vizyonumuz

Küre Dağları Milli Parkı (KDMP), uluslararası kabul görmüş PAN Parklar ağınının üyesidir ve KDMP bölgesi Türkiye’de

ekoturizmin gelişmesine en iyi örneklerden biridir.

Küre Dağları Ekoturizm Merkezleri

Paşakonağı / Pınarbaşı

Yanıkali Konağı / Azdavay Fotolar: KED Arşivi

Bartın – Ulukaya İdare Tanıtım ve Ziyaretçi Merkezi

Foto: Yıldıray Lise

Kastamonu Pınarbaşı Ziyaretçi Merkezi

Foto: Yıldıray Lise

Bartın Söğütlü Tanıtım Birimi

Foto: Yıldıray Lise

Yürüyüş ve Bisiklet Parkurları

Foto: Y覺ld覺ray Lise

Fotolar: Y覺ld覺ray Lise

Foto: Y覺ld覺ray Lise

Bilgilendirme ve y繹nlendirme panolar覺

Bilgilendirme ve y繹nlendirme panolar覺

Bartın Pansiyonculuk Uygulamaları

Bartın ilinde Türkiye’de milli parklarda yapılan ilk ekoturizm tabanlı kurs olma özelliği taşıyan “Ekoturizm Alanında Ev Pansiyonculuğu” kursunu

başarıyla tamamlayan Aşağıçerçi, Ulukaya, Alıçlı, Köklü, Kozanlı, Aşağıçamlı ve Yukarıdere köylerinden

çoğu kadın 38 katılımcı 2010 yılında sertifika aldı.

Örnek Uygulamalar Programı “Örnek Uygulamalar Programı” kapsamında desteklenen ve DrahnaDer tarafından uygulanan “Ekoturizm Tabanlı Ev Pansiyonculuğunun Geliştirilmesi Projesi” Küre Dağları Milli Parkı tampon bölgesinde yer alan Bartın köylerinde

ekoturizm faaliyetlerini ve ev pansiyonculuğunu geliştirmeyi amaçladı.

23 kişi Kazdağları Milli Parkı ev pansiyonculuğu deneyimini yerinde ziyaret etti.

15 evde Küre Dağları Milli Parkı odası pansiyon olarak hizmet veriyor.

Örnek Uygulamalar Programı Küre Dağları Ekoturizm Derneği Geleneksel Kültürün Korunması ve Kadın Emeğinin Değerlendirilmesi Projesi ile 40 farklı hediyelik eşya üretildi ve 35 kadın eğitim sertifikası aldı.

Alan K覺lavuzlar覺

65 sertifikal覺 alan k覺lavuzu

Tüm dünyadan doğa harikalarının yer aldığı “Ölmeden Önce Görmeniz Gereken 1001 Doğa Harikası” arasında Türkiye’deki 8 noktadan biri olarak yer almıştır.

Küre Dağları Milli Parkı, ATLAS, National Geographic Türkiye, Tempo Travel gibi dergiler makale olarak ve bu dergiler tarafından hazırlanan Tatil ve Rotalar eklerinde

önemli bir yer olarak yıllardır yer alıyor.

KDMP resmi internet sitesi (www.kdmp.gov.tr) Türkçe ve İngilizce olarak yayında – sosyal medya bileşenleri ile birlikte (ayda yaklaşık 1000 kişi ziyaret ediyor) Kısa tanıtım filmleri (Vimeo ve Youtube kanalları) İZ TV 2 farklı belgesel hazırladı (2010 yılından beri toplam 153 kez yayınlandı ve 1,8 milyondan fazla kişiye ulaştı)

Küre Dağları Milli Parkı PAN Parks Grubu - Küre Dağları Milli Parkı tampon bölgesindeki ilçeleri ve Milli Park Müdürlüğü’nü temsil eden kişilerden oluşan Küre Dağları Milli Parkı

PAN Parks Grubu kurucu üyeleri Milli Park Müdürü; Pınarbaşı, Azdavay temsilcisi; Amasra, Kurucaşile temsilcisi; Ulus, Arıt temsilcisi ve Cide, Şenpazar temsilcisi olarak belirlendi.

- Küre Dağları Milli Parkı PAN Parks yerel iş ortakları kalite standartları oluşturuldu.

- Bu standartlar çerçevesinde potansiyel yerel iş ortakları belirlendi.

- Düzenli olarak biraraya gelerek sürdürülebilir turizm gelişme stratejisinin uygulanması için çalışmalar yapılıyor.

- İlk sertifikalı yerel iş ortağı – Hanbahçe

SERTİFİKASYON PAN PARKS AĞI

PAN PARKS: Avrupa’nın Yabanıllığını Korumak PAN Parks Avrupa’nın yabanıllığını (kıtanın el değmemiş doğal alanları) korumak için çalışıyor.

Paanajärvi NP © Viktor Gritsuk

PAN Parks nedir?

Avrupa’ya özgü, bağımsız bir korunan alan sertifikalandırma sistemidir.

Bir korunan alanda sürdürülebilir turizmin geliştirilmesi ile, doğanın daha iyi korunmasını sağlar.

Kaynağını uluslararası sözleşmelerden alır: Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesi Kar amacı gütmeyen bağımsız bir kuruluştur.

Paanajärvi NP ©Viktor Gritsuk

Fulufjället NP © Vitantonio Dell’Orto/exuviaphoto.com

Archipelago NP © Janne Görling

Borjomi-Kharagauli NP Š Konstantin Gabrichidze

Majella NP Š Bruno D’Amicis/brunodamicis.com

PAN Parks nedir?

Bütüncül bir yaklaşımla yabanıl korumayı artırmak için sürdürülebilir turizm gelişimini harekete geçiriyor.

Majella NP © Bruno D’Amicis

PAN Parks Kalite Standartları Kriter 1 - Zengin doğal miras: Korunan alan içinde en az 10000 hektar yabanıl alanın varlığı Kriter 2 - Doğa Yönetimi: Korunan alanın yönetim planın olması Kriter 3 - Ziyaretçi Yönetimi: Korunan alanın ziyaretçi yönetim planının olması Kriter 4 - Sürdürülebilir Turizm Stratejisi: PAN Parks bölgesi için sürdürülebilir turizm gelişme stratejisinin olması

Kriter 5 – Yerel İş Ortaklıkları: Bölgede belirli kriterler çerçevesinde çalışan yerel işletmeler ve korunan alan yönetimi arasında yerel iş ortaklıklarının kurulması.

Majella NP © Bruno D’Amicis

Bir PAN Park nedir?

• Avrupa’nın yabanıllığını en iyi temsil eden alandır.

• yüksek kaliteye sahip turizm faaliyetleri – yabanıl koruma ve sürdürülebilir bölgesel kalkınma arasında denge ≫ YABANILLIĞI DENEYİMLEME Retezat NP ©iStock/Falk Kienas

PAN Parks ağına katılmak neden önemli?

Sertifikalı korunan alanlar için • Uluslararası tanınırlık • Yüksek doğa koruma değerine sahip olduğu ve iyi yönetildiği belgelenmiş, prestijli bir korunan alan olmak • Yabanıllık yönetiminin geliştirilmesi • Uluslararası izleme ve değerlendirme sisteminin bir parçası olmak • Avrupalı doğa dostu turistler için ‘mutlaka ziyaret edilmesi gereken’ yerlerden biri olmak • Fon kaynağı bulma olanaklarının artması • Uzmanlık değişimi imkanı • Yöre halkı ile daha iyi ortaklıklar kurulması • Turizmi kontrol etme ve izleme araçlarının geliştirilmesi Central Balkan NP © Nicolas Cegalerba

PAN Parks ağına katılmak neden önemli?

Yöre halkı ve yerel işletmeler için • • • • • • Retezat NP ©Andreas Beckmann

•

Uzun vadeli olarak turizm gelirlerinin artması Korunan alan yönetimi ile daha iyi işbirliği Korunan alanın uluslararası ve ulusal turizm destinasyonları ve tur paketleri içinde yer alması Avrupa’nın nitelikli doğa turizmi operatörleri ile iletişim kurma Milli Park hakkında toplumsal bilinç düzeyinin artması, gurur ve sahiplik duygusunun geliştirilmesi Küçük işletmelerin geliştirilmesi ve tanıtımı Yeni iş ve gelir kaynağı fırsatları

PAN Parks ağına katılmak neden önemli?

Ziyaretçiler için

• • • •

Soomaa Archipelago NP ©NP Arne © Seppo Ader Keränen

Yabanıllık garantisi Eşsiz bir deneyim Sertifikalı turizm ortaklıkları Doğa korumaya katkı

PAN Parks Ağı Küre Dağları Milli Parkı PAN Parks sürecinde uluslararası bağımsız denetimi 17-21 Nisan 2012 tarihlerinde yapılmış ve Küre Dağları Milli Parkı PAN Parks sertifikası almıştır.

Central Balkan NP © Nicolas Cegalerba

Küre Dağları Milli Parkı PAN Parks oldu!

8 Ekim 2012 – Ankara Sertifika Töreni

İlk sertifikalı yerel iş ortağı - 2013

Cide Hanbahçe

Küre Dağları Milli Parkı Mutlak Koruma Bölgesi

Foto: Aykut İnce

«Örgütlü

toplum, güçlü toplumdur!»

Galip Arslan, Aşağıçerçi Köyü Dernek Başkanı – KDMP PAN Parks Grubu Üyesi

“Milli

park elimizde bir meşale gibi yolumuzu aydınlatıyor! Şimdi, PAN Parks sertifikası ile yolumuzu daha iyi aydınlatan ikinci meşalemiz oldu!"

Son söz…

•

Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü

•

Küre Dağları Milli Parkı Müdürlüğü

•

UNDP Türkiye

•

WWF-Türkiye

•

PAN Parks Vakfı

•

Küre Dağları Ekoturizm Derneği

•

Aykut İnce

•

Ortadoğu Ormancılık A. Ş.

www.kdmp.gov.tr Vimeo Kanal覺: http://vimeo.com/kuredaglari Youtube Kanal覺: http://www.youtube.com/kuredaglarimp

Küre Dağları Milli Parkı Sürdürülebilir Turizm Deneyimi Yıldıray Lise yildiraylise@yahoo.com www.yildiraylise.com • Danışman (Korunan Alanlar, Ekoturizm, Kapasite Geliştirme) • IUCN Korunan Alanlar Dünya Komisyonu (WCPA) üyesi – Turizm ve Korunan Alanlar Uzman Grubu üyesi • UNESCO İnsan ve Biyoküre (MaB) İhtisas Komitesi üyesi 13 Ocak 2014, Şile

www.kdmp.gov.tr

Foto: İsmail Menteş (Küre Dağları Milli Parkı)