GrootdeFryskeMarren 12-2022

Foar dy leit it desimbernûmer fan GrootdeFryskeMarren. It lêste nûmer fan it jier 2022. En wat is it jier omflein. Miskien komt dat trochdat de wrâld ôfrûne jier stadichoan wer iepen gie. Alles wie wer mooglik, we koene der wer op út. En dat diene wy ek massaal. Wy krigen ús frijheid wer werom en dat fielde goed.

It is gek hoe gau dingen wer fanselssprekkend wurde, wylst ik der yn de coronaperioade wis fan wie dat we nea wer werom soene nei it gewoane normaal. Doe’t wy noch middenyn de c-tiid sieten fûn ik guon aspekten eins net iens sa slim. Te begjinnen mei de rêst dy’t minsken oer har hinne krigen. Bûten yn’e rige foar de supermerk wie hast gesellich. Je makken in praatsje en lieten oaren foargean. We hiene de tiid, want wy hoegden ommers nearne hinne.

Ik naam mysels foar om dit geduld te hâlden, foar nei corona. Ik naam my ek foar om mear yn’e natuer te wêzen, elke dei in meditaasje te dwaan, elke wike in nij gerjocht op tafel te setten. Minder moatte, mear lêze, minder keapje, mear hergebrûke. Sliepe nei it ritme fan de moanne en wurkje nei it ritme fan de sinne. Werom yn de tiid, eins.

Mar sa at dat gjet mei foarnimmens, ferdwine dy yn de waan fan de dei. It slagget miskien om it in pear wiken fol te hâlden. Oant de tiid dy ynhellet. Dat dat sa fielt dogge wy sels. Tiid is in begrip dêr’t wy sels in bepaalde wearde oan jouwe. Tiid is sa grut of sa lyts ast it sels makkest. Yn it nije jier brûk ik tiid sa as ik it brûkte tidens corona. Ik meitsje dus gjin list mei goede foarnimmen. Want wat ik opskriuw moat ik neikomme en ik woe krekt minder moatte. 2023 begjint foar my mei in wite side dy’t hooplik oan it ein fan it jier nog hyltyd wyt is.

Wat fiere fan wyt is, binne de siden yn dizze krante. Dêr hawwe ús redakteuren en fotografen wer har bêst foar dien. Genietsje fan de moaie ferhalen en lês ek efkes de feestspecial.

En omdat wy pas yn it nije jier wer ferskine winskje wy dy út namme fan it hiele team fan Ying Media –útjouwer fan dizze krante – alfêst noflike feestdagen en in sûn en

Hét maandblad met verhalen uit jouw regio!

Gianna Posteraro Redactiecoördinator

KERSTCIRCUS SANDER & FRIENDS IN SNEEK EN LEEUWARDEN

SNEEK/LEEUWARDEN - Tijdens de kerstvakantie kun je in Sneek of in Leeuwarden genieten van Kerstcircus Sander & Friends. De sfeervolle familievoorstelling komt enkel naar deze twee steden.

De artiesten komen uit binnen- en buitenland en presenteren een gevarieerde show met acrobaten, eenwielkunstenaars, messenwerpers, balanceerkunstenaars en een vertederende eendenparade. Clown Sander is gastheer en met zijn intermezzo’s en sprankelende humor is hij de rode draad die de acts in elkaar weeft. Natuurlijk zorgt zijn hilarische buikspreekact met zijn vogel Charlie voor plezier bij de kinderen. De voorstellingen worden gegeven in een rood-geel verwarmd tentencomplex. Talrijke versieringen, kerstbomen, kerstlichtjes en de geur van popcorn en warme chocolademelk zorgen voor de ultieme decembersfeer. De negentig minuten durende show wordt van 25 t/m 30 december in Leeuwarden (Oldehoofsterkerkhof) gegeven en van 2 t/m 8 januari in Sneek (Parking a/d Alexanderstraat – ONS). Meer informatie en kaartverkoop: www.circussalto.nl!

WITTE VOETJES NA ‘INBRAKEN’ POLITIE

DFM - Politie De Fryske Marren heeft onlangs ‘witte voetjes’ achtergelaten na ‘inbraken’. Ze gingen onaangekondigd langs bij woningen of bergingen om te kijken of er deuren open stonden, of dat er niet goed afgesloten was of dat de woning een aantrekkelijk doelwit was voor echte inbrekers.

Als dat het geval was, lieten de agenten een ‘wit voetje’ achter. Dit is een papieren flyer in de vorm van een schoenafdruk. Op de flyer staat de tekst: ‘deze schoenafdruk had van een inbreker kunnen zijn’. Met deze actie willen de dienders bewoners er bewust van maken dat een echte inbreker hier ook geweest zou kunnen zijn. Het doel van de actie is om mensen bewust te maken van het risico op insluiping. De flyer bevat naast een waarschuwing ook preventietips, contactgegevens voor meer informatie en een verwijzing naar een bedrijf dat gespecialiseerd is in maatregelen met het Politie Keurmerk Veilig Wonen. De komende periode wordt

deze actie door de politie herhaald in de hele gemeente De Fryske Marren. “Dit in verband met het oplopende aantal woninginbraken in dit gebied”, aldus de politie. Nu de dagen op zijn donkerst zijn, loopt het inbrekersgilde vaker rond.

15 LOCATIES VOOR CARBIDSCHIETEN IN DE FRYSKE MARREN

DFM - Ondanks dat carbidschieten voor de wet niet is toegestaan, ook niet tijdens oud en nieuw, zijn er in De Fryske Marren vijftien locaties aangewezen waar het door de gemeente gedoogd wordt.

‘IT GESICHT FAN FRYSLÂN’ IN 111 PORTRETTEN

SINT NICOLAASGA – Op tweede kerstdag wordt de ‘Krystkuier’ in Sint Nyk georganiseerd. Een perfecte gelegenheid om samen een frisse neus te halen en het kerstdiner ‘te laten zakken’.

De Krystkuier is een wandeling van 6,5 kilometer door het Vegelinbos. Tijdens de wandeling zijn er allerlei leuke optredens en activiteiten. Denk daarbij aan koren, toneel, warme versnaperingen en andere activiteiten. Het is elk jaar weer een verassing wat er te zien valt. Na de Krystkuier is er voldoende gelegenheid om nog even na te genieten. Inschrijven voor de wandeling kan op 26 december bij het Zalencentrum in Sint Nicolaasga (Baron van Hardenbroekstraat 3) van 12:30 uur tot 14:30 uur. Kinderen onder 12 jaar lopen gratis mee.

De afgelopen anderhalf jaar hebben Arie en Cynthia elf bekende en honderd onbekende Friezen in woord en beeld vastgelegd. Arie maakte de foto’s en Cynthia tekende hun verhalen over leven en geluk in Fryslân op. Onder de bekende Friezen die geportretteerd zijn bevinden zich wijlen weerman Piet Paulusma, sterke man Wout Zijlstra, voetbaltrainer Foppe de Haan, schrijver Hylke Speer stra en Elfsteden-voorzitter Wiebe Wieling. Uit De Fryske Marren hebben onder meer Wouter de Jong, Henny Borst, Pieter Harings ma, Syb van den Beuken en Watze van der Wal meegewerkt.

Het boek ‘It Gesicht fan Fryslân’ is verkrijgbaar via verschillende verkooppunten, waaronder de Jumbo in Sint Nyk en in Joure bij Terra Mannenmode en The Readshop in de Midstraat.

“In onze gemeente is het carbidschieten al jarenlang een traditie. Daarom heeft de burgemeester locaties aangewezen waar het schieten met carbid op 31 december tóch mag”, laat de gemeente weten. “Carbidschieten is toegestaan tussen tien en vijf uur overdag.” Buiten die tijden is het verboden. De vijftien gedoogde plekken in gemeente De Fryske Marren zijn aan de Bandsloot 48 in Bantega; Wielwei 47 in Doniaga; de Westerein 20 in Harich; de Pontdyk 1 in Langweer; en op twee plekken in Lemmer: achter de Wielewei 2 en ter hoogte van de waterzuivering bij Wielewei 4. In Nijemirdum mag er met carbid worden geschoten aan het schelpenpad tussen de Hoge Bouwen en Lyklamawei. De burgemeester heeft eveneens toestemming gegeven voor de Hoitebuorren 13 in Oudemirdum; rechts van de Kerkweg 7 in Rohel; de Hollandiastraat 2 in Scharsterbrug; Ûtbuorren in Terherne; Gaestdyk 76 in Tjerkgaast; en de Heerenhoogweg in Wijckel. In Oosterzee zijn twee carbidlocaties toegekend: Buren 52 en de Herenweg tegenover nummer 16.

Het afgelopen jaar heeft gemeente De Frys ke Marren samen met Zwanenburg Projec ten een aantal belangrijke vervolgstappen gezet om tot de gewenste herontwikke ling van het gebied De Pôlle in Lemmer te komen. De herontwikkeling van het plangebied omvat de locaties De Pôlle 9a tot en met 15 en Zeedijk 10 en omstreken

(aan de Rien). Nadat de sloopwerkzaam heden zijn afgerond, wordt er gestart met de bodemsanering van een deel van de gronden in het plangebied. Daarna volgt de fase van bouwrijp maken met onder an dere de aanleg van riolering en verharding. De herontwikkeling zelf zal in twee fases worden gedaan.

JOURE - Het kunstwerk ‘Skip mei Lading’ van beeldend kunstenaar Ids Willemsma heeft bij de Roazenbosk en de Sewei in Joure een nieuwe ‘ligplek’ gevonden.

Het kunstwerk stond eerder op de geluidswal langs de A7. ‘Skip mei lading’ is volgens de kunstenaar een metafoor voor het leven. Het kunstwerk staat ook symbool voor de bedrijvigheid en dynamiek in de gemeente.

REGIO - De portretten van maar liefst 111 bekende en onbekende Friezen zijn gebundeld in een boek van Arie en Cynthia Bruinsma uit Sint Nicolaasga. De presen tatie van het fotoboek ‘It Gesicht fan Fryslân’ vond onlangs plaats in De Pleats in Burgum.

LEMMER - In opdracht van Zwanenburg Projecten is onlangs de sloop van de panden aan De Pôlle/Houtmolen in Lemmer begonnen. De oude glorie van onder andere de voormalige houtfabriek moet ruimte maken voor in totaal 107 appartementen en twintig woningen.

Op haar negende wordt Eline de Ruig voor het eerst, door haar tante, meegenomen naar een musical in het theater: ‘The sound of music’. De magie die zich op het toneel afspeelt, de herkenning, kinderen die meedoen en de vrolijke liedjes zijn voor Eline de bevestiging van haar droom. Dit wil zij ook. Ze wil naar de musical- en theateropleiding. Eline jaagt haar droom na en het lukt. En dan, nadat ze is aangenomen, neemt ze een rigoreus besluit: ze gaat de opleiding níét doen. We spreken Eline over haar jeugd in Friesland, over haar dromen en valkuilen.

“MET TERUGWERKENDE KRACHT BEN IK WEL BEHOORLIJK BRUTAAL GEWEEST”

Eline de Ruig is een superenthousiaste sprankelende dame die haar droombe staan leidt. In haar jongere jaren werkte ze hard om geld te verdienen, zodat ze musicals kon bezoeken en nu mag ze voor haar werk, gehuld in de meest prach tige kleding, allerlei musicalpremières bijwonen.

KOFFIETIJD

Wellicht ken je haar van haar vaste rubriek in het tv-programma Koffietijd. Elke vrijdag komt Eline onze huiskamer binnen als entertainmentdeskundige, en ze houdt ons op de hoogte van de leukste series, films, musicals en theatervoorstel lingen. Ook laat ze de grappigste social mediahypes zien en krijgt ze de presen tatoren zo gek om elke keer mee te doen. Eline, lachend: “Pernille appt mij wel eens (Pernille La lau, Koffietijd-presentatrice, red.) of ik vrijdag weer een challenge heb voor in de uitzending, zo leuk vinden ze dat.” Dat ze daar zit, is haar overigens niet komen aanwaaien. Ze heeft er keihard voor gewerkt.

FRIESLAND ALS CULTUURSCHOK

Eline de Ruig wordt in 1993 geboren in Nieuwekerk aan de IJssel. Hier zit ze tot en met groep zeven op de basisschool. Vanaf haar vierde zit ze op ballet en gaat al snel naar het jeugdtheater Hofplein in Rotterdam. Op verjaardagsfeestjes moeten haar vriendinnen eraan geloven: ze moeten met Eline meedoen; samen ge ven ze complete voorstellingen aan hun ouders. “Anderhalf uur lang, hè”, grapt Eline gekscherend.

Als haar vader een baan krijgt in Leeuwar den, verhuist het gezin naar Friesland. Ze gaan wonen in Sint Nicolaasga. Zo belandt Eline in groep acht op katholieke basischool It Klimmerblêd. Een kleine cul tuurschok is dit wel voor Eline. Er is behal ve streetdance niet zoveel te doen op het gebied van Eline haar interesses. Gelukkig ontdekt ze de toneellessen bij It Toanhûs in Joure. Daar kan ze met plezier spelen. Ze zag zichzelf altijd de hoofdrol spelen in dé groep acht musical, maar eenmaal op haar nieuwe school in Sint Nyk ziet ze dit niet gebeuren. Gelukkig komt haar juf met de oplossing om de rol te splitsen en zo kan ze toch nog schitteren.

GEEN UITBLINKER

Daarna gaat Eline naar de havo en gaat naast school, drie keer in de week tot ’s avonds negen uur, in Zwolle naar de vooropleiding van de musical- en thea terschool. Ze doet alles om haar droom na te jagen. “Je kunt het vergelijken met topsport”, legt Eline uit. Ze is er op gebrand om op de échte opleiding voor musical en theater te komen. Dat lukt: ze doet auditie en wordt aangenomen. Yes, ze heeft haar doel behaald. Voordat de opleiding van start gaat is er een voorbe reidingsweek. Eline ziet daar alle andere studenten die zijn aangenomen en dát doet haar beseffen dat het heel hard wer ken zal blijven.

Eline: “Die anderen waren zó goed, en ik, ik was nergens echt een uitblinker in. Ik behoorde tot de middenmoot en zou dus altijd met hen concurreren en keihard moeten blijven werken.” Ze geeft aan dat ze zich dan altijd zou moeten bewijzen, steeds opnieuw en opnieuw. Terwijl ze toch net haar droom had waargemaakt, besluit ze de opleiding niet te gaan vol gen. Een dapper besluit, als je zo vroeg tot besef komt dat je hier niet gelukkig van gaat worden. Ze is op zoek naar vastigheid en dit zou haar alleen maar onzekerheid gaan brengen.

BEHOORLIJK BRUTAAL

Maar wat dan? Vanuit een boekje besluit ze in Zwolle de opleiding tv-journalistiek te gaan volgen en dat blijkt voor haar al snel dé juiste keuze. Tijdens de opleiding past ze al haar kennis en passie over musicals en theater toe. Bij elke opdracht heeft ze een onderwerp dat hier feilloos op aansluit. Ze gaat stage lopen bij de redactie van Koffietijd en van daaruit gaat ze er ook werken. Op dezelfde verdieping zit de redactie van het programma 5 Uur Live. Op een gegeven moment wordt ze door die redactie gevraagd of ze ook men sen weet voor een theaterrubriek.

Eline zet een rijtje namen op papier, maar zegt dan tegen de hoofdredacteur

dat ze vindt dat zíj dat moet doen. De hoofdredacteur kijkt verbaasd op en zegt dat hij het dapper vindt dat ze dat zegt. Eline haar mond valt wagenwijd open, en ze slaat gauw haar hand voor de mond. “Met terugwerkende kracht ben ik wel behoorlijk brutaal geweest”, bekent ze met enige schaamte. “Ik zei namelijk: ‘Ik moet dit doen, geef mij die kans.’ Met als motivatie: ‘Ik ken de mensen, ik weet hoe de wereld in elkaar steekt en ik zorg dat het leuke items worden.’ Ik wil Nederland gewoon laten zien hoe leuk musical is.” Eline mag een casting doen en ze wordt aangenomen als theaterdeskundige. Het wordt haar debuut vóór de camera.

RADIO

Patrick Martens heeft op dat moment een entertainmentrubriek bij Koffietijd en wordt presentator van het programma. Zijn plekje in het programma wordt Eline aangeboden. Eline krijgt een maand de tijd om zich te bewijzen. Dat gaat goed en inmiddels zit ze in haar derde en inmid dels weten we, helaas, het laatste seizoen. In november 2022 komt het nieuws dat Koffietijd stopt. “Als een donderslag bij heldere hemel”, volgens Eline. “Zo jam mer voor het hele team.”

Ze heeft zich aangesloten bij een manage mentbureau en heeft nu ook haar eigen rubriek bij Omroep MAX op de radio.

LIEFDE IS: SAMEN OM

CAMPINGLIFE LACHEN

Privé woont Eline sinds kort samen met Elwin in Hilversum. Op mijn vraag hoe ze elkaar ontmoet hebben, geeft Eline aan dat dit niet spannend is, maar een ‘gewone tindermatch’. Tijdens de coro natijd spraken ze na een niet-heel-soe pel-lopende chat af voor een wandeling van een half uur. Het sneeuwde en Eline had er niet heel veel zin in. Toch werd het half uurtje uiteindelijk vier uren. Gevolgd door eten bij Eline thuis met als hoogte punt, samen Campinglife kijken en er ook nog eens smakelijk om lachen. Het was een match. Het grappige is dat Elwin ook in dezelfde branche werkzaam is en ze elkaar wel eens tegen zijn gekomen, maar elkaar toen niet hebben opgemerkt.

BEWUST EN DANKBAAR

Eline is vaak voor haar werk op pad. Openingen, premières, het is soms erg hectisch. Ook al is het haar droom, er zijn ook drempels waar ze overheen moet stappen. Zo gaat ze binnenkort in

ANDEREN WAREN ZÓ GOED, EN IK WAS NERGENS ECHT EEN UITBLINKER IN”

haar eentje voor een item naar New York; supercool, maar ook doodeng en spannend. Soms verlangt ze er ook echt wel naar om een avondje op de bank te zitten. Ze vertelt: “Het is belangrijk voor mij dat ik mijn gren zen bewaar, anders loop ik mijzelf voorbij.”

Tijdens haar studie, had ze twee baantjes in

het weekend; ze werkte in een koffiebar en in een kledingwinkel in Joure. Dat was soms écht wel teveel. Daardoor heeft ze ervaren dat het belangrijk is om rustmomenten in te plannen.

In de ochtend plant ze een meditatiemo ment in en staat ze bewust stil bij de dingen waar ze dankbaar voor is in het leven. Ze drinkt geen alcohol. Daar houdt ze niet van. Ze noemt zichzelf de vriendin waar je mee op het terras kunt zitten bijkletsen, terecht kunt voor advies en ook zeker wel een avondje dansen, maar niet om zat mee te worden. Ze geeft aan dat ze zich momenteel in een ‘dertigersdilemma’ bevindt. Dertigers willen wel een huis kopen, maar is dat handig nu in deze tijd? Ze weten dat ze wel kinderen zouden willen, maar ja, wanneer dan?

Eline de Ruig houdt van controle, en ja, sommige dingen kun je nu eenmaal niet plannen. De toekomst zal het uitwijzen. Voor haar werk zou ze later dolgraag als eindredacteur of presentatrice willen werken bij grote shows, zoals de Musical Sing a Long. Persoonlijk denk ik dat we nog jaren kunnen genieten van de enthousiaste items die Eline met ons deelt op de buis of op de radio.

THEATER-

EN FILMTIPS

VOOR DE KERSTVAKANTIE

Het is bijna kerstvakantie en we vragen natuurlijk naar Eline haar persoonlijke tips op het gebied van theater en film in deze feestmaand.

FILM VOOR HET HELE GEZIN

“De Familie Claus 3. Een vervolg op de eerste suc cesvolle films. Over Jules die ontdekt dat zijn opa de kerstman is. Prachtig gemaakt, je waant je echt even in de kerstwereld.”

GUILTY PLEASSURE FILM

“Falling For Christmas. Na negen jaar is Lindsay Lohan terug in de filmwereld. En meteen met een heerlijke romantische kerstfilm.”

BIOSCOOP

Faithfully Yours: Vanaf 22 december is deze spannende Nederlandse thriller te zien in de bio scoop. Met Bracha van Doesburgh, Elise Schaap, Gijs Naber en Nasrdin Dchar in de hoofdrol. Goede cast en spannend verhaal! Ik mocht op de set zijn en dit belooft veel goeds.”

UITJE

“Iets leuks met de kinderen doen? Ga dan eens naar de Avonturenboerderij in Molenwaard. Hele maal in kerstsferen, waarbij kinderen de populaire boerderij van Fien en Teun kunnen bezoeken. Fien en Teun zijn enorm populair onder de kleintjes en hebben hun eigen boeken, bioscoopfilm en tv-pro gramma op RTL 4. In Molenwaard komt de boer derij tot leven en kun je Fien en Teun ontmoeten; ze treden voor je op, maar je kunt ook hun dieren vriendjes bezoeken. Daarnaast leren kinderen spe lenderwijs waar ons eten vandaan komt en kunnen ze in allerlei attracties. Heb je de smaak te pakken, dan kun je ook op het vakantiepark blijven slapen.”

THEATER

“De kerstvakantie vraagt om een sprookjesachtige musical en daarom zou ik echt de musical Aladdin willen aanraden. Nog maar te zien tot en met fe bruari dus pak je kans. Je wordt helemaal onderge dompeld in de magische wereld: zo vliegen Jasmin en Aladdin op het vliegende tapijt, haalt Stanley Burleson als ‘de geest’ alles uit de kast en wordt er fantastisch gedanst en gezongen. Het Circusthea ter wordt natuurlijk helemaal in kerstsferen ge bracht, dus een absolute aanrader.”

MUSICAL

“Geen zin om naar het theater te gaan, maar wel een musical zien? Vanaf 25 december is Matilda de musical op Netflix te zien. De verwachtingen zijn hooggespannen, want de trailer ziet er geweldig uit en de cast is ook fantastisch. De film wordt geregis seerd door Tony-winnaar Matthew Warchus en de hoofdrolspeelster is Alisha Weir. Andere grote rollen zijn er voor Lashana Lynch en Emma Thompson die de gemene Ms. Trunchbull speelt. Het verhaal blijft hetzelfde: het schoolmeisje dat telekinetische krachten krijgt, maar dit keer keer zal Matilda dus ook gaan zingen en dansen. Ik kan niet wachten!”

“NEDERLAND LATEN ZIEN HOE LEUK MUSICAL IS”

“DIE

Oosterdijk 1 . 8601 BP Sneek . 0515 744 026 . www.opti s jen.nl . email@opti s jen.nl Plan je afspraak

Werken op het mooiste plekje van Friesland? Dan ben je bij ons op de juiste plek.Paviljoen ’t Mar is uniek gelegen op het klif bij Mirns (Friesland), waarbij je aan de voorkant geniet van het panoramisch uitzicht over het IJsselmeer en aan de achterkant het Rijsterbos.Een gezellig en laagdrempelig restaurant, met een goede keuken voor een breed publiek. Wij richten ons daarbij op regionale, duurzame producten met een ‘personal touch’. Bij Paviljoen ’t Mar hebben wij passie voor beleving, lekker eten en goede service. Kortom wij willen onze gasten een mooie tijd bezorgen.

DE GOUDEN MATCH

Wij zijn op zoek naar een souschef of een zelfstandig werkend kok met de ambitie om door te groeien tot souschef. Jij bent gedreven, enthousiast, communicatief vaardig en hebt een gastvrije en open houding. Jij ziet het als een uitdaging om gasten te blijven verrassen en beschikt over een groot verantwoordelijkheidsgevoel.

WAT GA JE DOEN?

Je zult gaan werken in onze keuken waar wij herkenbare gerechten met een twist bereiden, waarbij jouw creativiteit, positiviteit, passie en gedreven werkwijze ons concept tot een succes maken. Als souschef ben je samen met de keukenmanager verantwoordelijk voor het runnen van de keuken. Een greep uit het takenpakket: bereiden van gerechten volgens recept en planning, meedenken en creatieve gerechten aandragen voor nieuwe menu’s, geven van aanwijzingen en controleren op kwaliteit en het ondersteunen, aansturen en trainen van personeel.

DIT BEN JIJ

• Je hebt passie voor koken;

• Je hebt werkervaring in een soortgelijke functie of bent toe aan de volgende stap;

• Een teamplayer;

• HACCP staat bij jou hoog in het vaandel en je beschikt over een diploma Sociale Hygiëne.

WAT WIJ JE BIEDEN

• Leuke collega’s! Je komt te werken in een jong en enthousiast team;

• Leuke en uitdagende functie met ruimte voor eigen inbreng en creativiteit;

• Een prima marktconform salaris;

• Je deelt mee in de fooi;

• Reiskostenvergoeding;

• Mooi meegenomen extra’s: werken met uitzicht over het IJsselmeer, doorbetaalde pauze, gezellige sluitborrels en 20% korting op jouw rekening bij ons!

WANNEER

BEGINNEN?

alde pauze, innen n van Ús Kofje!

INHOUD

Gemeentelijke activiteiten kalender Vergaderingen gemeenteraad

Woensdag 21 december Raadsvergadering, 19.30 uur

Woensdag 11 januari Petear, 19.30 uur

Kijk voor actuele informatie op: defryskemarren.nl/ gemeenteraad

Nieuwjaarsreceptie

Dinsdag 10 januari 2023

Sporthal De Hege Fonnen, Lemmer 19.30 uur, inloop met muziek van F.A.A.M. 20.00 uur, nieuwjaarstoespraak burgemeester Fred Veenstra 20.30 - 21.30 uur, borrelen en muziek van F.A.A.M.

Informatiebijeenkomst ijswegencentrale

Donderdag 12 januari 2023 Gemeentewerf (Handelswei 9), Joure

Digitale afvalkalender inzien? Download de afvalapp van De Fryske Marren

Via onze handige afvalkalender app kunt u precies zien wanneer welk afval bij u wordt ingezameld. Ook kunt u automatisch een melding (notificatie) krijgen als uw afval wordt opgehaald.

De app download u gemakkelijk in de App Store onder de naam ‘Afvalkalender De Fryske Marren’ en is beschikbaar voor zowel iOS als Android.

Jaarwisseling 2022-2023

Het is bijna weer zover: de jaarwisseling! Hieronder vindt u alvast informatie rondom de aankomende jaarwisseling.

Vuurwerk afsteken tijdens jaarwisseling

De afgelopen jaren was een vuurwerkverbod van kracht. Dit omdat het coronavirus zorgde voor een grote druk op de zorg. Vanaf dit jaar is het afsteken van vuurwerk weer toegestaan. Vuurwerk afsteken kan op 31 december vanaf 18.00 uur tot en met 1 januari 02.00 uur.

Maar, nog steeds blijven een aantal soorten vuurwerk verboden. Dit geldt voor: knalvuurwerk (zoals rotjes) en -strengen (zoals Chinese matten), vuurwerk uit categorie F3, vuurpijlen en losse enkelschotsbuizen. Houd voor actuele informatie de website van de Rijksoverheid in de gaten via rijksoverheid.nl

Carbidschieten

Carbidschieten is in De Fryske Marren een jaarlijkse traditie op oudejaarsdag. De burgemeester heeft een aantal locaties aangewezen waar het schieten van carbid op 31 december, van 10.00 tot 17.00 uur, is toegestaan. Meer informatie over het carbidschieten en de locaties vindt u op defryskemarren.nl/ carbidschieten

Nieuwjaarsreceptie 2023 Op dinsdagavond 10 januari 2023 om 19.30 uur organiseren we een nieuwjaarsreceptie in De Hege

Wijziging openingstijden servicepunt Lemmer

Vanaf 1 januari 2023 wijzigen de openingstijden van het gemeentelijk servicepunt in Lemmer. Het bezorgbedrijf van paspoorten en rijbewijzen wijzigt de bezorgtijden en -locatie, daarom kunnen zij niet meer aan de huidige afspraken voldoen.

Inwoners uit Lemmer kunnen voortaan op maandagochtend, dinsdag-middag, woensdagochtend, donderdagmiddag en vrijdagmiddag en -avond het servicepunt bezoeken. Voorheen waren de dagdelen van maandag tot en met donderdag omgedraaid. De openingstijden in het gemeentehuis in Joure en het servicepunt in Balk wijzigen niet.

Levertijd van vijf naar zes werkdagen

Het bezorgbedrijf kan alleen op bepaalde tijden documenten leveren. Dit heeft gevolgen voor de levertijd van de waardedocumenten (reisdocumenten en rijbewijzen), daarom wijzigt de levertijd van vijf

naar zes werkdagen. Deze wijzigingen moeten worden doorgevoerd om aan de eisen van beveiliging rond de afgifte van waardedocumenten te voldoen.

Spoedaanvragen

In verband met de wijziging van de bezorgtijden en -locatie is het vanaf 1 januari 2023 niet meer mogelijk om een spoedaanvraag van reisdocument en/of rijbewijs bij het servicepunt in Lemmer of Balk te doen. U kunt hier wel reguliere aanvragen doen. Een spoedaanvraag is wel mogelijk in Joure, dan kunt u binnen twee werkdagen uw spoedaanvraag ophalen.

Op onze website vindt u de nieuwe openingstijden vanaf 1 januari 2023.

Fonnen in Lemmer. Om 20.00 uur houdt burgemeester Fred Veenstra zijn nieuwjaarstoespraak. Voor en na de nieuwjaarstoespraak geven zangeressen Janneke Warringa en Elske Fekkes samen met gitarist Ido Cuperus een veelzijdig, akoestisch repertoire in een eigen(wijs) jasje. De eindtijd van de bijeenkomst is 21.30 uur.

Meer informatie rondom de jaarwisseling in onze gemeente vindt u op www.defryskemarren.nl/ jaarwisseling2022-2023

Wa wint de Fryske Kultuerpriis 2022?

Ek dit jier set de gemeente in Frysktalich kultureel inisjatyf of persoan yn ús gemeente yn it sintsje, mei de Fryske Kultuerpriis. Nij is dat wy de priis fertoan útrikke op ‘de dei fan de memmetaal’, 21 febrewaris 2023. De priis bestiet út in bedrach fan € 750,-. De lêste kear wûn Stoffel Zandstra fan ’e Lemmer.

Meld in inisjatyf by ús oan!

Kinne jo in persoan, organisaasje of groep dy ’t him it ôfrûne jier ynset hat foar de Fryske taal yn De Fryske Marren? En fine jo dat dy de Fryske Kultuerpriis 2022 fertsjinnet? Of wolle jo sels de Fryske Kultuerpriis yn ‘e wacht slepe? Mail dat dan nei communicatie@ defryskemarren.nl, t.a.f. Yde Wierda. Fansels is it fan belang dat jo derby sette werom’t dizze persoan, feriening of groep de priis ferstjinnet. Omdat de priis oer 2021 net útrikt is, dogge ynisjativen út dat jier ek mei. We binne benijd nei de oanmeldingen.

Tusken de Marren | Informatiebijlage van gemeente De Fryske Marren | december 2022 verschijnt maandelijks huis-aan-huis als bijlage van GrootdeFryskeMarren. Redactie communicatie gemeente De Fryske Marren, postbus 101, 8500 AC Joure, telefoon 14 05 14 E-mail redactie@defryskemarren.nl. Tekst Letterhuis, Esther van Opzeeland | gemeente De Fryske Marren.

Watersportondernemers

Een medewerker klikt op een link in een e-mail en opeens zijn al je gegevens gegijzeld. Of je bankrekening wordt geplunderd nadat je een gehackte site hebt bezocht. Is je bedrijf online niet goed beveiligd, dan kan het zomaar ten prooi vallen aan cybercriminaliteit. De gemeente helpt watersportondernemers daarom om zich hier beter tegen te weren.

Natuurlijk zijn het niet alleen bedrijven die te maken kunnen krijgen met cybercriminelen. Iédereen die zichzelf op digitaal gebied te weinig beschermt, is een makkelijk doelwit. Niet voor niets heeft de gemeente al jaren veel aandacht voor deze vorm van criminaliteit. Zo zijn er in De Fryske Marren sinds 2019 onder andere voorlichtingssessies georganiseerd om zowel inwoners als ondernemers te informeren over hoe zij het beste kunnen omgaan met cyberrisico’s.

“Toch focussen wij ons nu, bij het bieden van hulp om weerbaarder te worden tegen digitale criminaliteit, vooral op watersportbedrijven”, vertelt Ali Breimer, adviseur openbare orde en veiligheid bij de gemeente. “Het is gebleken dat cybercriminelen het naar verhouding vaak gemunt hebben op het MKB. De waterrecreatiesector is enorm belangrijk voor onze lokale economie en dat neemt als het aan ons ligt alleen maar toe – onze ambitie is om van De Fryske Marren de mooiste watersportbestemming van Fryslân te maken. Cybercrime mag daarin geen plek hebben.”

Gratis cyberscan

Om de strijd tegen cybercriminaliteit op te voeren, werkt de gemeente sinds kort samen met de MKB Cyber Campus uit Leeuwarden. Dit kennisen testcentrum op het terrein van cyberveiligheid ontwikkelt praktische

kennis en innovaties waarmee MKB-ondernemers hun digitale weerbaarheid kunnen vergroten. Voor de watersportbranche heeft de MKB Cyber Campus een specifieke cyberscan gemaakt. Deze scan, die bestaat uit een digitale vragenlijst, is volledig gericht op de cyberrisico’s die zich in deze sector het meest voordoen. Het doel ervan is om een watersportondernemer inzicht te geven in zijn of haar huidige situatie: hoe goed of slecht is het bedrijf beschermd tegen cybercriminaliteit?

Het laten uitvoeren van zo’n cyberscan is gratis en kost weinig moeite. Op afspraak komen enkele medewerkers van de MKB Cyber Campus bij een ondernemer langs en helpen om de vragenlijst in te vullen. Ali: “In de ongeveer twintig minuten dat dit in beslag neemt, is direct winst te behalen. De kans is groot dat er bedreigingen en mogelijke zwakke plekken ter sprake komen waar binnen

het bedrijf nog niet eens aan was gedacht.” De MKB Cyber Campus stuurt de ondernemer daarna een rapportage met de belangrijkste resultaten en tips voor verbetering. Hiermee is vervolgens een stappenplan op te stellen.

Pilot met Rufus aan het Water Vóór het aanbieden van de scan aan heel de watersportbranche van De Fryske Marren, wilde de gemeente er eerst een goed beeld van hebben. Begin oktober is daarom een pilot gedraaid met watersportbedrijf Rufus aan het Water uit Broek. Eigenaar Wim Driessen is er zeer over te spreken. “De vragen die mij werden gesteld, waren helder geformuleerd en makkelijk te beantwoorden. Voor een groot deel had de scan betrekking op cyberrisico’s waar wij ons al tegen hadden gewapend. Toch kwamen er wat verbeterpunten aan het licht. Een voorbeeld: om onze hoofdcomputer te gebruiken, hoefde je niet in te loggen. Ons werd dit afgeraden, omdat het ons

systeem kwetsbaar maakt. We hebben dat toen meteen aangepast.”

“Binnen een week na uitvoering van de scan ontvingen wij het rapport van de MKB Cyber Campus”, vervolgt Wim. “Daarin vonden we een aantal concrete, praktische tips om onze cyberveiligheid naar een hoger niveau te tillen: maatregelen die niet veel geld kosten, maar ons wel een hoop ellende kunnen besparen. Daarnaast werden ons nuttige links gestuurd, bijvoorbeeld naar websites waar we benodigde applicaties konden vinden. Ik ben er blij mee; we leven in een tijd waarin de technologische ontwikkelingen

Kijk voor het actuele gemeentenieuws op: www.defryskemarren.nl Kijk voor het actuele gemeentenieuws op: www.defryskemarren.nl

- ALI‘Ons hoofddoel wis het creëren van meer bewustwording’

- WIM‘Er kwamen wat verbeterpunten aan het licht’

Ali Breimer

digitaal weerbaarder

PAS OOK OP VOOR ONDERMIJNING!

Naast cybercrime is er nog een tweede vorm van criminaliteit die in de watersportsector vaker dan gemiddeld voorkomt en waar de gemeente ondernemers voor waarschuwt: ondermijning. Jachthavens, botenverhuur-bedrijven en bootstallingen staan erom bekend dat ze hier extra kwetsbaar voor zijn. Dit komt doordat veel van deze bedrijven in het buitengebied zijn gevestigd. Criminelen die misbruik willen maken van een bedrijf, hebben over het algemeen een voorkeur voor ondernemingen waar minder zicht op is.

Onder ondermijning valt bijvoorbeeld het witwassen van zwart geld, door het fictief verhogen van de omzet van een bedrijf. Dit zorgt ervoor dat iemands onderneming zelf bij criminele activiteiten betrokken raakt. Ook kan het gebeuren dat je als ondernemer veel geld aangeboden krijgt voor het gebruik van een loods, schuur of andere bedrijfsruimte. Die ruimten worden vervolgens mogelijk ingezet voor drugspraktijken, zoals het telen van hennep en het maken van synthetische drugs in een drugslab – meestal XTC, speed of GHB.

De risico’s in zulke situaties zijn niet te onderschatten. Denk aan geweld, bedreiging of schade aan je pand. Bovendien ben je juridisch aansprakelijk voor strafbare feiten die binnen jouw bedrijf gepleegd zijn. Met een beetje pech wordt je pand gesloten en je vergunning ingetrokken. Wees als ondernemer dus altijd op je hoede voor dit soort criminele activiteiten!

razendsnel gaan, ook voor wat betreft cybercriminaliteit. Als ondernemer kun je op dit terrein dan wel wat hulp van experts gebruiken.”

Kick-off en communicatiecampagne

Het startsein voor het aanbieden van de cyberscan was de kick-off die op 8 december plaatsvond bij Rufus aan het Water. Tijdens dit persmoment benadrukte burgemeester Fred Veenstra het belang van weerbaarheid van de watersportsector tegen criminele activiteiten. Aan watersportondernemers in De Fryske Marren had de gemeente inmiddels een brief gestuurd met uitleg over de scan en over hoe zij die kunnen aanvragen. Ali: “Het begrip watersportbranche hebben wij hierbij breed opgevat. Het zijn niet alleen ondernemingen als jachthavens, botenverhuurbedrijven en zeilscholen die een brief hebben ontvangen. Ook bedrijven op het gebied van botenbouw, -onderhoud en -reparatie nodigen wij uit om de cyberscan te laten uitvoeren.”

Om zoveel mogelijk watersportondernemers te bereiken, zet de gemeente de komende tijd allerlei communicatiemiddelen in, zoals social media, promotiefilmpjes

en mailingen. Hierbij wordt de samenwerking gezocht met HISWARECRON, de branche-organisatie voor watersport-bedrijven. Daarnaast worden bewustzijns-sessies, webinars en evenementen georganiseerd waar ondernemers uit de doelgroep deel aan kunnen nemen.

“Bij dit alles blijft ons hoofddoel hetzelfde: het creëren van meer bewustwording van bedreigingen waar je in de waterrecreatiesector mee te maken kunt krijgen”, zegt Ali. “Zo kunnen we daar met z’n allen een sterke vuist tegen maken en kunnen bedrijven in deze branche zich verder vooral bezighouden met één ding: recreanten mooie watersportervaringen bieden.”

Bent u watersportondernemer en wilt u meedoen aan een gratis bewustzijnssessie over cyberrisico’s? Ga dan naar www.mkbcybercampus.nl/watersport

Hout stoken? DOE HET VERSTANDIG!

Voor veel mensen is een houtkachel of open haard ’s winters een echte sfeermaker. Nu de energieprijzen zijn gestegen, lijkt hout stoken bovendien een slim verwarmingsalternatief. Helaas is de rook die vrijkomt als je hout stookt ongezond voor jezelf en jouw omgeving. Goed s token beperkt overlast.

Hout stoken is populair. “Foaral yn ‘e wintermoannen fine in soad minsken it smûk om thús de houtkachel of iepen hurd oan te stekken of yn ‘e tún by in fjoerkoer te sitten”, zegt Cor Schotanus, beleidsmedewerker milieu en duurzaamheid bij gemeente De Fryske Marren. “Sûnt de enerzjykrisis kieze hieltyd mear minsken foar ferwaarmjen mei in houtkachel.” Hout stoken is misschien sfeervol, maar heeft ook nadelen. Eén nadeel is dat een groot deel van de warmte via de schoorsteen je huis verlaat. Niet echt duurzaam dus.

Ongezonde lucht

Het grootste nadeel van hout stoken is dat houtrook erg ongezond is. “Net allinne foar dysels as stoker, mar ek foar dyn omjouwing”, vertelt Cor. “De reek fan in houtfjoer befettet nammentlik skealike stoffen, lykas fynstof, kankerferwekkende koalwetterstoffen en koalmonokside. Dat soarget foar net sûne lucht. Bûten, én yn dyn eigen hûs.” Iedereen heeft daar last van, maar mensen met een longziekte (astma, COPD, bronchitis), ouderen en kinderen nog veel meer. Zij krijgen meer en eerder gezondheidsklachten door de rook, zoals hoesten en benauwdheid. “Net elk wit dit”, zegt Cor. “Dochs is it goed om dêr oan te tinken as je hout stoke wolle.” Daarnaast kan de geur van houtrook overlast veroorzaken bij buren en omwonenden. Het kan tot hoofdpijn, misselijkheid, slaapklachten

en vermoeidheid leiden. Ook zorgt houtrook voor roetneerslag.

Stook verstandig of stook niet Gemeente De Fryske Marren verbiedt het stoken niet, maar wil inwoners wel bewustmaken en informeren. “Kies je ervoor om hout te stoken? Doe het dan verstandig ”, aldus wethouder Irona Groeneveld. “Onze belangrijkste boodschap is dat het voorkomen van gezondheidsproblemen en overlast als gevolg van houtrook begint bij goed stoken. Het maakt namelijk veel uit hoe en wanneer je stookt. Als je goed stookt, verminder je de uitstoot van schadelijke stoffen en beperk je overlast.”

Maar wat is goed stoken? “Dat begjint al foardat men it fjoer oanstekt”, legt Cor uit. “Let op it waar. By wynstil of dizich waar bliuwt de reek lang hingjen yn de omjouwing. Net sûn en net noflik foar dyn buorlju. Foardat je stoke, is it dêrom tûk om earst de stookwizer te rieplachtsjen op stookwijzer.nu.”

Beperk de uitstoot van schadelijke stoffen met deze 8 tips

1. Ga je hout stoken? Check dan eerst de Stookwijzer op stookwijzer.nu

2. Stook alleen droog hout. Komt het hout van buiten? Laat het binnen dan eerst acclimatiseren en op (kamer) temperatuur komen.

3. Stook geen geïmpregneerd of geverfd hout. Ook gelijmd hout, zoals spaanplaat, vlokkenplaten en laminaatvloeren, hoort niet in de haard of kachel. Papier en karton verbranden is verboden – dat veroorzaakt veel rook en vliegas.

4. Volg de instructies bij de kachel of haard voor het aansteken van het vuur.

5. Laat de schoorsteen minstens één keer per jaar goed vegen.

6. Zorg voor volledige luchttoevoer. Laat het hout dus niet smoren én laat een houtvuur vanzelf uitbranden.

7. Houd ventilatieroosters tijdens het stoken open.

8. Controleer regelmatig of je goed stookt. Een goed vuur heeft gele, gelijkmatige vlammen en er komt bijna geen rook uit de schoorsteen.

Hoge temperatuur Goed stoken betekent ook dat je op hoge temperatuur stookt, adviseert Cor. “Soargje dat de kachel gau baarnt en lit it fjoer net ‘smoare’. It hout ferbrânt dan net folslein, wêrtroch ‘t der ekstra in soad skealike stoffen en stank frijkomme kinne.”

Ook belangrijk: gebruik alleen droog, schoon en ongeverfd hout dat goed droog is. Cor: “Minsken sjogge in houtkachel soms as in allesbranner dêr ‘t se allerhanne ôffal yn kwyt kinne. Mar je wolle net witte hoefolle giftige stoffen der dan yn je húskeamer en yn de bûtenloft komme. Koartsein: wolsto stoke? Doch it goed!”

Bronnen: rivm.nl en milieucentraal.nl Op deze websites vindt u nog meer tips en informatie over het stoken van hout.

Kijk voor het actuele gemeentenieuws op: www.defryskemarren.nl Kijk voor het actuele gemeentenieuws op: www.defryskemarren.nl

‘Houtreek is net sûn foar dysels en dyn omjouwing’

- IRONA‘Kies je er toch voor om hout te stoken? Doe het dan verstandig’

Cor Schotanus

Wethouder Irona Groeneveld

IJSWEGENCENTRALE SKARSTERLÂN IS OP ZOEK NAAR VRIJWILLIGERS

IJswegencentrale Skarsterlân (IJWC) is een organisatie die zich bezighoudt met het bevorderen van de veiligheid op het ijs en voor het stimuleren van de schaatssport op natuurijs. Op vaarten, kanalen en meren in gemeente De Fryske Marren.

Om dit mogelijk te maken verricht de IJWC de volgende activiteiten:

• Controle van het ijs op dikte en betrouwbaarheid.

• Uitzetten van banen.

• Afzetten van wakken en gevaarlijke plekken.

• Sneeuwvrij maken van de banen.

• Aanbrengen van klûnvoorzieningen.

• Plaatsen van bewegwijzering op het ijs.

• Organiseren van schaatstoertochten (o.a. zevenwoudentocht).

• Verzorgen van publiciteit voor schaatstoertochten.

• Adviseren van burgemeester over veiligheidsaspecten bij het verlenen van vergunningen voor evenementen op het ijs van vaarten, kanalen en meren.

Bovenstaande activiteiten worden altijd door vrijwillige medewerkers van de IJWC uitgevoerd.

In gemeente De Fryske Marren zijn een drietal IJswegencentrales actief. Vanuit Gaasterlân - de stichting ijswegencentrale Gaasterland en omstrekenen vanuit Sleat de IJswegencentrale Sloten.

De ijswegencentrale vanuit Joure, in de oude gemeente Skarsterlân, is al enige jaren niet meer actief en wil nu een doorstart maken. Zodat ook in dit gebied van De Fryske Marren in de toekomst op de vaarten, kanalen en meren veilig kan worden geschaatst.

Informatieavond op 12 januari 2023

Gezamenlijk met vrijwilligers of belangstellenden wordt er op donderdag 12 januari 2023 om 20.00 uur een informatieve avond georganiseerd met de oud voorzitter van de Elfstedentocht: Henk Kroes samen met de IJsmeester van de Friesche IJsbond: Sytse Kroes. Deze bijeenkomst wordt gehouden op de gemeentewerf in Joure (Handelswei 9). Aan de hand van hun ervaringen kunt u zien en horen wat voor belangrijke taak de IJswegencentrale heeft op het natuurijs in De Fryske Marren.

Aanmelden als vrijwilliger?

Lijkt het u leuk om gezamenlijk met een grote groep vrijwilligers actief de banen op de vaarten, kanalen en meren in voormalig Skarsterlân veilig te houden? Meld u dan aan als vrijwilliger, via de mail ijwc.skarsterlan@outlook.com

Schaatsen op de Luts

Met een blij gevoel blikken voorzitter Ruurd Wierda, secretaresse Rinkje Haga en Lies Pa ques van de activiteitencommissie terug op een zeer geslaagde activiteit. “Om half elf was er koffie met wat lekkers erbij”, vertelt Ruurd Wierda. “Daarna was er een muzikaal optreden van Trio Sjanz.” “Ze deden er een leuk spel bij”, vult Lies Paques de voorzitter aan. “Op iedere tafel konden onze gasten met een dobbelsteen gooien. Hun worp bepaalde het liedje dat werd gespeeld.”

Rinkje Haga: “Tussen de middag hebben we met elkaar stamppot gegeten; er was zuurkool, hutspot en boerenkool, met spek jes. Natuurlijk ontbrak ook de rookworst niet. Het toetje was uitstekend verzorgd door het dorpshuis. ’s Middags was het tijd voor verzoeknummers. Deze liepen uiteen van Elvis, Rob de Nijs tot Friese liedjes. Alle gasten konden meezingen. Het werd een vrolijk samenzijn. Rond half vier konden wij deze dag met een goed gevoel afsluiten.”

PLEZIERTOCHT MET RONDVAARTBOOT

De Zonnebloem Balk en omstreken is een onderdeel van de Nationale Vereniging De Zonnebloem. Deze vereniging wil mensen een steuntje in de rug geven om deel te kunnen blijven nemen aan het maatschappelijk leven en wordt helemaal door vrijwilligers bestuurd. Dat geldt zowel voor de plaatselijke als voor de regionale afdelingen. En zelfs ook voor het landelijke bestuur. Door het hele land houden tien duizenden vrijwilligers zich bezig met het organiseren van leuke activiteiten. Er is veel meer mogelijk dan je denkt, is een van de motto’s. Op alle niveaus krijgen de vrijwil ligers professionele ondersteuning van het Nationaal Bureau in Breda.

“Voorheen organiseerden wij een keer in de maand een lezing, bijvoorbeeld over de natuur, een boekbeschrijving of een reis. Tijdens de coronaperiode was dit lastig, maar inmiddels pakken we de draad weer op”, vertelt Lies Paques. “Ieder jaar is er een feestmiddag voor onze gasten. Dat de mensen elkaar ontmoeten en met elkaar kunnen praten is het meest belangrijk, zo is onze ervaring. Ook voor de pleziertocht met een rondvaartboot, die wij graag organiseren, is altijd veel animo. Dan gaan er ook wel bedlegerige mensen mee. Voor hen zijn er dan speciaal verpleegkundigen aanwezig.”

31 VRIJWILLIGERS

“Veel vrijwilligers zetten zich iedere keer belangeloos in”, spreekt voorzitter Ruurd Wierda zijn waardering uit. “Daar zijn wij heel blij mee. Wij zijn dankbaar voor de financiële bijdragen die we ontvangen vanuit verschillende kanalen, waaronder de jaarlijkse landelijke zonnebloemloten. Zij maken het mogelijk dat wij de activiteiten goed kunnen organiseren. Ons gebied is opgedeeld in wijken waar de vrijwilligers de contactpersonen zijn. Zij kennen de

mensen en brengen ook bezoekjes aan hen. Ook samen winkelen of een terrasje pakken, stellen de gasten van De Zonnebloem vaak op prijs. En dat is ook heel goed mogelijk.”

“Wij kunnen in Balk en omstreken reke nen op de trouwe steun van maar liefst 31 vrijwilligers”, weet Rinkje Haga. “Dat is heel fijn. Natuurlijk kunnen we altijd extra hulp gebruiken. We zouden graag een aantal jonge mensen aan onze enthousiaste groep toe willen voegen. Ik heb net van de landelijke organisatie te horen gekregen dat we gebruik mogen maken van de Stichting Museum Plus Bus. Daarom kunnen we met een aantal gasten een bezoek brengen aan het Joods Historisch Museum Amsterdam. En zo komt er steeds iets nieuws op onze agenda.”

PRACHTIG WERK

Ruurd Wierda: “Onze drijfveer is dat we iets voor de mensen willen betekenen. Dat

geldt voor ons allemaal. Als je de mensen ziet stralen en genieten of later de positieve reacties hoort… Ja, daar doe je het voor. Het is dankbaar werk. En vrijwilligers hoeven echt niet bij elke activiteit klaar te staan. Wij zijn bij ieder evenement blij met een extra paar handen. Mensen, die niet vaak de deur uitgaan iets aanbieden waar ze naar uit kunnen kijken, waar ze van kunnen genie ten en waar ze met een blij gevoel aan terug kunnen denken,

dat is toch prachtig werk?”

Samen koffiedrinken, bijkletsen, heerlijk eten, zingen, dansen en zelfs de polonaise lopen. Het kon allemaal tijdens het stamppotbuffet, dat op woensdag 2 november werd georganiseerd door de Zonnebloem Balk en omstreken. Met Dorpshuis De Bining in Sondel als perfecte locatie genoten alle aanwezigen van een zeer gezellig samenzijn.

# FACE TO FACE HANS KEMPERMAN

fotografie JOHAN BROUWER tekst RICHARD DE JONGE

Een leven lang tussen de menselijke resten “Het is me in mijn kop geslagen”

Als prosector anatomie was Hans Kemperman (76) uit Terherne onder andere betrokken bij de vliegrampen van PanAM, van Surinam Airways, bij de Bijlmerramp en kreeg hij landelijke bekendheid als kroongetuige in de hoofdenaffaire van Brandpunt. Zijn werkzaamheden bestonden voornamelijk uit het balsemen van lichamen en het helpen identificeren van (lichaamsdelen van) overledenen. Later deed hij ook snelwegruimingen en grafruimingen. Meer dan vijftigduizend stoffelijke overschotten gingen door zijn handen. “Ik werd heel eigen met de doden”, zegt hij, en: “Als de nabestaanden huilden, had ik mijn werk goed gedaan.”

Een leven lang tussen de menselijke resten…. Dat is hem op zijn zachtst gezegd niet in de koude kleren gaan zitten. En wel zo dat hij lange tijd niet meer kon functioneren en zijn vaste baan eraan gaf. Zelfs nu hij met pensioen is, hebben al die ontledingen hem zo in de war gebracht dat hij PTSS heeft en onder behandeling is van psychologen. Wij zochten Hans Kemperman op in Terherne waar hij in zijn atelier aan het water anatomische preparaten boetseert.

STOFFELIJKE OVERSCHOTTEN

MEE NAAR HONG KONG

“Door de vliegrampen ben ik uit mijn vak geraakt. Ik was tijdelijk uitgeschakeld, geestelijk”, vertelt Kemperman. “Toen heb ik een doorstart gemaakt en ben ik in 1994 voor mezelf begonnen. Wel in dezelfde branche. Tot mijn pensioen heb ik eigenlijk alles vol gemaakt.”

Een belangrijk onderdeel van zijn werkzaamheden bestond uit het ruimen en opschonen van begraafplaatsen waarvan de grafrechten verlopen waren. Vooral de laatste twaalf jaar van zijn loopbaan werkte hij veel voor het Gerechtelijk Laboratorium en voor lokale politiediensten. Hoofdzakelijk in het zuiden van het land.

Een leuke herinnering heeft hij aan een Chinese restauranthouder. “Die wilde de stoffelijke overschotten van zijn overleden familieleden meenemen naar Hong Kong. Ik heb er 24 opgegraven. Door heel Nederland. Ik moest op een gegeven moment het eindbedrag bij hem ophalen. Was iets van een halve ton. Afgesproken in zijn restaurant. Ik tellen, hij zat aan een andere tafel te eten. Was het teveel. Ik nog eens tellen. Weer teveel en wel duizend euro. Ik dat tegen hem zeggen. Bleek dat ie me op de proef had gesteld. ‘We delen het verschil’ zei hij.

Vanuit mijn woonplaats Woerden werd ik er bij grote ongelukken altijd bij geroepen. Voor de KLPD deed ik alle grote snelwegruimingen. Stoffelijke resten ruimen onder toezicht van de politie. Maar ze belden me ook bij springers. Als iemand voor de trein was gesprongen, dan liep ik langs de spoorlijn,

haalde ik alle brokstukken op. Ik heb het meegemaakt met een optrekkende trein in Woerden dat er een Mini tussen de wielen zat. Dan ging ik als enige in die Mini het stoffelijk overschot bergen. Ik werd heel eigen met de doden.”

THE ELEPHANT MAN

“Ik heb iemand gehad die dezelfde ziekte had als The Elephant Man met de vraag of ik die wilde opknappen. Dat heb ik met bevende handen gedaan. Of een springer die op de neus van de trein terecht was gekomen. Daar was een zak met aardappelen van over. Dan was ik een hele dag in mijn uppie zo’n overledene aan het fatsoeneren. Bij de identificatie en confrontatie stond ik in een andere kamer te luisteren. Als de nabestaanden huilden, had ik mijn werk goed gedaan.

Door mijn werk heb ik de hele wereld gezien. Ik heb van ’72 tot ’80 als consulent op de Nederlandse Antillen advies mogen geven. Vaak ook in Suriname geweest. Dat was mijn band ook toen met die vliegramp. Daarvoor was ik bij de ramp op Tenerife. Bijna zeshonderd doden. Dat was een thuiswedstrijd, mocht ik elk weekend naar huis. Dat was in Suriname niet. Daar heb ik vier weken gezeten. We mochten helemaal geen contact hebben met thuis. Alleen op zondag even naar huis bellen.

Dan stond je net zo hard te grienen als de rest. Dat is later in mijn kop geslagen.

Ik loop nog steeds bij de psychologen. Ik heb elke twee weken een behandeling.”

“SPIEREN ZIEN TREKKEN”

Dan zegt hij, aangedaan: “Als je jong bent, verplaats je je gevoelens. Je ziet een geboorte- en een einddatum en denkt: ‘Dat is nog ver van me weg’. Maar nu is het heel dichtbij. Dat is niet gemakkelijk.

Ik ben zo dicht bij de dood geweest, ik heb de spieren zien trekken. Dat je nog de laatste zenuwschok ziet. Dan krijg jij van je meerdere de opdracht het lijk zo vers mogelijk te conserveren, want dan is er veel mee te doen. Ze zijn dan al dood natuurlijk, maar je krijgt ze warm binnen.

Dan trek je aan het lijk en hoor je de laatste zucht. En bij weekenddiensten ben je altijd alleen, hè. Dat zijn enge dingen.

Ik had af en toe wel uittredingsgevoelens, dan zag ik mezelf en dacht ik: ‘Ik moet hier weg, dit komt me te na’.

De mensen die dat niet voelen, zijn vieze mensen. Met zulke mensen wil ik niet praten. Dat ze tegen je zeggen van: ‘Joh, dat is toch een dooie, haal die hersens er even uit’. Want ik werkte ook voor de Hersenstichting. Als vrijwilliger.”

ACHTER IN EEN AUTO BEROOFD

Bhopal was zijn meest aangrijpende ervaring, vertelt Hans Kemperman.

In 1984 ontsnapte veertig ton methylisocyanaat uit een bestrijdingsmiddelenfabriek, hetgeen duizenden mensen het leven kostte. “Het was een zooitje. Grote bulldozers die mensen op een hoop veegden, kerosine eroverheen en de fik er in. Aangrijpend. Enorm aangrijpend. Ik was daar voor mijn werk toen het gebeurde. Ik kocht voor alle universiteiten de skeletten in. Dan kwam je op de meest gevaarlijke plekken.

Ik ben achter in een auto beroofd van alles wat ik aan en bij me had. Op mijn onderbroek na. Ik maakte in die tijd ook radiopresentaties voor de VPRO, RVU en KRO. Dan ging je echt ondergronds. Ik ben echt bang geweest. In achterbuurten gedacht: ‘Sraks steken ze een mes in mijn donder’. Dat waren reizen die onder je huid gingen zitten. Dan liep je daar in Calcutta, twee koppen groter dan de deinende massa links en rechts naast je. In hun ogen was je een witte kakkerlak. Nu ik daarop terugkijk denk ik: ‘Jeetje, jongen, dat je dat allemaal geflikt hebt’. Ik ben achttien keer in India geweest. Ik was een jonge hond, zag het gevaar niet, maar ik zou het nu niet meer doen.”

‘WIJ ZOEKEN JOU’

Als jonge jongen begonnen in het Tropeninstituut in Amsterdam kwam Hans Kemperman via het Zoölogisch Museum terecht bij het Landesmuseum

Für Naturkunde in Münster waar hij de preparatorum opleiding volgde. “Daar kwam ik in een heel hard regime. Niet gewoon een vogelpreparateurtje; we maakten hele grote objecten. Voor de verkoop aan andere musea. Ik was

pas zeventien en werd daar in het diepe gegooid. In ’66 heb ik daar mijn eindexamen gedaan, staatsexamen. Toen kreeg ik bij de universiteit van Bochum een baan aangeboden als hoofd zoölogische collectie en moest ik ook voor alle lesmateriaal zorgen. Werd er op een geven moment op mijn deur geklopt door iemand die zich voorstelde als mijn collega. Hij was van de medische faculteit en zei: ‘Ik krijg morgen mijn eerste lijk; heb jij snijgereedschap?’ Eigenlijk diezelfde dag ben ik hem gaan helpen met het balsemen van dat lijk. Dat pakte me wel, dat vond ik erg interessant.

Ik heb een tijdlang stage gelopen bij het Gerechtelijk Laboratorium in Düsseldorf: sectie verrichten, helpen ontleden, schedels uit hoofden halen van doodgeschoten mensen. Je had in die tijd de IRA die aanslagen pleegde op Engelse legerkampen in Duitsland. Moest ik schedels weer in elkaar zetten zodat die als bewijs konden dienen in de rechtbank. Eens in de maand mocht ik naar huis. Op een keer zat er tegenover me een man die me steeds aanstaarde. Hij vroeg me waarom ik medische boeken las. Ik vertelde dat ik de studie vergelijkende anatomie deed in Bochum. Hij gaf zijn kaartje: professor Moll van de Rotterdamse universiteit, afdeling ontleedkunde. ‘Wij zoeken jou’, zei hij. Zo ben ik in Nederland terecht gekomen. Dat heb ik gedaan tot mijn vertrek in 1994.”

ANATOMISCHE PREPARATEN BOETSEREN

“Mensen kunnen zich dat niet voorstellen. De aantallen overledenen die ik in mijn handen heb gehad. Dat durf ik niet te vertellen, hoeveel dat er zijn. Ik kreeg er gemiddeld drie per dag en dat een loopbaan lang. Of ik achteraf misschien voor iets anders had moeten kiezen? Ik ben in dit werk gegroeid. Heel anders dan bijvoorbeeld een begrafenisondernemer. Die nemen het vaak over van hun vader of moeder. Er is niet gevraagd of ik het wilde. Toen ik in Duitsland woonde heb ik tussendoor in Essen nog de kunstacademie gedaan. Ik maak nog steeds anatomische preparaten, die boetseer ik. Heerlijk om te doen.”

Het gourmetstel wordt weer van zolder gehaald en de kersthits draaien non-stop. We zijn druk bezig met hoe we de kerstdagen gaan vieren, maar niet met waaróm we kerst vieren. Tijdens de kerstdagen ontmoeten gelovigen wereldwijd elkaar in de kerk om de geboorte van Jezus Christus te vieren. Hoe? De kerken in Joure vieren dit op bijzondere manieren en met veel aandacht voor elkaar. Nieuwsgierig? Je bent welkom!

MEER OOG VOOR ELKAAR

“De kinderen zijn al druk aan het oefenen voor de kerstmu sical”, vertelt Christien Ferrari, predikante van de Protestantse Gemeente Joure. “Ieder kind mag zijn wie hij/zij is. Hoe ga je daarmee om in een samenle ving waarbij polarisatie en naar de ander wijzen aan de orde van de dag is? We verharden en beseffen steeds minder wat het met de ander doet. We zien wel de splinter in het oog van de ander, maar niet de balk in ons eigen oog”, haalt predikante Ferrari een Bijbelse passage aan. Het thema van de kerstnachtdienst luidt: ‘Wees niet bang’. In het kerstverhaal klinkt dit heel vaak: wees maar niet bang. “Laat angst niet overheer sen, maar geef het een plek. Met de jeugd bereiden we dit voor door erover te praten, samen te eten én samen te schilderen”, besluit predikante Ferrari.

ADVENTSKALENDER XXL

Op de gevel van het kerkgebouw van de Doopsgezinde Gemeente aan de Midstraat in Joure hangt een mega-adventskalender. “De periode van advent is de weg naar kerst”, vertelt dominee Cor Nijkamp. Bij de adventskalender hoort een boekje, met elke dag een gedachte, een verhaal of een gedicht. De Doopsgezinde Gemeente in Joure wil graag verbindend zijn, in het bijzonder in de kerstperiode. “In een wereld waarbij bijvoorbeeld kwesties als nepnieuws en de oorlog in Oe kraïne het dagelijkse le ven beïnvloedt, is het belangrijk te vertrouwen op je eigen gezon de verstand”, vindt Nijkamp “We hebben elke maand een ander thema. In de maand december is het thema ‘Wat geef je door?’ Kerst is het feest van licht, dus deel je licht en geef de goede boodschap aan elkaar door.”

JE KUNT ALTIJD IETS BETEKENEN VOOR EEN ANDER

Volgens pastor Annie Schothorst-Vos van de Katholieke kerk in Joure is onze maat schappij erg ‘ik-gericht’ gewor den. Er is nood aan verbonden heid en solidariteit. “De wereld problemen zijn te omvattend en kun je niet alleen oplossen, maar dichtbij in je eigen omgeving kun je wel veel doen. Even omkijken naar de ander, een bezoekje, een telefoontje kan al genoeg zijn. Op deze manier kun je het licht van kerst en de liefde van God overbrengen aan de ander. God is in Jezus immers ook mens geworden om in onze nabijheid te kunnen zijn, omdat God ons allen liefheeft”, zegt pastor Schothorst. Naast de diensten hebben de meeste kerken rond de kerst dagen een kerstpakkettenactie en verzamelen ze D.E.-punten voor de Voedselbank.

VOOR IEDEREEN, WIE JE OOK BENT

“Van een avond over omgaan met rouwende naasten tot een cabaretvoorstelling, we zijn als gemeente De Brug klein, maar divers”, begint Ruurd Walinga, voorganger en pastoraal mede werker bij de Vrije Evangelische Gemeente in Joure. “Jezus kwam op de wereld voor iedereen, ongeacht wie je bent.” Volgens Walinga zijn christenen geen verslagen mensen. “We vieren dat we een hoopvolle toekomst tegemoet gaan. Kerst is het feest van licht, hoe donker de dagen ook zijn.” Onlangs ging een Congolese statushouder nog voor in een dienst van deze gemeente. “Gevlucht uit eigen land, oorlogsslachtoffer en nu lid van onze gemeente. In zijn eigen taal vertelde hij zijn verhaal, vertaald door zijn kinde ren. Vol vuur en enthousiasme”, vertelt Walinga. “Onze gemeente is een gemêleerd gezelschap, van jong tot oud. Afkomst doet er niet toe en tijdens de kerstdiensten zal ieder zijn steentje bijdragen.”

TEKST YNTE DRAGT // FOTO’S KERKEN JOURE

Bouwe Krol en Brant Bruinsma ‘Wij zijn er trots op om bij Empatec te werken’

Bouwe Krol (1963)

zaam

bij het bedrijf waar ze via Empatec gedetacheerd zijn. De mannen hebben ook alle twee al een lange historie bij de voorlopers van Empatec.

Bouwe werkte eerst bij een loonbedrijf. “Daar was ik niet meer nodig en toen heb ik na twee jaar aangeklopt bij de Sociale Dienst.” Hij werkt achtereenvolgens in een bloemenkas, in het witlof en daarna in een rozenkwekerij. Alle drie al voorlopers van Empatec. Bij de rozenkwekerij werkte hij als voorman en gaf leiding aan ongeveer 80 medewerkers. “Ik heb daar een aantal cursussen voor gevolgd. Eerst meewerkend voorman, toen voorman en ook nog assistent-werkleider.” Bouwe is overigens een liefhebber van Thais eten. “Ik ben getrouwd met een Thaise”, lacht hij.

Opruimen is leuk Brant gaat met 17 jaar van school af en gaat werken bij Noardergea (voorloper Empatec) in de plantsoenen. “Bij heel veel gemeenten waren we verantwoordelijk voor het groenonderhoud. Daar hoorde ook asfalteren en egaliseren van paden bij en opruimwerkzaamheden.” Daarna draait hij kantinediensten en werkte hij in de catering. Als Brant kan opruimen is hij in zijn element. “Dat is gewoon heel leuk werk en je hebt eer van je werk. Ik werd daar helemaal blij van.” Het werken in de kantine heeft hij tot 2014 gedaan. “De laatste twee jaar waren minder leuk.” Daarna kan hij aan de slag bij Smeding. “Ik zou hier maar tijdelijk, drie maanden, werken.

Ik vond het hier gezellig en leuk.” Later wordt hij vanuit Empatec gedetacheerd bij Smeding.

Afgelopen april vierde Brant zijn 40-jarig jubileum. “Daar ben ik heel trots op.” Brant, is in zijn vrije tijd te vinden op de kermis. “Ik ben een echte kermisfan.”

Samenwerken

Zowel Bouwe als Brant genieten van hun werk bij Smeding. Ze zijn verantwoordelijk voor het sorteren van verschillende soorten maten kratten aan de lopende band en het stapelen op pallets.

“We doen het als groep met elkaar”, zegt Bouwe die de groep van tien tot veertien man aanstuurt. “Het is mooi, schoon en droog werk”, zegt Brant. “Ik hoef niet meer in de buitendienst.”

De mannen worden begeleid door jobcoach Maria van der Molen. “Zij begeleidt ons en we kunnen met al onze vragen bij haar terecht.”

De mannen zijn ongelooflijk trots op Empatec. “Het is een heel innoverend bedrijf met veel mogelijkheden. Ze doen heel veel voor ons en wij verdienen hiermee ons eigen brood en hoeven onze hand niet op te houden.”

www.empatec.nl

De verzamelaar

Nederland is een land vol verzamelaars. Spaarden we vroeger als kind vooral speldjes, postzegels, sigarenbandjes, modelautootjes en stripboeken, tegenwoordig kun je het zo gek niet bedenken, of het wordt wel verzameld. Er is zelfs een website met alle mogelijke verzamelingen opgericht: lastdodo.nl. Daarnaast zijn er de echte groten, voor wie het huis soms te klein is om alle items te herbergen.

Deze maand: Ynte Kuindersma uit Joure

Hij zit overal in en is overal bij. “Een echte clubman”, zoals hij dat zelf zegt. Het meest bekend is Ynte Kuindersma (74) echter vanwege zijn Solexen. Zeg je Ynte Kuindersma, dan zeg je Solex en andersom. Maar de sympathieke oud-timmerman is ook in de ban van circussen en kermissen en dan vooral van het leven eromheen. Zijn moeder speelde hierin een belangrijke rol. Ook in zijn passie voor Solexen, trouwens. Een portret van een kleurrijke verzamelaar uit Joure.

“Goed een maand oud nam mijn moeder me mee naar de Jouster Merke”, steekt Ynte Kuin dersma van wal. “En toen is er wat gebeurd. Ik ben besmet. Besmet met de kermis. Ik ben helemaal gek geworden van kermissen en dat ben ik nog steeds. Ik heb sindsdien ook nooit meer een Jouster Merke gemist. Voor mij zijn dat topdagen.”

MET WAT MATEN DE KERMISSEN AF

“Ik heb altijd graag kermisexploitant willen worden. Maar ja, ik heb een erg aardige vrouw, ben ik erg wijs mee, want al 53 jaar getrouwd, en die zei: ‘Jongen, als jij het hele land door wil, ik vind het goed, maar ik blijf thuis.’ Gelukkig heb ik wat maten en daarmee ga ik alle kermissen af. In Nederland, maar ook in Duitsland, België, Frankrijk en zelfs Amerika waar mijn dochter woont. Door de jaren heen heb ik heel wat mensen van de kermis leren kennen en help ik met opbouwen en afbre ken. Daarom ben ik miniaturen gaan verza melen van alles wat kermis en circus is.”

OP DE SOLEX NAAR URK

Het gezin Kuindersma woonde in de Hasker veenpolder. Vader Kuindersma werkte bij het waterschap, moeder bij Douwe Egbers. Ynte: “Luxe hadden we niet. Mijn vader had een Be rini brommer, mijn moeder een Solex. Toen het vervoermiddel van de arbeider. Als in de zomer mijn ouders een weekje vrij hadden, gingen we een dag naar Urk, Mijn vader op zijn Berini en ik bij mijn moeder achter op de Solex. Dat was een wereldreis. Dat ik daar op het strand stond, daar heb ik nog foto’s van. Prachtig. Mijn moeder heeft die Solex jaren gehad. Als ze ’s avonds uit haar werk kwam, stond hij buiten en mijn taak was om hem in de schuur naast ons huis te zetten.”

Ynte glimlacht: “Dat gebeurde nooit zonder dat ik er een ommetje op maakte, natuurlijk. Toen ik zestien werd, kwamen er wat ande re hormonen om de hoek kijken en ging je natuurlijk niet op een Solex achter de meiden aan. Toen heb ik even een snelle brommer gehad. Een Batavus.”

“Nederlandse veel

Ynte Kuindersma heeft zijn bekendheid te danken aan de Solex. Andersom kent Solex – en dan vooral in het noorden - dankzij hem een enorme populariteit.

AOW

Eenmaal getrouwd was er een groepje on dernemers die het idee had om in Joure een Solexrace te houden. “Toen begon het bij mij ook weer te kriebelen. Ik vond een oude Solex bij een boer. Daar was weinig meer van over, en ik heb hem helemaal uit elkaar gehaald en weer in elkaar gezet.” En zo kon Ynte Kuin dersma meedoen aan het eerste Wereldkam pioenschap Solexracen.

Na een stuk of wat edities werd de Solexclub Altijd Onder Weg (AOW) opgericht, met Kuin dersma als grote animator en voorzitter. “We waren bijna elk weekend op pad. Vrijdagavond naar een dorpsfeest, zaterdag naar een ander en zondag weer ergens anders en soms een hele nacht sleutelen, want ze gingen ook kapot, natuurlijk. Het organiseren van die wereldkampioenschappen was bijna een dag taak. We hadden deelnemers overal vandaan. Ook uit het buitenland. En het moest vanzelf sprekend goed gebeuren, want het is wel oud spul waar je mee te maken hebt. We hadden ze ingedeeld in verschillende klassen.”

”Opbouwen van wiel tot koplamp, daar geniet ik enorm van”

en Brant Bruinsma (1965) zijn beiden werk-

bij Groente- en fruitgroothandel Smeding in Sint Annaparochie. Bouwe is voorman en Brant is medewerker

Nederlandse Solexen zijn beter dan de originele”

“Die racerij was natuurlijk maar een bijzaak, maar we verdienden er wel leuk geld mee. Elk jaar was er op Heremastate een groot muziekfestival met bands als BZN, Golden Earring, of Normaal. Normaal sloot altijd af met ‘Oerend Hard’. Vroegen ze ons of wij met een stuk of wat Solexen op het podium wilden staan mee swingen. Kregen we vijfhonderd gulden voor. Veertien dagen een indoor motorcross in Thialf. Normaal er weer bij en wij ook. Weer vijfhonderd gulden. Dat waren leuke instrooiers.”

niet te kijken”

De populariteit van AOW groeide tot on gekende hoogte. Klein probleem: er waren geen genoeg Solexen. De mazzel was dat ook de landelijke televisie de club in de gaten kreeg en kijkers als reactie hun oude Solexen aanboden. “Dan reden we met een vrachtwagen een route door Nederland en haalden we in een weekend zo vijftig van die dingen op. Als je bij ons een Solex kocht of je Solex wilde laten repareren, dan moest je ook lid worden van de club. We had den op een gegeven moment een kleine driehonderd leden. Nu zijn dat er nog ruim honderd.”

DE TIMMERMAN EN DE POLITIEK

Clubs en het dorp, het is zijn lust en zijn leven. Kuindersma is niet alleen voorzitter van de AOW, dezelfde functie bekleedt hij ook bij de plaatselijke ijsclub. Hij hanteerde 45 jaar lang de voorzittershamer bij het te genwoordige Lokaal FNV De Fryske Marren. Het zorgde ervoor dat Mark Rutte bij hem aan de keukentafel zat en Kuindersma een tegenbezoek bracht aan onze minister-pre sident in het Torentje.

Ynte Kuinersma: “Ik ben geen politieke man, maar wil wel graag weten wat er in mijn gemeente gebeurt. En zo kwam ik met de herindeling op een politieke avond waar hij sprak. Ze duwden me op een bepaald ogenblik de microfoon onder mijn neus en toen zei ik: ‘Ik ben timmerman, ik woon in een arbeiderswoning in een arbeiderswijk en ik zou het leuk vinden als u bij mij op de koffie komt zodat we onder vier ogen het een en ander kunnen bespreken.’

Drie dagen later gebeurde dat en ik ben een half jaar later met mijn vrouw samen op tegenbezoek geweest. Gegeten bij de Nieuwspoort en door hem ontvangen in het Torentje.”

WAARZEGSTER BLIJKT

HOUTEN PAARD

Het is tijd voor het bekijken van zijn collec ties. Dat begint al in de woonkamer met op een zijtafel miniatuur-Solexen van hout, ijzer, plastic in verschillende grootte en uit voeringen. Hij neemt het bezoek mee maar de zolder boven de werkplaats. Daar weet je niet waar je eerst of laatst moet kijken. Circuswagens van Circus Herman Renz, van het Chipperfields Circus, circustenten, minidraaimolens, draaiend rad, botsau to’s, posters, entreebewijzen, je kunt het zo gek niet bedenken. “Van alle auto’s heb ik ook nog het originele doosje”, zegt hij

“Ik heb altijd graag kermisexploitant willen worden”

niet zonder trots. “In het begin maakte ik de autootjes zelf, van hout.” Aan een wand de foto waarmee alles begon met daarop zijn moeder, beppe en de kleine Ynte in de kinderwagen. Ook een waarzegtent ontbreekt niet. Alleen blijkt de waarzegster een houten paard als we het rode velours gordijn opzij schuiven.

VAN PIETJE PUK TOT GERRIT

UITTENBERG

Het tweede deel van de zolder wordt ingenomen door de verzameling Solexen en alles wat daarmee te maken heeft.

Kuindersma wijst op een Hongaars model, gebouwd nadat de Fransen ermee ophiel den. En op een model zonder trappers, dat dus eigenlijk een motor is. De eerste snorbrommer, een mini-Solex met kleine wielen, ontworpen toen voor de brommer de helmplicht werd ingevoerd. De oudste uit 1948 toen het merk – bedacht door drie Frans ingenieurs – in ons land werd geïn troduceerd. Instructieboekjes, een testbank, maar ook een boekje van postbode Pietje Puk waarin een Solex staat, de hoes van een 45-toeren plaatje met daarop artiest Gerrit Uittenberg op een Solex en een verkeers boekje met Jan Klaassen waarin de juf op een Solex te zien is. Pothelmen, bekers die herinneren aan de wedstrijden.

“Dit was mijn blokje vroeger”, zegt Kuin dersma, wijzend. “Ik kon er 75 kilometer per uur mee.” Op een Solex? Hij moet lachen om de reactie van zijn toehoorder. “We hadden er bij die gingen 110 kilometer per uur. Mijn vrouw zat in de jury, die durfde soms niet te kijken.”

MET DE FRANSE SLAG

Solex heeft dertien verschillende typen uit gebracht van 45 en 49,9 cc. “De motortjes van de Solexen die ik heb, lopen allemaal. Er is niets aan gerestaureerd. Ze werd in licentie bij Van der Heem gebouwd. Die Nederlandse Solexen waren veel beter dan de oorspronkelijke; die zijn met de Franse slag in elkaar gezet”, grapt hij.

OP HET PODIUM BIJ NORMAAL

MET EEN VRACHTWAGEN DOOR NEDERLAND, SOLEXEN HALEN

“We hadden er bij, die gingen 110 kilometer per uur; mijn vrouw durfde soms

Bekendmakingen voorgenomen verkoop grond

Bekendmaking

Gemeente De Fryske Marren maakt hierbij bekend dat zij van plan is een perceel grond met houtopstanden, gelegen nabij de Murnserdyk in Mirns, te verkopen. Het gaat om een gedeelte van het kadastrale perceel gemeente Balk, sec e K, nummer 538 (deels) met een oppervlakte van circa 1.370 m2. Op aanvraag is een kadastrale kaart van het te verkopen perceel beschikbaar.

Redenen tot verkoop aan beoogde koper

Gemeente De Fryske Marren hee de volgende redenen om het perceel grond te verkopen aan de beoogde koper:

• het perceel grond grenst voor een deel aan een agrarische kavel die al bij de beoogde koper in eigendom is en;

• andere omliggende eigenaren bij het perceel hebben aangegeven geen belangstelling te hebben voor de koop van het perceel grond.

Op basis van bovenstaande, zijn er in dit geval geen andere gegadigden die in aanmerking komen voor het in eigendom verkrijgen van het perceel grond.

Bekendmaking voorgenomen verkoop perceel grond nabij It Súd in Broek

Gemeente De Fryske Marren maakt hierbij bekend dat zij van plan is om een perceel grond van circa 4.97.01 hectare, gelegen nabij It Súd in Broek, te verkopen. Het gaat om het kadastrale perceel gemeente Langweer, sec e L, nummer 589 (deels). Op aanvraag is een kadastrale kaart van het te verkopen perceel beschikbaar.

Redenen tot verkoop aan de beoogde koper

Deze koop, en de daarmee verband houdende aankoop tussen de gemeente en koper, wordt aangegaan wegens de realisa e van het plan “Broek Zuid”. Om onteigening te voorkomen, moet de gemeente eerst proberen om de grond via voldoende minnelijk overleg te krijgen. De koper wordt in dit geval gecompenseerd voor het verlies van grond. Daar komt bij dat de, ter compensa e aangebonden, gronden grenzen aan de gronden die de koper in eigendom hee en na de transac e ook behoudt. Ten slo e is het zo dat koper, die gronden verliest, voorrang hee bij het krijgen van de aangeboden compensaegrond boven andere gegadigden die geen grond verliezen als gevolg van de realisa e van het hierboven vermelde plan.

Op basis van bovenstaande, zijn er in dit geval geen andere gegadigden die in aanmerking komen voor het in eigendom verkrijgen van het perceel grond.

Gemeente De Fryske Marren maakt hierbij bekend dat zij van plan is om een perceel grond met houtopstanden, gelegen nabij de Murnserdyk in Mirns, te verkopen. Het gaat om een gedeelte van het kadastrale perceel gemeente Balk, sec e K, nummer 538 (deels) met een oppervlakte van circa 440 m2. Op aanvraag is een kadastrale kaart van het te verkopen perceel beschikbaar.

Redenen tot verkoop aan beoogd koper

Gemeente De Fryske Marren hee de volgende redenen om het perceel grond te verkopen aan de beoogde koper:

• het perceel grond grenst deels aan een agrarische kavel die al bij de beoogd koper in eigendom is en;

• andere omliggende eigenaren bij het perceel hebben aange geven geen belangstelling te hebben voor de koop van het perceel grond.

Op basis van bovenstaande, zijn er in dit geval geen andere gegadigden die in aanmerking komen voor het in eigendom verkrijgen van het perceel grond.

Vervaltermijn en kort geding

Bent u het niet eens met de hiervoor vermelde voorgenomen verkopen, omdat u van mening bent ook voor deze verkopen in aanmerking te komen? Dan vragen we u binnen twin g kalenderdagen na de datum van deze publica e een kort geding aanhangig te maken bij de voorzieningenrechter in de rechtbank Noord-Nederland, loca e Leeuwarden. Wanneer u een kort geding aanspant, verzoeken we u ons dit binnen de voornoemde termijn van 20 kalenderdagen schri elijk te melden. Dit door de concept dagvaarding per e-mail te sturen naar: grondzaken@defryskemarren.nl. Wanneer u niet binnen deze termijn een kort geding aanhangig hee gemaakt op de hiervoor omschreven wijze, gaat de gemeente er van uit dat u zich niet verzet tegen de hiervoor omschreven verkoop en kunt u uw rechten om voor het perceel in aanmerking te komen niet meer geldend maken.

voorgenomen verkoop grond nabij de Murnserdyk in Mirns

Bekendmaking voorgenomen verkoop grond nabij de Murnserdyk in Mirns

“ALLE MENSCHEN WERDEN BRÜDER”

Het is een ideaal, een utopie. En tóch: de ode ‘An die Freude’ uit 1785 van de dichter Friedrich Schiller inspireerde Beethoven tot het schrijven van zijn wereldberoemde Negende Symfonie. Samen vormen deze werken een universeel verbond van vreugde en hoop voor de mensheid: “Alle Menschen werden Brüder.” Het lied schetst een wereld waarin alle mensen gelijk zijn en in vrede samenleven. Beethoven gebruikte een deel van Schillers lied in de Finale van zijn ‘Negende’. Een Finale die bekend is geworden als het volkslied van Europa en als ‘Eurovisie’-lied regelmatig door de Europese huiskamers klinkt.

De idealistische wereld van Schiller staat in schril contrast met de werkelijke wereld om ons heen. En tóch: de Finale in het muziekstuk van Beethoven blijft een geluid van een ijzersterk verlangen. Omdat de wereld geen universele taal heeft, anders dan muziek, gebruikte Beethoven de oorspronkelijke Duitse tekst van Schiller. Omdat het om álle volkeren gaat, presenteren wij deze hymne nu ook – een primeur - in de Friese taal. De ode ‘Oan de Freugde’.

Henk de Vries, Eindredacteur

OAN DE FREUGDE

(An die Freude)

Tekst: Friedrich Schiller (1785) / Oersetting: HENKUS (2022) Muzyk: Ludwig van Beethoven, 9e Symfonie (1823) Freugde! Freugde!

Freugde, goadenfonk, sa prachtich, Dochter út Elysium, Wy komme hjir as fjoer sa machtich, Op Jo Himelsk poadium.

Suverheid dat bynt tegearre, Wat de minsken ûnderskied, Bruorren dy’t inoar omearmje, Wer’t Jo teare wjuk ek giet. ***

Wa ‘t it keunststik dan oerwûn hat, Foar syn freon in freon wêz’ wol; Wa ‘t in leave frou ek fûn hat, Sjongt syn Jubelsang dochs fol! Ja, wa ‘t ien leaf skepsel ek mar as synen hjir op ierde fûn; En wa’t dat net kin, slûpt no sa Skriemend wei út dit ferbûn. ***

Freugde drinke alle skepsels

Oan de boarst fan de natuer; Alle goeden, alle kweaden Folgje harren roazespoar. Tútsjes joech sy en ek huning Dan ek noch in freon sa goed; Lust waard oan de wjirmen jûn En de ingel stiet foar God! ***

Bliid, sa as syn sinnen fleagen Troch de pracht’ge Himelkaart; Rin sa, bruorren, jimme paad, De oerwinning foar de eagen, Freugde, goadenfonk, sa prachtich… ***

Wêz omearme, elkenien! Dizze tút oan allegear! Bruorren! Boppe alle stjerren Dêr moat in leave heit bestean.

Jimme falle, allegearre? Tinke dat dat oan de Skepper leit? Boppe stjerren wennet heit! Sykje him oant boppe stjerren. ***

Freugde, dochter út Elysium! Alle minsken wurde bruorren.

Luxe slagers gourmet

Heerlijk genieten van een royale mix aan gourmetvlees. Gevuld met biefstuk, slavink, kipfilet, schnitzel, hamburgertjes en shoarma. Per persoon 300 gram.

Maak

Hapjesschaal met gratis dipsaus Een heerlijke mix van kaas, droge worst, boerenbrok, grillworst, leverworst en zeeuwsspek. Ca. 900 gram/voor

Warme hapjesschaal

Heerlijke gevulde hapjesschaal met 7 verschillende soorten warme hapjes: gehaktballetjes in saus, boneless wings, zeeuwsspek, boerenbrok, honeypops, grillworst en cocktailsaté.

Voorpret

De feestdagen komen er bijna weer aan. De tijd van warme chocolademelk met slagroom, lichtjes en van samenzijn. Ik geniet van de decembermaand. En de periode ernaartoe vind ik minstens net zo leuk. Al ben ik niet het type dat kerstliedjes draait zodra de zomer voorbij is of het type dat vrienden en familie laat weten dat het nog maar 103 dagen duurt tot kerst. Maar zo rond november begin ik er echt zin in te krijgen.

Social media stromen langzaam vol met verlanglijstjes voor sinterklaas, in een aantal woonkamers prijkt de kerstboom al en de creatievelingen onder ons delen in tutorials hun leukste DIY (do it yourself)-projecten. Op zulke momenten krijg ik ook meteen zin om creatief aan de slag te gaan. Dan wil ik ook zo’n mooie krans maken voor op mijn voordeur en een prachtig opgemaakte tafel tot naamkaartjes aan toe. Ik wil sinterklaascadeautjes kopen, kerstballen en een nieuwe feestelijke jurk. En ik zoek alvast een nieuw recept voor het kerstdiner met mijn familie.

Helaas blijft het meestal bij ideeën. En dat is niet alleen omdat ik het te laat bedenk. Het is ook omdat het in ons gezin allemaal niet zo nodig hoeft. Waar de rest van de familie het feestelijk vindt om schoenen aan te trekken in plaats van sloffen of een rok te dragen in plaats van een broek, houd ik ervan om uit te pakken met een paillettenjurk en hoge hakken. Ik geniet enorm van de voorpret; nog even naar de kapper, mijn nagels laten doen en toch voor iedereen een cadeautje kopen,

Ook dit jaar zal er op eerste kerstdag ongetwijfeld geen nieuw gerecht van mij op tafel staan, maar dat maakt niet uit. Ik ga voor de voorpret. En die deel ik graag met jou. In dit feestkatern kun je zelf alvast aan de slag met knutselideeën voor rond de feestdagen. Makkelijk, goedkoop en ook een leuke bezigheid voor kinderen. En mocht je er nog niet uit zijn wat voor servies het beste bij al dat lekkere eten past, laat je dan inspireren door de feesttafel tijdens onze fotoshoot. Je krijgt meteen zin om familie en vrienden uit te nodigen en de champagne te ploppen.

Geniet van de leukste feesttips en -trends, ga er samen op uit en kom gezellig aan tafel met de mensen die je liefhebt. Want dat is waar het uiteindelijk om draait.

Veel leesplezier!

feestmaand special INHOUD

Gianna Posteraro Redactiecoördinator

Lekker lezen

Hoe kom jij de kerst door?

. Voedselbanken in Fryslân staan onder druk

Kerstmarkt Harich en Glühweinrecept

Doe het zelf: Thuis aan de knutsel

Feesttrends

Kerst in de MID -straat Joure

Nog net even dat klein beetje extra voor de huid –Beautysalon Mariz

Een sprankelende kerst –Bloemsierkunst He-As en Binnema

Genieten van een échte film in de bios –De Bios Heerenveen

Een culinaire kerst bij ’t Schippershuis Terherne en Paviljoen ’t Mar Mirns

Oude keuken als nieuw – Keukenspuiterij Friesland

Duurzaamheid, iedereen heeft het erover

Ja, duurzaamheid is hip maar leven we ook duurzaam? Bij ons in De KuubsKist in Lemmer gaan we hier heel ver in. Waar het maar enigszins mogelijk is zoeken we naar een duurzame, ecologische, biologische en maatschappelijk verantwoorde invulling. Alle materialen en middelen die wij gebruiken voldoen aan onze hoge milieueisen en zijn volledig verantwoord, gerecycled of hergebruikt. Wij als kringloopwinkel zijn hét voorbeeld van de totale circulariteit. Kom kijken en overtuig jezelf.

Recycling

Recycling is erg belangrijk, zo maken we van afval weer nieuwe grondstoffen. Wij recyclen onder andere hout, metalen, glas, papier, afgekeurde kleding, defecte elektrische apparatuur, oude mobieltjes, cartridges en lampen. Zo houden we de afvalberg zo klein mogelijk.

Hergebruik als ultieme vorm van duurzaamheid

Biologisch en ecologisch

Wij maken zoveel mogelijk gebruik van biologische en ecologische producten om bijvoorbeeld schoon te maken. Ook alle koffie, thee en andere food gerelateerde artikelen die wij in ons café en onze bedrijfskantine gebruiken zijn biologisch of biologisch afbreekbaar.

Hergebruik

“Ontdek wat duurzaam voor ons betekent en kom langs in Ecologisch Kringloopcentrum De KuubsKist in Lemmer.”

Annemarie en Loes gaan op in de bouw van hun winterdorp

Zodra de dagen korter worden vindt er bij Annemarie en Loes thuis een transformatie plaats. In het altijd opgeruimde en strak, bijna sober ingerichte huis wordt ruimte gemaakt voor een winterdorp met een uitbundige aankleding waarbij kitsch niet gemeden wordt. In de aanloop naar kerst gingen we bij het drietal langs om getuige te zijn van de voorbereidingen voor dit jaar.

De echte bouw van het dorp start dit jaar door de stage van Loes wat later, maar ze is vol vertrouwen: “Dit winterdorp gaat de andere edities overtreffen.” Het begin is er. Pinterest is en wordt al afgestruind, bomen en valhekjes voor naast de skipistes zijn in de maak en de eerste nieuwe items zijn aangekocht of gekregen.

SCHAATSBAANTJE EN DRIE HUISJES

De liefde voor winterse gezelligheid is al jong aangewakkerd bij Loes. “Dan kwam ik als kind thuis en wist ik dat mijn moeder was begonnen. Dat mocht, met een schaatsbaantje en drie huisjes, nog geen naam hebben, maar daar kon ik helemaal in op gaan”, vertelt Loes. Annemarie vult aan: “Vroeger was het nog niet zo dat je overal huisjes kon kopen. Toen had ik

het hele huis vol hangen met guirlandes met lampjes. Langs spiegels guirlandes met lampjes. Langs de trap guirlandes met lampjes. Overal guirlandes met lampjes.”

“Tijdens corona heeft het bouwen van een winterdorp een vlucht genomen. Toen is het helemaal geëxplodeerd”, bekent Loes. Ze legt uit. “We hadden de tijd en konden daardoor flink uitpakken. Het was ook een manier om het wintersportgevoel in huis te halen, want die kon niet doorgaan.” Wintersport is iets wat als een gemis ervaren wordt.

Ook Annemarie is gefascineerd door de winter. “Ik hou van sneeuw, ijs, kou en skiën. Van het winterlandschap waarin iedereen buiten is. En helemaal fantastisch vind ik het als we ook nog kunnen schaatsen.” Het is dan ook meer een winterdorp dan een kerstdorp. “Voor 5 december staan er geen kerstmannetjes en kerstbomen in. Dan

hebben we Sinterklaas met zijn Pieten. Na Sinterklaas komen de kerstman, de kerststal en de opgetuigde boompjes.”

BOOMSCHORS MET SINAASAPPELNETJES

Tuindorado, Action, maar zeker ook de bouwmarkt zijn winkels waar Loes en Annemarie komen voor hun winterdorp. Winkelen bij Tuindorado is echter favoriet bij de twee. Annemarie: “We leven ons daar helemaal uit. Het is fantastisch daar!” Loes valt bij: “Elk jaar kopen we daar één exclusief ding voor het winterdorp.” Zo’n exclusieve aankoop is bijvoorbeeld de skilift. “Vorig jaar liep de skilift niet mooi; de hoek was niet goed. Dit jaar halen we de tuintafel naar binnen en komt de salontafel ervoor. Dan loopt de lift mooi omhoog.” Zo is er elk jaar ruimte voor verandering én verbetering.

“Het is niet nodig om alles kant en klaar te kopen”, meent Loes. “Zo ingewikkeld is het niet. Je breekt bijvoorbeeld een stuk piepschuim af, dat verf je grijs, je spuit er spuitsneeuw op en je hebt een rots.” En er is de natuur. “Een stuk boomschors. Mos er op, inspuiten met spuitsneeuw en je hebt een rotswand.” Het zijn de kleine dingen waar Loes nu al mee bezig is. “Als ik dat nu alvast doe, dan kan ik me straks richten op het grote geheel. Als ik nu ergens een mooie tak zie, dan doe ik er wat mos op, spuit ik het in met sneeuw en heb ik een boompje. En de valnetjes voor naast de pistes, die maak ik van sinaasappelnetjes, daar ben ik ook al mee begonnen.”

ENERGIEREKENING EN BATTERIJEN

Het creatief bezig zijn in de tijd op weg naar kerst brengt beiden gezelligheid. “En het is een manier om je zinnen te verzetten.” Het is niet zozeer het proces of het resultaat waar het om gaat. Het is het totaal. “Op den duur ben je wel klaar met bouwen en wil je genieten van het eindresultaat.” Dan staat het dorp elke dag ‘aan’. De energierekening is geen reden om de lichtjes dit jaar minder te laten branden. “Het neemt niet veel en het zijn vooral batterijen. Maar dat is iets wat wel op tijd ingekocht moet worden, want ze zijn elk jaar uitverkocht of ze worden duurder”, tipt Loes. Ze geeft nog een andere – gouden – tip: “Zorg ervoor dat je niet als laatste naar boven gaat, want dan moet je alle lampjes uit zetten.”

EN DE KERSTDAGEN ZELF, HOE KOMEN JULLIE DOOR?

“Kerst zelf, daar vinden we niet veel

Bomen en valhekjes voor in het winterdorp.

“Zorg dat je niet als laatste naar boven gaat, want dan moet je alle lampjes uit zetten”

“Het is niet nodig om alles kant en klaar te kopen”

02

IN DE MID 6x

Laat je inspireren door de MIDdenstanders in Joure. In de MID vind je alles wat je nodig hebt.

01 December portret-actie!

Maak uw keuze: € 35,- incl. 20 x 30 print. € 45,- incl. 30 x 45 print. € 89,- incl. 40 x 60 canvasdoek. Grotere maten of andere producten mogelijk i.c.m. de december-actie. Kom naar de winkel voor meer info. Foto Nantko www.fotonantko.nl

02

Shop je look bij Terra1888

Cast Iron chino € 119,99. Geblokt overhemd € 89,99. Overshirt € 99,99. Leren jas € 299,99. Wees welkom op MIDstraat 91-93. Terra 1888 - Gewoon voor Mannen www.terra-mannenmode.nl

03 Kerstgeschenken

Ben je nog op zoek naar een kerstgeschenk voor je personeel, hulp, oppas…? Kom eens langs en we stellen graag een heerlijk pakket voor je samen. Zee Tsiis www.zeetsiis.nl

04

Echte led-kaarsen

Mooie led-kaarsen, niet van echt te onderscheiden. In verschillende maten en kleuren. Prij zen vanaf € 6,99. De Entoeraazje www.deentoeraazje.nl

05

06

Dé ring fan Fryslân

Een ring van pompeblêdsjes in goud of zilver, voor de trotse Fries! Vanaf € 245,-. Watze van der Wal www.watzevanderwal.nl

Varkensfi letrollade

Onze kersttopper in de aanbieding! Handgeknoopte varkensfiletrollade: een sappige varkensrollade die op traditionele wij ze voor u klaar gemaakt is. Actieprijs: 1,49 per 100 gram.

Uw slager Veldman www.veldman-vlees.nl

DECEMBER IN DE MID

Wat mogen we dit jaar verwachten rond december in de Midstraat in Joure en wat betekent deze maand voor een aantal van onze Mid-ondernemers? We vroegen het ze zelf.

Elk jaar wordt de Midstraat in de decembermaand volledig omgetoverd in winterse sferen. Zo ook dit jaar. Wél is er dit jaar gekozen voor een duurzamer concept. De winkeliersvereniging, de WIH, heeft maar liefst vijftig, door ondernemers geadopteerde, kerstbomen met LED-verlichting aangeschaft én er komen vijf grote kerstbomen op centrale plekken te staan. Deze bomen kunnen elk jaar opnieuw gebruikt worden. Op 9 december zullen deze bomen op feestelijke wijze worden ‘ontstoken’’. Ook zal er dit jaar voor de kleine bezoekers een fakkeltocht worden georganiseerd en vinden traditiegetrouw de Boxing Days plaats tussen kerst en oud en nieuw. Wat er nog meer wordt georganiseerd, kun je vinden op de sociale media kanalen.

Marjon Folkerts De Entoeraazje en Kerst&Kado

De maand december staat voor Marjon Folkerts voor een groot deel in het teken van kerstpakketten vullen op de sociale werkplaats in Drachten. “Het is aanpoten maar de reacties van de mensen, als je de pakketten afl evert, geven zo veel voldoening”, vindt Marjon. Daarnaast gaan de werkzaamheden voor haar winkels in Joure ook door en staat ze er zelf om ook dáár de gezelligheid van mee te krij gen. Met kerst komt haar gezin samen en ze laat zich dan na deze drukke periode graag in de watten leggen.

“Ik wens de mensen een geweldig jaar toe vol warmte, liefde en geluk. Hou vol en wees alsjeblieft lief voor elkaar!”

Watze van der Wal Watze van der Wal Sieraden

Ook voor meestergoudsmid Watze vaner Wal en zij n vrouw Simone is de decembermaand bij zonder druk. Watze: “Mensen geven sieraden vaak op een bij zonder moment en kerst is daar zeker één van.” Watze en Simone zij n momenteel druk met het maken van een mooie voorraad sieraden, zodat ze deze op tij d in de winkel aan kunnen bieden. Daarnaast zij n ze ook met maatwerk-projecten bezig. En thuis? Watze: “We vieren nog altij d sinterklaas. Inmiddels zij n de kinderen al wat ouder, maar deze traditie houden we in ere. Met kerst proberen we altij d een dag vrij te houden, zodat we die dag lekker kunnen bij komen door lekker uit te waaien.”

“Ik wens alle mensen, in deze momenteel best moeilij ke tijden, toe dat ze zich geen zorgen hoeven te maken over de basisbehoeften. Zoals warmte van de kachel. Dat zou niet nodig moeten zij n in zo’n land als Nederland. Ik wens iedereen warme feestdagen toe en een nieuw jaar in rust, zonder zorgen!”

Jilke Kooijker

Terra Mannenmode

“Voor ons is de decembermaand een drukke gezellige periode in de winkel”, zegt Jilke Kooij ker. “Vooral in de loop naar kerst toe wordt het steeds drukker. Mensen steken zich graag in het nieuw voor de feestdagen en met name na twee stillere jaren mág het nu ook weer.” Daarnaast zet Jilke zich in om de Midstraat voor de hele gemeenschap aantrekkelij k te maken. En bij Jilke thuis? “Zelf kies ik er in deze tij d voor om ’s avonds regelmatig bij mij n gezin te zij n. Mij n kinderen zij n nog klein en het is fi jn deze periode bewust samen mee te maken. Dus met een kleedje op de bank en de beentjes omhoog is voor mij een goede manier om lekker te ontspannen.”

“Ik wens iedereen hele fi jne feestdagen met dierbaren toe, veel geluk en vooral heel veel gezondheid!”

Foekje van der Zee Zee Tsiis

“Bij ons worden veel veel kerstpakketten besteld en mensen komen voor advies om lekkere borrel- en kaasplanken op tafel te presenteren met de feestdagen”, laat Foekje van der Zee weten. “Voor ons is het in deze maand vooral heel veel werken, maar bovenal ook heel erg gezellig. Thuis vieren we sinterklaas met mij n familie en pakken we met mij n schoonfamilie cadeautjes uit met kerst. Hoewel ik in deze maand weinig thuis ben, zorgen we thuis wel voor een goed versierd huis, zodat als ik er ben het ook heel sfeervol is.”

“Ik wens iedereen smakelij ke kerstdagen en een warm nieuw jaar toe!”

Tekst: Lotte van der Meij Beeld: Lotte van der Meij en Foto Nantko

Nog net even dat klein beetje extra aandacht voor de huid…

De feestdagen komen er weer aan. Iedereen geeft zichzelf dan net even iets meer aandacht dan het gehele jaar, omdat het feest is! Graag help ik jou met wat paar handige tips hoe jij thuis heel makkelijk met een aantal producten jouw huid kerstklaar kan maken. Want wie wil dat nou niet, stralen met kerst?

Sound sleep cocoon

Post-breakout fix

Als je huid onrustig is en/of je 'break outs' hebt, is deze crème heel fijn. Je ziet echt dat het de huid rustig maakt. Als puistjes bijvoorbeeld geïrriteerd zijn en rode huid eromheen heeft, zorgt deze crème dat de huid kalmeert. De rode plekjes gaan weg.

Ideaal als je dus net op het laatste moment nog een pukkeltje voelt opkomen.

Tip!

Probeer dit jaar je kin niet op je hand te laten rusten en blijf van puistjes af om het aantal puistjes te verminderen en de huid sneller te laten herstellen.

Biolumin-c eye serum

Urenlang netflixen, achter de computer zitten of scrollen op onze telefoon hebben zo hun effect op de huid rond onze ogen. Of wat dacht je van slaaptekort? Net die dag voor kerst een paar donkere kringen onder de ogen en dat is nu net wat je niet wil.

Deze oogserum geeft na één keer aanbrengen een heldere blik en vermindert de donkere kringen.

De nacht voor kerst. Je hebt de afgelopen dagen zoveel moeten regelen en wilt voor de feestdagen nog wel even een goede nacht maken. Sound Sleep Cocoon verheldert de huid door deze ’s nachts te voorzien van de nodige hydratatie en de juiste actieve ingrediënten, precies op het moment dat de huid deze nodig heeft. Bovendien bevordert Sound Sleep Cocoon een goede nachtrust dankzij essentiële oliën met een gezonde, stralende huid als resultaat.

Bij dit product is ook nog een speciale app gemaakt waarmee je in slaap kunt vallen door rustige geluiden. Kun jij rustig gaan slapen en wakker worden met een stralende huid.

Tip voor 2023!

Je gezicht voortdurend aanraken is een moeilijke gewoonte om te doorbreken, maar de moeite waard als je in 2023 een zuiverdere huid wilt. Onze handen nemen elke dag miljoenen bacteriën op (zelfs met de hoeveelheid handdesinfectans die we op dit moment gebruiken). Het is geen wonder waarom puistjes van de ene dag op de andere lijken te verschijnen.

Een sprankelende kerst

Niets zo gezellig met kerst als een versierde kerstboom met fonkelende lichtjes en olielampjes in de vensterbank. Bij Bloemsierkunst He-as in Heerenveen en Binnema Bloemsierkunst in Sneek kun je terecht voor de nieuwste kersttrends.

Sparkles from Amsterdam

Een verrijking voor je boom, deze ornamenten van Vondels. Als je ze kent of ziet, weet je direct dat dit niet te vergelijken is met een ‘gewone’ kerstbal. Ieder ornement is handgeblazen en ervaren decorateurs voegen de verf en glitter toe. Dit maakt ieder exemplaar uniek. De versieringen van Vondels zijn eigenzinnig en modern. Gemaakt van hoogwaardig glas waardoor het een chique uitstraling krijgt. Deze beauty’s geven net dat extra beetje sparkle aan jouw feestdagen.

Een kerstboom huren

Een kerstboom transporteren, decoreren en na oud en nieuw alles weer afbreken en de boom afvoeren. Er komt toch wel wat bij kijken, en wie klaart dit klusje bij jou thuis? Wij van He-as en Binnema hebben hiervoor de oplossing. Wij zijn gespecialiseerd in de verhuur van volledig gedecoreerde kerstbomen. Je kunt zelfs kiezen voor een hangende boom. Wij brengen jouw kerstboom en versieren hem ter plekke. Achteraf komen we alles weer netjes ophalen. Zo heb jij jouw handen vrij om gezellig met familie of vrienden te borrelen.

Olielampen

De olielampen van Peri Design zijn gemaakt van glas en zijn aantrekkelijk, modern en duurzaam. De olielamp staat prachtig op jouw eettafel of in de vensterbank en heeft een tijdloze uitstraling waardoor ze populair zijn in alle typen interieurs. Om zwarte rook te voorkomen, is het raadzaam de pit enkele millimeters te laten uitsteken.

Preview!

GENIETEN VAN EEN ÉCHTE

STRANGE WORLD (NL)

NU IN DE BIOS ANIMATIE, AVONTUUR

Strange World introduceert een legendarische familie van ontdekkingsreizigers: de familie Clade. De film is een originele avonturen- en komediefilm over drie generaties van de familie Clade, die hun verschillen onderling moeten overwinnen, terwijl ze een vreemde, wonderlijke en vaak vijandige wereld verkennen.

PIECE OF MY HEART

NU IN DE BIOS DRAMA

Amsterdam, de jaren 70. Terwijl Olga en Irma, beiden getalenteerde danseressen, zich staande proberen te houden in de veeleisende en ambitieuze balletwereld, wordt Olga als de grote nieuwe ster van het Koninklijk Ballet gelanceerd. Piece of My Heart vertelt het verhaal over uitzonderlijk talent, maar bovenal dat van een ultieme vriendschap.

FILM IN DE BIOS!

WIL DE KROKODIL

NU IN DE BIOS

FAMILIEFILM, KOMEDIE, MUSICAL

Wil de Krokodil is een live-action/CGI musical en komedie gebaseerd op de gelijknamige boeken van Bernard Waber. In de film komt het populaire personage uit het boek tot leven en wordt hij wereldwijd geïntroduceerd aan een nieuw publiek. Lyle is een zingende krokodil die dol is op badderen, kaviaar en goede muziek.

AVATAR: THE WAY OF WATER 2D/3D

NU IN DE BIOS ACTIE

Avatar The Way of Water speelt zich meer dan tien jaar na de gebeurtenissen van de eerste film af. De film vertelt het verhaal van de familie Sully (Jake, Neytiri en hun kinderen). We zien de problemen die hen achtervolgen, de moeite die ze doen om elkaar te beschermen, de gevechten die ze voeren om in leven te blijven en de tragedies die ze doorstaan.

HOTEL SINESTRA NU IN DE BIOS

KOMEDIE

Wanneer een boze Ava tijdens de skivakantie in Hotel Sinestra haar overbezorgde ouders weg wenst, zijn de volgende morgen ineens alle volwassenen verdwenen. Eerst is het feest, maar al snel gaat er van alles mis. Ava en haar nieuwe vrienden besluiten alles op alles te zetten om samen met hun ouders kerst te kunnen vieren.

DE GELAARSDE KAT 2

NU IN DE BIOS ANIMATIE, FAMILIEFILM

Beleef dit jaar elk avontuur alsof het je laatste is. Voor het eerst in ruim tien jaar presenteert DreamWorks Animation weer een nieuw avontuur in het Shrekuniversum met de terugkeer van onze geliefde, melk drinkende, roekeloze, onbevreesde katachtige in De Gelaarsde Kat 2: De Laatste Wens.

DE TATTA’S

PREMIÈRE:

22 DECEMBER

KOMEDIE

Wie wil er niet schathemeltjerijk worden? Nou, Erik van Kampen zeker wel. Dan kan hij een nóg grotere villa voor zijn langs elkaar levende gezin kopen. Zijn droom valt echter snel in duigen. Samen met zijn gezin verhuist hij van een luxe villa naar een flat. Ze willen zo snel mogelijk terug. Maar als ze hun nieuwe buren leren kennen leidt dat tot bijzondere vriendschappen.

De koudere maanden zijn aangebroken. Dit betekent lekker warm genieten van een leuke film, samen met familie of vrienden, bij De Bios Heerenveen. De warme chocolademelk staat al voor u klaar! Ook komen er in de periode vóór kerst nieuwe films uit. Hieronder een aantal suggesties die De Bios voor u heeft geselecteerd...

Culinair genieten aan het Friese water

Ons hotel-restaurant ’t Schippershuis is gelegen in het hart van Terherne. Met tien hotelkamers, meerdere terrassen aan het water en een sfeervol restaurant is ’t Schippershuis een mooie plek voor elk moment van de dag. Als trots lid van Euro-Toques een echte hotspot in Friesland.

HUISKAMERGEVOEL

Suzanne Kloosterman, eigenaresse van ’t Schippershuis, zorgt met veel liefde en passie samen met haar team voor een ‘huiskamergevoel’ in het restaurant. “Als de gasten een fijne culinaire avond bij ons beleven en vervolgens graag terugkomen, is onze missie geslaagd”, aldus Suzanne.

FRYSKE STREEKPRODUCTEN

Chef-kok Mark van Noord werkt graag met de mooiste, bij voorkeur Fryske, streekproducten. Het meest trots is hij dan ook op het rundvlees van onze eigen koeien. Drie dorpen verderop, in Broek, worden de koeien op biologische wijze gehouden in natuurgebied Trijntje Wiel, tussen de weidevogels, in een kruidenen bloemrijk grasland. Deze koeien komen bij de ouders van Suzanne uit de weide. Het team in de keuken verwerkt het vlees tot onder andere steak tartaar,

entrecote, tournedos, rosbief, ossenworst en hamburgers, een kleine greep uit de producten van de verrassende gerechten die op het menu staan.

Op de foto heeft het team biefstuk van ons eigen Friese Meren rund klaargemaakt; deze is geserveerd met een bietenstroop: rode bietencrème en stukjes gele biet; de pesto is huisgemaakt met rucola. Voor de balans is er nog een aardappelmosterdpuree en compote van appel toegevoegd. Om het gerecht af te maken serveren we een eigen jus.

De gastvrouwen en -heren maken de beleving vervolgens af met wijn-spijs combinaties. Zo halen we samen het beste uit elk gerecht. Kortom, bij ’t Schippershuis in Terherne vind je alle ingrediënten voor een heerlijk culinaire middag of avond uit aan het water.

Genieten van het leven op het Mirnser klif

Vanaf het paviljoen kun je het hele jaar door genieten van een prachtig uitzicht op het IJsselmeer. Onze gastvrije bediening voorziet je graag van een kopje koffie met een lekker gebakje erbij, een heerlijke en eerlijke lunch of een fijne borrel. Maar ook ´s avonds bereidt ons keukenteam graag een heerlijk diner. Genieten van het goede leven en gastvrijheid, dat is waar het om draait bij paviljoen ’t Mar.

EERLIJKE, VERSE EN LOKALE STREEKPRODUCTEN

Ons keukenteam werkt zoveel mogelijk met verse producten en ook met de mooiste streekproducten. Zo roken wij de zalm en eend die we serveren tijdens onze lunch en diner zelf in onze rookoven. Onze aardappelen en frieten komen van FARMily, een Gaasterlands akkerbouwbedrijf, en we werken met groentes en fruit uit lokaal gebied. Verder serveren wij het echte boerenroomijs van IJsboerderij De Bûterkamp en de kaas van ons kaasplankje komt van De Fryske. Bij onze koffie, Ús Kofje, serveren wij het lekkere gebak van Bakkerij Twijnstra uit Oudemirdum.

Onze bedrijfsvoering draait om uitstekend gastheerschap en kwaliteit. Het is daarom ook fijn om dit terug te lezen in onze reviews: “Een geweldige locatie, supervriendelijk personeel en vreselijk lekker eten. Een aanrader. De omgeving is prachtig om te wandelen en fietsen” (…) “Mooie en toegankelijke locatie en een prachtig uitzicht. Menukaart is

gevarieerd en je krijgt mooi opgemaakte gerechten. Gezellig en vlot personeel met oog voor detail”

DUURZAAMHEID

Blije gasten, daar doe je het voor. Maar daarnaast vinden wij het heel belangrijk om zo duurzaam mogelijk te werk te gaan. Wij bevinden ons midden in de natuur. Daarom zijn wij nu onder andere ook volledig van het gas af.

We hebben gekozen voor houtbouw en de oude spanten zijn nog intact gebleven. Deze zijn nog

duidelijk zichtbaar en brengen gelijk een gezellige sfeer in het paviljoen.Verder is bijvoorbeeld de bar gemaakt van historisch hout en is de omgeving onlangs volledig opgeknapt met duurzame materialen.

ACTIVITEITEN

Paviljoen ’t Mar is geschikt voor elk feestje zoals familiefeesten, personeelsfeesten en bruiloften. Neem een kijkje op onze website voor de diverse arrangementen en houdt ook onze socials in de gaten.

In het winterseizoen organiseren wij bijvoorbeeld regelmatig thema-avonden zoals bier/wijn en spijs, bingo en een pubquiz. Ook zal er binnenkort een kidsmiddag georganiseerd worden.

Eerst staat kerst voor de deur, waar we naar uitkijken om dat dit jaar voor het eerst echt met elkaar te vieren bij ’t Mar. Met kerst serveren wij overdag een heerlijke brunch en hebben we voor het diner naast onze kaart een mooi menu, met onder andere een heerlijk wildgerecht.

WEES WELKOM

Kijk

WICHER WIND ’T SCHIPPERSHUIS IN TERHERNE

PAVILJOEN ’T MAR IN MIRNS

De onderstaande bedrijven steunen het goede doel. Een deel van deze opbrengst gaat naar de voedselbank De Fryske Marren. In samenwerking met HEMA Joure voorzien we de voedselpakketten binnenkort van een HEMA-cadeaubon.

Fijne feestdagen en een gelukkig 2023!

Sjoerd en Arjan. Typisch ondernemers met een nine-to-fi ve mentaliteit.

Sjoerd en Arjan. Typisch ondernemers met een nine-to-fi ve

Breedpad 21 T (0513) 61 44 44 8442 AA Heerenveen F (0513) 62 37 42 Postbus 116 E info@kuiperverzekeringen.nl 8440 AC Heerenveen I www.kuiperverzekeringen.nl

Fijne kerstdagen en een goed gekleed 2023! Midstraat 91-93 - 8501 AH Joure • 0513 412 436 www.terra-mannenmode.nl

GEWOON VOOR MANNEN

deels geautomatiseerde administratie

Nieuw! Slim boekhouden met een betrouwbare online totaaloplossing

Da’s lekker... tijd overhouden voor een potje tennis met je vrienden. Hoe doe je dat? Met Boekhout van Kromhout. Deze slimme online oplossing van Van der Veen & Kromhout geeft 24/7 inzicht in de prestaties van uw bedrijf. U bent altijd in control en de tijdrovende administratie behoort tot het verleden. Zo kunt u de kostbare uren na vijven besteden zoals u zelf wilt: aan uw relatie, uw kinderen, uw hobby, uw sport of om nieuwe ondernemingsplannen uit te werken.

Nieuw! Slim boekhouden met een betrouwbare online totaaloplossing

Ontdek hoeveel tijd u kunt besparen! Ga naar www.boekhoutvankromhout.com

Da’s lekker... tijd overhouden voor een potje tennis met je vrienden. Hoe doe je dat? Met Boekhout van Kromhout. Deze slimme online oplossing van Van der Veen & Kromhout geeft 24/7 inzicht in de prestaties van uw bedrijf. U bent altijd in control en de tijdrovende administratie behoort tot het verleden. Zo kunt u de kostbare uren na vijven besteden zoals u zelf wilt: aan uw relatie, uw kinderen, uw hobby, uw sport of om nieuwe ondernemingsplannen uit te werken.

Da’s lekker... tijd overhouden voor een potje tennis met je vrienden. Hoe doe je dat? Met Boekhout van Kromhout. Deze slimme online oplossing van Van der Veen & Kromhout geeft 24/7 inzicht in de prestaties van uw bedrijf. U bent altijd in control en de tijdrovende administratie behoort tot het verleden. Zo kunt u de kostbare uren na vijven besteden zoals u zelf wilt: aan uw relatie, uw kinderen, uw hobby, uw sport of om nieuwe ondernemingsplannen uit te werken.

uw sport of om nieuwe ondernemingsplannen uit te werken.

Ontdek hoeveel tijd u kunt besparen! Ga naar www.boekhoutvankromhout.com

Overal en altijd inzicht in actuele cijfers

Het gemak van een grotendeels geautomatiseerde administratie

Het gemak van een grotendeels geautomatiseerde administratie

Betrouwbare sturingsinformatie in één muisklik

Overal en altijd inzicht in actuele cijfers

Nieuw! Slim boekhouden met een betrouwbare online totaaloplossing

Altijd het advies van uw accountant bij de hand

Tijd 16:00 – 20:00 uur Adres De Werf 1, Heerenveen Telefoon 0513 – 611 300 Website cvketelacties nl

3 De Werf 1, Heerenveen 0513 - 611 300 energieservice.nl

Overal en altijd inzicht in actuele cijfers

Betrouwbare sturingsinformatie in één muisklik

Het gemak van een grotendeels geautomatiseerde administratie

Tijd overhouden voor zaken die er écht toe doen

Da’s lekker... tijd overhouden voor een potje tennis met je vrienden. Hoe doe je dat? Met Boekhout van Kromhout. Deze slimme online oplossing van Van der Veen & Kromhout geeft 24/7 inzicht in de prestaties van uw bedrijf. U bent altijd in control en de tijdrovende administratie behoort tot het verleden. Zo kunt u de kostbare uren na vijven besteden zoals u zelf wilt: aan uw relatie, uw kinderen, uw hobby, uw sport of om nieuwe ondernemingsplannen uit te werken.

Altijd het advies van uw accountant bij de hand

Betrouwbare sturingsinformatie in één muisklik

Het gemak van een grotendeels geautomatiseerde administratie

Overal en altijd inzicht in actuele cijfers

Altijd het advies van uw accountant bij de hand

Overal en altijd inzicht in actuele cijfers

Betrouwbare sturingsinformatie in één muisklik

Betrouwbare sturingsinformatie in één muisklik

Tijd overhouden voor zaken die er écht toe doen

Tijd overhouden voor zaken die er écht toe doen

Altijd het advies van uw accountant bij de hand

Altijd het advies van uw accountant bij de hand

Tijd overhouden voor zaken die er écht toe doen

Tijd overhouden voor zaken die er écht toe doen

met een betrouwbare online totaaloplossing DE MOGELIJKHEDEN ZIJN EINDELOOS. EN DAT ALLEMAAL BINNEN EEN CULTURELE EN CREATIEVE OMGEVING.

Breedpad 21, 8442 AA Heerenveen - 0513 614 444 www.kuiperverzekeringen.nl en een Douwe Egbertsplein 8, 8501AB Joure 0513 41 41 04 www.jousterklokkenmakerij.nl

Kli m aat m a ke rs

Slim boekhouden We wensen u een fantastisch makelaardijhoekstra.nl www.cks.nl

Rijkserkend restauratie/reparatie-atelier welcom_zwaagstra_120x40.pdf 1 07-12-2021 15:12

Ontdek hoeveel tijd u kunt besparen! Ga naar www.boekhoutvankromhout.com

Ontdek hoeveel tijd u kunt besparen! Ga naar www.boekhoutvankromhout.com

VRAAG NEEMT TOE, AANBOD NEEMT AF

Voedselbanken in Fryslân staan onder druk

De Voedselbanken staan onder druk. De behoefte groeit; er zijn steeds meer gezinnen die een beroep doen op Voedselbanken. In grote steden als Amsterdam en Rotterdam is zelfs sprake van een verdubbeling in korte tijd. Zo gek is het in Fryslân niet, maar ook hier neemt de vraag toe.

In de provincie Fryslân zijn achttien Voedselbanken actief. Zij vallen onder het Regionaal Distributiecentrum Voedselbanken Friesland, dat in Drachten zit. Er zijn Voedselbanken in onder andere Bolsward, Sneek, Joure, Lemmer en Heerenveen. De Groot-redactie ging langs de Voedselbank Heerenveen, om te peilen hoe hoog de nood is. De Voedselbank in Heerenveen is net verhuisd naar een groter pand op het Industrieterrein IBF.

STRENGE REGELS

Je kunt niet zomaar bij een Voedselbank binnenlopen, legt Herman Spruyt van de Voedselbank in Heerenveen uit. Of je in aanmerking komt voor hulp wordt bepaald door zogenaamde ‘screeners’. Deze komen bij je thuis. Herman Spruyt: “Deze screeners, het zijn er altijd twee, kijken wat de situatie is. Je gaat echt met de billen bloot. Er wordt gekeken naar wat de inkomsten en wat de uitgaven zijn. Maar ook naar abonnementen: waar kan op bespaard worden? En ook: waarom werkt moeder maar zestig procent en zit de zoon werkloos op de bank? Vaak zijn het gezinnen die leningen hebben afgesloten die niet meer betaald kunnen worden. Daar wordt serieus naar gekeken en de screeners geven tips.” De screeners doen hun werk op vrijwillige basis.

Als je inkomen, verminderd met de vaste kosten, minder is dan vier euro per persoon per dag voor eten en drinken, dan mag je gebruik maken van de Voedselbank. Spruyt: “Heb je vijf euro per persoon per dag, dan is dat geen vetpot maar kom je niet in

aanmerking. De regels zijn zo streng omdat er maar beperkt voedsel is. We hebben vorig jaar 220 gezinnen voorzien van voedsel. Dat waren er 185 in 2020, een stijging van 35%. Het maximum is 250 gezinnen.”

BUDGETCOACHES

Het gaat bij het woord ‘gezinnen’ altijd over huishoudens, of dat nu één persoon is of een gezin, bestaande uit meerdere personen. Als je in aanmerking komt, krijg je een pasje voor drie maanden. Daarna komen de screeners weer op bezoek, onder andere om te kijken of er iets met de tips is gedaan. Spruyt: “Afhankelijk van de situatie en het probleem schakelen we hulp in van een budgetcoach, en - in het geval van Heerenveen - de ‘meitinkers’ van de gemeente Heerenveen of medewerkers van welzijnsorganisatie Caleidoscoop. We proberen het gezin zo snel mogelijk weer op de rit te krijgen. Het klinkt wat onfatsoenlijk misschien, maar we zijn net een echt bedrijf, met dit verschil dat we de klant zo snel mogelijk kwijt willen omdat er steeds weer een nieuwe staat te wachten.”

LASTIGE TIJD

Vanuit het distributiecentrum in Drachten krijgen de achttien Friese Voedselbanken hun voorraden. Het distributiecentrum controleert de kwaliteit en de houdbaarheid van het ontvangen voedsel en zorgt voor opslag en verspreiding over de gehele provincie. Anne Wijnstra, parttime coördinator van

Regionaal Distributiecentrum Voedselbanken Friesland: “Voor wat de ontwikkeling van het aantal klanten betreft, neemt dit grote volumes aan. Landelijk gezien soms zelfs het dubbele in vergelijking met vorig jaar. Vooral in de grote steden. Maar ook in de provincies Groningen en Friesland is sprake van een grote toename. Aan de andere kant is het voor Voedselbanken Nederland steeds lastiger om aan voedsel te komen. Dit heeft er mee te maken dat supermarkten en fabrikanten vanwege de lastige tijd steeds scherper naar productie en verkoop van hun producten kijken en daardoor minder weggooien. Een zeer loffelijk streven natuurlijk, maar dat betekent minder beschikbaarheid voor de Voedselbanken.”

ANDERE INITIATIEVEN

Tegelijkertijd met de groeiende vraag neemt het volume van de Voedselbanken af, met andere woorden. Overigens delen veel supermarkten, zuivel- en groenteleveranciers nog steeds grote volumes met de voedselbanken, meent Wijnstra. Wel neemt bijvoorbeeld de beschikbaarheid van kip af. Door de grote ontruimingen wegens ziektes worden veel kippen vergast en komen zo niet meer in de voedselverstrekking. En wat te denken van ‘concurrentie’ van andere initiatieven zoals het Rode Kruis dat ook een project heeft om voedsel te verstrekken?

Wijnstra: “Wij zien dat gelukkig niet als echte concurrentie. Alles wat kan helpen om de armoede te verlichten is meer dan welkom.”

ACHTTIEN

VOEDSEL-

BANKEN

IN FRYSLÂN

Voedselbanken kennen nog geen lange historie in Nederland. Ontstaan in Amerika, opende Frankrijk in 1984 de eerste Europese voedselbank. Pas in 2002 werd de eerste Nederlandse voedselbank geopend. Voedselbanken Nederland is de koepelorganisatie voor 171 voedselbanken en tien distributiecentra. Fryslân heeft achttien voedselbanken en een distributiecentrum in Drachten. Bij de totale organisatie in ons land werken rond de 13.000 vrijwilligers. Niemand die voor de Voedselbank werkt, van de voorzitter tot aan de screeners, krijgt daarvoor betaald, alles is vrijwilligerswerk. Er worden alleen vergoedingen gegeven aan de mensen, die van ver komen om bij de voedselbanken of distributiecentra te kunnen werken.

Volgens Voedselbank Nederland leven meer dan één miljoen mensen onder de armoedegrens. De Voedselbank helpt wekelijks 40.000 gezinnen met voedselhulp. Bekende ambassadeurs van de Voedselbank zijn onder andere René Froger, Danny Blind, Kjeld Nuis en Najib Amhali.

“We hebben vorig jaar 220 gezinnen voorzien van voedsel; het maximum is 250 gezinnen”

Voedselbanken in Fryslân: “We willen onze klanten zo snel mogelijk kwijt.”

KEUKENRENOVATIE OF OVERSPUITEN VAN UW KEUKEN

Oude keuken als nieuw

Wanneer u uw keuken vakkundig wenst te laten renoveren, dan bent u bij KEUKENSPUITERIJ FRIESLAND aan het juiste adres. De bestaande keuken krijgt een nieuwe harde laklaag. Uw keuken ziet er weer uit als nieuw en kan weer jaren mee. Hierbij wat voorbeelden om een impressie te krijgen van de mogelijkheden en het eindresultaat.

Bekijk voorbeelden van hoe een keuken een geheel nieuwe uitstraling krijgt met het overspuiten van de fronten.

Totale metamorfose

Bij dit project kunnen we echt spreken van een totale metamorfose. De keuken had frontjes, allemaal in een houtkleur. De fronten hebben we vakkundig verwijderd en overgespoten in een hele frisse moderne kleur en teruggeplaatst. Een totale nieuwe keuken!

Deze beuken keuken was ook toe aan vernieuwing. De beuken frontjes zijn keurig overgespoten in een lichte kleur. De keuken ziet er fris uit en oogt groter en ruimer door het gebruik van lichte kleuren in een relatief volle ruimte met veel kastjes. Op deze manier kan een wat oudere keuken toch nog weer jaren mee. Spuiten van frontjes is daarvoor een perfecte oplossing.

Van eiken naar modern zwart

Bij deze keuken kunnen we weer spreken van een prachtige makeover. Doordat de eikenhoutkleurige frontjes van de keuken zijn gespoten in zwart ziet de keuken er direct heel anders uit. De keuken is in zijn geheel gespoten: onderkastjes, bovenkastjes en ook de losse vrijstaande hoge kast zijn meegenomen. Een totaalplaatje waar ze nog jaren van kunnen genieten.

naar uw wens”

“Volledig

“Overspuiten is veel goedkoper dan nieuw”

Van oubollig bruin naar fris wit

“Overspuiten is veel minder milieu belastend”

Krystmerk Westerein Harich krijgt steeds meer kleur, licht en vorm

Op zaterdag 10 en zondag 11 december zal de tweede editie plaatsvinden van Krystmerk Westerein Harich, een twee kilometer lange kerstmarkt langs boerderijen en woningen.

De kerstmarkt-commissie is blij dat alle bewoners van Westerein Harich ook dit jaar een plekje beschikbaar stellen voor de diverse marktkramen. Met de Krystmerk Westerein wil de commissie “de boerderij dichter bij de burger” laten staan. Op één van de boerenbedrijven kan een kijkje genomen worden in de stal en bij de melkrobot. Bij een biologische boer zullen standhouders aanwezig zijn die biologische producten aanbieden. Op deze manier zal de sfeer van het boerenleven worden gecombineerd met de sfeer van kerst.

ZESTIG STANDHOUDERS

De commissie is enthousiast over de variatie aan standhouders. Zo’n zestig standhouders hebben zich ingeschreven. Ze krijgen allemaal een mooie plek en de buurt wordt mooi aangekleed. Op diverse plaatsen op de route – ook in de herberg - is eten en drinken te verkrijgen. De muzikale ondersteuning wordt verzorgd door diverse muzikanten, groepen en verenigingen. Met hulp van Bram Dahmen is er bij de Stichting Jonkvrouwe J.E.J. Bas Backer en Streekwurk Zuidwest-Fryslân subsidie aangevraagd voor het verlichten van de route.

Na toekenning kon hier zo’n twee kilometer aan led-prikkabel van worden gefinancierd.

Verschillende klusgroepen werken nog aan de aankleding van de Krystmerk.

Terwijl er bij de één met stof en lint wordt gewerkt, is men elders op de buurt met hout en/ of verlichting in de weer. In de herfstvakantie is de jeugd van Westerein onder begeleiding van enkele aanjagers al in de weer geweest om vrolijke ijspegels en kerstmannen te maken. Deze gezellige klusmomenten zorgen voor verbinding op de buurt.

PARKEREN

Kerstmarktbezoekers kunnen hun auto parkeren bij Manege Gaasterland. Daar stappen zij in de bus richting het startpunt op Westerein. De entree is laag gehouden: inclusief pendelbus twee euro). Kinderen tot en met 12 jaar hebben gratis toegang. Per fiets is de kerstmarkt gewoon te bereiken. Honden worden niet toegelaten

Glühwein met Douglasspar

INGREDIËNTEN

8 takjes Douglasspar (van ongeveer 10 cm lang) //

bosje worteltjes van geel nagelkruid // 1 liter rode wijn

1/2 biologische sinaasappel // 1 kaneelstokje //

eetlepel jeneverbessen // agavesiroop naar smaak

BEREIDING

• Snijd de sinaasappel in partjes en snijd de wortels van het geel nagelkruid in stukken.

• Schenk de wijn in een pan en voeg alle overige ingrediënten, behalve de agavesiroop toe.

• Verwarm langzaam tot bijna aan het kookpunt. Laat het niet koken. Zet er een warmhoudplaatje onder en laat een half uur zachtjes trekken.

• Giet de wijn dan door een zeef om alle stukjes te verwijderen. Schenk het weer terug in de pan en breng op smaak met een flinke scheut agavesiroop. Roer goed door tot het is opgelost en houd warm tot gebruik.

in verband met eventuele overdraagbare ziekten. De markt is zaterdag open tussen drie uur ’s middags en negen uur ’s avonds en zondag tussen elf en zes uur. Ruim honderd enthousiaste vrijwilligers uit heel Harich maken deze Krystmerk mogelijk.

De Douglasspar

In het bos staan verschillende naaldbomen. De Douglasspar is bekend van het mooie hout dat het levert. Maar de naalden kun je ook gebruiken om thee van te zetten, een lekkere sparrenolie van te maken of een poeder van te malen. Je ‘vangt’ de geur van het bos en kunt zo genieten van de heerlijke smaak en gezondheid. De takjes bevatten vitamine C, etherische oliën, harsen en andere stoffen die goed zijn voor je luchtwegen, ingezet worden tegen verkoudheid en een ontspannende werking hebben op je geest. Denk aan het bosbaden, maar ook aan de dennensiroop van onze grootouders.

Let er op dat je de naaldbomen goed kent en je zeker weet dat je de goede hebt. De taxus is giftig, zorg ervoor dat je die kunt onderscheiden van de eetbare naaldbomen.

LEKKER WINTERS DRANKJE VAN LEAH GROENEWEG EN TIM HORNEMAN

Een alcoholvrije variant maak je met rode druivensap of appel-vlierbessensap.

Doe het zelf!

Zo richting de feestdagen krijgen we zin om ons huis knus en gezellig te maken. En dat kun je heel makkelijk zelf. Volg deze DIY (do it yourself) tips en ontdtek dat je elegante kerstdecoraties kunt maken zonder dat het ingewikkeld of duur hoeft te zijn.

DIY #1

TAFELKAARS OP OMGEKEERD CHAMPAGNEGLAS

• Versier een champagne- of wijnglas met een dennenappel of minikerstbal.

• Beplak de buitenkant van het glas met feestelijke stickers (Google ‘raamstickers’ of kerststickers’).

• Gebruik wit lint of wol om sneeuw te creëren.

• Plaats een waxinelichtje of eentje op batterijen op het pootje.

DIY #3

ADVENTSKALENDER

Hier kun je zo vroeg mee beginnen als je wilt. Maak van elke dag een feest door kleine cadeautjes in de boom te hangen.

• Zoek een geschikte tak.

• Maak of koop mini-enveloppen met kaartjes.

• Nummer elk kaartje van nu tot kerst.

• Bedenk een leuke activiteit of cadeau voor je partner, familielid of jezelf.

• Maak de tak af met een lichtsnoer.

DIY #2

FEESTKRANS

• Koop een strokrans bij jouw dichtstbijzijnde winkel.

• Versier de krans met (droog) bloemen en zet vast met steekkrammen.

• Maak af met een sierlijke (draai) kaars.

DIY #4

RAAMTEKENING

Deze is erg leuk om te maken samen met je (klein)kinderen.

• Koop raamstiften.

• Gebruik deze voorbeelden of je eigen fantasie.

Laat de winter maar komen (ook gezellig voor voorbijgangers)!

FIT&

‘WERELDMEIDEN’ IN DE FRYSKE MARREN

kan

een eerste stap zijn om in

‘Wereldmeiden’ is een maatjesproject waarin een divers samengestelde groep meiden al spor tend van elkaars leven en achtergrond leren. Maatschap pelijke diensttijders (MDT’ers) sporten een half jaar lang één keer per week samen met meiden met een vluch telingachtergrond. Door te bewegen worden de meiden energieker en daardoor krijgen ze meer motivatie om ook aan andere activitei ten deel te nemen en misschien dat er nieuwe vriendschappen ontstaan.

SPORT VERBINDT

Agnes Engelsma legt uit: “Ondanks de verschil lende talen en achtergronden geloven wij dat sport de meiden met elkaar verbindt. Het is een laagdrempelige manier om contact te maken en elkaar te leren kennen. Maar het allerbelangrijk ste is dat de meiden plezier hebben. In het pro ject Wereldmeiden onderscheiden we wee groe pen, de MDT’ers en de deelnemers. De MDT’ers zijn meiden die - al enige tijd - in Nederland wonen en die graag sporten. De deelnemers zijn meiden die nog maar net in Nederland wonen en bezig zijn met hun inburgering.”

Jildau Holtrop licht het pro ject nader toe: “Doe je als MDT’er mee met Wereld meiden, dan ontdek je jouw talenten en doe je tegelijkertijd iets goeds voor een ander. Je leert veel over jezelf, over wat je kunt en leuk vindt. Je volgt workshops, inter visie en na afloop krijg je een certificaat. Daarnaast ontmoet je nieuwe mensen. Je wordt een buddy en zo maak je onze samenleving sterker.”

MAATSCHAPPELIJKE DIENSTTIJD

MDT’er Bernice Bakker is gestart als MDT’er bij het project Wereldmeiden in Lemmer en vertelt: “Sinds vier weken zijn we begonnen met Wereldmeiden. De eerste twee weken hadden we bijeenkomsten met alleen de Nederlandse meisjes. Samen hebben we een plan gemaakt met hoe we de komende weken de taken ver delen. Het leuke aan dit project vind ik dat je in contact komt met meiden die allemaal een verschillende achtergrond of cultuur hebben.”

Wereldmeiden start met een kennismakings periode van tien weken waarin de MDT’ers en deelnemers samen tien verschillende sporten uitproberen. Jildau: “Dit noemen we de sport

carrousel. De invulling hiervan wordt vorm gegeven door de interesse van de deelnemers. Vervolgens gaan de MDT’ers aan de slag om dit te organiseren, uiteraard met ondersteuning van Agnes en mij.” Agnes vult aan: “Daarna kie zen de deelnemers een sport die ze samen met een MDT-maatje tien weken lang bij een sport club verder verkennen. Door samen te sporten leren de duo’s elkaar beter kennen, oefenen ze de taal en leren ze hoe de sport in Nederland is georganiseerd.”

ANDERE ACTIVITEITEN

Tijdens het project zetten Jildau en Agnes sport in als een belangrijk middel, maar door aanslui ting te vinden bij ieders interesse is het voor de MDT’ers ook mogelijk om andere activitei ten te organiseren. Dit kan bijvoorbeeld een sportkledingbeurs zijn of een verwenmiddag. Ook kunnen er in de kerstvakantie activiteiten worden georganiseerd zoals een karaokemiddag of een filmavond.

Bernice Bakker: “De activiteit die ík ga organi seren is het maken van een moodboard met als onderliggende gedachte de vragen: waar zie je jezelf over tien jaar? Wie wil je dan zijn en wat maakt jou dan gelukkig?”

Over

Sociaal

Werk De Kear

Woon je in de gemeente De Fryske Marren? Dan is Sociaal Werk De Kear er voor jouw welzijn. Je kunt bij ons terecht met vragen over bijvoorbeeld leefbare buurten en dorpen, meedoen en vrijwilligerswerk, gezonde leefstijl en mantelzorg. We werken samen met inwoners om het samenleven in de buurten en dorpen te versterken, met elkaar en voor elkaar.

Samen sporten

letterlijk en figuurlijk

beweging te komen en te integreren. Voor nieuwkomers in De Fryske Marren organiseren de buurtwerkers sport en cultuur Jildau Holtrop en Agnes Engelsma het project ‘Wereldmeiden’.

Antonius zet patiënten met borstkanker in hun kracht

Vrouwen die de diagnose borstkanker krijgen, gaan een zware en intensieve periode tege moet. In Antonius is een nieuw programma ontwikkeld om het zelfbewustzijn van de patiënt voor, tijdens en na het behan del-traject extra te ondersteunen. “We geven patiënten duidelijke handvatten waarmee ze zelf een bijdrage kunnen leveren aan hun behandeltraject. De eigen regie van vrouwen staat centraal”, verzekert Sanne Pelsma. Sanne is net als Tealien Spoelstra verpleeg kundig consulente mammacare. Zij zijn mede-initiatiefnemers van het nieuwe programma.

Met deze nieuwe aanpak borduurt Antonius voort op een al bestaand revalidatietraject voor borstkankerpatiënten. De ervaringen met dit nazorgprogramma waren zo positief, dat Sanne dacht: “Hoe mooi zou het zijn als we vrouwen al voor én tijdens hun borstkankerbehandeling zouden kunnen begeleiden en ondersteunen?”

De impact van de diagnose borstkanker is enorm, zowel mentaal als fysiek. “Het heeft grote meerwaarde als we deze groep vrouwen vanaf dag één de juiste handvatten kunnen aanreiken.”

In control

Tijdens het onderzoek naar en de uitwer king van dit plan kreeg Sanne steun van chirurg Kitty van Riel. “Het is heel belangrijk dat vrouwen met borstkanker zelf invloed en regie houden op hun zorgtraject. Door het stuur zelf in handen te houden, blijven ze ‘in control’”, benadrukt de chirurg. Het vroegtijdig voorlichten en ondersteunen van deze groep heeft nog een voordeel. “Door deze vrouwen zowel mentaal als fysiek sterker te maken, kunnen ze eventue le klappen beter opvangen. Ook vergroot je hun weerbaarheid en veerkracht. Daarmee voorkom je bijvoorbeeld uitval op het werk.”

Teamprestatie

Bij de uitwerking van hun plan besloten Sanne en Kitty het wiel niet zelf uit te vin den. Zo maakten ze gebruik van bestaande leefstijlprogramma’s. Daarnaast hebben ze begrijpelijke online animaties laten maken van bijvoorbeeld bewegingsoefeningen. En last but not least riepen de initiatiefnemers de hulp in van een fysiotherapeut, een dië tist en een gezondheidszorgpsycholoog van Antonius. “Iedereen was en is heel gemo tiveerd om een bijdrage te leveren aan dit empowerment-programma. Dit is een echte teamprestatie.”

Fysiotherapie

Het resultaat is een programma boordevol tips, filmpjes, opdrachten en handreikingen op het gebied van beweging, voeding, slaap en emoties. Zo heeft de afdeling Fysiothera

pie een online animaties (Indiveo) samenge steld van spierkracht- en conditieoefeningen.

“Wij bieden per spiergroep oefeningen aan die patiënten op hun eigen niveau kunnen doen”, vertelt fysiotherapeut Joke Zijlstra. Zij adviseert patiënten om daar al vóór hun be handeltraject mee te beginnen. “Een goede conditie verkort de ziekenhuisopname en vermindert de kans op complicaties,” ver duidelijkt Joke, “dus hoe fitter je de behande ling ingaat, hoe sterker je er weer uitkomt.”

Medische psychologie

Het aanbod vanuit de afdeling Medische psy chologie is erop gericht om patiënten laag drempelig handvatten aan te bieden om zo hun veerkracht te versterken. “De diagnose borstkanker en het behandeltraject hebben een enorme impact en kunnen je leven flink verstoren”, schetst gezondheidszorgpsycho loog Merel Buiten. “Niet alleen lichamelijk, maar ook qua relatie en gezin, seksualiteit, je sociale omgeving en werk. Het vroegtijdig en laagdrempelig aanbieden van psychische en emotionele ondersteuning bevordert het herstelproces”, aldus Merel.

Voor elke fase in het zorgproces is een (online) module beschikbaar van Therapieland: na de diagnose en zowel tijdens de behandeling als daarna. Daarnaast is er de module ‘Lekker slapen’, met informatie en handvatten om de slaap te verbeteren, met ontspanningsoefeningen. Zo nodig kan de specialist de patiënt verwijzen naar Medische psychologie.” Tot slot heeft Merel een alge meen advies voor vrouwen met de diagnose borstkanker. “Organiseer steun in je directe omgeving en geef ruimte aan je emoties. Laat ze toe en voorkom dat je vastloopt.”

Diëtetiek

Een goede voedingstoestand is voor borstkankerpatiënten eveneens essentieel. “Niet alleen tijdens de behandeling, maar ook daarvóór. Fitter de behandeling ingaan leidt tot minder complicaties en bevordert het herstel”, benadrukken diëtisten Nynke Kramer en Nelleke Dinkla. Patiënten krijgen van hen het advies om de ‘schijf van vijf’ als uitgangspunt te nemen. “Daarmee leg je een goede en gezonde voedingsbasis. Verder is het voor borstkankerpatiënten belangrijk om voldoende eiwitrijke producten - zoals

zuivel en vlees - te eten. Die zorgen voor behoud van spiermassa, oftewel de kracht van je lichaam.”

Patiënten krijgen deze en andere voedings adviezen aangeboden via voorlichtingsfilmpjes. Wie aanvullend voedingsadvies wenst, mag altijd bij de diëtisten aanklop pen. Verder kunnen patiënten die door hun behandeling minder ruiken en proeven, in Antonius een smaakprofiel laten opstellen. “Op basis van zo’n profiel geeft de kok tips om maaltijden op smaak te brengen.”

Vervolg

Initiatiefnemers Sanne Pelsma en chirurg Kitty van Riel hopen en verwachten dat dit programma voor meer patiëntengroepen be schikbaar komt. “Goede zorg is zoveel meer dan alleen medicijnen en een operatie”, stelt de chirurg. “Het resultaat van een behande ling is afhankelijk van het totale pakket, dus inclusief een leefstijlprogramma op maat.” Sanne is het daar volledig mee eens. “Hier mee maak je patiënten bewuster en sterker, dus dit initiatief krijgt vast een vervolg.”

Van links naar rechts: Nynke Kramer, Joke Zijlstra, Merel Buiten, Nelleke Dinkla, Kitty van Riel (gehurkt) en Sanne Pelsma. Op de foto ontbreekt Tealien Spoelstra.

GUUS PIEKSMA EN ANNEWIEP BLOEM VAN NIJ TALINT ORKEST

“IEDEREEN HEEFT HET TALENT OM MUZIEK TE MAKEN”

‘Iedereen heeft het talent om muziek te maken’, zo luidt het motto van Nij Talint Orkest. Waar vaak de jeugd doelgroep is, richt dit orkest zich op volwassenen waarbij het niet belangrijk is of je een muziekinstrument kunt bespelen. “Het maakt niet uit waar je vandaan komt, wat je achtergrond is, hoe oud of jong je bent, arm of rijk; als het je droom is muziek te maken, ben je bij ons aan het juiste adres”, zegt Guus Pieksma die in dit initiatief samenwerkt met Annewiep Bloem.

Guus Pieksma: “We waren onlangs in Rockanje. Daar hadden ze een presentatie voor 350 kinderen. Aan het einde van de rit ging er eentje naar muziekles en die haakte ook meteen weer af. Een heel ver schil met volwassenen. Als er 25 mensen meedoen met Nij Talint Orkest, willen die ook alle 25 door met muziek maken. Voor Nij Talint Orkest werken we altijd samen met muziekverenigingen. Wij maken de mensen enthousiast voor een instru ment, voor het samen muziek maken én voor de vereniging.”

SCHOPPEN TEGEN SCHENEN

Het is altijd gevaarlijk om te zeggen, maar volgens de twee is dat je van nul af ergens in een orkest kunt beginnen, uniek in Nederland. Pieksma: “Daarbij schoppen we natuurlijk wel eens tegen de schenen van muziekdocenten. Wij draaien de boel om. Kom eerst maar eens spelen, word

“JE MOET ÉÉRST LEUKE DINGEN DOEN”

eerst maar eens enthousiast. We leren de beginselen aan en motiveren en enthou siasmeren voor het instrument. Vergelijk het met tuinieren. Als je alleen maar onkruid mag wieden, is de lol er snel af. Zo is het bij ons ook. Je moet éérst leuke dingen doen.”

Het begon in 2016 in Stavoren waar Pieksma een jeugdorkest dirigeerde. “Ouders waren enthousiast en vroegen of zij ook een instru ment konden leren bespelen. Dat hebben we gedaan. Het sloeg zo aan, dat we dat in een naburig dorp ook hebben opgezet.”

STRAKS OOK IN BELGIË

In de samenwerking is Guus Pieksma het muzikale brein en zorgt Annewiep Bloem – van beroep cultureel antropoloog - voor de organisatie en communicatie. Na een publicatie in Klankwijzer, het landelijke nieuws- en informatieplatform op mu ziekgebied, is het pas echt gaan rollen en zijn er tegenwoordig Nij Talint Orkesten door heel Nederland en volgt België straks ook. “In het begin liepen we tegen bepaalde dingen aan”, zegt Bloem. “Bij voorbeeld in de werving van deelnemers. Dat verenigingen een stukje in de krant schreven met de gedachte ‘dit doen we, want volgend jaar bestaan we misschien niet meer’. Dat werkte niet. We ondersteu nen de verenigingen nu met een media pakket met teksten, foto’s en drukklare flyers en posters. Alles heeft een positieve en aanstekelijke uitstraling.”

VALSE NOOT

Dat ging goed tot corona voor een valse noot zorgde. Pieksma: “Overal in het land hadden we groepen die repeteerden en toen belden ze en was het: ‘En Guus, wat nu?’ En nu? Ik heb eerst maar eens een berichtje gestuurd met: ‘Jongens, zet hem

op’. Maar dat werkte niet, natuurlijk, want het draait om enthousiasmeren en mo tiveren. Toen zei Annewiep: ‘Ze moeten je kop zien en ze moeten je horen’.” En zo ontstond de eerste vlog. Pieksma: “Ik kreeg allemaal leuke reacties maar ook: ‘Wanneer komt de volgende?’.” Het gevolg is dat de methode, alle oefeningen, de uitleg van Pieksma, op YouTube staan. Een ‘bealch fol wurk’, maar nu onmisbaar voor de methode.

VERBINDING MET DE REGIO

Voor alle duidelijkheid: het project Nij Talint Orkest duurt tien repetities. Bloem: “We geven geen les, we maken enthousi ast. Wij doen de eerste repetitie, daarna neemt een dirigent ter plaatse het over. Of we nu op Ameland zitten, in Appel scha, Vlissingen of Maastricht, het gaat erom dat er verbinding is met de regio en de vereniging. We zijn in Friesland begonnen en waren nieuwsgierig of het in de rest van het land ook zou werken.

Nou, het loopt als een trein.” Binnenkort starten in Fryslân Nij Talint Orkesten in de regio Bolsward, Heerenveen, Tytsjerk steradiel, Wergea en Sloten/Balk.

BIJ MÁXIMA OP DE THEE

Het enthousiasme en de inspanningen van het creatieve tweetal hebben geresulteerd in een uitnodiging van ‘Méér Muziek in de Klas’ om naar Paleis Noordeinde te komen.

Koningin Máxima is beschermvrouwe van deze organisatie. De bedoeling was om voor veertig mensen uit het onderwijs een inspi

rerende workshop te verzorgen en samen muziek te maken.

“We hebben een orkestopstelling gemaakt en de deelnemers zelf een instrument laten kiezen. Het gros had nog nooit een instru ment in handen gehad, maar er waren er ook die wel konden spelen. En dat is nu pre

cies onze opzet. Want als jij het niet weet, word je geholpen door degene die naast je zit. Niemand geloofde dat het mogelijk was, maar het lukte. Met koningin Máxima, de minister van Onderwijs en de staatssecreta ris van Cultuur als getuige.”

MUZIKALE BELEVING OP DE AFSLUITDIJK

Alles moet in de zomer van 2025 samenko men in de apotheose bij de opening van de vernieuwde Afsluitdijk. Pieksma: “We zaten aan de keukentafel en vroegen ons af: waar kunnen we de muziekwereld versteld van doen staan? Wat is het grootste podium ter wereld? Antwoord: de Afsluitdijk. Op aanraden van wijlen Joop Mulder van het Oerol-festival en regisseur Jos Thie, die meteen wild enthousiast waren, zijn we groot gaan denken. We zouden het liefst alle bestaande verenigingen, aangevuld met alle nieuwe muzikanten, op de Afsluitdijk hebben. Het publiek komt op de fiets, van Den Oever naar Breezanddijk en van Zurich naar Breezanddijk. Dat is van beide kanten ongeveer zeventien kilometer. Er wordt gefietst in groepen. Precies in het midden – bij Breezanddijk - komt een grote muziek tuin waar optredens zijn en een afsluitend concert.”

BIDBOEK IN NOVEMBER

“Dit is de opmaat van de terugreis,” neemt Bloem over, “want het concert horen ze op de hele terugreis en er wordt gespeeld door de verschillende orkesten op de route. Een muzikale beleving. Om dichtslibbing te voorkomen, is het de bedoeling dat er niet wordt gestopt. Per keer kunnen er 7.500 mensen meedoen.” Pieksma en Bloem rekenen op 60.000 mensen in de tien keer dat de voorstelling plaatsvindt. In verband met weer en wind wordt dit uitgesmeerd over drie weken. Voor de goede orde: het betreft een plan. Het bidboek werd afgelo pen november aangeboden.

Annewiep Bloem en Guus Pieksma

LICHTSHOW MET MEGA-KERSTBOMEN IN JOURE

WINTEREVENT MET KERSTSPEKTAKEL IN DE MIDSTRAAT

We hebben het twee jaar moeten missen, maar dit jaar wordt in Joure weer de traditionele Winterevent georganiseerd met een nog feestelijkere invulling dan we gewend zijn. Bij de start op vrijdag 9 december zal een landelijke primeur te zien zijn: vijf mega-kerstbomen die tijdens de opening van de Winterfair een spetterende lichtshow zullen vertonen.

ENERGIEZUINIG

Op vrijdag 9 december om vijf uur zal in de Midstraat de Winterevent wor den geopend. Naast maar liefst vijftig led-verlichte kerstbomen zullen ook vijf mega-kerstbomen worden ontstoken. Daarmee zullen de toeschouwers worden getrakteerd op een weergaloze lichtshow. “Natuurlijk hebben we overleg gehad over een juiste invulling van de decoratie voor de Winterevent van dit jaar”, aldus de organisatie. “We hebben gekozen voor een kerstdecoratie die tegemoetkomt aan ieders behoefte aan licht in deze in vele opzichten donkere tijden, maar die wel past binnen het energiezuinige beleid dat we voeren. De led-verlichte bomen gaan

zorgen voor een onvergetelijke kerstsfeer in de Midstraat.”

De lichtshow van de acht meter hoge bomen zal steeds worden herhaald en dagelijks te zien zijn. De opening zal wor den omlijst met muziek en vuurshows. De winkels zullen die avond tot tien uur geopend zijn. Kortom, een kerstspektakel dat niemand wil missen.

KERSTMARKT

Vrijdagmiddag 16 december vanaf drie uur zal er weer een kerstmarkt zijn in de Midstraat. Om zeven uur begint de fakkel tocht op de Merk. De Kerstman in eigen persoon zal daar zijn opwachting maken

in zijn arrenslee. Fakkels zijn verkrijgbaar bij de start. Ook deze avond zullen de winkels tot tien uur geopend zijn.

ROTARY SANTA RUN

Op zaterdag 17 december wordt voor de tweede keer de Rotary Santa Run geor ganiseerd. De warming-up op de Merk zal om twee uur beginnen, waarna om half drie het startschot zal klinken. Bij inschrijving ontvangt iedere deelnemer een kerstmannenpak dat je na afloop mag houden. Alle opbrengsten van de Rotary Santa Run gaan naar drie goede doelen. Dat zijn dit jaar de Utjouwer Voedselbank te Joure, het Ronald McDonald Kinder fonds en de Nierstichting.

§Bij de eerste editie van deze sponsor loop, in 2019, deden zo’n 160 kerstman nen en -vrouwen mee. Er werd toen maar liefst zo’n zevenduizend euro opgehaald voor de goede doelen en de organisatie hoopt dat deze aantallen dit jaar worden overtroffen. Meer informatie over en inschrijving voor de Rotary Santa Run is te vinden op de website Joure.rotarysan tarun.nl.

KOOPZONDAG EN EXTRA KOOPAVONDEN

Op zondagmiddag 18 december is er van één tot zes uur een gezellige kerst-koop zondag waarbij de Friese paarden met ‘belsliden’ een demonstratie verzorgen . Op donderdag 22 en vrijdag 23 december zijn er extra koopavonden tot tien uur. Natuurlijk zal de Kerstman in zijn arrenslee bij al deze gelegenheden de Midstraat bezoeken.

BOXING DAYS

Als inmiddels traditionele afsluiting van de Winterevent worden na de kerstdagen ook weer de Boxing Days gehouden. Op 27, 28 en 29 december zullen alle winke liers in de Midstraat stunten met kortin gen tot wel 70%. De Midstraat blijft deze dagen zijn winters decor houden.

Het volledige programma van de Win terevent Joure 2022 is te vinden op de website www.waterlandvanfriesland.nl/ winterevent.

BAROKOPERA AMSTERDAM BRENGT OFFENBACHS

‘REIS NAAR DE MAAN’

Reizen door de ruimte spreekt al eeuwen tot de ver beelding. Zo was de beroemde schrijver Jules Verne in 1875 al een gevierd man in Parijs met succesvolle romans als ‘Van de aarde naar de maan’ en ‘De reis om de maan’. In datzelfde jaar 1875 pakte ook de Franse componist Jacques Offenbach het onderwerp op en bracht hij met de opera ‘Voyage de la lune’ maanreizen naar de theater- en concertpodia. Het is één van de mooiste partituren van Offenbach, die een onnavolg baar talent voor luchtigheid en gevoelige melodieën had. Offenbach beschikte over een tomeloze positieve energie en had een eigenzinnige kijk op de – soms lachwekkende - liefde.

Offenbachs komische en spectaculaire ruimte-opera ‘Reis naar de Maan’ is in de opvoering van BarokOpera Amsterdam ook in onze tijd een herkenbaar verhaal. Caprice, de zoon van koning V’lan, is een verwende jon

ge prins die, om zijn verveling te verdrijven, een bezoek aan de maan wil brengen. Uitvinder Microscope bouwt een capsule voor hem, die naar de maan kan worden geschoten. Op de maan ontmoet hij de mooie prinses Fantasia…

BarokOpera Amsterdam brengt deze opéra-comique naar Heerenveen met zangers, instrumentalisten en circusacrobatiek. Het Belgische acrobatenduo Vilja staat garant voor adembenemende scènes. Vooraf gaande aan de voorstelling, om 19.15 uur, geeft artisi tiek leidster Fréderique Chauvet een inleiding op de opera. Om het Nieuwjaarsconcert feestelijk af te sluiten zingt het ensemble, samen met het publiek ‘La Neige’.

DO 5 JANUARI | 20.15 UUR (INLEIDING 19.15 UUR | € 30,-

Op het hoogtepunt van haar carrière gaf Winehouse grote concerten met een mix van allerlei muziekstijlen, waaronder jazz, soul, R&B en ska. Haar album ‘Back to Black’ uit 2006, met daarop de gelijknamige hitsingle, stond maar liefst vijftien weken op nummer één in Nederland.

Om deze legende te coveren, moet je heel wat vocale kracht in huis hebben. Een stem en aanwezigheid die het origineel zo dicht mogelijk benaderen. Julia Kolovertnykh uit Odessa, Oekraïne heeft al deze eigenschappen in huis. Zij laat Winehouse weer terug tot leven komen met nagenoeg dezelfde speciale stem en bijzondere zangstijl. Zelfs de looks en bewegingen doen denken aan de wereldberoemde zangeres die maar liefst zes Grammy Awards won.

FROMMERMANN

Dit jaar komt de Nederlandse close harmonyformatie Frommermann weer terug in Theater Sneek met een sfeervol muzikaal kerstfeest. Theater Sneek is blij de pakkenmannen op 23 december in de Noorderkerkzaal te kunnen verwelkomen.

Zij brengen tijdloze (kerst)muziek met een elegante mix van humor en melancholie waarbij acteur Porgy Frans sen is uitgenodigd als speciale gast. Na hun eerste muzi kale avontuur in 2005 volgde voor Frommermann in een steeds groter wordende bezetting vele optredens met als hoogtepunten het Koninginnedagconcert op Paleis Noordeinde in aanwezigheid van toenmalig koningin Beatrix en een optreden tijdens het Prinsen grachtconcert in Amsterdam.

David Rea, co-producer van Celtic Steps: "We zijn abso luut verheugd om onze succesvolle show naar Nederland te brengen. Al vele jaren vormen de Nederlanders een heel speciaal onderdeel van ons publiek in Ierland, dus we zijn blij de kans te krijgen om de show naar hen te brengen in de mooiste tijd van het jaar.” Op de vraag wat het publiek kan verwachten van de kersttour 2022, voegt muzikaal leider Sean Murphy eraan toe: "We streven ernaar de opwindende energie van Ierse dans te combi neren met de magie van traditionele Ierse muziek en het opzwepende sentiment van Ierse zang in één sensatio neel feestelijk optreden.” Celtic Steps brengt het wonder van Kerstmis door de magie van Ierse muziek, zang en natuurlijk dans, met favorieten zoals Silent Night, Danny Boy en Jingle Bells met een traditionele Ierse twist.

WOENSDAG 28 DECEMBER // 20.15 UUR // € 36,00

Het Posthuis Theater in Heerenveen start 2023 met een heus Nieuwjaarsconcert. Op donderdag 5 januari om 20.15 uur brengt BarokOpera Amsterdam Offenbachs ‘Reis naar de maan’ op het toneel, een muzikaal en theatraal spektakel om nog lang van na te genieten.

Liefhebbers van Ierse folk, kerst én traditionele dans kunnen op 28 december hun hart ophalen bij ‘An Irish Christmas’ van dansgroep Celtic Steps.

Op vrijdag 16 december brengt ‘A Nite with Amy’ in Het Bolwerk in Sneek een ode aan de in 2011 overleden Amy Winehouse. De Britse zangeres scoorde wereldhits met onder meer ‘Valerie’, ‘Rehab’, ‘You know I’m no good’ en ‘Body and soul’.

LEMSTER DICKENS

In het weekend van zaterdag 10 en zondag 11 december wordt Lemmer volledig omgetoverd tot het Lemster Dickensdorp. Na twee jaar afwezigheid wanen we ons voor twee dagen weer in winterse kerstsferen rond het eind van de 19e eeuw. Een spektakel voor jong en oud. Dit festijn wordt volledig verzorgd door vrijwilligers. Zonder hen is er geen feest. We nemen een kijkje achter de schermen: wat gebeurt er allemaal ter voorbereiding en wat kunnen we verwachten als we het Dickensdorp gaan bezoeken?

Stel je voor, je loopt over het Dok in Lemmer en wrijft even in je ogen of je niet droomt. Overal waar je kijkt is het alsof je in een andere tijdzone bent belandt. De kleding van de mensen, jong en oud, is volledig in stijl. Alles klopt in het Lemster Dickensdorp.

SINDS 2015

Theatervoorstellingen, muziek, kraam pjes met lekkernijen en mooie spullen, het Lemster Dickens Festijn is hét event om volledig in kerstsfeer te komen. Het festijn speelt zich af op een afgesloten terrein met twee looproutes en een gedeelte waar mensen vrij kunnen be wegen. Om dit zo goed mogelijk te laten verlopen kun je je vast wel voorstellen dat hier een hele organisatie aan vooraf gaat. We spreken met drie vrijwilligers die zich bezig houden met verschillende onderdelen van de organisatie. Allereerst Piet Smits. Piet ‘zit er vanaf het begin bij’. Zijn buurman Sjouke Boschma bedacht in 2015 de eerste versie van het Lemster Dickens Festijn. Het festijn was direct

een overweldigend succes en toen Sjouke in 2017 besloot hiermee in deze vorm te stoppen, was dat voor de Lemsters een grote teleurstelling. Ze waren inmiddels besmet met het Dickens-virus en dat heeft ervoor gezorgd dat er een nieuwe groep vrijwilligers de organisatie heeft opgepakt, een stichting heeft opgericht en vandaar uit verder gegaan is.

VERSCHILLENDE GROEPEN

Dit wordt de vijfde editie en het wordt steeds professioneler, volgens Piet Smits. “De vraag is: waar stop je, wanneer is het klaar? Je hebt het bestuur, maar dat is vooral op papier. Iedereen werkt vrijwillig mee, niemand krijgt ervoor betaald en de meesten doen het naast hun baan. Er gaat veel tijd in zitten. Om zo effectief mogelijk te werk te gaan is al het werk onderverdeeld in groepen. De basis ligt bij de creatieve groep, zij bedenken de acts en de invulling van het programma. Al het andere werk komt daaruit voort. Denk aan het bouwen van decors en het maken van de kostuums. Dan heb je de PR en

communicatie die de promotie verzorgt van het evenement. De groep logistiek houdt zich bijvoorbeeld bezig met het vergunningstraject dat al in de zomer aan gevraagd moet worden. Maar regelt ook de verlichting en de hekken die nodig zijn om het terrein af te sluiten. Er is alleen al tien kilometer 1aan stroomkabel nodig. Verder verzorgt de groep transport het logistieke traject tijdens de opbouw van het festijn. Decors, huisjes, kassa’s, EHBO hokjes, in gangen en heel veel dranghekken moeten worden opgebouwd en geplaatst. Ook de verkeersgroep valt hier onder.”

SPONSORTEAM

Tot slot is er het sponsorteam. “Zonder sponsoring geen Dickens”, aldus Piet Smits. In deze groep zitten een aantal vrijwilligers die ervoor hebben gezorgd

dat ook dit jaar weer vele bedrijven en organisatie financieel bijdragen of ma terialen leveren. “Met veel dank aan alle sponsoren van in en om Lemmer die het festijn mogelijk maken”, besluit Piet.

IT’S A MAGICAL CHRISTMAS

Het creatieve team wordt aangestuurd door vrijwilligster Annemarie van de Lageweg. Vol enthousiasme vertelt ze dat ze in het voorjaar de acts al bedenken en ook het thema. “Dit jaar is het thema: ‘It’s a magical Christmas’. Alle acts zijn voor zien van een sausje magie. Er wordt hard gewerkt aan de decors, kledingstukken en bijbehorende attributen. De kleding heeft de organisatie allemaal in eigen beheer. Deze is in de loop der jaren gemaakt en verzameld. Er zijn een aantal vrijwilligers die het hele jaar door kleding naaien.”

Annemarie van de Lageweg met paraplu in typische ‘Dickens’ jurk

Bob Vermeeren-de Groot: “Het is voor mij geslaagd, als je niet ziet wat mijn aandeel is geweest”

DICKENS FESTIJN

Annemarie geeft een paar voorbeelden van acts waaraan wordt gewerkt: “Er wordt een ‘toverlantaarn’ gemaakt, waar we straks oude beelden van Lemmer mee kunnen projecteren. Verder komen er bizarre uitvindingen van ‘de gekke tovenaar’. Vroeger zat er in Lemmer een kantongerecht, die wordt heropend. ‘Meester Fransiscus Visscher’ zal hier recht spreken over een aantal ‘onverkwikkelijke zaken’. Dan heb je ook de ‘Bonkeskudder zij hebben dit jaar uitgepakt en er een muziekspektakel van gemaakt. Van een steampunk machine, van tien meter lang, hebben ze een wiskey destileerderij gebouwd, voorzien van ketels. Hier zullen zij bij drummen en zingen.”

Annemarie doet het werk voor Dickens naast haar baan en gezin. “De kinderen

interacties met publiek. “Het is voor mij geslaagd, als je niet ziet wat mijn aandeel daarin is geweest”, meent Bob.

Op de dag zelf is hij, in volledig Dickens tenue, aanwezig als een ‘trouble-shooter’, zoals hij zichzelf omschrijft. Hij loopt rond en springt bij waar nodig. “Samen met de hele gemeenschap een verhaal maken en sfeer neerzetten, daar doen we het voor”, zegt hij enthousiast.

GOEDE DOEL

Een andere groep vrijwilligers heeft intussen de ‘Lemster Dickens Telegraph’ gemaakt, een heuse krant in stijl. Hierin vind je het programma en een uitoverige beschrijving van de acts die te zien zul len zijn. Verder vind je een plattegrond met routes. De huis-aan-huiskrant wordt

verspreid in de gemeente De Fryske Marren en omgeving. Je kunt hem ook kopen bij de krantenkiosk en de kran tenjongens die op het Dickens Festijn rondlopen. “De organisatie verdient er niets mee”, benadrukt Piet Smits. “Al het verdiende geld met de acts en het blad gaat naar het goede doel van dit jaar: stichting Kerst-Vrouwen. Deze organi satie helpt gezinnen en mensen waarbij sprake is van groot verdriet.”

Het Lemster Dickens Festijn is op zaterdag 10 december van 16.00 - 21.00 uur en zondag 11 december van 14.00 – 19.00 uur in Lemmer. Kaarten zijn online via de website te koop, bij de ver schillende verkooppunten in Lemmer, Sint Nicolaasga en Joure en tijdens het festijn aan de kassa.

Piet Smits in een kraam: “Zonder sponsoring geen Dickens”

t/m 31 december

wINTERDROOM

LUTTELGEEST

EVENEMENT

Magische winterwereld in de Orchideeën Hoeve.

WWW.ORCHIDEEËNHOEVE.NL

vrijdag 9 december

KENTUCKY SNAKE OIL

BALK

MUZIEK

Mix van rock, soul en indiestijl met special guest Rachel Croft.

WWW.PODIUMGORTER.NL

WINTERMARKT

BALK

MARKT

Gezellige wintermarkt rond de Luts.

WWW.FACEBOOK.COM/BUTERHUS.NL

TIP winterevent

JOURE

OPENING

Ontsteken van 55 verlichte kerstbomen met lichtshow, muziek en vuurshows.

WWW.WATERLANDVANFRIESLAND.NL/ WINTEREVENT

vr. 9 en za. 10 december

KERSTMARKT

BOLSWARD

MARKT

Gezellige kerstmarkt in de Broerekerk.

WWW.ONDERNEMENDBOLSWARD.NL

zaterdag 10 december

KERSTGALA

JOURE

MUZIEK

Concert met Jouster Fanfare Orkest en diverse artiesten.

WWW.JOUSTERFANFARE.NL

KERSTPARADE

SNEEK

OPTOCHT

Ontsteken kerstverlichting en binnenhalen van Kerstman met verlichte parade.

WWW.SNEEK.NL/XMAS

zaterdag 10 december

HEEL SNEEK ZINGT

SNEEK

MUZIEK

Kerstverhalen, kerstoptredens en kerstliederen.

WWW.SNEEK.NL/XMAS

za. 10 en zo. 11 december

XMAS SNEEK

EVENEMENT

Heel weekend vol kerstactiviteiten in Sneek. WWW.SNEEK.NL/XMAS

LEMSTER DICKENS FESTIJN

LEMMER

THEATER/MARKT

Proef de magische kerstsfeer van de tijd van Dickens. WWW.LEMSTERDICKENSFESTIJN.NL

zondag 11 december

BYZANTIJNS MANNENKOOR

BOLSWARD

MUZIEK

Liederen uit oosters-orthodoxe kerk en volksliederen a capella gezongen. WWW.BFMDRACHTEN.NL

XMAS KERSTMARKT

SNEEK MARKT

Kerstmarkt op het Grootzand met kleintje Lekker Sneek en acts. WWW.SNEEK.NL/XMAS

CHRISTMAS TIME IS HERE

SNEEK

MUZIEK

Kerstconcert van leerlingen van het Atrium, Bigband Cue en meer.

WWW.THEATERSNEEK.NL

LAZY SUNDAY

TERHERNE

MUZIEK

Live muziek bij Paviljoen Salt.

WWW.PAVILJOENSALT.NL

donderdag 15 december

KERSTLIED VAN EEN VREK

BOLSWARD

THEATER

Bruun Kuijt vertelt en speelt Dickens’ kerstklassieker.

WWW.PATERSHUISBOLSWARD.NL

vrijdag 16 december

TIP

kerstmarkt

JOURE MARKT

Gezellige kerstmarkt en fakkeltocht in de Midstraat.

WWW.WATERLANDVANFRIESLAND.NL/ WINTEREVENT

TOP 2000 LIVE

SNEEK

MUZIEK

Avondvullend programma met muziek uit de top 2000. WWW.THEATERSNEEK.NL

KRYST YN wÂLDSEIN

WOUDSEND MARKT Woudsend in kerstsfeer met markt en muziek. WWW.WELKOMINWOUDSEND.NL

zaterdag 17 december

FLAVIUM

BALK

CONCERT Bluesband speelt muziek van B.B. King. WWW.PODIUMGORTER.NL

KERSTCONCERT EDOZA

BOLSWARD

MUZIEK Groot Kerstconcert Mannenkoor EDOZA. WWW.EDOZA.NL

WINTERMARKT

HINDELOOPEN

MARKT

Historische markt met braderie. WWW.FACEBOOK.COM/HINDELOOPERMARKTEN

TIP santa run

JOURE

EVENEMENT

Joure kleurt rood door de als kerstman verklede deelnemers.

WWW.JOURE.ROTARYSANTARUN.NL

maandag 19 december KERSTCONCERT

JOURE

MUZIEK

Weihnachts Oratorium van J.S. Bach door NSK en NNK.

WWW.WATERLANDVANFRIESLAND.NL/ KERSTCONCERT

vrijdag 23 december

FROMMERMAN

SNEEK

THEATER

Muzikaal kerstfeest met gast Porgy Franssen.

WWW.THEATERSNEEK.NL

zaterdag 24 december

ODE AAN DE KO

TIRNS POËZIE

Verwonder je over het leven van de koe.

WWW.ARCADIA.FRL

za 24 dec t/m zondag 8 jan

SALT KERST RALLY

TERHERNE PUZZELTOCHT

Autospeurtocht voor jong en oud met borrelbox.

WWW.PAVILJOENSALT.NL

maandag 26 december

KRYSTKUIER

SINT NICOLAASGA WANDELEN

Wandeltocht met culturele belevenissen onderweg.

WWW.FACEBOOK.NL/KRYSTKUIER

woensdag 28 december

WINTERWANDELTOCHT

STAVOREN

WANDELEN

Sfeervolle verlichte winterwandeltocht door de Noardermar.

WWW.IJSCLUBSTAVOREN.NL

zondag 1 januari

NIEUWJAARSDUIK

FRIESLAND

VARIA

Verfrissende start van het nieuwe jaar.

WWW.WATERLANDVANFRIESLAND.NL/

UITAGENDA

ma. 2 t/m zo. 8 januari KERSTCIRCUS

SNEEK

CIRCUS

Clown Sander & Friends zorgen voor bijzondere en interactieve acts.

WWW.CIRCUSSALTO.NL

Ferdive daasje

winterevent Joure

Op vrijdagavond 9 december om 17.00 uur is de start van een bijzonder kerstspektakel in de Midstraat van Joure met een landelijke primeur. Naast maar liefst 50 (energiezuinige) verlichte kerstbomen zullen vijf mega-kerstbomen een spetterende lichtshow vertonen. De lichtshow van de 8-meter hoge kerstbomen zal dagelijks te zien zijn. Het openingsspektakel op 9 december wordt omlijst met muziek, vuurshows. Deze avond is het startsein van vele evenementen in december in Joure.

WWW.WATERLANDVANFRIESLAND.NL/ WINTEREVENT

Kerstmarkt

Vrijdagmiddag 16 december wordt de Midstraat van Joure weer als vanouds omgetoverd tot een gezellige kerstmarkt. Daarnaast kun je ‘s avonds om 19.00 uur meedoen aan de welbekende fakkeltocht vanaf de Merk. Fakkels zijn verkrijgbaar bij de start. De fakkeltocht is voor zowel deelnemers als toeschouwers een prachtig schouwspel. Uiteraard is de Kerstman in zijn arrenslee ook weer van de partij. Muziek en 55 verlichte kerstbomen maken de kerstsfeer compleet. Op deze koopavond zijn de winkels extra lang geopend tot 22.00 uur.

WWW.WATERLANDVANFRIESLAND.NL/ WINTEREVENT

Santa Run

Op zaterdag 17 december kleurt de Midstraat in Joure knalrood tijdens de Santa Run. De Rotary Santa Run is een fun run waarbij deelnemers, verkleed als kerstman, een parcours (hard)lopen voor het goede doel. Wandelen, rennen, hinkelen, springen, alles mag. Na een warming-up zal om 14.30 uur het startschot klinken. Bij inschrijving ontvangt iedere deelnemer een kerstmannenpak dat je na afloop mag houden. Alle opbrengsten gaan naar drie goede doelen: de Utjouwer Voedselbank te Joure, het Ronald McDonald Kinderfonds en de Nierstichting.

WWW.JOURE.ROTARYSANTARUN.NL

winterDroom

Tot en met 31 december is de Orchideën Hoeve in Luttelgeest weer een magische winterwereld vol bijzondere bloemen, planten en dieren. Duizenden lampjes, romantische fonteinen en sprookjesachtige versieringen toveren de Orchideeën Hoeve om in een unieke droomwereld. Hoogtepunt zijn de veertien kaarsjesavonden waarop elfjes duizenden kaarsjes, lampjes en lantaarns aansteken. Of struin van tot en met 23 december over de gezellige kerstmarkt in het hart van het park.

Kerstconcert

Op maandag 19 december vindt traditiegetrouw weer het klassieke kerstconcert plaats in de Rooms-Katholieke kerk van Joure. Dit maal wordt het wereldberoemde ‘Weihnachtsoratorium’ van J.S. Bach uitgevoerd door het Nationaal Symfonisch Kamerorkest, het Noord Nederlands Kamerkoor en diverse solisten. De 60 musici staan onder leiding van dirigent Jan Vermaning. Kaarten voor het kerstconcert zijn te koop bij VVV Joure of online.

WWW.WATERLANDVANFRIESLAND.NL/ KERSTCONCERT

WWW.WATERLANDVANFRIESLAND.NL/ UITAGENDA

SANTA RUN

KERSTCONCERT JOURE

ESTHER WILTEN WERD DERDE OP HET WK POWERLIFTEN

“Je kunt altijd meer dan je denkt”

Als sporten een hobby is, dan is het voor Esther Wilten uit Rottum wél een uit de hand gelopen hobby. In de weken voor een wedstrijd powerliften staat alles in het teken van haar sport powerliften. Ze begon pas op haar 34e, maar dat maakt voor deze sport niet uit. Bij powerliften draait het om het opbouwen van kracht, en dat kan op iedere leeftijd. En dan kan het zomaar gebeuren dat je op je veertigste opeens op het WK in Canada staat, terwijl je man en kinderen thuis op de bank zitten.

Ook als er geen wedstrijd gepland is, staat Es ther Wilten vaak in de sportschool. Natuurlijk heeft ze daar niet altijd zin in, bijvoorbeeld als er een zware beentraining op het pro gramma staat. “Maar als de training dan klaar is, voelt het weer helemaal geweldig.”

ALTIJD BEZIG MET SPORT

Tijdens haar jeugd, die Esther in Lippenhui zen doorbracht, was ze al sportief. “Ik deed aan turnen, dansen en trampolinespringen. Ook reed ik heel fanatiek paard en deed daarin ook wedstrijden.” Tijdens haar studie aan het CIOS bleek dat ze vooral geïnteres seerd was in werken met mensen met een beperking. Ze volgde nog een opleiding tot creatief therapeut en ging aan de slag bij een praktijk voor mensen met niet-aangeboren hersenletsel. In 2009 kwam Esther, inmid dels getrouwd en zwanger van haar tweede dochter, in Rottum terecht. “Afstuderen, verhuizen, nog even bevallen tussendoor, ik deed alles tegelijk.” Het huis aan de Badweg heeft achter vrij uitzicht over de landerijen. “Een heerlijk plekje om te wonen. Lekker rustig, en je bent zo in Heerenveen of op de snelweg.”

Naast haar studie en werk bleef Esther altijd bezig met sport. Na jaren fitness bij sportschool EasyActive, zag ze hier zes jaar geleden echter niet meer zo veel uitdaging in. Ook miste ze het wedstrijdelement. “Mijn trainer Lammert Hof vroeg of ik niet wat meer met losse gewichten wilde gaan werken in plaats van met apparaten. Dat was een goeie move van hem. Ik vond het meteen leuk en was eigenlijk direct verslaafd.”

GEEN ALCOHOL MEER

Esther raakt weer gemotiveerd en als er een beginnerswedstrijd voorbijkomt, ziet ze dat als een mooi doel om voor te trainen. “Na die wedstrijd was ik helemaal verkocht. In die tijd waren er nog heel weinig vrouwen die aan powerliften deden. Ik was de enige vrouw in mijn categorie.” Dit houdt Esther niet tegen: nu ze de smaak te pakken heeft, wil ze steeds meer kilo’s kunnen tillen. Na die eerste wedstrijd volgen er verschillende kwalificatiewedstrijden en Nederlandse Kampioenschappen.

Het trainen voor deze wedstrijden vraagt flink wat tijdsinvestering: Esther traint vier of vijf keer per week. “Het is soms ingewik keld om dat te combineren met werk en gezin. Maar nu de meiden wat ouder zijn, gaat dat steeds beter. Ik train mijn hele lijf, dus niet alleen de spieren die ik nodig heb voor de oefeningen. Je buik- en rugspieren moeten ook heel sterk zijn om de gewichten te kunnen dragen.” Hoe dichter ze bij een wedstrijd komt, hoe minder ze gaat trainen: “Dan gaan de gewichten omhoog en doe ik minder herhalingen. Omdat er dan meer hersteltijd nodig is, train ik dan drie keer per week.” Ook de rest van haar leven staat voor een wedstrijd in het teken van de sport: ze eet gezond, drinkt geen alcohol meer en pro beert zo veel mogelijk slaap te pakken.

DE STRATEGIE VAN HET SPEL

Wat powerliften zo leuk maakt? “Door het liften ontdek je dat je altijd meer kunt dan je denkt. Mentaal word je er ook sterker van. Als er in het dagelijks leven iets moeilijks voor bijkomt, dan denk ik: ik kan ook zoveel kilo’s tillen, dan kan ik dit ook. ‘What doesn’t kill you, makes you stronger’, zeggen ze toch? Dat is wel een beetje mijn levensmotto geworden. Een zwaar gewicht op je nek doet pijn, maar dat overleef je. Dan overleef je andere moeilij ke dingen ook.”

kijken: om door te gaan naar een vervolg wedstrijd, moeten powerlifters een bepaald aantal kilo’s halen. Bovendien zien ze wat de tegenstanders doen en kunnen ze daarop anticiperen. “Op een scherm ziet je tegen stander wat je volgende gewicht wordt. Zij gaat dan heel snel rekenen: kan ik daar nog iets bovenop doen? Het is een heel spel.”

SPONSORACTIE

Een spel waar Esther goed in is, want in 2021 wordt ze op het NK tweede en in 2022 wordt ze eerste in haar categorie (40-49 jaar en 84+ kilo). Dat heeft als gevolg dat ze mee mag doen met de wereldkampioenschappen in Canada. “Het NK ging verrassend goed, waardoor ik mezelf had gekwalificeerd voor het WK. Dat kost natuurlijk geld, en ik had er niet voor gespaard.” In eerste instantie be sluit Esther om niet te gaan. Maar meerdere mensen in haar omgeving wijzen haar op de mogelijkheid om een sponsoractie op touw te zetten. “Mijn moeder zei: ‘Als jij het niet doet, doe ik het wel voor je.’ Toen dacht ik: dan heb ik de ballen en doe ik het zelf.”

Vanuit allerlei hoeken krijgt ze respons. “Zoveel mensen zeiden dat ik het verdiende om te gaan. Vrienden en familie, maar ook veel mensen uit de sportschool die mij altijd zien trainen en daar veel respect voor heb

DRIE ONDERDELEN VAN HET POWERLIFTEN

Squatten

Je houdt de bar met beide handen vast en zakt door je knieën. Je heupen moeten daarbij lager komen dan je knieën. Daarna kom je weer omhoog.

Bankdrukken

Je ligt op je rug op een bank. Je drukt de bar omhoog en laat hem weer omlaag komen.

Deadliften

De bar ligt op de grond en je moet deze optillen tot heuphoogte.

DE

“IK BEN DEGENE DIE MET DE TUINMEUBELS SJOUWT WANNEER DAT NODIG IS”

ben. Iemand die ik helemaal niet kende gaf me zelfs een heel groot bedrag. Het is een bijzonder gevoel, dat zoveel mensen mij dat allemaal gunnen.”

ZONDER KOFFERS OP

HET VLIEGVELD

En dan in oktober is het zover: Esther staat aan de vooravond van haar grote reis. “Ik had nog nooit zover gevlogen, dus dat vond ik al spannend. Toen kreeg ik op het laatste moment bericht dat mijn vlucht was gecanceld. Ik heb nog nooit zoveel stress

gehad. Gelukkig kon ik nog een andere vlucht krijgen, via Parijs en Toronto.” Op eindbestemming St. Johns in Newfoundland blijkt dat de koffers niet aangekomen zijn. “Midden in de nacht stonden we daar op een klein vliegveld, zonder koffers. En dat terwijl ik al gespannen was voor de wedstrijd. De volgende dag moestenwe als eerste op zoek naar onderbroeken en sokken.”

KRACHTTRAINING

VOOR VROUWEN

Vind je het als vrouw spannend om het krachthonk binnen te stappen? “Gewoon doen!”, zegt Esther Wilten. “Krachttraining is supergoed voor je lijf. Het zorgt ervoor dat je meer vet verbrandt en maakt je mentaal sterker. En het maakt niet uit op welke leeftijd je eraan begint. Ga je liever niet alleen, vraag dan aan een andere vrouw of je een keer met haar mee mag trainen. Of vraag een trainer om je te helpen met opstarten.”

GROOTS OPGEZET

Esthers categorie komt als een van de laatsten aan bod. Iedere dag kijkt ze naar de wedstrijden van haar teamgenoten. “Nor maal gesproken volg ik die mensen online, en nu zag ik iedereen van over de hele wereld in het echt. Erg leuk.” Op de laatste wedstrijddag is Esther zelf aan de beurt. Best spannend, hoe zal haar lichaam reageren op de reis en op het tijdsverschil? “Het squatten ging supergoed. Ik had gehoopt op 180 kilo, en dat lukte. Het bankdrukken ging niet goed, maar dat wist ik van tevoren. Ik had een schouderblessure, dus ik kon niet mijn beste prestatie neerzetten. Voor het dead liften heb ik een mooie PR neergezet, dus ik was heel tevreden.” Uiteindelijk wordt Esther derde op de squat, en overall zevende, een resultaat waar ze heel blij mee is.

TE LEUK OM ERMEE TE STOPPEN

Thuis voor de tv kijken haar man en twee dochters mee. “Die zijn heel trots op me. Ze vinden het superstoer dat ik aan powerliften doe. Laatst zei mijn jongste dochter heel trots tegen haar nieuwe juf: ‘Kijk, daar zit mijn mama, die gaat naar het wereldkampi oenschap powerliften.’” Zo’n sterke moeder is ook handig wanneer er eens wat gesjouwd moet worden. “Hier in huis spreekt het vanzelf dat ik alles tillen kan. Ik ben degene die met de tuinmeubels sjouwt wanneer dat nodig is. Mijn man vindt dat wel handig. Buiten de deur krijg ik wel eens een rare blik: was jíj van plan om dat te gaan sjouwen? Tot ze zien dat het me makkelijk lukt, haha.”

Het voelt nog ver weg, maar er staat alweer een nieuwe wedstrijd op de planning: het EK in maart 2023 in Boedapest, in Hongarije. Hopelijk is Esther voor die tijd hersteld van haar schouderblessure. “Ik heb nooit blessu res gehad, maar nu ik veertig ben geworden, is het toch zover. Ik hoop niet dat ik vaker blessures ga krijgen. Liefst zou ik nog heel lang doorgaan met powerliften, maar ik weet niet wanneer ik mijn plafond bereik. Ik ben er wel van overtuigd dat ik nog lang door kan gaan als ik op de juiste manier blijf trainen. In ieder geval zal ik altijd blijven fitnessen. Het is gewoon te leuk om ermee te stoppen.”

Patrick Koekebakker Ik wil werk doen wat ik leuk vind

Scheepswerf Multiship Holland (Harlingen) is in 2012 opgericht door Wiecher Kocken en Sieb Meijer. In 2017 zette Sieb een stap terug en is zijn dochter Froukje Osinga, die ook al werkte bij het bedrijf, ingestapt als compagnon. Het bedrijf telt inmiddels 12 werknemers. Multiship is continu op zoek naar goed gekwalificeerd personeel en Froukje is dan ook heel blij met Patrick Koekebakker (26 jaar) uit Harlingen die via Pastiel in opdracht van de Dienst Noardwest Fryslan in mei aan boord is gekomen.

‘Het is ongelooflijk lastig om goed gekwalificeerd personeel te vinden. Toen ik gebeld werd door Pastiel dat ze een mogelijke kandidaat voor mij hadden, heb ik meteen een afspraak met Patrick gemaakt. Dat ging voor jobcoach Frans Koenders van Pastiel iets te snel’, lacht Froukje.

Eerst op proef ‘Uiteindelijk hebben we ervoor gekozen dat Patrick eerst een maand op proef zou komen. Hij heeft de afgelopen tijd het een en ander meegemaakt en het is natuurlijk ook niet voor niets dat hij via Pastiel bij ons terechtkomt. Hij moest weer werkritme opdoen, op tijd zijn bed uitkomen, maar ook niet te veel prikkels krijgen.’ Inmiddels heeft Patrick een jaarcontract bij Multiship op zak en daar is hij zichtbaar blij mee. Bij Multiship is hij met zijn kennis en kwaliteiten, verantwoordelijk voor het technisch onderhoud aan o.a. de grote bootliften, transportwagens et cetera. ‘Specialistisch werk wat niet iedereen kan. Als Pastiel nog werk zoekt voor goede technische kandidaten, dan houden wij ons aanbevolen’, zegt Froukje.

Leuk werk

Patrick is zo ongeveer opgegroeid in de haven en heeft een aantal jaren op de jachtwerf van zijn vader gewerkt. De verantwoordelijkheid als ‘zoontje van de baas’ werd hem uiteindelijk te veel. ‘Ik wil vooral werk doen wat ik leuk vind en waar ik ook echt vrij ben in het weekend. Toen ik bij mijn vader werkte, stond ik eigenlijk altijd ‘aan’. Ik was nooit echt vrij.’ Hij vertrekt en verdwijnt van de radar. Totdat hij schulden maakt en met hulp van het Gebiedsteam Harlingen een uitkering aanvraagt. De casemanager werk & participatie van de Dienst Noardwest Fryslan zag kansen op de arbeidsmarkt voor Patrick en zij meldt hem aan voor een traject bij Pastiel. Patrick komt in contact met jobcoach Frans die al snel doorheeft dat werken met boten de voorkeur heeft van Patrick.

Tweede kans ‘Iedereen verdient een tweede kans’, zegt Froukje. ‘Daarom help ik Patrick graag. Hij zit op zijn plek bij ons en ik help hem om van zijn schulden af te komen.’ Patrick op zijn beurt is blij met zijn leuke collega’s en met Ids, de voorman, die hem begeleidt.

www.pastiel.nl

BigGreen is een simpele, maar effectieve manier van kalkpreventie. De BigGreen gebruikt geen zout, stroom of chemicaliën en mineralen zoals calcium en magnesium blijven in het water. Iets wat bij een traditionele ontharder niet het geval is en waardoor is de smaak van het gefilterde drinkwater optimaal blijft. De effectiviteit van de BigGreen is gelijk aan een ontharder.

TIENDE EDITIE GAASTERLÂN RABO RUN

HARDLOPEN DOOR EEUWENOUDE BOSSEN

Twee jaar geleden werd de Gaasterlân Rabo Run voor het laatst gehouden. Maar liefst achthonderd deelnemers genoten toen van de hardlooproutes, verdeeld over drie verschillende afstanden, allemaal door de prachtige eeuwenoude Gaasterlandse bossen. Dit jaar krijgen de hardloopfans opnieuw de kans om hun sport te beoefenen in het heuvelachtige landschap van de Zuidwesthoek. Op de dag voor kerst, zaterdag 24 december, vindt de tiende editie van deze unieke run plaats.

De Gaasterlân Rabo Run is een initiatief van VV Balk. Door deel te nemen aan een hardlooprun in december, kunnen de voetballers hun conditie op peil houden. Dat was in eerste instantie de insteek. Inmiddels is de Run uitgegroeid tot een jaarlijks terugkerend uitste kend bezocht hardloopevenement.

DRAAIBOEK

In de kantine van de voetbalclub vertellen de leden van de organi satiecommissie Hendrik van der Zee en Jilke Folmer wat er allemaal komt kijken bij het regelen van een dergelijk sportief gebeuren. “Jaren lang werd deze run georganiseerd door vier mensen”, vertelt Hendrik. “Een aantal van hen wilde ermee stoppen en Jilke werd benaderd om het stokje over te nemen. Hij stond hier wel voor open en zocht nieuwe mensen. Zo ben ik, net als een aantal anderen, hier ook bij betrokken geraakt. Samen met ‘oudgediende’ Bouke Wortman vormen we nu met zeven mensen de organisatie van de run.”

Het draaiboek van het evenement vermeldt talloze taken. Jilke: “Er moeten vergunningen worden geregeld bij de gemeente. Er moeten dranghekken komen. De rugnummers, de tijdregistratie, het moet allemaal goed geregeld zijn. De mensen moeten zich in kunnen schrijven. Het parcours moet uitgezet worden. Er moeten genoeg mensen van de EHBO aan wezig zijn. Er moeten voldoende

drinkposten zijn en deze moeten bevoorraad worden. Gelukkig kun nen we rekenen op de hulp van meer dan zestig vrijwilligers om de run tot een succes te maken.”

“Ja, die hebben we wel nodig, want er zijn nog zoveel dingetjes die geen naam hebben, maar die wel moeten gebeuren”, vult Hendrik aan. “Alle hulp is welkom. Zelf hou ik me bezig met de verkeers regelaars. Zij moeten langs het parcours op de juiste plekken ko men te staan. Ook dit zijn allemaal vrijwilligers. De eisen worden over al steeds strenger en dat merken we ook hier. Want alle mensen die het verkeer wel willen regelen,

moeten eerst het Verkeersregelaar Evenementen Examen halen om verkeersregelaar te mogen zijn. Sommige mensen vinden dit geen probleem voor anderen is dit lasti ger. Maar dat komt goed.”

WONDERSCHOON DECOR

De drie afstanden die gelopen kun nen worden zijn vier mijl, twaalf kilometer en een halve marathon.

“De Gaasterlandse bossen vormen een wonderschoon decor voor alle deelnemers”, benadrukt Jilke. “Er worden in deze tijd meer hard loopevenementen georganiseerd maar ons parcours is toch wel uniek. De inschrijving is inmiddels

van start gegaan. Iedereen kan nog meedoen. Voor de eerste vijf honderd inschrijvingen hebben we een klein jubileumpresentje.

De deelnemers komen uit het hele land. Dat kunnen we nu al zien en dat is best bijzonder. Ook oud-Balksters zijn van de partij. Dat is helemaal leuk natuurlijk.”

De leden van de nieuwe hardloop commissie hebben veel affiniteit met hardlopen. “We hebben zelf vaak meegedaan aan allerlei hardloopevenementen”, vertelt Jilke. “Dat maakt het erg leuk om

TEKST GEA DE JONG-OUD // BEELD GAASTERLÂN RABO RUN

REACTIES VAN DEELNEMERS AAN EERDERE EDITIES VAN DE GAASTERLÂN RABO RUN

“Een schitterend parcours”

“Pure propaganda voor de atletieksport” “Een voltreffer”

“Wat een prettige ambiance”

“Uitstekend georganiseerd”

Organisatie van de Gaasterlân Rabo Run. Bovenste rij (v.l.n.r.): Hendrik van der Zee, Fred Groenewold, Jilke Folmer, Pieter-Jan Dijkstra. Onder: Age van der Zee en Bouke Wortman. (Sander Feenstra ontbreekt op deze foto).

Bestuurslid Sander Feenstra.

“DE LEDEN MOATTE GENIETSJE”

Toen er in 1963 een vereniging voor schaatsenrijders werd opgericht vanuit Gaasterlandse en Lemster dreven, moest er natuurlijk ook een naam komen. Het werd zelfspot: De Preamkeskouwers. Oftewel de ‘onhandig bewegende schaatsers’. Maar die preamkeskouwers bleken helemaal niet zo onhandig. Sterker, ze bestaan nog steeds. Al is alles wel een beetje anders geworden.

Het begin van ijsclub De Preamkeskouwers was ook ‘anders’. Door de week wat trainen in de bossen, en dan in de winter zondagsoch tends met de bus naar Deventer en daar een uurtje schaatsen. Daar was een kunstijsbaan gemaakt. Thialf Heerenveen kwam er pas eind 1968, waardoor De Preamkeskouwers wat meer bewegingsruimte kregen.

TOP VAN DE WERELD

En zich vrij snel aan de top van Nederland, en dus de wereld, nestelden. Jappie van Dijk van Ruigahuizen reed zich naast Verkerk, Schenk en Bols in de nationale schaatsploeg.

Trainer van De Preamkeskouwers was Klaas Visser van Lemmer. Die haalde zelfs Atje Keulen-Deelstra naar De Preamkeskou wers, want ook al schaats je wereldrecords, je moet altijd lid zijn van een schaatsver eniging. Dat patroon hielden De Preamkes kouwer lang vol. De afstandsrecords van de vereniging staan bij de mannen allemaal op naam van viervoudig wereldkampioen Rintje Ritsma. Bij de vrouwen zijn die afstandsre cords in handen van Wieteke Cramer, ook van Lemmer, en Marrit Leenstra van Wijckel. Namen uit de wereldtop.

RECREATIEF

En nu? Anders! Voorzitter Catharinus Wierda van Oudemirdum en penningmeester Dou we Feenstra van Balk vertellen dat De Pream keskouwers nu wat meer de recreatieve kant uitrijden. Natuurlijk wil ook de schaatsjeugd uit het gebied van Lemmer-Heeg-Kou

dum-Stavoren nog wel doordringen tot de nationale- en wereldtop. “Mar De Preamkes kouwers ha gjin junioren meer.” De jeugd die wil schaatsen, dragen ze met gerust hart over naar Sint Nyk, waar de schaatsvereniging STD allemaal goede accommodaties (inclusief skeelerbaan) en goede trainers heeft.

Zo’n zestig leden zijn er nog bij De Preamkeskou wers. “Tusken de tritich en de santich jier, senio aren.” Die vermaken zich op de schaats, vaak in Thialf Heerenveen, soms ook in de gezellige Elfstedenhal in Leeuwar den. “We traine op fjouwer nivo’s en der bin noch wol guon dy’t in maratonsje of wedstriidsje ride.” Of ze fietsen op moun tainbikes. Droogtraining in de zomer or ganiseren ze hier en daar in de bossen van Gaasterland, dat zich uitstekend leent voor een geaccidenteerd parkoers in een prach tige omgeving. Wierda: ”De leden moatte willr ha, se moatte genietsje.”

WEISSENSEE

Nu zit er een verslaggever tegenover de beide bestuurders en dat past hen wel. Want ze zeggen dat ze meer in beeld willen komen met wat ze doen, dan kunnen er meer mensen genieten van de intensieve recreatiesport. Want zoals Wierda zegt: “Ik ha it sels ek meimakke, ik bin hjirmei begûn doe’t ik 39 wie en no bin ik 51 en ha ik in folle bettere kondysje. It is goed foar je. En we soenen bêst noch wat groeie kinne.”

“WE WOLLE DOCHS WAT MEAR SJOEN WURDE”

Los/vast en toch intensief sporten. Ja, na tuurlijk spreken ze af ‘dan en dan beginnen we daar met fietsen of lopen’. En ze gaan dinsdags en zaterdags naar de ijsbaan. En daar staan goede trainers als Jappie van Dijk, Bernardus Gijzen en Franke Atsma klaar om de mensen te laten genieten van net dat stapje méér te kunnen maken.

Bovendien gaat De Preamkeskouwers ook naar de Weissensee, de alternatieve Elf stedentocht. Dat deden de leden eertijds individueel, maar ze gaan er nu als vereni ging naar toe, voor velen het sportieve en gezellige hoogtepunt van het jaar.

MOUNTAINBIKEN

Het mountainbiken heeft bij De Preamkes kouwers een sterke vlucht genomen. De beide mannen praten uitgebreid over de toertocht die ze in oktober hebben georga niseerd. “En as je dan al die blide gesichten nei ôfrin sjogge, dan wit je dat we it goed dogge.” De vreugde is van de bestuurders af te zien, die nog niet zo lang aan ‘het bewind’

staan van De Preamkeskouwers. Een tijd lang was er een armoede aan bestuurders. ”En doe ha we mei syn allen sein: we stappe der yn en we meitsje der wat fan.”

Penningmeester Feenstra zit er al wat langer in. Hij hoeft de leden geen energie te rekenen; de berichten over Thialf doen hun wenkbrauwen rimpelen. De Preamkeskou wers hebben geen accommodatie; alleen op het NOK voetbalveld een opslagruimte.

“En dêr sette we no ek mar wat buorden fan ús sponsors del.” Die kregen ze toen ze als bestuur actiever werden op dat front. Die zien dat relaxte gevoel dat je in deze sportvereniging kunt hebben wel zitten. Als bestuur morrelen ze door. Ze laten de leden binding met elkaar krijgen via de moderne media. Ze hanteren de gezelligheid door bijvoorbeeld met de leden te vergaderen in het Schaatsmuseum van Hindeloopen. En ze schaften een nieuwe verenigingsoutfit aan. In een opvallende felgroene kleur. “Ja, logysk, we wolle dochs wat mear sjoen wurde.”

SCHAATSCLUB DE PREAMKESKOUWERS DOET HET NU ALLEMAAL ANDERS

TEKST

Eelke’s vinger op de zere plek Amtsmisdriuw

We libje optheden yn in nuvere wrâld. Stel, jo gean de barrikades op omt je al of net wat wolle. Bygelyks wol swarte piten, mar gjin fjoerwurk. Prima. Mar at je dan je sin net krije, gean je nei de rjochter. En ja, je ha rjochters en je ha rjochters. Somtiden hiele ferskillende. Sa ha we optheden in stikstofdossier, dat guon rjochters útlokke ha mei harren oardiel. It wurket betiizjend. En it einiget yn oarloch tusken twa helten yn de mienskip.

Mar at der dan in riedslid fan de VVD nei de rjochter stapt omt de oare riedsleden wat oars wolle, dan wurdt it ûnbestjoerber, fansels. Moat de rjochter no elke kear in oardiel ha oer de beslissings fan de gemeenteried? Soks kin net, fansels. Dus wiene we hjir yn De Fryske Marren tige bliid dat de rjochter sei dat hy oan dit soarte ûnsin net meidwaan woe.

Marc van Niekerk-Thie fan de VVD wie de dieder. Hy fynt dat de lju yn de gemeenteried fan De Fryske Marren dy’t fóar de begrutting oer in pear jier stimden, har skuldich makke ha oan in amtsmisdriuw. No binne riedsleden net yn tsjinst fan de gemeente. Amtsmisdriuwen kin inkeld begien wurde troch amtners. En dy hienen dy begrutting wol opskreaun, mar bin der net ferantwurdlik foar.

No is de VVD fraksje yn De Fryske Marren dochs al út elkoar soademitere. Boppedat sei fraksjefoarsitter Ivo de Wolff dat Van Niekerk op eigen manneboet hannele hie. Hy bemoeide him der net mei. De oare riedsleden fûnen it ûnder lieding fan GrienLinks ferfelend om as misdiediger yn de krante te kommen. Se ha no gjin betrouen mear yn Van Niekerk, mar dat ha se neffens my noch noait hân.

En dochs… Sjoch, de sjoernalistyk fan dizze tiid set dit soarte idioate strapatsen fan in riedslid paginabreed yn de krante. Der bestiet al hast gjin betrouen mear fan de mienskip yn de oerheid. Dan lêze se dat in riedslid nei de rjochter stapt.

“Sa slim is it dus al. En dan hâlde se dat ek noch wer tsjin. Skandalich. Ik stim net wer. Of noch better, dan stim ik aanst op dy VVD’er, dy doart teminsten’. Nederlân hjoeddedei.

HOE GAAT HET MET YING MEDIA?

Wij hebben in oktober 2022 ons 10+1 jarig jubileum mogen beleven. Een mooie mijlpaal wat wij samen met ons team uitbundig gevierd hebben. Op zo’n dag ervaar je des te meer de betrokkenheid van het team en dat wij met z’n allen trots zijn op datgene wat wij hebben bereikt.

De eerste GROOT-uitgave verscheen in oktober 2013. Dat was in die tijd al opmerkelijk omdat uitgevers van huis-aan-huisbladen het al lastig hadden en er meer een terugtrekkende bewe ging was. Er werd bezuinigd op de redactie waardoor er nog maar weinig verhalen verteld werden. Dit werd gemist.

Om de betrokkenheid van de inwoners met de regio te vergroten werd er gekozen om ach tergrondverhalen over mensen en of ontwik kelingen uit de regio te brengen in een mooi maandblad dat leest als een magazine. Nieuws hoef je niet meer op print te brengen want zodra het nieuws gedrukt wordt is het al achterhaald. Vandaar de keuze om het nieuws online te publiceren via de nieuwssites. De berichten worden doorgeplaatst op Facebook en Twitter en daarmee was het fundament gelegd.

AFGELOPEN JAREN

Van meet af aan was de formule een succes. Wij krijgen wekelijks vele reacties en regelmatig een bos bloemen of lekkernij omdat de geïnterview de zo blij is met de publicatie. Iemand die ons blad had gelezen mailde ons: “Door het lezen van jullie blad ervaar ik in wat voor mooie regio ik woon met mooie mensen om mij heen.” Dit geeft het hele team dan weer een boost om door te gaan want het is niet altijd zo makkelijk als het lijkt.

Dwilt vergroten, een actie of activiteit wil promo ten, vacatures onder de aandacht wilt brengen of wanneer jij je verhaal wil vertellen, dan heb ben wij hier diverse mogelijkheden voor.

In deze markt zijn er vele nieuwelingen bijge komen. Denk hierbij aan Instagram, Snapchat, LinkedIn, YouTube en TikTok. Ondanks dat onze bladen en nieuwssites goed gelezen worden is er een steeds grotere groep die zich online oriënteert via social media. Om onze lezers, ge bruikers en klanten zo goed mogelijk van dienst te zijn hebben wij een Instagram, YouTube en Linkedin kanaal toegevoegd om de doelgroep te bereiken.

In 2020 zijn wij gestart om ook meer video’s te maken die de regio dichterbij de inwoners en/of bezoekers van de regio brengt. De eerste serie, genaamd ‘Dorp uitgelicht’, hebben wij gemaakt in combinatie met een artikel in ons maand blad. De afgelopen jaren hebben wij wel geleerd dat dit een vak apart is en dat hier veel in geïn vesteerd moet worden om het goed te doen.

UITDAGINGEN

Onze missie is om de betrokkenheid van de inwoners en de bezoekers met onze regio te ver groten! Met als doel inwoners te laten ervaren in wat voor mooie streek ze wonen en ze zich meer verbonden voelen met de regio.

Eelke Lok. Als journalist van Omrop Fryslân draait hij al veertig jaar mee en is hij met name bekend van zijn verslagen van het skûtsjesilen, maar je zou hem tekort doen door hem het stempel sportjournalist te geven, want Lok is allround. Door zijn originele no-nonsense kijk op de wereld weet hij ogenschijnlijk ingewikkelde zaken vaak te relativeren en tot de essentie te herleiden.

En dat is ook wat u in de columns van Eelke kunt verwachten.

De vinger op de zere plek….

Ons verdienmodel is gebaseerd op strategische partners (publieke organisaties) en adverteer ders die zich met name richten op de consu mentenmarkt. Wij helpen bedrijven, instellin gen en/of maatschappelijke organisaties hun doelgroep te bereiken. Dit kan zowel in print als online. Dus wanneer jij je naamsbekendheid

- Dit doen wij door een GRATIS maandblad huis-aan-huis te bezorgen.

- Dagelijks gratis nieuws te brengen via onze lokale nieuwssites, Twitter en Facebook

- Dagelijks gratis videoreportages te brengen via onze nieuwssites en YouTube

- Onszelf en onze producten te promoten via LinkedIn en Instagram.

Wel

‘ADVERTEREN IN PRINT WORDT NA RUIM TIEN JAAR WEER POPULAIR’

Adverteren in print is volgens Amerikaans onderzoek aan een sterke opmars bezig. Een stijging met ruim tien procent ligt nog dit jaar in het verschiet. Reden: consumenten krijgen een steeds grotere hekel aan online reclame-uitingen en beoordelen recla me op papier als betrouwbaarder.

(Bron: Villamedia van Erik Grimm)

bereikte ons in augustus 2022 onderstaand bericht, dus wie weet…

TEKST HENK VAN DER VEER // FOTO’S JELLY MELLEMA FOTOGRAFIE

• Dit betekent dat wij trouwe bezorgers nodig hebben die door weer en wind het maandblad willen bezorgen.

• Lezers nodig hebben die laten weten wanneer ze het maandblad niet hebben ontvangen

• Ambassadeurs nodig hebben die ons voorzien van redactietips en/of andere ideeën

• Financiële middelen nodig hebben om de producten blijvend te ontwikkelen en om alle prijsstijgingen te kunnen weerstaan.

En aan de andere kant willen wij onszelf ook niet uit de markt prijzen want vele bedrij ven hebben te maken met allerlei prijsstij gingen waardoor ze kritisch moeten kijken naar de uitgaven die ze doen.

OP JONGE LEEFTIJD AL GELD VERDIENEN ALS BEZORGER

Wie is er niet ooit begonnen als krantenbezorger?

Het bezorgen van huisaan-huiskranten en/of folders is vaak het eerste bijbaantje voor scholieren in de leeftijd van 13, 14, 15 jaar. Je mag al bezorgen vanaf 13 jaar, maar ook veel senioren vinden dit een leuke bijbaan. Het is volgens onze bezorgers het ideale bijbaantje, omdat het zo goed te combineren is met school, sport en hobby’s.

Wij zoeken altijd een wijk bij jou in de buurt. Zo ken je de buurt al en hoef je niet ver te fietsen. Voor de GROOT-bladen heb je een paar dagen de tijd om ze te bezorgen. Wij brengen de bladen op woensdag naar je toe en de GROOT-bladen moeten voor het weekend zijn bezorgd.

De vergoeding die bezorgers van FRL ontvangen, verschilt per wijk. Bij de aanstelling hoor je wat je gaat verdienen. Maar dat je hiermee voor leuke dingen kunt sparen is zeker! Kranten bezorgen is een leuke manier om iets bij te verdienen voor mensen van alle leeftijden. Het is ook nog gezond; door wekelijks een paar uurtjes te lopen of te fietsen blijf je fit. Omdat je in je eigen buurt werkt, kom je vast wel eens bekenden tegen. Ook goed voor de sociale contacten dus!

Wil jij ook bezorger worden?

Vul dan het aanmeldformulier in via www.bezorgers.frl. Het verplicht je tot niks. Zodra er een wijk in jouw buurt beschikbaar is, nemen we contact met je op.

PLANNEN

• De formule nog sterker inzetten. Een maandblad dat leest als een magazine waardoor het nog makkelijker te lezen is. Sinds kort al met een eigen inhoudsop gave waardoor artikelen makkelijker te vinden zijn. Vanaf januari voeren wij het magazinegevoel nog verder door.

• Om de inhoud goed aan te laten sluiten bij datgene wat er in de regio leeft gaan wij meer met thema’s werken die op dat moment actueel zijn.

• Nieuwssite met nog meer eigen nieuws. Dit kan mogelijk gemaakt worden door de samenwerking op te zoeken met diverse partijen.

• YouTube kanaal met videoproducties en podcasts met en over lokale mensen en/

of ontwikkelingen om zo de aansluiting te houden met de jongere doelgroep.

SAMEN MAKEN WIJ DE REGIO

Of wij nu vrijwilliger, werknemer of onder nemer zijn, iedereen doet wel iets om bij te dragen aan de regio. Laten wij TROTS zijn op onze regio waarbij wij omzien naar onze naasten.

Hele fijne feestdagen!

Team Ying Media

MARIANNE BOUWMAN

HENJO VAN DER KLOK

YING MELLEMA

JEANNET HOFMAN

GIANNA POSTERARO

GEART JORRITSMA

HENK DE VRIES

MIEKE ALFERINK

DOUWE BIJLSMA

EELKE LOK

AMANDA DE VRIES

GEA DE JONG-OUD

HENK VAN DER VEER

JOHAN BROUWER

FRANS VAN DAM

LOTTE VAN DER MEIJ

Niet op de foto: Wim Walda, Dennis Stoelwinder, Joeri van Leeuwen, Richard de Jonge, Hannah Zandbergen, Annemarie Overbeek, Janita Baron, Ynte Dragt, Ricardo Veen, Riemie van Dijk, Jelly Mellema, Bente Vallinga, Alie Rush, Laura Keizer en Mustafa Gumussu

Sfeervol wonen aan De Lemsterkade

Het mooiste en nieuwste stukje Lemmer

Zaterdag 14 januari 2023 start de verkoop van Lemsterkade; het mooiste en nieuwste stukje Lemmer. Op deze unieke plek aan het water verrijzen vier stoere en statige pakhuizen. Stuk voor stuk karakteristieke panden met een verrassende knipoog naar de roemrijke historie van Lemmer.

De 24 fraaie appartementen en 4 stijlvolle penthouses ademen ieder hun eigen sfeer en passen perfect in de waterrijke omgeving. Hier geniet je in de winter van een dag vol schaatsplezier met de hele familie op je eigen ijsbaan. Of volg alle ijspret met een kop warme chocomel vanaf het balkon.

‘s Avonds vormt een diner bij kaarslicht met een magisch uitzicht over het prachtig verlichte Lemmer de perfecte afsluiting.

Benieuwd naar deze unieke woonplek? Op www.lemsterkade.nl geven we je alvast een sfeervol voorproefje met warme woonimpressies en plattegronden. Mis deze kans niet en laat ons weten welk appartement jouw hart doet smelten!