VOEDSELBANKEN IN FRYSLÂN

VRAAG NEEMT TOE, AANBOD NEEMT AF VOEDSELBANKEN IN FRYSLÂN STAAN ONDER DRUK

De Voedselbanken staan onder druk. De behoefte groeit; er zijn steeds meer gezinnen die een beroep doen op Voedselbanken. In grote steden als Amsterdam en Rotterdam is zelfs sprake van een verdubbeling in korte tijd. Zo gek is het in Fryslân niet, maar ook hier neemt de vraag toe.

In de provincie Fryslân zijn achttien Voedselbanken actief. Zij vallen onder het Regionaal Distributiecentrum Voedselbanken Friesland, dat in Drachten zit. Er zijn Voedselbanken in onder andere Bolsward, Sneek, Joure, Lemmer en Heerenveen. De Groot-redactie ging langs de Voedselbank Heerenveen, om te peilen hoe hoog de nood is. De Voedselbank in Heerenveen is net verhuisd naar een groter pand op het Industrieterrein IBF.

STRENGE REGELS

Je kunt niet zomaar bij een Voedselbank binnenlopen, legt Herman Spruyt van de Voedselbank in Heerenveen uit. Of je in aanmerking komt voor hulp wordt bepaald door zogenaamde ‘screeners’. Deze komen bij je thuis. Herman Spruyt: “Deze screeners, het zijn er altijd twee, kijken wat de situatie is. Je gaat echt met de billen bloot. Er wordt gekeken naar wat de inkomsten en wat de uitgaven zijn. Maar ook naar abonnementen: waar kan op bespaard worden? En ook: waarom werkt moeder maar zestig procent en zit de zoon werkloos op de bank? Vaak zijn het gezinnen die leningen hebben afgesloten die niet meer betaald kunnen worden. Daar wordt serieus naar gekeken en de screeners geven tips.” De screeners doen hun werk op vrijwillige basis.

Als je inkomen, verminderd met de vaste kosten, minder is dan vier euro per persoon per dag voor eten en drinken, dan mag je gebruik maken van de Voedselbank. Spruyt: “Heb je vijf euro per persoon per dag, dan is dat geen vetpot maar kom je niet in aanmerking. De regels zijn zo streng omdat er maar beperkt voedsel is. We hebben vorig jaar 220 gezinnen voorzien van voedsel. Dat waren er 185 in 2020, een stijging van 35%. Het maximum is 250 gezinnen.”

BUDGETCOACHES

Het gaat bij het woord ‘gezinnen’ altijd over huishoudens, of dat nu één persoon is of een gezin, bestaande uit meerdere personen. Als je in aanmerking komt, krijg je een pasje voor drie maanden. Daarna komen de screeners weer op bezoek, onder andere om te kijken of er iets met de tips is gedaan. Spruyt: “Afhankelijk van de situatie en het probleem schakelen we hulp in van een budgetcoach, en - in het geval van Heerenveen - de ‘meitinkers’ van de gemeente Heerenveen of medewerkers van welzijnsorganisatie Caleidoscoop. We proberen het gezin zo snel mogelijk weer op de rit te krijgen. Het klinkt wat onfatsoenlijk misschien, maar we zijn net een echt bedrijf, met dit verschil dat we de klant zo snel mogelijk kwijt willen omdat er steeds weer een nieuwe staat te wachten.”

LASTIGE TIJD

Vanuit het distributiecentrum in Drachten krijgen de achttien Friese Voedselbanken hun voorraden. Het distributiecentrum controleert de kwaliteit en de houdbaarheid van het ontvangen voedsel en zorgt voor opslag en verspreiding over de gehele provincie. Anne Wijnstra, parttime coördinator van Regionaal Distributiecentrum Voedselbanken Friesland: “Voor wat de ontwikkeling van het aantal klanten betreft, neemt dit grote volumes aan. Landelijk gezien soms zelfs het dubbele in vergelijking met vorig jaar. Vooral in de grote steden. Maar ook in de provincies Groningen en Friesland is sprake van een grote toename. Aan de andere kant is het voor Voedselbanken Nederland steeds lastiger om aan voedsel te komen. Dit heeft er mee te maken dat supermarkten en fabrikanten vanwege de lastige tijd steeds scherper naar productie en verkoop van hun producten kijken en daardoor minder weggooien. Een zeer loffelijk streven natuurlijk, maar dat betekent minder beschikbaarheid voor de Voedselbanken.”

ANDERE INITIATIEVEN

Tegelijkertijd met de groeiende vraag neemt het volume van de Voedselbanken af, met andere woorden. Overigens delen veel supermarkten, zuivel- en groenteleveranciers nog steeds grote volumes met de voedselbanken, meent Wijnstra. Wel neemt bijvoorbeeld de beschikbaarheid van kip af. Door de grote ontruimingen wegens ziektes worden veel kippen vergast en komen zo niet meer in de voedselverstrekking. En wat te denken van ‘concurrentie’ van andere initiatieven zoals het Rode Kruis dat ook een project heeft om voedsel te verstrekken? Wijnstra: “Wij zien dat gelukkig niet als echte concurrentie. Alles wat kan helpen om de armoede te verlichten is meer dan welkom.”

Voedselbanken in Fryslân: “We willen onze klanten zo snel Voedselbanken in Fryslân: “We willen onze klanten zo snel mogelijk kwijt.” mogelijk kwijt.”

ACHTTIEN VOEDSELBANKEN IN FRYSLÂN

Voedselbanken kennen nog geen lange historie in Nederland. Ontstaan in Amerika, opende Frankrijk in 1984 de eerste Europese voedselbank. Pas in 2002 werd de eerste Nederlandse voedselbank geopend. Voedselbanken Nederland is de koepelorganisatie voor 171 voedselbanken en tien distributiecentra. Fryslân heeft achttien voedselbanken en een distributiecentrum in Drachten. Bij de totale organisatie in ons land werken rond de 13.000 vrijwilligers. Niemand die voor de Voedselbank werkt, van de voorzitter tot aan de screeners, krijgt daarvoor betaald, alles is vrijwilligerswerk. Er worden alleen vergoedingen gegeven aan de mensen, die van ver komen om bij de voedselbanken of distributiecentra te kunnen werken.

Volgens Voedselbank Nederland leven meer dan één miljoen mensen onder de armoedegrens. De Voedselbank helpt wekelijks 40.000 gezinnen met voedselhulp. Bekende ambassadeurs van de Voedselbank zijn onder andere René Froger, Danny Blind, Kjeld Nuis en Najib Amhali.