KERSTGEDICHT

“ALLE MENSCHEN WERDEN BRÜDER”

Het is een ideaal, een utopie. En tóch: de ode ‘An die Freude’ uit 1785 van de dichter Friedrich Schiller inspireerde Beethoven tot het schrijven van zijn wereldberoemde Negende Symfonie. Samen vormen deze werken een universeel verbond van vreugde en hoop voor de mensheid: “Alle Menschen werden Brüder.” Het lied schetst een wereld waarin alle mensen gelijk zijn en in vrede samenleven. Beethoven gebruikte een deel van Schillers lied in de Finale van zijn ‘Negende’. Een Finale die bekend is geworden als het volkslied van Europa en als ‘Eurovisie’-lied regelmatig door de Europese huiskamers klinkt.

De idealistische wereld van Schiller staat in schril contrast met de werkelijke wereld om ons heen. En tóch: de Finale in het muziekstuk van Beethoven blijft een geluid van een ijzersterk verlangen. Omdat de wereld geen universele taal heeft, anders dan muziek, gebruikte Beethoven de oorspronkelijke Duitse tekst van Schiller. Omdat het om álle volkeren gaat, presenteren wij deze hymne nu ook – een primeur - in de Friese taal. De ode ‘Oan de Freugde’.

Henk de Vries, Eindredacteur

OAN DE FREUGDE

(An die Freude)

Tekst: Friedrich Schiller (1785) / Oersetting: HENKUS (2022) Muzyk: Ludwig van Beethoven, 9e Symfonie (1823)

Freugde! Freugde!

Freugde, goadenfonk, sa prachtich, Dochter út Elysium, Wy komme hjir as fjoer sa machtich, Op Jo Himelsk poadium. Suverheid dat bynt tegearre, Wat de minsken ûnderskied, Bruorren dy’t inoar omearmje, Wer’t Jo teare wjuk ek giet.

Wa ‘t it keunststik dan oerwûn hat, Foar syn freon in freon wêz’ wol; Wa ‘t in leave frou ek fûn hat, Sjongt syn Jubelsang dochs fol! Ja, wa ‘t ien leaf skepsel ek mar as synen hjir op ierde fûn; En wa’t dat net kin, slûpt no sa Skriemend wei út dit ferbûn.

Freugde drinke alle skepsels Oan de boarst fan de natuer; Alle goeden, alle kweaden Folgje harren roazespoar. Tútsjes joech sy en ek huning Dan ek noch in freon sa goed; Lust waard oan de wjirmen jûn En de ingel stiet foar God!

Bliid, sa as syn sinnen fleagen Troch de pracht’ge Himelkaart; Rin sa, bruorren, jimme paad, De oerwinning foar de eagen,

Freugde, goadenfonk, sa prachtich…

Wêz omearme, elkenien! Dizze tút oan allegear! Bruorren! Boppe alle stjerren Dêr moat in leave heit bestean.

Jimme falle, allegearre? Tinke dat dat oan de Skepper leit? Boppe stjerren wennet heit! Sykje him oant boppe stjerren.

Freugde, dochter út Elysium! Alle minsken wurde bruorren.

ACUPUNCTUURPRAKTIJK ZUSANLI

FEEST

Volgend jaar heb ik veertien jaar mijn acupunctuurpraktijk. Maar voor die tijd en tijdens mijn studie werkte ik als kok. Daardoor weet ik veel van lekker eten. En door mijn studie weet ik ook veel over gezonde voeding.

Tijdens de feestdagen wil je natuurlijk lekker eten. Maar weet je dat lekker eten ook op een manier kan die goed voor je is en helpt je weerstand op te bouwen? Speciaal voor de feestdagen heb ik daarom een heerlijk en voedzaam recept ontwikkeld: Een verwarmende stoofpot met een vleugje Ierse en een vleugje Mediterrane invloeden.

INGREDIËNTEN

800 gram runderbraadlappen • 1 flesje Guinness (of een ander donker biertje) • 2 winterpenen • 2 stengels bleekselderij • 150 gram koolraap • 2 uien • halve bol knoflook fijngesneden • 70 gram tomatenpuree • 50 gram roomboter • een paar takjes (liefst verse) tijm • zwarte peper naar smaak • Hand vol gedroogde cranberries • 4 laurierblaadjes • Bosui

BEREIDING

- Leg het vlees een uurtje voordat je begint uit de koelkast. Snijd de groente in stukjes.

Verhit de roomboter in een braadpan en braad hierin de stukjes vlees rondom aan en voeg de peper toe. - Haal het vlees even uit de pan en bak dan de ui en knoflook in het braadvet goudbruin.

Daarna fruit je de tomatenpuree even mee. - Schenk er vervolgens 30 cl bier bij en laat even inkoken tot de helft van het vocht is verdampt, voeg 400 cl water en de laurierblaadjes en tijm toe en breng het geheel aan de kook. - Laat het vlees minimaal 4 uren op laag vuur zachtjes koken. Voeg het laatste uur de peen, de koolraap en bleekselderij toe. Af en toe wat vocht bijvoegen indien nodig. - Breng op smaak met zout en peper en bestrooi voor gebruik met de bosui. Lekker met (zoete) aardappelpuree.

GRETHA KOENDERS Accupuncturist Acupunctuurpraktijk Zusanli www.acupunctuur-heerenveen.com

Binnert’s Boekentips! LEESPLEZIER

VÓÓR KOOKPLEZIER

De kerstdagen staan weer voor de deur. Deze dagen staan voor veel mensen in het teken van feestjes en etentjes met familie, vrienden en collega’s. Om je inspiratie te geven om iets lekkers op tafel te zetten, hierbij deze keer enkele tips voor kookboeken.

Yvette van Boven is met ‘Van Boven in het wild’ winnaar van het Gouden Kookboek 2022 geworden. Het boek is een herbarium, eetbare plantengids én een receptenboek in één. Yvette van Boven laat je de meest voorkomende wilde planten zien: ze leert je hoe je ze kunt herkennen en waar ze naar smaken. Zo leer je wildpluk gemakkelijk toe te passen in je eigen gerechten. Ook staan er meer dan honderd makkelijke, bijna allemaal vegetarische, (basis)recepten met een originele twist in. Yvette van Boven heeft ook een zakboekje gemaakt. Dit is makkelijk mee te nemen voor onderweg. Het zakboek is de verkorte versie van ‘Van Boven in het wild’; er staan géén recepten in.

Rudolph van Veen geeft je heerlijke bak- en kookrecepten voor elke feestdag in het boek ‘Rudolph’s Kitchen: het hele jaar feest’, Van voodoo-style kipvleugeltjes voor Halloween en kreeft met aardappelsalade voor oud en nieuw tot en met (uiteraard) oliebollen, Rudolph van Veen maakt er een feestje van. Zoek je makkelijk en vertrouwd en toch anders en spectaculair? Probeer dan eens een kookboek van Donna Hay. In ‘The Fast Five’ geeft ze verrukkelijke upgrades aan vertrouwde favorieten als pasta, lasagne en taco’s. De herziene editie van Donna Hays’ bestseller ‘Kerstmis’ bevat 170 indrukwekkende, feestelijke en toch simpele recepten die je een stressvrije en overheerlijke kerst kunnen bezorgen. Voorgerechten, hoofgerechten en desserts, maar ook eetbare cadeautjes om mee te geven en tips om je eettafel te stylen. Je vindt het allemaal in ‘Kerstmis’.

Wil je gaan voor makkelijk tijdens de kerstdagen en erna, kies dan voor ‘EEN: simpel & lekker uit 1 pan’ van Jamie Oliver. Hierin staan meer dan 120 simpele en snelle recepten die in één (koeken) pan of ovenschaal te maken zijn. Elk recept maak je met maximaal acht ingrediënten, zonder uren in de keuken te hoeven staan.

NYNKE DE VRIES

Boekenliefhebber pur sang

Boekhandel Binnert Overdiep www.binnertoverdiep.nl

MMOOI SKIN&BEAUTY DECEMBER FEESTMAAND

December is de laatste maand van het jaar. We noemen december de wintermaand, omdat de winter op 21 december begint. Op die dag is het bij ons het kortste licht en het langste donker.

Na 21 december worden de dagen weer langer en de nachten korter, Hoera! Dan trakteer ik mezelf op een lekker taartje, op naar het licht! December wordt ook wel de feestmaand genoemd. Dat is natuurlijk omdat we deze maand verschillende feesten vieren. Op 5 december hebben we sinterklaas gevierd. Voor de kleintjes onder ons is dat het hoogtepunt van deze feestmaand, mooie cadeautje en heerlijke lekkernijen! Een paar weken later, op 25 en 26 december, vieren we het kerstfeest.

Winkelstraten zien er gezellig uit, met groene kerstversieringen en lichtjes. 31 december is de laatste dag van het jaar, oudjaarsdag. Op die dag denken veel mensen terug aan wat er in het afgelopen jaar gebeurd is. We eten oliebollen en appelflappen. Precies om 12 uur ‘s nachts, als het jaar voorbij is, wensen we elkaar een gelukkig Nieuwjaar. Direct daarna gaan de eerste vuurpijlen de lucht in, en niet veel later is de lucht prachtig verlicht door het vuurwerk dat wordt afgestoken. zijn geweest wegens corona pakken we nu volop uit! Het is een gezellige topdrukte, we hebben onze salon sfeervol en gezellig versierd, overal kaarsjes en lichtjes en lekkers bij de koffie. Speciaal voor de feestdagen worden er mooie behandelingen aangeboden want iedereen wil in zijn/haar mooiste kleren zitten stralen op het kerstfeest.

MMOOI wenst iedereen een gezellig en vrolijk kerstfeest, geniet van het samenzijn en de gezelligheid. Wij sluiten een enerverend jaar af en verwelkomen 2023 met optimisme. En begin bruisend aan het nieuwe jaar!

MARIAN MEIRMANS (MIDDEN) EN MARA (LINKS) EN MINDY schoonheidsspecialisten MMOOI Skin&Beauty www.mmooiheerenveen.nl