Okręty podwodne typu Gato, Balao i Tench

Kilka tygodni przed japońskim atakiem na Pearl Harbor szeregi US Navy zasilił USS Drum, pierwszy okręt podwodny typu Gato. W kolejnych latach, do służby wprowadzono ponad 200 jednostek, powstałych według trzech nieznacznie różniących się projektów Gato, Balao i Tench. Artykuł przedstawia powstanie i rozwój tych interesujących pod wieloma względami okrętów, których zastosowanie bojowe umożliwiło złamanie kręgosłupa ekonomicznego Cesarstwa Wielkiej Japonii i skrócenie wojny na Pacyfiku.

Geneza projektu okrętów podwodnych typu Gato sięga jesieni 1937 r., kiedy to grupa amerykańskich oficerów broni podwodnej skupiona wokół kmdr. por. Charlesa A. Lockwooda przedstawiła koncepcję dalszego rozwoju tej broni w US Navy. Lockwood1, doświadczony podwodniak i weteran I wojny światowej, poza kolegami po fachu mógł liczyć na poparcie ze strony szefa sekcji okrętów podwodnych kpt. Armanda M. Morgana i kmdr. por. Andrew McKEee z działu planowania stoczni marynarki w Portsmouth. Przedstawiona inicjatywa nie zapowiadała żadnej rewolucji w amerykańskim budownictwie okrętowym, wręcz przeciwnie, stanowiła dalszą ewolucję projektu dużych okrętów podwodnych, określanych jako fleet submarines, który był sukcesywnie rozwijany od początku lat 30.

Za cenę nieznacznego wzrostu wyporności proponowano zwiększenie siły ofensywnej przyszłych okrętów, skrócenie czasu zanurzenia i zastosowanie najnowszych nowinek technicznych. Pierwszy z postulatów miano zrealizować poprzez dodanie trzeciej pary wyrzutni torpedowych na dziobie, montaż analogowego przelicznika torpedowego TDC (Torpedo Data Computer) i zwiększenie kalibru armaty pokładowej z 76 do 127 mm. Drugi, poprzez dodanie zbiornika szybkiego zanurzania. Ostatni zakładał m.in. instalację chłodni, klimatyzacji i stacji odsalania wody morskiej. Te dwa ostatnie rozwiązania głównie w celu zmniejszenia wilgotności wewnątrz kadłuba i tym samym poprawy warunków pracy urządzeń elektrycznych i elektronicznych oraz zapewnienia wody odpowiedniej jakości dla akumulatorów i maszynowni. Poprawa warunków służby była ważnym argumentem, jednak w tym przypadku drugorzędnym. Warto zauważyć, że nie były to postulaty nowe. O zwiększenie liczby wyrzutni torpedowych na dziobie podwodniacy walczyli już od przeszło dekady, natomiast pozostałe propozycje pojawiały się już przy okazji omawiania poprzednich projektów.

Pomimo szerokiego poparcia w gronie oficerów broni podwodnej powyższa inicjatywa spotkała się z ostrą krytyką ze strony kmdr. Thomasa C. Harta, przewodniczącego Rady Głównej US Navy – General Board. Hart, będąc