Andrzej Kiński str

Nowe Volvo FMX w wydaniu zmilitaryzowanym

Jarosław Brach

Koncern Volvo oferuje militarne ciężarówki de facto od czasu II wojny światowej. Już wówczas odegrał ważną rolę w zaopatrywaniu rodzimego wojska w sprzęt transportowy. Najbardziej zaawansowanymi samochodami z lat 40. były typy TVA/TVB i TVC –– wszystkie trzy były tzw. ciężkimi pojazdami holowniczymi dla artylerii polowej i przeciwlotniczej. Przy tym TVC był pierwszym modelem z napędem na wszystkie koła, jaki kiedykolwiek został wyprodukowany przez Volvo.

Ilustracje wartykule Volvo. Jednymi z pierwszych zmilitaryzowanych wariantów z nowej serii FMX była odmiana czteroosiowa, w układzie napędowym 8×6, z opcją zastosowania dodatkowego napędu hydrostatycznego osi przedniej.

Wkolejnych dekadach Volvo Trucks prezentowało kolejne zmilitaryzowane ciężarówki, oparte na cywilnych seriach klas tonażowych średniej i ciężkiej – m.in.: F, NL, FL, FH, FM i FMX. Na początku marca 2020 r. firma zapowiedziała wprowadzenie do sprzedaży nowego typoszeregu klasy tonażowej ciężkiej – specjalizowanego i specjalistycznego FMX. Od 2021 r. podmiot sukcesywnie militaryzuje też te pojazdy.

Docelowo w wydaniach zmilitaryzowanych będą one dostępne jako: ❙ podwozia szosowe w układach napędowych 4×2, 6×2 i 8×2; ❙ podwozia uterenowione w układach napędowych 4×4, 6×4 i 8×4; ❙ podwozia uterenowione w większym zakresie w układzie napędowym 8×6 i terenowe w układach napędowym 6×6 i 8×8 (z wyłącznie pojedynczym ogumieniem); ❙ uterenowione ciągniki siodłowe w układach napędowych 6×4, 6×6 i 8×6 (we wszystkich przypadkach z bliźniaczym ogumieniem z tyłu, 8×6 może się też z tyłu mieć ogumienie pojedyncze); ❙ terenowe ciągniki siodłowe w układzie napędowym 6×6 (z pojedynczym ogumieniem); ❙ ciężkie ciągniki siodłowo-balastowe – HET – w układzie 8×4 (z bliźniaczym ogumieniem z tyłu). Jako pierwsze – w połowie 2021 r. – zaprezentowano wersję 4-osiowego podwozia wysokiej ładowności i średniej mobilności taktycznej. Ma ono: układ napędowy 8×6, długą trzyosobową kabinę z dachem o normalnej wysokości, wyłącznie pojedyncze ogumienie, np. Michelin 14.00R20, możliwość wprowadzenia – przygotowanego przez niderlandzkiego Terberga – pomocniczego dodatkowego układu napędu na oś przednią i długą kabinę z dachem o normalnej wysokości.

Jako następne powstały podwozia z mechanicznym przeniesieniem napędu na wszystkie osie – trzyosiowe w układzie napędowym 6×6 i czteroosiowe w układzie napędowym 8×8, obydwa analogicznie jak odmiana w układzie 8×6, także z długą kabiną z dachem o normalnej wysokości, mieszczącą trzy osoby – kierowcę i dwóch pasażerów.

Jako źródło napędu tych wariantów zastosowano silnik Volvo Penta D13 – 6-cylindrowy, rzędowy, o pojemności 12,8 litra, w nastawie spełniającej normę czystości spalin Euro 3. Jednostka ta osiąga moc maksymalną 383 kW/520 KM i maksymalny moment obrotowy 2500 Nm, otrzymała również wzmocniony hamulec silnikowy Volvo (VEB+) o maksymalnej mocy hamowania 375 kW. Zastosowano zautomatyzowaną przekładnię Volvo I-Shift z bardzo niskimi biegami pełzającymi (najniższa możliwa prędkość 1 km/h). W 8×6 i 8×8 obydwie kierowane osie przednie są zawieszone mechanicznie na parabolicznych resorach piórowych i cechują się nośnością maksymalną 18 000 kg i 20 000 kg jako opcja. Tylny tandem zawieszono analogicznie, z dużym prześwitem, a wyróżnia go nośność maksymalna – technicznie 26 000 kg i w opcji 32 000 kg. W 6×6 przy tym samym rodzaju zawieszenia nośności mostów równają się: przedni 9000 lub 10 000 kg,

Sekwencja zdjęć z testu bomby paliwowo-powietrznej II generacji BLU-96 (FAE II). Broń próżniowa – mity i rzeczywistość cz. 1

Krzysztof Nicpoń

1 marca z przekazów wielu światowych agencji informacyjnych komentujących wydarzenia na frontach wojny na Ukrainie, można było dowiedzieć się o użyciu przez Siły Zbrojne Federacji Rosyjskiej jakoby zakazanej przez konwencje „broni próżniowej”. „Zasada działania tej straszliwej broni, zbliżonej do mocy bomby atomowej, opiera się na rodzaju eksplozji w odwrotnym kierunku. Kiedy ta bomba eksploduje, natychmiast spala się tlen, tworzy się głęboka próżnia, głębsza niż w przestrzeni kosmicznej. Wszystkie otaczające przedmioty, ludzie, samochody, zwierzęta, drzewa są natychmiast wciągane w epicentrum wybuchu i zderzając się, zamieniają się w proszek” – to jeden z najbardziej absurdalnych opisów „broni próżniowej”, jaki przed laty zamieszczono w prasie. Nawet obecnie, w dobie Internetu i powszechnego dostępu do różnych źródeł rzetelnej informacji, w tym o tematyce militarnej, można spotkać nie mniej kuriozalne opisy.

O„broni próżniowej” zrobiło się głośno w sierpniu 1982 r., kiedy w czasie izraelskiej inwazji na Liban od wybuchu „bomb próżniowych” zawalił się ośmiopiętrowy budynek mieszkalny w zachodnim Bejrucie, grzebiąc pod gruzami ok. 250 osób. Ta tragedia odbiła się szerokim echem w światowych mediach przy okazji rozpowszechniając wiele mitów o tej broni. Poza Libanem o użyciu broni próżniowej raportowano w czasie wojen w Afganistanie w latach 80. i na początku XXI w., obydwu wojen czeczeńskich, wojen w Zatoce Perskiej, w Syrii i teraz na Ukrainie. Czym w rzeczywistości jest broń próżniowa, jak działa i czy międzynarodowe konwencje faktycznie zakazują jej użytkowania?

Tak naprawdę broń próżniowa nie istnieje. Ta nazwa to fikcja literacka, wymysł publicystów, niedouczonych pseudoekspertów komentujących przebieg konfliktów zbrojnych, którzy nie posiadając ani odpowiedniej wiedzy wojskowej, ani też elementarnej znajomości zasad fizyki, chcieli wywrzeć na widzach, czytelnikach czy słuchaczach jak największe wrażenie, dlatego bardzo swobodnie zinterpretowali i podrasowali opisywane przez fachowców zjawiska zachodzące przy zastosowaniu innych broni – paliwowo-powietrznych oraz termobarycznych.

Wielka siła wybuchu tych broni pochodzi od eksplozji objętościowych (przestrzennych). Wbrew pozorom słyszymy o nich częściej niż się wydaje. Eksplozje pyłu węglowego czy metanu w kopalniach i wybuchy gazu w budynkach z uszkodzoną instalacją gazową to właśnie eksplozje objętościowe, tzn. wybuchy mieszanin powietrzno-gazowych lub powietrzno-pyłowych w zamkniętych przestrzeniach.

❚ Terminologia i klasyfikacja

W źródłach fachowych nie ma zgodności co do klasyfikacji takiego uzbrojenia. W części opracowań angielskojęzycznych ładunki paliwowo-powietrzne i termobaryczne (Fuel-Air Explosives,FAE i ThermoBaric eXplosives, TBX) klasyfikowane są jako dwie odmiany broni objętościowej (w term. ang. Volumetric Weapon), lecz bez używania terminu Volumetric Weapon wobec konkretnego typu uzbrojenia. Z kolei nowsze materiały mówią już o rodzinie broni termobarycznych (Thermobaric Weapons), do której zalicza się: ładunki paliwowo-powietrzne (FAE), specjalne mieszaniny termobaryczne (TBX) oraz materiały wybuchowe o podwyższonej zdolności podmuchowej (Enhanced Blast eXplosives – EBX). Polskie opracowania z reguły powtarzają klasyfikację źródeł angielskojęzycznych.

Dla porównania w materiałach rosyjskojęzycznych odpowiednikiem Fuel-Air Explosives jest określenie Objomno-Detonirujuszczije (OD), czyli dosłownie detonujące objętościowo (bomby, ładunki, głowice), które używane jest w stosunku do konkretnych wzorów broni i występuje w oficjalnych oznaczeniach – np. bomby lotnicze ODAB-500P, KAB-500KR-OD. Wraz z ewolucją uzbrojenia oprócz oznaczeń OD pojawiły się też sufiksy T lub TB, dodawane w oznaczeniach niektórych środków bojowych zawierających nowoczesne termobaryczne mieszaniny wybuchowe – np. TBG-7W, RG-60TB.