CHORĄGIEW ZIEMI LUBUSKIEJ ZWIĄZKU HARCERSTWA POLSKIEGO
HUFIEC STRZELCE KRAJEŃSKIE ZHP
RYS HISTORYCZNY HUFCA STRZELCE KRAJEŃSKIE ZHP
1945-2016
OPRACOWANY Z OKAZJI 60-LECIA CHORĄGWI ZIEMI LUBUSKIEJ ZHP
ZESPÓŁ REDAKCYJNY: phm. Grażyna Niwińska-Sotkiewicz phm Mariusz Groblica
AUTORZY TEKSTÓW: phm. Grażyna Niwińska-Sotkiewicz phm Mariusz Groblica phm. Monika Rogulska phm. Danuta Serafin
FOTOGRAFIE: hm Jan Sagan pwd Kamil Wójcicki hm. Janina Kamińska phm. Danuta Serafin hm. Stanisław Michalski hm. Krystyna Rosół (†) oraz Zespoły Promocji Hufca i kronikarze hufcowi poszczególnych lat
STRZELCE KRAJEŃSKIE – MARZEC 2017 R. 4| H u f i e c S t r z e l c e K r a j e ń s k i e Z H P
RYS HISTORYCZNY HUFCA STRZELCE KRAJEŃSKIE ZHP 1945-2016
SPIS TREŚCI: WSTĘP ............................................................................................................................................. 6 WYKAZ KOMENDANTÓW HUFCA STRZELCE KRAJEŃSKIE ZHP .................................... 7 SKŁAD PIERWSZEJ KOMENDY HUFCA W LATACH 1956-60 ............................................. 7 ROZDZIAŁ 1. WCZORAJ............................................................................................................... 8 Okres 1945 – 1956...................................................................................................................... 8 Okres drezdenecki: 1956 – 1961 ............................................................................................ 10 Okres strzelecko-krajeński 1961 – 1975................................................................................ 12 ROZDZIAŁ 2. DZIŚ ....................................................................................................................... 22 Okres zwierzynecki 1991-2010 ............................................................................................... 22 Okres strzelecko-drezdenecki ................................................................................................. 25 ROZDZIAŁ 3. POJUTRZE ........................................................................................................... 33 Przede wszystkim metoda harcerska!.................................................................................... 33 ROZDZIAŁ 4. W INSTRUKTORSKIEJ SŁUŻBIE ..................................................................... 35 Aktywna seniorka ...................................................................................................................... 35 Jesteśmy, trwamy i chcemy działać! ...................................................................................... 37 Druhna Krysia, nasz komendant ............................................................................................. 39 SPIS CZYNNYCH INSTRUKTORÓW HUFCA (2017) ............................................................ 41 BIBLIOGRAFIA .............................................................................................................................. 42
H u f i e c S t r z e l c e K r a j e ń s k i e Z H P |5
WSTĘP Hufiec Strzelce Krajeńskie ZHP z siedzibą w Strzelcach Krajeńskich przy ul. Al. Wolności 48, 66-500 Strzelce Krajeńskie zasięgiem działania obejmuje obszar powiatu strzelecko-drezdeneckiego z miastami i gminami takimi, jak: Strzelce Krajeńskie, Drezdenko. Dobiegniew, Zwierzyn i Stare Kurowo. Na terenie hufca działają trzy szczepy (w nich 12 drużyn i gromad), trzy jednostki samodzielne, dwa kręgi instruktorskie i Klub Ratowniczy. W strukturach hufca działa łącznie ponad 280 zuchów, harcerzy i wędrowników oraz prawie 50 instruktorów. Początki hufca sięgają roku 1945. Jego siedemdziesięcioletnia historia jest bogata w wydarzenia. Autorzy niniejszej monografii analizując dokumenty źródłowe: sprawozdania ze zjazdów, protokoły zbiórek, kroniki, pamiętniki i publikacje, do których udało im się dotrzeć, stanęli przed wyzwaniem uporządkowania tysięcy faktów, wydarzeń, dat i nazwisk. Nie było to zadanie łatwe. Aby pracę usprawnić, postanowiono podzielić historię hufca na okresy. Za kryterium podziału przyjęto zasięg terytorialny hufca oraz jego siedzibę. W trakcie pracy okazało się, że był to wybór trafny. Przyjęte na wstępie czynniki pozwoliły w sposób naturalny uporządkować skomplikowaną historię, uczyniły ją czytelniejszą, dały szansę zauważyć procesy, jakim podlegała. Autorzy zdają sobie sprawę, że ich praca jest jedynie krótkim zarysem historii. Mają więc nadzieję, że stanie się ona dla wszystkich „tropicieli przeszłości” bodźcem do działania. Tyle pięknych wydarzeń i wspaniałych ludzi czeka na swych „długoszów”. Poniżej prezentujemy przewodnik po historii Hufca Strzelce Krajeńskie:
Okres 1945-1956
Okres drezdenecki: 1956 – 1961 (obszar działania: powiat strzelecko-krajeński, siedziba: Drezdenko),
Okres strzelecko-krajeński: 1961 – 1975 (powiat strzelecko-krajeński, Strzelce Krajeńskie),
Okres strzelecki: 1975 – 1991 (gmina Strzelce Krajeńskie, Strzelce Krajeńskie),
Okres zwierzynecki: 1991 – 2010 (powiat strzelecko-drezdenecki z wyłączeniem miasta i gminy Drezdenko, Zwierzyn),
Okres strzelecko-drezdenecki: od 2010 (powiat strzelecko-drezdenecki, Strzelce Krajeńskie).
6| H u f i e c S t r z e l c e K r a j e ń s k i e Z H P
RYS HISTORYCZNY HUFCA STRZELCE KRAJEŃSKIE ZHP 1945-2016
WYKAZ KOMENDANTÓW HUFCA STRZELCE KRAJEŃSKIE ZHP 1. hm. Stanisław Matuszewski
1945 – 1949
2. hm Edmund Matuszewski
1956 – 1960
3. phm Janusz Stefaniak
1960 – 1961
4. pwd Józef Maciuszek
1961 – 1965
5. hm. Józef Kruszyna
1965 – 1967
6. hm. Zofia Babiaczyk
1967 – 1969
7. hm Marian Kram
1969 – 1971
8. phm. Bożena Cwynar
1971 – 1973
9. hm. Iza Hrabska
1973 – 1974
10. hm Marian Kram
1974 – 1975
11. hm. Krystyna Rosół
1975 – 1988
12. phm Jan Bielski
1988 – 1989
13. phm Roman Gajowczyk
1989 – 1991
14. hm Stanisław Michalski
1991 – 2007
15. hm. Bogumiła Michalska
2007 – 2010
16. phm Jacek Różański
2010 – 2016
17. phm Mariusz Groblica
2016 –
SKŁAD PIERWSZEJ KOMENDY HUFCA W LATACH 1956-60 1. hm Edmund Matuszewski
komendant hufca
2. phm Janusz Stefaniak
zastępca komendanta hufca
3. pwd Henryk Kasprzak
członek komendy hufca
H u f i e c S t r z e l c e K r a j e ń s k i e Z H P |7
RYS HISTORYCZNY HUFCA STRZELCE KRAJEŃSKIE ZHP 1945-2016 PHM. GRAŻYNA NIWIŃSKA-SOTKIEWICZ
ROZDZIAŁ 1. WCZORAJ Okres 1945 – 1956 Pierwszą drużynę harcerską w powojennych Strzelcach założyła w 1945 roku przy Szkole Podstawowej nr 1 druhna Halina Sikorska. Niestety, nie zachowały się w hufcu żadne dokumenty z tego okresu. Fakt istnienia drużyny do roku 1949 potwierdza mieszkanka Strzelec Stefania Pawlik, harcerka tej drużyny (obecnie członkini
Kręgu
Seniorów
„Bastion”
przy
1
SSH
„Czarna
Jedynka”).
Hufiec dysponuje również fotografiami drużyny z drużynową. Strzelecki Szczep „Czarna Jedynka” w roku 2014 ufundował, przy wsparciu finansowym miasta, nagrobek na mogile druhny Haliny Sikorskiej. Uroczyste odsłonięcie odbyło się 11 listopada 2014 r. Dobrze natomiast udokumentowany jest ruch harcerski w tym okresie w Drezdenku. Cennym źródłem informacji jest pamiętnik prowadzony przez druha Ryszarda Skrzypniaka. Fakty w nim opisane, zostały zweryfikowane przez autorów pracy zbiorowej pod kierunkiem Edwarda Urbana a zatytułowanej „Liceum Ogólnokształcące w Drezdenku w 40-leciu Polski Ludowej” w oparciu o protokoły posiedzeń rady pedagogicznej i dzienniki lekcyjne. Jako pierwsze powstały w Drezdenku drużyny przy Szkole Podstawowej nr 1: męska im. Jana III Sobieskiego i żeńska im. Emilii Plater. Ich drużynowymi byli odpowiednio: hm Janusz Stefaniak i pwd. Regina Mrozik-Trubaj. Niedługo potem, staraniem druha Cyryla Stefaniaka powstały drużyny w liceum - męska w 1946 roku liczyła już 42 druhów. Drużyny pracowały metodą harcerską. Organizowały gry terenowe, wędrówki i biwaki, włączały się w prace społeczne na rzecz miasta, poznawały historię Związku. Niestety władze centralne PRL w 1949 roku rozwiązały ZHP, zastępując go Organizacją Harcerską mającą niewiele wspólnego z tradycją harcerską i skautową. Nie wszyscy harcerze z Drezdenka zaakceptowali taki stan rzeczy. Prawdziwie harcerskie zbiórki odbywały się dalej w konspiracji. Utworzono nielegalną drużynę harcerską „Szare Szeregi”, która znalazła opiekunów spoza liceum: Bogdana Rusinka, kierownika miejscowej szkoły podstawowej i księdza Stefana
Ryłko.
Urząd
Bezpieczeństwa
8| H u f i e c S t r z e l c e K r a j e ń s k i e Z H P
rozpracował
jednak
tę
drużynę.
RYS HISTORYCZNY HUFCA STRZELCE KRAJEŃSKIE ZHP 1945-2016
30 października 1951 r. aresztowano czterech harcerzy, przesłuchiwano, a następnie postawiono przed Wojskowym Sądem w Zielonej Górze i skazano: Bogdana Rusinka na 10 lat więzienia, Zygmunta Kubiaka, ucznia XI klasy, na 7 lat więzienia, Władysława Czyżewskiego, ucznia XI klasy, na 5 lat więzienia i Ryszarda Skrzypniaka , ucznia XI klasy, na 2,5 roku więzienia. Dopiero w 1991 roku Sąd Śląskiego Okręgu Wojskowego we Wrocławiu unieważnił wyrok z 1952 roku. 50 lat później, 30 października 2001 roku, odsłonięta została tablica upamiętniająca tamte, bolesne wydarzenia.
/fot1./ Tablica pamiątkowa umieszczona na murach kościoła parafialnego w Drezdenku
H u f i e c S t r z e l c e K r a j e ń s k i e Z H P |9
RYS HISTORYCZNY HUFCA STRZELCE KRAJEŃSKIE ZHP 1945-2016
Okres drezdenecki: 1956 – 1961 Hufiec Strzelce Krajeńskie ZHP powstaje w 1956 roku i obejmuje zasięgiem działania obszar ówczesnego powiatu strzelecko-krajeńskiego, który po reformie w 1950 r. jest
najdalej na północ położonym powiatem województwa
zielonogórskiego. Strzelce od stolicy województwa dzieli ponad 100km. Obszar powiatu strzelecko-krajeńskiego obejmuje miasta i gminy: Strzelce Krajeńskie, Drezdenko, Dobiegniew, Zwierzyn i Stare Kurowo. Taki też jest zasięg działania powołanego do życia hufca. Siedzibą hufca zostaje Drezdenko. Tam bowiem tradycje harcerskie są większe niż w Strzelcach, a pamięć o aresztowaniach harcerzy w 1951 r. ciągle boli. Odrodzenie Związku Harcerstwa Polskiego, zwrócenie harcerzom krzyża harcerskiego, lilijki skautowej z inicjałami „Ojczyzna, Nauka, Cnota” i chust w barwach drużyn, dają nadzieję na normalne, czyli uświęcone historią i tradycją harcerstwa, funkcjonowanie drużyn, szczepów i hufca. Do pracy w szeregach ZHP wracają więc dawni instruktorzy i kadra funkcyjna. Na komendanta Hufca wybrano Edmunda Matuszewskiego. Do harcerskiej służby zgłaszają się dawni drużynowi: Janusz Stefaniak, Cyryl Stefaniak, Henryk Kasprzyk, Krystyna Matuszewska, Regina Mrozik i inni. Wkrótce powołane są drużyny w szkołach. W liceum ogólnokształcącym powstaje drużyna męska im. Stefana Czarnieckiego i drużyna żeńska im. Emilii Plater. W roku 1957 drużyny liczy 45 harcerzy. Funkcję szczepowego pełni w tym okresie phm Ryszard Skrzypniak, drużynę żeńską prowadzi Krystyna Matuszewska-Piechowiak. Henryk Kasprzak zakłada i prowadzi drużynę przy szkole podstawowej nr 2, a Janusz Stefaniak drużynę przy szkole nr 1. Druhna Bronisława Huber dowodzi drużynie zuchowej. Wszystkie drużyny pracują wypróbowaną, tradycyjną metodą harcerską. Instruktorzy dbają o rozwój swoich podopiecznych, hartują ich ducha i ciało. Są więc gry terenowe, wycieczki i biwaki, prace na rzecz społeczności lokalnej, a latem obozy. I tak na hufcowym obozie letnim w Szklarskiej Porębie Górnej, w Leśnictwie Łysa Góra, zorganizowanym w lipcu 1960 roku wypoczywa 171 harcerek, harcerzy i zuchów.
10| H u f i e c S t r z e l c e K r a j e ń s k i e Z H P
RYS HISTORYCZNY HUFCA STRZELCE KRAJEŃSKIE ZHP 1945-2016
/fot.2./ Pierwsi drużynowi w Drezdenku, na zdjęciu od prawej: Krystyna Matuszewska, Janusz Stefaniak, Henryk Kasprzak, Ryszard Skrzypniak H u f i e c S t r z e l c e K r a j e ń s k i e Z H P |11
RYS HISTORYCZNY HUFCA STRZELCE KRAJEŃSKIE ZHP 1945-2016
Okres strzelecko-krajeński 1961 – 1975 Jeśli w jednym powiecie znajdą się dwa porównywalnej wielkości miasta, wcześniej czy później dojdzie do konfliktów. Tak też było w przypadku Strzelec i Drezdenka. Mieszkańcy Drezdenka byli przekonani, że to im należy się siedziba powiatu. Strzelczanie myśleli dokładnie tak samo. Konflikt nie ominął również środowiska harcerskiego. Zabiegi o przeniesienie siedziby hufca do Strzelec nasiliły się w roku 1961. Nie ma o nich mowy w dokumentach hufca, ale ze wspomnień strzeleckich instruktorów (np. hm Jana Sagana, hm. Zofii Babiaczyk) wynika, że przeniesienie siedziby hufca z Drezdenka do Strzelec nastąpiło w sposób siłowy, prawdopodobnie za przyzwoleniem władz powiatu. „Po prostu pojechaliśmy do Drezdenka, załadowaliśmy dobytek hufca na samochód i przewieźliśmy do Strzelec” - mówi hm Jan Sagan. Hufiec otrzymał od miasta lokal w kamienicy przy ulicy Brzozowej 3. Tę istotną zmianę można łatwo zaobserwować analizując rozkazy komendanta chorągwi. W latach 1959-61 pojawiają się w nich głównie nazwiska instruktorów z Drezdenka. W 1961 roku następuje zwrot. Komendantem hufca zostaje pwd Józef Maciuszek , zastępcą phm Henryk Paszkiewicz, obaj ze Strzelec, a Łącznikiem H.S.I., komendant chorągwi mianuje Jana Sagana, wówczas w stopniu przewodnika. W środowisku strzeleckich instruktorów można zauważyć ożywiony rozwój. Janina Leszczyńska jest mianowana na harcmistrza, próby na harcmistrza otwierają: Adam Szczaus, Marian Kram, Wanda Girul, Władysław Staryszak, Edward Hyc i Barbara Rybarczyk. Dziewiątka instruktorów otrzymuje stopień podharcmistrza,
a
kolejnych
dwunastu
otwiera
na
ten
stopień
próbę.
Wraz z rozwojem instruktorskim wzrasta liczebność drużyn. Władze powiatu dostrzegają zaangażowanie hufca i w roku 1963 podejmują decyzję o ufundowaniu sztandaru. Uroczystość wręczenia Sztandaru Komendzie Hufca Związku Harcerstwa Polskiego w Strzelcach Krajeńskich przebiega w obecności najwyższych władz państwowych (tow. Wiesław Gomułka, tow. Józef Cyrankiewicz, tow. Aleksander Zawadzki), Naczelniczki GK ZHP Zofii Zakrzewskiej, władz wojewódzkich i powiatowych, a odbywa się w strzeleckim parku miejskim w dniu 22 lipca 1963 roku. W imieniu hufca Sztandar odbiera komendant Józef Maciuszek. 12| H u f i e c S t r z e l c e K r a j e ń s k i e Z H P
RYS HISTORYCZNY HUFCA STRZELCE KRAJEŃSKIE ZHP 1945-2016
/fot 3./ Apel w trakcie uroczystości (z udziałem najwyższych władz państwowych, wojewódzkich i powiatowych) z okazji wręczenia hufcowi sztandaru ufundowanego przez społeczeństwo powiatu strzelecko-krajeńskiego (22.07.1963)
/fot. 4/ Przekazanie sztandaru hufcowi pocztowi sztandarowemu (22.07.1963)
H u f i e c S t r z e l c e K r a j e ń s k i e Z H P |13
RYS HISTORYCZNY HUFCA STRZELCE KRAJEŃSKIE ZHP 1945-2016
Harcerstwo w Strzelcach rozkwita. Hufcowi Strzelce Komenda Chorągwi powierza
zorganizowanie
Chorągwianych
Igrzysk
Zimowych
1966
r..
Odpowiedzialnymi za to przedsięwzięcie są Józef Kruszyna i Jan Andrasz. Konferencja sprawozdawczo-wyborcza przeprowadzona w marcu 1967 wybiera nowe władze hufca. Komendantką zostaje hm Zofia Babiaczyk, w skład komendy wchodzą: hm Józef Kruszyna, phm Marian Kram, hm Czesław Jankowski i hm Zenon Musielak. Główna Kwatera ZHP odznacza Honorową Odznaką za zasługi dla ZHP hm Mariana Krama. hm Jan Sagan zostaje mianowany Kierownikiem Wydziału Młodzieży Starszej w Komendzie Chorągwi. W dalszym ciągu trwa ożywiony rozwój instruktorów. Zamykane są kolejne próby na stopnie. W 1969 r. komendantem hufca zostaje hm Marian Kram. Hufiec organizuje zimowisko, bierze udział we współzawodnictwie o tytuł „Przodującego Hufca”, a w roku 1972 organizuje pierwsze hufcowe obozy (komendantem hufca jest już wtedy hm. Bożena Cwynar) z komendantami: hm Z. Musielakiem, hm. Z. Babiaczyk, pwd. A. Trebik. Szefem NAL zostaje hm. Krystyna Górniewicz. W kolejnym, 1973 roku, komendantem obozu jest hm. Iza Soprych, pełniąca też funkcję szefa NAL, a obozu wędrownego - pwd Eugeniusz Prońko i phm Danuta Sobolewska. Druh Marian Kram zostaje odznaczony za zasługi w rozwoju województwa zielonogórskiego. Druhna Zofia Babiaczyk z ramienia komendy chorągwi wizytuje obozy chorągwiane w trakcie Harcerskiej Akcji Letniej, odpowiadając za nadzór nad poprawnością pracy instruktorów-wychowawców wypoczynku
letniego
oraz
właściwą
realizacją
programów
harcerskich
zatwierdzonych przez poszczególne komendy hufców działające w chorągwi. Stan liczebny Hufca na koniec roku 1973 wynosi 3739 harcerzy i instruktorów, a w ciągu roku następnego wzrasta o ponad 200 harcerzy. W drużynach trwa wytężona praca zgodnie z metodą harcerską. Zdobywane są sprawności i stopnie harcerskie. Hm Marian Kram ponownie zostaje komendantem hufca (1974 r.). W 1975 roku hufiec organizuje już trzy obozy: w Długiem, w Wilanowie i w Grotowie oraz jedną kolonię zuchową w Górkach. Działa też w hufcu Sztab NAL. We wrześniu 1975 roku hm Zenon Musielak zostaje Harcmistrzem Polski Ludowej.
14| H u f i e c S t r z e l c e K r a j e ń s k i e Z H P
RYS HISTORYCZNY HUFCA STRZELCE KRAJEŃSKIE ZHP 1945-2016
/fot. 5./ Kadra wychowawcza hufca na obozie w Długiem 1963
/fot. 6./ Obóz wędrowny 6 DH im. Zawiszy Czarnego ze Starego Kurowa w 1965
H u f i e c S t r z e l c e K r a j e ń s k i e Z H P |15
RYS HISTORYCZNY HUFCA STRZELCE KRAJEŃSKIE ZHP 1945-2016
Okres strzelecki: 1975 – 1991 Reforma administracyjna z 1975 rozwiązuje powiaty. Powiat strzeleckokrajeński przestaje istnieć. Strzelce i Drezdenko stają się równorzędnymi miastami w nowym województwie gorzowskim. Harcerstwo strzeleckie i drezdeneckie bierze rozwód. Będzie on trwał aż do roku 2013. W grudniu 1975 VI Konferencja sprawozdawczo-wyborcza Hufca Strzelce Krajeńskie wybiera na komendantkę hm. Krystynę Rosół (będzie tę funkcję pełnić przez kolejne 13 lat). I Konferencja miejskogminna Hufca Drezdenko powołuje swojego komendanta: hm Jolantę Biniaś. W czasie obrad VI konferencji druhny: Zofia Babiaczyk i Jolanta Ruszyna są udekorowane Krzyżem Zasługi dla ZHP. Odznaczenia wręcza nowy Komendant Chorągwi Gorzowskiej, hm Tadeusz Leśniewski. Od roku 1975 obszar działania hufca kurczy się do miasta i gminy Strzelce Krajeńskie. W szkołach ponadpodstawowych, których na obszarze hufca jest trzy, już od 1974 roku funkcjonują drużyny Harcerskiej Służby Polsce Socjalistycznej. Największym stopniem zorganizowania cieszy się Zespół Szkół Zawodowych (63% ogółu uczniów), wskaźnik nieco niższy od 50%
osiąga Zespół Szkół
Ogólnokształcących i Państwowe Technikum Mechanizacji Rolnictwa. Najmniejszy stopień zorganizowania (44%) odnotowano w szkołach podstawowych. W ciągu 5 lat kadencji komendy stopień zorganizowania wzrasta do 76%. Nie ma się czemu dziwić. W drugiej połowie lat siedemdziesiątych władze oświatowe PRL uznały ZHP za cennego sojusznika w procesie wychowania młodzieży. Stąd naciski na kuratoria oświaty i dyrektorów szkół, aby z harcerstwa uczynić ruch masowy. Ze sprawozdań komendy hufca jasno wynika, że masowość nie idzie jednak w parze z jakością harcerskiej pracy. Instruktorami ZHP zostają
często przypadkowi, nie czujący
ducha harcerstwa, nauczyciele. „Instruktor musi umieć rozbudzać i kształtować wokół siebie aktywne, twórcze postawy, ale nie przez nakaz, czy odgórnie wymyślone dyrektywy. Musimy… jak najszerzej stosować to, czym dysponujemy od lat – metodykę pracy harcerskiej. Niech wreszcie stanie się powszechną praktyką, iż kierunki programowe realizuje się zdobywając sprawności i stopnie.” - mówi w sprawozdaniu zjazdowym komendantka hufca, Krystyna Rosół. I dalej: „…mimo kłopotów kadrowych stać nas już nawet dzisiaj na to, aby z niektórymi, którzy wyraźnie odstają od naszych wyobrażeń o instruktorze ZHP – po prostu się rozstać”. Mimo tych bolączek hufiec funkcjonuje sprawnie. Działają w szkołach ponadpodstawowych szczepy HSPS (łącznie 34 drużyny, w tym jedna wodniacka) 16| H u f i e c S t r z e l c e K r a j e ń s k i e Z H P
RYS HISTORYCZNY HUFCA STRZELCE KRAJEŃSKIE ZHP 1945-2016
i kluby specjalnościowe Największą popularnością cieszy się Klub Żeglarski przy PTMR, Klub Ratownictwa Wodnego oraz Klub Wiedzy Technicznej. Harcerze ze szczepu przy PTMR rok rocznie biorą udział i awansują do eliminacji chorągwianych
w
Manewrach
Techniczno-Obronnych,
świetnie
wypadając
w zawodach ratownictwa wodnego, czy na samochodowym torze przeszkód. Startują również w Olimpiadzie Wiedzy Technicznej. Z kolei ci z Zespołu Szkół Ogólnokształcących odnoszą sukcesy w Olimpiadzie Wiedzy o Polsce i Świecie Współczesnym, szóstka harcerzy z LO zostaje zakwalifikowana na czołowych miejscach do finałów wojewódzkich. W
dziewięciu
szkołach
podstawowych
ośmioklasowych
i
trzech
trzyklasowych funkcjonuje w 1980 roku 25 drużyn harcerskich i 18 gromad zuchowych. Chętnie podejmują one
prace społeczno-użyteczne czy zbiórki
surowców wtórnych. Uzyskane w ten sposób środki finansowe zasilają budowę Centrum Zdrowia Dziecka, żaglowca „Dar Młodzieży” i rewaloryzację zabytków Krakowa. Wyróżniają się tutaj drużyny z ZSO, PTMR, Lichenia i Wielisławic. Włączają się też harcerze w realizację ogólnopolskich akcji: corocznych Alertów Naczelnika ZHP, ale również takich, jak: „Każdy kłos na wagę złota”, „ Zbieramy plony jesieni” czy „Harcerska Akcja Wiśle”. Tutaj przodują drużyny wiejskie: z Wielisławic, Tuczna I Lichenia. W drugiej połowie lat siedemdziesiątych wielką bolączką hufca jest brak własnej bazy obozowej. Wypoczynek letni harcerzy organizuje hufiec głównie w ramach Nieobozowej Akcji Letniej. I tak w 1975 roku korzysta z niego zaledwie 60 harcerzy, ale już w 1979 – 214, a w 1980 – 250. Udaje się też wysłać 20 dzieci na obóz stały do Łukęcina. Szczep HSPS z Technikum Mechanicznego organizuje w tym okresie dwukrotnie obóz wędrowny, a drużyna z Lichenia dwa biwaki Tymczasem przez kraj przelewa się fala strajków, powstaje wielomilionowy ruch „Solidarność”, chwieje się w posadach socjalistyczny ustrój państwa, wreszcie 13 grudnia 1981 roku zostaje wprowadzony na całym terytorium PRL stan wojenny. W sprawozdaniach hufcowych brak szczegółów na temat sytuacji społecznopolitycznej kraju. Odbija się ona jednak w olbrzymim spadku liczebności podstawowych jednostek oraz zmianie celów strategicznych sformułowanych przez Zjazd ZHP- następuje powrót do źródeł. Koniec z masowością ruchu, koniec z okazjonalnym, akcyjnym działaniem, z przypadkowymi instruktorami, czas wrócić do metodyki harcerskiej, do historii związku, do drużyn i zastępów. H u f i e c S t r z e l c e K r a j e ń s k i e Z H P |17
RYS HISTORYCZNY HUFCA STRZELCE KRAJEŃSKIE ZHP 1945-2016
/fot. 7/ I Hufcowy Dzień Zucha apel rozpoczynający, (01.06.1984)
/fot. 8/ I Hufcowy Dzień Zucha sekundanci na mecie, (01.06.1984)
18| H u f i e c S t r z e l c e K r a j e ń s k i e Z H P
RYS HISTORYCZNY HUFCA STRZELCE KRAJEŃSKIE ZHP 1945-2016
W 1984 roku w strzeleckim hufcu działają już tylko trzy drużyny starszoharceskie, 16 drużyn młodszoharcerskich i 26 gromad zuchowych, w tym drużyny specjalnościowe: wodniacka w ZSZ, pożarnicza w Wielisławicach i drużyna MSR przy SP nr 1 w Strzelcach. W służbie pozostają najwierniejsi instruktorzy. Hufiec organizuje Jesienny Turniej Sportów Obronnych (najlepszymi okazują się harcerze z Gościmca, Dobiegniewa, Tuczna i Bobrówka) oraz bardzo udany I Hufcowy Dzień Zucha (wyróżniają się tutaj gromady ze Zwierzyna, Strzelec, Brzozy i Wołogoszczy). Drużyny włączają się w kampanię „Bohater Chorągwi”, poznają życie i działalność Aleksandra Kamińskiego oraz historię harcerzy z „Szarych Szeregów”, spotykają się z kombatantami i pionierami regionu, biorą udział w rajdach: „Zwycięstwa”, „Międzyrzeckiego Rejonu Umocnień” czy „Arsenał”. W maju 1986 roku Hufiec Strzelce jest organizatorem V Chorągwianego Rajdu ”Zwycięstwa”. Pomoc w jego przygotowaniu oferują wszystkie strzeleckie szkoły oraz władze lokalne. Gospodarze rajdu spisują się na piątkę. Zuchy ze szkoły podstawowej w Brzozie biorą udział w licznych konkursach plastycznych i, dzięki współpracy z plastyczką Danutą Buczko zdobywają laury, nawet międzynarodowe. W czerwcu 1985 Hufiec Strzelce gości uczestników I Przeglądu Amatorskiej Twórczości Artystycznej „PATA” Drużyn Nieprzetartego Szlaku, którego ,obok Kuratorium
Oświaty
i
Wychowania
oraz
Chorągwi
Gorzowskiej,
jest
współorganizatorem. Ośrodek Szkolno-Wychowawczy w Lipkach Wielkich przegląd wygrywa, gromada zuchowa „Polne Kwiatki” ze SP nr 2 w Strzelcach zajmuje trzecie miejsce. Zapada decyzja, że kolejne chorągwiane przeglądy też będą odbywać się w Strzelcach. Z każdym rokiem zwiększa się oferta hufca w zakresie wypoczynku letniego. Od 1983 roku hufiec organizuje obozy stałe nad morzem (Pogorzelica, Łukęcin), na bazie obozowej zaprzyjaźnionych hufców. I wreszcie w 1985 roku, pierwsza po sześciu latach, samodzielna akcja letnia. W stanicy obozowej w Dankowie odbywają
się tego lata cztery tygodniowe turnusy, a w każdym bierze udział
stu harcerzy. Stanica gości
także 30-osobową grupę pionierów z NRD.
Komendantem stanicy jest phm Bogumiła Michalska. Ożywiona wymiana zagraniczna trwa już od 1983 roku.. Rekordowy pod tym względem jest rok 1986. Na wakacje do Mordwinii (ZSRR) wyjeżdża 16 harcerek ze Strzelec i Zwierzyna, do NRD – 20-osobowa grupa harcerzy i harcerek z hufca, cztery instruktorki biorą udział w obozie w Czechosłowacji, a Marysia Biłyk w nagrodę za pracę ze swoją H u f i e c S t r z e l c e K r a j e ń s k i e Z H P |19
RYS HISTORYCZNY HUFCA STRZELCE KRAJEŃSKIE ZHP 1945-2016
/fot. 9/ Obóz hufca w Dankowie z udziałem 30-osobowej grupy pionierów z NRD (lipiec-sierpień 1985) drużyną uczestniczy w 10-dniowej wycieczce na trasie Mińsk- Smoleńsk- Moskwa. Podróż życia odbywa, wyróżniający się w służbie harcerskiej i nauce, Grzegorz Rosół. Jako jedyny przedstawiciel Chorągwi Gorzowskiej uczestniczy w I Brygadzie Młodzieżowej w Koreańskiej Republice Ludowo-Demokratycznej. Tego lata 32 zuchów wypoczywa w stanicy w Myśliborzu, a 26 harcerzy z ZSO wędruje po Bieszczadach. W kolejną podróż życia wyruszy za rok dh Robert Frontczak. Jako jedyny w Chorągwi Gorzowskiej i jeden z niewielu w Polsce spełnia wszystkie warunki, aby odbyć transatlantycki rejs na „Darze Młodzieży” do USA. Posiada patent sternika, jest wyróżniającym się w pracy harcerzem drużyny wodniackiej, ma świetne wyniki w nauce i wsparcie finansowe od strzeleckich zakładów. W 1988 roku hm Krystyna Rosół, po rozległym zawale serca odchodzi ze służby. Funkcję komendanta hufca piastuje przez rok hm Jan Bielski, przez kolejny rok pwd Roman Gajowczyk. Tymczasem umiera socjalizm i PRL. Rodzi się III Rzeczpospolita Polska. Przemiany polityczne, społeczne i gospodarcze zachodzą nie bez wpływu na sytuację w naszej organizacji. Panuje atmosfera rozliczeń za miniony okres, z roku na rok komplikuje się sytuacja finansowa hufca, 20| H u f i e c S t r z e l c e K r a j e ń s k i e Z H P
RYS HISTORYCZNY HUFCA STRZELCE KRAJEŃSKIE ZHP 1945-2016
pojawiają się głosy podważające wiarygodność działań, ale także wiarygodność kadry instruktorskiej. Naturalną konsekwencją tego są rezygnacje instruktorów ze służby oraz gwałtowny spadek liczby i liczebności drużyn. W 1989 roku na terenie hufca działa w gromadach i drużynach 1253 zuchów i harcerzy, a w roku 1991 jest ich zaledwie 501, Liczba ta ciągle maleje i wg spisu harcerskiego na dzień 11.03.1992. w hufcu są 3 gromady zuchowe (80 zuchów), 8 drużyn młodszoharcerskich (173 harcerzy) i 2 drużyny starszoharcerskie (42 harcerzy). A przecież Hufiec Strzelce trwa.
/fot.10/ Drużyna Ośrodka Szkolno-Wychowawczego z Lipek Wielkich, zwycięzca pierwszego Przeglądu Amatorskiej Twórczości Artystycznej (PATA) Drużyn Nieprzetartego Szlaku (Strzelce Krajeńskie, czerwiec 1985)
H u f i e c S t r z e l c e K r a j e ń s k i e Z H P |21
RYS HISTORYCZNY HUFCA STRZELCE KRAJEŃSKIE ZHP 1945-2016
ROZDZIAŁ 2. DZIŚ PHM. GRAŻYNA NIWIŃSKA-SOTKIEWICZ
Okres zwierzynecki 1991-2010 W tym trudnym okresie komendantem hufca zostaje hm Stanisław Michalski. Członkami komendy są: phm Aleksandra Kamo-Libio, phm Roman Gajowczyk, hm Adam Szczaus i phm Jan Kaczmarczyk. Tymczasem 28 marca 1992 roku w wyniku kolejnej reorganizacji powstaje Chorągiew Ziemi Lubuskiej ZHP (po połączeniu gorzowskiej i zielonogórskiej). W struktury nowej Chorągwi nasz hufiec wchodzi siłą 32 instruktorów i 238 zuchów i harcerzy. W początkowym okresie hufiec obejmuje działalnością miasta i gminy: Strzelce Krajeńskie, Dobiegniew, Zwierzyn, a następnie powiększa się o gminę Stare Kurowo oraz jedną drużynę z Drezdenka. Hufiec traci siedzibę w Strzelcach, zostaje ona przeniesiona do Zwierzyna (mieści się w prywatnym domu komendanta). Brak środków na funkcjonowanie hufca staje się problemem pierwszorzędnym. Jedyną szansą na pozyskanie funduszy jest obóz letni . Pierwszy zorganizowano w Pogorzelicy w 1991 roku. Bierze w nim udział 120 uczestników. Przynosi jednak zysk mniejszy od oczekiwanego. W kolejnym roku na obozie w Pogorzelicy przebywa już 600 osób na trzech turnusach, co pozwala uzupełnić po akcji letniej sprzęt zużyty i zakupić nowy. Zarobione pieniądze umożliwiają również funkcjonowanie hufca do następnej akcji letniej. Tym bardziej, że są problemy ze ściągalnością składek członkowskich. I tak aż do roku 2010 organizacja obozów wypoczynkowych nad morzem jest głównym źródłem utrzymania hufca. Stan liczebny hufca nie wzrasta. W 1995 roku działają 2 gromady zuchowe, 9 drużyn harcerskich i 3 drużyny wielopoziomowe, w tym 2 drużyny Nieprzetartego Szlaku.
Do stałych imprez programowych należą: hufcowy festiwal piosenki,
wiosenne złazy ekologiczne, hufcowe złazy „Wytrwałych”. Na uwagę zasługuje przedsięwzięcie zwane „Startem Harcerskim”. Nieustającą troską Hufcowej Komisji Stopni Instruktorskich jest kształcenie nowych instruktorów. Udaje się to dopiero w kadencji 1995-1997. Kurs drużynowych w Bieszczadach kończą 4 osoby oraz 3 w Trzebiechowie, 5 osób zdobywa stopień przewodnika. Na widoczny efekt tych starań trzeba czekać do 1997 roku. Stan liczbowy hufca wzrasta do 350 członków. Powstają 3 nowe drużyny (w Licheniu i dwie w Strzelcach). W Zwierzynie 22| H u f i e c S t r z e l c e K r a j e ń s k i e Z H P
RYS HISTORYCZNY HUFCA STRZELCE KRAJEŃSKIE ZHP 1945-2016
hm Bogumiła Michalska powołuje szczep (2 gromady zuchowe, 1 drużyna harcerska i 2 drużyny wielopoziomowe). Hufiec zaczyna też prowadzić warsztaty profilaktyczne, w czasie akcji letniej odbywają się seminaria instruktorskiej, a program obozu wzbogacony zostaje działaniem profilaktycznym „Zanim spróbujesz”. Po
wprowadzeniu
obowiązkowej,
wyższej
niż
dotychczas
składki
członkowskiej , znów spada liczebność członków związku. W 2004 roku w ankiecie spisowej hufca widnieją liczby: 10 jednostek,
22 instruktorów i 163 zuchów,
harcerzy i harcerek. Drużyny chętnie uczestniczą w imprezach chorągwianych: MTO, Chorągwianej Grze Sprawnościowej i Rajdzie „Zapałka”. Harcerze hufca przekazują też Betlejemskie Światło Pokoju i realizują plan pracy hufca. W okresie 1991 – 2007 najbardziej aktywnymi instruktorami są: Adam Szczaus, Bogumiła Michalska, Janusz Uhura, Jerzy Sudoł, Lucyna Szczęsna, Maria Szczaus, Janina Kamińska, Aleksandra Kamo-Libio, Angelika Szczęsna, Danuta Serafin, Wioletta Dąbrowska-Spylnik, Małgorzata Romanowska, Alicja Bieniek i Aleksandra Cichowlas, Renata Jarosz i Irena Terlecka.
/fot. 11/ 10 Drużyna Harcerska „Płomienie” działająca przy Miejsko-Gminnym Ośrodku Kultury w Strzelcach Krajeńskich pod przewodnictwem phm. A. KamoLibio.
H u f i e c S t r z e l c e K r a j e ń s k i e Z H P |23
RYS HISTORYCZNY HUFCA STRZELCE KRAJEŃSKIE ZHP 1945-2016
/fot. 12/ Hufcowy obóz w Pogorzelicy (lipiec 1999)
W
roku
2007
komendantką
hufca
zostaje
hm
Bogumiła
Michalska.
W komendzie pracują nadal Stanisław Michalski, Lucyna Szczęsna, Renata Jarosz i Janusz Uhura. Hufiec realizuje szereg projektów i powołuje kluby specjalnościowe: Harcerski Ośrodek Lidera, Harcerski Zespół Wokalny i Zuchowy Klub Fotograficzny. W tym okresie udaje się pozyskać dla hufca dotacje publiczne na realizację programu profilaktycznego. Drużyny harcerskie uczestniczą w zlocie chorągwianym z okazji 50-lecia Chorągwi Ziemi Lubuskiej, a drużyny NS w zlotach NS w Świbnej. Dużym sukcesem hufca jest wysłanie 40 harcerzy na Światowy Zlot Harcerstwa Polskiego w Krakowie. Nie można również zapomnieć o Wakacyjnej Szkole Języka Migowego, która działała w ramach HAL przez 11 kolejnych lat.
24| H u f i e c S t r z e l c e K r a j e ń s k i e Z H P
RYS HISTORYCZNY HUFCA STRZELCE KRAJEŃSKIE ZHP 1945-2016 PHM. MARIUSZ GROBLICA
Okres strzelecko-drezdenecki W roku 2010 hm. Bogumiła Michalska rezygnuje z pełnionej funkcji. Dochodzi do zwołania zjazdu nadzwyczajnego hufca, który odbywa się w Specjalnym Ośrodku Szkolno-Wychowawczym w Strzelcach Krajeńskich. W trakcie obrad wyłoniona zostaje nowa komenda hufca w składzie: phm. Jacek Różański – komendant hufca, phm. Danuta Serafin – z-ca komendanta ds. programu, phm. Wioletta Dąbrowska-Spilnyk – skarbnik hufca oraz pwd. Małgorzata Romanowska – kwatermistrz hufca, hm. Adam Szczaus – zastępca komendanta hufca ds. pracy z kadrą Pierwszym działaniem nowej komendy jest pozyskanie dla hufca siedziby w Strzelcach Krajeńskich. Dzięki zabiegom dh. Danuty Serafin Urząd Miejski w Strzelcach Krajeńskich użycza komendzie lokalu w piwnicach urzędu. Małe, skromne biuro staje się zalążkiem rozwoju struktur harcerskich w hufcu. Dzięki wytężonej pracy członka ds. programu udaje się zorganizować spotkanie instruktorskie, na którym pozyskano ponownie do pracy dawnych instruktorów. Następnie przeprowadzono nabór potencjalnych instruktorów oraz drużynowych, którzy zdecydowali się poprowadzić nowe jednostki. Akcja naborowa zakończyła się powstaniem w ciągu roku nowych drużyn i gromad: w Wielisławicach, Bronowicach, Dobiegniewie, Zwierzynie oraz Licheniu. W 2011 roku udaje się zaś powołać do istnienia także drużynę w Strzelcach Krajeńskich. W tym samym roku odbywa się Zjazd Zwykły Hufca, który wybiera ten sam skład komendy na dalszą 4-letnią kadencję (do komendy dołączyła hm. Irena Mańkowska – z-ca ds. organizacyjnych). Hufiec liczy w tym momencie 15 jednostek, ok. 230 członków, w tym 37 instruktorów. Rok 2012 rozpoczyna się od pierwszej od wielu lat Harcerskiej Akcji Zimowej hufca w Dobiegniewie, na którym przeprowadzono szkolenie zastępowych i przybocznych oraz przyjęto Przyrzeczenie Harcerskie od nowych członków drużyn. W wydarzeniu biorą udział wszystkie jednostki hufca (z wyłączeniem drużyn ze Starego Kurowa, które przed wakacjami 2012 zostały rozwiązane). Hufcowi udaje się także w roku 2012 zorganizować pierwszą HAL na nowo pozyskanej bazie w Grotowie. W obozie bierze ok. 50% wszystkich harcerzy działających w hufcu. We wrześniu 2012 r. powstaje w Strzelcach pierwszy strzelecki szczep, który potem przyjmie nazwę „CZARNA JEDYNKA” wywodzący się pierwotnie z rok wcześniej H u f i e c S t r z e l c e K r a j e ń s k i e Z H P |25
RYS HISTORYCZNY HUFCA STRZELCE KRAJEŃSKIE ZHP 1945-2016
założonej drużyny „DESANT” oraz powstałych z niej gromady zuchowej i drużyny wędrowniczej. Od tej pory praca harcerska na terenie miasta szybko nabiera rozpędu. Działalność szczepu widoczna jest nie tylko na forum lokalnym, ale i chorągwianym. Członkowie „CZARNEJ JEDNYNKI” jako pierwsi po wielu latach końcą próby przewodnikowskie i stają nowym pokoleniem instruktorskim naszego hufca. To też za sprawą wędrowników z tego środowiska do hufca wraca naramiennik wędrowniczy, dzięki czemu rozwija się ruch wędrowniczy. Sukcesy odnosi też gromada zuchowa, która z roku na rok wychowuje kolejne pokolenie harcerskie i zasila działające w mieście drużyny.
/fot. 13./ Pierwszy obóz w Grotowie, kadra i uczestnicy obozu (lipiec 2011) Na kolejnej HAZ stawia się w sumie 6 jednostek czyli ok. 120 harcerzy i zuchów. W maju na funkcję skarbnika hufca powołany zostaje pwd. Mariusz Groblica. Tuż przed HAL w Strzelcach Krajeńskich powstaje drugi strzelecki szczep, który obejmuje swym działaniem drużyny Nieprzetartego Szlaku – 4 jednostki. Obóz ponownie odbywa się w Grotowie i po raz kolejny bierze w nim udział duży odsetek harcerzy. W październiku 2013 w związku z rozwiązaniem Hufca Drezdenko ZHP do naszego hufca przyłączony zostaje szczep „PUSZCZA” z Drezdenka, w którym działają 4 jednostki. Stan hufca na zakończenie roku 2013 wynosi zatem 17 jednostek, w sumie ok. 270 harcerzy i zuchów oraz instruktorów. 26| H u f i e c S t r z e l c e K r a j e ń s k i e Z H P
RYS HISTORYCZNY HUFCA STRZELCE KRAJEŃSKIE ZHP 1945-2016
/fot.
14/
Gromada
zuchowa
„Nocne
Ptaszki”
na
Hufcowym
Zimowisku
w Dziedzicach, zwycięzca Pucharu Króla Lasu, ognisko końcowe (18.01.2012)
/fot. 15/ Pierwszy Rajd Szlakiem Ewakuacji Oflagu IIC Woldenberg, inscenizacja historyczna w Muzeum Woldenberczyków w Dobiegniewie (24.01.13)
H u f i e c S t r z e l c e K r a j e ń s k i e Z H P |27
RYS HISTORYCZNY HUFCA STRZELCE KRAJEŃSKIE ZHP 1945-2016
W styczniu 2014 po rezygnacji dh. phm. Danuty Serafin oraz pwd. Małgorzaty Romanowskiej w skład komendy wchodzą: pwd. Monika Rogulska – zastępca komendanta hufca ds. programu oraz phm. Łukasz Kleban – kwatermistrz hufca. Zjazd Sprawozdawczy w roku 2013 porządkuje ponadto skład komisji rewizyjnej – do niej trafia dh. hm. Irena Mańkowska. Rok 2014 jest okresem wytężonej pracy komendy i drużyn. Prowadzi się akcje szkoleniowe i organizuje wydarzenia na poziomie wojewódzkim. Mamy widoczny wzrost liczby harcerzy (rekord wyniósł 283), uporządkowano kwestie organizacyjne jak i biurowe hufca, udaje się ponadto aktywnie zaangażować drużyny do działań hufcowych i lokalnych. Pozyskano także rekordową ilość środków dotacyjnych na działalność programową. 1 Strzelecki Szczep Harcerski „Czarna Jedynka” organizuje przy współpracy Harcerskiej Szkoły Ratowniczej ZHP na terenie hufca Wędrowniczy Kurs Pierwszej Pomocy.
Jednocześnie
Rajd
„Paralaksa”
powoli
staje
się
wydarzeniem
o charakterze wojewódzkim i przyjeżdża na niego z roku na rok co raz więcej patroli. Festiwal Hufcowy staje się stałym elementem harmonogramu imprez kulturalnych w Strzelcach Krajeńskich. Praca harcerska przynosi owoce. Powstają kolejne drużyny oraz kolejne osoby zdobywają stopień przewodnika, w tym Marcin Proszowski, obecny komendant strzeleckiego szczepu. Odbywają się też pierwsze szkolenia małej kadry zorganizowane przez szczep Czarna Jedynka jak i szczep Puszcza. Po wielu latach aż dwie osoby zdobywają stopień podharcmistrza. Są to phm. Monika Rogulska oraz phm. Mariusz Groblica. W Dobiegniewie dochodzi do reorganizacji drużyny która działa od 2010 r. Drużynową zostaje phm. Ewa Grzankowska, która sumiennie rozwija jednostkę. Jej obecny stan wynosi ponad 30 zuchów i harcerzy. Dzięki pracy 1 DDHiZ w hufcu organizuje się po raz pierwszy rajd „Mały Woldenberczyk”. Jednostka wspomagana jest przez pwd. Waldemara Grzankowskiego oraz pwd. Józefa Patera, którzy rokrocznie organizują rajd historyczno-wyczynowy pt. „Rajd Szlakiem Ewakuacji Oflagu IIC Woldenberg”. W Drezdenku trwa rozwój szczepu „Puszcza”. Dzięki pozyskanym dotacją harcerze są w stanie organizować rajd „Tuptuś” skierowany do zuchów oraz rajd „Driada”, który co roku ściąga do miasta patrole starszoharcerskie i wędrownicze. Dzięki
zaangażowaniu
komendy
hufca
udaje
się
pozyskać
harcówkę
dla działalności szczepu z miejscem magazynowym dla hufca. Komendantem szczepu zostaje hm. Eugeniusz Galant, który kontynuuje swoją służbę do 2016 r. 28| H u f i e c S t r z e l c e K r a j e ń s k i e Z H P
RYS HISTORYCZNY HUFCA STRZELCE KRAJEŃSKIE ZHP 1945-2016
/fot. 16/ Obóz szczepu Czarna Jedynka w Łukęcinie (18.07.2015)
/fot. 17/ 5. Edycja Rajdu Harcerskiego „Paralaksa” (5.06.2016)
H u f i e c S t r z e l c e K r a j e ń s k i e Z H P |29
RYS HISTORYCZNY HUFCA STRZELCE KRAJEŃSKIE ZHP 1945-2016
Sytuacja w hufcu zmienia się po katastrofie naturalnej podczas HAL2014 oraz pojawiających się problemach kadrowych. Z komendy hufca odchodzą skarbnik i programowiec. Nowym skarbnikiem zostaje phm. Lucyna Szczęsna, na
funkcję
programowca
komenda
powołuje
swojego
kwatermistrza
phm. Ł. Klebana. W październiku na zjeździe chorągwi niespodziewanie nowym przewodniczącym Rady Chorągwi zostaje wybrany phm. Mariusz Groblica (w chwili wyboru jeszcze w stopniu przewodnika). W skład władz chorągwianych wchodzą ponadto Eugeniusz Galant oraz Adam Szczaus, którzy zasilają Sąd Harcerski Chorągwi Ziemi Lubuskiej ZHP. W wrześniu 2015 hufiec świętuje swoje 70-lecie istnienia, a w listopadzie zjazd zatwierdza na drugą kadencję komendanta hufca phm. Jacka Różańskiego z komendą w składzie: Lucyna Szczęsna – skarbnik, Wioletta Podgórska – program, Łukasz Kleban – kwatermistrz, Eugeniusz Galant – zastępca komendanta. Komenda ta ostaje się do 2016 roku, kiedy to na wniosek komisji rewizyjnej dochodzi do zwołania Nadzwyczajnego Zjazdu Hufca, który dokonuje wyboru nowej komendy. Po listopadowym zjeździe w roku 2015 miasto Strzelce Krajeńskie powołuje do życia Związek Drużyn w celu rozwoju programowego dwóch tutejszych szczepów oraz kręgów instruktorskich. Komendantem ZD zostaje phm. Mariusz Groblica. W skład komendy wchodzą również phm. Grażyna Niwińska-Sotkiewicz, pwd. Sylwia Kowalewska, pwd. Bartosz Guścin oraz phm. Monika Rogulska. Działalność ZD obfituje w liczne formy pracy harcerskiej. Harcerstwo miejskie przeżywa swój rozkwit, a tymczasem pozostała część hufca zaczyna borykać się z problemami i ciągłą absencją komendanta. W tym trudnym okresie hufcem zarządza praktycznie jedynie dh. skarbnik. Mimo problemów natury organizacyjnej, po raz pierwszy od wielu lat instruktorzy ze Strzelec Krajeńskich otwierają próby na stopień harcmistrza. Szczep „Czarna Jedynka” organizuje jubileuszową edycję swojego rajdu „Paralaksa”, na który zjeżdża się rekordowa liczba patroli. Relację z rajdu relacjonuje m.in. ogólnopolski miesięcznik instruktorski „Czuwaj”. Hufiec organizuje Harcerską Akcję Letnią 2015 w Pogorzelicy, zaś w 2016 w Grotowie. Jednocześnie szczep „Czarna Jedynka” po raz pierwszy samodzielnie organizuje obóz wpierw w Łukęcinie, a potem w Zarzeczu. We wrześniu wchodzi nowa instrukcja GK ZHP, która staje się powodem rozwiązania ZD Strzelce Kraj.
30| H u f i e c S t r z e l c e K r a j e ń s k i e Z H P
RYS HISTORYCZNY HUFCA STRZELCE KRAJEŃSKIE ZHP 1945-2016
/fot. 18/ Harcerski Przegląd Amatorskiej Twórczości Artystycznej (19.11.16)
/fot. 19/ 1 Dobiegniewska Drużyna Harcerska i Zuchowa w trakcie wyprawy po Betlejemskie Światło Pokoju, nawiedziła Grób Małkowskich (10.12.16) H u f i e c S t r z e l c e K r a j e ń s k i e Z H P |31
RYS HISTORYCZNY HUFCA STRZELCE KRAJEŃSKIE ZHP 1945-2016
W listopadzie 2016 r. na wniosek Komisji Rewizyjnej Hufca zwołany zostaje zjazd nadzwyczajny hufca, który dokonuje wyboru nowej komendy hufca w składzie: phm. Mariusz Groblica – komendant hufca, phm. Edyta Pielużek – członek ds. programu, pwd. Bartosz Guścin – członek ds. promocji i ewidencji, phm. Lucyna Szczęsna – skarbnik hufca oraz pwd. Józef Pater – z-ca komendanta hufca. 26 stycznia 2017 r. na wieczną wartę odchodzi druhna skarbnik, jej miejsce w komendzie zajmuje dh. Emilia Sarbiewska. W strukturach harcerskich działa obecnie ok. 280 harcerzy i zuchów, w tym 50 instruktorów. Zasięg działania programowy to gminy Drezdenko, Dobiegniew, Zwierzyn, Strzelce Krajeńskie. Do tej pory udaje się rokrocznie organizować wydarzenia hufcowe o zasięgu wojewódzkim lub ogólnopolskim takiej jak; FESTIWAL, RAJD PARALAKSA, RAJD DRIADA, RAJD WOLDENBERG, RAJD TUPTUŚ a także akcje szkoleniowe dla zastępowych, przybocznych a wkrótce także dla drużynowych. Obecnie hufiec uporządkował wiele kwestii programowoorganizacyjnych, w tym odzyskał po kilkunastu latach prawo do prowadzenia prób na stopień podharcmistrza. Z naszego hufca pochodzą także członkowskie władz i zespołów chorągwianych: PRZEWODNICZĄCY RADY CHORĄGWI (phm. Mariusz Groblica0, WICEPRZEWODNICZĄCY SĄDU HARCERSKIEGO CHORĄGWI (hm. Eugeniusz Galant) I JEDEN Z JEGO CZŁONKÓW (hm. Adam Szczaus), SZEF REFERATU WĘDROWNICZEGO CHORĄGWI (pwd. Bartosz Guścin) I JEDEN Z CZŁONKÓW REFERATU (pwd. Mikołaj Mikołajewski). Działanie hufca spotyka się z pozytywnym oddźwiękiem wśród lokalnego społeczeństwa i działających na jego terenie instytucji publicznych. Nasi druhowie aktywnie angażują się w akcje patriotyczne, szkoleniowe, kulturalne czy też w wydarzenia regionalne. Dzięki solidnej pracy instruktorów, szczepów (na czele których obecnie stoją: pwd. Marcin Proszowski – CZARNA JEDYNKA, phm. Monika Rogulska – NS LEŚNA BRAĆ oraz hm. Jadwiga Piątek – PUSZCZA) oraz komendy hufca obecnie wychowywane jest kolejne pokolenie instruktorskie, a drużyny i gromady przeżywają duży rozwój. Przeszkolona kadra świadomie wykorzystuje metodę harcerską do pracy, przez co zarówno w szczepach i jak i samodzielnych drużynach harcerze zdobywają kolejne stopnie oraz sprawności. Z każdym rokiem rośnie również znaczenie ruchu harcerskiego w społeczności lokalnej, a kolejne HALiZ stanowią prawdziwe podsumowanie pracy wychowawczej i przyczynek do zwiększania liczebności drużyn oraz gromad. 32| H u f i e c S t r z e l c e K r a j e ń s k i e Z H P
RYS HISTORYCZNY HUFCA STRZELCE KRAJEŃSKIE ZHP 1945-2016 PHM. MARIUSZ GROBLICA (KOMENDANT HUFCA)
ROZDZIAŁ 3. POJUTRZE Przede wszystkim metoda harcerska! Na północnej granicy naszej chorągwi, niczym ostatnia jej wartownia, leży nasz hufiec, na terenie którego od ponad 70 lat na leśnych szlakach i w średniowiecznych miastach kolejne pokolenia dzieci i młodzieży uprawiają „magiczną” sztukę harcowania. Idea harcerska przenoszona z instruktorskich „rąk do rąk” dziesięcioleciami zakorzeniła się głęboko w sercach ludzi mieszkających tutaj. Nikt już chyba z nas nie wyobraża sobie, jakby to było, gdyby nagle zabrakło nam harcerskich pląsów, młodzieży z dumą kroczącą w mundurach oraz uśmiechów naszych zuchów, które z taką ciekawością odkrywają nasz „zielony świat”. Misją naszą jest więc dbać o to, aby 70-letnia historia naszego harcerskiego ruchu na strzelecko-drezdeneckiej ziemi nie skończyła się z dnia na dzień. Każdy z instruktorów Strzelec, Drezdenka, Dobiegniewa, Zwierzyna czy też Starego Kurowo mając przed oczyma przeszłość, musi tak tworzyć teraźniejszość, by nadchodząca przyszłość była piękna i dobra „siłą naszych harcerskich krzyży”. W mojej instruktorskiej służbie, sprawując powierzoną mi przez zjazd funkcję komendanta, pragnę ze wszystkich sił wesprzeć w tej misji tych, którzy dziś już tworzą nasze jutro oraz pojutrze. Cieszy zatem fakt, że nasza komisja stopni instruktorskich w końcu odzyskała po tylu latach uprawnienia do prowadzenia prób na stopień podharcmistrza, bo tych stopni najbardziej nam teraz potrzeba. Chciałbym, marzy mi się wręcz, żeby wychowywani obecnie przewodnicy, za kilka lat zasilili szeregi podharcmistrzów i stali się kadrą zarządzająca. Cieszy mnie również to, że działające w Drezdenku i Strzelcach szczepy są miejscem narodzin kolejnych liderów, którzy tak chętnie przystępują do prób na pierwszy stopień instruktorski. Zaczynamy odbudowywać kadrę, zaczynamy więc tym samym tworzyć nasze jutro. Z radością patrzę na rozwój, który ma obecnie miejsce. Na tą iskrę harcerskiej tożsamości, która na nowo mocno zapłonęła, zarówno w Dobiegniewie jak i Drezdenku oraz w Strzelcach Krajeńskich. Z radością śledzę naszą internetową stronę hufca, na której co rusz pojawiają się informacje o działalności naszych drużyn i szczepów. Chciałbym, aby wkrótce dołączyły do nich nowe drużyny, które, H u f i e c S t r z e l c e K r a j e ń s k i e Z H P |33
RYS HISTORYCZNY HUFCA STRZELCE KRAJEŃSKIE ZHP 1945-2016
mam nadzieję, powstaną w pozostałych gminach naszego powiatu. Marzy mi się, że wrócą do naszej harcerskiej wspólnoty drużyny i instruktorzy ze Starego Kurowa oraz Zwierzyna i Górek Noteckich. Wyczekuję tej chwili, kiedy na zlocie hufca, jak za dawnych lat, w jedno miejsce zjadą się harcerze z każdego zakątka tych nadnoteckich ziem. Nadzieja na realizację tego marzenia spoczywa dziś w, być może nieświadomych jeszcze tego, młodych harcerzach, którzy za kilka lat przestaną być wychowankami, a staną się wychowawcami. Ostatecznie marzy mi się takie jutro, które dzięki mocy harcerskiej metody i autentyczności harcerskich ideałów, przyniesie nam pokolenie mądre, odważne, świadome i otwarte na świat. Takie jutro, w którym posiane dziś ziarno, wykiełkuje i przyniesie plon. Marzę więc o przyszłości, mając świadomość ze swoją kadrą, że jutro zaczyna się już dziś. Powołana mocą ostatniego zjazdu komenda, na której czele obecnie stoję, przyjęła sobie za cele dwie istotne dla naszego hufca kwestie: ożywienie metody harcerskiej w naszych jednostkach oraz odbudowę więzi braterstwa. Wierzymy, że tylko wtedy kiedy drużyny świadomie wykorzystywać będę metodą harcerską oraz kiedy wspólnota hufca w całości działać będzie dla dobra ogółu, możliwe stanie się przywrócenie naszemu hufcowi jego dawnego prestiżu i splendoru. Od początku tej kadencji położyliśmy nacisk na sferę kształcenia. Pragniemy, by w hufcu cyklicznie odbywały się kursy przewodnikowskie oraz metodyczne, które przygotują kolejne pokolenia kadry hufca. Druga ważna sfera działań to pozyskiwanie środków na działalność drużyn i szczepów. Chcemy, pozyskując dotację, darowizny oraz prowadząc akcje zarobkowe, dać drużynowym środki do realizacji planów pracy. Wtedy, gdy znikną przeszkody finansowe, łatwiej będzie drużynom wypełniać misję ZHP i przysparzać nowych harcerzy oraz zuchów. Zrozumieliśmy też, że nie możemy drużynowych obciążać zbytnio „papierkowo”, aby mieli czas na pracę z dziećmi. Dlatego też konsekwentnie budujemy mechanizmy komunikacji opartej o nowoczesną technologię i tzw. e-kancelarię. Już teraz widać efekty tych działań. Może kiedyś zasiadając do hufcowego ogniska jako senior, wspominając przeszłość, tzn. moje dziś, z radością spojrzę na mego następcę – komendanta hufca, który dziś jest jeszcze małym zuchem. Bo takie jest właśnie nasze WCZORAJ – DZIŚ – POJUTRZE, kochane Druhny i Druhowie Hufca Strzelce Krajeńskie! 34| H u f i e c S t r z e l c e K r a j e ń s k i e Z H P
RYS HISTORYCZNY HUFCA STRZELCE KRAJEŃSKIE ZHP 1945-2016
ROZDZIAŁ 4. W INSTRUKTORSKIEJ SŁUŻBIE PHM. MONIKA ROGULSKA
Aktywna seniorka WYWIAD Z DH. HM. ZOFIĄ BABIACZYK
MONIKA ROGULSKA: - Każda podróż, również ta życiowa, zaczyna się od pierwszego kroku. Jaki był ten zrobiony przez Druhnę na harcerskim szlaku? ZOFIA BABIACZYK: - W 1949 roku, mając 11 lat, poszłam z koleżankami na pierwszą harcerską zbiórkę organizowaną w szkole. Było to w Szamotułach. Powojenne harcerstwo było wtedy w powijakach, funkcje drużynowych i przybocznych pełniły dużo starsze koleżanki. Mnie ominęły zuchy, ale mój młodszy o dwa lata brat należał do, jak się to wtedy nazywało, wilczków. Obietnica zuchowa była dla niego niesamowitym i pamiętnym przeżyciem. M.R.: - Sama chciała Druhna wstąpić do ZHP czy uległa namowom koleżanek? Z.B.: - Ja byłam taka, że zawsze gdzieś się musiałam wtrącić. Byłyśmy ciekawe, więc decyzja była krótka: idziemy. Wtedy istniały drużyny męskie i żeńskie, bo takie były szkoły, w których działały. Dopiero, gdy byłam w siódmej klasie, powstały szkoły i drużyny koedukacyjne. M.R.: - Jakie funkcje przyszło Druhnie pełnić w czasie tak długiej harcerskiej służby? Z.B.: - W 1964 roku byłam drużynową gromady zuchowej, potem namiestnikiem zuchowym,
następnie
byłam
etatową
pracownicą
komendy
hufca
oraz
komendantką hufca. W ostatnich latach byłam przewodniczącą hufcowej KSI, teraz jestem członkinią Kręgu Seniorów „Baszta”. Niestety nigdy nie byłam zastępową ani przyboczną. M.R.: - Takie kamienie milowe w Druhny harcerskim życiu to? Z.B.: - Wstąpienie do ZHP i złożenie Przyrzeczenia Harcerskiego, potem Zobowiązanie Instruktorskie i jego odnowienie. Do dziś pamiętam te wydarzenia, choć zobowiązanie miało miejsce w 1964 roku. M.R.: - Prawie 70 lat w harcerstwie i ciągły power! Jak Druhna to robi, że ciągle ma chęci i zapał?!
H u f i e c S t r z e l c e K r a j e ń s k i e Z H P |35
RYS HISTORYCZNY HUFCA STRZELCE KRAJEŃSKIE ZHP 1945-2016
Z.B.: - Po prostu taka jestem. Nie umiem siedzieć cicho, nie znoszę bezczynności, wciąż muszę coś robić. Przerażało mnie przejście na emeryturę, miałam wrażenie, że wszystko się skończy. Dla osoby tak aktywnej koniec pracy zawodowej wydaje się końcem życiowej drogi. M.R.: - Jak zatem toczyło się Druhny życie zawodowe? Z.B.: - Z wykształcenia jestem nauczycielką, pracowałam w szkole i wydziale oświaty, byłam prezesem ZNP. Od 1972 roku do emerytury, na którą poszłam w roku 1985, pracowałam w szkole specjalnej i tam prowadziłam gromadę zuchową. M.R.: - W przypadku Druhny przejście na emeryturę nie oznaczało zawodowego „nicnierobienia”? Z.B.: - Przez pierwsze cztery lata miałam jeszcze po kilka godzin w szkole. Poza tym zawsze miałam kontakt z dziećmi i młodzieżą. Przychodzili do mnie również po pomoc w nauce z polskiego (m. in. maturzyści), ale też po to, żeby ktoś pozwolił im uwierzyć we własne siły. M.R.: - Prawdziwy człowiek-orkiestra, który udowodnił znaną prawdę, że życie nie znosi próżni i emerytura wcale nie oznacza definitywnego końca. Wniosek taki, że Druhna ciągle jest zajęta. Z.B.: - Na emeryturze nie mam czasu! Między innymi dlatego, że to, co kiedyś człowiek robił w 15 minut, teraz robi w godzinę (śmiech). Poza wszystkimi zajęciami od 2003 roku aktywnie działam w świetlicy prowadzonej przez Caritas, a od 2010 przewodniczę Hufcowej Komisji Stopni Instruktorskich wychowując wraz z swoim zespołem i kadra hufca nowe pokolenie instruktorskie. Zofia Babiaczyk, harcmistrzyni, wieloletnia instruktorka Hufca Strzelce Krajeńskie ZHP, w którym pełniła m.in. funkcję namiestnika zuchowego oraz komendanta hufca w latach 70-siątych. Od roku 2010 wspiera rozwój młodych instruktorów przewodząc Komisji Stopni Instruktorskich, aktywnie uczestniczyła też w powołaniu Kręgu Seniora oaz nowych struktur w hufcu, /fot. 20/ hm. Zofia Babiaczyk
odznaczona Krzyżem za Zasługi dla ZHP oraz Odznaką „Służby Dziecku”, w roku 2017 uhonorowana wyróżnieniem miejskim w dziedzinie działalności społecznej.
36| H u f i e c S t r z e l c e K r a j e ń s k i e Z H P
RYS HISTORYCZNY HUFCA STRZELCE KRAJEŃSKIE ZHP 1945-2016 PHM. DANUTA SERAFIN
Jesteśmy, trwamy i chcemy działać! Niedawno skończyły się Światowe Dni Młodzieży w Krakowie, które przeżywaliśmy wszyscy, młodzi i my nieco starsi. W dzisiejszych czasach, kiedy na świecie jest tak bardzo niebezpiecznie, kiedy ciągle zagrażają nam terroryści, chyba my wszyscy Polacy bardzo baliśmy się o bezpieczeństwo naszej młodzieży tej z Polski i tej z całego świata goszczącej u nas, a najbardziej o bezpieczeństwo Papieża, który spotkał się z młodzieżą w Krakowie. Kiedy skończyły się Światowe Dni Młodzieży wszyscy odetchnęliśmy z ulgą, że nic się nie stało, że nie było żadnego ataku terrorystycznego, że Papież i wszyscy uczestnicy tych Dni powrócili do swoich domów w zdrowiu i myślę, że bardzo szczęśliwi. Spotkania w Krakowie i nie tylko, które transmitowane były przez TV spowodowało wspomnienia i dyskusje wśród seniorów Kręgu Seniorów „Bastion”, ze Światowego Zlotu Harcerstwa w Krakowie w 2010 roku, w którym niektórzy uczestniczyli wraz z harcerzami, a inni pomagali w przygotowaniach i wyjeździe do Krakowa. Ze Strzelec Krajeńskich wyjechały wówczas dwie drużyny harcerskie pod opieką drużynowej Danuty Serafin i drużynowej Moniki Rogulskiej, a z Hufca Strzelce Krajeńskie wyjechały łącznie cztery drużyny harcerskie (jeszcze dwie ze Zwierzyna). Tak jak teraz wówczas także świeciło podczas całego pobytu słońce, było ciepło, wręcz upalnie, chociaż w 2010 roku w Krakowie przywitała nas harcerzy ulewna burza. My także zbudowaliśmy swoje „miasteczka”, reprezentujące Chorągwie, na Krakowskich Błoniach i tam też bawiliśmy się śpiewając i pląsając z zuchami i harcerzami, ale także pracowaliśmy i uczyliśmy się zdobywając sprawności i stopnie. Przebywając na Światowym Zlocie Harcerstwa poznaliśmy piękne miasto Kraków, historię miasta i Polski, nawiązaliśmy kontakty z harcerzami z różnych zakątków Polski i innych krajów i z mieszkańcami Krakowa. Tak jak teraz młodzież na Światowych Dniach Młodzieży, my również zwiedziliśmy miejsca martylologii polskiej - Oświęcim i Brzezinkę, poznając straszną historię II wojny światowej. My harcerze również odwiedziliśmy Wadowice i Dom największego z Polaków - Papieża Jana Pawła II. Analizując oba spotkania: Światowy Zlot Harcerstwa w 2010roku i ŚDM w 2016 roku, my seniorzy stwierdzamy, że wiele jest wspólnego, że dzieci H u f i e c S t r z e l c e K r a j e ń s k i e Z H P |37
RYS HISTORYCZNY HUFCA STRZELCE KRAJEŃSKIE ZHP 1945-2016
i młodzież na całym świecie potrzebuje spotkań, kontaktu i to nie tylko z rówieśnikami, ale także z ludźmi starszymi, z autorytetami, potrzebuje życiowych przewodników, idoli, potrzebuje śmiechu, zabawy, ale także rozwoju osobowości poprzez naukę i pracę, poprzez zdobywanie umiejętności i sprawności. Przynależność do gromady zuchowej, do drużyny harcerskiej, do kręgu seniorów, które zrzesza ZHP, zaspokaja te wszystkie potrzeby dzieci i młodzieży, a także nas seniorów, którzy ze spotkań z dziećmi i młodzieżą czerpiemy wciąż radość życia, przygody, czujemy się dostrzegani i potrzebni wśród harcerskiej społeczności. Danuta Serafin, podharcmistrzyni, wieloletnia instruktorka Hufca Strzelce Krajeńskie ZHP, w którym pełniła m.in. funkcję drużynowej, członkini komisji rewizyjnej oraz z-cy komendanta hufca ds. programu w latach 2010-2013. Od wielu lat zaangażowana w działalność Nieprzetartego Szlaku na terenie hufca. Obecnie pełni funkcję przewodniczącej Kręgu Seniorów „Bastion”. Odznaczona Odznaką „Służba Dziecku” oraz Odznaką „Nieprzetartego Szlaku”.
/fot. 21/ Delegacja hufca na zlocie 100-lecia harcerstwa w Krakowie, zwiedzanie Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu (sierpień 2010)
38| H u f i e c S t r z e l c e K r a j e ń s k i e Z H P
RYS HISTORYCZNY HUFCA STRZELCE KRAJEŃSKIE ZHP 1945-2016 PHM. GRAŻYNA NIWIŃSKA-SOTKIEWICZ
Druhna Krysia, nasz komendant Krystynę Rosół poznałam w 1994 roku, gdy przeprowadziłam się do, nieznanych mi wcześniej, Strzelec Krajeńskich. Polubiłyśmy się od razu. Łączyło nas podobieństwo życiorysów, przede wszystkim harcerskich . Dh Krystyna musiała przerwać służbę na funkcji komendanta hufca z powodu zawału serca, a ja, z powodu zmiany miejsca zamieszkania, zostawiłam drużynę, którą prowadziłam dziesięć lat. Takie rozstania są dla każdego instruktora trudne i bolesne. Pocieszałyśmy się więc rozmowami, wspomnieniami, opowieściami o naszych harcerzach, anegdotkami z obozów. Czas, w którym się spotkałyśmy się nie był łatwy dla instruktorów. Od 1989 roku trwał okres politycznych rozliczeń kadry instruktorskiej ZHP… „Urodziłam się 30 grudnia 1945 roku w Ligocie Dolnej (powiat Kluczbork). W 1947 przyjechałam wraz z rodzicami do Gniewoszyc w powiecie Żary (…). Od 1 września 1959 roku uczęszczałam do Liceum Pedagogicznego w Lubsku, które ukończyłam w 1964 r. W tym też roku zostałam instruktorką ZHP.” – pisała o sobie Krystyna Rosół. Do Strzelec przyjechała w 1975 r. Objęła funkcję komendantki hufca i pełniła ją nieprzerwanie przez 13 lat. Była zasadnicza i perfekcyjna. Żyła według zasad, które wyznawała. Wymagała tego również od swoich drużynowych. Ubolewała nad faktem, że do ZHP trafiają przypadkowi instruktorzy,
nierozumiejący
ducha
harcerskiego
wychowania,
nieznający
harcerskiej metody, nie była zwolenniczką masowości harcerskiego ruchu. „Gdybyśmy wykorzystali wszystkie miejsca przyznane nam na szkolenia i kursy w Centralnej Szkole Instruktorskiej w Oleśnicy, to każdy instruktor naszego hufca skorzystałby z nich dwa razy w roku. Jak jest w rzeczywistości, wszyscy wiemy” – napisała odręcznie na kartce z zeszytu, którą dopięła do sprawozdania zjazdowego w 1984 roku. Służbę dziecku uznawała za podstawowy i największy obowiązek.-
„…młody
człowiek
to
wyjątkowo
delikatna
istota:
wrażliwa,
spostrzegawcza, ale też krytyczna. To od nas, dorosłych zależy, czy ją zbiorowym wysiłkiem ogłupimy, czy też stworzymy jej dobre warunki do pełnego, harmonijnego rozwoju.” Przeglądam kroniki z tego okresu. Wyłania się z nich obraz komendantki ciepło zainteresowanej sprawami swoich instruktorów. „Córkę urodziła Marysia H u f i e c S t r z e l c e K r a j e ń s k i e Z H P |39
RYS HISTORYCZNY HUFCA STRZELCE KRAJEŃSKIE ZHP 1945-2016
Bakowicz, Zenia Książek, Renata Lisiecka, Irena Pietrzykowska. Darkowi Majowiczowi urodził się syn.”, i dalej „…filologię polską ukończył Waldek Borkowski.” Gdy w 1988 roku przekazywała srebrny sznur swemu następcy, Jej harcerze napisali; „Zwalniamy Cię z funkcji, nie zwalniamy z harcerskiej służby”. Rozkaz wykonała. Jeszcze kilka lat pełniła służbę w komendzie hufca wspierając instruktorów w harcerskiej pracy, pomimo tego, że z każdym rokiem ubywało jej sił. Przez dwadzieścia lat zmagała się z ciężkimi chorobami. Nigdy nie słyszałam, by się skarżyła. 11 lipca 2008 roku, po ciężkim udarze mózgu, hm. Krystyna Rosół odeszła na Wieczną Wartę. Odeszła cicho i niezauważalnie. Nigdy nie chciała skupiać na sobie uwagi. Na duchowy testament Druhny Krystyny składają się: bezwarunkowa miłość matki i babci, po drugie – rycerskie zasady, po trzecie – przekonanie, że w pracy wychowawczej najważniejsze i najcenniejsze są dzieci, a w życiu piękno wyrażające się poprzez estetykę, wrażliwość i „arystokrację ducha”, a po czwarte – jak z godnością zmagać się z chorobami. Jej egzystencję celnie podsumowują słowa Pierrre`a de Coubertin: „W życiu nie chodzi o to, by triumfować, ale by toczyć bez przerwy rycerską walkę.” Krystyna Rosół (1945 – 2008) – harcmistrzyni, komendantka Hufca
Strzelce
Krajeńskie
w latach 1975-1988, Za swoją służbę dzieciom i młodzieży odznaczona
Złotym
Krzyżem
Zasługi, Krzyżem za Zasługi dla Związku Harcerstwa Polskiego, Odznaką Przyjaciela Dziecka i
Nagrodą
Ministra
Oświaty
i Wychowania, „Zasłużona dla Strzelec Krajeńskich”. /fot. 22/ hm. Krystyna Rosół – na zdjęciu stojąca po prawej stronie.
40| H u f i e c S t r z e l c e K r a j e ń s k i e Z H P
RYS HISTORYCZNY HUFCA STRZELCE KRAJEŃSKIE ZHP 1945-2016
SPIS CZYNNYCH INSTRUKTORÓW HUFCA (2017) 1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) 8) 9) 10) 11) 12) 13) 14) 15) 16) 17) 18) 19) 20) 21) 22) 23) 24) 25) 26) 27) 28) 29) 30) 31) 32) 33) 34) 35) 36) 37) 38) 39) 40) 41) 42) 43)
Babiaczyk Zofia Cisowski Roman Dąbrowska-Spilnyk Wioletta Galant Eugeniusz Groblica Mariusz Grzankowska Ewa Grzankowski Waldemar Guścin Bartosz Hrabska Iza Jaworska Angelika Kamińska Janina Kamo-Libio Aleksandra Kleban Łukasz Kowalewska Sylwia Mańkowska Irena Michalska Bogumiła Michalski Stanisław Mikołajewski Mikołaj Mosiewicz Helena Niwińska-Sotkiewicz Grażyna Pahl Urszula Pater Józef Piątek Jadwiga Pielużek Edyta Plebaniak Michał Podgórska Wioletta Pomostowski Paweł Proszowski Marcin Rogulska Monika Romanowska Małgorzata Sagan Jan Serafin Danuta Sowała Damian Szczaus Adam Szczaus Maria Szczęsny Radomir Szczęsny Zbigniew Szydełko Teresa Traczyk Mateusz Tyranowicz Karol Warmuz Wanda Wieczorek Marek Wójcicki Kamil
harcmistrzyni przewodnik podharcmistrzyni harcmistrz podharcmistrz podharcmistrzyni przewodnik przewodnik harcmistrzyni podharcmistrzyni harcmistrzyni podharcmistrzyni podharcmistrz przewodniczka harcmistrzyni harcmistrzyni harcmistrz przewodnik podharcmistrzyni podharcmistrzyni przewodniczka przewodnik harcmistrzyni podharcmistrzyni przewodnik przewodnik harcmistrz przewodnik podharcmistrzyni przewodniczka harcmistrz podharcmistrzyni przewodnik harcmistrz harcmistrzyni podharcmistrz podharcmistrz harcmistrzyni przewodnik podharcmistrz podharcmistrzyni przewodnik przewodnik
Strzelce Kraj. Strzelce Kraj. Licheń Drezdenko Strzelce Kraj. Dobiegniew Dobiegniew Strzelce Kraj. Wełmin Zwierzyn Strzelce Kraj. Strzelce Kraj. Zwierzyn Strzelce Kraj. Strzelce Kraj. Zwierzyn Zwierzyn Strzelce Kraj. Strzelce Kraj. Strzelce Kraj. Drezdenko Dobiegniew Drezdenko Strzelce Kraj. Zwierzyn Bronowice Drezdenko Strzelce Kraj. Strzelce Kraj. Zwierzyn Strzelce Kraj. Strzelce Kraj. Drezdenko Stare Kurowo Stare Kurowo Zwierzyn Zwierzyn Drezdenko Drezdenko Drezdenko Strzelce Kraj. Strzelce Kraj. Strzelce Kraj.
H u f i e c S t r z e l c e K r a j e ń s k i e Z H P |41
RYS HISTORYCZNY HUFCA STRZELCE KRAJEŃSKIE ZHP 1945-2016
BIBLIOGRAFIA a. Okres 1945-1949
Władysław
Czyżewski,
Plamy
gorzowskiej
oświaty.
Stalinizm
się
w
zbiorach
się
w
zbiorach
w Drezdenku. „Pokolenie”, 1990, nr 4 (45), s. 11
Pamiętnik
Ryszarda
Skrzypniaka
znajdujący
archiwalnych Drezdeneckiego Szczepu „Puszcza”; b. Okres drezdenecki: 1956 – 1961
Pamiętnik
Ryszarda
Skrzypniaka
znajdujący
archiwalnych Drezdeneckiego Szczepu „Puszcza”;
Praca zbiorowa pod kierunkiem mgr Edwarda Urbana, „Liceum w 40-leciu Polski Ludowej”, Drezdenko, październik 1985 r.;
Kronika HAL 1960 – Zgrupowanie obozów harcerskich Hufca Strzelce Krajeńskie w Szklarskiej Porębie
c. Okres strzelecko-krajeński: 1961 – 1975
Rozkazy Komendanta Chorągwi Zielonogórskiej od 1961-75;
Sprawozdania z konferencji sprawozdawczo-wyborczych hufca;
Protokoły z narad instruktorskich;
Kroniki drużyn i hufca
d. Okres strzelecki: 1975 – 1991
Sprawozdania z konferencji sprawozdawczo-wyborczych hufca;
Kronika hufca 1975-1988
e. Okres zwierzynecki: 1991 – 2010
Sprawozdania ze zjazdów wyborczych i sprawozdawczych;
Arkusze analizy hufca,
Spisy harcerskie,
f. Okres strzelecko-drezdenecki: od 2010
Sprawozdamoa ze zjazdów wyborczych i sprawozdawczych
Strona internetowa hufca
Kronika 1 Strzeleckiego Szczepu Harcerskiego „Czarna Jedynka” im. Cichociemnych
42| H u f i e c S t r z e l c e K r a j e ń s k i e Z H P