Najważniejsza jest wytrwałość

ROZMOWA Z PHM. JAKUBEM GRĘBOWICZEM, DRUŻYNOWYM 13 RADOMSKIEJ DRUŻYNY HARCERSKIEJ „STALOWA TRZYNASTKA” Z XIII „CZARNEGO” SZCZEPU IM. ZAWISZY CZARNEGO – HUFIEC ZHP RADOMSKO

NA POCZĄTEK PYTANIE TROCHĘ TECHNICZNE – ILE LAT JESTEŚ DRUŻYNOWYM, JAK TO SIĘ STAŁO, ŻE NIM ZOSTAŁEŚ?

Drużynowym jestem od 3 lat – drużyna została reaktywowana w kwietniu 2018 r. Założyłem ją mając 20 lat, czyli wtedy gdy większość osób żegna się z harcerstwem jadąc na studia. To było takie małe wyzwanie, które miało przełamać hufcowy stereotyp. Dodatkowo mieszkam, pracuje i studiuję w Łodzi a drużynę prowadzę w Radomsku 100 km dalej, dlatego naturalnie stawiamy na zastępy.

A JAKA JEST TWOJA DRUŻYNA?

Zdecydowanie leśna – często chodzimy do lasu, zdobywamy stopnie i sprawności (również puszczańskie), a także lubimy biwaki i wycieczki. Działamy w szczepie, który składa się z gromady zuchowej, dwóch drużyn harcerskich (męskiej i żeńskiej), drużyny wędrowniczej oraz kręgu instruktorskiego.

W SWOJEJ DRUŻYNIE STAWIASZ NA ZASTĘPY. JAK ONE DZIAŁAJĄ? CZY DZIAŁAŁY TAK DOBRZE OD POCZĄTKU, CZY ZOSTAJĄC DRUŻYNOWYM WPROWADZIŁEŚ JAKIEŚ ZMIANY DO ICH FUNKCJONOWANIA.

Obecnie mamy dwie/trzy zbiórki zastępu + jedną/dwie zbiórki drużyny w miesiącu oraz możliwie często spotykamy się w gronie ZZ-tu (Zastępu Zastępowych). Zastępy spotykają się na zbiórkach same, zarówno na mieście, w harcówce, jak i w lesie. Przed zbiórką każdy zastępowy przedstawia jej plan i konsultuje go ze mną lub jednym z przybocznych, dzięki czemu dobrze wiemy, co dzieje się na zbiórkach.

Spotkania ZZ-tu to również zbiórki – na nich zastępowi mają możliwość zdobycia umiejętności odpowiadających wyższym stopniom harcerskim, a także po prostu przeżyć przygody, których zmodyfikowane wersje mogą wykorzystać na zbiórce swojego zastępu. Od niedawna jestem naprawdę zadowolony z pracy zastępów w mojej drużynie i nie boje się powiedzieć, że działają dobrze. Nie było tak oczywiście zawsze – w zasadzie zaczynaliśmy od zera.

W momencie reaktywacji drużyny, przeze mnie i obecną komendantkę naszego szczepu, działaliśmy z siedmioma chłopakami, którzy w ogóle nie znali pracy w zastępie, nie zdobywali stopni i sprawności a większość zbiórek spędzali w harcówce. Postawiliśmy stworzyć z nich zastęp kadrowy, czyli przyszły ZZ. Jest to jedna z metod tworzenia drużyny. Polega ona na pracy z niewielką ilością osób, którą posiadamy w drużynie, jak z zastępem, z którego w przyszłości wyłoni się kadra drużyny tj. zastępowi i ewentualnie przyboczni. W ten sposób działaliśmy przez rok. Na pierwszy obóz pojechało tylko 4 chłopaków, mimo tego organizowaliśmy dla nich oddzielne zajęcia. Kiedy poczuliśmy, że jesteśmy gotowi na kolejny krok ogłosiliśmy nabór, przyjęliśmy zuchy z gromady zuchowej i rozpoczęliśmy pracę z dwoma zastępami oraz z ZZ-tem. Stopniowo zbliżaliśmy się do docelowej formy – początkowo była to jedna zbiórka zastępu na miesiąc, czasem dwie. Z czasem to, co kiedyś było nowe, stało się naszą harcerską codziennością. W tym momencie, kiedy harcerz zostaje zastępowym po prostu wie, co ma robić, ponieważ miał okazję poczuć działanie w zastępie na własnej skórze. Dojście do tego etapu zajęło nam prawie 3 lata, ale zdecydowanie warto czekać!

CO JEST, W TWOJEJ OPINII, NAJWAŻNIEJSZE W PRACY Z ZASTĘPOWANI?

Wydaje mi się, że najważniejsza jest wytrwałość – zmiana polegająca na wprowadzaniu systemu zastępowego w drużynie od zera, w dodatku, gdy my, jako drużynowi, sami musimy się tego nauczyć na własnych błędach, bo np. nie mamy wzorca działania w środowisku wymaga czasu. Musimy stać się wzorem zastępowego dla naszych harcerzy i dać im poczuć na własnej skórze (nie prawiąc wykładów i nie wymagając idealnych konspektów), że w zastępie jest po prostu super. Właśnie po to mamy ZZ w drużynie i powinien być to standard.

JAK ZASTĘPY, ALE I CAŁA DRUŻYNA, PORADZIŁY SOBIE W DOBIE PANDEMII?

Pandemia na pewno jeszcze bardziej wzmocniła zastępy, bo przez spory okres czasu mogliśmy spotykać się tylko w zastępach – organizowaliśmy w szczepie i drużynie zdalne gry i współzawodnictwa dla zastępów – łapaliśmy każdą możliwą chwilę, gdy mogliśmy spotkać się na żywo. Odważę się stwierdzić, że poprzez te okoliczności młodsze zastępy w usamodzielniły się szybciej, bo wymagała tego sytuacja.

JAK WYGLĄDA PEŁNIENIE SŁUŻBY PRZEZ ZASTĘPY I DRUŻYNĘ?

W drużynie ze służbą pracujemy również zastępami – od turnieju, który zastęp zbierze więcej karmy dla zwierząt ze schroniska, po pomoc w przygotowaniu terenu pod łąkę kwietną w wykonaniu starszych harcerzy. Chłopaki starają się szukać służby w swoim najbliższym otoczeniu np. pomoc komuś z rodziny, sąsiadom itd.

Oczywiście tutaj również pandemia utrudniła wzięcie udziału w akcjach na żywo, ale zajęliśmy się np. dementowaniem fake-newsów na początku pandemii, które pojawiały się wśród kolegów harcerzy (np. zdobywając sprawności takie jak Strażnik Kwarantanny, które stworzyliśmy razem z komendą szczepu).

A CO CIEBIE MOTYWUJE DO SŁUŻBY I PROWADZENIA DRUŻYNY?

Bardzo cieszę się, że definiuje mnie coś więcej niż tylko praca czy studia – harcerstwo jest moją największą pasją, w której znalazłem pole do działania i realizowania swoich celów. Jest to bardzo motywujące.

DZIĘKUJĘ CI ZA ROZMOWĘ I ŻYCZĘ DALSZEJ SATYSFAKCJI Z PROWADZENIA DRUŻYNY.

Dziękuję. Na pewno się przyda.

Z PERSPEKTYWY

ZASTĘPÓW

Na przełomie stycznia i lutego 2021 roku odbyła się – organizowana przez Zespół Harcmistrzowski – konferencja pod tytułem „Wszechstronny Rozwój Harcmistrza”. Celem konferencji było stworzenie kandydatom do stopnia harcmistrza oraz harcmistrzom możliwości do pogłębionej refleksji nad ideą stopnia harcmistrza i odniesienia jej do własnej osoby w kontekście wszechstronnego rozwoju. Była to także okazja do podzielenia się swoim doświadczeniem, opiniami, wiedzą – i do pozostawienia trwałego śladu. Zastępy konferencyjne pochyliły się nad tematem małych grup. Efektem ich pracy są teksty o tym jak budować system zastępowych, rozwijać go i umacniać w codziennym działaniu jednostki.