Zilt 25

Z

ilt

MAGAZINE VOOR ZEILERS nummer

25 - 24 april 2008

foto: © Sjors van der Woerd

Lees alles over Zilt’s Meteo Website

NIEUW

Zeilreis voor de prijs van een rugzaktrip --- Relativiteit van zeemanschap --- 5.5-Meter: dynamische klasse --- Koude start: voorjaar proeven met sneeuw... --- Boekrecensies --- Zilte Wereld --- Plus: prachtbeeld!

1

dit is zilt...

Kortzichtig

Ziltilt Z

25/2008 1/2007

Het verhaal dook voor het eerst op rond de kerstdagen. Een aantal van de jachten dat de feestdagen traditioneel op Terschelling doorbrengt, werd onderweg door de politie gesommeerd voor anker te gaan. Omdat er weinig zicht was, gebruikten ze hun radar. Het apparaat was echter niet van een voor het vaarwater goedgekeurd type en evenmin beschikte de bemanning over het certificaat Radarwaarnemer.

Even dachten we dat het om een overijverige ambtenaar ging die tijdens de donkere winterdagen wat afleiding zocht, maar niets blijkt minder waar. Uit het verhaal van Joep Dirckx op pagina 33 blijkt dat het ook met Pasen weer raak was. Omdat het dus kennelijk om nieuw handhavingsbeleid gaat, lazen we de regels er nog maar eens op na. Dat die lastig te lezen zijn is niet erg, want de moraal is simpel. In de huidige praktijk is vrijwel iedere zeiler in overtreding wanneer hij zijn radar ergens anders gebruikt dan op open zee.

De zeiljachten waartegen werd opgetreden zeilden bij matig tot slecht zicht op ruim water. Dat de zeilers hun radar bijzetten als extra veiligheidsmiddel is niets anders dan Goed Zeemanschap. De regels schrijven echter voor dat je als radarvandaal onder die omstandigheden voor anker moet gaan.

2

Met geen ander hulpmiddel dan een koperen toetertje en het dubieuze vertrouwen dat boten die wel mogen doorvaren jouw uitwijkloze jacht tijdig zullen opmerken.

Wij hebben niets tegen ambtenaren die regels handhaven die anderen hebben bedacht. En evenmin pleiten we voor het afschaffen van alle regels. Aan een jacht dat zich in potdichte mist mengt tussen het drukke verkeer op de Lek, Maas of Waal met geen ander uitzicht dan zijn radarscherm, moet je zeker eisen stellen.

Maar hoe terecht is het, om ervaren zeilers die geavanceerde navigatieapparatuur gebruiken om risico’s te vermijden, te bestraffen? Moet je dan ook niet een GPS-oorkonde met elektronisch kaartencertificaat verlangen?

Of misschien wel een verplicht getuigschrift weerberichten luisteren met brevetten voor elke windkracht boven 4 Beaufort?

Laten we hopen dat ook diegenen die er verantwoordelijk voor zijn, zich zullen afvragen of die radarregels nog wel helemaal van deze tijd zijn. En dat, tot ze daar het antwoord op vinden, ze de bestaande regels vooral zullen toetsen aan het zeemanschap van de vermeende overtreders.

de Zilt bemanning

Zilt

25/2008

3

4

foto: Š www.sailshoot.com

Bureaublad

Zodra de avonden lang genoeg zijn, worden de eerste woensdagavondwedstrijden weer gehouden. Een uurtje uur fanatiek zeilen, en een even enthousiaste nabespreking kenmerken het midden van de week in menig clubhuis. Fotograaf Jasper van DOWNLOAD Staveren van Sailshoot.com legde de actie op het water in avondlicht vast.

5

in deze zilt...

Z

2

Kortzichtig

4

Download

8

Voor de prijs van een rugzakreis

Je zilte scherm voor de komende vier weken.

Ter plaatse een tweedehands schip kopen en gáán. Het kan.

18

Bewogen foto’s

20

De relativiteit van zeemanschap

24

5.5-Meter: dynamisch

28

Felle Farr 40 strijd in Florida.

30

Agenda

32

Voorjaar proeven

ilt

25/2008

Over radarvandalen, handhavers en regelgeving...

Guy Clother haalt capriolen uit voor de mooiste foto’s.

Over onkunde van jachtschippers en automobilistenmentaliteit.

De voormalige olympische klasse is springlevend.

De Mean Machine valt weer in de prijzen.

Weer of geen weer, er is van alles te doen.

De vroege Paas was goed voor een frisse seizoensstart.

6

38

Koude start

44

‘Die voel je zeilend niet ‘

52

Het gedachtengoed van Chichester

54

Zilte boeken - Boekrecensies.

58

Zilte Zintuigen - Een tropische hoosbui...

60

In de Wind - Nieuws uit zeilland. Plus: lezerreacties.

66

Zilte spullen

68

Zilte wereld

72

Weer en wind

Ook de charteraars kwamen wit uit de winterslaap....

Een opmerkelijke keuze voor elektrische voortstuwing.

De deelnemers maken zich op de Transat.

Over nieuwe boten.

Struikelen over kokosnoten.

Zilt

25/2008

7

Voor de prijs van Dollarkoers brengt droomreis binnen bereik

foto: (c) Nick Kooijman

Na je pensioen je droom verwezenlijken is iets van vroeger. Genieten kan eerder. Elk jaar zeggen honderden twintigers en dertigers hun werk voor een langere tijd vaarwel om de wereld in te trekken. De meesten reizen met rugzak en beperkt budget. Een zeewaardige boot kost dikwijls jaren sparen.

Joyce Schimmel en Joost Wasser laten zien dat het anders kan: zij varen acht maanden op hun eigen boot aan de Amerikaanse westkust voor het budget van een rugzakreis.

8

foto’s Joyce Schimmel en Joost Wasser, tekst: Sjors van der Woerd

een rugzakreis

9

Joyce Schimmel (31) heeft een succesvolle carrière in de reclame waarbij nauwelijks tijd overblijft om te zeilen. Joost Wasser (39) vaart meer. Naast zijn drukke baan in de IT vindt hij af en toe tijd om te zeilen met zijn open catamaran. Ook is hij opstapper bij wedstrijden in Nederland en vaart hij mee op zeiltochten in Australië en de Rode Zee. Amerikaanse makelaar Beiden willen graag wat meer van de wereld zien. Vooral Mexico trekt. Als Joost op internet zoekt naar de mogelijkheden om daar een zeilboot te kopen, worden ze enthousiast over dat idee. Door de lage dollar lijkt een tweedehands boot van een meter of negen binnen bereik. Joyce en Joost hoeven niet lang na te denken en beiden zeggen hun baan op met het doel om in de zomer van 2007 naar Mexico te vliegen. Er wordt contact gezocht met eigenaars van diverse interessante boten, maar e-mails naar Mexico blijven standaard onbeantwoord. Makelaars in de buurt van San Diego, Californië, antwoorden wel en zo legt Joost het eerste contact met makelaar Kirk. In juli vliegen Joyce en Joost naar San Diego, met twee rugzakken als enige bagage. Ze huren mountainbikes en fietsen naar de makelaar. Kirk neemt zijn werk serieus en rijdt met zijn Nederlandse klanten vele marina's af. Zo krijgen Joyce en Joost steeds meer een idee van wat er mogelijk is voor hun budget. Als ze een O’Day 30 bekijken,

10

blijkt de eigenaar toevallig aan boord.

Hij biedt aan om een dagje met de potentiële kopers te zeilen. Dat wordt een perfecte dag.

De vraagprijs is 19.000 dollar en Joyce en Joost doen een bod van 15.500 dollar. Dat wordt direct geaccepteerd. Aan het eind van de dag zetten ze de rugzakken aan boord van hun eigen boot, de Harmony, enkele weken na aankomst in Amerika.

Joyce: “We willen liever geen overdrachtsbelasting betalen en omdat wij geen Amerikanen zijn, kunnen we kiezen voor een offshore deliveryen een registratie in Nederland. Op ons koopcontract staat Ensenada in Mexico als overdrachtsplaats, dat klopt dus niet helemaal. Via de ANWB is de registratie via e-mail te regelen, dat gaat erg gemakkelijk. Trots plakken we daarna 'Utrecht' als thuishaven op de spiegel en hijsen we de Nederlandse vlag op onze Harmony.”

Naar het zuiden De nieuwe bootbezitters maken eerst een shakedown cruise naar Los Angeles. Zo leren ze de boot kennen en kunnen ze bepalen wat er nog aan verbeterd moet worden voordat ze afzakken naar Mexico. Joost: “Er komen een paar lekkages aan het licht, maar die zijn allemaal eenvoudig op te lossen. Tijdens het klussen aan de boot komen we erachter dat het erg prettig is, dat we de

11

boot in San Diego hebben gekocht en niet in Mexico. Dingen repareren en aan onderdelen komen is hier stukken makkelijker dan daar.”

Begin oktober begint de grote reis, de Hamony zeilt naar het zuiden, richting het oorspronkelijke reisdoel Mexico. Joyce: “We zeilen steeds overdag en aan het eind van de middag zoeken we een mooie en veilige plek om ons anker uit te gooien.

Waar het mooi is blijven we langer en anders varen we de volgende ochtend door. De mensen hier zijn erg vriendelijk, al kunnen we ze niet meer verstaan. Als er trouwens al mensen zijn! Op veel ankerplaatsen zijn wij de enigen. Super.”

Het lange schiereiland Baja California blijkt droog en verlaten. Op sommige plaatsen klonteren de zeilers die onderweg zijn naar het zuiden bij elkaar, zoals bij Cabo San Lucas, waar het altijd happy hour lijkt te zijn.

Ontspannen zeilgevoel Drie weken zeilt de Harmony langs deze aantrekkelijke kust voordat Joyce en Joost de Zee van Cortez invaren, op weg naar La Paz. Dat blijkt meer het ‘echte’ Mexico te zijn. Het ontspannen zeilgevoel komt pas aan de overkant van de Zee van Cortez. Dit deel van de Mexicaanse kust is bezaaid met mooie eilanden en beschutte baaien. De dagafstanden zijn korter en er varen meer zeilboten rond. De avonden met medezeilers bij een barbecue op

12

13

foto: (c) Harmony bemanning

het strand zijn geweldig. Joyce en Joost willen meer van Mexico zien dan alleen de kust, dus laten ze de boot af en toe achter om met de trein of op gehuurde fietsen het binnenland in te trekken. In vier maanden tijd zien ze Mexico op een totaal andere manier dan als rugzaktoerist. Ze ankeren bij ingeslapen Mexicaanse dorpjes en bezoeken de miljoenenstad Acapulco. Half februari maken ze zich op voor de 500 mijl lange oversteek naar El Salvador. Zes dagen zeilen later klaren ze in in hun tweede Midden-Amerikaanse land. Daarna bezoeken ze nog Nicaragua en Costa Rica.

Vijf keer 'verkocht' Dan wordt het tijd om aan de verkoop van de boot te denken. Bij elke havenmeester waar ze aanleggen melden ze dat de boot te koop is.

Steeds krijgen ze te horen dat hij wel een koper weet. Joyce: “We zijn nog zo gewaarschuwd voor de onbetrouwbaarheid van Costa Ricanen, maar dit hadden we nooit verwacht. In totaal 'verkopen' we de boot vijf keer, maar telkens komt de koper op het cruciale moment niet meer opdagen.” Uit onverwachte hoek meldt zich via e-mail een Nederlandse geïnteresseerde. De koop is snel gesloten en de Harmonywisselt voor hetzelfde bedrag van eigenaar als de aankoopprijs doe zij in San Diego betaalden. Het avontuur van de twee zeilers eindigt zoals het begon, op een winderig Schiphol.

14

foto: (c) Harmony bemanning

15

video

Kijk naar Joost’s rondleiding op de Harmony

Nauwelijks kosten Joyce en Joost laten met hun zeilreis zien dat je niet jaren hoeft te sparen om op eigen kiel de wereld in te trekken. Behalve een klein koersverlies op de dollar heeft de boot nauwelijks iets gekost. Naast de vliegtickets zijn er geen grote kostenposten geweest. Leven in Midden-Amerika is altijd al goedkoop, maar met de lage dollarkoers is het daar helemaal goed toeven voor bezoekers. Joyce schat dat de maandelijkse uitgaven voor levensonderhoud voor twee personen rond de 600 euro zijn geweest. Omdat ze op de boot hebben gewoond, zijn er geen kosten gemaakt voor overnachtingen aan land. Daardoor is deze manier van zeilend reizen misschien wel goedkoper dan een rugzakreis met de Lonely Planet in je achterzak.

16

Toegevoegde waarde!

Als watersporter hebt u aandacht voor uw schip en alles wat daarbij hoort.

U wilt vooral zorgeloos kunnen genieten van uw kostbare vrije tijd op het water.

Holland Nautic weet dat als geen ander, daarom leveren wij alleen producten met de officiĂŤle importeurs garantie. Het voordeel voor u?

Wij leveren niet alleen het product uit de doos maar voegen de volgende waarde toe:

Nederlandstalige handleidingen Unieke garantieafhandeling Goede voorlichting en ondersteuning na aankoop Een professionele helpdesk Een landelijk (service)dealernetwerk, dus snel hulp ter plaatse Een half jaar extra garantie binnen Nederland* Een professionele technische dienst, die u ook op locatie van dienst is Snelle en vakkundige reparatie Holland Nautic Academy, zodat u nog beter met uw apparatuur overweg kunt Alleen producten met CE keur Al 35 jaar specialist in navigatie en communicatie apparatuur

Voor zorgeloos navigeren koopt u een product met officiĂŤle importeurs garantie. Want uw navigatie is onze zorg!

... Op elke koers uw perfecte partner

* Kijk voor de voorwaarden op www.hollandnautic.nl 17

Bewogen foto’s Heb jij je ook wel eens afgevraagd hoe die prachtige zeilfoto’s in Zilt werden gemaakt? Tijdens de BVI Spring Regatta zag Sjors van der Woerd fotograaf Guy Clothier van Yachtshots BVI aan het werk. In 30 knopen wind probeerde hij de finish van de Xpresso van Marc Noordhoek vast te leggen. Met een hand aan de buitenboordmotor en de andere op de sluiter. Sluitertijd werd stuitertijd....

foto: © Sjors van der Woerd

18

19

De

20

foto’s KNRM - tekst Michiel Scholtes

relativiteit van zeemanschap

21

W

aarom doen zoveel watersporters een beroep op de KNRM? Om te beginnen omdat de watersport op groot water enorm is gegroeid.

Daardoor leidt een relatief klein percentage nautische stuntelaars tot een getalsmatige grote hulpvraag.

Wat brengt dat kleine percentage in moeilijkheden? Sommige critici beschuldigen moderne navigatie-elektronica, die zou lui maken waardoor klassieke navigatiekennis vervliegt. Tegenstrevers vegen met deze beschuldiging de vloer aan. Volgens hen is navigatie door GPS-technologie ongelooflijk veel makkelijker en dus veiliger geworden. Die hele discussie pro en contra GPS is veel te zwart-wit. Natuurlijk maakt GPS navigatie veiliger, elk seizoen lopen tienduizenden watersporters dankzij GPS de lastigste havens en zeegaten feilloos aan. Anderzijds vind je op groot water watersporters die daar alleen durven rondvaren omdat ze in de illusie verkeren dat GPS ze tegen alle kwaad behoedt. Zij komen in de moeilijkheden. In die zin is GPS een factor die bijdraagt aan onveiligheid. Afhankelijk van je gezichtpunt kun je GPS prijzen of verguizen, een simpele waarheid is er niet.

V

olgens haar eigen jaarverslagen vaart de KNRM vooral voor drie soorten hulpgevallen: stranding, uitputting en materiaalpech.

Stranding ontstaat onder andere door verkeerde bediening of interpretatie van het GPS. Uitputting treedt op als een verblijf op zee meer eist dan voorzien, bijvoorbeeld door harde tegenwind. Materiaalpech staat bovenaan de lijst. Het is een brede categorie, van mastbreuk op volle zee tot een lege dieseltank of een vuile filter op een overigens zeewaardig zeilschip voor Medemblik. De KNRM hanteert hierbij een eenvoudige

22

norm: het zeemanschap van de hulpvrager bepaalt wat ernstig is. Iedere hulpvraag is serieus omdat de hulpvrager blijkbaar zijn situatie niet meer aankan. Dus er op af. Deze norm roept hier en daar kritiek op. Maar door critici aangedragen alternatieven leiden tot willekeur en houden het risico in van een fatale foute inschatting van iemands hulpvraag.

D

at de gehanteerde norm onbevredigend is, ligt dus niet aan de KNRM. Het ligt aan de instelling van individuele hulpvragers. Ik doel op de moderne opvatting dat de eigen (on-)kunde altijd boven elke kritiek is verheven, omdat er geen algemeen geldende maatstaf voor kundigheid zou zijn: niet de eigen navigatie faalde, niet de eigen conditie was onvoldoende, kennis van de eigen tankinhoud mocht niet worden verondersteld, nee, de ondiepte lag in de weg, de tegenwind was onverwacht en hoe kon iemand nu weten dat de tank bijna leeg was.

Welnu, zo’n algemeen geldende maatstaf voor kundigheid is er wel, die wordt gewoon bepaald door de intrinsieke eisen die groot water stelt en heet ‘goed zeemanschap’. Wie deze maatstaf ontkent en de KNRM misbruikt als stoplap voor eigen achteloosheid, geeft blijk van een ergerlijk gebrek aan volwassenheid.

Z

o’n automobilisteninstelling gaat vaak gepaard met een typische kijk op de KNRM als Wegenwacht. Je bent lid en hebt dus recht op hulp. Een losgetrokken watersporter merkte laatst op dat ‘het jammer was dat hij zijn lidmaatschap er nog niet uit had’, waarbij hij voor het gemak vergat dat de KNRM geen leden kent, maar donateurs en dat donateurs geen tegenprestatie mogen verwachten van de gesteunde organisatie. Bovendien gaf hij blijk geen idee te hebben van wat het de KNRM kost om uit te varen met een grote RIB. Het is van belang niet laf mee te gaan in doorgeschoten relativisme ten aanzien van kwesties van zeemanschap. Het is ook van belang niet beschuldigend naar de KNRM te wijzen als deze uitvaart voor varende broddelaars. Het is aan ons pleziervaarders om onze vaardigheden op peil te houden. Dan vaart de KNRM vanzelf alleen maar uit voor gevallen van echte overmacht.

23

foto: (c) Linda de Vries - Rijkuiter

Formule houdt 5.5-Meter Twee Nederlandse boten uit de 5.5-Meter klasse staken afgelopen maart in een container de oceaan over voor het wereldkampioenschap op de Bahama's. Deze bijzondere klasse combineert een lange historie met de modernste ontwikkelingen op gebied van jachtontwerp en botenbouw. De 'meter-formule' maakt doorlopende verbeteringen mogelijk en houdt zo de klasse dynamisch.

De formule voor de Internationale 5.5-Meter klasse werd in 1948 door de Engelse jachtontwerper Charles E. Nicholson ontwikkeld. Hij voorspelde het einde van de International Metre Rules (6-, 8-, 10- en 12-Meters),

24

tekst: Geert Bakker

dynamisch omdat de kosten voor de bouw, ontwikkeling en het onderhoud van zelfs de kleinste van die klassen enorm waren. Zijn antwoord was een klasse die het midden hield tussen de zware waterverplaatsers uit International Metre Rules en de lichtgewicht boten uit de Square Metre klassen. De International 5.5-Meter klasse werd een driemanskielboot van ongeveer 10 meter lengte, een raspaard met het potentieel van een International 6-Meter. Snel en veilig in de kustwateren en ook goed zeilend in lichtweercondities. In 1949 werd de 5.5-Meter een olympische klasse, reden voor de beste zeilers ter wereld om voor de boot kiezen. Na het verliezen van

25

foto: (c) Linda de Vries - Rijkuiter

Dertig Nederlandse boten de olympische status na 1968 was er even een dip in de wedstrijdactiviteit.

Nadat de opleving in de jaren tachtig, is de 5.5-Meter nu met dertig actief zeilende Nederlandse boten weer helemaal terug. Bovendien komen er elk jaar nieuwe boten bij, waarin vaak de laatste ontwikkelingen uit de America's Cuppers worden verwerkt.

De wereldkampioenschappen op de Bahama's werden in maart verzeild onder perfecte omstandigheden. Warm blauw water, voldoende wind en een sterk internationaal veld. De NED 26 van Arend Jan Pasman werd vijfde en de NED 35 van Hans Nadorp haalde de zevende plaats. Voor het

26

volgende WK in Noorwegen worden meer dan veertig boten aan de start verwacht. Het weekend van 26 en 27 april zijn de 5.5's in actie te zien tijdens de Voorkaag op de Kager Plassen. Datzelfde weekend is er de kans om kennis te maken met zo'n historische racer op de Nationale Open Zeilboten Show bij WV de Koenen aan de Nieuwe KLIK HIER VOOR DE 5.5 METER FORMULE Meer in Amsterdam. www. 5.5klasse.nl

27

Felle Farr 40-strijd in Florida

foto: (c) Kurt Arigo/Rolex

Maar liefst 33 teams verschenen 16 april de start van de Rolex Farr 40 World Championship in Miami. De strijd in deze succesvolle wedstrijdklasse is ongekend fel. Peter de Ridder zeilde zijn Mean Machine (startnummer 30) uiteindelijk naar een podiumplaats en haalde brons.

Het Italiaanse team Mascalzone Latino won goud. Deze week gaat de nieuwste Mean Machine te water, een TP52. Het succes in Miami is een opsteker voor het team van De Ridder, dat nu met hun nieuwe boot aan het TP52 circuit in de Middellandse Zee gaat beginnen.

28

29

26 april

De Mattenschippersrace, Blokzijl, www.mattenschippersrace.nl

29 april

Start Vuurschepenrace, www.nsr.nl

30 april-4 mei Rondje Noord-Holland, RZVNaarden, www.rzvnaarden.nl 1-4 mei

Zoute Zoen, toertocht rond Noord-Holland, wsv Lelystad, www. wsvlelystadhaven.nl

2 mei

North Sea Race, www. nsr.nl

2-4 mei

NK Europe klasse, Workum, www.europeclass.nl

3-4 mei

Gouwe Ouwe Kralingse Plas, wsv Rotterdam. www. wsvrotterdam.nl.

7 mei-2 juli

WA-cup Lelystad Haven, woensdagavondrace wsv Lelystad, www. wsvlelystadhaven.nl

9-12 mei

North Sea Regatta, wedstrijdzeilen, muziek en vertier! Scheveningen, www. nsr.nl

9-16 mei

Finn Masters 40+, 234 boten uit 25 landen www. finn-masters.nl

10 mei

100 Mijls, Scheveningen, www. shorthanded.nl

10-12 mei

Promotiewedstrijden en toertocht 12-Voetsjol, Kaag, www. twaalfvoetsjollenclub.nl

Evenement opgeven? Mail naar agenda@ziltmagazine.nl

30

Zeilagenda 10-12 mei

25e Pinkster-Combi Optimist/Splash/RS-Feva, www. haarlemschejachtclub.nl, www. combiamsterdam.nl.

15-16 mei

61e HT-race, Harlingen-Terschelling, www. hwsv-harlingen.nl

16-17 mei

26e Nacht van Spakenburg, www.nachtvanspakenburg.nl

21-25 mei

Delta Lloyd Regatta, Olympische klassen, Medemblik, www.hollandregatta.org

23-24 mei

Multisportspektakel. www. multisportspektakel.nl

24-25 mei

BigLift Slag om Delft, matchraces Rijn-Schiekanaal, J22, DSWZ Broach, www. wedstrijdzeilen.tudelft.nl

24 mei

Gait Berk Punterrace 25 km, Koggewerf Kampen.

23-31 mei

Engelandtocht, www. rzvnaarden.nl

30 mei-1 juni Holland weekend, Loosdrecht 30 mei

S&S Olin Stephens Cup, Enkhuizen, www.KNZRV.nl

31 mei-1 juni Opening Cup GP Draak, Enkhuizen, www.KNZRV.nl 1 juni

Lezing solozeiler Ewoud Eijssen, Drommerdaris

31

Voorjaar proeven

foto: (c) Marie-José Ruiken

“Het gaat wel sneeuwen hoor,” zegt een havengenoot als Marie-José met een karretje vol boodschappen langskomt. “Ja,” antwoordt zij, “ik heb het gehoord.” Ze weet dan zelf nog niet of ze het wel een goed plan vindt om uit te varen. Toch is het een mooie traditie: met de Paasdagen naar de Wadden om het voorjaar op te snuiven. Maar deze Paas belooft een bijzondere te worden: vroeg en met een winters karakter.

32

tekst: Joep Dirckx

33

H

et is al middag als we op Goede Vrijdag de Houtribhaven uitdraaien. Er staat een straffe noord-noordwesten wind. Hagelbuien striemen vrijwel horizontaal door de kuip en dwingen ons diep in de capuchons. We laten vage plannen om naar Stavoren te kruisen maar zitten, vallen een streekje af en stuiven met een knik in de schoot naar Lemmer. Morgen wordt een noord-noordoosten wind verwacht en dan is Den Oever ook vanuit Lemmer prima te bezeilen.

Wolk van buiswater Die noord-noordoosten wind komt er. En niet zo weinig ook. Met 35-40 knopen wind op de teller sleuren we in een wolk van buiswater richting Afsluitdijk. Het gaat mooi, maar we hebben straks wel een probleem. Want de haven in met al die wind, dat is met onze langkieler, een Koopmans 38, geen eenvoudige operatie. In het voorhaventje van Den Oever strijken we de zeilen. We merken nu pas goed hoe hard het waait. De wind huilt werkelijk door het want en laat de Vlieger op alleen de kale mast vervaarlijk hellen. Gelukkig ziet het er in de jachthaven leeg uit. “De eerste vrije box is de onze,� spreken we af. We staan volledig op scherp als we de haven inschuiven. Maar het lukt in een keer om ons schip in een box te mikken en vast te maken.

Alles dichtgereglementeerd Op eerste Paasdag maakt de hagel plaats voor sneeuw. Lichte vlokjes dwarrelen door de lucht als we de sluis inschuiven. Terwijl we omlaag schutten worden de vlokken steeds dikker. Eenmaal buiten besluiten we maar niet te veel zeil te zetten. Het zicht is slecht door de dichte sneeuw en we doen het liever wat rustig aan. De P48, die in de voorhaven van Den Oever rondscharrelde, vaart met ons op als we het Visjagersgaatje inzeilen.

Ze gebaren ons dat ze ons willen spreken. Of er wel een radar aan boord is. Ja, die is er. Maar de vervolgvraag of er ook een gecertificeerd radarbediener aan boord is, moeten we ontkennend beantwoorden. We krijgen een waarschuwing: als het zicht nog slechter wordt en wij blijven varen, dan komen de heren aan boord. Met oud en nieuw hadden we al

34

foto: (c) Marie-JosĂŠ Ruiken

Blij dat we gewoon gegaan zijn....

35

over de nieuwe regels voor varen met slecht zicht op het Wad gehoord en we riskeren liever geen dikke bon. Dus gaan we maar overstag en terug naar Den Oever. Braaf, maar ook boos. Boos omdat alles wordt dichtgereglementeerd en ons het recht wordt ontnomen onze eigen verantwoordelijkheid te nemen.

Kraakhelder Wad Onze boosheid duurt gelukkig maar even. Net als we de voorhaven van Den Oever indraaien en het grootzeil op de giek hebben gebonden, breekt de lucht open. Over de hele horizon klaart het op en verschijnen grote stukken blauwe lucht. We hebben maar even nodig om te besluiten dat het moet lukken om voor de volgende bui Oudeschild te bereiken. Als we het grootzeil weer omhoogtrekken vallen er dikke plakken sneeuw uit. Het wordt een prachtige zeiltocht over een kraakhelder Wad. Buiswater spoelt de laatste sneeuw van het dek.

We ontwaken de volgende ochtend weer in een witte wereld. De havenmeester loopt met een strooikarretje over de steigers van de uitgestorven passantenhaven. We pakken de bus naar de Veerhaven en struinen rond de Mokbaai. Ondanks de sneeuwbuien jubelen de wulpen het voorjaar tegemoet. Boven De Geul spotten we lepelaars. De zon laat zich tussen de buien door uitbundig zien. We zoeken een luw plekje achter een duintje om een boterham te eten. Voor ons scharrelen grutto's in het slik.

“Lekker?” vraag ik. “Heerlijk,” zegt Marie-José. “Ik ben blij dat we gewoon gegaan zijn”.

36

advertentie

Wichard

video

37

Koude start

foto: ŠPeter Fokkens

Als een charterschip uit de winterslaap komt, is het altijd even wennen. Hoe zat het ook al weer allemaal? Zijn de winterwerklijstjes allemaal afgewerkt? Op de Panta Rhei, een tweemastklipper, bereidt de bemanning zich vol goede moed voor op het nieuwe seizoen. Maar dan gaat het sneeuwen‌

38

foto’s en tekst: Peter Fokkens

39

E

en telefoontje van gasten die al jaren meevaren. Of ze weer mogen meehelpen met het tuigen van het schip. Als ze aan boord komen op Goede Vrijdag, zijn de voorspellingen beroerd. Regen en natte sneeuw, mogelijk nachtvorst, morgen buien, inclusief 22 knopen wind. Daarna zal het beter worden; opklaringen, hier en daar een winterse bui, minder wind.

Het begint goed: vrijdagmiddag blijft het droog. ’s Ochtends zijn de zeilen aan boord gebracht; zeven keurig ingesnoerde rollen. We moeten vijf zeilen aanslaan: bezaan, grootzeil, fok, kluiver en vlieger, maar met een grootzeil en fok ben ik, gezien de windverwachting, ook wel tevreden. Het lopend want is gelukkig allemaal nog ingeschoren en de groep heeft enige ervaring. Toch valt de praktijk altijd weer tegen en ook nu moeten Rob, de maat, en ik bijspringen om uit te leggen welke hoek waar komt en hoe.

Overal lijnen, maar er is orde Aan het eind van de middag hebben we drie zeilen aangeslagen. De fok als eerste, zonder problemen. Het grootzeil geeft wat zorgen, omdat alle kloten van het Paternoster op mysterieuze wijze zijn verdwenen en de eerste rakband ook kaal is. Als Rob de rol zeil een flinke schop geeft, blijken de overige rakbanden nog wel al hun kralen te hebben. Iemand heeft kennelijk iets te enthousiast alles los willen maken wat er los te maken viel. Als het grootzeil aan de gaffel gemarld is, ga ik met de vlieger naar voren. Helemaal op het puntje van de kluiverboom is het aanslaan lastiger dan elders, dus dat doe ik zelf maar.

Tegen de tijd dat de kok de soep klaar heeft, kijken we tevreden om ons heen.

Overal lijnen, maar er is orde. Morgen verder.

Als een jonge geit Als we de volgende ochtend afvaren, staat er nog niet veel wind in het Krabbersgat. We hijsen snel, want in de beschutting van Enkhuizen, is het nog mooi rustig en in de wind bovendien. Meet één rif en de volle fok vleit het schip zich vloeiend op z'n zij zodra we open water bereiken. Ik wil naar Stavoren, om te bunkeren. Dat wordt kruisen.

Het eerste stuk is de wind nog oostnoordoost, waardoor we in één slag tot boven de Kreupel kunnen sturen. Er staat hier al flink meer wind en het trekt nog aan. Ik heb al bijna een jaar niet meer zelf met het schip gezeild en door het

40

plaatsen van een nieuwe vuilwatertank is de kont iets omhooggekomen, waardoor het schip anders stuurt. De Panta Rhei is een rank schip, wat zich normaal vertaalt in een rustig zeegedrag, maar nu is het anders. Het schip danst over de hoge korte golven als een dreistige jonge geit en ik heb bijna het gevoel dat het stuurlastig is. Na een poosje raak ik gewend en blijkt het mee te vallen, maar ik neem me voor om de ballast in het achterschip nog wat op te voeren.

Ter hoogte van De Ven komt de eerste bui over, met een puist wind. Mijn handmetertje geeft 25 knopen aan. Later, bij een volgende bui, loopt dat op tot tegen de dertig. Dat had niemand voorspeld! Gelukkig heb ik een rif gestoken en kan de Panta Rhei veel hebben.

Er bij blijven Ondertussen beginnen we last te krijgen van de kou. De werkelijke temperatuur is een graad of vier, maar de gevoelstemperatuur ligt aanzienlijk lager. Ik voel mijn vingers verkleumen. Rob staat met zijn armen stijf over elkaar met zijn rug naar de wind. Als er getrimd moet worden, zie ik hem zo snel mogelijk werken, om dan al handenwrijvend terug te komen. Toch moeten we er bij blijven, want de buien volgen elkaar snel op en het schip is voor de wind die daar in zit, wat overtuigd. Het roer overgeven doe ik dan ook niet. Er zijn ook geen vrijwilligers trouwens. De gasten zitten overwegend binnen, al blijven een paar diehards trouw op het achterdek.

Als zich v贸贸r Stavoren een wel heel erg donkere bui aftekent, stelt Rob voor de fok vast te strijken en de motor bij te zetten. Ik stem toe. Even later valt de fok, maar net niet snel genoeg. De gasten laten het val hand over hand gaan, in plaats van het snel te vieren. Het gevolg is een enorm geklapper in de vlagen die de bui aankondigen en dan scheurt ineens de schoothoek van de fok. Rob is de zaak snel meester, maar jammer is het wel, zo aan het begin van het weekend.

Als we even later Stavoren binnen komen, hebben we beiden het gevoel een echte vuurdoop te hebben doorstaan.

Horizontaal over dek De volgende ochtend begint met schitterend weer. De zon schijnt en het is droog. Dat mag ook wel, want vannacht heeft het zeven graden gevroren! Een uurtje later zijn we op weg naar Medemblik. De wind is onverminderd hard en komt uit het zuidwesten; pal tegen dus. We missen de fok node; met bezaan en

41

kluiver valt er te zeilen, maar niet bijster hoog aan de wind en ook niet snel. Met grootzeil en kluiver zou misschien beter gaan, maar eenmaal buiten heb ik weinig fiducie in een zeilwissel met deze bemanning. Zoals zo vaak, blijkt alle ervaring bij een volgende tocht als sneeuw voor de zon verdwenen te zijn. Het IJsselmeer laat zich nu niet van zijn gemakkelijkste kant zien. Met de motor iets bij, kan ik net tot boven de Oude Zeug sturen. Gaandeweg verlijeren we dusdanig, dat ik de koers wat verder noordelijk moet verleggen. In buien verdwijnt het zicht totaal. Er staat wat minder wind dan gisteren, maar altijd nog zo’n twintig knopen. Sneeuw en hagel gaan in de buien horizontaal over dek en na een uurtje of twee hebben Rob en ik het alweer net zo koud als gisteren. Voor Medemblik klaart het gelukkig weer wat op, maar we zijn blij als we, na een flinke slag van Oude Zeug tot voor Andijk, de steven naar de haven kunnen wenden.

Op gegist bestek Op paasmaandag is de wind weer gedraaid en dit keer zoals beloofd, naar het noordwesten. Dat is gunstig voor ons. Opnieuw zeilen we met een mooi zonnetje de haven uit, maar opnieuw dienen de eerste donkere wolken zich alweer snel weer aan. Het is helderder nu, waardoor de buien schitterend afsteken tegen de horizon. De sneeuwvlagen zien we als enorme gordijnen vanuit het noordwesten aankomen. Gedurende de winter heeft mijn gps om onverklaarbare reden alle waypoints gewist en met de ruime wind van achteren is het net rustig genoeg om de ingang van het Krabbersgat opnieuw in te voeren. Niks te vroeg denk ik, als de bui ons bereikt. Ik controleer uit gewoonte nog even snel onze positie op de kaart en de te varen koers naar het waypoint. Nog geen minuut later is de sneeuwjacht zo dicht, dat ik het puntje van de kluiverboom nog maar net kan zien. Alle gasten zijn weer onderdeks verdwenen. Ik kijk op mijn gps. Blanco scherm! Uitgevallen. Ik toets de aan/uit-knop een paar keer in, maar het ding geeft geen kik. Blij dat ik in ieder geval net nog mijn positie heb gecontroleerd en weet hoeveel graden ik zou moeten sturen, verleg ik de koers meteen maar naar de ingang van het Krabbersgat. Ruim een uur zeil ik vervolgens in een dikke sneeuwjacht op gegist bestek. Net op het moment dat ik me zorgen begin te maken of we niet te dicht in de buurt komen van de Nooit Volmaeckt, die ik op kruiskoers naar hetzelfde doel onderweg weet, klaart het weer op. Alsof er niets gebeurd is, begint de zon te schijnen. Aan bakboord verdwijnt de bui langzaam naar de horizon...

42

foto: (c) Peter Fokkens

Aan bakboord verdwijnt de bui langzaam naar de horizon..

43

foto: (c) Michiel Scholtes

‘Die voel je zeilend niet...’

44

foto en tekst: Michiel Scholtes Helemaal achterin een duistere loods schijnt fel licht op een klassiek rood onderwaterschip. Een man hurkt naast de kiel en voelt aan een raar balkje op de kim. “Goedemiddag,” zeg ik, ”wat bouw je daar?”

“Dat is de steun voor mijn elektromotor.”

Even later zitten we samen geknield tussen de onderdelen. Hij heet Toni Geis, scheepstimmerman te Lemmer, eigenaar van de houten klassieker Lady Mechelina. “Kijk, dit balkje verdeelt straks de krachten over twee spanten.

Door deze gaten hier... gaan deze twee draadeinden door spanten en de bedrading door de huid.”

Hij tilt de torpedo met schroef naar de kim en steekt hem op zijn plaats. Net de motorgondel van een zeppelin. Het ziet er kwetsbaar uit.

“Waarom neem je geen dieseltje?”

Toni schudt zijn hoofd. “We hadden een buitenboordmotor, maar dat stond vreselijk lelijk. We wilden wat anders. Maar, de boot meet 8.90 bij slechts 2 meter en dan wil je geen ruimte opofferen aan een motor met tanks, accu's en bijbehoren. Je kunt ook een elektromotor rechtstreeks zetten op een gewone schroefas, maar ik wilde geen gat in de achtersteven, zonde van de gave constructie. Bovendien, we varen hier de sluis door, de havengeul uit en dan hebben we alle ruimte om te zeilen. De boot weegt twee ton en zeilt als een Draak. Wat moet ik dan met een diesel?”

Zijn filosofie is koren op mijn molen. Voor korte tochten kan een echte zeiler prima met een elektromotor toe. Mits het motortje voldoende kracht levert en de actieradius toereikend is.

“Helemaal geen punt,” zegt Toni, “dit motortje levert 1600 Watt. Hoe hard dat gaat? Geen idee. Is niet zo interessant, als ik maar een beetje vaart loop om te kunnen sturen. Er staat 150 amp/uur bij 24 volt in, verdeeld over honderd kilo accu's. Dat zal genoeg zijn voor 2.5 uur op vol vermogen, op halve kracht 4 uur. Bij windstilte komen we altijd thuis.”

En de manoeuvreerbaarheid?

“Ik verwacht geen nadelig effect op het stuurgedrag onder zeil. Wat heeft die torpedo nou voor weerstand? En kijk, deze gewone schroef gaat er af en die bronzen klapschroef gaat er op, die voel je zeilend niet. Op de motor gaat het me om dat eerste duwtje waardoor het roerblad meteen bijt. In zijn achteruit zal het stilliggend wel trekken, maar bij de minste vaart over de spiegel stuurt het weer, dus dat lijkt me geen probleem. Je gelooft me niet?

Volgende maand varen we en krijg je een testverslag.”

45

Weerberichten vo Zilt’s Meteo Website van start

foto: (c) Ruud Kattenberg

Anno 2008 beschikt een willekeurige zeiler over meer bronnen dan een professioneel meteoroloog tien jaar geleden. Het internet blijkt zo'n onuitputtelijke bron, dat je je zelfs af kunt vragen of een niet-weerkundige al die informatie nog wel op zijn juiste waarde kan schatten. In ieder geval is het verdwalen in de wirwar van het web een meer dan reëel gevaar. Het trekken van onjuiste conclusies is dan nog maar een kleine stap. Als je niet precies weet waar je naar kijkt, kun je immers makkelijk verkeerde verbanden leggen. De oplossing: Zilt’s Meteo Website!

46

tekst: Henk Huizinga

oor zeilers

47

www.zilmagazine.nl/meteo Met het verschijnen van dit nummer van Zilt, ziet ook de Zilt Meteo website het daglicht. De zoveelste website met weersinformatie in de lucht brengen lijkt in tegenspraak met onze eerdere bewering. www.ziltmagazine.nl/meteo wil echter niets toevoegen aan het aanbod maar het vooral filteren. Beperking moet de kracht zijn van de site. Een plek waar je in een oogopslag alle relevante informatie raadpleegt. De inhoud bestaat uit een selectie waarin wij onze zeezeilervaring combineren met die van Henk Huizinga als geschoold meteoroloog.

De informatie is gebundeld per gebied. In eerste instantie voor de wateren rond Nederland, BelgiĂŤ en de Engelse Oostkust, maar in de komende periode zullen er nieuwe gebieden worden toegevoegd. Op het voorlopige verlanglijstje staan Het Kanaal, de Oostzee en de Golf van Biskaje.

In komende edities van Zilt zullen we geregeld inzoomen op een van de informatiebronnen van de site. Dit keer laten we jullie delen in onze afwegingen bij de selectie zoals die nu online staat.

Weerkaarten Veel zeilers denken dat weerkaarten erg ingewikkeld zijn.

Het is een groot misverstand dat je er alleen met grote meteorologische kennis iets aan hebt. Een weerkaart is niets anders dan door meteorologen bewerkte weersinformatie die in een universele taal wordt gepresenteerd. Door die grafische vorm bevat het veel meer detail dan welke geschreven of gesproken tekst ook. Naar onze mening begint

48

elke analyse van het weer met het bestuderen van de kaarten. Het aantal aanbieders is groot. Wij kozen voor de kaarten van de Engelse weerdienst, die nog altijd met de vroegere vestigingsplaats Bracknell worden aangeduid. Ze bestrijken heel West-Europa, hebben veel detail en bewijzen keer op keer hun nauwkeurigheid. De kaarten beginnen met de actuele situatie en eindigen met een vijfdaagse prognose. Let altijd op de legenda, links boven elke kaart. Daar staat voor welk moment de kaart bedoeld is, en hoe lang van tevoren hij werd gemaakt.

Windprognoses Ook de kaarten met de verwachte wind kijken vijf dagen vooruit. In dit geval gaat het echter niet meer om de interpretatie van een meteoroloog, maar om pure computerberekeningen. De bron is hetzelfde computermodel dat ook de populaire Gribfiles genereert. Gebruik de windkaarten vooral om jouw interpretatie van de Bracknell-kaarten te toetsen.

Over de vraag of de tabellen van Windguru ook een plek moesten krijgen, hebben we lang gediscussieerd. Ze rekenen met dezelfde data als waar de windkaartjes op gebaseerd zijn, maar suggereren een veel grotere nauwkeurigheid dan ze waarmaken. Toch zou het jammer zijn om de tabellen weg te laten, omdat ze heel overzichtelijk de ontwikkeling van de wind laten zien. Als je de ogenschijnlijk exacte getallen niet al te letterlijk neemt, zijn de Windguru-rijtjes een goede indicatie van de trend voor de volgende dagen.

Tekstberichten Een handige plek waar je de laatste gesproken weerberichten na kunt lezen mag niet ontbreken. Naast de algemene weersverwachting, het marifoonbericht en de 5 dagen-prognose vind je hier ook de BBC Shipping Forecast.

49

Vanuit de lucht Het bekijken van radarbeelden is de meest geraadpleegde informatiebron van de laatste tijd. De informatie voor ons land komt van twee radarposten: De Bilt en Den Helder en worden tot één beeld samengevoegd. Het uitgezonden radarsignaal wordt door neerslag gereflecteerd en in stappen van vijf minuten gepresenteerd. De loop eindigt met de verwachte neerslag voor de komende twee uur. Deze informatie moet worden gezien als een mogelijke ontwikkeling, maar vooral bij buien (veel afzonderlijke gebiedjes) zijn snelle ontwikkelingen in die periode niet mee te nemen en kun je voor verrassingen komen te staan. Oppassen dus!

Satellietbeelden kunnen een nuttige bron van aanvullende informatie zijn.

We laten eerst een serie infrarood-beelden zien, die worden verkregen doordat de satelliet de temperatuur van de atmosfeer meet. Hoe witter de afgebeelde bewolking hoe lager de temperatuur. Dikke, witte vlekken duiden op massieve wolkenvelden, die mogelijk neerslag produceren (vergelijk eventueel met de radar). Donkere plekken duiden op een warme ondergrond, de aarde zelf. Voordeel van IR-beelden is, dat ze 24 uur per dag beschikbaar zijn.

Nadeel is dat mist zeer moeilijk is waar te nemen, omdat mist dezelfde temperatuur bezit als de ondergrond waar deze boven hangt.

Daarvoor raadplegen we de ‘zichtbaar licht’ beelden, waarop iedere wolk of mistveld is te zien. Mist is te herkennen aan de platte en scherp afgetekende structuur. Natuurlijk kun je deze beelden na zonsondergang niet meer zien.

Volgende keer gaan we kijken welke informatie de weerkaart verbergt, en hoe je die interpreteert.

Met deze introductie is www.ziltmagazine.nl/meteo officieel geopend. Laat ons weten wat je ervan vindt.

50

Ervaar de vrijheid van draadloos internet in 52 52 jachthavens

nu 25% korting op een halfjaarabonnement van KPN HotSpots.

Of u nu even wilt mailen of urenlang internetten, vanaf â‚Ź 5,95 communiceert u razendsnel via uw laptop of PDA met Wi-Fi. In 52 jachthavens, net zo makkelijk als thuis.

En wilt u het hele seizoen vanaf uw achterdek onbeperkt online zijn, maak dan gebruik van onze aanbieding. Tot 1 juli 2008 ontvangt u 25% korting op een halfjaarabonnement.

Ga voor meer informatie naar www.kpn.com/hotspots, of klik hier om een van de duizend Zilt-lezers te worden die KPN HotSpots gratis mogen proberen.

foto: (c) Yvan Zedda/theartemistransat.com

video

52

Het gedachtengoed van Chichester De transatlantische solorace OSTAR heeft een verandering ondergaan. Tegenwoordig hanteren de professionals en de amateurs elk hun eigen vierjaarlijkse cyclus. Volgend jaar zijn de amateurs aan de beurt om, onder de originele naam, van Engeland naar Amerika te racen. In mei van dit jaar starten de racekanonnen voor hun wedstrijd, die dit keer als Artemis Transat door het leven gaat.

Voor de schippers van de deelnemende Open 60’s is een hoge klassering in Boston niet de enige inzet. Voor hen betekent de Artemis Transat ook een kans op kwalificatie voor de Vendée Globe, de meest prestigieuze rond-de-wereld race die in november start.

De zestien deelnemende Open 60’s - veelal pas gebouwd - doen in weinig meer denken aan de boten waarmee Blondie Hasler en Francis Chichester in 1960 om de overwinning in de allereerste OSTAR streden. Maar toch zullen ook de coryfeeën van vandaag zich net als de pioniers van 48 jaar geleden, herkennen in de eenzame strijd foto: (c) DPPI/theartemistransat.com met de elementen en zichzelf’ Het is die uitdaging waar ook Loïck Peyron met zijn splinternieuwe Gitana 80 voor staat (foto links).

53

Leer de Noordzee kennen De Noordzee is meer dan een plas zout water. Het is een leefgebied met een grote verscheidenheid aan flora en fauna. Het is ook een economisch terrein met vele gebruikers en dito belangen. En voor de zoute zeilers is het een machtige speeltuin. Stichting de Noordzee probeert de Noordzee voortdurend onder ieders aandacht te brengen, om de interesse voor de zee te vergroten. De Stichting stelt problemen aan de kaak en draagt oplossingen aan. Het boek Noordzeegezichten telt zeven hoofdstukken, waarin steeds een thema centraal staat. Talloze foto's maken het beeld compleet. Een alleraardigste uitgave waarmee je deze bijzondere zee beter leert kennen. Vierkant van vorm, met slappe kaft, 80 pagina's dik; lekker om straks op vakantie in de kuip door te snuffelen. Stichting de Noordzee / Uitgeverij Holandia. ISBN 978 90 6410 460 2. Prijs 11,50 euro.

Werkelijk alles over zeilen Uitputtend en omvangrijk. Deze kwalificatie is van toepassing op het boek Het nieuwe complete Zeilhandboek. Het Engelse origineel is van Steve Sleight en stamt uit 2005. Het 450 pagina's tellende boek is opgebouwd uit de volgende onderdelen: Eerste beginselen, Zeilen met open boten, Zeilen voor gevorderden, Toerzeilen (het langste hoofdstuk), Navigatie, Het weer, Bootonderhoud, Veiligheid op zee. Ook is een verklarende woordenlijst opgenomen. Kortom, werkelijk alles over zeilen. Het boek is bij de tijd, zo wordt bijvoorbeeld het zeilen met asymmetrische spinnakers uit de doeken gedaan. Heel veel foto's en verhelderende tekeningen voorkomen dat de inhoud droge kost wordt. Er is altijd wel een minpunt aan te voeren: het is logischerwijs nogal Engels georienteerd. Maar je krijgt beslist veel waar voor je geld als je dit boek koopt. Heerlijk om, al verwaaid liggend, in te grasduinen. Het nieuwe complete Zeilhandboek. Uitgeverij De Alk & Heijnen Watersport, ISBN 97890 5961 057 6. Prijs 39,90 euro.

54

Zilte boeken Drie maal boordboek Over deze serie naslagwerken is goed nagedacht. De praktische boeken zijn uitgevoerd als ringband, zodat ze altijd open blijven liggen. Dat ze bedoeld zijn voor gebruik aan boord blijkt uit het waterafstotende papier.

Knopen en steken behandeld 38 knopen. Het boek staat vol met duidelijke foto's, waarmee stap voor stap wordt getoond hoe je een knoop maakt. Het werkt, want het lukt me nu eindelijk om eens de Spaanse paalsteek te maken, een prachtknoop. Handig is dat de knopen zijn gerubriceerd naar toepassing. Het boek is bedoeld voor volwassenen, maar is ook prima geschikt om kinderen op een regenachtige middag te vermaken.

Scheepsdiesel (door Hans Donat) gaat over een complexer onderwerp.

Het valt niet mee om de scheepsmotor in 24 pagina's te behandelen. Met duidelijke illustraties lukt het toch om de werking van een diesel voor een leek begrijpelijk te maken. Per onderwerp worden in een apart kader de storingsmogelijkheden aangegeven, met daarbij natuurlijk aanwijzingen om de storing op te heffen. Het geplastificeerde papier kan probleemloos met olie besmeurde vingers worden omgeslagen.

Noodprocedures voor jachten (door Jimmy Lengkeek) moet je eigenlijk al gelezen hebben voordat je het nodig hebt. Het boek behandelt reisvoorbereiding en noodprocedures. Met watervaste viltstift kun je de eigen scheepsgegevens noteren, zodat die in geval van nood snel bij de hand zijn. Ook het vaste stramien van nood- en veiligheidsprocedures komt uitgebreid aan bod. De volgens SOLAS V verplichte signalenkaart is opgenomen in deze uitgave.

De serie boordboeken wordt uitgegeven door De Alk & Heijnen. De prijs is 14,90 euro per boek.

55

Zilte boeken Een nieuwe klassieker Rond de Wereld met een Glimlach vertelt het verhaal van Cees en Karola de Reus, gewone zeilers met een gewone boot die in een paar jaar rond de wereld zeilden. Hoewel het aantal zeilers dat zoiets doet, flink is toegenomen, verschijnen er de laatste jaren vreemd genoeg nauwelijks Nederlandstalige boeken over zo'n droomreis. En ook met dit boek ging het bijna mis. Geen enkele uitgever zag er iets in.

Een boek waarvan de auteur zich al in de titel grappig verklaart en dat bovendien in eigen beheer werd gedrukt, heeft de schijn tegen. De scepsis waarmee we aan het eerste hoofdstuk begonnen, maakte echter al snel plaats voor het gevoel dat die reguliere uitgevers een inspirerend zeilverhaal hebben gemist dat op een aantrekkelijke manier wordt verteld.

Cees de Reus trapte niet in de val van het chronologisch verslag dat zich driehonderd pagina’s lang van ankerplaats naar jachthaven voortsleept. In plaats daarvan flitst de lezer met veel vaart over de wereld. Oceanen worden in drie zinnen overgestoken, terwijl smakelijke anekdotes volop de ruimte krijgen. En dat alles opgeschreven met een mix van humor, relativering en verwondering over de wereld en zichzelf. Maar ook met zo’n aanstekelijk enthousiasme dat je de zin om zelf te willen vertrekken onmogelijk kunt onderdrukken.

Met een glimlach rond de wereld zal geen literaire prijzen winnen, maar gaat zonder twijfel heel wat ander zeilers stimuleren om ook hun grenzen te verleggen. En daarmee verdient Cees de Reus wat ons betreft een plek naast Bertus Zijdenbosch, Herman Janssen, de Hoekmeijers en de Honings.

Rond de Wereld met een glimlach kost 30 euro en is uitsluitend te koop op de website: www.rond-de-wereld.com

56

ZILTE KLIKS

Olav Cox Zeiljachtexpertise

Nieuw vaarwater met je eigen jacht?

Met OCEANPEOPLE kom je verder!

â‚Ź125

Wifistick Marine Communication Specialists

IN de boot toegang tot WiFi hotspots

30 minuten gratis online in 52 jachthavens voor de eerste 1000 Zilt-lezers.

57

58

foto: Š Sjors van der Woerd

Zilte Zintuigen Hoe ruikt de zee? Hoe voelt een storm? Hoe klinkt een windstilte? Zelfs in onze multimediale wereld zijn er nog talloze schijnbaar onmogelijk te beantwoorden vragen. Maar dat weerhoudt ons er niet van naar antwoorden op zoek te gaan. Zintuigen in twee dimensies...

Tropische bui Onbarmhartige staat de Caribische zon hoog aan de hemel. Dan verschijnen de eerste donkere wolken. Even later klettert de regen op het dek in hoeveelheden waar je thuis een week over doet. Tien minuten duurt het.

Dan herinnert alleen de damp nog aan de tropische bui. Sjors van der Woerd maakte de foto ergens op de Britse Maagdeneilanden.

59

Brons op EK Yngling Renee Groeneveld, Annemieke Bes en Merel Witteveen hebben begin april brons veroverd op het Open Europees Kampioenschap Yngling in het Spaanse Blanes. De titel ging naar de Engelse tweevoudige

wereldkampioenen Ayton, Wilson en Webb. Het Amerikaanse team werd tweede. Mandy Mulder/Brechtje van der Werf/Floortje Hendriksen zeilden naar de 4e plaats. Daarmee revancheerden de Nederlandse zeilsters zich voor de tegenvallende resultaten op het WK eerder dit jaar. De derde Nederlandse boot, gestuurd door invaller Marion Kooistra, eindigde als 16 in het eindklassement.

Het was in de slotrace een close finish met slechts enkele meters verschil tussen de top vier-boten. Stuurvrouw Renee Groeneveld (21) zeilde dit keer met de ervaren Annemieke Bes (30) op de middenpositie en nieuwkomer in de Yngling Merel Witteveen (22) als voordekker.

Bes werd in 2000 4e op de Olympische Spelen van Athene. Witteveen komt uit het Volvo Talent Plan en vervangt de vorig jaar gestopte Petronella de Jong. De serie van team Groeneveld op het EK: 13-4-2-4-19-17-5-6-5-8-4 /57 pnt.

Foto Francois Richard/Watersportverbond

60

In de wind 1250 Waterscouts zeilen 33ste Kaagcup Als er ergens een grote groep zeilliefhebbers wordt gekweekt, dan is het wel bij de Waterscouts, voorheen de Zeeverkenners. Dat het om een gigagrote club gaat, blijkt wel uit de 33e Scouting Kaagcup op 2 en 3 mei (na Hemelvaart). Hieraan doen circa 1250 waterscouts -jongens en meisjes van 10 tot 21 jaar- mee, in 290 boten! De Kaagcup is de grootse zeilwedstrijd voor waterscouts in Nederland. De zeilers varen in de bekende Lelievletten of Lelieschouwen. De beste zeilers mogen na de zomervakantie meedoen aan de Landelijke Scouting Zeilwedstrijden bij Harderwijk.

De Scouting Kaagcup Zeilwedstrijden worden al sinds 1976 in zijn huidige opzet gehouden. Lokatie: het Boterhuiseiland aan de Zijldijk bij Leiden. www. kaagcup.scouting.nl en wwww. ra4.nl

Nationale Reddingbootdag op zaterdag 26 april 2008 Als blijk van waardering voor de Redders aan de Wal trekken de KNRMbemanningen ĂŠĂŠn dag per jaar alle registers open. Zaterdag 26 april is het weer zover. Ronkende motoren aan de steiger, rijen overlevingspakken in het boothuis, een plekje naast de schipper, een praatje met een echte redder of onvergetelijk fotomoment van de kleine op de reddingboot. Een belevenis! De volgende stations hebben hun deuren geopend: Cadzand, Breskens, Westkapelle, Veere, Noordland-Burghsluis, Ouddorp, Stellendam, Hoek van Holland, Ter Heijde, Scheveningen, Katwijk aan Zee, Noordwijk aan Zee, Zandvoort, IJmuiden, Wijk aan Zee, Egmond aan Zee, Petten, Callantsoog, Den Helder, Oudeschild, de Cocksdorp, Vlieland, Terschelling, Ameland, Schiermonnikoog, Eemshaven, Lauwersoog, Harlingen, Hindeloopen, Lemmer, Urk, Elburg, Huizen, Marken, Enkhuizen en Den Oever. Zie ook www.knrm.nl

61

Nogmaals Getij Leuk artikel over het getij, schrijft Maarten Hoekstra: maar het allermooiste aan www.getij.nl hebben jullie toch vergeten te melden. Onder het kopje ‘astroinformatie in agenda’ vind je de mogelijkheid om de data te importeren in een computeragenda zoals bijvoorbeeld Outlook. Als je de gegevens daarna synchroniseert met een PDA of een PDA-achtige telefoon, heb je het altijd bij de hand. Ik laad de info steeds in januari voor het komende jaar voor diverse havens (het bestand moet wel per haven aangemaakt worden). Ik gebruik het nu drie jaar in combinatie met een Palm Pilot professional en een Nokia telefoon en het werkt absoluut probleemloos.

Ook Mertine Middelkoop heeft het getij graag bij de hand zonder haar notebook op te hoeven starten. Voor haar Treo van Palm gebruikt ze al een paar jaar het programma Tidetool dat je gratis downloadt via: http://www.toolworks.com/bilofsky/tidetool/ Overigens gebruikt Tidetool dezelfde databron als het besproken computerprogramma WxTide en kunnen de berekeningen wel eens een kwartiertje afwijken van de werkelijkheid.

Zonder daar zelf ervaring mee te hebben, vond Mertine ook nog een oplossing voor PDA’s die met het Microsoft Mobile systeem werken. Voor drie tientjes kunnen die via http://80.189.103.220/default.htm?navstation het programma Navstation downloaden.

62

In de wind Zeiler overlijdt na onderkoeling Onderkoeling is voor drenkelingen een levensgevaarlijk risico. Dat werd op 12 april weer pijnlijk duidelijk. Een zeiler viel tijdens het zeil zetten overboord van een 6 meter jacht. Hij en zijn maat waren op weg van Enkhuizen naar Stavoren. De man droeg een opblaasbaar vest, dat goed werkte. Zijn maat wist met de boot bij de drenkeling te komen en probeerde hem aan boord te krijgen. Dat lukte echter niet; het schip had geen zwemtrap. Na minutenlange pogingen besloot de overgebleven opvarende alarm te slaan via zijn mobieltje.

De positie van zowel het zeiljacht als de man in het water waren niet duidelijk en daarom werd een grootscheepse zoekactie op touw gezet.

Naast de Watersport en de Rien Verloop van KNRM station Enkhuizen, werden ook de Bernadine (Medemblik), 't Span (Andijk), de P85 en P175 van de waterpolitie Enkhuizen en een helikopter van de Kustwacht gealarmeerd. Het zeiljacht werd snel gevonden en na circa een uur vond de bemanning van de P175 ook de drenkeling, in onderkoelde toestand.

Direct werd begonnen met reanimatie. In Enkhuizen nam ambulancepersoneel dit over. Met een traumahelikopoter werd het slachtoffer overgebracht naar het ziekenhuis, waar hij later overleed.

Lopen, kanoĂŤn, fietsen en zeilen Alleen maar zeilen is ook zo wat...

WSV Hoorn, WSV Flevomare en WSV Almere-Haven pakken het completer aan. Al vier jaar organiseren zij het Multisportspektakel. Een wedstrijd waarin je naast zeilen moet lopen, kanoĂŤn en fietsen. Kijk, da's nog eens het betere zweten. Het Multisportspektakel staat op 23 en 24 mei op de agenda. Een goede training ook voor de Schuttevaerrace.

Zie www. multisportspektakel.nl

63

foto: (c) Yvonne Ransijn

Maak kennis met de 12-voetsjol De 12 voetsjol, een ontwerp van de Engelsman George Cockshott, dateert van 1913(!). In 1914 werd de boot wedstrijdklasse in Nederland. Van 1920 tot en met 1928 was de jol zelfs een olympische klasse. Voor de klasseorganisatie reden genoeg om in dit olympische jaar stil te staan bij dat verleden. Dat gebeurt tijdens het Pinksterweekeinde (10-12 mei) wanneer

64

In de wind

de jollen voor de veertigste maal te gast zijn bij de Koninklijke Watersport Vereniging De Kaag. Wie belangstelling heeft kan daar komen kennismaken met de 12-voetsjol. Er worden ook twee nieuwe boten gedoopt waarmee het aantal geregistreerde boten op 860 komt.

Zie verder: www. twaalfvoetsjollenclub.nl

65

Deze rubriek wordt samengesteld uit door leveranciers opgestuurde informatie en productnieuws dat we zelf op het spoor kwamen. De selectie wordt uitsluitend door de redactie gemaakt en is niet door producenten be誰nvloed.

Boot met X-factor Het verbaasde de oprichters van Fun4Sail dat de in Zuid-Afrika gebouwde Rebel, een snelle open tweemansboot, niet doorbrak in de Benelux. De Rebel wordt door G-Force Yachts gebouwd met hypermoderne technieken. Dat levert een sterke en lichte romp op. Het startmodel Fire wordt geleverd met alleen een fok en grootzeil en is bedoeld om minder ervaren zeilers met de boot vertrouwd te maken. Daarna kan de boot worden uitgebouwd tot de Radical. De extra boegspriet en gennaker maken van de Rebel een rappe racer die snelheden tot 20 knopen haalt.

De eerste containers met Rebels zijn inmiddels uit Zuid-Afrika aangekomen.

Voor een demonstratie komt de importeur graag met een Rebel bij je langs om je de kick van snelheid te laten beleven.

Fun4sail biedt naast de Rebel ook de overige schepen van G-Force Yachts aan. Het gaat hierom de X-Treme 25 en de X-Treme 37. www. Fun4sail.com

66

Zilte Spullen Toeren met uitzicht Sinds maart liggen bij ComfortSail in Makkum twee comfortabele toerboten klaar voor een proefvaart. En zo'n proefvaart kan ook bij slecht weer zonder problemen doorgaan, want de 35DS en de 40DS van de Turkse werf EgeYat zijn beide deksalonjachten,

waarop het ook in de regen goed toeven is. Zittend in de verhoogde zithoek is er vrij uitzicht naar buiten, wat zowel onder zeil als in de haven erg prettig is. De boten van EgeYat zijn pure toerschepen. Standaard worden ze geleverd met zowel rolgrootzeil als rolgenua. Ook walstroom, acculader en elektrische ankerlier horen tot het standaardpakket. De werf bouwt de boten af met merken als Yanmar, Harken, Z-Spars/SeldĂŠn, UK-Sails en Raymarine. De importeur meldt dat de boten een hoog snelheidspotentieel hebben. Als je dat zelf een keer wlit proberen, dan kan dat door de boot mee te nemen op vakantie. Zowel de 35DS als de 40DS zijn vanuit Makkum te huur, met of zonder schipper. www. comfortsail.nl

67

68

foto: Š Fred van der Have

Zilte Wereld

Struikelen over kokosnoten Lorie en Fred van der Have zeilen met hun Kind of Blue op een relaxte manier om de wereld. Op de Seychellen liggen ze voor anker bij Ile Curieuse. Fred: 'Veel van de honderden kleine stranden op deze eilanden zijn alleen per bijboot bereikbaar. Struikelend over de kokosnoten blijf ik hier foto's schieten.'

69

Zolang het leuk is Tijdens een vakantie in Vietnam nemen Lorie en Fred van der Have het besluit om de wereld rond te trekken. Een bus of vrachtwagen zal aanvankelijk het vervoermiddel en onderkomen zijn, maar tijdens een zeildagje met de zaak komen ze op het idee om zeilend op pad te gaan.

Geen logische keus, want beiden kunnen niet zeilen. Ze starten direct met een cursus Vaarbewijs 1 en 2, Kustnavigatie, Marcom A en EHBO. Na al die cursussen moeten ze nog steeds leren zeilen. Daarvoor kopen kopen Lorie en Fred een J22. Van deze sportieve boot hebben ze maar kort plezier, want in datzelfde jaar vallen ze op een aluminium Van de Stadt Madeira die net van een wereldreis is gekomen. Lorie: “Het is een juweel van een schip en al perfect uitgerust voor de geplande reis om de wereld. We veranderen alleen de naam, want Adios Labor (vaarwel werk) vinden we iets te aanstootgevend. We herdopen de boot in Kind of Blue, naar het mooiste album van Miles Davis.�

In 2007 verkopen de nieuwbakken zeilers hun huis om in juli dat jaar de haven van Scheveningen uit te zeilen.

Een ontspannen wereldomzeiling is het plan, zonder vaste tijdschema's. Wegblijven zolang het leuk is, ze hopen het toch zeker een jaar op tien uit te houden. Via de Middelllandse Zee en de Rode is de Kind of Blue inmiddels aangekomen op de Seycellen.

Als we de ingestuurde foto's bekijken lijkt de reis van Lorie en Fred uit louter hoogtepunten te bestaan. Zo tien jaar doorgaan lijkt ons geen enkel probleem.

70

Zilte Wereld Zoom in op een desolate ankerplek in PatagoniÍ of een tropische baai in de Pacific en zie welke boten daar in een droomdecor liggen. Of tik de naam in van de boot die vorig jaar nog naast je in de marina lag en nu onderweg is naar de zon. Met een muisklik ga je door naar de website van de wereldzeiler om de laatste logboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende foto’s te zien.

Google Earth In Zilte Wereld is slechts ruimte voor een deel van de wereldkaart. Door op de punaise in de kaart te klikken open je alle posities in Google Earth.

Staat Google Earth nog niet op je computer, dan kun je het gratis downloaden.

Geef je positie door Alle zeilers die Nederland voor een jaar of langer achter zich laten kunnen een plek krijgen op de Zilte Wereldkaart. Mail daarvoor je positie naar ziltewereld@ziltmagazine.com. In de pop-up bij de positie is ook plaats voor een of twee korte zinnen over jezelf, je boot of de plek waar je bent.

Een link naar je eigen website past daar ook in. De positie en begeleidende tekst veranderen elke maand.

Seychellen

71

Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voor het komende weekend wordt. Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarna op je eigen vaarwater in de kaart hieronder.

Waddenzee

IJsselmeer Noordzee kust

Zeeuwse Delta

Vrijdag

Klik op een zeilgebied voor een gedetailleerde 3-daagse prognose...

Zaterdag

72

Zondag

Weer & Wind Weerbericht voor 25, 26 en 27 april 2008

video

Prachtig weekend voor de boeg De drukverdeling op de weerkaarten is weer genormaliseerd. Lagedrukgebieden op de oceaan en een hoog ten zuiden van ons land zorgen ervoor dat de schrale oostenwind is verdwenen.

Vrijdagmiddag+36: boven Frankrijk bevindt zich een omvangrijk hogedrukgebied, dat bij ons voor rustig voorjaarsweer zorgt. De wind is westelijk met 10-15 knopen.

Zaterdagmiddag +60: het hoog is opgeschoven naar Duitsland waardoor de wind met 10-15 knopen is gekrompen naar het zuiden. Met flink wat zon is het een prima dag. Boven de Britse Eilanden is een frontale zone aangekomen.

Zondagmiddag +84: het hoog is inmiddels boven Rusland gearriveerd, waardoor de storing vanuit het westen dichterbij kon komen. De wind komt met 15-20 knopen uit het zuidwesten. Op het naderende koufront neemt de bewolking toe en valt er later in de avond neerslag.

Na het weekend maakt de warme lucht plaats voor koele oceaanlucht met af en toe neerslag.

Het Zilt weerbericht wordt verzorgd door NIMOS Meteotraining www. nimosmeteo.nl

73

bemanning

De bemanning van Zilt Magazine bestaat uit:

Zilt

25/2008

Ruud Kattenberg

Sjors van der Woerd

Laurens van Zijp

Michiel Scholtes

Henk Huizinga

Jimmy Lengkeek

Pieter Nijdeken

van der Weerdt

Robert

en vele opstappers

Aan de kajuittafel Onze manier van werken is even onconventioneel als Zilt zelf.

Verwacht ons daarom niet in een spectaculair kantoor. We zijn het liefst aan boord, op het water of onderweg naar een goed verhaal.

De redactievergadering houden we aan wisselende kajuit- en keukentafels en verder zijn we uitgerust met e-mail, chat en Skype.

De beste manier om ons te bereiken, is een e-mail te sturen aan: redactie@ziltmagazine.nl

De inhoud van Zilt Magazine mag op geen enkele wijze worden overgenomen zonder schriftelijke toestemming van de makers. De uitgever kan niet aansprakelijk worden gesteld voor fouten in deze publicatie.

74

Zilt Zoekt Zeilers Abonneer je nu en ontvang gratis: -elke week het zeilersweerbericht -elke maand Zilt Magazine

S u r f n a a r w w w. z i l t m a g a z i n e . n l en vul je e-mailadres in of klik hier om Zilt naar een zeilvriend te sturen

75