Zilt 27

Z

ilt

MAGAZINE VOOR ZEILERS

27 - 26 juni 2008

foto: Š Ruud Kattenberg

nummer

Olympische ontwerpen ontleed --- Verrassende charter: scharrelen tussen scheren --- Fout hout raakt op --- Buienradar: wat zie je wel en niet? --- Onthaasten op het Wad --- Close encounter met bultruggen!

dit is zilt...

Houten Principes

Z Z

ilt ilt

27/2008 1/2007

Iedereen in onze kennissenkring scheidt keurig zijn wijnflessen van de avocadoschillen. Vrijwel allemaal laten ze verantwoorde elektriciteit uit het stopcontact stromen, hebben ze zuinige ledverlichting in de tuin en al geruime tijd is Al Gore's verontwaardiging een bindende factor op verjaardagen en feestjes. Niets bijzonders, zul je waarschijnlijk denken. Want de kans dat natuur, klimaat en milieu ook jouw vrienden en bekenden na aan het hart liggen, is groot. Vind tegenwoordig nog maar eens iemand die daar niet mee begaan is.

Nog niet zo lang geleden had een van onze vrienden een flinke plank nodig voor zijn boot. Dat stuk hout bleek er te zijn in twee soorten. Uiterlijk verschilden ze in niets van elkaar. Toch moest voor de ene honderden euro's meer worden betaald dan voor de andere. Alleen maar omdat de boom die er voor sneuvelde niet in een tropisch regenwoud stond dat nietsontziend werd platgewalst.

De boot waar de plank voor bedoeld was, is een eenvoudig jacht en zijn eigenaar is niet welgesteld. De voortdurende strijd tegen Eenhoorn´s roest, houtrot en weigerachtige motor voert hij vooral met zorg en

2

toewijding. En toch vertelde hij de stomverbaasde timmerman te kiezen voor de duurste plank van de twee.

Op pagina 42 laat Michiel Scholtes je delen in zijn overwegingen. En onderzoekt hij hoe grotere jachtbouwers met internationale opdrachtgevers over het onderwerp denken. Vol optimisme begon hij eraan. Zo'n paar procent extra kon toch nooit teveel betaald zijn voor een goed geweten? De praktijk bleek een heel andere.

Niet dat die grote botenwerven zelf de allerlaatste teakboom willen omhakken, het is de concurrentiepositie of de klant die ze daartoe dwingt, zo legden ze uit.

En dan begrijpen wij het even niet meer. Want het kan toch niet zo zijn dat de openlijk beleden solidariteit met de aarde en zijn bewoners eindigt als je die niet voor een paar tientjes aan Greenpeace kunt afkopen?

Of ken jij wel zo’n zeiler?

Zilt

27/2008

3

4

foto: Š Gerben Vet

Bureaublad

Zon, wind, azuurblauw water en een zeiltje in de verte, DOWNLOAD wie droomt daar nu niet graag bij weg.?Met het uitzicht op deze schitterende Turkse baai, probeert Gerben Vet je de komende maand af en toe van je werk te houden.

5

in deze zilt...

Zilt

2

Houten Principes - Een overpeinzing van de Zilt-

4

Download - Je zilte scherm voor de komende vier

8

Zilt Gesprek - Met bondscoach Jaap Zielhuis.

10

bemanning

weken.

Scharrelen tussen Scheren - Verrassend charteren in Zweden.

22

Bultruggedartel - Een close encounter.

24

In de Wind - Welwillende bui helpt Alfa Romeo.

26

Van stokoud tot hypermodern - Olympische ontwerpen ontleed.

38

Agenda - Weer of geen weer, er is van alles te doen.

40

Zilte Zintuigen - Horen, ruiken, voelen in 2 dimensies.

42

Fout Hout raakt op - Over plunderhout en alternatieven.

27/2008

6

48

Snel om Noord Holland - Gunstige wind,

50

Buienradar - Over wat je wel en niet ziet..

54

Een Rectificatie

56

Aangewaaid - Van Sprinta’s en cats tot vliegboten.

64

Zwitserlevengewoel - Een roerig Rondje Texel.

66

Onthaasten - ‘Back to basics’ op het Wad.

72

Zilte Spullen - Nieuws uit de markt.

76

Hardloper - Puma op weg naar Volvo Ocean Race.

82

Weer en Wind - Zilt’s zeilersweerbericht.

84

Bemanning - Zij maken Zilt..

snel thuis.

Zilt

27/2008

7

foto: Š Richard Langdon/Watersportverbond

'Elke dag beter worden...'

8

Zilt gesprek: Laurens van Zijp Het traject Athene-Qingdao is bijna bewandeld. Nog een paar weken...

Bondscoach Jaap Zielhuis maakt zich op voor de eindsprint van deze olympiade 2004-2008. Op 18 juni gaf hij een persconferentie, vlak voordat een deel van zijn kernploeg naar China vertrok voor een laatste trainingssessie.

Over verandering na 2004 'Na Athene moest het roer om. We wilden een grote stap maken naar professionalisering. Fulltime projecten met fulltime coaches.'

Over versmalling 'Het gevolg van professionalisering is versmalling. We gaan alleen voor klassen waarin kans is op een top 3 klassering op EK's, WK's en de Spelen.'

Over resultaten 'De wereldkampioenschappen 2007 in Cascais was ons beste WK ooit.

Daarna ging alle focus op China.'

Over het Yngling-project 'In de Yngling bepaalt de coach wie met wie zeilt. De aanpak is een breuk met het verleden. Maar je leert heel snel heel veel.'

Over de Tornado 'Het Tornadoteam zit niet in de kernploeg. Mitch en Pim volgen hun eigen traject, maar we ondersteunen ze wel.'

Over de kansen op de Spelen 'We hebben geleerd ons niet vast te laten pinnen op het aantal medailles. Elke dag een beetje beter worden, nog harder varen, daar zijn we vier jaar mee bezig geweest.'

Klik hier en luister naar het Zilt-gesprek

9

Scharrelen tussen De populariteit van het huren van een zeiljacht in het buitenland is goed te verklaren. Het stelt je immers in staat om een bijzonder zeilgebied te verkennen dat buiten de vakantie-actieradius van je eigen boot valt. Bij de mogelijke bestemmingen denk je bijna als vanzelf aan exotische namen; het Caribisch gebied, de Middellandse Zee, misschien zelfs de Seychellen of Maldiven. Zilt ontdekte dat er ook dichterbij huis veel valt te verkennen.

Een impressie van zeilen aan de Zweedse Westkust.

foto: Š Ruud Kattenberg

Tekst en foto’s Ruud Kattenberg

10

n Scheren

11

en junidag aan de Zweedse westkust begint als de vorige nog maar net is geëindigd. Na slechts een paar uur duisternis laat de zon zich al weer vroeg zien. De lokale zeilers met wie we de overnachtingsplek bij Kälkeron delen, laten hun ritme er niet door verstoren. Pas na negenen schuiven de eerste luiken open voor een rustig ontbijt in de kuip en een bad in het kristalheldere water.

foto’s: © Ruud Kattenberg

E

Voor de bedrijvigheid die een Nederlandse jachthaven in de ochtenduren kenmerkt, is dan ook weinig reden. Het nagenoeg getijloze water dwingt niet tot een strakke vertrektijd. Bovendien ligt een volgende schilderachtige bestemming nooit ver weg en kun je tot vrijwel middernacht nog bij daglicht aanleggen. En bezorgdheid dat de laatste plek bezet is, is al helemaal een onbekend fenomeen. Zelfs vandaag, op de nationale feestdag, zijn de boten op deze populaire bestemming op de vingers van een hand te tellen. 'Druk' is hier nog altijd het begrip dat het bij ons in de jaren zestig was.

12

Ongerept Een dag eerder maken we voor het eerst kennis met het eilandenrijk dat zich uitstrekt van Gothenburg tot de Noorse grens. Bohuslän, noemen de Zweden het. In Nederland staat het gebied vooral bekend als de 'Scherenkust'.

We stappen in het haventje van Björkö aan boord. Met zo'n 25 graden en net voldoende wind om de zeilen te vullen, is het fantastisch zeilweer. Niet ongewoon voor de zomermaanden, verzekert schipper Martin ons. Het Zweedse zeilseizoen mag dan kort zijn, van half mei tot half september doet het weer zeker niet onder voor een gemiddelde Nederlandse zomer.

Als de zeilen zijn gehesen, zoeken we behoedzaam een weg door het labyrint van kale lage rotsen. Het moeten er vele honderden zijn.

Variërend van een geïsoleerde steenklomp tot kleine bewoonde en onbewoonde eilanden. De lichtgekleurde rotsen zijn ruig en vrijwel onbegroeid.

13

foto: Š Ruud Kattenberg

Afgezien van het diepblauwe water, zorgen alleen de pasteltinten en het dieprood van de houten huizen voor accent. Maar dat gebeurt op zo'n natuurlijke manier dat ze het ongerepte decor eerder versterken dan verstoren. De eilanden zijn erg geliefd bij de inwoners van Gothenburg, velen hebben er een vakantiewoning. Maar ondanks de druk van die

14

populariteit zijn Zweden zuinig op hun land. Alles lijkt in dienst van het landschap te staan. Hoogspanningsmasten en windmolens zijn opvallend afwezig en de enige hoogbouw bestaat uit huizen met twee verdiepingen.

Naar het equivalent van 'horizonvervuiling' hoef je in het Zweedse woordenboek dus niet te zoeken.

15

foto’s: Š Ruud Kattenberg

Opletten Hoewel we rekenden op een bezeilde koers, moeten we toch talloze malen overstag. Met deze hoge temperaturen wint de zeewind het van de weersverwachting en bovendien heeft elk eiland zijn eigen effect op de wind.

Het kruisen stelt nog hogere eisen aan de navigatie dan dit vaargebied normaal al doet. Wie rekent op de Nederlandse gewoonte om zelfs het geringste onderwaterobstakel uitbundig te markeren, komt snel bedrogen uit. De rotsen zijn nooit ver weg, ook als je ze niet ziet. Nee, dit is geen vaargebied voor watjes. En zeilers die bij de cursus kustnavigatie niet goed opletten, hebben hier al helemaal weinig te zoeken.

Het grootste risico is zonder twijfel dat je je oriĂŤntatie verliest. Alles lijkt op elkaar en tijd om GPS-posities in de kaart te tekenen is er meestal niet. Als je dus niet over een elektronische kaart in de kuip beschikt, kun je maar beter een van de bemanningsleden tot permanente plotter benoemen. Met een vinger als cursor in de, overigens zeer gedetailleerde, zeekaart.

16

Het rijk alleen Af en toe zien we een ander zeil en als je goed oplet zie je geregeld masten in verscholen baaitjes, net groot genoeg voor een of twee boten. Soms voor anker, dan weer gewoon langs een steile rotswand afgemeerd, goed beschut en met het rijk alleen. Als er om de hoek niet net zo'n unieke stek lag, zouden het jaloersmakende plekken zijn. Ook passeren we kleine jachthaventjes, meestal bij een paar huizen of een dorpje. Vaak is het niet meer dan een drijvende steiger met slechts een paar plaatsen. De Zweedse westkust is rustig zonder uitgestorven te zijn.

Zo koersen we langzaam naar het noorden. We zeilen langs Marstrand, het Cowes van het noorden en straks etappeplaats in de Volvo Ocean Race, en langs het eiland Orust, het centrum van de Zweedse jachtbouw. Vandaar dus dat onevenredig grote aantal splinternieuwe Hallberg Rassy's en Najad's die we tegenkomen. Dan kronkelt de route naar de open ruimte van het westen, dan weer naar de beslotenheid van de eilanden iets meer naar het oosten. Witte steenhopen markeren de smalle doorgangen tussen de eilanden. Slechts een enkele keer zien we echte betonning, maar dat is dan ook op een plek waar rood en groen nauwelijks een bootbreedte van elkaar liggen. Nog vijftien mijl naar onze overnachtingsplek.

17

foto: Š Ruud Kattenberg

Hameren We arriveren rond een uur of negen. Met een boot of zes is onze geplande overnachtingsplek behoorlijk vol, vindt de schipper. En op zijn favoriete plek langs de rotswand ligt al een ander jacht afgemeerd. Langszij? Wij zouden het niet durven vragen, maar de beoogde buurman nodigt ons met een weids gebaar uit. Als we maar onze eigen lijnen op de kant zetten.

18

Geroutineerd hamert Martin een paar stalen pennen in een barst boven op de rots. Achter hem wordt onze barbecue aangestoken.

Het duurt nog lang voor de zon ondergaat.

De volgende dag zal onze laatste aan boord zijn. Veel te kort in een gebied waar je gemakkelijk een zomer rond kunt scharrelen zonder twee keer op dezelfde plek te zijn geweest. Reden genoeg om nog eens terug te komen.

19

Zeilen in Zweden

foto’s: © Ruud Kattenberg

Ondanks de aantrekkelijkheid van de Zweedse Westkust heeft het charteren van zeiljachten er nog geen grote vlucht genomen. Dat het gebied daardoor niet echt is ingesteld op de chartergast, is eerder een voor- dan een nadeel. Ruimte is er in overvloed, zowel in jachthaventjes als in de vrije natuur en de Zweden zijn gastvrij en spreken bijna allemaal vloeiend Engels. Gevolg is wel dat je naar grote vloten splinternieuwe Bavaria's of Jeanneau's tevergeefs zult zoeken. In plaats daarvan bestaat het aanbod uit de eigen boten van lokale zeilers; een bonte verzameling karaktervolle schepen van elke maat en bouwjaar.

'Zeilen in Zweden' (www.zeileninzweden.nl) is de toepasselijke naam van een charterbedrijf van een Nederlands/ Zweeds echtpaar. Karin en Siart opereren vanaf het eiland Björkö, op een uurtje rijden van het vliegveld van Gothenburg. Hun programma varieert van boten met schipper, via trainingsweken en flottieljes tot boten die je helemaal zelfstandig vaart.

MEER INFORMATIE Charteren: www.zeileninzweden.nl Zweeds Verkeersbureau: www.visitsweden.com West Sweden Tourist Board: www.westsweden.com

20

ZILTE KLIKS

r van:

eu import

Nieuw vaarwater met je eigen jacht?

Met OCEANPEOPLE kom je verder!

Ervaar de vrijheid van draadloos internet in 52 havens

Olav Cox

Ga naar: www. hotspotsvankpn.com of bel 0900-46877687 (45 ct/gesprek)

Zeiljachtexpertise

Marine Communication Specialists

21

foto's Ward Ferdinandusse

Bultruggedartel

Henk Boersma chartert met de stalen 54-voeter Sarah W. Vorwerk al sinds jaar en dag vanuit het Argentijnse Ushuaia in de Antarctische contreien. Een machtig vaargebied. Ongeveer 3 mijl ten noordoosten van Lippmann Island, op 65.30S-64.15W, stuitte de bemanning op een nieuwsgierige bultrug. Dat gebeurt wel vaker op de reizen van de Sarah W. Opstapper Joris Goinggrijp trok de stoute schoenen en een duikpak aan en dook in het 1 graad warme water... Om vervolgens een hachelijk avontuur te beleven. Lees meer over zijn ervaring.

22

MEER FOTO’S 23

24

foto: Š Carlo Borlenghi/Rolex

Welwillende bui...

Nieuw-Zeelander Neville Crichton vestigt een nieuw record in de 243 mijl lange Giraglia Race met zijn 100-voeter Alfa Romeo.

Het record stond al op zijn naam, maar de nieuwe racer met kantelkiel heeft veel meer potentie dan de oude 90 voet lange Alfa Romeo, die nog een vaste kiel had. Vaak kenmerken windstiltes de vanuit St. Tropez gezeilde race. Dit jaar helpt deze dreigende bui om het traject in 18 uur en 3 minuten af te leggen, maar liefst 4 uur en 10 minuten sneller dan de toptijd uit 2003. Fotograaf Carlo Borlenghi maakte deze foto en leverde daarmee naar onze mening ook een absolute topprestatie.

25

van

tot

Stokoud Hype Op 8 augustus beginnen de Olympische Spelen in China.

Een bont samenraapsel van zwaardboten, highperformance dinghies, een cat, een plank en kielboten komen in Qingdao in actie. Wat zijn de kenmerken van deze ontwerpen? Zijn ze nog wel bij de tijd?

Of zijn ze juist tijdloos? Zilt legde het voor aan een man met kennis van zaken: dr. ir. John Stavenuiter, behalve maritiem ingenieur ook nog oud-olympiĂŤr. Lees zijn citaten en beluister zijn commentaar...

foto: Š Richard Langdon/Watersportverbond

Samenstelling: Laurens van Zijp

De wereldzeilbond ISAF stelt voor elke olympiade 'zeildisciplines' vast.

Vervolgens kiest de bond bij elke discipline een boot. Een ingewikkeld proces waarin tal van critieria meespelen. Een olympische boot moet wereldwijd verspreid zijn, moet een eenheidsklasse zijn, plus: redelijk betaalbaar.

Daarnaast spelen nog andere overwegingen een rol: zo werd de 49er vooral gekozen om een meer dynamische uitstraling aan het zeilen toe te voegen die voor de televsie aantrekkelijk zou zijn. De verkiezing van de olympische klassen leidt steevast tot een pandemonium, waar de emoties hoog oplopen.

De hele catwereld bijvoorbeeld staat op zijn achterste benen, omdat de ISAF de catamaran zijn olympische status ontnam.

Wat opvalt is dat de meeste olympische klassen oud van ontwerp zijn. De stokoude Star spant de kroon. Die stamt uit 1911. De Finn is eind jaren veertig ontworpen en debuteerde op de Spelen van '52. De 470, Laser, Yngling zijn producten uit de jaren zestig. De Tornado is dat ook, maar die is rond 2000 drastisch gemodificeerd. Echt hypermodern zijn alleen de 49er en de RS:X.

26

ermodern

Eenheid is een belangrijk uitgangspunt voor de olympische klassen. Immers, het is wel zo eerlijk als de zeilers elkaar met gelijke wapens bestrijden.

Klassenregels moeten die eenheid bewaken. Bij de Laser zijn ze zeer strikt: alle materiaal is voorgeschreven. Voordeel: wereldwijd zijn de boten vrijwel gelijk en betaalbaar. Nadeel van die strenge voorschriften: weinig ruimte voor nieuwe ontwikkelingen, wat veroudering in de hand werkt. Ontwikkeling is er wel in klassen als de 470 en Finn; elke zeiler mag naar hartelust experimenteren, zolang dat binnen de klassenregels blijft. Mooi voorbeeld is de nieuwe boot van het 470-topteam De Koning/Berkhout. Daarin is nieuw materiaal van DSM verwerkt.

Oud of niet, de olympische vloot telt een reeks intrigerende ontwerpen. We belichten achtereenvolgens de 'standaard' zwaardboten: 470, Finn en Laser en de high perfomance klassen: 49er, Tornado en RS:X. Volgende keer kijken we naar de kielboten: Star en Yngling.

27

foto: Š Richard Langdon/Watersportverbond

Klik en luister

28

29

foto: Š Richard Langdon/Watersportverbond

Klik en luister

30

31

32

foto: Š Laurens van Zijp

Klik en luister

33

foto: Š Laurens van Zijp

Klik en luister

34

35

36

foto: Š Richard de Jonge

Klik en luister

37

29 juni-6 juli

38e SLAM Deltaweek, jachten, platbodems. www. deltaweek.nl

29 juni-6 juli

Rolex Commodore's Cup, Cowes, landenteams. www. rorc.org

4-5 juli

Nacht van Lelystad-Haven. Markermeer. www. wsvlelystadhaven.nl

4-6 juli

Sailwolde. www. sailwolde.nl

4-6 juli

NK Valk, Heeg. www. valkenklasse.nl

4-9 juli

51e Zuidlaardermeerweek. Eenheidsklassen. www. zvzuidlaardermeer.nl

5-6 juli

Jan Haringrace. Monnickendam. Platbodems. www. janharingrace.nl

5-6 juli

Vrijbuiterweekend, Loosdrecht. Eenheidsklassen. www. vrijbuiterweekend.nl

Evenement opgeven? Mail naar agenda@ziltmagazine.nl

38

Zeilagenda

11 juli

63e Schildweek. Schildmeer. Open eenheidsklassen. www. zvoss.nl

11-13 juli

Vlootdagen. Den Helder. www.marine.nl

12-16 juli

87e Kaagweek, Open eenheidsklassen. www.kwvdekaag.nl

12-16 juli

Skutsjesilen, Friesland. www. skutsjesilen.nl

20 - 26 juli

EK 29er, Medemblik, krzvhollandia.nl

25 - 27 juli

Loosdrechtweek. www.loosdrechtweek.nl

26 - 28 juli

ONK 12-voetsjol, Sneek. www.sneekweek.nl

26 juli-2 aug. IFKS skutjes. www. ifks.nl 27 juli

1 augustus EK Sharpie. WV Helius. www.sharpie.nl

30 juli-8 aug. WK Cadet, Medemblik, krzvhollandia.nl 2 - 7 augustus Sneekweek. www.sneekweek.nl

39

foto Š Sander van der Borch

Hard en nat Om pakkende zeilplaten te maken moet je niet bang zijn voor een beetje nattigheid. Dat is Sander van der Borch ook niet. Hij gebruikte wel wijselijk een waterdichte behuizing voor zijn camera toen hij plaatsnam op de trampoline van de Tornado van Carolijn Brouwer en Sebbe Godefroid.

Want het gaat hard en is nat op de olympische cat.

40

Zilte Zintuigen

41

foto: Š Michiel Scholtes

Fout Hout raakt op Volgens de FAO, de wereldvoedselorganisatie van de Verenigde Naties, verdwijnt er jaarlijks door houtkap een hoeveelheid tropisch regenwoud ter grootte van het oppervlak van Portugal, een slordige 8 miljoen hectare. Over de precieze cijfers steggelen milieuorganisaties en tegenstanders van handelbelemmerende regelgeving. Zeker is dat erosie, afname van de biodiversiteit, verdwijning van traditionele gemeenschappen en klimaatverandering er het gevolg van zijn. In sommige landen gaan kap en handel hand in hand met schending van mensenrechten en corruptie. De afnemers van al dat gekapte tropisch hout zijn wij, consumenten van houten tuinmeubelen, trapleuningen, deuren, kozijnen... de lijst is eindeloos.

Heel wat van het zeldzaamste en duurste hout gaat naar de jachtbouw, vooral Birmees teak en Afrikaans mahonie. Kappen we straks de laatste boom of laten we nog wat staan?

Wat Birmees teak betreft, de handel daarin heeft een knauw gekregen door het importverbod dat sinds februari 2008 van kracht is. Direct gevolg is dat een van de grotere houthandelaren met gevestigde belangen in Birma, Worldwood, niet langer aan elke werf levert. Met tekorten en groeiende belangstelling voor alternatieven tot gevolg...

42

tekst:: Michiel Scholtes

43

D

foto: Š WWF-Canon/Edward Parker

eze winter besloot ik het aftandse potdeksel van mijn boot te vernieuwen en werd zelf bescheiden afnemer van tropisch hardhout. Een ding stond vast: geen teak of ander plunderhout. Ik wilde hout uit een bos waarin beheerders uitsluitend de dikste bomen voor kap aanmerken, zo min mogelijk schade toebrengen aan het omringende bos, zorgen voor hun mensen en voor onmiddellijke heraanplant. Liefst van een Forest Stewardship Council-gecertificeerd bedrijf. Want FSC is het enige houtkeur waarvoor milieuorganisaties, mensenrechtenorganisaties en houthandelaren gezamenlijk garant staan en waaruit bedrijven zijn geknikkerd omdat ze hun certificering niet waard bleken. Een bedrijf krijgt het alleen als de hele lijn, van kaplocatie tot afnemer, is gecontroleerd (Chain of Custody-COC). Achter andere keuren staat alleen de houthandel (bijv. het Pan European Forest Certificat-PEFC) en/of de uitvoerende staat (bijv. het Malaysian Timber Certification Council-MTCC). Natuurlijk krijgt ook FSC kritiek, enerzijds van radicale milieuactivisten, anderzijds van houthandelaren.

Maar de vraag is of FSC (al) brandschoon moet zijn om steun te verdienen als het beste keur onder de zon.

Mijn leverancier keek bedenkelijk. Hij zou eens gaan bellen. FSC-teak bleek, zoals verwacht, niet te vinden. Na een paar dagen vond hij bij v.d. Berg in Zwolle een paar balken FSC Jatoba. Braziliaans hardhout. Wel duurder dan ongecertificeerd teak (!), maar verwerkbaar en mooi rossig. Vooruit dan maar, in de hoop dat geen plunderaar 'mijn boom' onder het oog van omgekochte en/of bedreigde toezichthouders tussen een partij verantwoord hout schoof.

Mijn zoektocht maakte me nieuwsgierig naar de opstelling van grote jachtwerven in Nederland. Nederlandse werven hebben internationaal een opmerkelijk aandeel in de luxe jachtbouw. Bieden ze klanten FSC-hout of andere alternatieven voor plunderhout? Eens bellen. Eerst naar Royal Huisman Shipyard, waar in jachten als Meteor en Gliss hele bomen en in een reuzin als Athena hele bossen verdwijnen. Na twee toezeggingen directeur E. van Hulst te mogen spreken, meldt zijn secretaresse dat Huisman geen pers te woord staat. De werf houdt haar houtminnende klanten blijkbaar graag uit de publicitaire wind. Andere werven antwoorden wel.

44

‘Enige zorg over het regenwoud zijn we bij klanten nog niet tegengekomen...’

Holland Jachtbouw meldt bij monde van Leen Hoogmoed dat er vooruitlopend op het Europese invoerverbod een grote partij Birmees teak is ingeslagen. Immers, er liggen getekende contracten voor mahonie en teak dekken en interieurs die pas over twee jaar gebouwd gaan worden. Opdrachtgevers zouden volgens Hoogmoed weinig begrip hebben voor het argument ‘Het was ineens op’. Wel wijst Holland Jachtbouw klanten op alternatieven voor teak, maar enige zorg over het regenwoud is Hoogmoed bij klanten nog niet tegengekomen.

Jongert, vertelt de woordvoerder, is voorzichtig proactief in het voorstellen van alternatieven voor tropisch hardhout. Maar er is volgens Jongert niet veel bewegingsruimte. Meestal kan de werf alleen blind ‘ja’ zeggen op specificaties van een architect of een projectbureau in de hoop de opdracht te krijgen, want anders doet een buitenlandse partij dat wel.

Hooguit doet de werf later voorstellen voor alternatief materiaal. Weinig klanten gaan daar op in. “Ik bouw een keer in mijn leven zo’n schip, dus doe ik het zoals ik het wil”, haalt de woordvoerder een klant aan. Wel neemt de vraag naar een ‘groen’ schip toe, een schip met meer leer en kunststoffen en zuiniger techniek. De woordvoerder hecht eraan om te melden dat het aandeel massief hout in een Jongert-interieur al voor 95% uit fineer bestaat en dat zijn teak dekdelen de afgelopen jaren steeds dunner zijn geworden.

Voor Tjerk Hutting van Hutting Jachten is de verkrijgbaarheid van mahonie en teak een grote zorg. Vooruitlopend op het invoerverbod van Birmees teak heeft ook zijn werf strategisch teak ingekocht, hij kan nog een paar jaar vooruit. Het bedrijf zoekt naarstig naar alternatieven, onder andere naar kunststof teakvervangers voor dekken. Volgens Hutting krijgt de klant steeds meer oog voor alternatieven. En hij hoopt dat de enorme teakplantages in Costa Rica op den duur soelaas zullen bieden.

45

Niet iedereen kocht op tijd 'strategisch' in. De heer A. de Bood van Conyplex (Contest) kreeg van Worldwood plotseling te horen dat het teak op was. Vervelend voor een werf met klanten die "allemaal gaan voor hoogblond teakfineer binnen en een teak dek buiten." Maar Contest maakt van de nood een deugd. "Ach,” zegt Bood, "we wilden het magazijn toch niet vol teak stoppen, de toekomst is aan alternatieven. Aan modernere design interieurs. Op onze nieuwe 40-voeter gaan we een kunststof dek leggen." Voor de overige teakbehoefte rekent hij op teak uit de buurlanden van Birma. Of dat wel eens uit Birma gesmokkeld hout zou kunnen zijn, kan hij niet controleren, maar hij gaat er niet van uit.

De werven blijken zich dus niet verantwoordelijk te voelen voor de

foto: © WWF-Canon/N.C.Turner

Zeilers leggen niet snel verband tussen hun boot en het milieuvraagstuk. gevolgen van hun activiteit voor regenwoud en mensenrechten. Het ecologische argument verdwijnt achter de zorg om concurrentiepositie en bedrijfscontinuïteit. De klant bepaalt. Werven vinden vooral dat ze het 'moeilijk' hebben met de concurrentie in een internationale markt. Het is volgens hen 'leveren' of 'ondergaan' en daarmee is hun houtaankoop geëxcuseerd. Uit het 'strategisch inkopen' blijken ze bereid te zijn tropisch hout te verwerken tot de wal het schip zal keren, dat wil zeggen, tot het niet meer beschikbaar is.

Ook kleine werven verwerken hun laatste partijen 'fout' hout. Zo stond er in Loosdrecht bij Lamme, bouwer van nieuwe Pampussen, afgelopen winter een aantal gezaagde stammen teak van Worldwood. Hoe moet dat straks met nieuwe Zestienkwadraten, Pampussen, 12-Voetsjollen en Regenbogen? Zeilers in de traditionele houten klassen leggen niet snel verband tussen hun boot en het milieuvraagstuk.

Zo schonk de Regenboogklasse in 2002 aan de krooprins een

46

gerestaureerde Regenboog waarin mahonie uit Congo en Kameroen en Birmees teak is verwerkt. Typisch hoe plezier hier en nu zwaarder weegt dan ellende daar. Hun klassenorganisaties maken het werven ook niet gemakkelijk. Ze laten de houtkeuze voor heel veel onderdelen vrij, maar het minimale soortelijk gewicht van het hout ligt vast, waardoor je toch weer uitkomt bij zwaar tropisch hardhout. Maar misschien zijn hun technische commissies al op zoek naar een bouwwijze die gewicht, uitstraling en verantwoord hout combineert.

47

foto: Š Thom Moerkamp

Snel om Noord-Holland

Regen en een onstuimige wind uit het noordwesten, beloofde weerman Henk Huizinga de deelnemers aan de Rond om Noord-Holland bij de briefing in Muiden. En inderdaad was het, bij 20 knopen wind met af en toe stevige uitschieters, hard werken op de 260 deelnemende jachten.

Doordat er maar weinig gekruist hoefde te worden werd het traject op het IJsselmeer erg snel afgelegd. De kopgroep bereikte al rond half vijf de sluis in Kornwerderzand en kon daardoor maximaal profiteren van de stroom op de Waddenzee.Ook de meeste andere boten konden de lastige route op het Wad grotendeels in daglicht afleggen. De wedstrijdverplichting tussen tussen de boeien te moeten blijven, vereiste veel concentratie.

48

EĂŠn deelnemer lukte dat niet, en moest door de KNRM van een zandbank worden getrokken.

Eenmaal op de Noordzee was het rak naar de finish ruim bezeild in de afnemende wind. Al om 2.13 uur meldde de Blues, de Dehler 44 van Anton Hassing zich als eerste bij de finish tussen de kleine pieren van IJmuiden.

De laatste deelnemer finishte zaterdagochtend rond 10 uur. Een heel verschil met voorgaande jaren waar sommige boten pas op zaterdagavond finishten. Ga voor de volledige uitslag naar www.ysy.nl Thom Moerkamp maakte de foto op de Grand Slam

49

Weerberichten voor zeilers deel3

Buienradar, wat je wel en niet ziet

Onlangs werd buienradar.nl gekozen tot Nederlandse website van het jaar.

Voor zeilers is het een erg waardevolle informatiebron die daarom ook een plaats verdiende op Zilt's eigen weersite: www.meteo.ziltmagazine.com.

Juist omdat de beelden zo voor zichzelf lijken te spreken, is het goed om je te realiseren wat je wel en niet ziet. Meteoroloog Henk Huizinga legt uit.

50

tekst: Henk Huizinga

B

uienradar maakt gebruik van data van het KNMI die tot voor kort alleen toegankelijk was voor professionele weerkundigen.

Het beeld wordt samengesteld uit informatie van radarinstallaties die in De Bilt en in Den Helder staan. Twee radars zijn nodig, omdat ze in hun directe omgeving last hebben van valse echo’s.

Door twee installaties te gebruiken kunnen de radars elkaars beeld corrigeren. De radars kijken naar een gebied van zo’n 300 km. Daarna verdwijnt het radarsignaal in het heelal, omdat de bundel zich rechtlijnig voortplant en de aarde nu eenmaal rond is.

Inmiddels deelt een groot aantal Europese landen zijn radarinformatie en kunnen we door alle beelden te combineren ook ver over onze eigen horizon heenkijken.

Wat zie je?

De scan wordt onder verschillende hoeken gemaakt, zodat ook de verticale uitgestrektheid kan worden gemeten.

Een wolk moet waterdruppels bevatten om een radarsignaal te kunnen weerkaatsen. We zien op de buienradar dus geen wolken, maar neerslag. Hoe groter de druppel, hoe beter de reflectie. Motregen is moeilijk te detecteren. Daardoor kan het voorkomen dat het licht regent, maar er op de buienradar niets te zien is.

De intensiteit van de neerslag is af te leiden uit de kleur van de reflectie. Met de kleurenschaal kan de hoeveelheid neerslag worden bepaald. Neem dat getal echter niet al te letterlijk. Het is alleen juist als het een uur lang met dezelfde intensiteit zou regenen. In de praktijk zal een neerslaggebied echter zelden zolang op één plaats blijven hangen.

51

Weerberichten voor zeilers deel3

Buien of regen Hoewel je van beide nat wordt, dient er onderscheid gemaakt te worden tussen aaneengesloten neerslaggebieden (regen - vaak gekoppeld aan een front) en op zichzelf staande complexen (buien kunnen snel ontstaan). De radar neemt iedere 5 minuten een waarneming. Die reeks wordt vervolgens in een loop gezet, die de ontwikkeling van de voorgaande uren laat zien. Na het laatste actuele beeld volgt een verwachting voor de komende twee uur. Dat gebeurt door simpelweg de snelheid en richting van het laatste beschikbare beeld te projecteren op de komende uren.

Bij frontale, aaneengesloten neerslaggebieden werkt die methode goed. Je kunt dan vrijwel op de minuut bepalen wanneer de eerste druppels zullen vallen.

En ook weet je vrij nauwkeurig wanneer de achterkant van het gebied zal passeren.

Realiseer je echter dat als het systeem nog ver van het radarstation is verwijderd, de achterkant minder goed wordt waargenomen. Een groot deel van de uitgezonden radarenergie is dan immers al gebruikt.

Voorspellen Het voorspellen van het gedrag van buien is meer risicovol.

Radarbeelden zien er dan uit als een krentenbrood: veel vlekken met

52

tekst: Henk Huizinga

vaak felle kleuren door de druppelgrootte. De wind op grote hoogte bepaalt de snelheid en de richting waarmee deze buiencellen zich over het scherm verplaatsen. De uitkomst van de verwachting op het scherm kan dan totaal anders uitpakken.

Ook al omdat een bui maar een gemiddelde levensduur heeft van 30 minuten tot een uur en zich in rap tempo nieuwe buien zullen ontwikkelen waar de prognose nog geen weet van heeft. Met name in de zomer kunnen cumulus-wolken boven het warme land snel doorgroeien naar het buienstadium. Dit proces wordt nog versterkt wanneer meerdere buien zich verzamelen in een zogenaamd buiencomplex, dat zichzelf makkelijk in stand houdt en een langere levenscyclus heeft.

Voor ons zeilers is het tijdig signaleren van buien belangrijk. Zeker als ze zich snel verplaatsen moet je rekening houden met flinke windvlagen waarbij de wind korte tijd wel 10 tot 20 knopen toeneemt.

De trekrichting van een bui hoeft overigens helemaal niet gelijk te zijn aan de windrichting aan boord. Hangt een complex nagenoeg stil, dan zal het met de wind ook wel meevallen. Wel kan er dan veel neerslag in korte tijd vallen.

53

foto: Š Ishares Cup

Rectificatie Snelle leerlingen schreven wij in de vorige Zilt over de mannen van Alinghi die het catzeilen onder knie proberen te krijgen. Helemaal fout!

Ze leren het vooral met veel vallen en opstaan, zoals deze catcrash laat zien...

54

55

Team Impuls wint Eurobokaal Sprinta Dat je voor lekker wedstrijdzeilen geen hypermodern ontwerp nodig hebt, bewijst Cock Baas uit Weteringbrug. Hij zeilt al jaren de sterren van de hemel in een goeie ouwe Sprinta Sport. Die heeft hij a. opgeknapt en b. fijn getuned; dat dan weer wel. De Sprinta is een typisch

jaren zeventig ontwerp, gebaseerd op de toen geldende IOR-regels. Die leidden tot dikbuikige schepen met smalle konten en een klein grootzeil plus grote voordriehoek.

Sedert 1979 zeilt de Sprinta Sport-klasse de Eurobokaal. Dit jaar deden er drie Nederlandse ploegen mee op de Wansee bij Berlijn. Het team Impuls, bestaande uit stuurman Cock, zeiltrimmers Angela van Wijk en Tim Barnhard en voordekker Toon Dompeling, zeilde de Impuls naar de overwinning in het 22 boten tellende veld. In een veelvuldig draaiende wind noteerden zij een serie van: 1-3-(10)-(13)-1-4-2-1.

Zie ook www. sprintasport.org

56

Aangewaaid Nogmaals Rode Zee In een eerdere Zilt beschreven we het vergaan van de Panta Rhei, een van de deelnemers aan de Vasco da Gama Rally. Vanaf zijn Alondra zag René Tiemessen het gebeuren. Inmiddels in India gearriveerd, plaatst René een paar opmerkelijke kanttekeningen bij het verhaal.

Enige tijd geleden schreven jullie over de Panta Rhei en over hoe die op het rif is gelopen. In de basis klopte het artikel wel, maar toch wil ik even een paar dingen rechtzetten.

De kaart die jullie afdrukken is onjuist. Het rif ligt 13 mijl uit de kust, grofweg een mijl of 3 ten oosten van het rif op de afbeelding.

Kaarten van de Rode Zee zijn door ons juist bijzonder accuraat gebleken, zeilers daarentegen gebruiken het vaak als een makkelijk excuus voor het feit dat ze als een blinde navigeren en absoluut niet weten wat ze aan het doen zijn.

Slechts in één geval bleek onze plotter er naast te zitten. Enkele tientallen meters. Overigens is ons dat in alle andere landen waar we varen ook wel gebeurd en volgens mij moet je naast plotteren ook gewoon kijken!

Datzelfde geldt voor de bebakening. Het klopt dat er zo nu en dan iets mist, maar vooral blijkt dat de bebakening in landen als Soedan en Eritrea juist bijzonder goed is. Opnieuw geldt: mensen kijken niet, hebben kennelijk geen flauw benul waarnaar ze kijken, raken volkomen de weg kwijt als er ‘iets’ niet klopt en roepen vooral snel dat het allemaal waardeloos is om hun eigen tekortkomingen te verdoezelen.

Het bewuste ongeluk is niets meer of minder dan een domme fout. Voor iedereen die er is geweest, ook nu in de afgelopen maanden, is het een raadsel hoe je daar je jacht op hebt kunnen parkeren.

Zeilen in de Rode Zee is zeker niet zoals zeilen op het IJsselmeer. Maar zeilen op zee is dat sowieso niet. Van de pakweg achttien deelnemende jachten liepen er uiteindelijk zes op een rif. Stuk voor stuk door gepruts van de bemanning. Veel mensen zijn slecht voorbereid, hebben gewoon hun spullen niet voor elkaar, kunnen nauwelijks navigeren, en zeilen slecht.

De rest betaalt de verhoogde verzekeringspremie die ieder jaar weer boven de markt hangt, zeker als je verder vaart dan de Waddeneilanden en het Zeeuwse nat...

René Tiemessen a.b. Alondra

57

Ankerplaats als Schiphol's achtste baan?

Aan regeldrift en millieuzorg is in ons land meestal geen gebrek. Maar op een mooie zondagmiddag op het IJsselmeer lijken beiden even vergeten.

Nadat Joep van Gool van de schrik bekomen was, deelde hij zijn verbazing met Zilt: Zondagmiddag 8 juni liggen een tiental boten ten noorden van de dijk bij Enkhuizen voor anker. Rond vier uur plotseling een hoop lawaai. Een groot, historisch watervliegtuig start twee motoren en zoekt zijn weg tussen de voor anker liggende zeilboten tot een ‘vrije baan’ in noordelijke richting wordt gevonden. Vol gas maakt het toestel steeds meer vaart. Na zo’n 500 meter trekt de kist langzaam op, scheert pal over een aantal argeloos naar Enhuizen koersende zeiljachten en verdwijnt laag boven water vliegend richting Lelystad.

Het toestel is zonder ongelukken vertrokken. Het is imposant om dit van uit je kuip te kunnen volgen. Maar het roept wel vragen op: kan en mag dit zomaar in een drukbezocht gebied? Moet de startbaan niet worden afgebakend? Een marifoonbericht van de Centrale Meldpost is toch wel het minste wat je mag verwachten. Waterpolitie om passanten op afstand te houden zou nog beter zijn. Naast veiligheid kan je ook de nodige vraagtekens zetten bij de extra geluidsoverlast.

Joep van Gool

video

58

Aangewaaid Solo Northsea Race 2008 Op de steeds voller wordende evenementenkalender voor solozeilers heeft de Solo Northsea Race na twee succesvolle edities een vaste plek verworven.

De tweedaagse solo zeilwedstrijd voor zeewaardige schepen wordt dit jaar verzeild op 5 en 6 september. De organisatie mikt ook nu weer op een deelnemersveld van ongeveer 25 boten.

De startplaats is Den Helder, het vaarwater is de Noordzee, het Zeegat van Texel en mogelijk het westelijk Waddengebied.

Op vrijdag is de baan maximaal 30 mijl, bijvoorbeeld een rondje om de Noorderhaaks. Zaterdag zeilt de vloot een paar lange rakken op de Noordzee en is de baan ongeveer 50 mijl. Bij slecht weer wordt uitgeweken naar het Wad. Deelnemende solozeilers moeten wel van gezelligheid houden voor de gezamenlijke maaltijd op vrijdagavond en de prijsuitreiking in Oudeschild op zaterdag.

Gezeilde tijden worden gecorrigeerd op basis van SW handicap. Er is een prijs voor de beste prestaties op handicap: de Solo Northsea Race Prijs en een prijs voor de kortste absolute zeiltijd.

Inschrijven kan nog op www. solonorthsearace.nl

59

Nog meer kukelcats

foto: © Ishares Cup

Struikelen met een Extreme 40 is niet het alleenrecht van de winnaar van de America’s Cup op pagina 52. Neem catcrack Randy Smyth, tweevoudig olympisch medaillewinnaar. Ook hij maakte een spectaculaire ‘nosedive’.

De IShares Cup komt trouwens weer naar Nederland. Van 19 tot en met 21 september is finale in Amsterdam.

Voorafgaand doet het Extreme 40-circus Cowes in Engeland aan (2-4 augustus) en het Duitse Kiel (29-31 augustus).

60

61

Opsteker voor de Coster-bros 1-16-21-1-6-1-2-9-13-2-3-27-1. Het was nogal een stuiterserie die Sven en Kalle Coster noteerden tijdens het EK 470 op het Gardameer. Flinke uitschieters naar beneden. Met winst in de afsluitende medalrace pakten ze de tweede plaats in het algemeen klassement. Dat wil zeggen, ze eindigden op de derde plaats, maar het winnende Australische koppel Wilmot/Page deed buiten mededinging mee. Het was de vierde medaille dit jaar voor de broers Coster en deze plak op hun laatste grote evenement voor de Spelen is een morele opsteker.

Als de Costers na de Spelen stoppen met de 470, dan staan hun opvolgers klaar. Steven LeFevre en Steven Krol draaiden een mooie serie, inclusief twee overwinningen, en eindigden als 14e. Bart Peeters en Olivier Bakker werden 20e. Zij gaan de komende weken als sparringpartner naar Qingdao.

foto: Š Richard Langdon/Watersportverbond

Klik en luister

62

In de wind Nieuwe prooi voor Leopard Mike Slade’s 100 voet lange Leopard (die uitgebreid werd belicht in Zilt 13) heeft het transatlantische record voor monohulls verbeterd. Voor de 2925 mijl tussen New York en de Lizard had de Leopard bemanning 7 dagen 19 uur en 21 minuten nodig. Om sneller te zijn dan - de ruim twee keer zo lange - Phocea, realiseerde Leopard een gemiddelde snelheid van 15,5 knoop.

Als volgende prooi loert Slade op het record rond de Britse eilanden.

29e Zeeuwse Duotocht Van 10 tot en 14 september staat de 29e Zeeuwse Duotocht gepland. Een prestatietocht door de Deltawateren voor duo-bemande jachten. Vlak voor de start krijgen de zeilers zeilaanwijzingen van de organisatie. Het parcours loopt langs de Zeeuwse en Zuid-Hollandse eilanden en langs de kust en moet onder zeil worden afgelegd. Motoren mag alleen in de haven. De schipper mag een journaal bijhouden, dat hij na de finish inlevert bij de jury. Er zijn verplichte aanloophavens. Daar zijn punten te verdienen en wie de meeste punten verzamelt, wint. Als speciale opdracht moeten de deelnemers in havens een kaart op de bus doen. Zeemanschap, kameraadschap, lekker zeilen op zoet en zout zijn de kenmerken van de Duotocht. Zilt gaat meedoen, jij ook? www.vvwschelde.nl/duotocht.htm

63

'Zwitserlevengewoel'

foto: © Karin Noordhuis - www.oypo.nl/karin-noordhuis

Rimpeloos zal het Rondje Texel nooit verlopen. Kan ook niet met honderden deelnemers die allemaal zo snel mogelijk het eiland willen ronden. Maar de 31e editie van 7 juni kende wel erg veel reuring. De start verliep curieus. Het racecomité zetten de zwarte vlag een minuut te vroeg.

Een fout waar Wouter Samama en Paul Buyse slim van profiteerden. Zij startten met hun Extreme 20 keurig volgens het boekje 4 minuten na de vlag, maar wel een minuut eerder dan het geplande startschot. Vlak voor de start waren tientallen cats door de stroom over de startlijn gezet. Door de fout van het comité konden zij niet worden gediskwalificeerd, zodat de start uitliep op een waar 'Zwitserlevengewoel'. Samama/Buyse leken op weg naar een glorieus rondje, maar ze werden toch gediskwalificeerd. Niet voor hun bliksemstart, maar omdat ze volgens de organisatie ter hoogte van de vroegere VC-boei een stuk hadden afgestoken.

Het duo ontkende dit en tekende protest aan tegen deze beslissing. Dat verloren ze. Inmiddels zijn ze in hoger beroep gegaan en dat betekent dat de uitslag van de Zwitserleven Ronde om Texel nog kan veranderen.

De Nederlanders Xander Pols en Tjiddo Veenstra (NED) kwamen, net als

64

in 2007, als eerste over de finish en pakten dus de line honours. Zij rondden het eiland met hun M20 in een tijd van 3 uur, 44 minuten en 44 seconden. Op handicap wonnen de Zweden Kristian Malmsjรถ en Pontus Johnsson. Reindert-Jan van der Meulen en Carina Knol werden met hun F18 knap tweede en Gรถran Marstrรถm uit Zweden, bouwer van de M20, Tornado en Extreme 40, en zijn bemanning Thomas Petersson wonnen brons.

Een opsteker voor de organisatie was er ook: Zwitserleven tekende twee jaar bij als hoofdsponsor.

65

Onthaasten foto’s en tekst Gijs van Kemenade

Tijdens het palaver donderdagmorgen liggen de schepen met een enkel rifje in de vissershaven van Lauwersoog klaar om naar het Smeriggat ten zuiden van Het Rif te zeilen.

In ruim een uur varen we een prachtige tocht van zo’n 7 mijl. We gaan voor anker tussen de Engelsmanplaat en Het Rif. Wat een weidsheid! Wanneer we weer voldoende water onder de kiel hebben, koersen we naar een punt N 53 28.987, E 6 19.273 ten zuiden van Willemsduin om daar de nacht door te brengen. Met Schiermonnikoog aan bakboord gaat het verder het oostelijk Wad op. Voor de wind probeer ik er met een uitgeboomd grootzeil meer uit te halen. Na 18.00 uur ankeren we onder Willemsduin.

foto: © Gijs van Kemenade

Donderdag. Weersverwachting: 8-20 uur: Z/ZW 4/5 afnemend 3/4. In de middag kans op regen. 20 - 8 uur: Z/ZW 3/4 eerst kans op regen.

66

Van hieruit kunnen we morgen vroeg vertrekken. Onder het genot van slagregen zet ik de tent op. Alles nat! Maar om 20.45 uur is mijn tent met zeesponde helemaal op orde. Ik installeer de brander en kook de eerste warme wadmaaltijd. Koffie met een Beerenburg toe. Al is het fris, ik slaap uitstekend.

Vrijdagmorgen voor zessen maak ik al een wandeling rond de boot. Er staat zo’n 15 cm water. Onze expeditieleider Frans Schaake heeft 7.00 uur als vertrektijd aangegeven. Stipt. Mijn natte tent wil niet meewerken. Het opbergen in de vakken aan stuurboord valt niet mee. Veel te stug. Ik zeil pas een tikkie later Vrijdag. Weersverwachting: 7- 20 uur: ZW 3/4 ruimend naar W 2/3 20-8 uur: W 2/3 naar Variabel 1/3

67

68

foto: Š Gijs van Kemenade

weg, samen met Herman van de Zwerver. Het is nu wel zaak om weer aansluiting te vinden, want ik zie het al helemaal voor me: de Drascombes mooi in de lagune van Simonszand en wij maar zoeken naar de ingang. Dit laatste moeten we voorkomen. Er ligt een Duitse trimaran. Dit maakt het gemakkelijk om de ingang van de lagune te vinden. De klok wijst 9.30 uur aan. Al ‘hooykazend’ de lagune in. Natte benen is geen punt, maar daar moet het ook bij blijven. Het laatste stukje roei ik, om vervolgens positie te kiezen tussen White Seal en Raveling.

We beleven een heerlijke dag op Simonszand en bekijken elkaars boten.

Wat heeft de ene boot wel en de andere niet? Nieuwkomers kunnen volop ideeën opdoen. Ik zet de tent op om uit de wind te kunnen koken en houd een korte siësta. Vanuit de tent heb ik uitzicht op Rottumerplaat. Jammer dat die het hele jaar niet toegankelijk is.

Tegen half zeven roeit Rob van de Castor en Pollux de lagune uit. Die zal ik tijdens het laatste traject van vandaag wel niet meer zien. Om 19.00 uur is Trizonia weer los. Schepen die eerder water hadden, zijn al weg. Aan de horizon zie ik de zeilen van Raveling. Met de kaart en GPS zet ik koers naar het einddoel voor vandaag, boei BW 5. Net voorbij het wantij op het Boschwad tussen Rottumerplaat en Rottumeroog. Een tocht met heel wat sturen over de spiegel. Mijn roeiriem is te kort, zodat ik steeds in een wat ongemakkelijke houding schipper. Aangekomen is de bemanning van de Castor en Pollux, Rob en Karin, ijverig aan het peilen. Zij willen natuurlijk op de eerste rang liggen.

Een heerlijke rustige nacht volgt, al blijft het fris. Gelukkig heb ik een eskimoslaapzak, die iets weg heeft van de sacrofaag van Toetanchamon.

Aangekondigde vertrektijd: 7.30 uur. Frans wordt soepel: het is 7.37 uur. Ach, we zijn al even onderweg.

Een snelle start zit er niet in; de zee is als een spiegel. Als je wilt onthaasten, dan moet je hier zijn. Het blijft genieten en nog eens genieten. Enkele zeehonden zwemmen steeds in de buurt van de boot. We ankeren iets buiten de vaargeul bij boei BW 4 op het Boschwad. Jan van Johanna komt Zaterdag. Weersverwachting: 8-20 uur Variabel 1/3 naar O/NO 3/4 20 - 8 uur O/NO 3/4 ruimend naar O/ZO.

69

foto: Š Gijs van Kemenade

vlak bij me liggen. Het water valt nog steeds, maar de eerste drie boten Brandaen, Ultreia en Vet-Free vertrekken om 14.15 uur naar het westen.

Johanna en Trizonia liggen de hele dag op een zandruggetje. Hierdoor kunnen Jan en ik pas om 19.10 uur vertrekken. Op naar de ankerplaats bij boei SP 3 op het Hornhuizerwad, 4,4 mijl verderop. Voor de wind en later een bakstagwind.

Al vrij snel zien we de drie eerder verrtrokken Drascombes in lijn aan de horizon.

Als ik anker bij de SP3 is de wind, 4 Beaufort, tegengesteld aan stroom en open water. Dit zijn toch wel de omstandigheden om je tent stevig op te zetten. Ondanks de wind staat de tent snel. Als ik zo kijk: mijn tent is top.

Hier heb ik geen tv-programma voor nodig. Ik ben benieuwd of ik slaap in dit geschommel. Het lijkt wel of ik in een ouderwetse wasmachine zit... Een

70

ding is zeker, tegen vieren zal de boot stil liggen, want dan is het laagwater.

Mijn nieuwe Fortressanker bewijst uitstekende diensten, hoewel ik vanuit mijn kooi toch regelmatig even naar het toplicht van White Seal en Argo kijk. Even een peilinkje voor het gevoel!

Op zondagmorgen vroeg uit de veren: al om 5.00 uur schiet ik wat foto’s. Wat een rust, wat een lege vlakte! Tegen 10.00 uur is de vloot weer onderweg voor de laatste etappe -helaas- richting Lauwersoog. Met soms wat minder, soms wat meer wind. De dynamiek op het Wad is er niet minder om! Vier dagen basic is voor herhaling vatbaar.

Zondag. Weersverwachting: 8-20 uur OZO 3/4 krimpend naar O/NO 20 - 8 uur : O/NO 3/4 naar O/ZO.

71

Deze rubriek wordt samengesteld uit door leveranciers opgestuurde informatie en productnieuws dat we zelf op het spoor kwamen. De selectie wordt uitsluitend door de redactie gemaakt en is niet door producenten be誰nvloed.

Nagelnieuwe Najad Jarenlang zagen we Najads als een rode kloon van die andere Zweedse bouwer op hetzelfde eiland Orust. Vanaf 2003 is de kwaliteitswerf echter in Nederlandse handen en vaart Najad een modernere koers. Met de introductie van de 505 zet Najad een volgende stap. Judel Vrolijk tekende de 15,30 meter lange romp met een laag silhouet. Los van het middenkuipconcept is er niets traditioneels aan de Najad 505. Een smalle voorsteven, een vrij rechte boeg en een u-vormige achtersteven geven een indicatie van de prestaties van deze luxe zeiler. Accenten als verzonken luiken en ramen benadrukken de moderne lijnen.

De romp wordt in sandwich gebouwd van multi-axiaal glasvezelversterkte vacu端m ge誰mpregneerde epoxy met een divinycell kern. Het traditioneel donkere houten Najad interieur maakt in de 505 plaats voor een modern en licht geheel, ontworpen door Rhoades Young. Cr竪mewitte panelen in combinatie met mahonie en jatoba hout geven een eigentijdse sfeer aan een praktisch interieur, dat is ontworpen voor een langer verblijf aan boord. De eerste Najad 505 ligt in september op de Hiswa te Water. Daar trekken we graag even de stoffen overschoenen voor aan. www. grevelingenyachting.nl

72

Zilte Spullen Friese Chinees De opdracht van twee Friese ondernemers aan Kees van de Stadt (Satellite Yacht Design) was simpel: teken een supersnelle wedstrijdboot die in een 40 voets container past. De Ten, zoals het 9,98 meter lange ontwerp inmiddels is gedoopt, wordt namelijk niet in Friesland maar in China gebouwd. In het land van de lage lonen is voldoende vakkennis van moderne botenbouw. Het Green Team durft het niet voor niets aan om de nieuwe VOR 70 daar te laten bouwen.

Door intensieve begeleiding vanuit Nederland en het gebruik van de beste materialen wordt de Ten volgens de bedenkers een betaalbare wedstrijdboot waarbij geen concessies aan de kwaliteit worden gedaan.

En inderdaad, voor een bedrag van net onder de 70.000 euro lijkt de nieuwe Ten in meerder opzichten een spectaculaire boot. Met een romp van Corecell sandwich met epoxy, een mast, giek en boegspriet van carbon en verstaging van PBO blijft het gewicht van de Ten onder de 2.000 kilo. De standaard uitrustingslijst is een opsomming van A-merken. Voor de eerste tien Ten's wordt voor deze scherpe prijs zelfs een complete set kevlar wedstrijdzeilen meegeleverd.

Wij stappen straks op de natte Hiswa graag even in de grote werkkuip van dit Fries Chinese product. www. tensailing.nl

73

Meer van More Licht van gewicht, dubbelgelagerd en oersterk.

Ziedaar de kenmerken van Ronstan's Orbit blokken. De serie van 55 en 70 mm is uitgebreid met een 40 mm blok. De traditionele RVS harp is vervangen door een dyneema strop, wat natuurlijk flink scheelt in gewicht. Monteren van het blok doe je in een handomdraai dankzij een kunststof klem. Ronstan lanceert ook de Orbit 40 ratelblokken, die verkrijgbaar zijn met zowel een handmatige als automatische verstelling.

Spinlock bracht vorig jaar een serie prachtige Deckwareproducten op de markt. Vooral het reddingsvest loopt in het oog.

Dat oogt niet alleen mooi, maar draagt ook prettig, waardoor je het sneller en vaker aantrekt. Spinlock levert nu een lijflijn met overbelasting-indicator, die aan de ene kant een gestikt oog heeft en aan de andere kant een makkelijk te bedienen veiligheidshaak.

Met het oog zet je de lijflijn vast aan het Deckvest en dat scheelt

een zware gesp aan het vest. Het scheelt gewicht en geeft meer bewegingsvrijheid, bijvoorbeeld bij het lieren. Er is ook nog een veiligheidsmes dat je op de lijnlijn kunt bevestigen. Voor de ware bootwerkers heeft Spinlock kniebeschermers aan de Deckwarelijn toegevoegd. Slijtvast en schokabsorberend. www. moremarine.nl.

74

Zilte Spullen Imhoff in juniormaat Hoe blijven kinderen aan boord droog en warm? Antwoord: met Imhoff's juniorlijn. Het Nederlandse bedrijf ontwikkelde speciaal voor de jongste zeilers een zeiljas en jollenbroek. Gemaakt van sterk DSX-materiaal, met versterkt zitvlak en dito kniestukken. Reflectiestrepen op de jas vergroten de zichtbaarheid. De broekspijpen zijn met klittenband af te sluiten.

Verkrijgbaar in de maten 128 tot en met 164. De jas kost 69, de broek 59 euro. www. ondeck.nl

Buiten-Hiswa breidt uit De 25e editie van de Hiswa te Water in Ijmuiden wordt groter dan ooit. Niet alleen komen er meer boten, ook het aantal stands op de wal zal fors worden uitgebreid. Op de kade aan de zuidkant van de haven komen extra tenten, waar meer 'spullen' te zien zijn.

Straks liggen 510 schepen in Seaport Marina. De organisatie spreekt van 'ruim honderd (wereld) primeurs'.

Blikvangers zijn onder meer de Contest 60CS, de 70’ Nordia Performance Cruiser van Van Dam Nordia Shipyard, de Swan 66 en de Northern Classic 65. Als je meer wilt dan alleen boten kijken, kun je ook strandzeilen, een manoeuvreerles nemen of opstappen voor een rondje op een racer.

De Hiswa te Water is van dinsdag 2 tot en met zondag 7 september.

Van 11.00 tot 18.00 uur en in het weekend van 10.00 tot 18.00 uur. www. hiswa.nl/hiswatewater.

75

Hardloper

Foto: Š Sally Colisson/ Puma Racing

De nagelnieuwe racer van Puma, de Il Mostro, kwam maar net op tijd uit de oven van botenbakkers Goetz om deel te nemen aan de Newport-Bermuda Race 2008. Op het moment dat deze Zilt verschijnt zijn nog lang niet alle boten gefinisht, maar de hardlopers van Puma zijn al zeker van hun eerste overwinning.

76

video

77

Veteranen voor Venezuela Jelka en Piet Postma zijn ervaren Carieb-gangers. De reis van Grenada naar Curaçao maakten ze al vaak. Ze vinden dit de mooiste trip van hun seizoen. De stops op eilanden als Los Testigos, Blanquilla, Los Roques en Las Aves staan garant voor onvergetelijk mooie dagen voor anker. Op deze jaloersmakende foto ligt de Aeson voor het witte strand van het weinig bezochte Isla Blanquilla, voor de kust van Venezuela.

Alleen de ‘Harde Kern’ laat hier zijn anker vallen.

78

Zilte Wereld

79

Zolang het leuk is...

Onderweg geld verdienen maakt steeds minder vaak deel uit van het plan voor een grote zeilreis. De moderne vertrekker heeft een zekere realiteitszin door bijverdiensten als dieselexpert, computerdeskundige of scheepstimmerman buiten de financiĂŤle spreadsheets te houden. Plannen om extra inkomsten te krijgen uit betalende opstappers zien we nog wel regelmatig voorbij komen, maar zelden leidt dit een substantiĂŤle bijdrage aan de scheepskas.

Uitzondering op de regel zijn Jelka en Piet Postma. In 1994 zeilden zij met hun stalen Van de Stadt 40 voeter Aeson naar het Caribisch gebied. Het lukt ze nu al 14 jaar om zeilend rond te zwerven op basis van inkomsten van chartergasten.

De 12 meter lange knikspant heeft niet de luxe van het gemiddelde charterjacht. Bij de Aeson komen mensen aan boord die het zeilersbestaan willen meebeleven. Jelka en Piet wonen permanent aan boord, maar reserveren de beste kooien voor hun gasten. Ze zien het charteren niet als een varende schnabbel, maar maken er serieus werk van. Door de jarenlange ervaring weet Piet op elk eiland wel een bijzondere 'onontdekte' baai te vinden. En kok Jelka put uit tientallen Caribische recepten om steeds iets verrassends uit de kombuis te toveren. Door het charteren op een professionele manier aan te pakken blijkt het wel degelijk mogelijk om zonder grote financiĂŤle reserves een zeilreis met een 'open eind' te plannen. Zeilen zolang het leuk is....

80

Zilte Wereld Zoom in op een desolate ankerplek in PatagoniÍ of een tropische baai in de Pacific en zie welke boten daar in een droomdecor liggen. Of tik de naam in van de boot die vorig jaar nog naast je in de marina lag en nu onderweg is naar de zon. Met een muisklik ga je door naar de website van de wereldzeiler om de laatste logboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende foto’s te zien.

Google Earth In Zilte Wereld is slechts ruimte voor een deel van de wereldkaart. Door op de punaise in de kaart te klikken open je alle posities in Google Earth.

Staat Google Earth nog niet op je computer, dan kun je het gratis downloaden.

Geef je positie door Alle zeilers die Nederland voor een jaar of langer achter zich laten kunnen een plek krijgen op de Zilte Wereldkaart. Mail daarvoor je positie naar ziltewereld@ziltmagazine.com. In de pop-up bij de positie is ook plaats voor een of twee korte zinnen over jezelf, je boot of de plek waar je bent.

Een link naar je eigen website past daar ook in. De positie en begeleidende tekst veranderen elke maand.

Caribisch Gebied

81

Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voor het komende weekend wordt. Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarna op je eigen vaarwater in de kaart hieronder.

Waddenzee

IJsselmeer Noordzee kust

Zeeuwse Delta

Vrijdag

Klik op een zeilgebied voor een gedetailleerde 3-daagse prognose...

Zaterdag

82

Zondag

Weer & Wind Weerbericht voor 27, 28 en 29 juni 2008

video

Nat begin De start van de vakanties begint met een standaard weerbeeld: een westelijke aanvoer met de passage van fronten. Wind is er voldoende.

Vrijdagmiddag +36: Lagedruk op de oceaan zorgt voor een westelijke stroming. Boven Engeland is een frontensysteem aangekomen dat ons land in de namiddag en avond passeert. Dit gaat gepaard met regen. De wind van 15-20 knopen krimpt van west naar west-zuidwest.

Zaterdagmiddag +60: lagedruk is blijven liggen en zorgt voor een wind van 15-20 knopen uit het west-zuidwesten. We blijven vrij van fronten.

Zondagmiddag +84: het laag ligt nu boven Schotland en levert een zuidwestelijke wind op met 15-20 knopen. In het noorden is er kans op een lokale bui.

Komende week ligt er opnieuw een lagedruksysteem op de oceaan en houden wij een westelijke aanvoer.

Het Zilt weerbericht wordt verzorgd door NIMOS Meteotraining www. nimosmeteo.nl

83

bemanning

De bemanning van Zilt Magazine bestaat uit:

Zilt

27/2008

Ruud Kattenberg

Sjors van der Woerd

Laurens van Zijp

Michiel Scholtes

Henk Huizinga

Jimmy Lengkeek

Pieter Nijdeken

van der Weerdt

Robert

en vele opstappers

Aan de kajuittafel Onze manier van werken is even onconventioneel als Zilt zelf.

Verwacht ons daarom niet in een spectaculair kantoor. We zijn het liefst aan boord, op het water of onderweg naar een goed verhaal.

De redactievergadering houden we aan wisselende kajuit- en keukentafels en verder zijn we uitgerust met e-mail, chat en Skype.

De beste manier om ons te bereiken, is een e-mail te sturen aan: redactie@ziltmagazine.nl

De inhoud van Zilt Magazine mag op geen enkele wijze worden overgenomen zonder schriftelijke toestemming van de makers. De uitgever kan niet aansprakelijk worden gesteld voor fouten in deze publicatie.

84

Zilt Zoekt Zeilers

foto: Š Sjors van der Woerd

Abonneer je nu en ontvang gratis: -elke week het zeilersweerbericht -elke maand Zilt Magazine

Surf naar www.ziltmagazine.nl en vul je e-mailadres in of klik hier om Zilt naar een zeilvriend te sturen

85