Zilt 05

Z

ilt

MAGAZINE VOOR ZEILERS nummer 5 - 25 mei 2007

Rondje Atlantic, deel 1 Goed te plannen in een jaar verlof

--- Drukte van belang op Dutch Youth Regatta --- 35 Jaar Toerzeilers --Het hoe en waarom van zeewind --- Zilt Weerbericht --- Zilte Wereld --Louis Vuitton Cup --- Plus: Prachtfoto’s en nog veel meer!

1

dit is zilt...

Ziltilt Z

Ruime blik ‘Jullie gaan toch niet te veel aan wedstrijdzeilen doen, he?’ mailde een verstokt toerzeiler een tikkie samenzweerderig aan Zilt. De vraag stelde me teleur.

Ik dacht dat we anno 2007 de discussie rond toerversus-wedstrijd wel voorbij waren. Kijk, ik begrijp het wel. Frans Bauer-fans willen ook de hele dag niets anders horen dan Frans Bauer. Maar zeg nu zelf, daar word je toch niet vrolijker van. Je belevingswereld verschraalt danig en voor je het weet staar je navel.

Zelf heb ik reeds lang geleden het onderscheid tussen toerzeilen en wedstrijdzeilen opgeheven.

Zeilen is zeilen. Ik ben een omnivoor, veelvraat wellicht, geïnteresseerd in alles wat zeilt. Misschien komt het omdat ik overal een beetje van heb geproefd. Nog voel ik de zinderende sensatie toen we op een Dart 18 door de branding braken. Herinner ik mij levendig de kameraadschap tijdens een oversteek, zeilend naar een bestemming. De spanning van het knokken voor het klassement aan boord van IOR 7 bakkie. Maar evenzeer geniet ik van een lome middag achter een anker met het even-lekker-niks-idee. Of van het ondefinieerbare gevoel van vrijheid als ik laag over water jakker of ’s winters in een strandzeilkar langs de vloedlijn daver.

5/2007 1/2007

2

Geboeid lees ik graag verslagen van wereldreizigers die als pioniers de uithoeken van de aardbol verkennen. In krachtige, diepgekielde jachten. Met bewondering kijk ik hoe de Rooie Gerrits van deze wereld hun tonnen staal over wantijen weten te jagen. Het blinde fanatisme waarmee Marcelien en Lobke hun olympische droom najagen fascineert enorm. Of wat dacht je van de toewijding van een Peter van Niekerk in de America’s Cup? Zonde om daar geen weet van te hebben.

Toerschepen, eenheidsklassers, Open 60’s, monstertri’s, platbodems, trampolinecats, zwaardboten, ijszeilers, strandzeilwagens, die verscheidenheid is prachtig om te volgen.

De overkoepelende, bindende factor: schootgevoel.

Dáár draait het om. En daar gaat Zilt over.

Het brede spectrum maakt zeilen nu juist zo aantrekkelijk. Daarom: houd de blik ruim en de geest open. Of zoals Frank Zappa het ooit kernachtig formuleerde: ‘The mind is like a parachute, it only works when it’s open.’

Zilt

Laurens van Zijp

5/2007

3

Photo : Chris Cameron/ETNZ

De wedstrijdserie om de Louis Vuitton Cup in Valencia nadert zijn ontknoping. In de komende week zullen het Italiaanse Luna Rossa en Emirates Team New Zealand uitvechten wie met Alinghi om de America´s Cup gaat strijden. De foto laat de enorme gennaker van de Nieuw-Zeelanders zien.

4

Download deze foto als bureaublad

DOWNLOAD

5

in deze zilt...

Zilt

2

Ruime blik

4

Download

8

35 Jaar Toergevoel

10

Drukte van belang

18

In de Wind

22

Rondje Atlantic, deel 1

32

Zoute Noten

Laurens van Zijp heeft het onderscheid tussen toer- en wedstrijdzeilen allang opgeheven.

Een wereldplaat voor je bureaublad.

De Toerzeilers vierden hun zevende lustrum. Zilt sprak met de voorzitter.

De Dutch Youth Regatta trok een massa jeugdzeilers. Zilt proefde de sfeer.

Zeilnieuws vanuit de hele wereld en filmpjes waar de haven morgen over praat.

Een Rondje Atlantic is goed in te passen in een jaar verlof. Een kwestie van plannen. 10 Pagina’s gedegen vertrekkersinformatie. Plus routekaart!

Zilt presenteert wind- en watergerelateerde liedjes.

5/2007

6

34

Kilo, Whiskey, Alfa...

36

Mooiweer zeilen

40

Zilte Spullen

42

Aangewaaid

48

Zilte Wereld

Jimmy Lengkeek over poetsen en afscheid nemen van het verleden.

Meteoroloog Henk Huizinga over het hoe en waarom van zeewind.

In de etalage van Zilt staat nuttig naast onzin, hangen goedkoop en onbetaalbaar door elkaar.

De plek voor jullie eigen zeilnieuws. Met prachtfoto’s!

Oh, zijn jullie dááár! Kijk op de kaart, zoom in en volg Zilt-zeilers op de zeven zeeën.

50

Weer & Wind

52

Bemanningslijst

Storm, windstilte of een lekker lopend windje?

Het zeilersweerbericht door Henk Huizinga.

Zilt

5/2007

7

Al 35 jaar toergevoel

foto’s Laurens van Zijp Zilt Magazine

8

interview Ruud Kattenberg

Wat ooit begon als een clubje heren op zoek naar het ideale toerjacht, is uitgegroeid tot de grootste watersportvereniging van Nederland. Op 12 mei vierde de Nederlandse Vereniging van Toerzeilers zijn 35-jarig bestaan. Zilt zeilde naar Enkhuizen en sprak met voorzitter Peter Paternotte.

Over de vereniging: “Met zo'n 3000 leden zijn we vermoedelijk de grootste watersportvereniging van het land...”

Over het verleden: “We zijn opgericht door een aantal heren die vonden dat er betere toerjachten moesten komen. Die zijn er inmiddels in ruime mate...”

Over de activiteiten: “Instructie, overdracht van kennis gecombineerd met gezelligheid, dat is eigenlijk de formule...”

Over de meegaan met de tijd: “De vereniging evolueert voortdurend. Bemanningsbanken en vakantietochten zijn booming business...”

Over de leden: “We spreken zowel oudere als jongere zeilers aan. Jonge gezinnen met kinderen vinden vooral het gezelligheidsaspect belangrijk.”

Over de toekomst: “In de komende vijf jaar zal het accent meer gaan liggen op externe belangenbehartiging, een vuist maken naar de overheid.”

Luister naar het hele interview met voorzitter Peter Paternotte 9

Drukte van belang Vijfde Dutch Youth Regatta trekt massa jeugdzeilers

10

foto’s en tekst: Laurens van Zijp

Zegt de Dutch Youth Regatta je iets? Nee? Dan mis je een internationaal evenement van formaat.

Tijdens het afgelopen Hemelvaartweekend verzamelden zeilers in 763 boten uit 20 landen zich voor de vijfde editie in Workum. Zilt toog naar de Friese westkust en proefde de sfeer.

11

Een vroege vrijdagochtend na Hemelvaart. Downtown Workum is nog volledig in rust gedompeld. Niets wijst op een internationaal evenement. Maar aan de IJsselmeerkust verandert het beeld drastisch. Het barst er van de campers, caravans en tenten. Alle aanpalende vakantiehuisjes zitten vol. Een surplus aan typische 'zeilauto's'; categorie bovenmodaal met dakdragers, zeg maar. Hier krioelt en roezemoest het dat het een aard heeft. Honderden zeilertjes lopen rond, zeulend met zeilen, tassen en pakken. Sommigen zijn al uitgedost in full battledress, twee, drie, vier sponsornamen op het zeilpak. Tijden zijn veranderd.

Bezorgde moeders, behulpzame vaders, duidelijk iets te vroeg in touw, heimelijk hunkerend naar verse koffie en een rustiger start van de dag. Maar nee, geen sprake van, Racedag 2 van de Dutch Youth Regatta moet worden voorbereid. En de kinderen gaan voor, zoals altijd.

In het midden van het terrein worden Cadetten opgetuigd. Een laatste peptalk van de coach. Een laatste reparatie. Bidons, lunchpakketten, banenkaart, waar laat je het? Overal klinkt het 12

foto’s en tekst: Laurens van Zijp

gekraak van aangeslagen zeildoek. Her en der ritselen spinnakers met Hematasjesgeknisper. Ook de 420- en Vaurien-zeilers maken zich op voor een lekkere zeildag. Het mag dan grijs bewolkt zijn, er is een lichtpunt: de vlaggen wapperen strak. Dat komt goed.

De stek van ZV Workum is een uitgelezen locatie voor een grootscheeps zeilevenement als de DYR. Centraal op het terrein staat een enorme partytent, epicentrum van alle walactiviteiten. Even verderop een promodorpje met handelswaar. Het terrein wordt in het zuiden begrensd door It Soal, het toegangskanaal naar Workum. Aan de noordwestkant ligt een strand. Daar lanceren de Hobie-, Laser- en 29erzeilers hun boten. De 29er is met 46 boten trouwens sterk vertegenwoordigd. De Splash en de Flash-zeilers zijn nog massaler aanwezig.

Zo dikwijls wint de Optimistklasse in deelnemersaantallen: 380 aanstormende talenten en dappere dodo’s.

Hoe doe je dat trouwens, 380 Optimisten te water laten? Antwoord: met discipline, structuur en een strakke 13

organisatie. Er voltrekt zich een efficiĂŤnte operatie. De Optimistenmassa is verdeeld in tien groepen, herkenbaar aan een eigen kleur. Een voor een vertrekken de groepen. De dijk is voor deze gelegenheid geheel bekleed met een functioneel Optimist-tewaterlaat-tapijt. Bootje naar het water rijden, een laatste zoen van pa of ma, en weg. Walbazen halen de bootkarretjes rap bij de waterkant weg en zetten ze keurig in het gelid. Op kleur, klaar voor de terugkeer. Het is voor de zeilers even bikkelen om It Soal uit te kruisen en naar de startlijn te zeilen. Hier is moed voor nodig, het IJsselmeer is serieus groot water. Het helpt dat de bewolking is opengebroken, zonovergoten water zeilt lekkerder. Rond half tien is al het rumoer verplaatst naar het water.

We stuiteren naar buiten. Een zeilwedstrijd kan niet zonder rubberboten. Het zijn er tientallen. Goed voor de veiligheid, maar ook een bron van zorg. Overijverige ouders willen nog wel eens te dicht op hun kroost in de baan kruipen. Zo niet hier op de DYR, rond de banen is een zone ingesteld waar rubbers buiten moeten blijven. De wedstrijdorganisatie is in de abele handen van Zeilvereniging Workum. De Workummers 14

foto’s en tekst: Laurens van Zijp

hebben het goed in klauw, dat wedstrijd organiseren.

Hier geen statig clubhuis alwaar Heerendiners plaatsgrijpen, maar nuchtere Friese aanpakkerij.

Ook op het water vertrekken de Optimisten in groepen, anders is het veld niet te overzien. Met een inner- en outerloop wordt de meute zo veel mogelijk verspreid. Wat niet wegneemt dat het vooral bij de boeien close racing is.

Met grote gretigheid schuiven boten op elkaar. Het is letterlijk een drukte van belang, want de DYR is voor een aantal klassen het Open Nederlans kampioenschap. En sommige landen gebruiken dit evenement als selectie voor het Europees en Wereldkampioenschap. Dat zegt wel wat over de status van de Dutch Youth Regatta en Workum.

Er liggen in totaal vier banen voor de Workummer kust. Prachtig zeilwater, hoewel het ook zijn beperkingen kent. Met wind uit het westkwadrant is dit lagerwal. En de vaargeul voor de beroepsvaart is een barrière die uitbreiding van het

15

16

foto’s en tekst: Laurens van Zijp

wedstrijdgebied niet gemakkelijker maakt. Maar ondanks dat wordt hier fantastisch gewedstrijdzeild.

Op de wal is de rust weergekeerd. Ogenschijnlijk, want de organisatie blijft in touw. Straks komen VIP's en sponsors. Er wordt een zeilclinic voorbereid voor de hoofdsponsor.

Voor de tent wacht Peter Peet, bekend zeiler. Hij zal straks VIP's rondvaren op de banen. Ooit was Peet aanstormend talent in de Finn. Nog altijd zeilt hij wedstrijd, in onder meer Star en Regenboog. Hier in Workum is hij vooral 'braaf huisvader'. Want: zoon en dochter zeilen. Hoe kan het ook anders? "Nee hoor, ik heb ze niet gepusht," vertelt hij, "ze vinden het zelf leuk. Kinderen moet je niet dwingen."

Peter Peet is niet de enige in deze rol. Tientallen oud-zeilers zien hoe hun offspring de fakkel overneemt. En dat is een hoopvol gegeven voor de zeilsport.

Er klinkt een ringtone. Hand zoekt in broekzak en brengt een mobieltje aan het oor. De conversatie is kort. "Vierde?" bromt Peter, “oké, bedankt.” Terwijl hij zijn gsm opbergt, verklaart hij: "De oudste ligt vierde bij de bovenboei." Hij zegt het ogenschijnlijk onbewogen, maar z'n mondhoeken dansen omhoog. Mooi evenement, die Dutch Youth Regatta.

DYR-voorzitter Robert van Notten:

“In alle rust stroomlijnen...”

Over twee weken is hij voorzitter-af van de Optimistclub, Robert van Notten. Gelukkig valt hij niet in een zwart gat, want hij is tevens voorman van de Laserklasse. En aanvoerder van het DYR-team. Zilt sprak met hem.

Luister naar zijn verhaal over de Dutch Youth Regatta.

17

in de wind

foto Chris Cameron/ETNZ

Finale Louis Vuitton Cup: Valencia 1 tot 11 juni 2007

foto Luna Rossa

18

In de Wind

Emirates Team New Zealand versus Luna Rossa

19

in de wind

Luna Rossa en Emirates Team New Zealand in finale Louis Vuitton Cup De halve finale’s om de Louis Vuitton Cup kenden een onverwacht verloop. In de strijd tussen Luna Rossa en BMW Oracle kwamen de Amerikaanse favorieten er nauwelijks aan te pas. Tot ieders verrassing wisten Chris Dickson en zijn team slechts een race in de best of nine-serie op hun naam te schrijven. Teamchef/financier/bemanningslid Larry Ellison probeerde op het allerlaatste moment het tij nog te keren door Dickson aan de kant te laten, maar ook dat mocht niet baten. De stijgende lijn bij het winnende Italiaanse team is opvallend. Na een wat aarzelend begin in de voorrondes zijn schipper Francesco de Angelis, stuurman James Spitthil en tacticus Torben Grael uitgegroeid tot het te kloppen team.

In de LV-finale is Emirates Team New Zealand de tegenstander van Luna Rossa. De Nieuw-Zeelanders moesten hun plaats veroveren tegen Desafio Espagnol, waarvan werd aangenomen dat het de zwakste halve finalist was.

Desondanks maakte de thuisploeg het de Kiwi’s behoorlijk lastig door twee races te winnen.

De finale om de Louis Vuitton Cup lijkt een waar spektakel te gaan worden waarvan de uitkomst niet te voorspellen is. De grote vraag is of het uiterst solide varen van Dean Barker en zijn mannen, de agressieve stijl van James Spithill en Torben Grael kan compenseren.

De Louis Vuitton finale begint op 1 juni en eindigt zodra een van de teams vijf races heeft gewonnen. De winnaar is de uitdager van Cup-houder Alinghi.

20

In de Wind

Mean Machine zeilt record aan diggelen Met de VO-70 Mean Machine haalden Peter de Ridder en zijn team maar liefst 8 uur af van het record van de North Sea Race. Het oude record, op naam van Piet Vroon met de Formidable 3 (56 voet), stond op 19 uur en 14 minuten. De 14 voet langere Volvo Ocean racer, ex-Pirates of the Caribbean, had afgelopen weekend maar 11 uur en 3 minuten nodig voor de 185 mijl lange race, die onderdeel is van de ABN AMRO North Sea Regatta.

Harde zuidwestenwind zorgde voor veertien uitvallers, maar resulteerde voor de overblijvers van de vloot in een een snelle overtocht van Harwich naar Scheveningen. Zes andere deelnemers bleven onder de oude recordtijd, waaronder recordhouder Piet Vroon zelf.

Ervaren VO-70 professionals Dirk de Ridder, Jules Salter, Jono Swain en Simeon Tienpont maakten deel uit van het succesvolle foto Richard Page /Mean Machine MM-team. Deze zeilers zullen in 2008 aan boord stappen voor de volgende Volvo Ocean Race. Dit weekend wordt het vervolg van de North Sea Regatta voor Scheveningen verzeild.

21

Rondje Atlantic Een zeilersdroom in 12 maanden

Een lange zeilreis naar bijzondere bestemmingen; welke zeiler droomt daar nu niet van? Wat nog maar een decennium geleden een tamelijk definitieve breuk met de zekerheden van het geregelde bestaan betekende, is veranderd in een goed te organiseren project. Sommige puristen beschouwen dat als een devaluatie van de vrijheidsdrang uit het verleden.

De werkelijkheid is anders. Wie zijn leven als zeezwerver wil foto Sidney Moll

22

tekst: Ruud Kattenberg

deel 1 - Planning deel 2 - Plekken deel 3 - Praktijk

slijten, kan dat nog altijd. Er is dus niets verdwenen, maar slechts een manier van langeafstandszeilen bijgekomen. Deze serie is vooral bedoeld voor zeilers met een standaard boot, een beetje spaargeld en een jaar zonder heimwee naar hun werkgever. Zilt neemt je mee - in drie afleveringen - op een Rondje over de Noord-Atlantische Oceaan.

In eerste deel verdiepen we ons in de planning.

23

Horloge wordt kalender De populariteit van een Rondje Atlantic groeit nog altijd. De transatlantische ARC (Atlantic Rally for Cruisers) heeft in de afgelopen twee jaar zelfs potentiĂŤle overstekers moeten teleurstellen, omdat de organisatie niet meer dan 225 boten kan verwerken. Maar ook het aantal ongeorganiseerden groeit. Hoewel exacte getallen ontbreken, denken we dat er jaarlijks minimaal vijftig Nederlandse jachten de oversteek naar het Caribisch gebied maken. Een groot deel daarvan ligt binnen een jaar weer gewoon aan zijn Nederlandse jachthavensteiger. En dat is een van de voornaamste redenen waarom het Rondje Atlantic zo gewild is: het past moeiteloos in een jaar verlof.

Het weer Zowel de heen- als de terugreis loopt langs de flanken van het Azorenhoog. Aan de oost- en zuidkant H van het hoog, overheerst de noordoost-passaat.

Een constante wind van 4 tot 6 Bft. Aan De gebruikelijke luchtdrukverdeling en het de noordzijde kom windpatroon op de Atlantische Oceaan je onder invloed van de westenwinden. Uitzonderingen daargelaten, is de route een garantie voor veel mooi weer en een maandenlange bezeilde koers. De voorbeelden van Rondjes waarop het geen enkele dag harder waaide dan 6 Bft. zijn dan ook legio.

L

H

Afstanden Wie terugkeert van zijn Rondje heeft gemiddeld zo’n 8000 mijl op zijn log staan. Dat is een respectabele afstand, maar zelfs met 100 mijl per etmaal betekent het niet meer dan 80 vaardagen in een klein jaar. De verhouding tussen varen en 24

tekst: Ruud Kattenberg

stilliggen ervaren de meeste zeilers als ideaal. Er is voldoende tijd om veel te zien of de boot voor te bereiden voor de lange stukken. Bovendien ontstaat er niet onmiddellijk grote tijdsdruk als het eens tegenzit met het weer of de techniek.

En mocht je het schema te sloom vinden, dan bedenk je gewoon nog een korte of langere omweg.

Deadlines De zee van tijd is echter niet overal even diep. Tenminste niet als je de Atlantische Oceaan op de makkelijkste manier wilt ronden. In dat geval wordt je agenda bepaald door de seizoenen.

Allesbepalend is dat je niet tijdens het orkaanseizoen in het Caribisch gebied wilt zijn. Dat betekent dat je niet voor 1 december kunt arriveren en dat je de de tropische eilanden uiterlijk na 1 juni weer achter je laat. Met die keiharde deadlines als uitgangspunt en de Eind november. In de jachthaven van Las wens om zo lang Palmas ligt de ARC-vloot klaar voor vertrek. foto Bas de Lijster mogelijk tussen de tropische eilanden door te brengen kunnen we nu terug gaan rekenen.

De oversteek Afhankelijk van je boot en route doe je over de 2500 mijl lange transatlantische oversteek rond de 20 dagen. In de jachthavens en op de ankerplaatsen rond de Canarische Eilanden - het meest populaire vertrekpunt voor een Atlantische oversteek – is het vanaf eind oktober dan ook spitsuur. De eerste boten vertrekken rond 15 november, maar dat is aan de vroege kant. Het nadeel daarvan is dat je tegen een late orkaan op kunt lopen, maar ook dat de 25

Rondje

0 en 180 - Azor a d u Berm

- Berm arten St.Ma

00 nm uda 9

Bermuda

Sint Maarten

n re zo

b rie Ca

2

0 20

nm

nm

-A

n-

nde eila e h c aris Can

KaapverdiĂŤ -

Illustratie Š Zilt Magazine

26

e Atlantic

n re zo

-

l1 aa n Ka

0 20

A

Azoren

Madeira

Canarische Eilanden

0 - 23 ieb r a C

Barbados

m 0n

Kaapverdische Eilanden

- 2100 nm

27

nm

passaat vroeg in het seizoen minder krachtig is. Omdat de oostkant van de oceaan eerder veilig is, kun je een bezoek overwegen aan de 800 mijl zuidelijker gelegen Kaapverdische Eilanden. Voordeel van de kleine omweg is, dat de noordoostpassaat op de lagere breedten stabieler is en dat depressies op een prettige afstand blijven.

Vertrek uit Nederland

foto Ruud Kattenberg

Nu we weten dat we eind november de Canarische Eilanden willen verlaten, kunnen we ons ook buigen over het vertrekmoment uit Nederland. Dat is weinig kritisch. Eigenlijk heb je de hele zomer de tijd voor de 1500 mijl lange aanbrengtocht. Vroege vertrekkers zijn in het voordeel, omdat ze veel tijd hebben aan de Spaanse en Portugese kust. Zelfs een ommetje in de westelijke Middellandse Zee behoort dan tot de mogelijkheden.

De Golf van Biskaje zullen velen als hun Begin mei. Binnen niet al te lange tijd zal de eerste obstakel ankerplaats op Sint Maarten leegstromen. beschouwen. In de vroege zomermaanden maakt de Golf zijn bedenkelijk reputatie echter zelden waar. Juni is de meest ideale maand voor de eerste echte oversteek. In die periode komt de wind vaak uit het oosten. Vanaf de laatste weken van augustus neemt de kans op narigheid echter snel toe.

Voorjaar in de Carieb Na de Atlantische oversteek breekt een tamelijk onbezorgde periode aan, die pas eindigt als het orkaanseizoen zich eind mei weer aandient. De zeilcondities in het Caribisch gebied zijn meestal fantastisch en wie beschutting zoekt voor de 28

tekst: Ruud Kattenberg

foto Ruud Kattenberg

soms harde noordooster kan volop kiezen. Pas eind april wordt het weer onrustig onder de zeilnomaden. De blijvers vertrekken geleidelijk naar een orkaanveilige plek in het zuiden, terwijl de minder gelukkigen zich langzaam concentreren op de terugweg. Zonder af te spreken ontmoeten de meesten elkaar op een van de eilanden in de noordoostelijke Carieb. Onder Nederlanders is Sint Maarten de meest Begin juni. Horta op de Azoren als laatste populaire plek om je pleisterplaats op de oceaan. voor te bereiden op de terugweg.

De terugweg Door wat een gelukkig toeval lijkt, valt het begin van het orkaanseizoen in het Caribisch gebied samen met het begin van de zomer op noordelijke breedten. De terugtocht wordt daardoor meestal gekenmerkt door stabiel weer. Volgens de pilots en vaargidsen moet je voor een snelle en veilige tocht eerst naar het noorden om ergens rond de 40e breedtegraad, de westenwinden te vinden die je naar Europa brengen. Wie dat advies volgt, komt bijna als vanzelf op Bermuda terecht.

Toch is de tussenstop op dat eiland de laatste jaren minder in trek. Steeds meer zeilers kiezen ervoor om vanaf de noordelijke eilanden rechtstreeks naar de Azoren te koersen.

Weliswaar moeten ze dan hun weg zien te vinden weg langs de windloze kern van het hoog, maar de combinatie van moderne communicatie, goede weerberichten en boten die ook bij weinig wind nog goed presteren, maakt die opgave heel wat minder lastig dan vroeger. De tocht van Sint Maarten naar de Azoren is ongeveer 2300 mijl lang en zal door de 29

meeste jachten binnen drie weken worden afgelegd. Bij een tussenstop op Bermuda komt daar al snel een week bij.

Bijna thuis Begin juni overheerst op de Azoren het ‘bijna thuis’ gevoel.

Toch kunnen de resterende 1500 mijl tot de vertrouwde vaderlandse steiger de lastigste van de hele tocht zijn. In ieder geval geldt dat voor het vertrek. Wie al te lang in Café Sport blijft plakken, zou wel eens tegen de eerste herfststorm aan kunnen lopen. Juni, juli en de eerste weken van augustus zijn het meest geschikt voor de terugweg. De theorie dat je direct na vertrek zolang pal noord stuurt tot je de westenwinden vindt, kent nog maar weinig aanhangers. De meesten kiezen voor de kortste route naar de ingang van Het Kanaal.

De cirkel is rond De laatste paar honderd mijl langs de kust van Frankrijk of Engeland leveren geen andere verrassingen op dan die elke normale vakantietocht kenmerken. Twaalf maanden na vertrek kan het reïntegratieproces - zonder twijfel het meest lastige deel van het Rondje Atlantic - beginnen.

Dromen van papier Hoewel de planning voor het gemiddelde Rondje Atlantic niet ingewikkelder is dan we op de vorige pagina’s beschreven, bestaat er een keur aan boeken, websites en software over dat onderwerp. De meeste beperken zich niet tot het Rondje alleen. Een absoluut standaardwerk op het gebied van routeplanning voor zeilers is Jimmy Cornell’s World Cruising Routes. In het bijna 700 pagina’s dikke boek beschrijft de peetvader van de wereldzeilers vrijwel elke denkbare route met voor elk seizoen het karakteristieke weer. Ook als je nooit het IJsselmeer verlaat is het het ultieme wegdroomboek.

30

tekst: Ruud Kattenberg

Cornell’s boek is een populaire variatie op Ocean Passages for the World, een uitgave van de British Admiralty die elk koopvaardijschip aan boord heeft. De uitgangspunten bij het bepalen van de ideale route zijn voor de beroepsvaart natuurlijk heel anders. Het is een prachtig boek met schitterende kaarten voor iedere zeiler die door de afwegingen voor efficiëntie en brandstofbesparing heen kan kijken.

Pilotcharts brengen het weer in beeld aan de hand van langjarige statistieken. Ze worden verspreid als atlassen met voor elke maand een eigen kaart. Pilotcharts leveren een schat aan informatie, mits je weet om te gaan met de relativiteit van statistieken. Ze zijn er in verschillende uitvoeringen, maar alleen van de Amerikaanse uitgave bestaat een gratis elektronische variant. Ga naar: www.nga.mil en klik op ‘publications’.

Een absolute aanrader voor iedereen die niet schrikt van de horizon is het computerprogramma Visual Passage Planner. De software is op dezelfde data gebaseerd als de pilotcharts, maar presenteert die zo slim dat er heel nieuwe informatie ontstaat. Door het type en de prestaties van je boot in te voeren, berekent het programma in enkele seconden de meest optimale route. Zinloos voor een tocht naar de Engelse Oostkust, maar van onschatbaar waarde voor elke serieuze oversteek. www. digwave.com 31

All at Sea De zee inspireert! Dichters, schrijvers en ook muzikanten. Laurens van Zijp speurt naar wind-enwater gerelateerde liedjes.

Deze aflevering: All at Sea Door: Jamie Cullum CD: Twenty Something, 2003, Verve.

Ach, mijmeren over zeilen doen we allemaal wel regelmatig.

In de file, tijdens een alweer te lange vergadering, in de volle tram, op verjaarsvisite als Ome Cor het hoogste woord voert.

'Wat zou het zalig zijn ver weg te wezen van alle gezeur,' denk je dan, 'het liefst buitengaats, op volle zee. Waar niemand je lastig valt...' Wie dat gevoel heeft, vindt een klankbord in Jamie Cullum's All at Sea van zijn doorbraak cd Twenty Something uit 2003. Jamie zwengelt het nummer pakkend aan met een pianoriedeltje als intro en valt meteen met de kajuitdeur in de roef: I'm all at sea Where no one can bother me Forgot my roots If only for a day Just me and my thoughts Sailing far away

foto Duy van der Velde

Like a warm drink it seeps into my soul Please just leave me right here on my own Later on you could spend some time with me If you want to, all at sea Kijk, zo denken wij er ook over. Niks meer aan je hoofd, gewoon de hort op, ver weg zeilen. Om het wegwees-gevoel te versterken, blijkt Jamie solo te zeilen. Althans, zo projecteren wij zijn tekst natuurlijk graag: I'm all at sea Where no-one can bother me I sleep by myself 32

Zoute Noten I drink on my own I don't speak to nobody I gave away my phone Heerlijk, geen mobieltje kan ons storen. Overgeleverd aan die onmetelijke leegte van zee. Geheel op onszelf aangewezen.

Zo willen wij het hebben. Of toch niet? Er knaagt iets en Cullum benoemt het: Now I need you more than ever I need you more than ever now Tja, zoals zo vaak blijkt het verlangen naar de grote liefde te sterk voor de dolende, zeilende ziel. Jamie houdt echter koers en oppert een mooie oplossing: hij blijft graag nog even weg, maar noodt haar later aan boord. Wegwezen met z'n tweeĂŤn is immers nog mooier.

So come and spend some time with me And we will spend it all at sea Like a warm drink it seeps into my soul Please just leave me right here on my own Later on you could spend some time with me If you want to, all at sea De muziek van Jamie Cullum is lastig te benoemen. Is het jazzy pop of poppy jazz? Zijn eerdere platen Heard it all before en Pointless nostalgic bleven onopgemerkt bij het grote publiek. Maar met Twenty Something veroverde de kleine Brit-achter-de-piano de wereld. Een millionseller.

Duidelijk is Cullum zich thuisvoelt in de jazz, al gaat hij een cover van een popklassieker niet uit de weg. Zo waagt hij zich aan een weergaloze jazzy uitvoering van Jimi Hendrix' The wind cries Mary. Dan moet je wel lef hebben. Een verademende plaat, die Twenty Something. Je zou bijna wensen dat je langer in de file stond...

33

Kilo, Whiskey, Alfa,Tango, Romeo, Yankee, November Ik loop al een hele week tegen onze werfbaas te verkondigen dat het tijd wordt voor onze boot om te water te gaan. Het is spitsuur wat dat betreft. Door het mooie weer is niet alleen de natuur om ons heen in een vroegtijdige voorjaarsstemming, hetzelfde geldt voor zeilers.

Onze nieuwe motor is ingebouwd en daarna volgt de grote schoonmaak. Na mijn vette vingerafdrukken in en om de kuip worden ook de zwarte vegen op de romp weggepoetst met cleaner en wat was. ‘Weg met wat was’, het is een zinsnede met dubbele betekenis. Poetsen en afscheid nemen van het verleden.

We doen allebei. Eerst even iets meer over het poetsen.

Waarschijnlijk had de eerste eigenaar van ons bootje indertijd een absoluut minimaal budget. De lijst met opties en extra's heeft hij zonder pardon in de prullenbak gegooid. Zo ontbeert de boot al dertig jaar

elke vorm van ventilatie.

Daardoor heeft er zich toch in de uithoeken van het interieur een indrukwekkende hoeveelheid schimmel gevormd.

Wie smetvrees heeft moet de bijgevoegde foto's niet bekijken.

Biologen worden misschien enthousiaster. Schimmels zijn intrigerend. In de Amerikaanse staat Oregon is een schimmel gevonden van 2400 jaar oud, met een omvang van 890 hectare. Daarmee is deze schimmel het grootste levende organisme ter wereld (bron: Wikipedia).

34

foto’s en tekst: Jimmy Lengkeek

Wij laten ons hierdoor niet imponeren en gaan deze ongewenste uitwas van de natuur te lijf met dikke bleek. Daarna komen de potten witte verf om weer een glad en makkelijk schoon te maken oppervlak te krijgen. Natuurlijk moet de oorzaak ook worden bestreden.

We monteren ventilatoren in het voorluik, boven het toilet, boven het kooktoestel en tenslotte ook een in elke hondenkooi. Een interessante bijkomstigheid is dat we flinke gaten zagen in de opbouw en kunnen constateren hoe dik en stevig het polyester is. De Engelsen bouwden toentertijd schepen van polyester op dezelfde manier zoals ze eeuwenlang gewend waren hout te gebruiken: dik en massief.

Nu het afscheid nemen. We halen de oude plakletters met naam en thuishaven van de romp. Dat is een beladen handeling. Maar ook bijgeloof kan ons niet imponeren. Weg met wat was! De boot krijgt een nieuwe naam: KWATRIJN. We hebben voor deze naam gekozen, omdat we met twee stellen, dus vier personen, eigenaar zijn van dit schip.

Een kwatrijn is een vierregelig gedicht, bovendien klinkt het vrolijk en vriendelijk. Niet in het minst in het officiĂŤle spellingsalfabet: kilo, whisky...

En als de boot helemaal klaar is, schrijven we het volgende gedicht op de spiegel: Niet te groot, niet te klein, onze boot is Kwatrijn 35

in de wind

Mooiweer zeilen Het hoe en waarom van zeewind

foto Š Akbar Simonse

36

Weer & Wind De wedstrijden om de Louis Vuitton Cup kwamen in de afgelopen weken maar aarzelend op gang. Keer op keer moesten de races worden uitgesteld door een gebrek aan zeewind. Het fenomeen is zeker niet exclusief voor het Spaanse Valencia. Ook aan onze kust speelt zeewind een rol. Zilt meteoroloog Henk Huizinga legt uit hoe het zit...

Temperatuurverschillen Zeewind ontstaat als gevolg van het verschil in temperatuur tussen de lucht boven land en die boven zee. Hoe groter de verschillen, hoe groter het effect. De temperatuur van het zeewater kent een jaarlijkse gang die niet moeilijk te begrijpen is. Aan het eind van de zomer is het het water op zijn warmst, terwijl de laagste waarde aan het eind van de winter wordt gemeten.

Voorjaar De grootste temperatuurverschillen komen voor in het voorjaar. In dat jaargetijde moet de opwarming van het zeewater nog op gang komen, terwijl de zon dan al wel in staat is om het land stevig op te warmen.

Voorwaarde is wel, dat de straling van de zon niet gehinderd wordt door bewolking. De meest markante vorm van zeewind komt voor op een zonnige voorjaarsdag, waarbij er eerst geen wind staat.

37

in de wind

Mooi weer wind

Ruimen

De zeewind staat haaks op de kustlijn en neemt in kracht toe naarmate de dag verstrijkt. Door die windtoename krijgt de Corioliskracht - die wordt veroorzaakt door de draaiing van de aarde - meer greep op de luchtbeweging. Omdat op het noordelijk halfrond de Corioliskracht een afwijking naar rechts creĂŤert, zal de wind geleidelijk gaan gaan ruimen en kan hij zelfs parallel aan de kust komen te staan. Zodra aan het eind van de middag de invloed van de zon afneemt, zal ook de zeewind weer langzaam afnemen.

Landwind In de opvolgende nacht kan vervolgens het tegenovergestelde gebeuren. Omdat het land kouder wordt dan het zeewater, ontstaat er een stroming van het land naar zee. Omdat verschil in temperatuur 's nachts minder groot is dan overdag zal de landwind echter minder prominent zijn.

Invloeden Het effect van de normale wind die ontstaat uit luchtdrukverschillen wordt beĂŻnvloed door de zeewind . Een westelijke wind voor onze kust zal door het zeewindeffect extra aantrekken. Een bij aanvang oostelijke wind zal echter tegengewerkt worden, en kan mogelijk zelfs geheel wegvallen.

Grens Zeewind kan tot 10-15 mijl buitengaats merkbaar zijn, maar het grootste effect zit het dichtst onder de kust. In de praktijk zal de strook zo'n 5 mijl breed zijn. De grens is meestal erg scherp, zeker als de gewone wind verstek laat gaan. Een verschil van enkele tientallen meters kan dan het verschil betekenen tussen wel of geen zeewind.

38

Weer & Wind Valencia De situatie bij de America’s Cup is een goede illustratie van de theorie. De Spaanse Oostkust bevindt zich over het algemeen aan de rand van het Azorenhoog en blijft vrij van de depressies die naar het noorden koersen. De luchtdrukverschillen zijn in dat overgangsgebied maar klein, waardoor het zelden hard waait. Juist onder die condities kan zeewind optimaal gedijen.

Nat en koud Dit voorjaar was dat echter allerminst het geval. Terwijl we in onze contreien genoten van uitzonderlijk mooi voorjaarsweer - en dus optimale zeewindcondities - bleef het in Zuid-Europa nat en koud. De zon, als hij er al was, slaagde er niet in om het anders zo bloedhete Spaanse binnenland op te warmen.

Op veel dagen was er nauwelijks verschil tussen de temperatuur van het land en dat van de Middellandse Zee. Inmiddels is de normale situatie hersteld en wordt er in Valencia volop gezeild.

video

39

Ergonomisch goed doordacht Het nieuwe Deckvest van Spinlock maakt het dragen van een reddingsvest pas echt aantrekkelijk.

Het compacte ontwerp is ergonomisch goed doordacht. Door het ontbreken van losse banden is het vest makkelijk aan te trekken.

Toepassing van bergbeklimmertechniek van Petzl maakt het vastklikken en aanpassen van de banden simpel. De nieuwste versie van het automatisch opblaasmechanisme voorkomt onbedoeld opblazen in ruige en natte omstandigheden. Raakt de drager te water dan biedt het drijflichaam een optimale overlevingskans, zegt de fabrikant. Voorkomen dat je overboord gaat is natuurlijk nog beter. Daarvoor heeft het Spinlock Deckvest een ge誰ntegreerd veiligheidsharnas. Met een adviesprijs van 299 euro is het Deckvest geen koopje.

Maar deze aanwinst trek je dan ook niet snel uit als je de haven weer binnenloopt. www. moremarine.nl

Nog geen abonnee van Zilt Magazine?

Laat je e-mailadres achter op www.ziltmagazine.nl.

Je krijgt dan een seintje zodra het nieuwe nummer verschijnt.

Alleen abonnees ontvangen ook het wekelijkse Zilt Weerbericht.

40

Zilte Spullen Geweld voor ‘amateurs’ Drievoudig America’s Cup winnaar Russell Coutts ontwierp samen met architect Andrej Justin een racer met America’s Cup allure in een handzaam formaat. De RC 44 wordt gebouwd in Hongarije en Dubai, onder de strikte eenheidsklasseregels.

Volgens Coutts zijn de meeste eenheidsklassenracers niet vooruitstrevend genoeg. Het streven naar betaalbaarheid beperkt in veel klassen de vooruitgang. Coutts legde zich bij het ontwerpen deze beperking niet op, terwijl hij de boot toch bedoelt voor de amateurwedstrijdzeiler. De RC 44 is een gecompliceerde boot geworden, waarop zeilers dezelfde sensatie kunnen ervaren als op een professioneel bemande top-end racer. Anders dan bij de populaire eenheidsklassen van X-yachts en Swan ontbreekt een interieur. De acht man die nodig zijn om deze machine optimaal te laten presteren zullen aan wal onderdak moeten vinden.

Als er in Nederland een ploeg komt die het aandurft met de RC 44 aan de start te verschijnen, bieden we ons graag aan als trimmer van de kieltab. www. rc44.com

video

41

Foto Š Nardi Eshuis

42

Aangewaaid ´Na aanmaken niet bewaren´ Klussen! Dat deden Nardi en Harco de Hilster de afgelopen zeven maanden. Hun nieuwe, tweedehandse schip namen ze van top tot teen onder handen. Nardi meldt: "Het is allemaal tweecomponenten verf en die wordt loeihard. Na aanmaken is bewaren er niet bij. De kleur zeegroen is zelfs een driecomponentenverf. Lastig mengen, maar het verft super!"

Op 12 mei werd de boot opnieuw gedoopt en kreeg zijn oorspronkelijke naam terug: Arka. Het betekent zoiets als 'Sta op! Ga op weg!' En dat gaan Nardi en Harco ook doen. Ergens in augstus. Zie ook www. nardieshuis.nl, onder 'zeilen'.

43

Lekker, wind door je haren! Het Zilt-gevoel in het kwadraat, aan boord van de kajuitcat Freya. Stuurman Nol Twigt wordt geflankeerd door een bijna wegwaaiende Marika Smits. foto Bojan Michiels 44

Aangewaaid Windrijk Rondje IJsselmeer Het jaarlijkse Rondje IJsselmeer voor multihulls, georganiseerd door WV Bestevaer in Medemblik, kampte dit jaar met een pittige wind. Het woei zelfs zo hard, deze zaterdag 12 mei, dat de open cats niet rond werden gestuurd. Twintig kajuitcats en -tri's passeerden wel de startlijn. Direct na de start hesen we ons geheime wapen, een 67 m2 parasailor2.

Dit zeil, een spinnaker met een sleuf erin en een opblaasvleugel, was precies goed voor de zware omstandigheden. Met een gemiddelde van 13 knopen in een wind van 25-40 knopen waren we de enigen die tot de lage boei bij Makkum konden blijven spinnakeren. We hielden de lichte Dragonfly en Corsair trimarans aardig bij met onze 4 ton wegende Freya, een Wadvogelcatamaran. De echte snelle jongens, zoals de V40 van team Holmatro, verdwenen direct na de start uit het zicht. Maar verder dan Makkum kwam deze supercat niet vanwege een gebroken giek. Nog meer pech was er voor Tom Everts, die zijn mast brak en een gewond bemanningslid aan wal bracht in Hindeloopen.

Vanaf Makkum werd het moeizaam terug kruisen naar Medemblik.

Robert Roodenburg kwam als eerste aan na 4 uur en 55 minuten. Wij waren de tiende en laatste boot die de finish binnen de tijd passeerde.

Nol Twigt 45

Eigen huis en tuin

46

Zilte Wereld

Femke en Rolf van de Rajac stuurden ons deze foto van het Spaanse Water op Curaรงao. De plek heeft de reputatie dat je er makkelijker komt dan vertrekt.

Als het aan de bemanning van de Blue Marlin ligt, blijft dat vooroordeel nog wel even bestaan.

47

Spaanse Water Op de vorige Zilte Wereldkaart zagen we de concentratie van zeilers in de noordoosthoek van het Caribisch gebied. De eersten van die groep zijn inmiddels vertrokken voor hun Atlantische oversteek.

De groep in het zuiden gaat veel minder mijlen maken. Curaçao heeft voor de zeilers die het orkaanseizoen net buiten de gevarenzone willen doorbrengen veel te bieden. Op het Spaanse Water bij Willemstad ligt nu een grote verzameling Nederlandse boten, zes daarvan staan in de Zilte Wereldkaart hiernaast. De Fiddlesticks ligt al anderhalf jaar bij de ABC eilanden. Ook na het voltooien van hun voorgenomen wereldreis (ze zijn nu op eenderde) willen zij zich vestigen op Bonaire.

De bemanning van de Sortilege heeft nu al werk gevonden op het eiland, volgens hun website ‘kan Nederland nog wel even wachten.’

De Hallberg Rassy 31 Johanna staat op de wal voor een zomerstop tot oktober. Daarna wordt de reis vervolgd richting Panama.

De stalen Koopmans 45 Sabbatical blijft niet hangen, die vertrekt nog deze week naar het westen.

De bemanning van de Orion reist vliegend verder, zij maken nu een trip naar het verre oosten, terwijl de Orion, een Breehorn 37, te koop ligt in Willemstad.

De koers van Rajac’s wereldreis veranderde 180 graden toen bleek dat er een derde bemanningslid op komst is. De uitstekende medische voorzieningen op Curaçao zijn de reden dat de Rajac voorlopig op het eiland gestationeerd blijft.

48

Zilte Wereld Zoom in op een desolate ankerplek in Patagonië of een tropische baai in de Pacific en zie welke boten daar in een droomdecor liggen. Of tik de naam in van de boot die vorig jaar nog naast je in de marina lag en nu onderweg is naar de zon. Met een muisklik ga je door naar de website van de wereldzeiler om de laatste logboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende foto’s te zien.

Google Earth In Zilte Wereld is slechts ruimte voor een deel van de wereldkaart. Door op de punaise in de kaart te klikken open je alle posities in Google Earth. Staat Google Earth nog niet op je computer, dan kun je het gratis downloaden.

Geef je positie door Alle zeilers die Nederland voor een jaar of langer achter zich laten kunnen een plek krijgen op de Zilte Wereldkaart. Mail daarvoor je positie naar ziltewereld@ziltmagazine.com. In de pop-up bij de positie is ook plaats voor een of twee korte zinnen over jezelf, je boot of de plek waar je bent. Een link naar je eigen website past daar ook in. De positie en begeleidende tekst veranderen elke twee weken.

Curaçao

49

in de wind Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voor het komende weekend wordt.

Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarna op je eigen vaarwater in de kaart hieronder.

Waddenzee

IJsselmeer Noordzee kust

Zeeuwse Delta

Klik op een zeilgebied voor een gedetailleerde 3-daagse prognose...

Gebeurt er niets?

Download dan hier Acrobat Reader versie 8

Zaterdag

Zondag

50

kaart voor maandag

Weer & Wind

video

Pinksterweekendweerbericht Uitgerekend dit weekend slaat het weer om. De warme lucht is op de +36 kaart voor zaterdag nog net boven het oosten van het land te zien en zorgt voor veel bewolking. De wind komt uit het noorden met zo’n 5 tot 10 knopen. Op de oceaan liggen twee depressies klaar om ons Pinksterweer te gaan veranderen. Op de +60 kaart voor 1e Pinksterdag ligt een laag boven het zuidwesten van Engeland. Ten noorden van ons land zorgt dat voor een oostnoordoosten wind van 20-25 knopen. Bij Zeeland en de Belgische Kust staat dan zo’n 10 knopen uit het zuidoosten. Maandag is het laag op de Noordzee aangekomen. De wind draait daar met 5-10 knopen tegen de wijzers van de klok omheen. De exacte positie van de kern is bepalend voor de windrichting en dus iets om tijdens het weekend in de gaten te houden. Prettige dagen.

Het Zilt weerbericht wordt verzorgd door NIMOS Weertraining www.weercursus.nl

51

bemanning Zilt

5/2007

Bemanning De bemanning van Zilt Magazine bestaat uit: Ruud Kattenberg, Sjors van der Woerd en Laurens van Zijp.

Vaste opstappers zijn: Hans Bouscholte, Rob Bijnsdorp, Feddo van Gogh, Ben Hoekendijk, Henk Huizinga, Richard Langdon, Jimmy Lengkeek, Thierry Martinez, Gilles Martin-Raget, Pieter Nijdeken, Michiel Scholtes en anderen.

Aan de kajuittafel Onze manier van werken is even onconventioneel als Zilt zelf. Verwacht ons daarom niet in een spectaculair kantoor. We zijn het liefst aan boord, op het water of onderweg naar een goed verhaal.

De redactievergadering houden we aan wisselende kajuit- en keukentafels en verder zijn we uitgerust met e-mail, chat en Skype.

De beste manier om ons te bereiken, is een e-mail te sturen aan: redactie@ziltmagazine.nl

De inhoud van Zilt Magazine mag op geen enkele wijze worden overgenomen zonder schriftelijke toestemming van de makers. De uitgever kan niet aansprakelijk worden gesteld voor fouten in deze publicatie. Š Zilt Media Groep - 2007

52

Zilt Zoekt Zeilers Wil je dit magazine gratis blijven ontvangen?

Surf dan naar www.ziltmagazine.nl

Klik hier om Zilt naar een zeilvriend te sturen 53