80
foto:© Okke Scholtes
29 november 2012
Iedereen heeft gelijk in de Atlantic Rally for Cruisers - Loodskotter Alpha rondt de Mull - Vendée Globe: een afvalrace… - Zeemuis kent ankerperikelen - Bijzonder: de mistboog - Sailrocket: 68 knoop!
in deze Zilt... Zilt
80/2012
6 8
Bureaublad - Downloadfoto voor je scherm. Reflectie - Bespiegeling van de Zilt-bemanning.
10
Iedereen heeft gelijk…'Reportage: Atlantic
36
Rond de Mull - Alpha in Schotse wateren.
46
Agenda
48
Kinderziektes - Ankerperikelen op de Zeemuis.
54
68 knoop en een beetje -
56
Rally for Cruisers voor de start.
- Een greep uit de zeilevenementen.
Sailrocket gaat als een raket…
Afvalrace
- Uitvallers in de Vendée Globe…
66
De mistboog
70
Heksenketel
72
In de wind -
80
Canarische storm
86
Zilte Spullen
- Nieuws van de handel.
90 94
Zilte Wereld
- Over verwegzeilen.
Bijzonder weerfenomeem. Beeld van de eerste najaarsstorm. De zeilwereld belicht. - De Beluga trotseert een
In veel artikelen kom je knoppen tegen zoals hieronder. Klik erop en Zilt wordt nog leuker...
video
meer foto's
interview
storm op la Palma‌
Bemanning
meer info
- Zij maken Zilt. download
Zilt
80/2012
ADVERTENTIE
ADVERTENTIE
foto:Š Bram van Broekhoven /www.bracom.nl
BUREAUBLAD De zon gaat onder bij Rockanje aan het Haringvliet. Terugkijken op en mijmeren over een rijk zeilseizoen‌ Met een muisklik maak je deze foto van Bram van Broekhoven een fraaie achtergrond van je computerscherm.
reflectie...
GELIJK Drie maanden nadat een nieuwe lichting vertrekkers op pad ging, staat een grote groep zeilers aan de vooravond van hun oversteek van de Atlantische Oceaan. De Doen ligt prachtig voor anker voor La Gomera, op de Zeemuis genezen ook de meest hartnekkige kinderziektes en de bemanning van de Beluga trotseert een laatste storm in de jachthaven van La Palma. Hun verhalen in deze Zilt zullen ze pas veel later lezen via een Kaap Verdiaans, Surinaams of Caraibisch wifi netwerk met ongetwijfeld net iets te weinig balkjes. Datzelfde geldt voor de zeilers die we midden in hun voorbereidingen stoorden tijdens ons bezoek aan Las Palmas. Inmiddels zijn ook zij, tegelijkertijd met 230 andere deelnemers aan de ARC vertrokken naar de overkant. Zij zullen deze Zilt zien nadat ze in Rodney Bay op Saint Lucia zijn aangekomen. Is er verschil tussen de ongeorganiseerden en de zeilers die aan de Transatlantische rally deelnemen? Wij hebben het veel minder ontdekt dat we tevoren verwachtten.
Zilt
80/2012
Natuurlijk zijn er stereotypen waarmee je moeiteloos je vooroordelen kunt bewijzen. Maar voor beide groepen geldt dat hun boten, bemanningen en motieven zo divers zijn dat je ze onmogelijk als een gelijkgestemd collectief kunt beschouwen. Nee, dan is het vinden van overeenkomsten heel wat eenvoudiger. Met als voornaamste verbindende factor dat vertrekken bestaat uit het maken van keuzes die vaak moeilijker zijn dan het overzeilen van een oceaan. Niet op zee, maar voor vertrek aan de wal. Hoe je het vervolgens vormgeeft is feitelijk ondergeschikt aan die zelfverworven vrijheid. 'Iedereen heeft gelijk' relativeerde een van de ARCdeelnemers de vermeende tegenstelling. In zijn zonovergoten kuip waren we het al zeer met hem eens, maar eenmaal thuis achter onze computerschermen zouden we nog graag iets aan de tegeltekst toevoegen: 'Iedereen heeft gelijk, behalve de thuisblijvers..."
Zilt
80/2012
foto: Š Zilt Magazine
"Je hebt ARC's en NARC's," legt zeiler Pim glimlachend uit. "Iedereen doet het op zijn eigen manier en iedereen heeft gelijk." We spreken de schipper van de van de Nelly Rose op een van de steigers in Las Palmas. Om ons heen bereiden nog 230 andere deelnemers aan de Atlantic Rally for Cruisers zich voor op hun oversteek naar het Caribisch gebied. Een impressie van de grootste rally voor toerzeilers‌
FOTO'S EN TEKST:
foto's: © Zilt Magazine
W
ie een zeiltocht over de Atlantische Oceaan maakt, kan niet om de Canarische Eilanden heen. Vanaf eind oktober stromen jachthavens en ankerplaatsen vol met jachten die wachten op het eind van het orkaanseizoen. Redenen om dat juist daar te doen zijn er genoeg. Het klimaat is aangenaam, de voorzieningen zijn goed en de boodschappen goedkoop. En misschien wel het meest belangrijke argument, de Spaanse eilandengroep grenst aan het gebied waar de noordoostpassaat voor windcondities zorgt die je aangenaam naar de overkant brengen. Op elk van de zeven eilanden vind je wel vertrekkers die de laatste voorbereidingen treffen voor hun grote avontuur. Maar nergens is het zo druk als in Las Palmas op Gran Canaria. De reden is dat de hoofdstad van de eilandengroep al bijna drie decennia lang het vertrekpunt is voor de deelnemers aan de ARC, de Atlantic Rally for Cruisers. Een evenement dat onverminderd populair is onder oceaanoverstekers. Ook in zijn 27e jaar heeft de deelnemerslijst weer het absolute maximum bereikt. “Met 231 boten hebben we zelfs wat moeten smokkelen,” geeft directeur Andrew Bishop lachend toe. “De jachthaven had officieel maar plek voor 210 boten…"
VOORBEREIDINGEN Overal wordt gesleuteld, gepoetst en in masten geklommen. Maar vooral wordt er gesjouwd, geruimd en gezucht. Want hoe groot je boot ook is, voor het wegwerken van een file winkelwagentjes met boodschappen voor een maand, voelt hij altijd 10 voet te kort. Bovendien arriveren maar weinig zeilers op de Canaries zonder een verlang- en klussenlijst. Zelfs als de 1500 aanbrengmijlen schadevrij verliepen, leverden ze zoveel voortschrijdend inzicht op, dat een gang naar watersportwinkel, zeilmaker of tuiger onvermijdelijk is. Een gemiddelde vertrekker kan daar een flink deel van zijn dag mee vullen, maar een ARC-deelnemer heeft het heel wat gemakkelijker. Door hun getal vormen de ARC-boten zo’n aantrekkelijke doelgroep dat menig bedrijf jaarlijks een serviceteam en een vrachtlading onderdelen naar Las Palmas stuurt. Als je een beroep op ze wil doen, volstaat het om in het kantoortje op de kade je bootnaam op een van de lijsten zetten. Grote werven als Oyster of Hallberg Rassy lopen zelfs ongevraagd en kosteloos je hele boot na. Populair zijn de techneuten allemaal, maar de langste lijsten zijn die van Jerry the Rigger en de E-mail aan Boord Expert.
foto's: © Zilt Magazine
Opvallend afwezig is de leverancier van windvaanstuurinrichtigen, die ooit als een van de eerste ondernemers naar de ARC-start afreisde en dat tweeënhalf decennium volhield. Maagdelijke spiegels verraden dat de moderne vertrekker inmiddels andere voorkeuren heeft… LAST-MINUTE AANKOPEN De beschikbaarheid van vrijwel alles op het gebied van boten en uitrusting, heeft volgens sommigen ook een nadeel. Een haven met 231 schippers die zich jarenlang voorbereidden op hun avontuur, is er onvermijdelijk ook een vol zelfbenoemde deskundigen. Dat leidt vaak tot verhitte discussies waarbij de voorkeur van de één, de onrust van de ander wordt. En dat gevoel bezweer je het gemakkelijkste met alweer een niet-geplande wandeling naar de goed geoutilleerde watersportwinkel op de kade. Daar hangt inmiddels een nummertjesautomaat bij de deur en is zelfs de heilige siësta ten prooi gevallen aan het jaarlijkse cashmoment. Ruim voor de start kent de ARC in de locale middenstand al een absolute winnaar…
VIDEO MOTIEVEN Dat de ARC geen Atlantische Wegenwacht is, realiseren alle deelnemers die wij spreken zich terdege. Al voelen sommigen zich wel gesteund door het communicatienetwerk onderweg. Gezelligheid is het meest genoemde argument om aan de ARC mee te doen en daarin worden de deelnemers zeker niet teleurgesteld. De gedeelde spanning en de uniforme voorbereidingsproblemen verbroederen dwars door nationaliteit of bootmaat heen. Dus zijn aan het eind van de middag de kuipen al even goedgevuld als de glazen. En als dat niet spontaan gebeurt, kun je elke dag terecht bij de door een van de bedrijven gesponsorde ‘Sun Downers’. Opvallend is dat ook de controle van de veiligheidseisen als een groot voordeel wordt genoemd. Geen drijfanker aan de reddingsboei of een ontbrekende capuchon voor je reddingsvest? De strenge inspecteurs zijn onverbiddelijk, maar ontmoeten in plaats van verontwaardiging toch vooral begrip. “Het drukt je nog eens met je neus op de feiten,” hoorden we een aantal malen van een zeiler op weg naar de watersportwinkel.
foto's: © Zilt Magazine
SEMINARS Kennisoverdracht wordt veel genoemd als argument om aan de ARC deel te nemen. En ook daarin worden de deelnemers op hun wenken bediend. Dagelijks wordt er een aantal seminars georganiseerd in een chique hotel. Variërend van communicatie, weer en routering tot eerste hulp of elk technisch onderwerp waar een langeafstandszeiler in geïnteresseerd kan zijn. Maar ook thema’s als zeilen met kinderen of bevoorrading komen aan bod. Vrijwel alle 200 stoelen zijn telkens bezet... GELIJK 'Hartstikke gezellig, druk, goed georganiseerd en massaal.' Dat zijn de steekwoorden die wat ons betreft de ARC karakteriseren. Dat niet iedere vertrekker die begrippen automatisch verbindt met oceaanzeilen is even begrijpelijk als de grote groep die zich wel door het gezamenlijk vertrekken en aankomen aangetrokken voelt. Langeafstandszeilen kun je immers op te veel verschillende manieren doen om een daarvan tot het ware evangelie te verklaren. Dus scharen ook wij ons graag achter de uitspraak van Pim, de schipper van de Nelly Rose: “ARCs of NARCs? Iedereen heeft gelijk…”
DE NEDERLANDERS Biba Islay Lady Ann Leeway Nelly Rose Nix
Concord 55 Oyster 53 Bestevaer 65 Xc 50 X 412 X 612
Ostrea Poco Loco Satori Tal Lira Trantes Williams
Hallberg Rassy 46 Lagoon 500 Swan 45 Southerly 57 RS Winner 12.20S Bavaria 43
Het Nederlandse contingent is 12 boten groot en even divers als de hele ARC-vloot. Op de volgende pagina’s stellen we er vier aan je voor… De Poco Loco maakt deel uit van het jaarlijks groeiende smaldeel multihulls. De Lady Ann is een voorbeeld van dat deel van de vloot dat de overtocht aan betalende gasten aanbiedt. In de bemanning van de Lady Rose ontmoeten we zeilers die voor de eerste keer oversteken en de Ostrea doet dat met kinderen…
foto: © Zilt Magazine
EN NU WIJ..! “Vandaag vieren we het sluiten van de to-do lijst,” zegt Pim Tiddens met een brede glimlach. Toch wordt er op de X412 Nelly Rose nog druk gewerkt. Hanneke, Pim's vrouw, legt uit: “Nee, dat betekent niet dat de lijst is afgewerkt, maar er komt vanaf nu gewoon niks meer bij, al valt de kiel eraf...” Al in 1982 maakten Hanneke en Pim plannen voor een wereldreis per boot, maar beroepsmatige beperkingen en de komst van kinderen maakten dat de plannen jaar op jaar werden uitgesteld.
Ze zorgden er wel heel bewust voor dat hun kinderen zeilen leuk gingen vinden. Pim: “Dat lukte eigenlijk té goed. Onze kids kwamen in het fanatieke wedstrijdcircuit terecht en we liepen alle grote wedstrijden in binnen- en buitenland met ze af. Voor een eigen boot was geen tijd meer. Maar het werd nog gekker: in 2009 vertrok onze dochter Leonie met haar jonge gezin op de Elena voor een wereldreis!” Hanneke: “Vorig jaar, tijdens een trip 'ER ZIJN GEEN naar Pin Mill op de boot van onze NO-GO ITEMS MEER…' zoon, viel het besluit; wij gaan ook! In december kochten we deze X412, voor ons een ideale reisboot omdat we van sportief zeilen houden. In augustus was alles klaar voor een vertrek van onbepaalde tijd, we blijven varen zolang het leuk is en we gezond blijven.” Voor beiden was het duidelijk dat deelname een ARC onderdeel van de reis zou zijn. Pim: “In 2009 waren we hier in Las Palmas om de Elena uit te zwaaien. Toen vonden we die sfeer al fantastisch. En nu we er zelf als deelnemer liggen, is het extra leuk. De gezelligheid vinden we erg belangrijk, maar de paraplu die deze organisatie biedt, is ook erg prettig. Bovendien zijn de seminars echt goed en kunnen we de deadline van een vaste vertrekdatum goed gebruiken.” De route die de Nelly Rose na de ARC gaat varen is nog open. Pim wil in ieder geval naar New Brunswick. “Daar aan de Amerikaanse oostkust, vlak onder Canada, staat een buitenhuis van president Roosevelt. Ik was lang geleden op een motor-trip en ik wil het nu graag aan Hanneke laten zien. Misschien gaan we daarna weer terug naar de Carieb, maar het kan ook dat we via de Azoren weer naar Las Palmas zeilen, om bij een tweede oversteek ook de Kaap Verden en Suriname aan te doen. Verder staan Panama en British Columbia op onze verlanglijst. Maar nu eerst maar eens naar de overkant, er zijn geen no-go items meer, want ook de buitenspeakers doen het.”
foto: Š Zilt Magazine
27 KEER SAMEN NAAR DE OVERKANT Ruim 25 jaar geleden bedenkt een medewerker van Yachting World dat er wel eens een verhaal kan zitten in toerzeilers die kort voor het begin van een oceaanoversteek staan. Jimmy Cornell overtuigt zijn hoofdredacteur, reist af naar de Canarische Eilanden en komt terug met een serie interviews waarin opwinding over het komende avontuur en ongerustheid over de voorbereidingen hand in hand gaan met plezier en kameraadschap. Cornell's verhaal inspireert niet alleen volgende lichtingen vertrekkers, maar zet ook hemzelf aan het denken. Zou er geen behoefte zijn aan een georganiseerde tocht naar het Caribisch gebied? Het antwoord op die vraag komt snel en overtuigend. Als in 1986 het Jimmy Cornell (72) bij de start van de ARC in 2012 startschot klinkt voor de allereerste ARC, the Atlantic Rally for Cruisers, zeilen er 204 boten over de startlijn bij Las Palmas. Tientallen zeilers blijven teleurgesteld op de wachtlijst achter. De vermelding in het Guinness Book of World Records als de grootste oceaanrally ooit, zal voor Jimmy Cornell slechts bijzaak blijken. Door een niet aflatende stroom boeken en andere publicaties groeit de voormalige Roemeen in slechts enkele jaren uit tot de goeroe van het langeafstandstoerzeilen; van zijn vertrekkersbijbel World Cruising Routes werden al meer dan honderdvijftigduizend exemplaren verkocht. En in al even korte tijd geeft hij leiding aan een van de meest succesvolle commerciĂŤle organisaties die het zeilen kent. In 1998 stapt Cornell eruit en vertrekt hij voor zijn derde wereldomzeiling.
foto: © Zilt Magazine
Voor de meeste zeilers zal Edo Ankum geen onbekende zijn. De reizen die hij met zijn vrouw en twee jonge kinderen maakte op de Sally Lightfoot zijn de basis voor veel inspirerende artikelen. Na thuiskomst verscheen zijn boek 'Rondom Afrika' en stortte hij zich op nieuwe zeilprojecten. Edo: “Het oorspronkelijke plan voor de bouw van een ruim 30 meter lange boot waar meerdere zeilers eigenaar van konden worden, kwam door de crisis nog niet van de grond. De reis die ik nu ga maken met de Lady Ann is een afgeleide van dit eerste plan.”
De Lady Ann, een Bestevear 65, gaat de ARC varen met zeven gasten. Schipper Edo: “Met onze Sally Lightfoot staken we zonder ARC over en vorig jaar voer ik de Lady Ann ook volgens eigen plan naar de overkant, maar ik wil dit nu wel eens meemaken om te zien wat dit is. En het blijkt dat door onze ARC deelname veel makkelijker is om chartergasten te krijgen. Het is een bekend instituut met een grote aantrekkingskracht op veel zeilers. Voor iemand die de Atlantische oversteek op zijn to-do lijstje heeft staan, is het leuk om het op deze manier te doen. Het hele circus eromheen, daar gaat het juist om.” De hoge veiligheidseisen ziet Edo niet als een nadeel. “Het dwingt je om alles goed voor elkaar te hebben, al word je soms wel doodgeknuffeld wat betreft veiligheid. Verder voel ik de spanning voor de oversteek niet anders dan normaal. Wel anders is "DAT HELE CIRCUS, dat ik nu zo veel gasten aan boord DAAR GAAT HET heb. Dat sociale leven aan boord met acht man zal een andere JUIST OM...” dimensie in de oversteek brengen, dat geeft toch wel een zekere druk.” Eenmaal aan de overkant blijft de boot het winterseizoen beschikbaar voor charters. Edo zal op sommige trajecten een andere schipper inhuren om ook tijd in Nederland met zijn gezin door te kunnen brengen. “Deze reis is daarom niet te vergelijken met mijn Sally Lightfoot reis. Toen waren we echte zeezwervers, nu ben ik meer een planner geworden. Ik denk dat dat wel voor veel mensen geldt die meedoen aan de ARC, voor deelname aan zo'n georganiseerd iets moet plannen wel in je systeem zitten.” Tot nu toe bevalt het evenement Edo beter dan gedacht. “Ik denk er zelfs over de boot ook voor de ARC Europe in te schrijven, die gaat in mei van Tortolla (BVI) via Bermuda naar de Azoren en dan door naar Lagos, Portugal. Met zo'n 30 deelnemers is dat een intiemer evenement en dat kan best eens heel goed uitpakken.”
foto: Š Zilt Magazine
ARC MODAAL De verschillen tussen de boten zijn groot. Variërend van de 32-voets Rival 32 Troskola tot de 29-meter lange Bristolian, een aluminium one-off. Of van de klassieke Peter van Seestermuhe uit 1936 tot een Oyster 82 voor wie de mijlen naar Las Palmas de eersten waren na zijn tewaterlating. Het aandeel van nieuwe boten is overigens bijzonder groot. Een vijfde van de vloot is niet ouder dan 2 jaar. Van de 231 boten komt het grootste smaldeel uit Engeland. De 72 boten zijn goed voor precies een derde van de vloot. Al even traditioneel vormen Duitse deelnemers de op een na grootste groep. Dit jaar zijn het er 25. Opvallend is dat op 23 boten de Noorse vlag is gehezen. Het Nederlandse aandeel is al jaren vrijwel gelijk, deze editie liggen er 12 langenoten aan de steigers in Las Palmas. Uit België komt slechts een deelnemer. De 1249 bemanningsleden komen uit 33 landen en variëren in leeftijd van 1 tot 81 jaar. Zoals er geen gemiddelde langeafstandszeiler bestaat, doe je ook een deelnemer aan de ARC geen recht door hem het product van statistieken te laten zijn. Desondanks was de drang om te willen weten hoe de Jan Modaal van de ARC er uitziet groot. Dus vonden we na het analyseren van de deelnemerslijsten van de afgelopen vijf jaar het profiel van de doorsnee ARC-deelnemer: Bootlengte Leeftijd boot Leeftijd schipper Leeftijd bemanning Aantal bemanningsleden Duur oversteek
: 14,2 meter : 9 jaar : 51 jaar : 45 jaar : 5 : 16 tot 21 dagen
foto: Š Zilt Magazine
In de overvolle haven van Las Palmas liggen de meerrompers bij elkaar in een apart hoekje. Negentien zijn het er, waarvan maar liefst 60% van de Franse catamaranbouwer Lagoon. Ook de vijftig voeter Poco Loco is een Lagoon. Voor Margo en Patrick Clous is het hun eerste catamaran en ze kunnen zich niet voorstellen ooit nog terug te gaan naar een monohull. Pieter: "We hebben altijd Jeanneau's gevaren en na vele vakanties langs de Noordzee kusten en Het Kanaal wilden we wel eens wat anders. We huurden een catamaran in Griekenland en dat beviel ontzettend goed.
We waren definitief om na een vakantie op een Lagoon tijdens de BVI Spring Regatta, in het Caribisch gebied." Margo noemt naast de enorme ruimte vooral de stabiliteit een groot voordeel van een cat. "90% van de tijd lig je stil, meestal voor anker. Als ik de dan andere boten zie rollen in de swell dan word ik extra blij dat onze boot zo stil ligt. Bezoek blijft bij ons ook altijd lang hangen, dat verbaast me niks, het is gewoon erg relaxt in zo'n grote stabiele kuip." "De extra snelheid is natuurlijk ook lekker," zegt Patrick, "bij de oversteek rekenen we zeker op gemiddelden van 200 mijl per dag. In 14 dagen naar St. Lucia, dat is ons target." Patrick heeft er nooit aan getwij- 'DE BLOEMEN BLIJVEN feld om aan de ARC mee te doen. "We STRAKS GEWOON houden erg van de gezellige sfeer van OP TAFEL STAAN‌' rally's en zeilevenementen. Hier in Las Palmas is het bij tÊ gezellig, tot nu toe is er elke avond een borrel of een feestje. Zo leer je snel veel leuke mensen kennen en het lijkt me geweldig om dan straks elkaar allemaal aan de overkant weer te zien." De Poco Loco is zonder problemen door de technische ARC keuring gekomen. Patrick rustte de boot in Nederland al goed uit voor de trip en hij verbaast zich erover dat veel zeilers hier nog zoveel moeten kopen om aan de eisen te voldoen. "De watersportzaak hier maakt overuren, je moet er nummertje trekken en de wachttijd is vaak meer dan een uur. En ik zie dat mensen elkaar gek maken met het aanschaffen van handigheidjes, maar je bent hier veel duurder uit dan in Nederland." De laatste klus was het vullen van de vriezer met verse complete maaltijden voor elke dag en nu is het wachten op de zwager en twee vrienden die invliegen om de oversteek mee te maken. Margo: "Ik kan niet wachten om los te gooien en ik vind het een gaaf idee dat na de start de bloemen gewoon op de kajuittafel blijven staan."
ROUTE De start van de ARC, altijd op de laatste zondag van november, valt samen met het eind van het orkaanseizoen op de Noord-Atlantische Oceaan, dat officieel van 1 juni tot 1 december duurt. Het vertrek is ook nog vroeg genoeg om kerst in het Caribisch gebied te kunnen vieren.
Las Palmas
mijl 2800
foto: © Zilt Magazine
St Lucia
Anders dan veel ongeorganiseerde overstekers op weg naar de overkant van de oceaan, kiezen ARC-deelnemers steeds vaker voor de rechtstreekse route. In plaats van af te zakken tot een breedte waar je vrijwel zeker bent van de noordoost passaat, geven zij de voorkeur aan de kortere afstand. Waarbij ze het risico van onstabiel weer en ongunstige windrichtingen tijdens het eerste deel van de overtocht voor lief nemen. Voor passaatpuristen die het waypoint 20° noord, 30° west nog uit het hoofd kennen, is dat een doorn in het oog. Maar tegelijkertijd toont de ARC-vloot keer op keer aan dat je met een modern jacht andere afwegingen kunt maken dan met meer traditionele toerjachten. Want het valt niet te ontkennen dat ook een modale deelnemer steeds eerder in Saint Lucia arriveert. Anno 2012 is hij vaak wel een week korter onderweg dan zijn collega 25 jaar geleden.
foto: © Zilt Magazine
“Ik wacht nog op m'n gasfles, dan kunnen we weg,” antwoordt Pieter Schueler op de vraag of ze klaar zijn voor de oversteek. Op de buurboten wordt nog heftig geklust, maar op de Hallberg Rassy 46 Ostrea staat de gereedschapskist niet meer aan dek en lijkt de proviand voor onderweg al gestouwd. In de volle kuip is het vooral gezellig. Sabien Pameijer, Pieter's vrouw en zeilmaat, gooit een schone luier naar opa Jan: “ Wil jij Pien even onder de douche zetten?” Pien, 1 jaar oud, zette onlangs haar eerste stappen en klautert zelf van boord.
Zussen Mare (6) en Katie (4) zitten met een leeftijdgenoot van een bevriende ARC-deelnemer onderdeks te tekenen. De lesstof van de school voor varende kinderen bewaren ze voor onderweg. Sabien en Pieter komen allebei uit een zeilfamilie. De Ostrea is de boot waar Pieter's vader mee naar de Middellandse Zee wilde zeilen. Toen hij zeven jaar geleden kwam te overlijden was het zijn wens dat de boot in de familie bleef. Opa Jan, Sabien's vader, heeft een Lemmeraak en vaart als opstapper mee naar St. Lucia. Gebrek aan ervaring kan dus niet de reden zijn om aan de ARC deel te nemen. Volgens Pieter waren het vooral 'NEE, NERVEUS ZIJN WE NIET. andere zeilers die ze overtuigden EEN GEZONDE SPANNING, om de transatlantische rally een DIE IS ER WEL…' keer mee te maken. “En ik vind het prettig dat er een vaste vertrekdatum is," voegt hij daar aantoe. "Dat is een goede stok achter de deur om alles op tijd in orde te hebben. En bovendien leer ik er onwijs veel van, vooral de seminars hier in Las Palmas zijn nuttig. Ook de safety check van het ARC-team heeft me een goed gevoel gegeven. We zijn echt klaar voor deze trip. Nee, nerveus zijn we niet. Een gezonde spanning, die is er wel.” Sabien noemt de gezelligheid tijdens de voorbereidingen als leuke bijkomstigheid: “Onderweg leerden we al diverse zeilers kennen, maar hier worden die contacten intensiever. Je werkt samen ergens aan, dat werkt gewoon. Maar ik vind het ook mooi dat het om een afgebakend traject gaat. Na St. Lucia gaat ieder weer zijn eigen weg. Dan komen we op de Caribische ankerplaatsen ook weer de zeilvrienden tegen die we op een andere manier ontmoetten.” De bemanning met het grootste leeftijdsverschil van de vloot, van 1 tot 70 jaar, heeft er duidelijk zin in. Pieter: “Het bevalt ons nu al zo goed dat onlangs het plan ontstond om na deze trip zeker nog eens voor een tweede keer op reis te gaan.”
Canarias 7/PPLmedia.com
Voor het eerst in 23 jaar werd de start van de ARC twee dagen uitgesteld. Harde tegenwind was er de oorzaak van dat de toerschippers collectief besloten niet op zondag, maar pas op dinsdag 27 november te vertrekken. De 37 deelnemers aan de race startten wel op het geplande tijdstip. Alle boten zijn tijdens hun oversteek te volgen op: http://www.worldcruising.com/arc/eventfleetviewer.aspx
ADVERTENTIE
ADVERTENTIE
FOTO'S
TEKST:
Loodskotter Alpha in Schotse wateren ‘Mull of Kintyre, (…), My desire is always to be here’ In zijn video (1977) loopt Paul McCartney zingend en gitaarspelend langs een vredig kiezelstrand. Maar op een schip is de ‘desire’ vooral om er zo snel mogelijk vandaan te komen. Want west en zuid van de Mull, een kale uitloper van een door de oceaan belaagd Schots schiereiland, heeft de zee niets van een nostalgische plek waar je naar zou kunnen verlangen. Je ziet slechts een lange bergrug waarvan de flanken zich loodrecht in zee storten. Afhankelijk van licht en regen is hij bruin, donkergrijs of vaalgroen, gevat in een schuimkraag – als je dat schuim ziet, zit je in de twee mijl brede zone van wat de kaart aangeeft als ‘eddies and overfalls’. VIDEO
GESCHIEDENIS De avond voor vertrek uit Croabh, loop ik nog eens door Hamish Haswell-Smith’s The Scottish Islands, een pilot en een geschiedenis van Schotland. Aan de historische Mull ontkom je niet. Hier landden bijvoorbeeld vanuit Ierland de oorspronkelijke Scoti en stichtten zij een koninkrijk ten koste van de Picten. Omdat de North Channel tussen de Mull en Ierland slechts 12 mijl breed is, was de Mull eeuwenlang de ‘Omaha Beach’ van Schotland. Wie weet hoeveel krijgers, migranten, missionarissen zijn verdronken in het zicht van die bult of doorboord op de vloedlijn door verdedigers die liever dan niets dat barre land bezaten.
VERONTRUSTENDE TREKJES Wie vanuit Schotland naar de Ierse Zee wil, ontkomt evenmin aan de Mull van nu (of je moet door het Crinan Canal, speciaal aangelegd om de Mull te vermijden). De Britse pilot meldt met veel understatement verontrustende trekjes van het zeegebied: bijvoorbeeld dat onder de kust het getij een uur eerder kentert dan op open zee, zodat er op de grenslaag brekers ontstaan en dat je voor de Mull moet rekenen op plotselinge, onvoorspelde weersveranderingen.
LOCH SHUNA Maandagmiddag laat, op 17 september, zeilt Alpha, een vooroorlogse Bristol Channel loodskotter, met zes man en westenwind zuidwaarts door Loch Shuna. Op weg naar de winterberging bij Gloucester aan de Severn. De zon gaat aan stuurboord onder tussen de steile wanden van Jura en Scarba en maakt van de Corryvrekken, een van de felste trekgaten in Schotland, een ketel kokend goud. In de maanloze nacht die volgt, staan meer sterren dan je in licht- en luchtvervuild Nederland ooit zult zien.
De Melkweg is een lichtende sluier over de hemel en planeten stralen helder en strak tussen het gefonkel. Maar onder de rots Eilan Mor worden we uit onze fascinatie opgeschrikt door plots tegen de romp brekende golfjes die over het potdeksel klauwen, zodat in haast luiken en schotten dicht moeten om de kooien droog te houden.
BLAUWGROENE SCHOTEL Ineens wordt het water spiegelglad en een lichtgevende blauwgroene schotel stijgt onder ons op; het lijkt alsof we zo dadelijk uit het water zullen worden getild. Niemand aan boord zal vannacht lachen om ‘bijgelovigheid’ van oude zeevaarders. Eenmaal ten anker in de luwte van het eilandje Gigha duik ik nog even in de boeken. De Noorse koning Haakon landde hier op weg naar zijn nederlaag tegen de Schotten. En onze Willem III verzeilde hier op weg naar zijn overwinning in Ierland op de katholieke Engelse koning James II. De Mull, 28 mijl zuidelijker, verdeelt zijn gunsten grillig.
ATLANTISCHE DEINING ’s Ochtends vroeg, na havermoutpap en koffie, zeilen we weg uit Gigha’s beschutting met een westnoordwesten wind. De voorspelling is 6 Beaufort met meer in de buien. Buien als olifantspoten drijven dreigend voor- en achterlangs. Kyntire strekt zich uit aan bakboord. We sturen iets uit, weg van die tweemijlsstrook waarin het spookt bij de Mull. Geleidelijk neemt de wind toe tot zes. Aan loef vervaagt Islay en de eerste Atlantische deining kruist nu de gewone zeegang. Schipper Willem, mijn neef, kijkt kritisch naar het tuig: kleine kluiver, volle fok, twee reven in het grootzeil. Hij wil de volle fok vervangen door de kleine. Even later liggen we
bij de kantelende en duikende voorsteven en slaan sluiting voor sluiting de kleine fok aan. Als het schip zwaar haalt, klampen we ons vast terwijl zeewater om ons heen over dek gutst. “Willem, hoe oud zijn we samen, 116? Kijk nou hoe ver we het geschopt hebben, liggen we hier op onze ouwe dag…” Prompt schateren we het uit, krijgen nauwelijks nog een sluiting vast…
ALLEMAAL AANGELIJND De kleine fok staat nog maar net of de zee verandert radicaal: van de oceaan komen flinke rollers, soms wel 4 meter hoog. Ze vormen honderden meters lange goten en schuimende kammen waar je staand aan het loefwant niet meer overheen kijkt. Alpha loopt hard, maar valt af en toe bijna op haar kant. Roerganger Karel gaat actiever sturen en pakt de steilste op de kont. Niemand aan dek is nu nog onaangelijnd. Sommige gezichten krijgen een vale kleur. Een enkel ontbijt gaat terug in zee. Een van ons raakt te ziek en koud en moet te kooi. Dwars van de Mull verandert het zeeoppervlak in pieken en kuiven, kolommen water die even snel verdwijnen als opkomen, muurtjes die ver boven de verschansing opspringen en toch onder het schip doorgaan, maar soms met een doffe knal aan dek vallen en naar lij stromen. Hier ‘Tboned’ de Sound of Jura de North Channel.
SERVIES AAN GRUZELS Dan die ene bui, de enige waar geen ontkomen aan is, een puist wind waaronder Alpha kreunt, de mast kromt en het lijboord onder water verdwijnt. Alpha zeilt onder grote druk en beukt door de golven. Als nu iets het begeeft… Regen stort in dikke stralen neer en stroomt in beken uit elk zeil. Het zeeoppervlak slaat plat en rookt… tot de regen plots stopt en de wind weer donkere vegen over het water trekt en krullers maakt. Uit de kombuis komt het nieuws dat een deel van het servies uit de schappen is gekomen en op de vloer aan gruzels is gegaan; nog nooit gebeurd; slecht voor rubber laarzen. Na een kwartiertje werk met stoffer en blik kom ik weer aan dek en offer de scherven aan de Mull, nu achterlijker dan dwars. We kunnen vallen.
DOZIJN DOLFIJNEN… Nu vliegt Alpha ruimwinds door de twee mijl brede opening tussen het North Channel TSS en de Mull. Nog drie uur stroom mee. Regelmatig surft het schip met meer dan 12 knoop grondsnelheid en scheurt de giek een golftop in twee. Weg buien. Zon, blauwe hemel met grote zeilende witte wolken. Een granietzwarte, witdooraderde weg tussen groene kusten waarin ontelbare witte schuimkoppen met ons mee galopperen. En alsof dat geen cliché is, verschijnen voor de boeg een dozijn dolfijnen, die een half uur met ons meefeesten om het veilig ronden van de Mull…
december 2012 1 december
Goofy's winterserie. Colijnsplaat. www.wsvnb.nl 1-2 december De Boterletter. Kralingse Plas. www.rzv.nl 2 december Winterwedstrijd. Haringvliet. www.wsvhelius.nl 2 december Winterwedstrijd 3. Medemblik. www.hollandregattaclub.nl 2 december 4e Winterwedstrijd. Enkhuizen. www.wv-almere.nl 9 december IJspegel. Scheveningen. www.ijspegel.nl 9 december Pampus winterwedstrijden. Loosdrecht. www.wsv-hetwittehuis.nl 9 december Winterwedstrijd. Drimmelen. www.wsvbiesbosch.nl 15 december Coldhanded Cup. Lelystad-Haven. www.coldhandedcup.com 16 december 4e Winterwedstrijd. Enkhuizen. www.wv-almere.nl 16 december MidWinter Regatta J/22. Braassem. www.braassemermeer.nl 16 december Winterwedstrijd. Hoorn. www.wsvhoorn.nl
16 december 16 december 30 december 26 december
DEA Winterwedstrijd. Loosdrecht. SW-jachten. www.wvdea.nl Grevelingencup winterwedstrijd. Ouddorp. www.grevelingencup.nl Winterwedstrijd. Drimmelen. www.wsvbiesbosch.nl 68e Sydney-Hobart Race. http://rolexsydneyhobart.com
BEURZEN, INFO DAGEN 8-16 dec. 14 december 14-16 dec. 12-20 jan. 19-27 jan. 2-4 en 8-10 feb. 8-16 februari 6-10 maart
Salon Nautique. Parijs. www.salonnautiqueparis.com Info avond Zeilrace & Rally. Muiden. www.zeilrace-rally.nl WinterWelVaart. Groningen. www.winterwelvaart.nl London Boatshow. www.londonboatshow.com Boot D端sseldorf. www.boot.de 25ste Belgian Boatshow. Gent www.belgianboatshow.be Boot Holland. Leeuwarden. www.bootholland.wtcexpo.nl Hiswa. Rai Amsterdam. www.hiswarai.nl
meld je evenement aan via: agenda@ziltmagazine.nl
foto: Š Bemanning Zeemuis
VIDEO De afgelopen zomer vertrokken Jeroen en Doesjka met hun kinderen Djerie en Pjotr voor zeilreis van onbepaalde tijd naar een bestemming die ook zij nog niet kennen. Hun boot, de Zeemuis, is een Dynamique 52 die ze van de ondergang redden. Hoe het ze vergaat lees en zie je geregeld in Zilt. De tweede aflevering begint in Noord-Spanje‌
“Ja, draai maar weer om en vaar maar terug,” roept Jeroen als hij aan het ankeren is. ”Ja, waarheen… naar huis?” roep ik terug, maar bedenk meteen dat ik dat beter niet had kunnen zeggen. De sfeer aan boord van Zeemuis is om te snijden; voor de zoveelste keer laten we het anker zakken en telkens als ik even wat gas achteruit geef om te kijken of het vast zit, trekken we het zo weer uit de grond. Ondertussen kijk ik om me heen hoe anderen ankeren, doen wij soms iets fout, ik snap het gewoon niet. Volgens mij ging het tijdens onze vorige reis ook zo en soms hield het anker inderdaad niet meteen, maar om elke keer na een lange dag varen twee uur bezig te zijn met ankeren, dat gaat ons huwelijk kosten, ik ben er klaar mee.
DE HAVEN IN Maar dan eindelijk zijn we toch van mening dat het weer gelukt is, het ankeralarm gaat aan, alles wordt weer goedgepraat en na het eten ga ik met Djerie nog wat huiswerk bespreken. Inmiddels begint het harder te waaien, ik loop naar buiten en zeg tegen Jeroen: “Ik weet niet of het goed gaat, we liggen hier echt op lagerwal.” Meteen daarna zie ik dat het anker krabt en we richting de kade gaan. “We krabben,” roep ik, Djerie start vliegensvlug de motor en zet de ankerlier aan, Jeroen vliegt naar voren om anker op te gaan en ik ga weer achter het roer. We gaan vannacht de haven in, daar zijn we het allemaal over eens.
foto: Š Bemanning Zeemuis
'Ik gooi gewoon het motorluik open en zeg dat we pech hebben‌'
NIEUWE SPULLEN Die avond besluiten we een nieuw anker te bestellen, want dit gaan we niet nog drie jaar volhouden. We voelen ons niet veilig, telkens weer die stress als er geankerd moet worden en met een beetje wind de haven in dat is niet betaalbaar. Dit nieuwe anker kost ons wel een rib uit het lijf en
gaat boven het budget, omdat we ook al een nieuwe windvaan hebben besteld, maar ik ga nog liever onderweg ergens een paar maanden werken omdat we platzak zijn dan zo door te gaan. Sturen is niet onze hobby en veiligheid gaat boven alles.
EEN KAPOTTE OPVOERPOMP In Bayona in Spanje komen onze nieuwe spullen perfect aan en na enkele klusdagen is alles gemonteerd. Een probleem blijft echter de motor; al sinds we uit Nederland vertrokken zijn doet de opvoerpomp het niet best en na hem al enkele keren gereviseerd te hebben, ligt er een nieuwe in Lissabon klaar. Dat halen we wel, denken we. De oude pomp lappen we voor de laatste keer op door een membraam te maken van een binnenband en zo varen we naar het eiland Cies. Je moet een vergunning hebben om daar te ankeren en die hebben we niet, maar we horen al van andere jachten dat er niet echt gecontroleerd wordt. “Ach,” zegt Jeroen, "ik gooi gewoon het motorluik open en zeg dat we pech hebben."
OP SLEEPTOUW Op de motor varen we rustig weg en na een halfuurtje varen begint de motor uit zichzelf ineens harder te lopen. “Die gaat uitvallen,” zegt Jeroen en hij heeft de woorden nog maar nauwelijks uitgesproken of de motor stopt er inderdaad mee. Gelukkig hebben we onze bijboot op sleeptouw en Jeroen springt erin, we binden een lange lijn tussen de boten, ik ga aan het roer en zo slepen we
foto: Š Bemanning Zeemuis
Gelukkig is Jeroen ontzettend handig‌
Zeemuis, met ruim 3 knopen richting Cies. De Waltzing Mathilda, een andere Nederlandse vertrekkersboot die met ons opvaart, vindt dat we het 'motorpech-verhaal' wel erg serieus spelen en neemt na marifooncontact de sleeplijn over. Zo komen we met heuse motorpech aan.
FILTER OPHALEN Jeroen is handig en bouwt een elektrische noodpomp in. Als de motor nu uit zichzelf harder gaat lopen, moet er iemand naar binnen spurten om de noodpomp aan te zetten. Na een seconde of tien kan hij weer uit en blijft de motor een half uurtje lopen. Dit gaat zo dagen goed en we zijn al ver richting Lissabon als plotseling het glazen filterhuis met een knal uit elkaar springt. De hele boot stinkt naar diesel en de motor valt weer uit. Gelukkig hebben we een duplex-systeem met een ijzeren filter, dus de kranen worden omgedraaid, het nieuwe filter gaat in gebruik en zo komen we veilig de haven van Figuera da Foz in. Ook nu zijn we het zonder meer met elkaar eens; morgen huren we een auto, we halen in Lissabon een filter op en kopen eveneens een dagtank om het systeem optimaal te maken. Zo doorvaren is niet verantwoord.
ALLES WERKT WEER En dan is alles weer ingebouwd, schoongemaakt en kunnen we weer verder. De eerste vaardag is een schitterende zeildag en de windvaan doet het geweldig. We moeten echter wel weer de haven in. De ingang is smal, er staat een sterke deining en wij houden beiden ons hart vast en het zweet staat in onze handen. Hadden we de motor maar even op zee een uurtje of wat laten draaien, als het nu misgaat hebben we echt een probleem. Maar alles gaat goed en langzaam krijgen we weer vertrouwen in ons bootje, ze doet het gewoon goed en laat ons niet meer in de steek. Z
68 foto: Š Helena Darvelid/VestasSailrocket
en een beetje
SAILROCKET VERPULVERT SNELHEIDSRECORD
Super Sixty Saturday
'It's Super Sixty Saturday' twittert het Vestas Sailrocket team op 24 november vanuit NamibiĂŤ. Nadat de futuristische zeilmachine al een paar dagen eerder het wereldsnelheidsrecord over 500 meter op ruim 58 knopen zette, zeilt Paul Larsen met 68.01 knopen weer sneller dan iemand ooit tevoren. Ook het record voor de halve kilometer sneuvelde opnieuw en staat nu op 65.45 knopen.
VIDEO Met 30 knopen wind waren de condities op het vlakke water van Walvisbaai optimaal. Realiseer je echter dat bij dit soort snelheden de schijnbare windsnelheid zo'n 70 knopen bedraagt! Larsen en zijn team zijn tien jaar bezig geweest met het wereldsnelheidsrecord dat de laatste jaren in handen was van het Franse l'Hydroptere. Z
AFVALRACE Op zaterdag 10 november startte de zwaarste zeilrace, de Vendée Globe Challenge, in Les Sables d'Olonne, Frankrijk. Uitgezwaaid door honderdduizenden toeschouwers vertrokken de solozeilers voor een rondje aardbol. Twee weken later heeft de race al de nodige slachtoffers geeist…
foto: © Vincent Curutchet/DPPI
VIDEO
foto: © Vincent Curutchet/DPPI/Vendee Globe
am! Vincent Riou moet zich helemaal te pletter geschrokken zijn toen hij in de nacht van 23 op 24 november midden op de oceaan op een losgeslagen boei knalde. De schade aan PRB was groot, aan stuurboord was de romp over meer dan een meter gekraakt en - nog erger ook de koolstof korboom van de mast raakte beschadigd. Einde oefening voor Riou, op dat moment 3de in de race. Binnen twee weken na de start van de Vendée Globe Challenge, op 10 november in Les Sables d'Olonne, zijn nu al zeven deelnemers uitgevallen. Marc Guillemot (Safran) gaf na enkele uren op met een gebroken kiel. Twee zeilers, Kito de Pavant (Groupe Bel) en Louis Burton (Bureau Vallée) kwamen in aanvaring met een vissersboot en hadden teveel schade.
B
Sam Davis verspeelde de mast van haar Savéol, 100 mijl noordwest van Madeira. Falende hydrauliek van de kantelkiel dwong Jérémie Beyou tot stoppen. Zijn Maître CoQ is de ex-Foncia, afgelopen keer de winnende boot. De Pool Zbigniew 'Gutek' Gutkowski moest vanwege falende elektronica aan boord van zijn Energa naar de kant. De overgebleven 13 deelnemers jakkeren momenteel verder zuidwaarts, op weg om Kaap de Goede Hoop te ronden, waarna het barre traject naar Kaap Hoorn begint. De kopgroep bestaat vooralsnog uit Armel le Cléac'h met Banque Populaire, Francois Gabart (Macif) en Jean Pierre Dick (Virbac Paprec). Volg de race via: http://tracking2012.vendeeglobe.org/en/
foto: Š Vincent Curutchet/Dark Frame/DPPI
STUREN Als het om een solorace rond de wereld gaat, zijn de stuurautomaten het belangrijkste onderdeel aan boord van een Open 60. Geen enkele zeiler kan immers 3 maanden onafgebroken aan de helmstok zitten. Maar ondanks de geavanceerde elektronica zal iemand die het meeste uit zijn boot wil halen toch veel met de hand sturen. En natuurlijk geldt dat ook voor koploper Armel ClĂŠac'h aan boord van Banque Populaire.
BESCHUTTING
foto: Š Vincent Curutchet/Dark Frame/DPPI
De verschillen tussen de nieuwe generatie Open 60's en oudere boten is opvallend groot. En dat geldt niet alleen voor de rompvorm of tuigage. Steeds meer speelt ook het comfort van de schipper een rol, vanuit de gedachte dat alleen een fitte zeiler optimaal presteert. Op de foto is goed te zien hoe de overdekte stuurplek er uitziet van Francois Gabart op Macif.
foto: Š Vincent Curutchet/DPPI/Vendee Globe
KOKEN De kookgelegenheid van een Open 60 een 'kombuis' noemen is tamelijk overdreven. Zoals Jean-Pierre Dick op de foto laat zien, past hij vrijwel volledig in een hand. De culinaire hoogstandjes aan boord van VirbacPaprec beperken zich dus noodgedwongen tot het koken van water waarmee het gevriesdroogde voedsel weer vloeibaar wordt gemaakt.
MISTBOOG een bijzonder optisch fenomeen Eind augustus vaart Maarten Snel in de vroege ochtend op de Pentland Firth als hij in de mist twee vreemde vlekken ziet. 'Vrijwel symmetrisch, aan weerszijden van de boot. Mooi, maar ook vreemd‌'. Maarten stuurde de foto's van het opmerkelijke verschijnsel naar Zilt met de vraag of meteoroloog Henk
foto:Š Maarten Snel
Huizinga ze kan verklaren.
Henk Huizinga legt uit Het is zaterdag 18 augustus 2012 als Maarten en zijn bemanning van de Orkney eilanden vertrekken. Na een aantal dagen met een stevige zuidoostelijke stroming, is het voor het eerst in lange tijd weer rustig geworden. Door de opklaringen en het windstille weer kon tijdens de nacht boven land gemakkelijk mist ontstaan. Maarten beschrijft hoe hij de nevel ziet hangen maar dat er open water voldoende zicht lijkt te zijn. 'Dus besloten we te vertrekken‌' lees verder
foto:Š Sat24.com
Hoewel het zicht verder op zee goed is, kan de boven land gevormde mist zich vlak onder de kust toch nog net handhaven. Maarten vaart vanaf Cantick Head op het eiland Hoy, conform de instructies voor de Pentland Firth, eerst even in westelijke richting en heeft dan dus de zon in de rug. Het van achter binnenvallende zonlicht wordt in de mistlaag gebroken door waterdruppeltjes, net als bij een regenboog. Die zijn echter bij mist veel kleiner dan de regendruppels bij een regenboog. De lichtbreking laat zich dan ook niet zo spectaculair zien. Maar als de mist voldoende hoog komt, kan toch een complete boog worden waargenomen. Wie goed kijkt, ontdekt hem ook in de foto's op de vorige pagina. Deze satellietopname werd gemaakt kort nadat de zon opkwam boven de Orkneys. Door het ontbreken van bewolking kan de zon de mist prachtig aanschijnen.
OOK ZOIETS MEEGEMAAKT? Heb je ook een weerverschijnsel meegemaakt dat je niet begreep? En weet je daar nog de precieze plaats, tijd en datum van? Dan legt Henk Huizinga ook jou graag uit wat daar de meteorologische achtergrond van was. En als je daar dan ook nog een fraaie foto van hebt, laten we daar misschien al die andere Zilt-lezers wel meekijken‌ Stuur je weervraag naar: meteo@ziltmagazine.nl
ZILTE KLIKS
CUSTOM BUILD KOOPMANS JACHTEN Wij laten u graag Bel of mail: kennismaken met Jan van der Weide tel: 0036 209522527 dat tuig van ons‌ 0036 78555020 info@centreboard.eu
Hoge kwaliteit en gunstige prijs
WWW.CENTREBOARD.EU De jachtbouwer in Hongarije sinds 1992
vallen verstaging schoten zeilen masten dek layout masten
ANCHORS // ROCK SOLID DOWNLOAD de vergelijkingstest
www.roschmarine.nl
Zwaan
Zwaan Sails
Uw Nederlandse kwaliteits zeilmaker
Vaar op zeker Kuiper Verzekeringen en financieringen
foto:Š Sander van der Borch/www.sandervanderborch.com
Topfotograaf Sander van der Borch is doorgaans wereldwijd op pad voor spannende zeilreportages. Het resultaat zie je onder andere op zijn site www.sandervanderborch.com en met regelmaat in Zilt. Na drie maanden omzwervingen was hij 25 november eindelijk weer eens thuis en besloot even aan zee te gaan kijken, naar de eerste echte najaarsstorm van 2012. De havenmond van Scheveningen, waar je zomers lekker in je korte broek naar buiten vaart, was nu veranderd in deze schuimende heksenketel‌
INDEWIND HOOFDKANTOOR HISWA REORGANISEERT Bij het hoofdkantoor in Driebergen van HISWA, de brancheorganisatie voor de watersportindustrie, verdwijnt bijna 30 procent van het personeelsbestand. Het HISWA hoofdkwartier verhuist medio 2013 naar Amsterdam-Noord (foto) en het was al duidelijk dat niet alle medewerkers zouden meegaan. Door de economische tegenwind wordt die overgangssituatie nu echter een omvangrijkere reorganisatie. "Om een toekomstbestendige organisatie te zijn,” legt directeur André Vink uit. “We gaan in het nieuwe kantoor efficiënter werken en afdelingen letterlijk ‘ontschotten’, wat samenwerking bevordert. Een nieuw ICT-systeem zal daarbij helpen. Ook willen we meer tijd- en plaats-onafhankelijk werken…”
NIEUWJAARS SPRINTWEDSTRIJDEN Geen zin in de traditionele nieuwsjaarsduik? Batavia Sailing Center organiseert een prettig alternatief: de Nieuwjaars Sprintwedstrijden, pal onder de wal. Toptrainer Stefan de Vries geeft gratis adviezen. De eerste editie van dit nieuwe evenement is op zaterdag 5 januari 2013 in Lelystad. Zorg dat je later kunt zeggen: ‘Ik heb de eerste keer nog meegemaakt...!’ www.bataviasailingcenter.nl
ZILTE KLIKS
BOMARINE innovative sailing solutions
variabele spoed is altijd goed! AUTOPROP
download de brochure
25 JAAR AAN BOORD BIJ
>Mensen redden Mensen>>> Uw schenking helpt levens redden
vieren wij met ons jubileummagazine en aantrekkelijke korting in de webshop! Klik voor korting en ontvang het magazine!
Koninklijke Nederlandse Redding Maatschappij
foto: Š Watersportverbond
INDEWIND
Nee, het heeft niks met de politieke partij van Henk Krol te maken, maar Jurjen van der Noord is wel toegetreden tot de selecte 50+ Club. Tijdens het Windsurf Speedevent in Luderitz (NamibiĂŤ) klokte de Nederlander op zijn speedboard 50.4 knopen ofwel 93,5 km/u! geklokt. Daarmee behoort Jurjen tot de weinige zeilers die deze magische grens van 50 knopen hebben overschreden.
VIDEO
INDEWIND BRUGOPENING 'S NACHTS OP AANVRAAG
foto:Š Rijkswaterstaat
Rijkswaterstaat bedient 's winters verschillende bruggen en sluizen in het IJsselmeergebied 's nachts voortaan alleen op aanvraag. Schippers moeten zich minimaal 4 uur en maximaal 12 uur van tevoren melden, via 0517-578173.
Het gaat om: het Naviduct/de Krabbergatsluizen bij Enkhuizen, de Stevinsluis bij Den Oever, de Nieuwe Ramspolbrug tussen Ketelmeer en Zwarte Meer, de Eilandbrug over de IJssel bij Kampen en de Ketelbrug, tussen Ketelmer en IJsselmeer. 's Zomers is aanvraag voor nachtopening ook nodig voor het Naviduct/de Krabbersgatsluizen en de Stevinsluis. www.vaarweginformatie.nl.
INFOAVOND ZEILRACE & RALLY In 2013 gaat de Zeilrace & Rally naar Cork, Ierland. Op vrijdag 14 december is er een informatieavond voor geĂŻnteresseerden. Locatie: de Koninklijke in Muiden. Je komt er alles te weten over de tocht en kunt kennismaken met deelnemers en aanschuiven bij de borrel en het Captains Dinner. Opgeven via www.zeilrace-rally.nl
NKN ZOEKT VRIJWILLIGERS EN DONATEURS Lieke Idsinga en Robert Rust hebben van nabij meegemaakt hoe heftig het is wanneer je door kanker wordt getroffen. Daarom hebben ze de stichting Nautischfonds KankerpatiĂŤnten Nederland (NKN) opgericht. Doel: mensen die leven met kanker laten meevaren met scheepseigenaren. Die ontspanning doet veel; even geen zorgen, maar genieten. Het is de bedoeling dat vanuit verscheidene jachthavens vrijwilligers zeiltochten verzorgen; het NKF mikt voorlopig op twintig havens in 2013. Het NKF zoekt daarvoor nog vrijwilligers: schippers, gastvrouwenen heren en contactpersonen. Sponsors en donateurs zijn ook welkom. Meer informatie: www.nautischfonds.nl
MATCHRACEN IN DE B/ONE Team Heiner gebruikt in de komende Winter Matchraceserie twee B/one’s als jeugdboot. De B/one is een eenheidsklasse boot van 7 meter, ontworpen door Farr Yacht Design. Een planeerbak met gennaker. Voor de reguliere matchraces zet Team Heiner de J/109 in. Team Heiner organiseert voor het vijfde achtereenvolgende jaar de Team Heiner Winter Match Racing wedstrijden vanuit de Flevo Marina in Lelystad. www.teamheiner.nl
INDEWIND OUDE PRIJS, NIEUWE NAAM De innovatieprijs die jaarlijks op de Hiswa wordt uitgereikt, gaat voortaan ‘HISWA Product van het Jaar' heten. De nieuwe naam geeft de jury armslag om meer producten voor de prijs in aanmerking te laten komen. Niet alleen innovatie telt voortaan, maar ook het onderscheidende karakter, de toepasbaarheid, het prijsniveau en het belang voor de watersport. Bovendien moet het product gepresenteerd worden op de droge Hiswa. Die is van woensdag 6 maart tot en met zondag 10 maart 2013. www.hiswarai.nl
KITESURFEN TOCH NIET OLYMPISCH‌ Het is de tijd van Teruggedraaide Beslissingen. Het kabinet Rutte II trok het zorgplan in en op internationaal niveau besloot de wereldzeilbond ISAF het kitesurfen toch maar niet olympisch te maken... Het windsurfen blijft een olympische discipline. Wat wereldwijd tot teleurstelling en onbegrip bij de kitesurfers heeft geleid. Olympisch kampioen Dorian van Rijsselberge was net overgestapt naar het kiten, maar klimt weer op zijn surfplank. Het is niet voor het eerst dat de ISAF een olympische klasse schrapt en vervolgens weer terughaalt. In de aanloop naar de Spelen van Barcelona (1992) gebeurde hetzelfde met de Star.
VIDEO
WERELDKAMPIOEN A-CAT
We zijn weer een wereldkampioen rijker. Met een serie van 2-3-2-1-1 won Mischa Heemskerk eind oktober het Ronstan WK A-cat in Florida. In een 70 boten tellende veld eindigde hij met 15 punten voorsprong op de nummer 2 als eerste. De A-cat is een eenmansboot; een boxrule klasse waarin binnen bepaalde maten volop gesleuteld mag worden. Het resulteert in strakke snelle ontwerpen met een super-efficiënt tuig. www.aclassworldchampionshipsusa2012.com
1800 KAARTEN VERSCHIJNEN GEFASEERD Komend voorjaar zal de 1800-serie niet meer in een keer worden uitgegeven. Dit komt door bezuinigingen binnen Defensie en door grote wijzigingen in de verkeersscheidingsstelsels op de Noordzee. ● De edities van 2012 blijven geldig totdat een nieuwe editie verschijnt. Daarom is het belangrijk dat je alle in 2012 uitgegeven 1800-kaarten via Berichten aan Zeevarenden (BaZ) bijwerkt totdat de nieuwe editie verschijnt. ● Kaart 1801 (Nederlandse kust) verschijnt naar verwachting op 15 juni 2013, dit is gerelateerd aan de veranderingen op de Noordzee met ingang van 1 augustus. ● De kaarten 1811 (Waddenzee West) en 1812 (Waddenzee Oost) zullen naar verwachting in de zomer van 2013 worden uitgegeven. ● De overige in 2012 gepubliceerde edities verschijnen niet nieuw in 2013 vanwege beperkte productiecapaciteit, maar blijven leverbaar. De Hydrografische Dienst benadrukt het belang voor kaartbezitters om de kaarten wekelijks bij te werken met de gegevens uit de BaZ, te vinden op www.hydro.nl
CANARISCHE
foto:Š bemanning Beluga
STORM
De nieuwe lichting vertrekkers kreeg, veel meer dan in voorgaande jaren, te maken met de restanten van tropische stormen en orkanen. Desondanks liggen Johan en Joke Kloots met hun zonen Tim en Bas eind oktober nog keurig op schema van hun Rondje Atlantic. Maar dan barst het ook op het Canarische eiland La Palma los. De bemanning van de Beluga vertelt hun relaas...
FOTO'S EN TEKST:
A
l dagenlang volgen we de weersontwikkelingen met argusogen. Heel duidelijk is te zien hoe de restanten van de orkaan Sandy, na zijn verwoestende werk aan de Amerikaanse oostkust, een verbond aangaan met een grote depressie aan onze kant van de oceaan. De gribfiles verwachten voor het anders zo rustige La Palma windkracht 6 tot 8, terwijl de lokale meteodienst zelfs waarschuwt voor windkracht 10 en zware regenval. En voor de komende dagen zijn de berichten al weinig beter. In de wetenschap dat dit dus wel eens veel langer dan een paar uur kan duren, doen we snel wat boodschappen en verschansen we ons onderdeks. We hopen er maar het beste van... Al snel loopt de windmeter op naar 30, naar 40, naar 50 knopen zelfs. Op het hoogtepunt van de storm meten we met regelmaat windstoten van meer dan 60 knopen. De herrie in de boot is ongelofelijk. Alles schudt en trilt en we liggen scheef alsof zeilen. Iedereen is bezig extra lijnen uit te brengen, maar in de vlagen kun je nauwelijks blijven staan. Uiteindelijk ligt onze boot aan 23 lijnen vast, met regelmaat staan ze gespannen als snaren.
Rond onze ligplaats in het kleine jachthaventje van het eiland, komt de ene na de andere boot in de problemen. Op de motorboot naast ons is de kuiptent volledig aan flarden gescheurd. Ergens anders kan een losgewaaide rolfok nog maar nauwelijks worden gered. Sommige boten waaien zo scheef dat hun lage kant onder de steiger dreigt te komen. Op die manier loopt een grote tweemaster forse schade op. Pas als een duiker een zware tros naar de overkant van de haven uitbrengt kunnen ze zich met de ankerlier weer een beetje lostrekken van de steiger. Buiten op zee zien we een metershoge witte massa van water en schuim. Het waait zelfs over de daken van de gebouwen rond de haven. Ook 's avonds blijft het nog lang onrustig. Het geluid van de film die we ter afleiding proberen te kijken is maar moeilijk te volgen door de wind die nog altijd door de tuigage giert. Als we even het luik openen voor wat frisse lucht, voelen we zelfs druk op onze oren door een windvlaag. Als we de volgende dag weer de kant op gaan, blijkt hoe groot de ravage ook aan de wal is. Overal liggen omgewaaide bomen en moeten we dakpannen ontwijken. Een stellage vol kano's ligt verfrommeld tegen het hek van de parkeerplaats en even verderop ligt zelfs een omgewaaide container. Het anders zo heldere water in de haven is helemaal bruin geworden door de modderstromen die langs de berghellingen naar beneden stromen. De schade aan de Beluga bleef gelukkig beperkt tot een kapot gewaaide vlag (hadden we hem maar moeten strijken) en een weggewaaid kussen... Z
foto:Š bemanning Beluga
WIND EN GRIBFILES De weersituatie die de Beluga-bemanning op de vorige pagina's beschreef, werd tijdig door de weermodellen opgemerkt. Het pad van het naderende laag met zijn bijbehorende fronten werd al een aantal dagen correct in de weerkaarten getekend.
Toch konden zeilers die alleen naar de windverwachting van de gribfiles keken, gemakkelijk op het verkeerde been worden gezet. Johan en Joke beschrijven hoe de gribfiles kort tevoren niet meer dan 8 Bft voorspelden, terwijl ze in werkelijkheid wel eens meer dan 60 knopen op hun windmeter zagen. Hoe kon dat gebeuren?
GEMIDDELDEN EN UITSCHIETERS Windsnelheid in gribfiles, net als in elk ander een weerbericht, is een gemiddelde waarde voor een periode van tien minuten. Afhankelijk van het weertype kunnen in die periode flinke uitschieters in de windsnelheid voorkomen zonder dat die in de prognoses genoemd worden. Zulke windvlagen zijn het gevolg van onstabiliteit in de atmosfeer, die op zijn beurt weer wordt veroorzaakt door de botsing van warme en koude lucht.
Zo'n zone wordt in de weerkaart als koufront aangegeven. De Amerikaanse weerkaart hiernaast doet dat ook correct voor de bewuste 30e oktober. Het is een waarschuwing dat er flinke windvlagen kunnen voorkomen. Zonder enige twijfel was dat de reden waarom de weerdienst op La Palma veel meer wind voorzag dan uit de gribfiles bleek.
BOTSENDE LUCHTSOORTEN Gribfiles laten fronten niet zien. Soms vind je er aanwijzingen voor in veranderingen van de windrichting, bewolking of neerslaggebieden, maar zelfs voor een ervaren meteoroloog is dat geen waterdicht systeem. Het voorbeeld van La Palma toont dus weer eens aan dat gribfiles niet zonder de informatie uit weerkaarten kunnen.
ROND GROOT-BRITTANNIË OP JE EIGEN BOOT OceanPeople is bekend van de Adventure Cruises op eigen kiel naar bestemmingen als Azoren, Noorwegen, Zweden, Kanaaleilanden, Zuid Bretagne en Land’s End. Voor komende zomer staat er weer een uitdagende en grensverleggende reis op de planning: de Round Britain Adventure Cruise, kortweg de RBAC 2013. De reis staat onder de bezielende begeleiding van Paul Matthijssen en Yvonne Kuijpers, die met hun Sentijn 37IQ Shaula de tocht zelf meevaren. Op zondag 9 december is er een informatiedag in Herkingen aan de Grevelingen. www.oceanpeople.nl
JANSMA JACHT OPENT VESTIGING IN ALMERE Op 24 november trapte Jansma Jacht in Almere af als nieuwe dealer van Bavaria voor de Randstad, Zuid-Nederland en België en als importeur van Dufour voor Nederland. De nieuwe vestiging van Jansma zit in het voormalige pand van Van den Bosch Yachting in Marina Muiderzand. Het bedrijf heeft het hoofdkantoor in Sneek en is sinds 2000 importeur van de Bavaria motorboten. www.jansmajacht.nl
ZILTESPULLEN ADIDAS VOOR ZEILERS “Adidas wil bij alle Olympische sporten aanwezig zijn en brengt daarom nu ook zeilkleding en schoenen,” aldus salesmanager Maarten Heemskerk, “vanaf maart 2013 zal de Adidas-lijn te koop zijn bij de betere watersportwinkel.” De kleding is in samenspraak met Adidas ontwikkeld door het Duitse bedrijf Terrathree uit Lünenburg, wereldwijd licentiehouder. Daarbij is de kennis en ervaring van topzeilers benut, onder wie meervoudig kampioen en America’s Cup-zeiler Jochen Schumann. Voor de kleding wordt drielaags Gore-Tex gebruikt. Het zeilschoeisel heeft Adidas in eigen beheer ontwikkeld. Verkoopprijzen zijn nog niet bekend, maar een prijsvechter is het merk niet. Want, zoals Heemskerk het formuleert: “De kwaliteit staat bij ons voorop.” www.terrathree.com
SPINLOCK XTR STOPPER Spinlock weet zijn stoppers verder te perfectioneren. Lichter, minder slijtage, grotere houdkracht en makkelijker te lossen. Dat zijn kortweg gezegd de karaktereigenschappen van de nagelnieuwe XTR serie. Kunnen we nog aan toevoegen: het spul ziet er gelikt uit… MoreMarine brengt de stopper komend seizoen op de Nederlandse markt. www.moremarine.nl
KATOEN ALS NOVITEIT “Als je een klassieker helemaal hebt gerestaureerd, dan wil je daar liever geen modern zeildoek opzetten,” aldus zeilmaker Simon den Boer, “vandaar dat er nog altijd vraag is naar katoen.” Den Boer Sails stond op de afgelopen Klassieke Schepen beurs en toonde daar katoenen zeildoek als noviteit in de collectie. www.denboersails.nl
ANTI-AANGROEI WAPEN De H2OBoatCare XP1 is het nieuwste wapen tegen aangroei. Het systeem bestaat uit een elektronicakast en een transponder. De transponder monteer je op je ligplaats en richt je op de romp. Volgens de fabrikant worden algen en zeepokken vervolgens verdreven. De techniek is in Nederland ontwikkeld en het systeem is twee jaar met succes getest in het Middellandse Zee gebied. www.H2OBoatCare.com
OPEN WEEKEND BIJ DEKKER WATERSPORT Dekker Watersport in Zaandam houdt 15 en 16 december een Open Weekend. Er zijn leuke acties zoals 2 meter landvast halen, 1 meter betalen en 25% korting op zeilkleding. www.dekkerwatersport.nl
ZILTESPULLEN ELEKTRISCHE SAILDRIVES Op de afgelopen Mets vakbeurs waren diverse elektrische aandrijvingen te zien. Waaronder de SD10 elektrische saildrive van het Zweedse Greenstar. De elektromotor is qua vermogen vergelijkbaar met een 10 pk diesel, maar is veel compacter, lichter en nagenoeg onderhoudsvrij. Exclusief accu’s en BTW ligt de prijs rond de tien mille. Volgend jaar komt de SD22 uit. Er zijn ook opstellingen met vaste as. Tijdens het zeilen kan de accu worden bijgeladen. Volgens salesmanager Arnold Bartels levert een uur zeilen vanaf 4 knoop snelheid een kwartier ‘motoren’ op. www.greenstarmarine.se De Oceanvolt SD 8.6 uit Finland was genomineerd voor de Design Award Mets, kortweg Dame. Deze elektrische saildrive is omgerekend 10 pk sterk en met twee lithium accu’s kan een 30-voeter daar 2 tot 5 uur op varen. Op een scherm zie je in een oogopslag wat de resterende capaciteit is. Motor en saildrive wegen samen nog geen 40 kilo. Met een druk op de knop maak je van deze saildrive een oplader, zodat de accu’s al zeilend worden bijgeladen. www.oceanvolt.com
foto: Š bemanning Doen
Onderweg naar het zuiden ligt de Doen van Marijke Koolman en Thijs Oude Munnink meer in de haven dan voor anker. Hun mooiste ankerplek tot nu toe is Puerto de Mogan op Gran Canaria. Vanaf dit punt in hun reis zal ankeren veel vaker de eerste keus zijn.
ZILTEWERELD
BLOG ALS INSPIRATIEBRON Marijke Koolman en Thijs Oude Munnink, beiden 32, zeilen al van kinds af aan in open boten. Als ze elkaar in 2001 ontmoeten groeit de gezamenlijke passie snel. De eerste vakanties met een 5,50 meter lekkend, instabiel rood bootje blijken een goede basis om steeds verdere reisbestemmingen te bereiken. Bij de meeste zeilers begint het dromen over een lange reis met het lezen van boeken, maar Marijke en Thijs vinden hun inspiratie op internet. Het blog van de Pinical (www.pinical.nl) wordt in 2004 het startpunt van hun plan om een eigen lange reis te maken. Marijke: “Dit blog inspireert ons enorm, maar wanneer en hoe lang doe je nu zoiets? Er blijken altijd genoeg redenen om juist niet op dat moment in ons leven weg te gaan, maar uiteindelijk besluiten we het gewoon: Doen!” De jonge zeilers kiezen voor een retourtje Caribisch gebied van 15 maanden en de reisboot wordt een Dehler 35 cws uit 1994, die wordt omgedoopt tot Doen.
BIZAR TOEVAL
foto: © bemanning Doen
Thijs over het uitrusten van de boot: “In twee jaar maken we de boot klaar voor vertrek, waarbij we eerst zonnepanelen en een windgenerator plaatsten en in een jaar zeilen geen walstroom benutten. Daarna maakte ik een gedetailleerd overzicht van ons dagelijks stroomverbruik, zowel op zee als
ZILTEWERELD
www.ziltewereld.nl voor anker. Toen bleek dat we stroom genoeg hadden en konden we ook een watermaker installeren. In mei 2012 zijn zowel wij als de boot meer dan klaar voor vertrek.” Bij de afscheidsborrel in Makkum zien ze ineens de Pinical een paar boxen verderop liggen. Marijke: “We kenden Chantal en Jan Gerrit niet, maar we wisten dat ze de boot na terugkomst van hun wereldreis niet verkocht hadden. Natuurlijk sprak ik ze aan. Wat een bizar toeval om je inspiratiebron te ontmoeten als je op het punt staat aan je grote droom te beginnen!” Na een koude maand in Het Kanaal vindt de Doen de zon in Spanje en komen ze via Portugal en Madeira op de Canarische eilanden. Thijs over die eerste maanden: “Tot nu toe bevalt de reis zo goed, dat we dit nu al de 1e reis noemen omdat er vast nog wel meerdere gaan volgen. Dat maakt het maken van de onvermijdelijke bestemmingskeuzes nu ook makkelijker: wat we nu niet doen, pakken we de volgende keer wel mee.” Z
De bemanning van Zilt Magazine bestaat uit:
bemanning
Ruud Kattenberg
Z
ilt
80/2012
Henk Huizinga
Laurens Morel
Sjors van der Woerd
Jimmy Lengkeek
Laurens van Zijp
Michiel Scholtes
Pieter Nijdeken
Hans Martens
en vele opstappers
Aan de kajuittafel Onze manier van werken is even onconventioneel als Zilt zelf. Verwacht ons daarom niet in een spectaculair kantoor. We zijn het liefst aan boord, op het water of onderweg naar een goed verhaal. De redactievergadering houden we aan wisselende kajuit- en keukentafels en verder zijn we uitgerust met e-mail, chat en Skype. De beste manier om ons te bereiken, is een e-mail te sturen aan: redactie@ziltmagazine.nl
De inhoud van Zilt Magazine mag op geen enkele wijze worden overgenomen zonder schriftelijke toestemming van de makers. Bij overtreding geldt het tarief dat daarvoor door de Nederlandse Vereniging van Journalisten is vastgesteld. De uitgever kan niet aansprakelijk worden gesteld voor fouten in deze publicatie.
foto: Š Zilt Magazine
Abonneer je nu en ontvang gratis: - elke week het zeilersweerbericht - elke maand Zilt Magazine
Ga naar www.ziltmagazine.nl en vul je e-mailadres in