Niislelguide #56 nov 2016 by Zolboot Zorigt

FEEL REAL HOSPITALITY HOTEL • RESTAURANT • CONFERENCE HALL

200 ХҮН ХҮЛЭЭН АВАХ БАГТААМЖТАЙ РЕСТОРАНДАА БҮХ ТӨРЛИЙН ХҮЛЭЭН АВАЛТЫН ЗАХИАЛГА АВЧ БАЙНА.

Улаанбаатар хот, Хан-Уул дүүрэг, Чингисийн өргөн чөлөө, Тоо Вангийн гудамж 976-88103313, 976-70137778 reservation@ubcityhotel.com www.ubcityhotel.com ubcityhotel ubcityhotel4

10 30

Entertainment

26 39

10 Онцлох үзвэр 16 Recommended events 20 Үзвэрийн хуваарь 24 Event schedule in English 26 Аз жаргалыг түгээх содон үзэсгэлэн 30 The Voice of Jazz

Come In We’re Open 36 Хатан 3 салон, New Avenue, UB Passport, Simple Dining 46 Грахамын дарсны булан. Зөн билгийн тулаан: Дарсны тухайд 40 Холидэй Инн Улаанбаатар зочид буудалд тавтай морил!

Shopping 48 Get the Look

Эрүүл амьдралын энгийн жор 50 Д аминдэмийн дутагдал газар авлаа 52 Honeypot - Бразил ваксны төгс үйлчилгээ

Lifestyle 56 Би “Сансар”-т амьдардаг I live in “Sansar” micro district 62 Huawei P9 гар утасны технологийн хөгжилд хувьсгал хийлээ 64 Монголын шог зураг Mongolian cartoons 68 Хүнд хэцүү үед хамгийн сайн эм бол инээмсэглэл 72 Монголын анхны хөгжмийн ноот “Гүр дууны бичиг”

Guide 80 Зурхай 82 Нийслэл guide хөтөч 86 Түгээлтийн цэгийн жагсаалт

64 56

Íèéñëýë Guide ñýòã¿¿ëèéí ðåäàêöè 2016 îíû арван нэгдүгээр ñàð, ¹56 ¯¿ñãýí áàéãóóëàã÷ ÀÌÈËÀÍÝ ÕÕÊ Хамгийн богино онигооноос хуваалцвал... Ã¿éöýòãýõ çàõèðàë АРИУНБОЛДЫН БАЯРБАТ; When nothing is going right, go left Ýðõëýã÷ ÇÎÐÈÃÒÛÍ ÇÎËÁÎÎÒ; “Шөнөдөө харанхуй, харин өдөртөө их гэгээтэй болж байна”- З.Золбоот Ерөнхий рåäàêòîð ÆÀÃÄÀËÛÍ ÁÀßÐÕ¯¯; Би багадаа хонинууд нь эрэгтэй, ямаанууд нь эмэгтэй гэж боддог байсан. Ñýòã¿¿ë÷ ДАЛАЙЖАРГАЛЫН ДАШМӨРӨН; Өнхрүүшийг дүүжлэв. Äèçàéíåð МӨНХБАТЫН УУГАНБААТАР; Муушгийг заавал таван гар тоглох албагүй Ãýðýë çóðàã÷èí ÎÐÃÈËÛÍ ÒªÃÑÁÈËÝÃ; Зомбийг монголчилбол салгалсан хүүр гэнэ ээ. Санхүүгийн албаны дарга ОЮУНБААТАРЫН ГАНЗҮГ; Нэгэн эр найз охиноо өдөр бүр ор хөнжлийн даавуугаа солиод байхаар нь “Өнгө нь хувирахаар л сольдог бус уу?” гэж загнасан гэнэ. Ìàðêåòèíãèéí ìåíåæåð ГАНБААТАРЫН ГАН-ЭРДЭНЭ; Балдан гутал дотроо хальтирав. Ìàðêåòèíãèéí ìåíåæåð БАТСАЙХАНЫ ЗАНАБАЛДАН; Би унтаж байна гэж зүүдлэв. Жолооч БАЗАРХҮҮГИЙН ЗОРИГБААТАР; Hair-Хайр. Б.Тамир, Д.Очгэрэл, Ç.Àðèóíáîëîð, Л.Чимидсүрэн, Б.Бат-Энх ÃÎÎÄÀËÜ, ÍÈÉÑËÝË GUIDE ÑÝÒÃ¯¯Ë¯¯ÄÈÉÃ ÝÐÕËÝÍ ÃÀÐÃÀÃ× ÀÌÈËÀÍÝ ÕÕÊ.

© ÍÈÉÑËÝË GUIDE. 2011 ÑÝÒÃ¯¯Ë ÍÜ ÕÓÓËÜ Ç¯É, ÄÎÒÎÎÄ ÕÝÐÃÈÉÍ ÑÀÉÄÛÍ 153 ÒÎÎÒ ÒÓØÀÀËÛÍ 394 ÒÎÎÒ ÓËÑÛÍ Á¯ÐÒÃÝËÈÉÍ ÃÝÐ×ÈËÃÝÝÒÝÉ ÁÎËÍÎ. ÍÈÉÑËÝË GUIDE ÁÀÐÀÀÍÛ ÒÝÌÄÃÈÉÃ ÀØÈÃËÀÕ ÎÍÖÃÎÉ ÝÐÕÈÉÃ ÀÌÈËÀÍÝ ÕÕÊ ÝÇÝÌØÈÕ ÁÎËÍÎ. ÍÈÉÑËÝË GUIDE ÑÝÒÃ¯¯ËÄ ÕÝÂËÝÍ ÍÈÉÒËÝÃÄÑÝÍ ªÃ¯¯ËÝË, ÇÓÐÀÃ, ÁÓÑÀÄ ÇÓÐÃÀÍ ÍÈÉÒËÝË, ÌÀÒÅÐÈÀËÓÓÄÛÃ ÐÅÄÀÊÖÈÉÍ ÁÈ×ÃÝÝÐ ÁÀÒÀËÃÀÀÆÓÓËÑÀÍ ÇªÂØªªÐªËÃ¯ÉÃÝÝÐ Á¯ÐÝÍ ÁÀ ÕÝÑÝÃ×ÈËÑÝÍ ÕÝËÁÝÐÝÝÐ ÍÈÉÒËÝÕ, ÀØÈÃËÀÕÛÃ ÕÀÒÓÓ ÕÎÐÈÃËÎÍÎ. ÍÈÉÑËÝË GUIDE ÑÝÒÃ¯¯ËÄ ÕÝÂËÝÃÄÑÝÍ ÐÅÊËÀÌ ÇÀÐÛÍ ÀÃÓÓËÀÕ ÌÝÄÝÝËËÈÉÍ ÕÀÐÈÓÖËÀÃÛÃ ÐÅÄÀÊÖÈ ÕÀÐÈÓÖÀÕÃ¯É. ÌÀÍÀÉ ÇÎÕÈÎÃ×ÄÛÍ ¯ÇÝË ÁÎÄÎË ÐÅÄÀÊÖÈÉÍ ¯ÇÝË ÁÎÄÎËÒÎÉ ÍÈÉÖÝÕÃ¯É ÁÀÉÆ ÁÎËÍÎ. ÕÝÂËÝËÒÝÄ ÈÐ¯¯ËÑÝÍ ÝÕ ÁÈ×ÂÝÐÈÉÃ ÁÓÖÀÀÕÃ¯É. ÍÈÉÑËÝË GUIDE ÑÝÒÃ¯¯ËÈÉÃ ÕÓÄÀËÄÀÕÛÃ ÕÎÐÈÃËÎÍÎ.

Ðåäàêöèéí õàÿã: Ìîíãîë óëñ, 17040 Óëààíáààòàð, Õàí-Óóë ä¿¿ðýã, Чингисийн өргөн чөлөө, Капитал хаус, V давхар Ерөнхий мэдээлэл: 70122010, 99232404 Бичвэрийн лавлагаа: zolboot@niislelguide.mn Үзвэрийн мэдээ, мэдээлэл өгөх: zolboot@niislelguide.mn Зар сурталчилгааны лавлагаа: 91009232, zanabaldan@mediagroup.mn Түгээлтийн лавлагаа: 99232404 НийслэлGuide

@niislelguide1

niislel_guide

“Óëààíáààòàð Ïðèíò” хэвлэх үйлдвэрт õýâëýâ. www.ubprint.mn

БИ “САНСАР”-Т АМЬДАРДАГ

Өөрөө орд харшид амьдарч байгаагүй ч тэдгээрийг барьж, бүтээлцэж ирсэн хүн бол Монгол улсын гавьяат барилгачин Б.Равдансамбуу гуай юм. Тэрбээр МУИС-ийн эдийн засгийн ангийн анхны төгсөгчдийн нэг билээ.

Хэрэв би нийслэлдээ анх удаа хөл тавьж байгаа бол хамгийн түрүүнд юу үзэхийг хүсэх байсан бол?! Мэдээж шинэ, содон соёл урлагийн үзвэрүүдээс гадна шинээр нээгдсэн, дэвшилтэт технологиор тоноглогдсон үйлчилгээний газруудад орж мартагдашгүй дурсамж бүтээн, хайртай хүмүүстээ ярих сонинтой болохыг чухалчлах байсан болов уу. Сэтгүүлийн маань 56 дахь дугаараас та “Монголдоо анхдагч” гэх тодотголтой урлагийн бүтээл, үйлчилгээний газруудтай танилцахын сацуу өнгөрсөн ба өнөө үеийг холбосон цуврал нийтлэлүүдийн үргэлжлэлийг таалан болгооно уу. If I were to visit Ulaanbaatar city for the first time, what would I see first? I would probably first visit the cultural sites, watch recent shows, spend time in modern, up-to-date technically equipped service centres. Hence, most importantly I would have unforgettable memories and news to share with my loved ones. In our 56th issue, we present to our readers Mongolia’s “pioneer” art pieces and service enterprises. Also we are continuing our series of articles connecting the past and the present times, please enjoy.

Хүндэтгэсэн/Sincerely З.Золбоот/Z.Zolboot

МОНГОЛЫН АНХНЫ ХӨГЖМИЙН НООТ “ГҮР ДУУНЫ БИЧИГ”

Бидний өвөг дээдэс өвөрмөц, дахин давтагдашгүй хэлбэрээр дуунуудаа ноотолж байсныг Баянхонгор аймгийн Галуутын хийдэд байх чулуун самбараас харж болно. Бид эртний “Гүр дууны бичиг” хэмээн нэрлэгдэх уг ноотны талаар судалсан хөгжим судлаач, шинжлэх ухааны доктор Л.Эрдэнэчимэгтэй уулзаж ярилцлаа.

МОНГОЛЫН ШОГ ЗУРАГ Нийслэл guide энэ удаад Монголын уран зургийн галерейн сан хөмрөг дэх шог зургийн бүтээлүүдтэй танилцаж, сонирхол татам дөрвөн бүтээлийг сонгон, Арт Авеню ХХК-ийн зураач С.Төгс-Оюуны тайлбараар хүргэж байна.

ОНЦЛОХ ҮЗВЭР XI/4-8-нд; 14-17-нд

“Жаргаагүй нар” жүжиг /УДЭТ

70128999, 70118187/

Их зохиолч Д.Нацагдоржийн мэндэлсний 110 жилийн ойд зориулсан “Жаргаагүй нар” жүжиг тайзнаа амилах гэж байна. Д.Нацагдорж хэрийн хүнд тохиомгүй хүнд амьдралыг туулж, 31-хэн насандаа хорвоог орхисон ч хязгааргүй суу билэг, оюуны гайхамшигт өв сангаа үлдээж чадсан билээ. Түүний амьдралын түүхийн тухай маш ээдрээтэй, бүрхэг, нэг нэгнээ үгүйсгэсэн баримтууд олон байдаг. Тэгвэл энэ удаад их зохиолчийн амьдрал, уран бүтээлээс сэдэвлэсэн жүжиг жинхэнэ үнэнийг бодитоор харуулж чадах болов уу...

XI/12-нд 19.00 цагт

O Couture High Fashion Show - 2017 /Corporate Convention Center 88009700/

88016161,

Өвөрмөц загваруудаараа танигдсан авьяаслаг дизайнер Д.Отгонжаргалын O Couture High Fashion Show гурав дахь жилдээ зохион байгуулагдах гэж байна. Топ модель Д.Пүрэвсүрэн тус шоуны нүүр царай болох бөгөөд шинэ жилийн гоёлын даашинзны хосгүй тансаг, цор ганц загваруудыг толилуулах аж. O Couture High Fashion Show 2017-д VR хамтлаг, “Яг түүн шиг” шоуны уран бүтээлчид оролцоно. Та гоо сайхан, эрхэмсэг, тансаг бүхнийг нэгэн дор цогцлоосон хүлээн авалтанд нь оролцож, гэнэтийн бэлгүүдээр дүүрэн сонирхолтой үдшийн гэрч болоорой.

XI/11, 12-нд

InspireMe Festival /Шангри-Ла Молл

88779173, 99057473/

Их Британийн ЭСЯ-наас олон улсын GREAT сурталчилгааны аяны хүрээнд хоёр дахь жилдээ зохион байгуулж буй InspireMe Festival нь манай хоёр орон төрөл бүрийн салбарт өндөр үр дүнтэй хамтран ажиллаж буйн илэрхийлэл болж чадах юм. Фестивалийн үеэр Олон улсын байгууллагуудын нэрэмжит гэрэл зургийн үзэсгэлэн, Британи цайны өдөрлөг, Британи машины парад, Орчин үеийн хувцас загварын шоу, Британи спорт фэнүүдийн уулзалт зэрэг олон сонирхолтой үйл ажиллагаа зохиогдоно.

XI/13, 19-нд 12.00, 16.00 цагт

“Цасан цагаан ба долоон одой” бүжгэн жүжиг /Corporate Convention Center Hall

88062332/

Nomadic Ballet продакшны уран бүтээлчид “Цасан цагаан ба долоон одой” хүүхдийн шинэ бүжгэн жүжиг тавих гэж байна. Уг балетыг МУСТА Г.Батчимэг найруулан дэглэж, “Щелкунчик”, “Ладона” балетийн сургуулийн шилдэг сурагчид оролцох юм байна. Монголд хүүхдэд зориулсан бүжгэн жүжиг ховор. Иймд хүүхдийг багаас нь сонгодог урлагт дуртай болгох үүднээс хамгийн сайн мэддэг орчин үеийн хүүхэлдэйн киног нь бүжгэн жүжгийн хэлбэрт оруулж тайзнаа тавьж буйгаараа онцлогтой.

XI/18-XII/10-нд

“Нүүдэлчдийн ухаан” үзэсгэлэн /Занабазарын нэрэмжит Дүрслэх урлагийн музей 326061, 323986/ Орчин үеийн хүмүүсийн хэтийдсэн хэрэглээ, байгаль орчиндоо хандах таагүй хандлагууд, уул уурхайгаас үүдэлтэй бохирдол, доройтлууд нийгэмд сөрөг нөлөө үзүүлсээр. Эдгээр асуудлыг хөндөж, бодол эргэцүүлэл, харилцан яриа өрнүүлэх нь “Нүүдэлчдийн ухаан” урлагийн хөтөлбөрийн үндсэн зорилго байв. Тус хөтөлбөрийн уран бүтээлчдийн баг хөдөө орон нутгуудаар явж, газар орны байдал, нутгийнхантай танилцаж уран бүтээлээ туурвижээ. Та “Нүүдэлчдийн ухаан” хөтөлбөрийн үр шимээр мэндэлсэн шинэхэн бүтээлүүдтэй танилцаарай.

XI/18-нд 19.00 цагт

City Swing жазз концерт /Улсын филармонийн концертын танхим 70118012, 99925074/ Баянмонгол жазз найрал хөгжмийн удирдаач МУСТА С.Саруул-Одын санаачлан эхлүүлсэн City Swing концерт гурав дахь жилдээ тоглогдох гэж байна. Дэлхийн жазз хөгжмийн томоохон төлөөлөгчдийн сор бүтээлүүдийг нэгэн дор сонсож мэдрэх боломж олгодгоороо уг тоглолт онцлогтой. Энэ удаад Баянмонгол жазз найрал хөгжим бүрэн бүрэлдэхүүнээрээ, удирдаач МУСТА С.Саруул-Од, Улсын филармонийн гоцлол дуучин МУСТА Н.Наранбаатар, Ц.Хулан, Б.Солонго, мөн урилгаар Лемонс хамтлагийн дуучин Ц.Одбаяр, дуучин Э.Соёмбо нар оролцох юм. Жазз хөгжмийн аялгуунд эрх чөлөөг мэдрэгтүн!

XI/19-нд

Модель НҮБ Монгол /ГХЯ-ны “Зөвшилцөл” танхим

99949838/

ГХЯ-наас Улаанбаатар хотын их сургуулиудын 200 гаруй оюутныг хамруулсан Модель НҮБ Монгол /Mongolia MUN/ арга хэмжээг зохион байгуулах гэж байна. Уг арга хэмжээг НҮБ-ын загвар хуралдааны нэг хувилбар гэж хэлж болно. Оюутан залууст дэлхий нийтийн өмнө тулгамдаж буй чухал үйл явдлууд, олон улсын харилцаа, дипломат ажиллагаа, мөн НҮБ-ын өнөөгийн хөтөлбөр үйл ажиллагааны талаар мэдлэг олгоход хуралдааны зорилго оршино. Ирээдүйн элчид сайдууд амжиж бүртгүүлээрэй.

XI/26-нд 21.00 цагт

“Байгаль”, “Ертөнц” цомгийн тоглолт /Гандан Лайв хаус

70104004, 88055424/

Ибицагийн Кафе Дель Марын уран бүтээлчидтэй өрсөлдөх хэмжээний монгол хамтлаг бол “Дэлхий” юм. Тэд байгаль дэлхийгээ магтан дуулж, энх тайван оршихыг бэлгэдсэн “Ертөнц”, “Байгаль” цомгоосоо дээжлэн амьд тоглолтоо хийх гэж байна. Нүүдэлчдийн хэмнэл эгшиг, байгалийн дуу чимээ, орчин цагийн хөгжмийн төгс нийлэмжээр сонороо мялааж, амар амгаланд нэвтэрцгээе.

*Эрхэм харилцагч та Бусад банкны картаар үйлчлэгч байгууллагаар хийсэн гүйлгээ бүрт

2 эрх 1 эрх

Гадаадад худалдан авалт хийсэн гүйлгээ бүрт

3 эрх

ХасБанкны картаар үйлчлэгч байгууллагаар хийсэн гүйлгээ бүрт

авч урамшуулалдаа оролцоорой!

ЮнионПэй картаарaa худалдан авалт хийж

Хонгконг

Макао-д

ХОСООРOO АЯЛААРАЙ!

0000

MONTH/YEAR VALID THRU

THRU VALID MONTH/YEAR

Эхний жилийн ХУРААМЖГҮЙ

Лавлах утас 1800 1888

Эрх шалгах www.upi.xaccard.mn

RECOMMENDED EVENTS Nov 4-8th; 14-17th “Unsetting sun” play

/Mongolian State Academic Drama Theatre, 70128999, 70118187/ It is our pleasure to announce that “Unsetting Sun” play, based on the great late author D.Natsagdorj’s life will be coming to the stage commemorating his 110th birthday. Despite the fact that D.Natsagdorj lived an extraordinary difficult life passing away at the young age of 31 he left a library worth of his genius and masterpieces behind him. His life has always been shrouded with gossip and mysteries as well as contradicting facts. We hope that through this magnificent play you can get a peek at the real story of the great writer’s life, the man and his work...

Nov 12th, 7.00pm

O Couture High Fashion Show - 2017 /Corporate Convention Center, 88009700/

88016161,

Famous for her unique work fashion designer D.Otgonjargal will be presenting her third annual O Couture High Fashion Show. Top model D.Purevsuren will be headlining the fashion show that will showcase one-off limited edition designs of New Year dresses. O Couture High Fashion Show 2017 will star the “VR” music band and the “Just like them” TV show participants. We invite you to experience a night of high fashion, elegance and beauty with many surprises and gifts awaiting you during the event.

Nov 11th and 12th InspireMe Festival

/Shangri-La Mall, Contact: 88779173, 99057473/ As a sign of successful cooperation and collaboration between Great Britain and Mongolia in different sectors and industries, the UK embassy is hosting its second annual InspireMe Festival within the international GREAT marketing campaign. The festival will include a photo exhibition organized by international organizations, British tea day event, British auto show, modern fashion show, British sports fans meet and greet gathering in addition to many other exciting and interesting events.

Nov 13th and 19th, 12.00pm; 4.00pm

“Snow White and the Seven Dwarves” ballet /Corporate Convention Center Hall,

88062332/

Nomadic Ballet production artists have prepared a new unique twist on the great “Snow White and the Seven Dwarves” children’s tale as a ballet. Mongolian Top Cultural Worker medal recipient G.Batchimeg will direct and curate the production, which will star the best young talents from “The Nutcracker” and “Ladona” ballet schools. Children’s plays and ballets are a rare thing in Mongolia. The production’s aim is to introduce children from an early age to classical music, thus the creators have chosen a well-known children’s tale in order to attract kids to this new unique twist of an old fairy tale.

Nov 18th - Dec 10th

“Nomad Spirit” exhibition / Zanabazar Fine Arts Museum, 326061, 323986/ Our modern way of life, the opulence, neglect and damage done to the environment with modern mining ventures have all led to the slow erosion of society. It is these aspects that are touched and displayed at the “The Wisdom of the Nomads” exhibition with the main goal to stir up conversation and thoughts about the present situation in our society. The art project team has gone far and wide throughout Mongolia observing and communing with locals in order to shore up the materials and information for this exhibition. We invite you to open your mind to the “The Wisdom of the Nomads.”

Nov 18th, 7PM

City Swing jazz concert /Mongolian State Philharmonic, 99925074/

70118012,

The recepient of Mongolia’s top honors of artistry and the leader of Bayanmongol jazz company, Mrs. Saruul-Od’s City Swing concert is slated to return for its third annual event. The jazz concert is unique in its presentation of world-famous jazz collection included into one evening. This year’s event will see the Bayanmongol jazz company take part in full attendance with leader S.Saruul-Od, State Philharmonic solo singers and recepients of Mongolia’s top honors of artistry N.Naranbaatar, Ts.Khulan, B.Solongo with special apprearance of Lemons’ frontman Ts.Odbayar and singer E.Soyombo. Come and enjoy jazz like never before.

Nov 19th

Role Model Mongolia MUN /Ministry of Foreign Affairs “Negotiations “ hall, 99949838/ The Ministry of Foreign Affairs is organizing an event called “Role Model Mongolia MUN” involving over 200 students selected from universities in Ulaanbaatar city. The event is one of the formats of United Nations conference type event. The gathering will include discussions of the issues students around the world face, foreign relations, diplomat processes and the current UN policies and programs as a highlight. We encourage all future leaders and ambassadors to register.

Nov 26th, 9PM

“Nature”, “Universe” album concert /Gandan Live Music House,

70104004, 88055424/

The band in Mongolia that can give the Ibiza locals, Café del Mar, a run for their money is none other than “Delhii.” Uplifting and inspirational music about Mother Nature and serenity are their specialty and they are now organizing a live concert of select music from their “Nature” and “Universe” albums. Enter a world where nomadic rhythm, sounds of nature and modern music come together to bring nirvana and serenity one step closer to you.

ҮЗВЭРИЙН ХУВААРЬ “Нийслэл guide” сэтгүүл нь соёл урлагийн төвүүдээс мэдээлэл авч үзвэрийн хуваариа бэлтгэдэг тул тухайн үзвэр, үйлчилгээний огноо, цагийн хуваарь өөрчлөгдсөн тохиолдолд ямар нэгэн хариуцлага үүрэх боломжгүй юм. Та бүхэн тоглолт, үзэсгэлэн үзэхээр шийдсэн бол тухайн соёл урлагийн төв рүү утасдаж, гарах цагийг нь дахин лавлаарай.

УДБЭТ

70110389

XI/12-нд 17.00 цагт

П.И.Чайковский “Хунт нуур” балет

XI/13-нд 17.00 цагт Ж.Верди “Трубадур” дуурь

XI/17-нд 19.00 цагт “Вердийн үдэш” тоглолт

XI/19-нд 17.00 цагт Б.Дамдинсүрэн “Учиртай гурван толгой” дуурь

XI/20-нд 17.00 цагт Ж.Мэнд-Амар “Үйлийн гурван толгой” балет

XI/26-нд 17.00 цагт Ж.Пуччини “Чио Чио Сан” дуурь

XI/27-нд 17.00 цагт

П.И.Чайковский “Франческа да Римини”, З.Хангал “Эрдэнэсийн охид” балет

XII/3-нд 17.00 цагт Ж.Пуччини “Тоска” дуурь

XII/4-нд 17.00 цагт А.Адан “Жизель” балет

УДЭТ

70110389

XI/5-8, 14-17-нд Ш.Гүрбазар

“Жаргаагүй нар” жүжиг

XI/11-нд 19.00 цагт Б.Цогнэмэх “Тэнгэрийн хүү” жүжиг

XI/12-нд 16.00 цагт “Тэнгэрлэг

үдэш” УДЭТ-ийн 85 жилийн ойн хүндэтгэлийн цэнгүүн

Улсын филармони 70118012, 324830

XI/18-нд 19.00 цагт City Swing

Баянмонгол жазз найрал хөгжмийн тоглолт

XI/14-нд 18.00 цагт Монголын саксафон хөгжимчдийн анхдугаар их наадам

XI/25-нд 19.00 цагт Йозеф Гаидн “Симфони №94” тоглолт

XII/2-нд 19.00 цагт Movie Swing Баянмонгол жазз найрал хөгжмийн тоглолт

XII/9-нд 19.00 цагт Сонгодог хөгжмийн концерт

ҮУИТ/ҮДБЭЧ 323954

XI/5-9-нд 10.00 цагт “Эрх цагаан үнэг” хүүхдэд зориулсан жүжиг

XI/27-нд 18.00 цагт Үндэсний

хөгжмийн их найрал тоглолт

Улаанбаатар чуулга 70118012, 324830

XI/27-нд 17.00 цагт “Ай Нана” түүхэн дуулалт жүжиг

XII/2-нд 19.00 цагт Улаанбаатар чуулгын бүжигчдийн нэгдсэн тоглолт

XII/3-нд 15.00 цагт Улаанбаатар

чуулгын дэргэдэх циркийн тоглолт

XII/7-нд 19.00 цагт

“Улаанбаатарын үдэш” хөгжмийн тоглолт

XII/9-нд 19.00 цагт Улаанбаатар чуулгын 10 жилийн ойд

зориулсан хүндэтгэлийн тоглолт

Түмэн эх чуулга 322298, 96966667

XI/1- XI/11-нд 18.00 цагт Үндэсний язгуур урлагийн тоглолт

Соёлын төв өргөө 321444

XI/12-нд 16.00 цагт Cinema Night тоглолт

Үндэсний түүхийн музей 456799

XI/17-21-нд “Ц.Нацагдоржийн 110 жилийн ой” гэрэл зургийн үзэсгэлэн

Улаанбаатар хотын музей 456799

XI/16-I/31-нд Францын судлаач

Бүиан Дө Лакостын дуранд буусан 1909-1911 оны үеийн монголчуудын тухай гэрэл зургийн үзэсгэлэн

Монголын урчуудын эвлэлийн хороо 327474

XI/9-16-нд уран бүтээлч

Ц.Цэгмид, Ц.Цацрал нарын хамтарсан үзэсгэлэн

XI/18-26-нд уран бүтээлч

Д.Мөнхийн бие даасан үзэсгэлэн

XI/28-XII/5-нд уран бүтээлч

Ж.Цолмонхүү, Ц.Эрдэнэцог нарын хамтарсан үзэсгэлэн

Занабазарын нэрэмжит дүрслэх урлагийн музей 326061, 323986

XI/16, 23, 30-нд 15.00 цагт ELT-д бэлдэх семинар

XI/17-нд 18.00 цагт “Америкийн тухай ярилцъя” цуврал лекц

XI/14, 21, 28-нд 18.00 цагт Англи хэлний дадлага

XI/12, 19, 26-нд 11.00 цагт “4H

X/26- XI/26-нд “Эрдэнэ болсон

англи хэлний унших хөтөлбөр”

XI/18- XII/10-нд “Нүүдэлчдийн

XI/12, 26-нд 14.00 цагт “Ярианы

гурван сахиус” үзэсгэлэн ухаан” үзэсгэлэн

Blue moon галерей 89806021

XI/7-19-нд “360 хэм” мэргэжлийн уран бүтээлчдийн дундах уралдаант үзэсгэлэн

XI/17-24-нд Чехийн ЭСЯ-тай

хамтарсан “Дөрвөн титэмт хаан: IV Карл” түүхэн үзэсгэлэн

UB Art галерей 88890945

XI/11-20-нд уран бүтээлч

Э.Түвшинтөр “Өв” бие даасан үзэсгэлэн

Art Mongolia

98555553, 99266717

XI/10-18-нд “Цоожгүй хаалга”

уран бүтээлчдийн хамтарсан үзэсгэлэн

Америкийн соёл мэдээллийн төв 70115703

XI/7, 14-нд 17.00 цагт “MOOC” хөтөлбөр

XI/11-нд 17.00 цагт Англи хэл

суралцагсдад өгөх зөвлөгөө

XI/7, 9, 10, 13-нд 9.00, 18.30 цагт “Старт-ап долоо хоног”

XI/8, 15, 22-нд 14.00 цагт

“Тоглоомын өдөр-Лего тоглоом” хөтөлбөр

XI/9, 16, 23, 30-нд 17.00 цагт “Кино үдэш” хөтөлбөр

клуб”

XI/12, 19, 26-нд 16.00 цагт Олон нийтийн ярианы клуб

Монгол Японы төв 310879

XI/15-нд 18.30 цагт

Үйлдвэрлэлийн удирдлага бизнесийн нээлттэй семинар

XI/10, 17-нд 17.30 цагт “16 настай Самурай” кино

Гадаад хэргийн яам 99949838

XI/18, 19-нд Model UN Mongolia

НҮБ-ийн загвар хурал 2016

Шангри-Ла молл 70109911

XI/11-12-нд InspireMe Festival

The Corporate hotel & Convention Center 70002030

CROCUS Event Hall 77110101

XI/11-нд 19.00 цагт Heineken Green

Room “Хөгжмийг хүрч мэдэр” парти

UB Palace 70002121

XI/11-нд 19.00 цагт МУСТА Т.Амина “Асан дурлая” тоглолт

XI/18, 19-нд 19.00 цагт МУУГЗ

Л.Балхжав “Миний дуу 2016” тоглолт

Gandan Live House 70104004, 88055424

XI/26-нд 21.00 цагт Дэлхий

хамтлагийн “Ертөнц” тоглолт

Хүннү молл 77112222

XI/19-20-нд Евро брэнд-2016 экспо

Брити Грэй

99137811 89191709

XI/23-нд Жюль Вернийн

бүтээлүүдээс сэдэвлэсэн Карел Земаны “The Stolen Airship”, “The Fabulous world of Jules Verne” кино

Мишээл экспо 345054, 345055

XI/30-нд 20.00 цагт Торго “Haute

Couture-2017” загварын шоу

XI/12-нд 19.00 цагт O couture загварын шоу

XI/13, 19-нд 12.00, 16.00 цагт

“Цасан гоо ба долоон одой” сонгодог бүжгэн жүжиг

XI/19-нд 9.00 цагт Unplug by Unread хэлэлцүүлэг

Artistry restaurant & pub 98222829

XI/26-нд 18.00 цагт Tiger Fish

хамтлагийн “ХХ зууны үдэш” тоглолт

EVENT SCHEDULE As “Нийслэл guide” prepares the event schedule based on the information collected from art and cultural institutions, if any event date or time changes, we are not able to be liable. We apologize for the inconvenience. If you have decided to attend an event, please confirm the date and time by calling the venue.

The Mongolian State Academic Theatre of Opera and Ballet 70110389

Nov 12 5.00pm “Swan Lake” ballet by P.I.Tchaikovksy

Nov 13 5.00pm “Trubadur” opera by G.Verdi

Nov 17 7.00pm Concert night dedicated to G.Verdi

Nov 19 5.00pm “Three

Dramatic Characters” by B.Damdinsuren

Nov 20 5.00pm “Three Hills of

Misfortune” ballet by J.MendAmar

Nov 26 5.00pm “Chio Chio San” opera by G.Puccini

Nov 27 5.00pm “Francheska da

Rimini” by P.I.Tchaikovsky, “Treasure Girls” ballet by Z.Khangal

Dec 3 5.00pm “Tosca” opera by G.Puccini

Dec 4 5.00pm “Giselle” ballet by A.Adan

The State Academic Drama Theatre 70110389

Nov 5-8, 14-17 7.00pm “Not Yet Sunset” play by Sh.Gurbazar

Nov 11 7.00pm “Son of Sky” play by N.Naranbaatar

Nov 12 4.00pm “Divine Night” 85th anniversary performance of Drama Theatre

Mongolian State Philharmonic Orchestra 70118012, 324830

Nov 18 7.00pm “City Swing”

concert by Bayanmongol jazz orchestra

Nov 14 6.00pm Mongolian

saxophone musicians’ first festival

Nov 25 7.00pm “”Symhony №94” concert by Iosef Gaidn

Dec 2 7.00pm “Movie Swing”

concert by Bayanmongol jazz orchestra

Dec 9 7.00pm Classical music concert

National Art Great Theatre/National Song and Dance Ensemble 323954

Nov 5-9 10.00am “Little White Fox” children play

Nov 27 6.00pm concert by National Music orchestra

Tumen-Ekh Ensemble 322298, 96966667

Nov 1-11 6.00pm National folk art concert

Ulaanbaatar ensemble’s dancers

Dec 3 3.00pm Show by Ulaanbaatar ensemble’s circus artists

Dec 7 7.00pm “Ulaanbaatar Nights” music concert

Dec 9 7.00pm 10th anniversary

performance of Ulaanbaatar ensemble

Central Cultural Palace 321444

Nov 12 4.00pm “Cinema night” concert

National History Museum Утас: 456799

Nov 17-21 Photo exhibition in

commemoration of writer Ts.Natsagdorj’s 110th anniversary

Ulaanbaatar City Museum 456799

Nov 16-Jan 31 Photo exhibition by

researcher Buian De Lacoste, who travelled in Mongolia during 1909-1911

Ulaanbaatar Ensemble

Union of Mongolian Artists

Nov 27 5.00pm “Ainana” historical

Nov 9-16 Joint exhibition by

70118012, 324830

musical play

Dec 2 7.00pm Joint concert by

327474

Ts.Tsegmid and Ts.Tsatsral

Nov 18-26 Solo exhibition by artist D.Munkh

Nov 28-Dec 5 Joint exhibition by J.Tsolmonkhuu, Ts.Erdenetsog

G.Zanabazar Fine Art Museum 326061, 323986

Oct 26-Nov 26 “Three Amulets turned into Treasures” exhibition

Nov 18-Dec 10 “Nomads’ Sense” exhibition

Blue moon gallery 89806021

Nov 7-19 “360 Degree” competition

exhibition among professional artists

Nov 17-24 “A King with Four

Crowns: Carl IV” historical exhibition in collaboration with the Embassy of Czech Republic

UB Art gallery 88890945

Nov 11-20 “Heritage” solo exhibition by artist E.Tuvshintur

Art Mongolia

98555553, 99266717

Nov 10-18 “Door Without Lock” joint exhibition

American Culture Information Centre 70115703

Nov 7, 14 5.00pm “MOOC” program Nov 11 5.00pm Advices for English language learners

Nov 7, 9, 10, 13 9.00am, 6.30pm “Start-Up Seven Weeks”

Nov 8, 15, 22 2.00pm “Play Day-Lego toy” program

Nov 9, 16, 23, 30 5.00pm “Movie Night” program

Nov 16, 23, 30 3.00pm “Preparing for ELT” seminar

Nov 17 6.00pm “Let’s Talk about America” lecture series

Nov 14, 21, 28 6.00pm English practice

Nov 12, 19, 26 11.00am “4H Kids program” reading

Nov 12, 26 2.00pm “Speaking Club” Nov 12, 19, 26 4.00pm public speaking club

Mongolia- Japan Center 310879

Nov 15 6.30pm Industry administration open seminar

Nov 10, 17 5.30pm “16 years old Samurai” movie

Ministry of Foreign Affairs 99949838

Nov 18, 19 “Model UN Mongolia” model of United Nations conference 2016

Shangri-La Mall 70109911

Nov 11-12 “Inspire Me” festival

The Corporate hotel & Convention Center 70002030

Nov 12 7.00pm “O couture” fashion show

Nov 13, 19 12.00pm, 4.00pm “Snow White and Seven Dwarves” classical ballet play

Nov 19 9.00am “Unplug by Unread” event

CROCUS Event Hall 77110101

Nov 11 7.00pm Heineken Green Room “Touch the Music” party

UB Palace 70002121

Nov 11 7.00pm “Let’s Fall in Love” concert by singer T.Amina

Nov 18,19 7.00pm “My songs 2016” concert by Emeritus of Art L.Balkhjav

Gandan Live House 70104004, 88055424

Nov 26 21.00pm “Universe” concert by Delkhii band

Hunnu mall 77112222

Nov 19-20 Euro brand-2016 expo

Briti Grey

99137811 89191709

Nov 23 “The Stolen Airship”, “The

Fabulous world of Jules Verne” movies by Karel Zeman, who got his influences from Jules Verne works

Misheel expo 345054, 345055

Nov 30 8.00pm “Haute

Couture-2017” fashion show by Torgo Fashion House

Artistry restaurant & pub 98222829

Nov 26 6.00pm “XX century’s night” concert by Tiger Fish band

Аз жаргалыг түгээх содон

ҮЗЭСГЭЛЭН

Та хэзээ нэгэн цагт өөрийгөө хүүхэлдэйн киноны ямар нэгэн дүрд хувирснаар төсөөлж байсан уу? Тэгвэл, энэ сарын 11-нд нээлтээ хийж, 20 хүртэл үргэлжлэх уран бүтээлч Э.Түвшинтөрийн анхны бие даасан “Өв” үзэсгэлэнгээс хүн бүхний сэтгэлийг татдаг донжтой, өхөөрдөм, содон хүүхэлдэйн киноны хөргүүдийг тольдож, таны таньдаг хэн нэгний нүд тэрхүү хөрөг зурагнаас таныг ширтэж байгаа эсэхийг шалгаарай. Бид UB Art галерейн захирал Х.Дамдинсүрэн, куратор Б.Цэцэгбадам, уран бүтээлч Э.Түвшинтөр нартай ярилцлаа.

лаанбаатарт шинээр нээгдэж буй UB Art галерейн үйл ажиллагааны үндсэн зорилго юу вэ? Х.Дамдинсүрэн: Улаанбаатар гэдэг метрополитан хотын ирээдүй болсон хүүхэд залуусыг урлагийн нандин соёлд сургаж, ирээдүйн урлагийн үзэгчдийг бэлдэх үндсэн зорилгоор бид галерейгаа нээж байна. Өөрөөр хэлбэл, хүүхэд залууст урлагийн боловсрол олгож, их хотын аз жаргалтай иргэдийг бэлтгэн төлөвшүүлэх нь UB Art галерейн гол үүрэг чиглэл болно. Манай галерей Улаанбаатар хотын их дээд сургуулиуд төвлөрсөн залуучуудын өргөн чөлөөнд буюу МУИС-ийн IV байрны хажууд байрладаг нь уг зорилго хэрэгжих таатай нөхцөлийг бүрдүүлж байна. Галерей нээхээс өмнө Саунд оф Монголия компани монгол, хятад, оросын уран бүтээлчдийн хамтарсан үзэсгэлэнгүүдийг зохион байгуулахад чухал үүрэг гүйцэтгэдэг байсан. Тухайлбал, хамгийн сүүлд монгол хятад /Шанхайн/ уран бүтээчдийн “Тал нутгийн аялгуу” үзэсгэлэн, мөн Буриадын Ардын зураач Юрий Мандагановын бие даасан үзэсгэлэнг Уран зургийн галерейд зохион байгуулж, хамтран ажилласан. Энэ мэтчилэн урлагийн олон талт төсөл хөтөлбөрүүдийг хэрэгжүүлэн ажилласаар байна. Харин юу дутагдаж байсан бэ гэвэл уран бүтээлчдийн соёлын солилцооны резиденс хөтөлбөрүүд. Дэлхийн нийслэлүүд болон томоохон хотууд уг хөтөлбөрийг байнга явуулдаг. Иймд, бидний хувьд резиденс хөтөлбөрийг

хэрэгжүүлэх нь галерейн удаах зорилго болоод байна. Энэ үүднээс UB Art Village хэмээх уран бүтээлчдийн хотхон байгуулсан. Ингэж цогц үйл ажиллагаа явуулах нь монголын урлагийн хөгжилд чухал түлхэц болно. Уран бүтээлчдийн хотхоныхоо талаар дэлгэрэнгүй танилцуулна уу. Яг хаана байршиж байгаа вэ? Х.Д: Улаанбаатар бол нүүдэлчдийн хот. Нүүдэлчдийн соёл гэр хороололд нь байдаг. Нийслэлийн маань нэг онцлог болсон гэр хороолол нь нийгмээс ад үзэгдсэн, нүүрс түлдэг утаатай газар биш, соёл урлагийг хөгжүүлж болдог газар байх боломжтой. Тиймээс гэр хорооллыг хэрхэн олон нийт, аялал жуулчлалын төв болгож хөгжүүлэх вэ гэдэгт анхаарч ажиллаж байна. Энэ нь Улаанбаатар хотын онцлогийг харуулсан газар байгаад зогсохгүй, гадаад дотоодын бүх уран бүтээлчдийн цугларч хамтдаа бүтээл хийдэг, харилцан туршлага солилцдог орон зай буюу резиденс хөтөлбөр явуулах цөм байх болно. UB Art Village нь нийслэлийн түүх соёлын ховор нандин газар болох Дамбадаржаалан хийдийн баруун талын гэр хороолол дунд байрлаж байна. Энэ хотхон соёл урлагаар дамжуулж гэр хорооллыг хэрхэн дахин төлөвлөх вэ гэдэг асуудлыг бас хөндөж байна. Үүгээрээ онцлог болов уу. Олон улсын галерейнууд нь үзэсгэлэнгүүдээс гадна төрөл бүрийн концерт, кино, урлагийн сургалтуудыг явуулж үзэгч олноо байлдан

дагуулах болсон. Танайхан энэ тал дээр хэрхэн анхаарлаа хандуулах вэ? Б.Цэцэгбадам: Тийм шүү. Энэ тал дээр төлөвлөсөн зүйл олон бий. Тухайлбал, олон улсын уран бүтээлчидтэй туршлага хуваалцах соёлын солилцооны резиденс хөтөлбөр, мөн хүүхэд, өсвөр үе, залууст зориулсан урлагийн мэдлэг дээшлүүлэх сургалт болон урлаг сонирхогч хэн бүхэнд зориулсан урлагийн хөтөлбөрүүд, груп уулзалтуудыг төлөвлөөд байна. UB Art галерей үйл ажиллагаагаа залуу уран бүтээлч Э.Түвшинтөрийн үзэсгэлэнгээр эхлүүлэх гэж байгааг сонслоо. Чухам түүнийг л сонгох болсны үндсэн шалтгаан юу байв? Б.Ц: Уран бүтээлч Э.Түвшинтөрийн шинэ бүтээлүүдийг харахад донжтой,

эерэг, шинэлэг байсан. Түүнийг үзэсгэлэнгээ гаргахаар төлөвлөн ажиллаж байхад нь бид уулзсан юм. Монгол өв уламжлал, донжийг график элемент, хүүхэлдэйн киноны дүрээр илэрхийлсэн нь хэн бүхэнд сонирхолтой, содон мэдрэмж төрүүлнэ гэж бодож байна. Түүнчлэн Түвшинтөрийн ажлууд шинэ үеийнхний хувьд судлууштай, цаашлаад нийгэмд эерэг нөлөө үзүүлэхүйц хүчтэй илэрхийлэл болж чадах болов уу. Түвшинтөр бол Улаанбаатар хотын бэлгэдэл Хангарьд шувууг өхөөрдөм хөөрхөн “Хангарьд хүү” болгон дахин төрүүлэхэд голлох үүрэг гүйцэтгэсэн уран бүтээлч. Хүүхдэд бол сайн сайхан зүйлсийн нэгэн бэлгэдэл учраас UB Art галерейн ирээдүйг бэлгэдэн Түвшинтөрийн “Өв” хэмээх хайр татам, гоё үзэсгэлэнгээр үйл ажиллагаагаа эхлүүлж байгаадаа баяртай байна. Үзэсгэлэн 11 дүгээр сарын 11-нээс 20 хүртэл үргэлжилнэ. Энэ хугацаанд бид сонирхолтой хөтөлбөрүүдийг хэрэгжүүлнэ. Ер нь бид залуусын урлагийн

а анхны бие даасан үзэсгэлэнгээ гаргах гэж байна. Манай уншигчдад өөрийгөө болон үзэсгэлэнгийнхээ талаар танилцуулна уу? Э.Түвшинтөр: Би 2011 онд СУИС-ийн ДУДС-ийн монгол зургийн ангийг М.Чинбат багшийн урланд төгссөн юм.

боловсролд зориулсан бичил төсөл хөтөлбөрүүд, арга хэмжээг байнга зохион байгуулахаар төлөвлөөд байгаа. Монголын галерейнууд үзэгчдийнхээ тоогоор бие биетэйгээ өрсөлддөггүй шиг санагдсан. Гадаадын галерейг ажиглахаар үргэлж ирцийнхээ тоогоор өрсөлдөж байх юм. Энэ таны хувьд хэр чухал вэ? Б.Ц: Өдгөө нийслэл хотын хэмжээнд идэвхтэй үйл ажиллагаа явуулж буй 20 гаруй галерей байна. Өрсөлдөх шаардлагагүй, харин ч бүх галерей хоорондоо нэгдсэн бодлого хэрэгжүүлж, хамтран ажиллавал үр дүнтэй. Гадны туршлагаас харахад галерейнууд нэгдсэн системтэй, хоорондоо нягт уялдаатай ажилладаг. Тухайлбал, нэг галерейд ороход мэдээллийн хэсэгт нь өөр галерейн танилцуулга харагдаж, тэндээс тасалбарыг нь захиалах боломжтой байх жишээтэй. Ингэж нэг нэгнээ дэмжих нь үзэгчдэд ч амар шүү дээ. 2014 онд би Фукуока Азийн Урлагийн

Музейн олон улсын триеннальд уригдан очсон юм. Тэнд Японы бусад музей, галерейн сурталчилгаа бүхий танилцуулга хуудсууд болон олон улсын чанартай уралдаан, биенналь, триенналийн мэдээллүүд дүүрэн байсан. UB Art галерейтэй хамтран ажиллахыг хүссэн уран бүтээлчид ямар шалгуурыг давж байх ёстой вэ? Х.Д: Авьяас чадвар, боловсрол хэдий чухал боловч хамгийн гол нь хотын соёлыг ойлгон мэдэрдэг, их хотын зөв иргэн л байх хэрэгтэй. Хүсэл мөрөөдөлтэй урам зоригтой бүх л насны уран бүтээлчидтэй хамтран ажиллахад бэлэн байна. Б.Ц: Бид эрхэм зорилгынхоо хүрээнд аль болох олон уран бүтээлчдийг уран бүтээлээрээ олон улсад Монгол орноо төлөөлөхөд нь гүүр болж ажиллахыг зорьж, басхүү монголын урлагийн хөгжилд галерейн үйл ажиллагаа чухал нөлөө үзүүлнэ гэж харж байна.

Дунд сургуулиа төгсөөд бие даасан үзэсгэлэнгээ гаргаж байсан ч, одоо гаргаж буй үзэсгэлэн маань мэргэжлийн гэдэг тодотголтойгоор анхных болж байна. Энэ үзэсгэлэнд миний 20 гаруй бүтээл дэлгэгдэнэ. Монгол зургийн анги төгссөн атал хүүхэлдэйн киноны чиглэлээр зурдаг болжээ. Үүнд юу нөлөөлөв? Э.Т: Энэ чиглэл рүү ороход гол нөлөөлсөн зүйл бол 2012 онд хүүхэлдэйн киноны дүр гаргах төсөлд оролцсон явдал юм. БНХАУын Хөх хот руу ДУДС-ийн багш Б.Нямхүүгийн удирдлаган дор таван залуу уран бүтээлч “Жангар” төсөлд оролцохоор явсан. Бүтэн дөрвөн

Э.Т: Бүх хүн “Ямар хөөрхөн юм бэ” л гэж хэлдэг. Сүүлдээ ч энэ үгнээс залхаж байх шиг байна даа. Би хөрөг зурахдаа хамгийн түрүүнд тухайн хүнийг чимдэг, тодотгодог зүйлийг нь олж харж, зургандаа шингээхийг хичээдэг. Одоогоор ямар нэгэн төсөл, захиалгат ажилд биш, зөвхөн үзэсгэлэнгийнхээ бүтээлүүдэд анхаарч ажиллаж байна. Уран бүтээлч хүн байнга захиалгат ажил хийгээд байвал өөрийгөө хайрцганд оруулдаг. Харин уран бүтээлийн түвшинд судалгаа сайтай, чанартай бүтээлүүд хийх нь хувь хүнийг хөгжүүлдэг юм. Уран бүтээлдээ баримталдаг зарчим тань юу вэ? сар дүрийн судалгаа хийж, зурагаа зурахад хүүхэлдэйн киноны дүр надтай ойр, мөн маш сонирхолтой санагдаж эхэлсэн. Монгол зургийн ангид сурч байхдаа угсаатны зүйн судалгаа хийж, үүндээ тулгуурлан зурдаг байсан нь хүүхэлдэйн киноны дүрийг гаргахад дөхөм болсон гэж бодож байна. Буцаж ирсний дараа комик ном зурах санал ирж, зурж байх явцад энэ ажилдаа улам л дуртай болсон доо. Би “Алсыг харагч” комик номын нэг, хоёрдугаар цувралд ажилласан юм. Хүүхэлдэйн киноны төрлөөр зурахад яг юу нь хамгийн их сонирхол татдаг вэ? Э.Т: Гурвалжин, дөрвөлжин, бөөрөнхий гэсэн үндсэн хэлбэрүүдээс донжтой бөгөөд хэтрүүлэгтэй дүрснүүд гаргаж ирэх нь маш сонирхолтой. 2012 оны төслөөс хойш өөрийнхөө сонирхсон энэ чиглэлийг гүнзгийрүүлэн судласан. Миний хийж байгаа зүйлс иллюстрац чиглэлд хамаарах байх гэж бодож байна. Үүнийг куратор маань л тодорхойлно доо. Орчин үеийн нийгэмд кино, хүүхэлдэйн кино зэрэг мультмедиа салбар чухал байр суурь эзэлж байна. Хүүхдүүд

мультмедиа орчинд өсч байна. Үүнийг дагаад хөгжиж буй зургийн төрлүүд храктер дизайн, консепт арт, иллюстрац арт, комик зураг гэж салдаг. Эдгээрийн дотроос иллюстрац арт нь уран зурагтай адилхан. Хүүхэлдэйн кино, комик зургийн арга барилыг ашигладаг хэрнээ жаазлаад тавьж болдгоороо ялгаатай. Олон улсад ид хөгжиж байгаа уг чиглэлийг өөрийн улсын түүх, өв соёлтой хослуулан гаргаж ирэхийг зорьж байна. Та хөрөг зурахдаа тухайн хүний төрхийг хүүхэлдэйн баатарт шингээж өгдөг. Хөргөө зуруулсан хүмүүс ихэвчлэн ямар сэтгэгдэлтэй үлддэг вэ?

Э.Т: Би нэг зүйлийг удаан хийхээрээ уйдчихдаг. Гэхдээ нэг эхэлсэн ажлаа гартаа заавал оруулж байж дараагийн төлөвлөсөн зүйл рүүгээ орно л доо. Захиалгаар зураад мөнгө олоод амьдарч болох юм байна гэж бодох юм бол би хэзээ ч хөгжихгүй, өөрийн гэсэн бүтээл ч төрүүлж чадахгүй. Харин хийж үзээгүй зүйлээ хийж, өөрийгөө сорьж байж хөгжинө. Энэ бол миний зарчим. Энэ үзэсгэлэнгийн дараа хийхээр төлөвлөсөн олон ажил бий. Ярилцлагыг: Д.Дашмөрөн Гэрэл зургийг: О.Төгсбилэг

Jazz THE VOICE OF

Гүнд нь нэвтрэхэд чамгүй мэдрэмж шаарддаг ч намуун зөөлөн, баяр баясалтай жазз хөгжмийг бидэнд бүр илүү ойртуулахаар АНУ-ын алдарт жазз дуучин Кенни Вашингтон өнгөрсөн сард “Жи Эм Юу Би” /GMUB/ төсөл, “Жазз Лаб” хөгжмийн агентлагийн урилгаар хүрэлцэн ирж УДБЭТ-т тоглолтоо хийсэн билээ. Ulaanbaatar International Jazz Series 2016-2017 цуврал арга хэмжээний хүрээнд Монголд хүрэлцэн ирэх дэлхийд алдартай таван уран бүтээлчийг тэрбээр түүчээлж буй нь энэ.

It takes skill and a velvety sense of music to get hip to the cool universe of jazz. Famous american jazz player Kenny Washington recently came by the invitation of GMUB project and “Jazz Lab” music agency to play at the Mongolian State Academic Theatre of Opera and Ballet to open our ears to the voice of jazz. Without any further ado we introduce you to the five famous artists that will take part in the Ulaanbaatar International Jazz Series 2016-2017.

Анхны мэргэжлийн жазз хөгжмийн институт “Жи Эм Юу Би”

The first professional jazz music institute - GMUB

“Жи Эм Юу Би” /GMUB-Goethe Musiklabor Ulanbator/ буюу “Улаанбаатар дахь Гёте хөгжмийн танхим” төсөл нь 2014 оноос хэрэгжиж эхэлсэн юм. Герман улсын контрабас хөгжимчин Мартин Зэнкерийн санаачлагаар Монгол дахь Гёте институт, ХБК, “Их талын жазз” ТББ-аас хамтарч уг төслийг эхлүүлснээр 30 гаруй мэргэжлийн уран бүтээлч бэлтгэгдээд байна. “ХБК дээр монголын анхны мэргэжлийн жазз хөгжмийн институт нээгдсэн нь чухал ач холбогдолтой үйл явдал болсон юм. Яах вэ, 1950-1960 онд Монголд жазз хөгжмийн богино хугацааны сургалтууд бол явагддаг л байсан. Харин “Жи Эм Юу Би” нь урт хугацаанд буюу наад зах нь бүтэн жилийн турш мэргэжлийн бүх хичээлийг өгдгөөрөө ихээхэн ялгаатай. Энэ жилийн хувьд ХБК дээр бакалаврын түвшний анхны жазз хөгжмийн ангитай болсон нь томоохон дэвшил юм” хэмээн төслийн удирдагч, хөгжмийн зохиолч Э.Доржсүрэн үгүүлсэн. Урьд нь дэлхийд алдартай уран бүтээлчид зочин багшаар уригдаж долоо хоног хичээл заадаг байсан бол энэ жилээс 42 хоногоор ажиллах болсон нь оюутнуудад илүү өгөөжтэй байж таарна. Өмнөх жилүүдийн оюутнууд бүгд тодорхой хэмжээний туршлагатай, сурах эрмэлзэлтэй, олон цомог гаргасан, олны танил уран бүтээлчид байсан бөгөөд тэдний мэдлэг чадвар гайхалтай сайжирсан нь тоглолтуудаас анзаарагддаг. Жазз хөгжим сонирхдог, тоглодог, дуулдаг бүх хүнд уг төсөл нээлттэй. Төсөл үнэ төлбөргүй, харин бакалаврын сургалт нь ХБК-ийн оюутны төлбөртэй ижил.

GMUB or the Goethe Musiklabor Ulaаnbaаtаr, also known as the “Goethe music hall project in Ulaanbaatar” has been founded in 2014. Established under the supervision of the German jazz-bassist musician Martin Zenker, the Goethe Institute, the Music and Dance College of Mongolia and the “Steppe Jazz” NGO this project has already started prepping over 30 professional jazz musicians. “It was a major occasion opening the first Mongolian professional jazz institution at the Music and Dance College of Mongolia. Altough it is true that in the 50s and 60s Mongolia did have short-term jazz classes, our GMUB project is different that it is a long-term commitment with minimum a year’s worth of professional courses. It is also a big advancement that this year we started offering a bachelor’s degree level jazz music class for the first time ever in Mongolia,” said the project leader and music composer, E.Dorjsuren. In the past, world renowned musicians and artists used to stay for only one week’s worth of classes. Starting from this year music students are jubilant about the fact that most teachers will be staying for 42 days. Previous students and graduates have mostly been semiexperienced, professional, published and famous artists and even then after taking the courses you can see improvement and changes in their music and expression from their performances. This project welcomes anyone who is interested, plays or sings jazz. The project is free of charge while the bachelor’s degree level courses have same rate as the Music and Dance College of Mongolia similar course tuition.

Хөгжимлөг өдрүүд айсуй “Жазз Лаб” агентлаг нь дээрх төсөлд хамрагдсан хөгжимчдийг дэмжиж ажлын байраар хангах, цаашлаад монголын жазз хөгжмийн хөгжилд хувь нэмрээ оруулах зорилгоор өнгөрсөн хоёрдугаар сард байгуулагджээ. Тус агентлагийнхан 60 гаруй тоглолтыг дотооддоо амжилттай зохион байгуулаад байгаагийн нэг нь дэлхийн хэмжээний од, саксафонч Жэсси Дэвисийг Монголд урьсан явдал юм. “Жазз Лаб”-аас хэрэгжүүлж буй International Jazz Series 2016-2017 төслийн хүрээнд эх оронд маань ирэх таван уран бүтээлчид олон улсын мэргэжлийн квартет тоглох бөгөөд монгол оюутнууд тоглолтын салхийг хагална. “Тоглолтын салхийг хагалж төсөлд хамрагдсан оюутнууд ур чадвараа үзүүлэх нь бидний хэр хэмжээнд явааг бусдад харуулах нэг боломж юм” хэмээн агентлагийн захирал Ж.Мандхай онцолсон. Дараагийн удаад АНУ-ын эмэгтэй жазз дуучин Чампян Фултон хүрэлцэн ирэх бөгөөд тоглолт 12 дугаар сарын 8-нд товлогдсон байна. Үүний дараа испанийн алдарт төгөлдөр хуурч, дэлхийн шилдэгт тооцогддог аман хуурч, саксофончин ирэх аж.

Days full of music are coming “Jazz Lab” agency was founded in February on the premise to support artists involved in the above mentioned project, to find them employment and finally to influence the Mongolian jazz scene in their own country. The agency has hosted and organized over 60 music events including the highlight event of bringing world star saxophonist Jesse Davis to Mongolia. The International Jazz Series 2016-2017 project organized by the “Jazz Lab” agency will see five international famous jazz musicians play in a international professional quartet and Mongolian students will open the show. “The opening act of the concert will feature local students involved in the project who will showcase their talent and progress we have made,” said agency director J.Mandkhai. The next event will be held on December 8th when American jazz singer Champian Fulton will arrive in Mongolia. Latter performances will be starring a legendary Spaniard pianist, world’s number #1 harmonica player and a saxophonist.

Жазз хөгжмийн дуу хоолой - Кенни Вашингтон Өнгөрсөн сарын 21-нд УДБЭТ-т тавигдсан Кенни Вашингтоны тоглолт цомхон, элдэв хачиргүй атлаа жазз хөгжимд дурлагсдыг уухай, халуун алга ташилтаар хөглөж чадсан юм. Тэрбээр шотландын төгөлдөр хуурч Паул Киорби, германы контрабасчин Мартин Зенкер, өмнөд солонгосын бөмбөрчин Мин Чан Ким нартай хамтран тоглож, мэргэжлийн жазз хөгжимчдийн гайхамшигт ур чадвараар монголын үзэгчдийг бишрүүлсэн билээ. Кенни Вашингтоноос сэтгэгдлийг нь асуухад “Жазз хөгжим бол Монголд шинэ зүйл. Түвшнийхээ хувьд жаззын эхлэл буюу дөнгөж суурь тавигдаж байна. Энэ суурь маш бат бөх тавигдаж байгаа болохоор цаашдын хөгжилд нь санаа зовохгүй байгаа. Монголчуудад хийх зүйл их байна. Бид монголын үзэгч, сонсогчдод хүргэх ёстой зүйлээ хамгийн сайнаараа хүргэлээ” хэмээн сэтгэл хангалуун үгүүлсэн юм. Нийтлэлийг: Д.Дашмөрөн Гэрэл зургийг: О.Төгсбилэг

The voice of jazz - Kenny Washington Last month, on 21st of October, Kenny Washington’s jazz event at the Mongolian State Academic Theatre of Opera and Ballet was a humble gathering of jazz lovers filled with adoration and applauses. The gentleman joined Scottish pianist Paul Kirby, German jazz-bassist Martin Zenker and South Korean drummer Min Chan Kim to mesmerize Mongolian audiences to the wonders of professional jazz music. When asked about his impression, Kenny Washington said “Jazz is new to Mongolia. In terms of its level, it is at its beginning stage, foundations are being laid. I believe the foundations are being established well. So I have no worries for its future here. Mongolians have their work cut out for them. We have tried our best to present to the Mongolian audience the best we could muster.” Article by D.Dashmurun Photo by O.Tugsbileg

COME IN WE’RE OPEN

ХАТАН 3 САЛОН / NEW AVENUE / UB PASSPORT / SIMPLE DINING / ГРАХАМЫН ДАРСНЫ БУЛАН / ХОЛИДЭЙ ИНН

“Хатан 3” салон – Орчин цагийн үсний засалтыг мастерын гараар “Толгойн оройн хэсгийн үс нь уртавтар, бусад хэсгээрээ тачирдуу засалт эрчүүдийн дунд зонхилж байна. Тэрэндээ хими оруулж, эсвэл буржийлгах нь моодонд орсон. Харин бүсгүйчүүд тодоос бүдэг рүү, эсвэл бүдгээс тод руу ууссан өнгөтэй үсийг түлхүү сонирхох болсон. Түүнчлэн цайралттай буюу саарал үс моодонд ороод багагүй хугацаа өнгөрснийг хүмүүс анзаарсан байх” хэмээн Монгол улсын мастер үсчин П.Амаржаргал ярьсан. Тэрбээр 25 жил мэргэжлээрээ ажиллаад, жилийн өмнөөс “Хатан 3” хувийн салоноо нээсэн аж. П.Амаржаргал өнгөрсөн бүхий л хугацаанд “Сарнайх”, “Смайл”, “Грийс”, “Грандеур” зэрэг нийслэлийн хамгийн алдартай салонуудад тогтвортой ажиллаж, урт хугацааны туршлага хуримтлуулсан нэгэн. Хамгийн сүүлд

л гэхэд тэрбээр 2013 онд Тайваньд зохиогдсон ААШТ-нд багаараа тусгай байр эзэлж, 2016 онд Сөүлд зохиогдсон ДАШТ-нд эмэгтэй үс засалтаар багаараа VII байранд, эрэгтэй үс засалтаар мөн л багаараа I байранд орсон байна. Орчин үед моодонд ороод буй цайралттай үс засалт хийлгэхийг хүсч байгаа бол мэргэжлийн хүнд хандахыг тэр зөвлөсөн. Энэ засалт нэлээд ур чадвар шаарддаг төдийгүй сайн чанарын бүтээгдэхүүнээр будуулахгүй бол үс гэмтэж, олон дахин цайруулсны улмаас үсний өвчлөл үүсэх эрсдэлтэй. Гэмтлээс сэргийлэхийн тулд үснийхээ төрөлд тохирсон тэжээл, угны цэвэрлэгээ хийж, үсний уутанцруудаа эрүүл байлгах хэрэгтэй юм. Иймд та мэргэжлийн мастер үсчинд үсээ даатгаж, гоо сайхнаа улам тодотгоорой.

ХУД, XI хороо, Зайсангийн автобусны эцсийн буудал. Inel Zaisan Village-ийн хаалгаар ороход эсрэг талын байрны I давхарт 99163610, 96033610

UB Passport – Паспортоо өвөртлөөд аялцгаая! Би амьдралаа кофегүйгээр төсөөлж чаддаггүй. Тиймдээ ч өөртөө зориулах цагаа кофе шопт л өнгөрөөдөг. Ер нь нийслэлийн бараг бүх кофе шопыг мэднэ дээ. Тэгтэл UB Passport-ын залуус нэгэн чихэнд чимэгтэй мэдээ дуулгав. Тэдний гаргасан Sip & See паспортоор хэд хэдэн газарт хөнгөлөлттэй үйлчлүүлж болох юм байна. Тухайлбал, энэ салбартаа анхдагчдын нэг болох “Наяра” кафегаас эхлээд нээгдээд дөнгөж гуравхан сар болж буй Cozy гэх мэт сүлжээний биш 13 үйлчилгээний газар нэгдсэнээрээ онцлогтой. Зөвхөн кофе шоп ч биш, амтат бэйкеритэй хоёр ч газар багтжээ. Кофегүй уулзалт амтгүй хоол шиг санагдах болсон өнөө үед дээрх газруудын аль нэгт паспортоо барьж ороод л цаг, мөнгөө хэмнэж болох нь. Жишээ нь, “Татука” бэйкеригээр үйлчлүүлэхэд нэг кофен дээр нэмэлт нэг кофе, нэг зүсэм бялуу авахад бас л нэг зүсэм бялуу үнэгүй. Ингэснээр би 7000₮-өө хэмнэв. Бас болоогүй ээ, савласан кофены буурцаг /1кг-69`000₮/ Ubean-аас авахдаа 10%-ийн хөнгөлөлт эдэлж, дахиад өөрийнхөө уух дуртай сайфон кофеноос нэг аягыг бонусаар авчихсан. Choco Lantine-д хоёр шэйк аваад нэг каппучино урамшуулалд нь авлаа. Энэ хөнгөлөлтийн паспорт намайг төдийгүй кофенд дуртай найз нөхдийг минь ч баярлуулж байгаа шүү. Гурван сарын нийт зардал маань 600`000₮ болох байсан бол Sip & See паспортын ачаар 300`000₮-өө хэмнэсэн. Паспортны захиалгын үнэ нэг сарынх нь 20`000₮, гурван сарынх нь 25`000₮, зургаан сарынх нь 30`000₮ юм билээ. Хотын хамгийн сайхан кофе шопуудаар урамшуулалтай үйлчлүүлж, хэтэвч, цагаа хэмнэцгээе! ICC тауэр, XIII давхар, Club Co-Working

95115418

Ulaanbaatar Passport

New Avenue - Унгар винотой үдшүүд Найз бүсгүйчүүдтэйгээ уулзан жоспер грилл дээр шарж болгосон стейк зооглонгоо төрөл бүрийн амтат шэйк, смүүти шимэн таашаах боломжийг Олимп плаза дахь “Шинэ өргөн чөлөө” олгодог. Тодруулбал, пүрэв гараг бүр зохиогддог “Бүсгүйчүүдийн үдэш”-т унгар дарс, коктейл зэрэг бүтээгдэхүүнүүд нь хөнгөлөлттэй, амталгаатай. Шинэ соргог бүхнийг турших дуртай миний хувьд BB Cabernet Sauvignon /32.500₮/ хуурай улаан вино нь үхрийн нурууны гол махан стейктэй гайхалтай зохицож байх шиг санагдсан. Баасан гараг бүр амьд хөгжмийн The Compass хамтлаг, бямба гараг бүр ОХУ-ын алдарт гитарчин Александр Сагагийн гитар хөгжмийн гайхамшигт аялгуу эгшиглэнэ. Хоолных нь амт, бас орчин нь найз нөхдийнхөө хамт шинэ жилээ тэмдэглэхэд яг тохирмоор. Тус ресторан нэг дор 100 хүн хүлээн авах чадалтай, 16-18 хүний хоёр VIP өрөө нь цөөхүүлээ ирсэн хүмүүст нэн тохиромжтой. Шинэ жилд зориулан гаргасан багц 48’000₮-өөс эхлэх бөгөөд зууш, үндсэн хоёр хоол, амттан, алкоголь, энгийн уух зүйлсээс бүрдэнэ. Тухайлбал, багц №1-т нь л гэхэд вино, ус ундаа, үхрийн хэлэн зууш, үхрийн гол махан стейк, гахайн махан стейк, амттан багтаж байсан. Догдлол дүүрэн шинэ жилийн баяраа найз нөхөдтэйгөө хамт тэмдэглэхэд хэчнээн их баяр баясал, гэрэлт дурсамжууд үлддэг билээ дээ. Харин эднийхийг сонгосноор хаана тэмдэглэх тухай эргэлзээнээсээ салж болох нь.

БЗД, 26 дугаар хороо, Хүннүгийн гудамж, Баянмонгол хорооллын урд талд, Олимп плаза, II давхар 99104045, 99904045 Даваа- Бямба 12.00-04.00 Нямд амарна New AvenueUB NewAvenue_Ub

Simple Dining – Үдийн цайгаараа цугларах газар Хотын төвд ажилладаг нийслэлчүүд маань үдийн цайндаа их зардал гаргадаг гэдэг. Учир нь, хотын төвийн үйлчилгээний газруудын түрээс өндөр учраас хоолных нь үнэ ч харьцангуй өндөр байдаг. Бид энэ гомдлыг цөөнгүй хүнээс сонссон болохоор тэдний ажилд ойр, боломжийн үнэтэй хэрнээ чанартай үдийн цайтай ресторан, кафены эрэлд гарав. Ингээд хуучин Өнгөт хэвлэлийн үйлдвэр дотор буюу iLoft клубын хажуугийн Simple Dining ресторантай танилцлаа. Эдний удирдлага аравдугаар сард солигдож, үйлчилгээнийхээ чанарт илүү анхаарах болжээ. Бас үдийн хоолных нь багц өдөр бүр солигдож байдаг гэнэ. Тэр өдөр борщ, шарсан хавирга, цагаан будаатай хуурга, ногоон навчистай салат /7900₮/ үдийн сетээр нь байв. Ийм боломжийн үнэтэй, их порцтой хоолыг ойр хавийн ресторануудаас олж чадахгүй тул ихэд олзуурхлаа. Халуун шөл идэж дулаацсаны дараа бага зэргийн халуун ногооны соустай хавиргатай хуурга их өег, амттай санагдсан. Бидний идэх дуртай бууз, хуушуур, хуйцай ч эдний цэсэнд харагдсан. Хуурга, шөлнийх нь дээд үнэ 9900 төгрөг, харин салатнууд нь 4900 төгрөг. Сонирхуулахад, оройн цагаар Simple Dining-гаар үйлчлүүлбэл iLoft клубт таксгүй үйлчлүүлэх урамшууллыг тэд олгож эхэлжээ. Цайны цагаараа чанартай хоолыг хэмнэлттэй идэхийг хүсвэл эднийхийг зориорой. СБД, Сүхбаатарын талбайн зүүн хойд талд буюу төв Хас банкны хойно, iLoft клубын баруун талын Ард санхүүгийн нэгдэлийн байшингийн I давхарт 88095387 SimpleDiningMongolia

Зөвхөн 1 гишүүнчлэлээр. 50+ фитнес, спорт клубээр үйлчлүүлэх боломж Онцгой урамшуулал болон нэмэлт мэдээллийг 70107700, 99086978 дугаараас лавлана уу.

WWW.ONEFIT.MN

Холидэй Инн Улаанбаатар ЗОЧИД БУУДАЛД ТАВТАЙ МОРИЛ! Гэрээсээ хол яваа ч гэртээ байгаа юм шиг тухлаж болох Холидэй Инн Улаанбаатар зочид буудал нь амралт чөлөөт цагаа өнгөрөөх, бизнесийн уулзалт зохион байгуулахад тохирох ая тухтай орчинг бүрдүүлжээ. Эднийх нийт 169 өрөөтэй, үүнээс 13 нь бүтэн люкс, 12 нь дээд зэрэглэлийн өрөө аж. Ингээд, Америкийн хамгийн том сүлжээ зочид буудлын Улаанбаатар дахь салбарын Гүйцэтгэх захирал Ян Вүүк Вонтой ярилцлаа.

онгол оронтой холбоотой таны анхны сэтгэгдэл...?

Монголыг хоёр үгээр илэрхийлбэл хурдтай, мөн хөгжих боломж ихтэй. Би энд ирснээс хойш үргэлж автобусаар ажилдаа явдаг болсон. Машин байхгүйдээ биш, харин монголын нийгэмтэй илүү танилцахыг хүссэндээ тэр. Би өглөө болгон нүдэндээ галтай, нүүрэндээ цогтой, өмнөө тавьсан зорилготой олон залуучуудтай тааралддаг. Тэдэнд эх орноо хөгжүүлэх маш олон боломж байна. Мэргэжлийн хүний нүдээр харахад манай зочид буудлын салбар танд ямар сэтгэгдэл төрүүлж байна вэ? Одоогийн байдлаар энэ салбарт шинэ тоглогчийн орон зай маш бага байна. Гэхдээ өөр зөндөө олон боломж буйг би мэдэрсэн. Холидэй Инн нь олон улсын зочид буудлын группийн хамгийн томд тооцогддог Интерконтинентал зочид буудлын группт буюу IHG-д харьяалагддаг. Бид дэлхийн хамгийн том сүлжээ зочид буудлуудын нэг болох Холидэй Иннийг Монголд анхлан нээж байгаадаа баяртай байна.

Монголын зочид буудлын салбарт таны оруулах хувь нэмэр...? Ажлын маань гол үүрэг ашиг олоход оршиж буй нь ойлгомжтой. Үүний сацуу би Холидэй Иннд 11 жил ажиллахдаа хуримтлуулсан туршлага, мэдлэгээ удирдлаган дороо ажиллуулах бүх хүмүүст хүртээхийг хүсч байна. Зочид буудлынхаа тогтвортой үйл ажиллагааг бэхжүүлж, намайг байхгүй үед ч ямар нэгэн

доголдолгүй, хэмнэлээрээ ажилладаг горимд оруулахыг зорьж байгаа. Макс Групп манай хөрөнгө оруулагч учраас Рамада зочид буудлын туршлага ч бидний үйл ажиллагаанд эерэгээр нөлөөлнө гэдэгт итгэлтэй байна. Энэ салбарт шинэ тоглогчийн орон зай маш бага байна гэлээ. Уг сорилтыг хэрхэн даван туулахаар төлөвлөсөн бэ?

Нэгт, Холидэй Инн нь дэлхийд танигдсан хүчтэй брэнд учраас түүний нэр хүнд бидний хүчтэй зэвсэг юм. Хоёрт, бидний захиалгын 35 хувь нь IHG-ийн захиалгын системээр дамжин ирж байх юм. Энэ бол том давуу тал шүү. Холидэй Инн зочид буудлын сүлжээнүүд 2010 он хүртэл асар том ребрэндинг хийж дуусгасан юм билээ. Монгол дахь салбартаа ребрэндингийн шинэ стандартыг ашиглах уу? Тийм ээ, бид цоо шинэ концепцоор ажиллана. Бид Холидэй Инн сүлжээний Азийн салбарт хамаарах боловч гол удирдлага маань Их Британид байдаг юм. Шинэ концепц маань Open Lobby нэртэй. Энэ нь европын зочид буудлуудад хэрэгжиж буй концепц юм. Зочид буудал бол зөвхөн хооллож, ундлаж, хонож болдог газар гэсэн хандлагыг өөрчилж, чөлөөт цагаа ая тухтай өнгөрүүлдэг төв байхад чиглэгдсэн. Жишээ нь бид дэвшилтэт технологиор бүрэн тоноглосон танхимууддаа уулзалт, хүлээн авалт, хурим гэх мэт олон нийтийн арга хэмжээнүүдийг өндөр түвшинд зохион байгуулна. Хүндэтгэлийн хүлээн авалтын танхим нь олон төрлийн арга хэмжээ зохион байгуулах зориулалттай, хурлын өрөө нь илүү чөлөөт орчинд бизнес уулзалт, бага хэмжээний хурлыг зохион байгуулахад тохиромжтой. Зочид маань Бизнес төвийн тоног төхөөрөмжүүд болон утасгүй интернэтээр үнэгүй үйлчлүүлэх боломжтой. Түүнчлэн чийрэгжүүлэх төвөө дэлхийд алдартай Technogym брэндийн төхөөрөмжөөр бүрэн тоноглосон байгаа. Бид зочдодоо зориулан хуурай болон уурын саун нээж, гоо сайхны төвөөр үйлчлүүлэн алжаал, стрессээ тайлахыг уриалж байна.

Орчин үед зочид буудлуудын санал болгодог зүйлс зөвхөн цэвэрхэн өрөө, найрсаг үйлчилгээгээр хязгаарлагдахаа больсон. Та бүхэн менежмэнтийн ямар дэвшилтэт арга барилыг ашиглах вэ? Бид зочин бүртээ анхаарал хандуулахыг хичээдэг. Би өдөр бүр зочдоосоо үйлчилгээний талаар сэтгэл ханамжтай байгаа эсэхийг нь асуудаг. Ганц хүний сэтгэл ханамжаас хамаарч бидний тогтвортой үйл ажиллагаа хэрэгждэг. Сошиал медиагаар хэрэгжүүлдэг маркетингийг тань сонирхож үзлээ л дээ. Гэр бүлүүдэд ээлтэй ханддаг нь сонирхлыг минь их татлаа. Ялангуяа хүүхдийн хоолны цэс их таалагдсан. Монголын салбарт энэ бүхнийг хэрэгжүүлэх үү?

Мэдээж, тэгэлгүй яах вэ. Манайх хоёр хүний өрөөний захиалга бүрт хүүхдийн хоолыг үнэгүй дагалдуулдаг. Энэ бодлого манай олон улсын сүлжээ зочид буудал болгонд хэрэгждэг. Монголын салбарт ч хэрэгжинэ. Манай зочид буудлуудад хараахан нэвтрээгүй өөр ямар шинэлэг үйлчилгээг нэвтрүүлэх бодолтой байгаа вэ? Манай зочид буудлын хамгийн том давуу талуудын нэг болох IHG Rewards Club буюу гишүүнчлэлийн урамшууллыг бид мөн Монголд анх удаа нэвтрүүлж байгаа. Энэхүү урамшууллын клубт та гишүүнчлэлтэй болсноор IHG-ийн бүх сүлжээ буудлууд болон манай зочид буудалд байрлахдаа төрөл бүрийн урамшууллыг эдлэх боломжтой. Жишээ нь, гишүүнчлэлийн

картыг ашиглан зочид маань зочид буудлын өрөөнд стандарт бүртгэлийн цагаас өмнө орох болон гарах эрх, захиалгын жагсаалтад нэгдүгээрт бичигдэх, өрөөний зэрэглэлийг ахиулах гэх мэт олон төрлийн давуу талыг эдлэх боломжтой. Манай урамшууллын клубынх шиг гишүүнчлэлийн давуу талуудыг өөр ямар ч зочид буудал санал болгодоггүй. Танай зочид буудлын Клубын гишүүнчлэлийг хэрхэн авах боломжтой вэ? Та IHG-ийн вэб сайт руу ороод ердөө тавхан минутын дотор манай Клубын гишүүн болох боломжтой. Та онлайнаар анкет бөглөж, гишүүнчлэлийн дугаараа авахад л болно. Манай гишүүн болохын тулд төлбөр төлөх шаардлагагүй, энэ бол үнэгүй үйлчилгээ юм. Клубын гишүүд маань захиалга өгсөн тоо бүрээсээ оноо цуглуулдаг. Тэдгээр оноо нь төрөл бүрийн урамшууллыг дагалдуулдаг юм. Холидэй Инн үүдээ хэзээ нээх гэж байна вэ?

Бид энэ сарын 18-нд албан ёсны нээлтээ хийнэ. Нээлтэд уригдсан 200 гаруй зочиндоо, мөн олон нийтэд зочид буудлынхаа тухай танилцуулах болно. Үүнээс гадна бид шинэ жилийн захиалгаа одооноос авч эхэлж байгаа. Манай орчин үеийн чөлөөт шийдэл бүхий ресторан өргөн сонголттой Ази, Европ, Монгол зоогоор тав тухтай орчинд, олон улсын стандартад нийцсэн өндөр чанартай үйлчилгээг үзүүлж, үйлчлүүлэгчдэд сэтгэл

ханамжийн баталгааг өгөх болно. Сүүлчийн асуулт. Уншигчид маань танай өрөөний үнийг их сонирхож байгаа байх...? Бид өрөөнийхөө үнэлгээг динамик үнэлгээний систем ашиглан гаргадаг. Зах зээлийн эрэлт хэрэгцээ болон вэб сайтын хандалтаас хамаарч манай өрөөний үнэлгээ тогтоогддог. Иймд бид олон улсын стандартад нийцсэн үйлчилгээг Монголын зах зээлд өрсөлдөхүйц үнээр нийлүүлэх болно. Улаанбаатар 15141, ЧД, Самбуугийн гудамж-24 7014-2424; Борлуулалт, маркетингийн утас: 80002259, 80002249 www.holidayinn.com holidayinnulaanbaatarmongolia

ГРАХАМЫН

ДАРСНЫ БУЛАН

ЗӨН БИЛГИЙН ТУЛААН: ДАРСНЫ ТУХАЙД

аш олон оронд үйлдвэрлэгддэг, усан үзмийн олон төрлөөс бүтдэг дарс гэгчтэй холбоотой түмэн янзын эндүү ташаа ойлголт, үлгэр домог буй. Тиймээс би энэ удаад дарсны тухай хамгийн нийтлэг буруу ойлголтуудыг танилцуулж, эргэлзээг тань арилгахыг хүслээ.

Улаан дарс эрүүл мэндэд тустай чанараараа цагаан дарснаас илүү юу? Улаан дарс нь хүрэн усан үзмийн хальснаас гаралтай антиоксидантуудыг өндөр хэмжээгээр агуулдаг бөгөөд энэ нь эрүүл мэндэд тустай гэдгээрээ танигдсан билээ. Мөн улаан дарс нь усан үзмийн хальсны бас нэг бүрэлдэхүүн болох таннингийг /tanning/ агуулдаг. Таннинг нь цайны найрлагад ч ордог. Гэвч таннинг нь зарим хүний толгойг өвтгөдөг сөрөг талтай. Тэгээд ч алкоголийн төрлийн ундааг хэтрүүлэн уухад эрүүл мэндэд сөрөг нөлөө үзүүлдэг нь баримтаар нотлогдсон. Хэдий тийм ч, өдөрт нэг хундага дарс уух нь эрүүл мэндэд эергээр нөлөөлдөг болохыг зарим судалгааны дүн харуулдаг. Энэ сэдэв маш олон төрлийн маргаан дагуулсаар ирсэн. Гэвч өнөө хэр нь судлагдсаар байгаа тул эцсийн хариулт нь гараагүй л байна.

Дарсны хундагыг зөв барих нь чухал уу? Чухал. Дарсны хундагыг зөв барих нэг л арга байдаг. Тэр нь хундаганы ишнээс барих явдал юм. Оргилуун дарсанд ч энэ хамаатай. Хундаганы их биеэс баривал гарын дулаанаар дарс бүлээсч, уухад зохимжтой хэмийг алдагдуулдаг. Тэгээд ч хундаганы ишнээс барьж уух нь таныг эрхэмсэг харагдуулна. Иймд мэргэжлийн байж, бусдад ч мэргэжлийн харагд!

Эргэдэг бөглөөтэй дарс чанар муутай байдаг уу? Дарсны шил үйсэн бөглөөтэй байсаар хэдэн мянган жилийн нүүр үзэж байна. Үйсэн бөглөө хамгийн найдвартай байдаг учраас дарс үйлдвэрлэгчдийн хувьд бараг уламжлал болжээ. Гэвч үйсэн бөглөөний химийн бодис шилэн доторх дарсанд нөлөөлж, зарим үед дарсыг муутгах тохиолдол ч гардаг. Үүнийг “corked wine” /“бөглөрсөн дарс”/ гэж нэрлэдэг. “Corked wine” ихэвчлэн гашилсан үнэртэй, муухай амттай байдаг. Нэг жилд үйлдвэрлэгдсэн дарсны таван хувь орчим нь энэ байдлаар мууддаг гэж тооцоолдог. Гэвч ингэж муудах нь санаандгүй зүйл бөгөөд урьдчилан таамаглах аргагүй юм. Илүү ойр төсөөлөгдөхөөр нь машины үйлдвэртэй харьцуулж үзье. Машины үйлдвэр жилд таван хувийн брактай байхад ямар алдагдал үүрэх вэ? Тэгэхээр дарсны үйлдвэр ч гэсэн их мөнгө алдахаар байгаа биз?! Дарсны үйлдвэрүүд үйсэн бөглөөг солих тохиромжтой хувилбар хайсаар, эцэст нь алдагдлыг 100 хувь бууруулдаг эргэдэг бөглөөгөөр дээрх асуудлыг шийдэж чадсан юм. Өмнө зүгийн, тодруулбал Чили, Австраль, Шинэ Зеландын дарс үйлдвэрлэгчид эргэдэг бөглөөтэй дарснуудаараа тэргүүлсээр ирсэн. Cонирхуулахад, Шинэ Зеландын дарсны үйлдвэрлэлийн 98 хувь нь энэ маягаар битүүмжлэгддэг. Эргэдэг бөглөөтэй дарсны амт, чанар мууддаггүй. Иймд, эргэдэг бөглөөтэй дарсыг эргэлзэлгүй авч, үйсэн бөглөөг суга татах гэж үйлээ үзэж суухаа больё!

Чанартай дарс хундаганы ханан дээр судал үлдээдэг үү? Дарсыг эргэлдүүлэн хөдөлгөхөд хундаганы ханан дээр урссан судал үлддэгийг та анзаарсан байх. Энэ судлыг англичууд “legs” буюу “гуя” гэж нэрлэдэг юм. Энэ нь дарсны наалдамхай чанар, мөн алкоголийн хэмжээг илтгэдэг. Алкогол их байх тусам “гуянууд” тод байна гэсэн үг. Хүмүүс үүнийг чанартай дарсны шинж тэмдэг гэж эндүүрсээр иржээ!

Ёроолдоо хонхорхойтой шилтэй дарс сайн чанартай байдаг уу? Зарим дарсны шилний ёроол тэгшхэн, харин заримынх нь хонхорхойтой байдаг. Эл хонхорхой нь олон жил хадгалсан дарсны тундасыг цуглуулах зорилгоор гаргасан орон зай юм. Таваас дээш жил зооринд хадгалах зориулалттай дарсны хувьд энэ нь чухал үзүүлэлт болж чаддаг. Бусад тохиолдолд дарсны чанарт ямар ч нөлөө үзүүлдэггүй. Ёроолдоо хонхорхойтой шилнүүд харьцангуй үнэтэй үйлдвэрлэгддэг. Иймд, олон жил хадгалах зориулалттай дарснууд энэхүү үнэтэй шилнүүдийг ашиглаж үнэ цэнээ улам нэмдэг байна. Тэгэхээр тэгш ёроолтой шил нь шууд уухад зориулагдсан дарсыг илтгэдэг байх нь. Cheers!

Хундаганы хэлбэр дарсны амтанд нөлөөлдөг үү? Хундаганы хэлбэр нь тухайн дарсны шинж чанарыг хамгийн оновчтойгоор илэрхийлэхэд чухал үүрэг гүйцэтгэдэг. Нарийн байх тусам анхилуун үнэртэй дарсанд тохиромжтой байдаг. Нарийн хундага дарсны үнэрийг төвлөрүүлдэг учраас ихэвчлэн цагаан дарсанд, бас оргилуун дарсанд тохиромжтой. Хоолны араас даруулга болгож хэрэглэдэг дарснуудыг, жишээ нь кабернэ савеньоныг өргөн хундаганд уухад илүү тохирдог юм. Ийм маягаар дарсанд “амьсгалах” буюу хүчилтөрөгчтэй холилдон шинэ амт үүсгэхэд зориулан илүү их зай талбай олгож буй хэрэг. Та өөрөө ч гэсэн олон төрлийн хундаганд дарсаа хийж, үнэр амтанд нь үзүүлдэг нөлөөг туршиж үзэж болно шүү дээ. Дарстай холбоотой олон зуун домог, эндүү ташаа ойлголт бий. Зарим нь ил тодорхой хариулттай бол зарим нь маргаан дагуулдаг хэвээр. Харин энэхүү нийтлэлээрээ бид нийтлэг асуултуудад хариулж, зөн билиг шаардахуйц хэд хэдэн нууцыг тайлсан гэдэгтээ итгэлтэй байна. Ирэх сард бид дарсыг хэрхэн мэргэжлийн хүн шиг амталж, таашаадаг болох тухай ярилцана… Cheers!

ГРАХАМ ЭНЭ САРД ЯМАР ДАРС ШИМТЭН УУСАН БЭ? Reserve Mouton Cadet AOC Saint-Emilion 2010

1930 онд домогт үйлдвэрлэгч Барон Филипп дэ Ротсчайлд /Baron Philippe de Rothschild/ Мутон Кадэ /Mouton Cadet/-г анх бүтээжээ. Энэ нь түүний Grand Cru, Chateau Mouton Rothschild дарсны дараа ордог хоёр дахь бүтээл нь юм. Мутон Кадэ нь Бордо бүс нутгийн хамгийн анхны дарсны брэндээр тодорсон түүхтэй. Резерв Мутон Кадэ /Reserve Mouton Cadet/ -г гагц Бордо хотоос баруун зүгт ургадаг AOC Saint-Emilion нэр төрлийн усан үзмээр л хийдэг. Ер нь Сэнт Эмилионоос гаралтай улаан дарснууд нь мэрло, каберне савеньон, каберне франсийн уламжлалт хольцоор бүтдэг юм. Резерв Мутон Кадэ дарс нь Сэнт-Эмилионы сонгодог илэрхийлэл байхаас гадна анарын улаан өнгөтэй, боловсорсон интоор, хад жимс, мөн зөөлөн таннингийн амттай...

Дарсны шилдэг импортлогч Занаду Вайнес ХХК-ийн ерөнхий захирал Грахам нь Австралийн Сиднейд цагаачдын гэр бүлд төржээ. Түүний ээжийн талын өвөг дээдэс хэдэн үеэрээ Словенид дарсны үйлдвэр эрхэлсэн хүмүүс билээ. Харин аавын талынхан нь сүүлийн хэдэн жил Австралийн Виктория мужид мөн адил бизнесийг явуулж байгаа аж. Австралийн дарстай ойр өссөн хүний хувьд Грахам Rhone-Valley-гаас гаралтай цагаан дарсанд нэн дуртай. Дэлгэрэнгүй мэдээллийг доорх сайтаас авна уу www.winebar.mn

SHOPPING GET THE LOOK

GET THE

LOOK Төрболдын МӨНХ-ОРГИЛ

/гитарчин, The Library Records-ын продюсер/

Хувцаслалтын хэв маяг, онцлог? Биед эвтэйхэн хувцас л өмсдөг. Насаараа скинни жийнс, гурвалжин энгэртэй цагаан футболк, converse кед, малгай өмслөө. Жилийн дөрвөн улиралд малгай өмсдөг. Учир нь, миний үс маш хурдан ургачихдаг юм. Байнга дэлгүүр орж худалдан авалт хийгээд байдаггүй ч гадагшаа явахаараа тэр жилийнхээ хувцаснуудыг авчихдаг. Жишээ нь, гурвалжин энгэртэй цагаан футболкноос 10-ыг авах ч юм уу. Ингэснээр, өглөө болгон юу өмсөх талаар бодохгүй, амар байдаг. Харин гутал, гадуур өмсдөг хувцаснуудаа цөөн тоогоор хувцас урладаг бутикүүдээс авдаг. Гэхдээ брэнд хэт хөөх дургүй. Хотын хуучны барилгуудаас аль нь таны сэтгэлийг илүү татдаг вэ? АНУ-д олон жил амьдарч байгаад ирэхэд нийслэл дэх миний хамгийн дуртай барилга буюу хуучнаар Хүүхдийн номын ордонг нураагаад оронд нь ХХБ-ны өндөр шилэн барилгыг барьчихсан байсан. Багадаа би гэр, сургуулийнхаа хооронд явах болгондоо л тэр байшинд амьдрахсан гэж боддог байлаа. Дээшээ дөрвөлжин, дөрвөн талдаа цонхтой сонгодог хэв загварт нь их дуртай байж билээ. Нийслэлийн орчин үеийн залуу гэж хэнийг тодорхойлох вэ? Өөрийн болоод бусад хүмүүсийн эрх чөлөөний хэм хэмжээг мэддэг, ойлгодог, хязгаар тавьдаг хүнийг л хотын соёлтой залуу гэх болов уу.

GET THE

LOOK

Баатарчулууны УНДРАА /хувцасны дизайнер, WRM загварын студийн үүсгэн байгуулагч, захирал/

Хувцаслалтын хэв маяг, онцлог? Хувцасны бүх стилийг хольж, дундаас нь гоё хослол гаргах дуртай. Хаана ч давтагдашгүй цор ганц хувцас өмсөх дуртай. Заавал брэнд байх албагүй, гол нь чанартай оёгдсон байх ёстой гэж үздэг. Сүүлийн хоёр жил хувцас худалдаж аваагүй юм байна. Учир нь, Монголд сүүлийн үеийн чиг хандлагатай хувцас хурдан орж ирдэггүй. Тиймээс өөрийн брэндийн хувцсыг өмсөж байгаа. Өнөөдрийн хувцаслалт? Толгойноосоо хөл хүртэл “Модс” брэндээрээ гангараад явж байна. Харин нүдний шил Fendi, гутал Ebay брэндийнх. Хотын хуучны барилгуудаас аль нь таны сэтгэлийг илүү татдаг вэ? Хотын ихэнх барилга орос хэв маягтай учир гаднах архитектур нь сэтгэлийг минь татдаггүй. Харин УДБЭТ-ын интерьерийн шийдлүүд нь маш гоё санагддаг. Жинхэнэ сонгодог хэв маягтай болохоор цэвэрхэн, нандин мэдрэмж төрүүлдэг. Нийслэлийн орчин үеийн залуу гэж хэнийг тодорхойлох вэ? Өөртөө итгэлтэй, ямар ч тохиолдолд өөрийнхөөрөө байдаг хүнийг л хэлнэ. Дотоод ертөнцөө гоё илэрхийлж чаддаг хөдөлмөрч хүмүүс л өнөөдрийн Улаанбаатарыг тодорхойлно гэж бодож байна.

ЭРҮҮЛ АМЬДРАЛЫН ЭНГИЙН ЖОР Д АМИНДЭМИЙН ДУТАГДАЛ ГАЗАР АВЛАА / HONEYPOT

Д аминдэмийн дутагдал газар авлаа Сүүлийн үед манай оронд B, C вирус, хелико бактериас үүдэлтэй өвчлөл газар аваад байсан бол үүн дээрээс нэмэгдэж Д аминдэмийн дутагдал гамшгийн түвшинд хүрээд байна.

“

Ер нь Д аминдэм хүний биед дутагдлаа гээд яав л гэж. Аминдэмийн дутагдал сүртэй зүйл биш биз дээ?” гэж та бодож байж магад. Тэгвэл Д аминдэмээ нөхөлгүй удаан явснаар яс янгинах, үе булчингаар байнга өвдөх, амархан ханиад томуу хүрэх, нуруу чилж хөших, зүрх, судасны өвчин, судас хатуурал эрт үүсэх зэрэг архаг зовиурууд маш эрт үүсэх төдийгүй 3060 хувьд чихрийн шижинтэй /сахарын өвчин/ болдог. Түүнчлэн Д аминдэм бүдүүн гэдэс, хөх, өндгөвч, уушги, түрүү булчирхайн хавдраас сэргийлнэ. Манайхан ясны сийрэгжилтээс сэргийлэхийн тулд элдэв сүлжээний, бас эмийн сангуудын сурталчилгаанд автан зөвхөн кальци л уудаг. Гэтэл кальцийн ердөө 15-хан хувь нь л нарийн гэдэсний ханаар шимэгддэг юм. Харин Д аминдэм нь кальци, фосфорын шингэлтийн 85 хувийг дэмжиж, ясанд шингээж өгдөг. Хэрэв хүүхэд Д аминдэмийн дутагдалд орвол рахит өвчин тусч, сульдаатай, ууртай, өвчлөмтгий болж, өсөлт нь удааширч, ханиад томуу хүрсэн үед чээж нь шуугиж, маш эрт чихрийн шижинтэй болох аюултай.

Монголд хувийн эмнэлгүүд Д аминдэмийн шинжилгээ хийж эхэлснээс хойш гурван жил өнгөрсөн байна. Хүний бие дэх Д аминдэмийн норм бол 30-70 нг/мл. Цусан дахь Д аминдэмийн хэмжээ 20 нг/мл-ээс бага байвал хүнд хэлбэрийн дутагдалд орсныг илэрхийлдэг. Харин 10-аас доош хэмжээ нь маш хүнд хэлбэрийн дутагдлыг тодорхойлдог аж.

Бид “Гурван гал” эмнэлгийн дотор, зүрх судасны ахлах зэргийн эмч Ж.Нэргүйгээс ярилцлага авахад “Энэ аминдэм нь Д1-Д6 гэсэн төрлүүдтэй. Зургаан төрлийн Д аминдэмээс бидэнд нэн хэрэгцээтэй, бие организмын олон чухал системд нөлөөлдөг нь Д2, Д3 аминдэм юм. Наранд биеэ шарахад Д3 аминдэмийн 90 хувь нь арьсаар дамжин биед нэвтэрдэг. Үлдсэн 10 хувь нь хүнсний бүтээгдэхүүнээр нөхөгддөг. Д3 аминдэмээр хамгийн баялаг бүтээгдэхүүн бол загас, мал, амьтны элэг, өндөгний шар, мөн сүү юм. Д2 аминдэм нь нарны гэрэлд ургадаг цагаан мөөгөнд, цагаан малын сүү, бяслаганд их хэмжээгээр агуулагддаг” гэсэн билээ.

80 70

Хүний биеийн цусан дахь Д аминдэмийн хэмжээ

60 50 40 30 20 10

<10 нг/мл маш хүнд хэлбэрийн дутагдал

<20 нг/мл хүнд хэлбэрийн дутагдал

30-70 нг/мл хэвийн

“Гурван гал” эмнэлэг 2015 онд хот, хөдөөгийн амбулаториор үйлчлүүлсэн болон дотрын тасагт хэвтэж эмчлүүлсэн 175 хүнээс цусан дахь Д аминдэмийн дутагдлын талаар судалгаа авахад хүмүүсийн 95 хувь нь хүнд хэлбэрийн дутагдалтай болох нь илэрсэн аж. Харин хүйтний улиралд шинжилгээ өгсөн хүмүүсийн, ялангуяа эмэгтэйчүүдийн цусан дахь Д аминдэмийн хэмжээ бүр гамшгийн хэмжээнд хүрч буурсан нь судалгаагаар нотлогдсон байна. 2012, 2013 онд АНУ-ын Харвардын их сургуульд багшилдаг монгол доктор Д.Ганмаа хүүхдийн болон төрөх насны эмэгтэйчүүдийн цусан дахь Д аминдэмийн хэмжээг судалсан билээ. Энэ судалгаагаар 98 хувь нь Д аминдэмийн хүнд хэлбэрийн дутагдалтай гарсан байна. Мөн Д.Ганмаа доктор нь Монгол улсын гурван гол бүс нутаг болох /Улаанбаатар хот, Хөвсгөл, Говийн бүсэд 3-7 дугаар сарын нартай үед Д аминдэмийг нарнаас хэрхэн авах талаар судалгаа хийсэн. Тус судалгаагаар Говийн бүс нутгийн иргэд нарнаас Д аминдэмийг хамгийн өндөр тунгаар авдаг нь харагджээ. Тэгвэл америкчууд Д аминдэмээр баяжуулсан өглөөний бэлэн хоол болон сүүг байнга уудаг хүмүүс атал хаврын улиралд тус улсын хүн амын 50 хувь нь дутагдалд өртөж иржээ. Тэд 1900-гаад оны эхээр хүүхдүүдийн дунд ихээхэн дэлгэрсэн рахит

өвчинтэй тэмцэхийн тулд Д аминдэмээр баяжуулсан сүүг зах зээлдээ нэвтрүүлсэн түүхтэй. Тухайн үед Бостон хотын хүүхдүүдийн 80 хувь нь рахиттай байсан гэдэг. Ясны архаг сийрэгжилт, сульдаанд хүргэдэг тус өвчнөөс сэргийлэхийн тулд эрдэмтэд нэн түрүүнд өдөр тутмын хэрэглээнд суурилсан арга хэмжээ авахаар шийджээ. Ингэж тэд 1922 онд кальцийн шингэлтийг дэмжиж өгдөг Д аминдэмийн үүрэг, давуу талыг илрүүлж, тус аминдэмээр баяжуулсан сүүг америкийн хүүхдүүдэд зориулан гаргасан байна. 1930 он гэхэд Америкт Д аминдэмээр баяжуулсан сүү хэвийн хэрэглээ болсон нь хүүхдүүдийн рахит өвчнийг бүрэн устгахад ихээхэн ач тус үзүүлсэн гэдэг. Бусад орнууд хүнсээ аминдэмээр баяжуулахдаа гурил болон жүржийн жүүсийг сонгон хэрэглэдэг туршлага бий. Харин ийм бүтээгдэхүүнийг Монголд АПУ ХК анх үйлдвэрлэж эхэлж байна. Тэд саяхнаас шууд уухад зориулагдсан жижиг элопакийн савлагаатай, Д аминдэмээр баяжуулсан “Сайн” сүүг худалдаанд гаргасан нь сайшаалтай. Орчин үед эрүүл бус хүнсний хэрэглээ, эрүүл бус амьдралын хэв маяг хот хөдөөгүй дэлгэрснээр бид элдэв микро элементийн, ялангуяа Д аминдэмийн дутагдалд маш ихээр өртөх болсон. Иймд, өндөр хөгжилтэй орнуудын туршлагад суурилан аминдэмээр баяжуулсан хүнсний бүтээгдэхүүнийг өдөр тутамдаа хэрэглэж занших нь хамгийн зөв шийдэл юм.

Honeypot

БРАЗИЛ ВАКСНЫ

ТӨГС ҮЙЛЧИЛГЭЭ

Бүсгүйчүүдийн хувьд багагүй асуудал үүсгэдэг зүйл бол илүүдэл үс. Тэгвэл уг асуудлыг гайхалтай шийдэж өгдөг хэмээн олон хүн Honeypot салонд ам сайтай байдаг билээ. Шинэ жил хаяанд ирж буй энэ үед бид уншигч бүсгүйчүүдийнхээ “толгойн өвчин”-г бага ч болов хөнгөлж өгөх үүднээс Сингапурын Honeypot салоны Монгол дахь төлөөлөгч Б.Уянгатай уулзаж ярилцлаа.

а салоныхаа тухай болон бүтээгдэхүүнийхээ онцлогоос манай уншигчдад танилцуулна уу? Манай салон 11 жилийн өмнө Сингапур улсад үүсгэн байгуулагдсан. Гагц вакс үйлчилгээгээрээ л дагнадаг нь Honeypot-ын онцлог. Түүнчлэн өөрсдийн химичдийн тусламжтайгаар зөвхөн Honeypot-ын сүлжээ салбаруудад зориулсан салоны вакс, бусад гоо сайхны бүтээгдэхүүнээ Австрали улсад үйлдвэрлэж байна. Маш олон жилийн хөдөлмөр, туршилтын үр дүнд гаргаж авсан бүтээгдэхүүнүүд болохоор арьсанд ямар нэгэн сөрөг нөлөө үзүүлдэггүй, сайн чанарын бүтээгдэхүүнүүд юм. Бид Бразил ваксны үйлчилгээг хамгийн төгс хийж үйлчилж байна. Сингапур дахь ваксны цогц салоны салбар Монголд албан ёсны эрхтэйгээр нээгдэхэд эмэгтэйчүүд хэрхэн хүлээж

авсан бэ. Үйлчлүүлэгчдийнхээ сэтгэгдлээс хуваалцана уу? Монгол бүсгүйчүүд маань дэлхийн аль ч орны хамгийн чанартай үйлчилгээ, хамгийн шилдэг бүтээгдэхүүнүүдийг өөрсдийн хэрэглээнд нийцүүлэн хэрэглэдэг шүү дээ. Тиймээс бид бүсгүйчүүдийнхээ шалгуурт тэнцэхийн тулд бусад орны Honeypot-ын жишгийг ягштал мөрдөн ажиллаж байна. Манай үйлчлүүлэгчдийн сэтгэл ханамж 100 хувь байгаа. Аливаа зүйлийг дагнаж хийх, төгс хийх нь Honeypot-ын олон жилийн турш баримталсан зарчим юм. Танай салоны лого өхөөрдөм хэрнээ чамин юм. Ажаад байхнээ, орон орны үндэсний хувцастай муурыг дүрсэлсэн бололтой...? Honeypot-ын үүсгэн байгуулагч сингапурын иргэн Шин Янн Овын санаачилгаар Kitty муужгай манай брэндийн нүүр царайг илтгэх болсон юм. Орон оронд шинэ салбар нээгдэх бүрт

Kitty муужгай маань тухайн орны онцлогийг харуулсан үндэсний хувцсаар гоёж, тухайлбал Hello Mongolia гэсээр бүсгүйчүүдийг өөртөө татаж эхэлдэг. Kitty муужгай хувцасны шүүгээгээ үргэлж шинэчилж нэмсээр яваа нь бүсгүйчүүд биднийг төгс илэрхийлж байгаа юм шиг санагддаг. Биеийн вакс хийлгэсний дараа арьс улайх, загатнах зэрэг шинж тэмдэг илэрдэг шүү дээ. Тэгвэл эмзэг арьстай бүсгүйчүүдэд ямар үйлчилгээ санал болгодог вэ? Бид салоны нөхцөлд вакс түрхэхээсээ өмнө арьсыг хамгаалах, тайвшруулах тос хэрэглэдэг учраас ямар ч эмзэг арьстай үйлчлүүлэгчийн хувьд арьс улайх, загатнах асуудал гардаггүй. Манай бүтээгдэхүүнүүд бүгд жимсний найрлагатай органик бүтээгдэхүүнүүд юм. Мөн манай вакснууд ямар ч өвчин намдаах тос, химийн

бодисын тусламжгүйгээр вакс үйлчилгээний өвдөлтийг бараг мэдрүүлдэггүйгээрээ онцлогтой. Гэрийн нөхцөлд арьс арчлах бүтээгдэхүүнүүдийг ч бид санал болгодог. Танайхаар нэг удаа үйлчлүүлсний дараа илүүдэл үсэнд хэр удаан хугацаагаар санаа зовохгүй байж болох вэ? Хүн бүр харилцан адилгүй байдаг. Манайхаар үйлчлүүлсний дараа ямартаа ч 20 орчим хоног илүүдэл үсний тухай асуудал толгойг тань өвтгөхгүй. Харин сар гаруйн дараагаас ахин үйлчлүүлж болно. Үсийг угаар нь авдаг болохоор дахиж ургахдаа өмнөхөөсөө шингэрсэн байхаас гадна вакс хийхэд улам л амархан болсоор байдаг. Шинэ жилийн баяр дөхөөд ирэхээр ялангуяа бүсгүйчүүд гоо сайхандаа илүү ихээр анхаарал тавьж эхэлдэг. Honeypot салоны зүгээс үйлчлүүлэгчдээ хэрхэн урамшуулах бол? Тийм ээ, бүсгүйчүүд бидний хүсэн хүлээдэг шинэ жилийн баяр хаяанд ирлээ. Манай салоноос бүсгүйчүүддээ зориулж бүтэн биеийн багц үйлчилгээ болон бикини үйлчилгээний багцуудыг гаргасан байгаа. Илүү дэлгэрэнгүй мэдээллийг манай фэйсбүүк пэйж хуудаснаас авч болно.

ХУД, Зайсан Скүэр II давхар 77102433 honeypot.mn honeypot wax boutique mongolia

LIFESTYLE

БИ “САНСАР”-Т АМЬДАРДАГ. I LIVE IN “SANSAR” MICRO DISTRICT / HUAWEI P9 / МОНГОЛЫН ШОГ ЗУРАГ. MONGOLIAN CARTOONS / ХҮНД ХЭЦҮҮ ҮЕД ХАМГИЙН САЙН ЭМ БОЛ ИНЭЭМСЭГЛЭЛ / ГҮР ДУУНЫ БИЧИГ

БИ “САНСАР”-Т I LIVE IN THE “SANSAR” АМЬДАРДАГ MICRO DISTRICT Өөрөө орд харшид амьдарч байгаагүй ч тэдгээрийг барьж, бүтээлцэж ирсэн хүн бол Монгол улсын гавьяат барилгачин Б.Равдансамбуу гуай юм. Тэрбээр МУИС-ийн эдийн засгийн ангийн анхны төгсөгчдийн нэг. Нийслэлийн тухай түүний дурсамж биднийг тухайн үеийн макро түвшний сэтгэлгээтэй танилцууллаа.

Our guest, honorary architect medal recipient Mr.B.Ravdansambuu has never lived in palaces or mansions, he has nonetheless played a major part in building and designing them here in Mongolia. He is one of the first graduates from the economy class major of the National University of Mongolia. Through his stories we get to paint a colorful macro picture about our capital.

Улсынхаа нийслэлийн барааг анх харсан нь

First laying eyes on the country’s capital

Би Увс аймгийн Сагил сумын “Хоолойн ам” гэдэг газарт 1926 оны зургадугаар сарын 15-нд Шангуучин овогт Батын хөвгүүн болж төрсөн. Аав Бат, ээж Дулам нар амьдрал холбож, гурван хүү төрүүлсний ахмад нь би байв.

I was born on June 15th 1926 in a place called “Hooloin am” in Sagil soum of the Uvs aimag as the son to a father named Bat Shanguuchin. I am the eldest of the three sons of my father Bat and my mother Dulam’s family.

Анх 1944 онд 18 настайдаа нийслэлд хөл тавьснаас хойш 72 жил суурьшин амьдарч байна. Намайг нийслэлийн ууган иргэн гэж хэлж болно. Миний хүүхдүүд, ач, гуч нар гээд манайхан гурав, дөрвөн үеэрээ Улаанбаатар хотод аж төрж байна даа.

It was in 1944 at the age of 18 that I took my first steps onto the capital and it has been 72 years since I’ve been living here. You could call me a native of the capital. My children, grandchildren and grandgrand-children have all been born and raised in the Ulaanbaatar city.

Нийслэлтэй хувь тавилангаа холбосон үеэ санан дурсвал, Дэлхийн II дайн Монгол оронд маань нөлөөлсөн цөвүүн цаг байв. Монголын ард түмэн Германы фашистын эсрэг тэмцэж байгаа зөвлөлтийн ард түмэнд туслах зорилгоор агт морьд бэлэглэх, мөнгө, дулаан хувцас цуглуулах ажлыг газар сайгүй өрнүүлж байлаа. Бүхнийг фронтод зориулж байсан үе болохоор Зөвлөлтөөс нийлүүлдэг байсан бараа таваар, цай, тамхи, гурил будаа, бөс даавуу тасалдаж, оронд нь хээрийн өвс ургамлыг уудаг цай, татдаг тамхи болгож, хуучин хувцсаа сэлбэн өмсөж байв. Би Бөхмөрөн сумын бага сургуулийг төгсөөд аймгийн төв Улаангомд бүрэн бус /долоон жил/ сургуульд орж гурван жил суралцсан. Үүний дараа Улсын их сургуульд суралцахаар хэдэн хүүхдийн хамт “ЗИС” ачааны машины тэвшин дээр суугаад долоо хоног явж байж нийслэлийн барааг харж байлаа. Бид замдаа өмсөж явсан уранхай тэрлэг, салбарч ханзарсан монгол гутлаа, бас нийслэлд хоол бэлэн гэж хууртагдаад арвайн гурилаа хүртэл хаяад хотод орж ирж билээ. Гэтэл энд бэлэн зэлэн

If I would recall my first memories connected to the start of my destiny in the capital it was during the unstable and uncertain times of World War II in Mongolian history. Mongolian people were busy aligning themselves with the Soviet nation to oppose Germany’s Fascist regime by donating horses, capital and warm clothes. Everything was destined and manufactured for the war front. Products and goods such as clothes, tea, cigarettes, flour and rice as well as other elementary goods were scarce and we readjusted by switching to field grass tea, rolling paper cigarettes and wearing our old clothes over and over again. I completed my junior school at the Bukhmurun soum, afterwards going to the aimag center’s Ulaangom high school /7 years/ for three years. Later several other kids and I were loaded into a “ZIS” Soviet truck to go study at the National University of Mongolia. It took us a week until we first laid our eyes on the capital. We were mistaken to think that there were plenty of goods and products available

зүйл гэж юу байх билээ. Одоогийн чихэр боовны “Өгөөж” ХК-ийн барилгын суурин дээр байсан оюутны байр нэртэй гурван жижиг байшинд бид байрлаж, ус талхаар гол зогоож, зарим нь хөл нүцгэн явсаар есдүгээр сарын 1-тэй золгов. МУИС байгуулагдаад хоёрхон жил болж байсан болохоор тэр үед бид юм юмаар л гачигдаж байсан. Манай сургууль одоогийн “Зориг сан”-гийн хоёр давхар байшинд үйл ажиллагаагаа явуулдаг байсан юм. Удалгүй одоогийн ҮЭХ-ны байшингийн буйран дээр байсан дан байрны гуанзанд талоноор үнэгүй хоол иддэг боллоо. Мөн стипенд тогтоогдож, амь зуулгаа залгасан. Өвлийн улиралд их даарч хөрдөг байж билээ. Ялангуяа 1944 оны зудтай өвөл бид чичирч дагжин хичээллэдэг байлаа. Гэхдээ өвчин ер тусч байгаагүй. Эрүүл агаар, эрүүл орчинд амьдардаг учраас тийм сайн дархлаатай байсан байх. 1945 онд дайн дуусч, дараагийн жилүүдээс Зөвлөлтөөс нийлүүлэх цай, тамхи, бөс даавуу, цаас, харандаа, үзэг, бэх нэмэгдсээр нөхцөл байдал сайжирсан юм.

Бид замдаа өмсөж явсан уранхай тэрлэг, салбарч ханзарсан монгол гутлаа, бас нийслэлд хоол бэлэн гэж хууртагдаад арвайн гурилаа хүртэл хаяад хотод орж ирж билээ.

at the capital, that we even got rid of our old clothes, ripped Mongolian shoes and our high-grade flour on the way. However, we learned there was nothing here. The current “Uguuj” Joint Stock Company’s land was occupied by three shabby student dormitories. We lived on water and bread and some even walked barefoot until September 1st /start of the school year/. The National University of Mongolia was founded only a couple years before and we were limited in many things back then. Our school used to be housed in the now “Zorig Foundation’s” two-story building. Not long after we started having free meals at the new university cafeteria inside the now Trade Union building. We also started to receive student allowances and our lives began to settle. Winters were brutal back then. Especially in the winter of 1944, I remember us shivering and shaking during classes. However we never got sick. It was probably due to the fresh air and environment, that we developed strong immune systems. The war ended in 1945 and the Soviet Union resumed the export and supply of tea, cigarettes, clothing, paper, pencils, pens and ink. Life was getting back to normal.

We were mistaken to think that there were plenty of goods and products available at the capital, that we even got rid of our old clothes, ripped Mongolian shoes and high-grade flour on the way.

Соёлын довтолгоо XX зууны эхэн үед монголчуудын дийлэнх нь бичиг үсэггүй байлаа. Соёлын довтолгоо амжилттай өрнөснөөр бид уншиж, бичиж сурсан. Би МУИСийн анхны эдийн засгийн ангийн төгсөгчдийн нэг юм. Эхлээд хоёр жил бэлтгэл ангид суралцаж, арван жилийн боловсролыг бүрэн эзэмшсэн. Эдийн засгийн ангийн хичээлийн хөтөлбөр орос хэлээр явагддаг байлаа. МУИС-ийн нэр нь монгол боловч орос их сургууль байсан гэхэд үнэнээс хол зөрөхгүй. Би их мэрийлттэй оюутан байсан. Хуучнаар Ленин клубт байнга цэнгээнт бүжиг, үдэшлэг зохион байгуулагдана. Харин би зугаа цэнгэл хөөлгүй, Марксын “Капитал”-ыг уншиж үдшийг номтой өнгөрүүлэхдээ жаргалтай байдаг байв. Би их сургуулиа төгсөөд Засгийн газраас өгсөн таван ханатай гэрээ хуучны Усны гудамжинд айлын хашаанд барилаа. Хятадууд тэр гудамжаар ус зөөдөг, зөөхдөө “Ус аваарай, ус аваарай” гэж хашгирдаг байсан болохоор ингэж нэрлэсэн юм гэсэн. Тэгээд нутгийнхаа бүсгүйтэй ханилж, гал голомтоо тэнд бадраасан юм. Улаанбаатар хот хэдхэн шавар байшинтай, гол төлөв эсгий гэртэй, малаар дүүрэн хот байсан. Урин цаг ирэхээр бид Туул голын хөвөөнд, бас Яармагт гэрээ бариад зусдаг байлаа.

A new cultural wave At the wake of the 20th century most Mongolians were illiterate. Thanks to a new cultural wave we learned to read and write. I am one of the first graduates from the National University of Mongolia’s economy class major. I attended two years of preparation school to receive my general education diploma. The economy class major studies used to be taught in Russian. Although the National University of Mongolia had a Mongolian name it wouldn’t seem too far out to assume that it was essentially a Russian university. I used to be a hard-working student. There were always events and dances held at the old Lenin Club. However, I preferred to fill my evenings reading Marx’s “Capital” rather than chase after fun. After graduating the university, I took the 5-walled ger that the Government gave me and settled in next to a family on the old Water Street. It is said the street was named Water Street, because the Chinese used to carry water on horse-carts around this street and sell them by shouting “Buy water, water for sale.” It was here that I married a girl from my native aimag and started a family. Ulaanbaatar city had just a few brick and mortar buildings, mostly wool gers and used to be full of livestock animals. During warmer seasons we used to settle on the banks of the Tuul River as well as at the Yarmag area.

Би амьдралынхаа 27 жилийг барилгын салбарт зориулахдаа 200 гаруй томоохон барилга барьсны дотор хуучнаар Хувьсгалын музей буюу одоогийн Үндэсний музей, В.И.Лениний музей, Их тэнгэрийн амны зочид буудал гэх мэт өндөр чанартай, гоёмсог барилгууд багтдаг. Гавьяат барилгачны замнал Би улс, нийгэмдээ 44 жил ажилласан. Үүнээс 14 жил төрийн байгууллагад, үлдсэн хугацаанд нь барилгын салбарт ажилласан. 1950-1953 онд Улсын төлөвлөгөөний комисст ажиллаж байлаа. 1953 оноос хойш Аж үйлдвэрийн яамны орлогч сайд, дараа нь I орлогч сайдаар дэвшин ажиллахдаа таван жил үйлдвэрлэл, техникийн асуудлыг хариуцаж байв. Намайг I орлогч сайд байх үед БНСЧУын тусламжтайгаар арьс шир, гутлын үйлдвэрийг, БНХАУ-ын тусламжтайгаар ноос нэхмэлийн үйлдвэрийг шинэ техникээр тоноглож, Сүхбаатар хотод дулааны цахилгаан станц, мөн шүдэнзний үйлдвэрийг барьж ашиглалтанд оруулсан. Хожим нь Улсын барилгын зөвлөлд ажиллаж байхдаа “Техник туслалцааны барилга трест”-ийг байгуулж, уг байгууллагаа удирдан 200 гаруй томоохон барилга барьсан. Эдгээрийн дотор ноосон нэхмэлийн үйлдвэрийн өргөтгөл, цахилгаан сантехникийн үйлдвэр, шувуун фабрик, нисэх онгоцны засварын газар, Улаанбаатар хот орчмын 400,

Construction has taken 27 years of my humble existence. Among my realized projects there are such high qualities and architecturally sound buildings like the old Revolution museum or the now National Museum, the Lenin museum and Ikh Tenger guest hotel. 800, 1200 үнээний фермүүд, түүнчлэн иргэний барилгаас хуучнаар Хувьсгалын музей буюу одоогийн Үндэсний музей, В.И.Лениний музей, Их тэнгэрийн амны зочид буудал, 24 айл гэх мэт өндөр чанартай, гоёмсог барилгууд багтдаг. Өчүүхэн би амьдралаа барилгатай холбож 27 жилийг үдэхдээ манай барилгачид юу бүтээснийг эргэн дурсахад өөрийн эрхгүй бахархах сэтгэл төрдөг юм.

A road to an honorary builder title I faithfully worked for my country and society for 44 years. Spent 14 years working in public and state organizations and the remaining years were dedicated to the construction industry. I worked at the State Planning Commission from 1950-1953. Onwards from 1953, I was the deputy minister at the Ministry of Commerce later to be promoted to Chief Deputy Minister responsible for manufacturing and technical aspects of the government for over five years. While I was the Chief Deputy Minister, we founded the leather and shoe factory with the help of the Czech government, upgraded the wool and textile factory with the help of the Chinese, as well as built the thermal power station in Sukhbaatar city and a match-making factory. Later while part of the National Construction Council, I founded the “Technical assistance and construction trust” spearheading and supervising the construction of over 200 large-scale buildings. The projects included the expansion of the wool and textile factory, plumbing power plant, poultry farm, airplane service station and the building of 400, 800 and 1,200 head of cattle farms around Ulaanbaatar. As for civil we lead constructions of such high quality and architecturally sound

buildings projects such as the old Revolution museum or the now National Museum, the Lenin museum, Ikh Tenger guest hotel and such high quality and architecturally sound buildings such as the “24 household” apartment building. Construction has taken 27 years of my humble existence and whenever I look at what we as builders have achieved together, it without a doubt makes me proud.

Анхны орон сууц

The first apartment

Төр засгаас надад 40 мянгатын байранд анх орон сууц өгч байсан. Хэдэн давхарт орох талаар аавтайгаа зөвлөхөд “Хүү минь, толгой дээрээ л хүн битгий гарга” гэж хэлж байлаа. Ингээд бид дээд давхрын гурван өрөө байранд нүүж орсон. Дөчин мянгатын хороолол тухайн үед хотын төвд баригдсан анхны орон сууц гэдгээрээ нэр цуутай байлаа. Дараа нь биднийг Засгийн газрын хойд талын Арктай шар байшин руу нүүлгэсэн. Хожим нь XIII хороолол буюу “Сансар” баригдаж дууссаны дараа тийш нүүж шинэ байранд орсон. Нэг хэсэг XI хороололд амьдарч байгаад буцаад XIII хороолол руу шилжсэн. Яагаад гэхээр, “Сансар”-ын байрууд их дулаахан, гаднаа ландшафттай, зугаалах зай талбайтай, бусдаасаа илүү тохижилттай учраас сэтгэлд их нийцдэг юм. “Сансар”-т 20 гаруй жил амьдарч байна. Оросууд энд их амьдардаг байж билээ. Социализм нурсны дараа тэдний ихэнх нь нутаг буцсан.

The government first gave me an apartment in the 40K neighborhood. I asked my father which floor to pick, my father said to me “Son, don’t ever let anyone on top of you.” That is when I decided to pick the 3-room apartment on the top floor of the building. The 40K neighborhood was famous for being the first downtown apartment complex in the city. Not long after they moved us into the “Yellow building with the Arch” behind the Government Palace. Lastly, the 13th micro district or the “Sansar” district was built and we moved into our brand new apartment. We also lived in the 11th district for a while but soon after moved back to the 13th again. “Sansar” apartment buildings seem to be warmer, have a nice landscape, a great space for walking and seem to have better space planning in comparison to others. We are living in the “Sansar” for over 20 years now. There was a large Russian population here also. After the fall of socialism, most of them returned to their homes.

Бид социализмын бүхий л үе шатыг амжилттай даван туулсан. Гэвч 1950-1960-аад онд “Дутагдлын хажуугаар дуугүй өнгөрч болохгүй” гэх уриа лоозон их байсан боловч буруу хэрэгжиж эхэлсэн. Дутагдал, доголдлыг илрүүлж, хурц шүүмжилсэн хүнийг “Намын нэгдлийг задлах гэсэн этгээд” хэмээн хар дансанд бүртгэж, хяхаж хавчдаг болсон юм. Бүх эрх мэдэл МАХН-ын гарт төвлөрч, Улс төрийн товчооны цөөн гишүүд тус намыг толгойлж, тэдний замд хэн саад болж байгааг гярхай харж, “цэвэрлэдэг” байсан юм. Ингэж явсаар социализм жам ёсоороо дууссан. Харин ардчилал гарсны дараа манай хотод олон шинэ байшин барилга бослоо. Миний анх харж байсан Улаанбаатар хот огт өөр боллоо. Дизайн сайтай, өнгө үзэмжтэй уран барилгууд олноор нэмэгдсэн. Гэтэл аж амьдралын хувьд юу ч өөрчлөгдсөнгүй, харин ч дордоод байх шиг байна даа.

We overcame all of the periods of socialism quite successfully. However during periods such as 19501960’s when it was nicknamed the era of “Criticism cannot be contained” the actual policy backfired and it led to a lot of people being blacklisted by the Central Party under the assumption that they were trying to “Promote disunity in the Party.” It was a time when the People’s Revolutionary Party was under the control of few senior members and anyone in their way would get “cleaned out.” It ended the same way in its due course, dramatically. After democracy swept in, our city has evolved rapidly with many new buildings being built. The Ulaanbaatar I first saw has changed completely. There are many beautiful and welldesigned buildings now. However, in terms of quality of life there aren’t many changes going on, on the contrary it seems to be worsening.

Ярилцлагыг: З.Ариунболор Гэрэл зургийг: О.Төгсбилэг

Interview by Z.Ariunbolor Photo by O.Tugsbileg

62 62

HUAWEI P9 ГАР УТАСНЫ ТЕХНОЛОГИЙН ХӨГЖИЛД ХУВЬСГАЛ ХИЙЛЭЭ

Хүн төрөлхтний бүхий л хэрэглээ ухаалаг болж буй өнөө үед технологийн дэвшлийн гайхамшиг биднийг өдөр бүр алмайруулсаар. Ухаалаг сонголт, ухаалаг хэрэглээ, ухаалаг хоршил... Сүүлийн нэг жилийн дотор л гэхэд бидний хэрэглээ хэрхэн хурдацтай өөрчлөгдсөнийг харуулах хамгийн тод жишээ бол Huawei Р9 гар утас юм.

987 оноос үйл ажиллагаагаа явуулж эхэлсэн Huawei компани өнөөдөр 170`000 ажилтантай, 57 тэрбум ам.долларын хөрөнгийн чансаатай болж, 30 хүрэхгүй жилийн хугацаанд мэдээлэл харилцааны энгийн эд анги нийлүүлэгчээс олон улсад мультмедиа технологи болон бүтээгдэхүүнийг шинээр гаргагч болтлоо бизнесийн хувьсгал хийжээ. “Шилдгийн шилдэг гар утас” алдрыг хүртэхэд ойртож байгаа Huawei брэнд зөвхөн хагас жилд л гэхэд 60,5 сая гар утас борлуулж, 11,6 тэрбум ам.долларын ашиг орлого олж, дэлхийн гар утасны зах зээлд чансаагаараа эхний гуравт жагслаа. Өөгүй цэвэрхэн, нүнжигтэй ур хийц, орчин үеийн дэвшилтэт технологийн шийдэл, боломжийн үнийг санал болгож байгаа Huawei брэнд гар утасны түүхэнд олон анхдагчийн байр суурийг эзэлсээр байгаагийн нэгэн жишээ бол Huawei P9.

HUAWEI, LEICA БРЭНДҮҮД ХАМТАРСНААР ИНЖЕНЕРИЙН ЯМАР ТӨГС ШИЙДЭЛД ХҮРЭВ?

ДЭЛХИЙ НИЙТИЙГ КАМЕР БОЛОН ЛИНЗЭЭРЭЭ БАЙЛДАН ДАГУУЛСАН LEICA ГЭГЧ НЬ “ХЭН” БЭ?

“Huawei P9 бол жинхэнэ зураг авах хувьсгалыг бий болгосон гар утас” хэмээн дэлхий нийтээрээ шуугиж байна. Дэлхийн шилдэг линз үйлдвэрлэгч LEICA брэндтэй хамтран гар утасны түүхэнд анх удаа 12 МР хос камер суулгав. Тус камер нь хамгийн муу гэрэлтүүлэгтэй орчинд авсан зургийг IMAGE smart 5.0 технологиор боловсруулан мэргэжлийн түвшинд чанартайгаар гаргана.

Leica бол фото камерын салбарт 100 гаруй жилийн туршлагатай брэнд юм. Зарим гэрэл зурагчид зөвхөн хар цагаан зураг авахад зориулсан хувилбаруудыг ч өндөр үнээр авах нь бий. Жишээлбэл Leica M Monochrome буюу хар цагаан зургийн камер нь өнгөнүүдийн нарийн ялгарлыг дүрслэхээс гадна, гэрэл маш муутай нөхцөлд ч дүрсний чанарыг алдагдуулалгүй зургийг буулгадгаараа мэргэжлийн гэрэл зурагчдын өндөр шаардлагад нийцдэг.

Хос камерын нэг нь пиксель, нөгөө нь өнгөний нягтралыг ялгадаг. Гэрэл маш муу орчинд таны авсан зурагнууд нягтрал сайтай, чанартай байж чадна. Мөн мэргэжлийн камераар авсан мэт үйлдлүүдийг давхар гүйцэтгэнэ. Өөрөөр хэлбэл, хоёр хүн зэрэгцээд сууж байхад зөвхөн нэг дээр фокус хийх боломжтой. Нөгөө хүнээ сарниулах буюу бүдгэрүүлэх боломжтой. Мөн зургийг нь авсныхаа дараа мэргэжлийн програмуудад зориулж тусгай хэлбэр, хэмжээгээр хадгалж болно. Энэ бүх гайхамшгийн ард Huawei-н шилдэг инженерүүд, технологийн онцгой хамтрагч алдарт Leica брэнд байгаа юм.

Зөвхөн Германд л засвар үйлчилгээгээ явуулж, бүх линзийг гараар угсардаг дээдийн дээд чанартай Leicaгийн линзүүдийн чанарт мэргэжлийн зурагчид огтхон ч эргэлздэггүй. Ийнхүү орчин үеийнхний шилдэг сонголт болсон Huawei P9, алдарт Leica брэндийн төгс хоршил дэлхийн гар утасны түүхэнд онцгой гавьяа байгуулж, зураг авах жинхэнэ хувьсгалыг хийж чаджээ.

МОНГОЛЫН ШОГ ЗУРАГ Mongolian cartoons Нийслэл guide энэ удаад Монголын уран зургийн галерейн сан хөмрөг дэх шог зургийн бүтээлүүдийн каталогитой танилцаж, сонирхол татам бүтээлүүдээс сонгон, Арт Авеню ХХКийн зураач С.Төгс-Оюуны тайлбараар хүргэж байна. Зарим бүтээлд тухайн цаг үеийнх нь үзэл суртал, захиалга нөлөөлсөн ч монгол шог зургийг уншихад тусална гэдэгт итгэлтэй байна.

МУУГЗ, шог зураач Ц.Байдыгийн “Их чадвартай хүн” хэмээх эл зураг аль ч нийгэмд байдаг мөнхийн сэдвийг хөндсөнөөрөө хэзээд үнэ цэнээ алдахгүй бүтээл болж чаджээ. Бялдууч, зусарч хүмүүс хэдэн үе дамжин амь бөхтэй оршсоор. Албан тушаалтан, эрх мэдэлтнүүдэд үхэн хатан долигоногчийг хөх инээд хүрэм, хөөрхийлөлтэй байдлаар дүрслэн үзүүлснээр шог зургийн зорилгыг хүмүүст түвэггүй ойлгуулна.

хамтран бүтээв co-created with

Niislel Guide brings you a collection of selected Mongolian cartoons and caricatures taken from the archives at the Art Gallery of Mongolia with the expert commentary by the Art Avenue LLC artist S.Tugs-Oyun. Although there are risks of propaganda and party orders influence from the time of their conceptions, our hope remains to introduce and develop a deeper understanding of Mongolian cartoon and its deserved place in the local art scene.

Emeritus of Art, cartoonist Ts. Baidag’s “The almighty man” artwork touches upon a timeless topic relevant to all societies and times alike making it truly priceless. Life of flatterers and lackeys through generations and generations is shown here. The concept and meaning of the artwork is easy to understand and relate where it shows the comical and puny life and existence of doormats to bosses and authority.

МУУГЗ, зураач, яруу найрагч, сэтгүүлч, доктор Ж.Саруулбуянгийн уран бүтээлийн багагүй хэсэг шог зурагт зориулагдсан байдаг. Түүний энэ зураг “Тоншуул” сэтгүүлд хэвлэгдэж байжээ. Социализмын үед монголын мал сүрэг нэгдэл нийгмийн өмч байсан. Тухайн үед аймаг бүр өвөл хэрэглэх өвсний нөөцөө бэлдэж, мал сүргээ онд мэнд оруулдаг байв. Төвөөс дарга нар ирж өвлийн бэлтгэлээ хангасан эсэхийг шалгахад зарим нэг зальтай этгээд тэднийг хууран мэхлэж буй дүр зургийг тус бүтээлээр илэрхийлжээ. Тарган том сарлагаа өвсөөр хучин, нуруулдсан өвс мэт харагдуулахад хөдөөний амьдрал мэдэхгүй албан хаагч үүнд нь хууртан байх инээдтэй явдал нүднээ тусах нь содон бөгөөд хөгжилтэй. Өнөөдөр ч гэсэн бидний амьдралд иймэрхүү дүр зураг оршсоор байгаа билээ.

Emeritus of Art, artist, poet, journalist Dr.J.Saruulbuyan’s artwork portfolio consists of considerate a collection of cartoon caricatures. This particular work was published in the “Tonshuul” /”Woodpecker”/ magazine. During the socialist regime livestock was considered as public property. In those days every province made winter preparations of fodder and feed for the livestock and were responsible for getting through the winter with its livestock. The artwork depicts some sly individuals getting a leg up on inspectors and bosses from the capital that came over to inspect winter preparations. It is a comical piece of art where bosses that aren’t familiar with country life are fooled by mounds of grass when in actuality the mounds were nothing more than a big fat yak covered with grass to make it look like they did their preparations. It is a timeless sentiment that exists even today.

Нэрт шог зураач В.Одгийвийн “Өвдөл цөвдөлхөн зөөж...” /1977 он/ хэмээх энэхүү зураг шаазгай шувуу үүр рүүгээ гялгар цалгар зүйлсийг байнга зөөдөг тухай үлгэрийг санагдуулна. Уг бүтээлд нийгмийн өмч хөрөнгөөс өдөр бүр бага багаар зөөсөөр өөрийн гэрийг тохижуулаад авч буйг харуулжээ. “Хуурсаар хуурсаар худалч, хумсалсаар хумсалсаар хулгайч” гэх монгол ардын зүйр цэцэн үгийн бодит жишээ энэ аж. Тухайн үед иймэрхүү үзэгдэлд бүх нийтээрээ шүүмжлэлттэй ханддаг байсан бол өнөө цагт эл байдал хэт хавтгайрсан талтай.

Famous cartoonist V.Odgiiv’s “Collecting misery…” /1977/ work reminds us of the folk tale of a magpie that keeps bringing back all kinds of trash and belongings to its nest. The artwork depicts the notion of taking public property little by little day by day to accommodate and decorate one’s home. One can see the epitome of the Mongolian saying of “By deceiving and deceiving one becomes a liar, by borrowing and borrowing one becomes a thief” through this cartoon. Society greatly frowned upon such acts of deceit and lying, but presently such acts are all too public and known.

Л.Өлзийбатын “Дуусахаас нь өмнө дурсгалын зураг авахуулъя” бүтээлд өнөөгийн бидний цаг үе илүүтэйгээр тусгалаа олжээ. Уран бүтээлч хүн цаг үеэсээ түрүүлж сэтгэдгийн тод жишээ ч гэж болно. Орчин цагийн хүмүүсийн хэтийдсэн хэрэглээ, байгаль орчиндоо хандах таагүй хандлагууд нийгэмд сөрөг нөлөө үзүүлсээр. Инээдтэй мэт боловч эмгэнэлтэй энэхүү дүр зураг бидэнд нэгийг бодогдуулахгүй байна гэж үү?!

L.Ulziibat’s “A memorial picture before it is all over” cartoon is more relevant to today’s situation than ever before. The artist’s keen sense to predict and foresee the future is uncanny. Modern life’s overindulgence and the mistreatment of the environment are depicted in this work. Comical but nonetheless a sad fact in itself cannot help but bring up strong feelings in people.

ХҮНД ХЭЦҮҮ ҮЕД ХАМГИЙН САЙН ЭМ БОЛ

ИНЭЭМСЭГЛЭЛ “Ямар ч цаг үед нийгмийн байдлыг зөв шүүмжлэхгүй бол юу ч өөрчлөгддөггүй” гэх үзэл санаа бол шог зураач С.Цогтбаярынх. Түүний уран бүтээлээс бид Монголын нэг өдрийн бүхий л агшныг харж, өөрчлөгдсөөр ирсэн цаг үеүдийн үзэл санаа, өнгө аясыг нарийн элементүүдээр нь дамжуулан мэдэрч болдог. Та ч гэсэн Цогтбаярын зургуудыг үзээд нэгийг бодож, хоёрыг тунгаах болов уу.

.Цогтбаяр хүүхэд байхаасаа л зурах дуртай нэгэн байв. Тэрбээр 1980-1984 онд ДУДС-д суралцаж, 1985 оноос “Үнэн” сонины харьяа “Тоншуул” сэтгүүлийн газарт шог зураачаар ажиллаж эхэлжээ. 1996 онд санхүүгийн асуудлаас үүдэн “Тоншуул” хэвлэгдэхээ больсон тул Цогтбаяр чөлөөт уран бүтээлч болж, олон улсын шог зургийн үзэсгэлэнд оролцож эхэлсэн байна. 2002 онд түүний хувийн хөрөнгөөр “Тоншуул” дахин хэвлэгдэж эхэлжээ. Тэрбээр 1990-ээд онд гаргасан монголын анхны бүрэн хэмжээний комик ном “Борхүү, Одхүү, Төмөрхүү гурвын адал явдал”-аа энэ онд үргэлжлүүлэн гаргасан билээ.

Тоншуул /1987/ Социализмын үед улс төрийн зүтгэлтэн, сайд, дарга нарыг элэглэн шүүмжлэх эрхгүй байв. 1989 оноос улс төр, оюун санааны хориг аажмаар тавигдаж, хошин шогчид ерөнхийлөгчөөсөө эхлээд улс төрийн томчуудаа элдвээр элэглэн шүүмжлэх болжээ. Энэхүү зураг 1987 онд бүтээгдсэн учир гол дүрийнх нь толгойг албаар зураагүй бололтой. Түүний энгэр дээрх одон медаль МАХН-ын гишүүн гэсэн утгыг илэрхийлж байгаа болов уу. Харин цаана алхаж байгаа хүн бол намын гишүүн биш бөгөөд

түүний сүүдэр нь ч харагдахгүй, намын гишүүн хүний сүүдрээс хүртэл дөлж тойрч явдаг хөөрхийлөлттэй нэгэн аж. Энэхүү шог зургаар нийгмийн тогтолцооны байр суурийн ялгааг оновчтой гаргаж чаджээ.

Тоншуул /1990/ Зүүн талын зураг нь социализмын үеийн, харин баруун гар талынх нь ардчилсан нийгмийн үеийн хүмүүсийн хандлагыг илэрхийлжээ. Социализмын үед бодол санаагаа илэрхийлэх эрх чөлөө хязгаарлагдмал байсан. 1962 онд Чингис хааны мэндэлсэн өдрийг тохиолдуулан түүний хөшөөг төрсөн нутаг Хэнтий аймгийн Дадал суманд нь босгож, түүнчлэн Чингисийн зурагтай шуудангийн марк гаргаж, эрдэм шинжилгээний судалгааны баг хүртэл томилж байв. Гэвч тухайн үеийн төр засгийн тэргүүлэгчид Чингис хааны мэндэлсний 800 жилийн ойг тэмдэглэхийг хориглосон юм. Мөн дээрх дурсгалт хөшөөг хийсэн уран барималчийг саатуулж, шуудангийн маркийг худалдаалахыг хориглосон байна. Энэ явдлаас хойш монголчуудын Чингис хаанаа бахархан дурсах, үндсэрхэг үзлээ чөлөөтэй илэрхийлэх эрх улим хумигдсан гэдэг.

Best Cartoon Collection Book /2001/ Зүүн талынх нь орос, баруун талынх нь хятад хүн бололтой. Эргүүлж буй дээсэнд нь дээлтэй монгол хүн үсэрч байна. Зураач уг дээсээр Монгол улсын хил хязгаарыг илэрхийлжээ. Монгол, Орос, Хятад гурвын улс төр, арилжаа худалдаа, соёлын хил хязгаараар тогтвортой, тэгш эрхтэй, харилцан ашигтай байдлыг тогтоох нь Монголын хувьд гадаад бодлогын үндэс суурь болж байгаа юм. Том гүрнүүдийн дунд оршдог Монгол улс хоёр хөршийнхөө идеалогийн нөлөөнд оролгүйгээр найрсаг харилцаагаа хадгалах нь чухал билээ. Best cartoon collection book /2001/ Социализмын үед хүний эрхийг дээдэлж байгаагүй ч орон байрны асуудал бага байсныг тухайн үеийн хүмүүс нотолдог. Харин 1980-аад оны сүүл үеэс ажилгүйдэл нэмэгдэж, монголчууд хоол хүнсээр гачигдаж, өдөр тутмын амьдралдаа олон бэрхшээлтэй тулгарах болсон юм. “Социализмын үед улс орон маань хаагдмал байсан хэдий ч хүмүүс нь аз жаргалтай байсан” хэмээн өнгөрснөө санагалзах хүмүүс ч цөөнгүй байна.

Тоншуул №9, /2004/ 2000 оноос эхлэн шилжилт хөдөлгөөн эрс нэмэгдэж, хотжилт эрчимтэйгээр тэлж буйг илэрхийлсэн нэгэн шог зургийг та харж байна. Тодруулбал, улаанбаатарын хүн ам нэмэгдсэнээр хот хаяагаа тэлж, шарилын газрын дэргэдүүр өнгөрөхийг ч цээрлэдэг байсан монголчууд маань булш бунхантай зэрэгцүүлэн бууриа засах нь энүүхэнд болсон билээ.

“Баян хоосны ялгаа” Тоншуул №9 /2004/ Зах зээлийн эдийн засагт шилжсэнээс хойш ард түмний баян хоосны ялгаа эрс нэмэгдсэн. 2004 оны байдлаар нийт хүн амын гуравны нэг нь амьжиргааны доод түвшинд амьдарч байв. Ажилгүйчүүд, архичид, тэнэмэл хүүхдүүд нийгмийн гол асуудал болж байлаа.

Тоншуул №10 /2003/ 2000-аад оны эхээр С.Цогтбаяр “... нэг өдөр” хэмээх цуврал зургуудаа зурж эхлэв. Эдгээр зурагт түүний өнөөг хүртэл зурж, цуглуулж, нэгтгэсэн зүйлс бий. Тэрбээр Нийслэл хүрээний үед Богд хааны ордны зураач асан “марзан” Шаравын алдарт “Монголын нэг өдөр” зургаас санаа авч энэхүү бүтээлээ туурвижээ. “... нэг өдөр” нэртэй зургуудаас нь түмэн янзын монгол хүнийг харж болдог. Тиймдээ ч Монголын нэг агшны зураг гэж тодорхойлж болно. Харин энэхүү шог зургаар “Тамхины нэг өдөр”ийн тухай үгүүлжээ. Улаанбаатар хот гэр хорооллын утаанд дарагдаж, агаарын бохирдол асуудал болоод байгаа өнөө үед зарим хүмүүс тамхи татаж уушгиа улам дордуулж буйг харуулсан байна. Эх сурвалж: Японы Осака гадаад хэл судлалын их сургуулийн Монгол хэлний ангийн оюутан Мацүварагийн бакалаврын дипломны ажлаас. 2009 он.

МОНГОЛЫН АНХНЫ ХӨГЖМИЙН НООТ

“Гүр дууны бичиг”

Манай хөгжмийн урлагт өрнийн дуу хөгжмийн ноот тэмдэглэл зонхилдог. Тэгвэл бидний өвөг дээдэс өвөрмөц, дахин давтагдашгүй хэлбэрээр дуунуудаа ноотолж байсныг Баянхонгор аймгийн Галуутын хийдэд байх чулуун самбараас харж болно. Эртний “Гүр дууны бичиг” хэмээн нэрлэгдэх уг ноотны талаар судалсан хөгжим судлаач, шинжлэх ухааны доктор Л.Эрдэнэчимэгтэй уулзаж ярилцлаа.

онголчууд ноот зохиосон гэх юм. Энэ талаар судлах анхны сэдлийг танд хэн, эсвэл юу өгөв?

Л.Эрдэнэчимэг: Би ХБК төгсөөд 1980-1986 онд Москвад П.И.Чайковскийн нэрэмжит Хөгжмийн дээд сургуульд суралцсан юм. Тэнд дандаа л европын хөгжмийн урлагийн онол, түүхээс суралцана. Нэгэн удаа хичээл дээр багш маань морин хуур хөгжмийг “Энэ бол феодализмын үеийн хоцрогдсон Буриадын хөгжим юм” гэж

тайлбарласан. Тэгэхээр нь би “Багш аа, энэ бол монгол ардын хөгжим. Буриадынх биш. Та энэ мэдээллийг хаанаас аваа вэ?” гэхэд “Энэ мэдээллийг энциклопедия дээрээс авсан” гэж байна. Хартал үнэхээр ч тэгж бичсэн байв. Ингээд багш “Монголчуудын дунд ямар ямар дуу, хөгжим байдаг вэ? Байдаг бол судлаад гаргаад ир” гэв. Тэгж хэлэхэд нь миний дотор огшиж, яг тийм сонгодог бүтээлийг эрж хайж, судлах юмсан гэдэг хүсэл төрсөн юм. Ингээд хичээлийнхээ

“Чин сүзэгт Номун Хан Хутагт Лувсанноровшэйравын зохиосон “Гүр дууны бичиг” дэх дуун утгын түлхүүр дан-ег, яняг, рол-ег хэмээх тэмдэглэл нь монголчуудын хэл аялгыг ая шүлгийн нэгдэлд, хоолойгоор эгшиглүүлэх хөгжмөөр дуурьсуулах дохиог дүрсжүүлсэн сонгодог хэлбэр болно” - Монгол улс, Баянхонгор аймаг, Галуут сум, Галуутын хийд хажуугаар судалгааны ажлаа хийж явахдаа Лениний номын санд археологич “хөдөөгийн” Пэрлээ гуайн бичсэн номоос “Монголчуудад хөгжмийн ая дуу тэмдэглэх ноот байсан юм байна. Түүнийгээ “гүр дууны бичиг” хэмээн нэрлэдэг” гэх мэдээллийг олж уншаад тэрхүү бичиг бүтээлийг хайж эхэлсэн. 1986 онд Монголдоо ирээд МҮОНТ-ийн “Өв сан” хөгжмийн нэвтрүүлгийг хөтөлж байхдаа олон жил хайсан эрлийн сэжмээ олсон. Тухайн үед монгол ардын дуу хөгжмийг судлан цуглуулж уг нэвтрүүлгээр дамжуулан мэдээлдэг байсан юм. Эрлийнхээ мөрөөр мөшгисөөр, Баянхонгор аймгийн төвд шатаах гэж байгаа номууд дотроос уйгаржин бичгээр “Алидада Брадуважа хутагтаар Монгол оронд төрсөн гэгээнтний “гүр хөгжим”” гэж бичсэн цаасны хэлтэрхий оллоо. Ингээд тэр цаасыг канондуулж аваад, гүр дууны талаар мэддэг Гэндэн гэх буурлыг сураглан Галуут суманд очлоо. Гэтэл тэр хүн юу ч хэлж өгөөгүй. Мөн тэндхийн Содном гэдэг цорж ламтай уулзахад “Намаас явж байгаа юу?” гэж надаас асуугаад энэ талаар тодорхой юм хэлэхгүй байв. Харин “Магадай Самбын До” гэдэг бурханы ном зохиолын талаар ярилцахад нааштай хандаж эхэлсэн. Тэгээд Содном гуай Гэндэн гуайг дуудсанд тэрбээр хүрч ирээд “гүр дууг” дуулж өгч билээ. Ингээд би телевизийнхээ зураглаачийг дуудаж дүрс бичиж авсан юм. Гэндэн гуай маш их

бясалган бодож дуулж байгаа нь надад анзаарагдсан. Ном хурж буй мэт намуун тайван, удаан дуулаад, дууныхаа оргил хэсэгт очихоороо чимээгүй болчихдог. Энэ нь бясалган бодож буй хэрэг. Хэсэг чимээгүй байсны дараа “оо-хо оо” хэмээн төгсгөдөг. “Хэрэв чи энэ талаар судлах гэж байгаа бол надад байгаа гүр дууны судрыг авч болно. Гэхдээ одоо өгөхгүй” гэж тэр хэлсэн юм. Түүнээс хойш олон жил гүр дууны араас хөөцөлдөхдөө би зүгээр суугаагүй. Харин 1992 онд тэр судрыг авч байлаа. Авахаасаа өмнө Төвөд Гүмбүм хийдээс Гэндэнжамц гэдэг ламыг урин залж, гэртээ суулгаж, буддын гүн ухаан заалгаж эхэлсэн. Ийнхүү гүр дууны нийт найман гар бичмэл дэвтрийг ард иргэдээс цуглуулан олж, гүр дууны тухай судалгааг хийж дөрвөн боть ном бичиж хэвлүүлсэн. Одоо тав, зургадугаар ботио бичиж байна. Гүр дууны талаар мэдэх, энэ дууг дуулах хүн ховор. Ингэж би гүр дууны талаар судлахын тулд түүх, шашны гүн ухаанд суралцаж, буддын дуун ухааны эш онолоор түлхүүр хийн утга учрыг олохын төлөө 1980-аад оноос хойш хөөцөлдөж явна даа. “Гүр дууны бичиг”-ийг зохиосон гэх Чин Сүзэгт Номун хан хутагтын хэдэн дүр тодорсон байдаг юм бэ? Л.Э: Номун ханы зургаан дүр нь тодорсон гэдэг. 1701-1768 онд амьдарч асан Номун ханы анхдугаар дүр хутагт

Лувсанноровшарав нь хуучнаар Сайн ноён хан, одоогийн Баянхонгор аймгийн Галуут сумын нутагт өөрийн хийдтэй байжээ. Тэрбээр эрдэнэ ноён цорж цол хэргэмтэй, мөн Манжийн Энх-Амгалан хаанаас шагнал хүртэж байсан их номтой хувилгаан хүн байв. Түүний дараа дараагийн хутагт хувилгаад ч гүр дууг хуулбарлан суралцаж, хөгжүүлэн дэлгэрүүлэхэд хүчээ өргөж байжээ. Лувсанноровшарав нь гүр дуундаа монгол урт аялгуут дууны уртлаг хэмийн сэтгэлгээний онцлог, шашин номын бясалгалын гүн ухаарлын шүлэглэлийг хослуулан, монгол бичгийн хэлний сонгодог жишээн дээр нэгэн өвөрмөц бясалгалын дууны төрөл зүйлийг зохион буй болгожээ. Гүр дууны гар бичмэл дэвтэрт ямар онцлогууд шингэсэн байдаг вэ? Л.Э: Гүр дууны гар бичмэл дэвтэрт нийт 64-108 дуу орсон байдаг. II гар бичмэлд ятга хөгжмийн үүслийн тухай домог, гүр дууг арван чавхдастай ятгаар хэрхэн хөгжимдөх тухай, хөгжмийн “рол-ег” ноот бичлэг орсон бол IV дэвтэрт 96 дууг 40 бүлэг болгон бүлэг бүрийг нэгэн аялгуунд хамруулсан 36 зүйлийн “ян-ег” ноот бичлэг оруулсан нь монгол дуу хөгжмийн түүхэнд чухал ач холбогдол бүхий шинэлэг зүйл болсон юм. Махагалын

залбирал, Чойжилын залбирал, Намсрайн залбирал гэхчлэн бурхадын магтаалын шүлэгтэй. Өөрөөр хэлбэл, төвөдийн утга зохиол, гүн ухааны хөрсөн дээр монгол ахуйн онцлогийг тусгаж, монгол хэл, сэтгэхүй, монгол дууны ая хөгийн онцлогийг ятгалага хөгжимтэй хамсруулан гаргаж ирснээрээ онцлогтой. Ноён хутагт Данзанравжаагийн дуунууд нь ард олны сэтгэлийг баясгах сэтгэлгээний дуу байдаг бол гүр дуу нь хүний оюун ухаан, хэл сэтгэхүйг хөгжүүлэх бясалгалын дуу юм. Хүний оюун ухааныг хөгжүүлдэг дуу нь утгын хувьд ойлгоход түвэгтэй бөгөөд бодол ухаан шаарддаг. Хүний ухамсрын хамгийн дээд хэлбэр болох хийсвэр сэтгэлгээг хөгжүүлэхийн тулд байхгүй юмыг буй болгон хийсвэржүүлэн дүрслэн үгүүлсэн байдаг. Жишээ нь: Эрдэнийн галбарвасан модонд Эсрүүн хурмаст тэнгэрийн охин Эргэж өөд болохын цагт Элдвээр наадан суумой Галбарие агшагарис Гандахын цагт......... Эрдэнийн галбарвасан гэдэг нь ид шидтэй мод юм. Уг модноос галбарие агшагарис хэмээх үр жимс ургадаг. Мөн өдрийн цагаар нарыг баясгах гэж бадамлянхуа цэцэг цоморлигоо дэлгэж байхад шөнийн амьтдыг баясгах гэж гүмүда цэцэг шөнийн цагаар дэлгэрдэг гэхчлэн маш олон сонирхолтой үгүүлэмжүүд бий. Гүр дуунд бурхадыг магтсан хэрнээ хүмүүсийг сургасан шинжтэй байх нь илт. Зөвхөн нэг дуун дээр л гэхэд тэнгэрийг маш олон янзаар дүрслэн бичсэн нь үг хэллэгийн ямар их баялаг сантайг илэрхийлж байна. Жишээ нь, бид тэнгэрийг баруун 55, зүүний 44 тэнгэр хэмээн бөөгийн ёсноос мэддэг бол гүр дуунд Сухавадын орон, Түг түмэн галт ертөнцийн цаана орших Авид бурханы орон,

Бодисадвагийн орон, Бурхан багшийн орон, Бурхан бумбын орон, Дээд эцгийн орон, Кишака бурханы орон, Диваажингийн орон гэх мэт 350 нэр томьёогоор тэнгэрийн орныг тайлбарласан нь бий. Хүний сэтгэхүйг дэлгэрүүлж, баяжуулж, хэл яриаг давхар хөгжүүлдгээрээ гүр дуу бол агуу гайхамшигтай. Иргэн ардын шинжтэй монгол ардын дууны шүлгэнд тэнгэрийн орны тухай ойлголт нь гүр дууны шүлэглэлд байдаг шиг өргөн утга агуулга бүхий нэр томьёогоор тайлбарлагдсан нь харьцангуй цөөн. Гүр дуунд наад, цаад, ил, далд гэх хосмолжин утгыг харуулсан дүрслэмж асар их байдаг нь монголчуудын оюун санааг хөгжүүлж байсан байна. Монголчуудад хэдий үеэс ноот буй болсон бэ? Л.Э: Анх удаа монголын газар нутгаас олдсон нооттой судар нь XVIII зууны үед Европт ноот үүсэхээс өмнө зохиогдсон гэж би үзэж байгаа. Тэр нь арван чавхдаст ятгалага зэмсэгт тохируулсан хөгжмийн ноот юм. Өөр газар нутгаас олдоогүй тул гадны эрдэмтэн судлаачид ихээхэн сонирхож байгаа. Номун хан нь буддын шашны утга зохиол, дуу хөгжим, эртний энэтхэг, төвөдийн хөгжмийн шастирын сонгодог бүтээлүүдтэй танилцан, дорно дахины хөгжмийн эгшгийн эвсүүлэн найруулах зарчим, эгшгийн жим, дууны таван магад гэх мэт онол сургаалд тулгуурлан уг дууг бичсэн нь илт. Бүтцийг нь ажиглахад сүм хийдийн мөргөлийн магтуу дууг арван чавхдаст

ятгалагатай хамсран хөгжимдөж байснаас гадна “Дөчин дуу” хэмээх дан найрал дууг хөгжүүлж байсан байна. Энэ нь ноот тэмдэглэгээнд дан-ег буюу уншин дуудах, ян-ег буюу дуулах, рол-ег буюу хөгжимдөх гэсэн хэлбэртэй байгаа нь монгол хөгжмийн түүхэнд чухал ач холбогдолтой ноот тэмдэглэл болсон юм. Энэхүү судалгааг явуулсны үр дүнд нийт 80 гаруй эрдэм шинжилгээний үгүүлэл нийтлүүлж, гүр дууны чиглэлээр “Гүр дууны бичиг” /1995/, “Гүр дууны гүн эгшиглэнгийн увдис” /2000/, “Монгол гүр дуу III” /2015/, “Монгол гүр дуу IV” /2015/ зэрэг бүтээлээ нийтлүүлэн олны хүртээл болгосон. Мөн гүр дууны бясалгалт дуун ухааны талаар судлаж 2000 онд шинжлэх ухааны докторын зэрэг хамгаалсан. Харин аз завшаанаар 2002 онд өөрийн удирдагч багш доктор, профессор Ю.Н.Холопов, Шанхайн хөгжмийн дээд сургуулийн профессор Чен Ин Ши нарыгаа Монгол эх орондоо урин залж, монгол дуу хөгжмийн гайхамшигтай танилцуулж амжсандаа би баярлаж явдаг. Ийнхүү Төв-Азийн төв хэсэгт орших Монгол эх орны минь газар шороо, хүн зоны оюун сэтгэл, ухаарлын гүнээс төрсөн “Гүр дууны бичиг” тэмдэглэл бол манай дуу хөгжмийн алтан сан хөмрөгийн хөрс нь болсон юм. Ярилцлагыг: Д.Дашмөрөн

БУНДЕСЛИГИЙН САРЫН ОНЦЛОХ ТОГЛОГЧ

ЭНТОНИ МОДЕСТ tel

ТОВЧ НАМТАР Бүтэн нэр: Энтони Мбу Агого Модест Төрсөн өдөр: 1988.04.14 Төрсөн газар: Канн, Франц Өндөр: 1,86 м Байрлал: Довтлогч

ӨСВӨР ҮЕИЙН БАГУУД: - Фрежюс/Франц - Ницца/Франц МЭРГЭЖЛИЙН БАГУУД: Тоглосон он Клуб 2007-2009 Ницца 2009-2010 Анже 2010-2013 Бордо 2012/зээл Блэкберн Роверс 2013/зээл Бастия 2013-2014 Хоффенхайм 2015-... Кёльн ШИГШЭЭ БАГ 2008-2010

Лиг.тог/гоол 42/3 37/20 52/13 9/0 34/14 55/19 43/26

Франц/21-с доош 16/6

Кёльны “алтан хундага” Э.Модест 2015 оны зун өрсөлдөгч “Хоффенхайм”-аас ирсэн Энтони Модест эхний улиралд зөвхөн Бундеслигт 15 гоол оруулж багаа хүснэгтийн IX байрт хүргэсэн нь “Кёльн”-ы хувьд сүүлийн 24 жил үзүүлээгүй өндөр амжилт болсон юм. 28 настай франц довтлогчийн гайхалтай гоолууд Германы төдийгүй Европын топ клубүүдийн анхааралд өртөж, өнгөрсөн зун түүнд цөөнгүй санал иржээ. Хэрэв тэр мөнгө хөөсөн бол Английн Премьер лиг, эсвэл Хятадын Супер лигт одоогийнхоосоо 2-3 дахин илүү цалин аваад тоглох байлаа. Гэвч Кёльны удирдлагууд Модестийг багтаа үлдэхийг ятгаж чадсан нь тус клубын хувьд “алтан хундага атгасан” явдал болсон юм. Тэрбээр улирлыг гайхалтай эхлүүлж, Бундеслигийн мэргэн буучдын жагсаалтыг VII тойргоос эхлэн долоон гоолтойгоор ганцаараа тэргүүлсэн байна. Карибын тэнгисийн Мартиник арлаас гаралтай Модест ес дэх тойрогт Хамбургийн хаалганд гурван бөмбөг оруулснаар 1997 оноос Бундеслигт Кёльны төлөө хэт-трик хийсэн анхны тоглогч боллоо. Модестийн 11 гоолын ачаар баг нь ес дэх тойргийн дараа 18 оноотойгоор IV байрт эрэмбэлэгдэж байна. Бундеслигээс гадна франц довтлогч германы хөлбөмбөгийн цомын эхний хоёр шатанд тус тус нэг бөмбөг хийснээр багаа 1/8 шигшээд гаргаж чадсан. Тэрбээр 10 дугаар сарын байдлаар алдарт Л.Месси, С.Суарес, Э.Кавани, Д.Коста зэрэг супер оддыг ардаа орхин Европын лигүүдийн шилдэг мэргэн буучийн шагнал “Алтан шаахай”-н төлөөх өрсөлдөөнийг тэргүүлж байна. Эх сурвалж: NTV Спорт

БУНДЕСЛИГИЙН ХҮСНЭГТ 9 дүгээр тойргийн дараах байдлаар

Бундеслигийн Х сарын тоглолтын хуваарь

АРВАН НЭГДҮГЭЭР САРЫН ЗУРХАЙ ХИЛЭНЦ Бизнес, хайр дурлалын талбарт нэгэн зэрэг амжилттай байх боломж бүрдэнэ. Санхүүгийн байдал, нийгмийн байр суурьт тань сайнаар нөлөөлөх хүмүүстэй учрахад тохиромжтой цаг ирж байна. Гэвч хуурамч инээмсэглэл, дүр эсгэлт таны дүр төрхөд хэзээ ч нийцэхгүй учир өөртөө үнэнч үлдэж, зөвхөн чин сэтгэлээсээ харилцаарай. НУМ Та мөнгөө хэмнээд эхэлчихэж. Хүссэн зорилгодоо хүрэхийн тулд хүнсний хэрэглээгээ ч хязгаарлахад бэлэн байгаа бололтой. Төр засгаас хэрэгжүүлж буй хориг саад, урам зориг мохоохуйц дүрэм журам хэт их цаг авч, ярвигтай санагдах авч та бууж өгөх хэрэггүй. Алтан гургалдайн сүүлнээс атгах цаг удахгүй ирнэ. МАТАР Өөдрөг зан, өөртөө итгэлтэй байдал тань сонирхолтой төслүүдийг амжилттай ахлах боломж олгоно. Таны эго шаардлагатай байсан дэмжлэгээ авч, хэрэгцээт зүйлсээр тэтгэгдэнэ. Түүнчлэн бүтээлч зан чанар тань мотороо асаасан машин шиг л ажиллах бололтой. Харин их ажлын ард гараад эрч хүчээ хөдөө, цэвэр агаарт нөхөхийг бодоорой. ХУМХ Та асуудлаас зайлсхийх тусам асуудлын төвд орох гээд байна уу? Санаа бүү зов. Та үзэл бодлоо хамгаалж, хамтран ажиллагсдынхаа эргэлзээг үгүй хий. Таны амбиц дээр хүйтэн ус асгах мэт хандлага мэдрэгдэх ч сэтгэлээр бүү унаарай. Харин ч ажил хэрэгч, эрч хүчтэй хүмүүсээр өөрийгөө хүрээлүүлж, хамтын хүчээ нэгтгэхийг хичээ. ЗАГАС Та төлөвлөгөөгөө биелүүлэхийн тулд хүлээцтэй, зохион байгуулалттай байх хэрэгтэй. Хамт ажилладаг хүмүүсээ албадахгүйгээр нягт харилцаж, үүрэг даалгавар биелүүлэхэд хангалттай цаг хугацаа өгөөрэй.

Мэрийлттэй байх тусам бялуунаас том зүсэм хүртэх магадлал өндөр байна. ХОНЬ Та их дайчин хүн учраас тогтсон загвар, дэг журамд баригдаад ирэхээрээ шаналж эхэлдэг бололтой. Иймд сэтгэл санааны гутралд орохгүйн тулд энэ сард хангалттай унтаж амраарай. Та сүүлийн үед парти, арга хэмжээнүүдэд их оролцох болсон. Үүнээсээ болж согтууруулах ундаа, чихэр, өөх тос ихтэй хоолны хэрэглээндээ хязгаар тавихаа мартуузай. ҮХЭР Та амьдралынхаа бүхий л зүйлд 100 хувийн сэтгэл ханамжтай байх нь. Ямар ч саад бэрхшээлийг инээмсэглэл, эрч хүчтэйгээр даван туулна. Өөртөө итгэх итгэл тань урьд урьдынхаас илүү нэмэгдсэн тул та хэнийг ч болов өөртөө татаж, алмайруулж чадна. Харин бодит ертөнцөөс таныг хэзээ ч тасалдаггүй чанар тань хэт туйлшрахаас сэргийлж, зохист хэмжээг баримтлахад тусална. ИХЭР Энэ сард илүү хариуцлагатай, сахилга баттай байхыг од гарагс сануулж байна. Та хүнд хэцүү үеүдийг ямагт сэтгэлийн тэнхээгээрээ даван туулж ирсэн учраас цаашдын зорилгодоо ч саадгүй хүрнэ гэдэгтээ бүү эргэлз. Хэрэв та шударга бус шүүмжлэлд өртсөн бол өөрийгөө хамгаалж, тодорхой арга хэмжээ аваарай. Учир нь, үе үе нойроо хугасалж, амар амгалан байдлаа алдахыг амьдралд тохиолддог хэвийн зүйл мэт өнгөрөөх нь буруу шүү.

МЭЛХИЙ Та ойр дотныхоо хүмүүсийн сайн сайхны төлөө сэтгэлээ чилээх бололтой. Энэ сард та маш мэдрэмжтэй, ухаалаг шийдвэрүүд гаргана. Дараагийн алхмуудаа бодож тунгаахад таатай цаг танд ирж байна. Амны билгээс ашдын билэг гэдэгчлэн таны эерэг бодлууд аз дагуулж, олон боломжийг нээж өгнө. АРСЛАН Та ажил, зугаа цэнгэлийн аль алийг зэрэг амжуулахдаа гаргуун. Гэвч хэт сэтгэлийн хөөрөлд автаж тооцоогүй зардал гаргахаас болгоомжил. Энэ сард санхүүгийн эх үүсвэрээ тэлэх боломж олдоно. Хэдий тийм ч та хуучин өр шир, удаасан төлбөрүүдээ дахин нягталж, энэ бүхнээс бүрэн салах арга хэмжээ авах хэрэгтэй. ОХИН Зарим үед бид хичээж чармайх тусам урамшуулал хүртэх нь бага байдаг. Гэвч энэ сард тийм биш байх нь. Та ажил, карьер, дотоод ертөнц, оюун ухаан гээд бие хүнийхээ хувьд бүхий л тал дээр ахиц гаргаж, хөгжин дэвжихээр байна. Охины ордынхон тогтсон дэг журамд захирагдах дуртай. Тэгвэл таны амьдрал одоо л тогтвортой голдиролдоо орохоор байна. ЖИНЛҮҮР Аливаа ажлын төгс гүйцэтгэлийг харж байж л таны санаа амарна. Урам зориг, хөөр хөгжөөнөөр бялхах боломжийг үрэн таран хийлгүй, зорилгодоо анхаарлаа хандуулж, хамаг хүчээ дайчлаарай. Жижиг зүйлсэд цагаа үрсээр байгаад том зурагаа хараанаасаа салгачих вий хэмээн од гарагс танд сануулж байна.

ҮСЧИН, ÃÎÎ ÑÀÉÕÍÛ ÑÀËÎÍ label.m

Гранд плаза, I давхар, Toni & Guy Label.m салон 70101090, 99070452, 99183183 10.00-20.00 Бя, Ням 11.00-20.00

Honeypot Wax Boutique ХУД, Зайсан Скүэр II давхар 77102433 honeypot.mn honeypot wax boutique mongolia Michelle’s nail studio ЧД, I хороо, Бодь цамхагийн баруун талд 70109088 09.00-21.00

Мимоса спа Баянгол дүүрэг, XVI хороо, Энхтайваны өргөн чөлөө, Макс центр III давхарт 7014-2222 Даваа – Ням 10:00-22:00 INNA LPG Beauty & Spa ХУД, XI хороо, Оргил шилтгээний зүүн талд Оргил стар хотхон, 57-A 70135566, 89665566 10-21, Бя,Ня-10-20, Даваад амарна Studio 410 СБД, Сүхбаатарын талбай, Сентрал тауэр, IV давхар, 410а тоот 77117171, 95228236 10.00-20.00 Бя 11.00-19.00

Hikari beauty salon СБД, Циркийн хажууд 1а байр 314696, 99062044 10.00-20.00 ИВ РОШЕ-1 ЧД, I хороо, Энхтайваны өргөн чөлөө, 76-1 /УИД-ийн баруун талд/ 327683 /захиалга/ ИВ РОШЕ-2 СБД, Энхтайваны гүүр-1, Наран Плаза худалдааны төвийн III давхарт 70117683 /захиалга/ ИВ РОШЕ-3 СБД, Сөүлийн гудамж Наран Молл худалдааны төвийн III давхарт 70137683 /захиалга/ Allure salon Улаанбаатар Их дэлгүүр, V давхарт 70137111 10.00-22.00 Grandeur beauty salon ХУД, XI хороо, Luxury Zaisan Village хотхоны үйлчилгээний байр 75755444 9.30-20.30 www.grandeurbeauty.mn Charming beauty /Bella Vista/ ХУД, XI хороо 77339999 10.30-20.30 Tokyo nail salon ЧД, III хороо, УИД-ийн ард 316225, 95905676 09.00-20.00

Хүрлээ ЧД, Алтай төв, V давхар 323048 10.00-20.00 Бя, Ня 11.00-20.00 Baigal Beauty & Spa center СБД, V хороо, Голомт хотхон, Шинэ Монгол өргөө худалдааны төв 336688 10.00-22.00

IT Zone Компьютерийн их дэлгүүр Сөүлийн гудамж, I сургуулийн замын зүүн урд, М-Си-Эс Плаза төвийн I давхарт 312424, 311915 10.00-19.00 Бя, Ня 11.00-16.00 Сони төв ЧД, I хороо, Энхтайваны өргөн чөлөө, 76-1 /УИД-ийн баруун талд/ 320218 10:00-21:00 Бя, Ня 10:00-20:00 World of Electronics-1 СБД, Энхтайваны гүүр-1, Наран Плаза худалдааны төвийн II давхарт 315738 10:00-20:00 World of Electronics-2 СБД, Сөүлийн гудамж Наран Молл худалдааны төвийн I давхарт 320218 10:00-21:00

ÄÝËÃ¯¯Ð

Сарнайх СБД, Чин Ван Ханддоржийн гудамж 312112 Matrix salon ХУД, XI хороо, Замчдын гудамж, Оргил супермаркет 50061188 10.00-20.00 Бя, Ня 11.00-19.00 Wella salon БГД, II хороо, ТБД андуудын урд талд 99185267 10.30-20.00 Бя, Ня 11.00-20.00 Vidal salon СБД, II хороо, Улсын циркийн баруун талд 311004 09.30-20.00 Бя, Ня 11.00-20.00

Top Mebel БЗД, I хороо, Токиогийн гудамж 11-456155 www.topmebel.mn Наран Молл худалдааны төв СБД, Сөүлийн гудамж-42/1 70136918 09:30-21:30 Petit Bateau СБД, VIII хороо, Сэнтрал Тауэр, II давхар 77112888 Petitbateau

ÝËÅÊÒÐÎÍ ÁÀÐÀÀÍÛ ÄÝËÃ¯¯Ð PC mall 1 СБД, VI хороо, Хүнсний IV дэлгүүрийн замын эсрэг талд 311644, 70133535 10.00-20.00 Бя, Ня 10.30-19.00 PC mall 2 СБД, Энхтайваны өргөн чөлөө, Голомт банкны картын төвийн замын эсрэг талд 70123535 11.00-20.00 Бя, Ня 11.00-19.00 PC mall 3 БГД, III, IV хороолол, Парадоксын баруун талд 70143535 11.00-20.30 Бя, Ня 11.00-20.00

Solo Mall БГД, XIII хороо, III хороолол, Ард Аюушийн өргөн чөлөө-23 88115899, 88071305 10.00-21.00 www.solomall.mn Sod’s Boutique СБД, Алтай оффис цамхаг, II давхарт 70141744

PC mall 4 БЗД, Намъянжүгийн гудамж, Шөнийн захын урд корпуст 75753536 11.00-20.00 Бя, Ня 11.00-20.00

Ariunaa Suri Хан-Уул дүүрэг, IV хороо, Вива Сити N4 77220101 www.ariunaasuri.com contact@ariunaasuri.com ariunaasuri

Dell center СБД, Энхтайваны өргөн чөлөө, Компьютер ланд төвийн зүүн талд 70133535

Todos Baby Хан-уул дүүрэг, 4-р хороо, Яармаг 17110, “Вива сити” хороолол, 3-15 байр 77332220, 88102220

СБД, Чингисийн өргөн чөлөө-3, I хороо, Үндэсний Соёл амралтын хүрээлэн 329202 Toy Store ХУД, Зайсан Скуэр худалдаа үйлчилгээний төв, II давхар 91105468 www.thetoystore.mn Наран Плаза худалдааны төв СБД, Энхтайваны гүүрний баруун талд 70116918 10:00-21:00 Бя, Ня 10:00-20:00 НАРАН ПОЙНТ ЧД, Хувьсгалчдын гудамж-9 /Байгалийн түүхийн музейн баруун талд/ 326435 10:00-20:00 Бя, Ня 11:00-18:00 Би-Марше СБД, IX хороо, Улаанбаатар их дэлгүүр 70111694 10.00-21.00

Аянчин Аутфиттерс ХХК Аялал, ан агнуур, загасчлалын хэрэгсэл, гутал хувцасны төрөлжсөн дэлгүүр ХУД, II хороо Чингисийн өргөн чөлөө 201/3 /Бармашийн замын эсрэг талд/ 70119211, 319211 Өдөр бүр 10:00- 21:00 ayanchin@magicnet.mn www.ayanchin.mn

UGG Australia Flagship store Сентрал тауэр, II давхар 77112611 Өдөр бүр 10:00-20:00 www.ayanchin.mn

Prosum Чингэлтэй дүүрэг, I хороо, Энхтайвны өргөн чөлөө, Экспресс тауэр, 1502 тоот 77117070 Cарнайх ХУД, XI хороо, Бурхантай хөшөөний уулзвар 70111727

Говь /Төв/ ХУД, Үйлдвэрчний гудамж, III хороо 343677 Говь /Монгол кашимер дэлгүүр/

Говь /Смарт/ БГД, Өргөө кино театрын урд талд 365705

ЛИНОС ВЭЛТ Герман тоглоомын дэлгүүр Гранд Плаза IV давхар, 4.7D 70121070, 99080975 10:00-21:00 info@linoswelt.mn www.linoswelt.mn

ÝМНЭЛЭГ

Говь /Төв шуудан/ СБД, Сөүлийн гудамж, Төв шуудангийн урд талд 320303

The Queen’s home БГД, XIII хороо, III хороолол Solo Mall худалдааны төвийн I давхарт 99057663 10.00-21.00 www.thequeenshome.mn Оргил ХУД, XI хороо, Оргил худалдааны төв 77303034 09.00-22.00 Euro home БЗД, IV хороо, XV хороолол Жанжин Лхагвасүрэнгийн гудамж, 34 дүгээр байр, 1 тоот 91996612 91996614 91996615

Интермед эмнэлэг Чингисийн өргөн чөлөө, Хан-Уул дүүрэг, Богд хааны ордон музейн хойно, АПУ ХК-ийн зүүн талд 77011111 www.intermed.mn intermed_mn Intermed Hospital Mongolia

ÁÀÍÊ Голомт /Төв/ ЧД, I хороо, Бодь цамхаг 311971 09.00-18.00 Хас /Төв/ СБД, VIII хороо, Ерөнхий сайд Амарын гудамж, өөрийн байр 313202 09.00-20.00 Голомт /картын төв/ ЧД, II хороо, Энхтайваны өргөн чөлөө 311971 09.00-20.00 Бя, Ня 10.00-18.00

ÇÎ×ÈÄ ÁÓÓÄÀË

Multiverse studio & Futuristic type ХУД, XV хороо, Махатма Гандигийн гудамж, Төв цэнгэлдэх Х хаалга 88606960

Sunjin Grand БЗД, XIII хороо, Энхтайваны гудамж 457711, 462255 24 цаг

Maxmall их дэлгүүр Энх тайвны өргөн чөлөө 35, Баруун 4 зам 70122323

Чингис БЗД, I хороо, Токиогийн гудамж 313380, 70000099 24 цаг Баянгол СБД, I хороо, Чингисийн өргөн чөлөө 312255, 312653 24 цаг

“ГОЁО” ХХК ХУД, II хороо, 19 дүгээр хороолол, Ажилчны гудамж, Гоёо ХХК-ний байр 77115454, 77115151 www.goyo-cashmere.com

Art of fashion ХУД, XV хороо, Гэгээнтэн цогцолбор 75555959 Ханбүргэдэй их дэлгүүр БГД, II хороо, Төмөр замын эмнэлэгийн зүүн талд 367054 10.30-20.00 Бя, Ня 11.00-19.00

¯¯ÐÝÍ ÒÅËÅÔÎÍÛ ¯ÉË×ÈËÃÝÝÍÈÉ ÒªÂ¯¯Ä Скайтел /Төв/ СБД, I хороо, Баянгол зочид буудлын баруун талд 319191 09.00-19.00 Бя, Ня 10.00-15.00 Юнител БГД, II хороо, Үндсэн хуулийн гудамж 24, Рокмон бюлдинг, Үйлчилгээний төв байр, I давхарт 328888, 1414, 328893 09.00-19.00 Бя, Ня 09.00-19.00

ÌÀÑÑÀÆ, ÑÏÀ, ÑÀÓÍ THANN SPA-1 СБД, Энхтайваны гүүр-1, Наран Плаза төвийн III давхарт 70107683 /захиалга/

THANN SPA-2 СБД, Сөүлийн гудамж, Наран Молл худалдааны төвийн IV давхарт 70127683 /захиалга/ Говь цогцолбор БГД, VII хороо, IV хороолол 301033 24 цаг

ÐÅÑÒÎÐÀÍ, ÏÀÁ

The Ivy Restaurant СБД, III хороо, Сөүлийн гудамж 331127, 331126 12.00-00.00

The Ivy Lounge СБД, III хороо, Сөүлийн гудамж, The Ivy рестораны I давхарт 76111176, 96031111 18.00-00.00

The Ivy Cafe ХУД, II хороо, Чингисийн өргөн чөлөө, Капитал Хаус, I давхар 70071000 08.00-18.00

Их Монгол СБД, Сөүлийн гудамж, Циркийн зүүн талд 320450, 331206 12.00-00.00 Их Монгол 2 ХУД, Вива сити хороолол, N24 76100376 12.00-00.00 Irish pub СБД, I хороо, Сөүлийн гудамж 330993, 336666, 330994, 330995 11.00-23.00 АТА Ресторан ЧД, IV хороо, Анкарагийн гудамж 19А байр 322931 10.00-22.00 Eterna restaurant Өглөөний цай 08.30-10.30 Өдрийн хоол 12.00-15.00 Баянзүрх дүүрэг, III хороо, Английн ЭСЯ-ны ард 77001177 Да-Ба 08.00-24.00 Бя 11.00-23.00 Нямд амарна Сараана БГД, II хороо, Гранд плаза, I давхарт 70113355 09.00-22.00

70113541

New Avenue grill restaurant & bar Баянзүрх дүүрэг, 26 дугаар хороо, Хүннүгийн гудамж, Олимп Плаза II давхар 9990-4045, 9910-4045 Даваа-Бямба 12.00-04.00 Нямд амарна NewAvenueUB NewAvenue_UB Gusto restaurant СБД, Улсын их дэлгүүрээс Цирк орох замд, Сайд Б.Цэрэндоржийн хөшөөний зүүн талд 70006969, 70006996 Le Bistrot Francais restaurant Засгийн газрын ордны ард, МУИС-ийн III байрны эсрэг талд 320022 9.00-22.00 Бя, Ня 10.00-22.00 Sesis Coffee shop БГД, II хороо, Гранд плаза 70112620 09.00-21.00 Cosy cafe & pub Яармаг, “Шинэ гэр” хорооллын М-19 байрны I давхар 77111088 UBean Coffee House Баянзүрх дүүрэг, 13-р хороолол, Шинэ зам дагуу, Дамдинсүрэнгийн гудамж, 32-2 9638-2326, 7711-2030 Даваа-Баасан 8.30-20.00 Бямба 8.30-14.00 Нямд Амарна Bugis coffee and dreams СБД, VIII хороо, Сэнтрал таур, III давхарт 70117022 08.00-24.00 Бя, Ня 10.00-24.00 Biwon Korean restaurant СБД, VIII хороо, Сэнтрал таур, III давхарт 77400400 11.00-24.00 Square grill pub СБД, VIII хороо, Сэнтрал таур, III давхарт 313355 08.00-24.00 Бя, Ня 10.00-24.00 Sky Lounge СБД, VIII хороо, Сэнтрал таур, XVII давхарт 310707 11.00-24.00 Irish castle ХУД, XI хороо, Green Villa хотхоны баруун талд 77309500 09.00-24.00 Wunderbar – кофе шоп БГД, XIII хороо, III хороолол Solo Mall худалдааны төвийн I давхарт 88405820 10.00-21.00 Wunderbar Thai express СБД, I хороо, Энхтайваны гүүр, Наран Плаза цамхаг

11.00-24.00

New York New York СБД, I хороо, Энхтайваны гүүр, Наран Плаза цамхаг 70114540 Lavazza /УИД/ ЧД, III хороо, УИД-ийн I давхарт 99098110 09.00-22.30 The Bull-1 СБД, III хороо, Сөүлийн гудамж, Брау хаусын урд талд 70110060, 99112025, 70111212 11.30-22.00 Tulpe restaurant and coffee house ЧД, 4-р хороо, Баруун сэлбийн гудамж, 51/А байр “Хишиг” төвийн 1 давхарт 70122277, 93099901 Да-Ба 09:22 Бя 10:20 California СБД, III хороо, Сөүлийн гудамж, 319031 08.00-24.00 Бя, Ня 09.00-24.00 Сөүл ресторан СБД, II хороо, хуучнаар Хүүхдийн парк дотор 329709 12.00-22.00

B room cafe Жаргалан хотхон, B production-ы I давхарт 77275555, 99013911 9.00-24.00 Maggiano СБД, Жамъяан гүний гудамж, Гранд оффис, I давхар 99098822, 320905 11.00-23.00 Бя, Ня 11.00-21.00 Black Pearl СБД, VI хороо, Ерөнхий сайд Амарын гудамж, Спортын төв ордны урд талд 70110506 08.00-23.00 Mr.Wang БЗД, I хороо, Чингис зочид буудал, I давхарт 319920 10.00-22.00 Ti-amo Coffee shop БЗД, I хороо, Скай худалдааны төв 322002 10.00-20.30 London and Irish pub ХУД, IV хороо, Viva City хотхон, N18, N19 77100707 Ti-amo СБД, III хороо, Сөүлийн гудамж 70112422 08.00-22.00 Modern Nomads – Салбар I Бага тойруу, Метромолын урд талд 318744 11.00-24.00 11.00-23.00 Modern Nomads – Салбар II Соёлын төв өргөөний хойд талд, Үнэн сонины байр 70120808 09.00-24.00 11.00-23.00

Modern Nomads - Салбар III Байгалийн түүхийн музейн зүүн талд, СБД-ийн Тамгын газрын урд. 330633 11.00-24.00 Бя, Ня 11.00-21.00 Modern Nomads - Салбар V Бага тойруу, XIII байр (Golden pen бичиг хэргийн дэлгүүртэй байр) 7011 0505 11.00-24.00 Бя, Ня 11.00-21.00 bd’s Mongolian Barbeque Ресторан Сөүлийн гудамж -9, Өгөөж үйлдвэрийн зүүн талд 311191 11.00-24.00 Бя, Ня 11.00-23.00 UB Jazz Club Өдөр бүр 21.00 цагаас жазз хөгжмийн амьд тоглолттой. БГД, I хороо, Кёкүшю цамхагийн баруун талд 39 дүгээр байр 91919011, 91929011 11.00-24.00 DOUBLE SHOT Coffee & Cocktail ХУД, XV хороо, “Хурд” хотхон 7711-2662 Да-Ба 08:00-24:00 Бя 10:00-24:00 Ня 10:00-23:00 doubleshot.mn Cozy Nomads Restaurant & Home Decor Зайсангийн гудамж-52, Сарнайх супермаркетийн баруун талд. 344001 11.00-24.00 Бя, Ня 10.00-23.00 Феличита итали ресторан Байгалийн Түүхийн Музейн зүүн талд 319009 11.00-24.00 Бя, Ня 11.00-21.00 Кавказ Ресторан Улсын циркийн чанх зүүн талд, Капитрон банкны урд. 77119900 11.00-24.00 Бя, Ня 11.00-23.00 Salm Brau Pub Модерн Номадс- I рестораны зүүн талд, Хаан Гэр Грилл ресторан, II давхар 77118855 12.00-24.00 Wine house СБД, I хороо, Баянгол зочид буудал, I давхарт 312255, 99115405 10.00-23.00 Scotch House Хан-Уул дүүрэг, I хороо, Чингисийн өргөн чөлөө, өөрийн байр 345828, 94995828 11.00-24.00 Bojangles СБД, II хороо, Тээвэрчдийн гудамж, Жигүүр гранд оффис I давхар 325830 09.00-24.00 “Батько Опанас” ресторан БЗД I хороо Токиогийн гудамж-2, “Серж Эксклюзив хаус” II, III давхар

453716 “Милая” кафе ХУД I хороо Чингисийн өргөн чөлөө, Шинэ өглөө цогцолборын байр-23 345086 “Гжель” ресторан БЗД, 13 дугаар хороо, Жуков -55, “Торговый дом” үйлчилгээний төв 468266 Broadway ЧД, I хороо, Мөнгөн завьяагийн хажууд 331123 11.00-24.00 Gate СБД, VI хороо, IV дэлгүүрийн баруун урд 332009 10.00-23.30

ÑÓÐÃÀËÒ Нээлттэй Хаалга Сан ЧД, 2-р дөчин мянгат, Мандухай зочид буудлын урд, 12-р байр 1 давхар 314538, 99223300, 99113152 9.00-18.00 Maestro music school БГД, II хороо, Grand Plaza цогцолбор, XIV давхар, 1401 тоот 70117737, 70113398

ÝÐ¯¯Ë ÌÝÍÄ Á ËÄÀÐÆÓÓËÀÕ ÒªÂ

ÎÍÃÎÖÍÛ ÁÈËÅÒ ÁÎÐËÓÓËÀÕ ÒªÂ

Air service Mongolia СБД, Сөүлийн гудамж, Түшиг төвийн II давхар 322000, 326000 Да-Ба 9.00-18.00 Бя 10.00-15.00 AIR SERVICE MONGOLIA LLC Air trans СБД, VI хороо, Бага тойруу-IX 303030, 313131, 323232, 333333 09.00-18.00 Бя, Ня 10.00-16.00 Airlink СБД, Сөүлийн гудамж, I хороо, 61с байр 1818, 70141818

ÁÓÑÀÄ

The Twince Décor БГД, XIII хороо, III хороолол Solo Mall худалдааны төвийн I давхарт 99038340 10.00-21.00 thetwincedecor

Мандал Иог ХУД, Богд Хааны музейн урд, Оргил шилтгээн, III давхарт 326377, 96047987 07.30-20.00

Pearl Art Gallery СБД, VI хороо, Тээвэрчдийн гудамж 99193223 09.00-17.00

Нийслэл Фитнесс ХУД, I хороо, Чингисийн өргөн чөлөө, АПУ ХК-ийн зүүн талд 96608811, 89848448, 91118910 08.00-23.00 Бя 10.00-20.00 Нямд Амарна

Hi Fi records Сүхбаатар дүүрэг, 4-р хороо Энхтайваны өргөн чөлөө, 44/34 333555(дэлгүүр), 333111(office) өдөр бүр 10:00 - 21:00. info@hi-fi.mn www.hi-fi.mn

Aqua fitness СБД, Токиогийн гудамж, Чингис зочид буудлын I давхарт 99099789, 70001221

ÀÌÐÀËÒÛÍ ÃÀÇÀÐ

Аянчин Фоор Сийзонз Лодж ХХК Налайх дүүрэг, VI хороо Эрээний адаг /Тэрэлжийн гүүрнээс хойш 9 км-т/ 99094539, 93032323 reservation@ayanchinlodge.mn www.ayanchinlodge.mn Онцлог: Тэрэлжийн үзэсгэлэнт байгальд, нийслэлээс 52 км-ийн зайд оршдог. Жилийн дөрвөн улирлын турш амрагчдыг хүлээн авч, тав тухтай үйлчилгээг санал болгоно.

OYUKA BRIDAL Хуримын Даашинзны Салон ЧД, III хороо, 18-2 /УИД-ийн ард, Авзагийн 18-p байр/ 94006460 Да - Бя 11.00-18.00 oyuka-bridal.com oyukabridal@yahoo.com

ò¿ãýýëòèéí öýã Ãîî ñàéõíû ñàëîí

Toni & Guy Charming beauty /Irish/ Charming beauty /Bella Vista/ Хүрлээ салон Байгаль салон Сарнайх салон Matrix salon /Оргил супермаркет/ Michelle’s Nails Salon Inna salon Kryolan LLC Tsemee’s salon

Ýëåêòðîí áàðààíû äýëã¿¿ð PC mall /IV дэлгүүр/ PC mall /Центрпойнт/ IT Zone /Центр пойнт/

¯¿ðýí òåëåôîíû ¿éë÷èëãýýíèé òºâ Скайтел /Төв/ Скайтел /Тэнгис/ Юнител /Төв/

Äýëã¿¿ð

MaxMall Cарнайх /Зайсан/ Sky их дэлгүүр Ханбүргэдэй их дэлгүүр Tube Home Аянчин

Áàíê

Голомт банк /Төв/ Голомт банк /Картын төв/ Голомт банк /Хүүхдийн 100/ Голомт банк /Хувийн банк/ Хас банк /Төв/ Худалдаа хөгжлийн банк /Сансар/

Çî÷èä áóóäàë Чингис Баянгол Туушин Kempinski Shangri-La

Ðåñòîðàí

The Ivy Restaurant The Ivy Lounge The Ivy Cafe Их Монгол

Gusto Restorante Модерн Номадс 1, 2, 3, 5 Salm Brau pub Кавказ ресторан Cozy Nomads Felicita restaurant bd’s Mongolian barbeque restaurant Irish pub Biwon Korean restaurant /Central tower/ Square grill pub /Central tower/ Sky Lounge Rio grand lounge /Bella Vista/ Thai express New York New York VERANDA B Room cafe California /Дүнжингарав/ Britti Grey Сөүл ресторан Laviva Le Bistrot Francais Sesis Coffee shop /Гранд плаза/ Сараана /Гранд плаза/ Ti-amo Coffee shop /Sky худалдааны төв/ Ti-amo /Платинум худалдааны төв/ Wine house /Баянгол зочид буудал/ Silkroad Turning Point Батько Опанас Милая кафе Гжель Broadway /Мөнгөн завьяа/ Broadway /III хороолол/ Broadway /Талбай/ GATE Oriental Treasure Mon Bakery Akamaru The Coffee Bean & Tea Leaf /1,2,3/ Shibuya Azzuro Scotch House Namaste Le Triskell Helmut Sacher’s caffe Ubean UB Jazz club Tom’n Toms /Зайсан скүэр/

91009232, 99232404

Asiana Eterna Peaberry specialty coffee house Salm Pub & Bar Double Shot /Хурдын байр/ Double Shot /А.Амарын гудамж/ Asian Hot Pot Restaurant Татука бейкэри REVO Bar

Áÿëäàðæóóëàõ òºâ Нийслэл фитнесс Aqua фитнесс Мандал Йог Эрхэт баясангуй төв

Îíãîöíû áèëåò áîðëóóëàõ òºâ Air trans /Их дэлгүүрийн эсрэг талын салбар/ Aero Mongolia /Онгоц дотор/ Air market /Төв/

Амралтын газар Soyol Wellness center Аянчин Лодж

Áóñàä

НАЖГ Оюу Толгой АПУ UB Songdo эмнэлэг Бишрэлт плаза Orient plaza Hi-Fi records 976 art gallery Шидэт од шүдний эмнэлэг Kia showroom Big bowling Baskhuu implant clinic Zig Zag /Доктор авто сүлжээний салбарууд/ Говь цогцолбор /Хороолол/ Grand Med эмнэлэг Bella Vista Town Embassy Residencies SOS medical center Интермед эмнэлэг Чингис хаан нисэх буудал Air service Mongolia MT.Bogd Golf & Club House

Малайзын Tube Home брэндийн, загварын өргөн сонголттой, тав тухтай, зай бага эзэлдэг, өргөн, нарийн, 2-3 давхар ширээ, шургуулгатай орнуудыг зарж байна.

Хаяг: Мишээл экспо төв, Е-19 павильон - Хан-Уул дүүрэг, Алтай хотхоны урд RIVER STONE хотхон, 24б байр - “Далай ээж” захын урд байрлах Passage төв, I давхарт гэр ахуйн барааны дэлгүүр Утас: 91919311, 99859779, 326066