ZON 2023 #4 by Nationale Vereniging de Zonnebloem

Magazine voor vrijwilligers van de Zonnebloem

ZON 2023

NIEUWE WEGEN INSLAAN

Al 75 jaar relevant

‘ De Zonnebloem wordt met gemak honderd’

toegankelijk Efteling

Samen volop in beweging Beste Zonnebloemers, Jarig zijn, we kennen het allemaal. Toen we jong waren, keken we vooral vooruit. Wat zou het nieuwe jaar brengen? Hoor ik nu echt bij ‘de grote mensen’? Als je ouder wordt, ga je steeds meer terugkijken op wat je bereikt hebt. Als (bijna) 75-jarige vereniging past toch vooral vooruitkijken! We zijn nog lang niet over de helft en ik denk dat we over 75 jaar nog steeds niet overbodig zijn.

MARC ZON 2023 #04

Op 7 december, de dag van het uitkomen van deze ZON, is het de Dag van de Vrijwilliger. Een prachtig moment om jullie in het zonnetje te zetten. Veel dank voor al jullie inzet voor onze deelnemers! En het volgende mooie moment ligt al in het verschiet. Want we zijn bijna jarig. In die context is het goed om ons ook af te vragen hoe mensen het meest geholpen zijn met jullie bewonderenswaardige inzet. Ik wil iedereen daarom uitnodigen om zich te blijven afvragen: wat willen de mensen voor wie we het uiteindelijk doen?

Van wal met Willem

De wensen van onze doelgroep zijn de afgelopen jaren echt veranderd, van ‘verzorgd worden’ naar ‘ondersteund worden bij zelf doen’. En dat vraagt van ons ook het nodige. Het gaat immers niet om ons, maar om onze doelgroep. Natuurlijk geldt dat voor onze huidige deelnemers. Maar laten we ons ervan bewust zijn dat dit maar een klein deel is van alle mensen met een lichamelijke beperking die we willen bereiken. Kortom, ook aan jou als vrijwilliger de oproep om niet alleen te kijken naar de huidige deelnemer, maar vooral ook naar de toekomstige deelnemer. Alleen door als organisatie volop in beweging te blijven, blijven we relevant. Want 75 jaar worden is leuk, maar wat zou het mooi zijn als we ook nog 100 jaar worden. En we iedereen met een lichamelijke beperking mooie momenten en warme connecties kunnen bieden. Hartelijke groet, Marc Damen Directeur

Heel Zuid-Limburg aan de stoelyoga en aquafysio

Nationale Vereniging de Zonnebloem Postbus 2100, 4800 CC Breda Zorgvlietstraat 491, 4834 NH Breda T 076 - 564 64 64 contact@zonnebloem.nl ING: NL72 INGB 0001 0985 10 Rabobank: NL03 RABO 0108 9019 98

INHOUDSOPGAVE ZON #04, DECEMBER 2023

Zo kom je nog eens ergens

Verder in deze editie: 4 Het ochtendritueel van Claartje 10 Uit de oude doos 14 Rolstoelvriendelijke Efteling 15 Column Joke de Kruijf 16 Stellige stelling 18 Kaartje van Heiny 22 Er kan meer dan je denkt 23 Puzzeltijd 24 VrijwilligersVoordeel

Hoofdredactie: Alexander van Zijp zon@zonnebloem.nl Concept en realisatie: ZUID Creatives, zuid.com Fotografie: Madeleine Sars

Aan dit nummer werkten o.a. mee: Inge Schaleven, Yentl Kleinschmidt, Carlijn van de Sanden, Loek van den Boogaart, Robbert-Jan van IJzendoorn, Jessica Zeeman, Birgitta Langen, Sterre Cijsouw Kijk voor onze privacyverklaring op zonnebloem.nl of Mijn Zonnebloem. Geen internet? Vraag dan een papieren versie aan via 076 - 564 64 64.

Bijblijven? zonnebloem.nl mijnzonnebloem.nl facebook.com/dezonnebloem @DeZonnebloem @dezonnebloem

Het ochtendritueel van Claartje

Een hart vol Zonnebloem Als marketeer vrijwilligers & deelnemers is Claartje Schoonebeek-van Wayenburg druk bezig met de toekomst van de Zonnebloem. Maar wat zelfs sommige van haar collega’s niet weten, is dat Claartje ook een bijzonder verleden met de vereniging heeft. “Het voelt alsof de cirkel rond is.” Oog voor toegankelijkheid

OCHTENDRITUEEL ZON 2023 #04

“De Zonnebloem wil in alles écht goed doen, dat raakt me”, vertelt Claartje. “Ik ben gegrepen door alle verhalen die ik dagelijks hoor.” Dat maakt zelfs dat Claartje vrijwel geen plek meer kan bezoeken zonder direct te letten op de rolstoeltoegankelijkheid. “Als ik naar het theater ga, kan ik niet anders dan checken of je er makkelijk binnenkomt. En als ik mensen in een rolstoel zie, wil ik er het liefst op afstappen om te vragen of ze al deelnemer zijn van de Zonnebloem. De Zonnebloem zit in mijn hart.”

Onder de knop

Claartje ondersteunt de vereniging met het werven van vrijwilligers. De mogelijkheden die sociale media bieden, vindt ze een zegen voor de toekomstbestendigheid van de Zonnebloem. “We leggen onze focus op het goed in beeld brengen van het vrijwilligerswerk. Door die mooie verhalen te delen met de juiste groepen mensen, behalen we goede resultaten met onze werving.” De ervaren marketeer kent ook de kracht van LinkedIn: “Hierop hebben we zorgmedewerkers letterlijk onder de knop en kunnen we zorgvrijwilligers werven.”

Samen in een bubbel

Zelf ervaart Claartje ook het plezier van het vrijwilligerschap. Dit jaar ging ze mee op vaarvakantie. “Voor het eerst, maar zeker niet voor het laatst. Ik viel met mijn neus in de boter en mocht tijdens de Nijmeegse Vierdaagseweek mee op het Zonnebloemschip. Aan het einde van de week was ik helemaal kapot, maar ik had nergens anders willen zijn. Op het schip zit je samen in een bubbel. Binnen de kortste

keren voelt het als een vriendengroep. Ik heb me nog nooit zo voldaan gevoeld.”

Dezelfde, maar toch verschillende levens

Claartje werkte aan boord als restaurantvrijwilliger en legde daar waardevolle contacten. “Een van de gasten was precies even oud als ik. We bleken ook even lang getrouwd. Door haar lichamelijke beperking is haar leven echter anders gelopen en was zij gast en ik vrijwilliger op het schip. Dat deed me veel.”

Stevige bodem voor een goed feest

“Ik kijk ontzettend uit naar het jubileumjaar”, zegt Claartje. “Los van de uitdagingen die we als vereniging hebben, is het belangrijk om bewust stil te staan bij de 75 jaren die we samen al achter de rug hebben. Tegelijkertijd blijven we vooruit kijken.” Wie feest viert, moet een stevige bodem leggen. Claartjes ochtenden blijken flink sportief. “Regelmatig gaat de wekker vroeg en ga ik nog voor mijn werk sporten. Ik boks ook twee keer per week, dat is zo lekker explosief. Een voordeel is dat de sportschool hier in de straat zit, dus het is voor mij een thuiswedstrijd.”

Trots op haar oudoom

Maar hoe zit het nu met die bijzondere connectie van Claartje met de Zonnebloem? “Van mij hoeft dat er niet te dik bovenop te liggen, maar de broer van mijn opa is de oprichter van de Zonnebloem. Op het kantoor in Breda hangt een portret van Alex van Wayenburg. Hij lijkt als twee druppels water op mijn opa, dat is telkens weer bijzonder om te zien. Het maakt me trots dat mijn oudoom zo’n mooie vereniging als de Zonnebloem heeft opgericht.”

OCHTENDRITUEEL ZON 2023 #03

IN BEWEGING ZON 2023 #04

Jos en Joke brengen de Zonnebloem in beweging

Stoelyoga en aquafysio doen deelnemers, vrijwilligers én de Zonnebloem goed Joke Stiphout en Jos van den Heuvel zijn allebei een jaar regiovoorzitter in Limburg. Joke van de afdelingen in de regio Heuvelland en Jos van de regio Westelijke Mijnstreek. Ook zijn beiden enorm enthousiast over het werk dat de Zonnebloem doet. Ze zetten zich met hart en ziel in om dat nog vele jaren na ons 75-jarig jubileum voort te zetten. Dat doen ze op een wel heel sportieve manier.

Het is in heel Limburg op de radio te horen, in de kranten te lezen en op internet te zien. De Zonnebloem maakt het mogelijk dat in totaal 150 mensen met een lichamelijke beperking kunnen deelnemen aan stoelyoga en aquafysio. Gesteund door subsidie van de provincie Limburg.

Uitgebreide reclamecampagne

Hoe dat zulk groot nieuws is geworden? “We hebben het in de publiciteit gegooid”, vertelt Jos over ‘zijn’ activiteit stoelyoga. “Ik vroeg bij alle afdelingen op welke plekken en via welke kanalen ze normaal gesproken reclame maken en toen had ik meer dan veertig lijntjes.” Joke deed hetzelfde voor de tweede ronde aquafysio bij Thermae 2000 in Valkenburg. “Ernst Olfen organiseerde dit vorig jaar voor de regio Carboonland. Daar kwamen zulke goede reacties op dat ik besloot om voor de regio Heuvelland de subsidie nogmaals aan te vragen. Die werd tot onze blijdschap toegekend.”

Zichtbaar nieuwe aanwas

Het is tekenend voor de manier waarop Jos en

Joke invulling geven aan hun voorzitterschap. Volgens Joke is zichtbaarheid ontzettend belangrijk voor de Zonnebloem. “Zo bereiken we vrijwilligers en deelnemers van alle leeftijden.” Jos bevestigt dit: “Door de reclame voor de stoelyoga hebben we 38 nieuwe deelnemers en ontmoetten we negen jonge mensen die als vrijwilligers Jong Westelijke Mijnstreek helpen oprichten.”

Warmte brengen

Natuurlijk was het de voorzitters niet te doen om reclame alleen. Jos noemt het zelfs bijvangst. Want het voornaamste doel was om mensen met een lichamelijke beperking een verrassende activiteit aan te bieden. “Aquafysio heeft ook gezondheidsvoordelen”, weet Joke. “Het water geeft verlichting, bijvoorbeeld voor mensen met reuma.” Daarbij komt het broodnodige sociale aspect. Eropuit gaan kan eenzaamheid verzachten. Jos vertelt dat hij daarom nadrukkelijk zocht naar een stoelyogaruimte waar ook plaats was voor koffie met een praatje achteraf.

IN BEWEGING ZON 2023 #04

‘Het leverde ons negen jonge vrijwilligers op’

Aquafysio, stoelyoga … wat is het precies?

Tijdens de aquafysio doen deelnemers allerlei oefeningen in warm water voor sterkere spieren, een betere conditie en soepele gewrichten. Dat gebeurt onder begeleiding van een fysiotherapeut die met iedereen van tevoren heeft besproken wat wel en niet haalbaar is. Het water maakt bewegen makkelijker, omdat je er gewichtloos in bent. De warmte maakt dat bloedvaten verwijden, spieren beter doorbloed raken en afvalstoffen beter worden afgevoerd. Maar het brengt natuurlijk ook ontspanning. Stoelyoga heeft niets met water te maken. Maar het principe is hetzelfde als aquafysio: rustig bewegen op een manier die past bij de deelnemers. Een yogadocent stelde een programma samen waar iedereen aan kan meedoen. Met verschillende yogahoudingen die je kunt doen op een stoel, maar ook in een rolstoel of scootmobiel. Er komt dus geen yogamat aan te pas. Stoelyoga helpt spieren en gewrichten soepeler te maken, de motoriek te verfijnen en de doorbloeding te verbeteren. het helpt de deelnemers ook stress en vermoeidheid eerder te herkennen en spanning los te laten.

Populaire activiteiten

Voor de aquafysio en stoelyoga is veel animo. Jos kreeg 120 telefonische aanmeldingen - plus een hoop levensverhalen. “We hebben vijf groepen van twintig mensen, de helft deelnemers en de helft vrijwilligers. Dus er is zelfs een wachtlijst. De tien lessen zijn pas net begonnen, maar volgens de yogadocent zijn mensen ontzettend enthousiast.” Jos is daarom alweer bezig met de volgende stap. “Het zou mooi zijn als we het konden voortzetten, er zijn meer afdelingen die graag meedoen. Zeker omdat we hiermee een relatief jonge doelgroep vanaf vijftig jaar aantrekken.”

IN BEWEGING ZON 2023 #04

Ook Joke kreeg de vijftig beschikbare plekken zo vol. “Mensen knokten ervoor om een tweede keer mee te doen, maar dit keer zijn alleen deelnemers en vrijwilligers welkom die nooit eerder meededen. Zodra het kon, heb ik de subsidie voor volgend jaar alweer aangevraagd!”

Bewegingsvrijheid

Dat enthousiasme van deelnemers heeft meerdere redenen. Joke ziet dat aquafysio de drempel verlaagt om naar een zwembad te gaan, terwijl die anders voor mensen met een lichamelijke beperking best hoog ligt. “De kleine kleedhokjes, lastig in en uit het water komen, geen professionele begeleiding …

Bij Thermae 2000 is het omgekeerde waar. Dat is een verademing, zeker als je nadien kunt ontspannen in het prachtige bad.” Ook Jos ziet dat toegankelijkheid doorslaggevend is. “Vergelijkbare stoelyoga-initiatieven zijn een stuk intensiever: je moet ervoor uit de scootmobiel of rolstoel komen. Dat is niet voor iedereen mogelijk. Daarom is die overstap naar een stoel bij ons geen voorwaarde.”

De weg van enthousiasme

Als de Zonnebloem altijd hetzelfde blijft doen, zijn we verloren. Dat is de overtuiging van Joke. Daarom deelt zij, net als Jos, alle vernieuwende ideeën in de regioen provincievergaderingen die ze bijwoont. Ook stoelyoga en aquafysio kwamen aan bod. “We moeten het stoffige imago van ons afschudden en met nieuwe initiatieven komen. Dit zijn twee voorbeelden die ik graag onder de aandacht breng.” Jos is het daarmee eens. Hij kende de Zonnebloem tot voor kort alleen van de vaarvakanties en huisbezoeken. “Natuurlijk moeten we altijd realistisch blijven in onze vernieuwingsdrang en spelen de financiën een rol. Maar waar een wil is, is een weg. En als het enthousiasme eenmaal overslaat, kun je die weg bewandelen.” Mede dankzij vrijwilligers als Joke en Jos blijft de Zonnebloem volop in beweging.

‘ Hiermee schudden we het stoffige imago van ons af’

Marco Consten is verenigingsconsulent in Zuid-Limburg. Met gepaste trots kijkt hij naar de initiatiefrijke regio’s waar Jos en Joke voorzitter van zijn. Marco deelt tips voor regio’s en afdelingen die ook volop in beweging willen zijn en blijven. Inspirerend voorbeeld

“Ik vind het heel belangrijk om de Zonnebloem op een verrassende, positieve manier te laten zien aan een bredere doelgroep. Initiatieven zoals die van Jos en Joke zouden er meer mogen zijn. Want het zorgt voor nieuwe aanwas die meer dan welkom is. Dat geldt voor deelnemers en vrijwilligers. Dus ik juich het enthousiasme en doorzettingsvermogen van Joke en Jos enorm toe. Samen met het regiobestuur zetten zij op een positieve manier de schouders eronder. Dat straalt af op alle betrokkenen.”

Zoek de samenwerking op

“Ik ben erg trots op wat er in Limburg allemaal gebeurt. En ik hoop dat het inspirerend is voor andere regio’s. Maar ik weet ook dat het niet voor iedere regio haalbaar is om regelmatig zulke evenementen te organiseren. Daarom zou ik willen zeggen: zoek de samenwerking op en bedenk iets vernieuwends dat wél haalbaar is. Wie niet waagt, die niet wint. Zoek een subsidiepotje of ander fonds en grijp dat aan om iets bijzonders te organiseren. Betrek er een grote naam bij, zoals Thermae 2000, stel een perslijst op binnen de regio en wees vasthoudend. Want de Zonnebloem kan zoveel meer, dat zie je wel weer bij de stoelyoga en aquafysio.”

IN BEWEGING ZON 2023 #04

‘Grijp de kans om iets bijzonders te organiseren’

Ons archief is een schatkamer vol stukken die de rijke historie van de Zonnebloem tekenen. Iedere ZON zetten we er eentje in de spotlight.

UIT DE OUDE DOOS ZON 2023 #04

Zon in de schoorsteen Feestdagen zijn er om samen te vieren. Daarom bedachten we 75 jaar geleden ‘Zon in de schoorsteen’. Zodat Sinterklaas voor iedereen voelt als een feestelijk samenzijn, ook voor mensen die vanwege hun lichamelijke beperking in een sociaal isolement zitten. Dit kunstwerk staat hiervoor symbool. Het was de allereerste actie van de Zonnebloem en ook dit jaar organiseerden we het weer. Mensen die wel een lichtje in de donkere dagen kunnen gebruiken, ontvingen van anonieme gevers een sinterklaascadeautje. Een liefdevolle, persoonlijke attentie, bezorgd door vrijwilligers.

ZO KOM JE NOG EENS ERGENS ZON 2023 #04

Pard oes een beetje draaierig

Sarah zwiert door de Efteling Vanuit Vlissingen draaien ze vrijdagochtend vol verwachting de parkeerplaats naast de imposante Efteling-entree op. Ton van Ombergen achter het stuur, zijn vrouw Gerda op de achterbank. En Sarah Pastor prinsheerlijk voorin. Net deze dag wat slecht bij stem, maar ze zegt er geen woord minder om. De missie van vandaag? “Achtbanen gaan mij te hard, maar de theekopjes … daar durf ik nog wel in!”

Bijzondere celebrity

Als Sarah met Gerda en Ton net voorbij de ingang poseert, met de Fata Morgana op de achtergrond, is het net of er een celebrity op de foto gaat, zoveel ogen zijn er op haar gericht. “Ik lijk wel heel bijzonder”, zegt Sarah een beetje gegeneerd. Waarop Ton direct reageert: “Voor ons ben je dat ook.” ZO KOM JE NOG EENS ERGENS ZON 2023 #04

Vrijdags saucijzenbroodje

Dit kleine onderonsje is tekenend voor de band die de drie hebben. Gerda en Ton wonen net als Sarah in Vlissingen, waar ze elkaar via de Zonnebloem al zeker vijftien jaar tegenkomen. Daarbij werkte Gerda een tijd als vrijwilliger in hetzelfde verzorgingshuis als Sarah. Gerda bij de bakker, Sarah in de snoepwinkel. Ze spreken nu geregeld met zijn drieën af. Al is er één ding dat al twee jaar op zich laat wachten. Sarah grinnikt: “Ik kom écht nog

een keer in jullie nieuwe huis theedrinken, beloofd.”

Koperen vrijwilligers

Onderweg naar de eerste attractie lopen Ton en Sarah pardoes in de armen van Pardoes. Gerda kijkt van een afstandje toe, terwijl ze vertelt over het vrijwilligerswerk dat Ton en zij doen. “Ton en ik werkten allebei in het ziekenhuis. Hij als medisch technicus gespecialiseerd in pacemakers, ik op de afdeling inkoop. Toen we met pensioen gingen, vroegen kennissen of we ons voor de Zonnebloem wilden inzetten. Dat hebben we zo’n 12,5 jaar met liefde gedaan, die tijd ligt nu achter ons. Maar de band met Sarah blijft”, benadrukt Gerda.

Warme knuffel

Terug naar Sarah, die lachend een handkus van Pardoes in ontvangst neemt. “Ik knuffel niet met elke pop hoor”, zegt ze er voor de zekerheid bij. Terwijl ze thuis toch

uitzonderlijk veel knuffels heeft liggen. “Mijn huis is groot genoeg. Het is van mijn oma geweest. Ik ben bij haar gaan wonen nadat mijn moeder overleed.” Ondanks de flinke verzameling komt een extra Eftelingknuffel er niet in.

‘Ineens wilde iedereen naast me lopen’ “Ik mag van mezelf niets nieuws kopen, anders is er geen plek meer voor mij op de bank.”

‘Gaat Gerda ook mee?’ Volgende stop: Carnaval Festival. Deze attractie staat erom bekend dat-ie rolstoeltoegankelijk is. En daar is niets aan gelogen. Via een zij-ingang kan Sarah met Gerda zo de at-

Rolstoelvriendelijke Efteling Iedereen moet een dagje betovering kunnen beleven, dat is het uitgangspunt van de Efteling. Daarom nemen ze toegankelijkheid heel serieus. Het park werkt hiervoor samen met experts en ervaringsdeskundigen van bijvoorbeeld de Zonnebloem.

Vroegere tijden herleven

’Voor die twee wacht ik graag bij de tassen’

Vanuit het restaurant heb je goed zicht op de draaiende theekopjes, die inmiddels tot Sirocco zijn gedoopt en flink wat harder lijken te roteren dan vroeger. Maar Sarah is allesbehalve bang. Als de broodjes op zijn, gaat ze resoluut die kant op. Ze laat zich zelfs niet tegenhouden door de wachtrij, waar ze zonder scootmobiel een kwartier in moet staan. Ondertussen tovert ze foto’s van eerdere uitjes met de Zonnebloem tevoorschijn op haar telefoon, activiteiten die Gerda organiseerde, ook al was ze officieel ‘alleen’ penning-

meester. “Ah, mijn jonge jaren”, zegt ze over een foto uit 2017. Eenmaal in de attractie komt het jeugdige gevoel weer helemaal terug. De twee gieren het uit en zitten haast bij elkaar op schoot door de zwaartekracht. “Ik ben een beetje duizelig”, constateert Sarah als ze weer in haar scootmobiel richting de uitgang van de Efteling rijdt. Goed dat chauffeur Ton veilig buiten heeft gewacht. Nog een laatste groepsfoto voor Sarah’s archief en dan gaat het gezelschap weer richting de Zeeuwse kust. Met de nodige voorpret, want morgen is het 65-jarig jubileum van de Zonnebloemafdeling Vlissingen. Uiteraard komen ze alledrie naar het feest.

ZO KOM JE NOG EENS ERGENS ZON 2023 #04

Gerda praat ze met iedereen en heeft ze de grootste lol. En ze slaat vrijwel geen activiteit over.

13 tractie in. Ton kijkt van een afstandje glimlachend toe. “Toen ik vroeg of ze mee wilde naar de Efteling, informeerde ze meteen of Gerda dan ook meeging. Voor die twee wacht ik graag bij de tassen.” Iedereen begrijpt waarom, als Sarah even later met een grote grijns uit de attractie komt. Al neuriënd, want het bekende deuntje krijgt ze de komende uren niet uit haar hoofd.

Licht in het donker

Waar Ton wat minder over te spreken is, is dat Sarah voortdurend in de weg gelopen wordt als ze haar scootmobiel door de uitgang manoeuvreert. Schouderophalend vertelt ze even later tijdens de lunch: “Dat is op de boulevard in Vlissingen ook het geval.”

Af en toe flink toeteren doet Sarah toch niet graag, al zou dat van Ton best mogen. “We waren daar eens op een drukke nachtmarkt en toen vroeg iemand zich af hoe ik het in mijn hoofd haalde om er met mijn scootmobiel te rijden.” Met pretlichtjes in haar ogen vervolgt ze: “Maar even later viel de verlichting uit en wilden mensen ineens allemaal naast me lopen.” Sarah oogt vrolijk als ze deze anekdote vertelt. Maar ze kent ook sombere momenten, door haar lastige jeugd en omdat ze nog steeds niet weet wat haar diagnose precies is. Toch is Sarah echt iemand waar je mee kunt lachen, weten Ton en Gerda. Of het nu bij de jongerengroep of de afdeling Vlissingen is: volgens

Ook op pad met een deelnemer? Huur eens een Zonnebloemauto zonnebloem.nl/auto

ling Foto: Efte

Foto: Efte ling

ZO KOM JE NOG EENS ERGENS ZON 2023 #04

Rolstoelvriendelijk Efteling

Dat Carnaval Festival rolstoeltoegankelijk is, weten veel mensen. Sarah ondervond het zelf. Maar hoe zit dat met achtbanen, hotels en faciliteiten? We spraken de Efteling hierover en geven vijf verrassende tips.

1. Symbolica

De Efteling besteedt veel aandacht aan toegankelijkheid. Dat bracht naast rolstoelvriendelijke restaurants en toiletten veel goeds. Onder meer een speciale parkplattegrond voor gasten met een beperking, de faciliteitenkaart waarmee je toegang hebt tot speciale attractie-ingangen, het toegankelijke Speelbos Nest! en gratis toegang voor officieel geregistreerde Nederlandse gebarentolken.

2. Pagode

Ook bij de ontwikkeling van nieuwe attracties wordt nagedacht over toegankelijkheid. Zo krijgt Danse Macabre - nu nog in de steigers een ‘wachtbeleving’ voor iedereen. De conclusie van de Efteling: zelf bedenken wat goed werkt is niet voldoende, ervaringsdeskundigen en experts zijn de enige weg naar toegankelijkheid. En daar zijn wij het helemaal mee eens! Heeft de betovering al vat op je? Dan zijn hier vijf tips voor een rolstoeltoegankelijk en avontuurlijk dagje Efteling, eventueel met overnachting in stijl.

Het paleis der fantasie, zo noemt de Efteling deze attractie. Op uitnodiging van tovernar Pardoes daal je af in de geheime gangen en magische vertrekken van het Symbolica-paleis. Er is een speciaal station waar je vanuit de rolstoel rustig kunt overstappen, Je vindt dit station bij de poort links van de uitgang.

Vanuit deze zwevende uitkijktempel kun je de hele Efteling overzien. Andersom geldt het net zo goed: waar je ook staat in het park, je ziet ‘m altijd opduiken. Een hulphond kan mee en er is geen overstap vanuit een rolstoel nodig.

3. Vliegende Hollander

Een aanrader voor de durfals die vanuit de rolstoel of scootmobiel in een karretje kunnen stappen. Het is een mysterieuze, snelle boottocht met een spetterende wending …

4. Overnachten

De Efteling heeft vijftien toegankelijke accommodaties, zowel hotelkamers als vakantiewoningen. Je vindt ze bijvoorbeeld in het Eftelinghotel, hotel Loonsche Land en het Bosrijk vakantiepark.

5. Voorpret

Op de website van de Efteling vind je een zeer uitgebreide en overzichtelijke informatiepagina voor bezoekers met een beperking, inclusief video’s. Ontzettend handig om het dagje uit van tevoren slim in te delen.

Al drie keer mocht ik voor de Zonnebloem het theater in. Een heerlijke ervaring. Daarom vond ik het ontzettend jammer dat er een einde aan leek te komen. Na iedere voorstelling ging ik in gesprek met het publiek en dat was zo bijzonder. Voor het publiek, maar ook voor mij. Ik werd daar altijd heel gelukkig van. Van de allerlaatste tournee heb ik dan ook bewust extra genoten. We speelden toen de komische musical ‘Diner voor twee’ en er is niets mooier dan een hele zaal horen lachen en te weten dat iedereen op dat moment zijn of haar zorgen even vergeet. Dat ik nu op jubileumtournee mag voor de Zonnebloem, is dus echt een feestje! We zijn op dit moment het programma aan het vormgeven. Dat is altijd een hele spannende, leuke en creatieve periode. Straks ligt er een script en kunnen we aan de repetities beginnen. De opmaat naar een prachtige voorstelling waarvan iedereen geniet. Spelen in al die theaters in Nederland is voor mij als thuiskomen. Ik ken ze bijna allemaal. Vele jaren mocht ik door het land reizen met uiteenlopende voorstellingen. Het is ontzettend leuk om in al die verschillende steden te komen. In elke stad ontmoet ik weer een ander publiek en dat maakt toeren zo spannend en interessant. Het mooie van toeren voor de Zonnebloem is dat ik veel deelnemers, maar zeker ook vrijwilligers, mag ontmoeten. Vrijwilligers zijn voor mij echt helden! Tijd is een kostbaar bezit dat je maar één keer kunt weggeven. Ik vind het zo bijzonder dat jullie als vrijwilligers je tijd gebruiken om samen met de deelnemers mooie momenten te beleven en herinneringen te maken. Uiteindelijk is dat toch wat we meenemen in de rest van ons leven.

‘Vrijwilligers zijn helden voor mij’

Ik hoop dat ik met deze voorstelling ook een beetje licht kan brengen in het leven van bezoekers. Want iemand anders een fijn gevoel geven, is ontzettend waardevol. Dat ik weer voor De Zonnebloem op tournee mag, geeft mij daarom een trots gevoel.

Joke de Kruijf

ZONNIGE COLUMN ZON 2023 #04

Joke de Kruijf is een oude bekende van de Zonnebloem. Als actrice speelde ze verschillende voorstellingen voor ons. Nu is ze terug van weggeweest, tot haar grote vreugde. We zien haar volgend jaar stralen in een muzikale terugblik op 75 jaar Zonnebloem. Joke laat ons alvast meedelen in de voorpret.

Stellige stelling:

‘ De Zonnebloem wordt met gemak 100 jaar’ Volgend jaar bestaat de Zonnebloem 75 jaar. Zo’n mijlpaal brengt naast fantastische feestelijkheden natuurlijk ook gedachten over de toekomst. Hoe rooskleurig ziet die eruit? We vroegen regiovoorzitter Thea Beentjes en regiobestuurder Marijke Pals naar hun reactie op de stelling: ‘De Zonnebloem wordt met gemak 100 jaar.’

STELLIGE STELLING ZON 2023 #04

Met beide handen aanpakken “Met gemak 100 jaar zou ik niet zeggen. Dat klinkt alsof we op dezelfde manier kunnen doorgaan zoals we altijd al deden. Wat mij betreft, is dat niet de weg naar 100 jaar Zonnebloem. Daarvoor is de maatschappij te veel veranderd, net als de deelnemers en de vrijwilligers. Mijn ouders gingen 30 jaar geleden met plezier naar de traditionele activiteiten. Maar ik ben inmiddels 67 jaar en zie mezelf dat echt niet op die manier doen. Ik denk dat de ouderen van de toekomst heel andere wensen en behoeften hebben. Nu ik het daar toch over heb: we worden nog steeds te veel gezien als ‘die club voor oude mensen’. Terwijl we er juist voor iedere achttienplusser met een lichamelijke beperking willen zijn. Daarvoor moeten we van binnenuit veranderen. Het kan bijvoorbeeld niet meer zo zijn dat een bestuurder twintig jaar aanblijft. Al is dat vanuit goede bedoelingen, kondig toch aan dat je plaats maakt voor anderen. Waarschijnlijk brengt dat het nodige gevoel van urgentie bij vrijwilligers. Geeft het

Thea Beentjes Regiovoorzitter De Noordkop

ruimte voor nieuwe ideeën en voor jongere vrijwilligers die weten wat jongere deelnemers willen. Al voldoen zij niet aan het plaatje dat we van een vrijwilliger hebben en zullen ze minder vrije uren beschikbaar hebben. Maar pak mensen met het juiste DNA met beide handen aan. Wij zijn vanuit die insteek in de regio al druk bezig om jongere vrijwilligers te binden om aan onze toekomstbestendigheid te werken. Willen we die 100 jaar halen, dan moeten we onszelf dus meer opstellen als belangenbehartiger van alle volwassenen met een lichamelijke beperking. De verfrissende campagnes helpen daar zeker bij. Die geven zoveel nieuwe mogelijkheden. Het meerjarenplan schept daar alle kaders voor, al begrijp ik ook de gedachte: ‘Goh, hoe gaan we dat allemaal doen?’ Maar je moet érgens beginnen, anders is er over 25 jaar geen Zonnebloem meer.”

“Ik hoop het, dat we 100 jaar worden. Dat valt of staat met de beschikbaarheid van vrijwilligers. Ik ben voorzitter in het dorp Heel en hier zijn nog twee andere organisaties die ook vrijwilligers vragen. De samenleving steunt nu eenmaal steeds meer op hen, ook als aanvulling of vervanging van de reguliere zorg. Doordat de Zonnebloem in Heel grote bekendheid heeft, krijgen wij zelfs regelmatig vragen voor medisch vrijwilligerswerk dat wij niet op ons kunnen nemen. Als we het over de toekomst van de Zonnebloem hebben, denk ik vooral aan hoe we vrijwilligers aan ons blijven binden. Ik vind dat we hen als vereniging best wat meer in de watten mogen leggen. Daarom zorg ik ervoor dat onze vrijwilligers zo min mogelijk tijd hoeven te steken in papierwerk. Ik heb lang in het onderwijs gewerkt en weet wat voor last administratie kan zijn. Wij maken het vooral praktisch: zes activiteiten per jaar, iedere maand samen koken voor deelnemers en mensen spontaan bezoeken. Geen ingewikkelde plannen. Als bestuur zijn we er trots op dat we maar liefst 26 vrijwilligers hebben. Maar we kunnen niet achterover leunen. Jonge aanwas is hard nodig. Daarom zijn we druk bezig met werven. In dorpen werkt daarvoor de persoonlijke benadering het allerbeste, weet ik uit ervaring. Als ik een rondje wandel met de hond, spreek ik mensen gewoon even aan. Zo heb ik de afgelopen tijd al twee nieuwe vrijwilligers aangebracht. We worden dus niet ‘met gemak’ 100 jaar, maar het is zeker mogelijk. En nodig, want de Zonnebloem verdient een plaats in de samenleving.”

Marijke Pals Voorzitter Zonnebloem Heel Regiobestuurder Weerterland - Maasdal

STELLIGE STELLING ZON 2023 #04

In de watten leggen

De kracht van een kaartje. Hoe meer e-mails en appjes we vluchtig verzenden, des te groter is de betekenis van een handgeschreven bericht. In deze ZON deelt deelnemer Heiny (75) mooie woorden uit aan vrijwilliger Betty (75).

KAARTJE VOOR JOU ZON 2023 #04

Betty van de Kamp, bestuurslid Bezoekwerk afdeling Harderwijk:

“Wat een leuk bericht! Heiny en ik zaten ooit bij elkaar in de klas. We kwamen elkaar daarna nog weleens tegen, en een tijdje geleden zijn we samen op pad gegaan naar het Rijksmuseum. Hoewel de dag eigenlijk te kort was, had Heiny het zichtbaar naar haar zin. Ik ben inderdaad druk met mijn kleinkinderen, die tijdens het uitje ter sprake kwamen. Daarnaast koppel ik als bestuurslid Bezoekwerk vrijwilligers aan deelnemers. Kort geleden meldde Heiny’s nicht zich aan als vrijwilliger; de match met Heiny was snel gemaakt. Nu komt er op regelmatige basis een bekende bij haar langs.”

‘ Dit moeten we vasthouden’ Zijn kinderen omschrijven Willem van den Boom grappend als ‘landziek’. Zelfs toen hij als docent voor de Maritieme Academie werkte, kon hij niet aan wal blijven. Hij bevoer allerlei wateren, met verschillende ladingen. De passagiers van MPS de Zonnebloem hebben een bijzondere plek in het hart van de tweede kapitein: “Doordat ik vaar, kunnen zij genieten van een fijne vakantie.”

VAN WAL ZON 2023 #04

Het boordjournaal van Willem van den Boom

‘Ach, ik heb geen last van mijn ego. Zolang ik maar geen stuurman genoemd word’

VAN WAL ZON 2023 #04

Jaren 80: Scheepslading zand

“Ik kom uit een Amsterdamse schippersfamilie. Mijn opa vertelde er altijd de mooiste verhalen over. Hoewel mijn ouders stopten met varen na hun trouwen, was ik als het even kon op het water te vinden, op de zandschepen van familieleden. Zelf heb ik ook een schip gehad, samen met een familielid. Het was een zandzuiger waarmee we vaarwegonderhoud deden en zand vervoerden naar grote bouwprojecten. De hogesnelheidslijn langs de Moerdijk is gelegd op ‘ons’ zand.”

2004-2008: Tussen wal en schip

“Toen ik kinderen kreeg, zocht ik een baan aan wal. Ik werd aangenomen als docent op de Maritieme Academie. Leuk feitje: hier kwam ik Jolle

Wietse tegen, nu kapitein op het Zonnebloemschip. Een mooie baan, waar ik veel voor leerlingen kon betekenen. Zij zagen mij niet zozeer als docent, maar als hun schipper, door al mijn verhalen naast de soms droge theorie. Zo hield ik ze bij de les. Na vier jaar koos ik toch weer het ruime sop.”

2013-2016: Vaarvakanties

“In mijn vrije tijd deed ik vrijwilligerswerk bij verslavingszorg en voor dak- en thuislozen. Omdat ik meer wilde doen dan alleen varen. Toen de MS Henry Dunant van het Rode Kruis in mijn vaarwater kwam, kon ik die rollen drie jaar lang verenigen. Omzien naar anderen, op het water. Helaas stopte het Rode Kruis daarmee, waarna ik de commerciële

passagiersvaart in ging. Ik voer vooral over de Donau, prachtig en uitdagend! Maar die Amerikaanse passagiers met geld als water …”

2022: MPS in Wijk bij Duurstede

“De vaarwereld is niet zo groot. Toen MPS de Zonnebloem in Wijk bij Duurstede lag, waar ik sinds een paar jaar woon, wist ik dat Jolle Wietse aan boord zou zijn. Het bleek zelfs dat hij en de andere eerste kapitein Florian een tweede kapitein zochten. Meer had ik niet nodig. Geweldig om de jongens te ondersteunen en zelf de draad van de vakantievaart weer te kunnen oppakken. Als tweede kapitein dit keer. Ach, ik heb geen last van mijn ego. Zolang ik maar geen stuurman genoemd word, dat is echt iets heel anders.”

“Aan boord doe ik heel wat meer dan alleen varen. Ik ben ook verantwoordelijk voor de veiligheid, beman de receptie op maandag, leid gasten rond in de stuurhut en ga mee aan wal. Ik krijg daardoor veel te horen over het leven van de gasten. Hun verhalen doen me iets. Soms weet ik niet wat ik erop moet zeggen, al praat ik nog zo graag. Dan is iets doen beter.” “Ik ben ook kunstenaar, al noem ik dat zelf niet zo. Ik schilder en geef graag workshops tijdens de vaarreizen. Bij een van deze workshops leefde een meneer die eerder wat neerslachtig was, helemaal op. Voordat hij een beroerte kreeg, had hij altijd geschilderd, bleek. Dat kon ik hem even teruggeven. Precies die meerwaarde wil ik graag bieden aan mensen. Daarvoor doe ik dit werk.”

2024 en verder: Verbinding met de wal

“Tijdens de pandemie zagen we wat het betekent om alleen thuis te zitten. Ik zag het ook bij mijn moeder die ernstig ziek was. MPS de Zonnebloem zorgt ervoor dat mensen die dat op andere manieren niet kunnen, er een weekje tussenuit zijn. We moeten er alles aan doen om dat vast te houden.” “Daarom lijkt het me een mooi idee als we de samenwerking met de afdelingen opzoeken. Zeker nu we meer in Nederland gaan varen. Laatst gaven we bijvoorbeeld de afdeling in Wijk bij Duurstede een rondleiding. Er kwamen maar liefst honderd mensen op af. Onder wie vrijwilligers die wel eens wilden varen en mensen die een vakantie overwogen. Mooi toch? Die grote animo was wel een verrassing. Gelukkig hadden we genoeg apfelstrudel!”

‘Ik krijg veel te horen over het leven van de gasten, hun verhalen doen me iets’

VAN WAL ZON 2023 #04

2023: Schilderende schipper

Doe mee met de Walk ‘n Roll jubileumeditie ER KAN MEER DAN JE DENKT ZON 2023 #04

Er kan zo veel meer dan je denkt. Zeker als we aandacht blijven vragen voor het onderwerp ‘toegankelijkheid’. Daarom organiseren we volgend jaar ter ere van ons 75-jarig jubileum een landelijke Walk ‘n Roll. Doet jouw afdeling ook mee? De activiteit

Een feestelijke wandeling op 1 juni. Vanaf stadslandgoed de Kemphaan in Almere volgen mensen met en zonder beperking een aantal wandelroutes. We houden met iedereen rekening: er zijn korte en langere routes door natuur en buitengebied waar je ook met een loophulpmiddel of rolstoel van kunt genieten. De Zonnebloem regelt rolstoelen, aangepaste toiletten en voldoende rustplaatsen.

Jubileumeditie

Wat is er zo feestelijk aan de wandeling? Allereerst dat-ie voor iedereen toegankelijk is. Daarnaast brengt het mensen bij elkaar, want ook mensen die geen connectie hebben met de Zonnebloem, zijn van harte welkom. En natuurlijk zorgen we voor een feestelijke aankleding. Muziek en hapjes op het festivalplein bij de finish geven de dag een speciaal tintje.

Organiseer je eigen wandeling

Het is natuurlijk fantastisch als iedere afdeling deelneemt aan dit landelijke evenement. Maar we begrijpen het ook als je liever wat dichter bij huis blijft. Goed nieuws: ook dan kun je meedoen. Organiseer op 1 juni een wandeling met jouw afdeling. Bedenk een leuke route over verharde wegen in de natuur, je eigen stad of dorpskern. Of maak gebruik van de bestaande toegankelijke routes, bijvoorbeeld via natuurmonumenten.nl/routes of het inspiratieboekje dat de secretarissen al ontvingen.

Lees verder op Mijn Zonnebloem

Sudoku op het scherpst van de snede Deze samurai sudoku los je alleen op door je hersenen flink te laten kraken. Ontcijfer de code en maak kans op 7 x 2 kaartjes voor de Efteling.

Zoek constant in welke sudoku een nieuw getal ingevuld kan worden, voordat je in een andere sudoku weer een getal in kunt vullen. Uiteindelijk moeten bij alle vijf de sudoku’s in elke rij, elke kolom én elk blok van 3 x 3 vakjes de cijfers 1 t/m 9 één keer voorkomen. De cijfers in de gekleurde vakjes vormen in de leesrichting de oplossing. Stuur de oplossing uiterlijk 17 december naar puzzel@zonnebloem.nl. Let op: de Eftelingkaartjes zijn geldig tot 7 januari 2024.

3 7 5 7

9 1 5

9 1 4

2 3

6 6

1 5

7 8 9 1 6

PUZZELTIJD ZON 2023 #04

Samurai Sudoku in ‘t kort

Samen winters genieten met VrijwilligersVoordeel De donkere dagen lenen zich er bij uitstek voor om samen leuke dingen te doen. Van een groots concert tot een spelletje thuis. Als dank voor jouw geweldige werk, staat er vanaf 11 december een mooi winteraanbod voor je klaar. Veel plezier! Onze kwartaaltoppers: gratis kaartjes voor een concert van Vivaldi’s VierJaargetijden op 11 locaties en winterse uitstapjes naar onder andere Artis, Winter Slagharen en Light Nights in Ouwehands Dierenpark 800 gratis kaartjes voor musea, kastelen en andere dagjes uit (op=op) 350 gratis cadeaus zoals spelletjes en puzzels (op=op) 8 gratis puzzelwandelingen met korting op een lunch of lekkernij onderweg (voor alle vrijwilligers) Uitgebreid kortingsaanbod met kortingen van minimaal 25% (onbeperkt) Kijk vanaf maandag 11 december 18.00 uur op mijnzonnebloem.nl en bestel. Je hebt twee weken om je voor een kwartaaltopper aan te melden. Daarna worden de kaartjes verloot. • Geen internet? Kijk of een familielid, kennis of collega-vrijwilliger voor je kan bestellen. • Lukt dat niet? Bel dan (076) 564 64 64 (werkdagen: 9.00 – 12.00 uur en 13.00 - 16.00 uur én maandag 11 december 18.00 - 20.00 uur). • Je kunt je voor 2 gratis kaartjes voor onze kwartaaltopper t/m zondag 24 december aanmelden. Ze worden daarna onder alle aanmelders verloot. Win je 2 kaartjes voor deze kwartaaltopper, dan kun je niet meeloten voor de volgende kwartaaltopper(s) in mei 2024. • Je kunt eenmalig gebruikmaken van de op=op-aanbiedingen. • Je kunt 1 of 2 toegangskaartjes bestellen of 1 cadeau. • Alle vrijwilligers kunnen alleen of samen met iemand gebruikmaken van de gratis puzzelwandeling met korting op een lunch of lekkernij onderweg. • Zijn de gratis kaartjes of cadeaus op? Kijk dan op ons onbeperkte kortingsaanbod, met kortingen van minimaal 25%. • Zo kun je voor de kwartaaltopper Light Nights in Ouwehands Dierenpark in Rhenen naast het te verloten gratis aanbod gebruikmaken van een speciale korting van € 5 per kaartje. • Gratis kaartjes en cadeaus aanvragen kan t/m 15 maart 2024, tenzij bij het aanbod anders is aangegeven.