Trossen los
Met kapitein Jolle Wietse Visser aan boord van MPS de Zonnebloem
Verhalen van crew en gasten over het bekendste en meest geliefde cruiseschip van Nederland
Beroep: kapitein van MPS de Zonnebloem
Geboortejaar: 1988
Naam: Jolle Wietse Visser
Tweeënveertig keer per jaar genieten gasten en vrijwilligers van een heerlijke vakantieweek. Soms valt er een traan, maar er wordt veel gelachen én vooral genoten op MPS de Zonnebloem.
In dit boekje ‘Trossen los’ nemen we u mee in de belevenissen van onze gasten, vrijwilligers en bemanningsleden.
In 2019 wordt Jolle Wietse Visser kapitein van MPS de Zonnebloem. Ondanks zijn jeugdige leeftijd heeft hij dan al elf jaar ervaring als kapitein, eerst op een eigen vrachtschip, later in de commerciële passagiersvaart in Duitsland. “Het is de combinatie van varen en gastheer zijn waar mijn hart sneller van gaat kloppen”, vertelt Jolle Wietse.
“Ik kijk altijd uit naar de maandag, het moment waarop alle mensen aan boord komen. Onze gasten en vrijwilligers zijn vrolijk en enthousiast, dat werkt aanstekelijk. Er gebeurt zoveel in een week, heel intens. Met sommige gasten krijg je echt een band. Als we op zaterdagochtend afscheid nemen op de kade, dan weet ik dat ik een aantal van hen niet meer terug zal zien. Vanwege hun hoge leeftijd of gezondheidstoestand. Dan ben ik dankbaar en trots dat we een heerlijke vakantie voor ze hebben mogen verzorgen.”
Elke woensdag houdt Jolle Wietse een mini-binnenvaartcollege. “Ik vind het leuk om iets over mijn vak te vertellen. Over de techniek aan boord en welke voorbereidingen we voor iedere vakantiereis treffen. Mensen vinden het leuk om hier meer over te weten. Geïnteresseerden mogen ook een kijkje komen nemen in de stuurhut. Niet doorlopend hoor, het varen met een groot schip als MPS de Zonnebloem vraagt op sommige momenten opperste concentratie.”
“Voor mijn werk ben ik drie weken per maand van huis. Alleen in de weekenden ben ik thuis. En in mijn vrije week, er is dan een afloskapitein op MPS de Zonnebloem. Maar ook als ik thuis ben of met mijn gezin vakantie vier, ben ik iedere dag wel een paar uur met het schip bezig. Ik kom er nooit helemaal los van. Maar het is een prachtbaan en ik ben dankbaar dat ik dit werk mag doen! Ik hoop dat u met het lezen van dit boekje net zo veel plezier ervaart als ik als kapitein op dit schip.”
Hartelijke groet, Jolle Wietze
3
Op vakantie als laatste wens
Trudy Streppel wilde graag nog een keer op vakantie met haar dochter Claudia. Het werd een vaarvakantie op MPS de Zonnebloem in juni 2022. “Wat hebben we ongelooflijk genoten samen!”, vertelt Claudia.
“Mijn moeder stond op de passagierslijst voor september 2022, maar gezien haar ziekteverloop zou dat te laat voor haar zijn. Als familie hebben we toen gevraagd of de vakantie eerder kon. Dat was mogelijk. Twee weken later konden we aan onze vaarvakantie beginnen.”
Hóé dan?
Trudy kan dan alleen nog in bed liggen, heeft veel pijn en er is uitgebreide zorg nodig. Over de medische situatie is intensief overlegd met de familie, het verpleeghuis, de medici aan boord en Trudy zelf. Claudia: “Ze wilde dit heel erg graag, maar ik zag het steeds minder zitten. Op de ochtend van vertrek raakte ik lichtelijk in paniek: hóé dan?! Maar ze moest en zou dit afvinken op haar bucketlist, dus we besloten er maar gewoon voor te gaan.
4
Goede klik
“Aan boord stond een heel team voor mijn moeder klaar: een arts, verpleegkundig adviseur, coördinator zorg, fysio en een handvol verzorgenden. Meteen was er een goede klik. Dat was het moment dat ik kon ontspannen. Ik voelde: dit is oké, we zijn in goede handen. Mijn moeder genoot vanaf het eerste moment. Iedere dag beschouwde ze - ondanks de pijn - als een cadeautje. De reuring deed haar goed. Ze krabbelde echt op aan boord van de MPS. De feestavond met live muziek was een van de hoogtepunten. Ze is er die avond tot het einde bijgebleven”, zegt Claudia vol trots.
Vakantiegevoel
Het schip deed die week Roermond, Venlo, Wijk bij Duurstede en Nijmegen aan. “Ik heb wat áfgeshopt. Na zes jaar mantelzorg
eindelijk een echt vakantiegevoel. Als ik ging passagieren, bleef mijn moeder verzorgd - en in goed gezelschap - achter. Met mooi weer reden ze haar het dek op, waar ze genoot van het zonnetje en het uitzicht.
Proosten op mam
“De laatste avond op het schip was er een galadiner. Tjonge, wat kunnen die koks kóken! Alles was lekker deze week, maar dit was extra speciaal. Na het diner vroegen we of mam naar de hut wilde, want ze was heel erg moe. ‘Nee’ was het antwoord, want ‘de vakantie was nog niet afgelopen’. Samen met de lieve verzorgers hebben we nog een keertje op mam geproost.
Meteen na thuiskomst ging de gezondheid van Trudy snel verder achteruit. Het laatste restje energie was op, gebruikt voor de reis. Op 15 juni 2022 is Trudy overleden. De publicatie van dit verhaal is met instemming van de familie.
5
De kapitein
Kapitein zijn op MPS de Zonnebloem is een veelomvattende functie. Elke reis vergt de nodige voorbereiding van Jolle Wietse Visser: vaarschema bepalen,
Al 45.000 vakantiegasten
De Zonnebloem is uniek met het eigen aangepaste vakantieschip.
Sinds 2005 is ons huidige schip in de vaart en hebben maar liefst 45.000 mensen kunnen genieten van een onbezorgde vakantieweek!
ligplaatsen reserveren, zorgen dat alles dat aan boord moet zijn aan boord is. Weersomstandigheden en waterstanden zijn onzekere factoren die de planning last minute in de war kunnen sturen. Aan boord geeft hij leiding aan de bemanningsleden, communiceert hij met andere schepen. Bovendien is hij hét gezicht van het schip. Kortom: een dynamisch beroep. Om een idee te geven van zijn leven aan boord, beschrijft Jolle Wietse twee dagen.
Uniform aan
“Het is maandag, startdag. Rond 9.00 uur kom ik aan boord, trek mijn uniform aan en neem de werkzaamheden en eventuele wijzigingen door met de cruisemanager en de nautische bemanning. Vanaf 10.30 uur komen de vrijwilligers. Die heet ik welkom aan de loopplank, streep hun namen af op de lijst en geef ze hun hutpas. Vanaf 12.00 uur komen de eerste gasten.
9
Vakantiegasten geven onze vaarvakanties een 9.
De ontvangen zorg krijgt ook een 9.
Wie varen mee op het schip?
69 gasten
63 vrijwilligers
6 nautische bemanningsleden
6 civiele bemanningsleden
6
Een week uit het leven van:
Wederom sta ik bij de loopplank om de gasten te verwelkomen. Deze ‘deurdienst’ is belangrijk voor mij, om alle mensen te ontmoeten en een praatje te maken.
Trossen los
Als iedereen aan boord is, gaan rond 14.30 uur de trossen los. Ik houd een welkomstspeech in de salon en samen proosten we op een fijne week. De vakantie is dan echt begonnen! Tijdens het diner vertel ik iets over het vaarschema van die week. Daarna doe ik nog wat administratief werk in de stuurhut en vanaf 20.00 uur ben ik meestal in de salon te vinden. Rond 22.00 uur loop ik nog even een laatste ronde over het schip, controleer ik alle ruimtes inclusief machinekamers en daarna ga ik naar bed.
Diepgang controleren
Als mijn wekker gaat, is het 7.00 uur. De eerste volle vaardag is aangebroken.
Weetjes
Meestal ben ik rond 8.00 uur in de stuurhut te vinden om het schip naar de volgende haven te sturen. Dit wissel ik af met de stuurman, zodat ik ook wat administratie kan bijwerken. Denk aan het controleren van de afmeerplaatsen, het bijhouden van de diepgang van de vaarwegen en de hoogtes van de bruggen.
Kijkje in de keuken
Tussen de werkzaamheden door loop ik mijn rondes op het schip. Ik maak een praatje in de keuken, klets even met de vrijwilligers bij de was en loop een rondje langs de gastenhutten om te kijken hoe het met de zorgvrijwilligers gaat. Zo zien mijn dagen eruit totdat we op zaterdag weer in onze thuishaven in Arnhem zijn. Als de gasten en vrijwilligers met een glimlach van boord gaan, dan weet ik dat ik mijn werk goed heb gedaan.”
Snelheid tegen de stroom in 12.5 km per uur
Snelheid met de stroom mee 22 km per uur
Aantal kilometers zo’n 715 km per vakantiereis
Gewassen wasgoed 850 kilo per reis
Koffie 80 liter per dag
Eieren 500 eieren per dag
Vlees/vis 22 kilo per dag
Gemiddeld drinkwatergebruik 70.000 liter per reis
MPS de Zonnebloem is 115 meter lang en 11.50 meter breed. Het heeft een diepgang van maximaal 1.80 meter en een strijklijn van 8.8 meter. Het motorpassagiersschip telt 4 dekken. Dat zijn van boven naar beneden het zonnedek, het salondek, het hoofddek en het onderdek. Het schip vaart 42 weken per jaar over de Rijn naar Duitsland en over de Belgische en Nederlandse wateren.
7
De bemanning
Aan boord van MPS de Zonnebloem werken 12 bemanningsleden.
Hieronder een overzicht van de verschillende functies aan boord.
Kapitein/gastheer
Verantwoordelijk voor het schip. Samen met de nautische ploeg zorgt de kapitein voor de veiligheid van alle personen aan boord. Verder is hij natuurlijk gastheer aan boord.
Nautische bemanning
Stuurman
Staat onder leiding van de kapitein, geeft leiding aan de nautische bemanning.
Werktuigkundigen
Verantwoordelijk voor de techniek aan boord en het technisch onderhoud van het schip.
Matrozen
Zorgen er onder andere voor dat het schip er aan de buitenkant picobello uitziet.
Civiele bemanning
Coördinator reizen
De spin in het web. Hij/zij is het hoofd van de civiele bemanning.
Coördinator zorg
Ondersteunt de arts en de hoofdverpleegkundige.
Coördinator horeca
Vormt de schakel tussen keuken en restaurant. Coördineert de werkzaamheden van vrijwilligers en koks en is verantwoordelijk voor de bar.
Koks
Bereiden ontbijt, lunch en diner.
Allesweter Annemieke Biert
‘De schoonmaakinstructie lijkt wel een Tupperware party’
Wie schepen er zoal in op het Zonnebloemschip? Nou, Annemieke Biert bijvoorbeeld. Ze is niet alleen coördinator zorg, maar ook vervangend coördinator reizen.
“Het is mijn taak om alles op het schip zo te organiseren dat beroepskrachten en vrijwilligers fijn kunnen werken. En natuurlijk dat alle 69 vakantiegangers volop vakantiegevoel hebben. Dat is zó belangrijk: er echt even uit zijn en weer opladen, ook voor de mantelzorgers.
Zorg van thuis
“Zet ik de pet van coördinator zorg op, dan is het mijn taak om gasten de zorg te verlenen die ze thuis gewend zijn. Ik moet het team in staat stellen die zorg te kunnen bieden. Wat ik hiervoor doe? Ik leid eerstejaars vrijwilligers rond om hen te uit te leggen hoe tilsystemen werken. Ik bespreek met de hoofdverpleegkundige, coördinatoren en arts hoe het met de gasten gaat. Ik zorg ervoor dat de voorraad medicatie op peil is. Ik ga met gasten mee naar het ziekenhuis als dat nodig is.
Altijd onder de mensen
“Als coördinator reizen ben ik de vrouw van de klok. Ik zorg dat iedereen overal op tijd is en precies weet wat hem of haar te doen staat. Zo geef ik bijvoorbeeld iedere dinsdag een schoonmaakinstructie. Die wel iets weg heeft van een Tupperware party, met al die flessen en doekjes. Verder check ik al vroeg in de week hoeveel gasten er zijn ingeboekt, wie er mee aan wal gaan en of er bijvoorbeeld luchtwisselmatrassen nodig zijn. Daarnaast ga ik na of de mensen van de excursies, het muziekkabinet en de wijnproeverij alle benodigde informatie hebben. Je ziet mij altijd onder de mensen, zodat ik de hele week de begeleiding kan geven die nodig is.”
9
‘Welk dieet dan ook, alles kan!’
Hoeveel vaarvakanties hij meemaakte? Chef-kok Ronald Oosterveld is de tel allang kwijt. Ruim acht jaar geleden stapte hij voor het eerst aan boord. De dankbare gasten en enthousiaste vrijwilligers stalen meteen zijn hart: “Na mijn eerste week zag ik zo’n beetje iedereen met een glimlach van oor tot oor van boord stappen. Ik was op slag verkocht!”
Rebus i=E
10
L=R A=V
In de keuken bereidt Ronald samen met een andere kok en een keukenassistent dagelijks het ontbijt, lunch en diner.
“Iedereen in mijn team werkt even hard, maar als chef ben ik wel de eindbeslisser. Dat is ook nodig om de vaart erin te houden. We hebben zo’n 140 gasten en vrijwilligers aan boord, die allemaal lekker willen eten. In de ochtend en middag zetten we een buffet neer, ‘s avonds serveren we drie gangen. En op vrijdag zelfs vier. We beginnen dagelijks rond half zeven, zijn ‘s middags een poosje vrij en stoppen rond een uur of half acht ’s avonds.”
Diëten
“Als er gasten zijn met een speciaal dieet, neem ik daar altijd ruimschoots de tijd voor. Dan nemen we door wat de gast wel en niet mag, zodat ik geen fouten maak. Inmiddels kijk ik van geen dieet meer op. En als de nood aan de man is, ga ik even van boord om onderweg wat extra producten in te kopen. Ook als koks willen we dat mensen optimaal genieten van hun vakantie, daar zetten we ons met veel liefde voor in.”
De oplossing van de rebus staat op pagina 16.
11
-K -D E=A -N
‘Wat fijn om elkaar weer te kunnen omhelzen’
In november 2021 was het eindelijk zover: de zussen Ais, Nel en Diny stapten aan boord van MPS de Zonnebloem voor een heerlijke vakantieweek. Ook vriendin Cor was weer van de partij. Voor de zussen is de vaarvakantie het enige moment dat ze elkaar nog zien. Het was het eerste weerzien in ruim twee jaar tijd.
“Wat fijn om elkaar weer te kunnen omhelzen”, begint Diny, de jongste van de Bekker zussen. Zus Nel knikt instemmend: “We gaan sinds 2009 met het schip mee. Omdat we allemaal slecht ter been zijn, is dit voor ons de enige manier om op vakantie te kunnen. We wonen ver uit elkaar, zelfs op verjaardagen zien we elkaar niet. We bellen en appen wel veel, maar elkaar echt in de ogen kunnen kijken en aanraken, is onvervangbaar.”
Over de vrijwilligers aan boord van MPS de Zonnebloem niets dan lof. Diny: “Zonder hen zijn we nergens. Ik wil ze een dikke pluim geven: je hoeft maar te vragen en het wordt geregeld. Het ontbreekt ons aan niets.” Nel: “Nou ja, ik mis van thuis wel mijn eigen aangepaste bed, stoel en douchetoilet. Maar wat we er tijdens de vakantieweek voor terugkrijgen, maakt dat meer dan goed!”
12
De vrijwilligers
Op het schip maken 63 vrijwilligers elke vakantie weer bijzonder met hun inzet en gastvrijheid. Bij de start van een nieuwe vaarreis wisselt het team vrijwilligers. Zij krijgen leiding van een ervaren vrijwillige staf. Aan boord zijn ook leerling-verpleegkundigen. Zij lopen stage. Met elkaar zorgen zij ervoor dat het de vakantiegangers aan niets ontbreekt.
Stafleden
Samen met de bemanning verantwoordelijk voor een goed verloop van de vakantie. Zij geven leiding aan de vrijwilligers.
Hoofd vakantie
Eindverantwoordelijke binnen de staf en ziet erop toe dat de reis goed verloopt.
Hoofd facilitair
Verantwoordelijk voor de schoonmaakwerkzaamheden. Heeft ook aandacht voor de algemene veiligheid.
Hoofdverpleegkundige
Verantwoordelijk voor alle verpleegkundigen en verzorgenden aan boord. En werkt samen met de arts.
Overige vrijwilligers
Verpleegkundigen/verzorgenden Helpen onder andere met aan- en uitkleden, douchen en andere verzorgende taken.
Arts
Biedt hulp bij dringende medische zaken.
Algemene medewerkers
Bieden waar nodig de helpende hand. Bijvoorbeeld bij de maaltijden en tijdens wandelingen en excursies. Er bevinden zich tijdens de meeste reizen ook een fysiotherapeut en een kapster aan boord.
13
Vaarvrijwilliger Ton kan het iedereen aanraden
Twintiger Ton Kruiger is een van de jongere vaarvakantievrijwilligers bij de Zonnebloem. “Op deze wereld moet je niet alleen aan jezelf denken.”
De eerste keer dat Ton meegaat als vaarvakantievrijwilliger - hij is dan 18maakt hij op een avond een praatje met een van de gasten. Nou ja, luistert vooral. De man vertrouwt hem zijn levensverhaal toe. De intimiteit bezorgt Ton een brok in zijn keel. Soms pinkt hij een traantje weg. Drie jaar later moet Ton nog vaak aan de man denken. “Hij was zo aardig en vertelde zo mooi. Het zal me altijd bijblijven.”
Leeftijd
Aan het begin van zijn eerste vakantie denken de gasten nog dat Ton bij de bemanning hoort. Zo’n jonge vrijwilliger, ze maken het zelden mee. Zelf vindt Ton zijn leeftijd minder interessant. “Als je met ouderen of mensen met een beperking
kunt omgaan, is dit prachtig werk. Veel jongeren zijn met andere dingen bezig, maar je moet op deze wereld niet alleen aan jezelf denken. Ik kan iedereen aanraden een week mee te helpen. Je leert er veel van.”
Overweldigend
De komende jaren blijft hij meegaan. “Ik doe ervaringen op waar ik ook de rest van het jaar iets aan heb. Sinds ik bij de Zonnebloem ben, stap ik bijvoorbeeld ook op straat of in de supermarkt vaker op iemand af. Gewoon om een praatje te maken, want ik weet nu dat veel mensen daarom verlegen zitten. Als ik zo iemand een klein beetje kan helpen, is dat toch fijn?
14
Samen aan boord, maar ook weer niet
Hans en Marianne Speijers uit Zwolle gaan sinds 2014 mee als vrijwilligers op MPS de Zonnebloem. Terwijl Marianne als zorgvrijwilliger haar handen vol heeft, doet gepensioneerd huisarts Hans aan boord het liefst zo min mogelijk.
“Ik ben mee als arts op het vakantieschip en sta de hele reis stand-by. De mooiste reis is de reis waar ik niets hoef te doen!” lacht Hans. Echtgenote Marianne knikt: “Het is fijn als er geen medische calamiteiten zijn, waar we Hans bij nodig hebben. Natuurlijk heeft het merendeel van de gasten in meer of mindere mate lichamelijke zorg nodig, maar die verlenen we met onze teams van verpleegkundigen en verzorgenden. Dit zijn - net als Hans en ik - allemaal vrijwilligers met een medische achtergrond.
Echte aandacht
Hans: “Op het schip is nog echt aandacht voor de mensen. Partners hoeven even niet te zorgen, ze zijn zelf ook echt op vakantie. En hoe mooi is het dat echtparen die gescheiden van elkaar wonen op het schip weer eens samen slapen. Aan boord bloeien ze opnieuw op. Ze gaan lachend
van boord. Of soms huilend, omdat ze weer terug moeten naar de thuissituatie, bijvoorbeeld het verpleeghuis.”
Relativeringsvermogen
Marianne: “Met z’n allen bezorgen we de gasten een onbezorgde week, waarvan ook de thuisblijvers profiteren. Die kunnen even bijkomen van hun zware mantelzorgtaken.” Hans: “Wat mij bijblijft van de weken aan boord zijn de verhalen van mensen. Indringend triest, maar vaak ook heel vreugdevol. Mijn levenswijsheid en relativeringsvermogen groeien iedere reis.” Marianne: “Bij mij ook. Als het buiten regent, denk ik bijvoorbeeld vaak terug aan een van de gasten die tijdens een flinke bui vroeg of ze naar het dek mocht. Ze had al in jaren geen regen gevoeld. Mevrouw werd drijfnat, maar ze vond het fantastisch. Prachtig toch?”
15
Voor mensen met een lichamelijke beperking is varen met MPS de Zonnebloem de enige mogelijkheid om op vakantie te gaan.
Word Scheepsmaatje!
Mensen met een lichamelijke beperking aan boord laten genieten van een heerlijke vakantie is alleen mogelijk met hulp van onze Scheepsmaatjes. Hun donaties besteden we aan begeleiding, zorg, aangepast vervoer, hulpmiddelen en activiteiten. Helpt u mee om het schip in de vaart te houden? Word dan Scheepsmaatje voor € 5,- per maand. Ga naar zonnebloem.nl/doneren.
Oplossing rebus: een onvergetelijke vaarvakantie
Er kan zoveel meer dan je denkt
