executive
6 min
1/6
Nieuwsbrief voor bestuurders | 1 | Donderdag 19 januari 2012 | www.zorgvisie.nl
UW KENNISPARTNER IN DE BESTUURSKAMER
BUITENLAND
Het beste Amerikaanse ziekenhuis: Virginia Mason in Seattle HET VIRGINIA MASON MEDICAL CENTER IN SEATTLE IS DOOR grote werkgevers uitgeroepen tot het beste ziekenhuis van AmeriRH /L[ VTHYTKL PU KL ;V`V[H ILKYPQMZÄSVZVÄL +H[ OLLM[ geleid tot spectaculaire kwaliteitswinst tegen minder kosten.
RAPPORTEN
BENCHMARK
TERUGDRINGEN SEPAREREN STAGNEERT Inspectie voor de Gezondheidszorg, december 2011
MEDISCH-TECHNOLOGISCHE ONTWIKKELINGEN ZORG 20/20
> Lees verder op pagina 4
D.C. Duchatteau en M. D. H. Vink
CONCLUSIES
> Lees de samenvatting op pagina 5 > Download het hele rapport
> Lees verder op pagina 2
ER ZIJN OPVALLENDE VERschillen in zorgconsumptie tussen bewoners van Amsterdam-Noord en Amsterdam-Zuidoost. Dat blijkt uit gegevens van het Kenniscentrum van Achmea.
> Lees de samenvatting op pagina 3 > Download het hele rapport
Achtergrondstudie door de Raad voor de Volksgezondheid & Zorg bij het advies Medisch-specialistische zorg 20/20
Het nieuwe Jones Pavilion op de hoofdlocatie voor patiëntenzorg van Virginia Mason in Seattle
Bewoners AmsterdamNoord vaker naar poli
Eerstelijnszorg in Noord is minder georganiseerd Eerste lijn en ziekenhuis in Zuidoost werken samen Verschil in bevolkingsopbouw leidt tot ander gedrag
‘Sturen op kwaliteit vertaalt zich op termijn terug in minder complicaties en doelmatiger zorg’
AANMELDEN Wilt u eens in de twee weken Zorgvisie Executive ontvangen? Ga naar www.zorgvisie.nl/executive
Barend van Dijk, Achmea-projectmanager
executive
5 min
2/6
Nieuwsbrief voor bestuurders | 1 | Donderdag 19 januari 2012 | www.zorgvisie.nl
UW KENNISPARTNER IN DE BESTUURSKAMER
BUITENLAND
In Virginia Mason Medical Center is de patiĂŤnt God 5 min
+L ;V`V[H Ă„SVZVĂ„L ]HU MV\[LU \P[IHUULU LU JVU[PU\ Z[YL]LU UHHY ]LYIL[LYPUN ^LYR[ VVR PU KL aVYN =PYNPUPH 4HZVU PZ OL[ SL]LUKL IL^PQZ KH[ HSZ QL KL ]LYZWPSSPUN \P[ OL[ ^LYR OHHS[ KH[ KL R^HSP[LP[ ]LYIL[LY[ LU KL RVZ[LU VTSHHNNHHU
Werkprocessen VMPS is gericht op het terugdringen van verspilling in de arbeidsprocessen. VerZWPSSPUN PZ NLKLĂ„UPLLYK HSZ HSSLZ ^H[ NLLU waarde toevoegt voor patiĂŤnten. Het gaat om verspilling van tijd, geld, middelen en goodwill. Concrete voorbeelden: artsen
Ψ ÍžDĹ?ĹŻĹŻĹ?ŽŜĆ?Íż
Als eerste ziekenhuis ter wereld heeft Virginia Mason Medical Center de Toyotamethode aangepast voor de gezondheidszorg in een allesomvattend managementsysteem: de Virginia Mason Production System (VMPS). Sinds de invoering in 2002 hebben patiĂŤnten sneller toegang tot artsen en hoeven ze minder lang te wachten. Medisch specialisten maken minder fouten. Verpleegkundigen brengen meer tijd door met patiĂŤnten. Het ziekenhuis springt slimmer om met de beschikbare ruimte, waardoor wordt bespaard op bouwplannen. De winst is spectaculair gestegen.
de wensen van de artsen en niet de patient vooropgesteld. Voor Toyota betekent focus op cliĂŤnten dat elke klant een perfecte, veilige auto krijgt, zonder uitzondedie overbehandelen, verpleegkundigen ring. Voor de zorg formuleren de Toyotadie tijd verspillen met zoeken naar spuldeskundigen het principe als: â&#x20AC;&#x153;de patiĂŤnt len die niet op hun plek staan, patiĂŤnten is Godâ&#x20AC;?. Artsen, verpleegkundigen en andie onnodig lang wachten op vervolgafdere medewerkers van afdelingen in Virspraken of laboratoriumuitslagen, beheer ginia Mason hebben met elkaar hun eivan overbodige voorraad. gen werkprocessen geanalyseerd en de Virginia Mason had als zo veel ziekenhui- verspilling eruit gehaald. De veranderinzen de hele bedrijfsvoering ingericht naar gen komen van de mensen die op de werkvloer het werk doen. Dat is essentieel. â&#x20AC;&#x153;Ze moeten hun ^ĆľÄ?Ä?Ä&#x17E;Ć?Ć?Ĩƾů Ä?ŽŜŽžĹ?Ä? WÄ&#x17E;Ć&#x152;ĨŽĆ&#x152;ĹľÄ&#x201A;ĹśÄ?Ä&#x17E;Í&#x2014; werkwijzen begrijpen en zelf sDD EÄ&#x17E;Ć&#x161; DÄ&#x201A;Ć&#x152;Ĺ?Ĺ?Ĺś veranderen zodat de kwaliteit IM<L J? voor patiĂŤnten toeneemtâ&#x20AC;?, IJ I?<Q stelt CEO Gary Kaplan. I? GJ G? CJ C? AJ A? J ?
^Ĺ&#x161;Ä&#x201A;Ć&#x152;Ä&#x17E;Ä&#x161; ^ĆľÄ?Ä?Ä&#x17E;Ć?Ć? WĆ&#x152;Ĺ˝Ĺ?Ć&#x152;Ä&#x201A;Ĺľ
CO
AO<I AC ?<M
G<C
C??? C??J C??L C??M C??O C??Q C?A? C?AA9/! ! !.9 . 9 ! .-9
Standaardisatie De nieuwe werkwijze leidt tot veel standaardisatie. Op de afdeling chirurgie hebben de tien chirurgen nu dezelfde standaardoperatieset. Vroeger waren er tien verschillende. Standaardisatie scheelt
tijd in bij de voorbereiding en voorkomt medische fouten omdat altijd de juiste instrumenten klaarliggen bij een operatie. Standaardisatie is er ook bij het opruimen van instrumenten, medicijnen, naslagwerken, et cetera. Alles heeft de juiste plek. Verpleegkundigen hebben veranderingen aangebracht in looproutes en de samenstelling van teams. Spullen worden op logische en vaste plaatsen opgeborgen. Ze gebruiken â&#x20AC;&#x2DC;computers op wielenâ&#x20AC;&#x2122; (COWâ&#x20AC;&#x2122;s) om dossiers ter plekke bij te werken. Nu kunnen ze 90 procent van hun tijd besteden aan patiĂŤnten, vroeger 35 procent. Beste ziekenhuis Leapfrog, een coalitie van grote werkgevers, riep Virginia Mason in 2010 uit tot het beste Amerikaanse ziekenhuis van het eerste decennium. De organisatie selecteert op de combinatie van hoge kwaliteit met grote doelmatigheid. Aan de competitie deden 1184 ziekenhuizen mee. In december 2011 riep Leapfrog Virginia Mason uit tot top-ziekenhuis. (BK) > Interview met CEO Gary Kaplan
executive
4 min
3/6
Nieuwsbrief voor bestuurders | 1 | Donderdag 19 januari 2012 | www.zorgvisie.nl
UW KENNISPARTNER IN DE BESTUURSKAMER
RAPPORT
TERUGDRINGEN SEPAREREN STAGNEERT IGZ Uitkomsten inspectieonderzoek naar de preventie van separeren, december 2011
RECENSIE 0UUV]H[PLM NLOHS[L ÌÌ Toepasbaarheid ÌÌÌÌ Leesbaarheid ÌÌÌ Vormgeving Ì
CITAAT
‘Een zieke patiënt laat je nooit alleen’ Prof. dr. Gerrit van der Wal, Inspecteur-generaal voor de Gezondheidszorg
advertentie
Normenkader separaties ggz ontbreekt Binnen de ggz is nog steeds geen overeenstemming over wat separeren WYLJPLZ PZ +HHYKVVY RYPQNLU NVLKL ]VVYILLSKLU [L ^LPUPN UH]VSNPUN ]PUK[ KL Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ). Op basis van een onderzoek naar alle 164 psychiatrische opnameafdelingen in Nederland in de periode 2008-2011 stelt de inspectie vast dat, na een aanvankelijke afname van separaties in 2009, de ggz sinds 2010 onvoldoende vooruitgang boekt richting separeervrije zorg. Een belangrijk obstakel is het gebrek aan overeenstemming wat separeren inhoudt. Daardoor ontbreken nog steeds gemeenschappelijke normen en richtlijnen om minder te separeren. Met als gevolg dat goede voorbeelden onvoldoende navolging krijgen. .VLKL ]VVYILLSKLU De IGZ beschrijft in het rapport verschillende succesvolle alternatieven: intensive care units (afdeling Siependal, Pro Persona) en een andere bejegening van patiënten (crisisafdeling van Accare). De rubriek Best prac-
tice van het komende Zorgvisie magazine beschrijft de prijswinnende aanpak in de Bascule. Instellingen passen de maatregelen om separaties te voorkomen te weinig toe. Ze schieten tekort in het gebruik van besluitvormingsprotocollen, evalueren niet met patiënten en schatten bij binnenkomst van patiënten hun toestand niet zorgvuldig in. Strengere eisen De IGZ schroeft in 2012 de eisen op. Instellingen moeten aantonen dat ze alles geprobeerd hebben. Als ze toch separeren, mogen ze patiënten nooit alleen laten. Medewerkers moeten in de separeerruimte of in de directe nabijheid blijven. Of patiënten moeten via technologie in de separeerruimte contact kunnen leggen. Hoe langer het separeren duurt, hoe hoger de eisen voor interne of externe consultatie. Verder moeten alle ggz-instellingen vrijheidsbeperkende interventies volgens het zogeheten Argus-systeem registreren. (BK) > Zie ook www.igz.nl
To be a master of paradox www.erasmuscmdz.nl
> Lees de hele publicatie
SAMENVATTING
Master Class, een programma over strategie en leiderschap voor eindverantwoordelijke bestuurders van zorginstellingen Het programma bestaat uit zes modules (van 2 dagen) en een internationale studiereis van een week. Het programma omvat lezingen, debat en dialoog, begeleide intervisie, werkbezoeken, persoonlijke presentaties en excursies.
start: 18 september 2012
executive
3 min
4/6
Nieuwsbrief voor bestuurders | 1 | Donderdag 19 januari 2012 | www.zorgvisie.nl
UW KENNISPARTNER IN DE BESTUURSKAMER
BENCHMARK
Zorg in Amsterdam-Zuidoost is doelmatiger dan in Amsterdam-Noord )L^VULYZ PU (TZ[LYKHT A\PKVVZ[ NHHU TPUKLY ]HHR UHHY KL WVSPRSPUPLR ]HU OL[ aPLRLUO\PZ KHU PU (TZ[LYKHT 5VVYK AL ^VYKLU ]HRLY NLOVSWLU PU KL LLYZ[L SPQU +H[ ISPQR[ \P[ NLNL]LUZ ]HU OL[ 2LUUPZJLU[Y\T ]HU (JOTLH Uit een analyse van de declaratiegegevens van Agis-verzekerden (Agis is een van de merken van Achmea, red.) blijkt dat bewoners in Amsterdam-Zuidoost meer gebruikmaken van eerstelijnszorg dan bewoners in Amsterdam-Noord. Een groot verschil zit in de lange huisartsconsulten. Het gebruik van deze lange consulten ligt in Zuidoost 37,3 procent boven het Agis-gemiddelde, terwijl Noord er juist 9,1 procent onder ligt. Opvallend is verder het verschil in poliklinische dbcâ&#x20AC;&#x2122;s: in Noord 12,5 procent boven het Agisgemiddelde, in Zuidoost 1,9 procent eronder. Samenwerking Dat huisartsen in Amsterdam-Zuidoost minder doorverwijzen naar het ziekenhuis betekent volgens Barend van Dijk, Achmea-projectmanager, niet dat zij bewoners goede zorg onthouden. In een deel van Zuidoost is onderzoek gedaan naar de kwaliteit van zorg; daarop wordt
goed gescoord. De cijfers laten volgens Achmea zien dat een goede samenwerking in de eerstelijnszorg leidt tot zinnige en zuinige zorg. De eerste lijn in Zuidoost werkt intensief samen in de Stichting Gezondheidscentra Amsterdam (GAZO) of de Medzzo, een los samenwerkingsverband van huisartsen. Ze doen veel samen op het gebied van ketenzorg bij chronische ziekten als diabetes, COPD, CRM (hartziekten) en dementie. In Noord is de eerstelijnszorg minder georganiseerd en biedt minder ketenzorg aan. Daarnaast werken de huisartsen in Zuidoost van oudsher intensief samen met welzijn. 9VS ]HU OL[ aPLRLUO\PZ Een andere verklaring kan liggen in de rol van het ziekenhuis. Het AMC verwijst enkelvoudige zorg, zoals diabeteszorg en COPD, die in de eerste lijn geleverd kan worden terug naar de huisartsen. Het AMC heeft hierover goede afspraken ge-
Benchmark zorggebruik Verschillen tussen Amsterdam Noord en Zuidoost 2009-2010
A dam Noord A dam Zuidoost Gemiddelde zorggebruik van Agis-verzekerden 2,7% 4,3%
Consulten Lange consulten
-9,1% 37,3% 0,6%
Zittingen fysiotherapie Kosten farmacie Poliklinische dbcâ&#x20AC;&#x2122;s
4,3% -4,0% 3,8% 12,5% -1,9%
Het zorggebruik is gecorrigeerd voor leeftijd, geslacht, achterstandswijk en chronische zieken. Bron: Achmea, divisie Zorg & Gezondheid
maakt met de eerste lijn. Ook is het academisch netwerk nauw verweven met de huisartsen in het gebied. In Noord is het volgens Van Dijk voor het BovenIJ Ziekenhuis veel lastiger om afspraken te maken met de eerste lijn, omdat die minder is georganiseerd. Achmea stimuleert dit wel door de bevindingen voor te leg-
gen aan zorgaanbieders en in dialoog te kijken hoe het zorgaanbod beter kan aansluiten bij de behoefte in het gebied. Naast het verschil in zorginfrastructuur en het gedrag van zorgaanbieders kunnen volgens Van Dijk ook de opbouw van de bevolking en daarmee samenhangende cultuurverschillen een rol spelen. (BK)
executive
2 min
5/6
Nieuwsbrief voor bestuurders | 1 | Donderdag 19 januari 2012 | www.zorgvisie.nl
UW KENNISPARTNER IN DE BESTUURSKAMER
RAPPORT
SAMENVATTING
Opmars ict in zorg onontkoombaar
MEDISCHTECHNOLOGISCHE ONTWIKKELINGEN ZORG 20/20 RVZ Achtergrondstudie in opdracht van de Raad voor de Volksgezondheid & Zorg RVZ bij advies Medisch-specialistische zorg 20/20, oktober 2011. > Lees de hele publicatie
RECENSIE 0UUV]H[PLM NLOHS[L ÌÌÌÌ Toepasbaarheid ÌÌ Leesbaarheid ÌÌÌÌ Vormgeving ÌÌ
QUOTE
‘De smartphone gaat een belangrijke rol spelen in het begeleiden van de patiënt’
2 min
Het komende decennium zet de opTHYZ ]HU PJ[ PU KL aVYN ]LYZULSK KVVY Het moment waarop ict in de zorg zich VU[WVW[ [V[ LLU ¸KPZY\W[P]L [LJOUVSVN`¹ PZ UHIPQ +H[ Z[LSSLU KL H\[L\YZ ]HU OL[ rapport Medisch-technologische ontwikkelingen zorg 20/20.
beeld in de vorm van online behandelingen of vanuit een centrale controlekamer zoals bij tele-IC.
Diagnose thuis Diagnostische apparatuur wordt de komende jaren kleiner en goedkoper. De apparatuur komt beschikbaar voor de De achtergrondstudie geeft een overzicht eerste lijn en de thuissituatie. Deze ontvan de belangrijkste vorderingen op mewikkeling verandert de interactie tussen disch-technologisch gebied. Niet alle patiënt en professional. De eerste wordt technologie zal zich even snel verspreisteeds meer een partner. Patiënten kunden: de integratie van de technologie in nen steeds vaker hun smartphone gebruide cultuur van professionals en het leven ken voor diagnostiek. Zo wordt op dit van veelal oudere chronische patiënten moment een applicatie ontwikkeld waarRHU ^LLYIHYZ[PN aPQU 6VR aPQU LY ÄUHUJPwSL bij patiënten wordt gevraagd in de smartobstakels. Op macroniveau zorgt de phone te hoesten om bijvoorbeeld longcombinatie van de nieuwe technologieën, ontsteking te diagnosticeren. Ook kunnen ook wel P4 Medicine genoemd, voor een sensoren worden aangesloten op het apverschuiving van interventie naar preven- paraat om het glucose- en zuurstofgehaltie. De zorg wordt daarmee doelmatiger. te in het bloed vast te stellen. Deze gegeConcentratie en deconcentratie van de vens kunnen naar de medische tweede naar de eerste lijn worden geprofessional worden verzonden. Het makkelijker doordat zorgverleners onderMassachusetts Institute of Technology ling via virtuele netwerken gegevens uitontwikkelt een spiegel die de hartfrewisselen. Via netwerken kan ook zorg op quentie meet en het zuurstofgehalte in afstand worden aangeboden, bijvoorhet bloed. In Japan is een toilet beschik-
baar dat bloeddruk, gewicht, lichaamstemperatuur en eiwit in de urine meet. Hightech 0U KL [VLRVTZ[ ^VYK[ OL[ NLUL[PZJO WYVÄLS van een patiënt gebruikt om de toediening van medicijnen nauwkeurig te maken. De werking is dan krachtiger en het aantal bijwerkingen beperkt. Hetzelfde geldt voor de toediening van voedingsstoffen om weefsel te herstellen en om ziektes te voorkomen. De kans op ziektes kan sterk verminderen als een patiënt de juiste voeding tot zich neemt. Ook nanotechnologie kan worden gebruikt om geneesmiddelen nauwkeuriger toe te dienen. Deze technologie richt zich op minuscule applicaties met een unieke functie op bijvoorbeeld moleculair niveau. Ze worden onder meer gebruikt voor onderzoek, zoals het vroegtijdig opsporen van kanker. Een andere vorm van hightech is het opkweken van weefsel en organen. In Japan zijn bij patiënten gekweekte bloedvaten en organen geïmplanteerd. Het grote voordeel van deze bloedvaten is dat het opgekweekte materiaal met kinderen kan meegroeien. (EB)
executive
1 min
6/6
Nieuwsbrief voor bestuurders | 1 | Donderdag 19 januari 2012 | www.zorgvisie.nl
UW KENNISPARTNER IN DE BESTUURSKAMER
MEER ZORGVISIE
COLOFON
ADVERTEREN Eric Bassant /VVMKYLKHJ[L\Y bassant@zorgvisie.nl 020 515 97 04
,TPSL ]HU KLY =LSKLU 2L` (JJV\U[THUHNLY emile.van.der.velden@reedbusiness.nl 06 13 34 46 00
4HYPRL *SVVZ[LYTHU 2L` (JJV\U[THUHNLY
Zorgvisie Magazine Het magazine voor beleid en management in de zorg verschijnt maandelijks.
AVYN]PZPL :WLJPHS Tweemaal per jaar verschijnt een glossy gewijd aan één thema.
marike.cloosterman@reedbusiness.nl 06 51 33 15 17
DIRECT NAAR > Abonneren
Zorgvisie Weekoverzicht Abonnees ontvangen tevens het Zorgvisie Weekoverzicht.
)HY[ 2PLYZ Redacteur kiers@zorgvisie.nl 020 515 97 31 (SPL A^HY[ LU )LYILY )HZ[ Eindredactie hr en zorg eindredactie@zorgvisie.nl 020 515 97 35/41
Rewina Ratiram Accountmanager
)LU 2VUPUNZ Uitgever
rewina.ratiram@reedbusiness.nl 020 515 98 55
Zorgvisie e-nieuwsbrieM Elke werkdag nieuws en een speciale zondageditie.
DIRECT NAAR
Website De website Zorgvisie.nl is hét online platform voor zorgmanagers.
Zorgvisiebanen.nS Op de online vacaturebank kunnen managers in de zorg terecht voor actuele vacatures.
> Tarieven
Vormgeving Twin Media bv Op gebruik van deze nieuwsbrief zijn de volgende regelingen van toepassing: Gebruiksvoorwaarden en Privacystatement
CONGRESSEN > Aanleverspecificaties
Reed Business Events organiseert in samenwerking met Zorgvisie congressen voor bestuurders en managers in de zorg met een actueel en informatief inhoudelijk programma, uitgaande van een origineel concept.
© Reed Business bv. Auteursrecht voorbehouden