executive
6 min
1/6
Nieuwsbrief voor bestuurders | 13 | Donderdag 6 september 2012 | www.zorgvisie.nl
Uw kennispartner in de bestuurskamer
rapporten
Alle Denen hebben een EPD. Anders dan in Nederland ontbreekt een breed verzet tegen aantasting van de privacy.
Foto: ANP/Koen Suyk
Naar beter betaalbare zorg
Privacy geen issue bij Deens EPD Foto: www.hiesummit.com
benchmark
> Lees de samenvatting op pagina 3 > Download het hele rapport
> Lees verder op pagina 2
• Landelijk EPD voortgekomen uit regio’s • Nauwelijks misbruik van privacy
‘Denen gaan uit van vertrouwen’ Mogens Ensig-Karup, hoofd ict-strategie in de regio Midtjyland
Kwaliteit als medicijn Foto: ANP/Koen Suyk
in het kort
Rijksoverheid Rapport Taskforce Beheersing Zorguitgaven, juni 2012
booz&co. Aanpak voor betere zorg en lagere kosten, augustus 2012 > Lees de samenvatting op pagina 5 > Download het hele rapport
Berenschot: overhead zorg kan nog lager Veel zorginstellingen kunnen hun overhead nog verlagen. Dat blijkt uit een analyse van Berenschot.
Foto: ANP/Jasper Juinen
buitenland
> Lees verder op pagina 4
in het kort • Overhead zorginstellingen is laag in vergelijking met veel andere sectoren • Laagste overhead in verpleging en verzorging (13,6 procent)
‘Instellingen die goed scoren, hebben vaak een simpele en sobere organisatie’
Aanmelden Wilt u eens in de twee weken Zorgvisie Executive ontvangen? Ga naar www.zorgvisie.nl/executive
Marvin Hanekamp, consultant Berenschot
executive
5 min
2/6
Nieuwsbrief voor bestuurders | 13 | Donderdag 6 september 2012 | www.zorgvisie.nl
Uw kennispartner in de bestuurskamer
buitenland
advertentie
Privacy geen issue bij Deens EPD Alle Denen hebben een EPD. Anders dan in Nederland ontbreekt een breed verzet tegen aantasting van de privacy. Denemarken is in Europa een van de koplopers op het gebied van EPD. Alle Denen hebben een EPD met daarin hun complete ziektegeschiedenis en actuele medische informatie. Vrijwel alle informaticatieverkeer tussen ziekenhuizen en huisartsen gaat digitaal. En ook de communicatie met patiënten gaat steeds vaker digitaal. Lokale initiatieven Anders dan in Nederland wordt de opmars van het EPD niet gehinderd door discussies over privacy. Dat heeft mogelijk te maken met de natuurlijke manier waarop het landelijke EPD is ontstaan uit lokale initiatieven eind jaren negentig. In 2007 zijn al die lokale initiatieven verenigd in vijf regio’s. Elke regio heeft zijn eigen systeem, afgestemd op de regionale wensen. Een landelijke organisatie knoopt die systemen aan elkaar, zodat alle artsen waar dan ook toegang hebben tot een EPD. De Denen waren er dus vroeg bij en hebben
lang kunnen wennen. Ze ervaren ook de voordelen dat artsen altijd beschikken over de nieuwste informatie en niet hoeven te wachten op testuitslagen. Vertrouwen ‘Denen gaan uit van vertrouwen’, antwoordt Mogens Ensig-Karup, hoofd ict-strategie in de regio Midtjyland op de vraag waarom privacy nauwelijks een issue is bij de invoering van het EPD. ‘Denen zijn eraan gewend dat artsen digitaal hun dossier kunnen inzien. Er zijn nauwelijks voorbeelden van misbruik. Het gevaar dat de informatie op straat komt, is
bij papieren dossiers trouwens veel groter.’ Theoretisch is misbruik mogelijk, vertelt Ensig-Karup. Burgers kunnen aangeven dat niet iedereen toestemming heeft om in hun EPD te kijken. Maar dat is geen effectieve barrière, want artsen kunnen altijd toegang krijgen als ze aangeven dat er een medische noodzaak is. Op dit moment kunnen patiënten nog niet zien welke arts hun EPD heeft ingezien. Het is alleen te herleiden tot het niveau van de zorginstelling waar de arts werkt. Maar dat gaat veranderen. ‘We willen het makkelijker maken om misbruikers te identificeren.’ Digitaal communiceren De digitale infrastructuur in Denemarken maakt het makkelijker om digitaal te communiceren met patiënten. Zo krijgen patiënten, als ze daarvoor toestemming geven, een sms gestuurd ter herinnering aan een afspraak. Patiënten zelf kunnen via een website afspraken in het ziekenhuis verzetten. ‘Tien procent van de patiënten doet dat ook’, zegt Ensig-Karup. ‘Dat scheelt veel gebel.’ (bk)
Als bestuurder in de zorg denkt, handelt en organiseert u op uw eigen manier. Dus wil een accountant of adviseur werkelijk van meerwaarde zijn, dan is het niet genoeg om te weten hoe de cijfers in elkaar zitten en juist zijn. Bij BDO werken mensen die luisteren, meedenken en verder kijken dan de cijfers en de regels. Zij snappen dat rendement verbeteren veel meer is dan een kaasschaaf toepassen en dat kwaliteit gemaakt wordt door mensen. DAT TELT. Klik hier voor onze publicatie over rendementsverbetering in de zorg.
executive
4 min
3/6
Nieuwsbrief voor bestuurders | 13 | Donderdag 6 september 2012 | www.zorgvisie.nl
Uw kennispartner in de bestuurskamer
rapport
samenvatting
advertentie
Meer eigen betalingen, minder zorg Foto: ANP/Koen Suyk
Naar beter betaalbare zorg
Rijksoverheid Rapport Taskforce Beheersing Zorguitgaven, juni 2012 > Lees de hele publicatie
Recensie Innovatief gehalte Praktische bruikbaarheid Leesbaarheid Vormgeving
Quote
‘Het begrip “zorg” wordt steeds verder opgerekt’
Zorg terugbrengen tot de kern, behandelingen laten plaatsvinden op de goedkoopst mogelijke plek, burgers meer zelf laten betalen en aanbieders belonen naar gezondheidswinst. Dat zijn de belangrijkste voorstellen van de Taskforce Beheersing Zorguitgaven. De ministers van VWS en Financiën hebben de Taskforce Beheersing Zorguitgaven ingesteld om concrete oplossingen te bedenken voor de oplopende zorgkosten. Om de jaarlijkse toename te beperken tot 2,5 procent – 1 procent boven de economische groei – stelt de taskforce een groot aantal maatregelen voor. In de langdurige zorg wordt huishoudelijke verzorging geschrapt en vindt zorg zoveel mogelijk thuis plaats. Extramurale verzorging en begeleiding gaan naar de Wmo, langdurige ggz naar de Zorgverzekeringswet. De zwaarste ouderen- en gehandicaptenzorg (meer dan 2,5 uur zorg per dag) blijft voorlopig in de AWBZ. Daar komt vrije bekostiging, zodat zorginkopers bijvoorbeeld de afbouw van bedden kunnen belonen en de “aanwezige ruimte in tarieven” wegnemen, “bijvoorbeeld door de recente verhoging van de intramurale tarieven in de ouderenzorg terug te draaien”. De ei-
gen bijdragen worden sterker afhankelijk van het vermogen. Aanneemsommen Ook in de curatieve zorg moet de zorg “terug naar de kern”. Het College voor zorgverzekeringen schoont elk jaar het pakket op en laat nieuwe behandelingen voorwaardelijk toe. In professionele richtlijnen komt meer aandacht voor de indicatie en doelmatigheid van behandelingen. De poortwachtersfunctie van huisartsen wordt versterkt door hen te benchmarken op doorverwijsgedrag of ze te belonen voor gezondheidsuitkomsten. Budget verschuift van de tweede naar de eerste lijn. Ziekenhuizen krijgen hun geld via quality adjusted capitation fees ofwel slimme aanneemsommen, gebaseerd op totaalafspraken met zorgverzekeraars over kwaliteit, toegankelijkheid, prijs en volume. Zo worden bestuurders verantwoordelijk voor beheersing van het aantal behandelingen én de kosten voor medisch specialisten. Toekomstige artsen gaan meer voor hun opleiding betalen. Ook patiënten gaan meer afdragen: wie boven het algemene eigen risico van 350 euro komt, blijft 10 procent meebetalen tot een maximum van 150 euro. (kk) > Zie ook www.rijksoverheid.nl
Zorgmanagement Bedrijfsvoering Medisch
gezondheidszorg
Kun je echte liefde plannen? Liefde overkomt je. Maar als liefde een huwelijk wordt, komt er onvermijdelijk ook planning bij kijken. Bij Grow/Work gezondheidszorg geloven we dat je efficiënte zorg krijgt als je liefde goed plant. Dat doen onze zorgplanners. Aan hen de taak om mensen en middelen te laten meefluctueren met de zorgbehoefte. Doel: zo zorgvuldig en doelmatig mogelijk omgaan met de zorgcapaciteit. Ere wie ere toekomt. Want hiermee speelt de zorgplanner - een duizendpoot met verstand van uiteenlopende vakgebieden - een maatschappelijke sleutelrol bij het betaalbaar houden van zorg. Nu en straks. We noemen het liefde.
Werving en selectie Interim Consultancy
executive
3 min
4/6
Nieuwsbrief voor bestuurders | 13 | Donderdag 6 september 2012 | www.zorgvisie.nl
Uw kennispartner in de bestuurskamer
benchmark
Berenschot: overhead zorg kan nog lager De overhead in de gezondheidszorg is laag, maar voor veel zorginstellingen zijn er nog mogelijkheden om hun overhead te verminderen. Dat concludeert Berenschot in zijn Benchmark Care. De Benchmark Care 2012 van Berenschot laat zien dat de overhead in de gezondheidszorg al relatief laag is vergeleken met andere sectoren; 145 care-instellingen hebben aan het onderzoek meegedaan. De overhead in de verpleging, verzorging en thuiszorg (VVT) en de gehandicaptenzorg (GHZ) – respectievelijk 13,6 en 15,0 procent – is lager dan in de geestelijke gezondheidszorg (ggz) en de regionale instellingen voor beschermd wonen (RIBW’s): 22,3 en 18,8 procent. De VVT en de GHZ hebben relatief veel intramurale zorg, waarvoor minder overhead nodig is. In de RIBW’s en de ggz werken verhoudingsgewijs veel secretaresses. Dat komt doordat er in die sectoren meer medisch specialisten werken. Bovendien zijn er in de ggz meer afspraken tussen behandelaren en patiënten die gepland moeten worden. Ook is de financiële administratie in de ggz relatief groot, omdat de sector te maken
heeft met vier aparte bekostigingsregimes: ZVW, AWBZ, Wmo en Justitie.
Percentage overheadformatie (fte overhead / fte totaal) 25,0%
22,3% 18,8%
20,0%
15,0% Kwartielscore Berenschot ziet voor veel in10,0% stellingen nog mogelijkheden om hun overhead te verla5,0% gen. Organisaties spiegelen 0,0% zich vaak aan het gemiddelde. Maar als organisaties zich willen verbeteren, kunnen ze volgens Marvin Hanekamp, consulent Berenschot, beter kijken naar de zogeheten ‘kwartielscore’ (zie figuur). Dat is de waarde van een kwart van de organisaties die onder het gemiddelde zit. ‘Als een kwart van de organisaties dat lukt, waarom zou niet iedereen dat kunnen?’ ‘Instellingen die goed scoren, hebben vaak een simpele en sobere organisatie’, stelt Hanekamp. ‘Ze hebben hun over-
13,6%
20,3%
17,4%
15,0% 12,5%
VVT
12,5%
GHZ
RIBW
GGZ
Gemiddelde = gebruikelijke maatstaaf Kwartielscore = ambitieuze maar haalbare maatstaaf
head centraal georganiseerd.’ Hanekamp waarschuwt dat minder overhead niet altijd beter is. ‘Zorgorganisaties moeten oppassen dat ze qua overhead niet door de bodem zakken, anders komt de bedrijfsvoering en daarmee de continuïteit in gevaar. Uiteindelijk moeten ze de vraag beantwoorden: “Welke overhead
heb ik minimaal nodig om mijn primaire proces effectief en efficiënt te kunnen aanturen en ondersteunen?” Het antwoord op deze vraag vereist een kritische blik op de samenstelling en omvang van het huidige takenpakket van de overhead en de toegevoegde waarde daarvan.’ (bk)
executive
2 min
5/6
Nieuwsbrief voor bestuurders | 13 | Donderdag 6 september 2012 | www.zorgvisie.nl
Uw kennispartner in de bestuurskamer
rapport
samenvatting
Kwaliteit als medicijn
Foto: ANP/Koen Suyk
booz&co. Aanpak voor betere zorg en lagere kosten, augustus 2012
> Lees de hele publicatie
Recensie Innovatief gehalte Praktische bruikbaarheid Leesbaarheid Vormgeving
Quote
‘Het spreekwoord “baat het niet, dan schaadt het niet” geldt niet voor de zorg’
advertentie
Zorgverzekeraars en professionals moeten overbehandeling terugdringen Betere kwaliteit kan de zorg zo’n 6 miljard euro goedkoper maken, stelt Booz & Co. De marktwerking in de gezondheidszorg heeft de productiviteit van ziekenhuizen verhoogd, maar ook het aantal behandelingen. ‘De lakmoesproef voor het Nederlandse zorgstelsel is of wij samen ook de volumegroei onder controle kunnen krijgen’, stellen oud-VWS-minister Ab Klink, zijn Booz-collega’s Sander Visser en Kees Cools, en de medici-hoogleraren Rudi Westendorp en Jan Kremer. Winst is volgens hen allereerst te behalen door overbehandeling en praktijkvariatie te verminderen. Zorgaanbieders krijgen nu geld per verrichting, terwijl goede zorg ook vaak bestaat uit niet-behandelen. Van 50 tot 60 procent van alle behandelingen staat niet vast dat ze effectief zijn, zoals screening op prostaatkanker, nierdialyse bij ouderen of tonsillectomie. Juist bij zulke mogelijk zinloze maar voor de patiënt ingrijpende behandelingen is de variatie tussen artsen groot. Patiënt beslist mee Systematische uitwisseling tussen professi-
onals van behandelresultaten kan niet-effectieve zorg terugdringen. Een andere manier om overbehandeling te voorkomen is patiënten te laten meebeslissen: zij kiezen vaak niet voor maximale ingrepen, mits zij eerlijke informatie krijgen over voors en tegens. Ten slotte kan de organisatie van de zorg beter: geen diagnostiek en behandeling door allerlei afzonderlijke professionals, maar een gezamenlijke aanpak en een sterke rol voor de eerste lijn. Dit alles is volgens de auteurs te bereiken door zorgverleners te belonen voor effectievere zorg. Professionals die initiatieven nemen om de kwaliteit te verbeteren, delen met de zorgverzekeraar in de opbrengst van het achterwege laten van onnodige zorg. Artsen krijgen zo een beloning voor tijd die ze besteden aan meer overleg met de patiënt. Wel moet de afname van behandelingen uiteindelijk leiden tot een lagere capaciteit in ziekenhuizen, met name de instellingen die zo veel mogelijk behandelingen blijven verrichten. De verzekeraar zou dit moeten afdwingen. (kk) > Zie ook www.booz.com
Zorg als aanjager van onze economie Werk voor bijna 600.000 fte, 22,6 miljard omzet voor leveranciers. De zorg sector doet het als geheel goed. Maar er zijn grote verschillen. Dat blijkt uit het onderzoek van Intrakoop: Uitgavenontwikkeling Gezondheidszorg 2011. Meer informatie? ledenservice@intrakoop.nl of bel (0418) 65 70 70.
www.intrakoop.nl
executive
1 min
6/6
Nieuwsbrief voor bestuurders | 13 | Donderdag 6 september 2012 | www.zorgvisie.nl
Uw kennispartner in de bestuurskamer
meer zorgvisie
Adverteren
Colofon
Emile van der Velden Key Accountmanager
Eric Bassant Hoofdredacteur bassant@zorgvisie.nl 020 515 97 04
emile.van.der.velden@reedbusiness.nl 06 13 34 46 00
Marike Cloosterman Key Accountmanager marike.cloosterman@reedbusiness.nl 06 51 33 15 17
Marc Nuhn Accountmanager
Zorgvisie Magazine Het magazine voor beleid en management in de zorg verschijnt maandelijks.
Zorgvisie Special Tweemaal per jaar verschijnt een glossy gewijd aan één thema.
Zorgvisie Weekoverzicht Abonnees ontvangen tevens het Zorgvisie Weekoverzicht.
Bart Kiers Redacteur kiers@zorgvisie.nl 020 515 97 31 Krista Kroon Freelance journalist
direct naar > Abonneren
Alie Zwart en Berber Bast Eindredactie hr en zorg eindredactie@zorgvisie.nl 020 515 97 35/41
marc.nuhn@reedbusiness.nl 06 51 69 52 27
Rewina Ratiram Accountmanager
Ben Konings Uitgever
rewina.ratiram@reedbusiness.nl 020 515 98 55
Zorgvisie e-nieuwsbrief Elke werkdag nieuws en een speciale zondageditie.
Direct naar
Zorgvisie.nl De website Zorgvisie.nl is hét online platform voor zorgmanagers.
Zorgvisiebanen.nl Op de online vacaturebank kunnen managers in de zorg terecht voor actuele vacatures.
> Tarieven
Congressen
> Aanleverspecificaties
Reed Business Events organiseert in samenwerking met Zorgvisie congressen voor bestuurders en managers in de zorg met een actueel en informatief inhoudelijk programma, uitgaande van een origineel concept.
Vormgeving Twin Media bv Op gebruik van deze nieuwsbrief zijn de volgende regelingen van toepassing: Gebruiksvoorwaarden en Privacystatement
© Reed Business bv. Auteursrecht voorbehouden