30,0%
executive
% overheadformatie
25,0% 20,0% 15,0%
6 min
1/6
Nieuwsbrief voor bestuurders | 4 | Donderdag 1 maart 2012 | www.zorgvisie.nl
Uw kennispartner in de bestuurskamer
10,0% 5,0%
4.750
4.500
4.250
4.000
3.750
3.500
3.250
3.000
2.750
2.500
2.250
2.000
1.750
1.500
1.250
1.000
500
250
750
0,0%
benchmark
Fusie ≠ minder overhead FTE's
GGZ
GHZ
Hoe groter, hoe minder overhead. Die vlieger gaat niet op, blijkt uit onderzoek van Berenschot. Na ongeveer 300 fte’s heeft schaalvergroting geen positief effect meer.
25,0%
buitenland
Bijzondere mantelzorg Sociaal en Cultureel Planbureau Ervaringen met mantelzorg voor mensen met een verstandelijke beperking of psychiatrische problematiek, 2012 > Lees de samenvatting op pagina 3
20,0% % overheadformatie
rapporten
15,0%
IHI’s wereldwijde missie voor betere zorg Veel Nederlandse innovaties in de zorg zijn gebaseerd op methoden van het Amerikaanse Institute of Health Improvement (IHI), een onafhankelijke en wereldwijde aanjager voor kwaliteitsverbetering. > Lees verder op pagina 4
> Download de hele publicatie 10,0%
in het kort Rentelasten AWBZ
5,0%
250 500 750 1.000 1.250 1.500 1.750 2.000 2.250 2.500 2.750 3.000 3.250 3.500 3.750 4.000 4.250 4.500 4.750 5.000 5.250 5.500 5.750 6.000 6.250 6.500 6.750 7.000 7.250 7.500 7.750 8.000 8.250 8.500 8.750
0,0%
FTE's VVT
> Lees verder op pagina 2
Aanmelden Wilt u eens in de twee weken Zorgvisie Executive ontvangen? Ga naar www.zorgvisie.nl/executive
Centraal Bureau voor de Statistiek Ontwikkelingen in de rentelasten van AWBZzorginstellingen in de periode 1987–2010, januari 2012 > Lees de samenvatting op pagina 5 > Download de hele publicatie
• IHI National Forum 2011 trekt 5800 deelnemers • IHI Open School heeft 74.000 studenten uit 53 landen • Doorbraakprojecten, Sneller Beter en Zorg voor beter zijn gestoeld op de IHI-methodiek
‘Hiërarchie is ziekmakend en belemmert goede zorg’ Maureen Bisognano, CEO IHI
executive
5 min
2/6
Nieuwsbrief voor bestuurders | 4 | Donderdag 1 maart 2012 | www.zorgvisie.nl
Uw kennispartner in de bestuurskamer
benchmark
Schaalvergroting leidt niet tot minder overhead Fuseren om de overhead te verkleinen is alleen voor kleine zorginstellingen een goed argument voor een fusie. Na ongeveer 300 fte’s heeft meer omvang geen positief effect meer. Dat blijkt uit onderzoek van Berenschot.
Vermindering van overheadkosten is een van de belangrijke argumenten voor zorgorganisaties om te fuseren of samen te werken. Uit onderzoek van Mark Huijben van Berenschot blijkt dat dit voor de meeste organisaties een non-argument is. Het proefschrift Overhead gewaar-
35,0% 30,0%
20,0% 15,0% 10,0% 5,0%
FTE's GGZ
GHZ
4.750
4.500
4.250
4.000
3.750
3.500
3.250
3.000
2.750
2.500
2.250
2.000
1.750
1.500
1.250
1.000
750
500
0,0% 250
% overheadformatie
25,0%
deerd – gebaseerd op langdurige benchmarkstudies en verdiepend onderzoek onder 1500 organisaties binnen 25 sectoren, waaronder de zorg – laat zien dat vooral de kleinste organisaties een relatief hoge overhead hebben. Zij kampen met schaalnadelen en kunnen daardoor baat hebben bij een fusie of samenwerking. Dat leidt niet alleen tot lagere overhead, maar vermindert ook de financiële kwetsbaarheid en verhoogt de kwaliteit. Het onderzoek laat zien dat dit effect na een paar honderd fte’s afvlakt. Hetzelfde effect is ook binnen andere sectoren te zien. Na ongeveer 300 fte’s heeft schaalvergroting nauwelijks meer een positief effect op de overhead. Conclusie is daarom dat voor de meeste zorgorganisaties vermindering van overheadkosten geen argument voor schaalvergroting is. Overhaast fuseren Een veelgemaakte fout bij fusies is dat van tevoren niet goed is nagedacht over de gevolgen voor de overheaddiensten, stelt Huijben. Vaak is in die gevallen onder hoge tijdsdruk snel gefuseerd. Problemen kunnen bijvoorbeeld ontstaan bij
het samenvoegen van een zorgorganisatie waarvan de afdelingen financiën en P&O zijn ondergebracht in decentrale bedrijfsbureaus met een zorgorganisatie waar alle overhead centraal is gepositioneerd. Dit leidt tot taken die dubbel belegd zijn of taken die helemaal niet worden uitgevoerd omdat onduidelijk is wie nou waarvoor verantwoordelijk is. Succesfactoren De sleutel tot vermindering van de overhead ligt volgens Huijben in een slimme inrichting en aansturing van de bedrijfsvoering. Hij noemt in zijn promotieonderzoek enkele succesfactoren: • Denk grondig na over aansturing en inrichting van de bedrijfsvoering. • Normeer en monitor de bedrijfsvoeringstaken. • Maak heldere afspraken tussen interne aanbieders en afnemers over het dienstverleningsniveau. De toegevoegde waarde per overheaddienst moet aantoonbaar zijn. • Standaardiseer bedrijfsprocessen. (bk) > Lees het hele proefschrift
executive
4 min
3/6
Nieuwsbrief voor bestuurders | 4 | Donderdag 1 maart 2012 | www.zorgvisie.nl
Uw kennispartner in de bestuurskamer
rapport
samenvatting
advertentie
Bijzondere mantelzorg
Mantelzorg vraagt steun op maat
SCP Ervaringen met mantelzorg voor mensen met een verstandelijke beperking of psychiatrische problematiek, Sociaal en Cultureel Planbureau/ Hogeschool Amsterdam, 2012
Mantelzorgondersteuning is vooral gericht op verzorgers van ouderen. Maar welke behoeften hebben mantelzorgers voor verstandelijk beperkten of psychiatrische patiënten?
> Lees de hele publicatie
Recensie Innovatief gehalte Praktische bruikbaarheid Leesbaarheid Vormgeving
Quote
‘Ik zeg wel eens, ik kan niet huilen, maar áls ik ga huilen houd ik niet meer op’
Over mantelzorgers voor mensen met een verstandelijke beperking of psychiatrische problematiek was tot nu toe niet veel bekend. Toch vormen ze een vijfde van alle mantelzorgers. Ze onderscheiden zich in een aantal cruciale opzichten van andere mantelzorgers, zo laat het SCP-rapport zien. Met deze nieuwe kennis kunnen gemeenten en instellingen deze groep beter op hen gerichte ondersteuning bieden. Zwaar belast In vergelijking met andere mantelzorgers blijkt een groter deel van deze verzorgers meer dan gemiddeld belast. Zij hebben vaker te maken met heel lange en intensieve zorgsituaties. Beide groepen hebben bovendien minder mogelijkheden dan de gemiddelde mantelzorger om de zorg te delen met het sociale netwerk van de zorgvrager. Ze staan er vaak alleen voor. Wel zeggen mantelzorgers van mensen met een ver-
standelijke beperking dat zij ondanks de zwaarte van de zorgsituatie ook veel plezier hebben bij de zorgverlening.
Private investeerders in de zorg: maatwerk vereist?
Professionele hulpverleners Beide groepen mantelzorgers hebben vaak met professionele hulpverleners te maken. Vooral de mantelzorgers van mensen met psychiatrische problematiek voelen zich niet erkend door deze hulpverleners. Als de professionele zorg goed is georganiseerd en de samenwerking prettig verloopt, ervaren de mantelzorgers dit allemaal als een verlichting van hun taken. Steunvraag Het bestaande aanbod van ondersteuningsvoorzieningen voor mantelzorgers sluit niet aan bij de behoefte van deze verzorgers, stellen de onderzoekers. Vaak hebben ze behoefte aan meer praktische en financiële ondersteuning. Meer familiebeleid van zowel gemeenten als instellingen zou de belasting eveneens kunnen verminderen. Zorgaanbieders kunnen de mantelzorg helpen verlichten door de deskundigheid en betrokkenheid van de mantelzorgers te erkennen. (ivdl)
Blanxx is gespecialiseerd in zorgvastgoed. De keten van strategie, realisatie tot en met onderhoud wordt door ons verzorgd via een integrale aanpak. Financiering, ook mogelijke private initiatieven, is daar onderdeel van. Geïnteresseerd? Neem contact met ons op: www.blanxx.nl 088 010 5700 info@blanxx.nl
executive
3 min
4/6
Nieuwsbrief voor bestuurders | 4 | Donderdag 1 maart 2012 | www.zorgvisie.nl
Uw kennispartner in de bestuurskamer
buitenland
advertentie
‘Hiërarchie belemmert goede zorg’ Teamwork is een kritische succesfactor voor veilige zorg, stelt Maureen Bisognano, CEO van het Institute for Healthcare Improvement, in een vraaggesprek tijdens het IHI National Forum 2011 in Orlando.
Medisch specialisten kunnen heel denigrerend doen tegenover verpleegkundigen of andere medisch specialisten. Is het mogelijk om daar een einde aan te maken? “Ik heb een foto van een patiënt in een ziekenhuis in Wisconson”, antwoordt IHIbaas Bisognano. Om zijn bed staan een arts, een verpleegkundige en een apotheker. Zij ontvangen als team de patiënt bij zijn opname. De apotheker leidt de bijeenkomst. Hij vertelt de patiënt wat ze van plan zijn en nodigt de patiënt en eventuele naasten uit om het plan aan te passen. Bijvoorbeeld: ‘We geven je nu pijnstillers en verwachten dat de pijn om 4 uur vanmiddag weg is. Dan halen we je uit bed en lopen een paar keer de
gang op en neer. Om 5 uur krijg je eten. Om 6 uur sturen we je dan naar radiologie.’ Als de familie of de patiënt het anders wil, passen ze de planning aan. Het blijkt dat patiënten door deze werkwijze eerder naar huis kunnen. Het ziekenhuis heeft de ligduur met 25 procent teruggebracht. Doordat alle professionals bij de intake aanwezig zijn, worden communicatieproblemen voorkomen. Deze manier van werken als team is dus sneller, goedkoper en geeft betere medische resultaten.” Harvard “Toen ik de foto in Harvard liet zien waar ik ’s zomers les geef, stond een jonge medisch specialist op en zei dat hij er de kriebels van kreeg. Hij bracht naar voren dat hij langer heeft gestudeerd dan de apotheker en de verpleegkundige. Daarom zou hij geen deel moeten uitmaken van dat team. De uitdaging voor ons is om de cultuur op de opleidingen van artsen te veranderen. Hiërarchie is ziekmakend en belemmert goede zorg.” (bk) > Interview met Maureen Bisognano
Executive leergangen over visie en leiderschap Nationale Comenius Leergang Europese Comenius Leergang American Comenius Course Chinese Comenius Course Themaleergang Nieuw Leiderschap in de Financiële Sector
Bel voor meer informatie drs. Sandra Roelen-Hendriks 088 - 556 11 50 www.comeniusleergang.nl
executive
2 min
5/6
Nieuwsbrief voor bestuurders | 4 | Donderdag 1 maart 2012 | www.zorgvisie.nl
Uw kennispartner in de bestuurskamer
rapport
samenvatting
Rentelasten AWBZ
foto: ANP/Robert Vos
CBS Ontwikkelingen in de rentelasten van AWBZ-zorginstellingen in de periode 1987–2010. Centraal Bureau voor de Statistiek, januari 2012
De toename van de werkelijke rentelasten De vergoeding voor de rentelasten die instellingen die AWBZ-zorg leveren in 2010 ontvingen, was 378 miljoen, terwijl de gerealiseerde financiële lasten 420 miljoen bedroegen.
> Lees de hele publicatie
Recensie Innovatief gehalte Praktische bruikbaarheid Leesbaarheid Vormgeving
Quote
‘De afstand tussen de kapitaalmarktrente en afgesloten rentepercentages neemt toe’
advertentie
Vanaf 2012 moeten zorginstellingen integrale tarieven gebruiken waarbij een vergoeding is inbegrepen voor de kapitaallasten. Het is daarom van belang dat hiervoor een reële vergoeding van de rentelasten wordt ingecalculeerd. Het ministerie van VWS vroeg het Centraal Bureau voor de Statistiek om inzicht te geven in de relatie van de betaalde rente met de algemene kapitaalen geldmarktrente. Hoe hebben de werkelijke rentelasten van zorginstellingen die geheel of grotendeels gefinancierd worden vanuit de AWBZ, zich de afgelopen twintig jaar ontwikkeld? Ook moest het CBS de werkelijk betaalde rente vergelijken met de in de afgelopen jaren door de Nederlandse Zorgautoriteit vergoede rente via genormeerde tarieven.
Bij de sector ziekenhuizen is een gering negatief verband te zien tussen solvabiliteit en rentepercentage en tussen weerstandsvermogen en rentepercentage. Voor de sector Gehandicaptenzorg (dagverblijven en tehuizen) is significantie zichtbaar bij alle drie de onderzochte variabelen solvabiliteit, weerstandsvermogen én rentabiliteit. Spreiding De rentepercentages van de langlopende leningen van zorgconcerns verschillen sterk. Ook is de spreiding van de rente sinds de introductie van de rentenormering in 1996 minder groot. De spreiding tussen de rentepercentages, en de afstand tussen de kapitaalmarktrente en door zorginstellingen afgesloten rentepercentages nemen sinds 2008 weer toe. Sinds 2001 zijn de werkelijke rentelasten ieder jaar groter dan de rentelasten op basis van de kapitaalmarktrente, zodat de werkelijke lasten over de afgelopen 24 jaar nu in totaal ook hoger zijn (ivdl)
Haalt u het beste uit uw
medewerkers?
Uw medewerkers hebben waardevolle ideeën om uw zorgorganisatie te verbeteren. Zij kunnen u vertellen hoe er efficiënter, cliëntgerichter en prettiger gewerkt kan worden. Met een medewerkersonderzoek krijgt u essentiële inzichten om uw organisatie van binnenuit te versterken. Meer inzicht in de gezondheid van uw organisatie? Ga naar www.effectory.nl voor meer informatie.
Medewerkers-en klantenonderzoek
executive
1 min
6/6
Nieuwsbrief voor bestuurders | 4 | Donderdag 1 maart 2012 | www.zorgvisie.nl
Uw kennispartner in de bestuurskamer
meer zorgvisie
Adverteren
Colofon
Emile van der Velden Key Accountmanager
Eric Bassant Hoofdredacteur bassant@zorgvisie.nl 020 515 97 04
emile.van.der.velden@reedbusiness.nl 06 13 34 46 00
Marike Cloosterman Key Accountmanager marike.cloosterman@reedbusiness.nl 06 51 33 15 17
Marc Nuhn Accountmanager
Zorgvisie Magazine Het magazine voor beleid en management in de zorg verschijnt maandelijks.
Zorgvisie Special Tweemaal per jaar verschijnt een glossy gewijd aan één thema.
Zorgvisie Weekoverzicht Abonnees ontvangen tevens het Zorgvisie Weekoverzicht.
Bart Kiers Redacteur kiers@zorgvisie.nl 020 515 97 31 Irene van der Linden Freelance journalist
direct naar > Abonneren
Alie Zwart en Berber Bast Eindredactie hr en zorg eindredactie@zorgvisie.nl 020 515 97 35/41
marc.nuhn@reedbusiness.nl 06 51 69 52 27
Rewina Ratiram Accountmanager
Ben Konings Uitgever
rewina.ratiram@reedbusiness.nl 020 515 98 55
Zorgvisie e-nieuwsbrief Elke werkdag nieuws en een speciale zondageditie.
Direct naar
Zorgvisie.nl De website Zorgvisie.nl is hét online platform voor zorgmanagers.
Zorgvisiebanen.nl Op de online vacaturebank kunnen managers in de zorg terecht voor actuele vacatures.
> Tarieven
Congressen
> Aanleverspecificaties
Reed Business Events organiseert in samenwerking met Zorgvisie congressen voor bestuurders en managers in de zorg met een actueel en informatief inhoudelijk programma, uitgaande van een origineel concept.
Vormgeving Twin Media bv Op gebruik van deze nieuwsbrief zijn de volgende regelingen van toepassing: Gebruiksvoorwaarden en Privacystatement
© Reed Business bv. Auteursrecht voorbehouden