executive
6 min
1/6
Nieuwsbrief voor bestuurders | 7 | Donderdag 12 april 2012 | www.zorgvisie.nl
Uw kennispartner in de bestuurskamer
buitenland
‘Mayo is another word for hope’ De Amerikaanse Mayo Clinics behoren al jaren tot de wereldtop. De missie ‘het vooropstellen van de behoefte van de patiënt’ is verweven in de organisatie, de werkprocessen en de manier van managen. > Lees verder op pagina 2
rapporten
Ramingsmodel V&V Sociaal en Cultureel Planbureau Actualisatie en aanpassing ramingsmodel verpleging en verzorging 2009-2030, januari 2012 > Lees de samenvatting op pagina 3 > Download het hele rapport
24/7 acute verloskunde in het ziekenhuis KPMG Plexus Kwalitatieve, personele en organisatorische consequenties in beeld > Lees de samenvatting op pagina 5 > Download het hele rapport
Aanmelden Wilt u eens in de twee weken Zorgvisie Executive ontvangen? Ga naar www.zorgvisie.nl/executive
benchmark
Integrale bekostiging jaagt verzekeraars op kosten De integrale bekostiging heeft de kosten voor diabeteszorg met 46 procent doen stijgen. Dat blijkt uit een analyse van Achmea in Noordoost-Nederland. > Lees verder op pagina 4
Foto: James Blackwood
in het kort • Overhead zorggroep stijgt met 25 tot 50 procent • Kosten worden dubbel gedeclareerd, bewust of onbewust
‘De substitutie vanuit het ziekenhuis naar de eerste lijn levert qua doelmatigheid onvoldoende op’ Niels Sprangers, Achmea-beleidsadviseur Kwaliteit & Innovatie
executive
5 min
2/6
Nieuwsbrief voor bestuurders | 7 | Donderdag 12 april 2012 | www.zorgvisie.nl
Uw kennispartner in de bestuurskamer
buitenland
‘Mayo is another word for hope’ De Amerikaanse Mayo Clinics behoren al jaren tot de wereldtop. De missie ‘de behoefte van de patiënt vooropstellen’ is verweven in de organisatie, de werkprocessen en de manier van managen. Bij de Mayo Clinics draait de hele organisatie om de patiënt. Dat begint als de patiënt het ziekenhuis binnenkomt, vertelt Paul West, internist op de vestiging in Jacksonville, Florida. Door de zorgvuldige intake komen patiënten bij de juiste medisch specialist. ‘Dat scheelt een heleboel ellende voor de patiënt en onnodige kosten.’ De hele patiëntgeschiedenis is digitaal en is zowel voor arts als patiënt in te zien. Alles geschreven in taal die voor patiënten begrijpelijk is. Ook huisartsen zien dezelfde informatie. Het ontslag van patiënten gebeurt heel zorgvuldig. Niet alleen bij het verlaten van het ziekenhuis, maar ook bij en na thuiskomst houdt het ziekenhuis contact, want juist dan komen de meeste vragen op. Treedt binnen dertig dagen een complicatie op, dan hoeft de patiënt niet te betalen. Iedereen laat zich leiden door dezelfde kernwaarden: wederzijds respect, com-
municatie, integriteit, teamwork, innovatie en persoonlijke verantwoordelijkheid. Om dat te borgen doorlopen alle artsen de training in medisch leiderschap. Artsen en verpleegkundigen volgen de standaardrichtlijnen voor bewezen effectieve behandelingen, vervolgt West. ‘Wijk je ervan af, dan moet je je verantwoorden. Doe het juiste om de juiste reden, anders hoor je hier niet thuis. Er is een open cultuur waarin artsen, allemaal in loondienst, openlijk durven praten over hun onzekerheden.’ Openheid Transparantie over eigen presteren zit Mayo in de genen. Op elke afdeling hangt een whiteboard vol met grafieken en tabellen over hoe de prestaties de laatste dagen en weken waren. Er hangen scores voor handen wassen voor en na elk patiëntcontact, medicatieveiligheid en allerlei andere medische criteria. Elke
afdeling moet maandelijks rapporteren over kwaliteit. De kwaliteitsrapportages zijn voor de directie net zo belangrijk als de financiële verantwoording. Door het hele ziekenhuis hangen, of staan in vitrines opgesteld, ingelijste wijsheden van de gebroeders Mayo die in de 19e eeuw het ziekenhuis hebben opgericht, en anderen die hebben bijgedragen aan het succes van Mayo. Dankbrieven van wereldberoemde gasten, zoals van
oud-presidentsvrouw Barbara Bush en oud-president Lyndon Johnson. De vitrines laten zien wie de Mayo’ers zijn en waar ze voor staan. ‘Mayo is een ander woord voor hoop’, luidt een van de ingelijste spreuken. Het is het spontane antwoord van een patiënt toen het ziekenhuis cliënten vroeg waar Mayo volgens hen voor staat. (BK) > Lees de hele reportage
Op elke afdeling hangt een whiteboard vol met grafieken en tabellen over de prestaties
executive
3/6
4 min
Nieuwsbrief voor bestuurders | 7 | Donderdag 12 april 2012 | www.zorgvisie.nl
Uw kennispartner in de bestuurskamer
VeVeRa-IV SCP Actualisatie en aanpassing ramingsmodel verpleging en verzorging 2009-2030, januari 2012 > Lees de hele publicatie
Recensie Innovatief gehalte Praktische bruikbaarheid Leesbaarheid Vormgeving
Quote
‘Het voornemen van het kabinet om meer ruimte te creëren voor kwaliteit zal de prijzen wellicht nog verder opstuwen’
samenvatting
Zorgvraag stijgt minder dan vergrijzing Het gebruik van thuiszorg, verzorgings- en verpleeghuiszorg neemt tot 2030 jaarlijks met gemiddeld 1,5 procent toe. Die toename is groter dan het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) in zijn vorige raming voorspelde, maar kleiner dan de vergrijzing doet verwachten. Het SCP voorspelt voor het ministerie van VWS de toekomstige zorgvraag. De vorige raming, uit 2009, noemt een groei van 1,2 procent. Maar inmiddels verwacht het Centraal Bureau voor de Statistiek veel meer ouderen, dus stijgt het aantal zorggebruikers. In 2009 gebruikten bijna 1,2 miljoen dertigplussers een vorm van verpleging en verzorging, in 2030 zijn dat naar verwachting 1,6 miljoen. Het gaat om alle vormen van instellings- en thuiszorg, ook particuliere en informele zorg. De toename van 1,5 procent per jaar is minder dan de vergrijzing: het aantal 65-plussers stijgt jaarlijks met ruim 2 procent en het aantal 80-plussers met 2,5 procent. Dat het zorggebruik minder hard groeit, komt doordat mensen
steeds langer gezond blijven en het opleidings- en inkomensniveau toeneemt.
binnenlands product toe van 1,9 procent in 2009 tot 2,9 procent. Een kanttekening hierbij is dat het beleid van extramuralisering niet in de raming zit. Maar het SCP concludeert dat de toegang tot alle zorg ‘zorgvuldig onder de loep genomen’ moet worden. (KK)
Dure instellingszorg Het volume van de collectief gefinancierde verpleging en verzorging groeit wel net zo hard als de vergrijzing: van 11 miljard euro in 2009 naar 16 miljard in 2030. Want door het grotere aantal heel oude > zie ook www.scp.nl mensen groeit dure instellingszorg sneller dan lichtere zorgvormen. Rekenend met de reële prijsstijgingen uit de afgelopen 25 jaar (hogere lonen, meer personeel, meer vierkante meters) stijgt het volume jaarlijks zelfs met 4,1 procent. Dan neemt het aandeel van verpleging en verzorHet zorggebruik groeit minder hard dan de vergrijzing doordat mensen steeds ging in het bruto langer gezond blijven
Foto: anp/Marcel Antonisse
rapport
executive
3 min
4/6
Nieuwsbrief voor bestuurders | 7 | Donderdag 12 april 2012 | www.zorgvisie.nl
Uw kennispartner in de bestuurskamer
benchmark
Integrale bekostiging maakt diabeteszorg twee keer zo duur De integrale bekostiging heeft de kosten voor diabeteszorg met 46 procent doen stijgen. Dat blijkt uit een analyse van Achmea in Noordoost-Nederland. De regio Noordoost-Nederland is koploper op het gebied van ketenzorg voor patiënten met diabetes. Het programma DiabetesZorgBeter loopt al sinds 1998 in Zwolle en sinds 2006 ook in de omliggende regio. De vier zorggroepen van huisartsen in de regio werden tot 2009 gefinancierd vanuit de flexizorgregeling, een bekostiging die vergelijkbaar is met een koptarief bovenop het reguliere tarief. In 2009 zijn deze zorggroepen overgestapt op integrale bekostiging. Na deze overgang zijn de zorgkosten met 46 procent gestegen (zie figuur), terwijl de kwaliteit gelijk is gebleven. Een belangrijke oorzaak vormt de dubbele bekostiging in de eerstelijnszorg. In het integrale ketenzorgtarief zijn de kosten voor laboratoriumonderzoek, dieetadvies en consulten voor de huisartsen, praktijkondersteuner en oogarts vaak al opgenomen. Maar uit de gegevens blijkt dat deze kosten ook nog steeds los worden gedeclareerd. Achmea kan niet vaststellen of dit bewust of onbewust wordt ge-
daan. Daarnaast heeft een deel van de patiënten niet alle zorg nodig die in de keten-dbc is opgenomen. Verder gaat 25 tot 50 procent van het ketentarief op aan overhead en het netto resultaat, blijkt uit een analyse van de jaarverslagen over 2010. Voor de organisatie van de ketenzorg investeren huisartsen bijvoorbeeld in betere ict en ondersteuning. Integrale bekostiging kan meerwaarde hebben om de samenwerking tussen professionals te stimuleren, maar is alleen geschikt voor ‘volwassen’ zorggroepen, concludeert Achmea. Dat betekent zorggroepen die hun organisatie op orde hebben en open zijn over de kosten van zorg en de uitkomsten voor patiënten. Anders is bekostiging via een koptarief meer geschikt. Achmea hanteert dat nu al voor nieuwe initiatieven. Substitutie De aanname dat integrale ketenfinanciering leidt tot minder ziekenhuiszorg wordt in de regio Noordoost-Nederland
niet bevestigd. Achmea-beleidsadviseur Niels Sprangers wijt dit aan het feit dat door DiabetesZorgBeter bij de Isala Klinieken al veel substitutie maar de eerste lijn heeft plaatsgevonden. Uit landelijke cijfers van Achmea blijkt dat er wel substitutie van de ziekenhuizen naar de
huisartsen plaatsvindt, maar dat de besparingen in het ziekenhuis minder groot zijn dan de extra uitgaven voor de integrale bekostiging. In sommige regio’s blijken ziekenhuizen het dreigende verlies aan omzet te compenseren met andere behandelingen. (BK)
executive
10 2 min min
Nieuwsbrief Nieuwsbrief voor voor bestuurders bestuurders | 2| |7 Donderdag | Donderdag 2 februari 12 april 2012 | www.zorgvisie.nl
Uw kennispartner in de bestuurskamer
rapport
samenvatting
24/7 acute verloskunde in het ziekenhuis KPMG Plexus Kwalitatieve, personele en organisatorische consequenties in beeld > Lees de hele publicatie
Recensie Innovatief gehalte Praktische bruikbaarheid Leesbaarheid Vormgeving
Quote
‘De opleidingstijd van gynaecologen blijkt een dominante factor in de haalbaarheid van strengere normen’
advertentie
Normen haalbaar op minder locaties Als een barende vrouw wegens complicaties in het ziekenhuis terechtkomt, moet de behandeling binnen vijftien minuten starten, stelt de Stuurgroep Zwangerschap en Geboorte. Om die norm op alle huidige locaties te halen, is 1074 miljoen euro nodig, berekende KPMG Plexus. De strengere normen van de Stuurgroep Zwangerschap en Geboorte beogen daling van de relatief hoge babysterfte in Nederland. Naast de vijftien-minutennorm gaat het om een-op-eenbegeleiding tijdens de bevalling door een gespecialiseerd verpleegkundige en een-op-tweebegeleiding door een gynaecoloog, arts-assistent of klinisch verloskundige. De reistijd naar het ziekenhuis mag maximaal 45 minuten bedragen. Twee scenario’s KPMG Plexus heeft in opdracht van de NVZ en de Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en gynaecologie berekend wat hiervoor nodig is. In het duurste scenario halen alle 91 ziekenhuizen die nu acute verloskunde bieden de normen in 99 procent van de gevallen. Daarvoor zijn 455 extra gynaecolo-
5/6
gen nodig, van wie de opleiding 1074 miljoen euro vergt en 31 jaar. De onderzoekers lijken meer te voelen voor concentratie. Op 62 locaties zijn ‘slechts’ 16 opleidingsjaren en 292 miljoen euro nodig om voor 99 procent de norm te halen, en is het tekort aan andere professionals dan gynaecologen aanzienlijk kleiner. In veel locaties kan meer dan één gynaecoloog permanent beschikbaar zijn. De reistijdnorm blijft haalbaar. Overigens is in 27.000 van de 34.000 acute gevallen de vrouw al in het ziekenhuis. KPMG Plexus kan niet zeggen hoe dit alles de babysterfte beïnvloedt. De strengere normen zijn namelijk niet gebaseerd op harde wetenschappelijke cijfers. Minister Schippers heeft gezegd dat zij de normen niet onverkort wil doorvoeren, omdat zij ziekenhuizen veel geld kosten en verloskundige zorg minder bereikbaar maken op het platteland. Zij wil dat ziekenhuizen, gynaecologen, verloskundigen en ambulancediensten regionaal andere oplossingen zoeken, en over vijf jaar bekijken of het alsnog nodig is de strengere normen in te voeren. (KK) > zie ook www.rijksoverheid.nl
executive
1 min
6/6
Nieuwsbrief voor bestuurders | 7 | Donderdag 12 april 2012 | www.zorgvisie.nl
Uw kennispartner in de bestuurskamer
meer zorgvisie
Adverteren
Colofon
Emile van der Velden Key Accountmanager
Eric Bassant Hoofdredacteur bassant@zorgvisie.nl 020 515 97 04
emile.van.der.velden@reedbusiness.nl 06 13 34 46 00
Marike Cloosterman Key Accountmanager marike.cloosterman@reedbusiness.nl 06 51 33 15 17
Marc Nuhn Accountmanager
Zorgvisie Magazine Het magazine voor beleid en management in de zorg verschijnt maandelijks.
Zorgvisie Special Tweemaal per jaar verschijnt een glossy gewijd aan één thema.
Zorgvisie Weekoverzicht Abonnees ontvangen tevens het Zorgvisie Weekoverzicht.
Bart Kiers Redacteur kiers@zorgvisie.nl 020 515 97 31 Krista Kroon Freelance journalist
direct naar > Abonneren
Alie Zwart en Berber Bast Eindredactie hr en zorg eindredactie@zorgvisie.nl 020 515 97 35/41
marc.nuhn@reedbusiness.nl 06 51 69 52 27
Rewina Ratiram Accountmanager
Ben Konings Uitgever
rewina.ratiram@reedbusiness.nl 020 515 98 55
Zorgvisie e-nieuwsbrief Elke werkdag nieuws en een speciale zondageditie.
Direct naar
Zorgvisie.nl De website Zorgvisie.nl is hét online platform voor zorgmanagers.
Zorgvisiebanen.nl Op de online vacaturebank kunnen managers in de zorg terecht voor actuele vacatures.
> Tarieven
Congressen
> Aanleverspecificaties
Reed Business Events organiseert in samenwerking met Zorgvisie congressen voor bestuurders en managers in de zorg met een actueel en informatief inhoudelijk programma, uitgaande van een origineel concept.
Vormgeving Twin Media bv Op gebruik van deze nieuwsbrief zijn de volgende regelingen van toepassing: Gebruiksvoorwaarden en Privacystatement
© Reed Business bv. Auteursrecht voorbehouden