executive
6 min
1/6
Nieuwsbrief voor bestuurders | 8 | Donderdag 26 april 2012 | www.zorgvisie.nl
Uw kennispartner in de bestuurskamer
benchmark
rapporten
Hoe meer specialisten, hoe meer zorg Mensen die in een regio wonen waar relatief veel medisch specialisten werken, worden vaker behandeld. Dit blijkt uit gezamenlijk onderzoek van het Centraal Planbureau, de Erasmus Universiteit en de Nederlandse Zorgautoriteit.
buitenland
Geneeskundige GGZ CVZ Wat is nu verzekerde zorg en wat niet?, april 2012
Concentratie en specialisatie Regieraad De gevolgen van concentratie, specialisatie en samenwerking bij ic-ziekenhuiszorg, oktober 2011
> Lees de samenvatting op pagina 5 > Download het hele rapport
> Lees verder op pagina 2
Bij Thedacare Encircle health werken huisartsen en medisch specialisten zo samen dat patiënten binnen één dag alle onderzoeken, een diagnose en een zorgplan krijgen.
> Lees de samenvatting op pagina 3 > Download het hele rapport
Concentratie, specialisatie en samenwerking van ziekenhuiszorg
Praktijkvariatie cataract operaties per tweecijferig postcodegebied
Encircle health: huisarts en medisch specialist onder één dak
Praktijkvariatie
afwijking verwachte behandeldichtheid kleiner dan -0,46 -0,46 tot 0,65 groter dan 0,65
Aanmelden Ga naar www.zorgvisie.nl/executive
> Lees verder op pagina 4
in het kort • Lab-uitslagen binnen vijftien minuten • Specialisten en huisartsen delen registratie systeem
‘Als huisartsen en medisch specialisten samenwerken, hoeven patiënten niet onnodig te wachten en terug te komen’ Julie Kressin, directeur Encircle health
executive
5 min
2/6
Nieuwsbrief voor bestuurders | 8 | Donderdag 26 april 2012 | www.zorgvisie.nl
Uw kennispartner in de bestuurskamer
benchmark
Hoe meer specialisten, hoe meer zorg Mensen die in een regio wonen waar relatief veel medisch specialisten werken, worden vaker behandeld. Dit blijkt uit gezamenlijk onderzoek van het Centraal Planbureau, de Erasmus Universiteit en de Nederlandse Zorgautoriteit. De onderzoekers hebben onderzocht of het aantal medisch specialisten per regio invloed heeft op het zorggebruik. Daarvoor is gekeken naar acht behandelingen in het b-segment van dbc’s (staar, amandelen, hernia, spataderen, liesbreuk en artrose) en één in het a-segment (heupbreuk) als controlebehandeling; heupbreuk is gekozen omdat de zorgvraag daarvan moeilijk is te beïnvloeden. De onderzoekers hebben de praktijkvariatie per postcodegebied bepaald voor deze behandelingen. De praktijkvariatie geeft de regionale verschillen weer in het aantal behandelingen nadat is gecorrigeerd voor leeftijdsopbouw, geslacht, sociaaleconomische factoren, wachttijd voor behandelingen en de gemiddelde afstand van huis tot ziekenhuis. Praktijkvariatie Figuur 1 (zie pag. 1) laat de praktijkvariatie zien voor het aantal cataractoperaties
in het jaar 2008. Hoe lichter een gebied, hoe minder behandelingen. Figuur 2 laat de dichtheid van vrijgevestigde medisch specialisten per tweecijferig postcodegebied zien. Vergelijking van de twee figuren leert dat in regio’s waar veel vrijgevestigde specialisten werken ook vaak meer behandelingen plaatsvinden. Verder hebben de onderzoekers berekend dat 1 procent meer dokters gemiddeld tot 0,4 procent meer behandelingen leidt bij vrijgevestigde specialisten en 0,15 procent als het gaat om specialisten in loondienst. De onderzoekers verklaren dit verschil doordat vrijgevestigden worden betaald per verrichting. Hoe meer zij behandelen, hoe meer zij verdienen. In hoeverre de regionale variatie in het aantal behandelingen duidt op over- of onderbehandeling vergt volgens de onderzoekers nader onderzoek. Het is aan zorgverzekeraars om een einde te maken aan de ongewenste ver-
schillen in zorggebruik, stellen de onderzoekers. Zij kunnen dat bijvoorbeeld doen door ‘degressieve’ tarieven af te spreken. Dat wil zeggen dat ziekenhuizen boven een vooraf bepaald aantal behandelingen een steeds lagere prijs ontvangen voor iedere extra behandeling. Prematuur De Orde van Medisch Specialisten vindt de conclusies prematuur. De Orde vindt dat er meer onderzoek nodig is naar de oorzaken van de praktijkvariatie. Ook kunnen de verschillen verklaard worden door concentratie van zorg of een hogere arbeidsproductiviteit, stelt de Orde. (bk) Een uitgebreide samenvatting van het onderzoek van het CPB, iBMG en de NZa is eerder verschenen in het economenblad ESB.
Dichtheid vrijgevestigde specialisten Per 100.000 inwoners minder dan 1,86 1,86 tot 2,45 meer dan 2,45
executive
4 min
3/6
Nieuwsbrief voor bestuurders | 8 | Donderdag 26 april 2012 | www.zorgvisie.nl
Uw kennispartner in de bestuurskamer
rapport
samenvatting
Geneeskundige GGZ (deel 1) CVZ
Wat is nu verzekerde zorg en wat niet?
foto: anp/roos koole
> Lees de hele publicatie
Recensie Innovatief gehalte Praktische bruikbaarheid Leesbaarheid Vormgeving
Quote
‘De naleving van richtlijnen laat te wensen over’
Stepped care is het parool Ggz-aanbieders declareren te veel behandelingen die niet tot het basispakket behoren en zorgverzekeraars controleren dat te weinig, stelt het College voor zorgverzekeringen. Het college heeft de verzekerde behandelingen daarom op een rijtje gezet. Als iedereen zich daaraan houdt, kan het basispakket wellicht zo blijven als het is. In de ggz is veel efficiencywinst mogelijk als alleen daadwerkelijk verzekerde zorg wordt vergoed en op de juiste manier verleend. Stepped care is het parool: beginnen bij zelfhulp, als dat niet helpt naar de eerste lijn en alleen indien nodig naar de tweede lijn. Dit is het antwoord van het CVZ op minister Schippers’ verzoek de geneeskundige ggz door te lichten. De minister wil dat alleen onbetwistbare behandelingen deel uitmaken van het basispakket. Ze wil bovendien aandoeningen met een “lage ziektelast” niet meer vergoeden. Bij een “gepast gebruik” van het basispakket zijn volgens het CVZ waarschijnlijk geen verdere maatregelen nodig om de groei van de ggz te temperen. Sterker nog, de al gedane ingrepen kunnen stepped care hinderen. Het CVZ wil de bezuiniging
op de eerstelijnspsychologen terugdraaien en plaatst vraagtekens bij het schrappen van aanpassingsstoornissen uit het pakket. Over de eigen bijdrage stelt het college dat deze de toegang tot zorg bemoeilijkt en kan leiden tot meer ziekteverzuim en somatische zorg. Klacht of ziekte Het CVZ onderscheidt psychische klachten, die de huisarts moet afhandelen, en psychische ziekten die tot het verzekerde ggz-pakket behoren. Werk- en relatieproblemen behoren als klachten niet tot het pakket, maar worden vaak wel in de ggz behandeld. Dat wil het CVZ expliciet uitsluiten. Om controle door zorgverzekeraars mogelijk te maken, moet de diagnosecode op de declaratie komen. Zorgverzekeraars doen nu te weinig aan controle, vanwege hun informatieachterstand maar ook uit eigenbelang: voor de lichtere huisartsenzorg zijn ze risicodragend, voor geneeskundige ggz niet. Checks zijn wel nodig, ook omdat het tijdsregistratiesysteem leidt tot upcoding: verdacht veel behandelingen vallen precies in een langduriger en daarmee duurdere categorie. Het CVZ stelt voor dat
aanbieders voor behandelingen van meer dan 1800 minuten uitdrukkelijk toestemming moeten vragen. Richtlijnen Ook betere (naleving van) richtlijnen kunnen de ggz goedkoper maken. Het moet duidelijk worden wanneer verblijf wel en niet noodzakelijk is, zeker gezien het hoge aantal opnamen in Nederland. Behandelaren moeten de richtlijnen beter naleven en tussentijds evalueren of voortzetting van de therapie zin heeft. Daarnaast moeten mensen zelf zorgen voor hun mentale fitheid, bijvoorbeeld door middel van zelfhulpprogramma’s. Het CVZ gaat deze ideeën uitwerken in deel 2. Het zal nog ingaan op onder meer internettherapie bij angst en depressie, de uitsluiting van aanpassingsstoornissen, herstelondersteunende en FACT-zorg en de effectiviteit van een aantal interventies zoals mindfulness. Het college suggereert alvast dat individuele preventie bij een hoog risico op depressie, alcoholmisbruik of paniekstoornis in het pakket moet blijven, ondanks een lage ziektelast. (kk)
> Zie ook www.cvz.nl
executive
3 min
Nieuwsbrief voor bestuurders | 8 | Donderdag 26 april 2012 | www.zorgvisie.nl
Uw kennispartner in de bestuurskamer
buitenland
advertentie
Huisarts en medisch specialist onder één dak
Alle zorg waarvoor patiënten niet in het ziekenhuis hoeven te zijn, is bij Encircle health in Appleton (Wisconsin) ondergebracht in een apart gebouw. Het gebouw (15.000 m2) uit 2009, op drie kilometer van het ziekenhuis Thedacare, biedt onderdak aan 69 huisartsen, internisten, chirurgen, longspecialisten, gynaecologen, urologen, orthopeden, psychiaters en radiologen. Ze beschikken over moderne faciliteiten als een laboratorium, CT- en MRI-scan, en geavanceerde endoscopie. De dokters delen een visie: kwaliteit en service bieden aan patiënten. De patiënt staat centraal. En ze hebben onderzocht wat die visie betekent voor hun werk. De artsen die meedoen hebben van tevoren vastgelegd dat ze hetzelfde ict-platform gebruiken en dat ze alle patiëntinformatie delen. De registratie van patiënten doen de artsen samen. Patiënten hoeven zich
maar eenmaal te registreren bij een ronde balie in het midden van het gebouw. Alle dokters tappen hun informatie af uit het gedeelde systeem af en stoppen er ook informatie in. Artsen beloven ook dat ze patiënten nog dezelfde dag zien als een collega dat wil. Het zien van niet-ingeplande patiënten is niet altijd makkelijk, erkent huisarts Dave Anderla. ‘De maatschappen hebben de vrijheid om dat zelf te regelen. Sommigen doen dat door een nurse-practitioner in dienst te nemen, anderen persen ongeplande patiënten ertussendoor.’ In 99 proThedacre Encircle health
Bij Thedacare Encircle health hebben huisartsen en medisch specialisten hun werkprocessen volledig geïntegreerd. Patiënten krijgen binnen één dag alle onderzoeken, een diagnose en een zorgplan.
Het gebouw van Thedacare Encircle health in
cent van de gevallen lukt het om patiënten nog dezelfde dag te zien, stelt Julie Kressin, directeur van de locatie. Patiënten krijgen binnen één dag alle noodzakelijke onderzoeken, zodat ze het gebouw verlaten met een diagnose en een zorgplan. Lab-onderzoek in 15 minuten Een opmerkelijke prestatie is het terugdringen van de tijd dat een arts beschikt over de laboratoriumuitslagen. Indien nodig neemt een verpleegkundige na de registratie bloed af. Ze brengt dat naar het lab. Vijftien minuten later zijn de uitslagen voor de standaardonderzoeken bekend. Deze werkwijze bespaart tijd en personeel. ‘In de meeste ziekenhuizen moeten patiënten voor lab-onderzoek terugkomen’, zegt Anderla. ‘Daarvoor zijn extra afspraken nodig. Administratief personeel moet daarvoor bellen, treft de voicemail, moet weer bellen.’ En het is niet alleen efficiënter; in het gesprek met de patiënt beschikt de arts ook over veel meer informatie, waardoor hij sneller de juiste diagnose kan bepalen. (bk)
Appleton (Wisconsin) biedt onderdak aan 69 huisartsen en medisch specialisten
4/6
> Lees de uitgebreide versie
executive
2 min
5/6
Nieuwsbrief voor bestuurders | 8 | Donderdag 26 april 2012 | www.zorgvisie.nl
Uw kennispartner in de bestuurskamer
rapport
samenvatting
Concentratie, specialisatie en samenwerking van ziekenhuiszorg
Concentratie, specialisatie en samenwerking van ziekenhuiszorg
Regieraad De gevolgen van concentratie van ic-ziekenhuiszorg, oktober 2011
> Lees de hele publicatie
Recensie Innovatief gehalte Praktische bruikbaarheid Leesbaarheid Vormgeving
Quote
‘Als ziekenhuizen niet meer alle functies aanbieden, vrezen zij verlies van aanzien en status’
‘Regisseer concentratie van intensivecare-afdelingen’ Een regionale herverdeling van intensive-careafdelingen in 51 centra leidt tot een betere bedbezetting. Het betekent ook dat patiënten soms fors meer moeten reizen. Om de herindeling te versnellen, is een sterke regie gewenst, aldus de Regieraad Kwaliteit van Zorg. Om de kwaliteit van behandelingen te verbeteren, moeten ziekenhuizen zich specialiseren. Hoe meer ervaring artsen hebben met een bepaalde aandoening, hoe beter de kwaliteit. Dit uitgangspunt is inmiddels algemeen geaccepteerd in de sector. Concentratie vindt spontaan plaats doordat ziekenhuizen hun ic-afdeling afstoten (Dokkum) of onderling afspraken maken over wie wat doet. Maar dit gaat volgens de Regieraad te langzaam en leidt tot te veel onrust. ‘Een sterke regie op de noodzakelijke herverdeling versoepelt en versnelt dit proces.’ De raad laat in het midden wie de regisseur moet zijn, maar heeft wel laten uitzoeken – door Kiwa Prismant en CBO – welke gevolgen zo’n herverdeling heeft.
Het niveau van de intensive care bepaalt de complexiteit van de patiënten die een ziekenhuis aankan. De onderzoekers hebben een scenario gemaakt voor de herverdeling van ic’s. Ze hebben de huidige capaciteit berekend op basis van de Enquête Jaarcijfers Ziekenhuizen uit 2009 en 2010 en www.ziekenhuizentransparant.nl. Momenteel zijn er 46 ziekenhuizen met een basale intensive care (niveau 1), 22 die ernstiger patiënten aankunnen (level 2) en 23 met een intensive care voor zeer gecompliceerde gevallen (level 3). In het scenario resteren 51 centra voor hoogwaardige ic-zorg. De capaciteit van de level 1-afdelingen wordt daarover verdeeld. 7 level 1-ic’s blijven open, omdat sluiting daar te grote consequenties heeft voor de regionale spreiding. De 51 centra kennen een bedbezetting van 58 tot 105 procent. De optimale bezettingsgraad is 80 procent. In een tweede scenario hebben de onderzoekers daarom de capaciteit van de 51 centra herverdeeld zodat de bezettingsgraad tussen de 70 en 90 procent komt te liggen. 7 ziekenhuizen krijgen er dan in totaal 17 bedden bij en landelijk verdwijnen 50 van de 1180 bedden. De
concentratie betekent dat 1 op de 8 patiënten meer dan een half uur moet reizen voor een ic (nu is dat 1,6 procent), en één op de veertig meer dan drie kwartier. Grote gevolgen De herverdeling van capaciteit in scenario 2 beperkt de variatie in bedbezetting, maar ook in het aantal intensivisten en icverpleegkundigen. Het aantal ziekenhuizen met minder dan 0,35 intensivisten per bed daalt van 18 naar 13. Nog maar 16 in plaats van 21 ziekenhuizen hebben minder dan 3,5 ic-verpleegkundigen per bed. In 2010 waren er vier ziekenhuizen met jaarlijks minder dan duizend ic-behandeldagen; één daarvan had er slechts vierhonderd. Na de concentratie (zonder verdere herverdeling van capaciteit) hebben alle ic’s meer dan tweeduizend behandeldagen, waarbij de grootste er meer dan zestienduizend heeft. Nader onderzoek naar bestaande samenwerkingsverbanden moet volgens de auteurs uitwijzen of herverdeling van onderaf kan gebeuren. (kk) > Zie ook www.regieraad.nl
executive
1 min
6/6
Nieuwsbrief voor bestuurders | 8 | Donderdag 26 april 2012 | www.zorgvisie.nl
Uw kennispartner in de bestuurskamer
meer zorgvisie
Adverteren
Colofon
Emile van der Velden Key Accountmanager
Eric Bassant Hoofdredacteur bassant@zorgvisie.nl 020 515 97 04
emile.van.der.velden@reedbusiness.nl 06 13 34 46 00
Marike Cloosterman Key Accountmanager marike.cloosterman@reedbusiness.nl 06 51 33 15 17
Marc Nuhn Accountmanager
Zorgvisie Magazine Het magazine voor beleid en management in de zorg verschijnt maandelijks.
Zorgvisie Special Tweemaal per jaar verschijnt een glossy gewijd aan één thema.
Zorgvisie Weekoverzicht Abonnees ontvangen tevens het Zorgvisie Weekoverzicht.
Bart Kiers Redacteur kiers@zorgvisie.nl 020 515 97 31 Krista Kroon Freelance journalist
direct naar > Abonneren
Alie Zwart en Berber Bast Eindredactie hr en zorg eindredactie@zorgvisie.nl 020 515 97 35/41
marc.nuhn@reedbusiness.nl 06 51 69 52 27
Rewina Ratiram Accountmanager
Ben Konings Uitgever
rewina.ratiram@reedbusiness.nl 020 515 98 55
Zorgvisie e-nieuwsbrief Elke werkdag nieuws en een speciale zondageditie.
Direct naar
Zorgvisie.nl De website Zorgvisie.nl is hét online platform voor zorgmanagers.
Zorgvisiebanen.nl Op de online vacaturebank kunnen managers in de zorg terecht voor actuele vacatures.
> Tarieven
Congressen
> Aanleverspecificaties
Reed Business Events organiseert in samenwerking met Zorgvisie congressen voor bestuurders en managers in de zorg met een actueel en informatief inhoudelijk programma, uitgaande van een origineel concept.
Vormgeving Twin Media bv Op gebruik van deze nieuwsbrief zijn de volgende regelingen van toepassing: Gebruiksvoorwaarden en Privacystatement
© Reed Business bv. Auteursrecht voorbehouden