Denmark 13.4 Finlandcompa r ed on public per for m a nce 8.5 countries Finland Norway
8.5 17.0
executive
17.0 Norwaycompa r ed on public per for m a nce countries Sweden
6 min
1/6
Nieuwsbrief voor bestuurders | 10 | Donderdag 24 mei 2012 | www.zorgvisie.nl
Sweden 12.9 average Nordic Uw kennispartner in de bestuurskamer
Figure 4.15 12.9 3.6 average Nordic Japan countries compa r ed on public per for m a nce Expenditure (in percentages of total expenditure) 3.6 Japanon nursing and residential facilities, 1995-2009 Korea
3.0
Figure 4.15 Korea
3.0 3.3
benchmark
rapporten
average Eastern Asiatic ziektelasten Expenditure on nursing and residential facilities, 1995-2009 (inLage percentages of total expenditure) 1995 2000 2005 2009 2009 3.3 Australia 0.0 average Eastern Asiatic
Nederland is wereldwijd koploper intramurale zorg Netherlands 22.8 Australia 0.0 10.2 Canada
CVZ missing value Uitvoeringstoets Figure 4.15 1995 2000 2005 2009 2009 Nederland besteedt 22,8 procent van alle zorguitgaven aan intralage-ziektelast 10.2 Canada Irelandon nursing and residential facilities, 1995-2009 Expenditure (in percentages ofbenadering, total expenditure) murale zorg en is daarmee wereldwijd koploper. Dat blijkt uit vergevalue Netherlands 22.8 Hybrid 13.4 lijkend onderzoek adviesmissing aan VWS, Ireland van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP). NewDenmark Zealand 9.3 5 maart 2012
Finland NewKingdom Zealand United Denmark Norway United Kingdom United States Netherlands Finland Sweden United States
Norway Austria Denmark Sweden Japan Austria Belgium Finland Korea Belgium France Norway Japan France Germany Sweden Korea Australia Germany Switzerland
1995
2000
2005
2009
8.5 9.3 2009 13.4 17.0 5.9 22.8 8.5 5.9 6.3 17.0 12.9 6.3 7.9 13.4 3.6 7.9 12.4 8.5 12.9 3.0 12.4 7.0 17.0 3.6 3.3 7.0 7.8
3.0 0.0 7.8 17.2 12.9 3.3 10.2 Canada 17.2 Switzerland 10.5 3.6 Japan intramurale zorg (als percentage totale zorguitgaven) Figuur 1 Uitgaven Australia 0.0 Ireland 10.5 1.5 Czech Republic 3.0 Korea > LeesCanada verder op pagina 2 10.2 New Zealand 9.3 1.5 Czech Republic Estonia 2.7 3.3 Ireland United Kingdom Estonia 2.7 3.3 Hungary Aanmelden Australia 0.0 Newu Zealand 9.3 Wilt eens in de twee weken Zorgvisie Executive ontvangen? United States 5.9 3.3 Hungary 1.3 Poland 10.2 Canada Ga naar www.zorgvisie.nl/executive United Kingdom 6.3 1.3 Poland Slovak Republic Ireland UnitedAustria States 5.9 7.9 Slovak Republic Slovenia 5.8
Hybrid
> Lees de samenvatting op missing value Hybrid pagina 3
average> Download Anglo Saxonhet hele rapport average Nordic Anglo Saxon
buitenland
Jönköping schaft wachtkamers af De zorg in de Zweedse provincie Jönköping behoort al jarenlang tot de top3 in Zweden. Radicale focus op de patiënt is het geheim van het succes, vertelt Göran Henriks. > Lees verder op pagina 4
van de averageOptimalisatie Nordic basis-ggz
average Eastern Asiatic Strategische verkenning
Trimbos en NIVEL Op zoek naar een kosteneffectieve average Nordic average Eastern Asiatic Basis GGZ: Scenaaverage Continental rio’s voor zorginnoaverage Continental vatie, mei 2012 Op zoek naar een kosteneffectieve Basis GGZ: Scenario’s voor zorginnovatie
deAsiatic samenvatting op average> Lees Eastern pagina 5
> Download het hele rapport
average Anglo Saxon
in het kort • Dertig procent minder ziekenhuisopnames • Halvering van de wachttijden bij medisch specialismen
‘Motivatie om te veranderen komt van inspiratie, niet van bevelen van boven.’ Göran Henriks, directeur innovatie Jönköping
executive
5 min
2/6
Nieuwsbrief voor bestuurders | 10 | Donderdag 24 mei 2012 | www.zorgvisie.nl
Uw kennispartner in de bestuurskamer
benchmark
advertentie
Nederland koploper intramurale zorg Nederland besteedt 22,8 procent van alle zorguitgaven aan intramurale zorg en is daarmee wereldwijd koploper. Dat blijkt uit vergelijkend onderzoek van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP). uitgaven zijn deels te verklaren door het grote aantal 65-plussers en verstandelijk gehandicapten dat intramuraal is opgenomen. Een kwart van de Nederlandse 65-plussers ontvangt zorg. Daarmee behoort Nederland tot de koplopers in Europa. Alleen in Noorwegen is het percentage ouderen dat Foto: ANP/Roos Koole zorg gebruikt hoger. De hoge uitgaven voor Het SCP-rapport heeft de prestaties van de intramurale zorg vormen een risico, de publieke sector onderzocht van 28 omdat de vergrijzing in Nederland nog landen die lid zijn van de OESO. Als het niet zo ver is als in andere landen. De verom de gezondheidszorg gaat, valt op dat grijzing heeft een opwaarts effect op inNederland veel geld uitgeeft aan instituti- tramurale opnames en de overheidsuitonele zorg. Alleen Zwitserland (17,2 progaven. Het Nederlandse overheidsbeleid cent) en Noorwegen (17,0 procent) koom ouderen langer thuis te laten wonen, men enigszins in de buurt. De hoge speelt al op deze trend in.
Nederland scoort op veel onderdelen iets boven het gemiddelde, maar komt overall toch net iets onder het gemiddelde uit. Dit komt doordat Nederland achterblijft als het gaat om gezonde levensjaren. ‘We vermoeden dat dit samenhangt met een ongezonde leefstijl. Nederlanders roken meer. Opvallend is ook de sterke toename van obesitas, met name bij 65-plussers’, stelt SCP-onderzoeker Jedid-Jah Jonker. Toegankelijkheid Wel scoort Nederland opvallend goed op het gebied van toegankelijkheid. Nederlanders geven aan dat ze geen financiële belemmering kennen om een beroep te doen op zorg. Gunstig is ook dat de hoogte van eigen bijdrage relatief laag is. ‘Nederlanders betalen internationaal gezien erg weinig uit eigen zak’, aldus Jedid-Jah Jonker. Dit gaat veranderen als het akkoord van de ‘Kunduz-coalitie’ beleid wordt. Dan gaat de eigen bijdrage naar 350 euro. (bk)
Staat u open voor een kritisch geluid?
Of sluit u zich af?
Blanxx is gespecialiseerd in zorgvastgoed. Wij staan borg voor een integrale aanpak: van strategie naar realisatie tot en met onderhoud. Een kritisch geluid hoort daar soms bij. Durft u te vragen?
Geïnteresseerd in onze analyses? www.blanxx.nl | 088 010 5700 | info@blanxx.nl
executive
3/6
4 6 min
Nieuwsbrief voor bestuurders | 10 | Donderdag 24 23 mei 2012 | www.zorgvisie.nl
Uw kennispartner in de bestuurskamer
samenvatting
Lage-ziektelastbenadering getoetst CVZ Advies aan de minister van VWS, uitgebracht op 5 maart 2012
Lage ziektelast is te weerbarstig begrip Het schrappen van aandoeningen met een lage ziektelast uit het basispakket is erg ingewikkeld en levert niet de gehoopte besparing van 1,3 miljard op. Het College voor zorgverzekeringen (CVZ) adviseert de minister van VWS alternatieve besparingsmogelijkheden te zoeken.
> Lees de hele publicatie
Recensie Innovatief gehalte Praktische bruikbaarheid Leesbaarheid Vormgeving
Quote
‘In de praktische uitwerking van de lage-ziektelastbenadering doen zich problemen voor’
‘Aandoeningen (… ) die eerder als ongemak dan als ziekte worden gekenschetst, worden uit het pakket gehaald’, staat in het regeerakkoord van het kabinet-Rutte. Deze ‘lageziektelastbenadering’ zou 1,3 miljard moeten opleveren. Het CVZ heeft voor de minister van VWS bekeken of en hoe dit valt te realiseren. Het college noemt de praktische uitwerking ‘problematisch’. Er is geen goede, onomstreden methode om ziektelast te meten en te bepalen hoeveel last verschillende aandoeningen opleveren. Bij een aantal ziekten ligt het extra gecompliceerd: die geven bij de ene patiënt bijvoorbeeld meer klachten dan bij andere, verergeren in de loop van de tijd of kennen slechts af en toe een hevige uitbarsting.
Aangezien behandelingen vaak bruikbaar zijn bij meerdere aandoeningen – die verschillen in ziektelast – moeten zorgverzekeraars gaan controleren of vergoeding in een specifiek geval terecht is. Dit verhoogt de administratieve lasten. De verleiding om diagnosen te ‘verzwaren’ ligt op de loer. Een ander punt is dat pas na de diagnosestelling blijkt of het om lage ziektelast gaat. Het CVZ adviseert om diagnostiek altijd wel te vergoeden. Ruim een miljard euro besparen op aandoeningen met een lage ziektelast is volgens het college onmogelijk. Om dat bedrag te halen zouden ook kwalen met een hogere ziektelast uit het pakket moeten verdwijnen, wat gevaren oplevert voor de gezondheid. Het CVZ wil in een volgend rapport beoordelen of negen ‘ongemakken’ zich lenen voor uitsluiting uit het basispakket, zoals verkoudheid, kalknagels, oogontsteking en eenmalige blaasontsteking. Alternatieven Het college noemt een aantal alternatieve besparingsmogelijkheden: het schrappen van interventies die voorzienbaar, veelge-
bruikt en niet te duur zijn (zoals de rollator); structurele toetsing van de effectiviteit van interventies; voorwaardelijke toelating, waarbij effectiviteitsonderzoek verplicht wordt voor nieuwe en betwijfelde interventies; vaststellen wat een gewonnen levensjaar in perfecte gezondheid (QALY) mag kosten; en de bevordering van gepast gebruik. (kk) > Zie ook www.cvz.nl advertentie
Wie doet het met wie in de zorg? Een onderzoek naar bestuurlijke samenwerkingen tussen Nederlandse ziekenhuizen. Het rapport kunt u opvragen via: info@kpmgplexus.nl.
kpmg.nl kpmgplexus.nl
KPMG_AD_56x70mm_zorgvisie_executieFC.indd 1
© 2012 KPMG Staffing & Facility Services B.V. All rights reserved.
rapport
10-05-12 16:06
executive
3 min
4/6
Nieuwsbrief voor bestuurders | 10 | Donderdag 24 mei 2012 | www.zorgvisie.nl
Uw kennispartner in de bestuurskamer
buitenland
advertenties
Jönköping schaft wachtkamers af De zorg in de Zweedse provincie Jönköping behoort al jarenlang tot de top-3 in Zweden. Radicale focus op de patiënt is het geheim van het succes, vertelt Göran Henriks.
patiënten door het zorgstelsel in kaart te brengen. Met lean-methoden uit het bedrijfsleven (Scania en IBM) is de organisatie van de zorg gestroomlijnd. In gezondheidscentra zijn bijvoorbeeld de wachtkamers afgeschaft. Henriks: ‘Als wij een bepaalde tijd met een patiënt afspreken, organiseren we het zo dat we ook klaar staan om die patiënt te ontvangen. We hebben een team van huisartsen, verpleegkundigen, fysiotherapeuten en welzijnsmedewerkers. Samen met de patiënt bepalen ze welke interventie nodig is.’
In Zweden zijn de 21 provincies verantwoordelijk voor de gezondheidszorg. De nationale overheid brengt jaarlijks de prestaties van de provincies in kaart op basis van 124 uitkomstindicatoren. Jönköping, ten zuidwesten van Stockholm, staat al jarenlang in de top-3 als het gaat om patiënt tevredenheid, medische uitkomsten, kosteneffectiviteit en tevredenheid van medewerkers. De provincie (10.000 km) telt drie ziekenhuizen, 34 gezondheidscentra en ruim 330.000 inwoners. Het geheim van het succes is een radicale focus op de patiënt, vertelt Göran Henriks, hoofd innovatie Jönköping. De verspilling in de gezondheidszorg is opgeGöran Henriks, directeur innovatie Jönköping spoord door de gang van
Preventie Zorgaanbieders in Jönköping zijn gericht op preventie en het gezond houden van de bevolking. Als patiënten medisch specialisten willen zien, kan dat vaak nog dezelfde dag als het urgent is. Wachttijden voor veel specialismen zijn gehalveerd. De aanpak heeft in de periode 1998-2003 geleid tot 30 procent minder ziekenhuisopnames. Daarmee heeft Jönköping
het laagste aantal ziekenhuisbedden per inwoners van heel Europa, stelt Henriks. Basketbalcoach Het meten van prestaties is cruciaal in de ogen van Henriks. Jönköping meet de toegang tot de zorg, patiënttevredenheid, de patiëntenstromen door de zorg, preventie, medische uitkomsten en patiëntveiligheid. ‘Als dokters en verpleegkundigen naar huis gaan, moeten ze weten of ze hun werk goed hebben gedaan. Wil je prestaties meten, dan moet je kijken naar patiëntgroepen of naar afdelingen. Het bedrijfsproces bepaalt de resultaten.’ De zorg draait om teamwork, niet om individuele zorgverleners, stelt Henriks, die als oud-bondscoach van het Zweedse nationale basketbalelftal weet hoe hij teams scherp kan krijgen en motiveren. Hij gelooft niet in financiële prikkels; hij doet liever een beroep op de intrinsieke motivatie van zorgprofessionals om de beste te willen zijn. ‘Motivatie om te veranderen komt van inspiratie, niet van bevelen van bovenaf.’ (bk) > Lees meer
Procesoptimalisatie, zorglogistiek, zorginkoop en nazorg DOT. Eiffel staat 29 ziekenhuizen bij.
WIJ MAKEN STRATEGIE WERKZAAM.
s e m i n a r a l c o h o lv e r s l av i n g
Wanneer het eerste glas te veel is en het laatste te weinig...
maandag 4 juni 2012
» lees meer
thuiszorg, persoonlijk én voor iedereen
executive
2 min
5/6
Nieuwsbrief voor bestuurders | 10 | Donderdag 24 mei 2012 | www.zorgvisie.nl
Uw kennispartner in de bestuurskamer
rapport
Optimalisatie van de basis-ggz
samenvatting
Eerstelijns-ggz kan lonender
Strategische verkenning
Op zoek naar een kosteneffectieve Basis GGZ: Scenario’s voor zorginnovatie
Trimbos en NIVEL Op zoek naar een kosteneffectieve Basis GGZ: Scenario’s voor zorginnovatie, mei 2012
Minder sessies bij de psychotherapeut, meer e-health en evidence-based interventies, meer inzet van de praktijkondersteuner en verhoging van de therapietrouw. Een combinatie van die maatregelen kan de opbrengst van de geestelijke basisgezondheidszorg verhogen met 16 tot 31 procent.
> Lees de hele publicatie
Het Trimbos-instituut en het NIVEL hebben voor het ministerie van VWS de basisggz in kaart gebracht en de effecten voorspeld van diverse maatregelen. De onderzoekers hebben een rekenmodel ontworpen dat stoelt op de data van goed registrerende huisartspraktijken uit 2009. Iedere in de eerstelijns ggz geïnvesteerde euro blijkt 2,59 euro op te leveren aan toegenomen gezondheid. De huisartsen registreren zes categorieën patiënten: mensen met angst-, stress- en depressieve klachten en met verslavingen, angststoornissen en depressies. De gangbaarste eerstelijnsbehandeling is farmacotherapie, toegepast bij 35 tot 75 procent van de patiënten. Op de tweede plaats staat psycho-educatie door de huisarts
Recensie Innovatief gehalte Praktische bruikbaarheid Leesbaarheid Vormgeving
Citaat
‘Gezondheidseffecten zijn 1 op 1 verbonden met therapietrouw’
zelf: bij 13 tot 44 procent. Alleen tegen stressklachten en alcolholmisbruik zet de huisarts vaker psycho-educatie in dan medicijnen. Praktijkondersteuners zijn goed voor 0,2 tot 1,5 procent van de behandelingen. Maatregelen De onderzoekers hebben diverse maatregelen doorgerekend. Het aantal sessies bij de psychotherapeut verlagen van gemiddeld zeven naar vijf maakt de zorg 3 tot 4 procent kosteneffectiever, doordat het effect van de therapie minder daalt dan de kosten. Medicatie bij depressieve klachten vervangen door onbegeleide e-health of psycho-educatie – zoals de richtlijn voorschrijft – vergroot de kosteneffectiviteit met 4 tot 6 procent. Hulp van de praktijkondersteuner in plaats van de psychotherapeut bij klachten scheelt 4 tot 5 procent. Inzet van de praktijkondersteuner is vooral effectief als aanvulling op de huisarts. Een behoorlijk effect (6 procent) is te verwachten van een grotere therapietrouw bij veelvoorkomende interventies: medicatie bij angst en depressie en psycho-edu-
catie bij stress- en depressieve klachten. Een combinatie van alle maatregelen kan de zorg 31 procent goedkoper maken. Als de kosten uit maatschappelijk perspectief meetellen – zoals reiskosten en tijdverlies voor de patiënt – is dat 16 procent. De auteurs beklemtonen daarbij dat kosteneffectiviteit slechts één aspect is van een zorgsysteem en dat andere aspecten, zoals toegankelijkheid, ook meetellen. Tijdverlies De kostenbesparing door grootschaliger inzet van e-health zonder begeleiding is 11 procent vanuit zorgperspectief: het gaat dan om direct medische kosten en bijbehorende gezondheidswinst. Vanuit maatschappelijk perspectief is de winst slechts 0,76 procent, want de patiënt is veel meer tijd kwijt dan als hij pillen slikt. De auteurs denken dat onbegeleide e-health het best inzetbaar is als mensen klachten hebben (geen stoornissen) en de huisarts inschat dat medicijnen niet werken. (kk) > Zie ook www.trimbos.nl
executive
1 min
6/6
Nieuwsbrief voor bestuurders | 10 | Donderdag 24 mei 2012 | www.zorgvisie.nl
Uw kennispartner in de bestuurskamer
meer zorgvisie
Adverteren
Colofon
Emile van der Velden Key Accountmanager
Eric Bassant Hoofdredacteur bassant@zorgvisie.nl 020 515 97 04
emile.van.der.velden@reedbusiness.nl 06 13 34 46 00
Marike Cloosterman Key Accountmanager marike.cloosterman@reedbusiness.nl 06 51 33 15 17
Marc Nuhn Accountmanager
Zorgvisie Magazine Het magazine voor beleid en management in de zorg verschijnt maandelijks.
Zorgvisie Special Tweemaal per jaar verschijnt een glossy gewijd aan één thema.
Zorgvisie Weekoverzicht Abonnees ontvangen tevens het Zorgvisie Weekoverzicht.
Bart Kiers Redacteur kiers@zorgvisie.nl 020 515 97 31 Krista Kroon Freelance journalist
direct naar > Abonneren
Alie Zwart en Berber Bast Eindredactie hr en zorg eindredactie@zorgvisie.nl 020 515 97 35/41
marc.nuhn@reedbusiness.nl 06 51 69 52 27
Rewina Ratiram Accountmanager
Ben Konings Uitgever
rewina.ratiram@reedbusiness.nl 020 515 98 55
Zorgvisie e-nieuwsbrief Elke werkdag nieuws en een speciale zondageditie.
Direct naar
Zorgvisie.nl De website Zorgvisie.nl is hét online platform voor zorgmanagers.
Zorgvisiebanen.nl Op de online vacaturebank kunnen managers in de zorg terecht voor actuele vacatures.
> Tarieven
Congressen
> Aanleverspecificaties
Reed Business Events organiseert in samenwerking met Zorgvisie congressen voor bestuurders en managers in de zorg met een actueel en informatief inhoudelijk programma, uitgaande van een origineel concept.
Vormgeving Twin Media bv Op gebruik van deze nieuwsbrief zijn de volgende regelingen van toepassing: Gebruiksvoorwaarden en Privacystatement
© Reed Business bv. Auteursrecht voorbehouden