executive
7 min
1/6
Nieuwsbrief voor bestuurders | 12 | Donderdag 21 juni 2012 | www.zorgvisie.nl
Uw kennispartner in de bestuurskamer
rapporten
Een daling van 9,3 procent in het sterftecijfer van Schotse ziekenhuizen is het resultaat sinds een nationaal veiligheidsprogramma werd ingevoerd.
personeelsbezetting v&v
NIVEL Hoe het personeelsbestand in de langdurige zorg de kwaliteit van de zorg beïnvloedt > Lees de samenvatting op pagina 3 > Download het hele rapport
> Lees verder op pagina 2
In het Britse one-tierboard, waarin toezichthouders en directie samen in het bestuur zitten, is het toezicht veel strakker dan in het Nederlandse model.
Mensen die roken en te zwaar zijn, vergroten hun kans op ziekenhuisopname aanzienlijk. Dat blijkt uit onderzoek van het CBS naar het verband tussen leefstijl en opname in het ziekenhuis.
> Lees verder op pagina 4
Sturen op geluk
Engelse toezichthouder ziet CEO wekelijks
Roken en overgewicht leiden tot meer ziekenhuisopnamen
Foto: ANP
Schotse ziekenhuizen reduceren sterfte
benchmark
Foto: ANP
buitenland
SCP Geluksbevordering door nationale over heden, gemeenten en publieksinstellingen > Lees de samenvatting op pagina 5
> Lees verder op pagina 6 > Download het hele rapport
in het kort • Zware rokers vergroten de kans op ziekenhuisopname voor hart- en vaatziekte 66 tot 68 procent • Overgewicht geeft vrouwen 37 procent meer kans op ziekenhuisopname
Aanmelden Ga naar www.zorgvisie.nl/executive
executive
10 6 min min
2/6
Nieuwsbrief voor bestuurders | 12 | Donderdag 21 juni 2012 | www.zorgvisie.nl
Uw kennispartner in de bestuurskamer
buitenland
Schotse ziekenhuizen reduceren sterfte tecijfer in de ziekenhuizen daalde met 9,3 procent sinds de invoering van het veiligheidsprogramma. De percentages voor post-operatieve ziekenhuisinfecties zijn meer dan gehalveerd. De sterfte op de intensive care is met 24 procent gedaald. Veiligheidsprogramma stopt Maar het nationale veiligheidsprogramma loopt in 2013 af. Hoe zorg je ervoor dat de zorg duurzaam verbetert? ‘Daarvoor heb je een infrastructuur nodig’, antwoordt Haraden stellig. De IHI traint circa 200 artsen en verpleegkundigen maandelijks in het verzamelen en verwerken van informatie over de veiligheid. Daarvoor heeft elk ziekenhuis in 2008 vijf teams gevormd: medicijnverstrekking, intensive care, operatiekamer, algemene geneeskunde en leiderschap. In de teams zitten mensen uit de praktijk. Elk ziekenhuis heeft een programmamanager. Regionale coördinatoren bezoeken tweemaandelijks de ziekenhuizen in hun
financiële man doet elke week een veiligheidsronde in het ziekenhuis. Ze bezoeken niet alleen verpleegafdelingen, intensive care en operatiekamers, maar ook het laboratorium en de ziekenhuisapotheek. ‘Het zijn geen inspectiebezoeken’, benadrukt Haraden. ‘Het gaat om een open informatie-uitwisseling over veiligheidsissues. Ze stellen vragen als “waar ligt uw wakker van?” De rondes leiden tot concrete verbeteracties. Ook de financiële man leert hiervan. Ze zien de gevolgen van hun beslissingen. Besturen gaat over veel meer dan alleen geld.’ (bk)
HSMR – 9.3% reduction Standardised Mortality Ratio (SMR)
Regression line
1.5
Veiligheidsrondes Ziekenhuisbestuurders hebben een leidende rol bij kwaliteitsverbetering. Niet alleen de voorzitter, maar ook de
1.0
0.5 Oct- Jan- Apr- Jul- Oct- Jan- Apr- Jul- Oct- Jan- Apr- Jul- Oct- Jan- Apr- Jul- Oct- Jan- Apr- JulDec Mar Jun Sep Dec Mar Jun Sep Dec Mar Jun Sep Dec Mar Jun Sep Dec Mar Jun Sep 2006 2007 2007 2007 2007 2008 2008 2008 2008 2009 2009 2009 2009 2010 2010 2010 2010 2011p 2011p 2011p
The Scottish Government
‘Wil een nationaal veiligheidsprogramma succesvol zijn, dan is leiderschap van de nationale overheid cruciaal’, stelt Carol Haraden, vice-voorzitter van het Institute of Health Improvement (IHI). De Schotse overheid heeft de Amerikaanse organisatie, die veel ervaring heeft met kwaliteitsverbetering, in 2008 ingehuurd om het Schotse nationale veiligheidsprogramma van de grond te krijgen. ‘Politieke leiders en andere mensen op sleutelposities in de gezondheidszorg in Schotland hebben de verbetering van de patiëntenzorg Carol Haraden, vice-voor- uitgeroepen tot zitter IHI: ‘Ook de financi- topprioriteit.’ ële bestuurder leert van De resultaten veiligheidsdata. Hij ziet de zijn veelbelogevolgen van zijn beslisvend. Het sterfsingen’
regio om de voortgang te bespreken en om te coachen. Twee keer per jaar zijn er nationale inspiratiebijeenkomsten. Het dagelijks meten van de kwaliteit van zorg is een van de hoofdpijlers van het verbeterprogramma, stelt Haraden.‘Als mensen informatie verzamelen omdat het moet voor het programma, dan houden ze daarmee op zodra dat stopt. Medisch specialisten en verpleegkundigen moeten zinvolle kwaliteitsinformatie verzamelen die hen helpt hun werk te begrijpen en verbeteren. Veilig werken is een manier van leven.’ IHI heeft kennis en vaardig heden overgedragen aan een Schots Scotland veiligheidsinstituut dat de dataverwerking nu doet. Standardised Mortality Ratio
In Schotland zagen ziekenhuizen hun sterftecijfer met 9,3 procent dalen sinds de invoering van het nationale veiligheidsprogramma.
executive
5 min
3/6
Nieuwsbrief voor bestuurders | 12 | Donderdag 21 juni 2012 | www.zorgvisie.nl
Uw kennispartner in de bestuurskamer
rapport
Personeelsbezetting en kwaliteit van zorg in V&V NIVEL Hoe het personeelsbestand in verpleeg- en verzorgingshuizen de kwaliteit van de zorg beïnvloedt, 2012 > Lees de hele publicatie
Recensie Innovatief gehalte Praktische bruikbaarheid Leesbaarheid Vormgeving
Quote
‘Afdelingen maken een planning op basis van het personeelsaanbod of vaste verhoudingen’
samenvatting
advertentie
Goed personeel levert niet vanzelf kwaliteit Voldoende personeel van het juiste niveau is belangrijk voor de kwaliteit van de zorg in verpleeg- en verzorgingshuizen, maar niet voldoende. Het NIVEL ontwikkelde een leidraad voor een optimale personele inzet. Het NIVEL heeft 23 afdelingen van 12 willekeurige instellingen geënquêteerd, geïnterviewd en een dag geobserveerd. Verpleegen verzorgingshuizen hebben voor vergelijkbare bewoners sterk uiteenlopende formaties. De personele bezetting tussen 7 en 23 uur varieert van 25 procent minder tot 40 procent meer dan de beschikbare uren uit het zorgzwaartepakket (zzp). Gemiddeld zetten afdelingen overdag 90 tot 125 procent van de zzp-uren in. Een bovengemiddelde bezetting leidt tot bovengemiddelde kwaliteit, maar alleen in combinatie met hoge scores op werktevredenheid en laag ziekteverzuim (14 procent van de afdelingen). Bij een lagere score op deze contextfactoren is de kwaliteit gemiddeld. Een doorsneebezetting plus een hoge score op contextfactoren leidt tot bovengemiddelde kwaliteit (27 procent). Afdelingen die minder dan 90 procent van de zzp-uren inzetten,
scoren matig op de contextfactoren en leveren ondermaatse kwaliteit, op één na. De kwaliteit stijgt als verpleegkundigen (niveau 4) het zorgproces overzien en andere medewerkers coachen. De sfeer is dan beter en er is meer toezicht van het personeel. De aanwezigheid van welzijnsmedewerkers in de huiskamers leidt ook tot betere kwaliteit. Bij veel organisaties berust de bezetting op de historisch gegroeide formatie. Afdelingen met een hoge kwaliteit baseren hun personeelsbestand daarentegen op de zorgvraag. Ze bouwen flexibiliteit in om op veranderingen in te spelen, bijvoorbeeld met vaste invalkrachten die de bewoners kennen. Het NIVEL heeft zijn bevindingen vertaald naar een leidraad voor de optimale dagelijkse bezetting. Het is een zeer bruikbare uitwerking van thema’s als individuele zorgvraag, gezondheidsrisico’s, visie op welzijn en organisatiecultuur, en relevante randvoorwaarden. Organisaties kunnen hiermee doordachte keuzes maken voor de dagelijkse bezetting en de Inspectie voor de Gezondheidszorg kan erover in gesprek gaan met instellingen, stellen de onderzoekers. (kk) > Zie ook www.nivel.nl
Staat u open voor een kritisch geluid?
Of sluit u zich af?
Blanxx is gespecialiseerd in zorgvastgoed. Wij staan borg voor een integrale aanpak: van strategie naar realisatie tot en met onderhoud. Een kritisch geluid hoort daar soms bij. Durft u te vragen?
Geïnteresseerd in onze analyses? www.blanxx.nl | 088 010 5700 | info@blanxx.nl
executive
4 min
4/6
Nieuwsbrief voor bestuurders | 12 | Donderdag 21 juni 2012 | www.zorgvisie.nl
Uw kennispartner in de bestuurskamer
benchmark
Roken en overgewicht leiden tot meer opnamen Mensen die roken en te zwaar zijn, vergroten hun kans op ziekenhuisopname aanzienlijk. Dat blijkt uit onderzoek van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) naar het verband tussen leefstijl en opname in het ziekenhuis.
Foto: ANP
Het CBS heeft onderzocht of cijfers het algemeen veronderstelde verband tussen ongezonde leefstijl en gezondheid bevestigen. Daarvoor zijn data uit de Gezondheidsenquête (GE) van het CBS gekoppeld aan gegevens over ziekenhuisopnamen uit de Landelijke Medische Registratie van Dutch Hospital Data. De resultaten zijn gepubliceerd in Gezond en zorg in cijfers 2011. Van de 22.623 respondenten van 25 jaar en ouder kreeg 46 procent te maken met een ziekenhuisopname in de periode 1997-2005. Vrouwen wat vaker dan mannen, ouderen vaker dan jongeren. Het grootste verschil tussen mannen en vrouwen zit in de groep van 25 tot 45 jaar. Dat komt doordat bij
vrouwen in deze leeftijdscategorie 30 procent van de ziekenhuisopnamen heeft te maken met zwangerschap en bevalling. Bij de 65-plussers worden mannen juist iets vaker in het ziekenhuis opgenomen. Een laag opleidingsniveau gaat bij mannen samen met een grotere kans op ziekenhuisopname. Overgewicht, roken en drinken Overgewicht vergroot de kans op ziekenhuisopname aanzienlijk. Vrouwen met ernstig overgewicht maken zelfs 37 procent meer kans op een ziekenhuisopname dan vrouwen met een normaal gewicht, mannen 19 procent meer kans. Roken verhoogt de kans op ziekenhuisopname bij mannen en vrouwen. Voor zwa-
re rokers is dit effect het sterkst. Zij maken 25 procent meer kans dan niet-rokers. Maar ook ex-rokers hebben nog relatief een grote kans op ziekenhuisopname: 16 procent meer bij mannen en 9 procent meer bij vrouwen. Opvallend is dat niet-drinkers een grotere kans maken op ziekenhuisopnamen dan matige drinkers. Dit wordt veroorzaakt doordat veel niet-drinkers afzien van drinken vanwege bepaalde gezondheidsklachten. Als daarop wordt gecorrigeerd, zijn het bij mannen de zware drinkers die een grotere kans maken op ziekenhuisopname. Bij vrouwen blijft de kans voor niet-drinkers groter, maar als ze 45 jaar of ouder zijn valt dit verschil weg. Hart- en vaatziekten Het CBS heeft apart naar hart- en vaatziekten gekeken, omdat dit een diagnose is die vaak voorkomt. Mensen met een matig overgewicht hebben een grotere kans in het ziekenhuis te belanden dan mensen met een normaal gewicht. Mannen maken 24 procent meer kans, vrouwen 27 procent meer. Mannen met zwaar
overgewicht maken nog meer kans: 35 procent. Bij vrouwen is dit niet het geval. Daar is geen verklaring voor. Rokers hebben een sterk verhoogde kans op ziekenhuisopnamen voor harten vaatziekten. Voor zware rokers is die kans zelfs 66 procent (vrouwen) tot 68 procent (mannen) groter. Stoppen met roken kan de negatieve gevolgen voor een deel tenietdoen. (bk) advertentie
Strategie bepalen is één. Onze 478 consultants zorgen voor implementatie.
WIJ MAKEN STRATEGIE WERKZAAM.
executive
3 min
5/6
Nieuwsbrief voor bestuurders | 12 | Donderdag 21 juni 2012 | www.zorgvisie.nl
Uw kennispartner in de bestuurskamer
rapport
samenvatting
Sturen op geluk SCP Geluksbevordering door nationale overheden, gemeenten en publieks instellingen > Lees de hele publicatie
Recensie Innovatief gehalte Praktische bruikbaarheid Leesbaarheid Vormgeving
Quote
Het grote voordeel van het streven naar geluk is dat het inherent prettig is.
advertentie
Investeren in geluk loont Hoe gelukkiger, hoe gezonder. Het is daarom zinvol beleid te voeren op een gelukkige bevolking. Het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) benoemt voors en tegens en belicht voorbeelden.
geld van somatische naar geestelijke gezondheidszorg te verschuiven, het vak levenscoaching te ontwikkelen en onderzoek te doen naar het effect van levenskeuzen zoals vroegpensioen op het geluk.
Nederlanders zijn na Denen de gelukkigste mensen in Europa. Moeten we nog gelukkiger worden? Dat was de vraag op een congres waarvan de SCP-bundel de weerslag is. De voorstanders wijzen erop dat in omringende landen zoals Engeland en Frankrijk geluk op de beleidsagenda staat, en dat nog altijd veel Nederlanders lijden aan psychische stoornissen. Maar volgens de economen George Gelauff en Herman Stolwijk is apart beleid onnodig gezien de bestaande geluksgraad en kan de overheid prima uit de voeten met het begrip welvaart. Ook Ruut Veenhoven, emeritus hoogleraar sociale condities voor menselijk geluk, wijst erop dat de overheid allang bijdraagt aan gelukbevorderende maatschappelijke kenmerken als rechtshandhaving, welvaart en vrijheid. Ze investeert bovendien via het onderwijs en de geestelijke gezondheidszorg in ‘levensvaardigheden’. Veenhoven bepleit niettemin expliciete sturing op geluk: door
Huiverig Het Wmo-beleid van Almelo omvat een ‘geluksroute’. Eenzame burgers krijgen begeleiding om hun dromen te verwezenlijken en een ‘geluksbudget’ van 450 euro om weer sociaal actief te worden. Uit effectonderzoek blijkt dat het welbevinden van de deelnemers hierdoor toeneemt met 40 procent en de zorgconsumptie daalt met bijna een kwart. Bij gezondheidscentrum De Roerdomp in Nieuwegein werkt tegenwoordig een welzijnswerker en schrijven de huisartsen welzijnsrecepten uit. Dit omdat een op de drie consulten bij de huisarts bleek te gaan over psychosociale klachten. Welzijnsorganisatie MOVACTOR heeft aansprekende activiteiten opgezet volgens de handleiding Welzijn op recept van het Trimbos-instituut, waarin evidence based welzijnsinterventies staan. (kk) > Zie ook www.scp.nl
Zorgmanagement Bedrijfsvoering Medisch
gezondheidszorg
Zelfredzaamheid: redding van de zorg? Betaalbare zorg is bepalend voor de toekomstbestendigheid van de gehele samenleving. Daarom hechten we bij Grow/Work gezondheidszorg veel waarde aan onze sociaal-medisch adviseurs, die een maatschappelijke spilfunctie vervullen bij het betaalbaar houden van zorg. In de hoedanigheid van arts kijken zij naar wat mensen wél kunnen, in plaats van wat niet. Dit leidt tot minder aanspraak op collectieve middelen en meer maatschappelijke betrokkenheid bij cliënten. Ontzorging. Zelfredzaamheid. Onze adviseurs faciliteren het waar mogelijk.
Werving en selectie Interim Consultancy
executive
2 min
6/6
Nieuwsbrief voor bestuurders | 12 | Donderdag 21 juni 2012 | www.zorgvisie.nl
Uw kennispartner in de bestuurskamer
buitenland
advertentie
Toezichthouder voor 3,5 dag per week In de Britse one-tierboard, waarin toezichthouders en directie samen in het bestuur zitten, is het toezicht veel strakker dan in het Nederlandse model. Toezichthouder zijn bij een groot ziekenzij de organisatie. De nieuwe Wet bestuur huis is in het Verenigd Koninkrijk bijna een en toezicht die het Nederlandse bedrijven volledige baan. ‘Ik moet mezelf de hele tijd mogelijk maakt om voor dit model te kievertellen dat ik non-executive ben’, zegt zen, zal waarschijnlijk niet voor 1 januari Sir Hugh Taylor, voorzitter van de board bij 2013 in werking treden. Guy’s and St. Thomas NHS Foundation Trust, een van de oudste en grootste zieWekelijks in de weer kenhuizen in het land. Hij gaf onlangs uitBij een publiek ziekenhuis als het Guy’s leg over het Britse governance-systeem and St. Thomas is de maatschappelijke met een one-tierboard op uitnodiging van verankering groot. De non-executive leden advocatenkantoor Van worden benoemd door een Doorne, de Rabobank en wettelijk voorgeschreven executive search bureau Council of Governors die Odgers Berndtson. In Nevoor meer dan de helft bederland zijn steeds meer staat uit vertegenwoordigers voorstanders te vinden van van patiënten en de lokale het Britse model waar toepublieke sector. Taylor: ‘Dat zichthouders en directie heeft zijn beperkingen. De samen in het bestuur zitboard kan worden gedomiten. De toezichthouders neerd door patiënten die hebben een niet-uitvoeren- Sir Hugh Taylor, voorzitter sterk zijn georiënteerd op de van de board van Guy’s and lokale gemeenschap, terwijl de rol (non-executive). Samen met de uitvoerende di- St. Thomas: ‘De CEO zie ik de helft van de patiënten van rectie (executives) besturen minimaal eenmaal per week buiten komt. Maar het is ook
goed. Een van de gevaren van een groot ziekenhuis is dat ze de band met de lokale gemeenschap verliest.’ Momenteel zijn circa 18.000 mensen lid van het ziekenhuis. Taylor draait al geruime tijd mee in de Britse zorgsector. Tot twee jaar geleden was hij de hoogste ambtenaar van het ministerie van Volksgezondheid. ‘Tegenwoordig ben ik 3,5 dag per week voor het ziekenhuis in de weer. Dat varieert van externe contacten tot werkbezoeken aan onze klinieken. De CEO zie ik minimaal eenmaal per week. Ook zie ik toe op de benoeming van medisch specialisten. Ze mogen geen vriendjes benoemen. En ik ben voorzitter van de Quality Committee van het bestuur die verantwoordelijk is voor de rapportage van sterftecijfers, wachtlijsten, het aantal klachten en de resultaten van verbeter programma’s. Die cijfers worden openbaar gemaakt op de vier bestuursvergaderingen per jaar die toegankelijk zijn voor het publiek. De media hebben er veel aandacht voor. Hoe vaker dit soort informatie openbaar wordt gemaakt, hoe meer de specialisten er rekening mee houden’, aldus Taylor. (eb)
Zorg moet meer inzicht krijgen in kosten Zorgorganisaties laten besparingsmogelijkheden liggen, doordat ze te weinig inzicht hebben in vooral indirecte kosten. Dit blijkt uit het onderzoek van Intrakoop: Total Cost of Ownership en Cost to Serve in de Nederlandse zorgsector Meer informatie? ledenservice@intrakoop.nl of bel (0418) 65 70 70.
www.intrakoop.nl
executive
1 min
7/6
Nieuwsbrief voor bestuurders | 12 | Donderdag 21 juni 2012 | www.zorgvisie.nl
Uw kennispartner in de bestuurskamer
meer zorgvisie
Adverteren
Colofon
Emile van der Velden Key Accountmanager
Eric Bassant Hoofdredacteur bassant@zorgvisie.nl 020 515 97 04
emile.van.der.velden@reedbusiness.nl 06 13 34 46 00
Marike Cloosterman Key Accountmanager marike.cloosterman@reedbusiness.nl 06 51 33 15 17
Marc Nuhn Accountmanager
Zorgvisie Magazine Het magazine voor beleid en management in de zorg verschijnt maandelijks.
Zorgvisie Special Tweemaal per jaar verschijnt een glossy gewijd aan één thema.
Zorgvisie Weekoverzicht Abonnees ontvangen tevens het Zorgvisie Weekoverzicht.
Bart Kiers Redacteur kiers@zorgvisie.nl 020 515 97 31 Krista Kroon Freelance journalist
direct naar > Abonneren
Alie Zwart en Berber Bast Eindredactie hr en zorg eindredactie@zorgvisie.nl 020 515 97 35/41
marc.nuhn@reedbusiness.nl 06 51 69 52 27
Rewina Ratiram Accountmanager
Ben Konings Uitgever
rewina.ratiram@reedbusiness.nl 020 515 98 55
Zorgvisie e-nieuwsbrief Elke werkdag nieuws en een speciale zondageditie.
Direct naar
Zorgvisie.nl De website Zorgvisie.nl is hét online platform voor zorgmanagers.
Zorgvisiebanen.nl Op de online vacaturebank kunnen managers in de zorg terecht voor actuele vacatures.
> Tarieven
Congressen
> Aanleverspecificaties
Reed Business Events organiseert in samenwerking met Zorgvisie congressen voor bestuurders en managers in de zorg met een actueel en informatief inhoudelijk programma, uitgaande van een origineel concept.
Vormgeving Twin Media bv Op gebruik van deze nieuwsbrief zijn de volgende regelingen van toepassing: Gebruiksvoorwaarden en Privacystatement
© Reed Business bv. Auteursrecht voorbehouden