executive
6 min
1/6
Nieuwsbrief voor bestuurders | 15 | Donderdag 4 oktober 2012 | www.zorgvisie.nl
Uw kennispartner in de bestuurskamer
buitenland
rapporten
Foto: Mijo/RGBstock
Transparantie draagt bij aan betere kankerzorg De Zweedse kankerzorg be hoort al jaren tot de beste van de wereld. Volledige trans parantie over medische uit komsten, patiëntervaringen en wachttijden stimuleert verbeteringen.
> Lees verder op pagina 2
benchmark
Duurzaam contracteren SiRM/Aldien.nl Het sluiten van con tracten die kwaliteits verhoging en kosten beheersing lonend maken, 2012 > Lees de samenvatting op pagina 3 > Download het hele rapport
Patiëntenprofielen in de Zvw en AWBZ
in het kort • Overlevingskans na vijf jaar is de hoogste ter wereld • Concentratie ziekenhuiszorg verbetert kwaliteit in Västmanland
‘Niemand wil onder aan lijstjes staan. De informatie in het rapport biedt aanknopingspunten voor verbetering’ Gunilla Gunnarsson, coördinator kankerstrategie, Swedish Association of Local Authorities and Regions
Ape Stapelingseffecten van kosten en eigen beta lingen, juni 2012 > Lees de samenvatting op pagina 5 > Download het hele rapport
Aanmelden Wilt u eens in de twee weken Zorgvisie Executive ontvangen? Ga naar www.zorgvisie.nl/executive
Zorg huurt meer extern personeel in De zorgsector geeft steeds meer geld uit aan per soneel dat niet in loondienst is. In de ouderenzorg is de toename het grootst, terwijl er bij de zieken huizen juist sprake is van een lichte afname. > Lees verder op pagina 4
5%
executive
2/6
5 min
Nieuwsbrief voor bestuurders | 15 | Donderdag 4 oktober 2012 | www.zorgvisie.nl
Uw kennispartner in de bestuurskamer
buitenland
De Zweedse kankerzorg behoort al jaren tot de beste van de wereld. Volledige transparantie over medische uitkomsten, patiëntervaringen en wachttijden stimuleert verbeteringen. Steeds meer Zweden overleven kanker. De overlevingskans vijf jaar na de diag nose kanker, een internationale kwali teitsstandaard, is de afgelopen veertig jaar toegenomen. In de periode 19901994 bedroeg die voor mannen slechts 50 procent. In de periode 2005-2009 leefden 70 procent van de mannen nog. Voor vrouwen waren deze percentage respectievelijk 60 en 68 procent. Transparantie De Zweden geloven in transparantie als middel om de kwaliteit te verbeteren. Voor het eerst is de kwaliteit van alle kan kerzorg in Zweedse ziekenhuizen open baar gemaakt in het rapport Quality and efficiency in Swedish cancer care. Op ba sis van 74 kwaliteitsindicatoren heeft de overheid alle ziekenhuizen en provincies vergeleken. Voor politici, beleidsmakers en zorgprofessionals is duidelijk hoe goed of slecht iedereen is. ‘Dat geeft een
dynamiek. Niemand wil onder aan lijstjes staan. De informatie in het rapport biedt aanknopingspunten voor verbetering’, zegt Gunilla Gunnarsson, coördinator kankerstrategie, Swedish Association of Local Authorities and Regions. Wachttijden Opvallend is de grote variatie in wachttij den. De gemiddelde wachttijd na verwij zing naar een medisch specialist varieert van 17 tot 43 dagen. Een mogelijke ver klaring is volgens Gunnarson dat een dui delijke zorgstandaard over hoe te hande len na een diagnose in sommige gebieden ontbreekt. In plattelandsregio’s moeten patiënten soms lang wachten, omdat de medisch specialisten niet per manent aanwezig zijn in veraf gelegen ziekenhuizen. Goed presterende zieken huizen lossen dit specialistentekort op met de inzet van gespecialiseerde ver pleegkundigen.
Opvallend is dat de regio Väst manland, in de buurt van Stock holm, er in positieve zin uitspringt bij darmkanker. Gunnarson zoekt de verklaring in concentratie van zorg. De zorg voor darmkanker werd voorheen in vier ziekenhui zen uitgevoerd door twintig me disch specialisten. Nu is de zorg geconcentreerd in één ziekenhuis en doen vier medisch specialis ten de operaties. ‘Meer opera ties, meer routine, meer ervaring en duidelijk medisch leiderschap zijn succesfactoren’, aldus Gunnarson. (bk)
Foto: ANP/Lex van Lieshout
Transparantie draagt bij aan betere kankerzorg
Zweden Zweden heeft 9,5 miljoen inwo ners. Ze leven in 20 provincies, die gemiddeld 200.000 tot 300.000 inwoners hebben. De provincies zijn verant woordelijk voor de gezondheidszorg. Er zijn veel kleine ziekenhuizen. De provincies zijn verenigd in zes regio’s met elk een academisch ziekenhuis. In 2011 waren er 55.342 mensen die de diagnose kanker hebben gekregen. Er zijn in 2011 21.646 mensen gestorven aan de gevolgen van kanker.
executive
4 min
3/6
Nieuwsbrief voor bestuurders | 15 | Donderdag 4 oktober 2012 | www.zorgvisie.nl
Uw kennispartner in de bestuurskamer
rapport
Duurzaam contracteren in de gezondheidszorg SiRM/ Aldien.nl Waar zorgver zekeraars en zorgverleners rekening mee moeten houden bij het sluiten van contracten die kwaliteitsverhoging en kos tenbeheersing lonend maken > Lees de hele publicatie
Recensie Innovatief gehalte Praktische bruikbaarheid Leesbaarheid Vormgeving
Quote
‘De meetbaarheid van kwaliteit is in Nederland nog niet op orde’
samenvatting
Hoe contracten kunnen leiden tot kwaliteit voor de cliënt In “duurzame contracten” belonen zorgverzekeraars gezondheidswinst en efficiency. Twee adviesbureaus hebben geanalyseerd wat daar zoal bij komt kijken. Ze roepen op om snel kwaliteitsindicatoren te ontwikkelen die laten zien welke aanbieder patiënten het beste helpt. ‘Er is een beweging gaande om de con tracten in de zorg meer op gezondheids vragen te laten aansluiten’, stellen Strate gies in Regulated Markets (SiRM) en Aldien.nl. Beide bureaus adviseren over “duurzame contracten”, waarin de zorg aanbieder een beloning krijgt voor efficiënt geleverde kwaliteit. Bijvoorbeeld popula tiegebonden bekostiging, ketenzorg, sha red savings- en pay for performance-con tracten. Zorgaanbieders die kwaliteits- en efficiencywinst boeken, krijgen een groter marktaandeel en delen in de financiële op brengst met de zorgverzekeraar. De duur van het contract mag niet te kort zijn, anders loont het voor zorgaanbieders niet om te investeren. Maar bij een te lan ge looptijd krijgt de aanbieder een bonus voor allang behaalde efficiencywinst die
aan de premiebetaler ten goede zou moe ten komen. Een werkbare periode is vol gens de adviseurs drie jaar. Daarna moe ten nieuwe doelen worden gesteld. Individuele patiënt Voor een duurzaam contract met meerde re zorgaanbieders over een patiënten groep zijn uiteindelijk prestatiegegevens nodig over de kwaliteit die de individuele patiënt ervaart. De auteurs roepen het Kwaliteitsinstituut op hierin het voortouw te nemen óf duidelijk te maken dat de overheid dat niet gaat doen, want nu wacht iedereen op elkaar. De huidige kwaliteitsindicatoren gaan over processen bij de zorgaanbieder en ook de spaarzame uitkomstindicatoren wordt ver zameld op aanbiedersniveau. De auteurs zien dit als een eerste nuttige stap: con tracten die uitgaan van zulke indicatoren blijken in de VS en Groot-Brittannië te lei den tot betere uitkomsten. Een tweede stap zijn voor populatieverschillen gecorri geerde aangepaste indicatoren per zorg aanbieder. Die kunnen volgens de advi seurs binnen één of twee jaar een feit zijn dankzij de opgedane kennis rond de risi
coverevening tussen zorgverzekeraars. Benchmark Of een zorgaanbieder efficiënt werkt, kan blijken uit een benchmark met anderen of uit een vergelijking met zijn vroegere pres taties. Daarvoor moet wel duidelijk zijn hoe de patiëntenpopulatie eruitziet. Dat vraagt om uitwisseling van patiëntgegevens tus sen aanbieder en verzekeraar. Dit kan ge pseudonimiseerd plaatsvinden. Inzicht in de patiëntenpopulatie is ook no dig om te voorkomen dat aanbieders de kosten drukken door zwaardere gevallen te weren. Bovendien moeten zorgaanbie ders niet de dupe worden van het feit dat ze bijvoorbeeld in een arme regio geves tigd zijn met een minder gezonde bevol king. In een duurzaam contract krijgen zij betaald voor het realiseren van een be paald gezondheidsdoel, ongeacht hoeveel verrichtingen daarvoor nodig zijn. Daar mee verschuift een deel van het risico naar hen, maar het risico voor de opbouw van de patiëntenpopulatie moet bij de verze keraar blijven. (kk) > Zie ook www.sirm.nl
executive
3 min
4/6
Nieuwsbrief voor bestuurders | 15 | Donderdag 4 oktober 2012 | www.zorgvisie.nl
Uw kennispartner in de bestuurskamer
benchmark
Zorg huurt meer externen in De zorgsector geeft steeds meer geld uit aan personeel dat niet in loondienst is. In de ouderenzorg is de toename het grootst, terwijl er bij de ziekenhuizen juist sprake is van een lichte afname. Dat blijkt uit een analyse van de jaarverslagen van zorginstellingen door Intrakoop.
Verschil per sector Per sector zijn er grote verschillen in de uitgaven “personeel niet in loondienst”. De verpleging, verzorging en thuiszorg (VVT) en de gehandicaptenzorg (GHZ) geven fors meer geld uit aan het inhuren van uitzendkrachten: respectievelijk 18,5 procent (VVT) en 11,2 procent (GHZ) ex
tra. De totale uitgaven voor personeel niet in loondienst bedragen in die secto ren 590 miljoen euro (VVT) en 228 miljoen euro (GHZ). Het aandeel van de uitgaven voor externen bedraagt in de VVT 6,2 procent en in de GHZ 4,6 procent van de totale personeels kosten. Het gemid delde voor de hele zorg is 5,3 procent. Een verklaring is niet direct te geven. Voor duiding van de cijfers is volgens brancheorganisatie ActiZ eigenlijk uit splitsing van de post “personeel niet in loondienst” nodig naar subca tegorieën: gedeta cheerde medewer Foto: anp/vincent jannink
Intrakoop, de inkoopcoöperatie in de zorg, heeft de jaarverslagen 2011 van 1204 zorginstellingen geanalyseerd. Per soneelskosten vormen met 67 procent de grootste uitgavenpost in de zorg. Ze zijn in 2011 met 4,1 procent gestegen tot in totaal 34,2 miljard euro. De grootste stij ger betreft de kosten van de inhuur van externen. Die steeg gemiddeld met 7,3 procent naar 1,8 miljard euro. De overige personeelskosten (onder meer oplei dingskosten) zijn met 1,7 procent het minst gestegen.
kers, uitzendkrachten, alfahulpen en uitzendkrachten. ActiZ wijst erop dat vol gens het Centraal Bureau voor de Statis tiek er over 2010 een afname was van personeel niet in loondienst. Afname bij ziekenhuizen De ontwikkelingen in de geestelijke ge zondheidszorg (ggz) en de ziekenhuizen wijken af van de andere sectoren. Hier is sprake van een lichte stijging van 0,7 pro
cent (ggz) en zelfs een lichte daling met 0,7 procent (ziekenhuizen). ‘In tijden van krapte huren ziekenhuizen minder exter nen in’, verklaart een woordvoerder van de NVZ vereniging van ziekenhuizen. In de ggz bedragen de totale uitgaven voor uitzendkrachten 298 miljoen euro, in de ziekenhuizen is dat 601 miljoen euro. In beide sectoren vormt het aandeel van de kosten voor externen 4,8 procent van de totale personeelskosten. Groot en klein Hoe groter de organisatie hoe minder hard de uitgaven voor ex ternen groeien. Bij zorginstellingen met een omvang tot en met 50 fte’s is de toename 18,2 procent. Bij 51-200 fte’s 14,8 procent, bij 201-500 fte’s 10,9 procent, bij 501-1000 fte’s 6,8 procent en bij meer dan 1000 fte’s 4,9 procent. Grote organisaties zijn kennelijk beter in staat om onverwachte personeelstekorten op te vangen zonder gebruik te maken van uit zendkrachten. (bk)
executive
2 min
Nieuwsbrief voor bestuurders | 15 | Donderdag 4 oktober 2012 | www.zorgvisie.nl
Uw kennispartner in de bestuurskamer
samenvatting
advertentie
Patiëntenprofielen in de Zvw en AWBZ
Zorgkosten gesplitst naar gebruikers
Foto: anp/lex van lieshout
rapport
Sinds 2006 zijn meer verzekerden zorg gaan gebruiken, vooral jongeren. Tachtigplussers en instellingsbewoners betalen de hoogste eigen bijdragen: tot ruim 5000 euro per jaar voor Zorgverzekeringswet en AWBZ.
list. Die laatste drie groepen maken ook de hoogste kosten in de geestelijke gezond heidszorg, naast vrouwen van 18 tot 64 jaar en bijstandsgerechtigden. De kosten voor mensen met een hoge sociaaleconomische status zijn gemiddeld het laagst.
Economisch adviesbureau Ape onderzocht voor VWS de verdeling van de zorgkosten over groepen verzekerden. De kosten van de somatische zorg in de Zvw zijn van 2006 tot 2008 jaarlijks gestegen met gemiddeld 3 procent per zorggebruiker en 4 procent per verzekerde. Dit verschil komt doordat meer mensen zorg zijn gaan gebruiken, met name degenen die niet behoren tot de groepen ‘zware zorggebruikers’, zoals jongeren en zelfstandigen. De groei zit vooral bij somati sche zorg buiten het ziekenhuis. Van alle verzekerden gebruikt 27 procent helemaal geen zorg.
Eigen bijdragen Bijna 6 procent van de kosten van de Zorg verzekeringswet wordt betaald via eigen bijdragen. Vrouwen tussen 18 en 64 jaar betalen gemiddeld 111 euro zelf, wat neer komt op 7 procent van de kosten. De eigen bijdrage van 65-plussers is met gemiddeld 158 euro absoluut hoger, maar dekt slechts 4 procent van de kosten. In de AWBZ zijn de eigen bijdragen afhankelijk van het inko men en het daadwerkelijke gebruik, en be talen verzekerden gemiddeld 8,5 procent van de kosten uit eigen zak. Een aantal groepen heeft te maken met eigen bijdra gen voor zowel AWBZ als Zvw. Het meest betalen tachtigplussers en instellingsbewo ners: gemiddeld tussen 1000 en ruim 5000 euro. (kk)
Ape Stapelings effecten van kosten en eigen betalingen
> Lees de hele publicatie
Recensie Innovatief gehalte Praktische bruikbaarheid Leesbaarheid Vormgeving
Quote
‘Vrouwen van 18-64 jaar betalen procentueel de hoogste eigen bijdrage in de Zvw’
De groepen die de hoogste kosten maken in de somatische zorg zijn ouderen, gebrui kers van meerdere medicijnen, arbeidson geschikten, instellingsbewoners en mensen die onder behandeling zijn van een specia
5/6
> Zie ook www.rijksoverheid.nl
executive
1 min
6/6
Nieuwsbrief voor bestuurders | 15 | Donderdag 4 oktober 2012 | www.zorgvisie.nl
Uw kennispartner in de bestuurskamer
meer zorgvisie
Adverteren
Colofon
Emile van der Velden Key Accountmanager
Eric Bassant Hoofdredacteur bassant@zorgvisie.nl 020 515 97 04
emile.van.der.velden@reedbusiness.nl 06 13 34 46 00
Marike Cloosterman Key Accountmanager marike.cloosterman@reedbusiness.nl 06 51 33 15 17
Marc Nuhn Accountmanager
Zorgvisie Magazine Het magazine voor beleid en management in de zorg verschijnt maandelijks.
Zorgvisie Special Tweemaal per jaar ver schijnt een glossy gewijd aan één thema.
Zorgvisie Weekoverzicht Abonnees ontvangen tevens het Zorgvisie Weekoverzicht.
Bart Kiers Redacteur kiers@zorgvisie.nl 020 515 97 31 Krista Kroon Freelance journalist
direct naar > Abonneren
Alie Zwart en Berber Bast Eindredactie hr en zorg eindredactie@zorgvisie.nl 020 515 97 35/41
marc.nuhn@reedbusiness.nl 06 51 69 52 27
Rewina Ratiram Accountmanager
Ben Konings Uitgever
rewina.ratiram@reedbusiness.nl 020 515 98 55
Zorgvisie e-nieuwsbrief Elke werkdag nieuws en een speciale zondageditie.
Direct naar
Zorgvisie.nl De website Zorgvisie.nl is hét online platform voor zorgmanagers.
Zorgvisiebanen.nl Op de online vacaturebank kunnen managers in de zorg terecht voor actuele vacatures.
> Tarieven
Congressen
> Aanleverspecificaties
Reed Business Events organiseert in samenwerking met Zorgvisie congressen voor be stuurders en managers in de zorg met een actueel en informatief inhoudelijk programma, uitgaande van een origineel concept.
Vormgeving Twin Media bv Op gebruik van deze nieuws brief zijn de volgende regelingen van toepassing: Gebruiksvoor waarden en Privacystatement
© Reed Business bv. Auteursrecht voorbehouden