executive
6 min
1/6
Nieuwsbrief voor bestuurders | 16 | Donderdag 18 oktober 2012 | www.zorgvisie.nl
Uw kennispartner in de bestuurskamer
buitenland
rapporten
Patient Safety Alert System: stopping the line Alle medewerkers van het Virginia Mason Medical Center kunnen, net als in de Toyota-fabrieken, een timeout inlassen als ze menen dat de veiligheid van patiënten in het geding is.
benchmark
Woonservicegebieden SEV Klaar voor de volgende ronde, maart 2012 > Lees de samenvatting op pagina 3 > Download het hele rapport
De Medisch Specialist 2015
‘Tekort verzorgenden niveau 3 is kunstmatig’ In de ouderenzorg werken in vergelijking met de gehandicaptenzorg en de ggz veel meer professionals niveau 3 en veel minder niveau 4. Dat blijkt uit de benchmark care van Berenschot. > Lees verder op pagina 4
> Lees verder op pagina 2 Wetenschappelijke verenigingen en de Orde
in het kort • Aantal meldingen stijgt van 20 per maand in 2004 naar ruim 500 in 2012 • Ook familieleden van patiënten kunnen het werk stilleggen
‘Waarom nemen we de veiligheid van onze patiënten niet net zo serieus als Toyota zijn auto’s?’ Gary Kaplan, CEO Virginia Mason Medical Center
Visiedocument, oktober 2012 > Lees de samenvatting op pagina 5 > Download het hele rapport
Aanmelden Wilt u eens in de twee weken Zorgvisie Executive ontvangen? Ga naar www.zorgvisie.nl/executive
in het kort • Zorgaanbieders met meer dan 1000 professionals hebben meer niveau 2 en 4 in dienst dan kleine organisaties • Grote zorgaanbieders doen meer aan taakdifferentiatie
‘Een tekort aan niveau 3 is relatief eenvoudig oplosbaar met een andere taakverdeling tussen personeel onderling.’ Wine te Meerman, managing consultant bij Berenschot
executive
5 min
2/6
Nieuwsbrief voor bestuurders | 16 | Donderdag 18 oktober 2012 | www.zorgvisie.nl
Uw kennispartner in de bestuurskamer
buitenland
advertentie
Patient Safety Alert System: stopping the line Alle medewerkers van het Virginia Mason Medical Center kunnen een time-out inlassen als ze menen dat de veiligheid van patiënten in het geding is. Het Patient Safety Alert System is een van de fundamenten voor veilige zorg.
Behandeling stopzetten In het Patient Safety Alert System dat Virginia Mason in 2002 heeft ingevoerd, kan elke medewerker behandelingen en operaties stopzetten als de veiligheid van patiënten in geding is. Dat klinkt eenvoudiger
gezondheidszorg
nog een dag per week internist is. ‘Ook familieleden van patiënten kunnen PSA’s doen als ze vinden dat er geen veilige zorg wordt geleverd. Het PSA-systeem is een van de hoekstenen van veiligheid.’ (bk)
dan het is, want welke verpleegkundige voelt zich beschermd genoeg om een chi> Zie ook www.virginiamason.org rurg de wacht aan te zetten? Daarvoor is een veilige cultuur nodig. Om die te creëren is commitment van de bestuurlijke en medische leiders een voorwaarde. Steeds meer medewerkers doen een Patient Safety Alert (PSA). Waren er in 2004 nog minder dan twintig PSA’s per maand in 2004, in oktober 2012 zijn er ruim vijfhonderd PSA’s per maand. ‘Ik wou dat het er nog meer waren. We zien dat ook dokters steeds meer hun eigen fouten rapporteren’, Steeds meer medewerkers doen een Patient Safety Alert (PSA) in het Virginia zegt Kaplan, die zelf Mason Virginia Mason
Gary Kaplan, CEO Virginia Mason Medical Center, liet zich voor het Patient Safety Alert System inspireren door het veiligheidsysteem van Toyota. In de fabriek van de Japanse autofabrikant maken 350 medewerkers dagelijks 1000 auto’s. Op de productielijn hebben medewerkers allemaal twee veiligheidstouwen waaraan ze kunnen trekken als ze menen dat er iets verkeerd gaat. ‘Vergelijk dat eens met de gezondheidszorg’, zegt Kaplan. ‘Als wij een fout maken, gaan we die maanden na het incident evalueren. Waarom nemen we de veiligheid van onze patiënten niet net zo serieus als Toyota zijn auto’s?’
Zorgmanagement Bedrijfsvoering Medisch
Zelfredzaamheid: redding van de zorg? Betaalbare zorg is bepalend voor de toekomstbestendigheid van de gehele samenleving. Daarom hechten we bij Grow/Work gezondheidszorg veel waarde aan onze sociaal-medisch adviseurs, die een maatschappelijke spilfunctie vervullen bij het betaalbaar houden van zorg. In de hoedanigheid van arts kijken zij naar wat mensen wél kunnen, in plaats van wat niet. Dit leidt tot minder aanspraak op collectieve middelen en meer maatschappelijke betrokkenheid bij cliënten. Ontzorging. Zelfredzaamheid. Onze adviseurs faciliteren het waar mogelijk.
Werving en selectie Interim Consultancy
executive
4 6 min
3/6
Nieuwsbrief voor bestuurders | 16 | Donderdag 18 oktober 2012 | www.zorgvisie.nl
Uw kennispartner in de bestuurskamer
rapport
Woonservicegebieden
samenvatting
Woonservicezones werken, nu het beleid nog In woonservicegebieden blijven ouderen langer zelfstandig wonen. Maar door regels en versnipperde financiering verloopt de afstemming nodeloos moeizaam.
SEV Klaar voor de volgende ronde > Lees de hele publicatie
Recensie Innovatief gehalte Praktische bruikbaarheid Leesbaarheid Vormgeving
Quote
‘Institutionele complexiteit hindert al te vaak een praktische en voortvarende aanpak’
advertentie
Tien proeftuinen hebben geëxperimenteerd met bouwstenen voor een woonservicegebied van tien- tot vijftienduizend inwoners. Ouderen blijken hier langer zelfstandig te wonen en minder vaak verandering in hun thuissituatie te wensen. Reden om meer van zulke zones in te richten, vindt de Stuurgroep Experimenten Volkshuisvesting (SEV). Hij adviseert de energie te richten op kansrijke gebieden: naoorlogse wijken met relatief veel huurwoningen en verzorgd wonen, en centrumdorpen. De overheid moet wel betere omstandig heden scheppen. De regels rond marktwerking hinderen ketensamenwerking. En de versnipperde financiering staat haaks op de behoefte aan een ‘eenduidige probleemeigenaar’ die het collectieve aanbod aan voorzieningen, diensten en aangepaste woningen tot stand kan brengen. Gemeenten kunnen die rol krijgen als zij alle extramurale zorg en welzijn inkopen, inclusief verzorging
en verpleging. Zo niet, dan zouden gemeenten en zorgkantoren samen zorg en welzijn kunnen inkopen. Succesformule Wat maakt een goede woonservicezone? Allereerst aangepaste woningen. Particulier woningbezit is een bottleneck. Subsidies kunnen eigenaren verleiden tot kleine aanpassingen, maar niet tot ingrijpende verbouwingen. De SEV adviseert daarvoor een fiscale prikkel in te stellen. Multifunctionele dienstencentra blijken geen succes: ze trekken te weinig bezoekers en draaien met verlies. Kleinere locaties bij trekpleisters als de supermarkt werken waarschijnlijk beter. Wel een succesformule zijn integrale wijkteams die zorg en welzijn leveren, inclusief nachtzorg. Dat is haalbaar bij 10.000 inwoners en een aanbiedersconsortium dat een derde van de markt bedient, of in het buitengebied een hoger marktaandeel. Onmisbaar ten slotte zijn diensten als klussen en tuinieren. De inzet van mensen zonder betaald werk blijkt daarbij een uitkomst. (kk) > Zie ook http://www.sev.nl
Heft in eigen hand De druk op de zorgsector neemt toe. Gaan overheid en zorgverzekeraars zich directer met de inkoop van zorginstellingen bemoeien? Lees “Toekomstscenario’s voor inkoopsamenwerking in de zorg”. Laten we het heft in eigen hand houden. Meer informatie? ledenservice@intrakoop.nl of bel (0418) 65 70 70.
www.intrakoop.nl
executive
3 min
4/6
Nieuwsbrief voor bestuurders | 16 | Donderdag 18 oktober 2012 | www.zorgvisie.nl
Uw kennispartner in de bestuurskamer
benchmark
‘Tekort verzorgenden niveau 3 is kunstmatig’ Zorgaanbieders in de ouderenzorg werken in vergelijking met de gehandicaptenzorg en de ggz veel meer met professionals op niveau 3 en veel minder met niveau 4. Dat blijkt uit de benchmark care van Berenschot.
handicaptenzorg en de ggz over het algemeen complexer is en daarom inzet vereist van hoger geschoold personeel.
In de ouderenzorg wordt hoofdzakelijk gewerkt met vijf niveaus van professionals: de zorghulp (niveau 1), de helpende zorg en welzijn (verzorgende niveau 2), de verzorgende (niveau 3), de mbo-verpleegkundige (niveau 4) en de hbo-verpleegkundige (niveau 5). Daarnaast werken veel aanbieders van ouderenzorg met zogeheten gastvrouwen (onder niveau 1) en werken alle aanbieders met
Taakdifferentiatie Opvallend is ook dat aanbieders van ouderenzorg met meer dan duizend medewerkers relatief minder niveau 3 en meer niveaus 2 en 4 inzetten dan kleinere aanbieders van ouderenzorg. Een verklaring hiervoor kan zijn dat relatief grote aanbieders meer met taakdifferentiatie werken dan kleinere aanbieders. De kleinere aanbieders kiezen meer voor niveau 3, verzorgenden die breed inzetbaar zijn. Terwijl de grote instellingen de eenvoudige werkzaamheden, zoals bedden opmaken, laten doen door niveau 2 en complexer werk door niveau 4.
Figuur 1. Inzet van functieniveaus 1 t/m 5 in de care
specialisten ouderenzorg (voorheen de verpleeghuisarts, boven niveau 5). Uit de benchmark care die Berenschot jaarlijks uitvoert (zie figuur op basis van peiljaar 2011) blijkt dat zorgaanbieders in de ouderenzorg in vergelijking met de gehandicaptenzorg en de ggz relatief veel met niveau 3 en minder met niveau 4 werken. De belangrijkste verklaring is dat de problematiek van patiënten in de ge-
Formatiemix Verder blijkt uit de benchmark dat indi-
viduele aanbieders van ouderenzorg zeer verschillende keuzes maken in de verdeling van de niveaus 1 tot en met 5 binnen de samenstelling van hun personeelsbestand. Er zijn aanbieders van ouderenzorg met een personeelsbestand dat voor 16,5 procent uit niveau 3 bestaat, maar er zijn ook aanbieders met een personeelsbestand dat maar liefst voor 91,5 procent uit niveau 3 bestaat. Deze verschillen illustreren het verschil tussen een grootschalig georganiseerde instelling (Cordaan) versus een kleinschalig georganiseerde instelling (Zorggroep Tellens). Wine te Meerman, consultant bij Berenschot, concludeert dat het tekort aan verzorgenden niveau 3 bij aanbieders die relatief veel niveau 3 inzetten ook een subjectief ervaren en dus kunstmatig tekort kan zijn. ‘Een tekort aan niveau 3 is relatief eenvoudig oplosbaar met een andere taakverdeling tussen personeel onderling en een andere formatiemix. Voor aanbieders met weinig niveau 3 zijn er vaak nog volop kansen in het “opscholen” van personeel naar niveau 3.’ (bk)
executive
2 min
5/6
Nieuwsbrief voor bestuurders | 16 | Donderdag 18 oktober 2012 | www.zorgvisie.nl
Uw kennispartner in de bestuurskamer
rapport
De Medisch Specialist 2015
samenvatting
Specialisten willen plek in bestuurskamer Meer registratie en openbaarheid van behandelresultaten, en grotere bemoeienis van medisch specialisten met het ziekenhuisbestuur. Onder meer daarmee willen artsen de zorg beter en efficiënter maken.
Wetenschappelijke verenigingen en de Orde van medisch specialisten Visiedocument > Lees de hele publicatie
Recensie Innovatief gehalte Praktische bruikbaarheid Leesbaarheid Vormgeving
Quote
‘De medisch specialist is de natuurlijke bewaker van het patiëntenbelang’
advertenties
Er zijn veel bekommerde rapporten over de zorgkosten. Medisch specialisten werpen in hun visiedocument tegen dat onze curatieve-zorguitgaven volgens de OESO tot de laagste van Europa behoren. Toch erkennen de artsen dat de versnelling in de kostengroei vraagt om maatregelen. Zij willen werk maken van klinische registraties. In Zweden heeft de onderlinge vergelijking van behandelresultaten de zorg verbeterd. Nederlandse specialisten streven nu naar tachtig klinische registraties in 2017, met medewerking van minstens 95 procent van de artsen. Openbare kwaliteitsindicatoren willen ze in 2013 vaststellen en vanaf 2014 publiceren. Spreiding en concentratie moeten niet centraal geleid gebeuren, maar door normen te stellen. Experimenten kunnen uitwijzen of specialistenspreekuren in ‘anderhalvelijnscentra’ echt kosten besparen
Leefstijladvies Specialisten moeten meer gaan doen aan preventie. Bijvoorbeeld door patiënt en arts te belonen voor opgevolgde leefstijladviezen. Om de behandeling van chronisch zieken en ouderen meer samenhang te geven, moeten specialisten over hun vakgrenzen kijken en is een zorgregisseur nodig: zo mogelijk de patiënt, anders familie, de internistouderengeneeskunde of de huisarts. Meer doelmatigheid vraagt om vergelijkend onderzoek naar de effectiviteit van behandelingen. Om de financiële prikkel om te behandelen weg te nemen, voelen de specialisten wel voor populatiebekostiging, waarbij het ziekenhuis een vast budget krijgt voor een groep patiënten. Gezien de ‘sleutelrol’ van specialisten moeten zij meer strategische invloed krijgen op het ziekenhuisbestuur. Bijvoorbeeld door vanuit de collectieven leden aan te wijzen die naast hun medische taken bestuurslid worden. Analoog aan de advocatuur zou ook een van de specialisten ‘managing partner’ kunnen worden en toetreden tot het ziekenhuisbestuur. (kk) > Zie ook www.orde.nl
Thuis in zorg én ICT NetSourcing is een gerenommeerde ICT partner met 85 gespecialiseerde professionals voor de zorgmarkt. Met een duidelijke visie op ICT én zorg en jarenlange ervaring in ICT dienstverlening zijn wij in staat ICT oplossingen te ontwikkelen en te implementeren.
www.netsourcing.nl/zorg Postadres: Postbus 77 4180 BB Waardenburg
T. +31 (0) 88 077 20 00 F. +31 (0) 88 077 20 01 informatie@netsourcing.nl www.netsourcing.nl
Neemt u de volgende carrière stap? »Thinking Business«
MBA special Healthcare Management track (part time): ■ Voor medisch specialisten en andere zorgprofessionals ■ Reguliere vakken MBA ■ Specialisatievakken uit de praktijk ■ Titel : MBA en MSc Meer informatie? Plantage Muidergracht 12 | 1018 TV Amsterdam admissions-abs@uva.nl | T 020 525 5257
executive
1 min
6/6
Nieuwsbrief voor bestuurders | 16 | Donderdag 18 oktober 2012 | www.zorgvisie.nl
Uw kennispartner in de bestuurskamer
meer zorgvisie
Adverteren
Colofon
Emile van der Velden Key Accountmanager
Eric Bassant Hoofdredacteur bassant@zorgvisie.nl 020 515 97 04
emile.van.der.velden@reedbusiness.nl 06 13 34 46 00
Marike Cloosterman Key Accountmanager marike.cloosterman@reedbusiness.nl 06 51 33 15 17
Marc Nuhn Accountmanager
Zorgvisie Magazine Het magazine voor beleid en management in de zorg verschijnt maandelijks.
Zorgvisie Special Tweemaal per jaar verschijnt een glossy gewijd aan één thema.
Zorgvisie Weekoverzicht Abonnees ontvangen tevens het Zorgvisie Weekoverzicht.
Bart Kiers Redacteur kiers@zorgvisie.nl 020 515 97 31 Krista Kroon Freelance journalist
direct naar > Abonneren
Alie Zwart en Berber Bast Eindredactie hr en zorg eindredactie@zorgvisie.nl 020 515 97 35/41
marc.nuhn@reedbusiness.nl 06 51 69 52 27
Rewina Ratiram Accountmanager
Ben Konings Uitgever
rewina.ratiram@reedbusiness.nl 020 515 98 55
Zorgvisie e-nieuwsbrief Elke werkdag nieuws en een speciale zondageditie.
Direct naar
Zorgvisie.nl De website Zorgvisie.nl is hét online platform voor zorgmanagers.
Zorgvisiebanen.nl Op de online vacaturebank kunnen managers in de zorg terecht voor actuele vacatures.
> Tarieven
Congressen
> Aanleverspecificaties
Reed Business Events organiseert in samenwerking met Zorgvisie congressen voor bestuurders en managers in de zorg met een actueel en informatief inhoudelijk programma, uitgaande van een origineel concept.
Vormgeving Twin Media bv Op gebruik van deze nieuwsbrief zijn de volgende regelingen van toepassing: Gebruiksvoorwaarden en Privacystatement
© Reed Business bv. Auteursrecht voorbehouden