DOCFEST Opmerkelijk festival met documentaire als verbinder
9
zuiderlucht.eu
september 2016
foto’s Richard Stark
DOORONTWIKKELING NA SUCCESVOLLE KICK-OFF De eerste editie van Docfest vond plaats in september 2015. Het festival dat toen twee dagen duurde, trok zo’n 1500 bezoekers. De reacties van bezoekers, makers, partners, subsidiënten en sponsoren op deze kickoff waren enthousiast. “In alle opzichten een schot in de roos”, schreef Dagblad de Limburger. Reden voor Docfest om het festival door te ontwikkelen voor de komende jaren, met daarnaast activiteiten door het jaar heen. Docfest verwacht meer en meer bij te dragen aan de regio Limburg en de cross-border Duitsland-België-Nederland. Zowel op sociaalmaatschappelijk als op educatief vlak en als het gaat om het vasthouden, aantrekken en stimuleren van talent.
10
zuiderlucht.eu
september 2016
A DV E RTO RI A L
Initiatiefnemers Ron van der Bolt en Richard Dols
DOCFEST VERBINDT Na een succesvolle eerste editie vorig jaar, bereiden initiatiefnemers Ron van der Bolt en Richard Dols zich voor op Docfest 2016. Het eerste cross-border
‘Je moet niet denken dat je ons wat kunt leren’. ‘Je moet niet denken dat je meer bent dan wij’. Het zijn twee richtlijnen uit de Wet van Jante. Een gedragscode waarmee auteur Aksel gebouwen van voormalig sanitairfabriek Sphinx tot de stateDocfest wil een structureel, jaarlijks festival neerzetten dat een Sandermose de bekrompenheid Scandinavische mentaliteit hekelde. Een goede zaak belangrijke plek inneemt in het cultuuraanbod van van dede Euregio. maar je zult op plekken komen waar je nog nooit bent geweest, Van der Bolt: “Het idee is dat het festival als katalysator werkt dat C-mine in Genk ligt en niet in het fictieve dorpje Jante. Want de voormalige mijnsite Limburg én haar cross-border Euregio op de kaart zet. Docfest van Winterslag inspireert net wél om op te vallen.freeOm je hoofd moedig boven het maaiveld zones’; op die plekken hebben we het liever niet dat je je gebruikt”, aldus Van der Bolt. hoppen. We willen op brede schaal het gesprek stimuleren. uit te steken. Of het nu gaat om een reuzengroot smartphone kunstwerk in de vorm van een labyrint, Filmmakers met elkaar en hun publiek in contact brengen, mensen prikkelen ondergronds en aan het denken zetten over actuele een creatief belevingstraject, een innovatief gerenoveerd mijnpatrimonium of thema’s. Met de documentaire als verbinder.” Dols vult aan: Toegankelijkheid is een ander belangrijk uitgangspunt van “Die verbindingen belangrijk, want ze kunnen leiden tot Docfest. “Wil je dat mensen met elkaar in contact komen, design dat dezijnwereld verovert. nieuwe inzichten, het delen van kennis, bewustwording en grensverleggende initiatieven voor onze regio. En wie weet… tot nieuwe documentaires.” Docfest zoekt daarnaast naar verbindingen tussen instellingen en bedrijven. Voor de aankleding werkte het festival onder andere samen met de Fachhochschule Aachen, de Academie van Bouwkunst Maastricht en Fashionclash. Bij de samenstelling van de programma-inhoud zijn lokale partijen als Lumière, L1, CineSud en Zuyd Hogeschool betrokken.
Tijdens het festival staat ontmoeting centraal. Tussen mensen van alle leeftijden, kennisniveaus, nationaliteiten en achtergronden. Zonder onderscheid. Het Docfest-terrein is opgezet als ontmoetingsplek. De Foodgarden met puur, verantwoord eten en drinken vormt het festivalhart en biedt ruimte voor het voeren van gesprekken. De programmering van Docfest bestaat naast de vertoning van documentaires uit een reeks lezingen, discussies, vraaggesprekken, masterclasses en workshops en in de speakers’ corner kan iedereen de microfoon pakken. Cinema’s zijn ingericht op opmerkelijke en onverwachte locaties. Van de historische
11
dan moet je zorgen dat een breed publiek je festival weet te vinden. We hebben totaal niks met doelgroepen, Docfest is voor iedereen”, zegt Dols. “Net als vorig jaar is een deel van de
vriendelijke prijs.” Ook in het programma is rekening gehouden familiedocumentaires, mainstream en arthouse. “De geselecteerde documentaires komen uit de hele wereld en zijn van professionele
makers en jong talent. Naast de traditionele vertellingen komen ook de moderne technieken aan bod. Denk aan Virtual Reality,
Van der Bolt vervolgt: “Het festival in september is het hoogtepunt van Docfest, maar het hele jaar besteden we aandacht aan onze doelstellingen. Educatie en talentontwikkeling vinden we erg première en we zijn bezig met documentaireprojecten met jongeren. Na het festival gaat Docfest ‘on tour’ met mini-edities door de Euregio. Ik zeg: stay tuned!”
zuiderlucht.eu
september 2016
A DV E RTO RI A L
Programma Docfest 2016
GRENZEN OVERSCHRIJDEN, VE
tot zijn aftreden als congreslid. Twee jaar later maakt hij een onverwachte politieke comeback door zich te mengen in de race om het burgemeesterschap van New York. Een bizar inkijkje in het gedrag van politici, media en de kiezers.
Documentaires van euregionale Docfest wil in het bijzonder euregionale documentairemakers een podium geven. Zoals Olivier Jourdain uit België. Tijdens Docfest gaat zijn documentaire L’eau Sacrée
Still uit No Man is an Island (2015) van de Belgische regisseur Tim De Keersmaecker.
Docfest vertoont documentaires van makers uit het grensgebied of over onderwerpen uit deze regio. Cross-border gaat over (fysieke) landsgrenzen, maar ook over mentale, sociale, economische grenzen waar mensen wereldwijd mee te maken krijgen. Daarnaast stelt elke editie centraal die aansluiten bij de actualiteit. Dit jaar zijn dat migratie en verkiezingen.
Documentaires over migratie No Man is an Island (2015) van de Belgische regisseur Tim De Keersmaecker volgt twee jonge vluchtelingen, Omar uit Tunesië en Adam uit Ghana. Na een lange tocht is het hen, net als vele andere vluchtelingen, gelukt de kust van Lampedusa te bereiken. Maar Lampedusa wordt voor de jongens van het beloofde land langzaam een gevangenis in de Middellandse Zee. Ook de documentaire Nice People (2015)
12
gaat over migratie. In het Zweedse Borlänge is niet iedereen even blij met de Somalische migranten. Daarom besluit idealist Patrik Andersson Somalische jongeren te werven voor zijn bandyteam, een variant op ijshockey. Het leidt tot cartooneske beelden van Somalische vrienden die voor het eerst gaan schaatsen en droogkomische gesprekken met buurtbewoners.
kijker onder in het meest intieme onderdeel van de Rwandese cultuur: seksualiteit. Met humor en spontaniteit onthult hij het mysterie van het vrouwelijk genot en houdt hij ons een spiegel voor over seksualiteit in de westerse wereld. Een andere maker uit de cross-border regio is de Duitse Valentin Thurn. In zijn 10 Billion – What’s on your plate? (2015) reist Thurn de wereld rond, op zoek naar ecologisch én economisch verantwoorde alternatieven voor de massale wijze waarop het overgrote deel van ons voedsel momenteel wordt geproduceerd.
In You’ve been Trumped uit 2011 is de hoofdrol weggelegd voor de Republikeinse presidentskandidaat Donald Trump. De prijswinnende documentaire volgt een groep Schotse huiseigenaren die worden geconfronteerd met miljardair Donald Trump als nieuwe buurman. De documentaire Weiner (2016) vertelt het verhaal van de Amerikaanse politicus Anthony Weiner. Hij kwam in 2011 in opspraak vanwege ‘sexting’, wat leidde
zuiderlucht.eu
september 2016
Still uit You’ve been Trumped (2011).
A DV E RTO RI A L
ERLEGGEN EN VERVAGEN
kleine slechtziende Mohamed die er alles voor over heeft zijn zicht te behouden. Lost Tracks (2016) van Maartje Coenen en Nandisa Ludidi, studenten van Zuyd Hogeschool in Maastricht, gaat over Don Schipper, beter bekend als dj Don Diablo. Lost Tracks geeft een interessant inzicht in de verborgen kanten van de dj en de nummers die hij nooit heeft uitgebracht.
De documentaire Weiner (2016) vertelt het verhaal van de Amerikaanse politicus Anthony Weiner.
Documentaires van Limburgse Kanthari: change from within (2015) is een documentaire van de Noord-Limburgse Marijn Poels. De blinde Duitse Sabriye Tenberken en haar Venrayse partner Paul Kronenberg richten in India het Kanthariinstituut op, een opleiding voor ‘social changemakers’. De veranderingen die de leerlingen al na een aantal jaren hebben gerealiseerd blijken verbluffend. De laatste titel (2015) van regisseur Bart Hölscher uit Baarlo is gemaakt in opdracht van L1. De documentaire draait om Dennis Stolzenbach uit Tegelen. Om zich te verweren tegen pesterijen op school sturen zijn ouders hem naar kickboksles. Tegen alle verwachtingen in brengt Dennis het na jaren van training tot Europees kampioen.
Docfest presenteert daarnaast een aantal toegankelijke ‘mainstream’ documentaires. Een aanrader is Above en Below (2015). De documentaire volgt April, Dave, Cindy, Rick en een man die zichzelf ‘Godfather’ noemt
Afstudeerdocumentaires Studenten uit de Euregio krijgen tijdens Docfest de kans om hun werk te tonen aan het grote publiek. Niet te missen in dit kader is Into Darkness (2015), de het Royal Institute for Theater, Cinema & Sound in Brussel. De documentaire vertelt het verhaal van een gezin van elf blinden in Marokko, vanuit het perspectief van de
alledaagse overlevingsdrift. In Lo and behold, Reveries of the Connected World (2016) neemt Werner Herzog, Oscargenomineerd maker, de kijker mee in de toekomst van het internet. Aan de hand van visionaire entrepreneurs als Elon Musk als Lawrence Krauss, weet Herzog een verrassend licht te werpen op het digitale landschap.
Kanthari: change from within (2015) is een documentaire van de Noord-Limburgse Marijn Poels.
13
zuiderlucht.eu
september 2016
A DV E RTO RI A L
SPREKERS EN GASTEN Docfest draait niet alleen om het bekijken van vormen tevens aanleiding voor discussies en vraaggesprekken. Met de makers, het publiek, politici en deskundigen. Verschillende documentairemakers uit Nederland, BelgiĂŤ en Duitsland wonen het festival bij. Zo geeft John Appel (maker van onder andere de documentaire over AndrĂŠ Hazes Zij gelooft in mij) een lezing over zijn werk en zal Han van der Meer (bekend van de Ver van mijn bed show) een gesprek leiden. Speciale gast is Lilianne Ploumen, minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking. Zij is panellid in de discussie over migratie. Iedereen kan deelnemen aan het gesprek, ook kinderen. Docfest-ambassadeur en programmamaker Floortje Dessing verzorgt de opening van het festival.
14
zuiderlucht.eu
september 2016
A DV E RTO RI A L
Filmmakers aan het woord
Thierry Michel is naast ambassadeur dit jaar ook ‘Filmmaker in Focus’ bij Docfest. Verschillende documentaires van hem zullen te zien zijn. Michel zou graag meer samenwerking zien tussen documentairemakers in de Euregio. “Ik heb geen enkel contact met Aken of Keulen. En in Nederland ken ik alleen Docfest, als grensoverschrijdend initiatief”, zegt hij. “Tussen Wallonië en Vlaanderen is er overigens ook niet veel samenwerking. Maastricht is dichterbij, maar mijn blik is toch vooral gericht op Parijs. Een initiatief als Docfest is zeer belangrijk voor de regio.”
De Duitse regisseur en cameraman Michael Chauvistré was ook meteen enthousiast toen hij over Docfest hoorde. Chauvistré is net als vorig jaar aanwezig tijdens Docfest en zal deelnemen aan diverse vraaggesprekken. Hij neemt het genre documentaire niet zo zwaar als de meeste van zijn vakgenoten. “De onderwerpen hoeven niet aangrijpend te zijn, mensen moeten ook Spaß hebben bij het kijken van een documentaire.” Grote, ingrijpende insteek. Tijdens Docfest wordt de documentaire Beer Brothers vertoond. “Met mijn documentaires probeer ik een ander publiek aan te spreken. Bij Docfest verwacht ik ook mensen te zien die normaal niet zo snel een documentaire zouden kijken. De laagdrempelige opzet van het festival nodigt daarvoor uit.”
CineSud biedt een platform voor (aankomende) audiovisuele professionals in de Euregio. Martijn Daamen van CineSud onderschrijft de doelstellingen van Docfest: “Samen zetten we de Euregio op de kaart. Door krachtenbundeling van makers, maar ook van organisaties en verenigingen creëren we een klimaat waarbinnen de industrie zich kan ontwikkelen en publiek aan
15
zich bindt. Docfest sluit helemaal aan bij onze uitgangspunten. We trekken dan ook graag gezamenlijk op, onder andere door het mede-organiseren van een masterclass tijdens het festival.”
foto Annemieke van der Togt
Programmamaker Floortje Dessing was te gast bij de eerste editie festival: “Ik voel me vereerd om ambassadeur te mogen zijn van Docfest. Vorig jaar zag ik al hoeveel potentie dit kleinschalige festival heeft. Het is interessant voor bezoekers uit heel Nederland en, door de vele internationale documentaires, zeker ook uit de omliggende landen. Documentaires fascineren me. Ik heb iets met verhalen vertellen. Het is de drijfveer voor alles wat ik doe op televisie. Een documentaire toont je een wereld waar je het bestaan soms niet eens van wist. Je wordt als kijker deelgenoot in het verhaal. Docfest is uniek door zijn opzet. Enerzijds echt goede documentaires en anderzijds lekker eten en drinken en met elkaar praten. Ik verheug me op de komende editie en nog vele jaren Docfest in Maastricht.”
zuiderlucht.eu
september 2016
A DV E RTO RI A L
DOCFEST HIGHLIGHTS Docfest vindt plaats van donderdag 15 september tot en met zondag 18 september 2016 op diverse locaties binnen het Sphinxkwartier in Maastricht. Het festivalhart is het Sphinxcour, het plein naast daar omheen.
Binnen het Sphinxkwartier vertoont Docfest documentaires op verschillende locaties. Naast de Muziekgieterij zijn er een aantal mini-cinema’s. Zoals een oude stadsbus die een rit maakt door Maastricht en een drijvende cinema in ’t Bassin. Terugverwijzend naar de sanitairfabriek die hier ooit gevestigd was, is er ook een wcpottenbios.
In de programmering is een aantal documentaires speciaal voor kinderen en families opgenomen. Daarnaast kunnen kinderen een eigen documentaire maken onder begeleiding van professionals uit de Euregio. De producties gaan de volgende dag in première op het grote doek. Om ervoor te zorgen dat ook ouders met jonge kinderen rustig kunnen genieten van een documentaire, is er tijdens het festival kinderopvang voor kinderen leidsters amuseren de kinderen met spelletjes, knutselen en het bouwen van boomhutten.
Professionals, studenten en andere geïnteresseerden kunnen tijdens het festival deelnemen aan een masterclass over nieuwe documentairetechnieken. De masterclass ‘Digital Storytelling & VR in documentary’ is samengesteld in samenwerking met MAMDT Zuyd Hogeschool en Cinesud. Onder andere Hackastory, Olaf Oudheusden (VPRO), Fisheye en Nicolas Steiner (regisseur van Above and Below) leveren een inhoudelijke bijdrage.
Foodgarden De Foodgarden, gelegen op het Sphinxcour, vormt het centrale middelpunt van het festival. Bezoekers kunnen hier terecht voor puur eten en drinken van lokale en euregionale ondernemers. In de speakers corner kunnen bezoekers zelf vinden. En wie wil, mag een deuntje op de piano spelen.
Rainproof Ook bij slecht weer gaat het festival door. De Foodgarden is rainproof.
Grotendeels gratis Een los ticket voor een documentaire kost 6 euro en een passe-partout voor vier dagen 40 euro. Een groot deel van de documentaires, lezingen en discussies is gratis toegankelijk. Voor Zuiderlucht-lezers zijn er speciale arrangementen, zie de lezersactie.
Docfest vindt plaats van 15 t/m 18 september in het Spinxkwartier Maastricht. www.docfest.eu Docfest wordt mogelijk gemaakt door deze partners: Gulpener, Pathé, Lumière Cinema, Sphinxkwartier, Blanche Dael, La Bergère Group, Brentjens, Jules, Loft 51, Sphinx /Geberit, Stichting Stadsbus Museum Maastricht, De Werkmeester, Maastricht Sloep, Zuyd Hogeschool/ MAMDT, Media Groep Limburg, L1 Limburg Doc, Frijns Boomkwekerij, Cinesud, Dutch Mountain Filmfestival, Emtex, Tenmar, Muziekgieterij, Toneelgroep Maastricht, L’Ortye Logistiek, Provincie Limburg, Gemeente Maastricht, Elisabeth Strouven Fonds, Prins Bernhard Cultuurfonds
16
zuiderlucht.eu
september 2016