Schaarbeek Gemeentelijk huisvestingsplan 2013 – 2018
INLEIDING
4
1. MEERDERHEIDSPROGRAMMA 2. METHODOLOGIE 3. HUISVESTINGSCONTRACT MET HET GEWEST
4 4 4
1. DOELSTELLINGEN VAN HET PLAN
6
2. SCHAARBEEK - ACHTERGROND
6
2.1. CIJFERS EN GEGEVENS 2.2. DGOP
6 8
3. STAND VAN ZAKEN EN DIAGNOSE
9
3.1. OPENBARE HUISVESTING: DE ACTOREN, HUN OPDRACHTEN EN INSTRUMENTEN 1. SCHAARBEEKSE HAARD 2. DE GEMEENTE 3. HET OCMW 4. ANDERE INTERVENIËNTEN
9 9 9 11 11
3.2. OPENBARE HUISVESTING - UITDAGINGEN & BEHOEFTEN 1. OPENBARE HUISVESTING CREËREN 2. DE KWALITEIT VAN HET HUIDIGE GEBOUWENBESTAND BEHOUDEN
13 13 13
3.3. PARTICULIERE HUISVESTING - DE ACTOREN, HUN OPDRACHTEN EN INSTRUMENTEN 1. DE GEMEENTE 2. HET GEWEST 3. RENOVATIEADVIES - RENOVAS 4. ASIS - AGENCE SCHAERBEEKOISE IMMOBILIERE SOCIALE (SOCIAAL VERHUURKANTOOR SCHAARBEEK) 5. HET OCMW 6. DIVERSE VERENIGINGEN
14 14 17 18 19 19 21
3.4. PARTICULIERE HUISVESTING: UITDAGINGEN EN BEHOEFTEN 1. ZORGEN VOOR KWALITEITSVOLLE WONINGEN 2. DE KWALITEIT VAN HET HUIDIGE GEBOUWENBESTAND BEHOUDEN EN VERBETEREN
21 21 22
4. TE ONDERNEMEN ACTIES
23
4.1. TRANSVERSALE ACTIES: OPENBARE EN PARTICULIERE HUISVESTING 1. IN KAART BRENGEN 2. MOGELIJKHEDEN OPSPOREN EN AANWENDEN 3. PLANNEN
23 23 23 24
HUISVESTINGSPLAN - VERSIE COLLEGE 3 DECEMBER 2013 -
1/36
4. DE ROL VAN DE OVERHEIDSACTOREN VERDUIDELIJKEN EN HUN BEVOEGDHEDEN AFBAKENEN 5. DE INFORMATIE VERBETEREN
25 25
4.2. SPECIFIEKE ACTIES: KWALITEIT VAN DE HUISVESTING 6. DE RENOVATIE VAN HET OPENBARE GEBOUWENBESTAND GARANDEREN 7. HET GEMEENTELIJKE WONINGBESTAND OVERDRAGEN 8. TEGEMOETKOMEN AAN DE MEEST KRITIEKE SOCIALE SITUATIES 9. VOORTZETTING VAN HET BELEID OM ONZE SENIOREN IN DE HUN VERTROUWDE WIJKEN TE HOUDEN.
26 26 27 28 28
4.3. SPECIFIEKE ACTIES: OPENBARE HUISVESTING BOUWEN 10. DE PROCEDURES VOOR HET AANWENDEN VAN GROND BESPOEDIGEN 11. FINANCIERINGSMOGELIJKHEDEN VINDEN 12. DE PROGRAMMA'S ONDER DE LOEP NEMEN 13. MEER PARTNERSCHAPPEN TOT STAND BRENGEN
28 28 29 30 30
4.4 SPECIFIEKE ACTIES: PARTICULIERE HUISVESTING 31 31 14. STRIJD VOEREN TEGEN LEEGSTAND 15. DE RENOVATIE VAN HET PARTICULIERE WONINGBESTAND BLIJVEN AANMOEDIGEN 31 16. CONTROLEREN OF DE KWALITEITSNORMEN WORDEN NAGELEEFD (NALEVING VAN DE HUISVESTINGSCODE, DE GEWSV, TOEGANKELIJKHEID VOOR PBM ...) 31 17. VLOTTERE TOEGANG TOT EIGENDOM 31 18. VAN PARTICULIERE WONINGEN SOCIALE WONINGEN MAKEN 32 19. MOGELIJKHEDEN TOT HERHUISVESTING VOORSTELLEN 32 5. VOORUITZICHTEN EN UITVOERING
HUISVESTINGSPLAN - VERSIE COLLEGE 3 DECEMBER 2013 -
33
2/36
INDEX VAN DE AFKORTINGEN
VIBH - VERHUIS- EN INSTALLATIETOELAGE EN BIJDRAGE IN HET HUURGELD SWB - SOCIAAL WONINGBUREAU ASIS - SOCIAAL VERHUURKANTOOR SCHAARBEEK BROH - BESTUUR VOOR RUIMTELIJKE ORDENING EN HUISVESTING - BRUSSEL STEDELIJKE ONTWIKKELING VZW - VERENIGING ZONDER WINSTOOGMERK CSSA - COÖRDINATIE VAN DE SCHAARBEEKSE SOCIALE ACTIE CIRE - COORDINATION ET INITIATIVES POUR REFUGIES ET ETRANGERS CITYDEV - NIEUWE NAAM VAN DE GOMB CLT- COMMUNITY LAND TRUST OCMW - OPENBAAR CENTRUM VOOR MAATSCHAPPELIJK WELZIJN WC - WIJKCONTRACT DGHI - DIRECTIE GEWESTELIJKE HUISVESTINGSINSPECTIE FGSB - FONDS VOOR HET GROOTSTEDENBELEID PB - PERSONENBELASTING DGOP - DUURZAAM GEMEENTELIJK ONTWIKKELINGSPLAN PBM - PERSOON MET BEPERKTE MOBILITEIT GBP - GEWESTELIJK BESTEMMINGSPLAN GPDO - GEWESTELIJK PLAN VOOR DUURZAME ONTWIKKELING OV - ONROERENDE VOORHEFFING BBROW - BRUSSELSE BOND VOOR HET RECHT OP WONEN RENOVAS - RENOVATIE IN SCHAARBEEK, VZW GEN - SNELSPOOR GEMSV - GEMEENTELIJKE STEDENBOUWKUNDIGE VERORDENING GEWSV - GEWESTELIJKE STEDENBOUWKUNDIGE VERORDENING GOMB - GEWESTELIJKE ONTWIKKELINGSMAATSCHAPPIJ VOOR HET BRUSSELSE GEWEST – CITYDEV.BRUSSELS OVGM - OPENBARE VASTGOEDMAATSCHAPPIJ BGHM - BRUSSELSE GEWESTELIJKE HUISVESTINGSMAATSCHAPPIJ ULQN- UNION DES LOCATAIRES DU QUARTIER NORD GGB - GEBIED VAN GEWESTELIJK BELANG
HUISVESTINGSPLAN - VERSIE COLLEGE 3 DECEMBER 2013 -
3/36
Inleiding 1. Meerderheidsprogramma Het meerderheidsakkoord 2012-2018, dat volledig is afgestemd op het Duurzaam Gemeentelijk Ontwikkelingsplan, bevat een ambitieus onderdeel Huisvesting. Het Huisvestingsplan beoogt deze voornemens om te zetten in actie door de politieke doelstellingen operationeel te maken. Het plan wil deze voornemens ook aanvullen met de doelstellingen en suggesties die tijdens de voorbereidende fase van het plan door de actoren zijn bijeengebracht. Het was de bedoeling om te komen tot een ambitieus en tegelijk realistisch meerderheidsakkoord. De stedenbouwkundige toestand van onze gemeente is dusdanig dat voorrang moet worden gegeven aan een verbetering van het gebouwenbestand. De gebouwen zijn immers verouderd en daardoor zijn we verplicht voorrang te geven aan renovatie, zowel van openbare als van particuliere woningen. Onze actie zal dus voornamelijk gericht zijn op de particuliere sector om de renovatie van het bestaande woningbestand of zelfs de bouw van particuliere woningen te stimuleren. Wat het huidige sociaal woningbestand betreft, geven we voorrang aan een toename van de middelen voor de renovatie van bestaande woningen en de verbetering van hun kwaliteit en comfort. Het Gemeentelijk Ontwikkelingsplan beschrijft de noodzaak om te voorzien in een divers aanbod van woningen in stadsontwikkelingsgebieden: (i) Het gebied Josaphat (ii) het hefboomgebied nr. 12 Reyers in het kader van de uitvoering van het Richtschema Reyers. De dienst Stedenbouw is belast met de ontwikkeling daarvan in overleg met de gewestelijke overheden.
Met dit plan wenst het college toelichting te verstrekken over de rol van de overheid op het vlak van huisvesting op het grondgebied van onze gemeente. Dit zou moeten leiden tot een vereenvoudiging voor de vragende partijen (eigenaars of huurders) en tot een grotere doeltreffendheid van ons overheidsbeleid inzake huisvesting. Dit gedeelte van het meerderheidsprogramma zal ten uitvoer worden gelegd in samenwerking met de schepen voor Huisvesting waar het gaat om het beheer van de openbare huisvesting op het grondgebied van de gemeente en in samenwerking met de schepen voor Stedenbouw voor de ontwikkeling van nieuwe woningen en de controle van gebouwen.
2. Methodologie De uitwerking van dit Huisvestingsplan bood ons eerst en vooral de mogelijkheid om een groot aantal interveniĂŤnten te ontmoeten die actief zijn in de Schaarbeekse woningmarkt. Wij verontschuldigen ons bij degenen die wij niet hebben kunnen benaderen. Dit zal wellicht worden verholpen bij de toekomstige beoordeling van het plan, die naar verwachting over twee jaar zal plaatsvinden. Wij hebben de betrokken actoren verzocht om ons te informeren over hun opdrachten, doelstellingen en instrumenten. Die gegevens werden vervolgens geanalyseerd. Om de samenhang en leesbaarheid te bevorderen hebben we ze ondergebracht in thema's. In het kader van het plan werden bepaalde verduidelijkingen en/of heroriĂŤnteringen voorgesteld i.v.m. de actie van de actoren. 3. Huisvestingscontract met het Gewest Schaarbeek is een van de drie proefgemeenten die met het Gewest samenwerken om de grondslag te leggen voor toekomstige huisvestingscontracten.
HUISVESTINGSPLAN - VERSIE COLLEGE 3 DECEMBER 2013 -
4/36
Het Gewest werkt het toekomstige wettelijke kader voor dit contracttype uit; de proefgemeenten worden hierbij betrokken om de maatregel te testen en toepassingsvoorwaarden van deze contractuele verplichtingen te suggereren. De doelstelling van het Gewestis om te komen tot 15% kwaliteitsvolle sociale woningen in openbaar beheer op het grondgebied van alle gemeenten. In Schaarbeek zijn er ongeveer 7%. In dit cijfer zijn de hypothecaire leningen van het Huisvestingsfonds en de lokale bouw van Citydev-woningen meegerekend. Schaarbeek zal met het Gewest onderhandelen over een Huisvestingsovereenkomst en daarbij de prioriteiten van haar Duurzaam Gemeentelijk Ontwikkelingsplan nastreven, d.w.z. het aantrekken van een belastingbetalende middenklasse teneinde een duurzaam overheidsbeleid te kunnen voeren in Schaarbeek, de sociale mix te behouden en de levenskwaliteit van de inwoners van de gemeente met name via de huisvesting te verbeteren. De doelstelling van het Gewest moet dus worden aangepast aan de situatie in de gemeente, op basis van de kenmerken en beperkingen van haar grondgebied. Maatregelen op initiatief van de gemeente, de zogenoemde "inhaalmaatregelen", worden door het Gewest aangemoedigd: bijvoorbeeld alle maatregelen met betrekking tot het sociaal beheer van een gedeelte van het particuliere woningbestand: via de SWB of door het eigen woningbezit te bevorderen voor economisch kwetsbare groepen (met name via de "Community Land Trusts" - zie blz. 9), met allerlei financiële prikkels (premies, subsidies), begeleiding van particulieren of verenigingen, financiële steun aan OVGM, SWB, OCMW, Huisvestingsfonds, Citydev …
HUISVESTINGSPLAN - VERSIE COLLEGE 3 DECEMBER 2013 -
5/36
1. Doelstellingen van het plan Stand van zaken. Met dit eerste plan willen we eerst en vooral een inventaris opmaken van de actoren, hun opdrachten en hun actiemiddelen. Diagnose. In deze tweede fase wordt de balans opgemaakt van de behoeften en uitdagingen. Te ondernemen acties. Op basis van de uitdagingen en behoeften, en ook op basis van een reeds begonnen denkproces, wordt een reeks maatregelen voorgesteld. Die worden vervolgens omgezet in "projectfiches", waarbij ervoor wordt gezorgd dat ze zijn afgestemd op de contractualisering met het Gewest en dat ze worden opgenomen in het DGOP.
2. Schaarbeek - achtergrond 2.1. Cijfers en gegevens Bevolking 1
Bevolking van Schaarbeek op 30.7.2013
130.596 inwoners
Groei 2000 - 2013 ¹
+ 23,5%
2
Prognose 2020
141.560
Vastgoed 3
Aantalwoningen op 1.1.2012
57.894
4
Aantal sociale woningen
2.254 5
Gemiddelde maandelijkse huur voor een woning met 2 slaapkamers (2011)
€ 589
Gemiddelde verkoopprijs van een appartement ⁵(2012)
€ 188.350
Vraagnaar sociale woningen Aantal aanvragen volgens lijsten van het Gewest i.v.m. sociale woningen - februari 2013
6
15.928
Aantal aanvragen volgens lijsten van Schaarbeekse Haard - sociale woningen - november 2013⁶
3.233
Percentage Schaarbeekse gezinnen ingeschreven voor een aanvraag van sociale 7 huisvesting - 2011
9,22%
Gemiddelde van hetGewest
6%
Premies Aantalrenovatiepremies - 2010 ⁷
718
8
Comfort
9
Percentage woningen met basiscomfort: stromend water, wc in huis, badkamer:
88%
Bewoners Percentageeigenaars-bewoners⁹
40,69%
1
Bron: dienst Bevolking van de gemeente. Bron: DGOP 3 Bron: FOD Kadaster 4 2.229 woningen van Schaarbeekse Haard + 25 woningen Sorelo 5 Bron: BISA, Brussels Instituut voor Statistiek en Analyse. 6 Bron: Schaarbeekse Haard. 7 Bron: BISA: monitoring van de wijken 8 Op te merken valt hoe moeilijk het is om informatie te krijgen over de kwaliteit van de woningen. Wat het comfort betreft, vermelden de gegevens van de FOD Kadaster dat 37% van de woningen niet beschikt over een badkamer en dat er in 52% geen verwarming is. 9 Bron: NIS - sociaaleconomisch onderzoek 2001. 2
HUISVESTINGSPLAN - VERSIE COLLEGE 3 DECEMBER 2013 -
6/36
huurders
HUISVESTINGSPLAN - VERSIE COLLEGE 3 DECEMBER 2013 -
59,31%.
7/36
2.2. DGOP Het Duurzaam Gemeentelijk Ontwikkelingsplan van de gemeente Schaarbeek stelt de prioriteiten van de gemeente voor de periode 2012-2021 vast. Zo heeft de gemeente de ambitie om de overheidsfinanciÍn in evenwicht te brengen door het bijsturen van de demografische dynamiek, met name door de middenklasse in Schaarbeek te houden en de levenskwaliteit van de inwoners van Schaarbeek te verbeteren via hun huisvesting. Het DGOP heeft eveneens enkele ontwikkelingsgebieden in kaart gebracht voor nieuwe wijken (het Josaphatterrein, 180.000 m2 woningen), het gebied Reyers en enkele andere sites waar eventueel nieuwe woonprojecten kunnen worden ontwikkeld. Huisvesting is de zevende prioriteit van het DGOP en is vermeld in bijlage 2. 1. Concentreren zonder afbreuk te doen aan de levenskwaliteit van de bewoners. 2. Een evenwichtig woningaanbod garanderen zodat het mogelijk is om nieuwe belastingbetalende gezinnen en nieuwe gezinnen met lage inkomens te verwelkomen. 3. Een minimale kwaliteit van de woningen garanderen. 4. De strijd tegen de stadskankers en leegstand voortzetten. 5. ‌ Diverse projecten van andere exploitanten (Schaarbeekse Haard, particuliere projectontwikkelaars) m.b.t. de renovatie van gemeentelijke woningen en de bouw van nieuwe woningen zijn beschreven op pagina 70-72 van de samenvatting van het DGOP. Inzake huisvesting wordt met name gedacht aan: - het inventariseren van leegstaande gebouwen en het oprichten van een dynamische database; - het activeren van weinig gebruikte instrumenten om verkrotte gebouwen aan te kopen en deze terug in de markt te zetten door ze te renoveren als bouwheer of met de hulp van externe projectuitvoerders; - het optimaliseren van de diensten van het Huisvestingsloket; - het beheren van de wachtlijsten voor openbare woningen. De meeste van deze projecten zijn nog altijd relevant en actueel. De te ondernemen acties die door het Huisvestingsplan in kaart zijn gebracht, kunnen worden omgezet in "projectfiches" en mee profiteren van de dynamiek die door het DGOP op gang is gebracht.
HUISVESTINGSPLAN - VERSIE COLLEGE 3 DECEMBER 2013 -
8/36
3. Stand van zaken en diagnose
3.1. Openbare huisvesting: de actoren, hun opdrachten en instrumenten 1. Schaarbeekse Haard Zie Schaarbeekse Haard "Strategisch plan 2012-2017", "bijlage 3 bij het beheerscontract". De Haard is een openbare vastgoedmaatschappij die afhangt van de BGHM De organisatie telt 2.229 woningen verdeeld over 279 gebouwen. Zij heeft als doelstelling het aankopen en beheren van "sociale" woningen, d.w.z. woningen die ter beschikking worden gesteld van gezinnen met een beperkt inkomen, met sociale huurbedragen die enerzijds worden berekend op basis van de aflossing van de gerealiseerde investeringen en anderzijds op basis van het inkomen van de huurders. Het Gewest kent een Gewestelijke Solidariteitstoelage (GST) toe om de sociale schuld aan te zuiveren. De ordonnantie van 26 juli 2013 tot wijziging van de Brusselse Huisvestingscode met het oog op de stroomlijning van het aantal OVGM's vermeldt dat er op termijn slechts 16 OVGM's erkend mogen zijn. In dit verband zijn de OVGM's zich onder de auspiciĂŤn van de BGHM gaan samenvoegen. Daarbij werd een minimaal patrimonium van 2.500 woningen tot doel gesteld. De Schaarbeekse Haard hoefde niet met een andere OVGM te fuseren omdat de organisatie deze kritische omvang zal bereiken wanneer zij de gemeentelijke woningen opneemt en de 25 woningen van SORELO op de Koninginnelaan zal ontvangen. Het gebouwenbestand van de Haard is stilaan aan het verouderen; een derde ervan moet worden gerenoveerd. De komende jaren zal het dan ook een uitdaging zijn om de woningen in overeenstemming te brengen met de normen. Maar met het huidige financieringsritme is het onmogelijk om de achterstand helemaal in te halen. De Schaarbeekse Haard zet alle mogelijkheden in om de bouw van nieuwe woningen op te drijven (er worden momenteel meer dan 160 woningen gebouwd) door de concentratie in bepaalde beschikbare ruimten te herzien of door gebruik te maken van de daken. Zo worden er momenteel 25 woningen gebouwd in de Philip Thomasstraat. En in de Kolonel Bourgstraat is er voor een bouwproject van 84 woningen een aanvraag voor een stedenbouwkundige vergunning ingediend die momenteel wordt behandeld. De opdrachtgever van beide projecten is de BGHM.
2. De Gemeente De Gemeente zorgt voor huisvesting in het kader van beleidsmaatregelen die hoofdzakelijk door het Gewest, maar ook door de federale overheid (FGSB - Fonds voor Grootstedenbeleid) worden gesubsidieerd.
HUISVESTINGSPLAN - VERSIE COLLEGE 3 DECEMBER 2013 -
9/36
a) Wijkcontracten1 Een wijkcontract (WC) is een algemene voorziening om een gebied nieuw leven in te blazen. Voorzien in huisvesting is een van doelstellingen. Sinds 1996 beheert Schaarbeek met de steun van het Gewest (en van Beliris) 7 wijkcontracten: Paviljoen (1997-2001), Brabant-Groen (2000-2004), Aarschot-Vooruitgang (2001-2005), Jerusalem (2002-2006), Prinses Elisabeth (2005-2008), Lehon-Kessels (2006-2009), Navez-Portaels (20092012). Sinds 2010 zijn er drie nieuwe duurzame wijkcontracten (DWC) opgestart: DWC Helmet (20112014), DWC Wijnheuvelen-Josaphat (2012-2015) en DWC Koningin-Vooruitgang (2013-2016). Alle programma's van deze wijkcontracten worden in naam van de gemeente uitgevoerd door Renovas. De 7 eerste WC's hebben de oprichting mogelijk gemaakt van 122 woningen, die momenteel door de gemeente worden beheerd, en een twintigtal geconventioneerde woningen die door privébedrijven ter beschikking worden gesteld van een bepaald doelpubliek. Het WC Navez-Portaels en de drie nog lopende DWC's zullen ongeveer 45 woningen opleveren die gelijkgesteld zijn met sociale huisvesting en 25 geconventioneerde woningen (die niet door de gemeente worden beheerd). b) Stadsvernieuwing De gemeenten kunnen zogenoemd "alleenstaande" gebouwen renoveren, waarbij "alleenstaand" erop wijst dat ze niet behoren tot programma's voor een geheel van verschillende gebouwen. Deze renovaties worden gedeeltelijk gesubsidieerd door het Gewest, zowel wat betreft de aankoop (95%) als de renovatie (65%). Deze activiteiten, die in 1997 zijn gestart, hebben tot dusver 66 woningen opgeleverd. c) Het gemeentelijke woningbestand Het gemeentelijke gebouwenbestand is de voorbije jaren spectaculair uitgebreid: momenteel zijn er 222 woningen en 131 woningen in seniorieën. De seniorieën zijn verdeeld over twee gebouwen, een met 107 woningen in de Bremsstraat en een ander gebouw met 24 woningen in de Radiumstraat. De woningen, exclusief seniorieën, zijn over 43 gebouwen verdeeld. Detail: - 59 eenkamerappartementen - 77 tweekamerappartementen - 53 driekamerappartementen - 29 vierkamerappartementen - 4 vijfkamerappartementen. Sinds 2009 beschikt de Gemeente over een toewijzingsregeling volgens prioriteitspunten, ter vervanging van de wachtlijst volgens chronologische volgorde. Dit komt veel dichter bij het systeem dat geldt bij de OVGM.
1
*Wijkcontracten zijn programma's voor stedenbouwkundige herwaardering, waarvoor het initiatief uitgaat van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en die in kansarme wijken worden uitgevoerd in samenwerking met de gemeenten. Zij voorzien in verschillende werkzaamheden binnen eenzelfde wijk, binnen een duidelijk afgebakend gebied, die binnen een periode van vier jaar moeten worden uitgevoerd - met twee jaar extra om de laatste werken te voltooien. Voor elk wijkcontract wordt een programma opgesteld. De gemeente stelt met de medewerking van de inwoners een basisstudie en een programmavoorstel op. Bovendien zijn premies van het Gewest voor woningrenovatie en gevelverfraaiing gedurende de 4 jaar van het wijkcontract voordeliger in deze zones. Er worden initiatieven genomen voor de bouw van openbare en geconventioneerde woningen, de inrichting van de openbare ruimte en de sociale cohesie.
HUISVESTINGSPLAN - VERSIE COLLEGE 3 DECEMBER 2013 -
10/36
Voor het onderhoud van dit gebouwenbestand worden gemeentebudgetten toegewezen. Omdat een groot gedeelte van dit bestand recent is, werd hiervoor nog geen renovatieprogramma opgesteld.
3. Het OCMW Het OCMW beschikt over een zeer klein patrimonium. Het beheer van zeventien van de vijfentwintig woningen is reeds toevertrouwd aan ASIS, het sociaal verhuurkantoor . Voor de andere woningen zijn renovatiewerken noodzakelijk. 4. Andere interveniënten Een groot aantal interveniënten wordt hier aangehaald omdat de Gemeente erop zal toezien dat - er een inventaris wordt opgemaakt van de samenwerkingsmogelijkheden met de verschillende bevoegdheidsniveaus - andere actoren tot actie worden aangespoord. a) Citydev (Gewestelijke Ontwikkelingsmaatschappij voor het Brusselse Gewest) voorziet in woningen in het kader van de stadsvernieuwing. Zij verkoopt deze woningen aan gezinnen met een gemiddeld inkomen. In Schaarbeek gaat het om 60 woningen (Koninklijke Sinte-Mariastraat 128-130 en Koninginneplein 1-7). b) Huisvestingsfonds: zorgt voor huisvesting en biedt bijstand bij de aankoop of huur van een woning via hypothecaire leningen, of voor een huurwaarborg. Zo is er momenteel in het kader van het gewestelijke huisvestingsplan een bouwproject aan de gang op het terrein "Koningin-Destouvelles". 53 woningen zijn bestemd voor verhuur, 19 voor verkoop. Ook zijn 5 bestaande gebouwen gerenoveerd en opgedeeld om de capaciteit van elk daarvan te verhogen met één eenheid. c) MVV (Maatschappij voor de Verwerving van Vastgoed): gewestelijke overheidsmaatschappij met als doel de opwaardering van het vastgoedpatrimonium dat het Gewest haar heeft toegewezen (met name de site van het Josaphatstation). d) de BGHM (Brusselse Gewestelijke Huisvestingsmaatschappij) die de OVGM's (openbare vastgoedmaatschappijen, zoals de Schaarbeekse Haard) overkoepelt. De BGHM heeft niet alleen de opdracht toezicht uit te oefenen en begeleiding te verschaffen aan de OVGM’s, maar mag ook onroerende goederen verwerven, optrekken, inrichten , renoveren, beheren, verhuren, verkopen, afstand doen van eender welk gesplitst zakelijk recht dat erop rust of ze met erfdienstbaarheden en lasten bezwaren. De BGHM ontwikkelt bovendien investerings- en renovatieprogramma’s waaraan de Schaarbeekse Haard kan deelnemen om zijn woningbestand te renoveren en uit te breiden. e) FGSB (Fonds voor het Grootstedenbeleid): heeft de bouw van woningen in het kader van innoverende projecten mogelijk gemaakt: transitwoningen, partnerschap met verenigingen en met name beheer door ASIS. f) de vzw Renovassistance:die vastgoed renoveert en vervolgens laat beheren door een SWB. Elk project vloeit voort uit de samenwerking met een eigenaar die dat ook na de renovatie blijft, maar wel als blote eigenaar. Renovassistance kan het renovatiebedrag hoofdzakelijk investeren dankzij geleende en gegeven financiële middelen en ontvangt ook subsidies. De investering wordt daarna terugverdiend via het huurgeld dat wordt geïnd op de duur van de erfpacht of het renovatiehuurcontract. g) LivingStones: coöperatieve vereniging van particuliere investeerders en drie SWB's. Zij streeft ernaar kwaliteitsvolle woningen op de markt te brengen voor gezinnen met een bescheiden inkomen in het Brusselse Gewest. De woningen, die eigendom zijn van LivingStones, worden vervolgens verhuurd door een van de drie SWB's.
HUISVESTINGSPLAN - VERSIE COLLEGE 3 DECEMBER 2013 -
11/36
Zo is de gemeentegrond op de hoek van de Helmetsteenweg en de Waelhemstraat in het kader van het FGSB bebouwd via erfpacht. h) Gemeenschappelijke aankoop met collectief spaargeld: initiatief van Ciré dat diverse institutionele partners en partners uit het middenveld bij elkaar brengt. Het is de bedoeling om kansarme gezinnen in staat te stellen een woning aan te schaffen via een lening van het Huisvestingsfonds. Het gebrek aan voldoende individueel spaargeld om het voorschot te betalen vormt vaak een hinderpaal. Die wordt uit de weg geruimd dankzij het collectieve spaargeld van de groep, bestaande uit 25 gezinnen. In Schaarbeek bestaat dit initiatief reeds twee jaar. Het wordt in goede banen geleid door de Coördinatie van de Schaarbeekse Sociale Actie (CSSA), in samenwerking met het OCMW, de Gemeente, Ciré, de huurdersbond van Schaarbeek, de sociale diensten 1030, Renovas en vzw de Schakel. De groep geeft informatie over de stappen die eigenaars in spe moeten ondernemen en begeleidt hen daar ook bij. Zes gezinnen zijn er op deze manier in geslaagd een woning aan te kopen. i) Community Land Trust: Angelsaksisch concept dat onlangs is aangepast voor Brussel. Het Gewest heeft bij de laatste hervorming van de Huisvestingscode in juli 2013 een "Community Land trust" gesloten. De trust, een overheidsorganisatie, koopt 100% van een vastgoed (al dan niet met gebouwen), blijft vervolgens eigenaar van het terrein maar verkoopt de woningen aan een of meer eigenaars-bewoners die er het vruchtgebruik van krijgen. Bij doorverkoop door de bewoner behoudt de trust een gedeelte van de gerealiseerde meerwaarde en kan hij beslissen om het vastgoed opnieuw in te kopen dan wel het weer op de markt te brengen volgens de aanvankelijke formule. Deze benadering heeft twee voordelen: de overheidsorganisatie behoudt de controle over de grond en kan op elk moment voorrang geven aan een bepaalde doelgroep (afhankelijk van het percentage van haar eigen bijdrage). j)1, 2, 3 Woningen - Vierhoek Het Vierhoekproject bestaat uit de aanleg van een spoor bij het Noordstation, aan de kant van de Vooruitgangstraat. Daarvoor moet een huizenblok worden afgebroken dat achteraf gedeeltelijk wordt heropgebouwd. Infrabel onderhandelt over de aankoop van die gebouwen, die de organisatie zo nodig ook kan onteigenen. Om te voorkomen dat deze wijk volledig verkrot, heeft de Gemeente een partnerschap opgelegd met een vereniging die garandeert dat de woningen bewoond blijven. Zodra Infrabel eigenaar wordt van een vastgoed, blijft de bewoning daarvan verzekerd door de bewoners ter plaatse of door nieuwe bewoners die 1,2,3 Woningen er installeert via een overeenkomst voor tijdelijke bewoning. k) Bilobahuis gelegen Plantenstraat 114, woningen die zullen worden gebouwd begin 2015. Proefproject voor alternatieve woningen in de Brabantwijk, dat steunt op 3 pijlers : • • •
project voor solidair wonen bestemd voor senioren (alleenstaanden of koppels). Via een samenwerking met de Schaarbeekse Haard zullen 15 sociale woningen worden aangeboden, waarvan 7 toegankelijk voor personen met beperkte mobiliteit. Het wordt een ontmoetingsplaats voor de bewoners van het Maison Biloba Huis zelf : er worden gezellige en rustige gemeenschappelijke leefruimtes voorzien Er wordt een onthaalcentrum voorzien voor senioren uit de Brabantwijk, hun families en naaste zorgverleners en in het algemeen voor alle wijkbewoners. Er zullen activiteiten worden georganiseerd rond diversiteit, informele zorgverlening en intergenerationele dynamiek.
De gemeente ondersteunt de realisatie van alternatieve woonvormen, zoals samenhuizen, Community Land Trust, kangoeroewonen of solidaire wooneenheden. Het betreft hier vaak een particulier, soms ook een openbaar initiatief, waarbij mensen er voor kiezen om de organisatie van hun huisvesting op een alternatieve wijze te realiseren.
HUISVESTINGSPLAN - VERSIE COLLEGE 3 DECEMBER 2013 -
12/36
3.2. Openbare huisvesting - Uitdagingen & Behoeften 1. Openbare huisvesting creëren De vraag naar openbare sociale woningen is enorm en stijgt nog voortdurend. Alle openbare actoren zijn dus voortdurend op zoek naar mogelijkheden om huisvesting te creëren. Dankzij het contractualiseringsproces met het Gewest moet het mogelijk worden om, met de steun van het Gewest, een reeks maatregelen in te voeren die de invloed van de overheid op de huisvesting vergroten. De Gemeente heeft weinig of geen grondreserves. Voor de zeldzame terreinen die nog niet bebouwd zijn moeten plannen worden opgesteld. De financiële middelen die de overheid aan woningbouw kan toewijzen zijn vaak krap. Bovendien gaat de politieke prioriteit naar de kwaliteit van bestaande gebouwen en niet naar de bouw van steeds meer woningen, vooral in de dichtstbevolkte wijken van onze gemeente. Tot slot is het zo dat de dichte bebouwing van de grond en andere prioriteiten in verband met uitrusting ertoe leiden dat de recentste wijkcontracten steeds minder woningen opleveren. Om de samenhang tussen de diagnose en de uit te voeren maatregelen te bevorderen, mag er pas overgegaan worden tot het optrekken van woningen na het in kaart brengen van gebouwen of van mogelijk voor woningbouw te gebruiken terreinen, na de goedkeuring van inrichtingsplannen voor de terreinen Josaphatstation en Reyers-Kolonel Bourg, en na de optimalisatie van diverse aankoopprocedures, het zoeken naar financiële middelen en de inschakeling van institutionele of particuliere partners. De Gemeente is duidelijk vragende partij naar openbare huisvesting op de twee GGB's, namelijk de terreinen Josaphat en Reyers-Kolonel Bourg. Bovendien konden we er bij de oplevering van de gemeentelijke woningen die onlangs in het kader van het WC werden gebouwd niet omheen dat er dient te worden nagedacht over een vaste beschrijving van woningen1. Tot slot voorziet het meerderheidsakkoord in de realisatie van een derde gemeentelijke seniorie zodat de bejaarden in hun wijk kunnen blijven wonen. Het college zal de gemeenteraad een reglement voor de toewijzing van deze woningen voorstellen en er daarbij voor zorgen dat deze woningen bij voorrang worden gereserveerd voor senioren uit Schaarbeek.
2. De kwaliteit van het huidige gebouwenbestand behouden Nagenoeg een derde van de 2.229 woningen van de Haard moet worden gerenoveerd. Ook moet een inventaris worden opgesteld van de toestand van het gemeentelijke gebouwenbestand. Een van de voornaamste uitdagingen is de woningen in overeenstemming te brengen met de eisen. Daarvoormoethetvolgendegebeuren: - het wooncomfort verbeteren, d.w.z. de woningen voorzien van badkamers, centrale verwarming, dubbel glas; - de energieprestatiesverbeteren; - de woningen in goede staat voor verhuring behouden; - de woningenbeveiligen. Ook zal moeten worden nagegaan of het Gewest deze ingrepen kan subsidiëren. Het beheersplan dekt slechts een derde van de financiële middelen die nodig zijn voor renovatie. Troef van de Haard: een voorbeeldige verhouding tussen de uitvoering van renovaties en het beheersplan (85%).
1
Wellicht met verwijzing naar het instrument dat regelmatig wordt bijgewerkt door Citydev
HUISVESTINGSPLAN - VERSIE COLLEGE 3 DECEMBER 2013 -
13/36
De Gemeente van haar kant is een volledige inventaris van haar gebouwenbestand aan het opstellen, in het kader van de overdracht. Het bestand is betrekkelijk recent omdat de meeste woningen zijn gebouwd tussen het einde van de jaren 1990 en vandaag.
3.3. Particuliere huisvesting - de actoren, hun opdrachten en instrumenten Het woondebat gaat vaak over openbare woningen, ongeacht of ze sociaal, bescheiden of middelgroot zijn. Maar in Schaarbeek is 95% van de woningen privébezit. De overheid moet dus de taak op zich nemen om in eerste instantie de kwaliteitsverbetering te begeleiden maar ook het aantal woningen te verhogen waar dat op het grondgebied van Schaarbeek nog mogelijk is. 1. De Gemeente a) Stedenbouw De dienst Stedenbouw staat garant voor de goede ruimtelijke ordening en is daarom een van de belangrijkste actoren op het vlak van huisvesting. De activiteiten van deze dienst omvatten: - informatie aan het loket en op aanvraag over de toestand van een vastgoed, over de stand van de vergunningen en over de verbouwing van dat vastgoed; - behandeling van stedenbouwkundige vergunningen (ongeveer 500 per jaar); - boven- en benedenstroomse controle van deze vergunningen die ervoor moet zorgen dat werken waarvoor een vergunning nodig is niet worden gestart zonder vergunning en dat de vergunning zelf aan alle voorwaarden beantwoordt; - controle van woningen in overtreding, op eigen initiatief of naar aanleiding van klachten, rapporten van de DGHI of de politie; - beheer van planologische instrumenten, namelijk de bijzondere bestemmingsplannen (BBP's), en actieve betrokkenheid bij de uitwerking van de planologische instrumenten door het Gewest (richtschema’s, …); - uitwerking en follow-up van bepaalde speciale reglementeringen (gemeentelijke stedenbouwkundige reglementeringen) en gedragslijnen, bijvoorbeeld voor nieuwe woningen die worden gecreëerd in bestaande gebouwen, gebouwen die worden opgedeeld in verschillende woningen ... Tegenwoordig worden verschillende instrumenten op touw gezet om de ontvangst en verwerking van gegevens beter te systematiseren: - bij elke verkoopakte worden de notarissen niet alleen op de hoogte gebracht van de wettelijke bestemming van het vastgoed, maar ook van het aantal woningen dat in het gebouw is toegestaan; - bij de keuze van woonst: de politie controleert enkele essentiële gegevens (eengezinswoning of meervoudige woning, aanwezigheid van uitrusting: keuken, badkamer en verwarming, bewoonbare kelder of zolder); - de dienst Bevolking zal een databank kunnen raadplegen om na te gaan of op de woning geen verbod rust (ongezondheid, onbewoonbaarheid, illegale huisvesting). - het doorgeven van alle nuttige informatie aan de belastingdienst ter bestrijding van slecht onderhouden gebouwen of leegstand.
b) De belastingdienst Om te strijden tegen verkrotting, verwaarlozing en leegstand en daarbij de stedelijke heropleving te stimuleren, heeft de Gemeenteraad van 27 februari 2013 de reglementering op die gebouwen
HUISVESTINGSPLAN - VERSIE COLLEGE 3 DECEMBER 2013 -
14/36
verbeterd door 3 belastingvoorschriften goed te keuren betreffende leegstaande, onbewoonde en onafgewerkte gebouwen. "Met deze fiscale maatregelen zal de gemeente beter kunnen optreden tegen de hinder die wordt veroorzaakt door leegstaande, verwaarloosde, onbewoonde en onafgewerkte gebouwen. Het doel bestaat erin de eigenaars ertoe aan te zetten zich om hun eigendom te bekommeren. Dat is in het belang van de bewoners ervan, hun onmiddellijke omgeving en de algemene uitstraling van Schaarbeek! Het is dus niet zo dat we tegen elke prijs belastingen willen heffen. De gemeente brengt de eigenaars in contact met het sociale verhuurkantoor (ASIS) en met Renovas. Wat de onbewoonde gebouwen betreft, gaat het er vooral om dat leegstaande gebouwen met economische bestemming worden belast: loodsen, opslagplaatsen ... Daarbij zij opgemerkt dat deze reglementering niet over leegstaande woningen handelt. Voor onbewoonde woningen werd er een akkoord gesloten met het Gewest zodat de gewestelijke diensten de onbewoonde woningen kunnen beboeten. 85% van de ontvangsten wordt doorgestort aan de gemeente op basis van artikel 22 van de Huisvestingscode. De oorspronkelijke tekst is dus vervangen door 5 voorschriften: 1. Leegstaandewoningen Deze materie wordt voortaan doorgegeven aan de gewestelijke dienst die belast is met het vaststellen van specifieke overtredingen van de Huisvestingscode. 2. Verwaarloosde of verlatengebouwen De belasting kan voortaan worden geheven ongeacht het feit of het goed bewoond is. Er wordt druk uitgeoefend wanneer het gebouw onvoldoende wordt onderhouden. De belasting moet voortaan maandelijks worden betaald, met het oog op de evenredigheid en billijkheid. Het tarief bedraagt € 55 per strekkende meter gevel en per verdieping. De belasting krijgt een progressief karakter dat varieert volgens de periode waarin het gebouw verlaten of verwaarloosd is (+10% na 12 maanden, +20% na 24 maanden). 3. Onafgewerktegebouwen Bedoeld voor gebouwen die 4 jaar na de uitreiking van een stedenbouwkundige vergunning nog niet zijn voltooid. Hetzelfdetarief en maandelijksbetaalbaar. 4. Leegstaandegebouwen Gebouwen waarin geen enkele economische activiteit, met uitzondering van kantoor, is vastgesteld. Jaarlijksbetaalbarebelasting, tarief van € 8/m². 5. Bureaus Voortaan wordt elk kantoorgebouw belast, zelfs als het leegstaat. Dat laatste is nieuw. Deze administratieve vereenvoudiging maakt het dus mogelijk om ook tegen leegstaande kantoren op te treden. Zij vormt een stimulans om de gebouwen te verhuren, te renoveren en zelfs te verbouwen tot woningen. c) de cel Huisvesting begeleidt een hele reeks initiatieven op het gebied van huisvesting: - inventaris van leegstaande of verwaarloosde gebouwen; - organisatie van hethuisvestingsloket; - transitwoningen; - externalisering van het gemeentelijke woningbestand en denkwerk over het sturen van die constructie; - gemeenschappelijke aankoop met collectief spaargeld; - verbetering van de opneming in het kadaster; - opstelling en coördinatie van de uitvoering van het huidige plan. d) Bevolking en politie De samenwerking van deze diensten wordt verzekerd in het kader van de woonstkeuze. De inschrijving in de bevolkingsregisters gebeurt nadat de wijkagent ter plaatse is gaan controleren.
HUISVESTINGSPLAN - VERSIE COLLEGE 3 DECEMBER 2013 -
15/36
e) De gemeenschapswachten Dankzij hun dagelijkse aanwezigheid in de wijken komen zij onbewoonde of verkrotte gebouwen op het spoor. Aan de hand van vaststellingsformulieren voeren zij al een deel van de gemeentelijke inventaris uit.
HUISVESTINGSPLAN - VERSIE COLLEGE 3 DECEMBER 2013 -
16/36
2. Het Gewest a) De DGHI (art. 7 van de nieuwe Huisvestingscode) De Directie Gewestelijke Huisvestingsinspectie zorgt ervoor dat de Brusselse Huisvestingscode wordt nageleefd. Haar belangrijkste opdracht is de controle van woningen, op eigen initiatief of ten gevolge van klachten die zijn neergelegd door huurders, gemeenten of OCMW's. De ingebrekestellingen aan de eigenaar, met termijnen van 8 maanden om de woning in orde te brengen, kunnen gepaard gaan met zware boetes die wel â‚Ź 25.000 kunnen bedragen. De DGHI beschikt ook over een dienst voor sociale begeleiding die elders onderdak zoekt voor huurders. In Schaarbeek heeft de DGHI in de periode van 9 jaar waarin deze inspectie bestaat 600 klachten behandeld en 200 situaties waarbij een woning in orde moest worden gebracht. Ter herinnering: De gemeenten moeten de bewoningsverboden, die in de vorm van besluiten van de burgemeester worden gegoten, doen naleven. De diensten van de DGHI zijn nauwelijks in staat om het behandelde volume te vergroten. De DGHI mag zich niet laten instrumentaliseren door oneerlijke huurders, die dan voorrangspunten kunnen sprokkelen om een woning te krijgen. De Gemeente en het OCMW kunnen, evenals de huurder, wantoestanden aangeven door klacht neer te leggen en â‚Ź 25 te betalen, een bedrag dat wordt terugbetaald als de klacht gegrond is. b) De Cel leegstaande woningen (art. 22 van de nieuwe Huisvestingscode) Deze dienst van het Gewest is belast met het onderzoeken en vaststellen van inbreuken op de Huisvestingscode op het vlak van leegstaande woningen. De dienst handelt zowel aanmoedigend als repressief: er kunnen administratieve sancties worden opgelegd. Het Gewest zal deze bevoegdheid alleen uitoefenen in Schaarbeek omdat de Gemeente daar in haar belastingreglement uitdrukkelijk van heeft afgezien. 85% van de boeteopbrengst zal aan ons worden teruggestort. De medewerking van de gemeenten wordt verwacht en is noodzakelijk: de gemeenten kennen het terrein als geen ander en de diensten van het Gewest zijn onvoldoende uitgerust om het hele grondgebied van het Gewest te bestrijken. c) Huurtoelagen De verhuis- en installatietoelagen en bijdragen in het huurgeld (VIBH) zijn bedoeld voor huurders die verhuizen naar een andere plek in het Brussels Gewest omdat hun woning ongezond of te krap is, of niet is aangepast voor ouderen, mensen met een beperkte mobiliteit of met een handicap. Deze toelagen worden uitsluitend toegekend in het kader van een verhuizing naar een gezonde woning die beantwoordt aan de wettelijk omschreven normen. Voorwaarden: - de vorige woning minstens 12 maanden hebben bewoond (tenzij wanneer de woning is bezwaard met een burgemeestersbesluit of als de Gewestelijke Huisvestingsinspectie de woning onbewoonbaar heeft verklaard); - voldoen aan de inkomensvoorwaarden; het inkomen moet lager zijn dan het vastgestelde plafond; - minstens 18 jaar oud zijn of erkend zijn als ontvoogde minderjarige en geen eigenaar zijn van een gebouw;
HUISVESTINGSPLAN - VERSIE COLLEGE 3 DECEMBER 2013 -
17/36
-
een woning hebben verlaten die ongeschikt was (door de toestand ervan of door overbevolking) of onaangepast (voor 60-plussers of voor mensen met een handicap van minstens 66%).
De tegemoetkoming in de huur wordt als volgt berekend: nieuwe huur (zonder kosten) - oude huur (zonder lasten) of € 150 + 10% per persoon met een maximum van € 230. (Cijfers 2013) d) Renovatiepremies Het Brusselse Gewest kent renovatiepremies toe om de eigenaar-bewoner te helpen bij het uitvoeren van werkzaamheden die zijn woning gezonder, veiliger en beter bewoonbaar maken, maar ook om de woning te moderniseren en het comfort ervan te verbeteren. De cel "Renovatieadvies" van de vzw Renovas verstrekt alle nodige informatie over het verkrijgen van verschillende renovatiepremies. Het premiebedrag schommelt tussen 30 en 70% van de kostprijs van de werkzaamheden, afhankelijk van de wijk waar het gebouw zich bevindt en van het inkomen van het belastbare gezin (2 jaar voor de aanvraag). Tijdens de wijkcontracten worden de premies verhoogd binnen de grenzen van het gebied waar die contracten gelden.
3. Renovatieadvies - Renovas Naast zijn opdracht als vertegenwoordiger van de Gemeente in het kader van de uitvoering van de wijkcontracten, is Renovas ook de voorkeurspartner van de Gemeente voor alles wat te maken heeft met de kwaliteitsverbetering van particuliere woningen op het vlak van renovatie en energie. Zo geeft Renovaseigenaars en huurders informatie en begeleiding op de volgende gebieden: - financiële steun: gewestelijke renovatiepremie, energiepremie, verminderingen van de PB; - technisch advies (isolatie, materiaal, raamwerk) en advies over energie (verbruik, spaarzaam gedrag, toestellen die de voorkeur verdienen); - stedenbouwkundig en patrimoniumadvies. In alle WC's, en tijdens de looptijd ervan, krijgt Renovas de opdracht om het premiestelsel uit te leggen en de eigenaars te helpen met de formaliteiten. In het kader van het DWC Wijnheuvelen-Josaphat lopen er twee proefprojecten:
a) Het "renovatiehuurcontract" gaat in het particuliere woningbestand op zoek naar niet-conforme woningen om ze te renoveren en opnieuw op de markt te brengen. Dit project doet denken aan project X van de Stad Brussel. Via een financieringsplan waarbij elke partij - het wijkcontract, de premies en de eigenaar - voor een derde betrokken is, zorgt ASIS voor de renovatie van 3 gebouwen, met in totaal 10 woningen, en neemt het beheer ervan voor 9 of 15 jaar op zich. Het project wil ook aantonen dat het opnemen van particuliere huisvesting in het sociaal woningbestand voor de overheid voordeliger kan uitvallen dan het bouwen van woningen. b) Het Huisvestingsplatform Dit transversale platform brengt diverse plaatselijke actoren met uiteenlopende bevoegdheden bij elkaar en buigt zich over concrete woonproblemen. Het gaat bijvoorbeeld om gebouwen met verschillende flats die niet beantwoorden aan de stedenbouwkundige voorschriften en de Huisvestingscode en die worden bewoond door kwetsbare gezinnen en gezinnen met een laag inkomen die in conflict komen met de eigenaar en
HUISVESTINGSPLAN - VERSIE COLLEGE 3 DECEMBER 2013 -
18/36
waarvan de eigenaar niet over de nodige financiële middelen beschikt om werken te laten uitvoeren enz. De actoren van dit platform zijn Renovas, de cel Renovatieadvies, de dienst Bevolking, Stedenbouwkundige controle, de begeleiding van Noorderzon, de gemeentelijke ombudsdienst, de DGHI, ASIS, de cel Huisvesting van het OCMW, Eva Bricoteam, de wijkcorrespondenten. Dankzij deze multidisciplinaire aanpak - die zowel gericht is op huurders als op eigenaars - kan een globaal antwoord worden gegeven op situaties die afzonderlijk geen oplossing zouden krijgen.
4. ASIS - Agence schaerbeekoiseimmobilière sociale (Sociaal verhuurkantoor Schaarbeek) De vzw ASIS werd in 1996 opgericht en beheert 160 woningen.1 Sociale woningbureaus (SWB) nemen particuliere woningen in het sociaal woningbestand op door ze ter beschikking te stellen van een doelgroep met een inkomen dat in aanmerking komt voor sociale huisvesting. Het SWB zorgt ervoor dat de huisvesting beantwoordt aan de bewoonbaarheidsregels of daaraan wordt aangepast. De eigenaar geniet de volgende voordelen: hij hoeft zich niet meer bezig te houden met het dagelijks beheer, de huur wordt gewaarborgd, zelfs als er een huurwoning leegstaat, en de renovatiepremies worden opgetrokken. Bovendien geniet de eigenaar een belangrijk fiscaal voordeel.2 De huurder beschikt over een woning die beantwoordt aan de normen en de voorwaarden van een beschermde huur die lager is dan de huurprijs op de markt (subsidiemechanisme van het Gewest). Daarnaastis ASIS ook: - verantwoordelijk voor 25 gemeentelijke woningen in het kader van het proefmandaat dat ASIS gratis uitoefent; - beheerder van 15 transitwoningen in de Waelhemstraat 3, Rogierstraat 112 en Liedtsstraat 1 en 2; - de opdrachtgever van de renovatie van 10 woningen, in het kader van het duurzame wijkcontract Josaphat.
5. Het OCMW Het OCMW heeft een eerstelijnsdienst die zich specialiseert in huisvesting en tot doel heeft het recht op huisvesting voor iedereen te waarborgen. De opdrachten van deze dienst zijn: -
-
begeleiding van kansarmen met een huisvestingsprobleem (individuele sociale begeleiding bij het zoeken naar een woning, steun bij de benadering van de particuliere markt, voorstellen tot hulp bij de huisvesting bij de instanties die deze kunnen toewijzen: huurwaarborg, installatiepremies, referentieadres ...); begeleiding van mensen die worden geconfronteerd met dringende en uitzonderlijke situaties op het vlak van huisvesting op het grondgebied Schaarbeek (specifieke sociale begeleiding bij dakloos worden door met name gebruik te maken van voorzieningen zoals het actief zoeken naar een woning, het zoeken naar een plaats in een opvangtehuis, transitwoningen of noodwoningen). De cel dient meer bepaald op te treden in uitzettingssituaties.
1Het gebouwenbestand van het SWB in Schaarbeek bestond uit 374 woningen, d.i. 1,3% van het huurbestand (bron: Observatiecentrum van de
huurprijzen 2011 – pagina 95). 2De toepassing van het verminderde tarief voor woningen die ter beschikking worden gesteld van een SWB heeft als gevolg dat de globale belastingheffing in Schaarbeek 32,632% bedraagt. Resultaat: ondanks de verhoging van de onroerende voorheffing in Schaarbeek kan iemand die zijn vastgoed aan het SWB toevertrouwt minder belastingen betalen (een vermindering van 13,35% ten opzichte van de belastingvoet in 2012 en van 18,35% ten opzichte van de nieuwe belastingvoet die in 2013 van toepassing is).
HUISVESTINGSPLAN - VERSIE COLLEGE 3 DECEMBER 2013 -
19/36
-
bijdragen tot de verbetering van het woningenaanbod in Schaarbeek: deelname aan de strijd tegen onbewoonbare woningen (eventueel stappen ondernemen bij de gemeentelijke en gewestelijke bevoegde instanties), bevordering van projecten die het voor een financieel kwetsbare doelgroep gemakkelijker maken om eigendom te verwerven; deelname aan de strijd tegen dakloosheid zowel op preventief als op curatief vlak.
Ruimer gezien organiseert de cel Huisvesting individuele of collectieve voorlichting voor de burgers om hen op de hoogte te brengen van hun rechten en plichten op het vlak van huisvesting. Zij verwijst mensen zo nodig door naar andere bevoegde diensten en neemt deel aan projecten die samen met partners zijn opgezet.
HUISVESTINGSPLAN - VERSIE COLLEGE 3 DECEMBER 2013 -
20/36
Het OCMW omvat eveneens een cel Energie die de volgende opdrachten vervult: -
uitvoeren van energie-audits op grond waarvan er technisch advies kan worden verstrekt over het energieverbruik en over aanpassingen en investeringen om het energieverbruik omlaag te brengen; uitvoeren van kleine aanpassingen in woningen waardoor het energieverbruik vermindert.
Het OCMW is eveneens betrokken bij het project "L'Union pour untoit " Voor gezinnen met een laag inkomen is de grootste hinderpaal bij de aankoop van een woning het bijeenbrengen van het voorschot, want zonder dat voorschot is het moeilijk om een lening te krijgen van het Huisvestingsfonds. Deze gezinnen hebben een feitelijke vereniging opgezet om zo een groep te vormen die samen solidair spaart: "L’Union pour untoit". Elke maand betalen ze een bijdrage van € 75. Elk gezin dat de nodige stortingen heeft gedaan heeft dan het recht om uit de gemeenschappelijke kas het nodige bedrag te lenen om bij het ondertekenen van de voorlopige koopovereenkomst het voorschot te kunnen betalen. Deze gezinnen worden gedurende de hele looptijd van het project (30 maanden) gevolgd door de 8 partners van de werkgroep Huisvesting van de CSSA (Coördinatie van de Schaarbeekse Sociale Actie). Tot die partners behoren het OCMW (met name de diensten Huisvesting en Energie), de dienst Huisvesting van de Gemeente en Nederlands- en Franstalige verenigingen. Vijf partners volgen 5 gezinnen individueel gedurende de 30 maanden van het project. De dienst Huisvesting van het OCMW en Renovas hebben specifieke (transversale) opdrachten in verband met technische begeleidende maatregelen.
6. Diverse verenigingen a) BBROW (Brusselse Bond voor het Recht op Wonen) en ULQN (Union des locataires du quartierNord): verenigingen die bevoegd zijn om leegstaande woningen te signaleren aan de gewestelijke cel leegstand. b) Huurdersvereniging: verstrekt eerstelijns juridische bijstand op het grondgebied Schaarbeek. c) Woning en Gezondheid: verstrekt informatie, advies en begeleiding voor gezondheidsproblemen in verband met wonen. Sinds kort verwijst de Gemeente mensen die hun beklag komen doen over bewoonbaarheids- en/of gezondheidsproblemen in hun woning naar deze vzw door. Het is een "zachter" actiemiddel dan klacht neerleggen bij de DGHI. Bovendien kan de vzw een aantal technische vaststellingen doen die voor onze diensten moeilijker uit te voeren zijn.
3.4. Particuliere huisvesting: uitdagingen en behoeften 1. Zorgen voor kwaliteitsvolle woningen Rekening houdend met het demografische probleem moet ervoor worden gezorgd dat nieuwe woningen van goede kwaliteit worden gebouwd, zowel door de gezinnen die zich vestigen in de gemeente als door de investeerders. De overheidsmaatregelen op dat vlak zijn zowel stimulerend en informatief als normatief. Het gaat hier dan om de verstrekking van informatie en stedenbouwkundige vergunningen, adviesverlening door Renovas, premies, planning, inventarisatie en opsporing van mogelijk bebouwbare sites. Ook is het nodig om eigen woningbezit mogelijk te maken, voornamelijk voor de middenklasse.
HUISVESTINGSPLAN - VERSIE COLLEGE 3 DECEMBER 2013 -
21/36
2. De kwaliteit van het huidige gebouwenbestand behouden en verbeteren Er bestaan weliswaar weinig indicatoren over de kwaliteit van het gebouwenbestand, maar het is duidelijk dat veel woningen ondermaats presteren. Ongezonde woningen, verkrotting en leegstand maken dat de bewoonbaarheid van woningen achteruitgaat. We zullen zowel de renovatie van woningen als de verbetering van de energieprestaties in woningen blijven aanmoedigen (minder kosten voor de bewoners). Ook hier vormen informatie en stimulering een passende aanpak, net als de kwaliteitscontrole van woningen. Inventarisatie, belastingen, stedenbouwkundige controle, sancties of administratieve boetes zijn genoegzaam bekend. De waakzaamheid van de wijkagenten en de OCMW-ambtenaren kan eveneens bijdragen tot het in kaart brengen van probleemsituaties. Er bestaan reeds samenwerkingsverbanden. Die moeten worden versterkt.
HUISVESTINGSPLAN - VERSIE COLLEGE 3 DECEMBER 2013 -
22/36
4. Te ondernemen acties 4.1. Transversale acties: openbare en particuliere huisvesting 1. In kaart brengen De Gemeente moet de kwaliteit van de woningen kunnen controleren en nagaan welke bebouwde ruimten er mogelijk (opnieuw) kunnen worden aangewend als woning. Daarbij moet een mix van functies blijven bestaan die nodig zijn voor de stadsontwikkeling. Hetgaatdaarbij om: - onbewoonde, leegstaande of verkrotte gebouwen; - leegstaande verdiepingen boven winkels, kantoorgebouwen, winkelruimten of industriële gebouwen die als woonruimte kunnen dienen; - de huisvestings- en woonvoorwaarden om zo alle onwaardige woonsituaties, overbevolking, misbruik van armoede of vastgoed ("huisjesmelkers") vast te stellen; - de overmatige opdeling van panden. Ook al worden bepaalde opdrachten aan andere niveaus gedelegeerd (bijvoorbeeld de gewestelijke cel die leegstand vervolgt), toch is de Gemeente degene die haar grondgebied het beste kent en die kennis is vereist in al deze samenwerkingsverbanden. Begin 2013 heeft de Gemeente een cel opgericht die belast is met de inventarisatie van deze mogelijke woonruimten. De diensten Stedenbouw, Belastingen, Huisvesting en de gemeenschapswachten hebben reeds hun vaststellingen doorgegeven. Daaraan kunnen nog de lijsten worden toegevoegd die worden opgesteld door de OCMW-ambtenaren, bepaalde bevoegde verenigingen (BBROW en UL) en de bezoekverslagen van de wijkagenten. Het formulier 'onderzoek verblijfplaats' van de dienst Bevolking is aangevuld met een gedeelte gebouw zodat de wijkagenten ook enkele nuttige gegevens inzake stedenbouw en comfort kunnen controleren. De eerste doelstelling hiervan is situaties op te sporen die niet beantwoorden aan de bewoonbaarheidsnormen en deze met alle ter beschikking staande middelen in orde te brengen. Een tweede doelstelling is na te gaan of het kadastraal inkomen strookt met het reële comfort van de woningen. Te veel gebouwen zijn aangepast of opgedeeld zonder dat daarvoor een stedenbouwkundige vergunning is aangevraagd, of zonder dat daar zelfs een vergunning voor nodig was ... het kadastraal inkomen is hierbij dus nooit gewijzigd. Naast een verlies voor de overheidsfinanciën kan hiermee dan ook een gelijker speelveld worden gewaarborgd. Deze inventarisatie heeft tot doel alle mogelijke probleemsituaties in het oog te blijven houden en op die manier de kwaliteit van de woningen gaandeweg te verbeteren.
2. Mogelijkheden opsporen en aanwenden Het DGOP omvat verschillende projectfiches aan de hand waarvan de ontwikkeling van nieuwe woningen in bepaalde wijken van de gemeente wordt in kaart gebracht: 7.1 : invoering van een proactief beleid waarbij de grote stedenbouwkundige uitdagingen vanuit juridisch en economisch oogpunt worden gevolgd; 7.7 : studie van mogelijke gebieden voor stedenbouwkundige ingrepen (herstructurering van gebouwen of huizenblokken) 7.11 : opstellen van een ‘toekomstplan’ voor de Noordwijk; 7.12 : opstellen van een 'toekomstplan’ voor de wijken Verboeckhoven/Elisabeth;
HUISVESTINGSPLAN - VERSIE COLLEGE 3 DECEMBER 2013 -
23/36
7.14 : uitbreiding van het woningaanbod door bestaande instrumenten te gebruiken die momenteel nauwelijks ingezet worden.
Bovendien gaat de Gemeente in aansluiting op de inventarisatie na in hoever het mogelijk is om bepaalde plaatsen te renoveren of een andere bestemming te geven. Zo zijn de volgende mogelijkheden al in kaart gebracht: Op gemeentelijkterrein: - aan de kop van de Kolonel Picquartlaan en de Anatole Francestraat bevindt zich de site van het TCR ('Technisch Centrum Rodenbach'). Die zou via een overdracht van opstalrecht kunnen worden gebruikt om er woningen te bouwen. Een studie voorzag in de mogelijkheid om er 6.500 m² woonoppervlakte te creëren met de nodige ruimte (garages ...) voor gemeenschappelijke diensten; - op de Tamines-site aan de Stephensonstraat zou eveneens een opstalrecht kunnen worden toegestaan om woningen te bouwen; - op de site Waelhem/Helmetsteenweg (gemeentedepot en stortplaats) zou een groot project kunnen worden opgezet, dat nog moet worden uitgewerkt (gemengd gebied in het GBP). Bij het ontwerp van het macroproject moet rekening gehouden worden met de toekomstige haltes van metro en GEN; - ter hoogte van het Houffalizeplein en de Jerusalemstraat kunnen er ingrepen gebeuren op de site van de gemeentegarage en de open ruimten aan het Jobhuis. Op privéterreinmet name de hoek Zénobe Gramme –Jaurès, Monplaisirlaan, de site van de MIVB Poggeplein of de site aan de gemeentegrens met de Stad (Stephensonstraat/Masuistraat) in de buurt van de Zennebedding, waar een voorkoopperimeter is vastgesteld in het kader van het WC KoninginVooruitgang. Ook moet er worden nagedacht over de volgende vragen: of het mogelijk is de bouwdichtheid op bepaalde plaatsen te vergroten; of de openbare ruimte kan worden gebruikt, d.w.z. pleinen en wegen (we denken aan de mogelijke bebouwing van de oprit van de E40 - 'Parkway'); Korte studies van de mogelijkheden, die buiten het strikte kader van de planning worden verricht, zouden de belangstelling van partners of investeerders kunnen wekken. De aanwending van leegstaande gebouwen (woningen, kantoren, werkplaatsen ...) moet worden versneld door nieuwe belastingstelsels. De cel Huisvesting zal samen met de belastingdienst en de stedenbouwkundige dienst, een inventaris opmaken van de mogelijkheden en contacten onderhouden met de eigenaars om hen te helpen hun vastgoed opnieuw te benutten.
3. Plannen Dankzij planning kan de inrichting van een bepaald - al dan niet bebouwd - gebied in goede banen worden geleid en kunnen er verplichte bestemmingen aan worden toegewezen. Hierbij worden diverse instrumenten gebruikt, onder meer het GewOp en het GOP, het GBP, de BBP's en de richtschema's. De planningsprocedure is tijdrovend en hangt vaak van talrijke actoren af: de Gemeente, het Gewest, bepaalde grondeigenaars, mogelijke investeerders of projectontwikkelaars ... Schaarbeek omvat verschillende gebieden waarvoor momenteel een planning bestaat die de bouw van huisvesting mogelijk zal maken:
HUISVESTINGSPLAN - VERSIE COLLEGE 3 DECEMBER 2013 -
24/36
-
-
-
in het richtschema Reyers wordt huisvesting in bepaalde ruimtes verplicht gesteld, zonder dat daar reeds vaste cijfers aan vasthangen. De uitvoering van deze projecten moet verlopen via de uitwerking van BBP's. We vermelden hier dat de VRT en RTBF hun terrein zullen herindelen en dat een deel van het uitgestrekte park achteraan geschikt is voor gebouwen, waaronder een bruto oppervlakte van ongeveer 220.000 m² waar mogelijk woningen kunnen komen. het BBP Josaphat (gedeeltelijk op grondgebied Evere): het Gewest, dat eigenaar is van het terrein, gaat het ontwikkelingsplan opstellen1 en heeft reeds aangekondigd dat er voor minstens 30% openbare, sociale woningen moeten komen in het GGB Josaphat2. het BBP Masui-Vooruitgang (gekoppeld aan het Vierhoekproject van Infrabel): de uitbreiding van de spoorwegen zal gepaard gaan met afbraak en vervolgens heropbouw. Het BBP plant op het blok Vierhoek de heropbouw van 5.500 tot 7.500 m² gebouwen, volgens verschillende scenario's, waarvan minstens 50% uit woningen zal bestaan. Er is tevens woningbouw mogelijk in het gemengde gebied dat aan de Zennebedding grenst.
4. De rol van de overheidsactoren verduidelijken en hun bevoegdheden afbakenen Het is de bedoeling om de vele institutionele actoren en spelers uit het middenveld die eerstelijnsbijstand verstrekken aan de huurders beter in kaart te brengen. Voor steun aan de eigenaars en huurders is informatie over de kwaliteitsverbetering van woningen (renovatie, energie) reeds op een goed gestructureerde manier toegankelijk via Renovas. Voor de huurders is er echter een zeer brede en enigszins verwarrende waaier van interveniënten. De eerstelijnsdiensten van de overheid en het middenveld die huurders begeleiden worden bovendien vaak overstelpt met vragen. Klaarheid scheppen in de bevoegdheden zou helpen om de ontredderde burger doeltreffender naar het verwachte antwoord te leiden (heel veel mensen worden naar de lijsten voor sociale huisvesting doorverwezen terwijl hun situatie zou kunnen worden verbeterd door een overeenkomst met de eigenaar of het inschakelen van de vrederechter). In aansluiting op deze behoefte aan een betere afbakening van de bevoegdheden, zullen de vele reeds beklonken samenwerkingsverbanden en synergieën worden aangemoedigd. Tot slot moet het proefproject rond Wijnheuvelen/Josaphat worden geëvalueerd.
het
huisvestingsplatform
van het
wijkcontract
5. De informatie verbeteren a) De inschrijvingen centraliseren bij de Schaarbeekse Haard Het DGOP heeft in zijn fiche 7.6 “Beheer van wachtlijsten voor sociale woningen” voorgesteld om de inschrijvingen te centraliseren bij de SchaarbeekseHaard. Deze verbintenis wordt herhaald in het meerderheidsakkoord. De dienst die belast is met het beheer van het gemeentelijke woningbestand heeft de chronologische wachtlijst (vóór 09/2009) samengevoegd met de wachtlijst volgens prioriteitspunten. Daardoor worden de woningen uitsluitend toegewezen op basis van de prioriteitspunten. Het gemeentelijke woningbestand kan hierdoor inspelen op dringende maatschappelijke noden en zal niet langer uitzicht bieden op betere huisvesting voor wie er jaren op kan wachten.
1
cfr 'Opdracht voor het onderzoek van een functionele programmering en het bepalen van een duurzaam stedelijk project', Maatschappij voor Verwerving van Vastgoed - bijzonder bestek- SAFMVV-130-01. november 2012. 2 De gewestelijke overheid heeft voor eind 2013 een nieuw richtplan aangekondigd om de ontwikkeling van dit terrein opnieuw op te starten.
HUISVESTINGSPLAN - VERSIE COLLEGE 3 DECEMBER 2013 -
25/36
Het volgende doel is dan om slechts één lijst op te stellen, namelijk die van de Schaarbeekse Haard. De samenvoeging van de lijsten van de gemeente en die van de Haard wordt georganiseerd in het kader van de overdracht van het gemeentelijke gebouwenbestand naar de Schaarbeekse Haard. ASIS zal deze inschrijvingsopdracht gezamenlijk vervullen, naargelang het relatieve volume beschikbare woningen. Momenteel wordt erover nagedacht om deze inschrijving te organiseren in de lokalen van de Schaarbeekse Haard, nu bekend is dat ASIS zich binnenkort op hetzelfde adres zal vestigen. Het uiteindelijke doel zou erin bestaan om slechts één wachtlijst op te stellen, namelijk die van de SchaarbeekseHaard. Er zal met toestemming van de BGHM een protocolakkoord moeten worden gesloten tussen ASIS en de Schaarbeekse Haard, die de enige twee actoren zullen zijn die met de inschrijvingen worden belast.
b) Deskundige informatie verstrekken aan de huurders De gemeente in brede zin moet de burgers de weg kunnen wijzen naar een informatiedienst over huisvesting die eerstelijnsadvies kan geven over de rechten van de huurder en hen kan doorverwijzen naar de juiste, gespecialiseerde instantie. Dit zijn met name: Renovas voor renovatiepremies en REG; de DGHI voor de naleving van de normen inzake hygiëne en comfort van woningen; de gewestelijke diensten voor de steun die zij verstrekken (huurtoelage, huurwaarborg), een gespecialiseerde juridische dienst (huurcontract, registratie van het huurcontract, huurwaarborg, opzeggingsvoorwaarden, plichten van eigenaar en huurder, rol van de vrederechter), en het OCMW (sociale bijstand). Concreet moet er een protocolakkoord worden gesloten tussen de Gemeente en het OCMW teneindede organisatie en de permanente waarneming van deze eerstelijnsdienst te verzekeren.
c) De rol van Renovas bevestigen bij het verstrekken van informatie en bijstand aan eigenaars De dienst Renovatieadvies van Renovas (Colignonplein) verstrekt huurders en eigenaars informatie en advies inzake energie; eigenaars kunnen er terecht voor diverse steunmaatregelen en begeleiding (lening van het Woningfonds, formaliteiten voor renovatiepremies ...).
4.2. Specifieke acties: kwaliteit van de huisvesting 6. De renovatie van het openbare gebouwenbestand garanderen a) Het gebouwenbestand van de Schaarbeekse Haard renoveren De meerderheid gaat de volgende verbintenissen aan: 1. Tijdens de legislatuur de renovatie afronden van zowat 650 sociale woningen die niet voldoen aan de huidige normen. 2. Eigen middelen van de Schaarbeekse Haard investeren in die renovaties. 3. De middelen van de BGHM verder aanwenden om nieuwe sociale woningen te bouwen. 4. Bij het gewest een subsidiëringsaanvraag indienen om in het sociale huisvestingspark van de Schaarbeekse Haard 141 woningen van de NVBW te integreren (Gratry/Roodebeek). Uit het beheersplan van de Haard blijkt dat deze organisatie onvoldoende financiële middelen heeft om haar gehele gebouwenbestand in overeenstemming te brengen met de huidige minimale comfortnormen (dubbele beglazing, badkamer, centrale verwarming). Het bedrag van € 43 miljoen dat in het strategisch plan 2012 is opgenomen omvat de globale renovatie van woningen in de wijk Helmet (+/- 270 woningen) en de gebouwen waar dringend een
HUISVESTINGSPLAN - VERSIE COLLEGE 3 DECEMBER 2013 -
26/36
algehele renovatie voor nodig is. Dit bedrag wordt nog niet gefinancierd door de BGHM en omvat nog niet alle behoeften van het gebouwenbestand van de Haard. Volgens een eerste raming zou het â‚Ź 95 miljoen vergen om de 700 woningen te renoveren die gerenoveerd moeten worden, zonder rekening te houden met het onderhoud om de andere gebouwen in stand te houden. In het licht van deze situatie heeft de Haard ervoor gekozen om bepaalde gebouwen helemaal te renoveren en andere gebouwen gewoon aan te passen aan de huidige minimale comfortnormen. Daartoe zal de Haard aan de BGHM in het kader van de actualisering van zijn strategisch plan een financiering voorstellen voor het opknappen van woningen tussens twee verhuurperiodes in. Deze handelwijze moet duidelijk worden toegelicht bij de volgende financieringsaanvraag die zal plaatsvinden in de loop van 2014. Voor de renovatie van het gebouwenbestand van de Haard moet er in het Gewest dus voorrang worden verleend aan deze financieringsbehoeften. Het is de bedoeling garanties te verkrijgen voor een toereikende financiering van renovatiewerkzaamheden aan het gebouwenbestand van de Haard om alle woningen binnen vijf jaar aan te passen aan de normen.
b) Het gemeentelijke gebouwenbestand renoveren Het gemeentelijke gebouwenbestand is globaal genomen betrekkelijk recent. Maar op middellange termijn (5 tot 10 jaar) moeten er wel investeringen gebeuren en dan vooral in de seniorieĂŤn. De Gemeente heeft er overigens voor gekozen om haar woningbestand uit te besteden (zie hierboven). Eventuele renovaties zijn dus ten laste van de actoren die de zakelijke rechten van de gebouwen in handen hebben. Af en toe zouden activiteiten toevertrouwd kunnen worden aan derden (bv. Renovassistance) via renovatiecontracten, ter beschikking gesteld van het SWB.
7. Het gemeentelijke woningbestand overdragen De overdracht van het particuliere huurbestand van de gemeente en het OCMW naar de Schaarbeekse Haard en/of ASIS zal binnenkort plaatsvinden in overeenstemming met het meerderheidsakkoord. Zo zal de Schaarbeekse Haard ongeveer 2.500 woningen beheren en wordt het aantal overheden die een huurbestand beheren verminderd, waardoor het beheer wordt gestroomlijnd en de formaliteiten voor de aanvragers eenvoudiger worden. Deze overdracht moet zorgen voor een harmonisatie van de inschrijvings- en toewijzingsvoorwaarden bij de Haard en de Gemeente. Deze belangrijke keuze maakt het ook mogelijk om, geval per geval, bepaalde huurgebouwen toe te wijzen via renovatiecontracten (met name voor vastgoed op percelen waar de bodemverontreiniging moet worden onderzocht). Het beheer van het openbare woningbestand komt dus voornamelijk in handen van de Schaarbeekse Haard die de referentie ter zake wordt. Deze organisatie zorgt voor de verhuring en het onderhoud van haar historische gebouwenbestand (van sociale woningen) en het overgedragen gebouwenbestand. In het kader van de fusie van de OVGM en de ontmanteling van SORELO, zal de Schaarbeekse Haard ook de 25 woningen van SORELO op de Koninginnelaan onder haar hoede nemen. Daarnaast wenst de gemeente in partnerschap met het Gewest en de Naamloze Vennootschap Brusselse Woningen (NVBW) tot een akkoord te komen om de Haard ook het beheer van de woningen in de "LinthoutseWerkmanswoonwijk" te laten overnemen.
HUISVESTINGSPLAN - VERSIE COLLEGE 3 DECEMBER 2013 -
27/36
8. Tegemoetkomen aan de meest kritieke sociale situaties De vraag naar woningen is niet alleen zeer groot, maar wordt ook op zeer uiteenlopende wijze verwerkt. Een eerste reactie van de gemeente was om een huisvestingsloket te openen dat zich alleen bezighield met de inschrijving van de aanvragen op drie afzonderlijke lijsten. Door de overdracht van het gemeentelijke gebouwenbestand zullen de lijsten worden samengevoegd. De toewijzingscriteria van de Haard, ASIS en de Gemeente vallen ook steeds beter samen: de voorwaarden worden gekoppeld aan een systeem van objectieve punten. Maar een toewijzing uitsluitend op basis van prioriteitspunten is niet altijd geschikt. De weging van kwaliteitscriteria (toestand van de woning, gezinssituatie, handicap) ten opzichte van de volgens de anciënniteit van de aanvraag verkregen punten maakt het momenteel niet altijd mogelijk om rekening te houden met bepaalde sociale situaties. Het Gewest dient zijn criteria aan deze realiteit aan te passen. Transitwoningen vormen een eerste aanzet tot oplossing: de aanvragen worden geobjectiveerd door de cel Huisvesting van het OCMW en over de toewijzingen wordt beslist door het Coördinatiecomité voor Transitwoningen, waarin afgevaardigden van de gemeente, het OCMW en ASIS zetelen en die uitspraak doet over de urgentie en de passendheid van de voorgestelde oplossing. Bij uitzondering zou de Schaarbeekse Haard sociale woningen kunnen toewijzen in het kader van een met het OCMW gesloten protocol. De cel Huisvesting van het OCMW zou de sociale dossiers onderzoeken voordat de aanvraag tot afwijking wordt voorgelegd aan de bevoegde instanties van de Schaarbeekse Haard, met naleving van de procedures die zijn vastgesteld in de Huisvestingscode, waarin het voorafgaande advies van de sociaal afgevaardigde is opgenomen. Deze gang van zaken zal jaarlijks worden beoordeeld. De Gemeente zal ook een verdrag afsluiten met het Gewest om te garanderen dat de bepalingen van artikel 14 van de Huisvestingscode worden toegepast; het gaat hier om het verstrekken van nieuwe huisvesting aan mensen die de dupe zijn van het feit dat hun huisbaas inbreuken pleegt op de veiligheids- en gezondheidseisen. 9. Voortzetting van het beleid om onze senioren in de hun vertrouwde wijken te houden. De gemeente Schaarbeek heeft een beleid ontwikkeld om de bejaarden verder te laten wonen in de hun vertrouwde wijken door gemeentelijke seniorieën te bouwen die zijn voorbehouden voor Schaarbeekse 60-plussers. Aan het einde van de jaren 1970 werd de Seniorie Brems gebouwd (met 107 flats) en aan het einde van de jaren 1990 de Seniorie Victor Hugo/Radium (24 flats). De gemeente zal zorgen voor het volgende: 1. behoud van de specifieke bestemming van deze woningen voor senioren en goedkeuring van een specifiek, transparant reglement voor toewijzing van deze woningen aan Schaarbeekse senioren; 2. bouw van een derde gemeentelijke seniorie; 3. renovatie van het gebouw Brems.
4.3. Specifieke acties: openbare huisvesting bouwen 10. De procedures voor het aanwenden van grond bespoedigen De Gemeente is gezien haar financiële draagkracht niet altijd in staat om de woningbouw zelf geheel of gedeeltelijk te financieren, zelfs als het gaat om een gesubsidieerde onderneming.
HUISVESTINGSPLAN - VERSIE COLLEGE 3 DECEMBER 2013 -
28/36
In de geest van fiche 7.14 van het DGOP beschikt de Gemeente echter wel over een belangrijk instrument omdat zij in de eerste lijn betrokken is bij het inzetten van grond. Daarbij is het uiteindelijke doel niet altijd de aankoop ervan, maar een eigenaar die tot dan toe zijn vastgoed verwaarloosd heeft, zal meestal wel reageren zodra er door de overheid een procedure wordt ingesteld. a) De reeds gebruikte procedures beter benutten Recht van voorkoop Dit recht biedt de overheden de kans om een vastgoed dat zich binnen een bepaald gebied bevindt met voorrang en binnen een gegeven termijn aan te kopen met de bedoeling er doelstellingen van algemeen belang te verwezenlijken. De huidige budgettaire toestand van de gemeente is dusdanig dat dit mechanisme vooral zal moeten worden gebruikt met de in de wijkcontracten voorziene middelen. Gedwongen verkoop
Een openbare gedwongen (of gerechtelijke) verkoop bestaat erin dat een gebouw, tegen de wil van de eigenaar, wordt verkocht om diens belastingschulden bij de Gemeente terug te betalen. Deze maatregel moet intensiever worden toegepast om een gebouw dat door de eigenaar slecht onderhouden is opnieuw op de markt te brengen en het zo een nieuw leven te geven. b) Andere mogelijkheden Openbaar beheersrecht (artikel 18 van de Brusselse Huisvestingscode) Dit geeft een overheid de bevoegdheid om zich in de plaats te stellen van een in gebreke blijvende eigenaar wanneer een woning leegstaat of niet beantwoordt aan de bewoonbaarheidseisen van de Huisvestingscode, of wanneer een woning onbewoonbaar is verklaard. In dit kader wordt de woning dan gerenoveerd en beheerd gedurende de termijn die nodig is om de investering af te schrijven. De vordering tot staking Sinds 2010 biedt de Huisvestingscode de gemeenten de mogelijkheid om een vordering tot staking in te leiden bij de voorzitter van de rechtbank van eerste aanleg om te vorderen dat de eigenaar van de woning er binnen een redelijke termijn voor zorgt dat de woning wordt bewoond. De woning moet aan de volgende voorwaarden voldoen: - ze mag geen domicilie zijn, of als zij toch iemands domicilie is, moet worden aangetoond dat dit fictief is; - ze moet al meer dan twaalf maanden onbewoond zijn; - of de leegstand van de woning moet zijn bevestigd door de aanwijzing dat er zeer weinig water is verbruikt. De eigenaar zal dan alle nodige maatregelen moeten treffen om ervoor te zorgen dat zijn woning effectief wordt bewoond. Doet hij dat niet, dan zal hij dwangsommen moeten betalen.
11. Financieringsmogelijkheden vinden Omdat de gemeente onvoldoende financiĂŤle draagkracht heeft, wordt de buitengewone begroting gereserveerd voor renovatie en onderhoud van openbare ruimten, uitrusting en gebouwen. Als gevolg daarvan kan de Gemeente geen budgetten toewijzen aan de bouw van woningen, met uitzondering van de wijkcontracten, die (in theorie) voor 95% worden gesubsidieerd. Ze moet nieuwe financieringsbronnen vinden om zich te kunnen blijven opwerpen als bouwheer van renovaties hier en daar en om die woningen op een sociale manier te beheren. Het gebruik van verschillende bekende instrumenten moet worden voortgezet:
HUISVESTINGSPLAN - VERSIE COLLEGE 3 DECEMBER 2013 -
29/36
-
het zoeken naar financiering bij partners uit de overheids- of privésector opdat de Gemeente kan blijven instaan voor de renovatie van dit vastgoed; de stedenbouwkundigelasten1; bepaalde specifieke subsidies zoals het REG (rationeel energiegebruik), het Klimaatplan (streeft met name naar een energiezuiniger werking van de gemeentegebouwen) of het Fonds voor het Grootstedenbeleid (dat met name financiering heeft verstrekt voor de eerste transitwoningen in de Waelhemstraat, de onderneming in partnerschap met Livingstone voor het optrekken van een gebouw met drie woningen op de hoek Waelhem- Helmet, en dat ervoor heeft gezorgd dat alle bouw- en renovatiewerkzaamheden aan de gebouwen op de hoek van de Aarschotstraat zijn voltooid2).
12. De programma's onder de loep nemen a) De kwaliteit van de gecreëerde openbare woningen standaardiseren De gecreëerde openbare woningen hebben een zeer uiteenlopende kwaliteit, uitrusting en oppervlakte. Deze verscheidenheid hangt vaak af van de instantie die de subsidies verstrekt en van haar precieze eisen. Er moet een voor de projectauteurs bestemd beschrijvend programma worden opgesteld om de voorwaarden voor de kwantiteit en kwaliteit vast te stellen en de uiteindelijke kostprijs beter te beheersen. De GOMB (Citydev) heeft minimumeisen beschreven die bij de bouw van haar woningen moeten worden nageleefd. Dit document3 zou dus als referentie kunnen dienen. Bij deze standaardisatie in de woningbouw moeten ook de specifieke behoeften van mensen met een handicap en een beperkte mobiliteit in aanmerking worden genomen.
b) De uitvoering van een Duurzaam Wijkcontract voorbereiden De Gemeente kan ook anticiperen op de uitvoering van een WC-programma en voorkoopgebieden afbakenen die overeenstemmen met eventuele toekomstige DWC's.
13. Meer partnerschappen tot stand brengen Hierover is onlangs een denkproces opgestart. Het is de bedoeling om bepaalde gebouwen uit het gemeentelijk gebouwenbestand te halen, maar toch het bewoningstype ervan te waarborgen. Diverse formules kunnen voor de Gemeente als eigenaar in aanmerking komen om het beheer en onderhoud of zelfs de renovatie van een goed aan derden toe te vertrouwen: openbare aanbesteding met erfpacht, opstalrecht, renovatiehuurcontract, beheersmandaat of onderhuurovereenkomst, publiek-privaat partnerschap, collectieve aankoop / renovatie van gebouwen door particulieren (bv. CLT en spaargroep). De partners die naar alle waarschijnlijkheid verder zullen gaan met de bouw van sociale woningen zijn Citydev, het Huisvestingsfonds, het maatschappelijk middenveld, de privésector en ASIS. Twee gebouwen zullen in dit verband een voortrekkersfunctie vervullen:
1 Deze stedenbouwkundige lasten zouden ook kunnen inhouden dat de houder van een vergunning voor een belangrijk project verplicht wordt om het eigen bezit van een middelgrote woning te bevorderen. 2 We herinneren eraan dat de voor de werken aangewezen aannemer voor de rechtbank moest worden gedagvaard en dat deze procedure het niet mogelijk heeft gemaakt om de bouwwerken binnen de termijn van het wijkcontract Aarschot Vooruitgang te voltooien, zodat de Gemeente deze subsidiemogelijkheid heeft verloren. 3 'Beschrijving van de GOMB-woning voor de promotor en de ontwerpers'.- door Georges Hupin, update mei 2012.
HUISVESTINGSPLAN - VERSIE COLLEGE 3 DECEMBER 2013 -
30/36
-
Generaal Eisenhowerlaan 132: het project bestaat uit een renovatiehuurcontract voor 27 jaar met openbare aanbieding; Daillylaan 134: er wordt voorgesteld een partnervereniging te zoeken om het goed te renoveren en daarbij de verdiepingen te laten verhuren via ASIS.
4.4 Specifieke acties: particuliere huisvesting 14. Strijd voeren tegen leegstand a) De oorzaken van verkrotting of leegstand opsporen Het is de bedoeling om de mechanismen van verkrotting of leegstand en het arsenaal aan reacties daarop beter in kaart te brengen zodat het volgende kan gebeuren: - de meest geschikte oplossingen voor een bepaald probleem aandragen; - het instrument aanpassen volgens de wetswijzigingen en de precieze middelen waarover de Gemeente beschikt om een welbepaalde oplossing te verkiezen; - de passendheid van de aangedragen oplossingen meten. De oorzaken worden in kaart gebracht aan de hand van de beschrijving van procedures, het opstellen van een boomstructuur van stappen en oplossingen, en het vastleggen van een functioneel organigram. Hierbij zijn de Gemeente, het Gewest en het OCMW betrokken. b) Oplossingen uitvoeren Dankzij de inventaris van de Gemeente (zie actie 1) en de inventaris van de gewestelijke cel leegstand zal de Gemeente meer inzicht verwerven in deze situaties. De procedures zullen worden opgestart door tussenkomst van de gewestelijke dienst die zich bezighoudt met leegstaande woningen en kunnen in probleemgevallen eventueel worden versterkt door middel van een gemeentebelasting op verkrotte gebouwen. De eigenaar zal naar behoren worden ge誰nformeerd over zijn mogelijkheden: zelf renoveren, aangemoedigd door diverse premies, zich laten begeleiden door de cel Renovatieadvies van Renovas, het beheer laten overnemen door een SWB.
15. De renovatie van het particuliere woningbestand blijven aanmoedigen Deze actie zal worden voortgezet, via de cel Renovatieadvies van Renovas voor het gedeelte stimulansen, begeleiding en formaliteiten voor het aanvragen van diverse premies, of via de adviezen en begeleiding van de dienst Stedenbouw.
16. Controleren of de kwaliteitsnormen worden nageleefd (naleving van de Huisvestingscode, de GewSV, toegankelijkheid voor PBM ...) Deze actie verloopt via gezamenlijke maatregelen van een groot aantal in het plan vermelde actoren (Stedenbouw, DGHI, OCMW, cel Huisvesting). Zij maakt dus al deel uit van de verplichte opdrachten van tal van overheidsdiensten. 17. Vlottere toegang tot eigendom De Gemeente wil de gezinnen blijven aanmoedigen om in Schaarbeek een woning te kopen. De gemeente kan jonge gezinnen aanmoedigen een woning te kopen in Schaarbeek door - wanneer de begrotingstoestand verbetert - een vermindering van de onroerende voorheffing toe te kennen in de eerste jaren na een eerste aankoop van een woning. De meerderheid heeft zich daartoe verbonden zodra de begrotingstoestand dit mogelijk maakt.
HUISVESTINGSPLAN - VERSIE COLLEGE 3 DECEMBER 2013 -
31/36
We herhalen dat er een "sociale begeleidingspremie" bestaat voor Schaarbekenaren met een gezinsinkomen van maximaal € 75.000 die maar één onroerend goed bezitten en dit in zijn geheel bewonen. Deze premie is bedoeld om de stijging van het gemeentelijke gedeelte van de onroerende voorheffing voor deze gezinnen met een bescheiden inkomen tegen te gaan. De Gemeente zal de betrokken doelgroepen ook doorverwijzen naar openbare instellingen die voordelige kredieten aanbieden. Naast het Brusselse Huisvestingsfonds zal de Gemeente ook meer bekendheid geven aan een vennootschap waarvan zij aandeelhouder is, namelijk de nv "Krediet voor sociale woningen". We herinneren ook aan het aankoopproject via collectief spaargeld, dat minder gegoede gezinnen in staat moet stellen een eigen woning aan te kopen (zie pagina 9). 18. Van particuliere woningen sociale woningen maken De overheidsfinanciën die bij het creëren van huisvesting moeten worden aangesproken zijn beperkt en de gronden waar nieuwe gebouwen kunnen verrijzen zijn zeldzaam. Een van de actiemiddelen bestaat er dan ook in om een gedeelte van het particuliere woningbestand toegankelijk te maken voor gezinnen die een sociaal inkomen genieten. Dat is een van de doelstellingen van het SWB. Maar ASIS kan zijn gebouwenbestand maar geleidelijk laten aangroeien, anders komt zijn liquiditeitspositie in het gedrang. Deze actie moet worden aangemoedigd en vergemakkelijkt. Een premie van de Gemeente zou het mogelijk maken om het niet-gesubsidieerde gedeelte van de overname van een woning in de loop van het jaar te dekken aangezien de subsidie vanwege het Gewest wordt berekend op grond van het aantal woningen, vastgesteld op 30 september van het voorgaande jaar. Het initiatief dat in de WC Wijnheuvelen-Josaphat is ondernomen zal worden geëvalueerd. Op basis van die evaluatie zal worden nagegaan onder welke voorwaarden een actie van dit type kan worden uitgebreid. 19. Mogelijkheden tot herhuisvesting voorstellen Er bestaan diverse instrumenten om herhuisvesting voor te stellen: - specifieke actie van het OCMW (cel voor specifieke begeleiding ter zake, tabel voor het zoeken van huisvesting); - financiële bijstandsmechanismen (VIBH, financiële tegemoetkomingen van de DGHI na een woonverbod). De acties van het OCMW en de DGHI zijn vermeld bij de beschrijving van de actoren. Verder zijn er nog twee specifieke acties: a) Transitwoningen Dit zijn woningen die bestemd zijn voor een specifieke doelgroep die sociale begeleiding krijgt. Men mag niet langer dan 18 maanden in de woning verblijven. Transitwoningen zijn dus een vorm van voorlopige huisvesting aangezien mensen die zich in een crisissituatie bevinden (uitwijzing, brand enz.) bij die oplossing moeten worden verzocht naar een andere woning uit te kijken nadat ze in een van onze transitwoningen weer tot rust zijn gekomen. Sinds september 2009 beschikt de Gemeente over 7 transitwoningen, in de Waelhemstraat 3. Het is de bedoeling om een woning tijdelijk ter beschikking te stellen van een gezin dat dakloos is
HUISVESTINGSPLAN - VERSIE COLLEGE 3 DECEMBER 2013 -
32/36
geworden. De toewijzing gebeurt door een drieledig comitĂŠ1 dat na een sociaal onderzoek tot het besluit is gekomen dat een transitwoning een geschikte oplossing is; De aanvankelijke verblijfsduur is drie maanden. Elke maand wordt bekeken of deze duur kan worden verlengd. Er zijn onlangs acht andere transitwoningen bijgekomen: Liedtsstraat 1, Liedtsstraat 2 en Rogierstraat 112. b) Tijdelijke bewoning Een ander mogelijk denkspoor is om bepaalde woningen van de Schaarbeekse Haard die tijdelijk leegstaan in afwachting van een ingrijpende renovatie en waarvoor een financieringsovereenkomst gesloten is, ter beschikking te stellen van een doelgroep die dringend op zoek is naar huisvesting of naar een transitwoning.
5. Vooruitzichten en uitvoering Dit plan vormt het vertrekpunt voor de uitvoering van het gemeentelijke huisvestingsbeleid zoals vastgelegd in het Duurzaam Gemeentelijk Ontwikkelingsplan en het meerderheidsakkoord. De volgende stap zal erin bestaan het gemeenteplan tecontractualiseren met het Gewest. Er komt dan een wederzijdse verbintenis voor een periode van zes jaar. De acties van het gemeenteplan worden allemaal omgezet in een of meer projectfiches. Naast het algemene kader dat de draagwijdte van de overeenkomst toelicht, zullen de Gemeente en het Gewest voor elk project de volgende verbintenis aangaan: a) de nauwkeurige omschrijving van het project b) de doelstellingen c) de verantwoordelijken en partners d) de vaststelling van het vereiste budget e) de fasering in de tijd f) de resultaatindicatoren De meerderheid heeft zich ertoe verbonden om de uitvoering van het plan binnen een termijn van 2 jaar te evalueren. Het Gewest plant een evaluatie na 3 jaar.
1
Dit comitĂŠ is samengesteld uit de drie actoren die bij deze dynamiek betrokken zijn: de Gemeente is eigenaar van het goed, zij verhuurt het aan ASIS, die het beheert. Het OCMW stelt de kandidaturen voor via zijn cel Huisvesting.
HUISVESTINGSPLAN - VERSIE COLLEGE 3 DECEMBER 2013 -
33/36
Bijlage 1: uittreksel uit het Schaarbeekse meerderheidsakkoord, 2012-2018
5. Huisvesting 5.1 Een gediversifieerd aanbod kwaliteitsvolle woningen waarborgen De MEERDERHEID wil: 1) Toezien op de kwaliteit en diversiteit van de woningen bij de uitreiking van stedenbouwkundige vergunningen. 2) 3) De overmatige opdeling van panden bestrijden en de Huisvestingscode, 4) de naleving van de GewSv, de hygiëne- en gezondheidsnormen bevorderen en op het 5) terreinlatencontroleren. 6) Aan de gerechtelijke instanties elke aanwijzing van vastgoedmisbruik door "huisjesmelkers" 7) melden. 8) Ertoe aanzetten om leegstaande woningen en gebouwen op de markt te brengen, door 9) de eigenaars te begeleiden of door te sanctioneren met een belasting en/of administratieve 10) boetes op leegstaande en verlaten gebouwen. De belasting kan 11) progressief zijn in de tijd. 12) De herbestemming van leegstaande gebouwen tot woningen, 13) collectieve woningen enz. begeleiden en aanmoedigen. 14) Zowel privé- als overheidsoperatoren aanmoedigen om kwaliteitsvolle huisvesting aan te bieden 15) om in te spelen op de bevolkingsgroei. 16) Aanzetten tot maatregelen die streven naar een rationeler energieverbruik in de 17) woningen (advies, premies, belastingen). De MEERDERHEID verbindt zich ertoe om in de eerste helft van 2013 een "Huisvestingsplan" in te dienen bij de gemeenteraad en om de uitvoering ervan alle twee jaar te evalueren. De MEERDERHEID wil een cel oprichten om een inventaris op te maken van de huisvestings- en woonvoorwaarden om zo sneller, vanaf het eerste politieonderzoek of op grond van andere aanwijzingen, alle onwaardige woonsituaties, overbevolking, misbruik van armoede of vastgoed ("huisjesmelkers") op te sporen. Die cel zal de informatie afkomstig van de wijkpolitie, de stedenbouwkundige diensten, de bevolkingsregisters en het OCMW coördineren. De cel heeft de opdracht om kritieke situaties sneller op het spoor te komen, de eigenaars te sensibiliseren en het behoud van leegstaande en verlaten woningen te sanctioneren.
5.2 Voorzien in nieuwe woningen De MEERDERHEID verbindt zich ertoe: 1) De prioriteiten van het Duurzaam Gemeentelijk Ontwikkelingsplan (DGOP) 2) op het gebied van de terbeschikkingstelling van nieuwe woningen (duizenden) uit te voeren door 3) de laatste en zeldzame gemeentelijke grondreserves op ons grondgebied aan te wenden. 4) Het plan van aanleg voor het terrein aan het Josaphatstation uit te voeren, 5) zodra het gewest het programma en de wijze om het terrein bouwrijp te maken heeft bepaald. Dat plan voorziet in eenecowijk (+/6) 2000 woningen) en garandeert een gediversifieerd woningaanbod (om te kopen 7) en te huren, sociale en middenklassewoningen enz.). 8) De oprichting van woningen in het kader van de wijkcontracten voort te zetten.
HUISVESTINGSPLAN - VERSIE COLLEGE 3 DECEMBER 2013 -
34/36
9) De bouw van een derde gemeentelijk bejaardenhuis weer op gang te brengen om de senioren in hun wijk te laten blijven.
5.3 Een sociaal huisvestingsbeleid voeren De MEERDERHEID wil: 1) Tijdens de legislatuur de renovatie afronden van zowat 650 sociale woningen die niet voldoen aan de huidige normen. 2) Eigen middelen van de Schaarbeekse Haard investeren in die renovaties. 3) De middelen van de BGHM verder aanwenden om nieuwe sociale woningen te bouwen. 4) Bij het gewest een subsidiëringsaanvraag indienen om in het sociale huisvestingspark van de Schaarbeekse Haard 141 woningen van de NVBW te integreren (Gratry/Roodebeek). 5) De rol van de Schaarbeekse Haard als enige operator in sociale woningen op het grondgebied van Schaarbeek veiligstellen (om het makkelijker te maken voor de aanvragers), in samenwerking met ASIS, het sociaal woningbureau in Schaarbeek, en het OCMW. We zijn van plan om alle sociale huurwoningen van de gemeente en het OCMW over te hevelen naar de Schaarbeekse Haard en/of ASIS om het aantal verschillende tussenpersonen te beperken, het beheer ervan te rationaliseren en de formaliteiten voor de aanvragers te vereenvoudigen. De besparingen qua beheer worden opnieuw geïnvesteerd in het sociale huisvestingsbeleid. 6) De ontwikkeling van het Agence Sociale Immobilière de Schaerbeek – ASIS – steunen en nieuwe woonvormen aanmoedigen: gedeelde woningen, kangoeroewoningen, CLT. 7) De samenwerking tussen de Schaarbeekse Haard, ASIS en het OCMW voortzetten. 8) Het overleg met de sociale huurders veiligstellen via de ARHUU's. 9) De huurders en aanvragers blijven verwelkomen in zo min mogelijk stigmatiserende en in de meest respectvolle omstandigheden. 10) De transparantie en naleving van de regels voor de toewijzing van de woningen waarborgen op grond van de erkende prioriteiten. 11) Verder acties voeren bij het gewest met het oog op één loket voor de toewijzing van openbare woningen op het grondgebied van de gemeente.
5.4 Vlottere toegang tot eigendom De MEERDERHEID verbindt zich ertoe 1) De gewestelijke operatoren, zoals de GOMB en het Woningfonds, aan te moedigen om middenklassekoopwoningen te bouwen op het grondgebied van Schaarbeek of dergelijke verrichtingen te ondersteunen. 2) Zodra de begroting dat toelaat, te overwegen om de onroerende voorheffing in de eerste jaren na de eerste aankoop te verlagen.
HUISVESTINGSPLAN - VERSIE COLLEGE 3 DECEMBER 2013 -
35/36
Bijlage 2: uittreksels uit het DGOP Prioriteit nr. 7: het residentiĂŤle karakter van de gemeente versterken en een mix van functies behouden op het grondgebied. 1. Concentreren, zonder de levenskwaliteit van de inwoners in gevaar te brengen. a. De wijken waar geconcentreerd en gedeconcentreerd moet worden identificeren. b. De kwaliteit van de binnenkant van de wooneilanden behouden en verbeteren. 2. Een evenwichtig woningaanbod garanderen, met plaats voor nieuwe belastingbetalende gezinnen en nieuwe gezinnen met lage inkomens. 3. Een minimale kwaliteit van de woningen garanderen. 4. De strijd tegen de stadskankers en leegstand voortzetten.
HUISVESTINGSPLAN - VERSIE COLLEGE 3 DECEMBER 2013 -
36/36