rebisti_Maquetaciรณn 1 28/04/16 11:47 Pรกgina 1
5.zk โ ข 2016ko apirila
ONDARROAKO UDALAREN BERDINTASUN ARLOKO ALDIZKARIA
Ondarroan, 2006-10-01
EugAZ
iritzi artikulua DEMOKRAZIA FEMINISTA HELBURU erreportaiaa ADISKIDETASUNA ETA ELKAR LAGUNTZA elkarrizketa GARAZI ETXABURU AULESTIA, DANTZARIA agenda
tzun n a r e 2 1 , 11eraso OK
T S I N I M E F ! ! ! T S E R P
rebisti_Maquetación 1 28/04/16 11:47 Página 2
Ondarroako Udalaren Berdintasun Sailak argitaratua. Testuen erabilera baimentzen dugu, baina iturria aipatu beharko duzu. Lege Gordailua: BI-1111-2014 Erredakzioa: Graziana Xarra, Agurne Bikandi Aizpurua, Maravillas Lanberto, Julene Azpeitia, Rosa Baltar Cabo, Katalina de Erauso, Polixene Trabudua, Idoia Zengotitabengoa Laka. Koordinazioa: Udal Berdintasun Saila Maketazioa: 11barri/ Nekane Akarregi
ETXELILA Emakumeen Topalekua Artibai, 3 • 94 613 40 08
etxelila@ondarroakoudala.net
Jendaurreko ordutegia: martitzenetik barikura, 16:30-20:30
Emakumin Topaleku
ETXElIlA
Ondarroako Udala
Demokrazia Feminista Helburu
Jule Goikoetxea idazlea eta EHUko ikertzailea
S
istema politiko, ekonomiko eta sozial guztiek artikulatzen dute existentzia soziala berdintasunak eta diferentziak eraikiz edo deuseztatuz: Zer nolako diferentziek ezaugarrituko dute Euskal Estatu Feminista? Galdera horrekin hasi nuen Txalapartak argitaratu berri duen Independentzia Helburu liburuko atala. Argi dagoena da, Europako testuinguruan, erakundetutako botere-egiturarik izan ezean, diferentzia politikoak ezin direla eraginkorki objektibatu eta birsortu, eta, ezta ere horren barnean dauden klase-egiturak (ugazaba-langileria, emakume-gizon), alegia, gizarte-estratifikazio berezituak. Identitate eta klase politiko berriak sortu eta zaharrak era desberdinetan birsortzeko ahalmen politikoa duten egiturak dira euskal demokrazia feministaren zutabe. Gure gizarte patriarkala eta demokratikoa egituratzen duten oinarrizko diferentziak klase diferentziak dira, kapital edo botere desberdintasunaren araberakoak. Emakume eta gizonen arteko diferentzia botere diferentzia da, diferentzia politikoa; “sexua” kategoria politikoa da,
“arraza” bezala, eta, horrexegatik, sistema hauetan emakumea ez da soilik diferentea, esplotatua ere bada. Hortaz, klase arteko esplotazio bezala ulertzen dugu gizonemakumeen arteko diferentzia, Wittigen pentsamenduari jarraituz (1992). Gure gizartea, sistema eta pentsamendua heterosexualak direla esaten dugunean, esan nahi dugu mundua “sexu” markaren bidez ulertzen eta zatitzen dugula, “arrazarekin” egiten zen/den moduan, “sexua” kategoria politikoa izaki (ez zientifikoa), “arraza” bezalaxe: eraikitako kategoriak dira esplotazioa (diferentzia) legitimoki, hots, normalki, gauzatzeko, markarik gabekoek (unibertsalak direnak: zuriak, gizonak) markatuak (beltzak, emakumeak) menderatzeko. Ezagutzen dugun demokrazia patriarkala denez, argi dago estatugintza feminista batek errotiko eraldaketa ekarriko duela, hala gure praktika demokratikoetan nola demokrazia pentsatzeko eran. Feminismoaren lana da “sexu diferentzia” klase esplotazioa dela argitzea. Diferentziaren logikaren bitartez, espazioaren eraikuntza diferentearen eta kasu honetan sexualizatuaren (razializatuaren) bidez, esplotaziora iris-
ten gara. Diferentziak 'bestea' sortzeko erabiltzen da. Eremu pribatua “bestearen” eremua da, diferentearena, unibertsala ez denarena, gizaki ez direnena. Horregatik, leku gehienetan, legezkoa da oraindik ere gizonek beren emazteak bortxatzea. Orain dela gutxi arte, ez zegoen emakumeen (edo beltzen) kontrako biolentziari buruzko legerik, emakumea (edo beltza) eremu pribatuko izakia delako, eta eremu pribatuan ez dagoelako legerik, eta beraz, ezta eskubiderik ere. Hor, esklaboak daude soilik. Familiaren eremua eremu pribatua da eta, esklabotzarekin gertatu bezala, merkatu logikak ez dira aplikatzen, espazio pribatuko lana dohainik egiten da eta bertako produkzioa ez da ordaintzen, ez dagoelako enplegurik (subjetorik = humanorik), esklabotza baizik (objektuak = animaliak). Horregatik esaten du Patemanek (1995), egiatan, kontratu sexualak sostengatzen duela kontratu soziala. Azken horrek dio gizona, gizon oro, emakume baten jabe dela (Aristoteles-Rousseau, Darwin-Lacan), esklabo edo zerbitzari baten jabe alegia. Emakumea objektu pribatu bat da: gizon batena,
“emaztea” esaten dioguna; eta emakume pribatu izateari utzi nahi badio, emakume publiko bilakatzen da, gizon guztiena jabetza, puta, alegia. Baina ezin du inoiz gizonena izateari utzi, gizonaren zati bat baita (saihetsa, zehazki). Horregatik, gure gizartean, gizonen arazoak arazo sozialak dira, guztionak, baina emakumeen arazoak emakumeenak baino ez dira. Gizonezkoek gobernatzen dute ez dirudunak direlako Smith, Burke, Marx, Engels, eta abarrek uste zuten bezala, eta ezta jakintsuak direlako ere, Platon, Aristoteles, Santo Tomas, Descartes, Kant, Freud, Rawls, Habermas eta egungo heziketa sistema eta hedabideek ulertzera eman nahi izan duten bezala. Gizonek gobernatzen dute soil-soilik zakila daukatelako. Horregatik, gure demokrazia patriarkaletan emakumeek egiten duten oro, definizioz, prestigio ezaren ekoizpena da (horregatik emakumeek musutruk sukaldatu, garbitu, zaintzen dute, gizonek guzti hori soldatapeko egiten duten bitartean). Gizonik gabe, esklaborik ez (eunukorik= eme-kumerik ez), uga-
zabarik gabe langilerik ez, zuririk gabe beltzik ez. Gizon-emakumeen arteko diferentzia defendatzen dutenak ugazabalangileria diferentzia defendatzen dutenen parekoak dira. Eta, ugazaben eta langileen arteko erlazioari ez zaio diferentzia deitzen, esplotazioa baizik. Demokratizazioak, ondorioz, kapital kulturala, ekonomikoa eta sinbolikoa (prestigioa) berdintzen dituen heinean, klase arteko desberdintasunak deusezta ditzake, zeren eta kapitalen arteko desberdintasuna geroz eta handiagoa denean, hainbat eta sendoagoa patriarkatua eta kapitalismoa. Horregatik, XXI. mendean, demokrazia feminista baino ezin du izan.
informazio
+
IriTzi ARTikulua
8
rebisti_Maquetación 1 28/04/16 11:47 Página 3
- Sare sozialetan jarrai dezakezu (twitter eta facebook kontuak ditu) - Berriako, Diagonal periodikoko eta EITBko kolaboratzaile da. - Bere liburuen artean, azkena: Independentzia helburu. Txalaparta. Andoni Olariaga, Imanol Galfarsoro, Unai Apaolaza eta Jule Goikoetxea dira egileak.
rebisti_Maquetación 1 28/04/16 11:47 Página 4
ErrEPOrTAiA Gai honen inguruan, martxoaren 19an, hitz eta ikasteko parada izan genuen Mari Luz Estebanekin. Emakumeon arteko gogoeta egin genuen, adiskidetasunaz, eta batez ere gutariko askok ditugun laguntza sareez edo komunitateez.
Adiskidetasuna eta elkar laguntza*
laguntza sareak, egunerokotasunean, elkar babesa, * «Elkar babes ekonomikoa, materiala, psikologikoa eta morala, jarduera soziala eta politikoa, edota zaintza lanak,… partekatzen dituzten taldeak dira, non elkarrekikotasuna eta elkartasuna praktikatzen diren».
Mari Luz Esteban ikertzailea eta EHUko irakaslea
E
makumeok sozializazio prozesuaren bitartez eskuraturiko kontzientzia sozialak erromantizismoaren inguruan hausnartzera, adiskidetasun eta erlazio afektibo-sexualak berdintzeko ahaleginak egitera eraman gaitu eta elkar laguntza sare edo taldeak sortu eta mantentzera, pertsonak elkarrekin bizi ala ez. Sare hauek elkartasunean eta elkarrekikotasunean eratzen dira. Maitasun eredu hegemonikoak, ez soilik bikote erlaziotan, baita familian eta ahaidetasunean duen eraginaren inguruko gogoeta egitera murgilduko gaitu autore honek.
Euskal jendartearentzat familia eremua oso garrantzitsua da, baina azken urteetan adiskide edo pertsona ezagunen sareak garrantzi handia hartu dute. Familiak ez dira beti talde berdinak, kooperazio eta elkartasun sareak dira baina baita, menpekotasun eta kontrolekoak. Emakumeek familia barnean izandako esperientziak, ugariak eta askotarikoak dira. Azken hamarkadetan sorturiko maitasun ideiek eta sentimendu familiarrek, emakumea sentimenduen arduradun izatera eraman du, non menpekotasun egoeretara atxikitzen den. Honek, familia barneko genero desberdintasunen aurrean gaudela erakusten digu.
Ahaidetasun erlazioetan pertsonen artean elementu oso ezberdinak (lurra, etxea, janaria, memoria, baloreak,gorputz sustantziak…) elkarbanatzeen dira eta kideek elkarrekin jarduten dute, nahiz eta batzuetan bakoitzak duen jarrera aldatu egiten den. Ahaidetasuna elkarrekikotasun menpekotasunetik eta elkarbanatzetik sortzen da eta ez jaiotzatik, odol edo genetikatik. Emakumeen eguneroko bizitzaren antolaketa eta euskarri afektibo eta egiturazkoak oso desberdinak dira, baina adiskide edo lagun sareen garrantzia azpimarratzekoa da, non erlazio iraunkorrak mantentzen dituzten, elkarbizitzeko moduak
ERREPORTAIA
8
rebisti_MaquetaciĂłn 1 28/04/16 11:47 PĂĄgina 5
edo estiloak kontutan hartu gabe. Erlazio hauen iraupena, bizitako intentsitatea edota elkarbanatzen dena oso anitza eta ezberdina izan daiteke; laguntza psikologikoa, moral edo materiala, babesa, zaintza, intimitatea, memoria, erantzukizuna, aktibismo politikoa edo soziala ‌ Adiskideen arteko maitasuna eta bikote harremanen maitasuna banatzen dituen marra argia eta zehatza da, non adiskidetasuna euskarri afektiborako eremua den. Baina baita, alor kognitiborako, material eta moralerako, edota planak, erabakiak hartzeko eta norbere bizitza irudikatzeko ere. Emakume askorentzat adiskidetasuna maitasun harremanak administratzeko puntu garrantzitsu bat da, horrela erromantizismoaren eraginak egiaztatzen
baitituzte. Bikote harremanak dituzten neska gazteek, harreman hauek lagun sarearekin bateragarri izaten ahalegintzen dira, beraien ekintza propioen edo zaletasunen gozamenerako aprobetxatuz. Hala ere, familia eta jendartearen presioaren menpe daude. Emakume hauek, presio honi aurre eginez, adiskidetasun saretan irauten ahalegintzen dira eta iraupen luzerako, gehienetan bizitza osorako diren, lagun sareak sortzen dituzte, non ekintza, eduki eta gai ezberdinak elkarbanatzeen dituzten. Elkarlaguntza sareak edo komunitateak, hitzak berak esan bezala, elkar egiteko eta elementu ezberdinak elkar banatzean datza; elkar babesean, laguntza ekonomikoan, materialean, psikologikoan eta moralean, egunerokotasuneko
jardueretan, osasunari atxikitariko zaintzan edo heziketan, ekintza politiko eta sozialetan ,‌ Elkarlaguntza sinbolikoa edo praktikoa pertsonen edo sarea osatzen dutenen eguneroko beharrizan komunetara igarotzen da, non norbanakoaren bizi proiektuak garatzeko emandako euskarri eta babesean. Zaintza, elkartasun eta elkarrekikotasunaren inguruko ekintza zehatzak norbanakoaren edo kolektiboaren bidez aztertzea eta horretarako erabilitako metafora, sinbologia eta termino zehatzen erabilera plazaratzea beharrezkoa da. Honek guztiak maitasun erromantikoaren ideologiak eta pentsamendu heteroarauak adiskidetasunean eta elkarlaguntza sareetan duen eragina hausnartzera eramaten gaitu.
8
rebisti_Maquetación 1 28/04/16 11:47 Página 6
ETXELILAn
liburutegi feminista
Liburu hauek eta gehiago, Etxelilako Liburutegian aurki ditzakezue eskuragai! Txomin Agirre Udal Liburutegiarekin batera gaude sarean, katalogo orokorrean: http://www.katalogoak.euskadi.net/ cgi-bin_q81a/abnetclop/O9262/ IDbeb4af14?ACC=101
ALICIA EN UN MUNDO REAL Isabel Franc eta Susanna Martín Nomadas editoriala. 144 orrialde
FORTUNAS DEL FEMINISMO Nancy Fraser Traficantes de Sueños. 279 orrialde.
Liburu berri honetan, mugimendu feministak 1970 hamarkadaz geroztik izandako bilakaeraz dihardu Nancy Fraserrek. Bere ustez, pentsamendu eta ekintza feministak fase berri baten aurrean daude, fase berdintzailea eta erradikala, eta indar handiaz sartuko dira politika eta praktika neoliberalen aurkako egungo borroka zikloetan.
Alizia hau ez da herrialde miresgarrian bizi. Emakume askorentzat, zoritxarrez, erreala eta arrunta den egoera bizi du protagonistak: bularreko minbizia. Hala ere, bere izaera borrokalari, geldiezin eta baikorrari esker egoerari buelta ematea lortu du. Ezerk ere ez dio umorea ostu: ez gaitzak, ez tratamendu bortitzek, ez eta bularra kendu beharrak ere. Komiki honetako protagonistak bere abentura kontatuko digu eta argi du zein den funtsezko abiapuntua: minbiziaren osteko bizitza sekula ez da berdina, baina… ez dio axola.
MUJERES BAJO SOSPECHA Raquel Osborne Fundamentos edit. 420 orrialde.
Frankismo garaiko sexualitate disidenteei buruzko ikerketa bat da, azpimarra jartzen duena emakumeen arteko harremanetan, genero ikuspegitik. Ikertzea zaila izan bada ere, bi ardatz nagusi izan ditu: alde batetik, analizatzen du frankismo garaiko emakumeen bizitza eta euren arteko maitasun diskurtsoa; eta bestetik, zer mekanismo zeuden orduko garaian sexualitatea sozialki kontrolatzeko. Izan ere, sexualitate ez normatiboak aztertuko baditugu beren testuinguruaren baitan kokatu behar ditugu, alegia, kontuan izanik nola moldatu diren, nola zapaldu eta nola eraiki diren.
ARRAKALA, ZIRRIKITU BAT HAITZEAN Dokumentala Topatu gazte proiektu komunikatiboa eta Bilgune Feminista elkarlanean
Zer da heteroaraua? Nola egituratzen da bizi garen jendartean? Nola eragiten digu gure bizitzetan eta harremanetan? Normaltzat saldu diguten haitz zurrun horren erraietan ez gara gustura sentitzen, eta galdera horiei nolabaiteko erantzuna bilatu nahian, Arrakala proiektua martxan. Haitzaren arrakalak azaleratzea dugu helburu, eta horretarako heteroarauaren inguruko gaiak jorratu nahi ditugu, hala nola, familia zein elkarbizitza egoera ezberdinak, desira aukerak, identitateak eta sexu/genero sistemak guzti honetan duen eragina. Aldi berean, mugimendu feministak zein LGTBQ mugimenduak haitza arrakalatzeko bidean egindako ekarpenak ere ezagutu nahi ditugu.
rebisti_Maquetación 1 28/04/16 11:47 Página 7
ELkArriZkETA
Txikitatik dantzan murgildua, bere pasiora bideratutako bizitza eraikitzeko ausardiaz betetako abenturan dabil ondarrutarra
Garazi Etxaburu Aulestia
• DANTZARIA
Zure aurkezpen txiki bat. Ondarroan jaio nintzen 1993an. 3 urte nituela amak balleteko klaseetara apuntatu ninduen eta dantza munduan jarraitu dut gaur egun arte. Lehenengo pausuak Maitane Uriberekin izan ziren Ondarroa, gero, 15 urterekin, Gasteizko Jose Uruñuela kontserbatorioan dantza ikasketak jarraitu nituen hiru urtez, ohiko ikasketekin batera. 2012an Dantzaz konpainian hasi nintzen beste hiru urtez dantza garaikidean murgilduz lehenengo aldiz eta momentuan Baltic Dance Theatre Poloniako konpainian ari naiz lanean. Nondik datorkizu artista grina? Hasten da zaletasun bezala eta lanbide bilakatzen da? Zuretzat zer da lana ala zaletasuna? Hasiera baten hobby bezala hasi zen baina urteak aurrera joan ahala konturatu naiz nire bokazioa hau dela. Ondarroan urte asko eman ondoren Maitane Uribe irakasleak Gasteizera joateko posibilitatea proposatu zidan eta nik bi aldiz pentsatu gabe erabakia hartu nuen.
rebisti_MaquetaciĂłn 1 28/04/16 11:47 PĂĄgina 8
Momentu hartan argi neukan dantzari izan nahi nuela. Ez zen erraza izan baina hiru urte eta gero Dantzaz Konpainian profesionalki dantzatzen hasi nintzen, eta zaletasuna zena lana izatera pasatu zen. Zer suposatu du zure bizitzan dantzara dedikatzearen erabakiak? Zein momentutan eman zen? Ondarrutik/Euskal Herritik irtetzea beharrezkoa ikusi duzu? 15 urte nituela erabaki nuen dantzari izatea eta momentu hartatik gauza asko bizi izan ditut, normalean nire adineko batek bizi izaten ez dituenak. Herritik kanpo bizi izan beharra, familiatik urrun, lagunak... Baina dantzak eman dizkidan gauza on guztiekin konpentsatzen da guzti hau. Familiaren eta ingurukoen laguntza handia izan dut, batez ere gurasoena, 3 urterekin Balletean apuntatu nindutenenik
eta orain arte, eta hori oso garrantzitsua izan da niretzat. Dantzaz konpainian amaitu ondoren Euskal Herritik irtetzea izan zen hurrengo pausua, Euskal Herrian eta Espainia mailan ez baitago aukera handirik zoritxarrez. Oztopoak/zailtasunak aurkitu dituzu bidean zehar? Baina gauza ederrak ere bai, ezta? Zer da gehien erakartzen zaituena? Hasieran zaila izan zen lana aurkitzea, konpainia bakoitza perfil ezberdin baten bila baitabil. Audizio asko eta gero, kostata, azkenean Polonian baiezkoa jaso nuen. Bidean aurkitu ditudan gauza askoren artean, ezagutu dudan jendea izan da hoberena, Europa eta Europaz kanpoko dantzari asko ezagutu ditut eta hizkuntza ezberdinak entzun eta lantzeko aukera izan dut. Gehien
erakartzen nauena dibertsitatea da, estilo ezberdinak, mugimendu ezberdinak, besteengandik ikasteko aukera etengabea... Esango zenuke dantza gehienbat emakumezkoen lanbidea dela? Nolakoa da gizonen partaidetza? Beste arlo batzuetan, sukaldaritzan edo arropen diseinuan esate baterako, badirudi historikoki emakumeei dagozkien esparruak izan direla eta beraien partaidetza masiboa izan dela; baina aldiz, ospea eta bururatzen zaizkigun izen handiak gizonezkoei dagozkie: Argiùano, Armani‌ Eta dantzan? Dantza munduan adinaren kontua da arazoetako bat. Mutilen kasuan zer esanak asko ukitzen duela uste dut, adin batera heltzen direnean dantzatzeari uzten diote. Ezagutu ditudan mutil dantzari gehienak beranduago
ELkArriZkETA
8
rebisti_MaquetaciĂłn 1 28/04/16 11:47 PĂĄgina 9
hasi izan dira dantzatzen, benetan dantza gustuko dutela konturatu direnean. Besteek zer esango duten pentsatu gabe. Konpainia gehienetan mutil zein neska kopuru berdina dute, noski audizioetan beti izaten da neska gehiago eta horregatik guretzako zailagoa da lana lortzea, oraindik ere mutilak askoz ere gutxiago direlako. Eta egungo dantzaren arloa esango zenuke arlo zabala, anitza eta transgresorea dela, ala jendarteko eskema eta ezberdintasunak ere isla dute honetan? Dibertsitate funtzionala dute pertsonentzat kasu‌ Dantza garaikidea etengabe aldatzen doa eta geroz zabalagoa dela
uste dut, guzti honetan influentzia handia du inguruan gertatzen hari denak, politika, ingurumena, pentsaera ezberdinak... Baina guzti honen barruan milaka dantza mota ezberdin ditugu, batzuk ikuslearentzako ikusteko eta ulertzeko errazagoak eta beste batzuk abstraktuak. Agian ez jakintasunagatik, dantza gaur egun jendarteak (eta instituzio publikoek) behar beste baloratzen ez den lanbidea dela salatu ohi da. Zer deritzozu?
Zoritxarrez dantza ez da arterik baloratuena, antzokiak ez dira betetzen eta laguntza ekonomiko gutxi jasotzen dugu. Zer gomendatzen diezu, ikusle bezala zuen lanak ikustera datozen horiei? Zer da beharrezkoa dantzaz gozatzeko? Ez da ezer behar dantzaz gozatzeko. Ez da ezer ulertu behar. Jendeak askotan galdetzen du koreografiaren helburua edo gaia zein den, baina egia esan ez da beharrezkoa ezer jakitea. Dantzariok nahi duguna da ikusleak gozatzea, eta azken finean gure lanaren azken urratsa hori da, eszenatoki gainean aurretik egindako lan guztia bistaratzea. Zer esango zenioke ibilbidearen hasieran aurki daitekeen horri? Aurrera jarraitzeko benetan gustuko badu.
rebisti_Maquetaci贸n 1 28/04/16 11:47 P谩gina 10
rebisti_Maquetaci贸n 1 28/04/16 11:47 P谩gina 11
borrokAN
A
zken urteotan, borroka eta aliantza feministei esker, indarkeria matxistak agenda politiko hegemonikoetan presentzia edukitzea lortu dugu, baina era berean, indarkeria matxistaren ulerpen murritza eman da: etxeko eremura, erlazio heteronormatibo estandarretara eta bere muturreko espresio diren erailketetara murriztuz. Arazoaren dimentsioa ezkutatzea indarkeria matxistaren kontzeptualizazio ezegokiaren ondorio da. Gu gara egunerokoan pairatzen ditugun indarkeria mota anizkoitzak identifikatu eta ulertu ahal izateko markoa eskaintzeko gaitasuna daukagunak eta hau birplantatzeko beharra dago. Biolentzian hezten duten jendarteetan bizi gara. Ardatz desberdinen bitartez instituzionalizatzen da biolentzia. Jaiotzez Emakume diagnostikatutakooi beldurrean hezten gaituzte.
11 Eraso, 12 E r
Gainera, indarkeria matxista kolonialismoa edo arrazakeria, lesbofobia, transfobia edota kapitalismoa bezalako bortizkeriaren beste ardatzekin elkar gurutzatzen da. Disidenteak diren gorputzak, gorputz transexual edo lesbianek adibidez, gorputz razializatuek edota dibertsitate funtzionala dutenek indarkeria gaineratuak jasaten dituzte. Horregatik, indarkeria matxista, indarkeria desberdinez korapilatutako sareez egituratutako jendartea dela diogu, eta mugimendu feministatik ikusarazteko eta aurre egiteko lanean jarraituko dugu: errealitate krudelari aurre egiteko eta eraldatzeko instrumentu anitzak sortuz, jendartea
antzun
mobilizatuz eta astinduz, eragile sozial eta politikoak interpelatuz eta neurriak eskatuz, instituzio publikoekin protokoloak landuz, indarkeriari aurre egin dieten emakumeentzat zaintza eta asistentzia sareak eratuz, gune ziurrak eta ahalduntzeko emakumeontzat, etab. Bizirik nahi ditugu geure buruak. Eta garbi dugu, guk geure bizitzen protagonistak izatea eta errealitatearen eraldaketan intzidentzia izateko subjektu politikoak izatea erabaki dugu. Horretarako, egunero indarkeria matxistari aurre egiteko, autodefentsa feminista eta ahalduntzea erabiliko ditugu. Ez gara indarkeriaz libratu beharreko biktima pasiboak, zeharkatzen gaituen indarkeriaren iturria zein den badakigu eta bere forma denetan aurre egiteko prest gaude.
rebisti_Maquetación 1 28/04/16 11:48 Página 12
Emakumeentzako jabekuntza eskola ETXELILAn
kulturA birdefiniTZEA
argazkilaritza tailerrra
zer idazten zuten emakume australiarrek xx. mende hasieran?
Irakaslea: Isa Castillo (Skolastika) Iraupena: 8 ordu, 4 orduko 2 saio Egutegia: maiatzak 6 eta 7 (barikua eta zapatua) Ordutegia: Barikuan, 17:00-21:00, eta zapatuan, 10:00-14:00 Matrikula: 5€ euro
MAIATZEAN
APIRILEAN
• hilabete osoan/ 16:30-20:30 ERAKUSKETA: Itziar Plaza (Preso politikoa eta artista). 7 Emakume en Movimiento.
• 28, eguena/ 16:30/ etxelilan HITZALDIA: Etxeko hornidurak — Kontsumobide Boga-boga elkartea.
EugAZ
Dinamizatzailea: Itziar Bastarrika Madinabeitia Iraupena: 16 ordu. 4 orduko 4 saio Egutegia: barikuetan, apirilak 29, eta maiatzak 6 eta 13 Ordutegia: 17:00-21:00 Matrikula: 10€ euro
AgENDA
2016’apirila-urria
munduko EmAkumeAk elkartAsunean etA elkartRukeAn
• 5, eguena/ 8:30 IRTEERA: Bilboko Udala + Marienea (Basauriko emakumeen etxea). Bazkaria. 16:30 > Durangon Erakusketa: Patrimonioa eta Historia. 36ko gerra eta bonbardaketak. Boga-boga elkartea.
ERAKUSKETA: Aldarte. Homofobia iraganeko kontua da. Berdintasun Saila- Etxelila. • 11, zapatua/ Basaurin TOPAKETA: Emakumeen Jabekuntza Eskolako ikasturte amaiera. Berdintasun Saila- Etxelila. • 28, domeka/ ASKATASUN SEXUALAREN NAZIOARTEKO EGUNA
IRAILEAN
• 2.hamabostaldian 16:30-20:30 • 18, eguaztena/ ERAKUSKETA: Esther 17:30-19:30/ etxelilan Agrasar. 7 Emakume en 0-6 URTE BITARTEKO HAU- Movimiento. RREN GURASOEI ZUZENDUTAKO HITZALDIA:Sexu URRIAN aniztasuna. Hezkidetza • hilabete osoan/ egitasmoa. 16:30-20:30 ERAKUSKETA: “El orgullo EKAINEAN de la ausencia” bularreko minbizia. Berdintasun • 1.hamabostaldian/ SailaEtxelila. 16:30-20:30