Breinpower krant mei 2015

Breinpower over geestelijke gezondheidszorg in Friesland

2 Vrijheid!

3 Na de vlucht 5 ‘Ik was een gevangene van mijn verslaving’ 10 GGZ Friesland tijdens de Tweede Wereldoorlog 15 Thuis vanaf de bank in therapie MEI 2015

2

GGZ Friesland is dé instelling op het gebied van geestelijke gezondheid in Friesland. GGZ Friesland biedt een volledig en gevarieerd aanbod aan mensen met (ernstige) psychische problemen en psychiatrische stoornissen. www.ggzfriesland.nl Onderstaande labels zijn onderdeel van GGZ Friesland.

Basis ggz in Friesland. Denk ondersteunt mensen, om op eigen veerkracht verder te kunnen. Behandeling bij Denk past binnen de generalistische basis ggz. www.denk.nl

Leven

in

vrijheid

Het is deze week zeventig jaar geleden dat er een einde kwam aan de Tweede Wereldoorlog.

Nog altijd een zwarte bladzijde in onze geschiedenis. Na de bevrijding werd de impact pas echt duidelijk. Gebroken gezinnen, rouw, kinderen die nog geen kind hadden kunnen zijn en psychische gevolgen van het leven onder constante spanning. Niet vrij kunnen zijn, niet jezelf kunnen zijn, heeft grote gevolgen. Dat geldt ook in het hier en nu, wanneer je vastzit in negatieve gedachten, angsten of andere psychische problemen. Hoe voorkom je dat je vast blijft zitten? Lees er alles over in deze Breinpower.

Kinnik kind en jeugd GGZ biedt hulp aan kinderen en jongeren met psychische stoornissen of problemen. www.kinnik.nl

Bij MindUp worden mensen begeleid met een psychiatrische stoornis of psychosociale problematiek, die hen beperkt bij het wonen, werken en meedoen in de samenleving. MindUp werkt samen met haar cliënten aan rehabilitatie en herstel. www.mind-up.nl

De Swaai, een samenwerking met Talant, biedt diagnostiek, behandeling en begeleiding aan mensen met zowel een verstandelijke beperking als psychiatrische problemen met onder meer mogelijkheden voor poliklinische zorg, dagbehandeling en klinische opvang. www.deswaai.nl

Niet jezelf kunnen zijn. Dat doet wat met je. Als je in je leven beperkt wordt door psychische problemen, heeft dat grote impact. Het beneemt je de vrijheid om te doen wat je wilt. En zelfs zonder dat anderen het doorhebben, kun je gevangen zitten in je eigen hoofd. Bijvoorbeeld als je door een depressie geen energie hebt om naar buiten te gaan. Als je door dwanggedachten geen vrije keus hebt om dingen te doen die je leuk vindt. Als ADHD ervoor zorgt dat anderen je niet begrijpen. Of als je door een angststoornis bang bent om mensen te ontmoeten.

Negatieve gedachten doorbreken Weet dat psychische problemen goed te verhelpen zijn.

Door hiermee aan de slag te gaan, kun je de negatieve gedachten doorbreken en weer energie krijgen om het beste uit jezelf te halen. Een mens is veerkrachtig en in staat zelf veel op te lossen. De eerste stap is inzicht krijgen in de klachten. Het is van belang dat mensen zich bewust zijn van hun klachten en leren luisteren naar hun gevoelens. Het kan verhelderend zijn de situatie met een goede vriend of naaste te bespreken.

Zelfhulptips Mensen met psychische klachten kunnen zelf dingen doen om zich weer beter te gaan voelen. Gezonde voeding, beweging en rust zijn de basis van een gezonde leefstijl. Dit kan bijdragen aan het voorkomen en verhelpen van klachten. Meer zelfhulptips staan op de website www.denk.nl De juiste hulp Wanneer zelfhulptips niet voldoende effect hebben en de klachten aanhouden of verergeren, is het aan te raden om naar de huisarts te gaan. Wanneer er sprake is van lichte klachten, kan de huisarts zelf of een sociaal psychiatrisch verpleegkundige die in veel huisartsenpraktijken werkzaam is, ondersteuning bieden. Bij meer hardnekkige klachten kan de huisarts doorverwijzen naar bijvoorbeeld Denk (lichte tot matigernstige klachten) of GGZ Friesland (ernstige klachten of psychiatrische stoornissen).

Meer informatie over psychische hulp?

Bel 058 2848 888, mail naar info@ggzfriesland.nl of kijk op www.ggzfriesland.nl of www.denk.nl

Breinpower

3

M

N

MEI 2015

C

O

L

U

Adriaan Jansen

Voorzitter Raad van Bestuur GGZ Friesland

Vrijheid!

Europa en Nederland herdenken deze weken dat we 70 jaar in vrijheid leven. Het is voor het eerst in de moderne geschiedenis dat ons continent zo lang gevrijwaard bleef van grote conflicten.

FOTO: UDEYISMAIL / SHUTTERSTOCK.COM

Na de vlucht

Op locatie De Hege Wier van GGZ Friesland in Leeuwarden biedt het behandelteam van De Evenaar, Centrum voor Transculturele Psychiatrie Noord-Nederland, behandeling aan 120 vluchtelingen, asielzoekers en arbeidsmigranten die in Friesland verblijven. Ze komen hier vaak beschadigd door ernstig geweld door (burger)oorlogen, onderdrukking, etnische zuiveringen of martelingen. Ook gebeurt het dat iemand tegen stressvolle situaties aanloopt in Nederland. Psychiater en hoofd behandelbeleid Kees Laban: ‘Deze mensen verdienen een nieuwe kans in het leven.’

Wie de ogen sluit voor het verleden, is blind voor de toekomst. Dat is het jaarthema voor de viering van 70 jaar bevrijding. Kees Laban: ‘Dit thema zegt veel. We moeten leren van onze collectieve trauma’s. Nederlanders kregen na de Tweede Wereldoorlog een nieuwe kans om gezamenlijk te werken aan de wederopbouw van het land. Daarmee hebben we de veerkracht weer teruggevonden en dat heeft voor nieuwe kansen gezorgd. Dat moeten we asielzoekers en vluchtelingen ook gunnen. Het terugvinden van veerkracht zorgt voor hoop. En dat is essentieel voor het herstel.’

Onveiligheid en stress Een belangrijke voorwaarde is volgens hem dat de asielprocedures worden versneld, er voor erkende vluchtelingen snel goede woningen komen en er eerder gewerkt kan worden aan integratie. ‘De stress, onzekerheid, discriminatie en het gevoel van onveiligheid versterken de psychische problemen van asielzoekers en vluchtelingen die zijn ontstaan door de vaak schrijnende situatie in hun land. Dat maakt de problematiek nog complexer dan die al was.’

‘Het terugvinden van veerkracht zorgt voor hoop’

FOTO: HENK BOUDEWIJNS

De Evenaar, die tot 1 januari nauw samenwerkte met GGZ Friesland en op 1 januari de behandeling van deze groep heeft overgenomen, heeft specifieke kennis en ervaring op het gebied van het behandelen van psychische problemen bij deze doelgroep. Kees Laban: ‘Tijdens de intake en behandeling besteden we extra aandacht aan culturele

en persoonlijke achtergronden van de cliënt. Dit omdat er in veel culturen anders wordt omgegaan met psychische klachten. Standaard behandelingen bieden dan geen passende oplossing. De Evenaar maakt gebruik van tolken en een tolkentelefoon als dat nodig is.’

Herstel De therapie die De Evenaar (onderdeel van GGZ Drenthe) biedt, richt zich vooral op de problemen die de cliënten in hun huidige bestaan ondervinden, vaak een combinatie van angst, depressie en posttraumatische klachten.

‘Praten over de traumatische ervaringen kan meestal pas in een later stadium’, zegt Laban. ‘Velen kunnen er nu nog niet over praten.

Daarom richten we ons eerst op het versterken van veerkracht.’ Daarbij is de maatschappelijke omgeving erg belangrijk. ‘Ik hoop dat er meer compassie komt. Dat vluchtelingen zich in Nederland welkom voelen en in alle veiligheid en rust mogen herstellen van hun trauma’s. Daar kunnen we allemaal een bijdrage aan leveren.’

Een bijzonder goed, waarvoor we niet dankbaar genoeg kunnen zijn. Vrijheid stelt ons in staat ons leven eigen richting en kleur te geven. Tijdens de Tweede Wereldoorlog schreef de naar Amerika geëmigreerde Duitse filosoof Erich Fromm het nog steeds actuele boek “Angst voor de vrijheid”. Hij beschrijft in dit boek dat de moderne maatschappij de mens heeft bevrijd van oude, strenge leefregels van kerk en staat, waardoor we zelfstandiger en onafhankelijker zijn geworden. Diezelfde vrijheid veroorzaakt echter ook gevoelens van eenzaamheid, machteloosheid en nietigheid. Veel mensen durven deze gevoelens niet onder ogen te komen maar geven zich volgens Fromm (vrijwillig) over aan groepsdruk en passen zich aan de heersende opvattingen aan.

Sommige mensen blijken te beschikken over de “gave” zich niet aan te passen, maar het leven recht in de ogen te kijken. Mensen met een depressie blijken in wetenschappelijk onderzoek bijvoorbeeld realistischer in de beoordeling van hun situatie dan zogenoemde “normale” mensen die hun leven veelal te optimistisch bezien. Bij sommige problemen lijkt het juist andersom te werken. Iemand met een dwangstoornis kan bijvoorbeeld schijnbaar niets anders doen dan zijn vrijheid inwisselen tegen een permanente stroom gedachten waaraan hij gehorig moet zijn.

Sommige mensen durven de confrontatie met de werkelijke levensvragen aan. Anderen worden onder invloed van hun vrijheid zodanig geconfronteerd met leegte of eenzaamheid, dat ze voortdurend op de vlucht lijken. Daarvoor betalen ze soms een hoge tol.

Vrijheid is een relatief begrip, stelt de mens voor lastige opgaven en raakt de kern van ons bestaan. Dat we in vrijheid leven wil niet zeggen dat iedereen ervan kan genieten.

Zoals Simone de Beauvoir ooit zei: ‘De mens is vrij, maar hij vindt zijn beperking in zijn eigen vrijheid.’ Het is goed dat in overweging te nemen wanneer we 70 jaar vrijheid herdenken.

ADVERTENTIES

De nieuwe CLA Shooting Brake.

Kom ‘m nu bewonderen in onze showroom.

en me n e e N je i kijk m² 0 150 room w sho Katwolderweg 1

20% bijtelling Gecombineerd verbruik: 3,9 - 7,1 l/100 km, 25,6 - 14,1 km/l.

CO2-uitstoot: 101 - 165 g/km. U rijdt al een CLA Shooting Brake vanaf € 35.495,- incl. BPM en BTW en excl. recyclingbijdrage en kosten rijklaar maken. Voor kosten en leveringsvoorwaarden zie www.wensink.nl/mercedesbenz.

8041 AC Zwolle

‘Goh, dat is ons nog nooit eerder verteld” “Nu snap ik het pas” “En dat zit er allemaal bij in, geweldig”

Tel: 038 - 421 74 17

info@kvsbv.nl

www.kvsbv.nl

Leeuwarden Lorentzkade 5a, 8912 AZ, tel. 058 - 2132221. www.wensink.nl/mercedesbenz, info@wensink.nl

Vertrouw op je veerkracht!

Kwaliteit is onze standaard, onze adviezen niet.

Ondernemingszaken Agrarische zaken Onroerende zaken Familiezaken Nalatenschappen Bewind en Beheer Mediation

“Wat heeft u dat snel gedaan” “Hartstikke bedankt” Voorstraat 41 | 8801 LA Franeker | T (0517) 39 53 25 | F (0517) 39 28 47 | info@notarisijdema.nl | www.notarisijdema.nl

OP STRAAT KUN JE NIET LEVEN. ZIENN BIEDT UITKOMST.

Opvang, wonen, ondersteuning aan huis Zienn is er voor mensen die dakloos zijn of dat dreigen te worden. We bieden

www.denk.nl Alarmopvolging | Surveillance | Evenementenbeveiliging | Objectbeveiliging

NBC-Beveiliging.nl Aanbieding alarmopvolging!

Stap voor 1 augustus over naar NBC Beveiliging en u betaalt het lopende jaar geen abonnementskosten! Voor 2016 betaalt u slechts € 175 per jaar. Neem vrijblijvend contact met ons op.

NBC Beveiliging Friesland Burg. J. Dijkstraweg 6 8801 PG Franeker www.nbc-beveiliging.nl Tel: 085-4011777

ondersteuning aan huis en hebben verschillende opvang- en woonlocaties.

Voor jongeren, volwassenen, ouderen en gezinnen.

Alarmopvolging

We komen ook bij mensen thuis om hulp te bieden. Bijvoorbeeld als zij door allerlei problemen het leven niet meer op orde hebben en huisuitzetting dreigt.

Surveillance

Op straat kun je niet leven, onze hulp kan dakloosheid voorkomen.

Hulp nodig?

Evenementenbeveiliging

Bel 0900 - 118 88 81. Of mail naar aanmeldpunt@zienn.nl.

Oostergoweg 1-d, Postbus 2579, 8901 AB Leeuwarden Wij werken in Friesland, Groningen en Drenthe. Meer informatie staat op WWW.ZIENN.NL

Objectbeveiliging

Breinpower

MEI 2015

5

Sander, 32 jaar:

‘Ik was een gevangene van mijn verslaving’

‘Als ik terugkijk op al die jaren, schaam ik me. Ik had zoveel meer met mijn leven kunnen doen.’ Sander’s ogen verraden een hoop frustratie. Maar na een diepe zucht tovert hij een vastberaden blik tevoorschijn.

‘Het heeft geen zin om in het verleden te blijven hangen.

Samen met de hulpverleners die me helpen, blijf ik van de troep af. En ga ik er hard aan werken om een normaal leven op te bouwen. Gewoon huisje, boompje, beestje. Dat is mijn grote droom.’

Sander is veertien jaar oud als hij tijdelijk in een pleeggezin belandt.

Er is veel ruzie met zijn ouders en broertje Peter. Zijn ouders weten niet meer wat ze met hem aan moeten. Op school gaat het niet zo goed en zijn frustraties uit hij thuis. Het hele gezin lijdt eronder.

Afstand In de acht weken dat Sander bij het pleeggezin woont, lopen de spanningen alleen maar op en samen met een buurjongen steekt hij zijn eerste joint op. ‘Ik rookte al gauw drie, vier joints op een dag’, zegt Sander. Als Sander weer thuis komt wonen, begint hij steeds vaker te spijbelen en blijft hij soms dagen weg. Zijn ouders hebben het gevoel totaal geen grip meer op hem te hebben.

Als Sander vijftien is, begint hij te experimenteren met harddrugs. Vooral cocaïne geeft hem een geweldige boost. De situatie verslechtert en de ouders van Sander besluiten afstand te nemen. Sander: ‘Ze zeiden letterlijk: “Je zoekt het maar uit. Wij laten je los.” Dat deed, hoewel ik ze nu groot gelijk geef,

toen echt pijn.’

Dat is het moment dat Sander zijn spullen pakt en naar een vriend vertrekt. Hij krijgt werk in de productie, waar hij maar net van kan rondkomen.

Zijn drugs bekostigt hij door te dealen.

Zo gaan er jaren voorbij. Hij functioneert steeds slechter en uiteindelijk raakt hij zijn baan kwijt en kan hij de huur niet meer betalen. De woningbouwvereniging dreigt hem op straat te zetten.

Op de rit De situatie lijkt uitzichtloos. Maar dat is het moment dat er eindelijk wat kan veranderen in zijn leven. Twee hulpverleners van het FACT+ team, dat bestaat uit hulpverleners van FACT GGZ Friesland én FACT Verslavingszorg Noord Nederland (VNN) komen bij hem langs. Zij hebben zijn naam van de woningbouwvereniging doorgekregen.

Ze bieden aan met hem te praten en te kijken hoe ze hem kunnen helpen.

Sander beseft dat hij elke vorm van hulp kan gebruiken. ‘Ik wist dat ik op het punt stond écht in de afgrond te

storten.

Ik besloot het gesprek aan te gaan.’

De hulpverleners regelen dat iemand naar zijn financiële problemen kijkt en zorgen ervoor dat hij voorlopig niet uit huis wordt gezet. Als die rust er is, volgt uitgebreide diagnostiek. Daaruit blijkt dat Sander ADHD heeft en een borderline persoonlijkheidsstoornis.

Het niet goed kunnen omgaan met emoties én het rustgevende effect van een joint op zijn “drukke” hoofd hebben waarschijnlijk een grote rol gespeeld bij het experimenteren met drugs.

Hulpverleners van FACT+ gaan hem behandelen voor deze problematiek.

Daarna wordt hij kort opgenomen in een kliniek van VNN, waar hij afkickt van de cocaïne. Vervolgens pakt het FACT-team de begeleiding thuis weer op, zodat de hulpverleners hem op meerdere fronten kunnen ondersteunen om het leven weer echt op de rit te krijgen. Sander: ‘Voor het eerst zie ik het weer zitten. Ik geloof er in dat een normaal leven straks moet gaan lukken.’

Wat is FACT+?

Regelmatig gaan psychische problemen en verslavingen hand in hand. Een stoornis kan het gebruik van bijvoorbeeld alcohol of drugs versterken. En het gebruik van verslavende middelen kan leiden tot een toename van de symptomen van een psychische aandoening. GGZ Friesland en VNN hebben de handen ineengeslagen en bieden, in de vorm van FACT+, sinds juni vorig jaar samen hulp aan mensen die psychische problemen én verslavingsproblemen hebben.

Het FACT+ team biedt zorg op verschillende gebieden waar mensen vastlopen door psychiatrische problemen en verslavingsproblematiek. Het team kan helpen bij het verminderen en beter leren omgaan met de problematiek en te werken aan herstel, waardoor mensen meer grip krijgen op hun leven. Het FACT+-team werkt zoveel mogelijk in de eigen woonomgeving. De zorg sluit aan bij voorzieningen en mogelijkheden in hun wijk of buurt.

ADVERTENTIES

'Voor ie der proble een met ver me sla drugs, n rondom alc vingsgokke n en g ohol, amen'

Verslavingszorg Noord Nederland

BIEDT PERSPECTIEF OP EEN ANDER LEVEN Dit doen we door middel van: • voorlichting, preventie en trainingen; • ambulante internet- en klinische behandelingen voor verslaving en bijkomende problemen; • begeleiding bij wonen, werken en verslavingsreclassering.

Voor meer informatie: Bel 088 234 34 34 of kijk op vnn.nl

spoed?!

Elke dag je eigen dag FRYSLÂN

Persoonlijke zorg bij u thuis Wanneer u kwetsbaar wordt en daardoor zorg nodig hebt, juist dan wilt u zoveel mogelijk de baas blijven over uw eigen leven. Wat nou als u zelf zou kunnen kiezen? U weet immers zelf wat het beste bij u past. Wat zou Zorgzuster Fryslân dan voor u kunnen betekenen?

Als u thuis wilt sterven, te midden van uw dierbaren, kunnen wij u palliatieve thuiszorg bieden, ook kunt u een beroep op ons doen als u specialistische zorg nodig heeft. Verder bieden wij begeleiding en zorg voor dementerenden en zorg voor mensen met een chronische ziekte. Zorgzuster is een prima alternatief en een aanvulling op de regulier thuiszorg. Er vindt goede afstemming plaats tussen de huisartsen en andere hulpverleners die bij de zorg betrokken zijn. U kunt bij ons terecht voor alle zorgvragen.

De zorg wordt door gekwalificeerde verpleeg-kundigen, verzorgenden geboden die als zelfstandige professionals werken.

(ZZPers)

of kan ,t even wachten? als het écht nodig is, helpen we u graag. altijd eerst bellen!

0900 112 7 112 (w 0,10 per minuut)

Alvorens de zorg gestart wordt, vindt er een intake gesprek plaats waarin u kenbaar maakt wat uw persoonlijke wensen en zorgvragen zijn. Wij zorgen voor de juiste match, want er moet een goede klik zijn.

Ervaring van een mantelzorger en partner van een dementerende: ‘Lysbeth doet wat lichte huishoudelijke werkzaamheden en doet gezellige activiteiten met mijn vrouw. Ik kan daardoor mijn eigen gang gaan.’

Zorgzuster faciliteert voor ZZPer in administratieve taken, ondersteunt de beginnende ZZPer bij het ondernemerschap, organiseert scholingen. De motivatie van ZZPers is groot, zij hebben immers hun eigen bedrijf en willen goede kwaliteit leveren.

Kosten: De zorg wordt gefinancierd door de zorgverzekeraar bij verzorging en verpleging, vanuit de Gemeentelijk WMO voor huishoudelijke hulp. Valt u onder de Wet Langdurige Zorg dan wordt deze zorg vergoed vanuit de WLZ. Wij geven zorg in natura (ZIN), Persoonsgebonden budget (PGB) of particuliere zorg.

Kijk voor meer informatie op ZorgzusterFryslân op: www.zorgzuster-fryslan.nl U kunt ons ook bellen: 0513-62 59 64 06-5160 72 79

Voordelen van Zorgzuster: • Eigen regie • Persoonlijke aandacht voor uw wensen en behoeften • Zelf uw zorgverlener kiezen • Screening van gekwalificeerde zorgverleners • Zorg door kleine teams Ervaring van een zoon wiens moeder stervende was: ‘De kennis en ervaring, de liefdevolle zorg, de samenwerking onderling en met de huisarts was geweldig. Voor mij is de steun en zorg voor mijn moeder en voor mij, als manterzorger, heel belangrijk geweest.’

verpleging • verzorging • begeleiding

uw huisarts bij spoed buiten kantoortijden - www.dokterswacht.nl

Heeft u thuiszorg nodig of wilt u informatie? Neemt u dan contact op.

www.zorgzuster-fryslan.nl of bel (0513) - 62 5964

Breinpower

MEI 2015

VRAAG HET ONS PANEL In de rubriek ‘Vraag het ons panel’ zullen verpleegkundig specialist GGZ Harold Wenning en seksuoloog Gea Bijzitter van Denk basis-GGZ antwoord geven op vragen die lezers anoniem kunnen stellen. Heeft u een vraag voor ons panel? En wilt u graag tips van een professional? U kunt uw vraag per mail sturen naar pr@ggzfriesland.nl. De redactie zal uw vraag vertrouwelijk behandelen en doorsturen naar ons panel.

Beste Gea, Mijn vriend en ik hebben 2 jaar een relatie en wonen daarvan 1,5 jaar samen. De laatste maanden merk ik dat ik veel minder zin heb in seks met hem. We hebben hier steeds vaker ruzie over. Mijn vriend zegt nu bang te zijn dat ik een ander heb of hem niet aantrekkelijk vind. Dat is beide niet het geval. Ik snap het zelf ook niet, want we zitten in de bloei van ons leven, hebben nog geen kinderen en houden erg van elkaar. Wat is er toch met mij aan de hand? En heeft onze relatie wel toekomstperspectief als ik nu al geen zin meer heb in seks met hem?

Ellen

Gea Bijzitter

Harold Wenning

Beste Harold, Drie maanden geleden is mijn man overleden. Ik ben enorm verdrietig geweest maar inmiddels heb ik de draad van het leven weer opgepakt. Het gekke is dat ik mij daar schuldig over voel. Anderen zeggen: ‘De klap komt nog wel’. Moet ik er rekening mee houden dat ik nog instor t?

Mw. de Boer Beste Ellen, Veel mensen leven in de veronderstelling dat zin in seks iets is wat spontaan moet komen. In de praktijk is dat vaak alleen het geval aan het begin van een relatie wanneer alles nog nieuw en spannend is aan elkaar. Na verloop van tijd neemt de spanning en spontane zin in seks vaak wat af. Wanneer een stel gaat wachten totdat beide partners tegelijk spontaan zin krijgen in seks, gebeurt er nog maar weinig. Als beide partners hier tevreden mee zijn, is er geen probleem. Bij jullie heeft het echter een negatief effect op de relatie. Het gaat het er nu om in hoeverre je bereid bent om zin te krijgen in seks in deze fase waarin het bij jou niet spontaan komt.

Beste mevrouw de Boer,

Hiervoor is een eerste logische stap om tijd te maken om intiem te zijn met elkaar. Spreek een vast moment in de week af dat voor jullie samen is. Hoe jullie deze invullen is aan jullie, maar het belangrijkste is dat op dit moment ruimte gecreëerd wordt voor ontspanning en lichamelijk contact, zonder allerlei afleidende factoren. Jullie zouden elkaar om beurten kunnen masseren en bespreken wat goed voelt. Ga ook eens bij jezelf na wat je prettig en prikkelend vindt. Als dit van jezelf weet, kun je dit met elkaar bespreken zodat jullie hier gebruik van kunnen maken -in de voorbereiding- op jullie moment.

In het algemeen kunnen we wel zeggen dat een aantal factoren bijdragen aan een goed herstel na een ingrijpende gebeurtenis.

Het steun kunnen vinden in de omgeving is daarbij één van de belangrijkste. Daarnaast is het hebben van werk of zinvolle dagbesteding een andere factor die bijdraagt een herstel. Hoe iemand functioneerde vóór het overlijden kan ook iets zeggen over hoe iemand met een dergelijk verlies om kan gaan. Iemand die altijd al de neiging heeft veel te piekeren en somber in het leven staat, zal er vermoedelijk meer moeite mee hebben.

Tot slot komt een verschil in verlangen in de beste relaties voor.

De kunst is niet om de verschillen weg te nemen, maar een manier te vinden om naar beider tevredenheid om te gaan met de verschillen. Mochten jullie er samen toch niet uitkomen, dan kan een seksuologische behandeling bij Denk wellicht uitkomst bieden.

De huisarts kan voor een verwijzing zorgen.

Veel geluk samen, Gea

Allereerst natuurlijk gecondoleerd met het overlijden van uw man. Het overlijden van een partner brengt vaak veel verdriet met zich mee. Hierdoor kan - net als bij u het geval is - emotionele verwarring ontstaan en komt de vraag naar boven: ‘Doe ik het wel goed?’. Anders dan lange tijd werd gedacht, laat rouwen zich niet leiden door protocollen en rouwt iedereen op zijn eigen manier.

Hierdoor is niet voor iemand anders te zeggen of hij/zij het goed doet.

In uw geval is dus ook niet te voorspellen of de klap nog wel of niet gaat komen. Het zou in ieder geval wel jammer zijn als u zich schuldig blijft voelen en verwacht dat er nog een terugslag gaat komen. U rouwt op uw eigen manier en dat is goed. Doen zich echter vroeg of laat klachten voor die dermate ernstig en langdurig zijn dat zij uw leven zo erg beheersen, dat u daardoor juist niet de draad van het leven kunt oppakken? Dan raad ik u aan de huisarts te bezoeken. Maar vooralsnog hoeft u zich geen zorgen te maken.

Harold

7

ADVERTENTIES

Publieks academie Friesland

‘Heeft mijn leven nog wel zin?’

DINSDAG 19 MEI 2015 19.30 - 22.00 uur, Leeuwarder Courant Sixmastraat 15, Leeuwarden

wudahcs rednoz eisrev

wuda

Kijk voor meer informatie en aanmelden op: www.ggzfriesland.nl/publieksacademie De ouders van Sophie waren net op tijd

Sophie (15) zag geen andere uitweg meer. Ze wilde zichzelf ‘wegmaken’. Ze kon de ruzies van haar ouders en haar depressieve gevoelens niet meer aan. Ze nam een strip pillen en wachtte. Gelukkig merkten haar ouders dat het boven wel erg stil was. Ze vonden Sophie in de badkamer en konden haar op tijd naar het ziekenhuis brengen.

De noodkreet van hun dochter was voor de ouders aanleiding om een beroep op Kinnik te doen. Gesprekken met een psycholoog maakten duidelijk dat Sophie zich thuis niet gezien voelde. Met begeleiding aan huis lukte het de drie gezinsleden om beter om te gaan met huiselijke spanningen. Sophie leerde om negatieve gedachten om te buigen.

Haar depressieve klachten verdwenen.

Kansen voor kinderen en jongeren

Kinnik blijft, ook in 2015

In deze tijden van verandering blijft Kinnik, ook in 2015. In samenwerking met andere jeugdzorgorganisaties geeft de organisatie vorm aan de nieuwe jeugdzorg.

Kinnik is specialist in het behandelen van psychische stoornissen. Het streven is altijd om er vroeg bij te zijn en erger te voorkomen, bijvoorbeeld door overleg met de gebiedsteams of sociale wijkteams en scholen. Als het toch nodig is, kunnen kinderen en jongeren snel gezien worden door een psycholoog of psychiater. Dat kan op een locatie van Kinnik, maar zal in veel gevallen in de eigen omgeving van de jongere zijn.

Volg ons op

Kinderen missen kansen als hun problemen niet tijdig worden onderkend. Zo’n vijf procent van alle jeugdigen heeft psychische klachten. Voor Friesland zijn dat er ongeveer 6500. Ze kampen met psychische problemen of maken ernstige dingen mee waar ze moeilijk mee om kunnen gaan.

Kinnik zet zich in om de jeugd in Friesland ontwikkelingsmogelijkheden te geven.

Kunnen wat je kan! noemen we dat.

Meer weten? www.kinnik.nl

Gemeenten dragen vanaf 2015 verantwoordelijkheid voor de jeugdzorg.

De inzet van hun beleid is de jeugd kansen geven. Kansen om zich te ontwikkelen en zich voor te bereiden op een goed en gelukkig leven. Kansen op een diploma en een passende baan. Kansen op gezondheid.

Breinpower

MEI 2015

9

GEESTELIJKE GEZONDHEIDZORG IN EEN

VERANDERENDE MAATSCHAPPIJ We leven in een participatiemaatschappij waar van mensen verwacht wordt dat ze elkaar helpen.

‘Minder bedden, meer zelfzorg’ is het motto van minister Edith Schippers. In de geestelijke gezondheidszorg verandert veel. Zowel voor mensen met een ernstige psychiatrische aandoening, als voor mensen met lichtere klachten. Maar hoe ontvangen patiënten met psychische problemen de best passende zorg in deze veranderende maatschappij?

Behandeling in de thuissituatie Een opname in een kliniek is erg ingrijpend. Iemand wordt ineens vanuit zijn of haar leefomgeving in een compleet andere situatie geplaatst. Maar is dit altijd nodig en het beste voor de patiënt? Tegenwoordig wordt altijd gekeken naar de mogelijkheid om patiënten in hun eigen leefomgeving te behandelen, een FACT-behandeling. Verschillende specialismen zijn bij deze behandeling betrokken en ze werken nauw samen. Het team bezoekt patiënten en betrokkenen op de plaats waar zij zich bevinden. Dat kan thuis zijn, maar ook bijvoorbeeld in beschermde woonvormen, pensions, tijdens een klinische opname of binnen de maatschappelijke opvang.

Online behandeling Maar ook voor lichtere psychische klachten vindt er een verplaatsing van de behandeling plaats. Steeds vaker wordt

een behandeling met groepssessies en/of persoonlijke ondersteuning aangevuld met online behandeling. Mensen gaan dan thuis aan de slag met de behandeling. Bijvoorbeeld door oefeningen te doen, contact te onderhouden via online berichten en het invullen van vragenlijsten. Patiënten kunnen bezig met de behandeling in een vertrouwde omgeving, op een moment dat ze zelf uitkiezen.

Op eigen veerkracht Ook de manier van behandelen verandert. Patiënten zijn steeds minder afhankelijk van hun behandelaar en van het tijdstip waarop de ontmoeting plaatsvindt. Ze krijgen steeds meer ondersteuning om zelf de regie te pakken.

Online behandeling is hier een goed voorbeeld van. Maar ook wanneer klachten nog licht zijn, is het mogelijk om in dit vroege stadium de regie op te pakken. Zo biedt Denk bijvoorbeeld zelfhulpprogramma’s. Vaak biedt zo’n programma genoeg inzicht om de draad weer op te pakken.

En wanneer iemand toch vast blijft zitten, dan is het een kleine stap om naar de huisarts te gaan.

Wat gaat er komen?

In de geestelijke gezondheidszorg vinden veel veranderingen plaats, maar dit betekent niet dat de kwaliteit van de zorg afneemt. Patiënten zijn steeds minder gebonden aan locatie en tijd. Ze krijgen meer regie over hun behandeling en daarmee over hun eigen leven. GGZ Friesland blijft zich inzetten voor de beste zorg voor haar patiënten, ook in deze veranderende tijden!

‘rituelen beheersten mijn leven’ Sandra (32) heeft een dwangstoornis

‘Vanaf jongs af aan ben ik al bezig met mijn dwanghandelingen. Mijn vader had ontzettende smetvrees en liet mij en mijn zus duidelijk zien dat ‘viezigheid’ verschrikkelijk is. Hierdoor was ik mij heel erg bewust van alles wat onhygiënisch was in mijn omgeving. Toen mijn oma overleed, was er veel spanning in huis en dit verergerde mijn problemen. Ik dacht dat als ik niet alles zes keer zou doen, er meer mensen in mijn omgeving zouden overlijden of ernstig ziek zouden worden. Ik telde tot zes voordat ik een deur opendeed, haalde mijn handen zes keer onder de kraan door bij het handen wassen en ik tikte mijn stuur zes keer aan voordat ik ging autorijden.

Als ik dit niet zou doen, zou ik een ongeluk veroorzaken of er zou iemand dankzij mij ziek worden.’

‘Ik probeerde het te onderdrukken, maar als ik een ritueel oversloeg, leefde ik constant in angst dat er iets zou gebeuren. Het viel mijn zus op dat ik mij steeds vreemder ging gedragen en zij stuurde mij naar de huisarts. Ik kwam in behandeling bij GGZ Friesland en langzaamaan gaat het beter. Nog steeds voer ik mijn eigen rituelen uit, maar ik heb het beter onder controle. Ik ben waakzaam als er iemand in mijn omgeving ziek wordt, maar dit hangt niet meer van mijn rituelen af.’

10

Breinpower

MEI 2015

11

GGZ Friesland in tijden van oorlog Zeventig jaar na de bevrijding is het ook voor GGZ Friesland een tijd van terugblikken, gedenken én het besef dat in vrijheid werken geen vanzelfsprekendheid is. GGZ Friesland, destijds het Psychiatrisch Ziekenhuis Franeker, beleefde de jaren van bezetting in de Tweede Wereldoorlog intens. Het was een dieptepunt voor de vrijheid, maar een bijzondere periode voor het ziekenhuis.

Onderdak voor honderden evacués De psychiatrische patiënt was volgens de nazi-ideologie een last voor de maatschappij. Dit maakte dat het Psychiatrisch Ziekenhuis in Franeker (PZ Franeker) tijdens de oorlog moest vechten voor haar bestaansrecht en nog belangrijker: voor haar patiënten.

Het ziekenhuis stond in die jaren onder leiding van geneeskundig-directeur Van Andel. Hij wilde niets weten van de nazi-ideologie, maar moest zich staande houden tegen het bestuur en de politiek.

Onderduikadres Van Andel besefte welke gevaren de oorlog met zich meebracht en liet schuilkelders aanleggen en schafte een fornuis met enorm grote ketels aan. Dat deze later in de oorlog van groot belang zouden zijn, wist men toen nog niet.

Hij wilde niets weten van de nazi-ideologie

In het ziekenhuis heerste gedurende de oorlog een gespannen sfeer. Veel inwoners van Franeker en medewerkers van het ziekenhuis waren lid van de extreemrechtse Nationaal-Socialistische Beweging (NSB). Toch bood het ziekenhuis die jaren onderdak aan diverse mensen die op de vlucht waren voor de Duitsers. Ze werden vaak ondergebracht op de TBCafdeling waar de Duitsers niet durfden te komen vanwege besmettingsgevaar. Deze opvang zorgde voor twee kampen in het ziekenhuis. Uit angst om iets tegen de verkeerde persoon te zeggen, werd er niet over gevoelige zaken gesproken. Je wist tenslotte nooit welke collega’s wel en niet te vertrouwen waren.

Razzia Tijdens een razzia begin april ’43 sloeg het noodlot toe.

Onder leiding van de NSB politiechef Koster werden zes joodse patiënten opgehaald bij PZ Franeker voor transport. De ernstig zieke patiënten werden met een platte wagen opgehaald. De dienstdoende arts zei tegen een zuster die lid was van de NSB: ‘Jij bent vóór deze zaken, jij regelt het maar!’

Overvol De Duitse bezetters vorderden in de oorlog veel Psychiatrische Instellingen. De patiënten moest vertrekken en elders onderdak zoeken. In 1943 kwamen 500 patiënten en medewerkers van het ziekenhuis Vogelenzang uit Bennebroek naar Franeker, waar ze in het ziekenhuis en in de stad onderdak kregen. In 1945 was dit nogmaals het geval voor 150 Haagse hongerkinderen en 530 patiënten en medewerkers van Psychiatrisch Ziekenhuis Dennenoord uit Zuidlaren.

Dit ziekenhuis werd gevorderd om Duitse militairen op te kunnen vangen. Na een loodzware tocht van meer

dan 24 uur kwamen de patiënten uit Zuidlaren aan in Franeker. Het ziekenhuis was op dat moment al overvol, dus werden lokalen op scholen gevuld met stro waar patiënten schouder aan schouder een plek kregen om te rusten.

Voedsel Het deed een zwaar beroep op de medewerkers, inwoners van Franeker én op de voorraden. De redding kwam vanuit de tuinen rondom Groot Lankum. Hier verbouwden patiënten en medewerkers groente en fruit. Het eten werd gebruikt voor de patiënten, de evacués én de inwoners van Franeker. In totaal werden vanuit PZ Franeker 5.000 mensen onderhouden.

Terugkeren in vrijheid

Uiteindelijk stierf ongeveer tien procent van de evacués door dysenterie en tuberculose. Maar dankzij de inzet van medewerkers van het ziekenhuis én de inwoners van Franeker konden na de oorlog honderden evacués weer in vrijheid terugkeren.

Dit artikel is gebaseerd op de documentaire ‘In Fergetten Skiednis’ die in 2013 is uitgezonden op Omrop Fryslân en Nederland 2. In deze documentaire doen ooggetuigen verslag van deze zware periode van het PZ Franeker. Wilt u de documentaire bekijken?

Neem dan contact op met pr@ggzfriesland.nl.

ADVERTENTIES

Synaeda is een instelling voor geestelijke gezondheidszorg.

Synaeda is in januari 2008 gestart door drie vrouwelijke psychiaters als kleinschalig behandelcentrum. Deze kleinschaligheid is belangrijk om goede, persoonlijke en specialistische zorg te kunnen bieden.

Wij richten ons vooral op diagnostiek en behandeling van mensen met angststoornissen, stemmingsstoornissen, ontwikkelingsstoornissen en persoonlijkheidsstoornissen.

Behandelingen kunnen individueel, in een groep, of voor een deel via internet plaatsvinden. Wij zoeken naar de behandelaar die het beste bij u past, waar mogelijk rekening houdend met uw persoonlijke wensen zoals man/vrouw, religieuze overtuiging of Fries sprekend.

‘Ik zat al een tijd lekker niet lekker in mijn vel en kreeg hulp bij Synaeda. Ik bleek een depressie te hebben. Mijn behandelaar dacht vanaf het eerste gesprek met mij mee en betrok me bij de invulling van de behandeling.

We werkten echt samen aan mijn herstel.’

Yvon Visser

Binnenhuisarchitecte en moeder van Sterre en Thomas

Synaeda heeft het volgende aanbod: Synaeda biedt behandelingen volgens de landelijke multidisciplinaire richtlijnen GGZ. Dit betekent dat alle behandelingen goed onderzocht en effectief zijn.

Behandeling is mogelijk binnen de basis GGZ en gespecialiseerde GGZ. Uitgebreide diagnostiek, waarbij uw klachten in kaart worden gebracht, de ernst daarvan en uw sterke en minder sterke kanten.

Individuele en groepsbehandelingen, passend bij uw persoonlijke situatie.

Behandeling gericht op een verandering in uw manier van denken of op de manier waarop u emoties voelt en beleeft.

Behandeling met als doel inzicht in uw doen en laten te krijgen, of meer gericht op het aanleren van vaardigheden.

Bewezen effectieve behandelmethodes waaronder cognitieve gedragstherapie, psychomotorische therapie, beeldende therapie, schematherapie en online behandeling.

Samen met u bespreken in hoeverre medicijnen helpend kunnen zijn.

Europees klasse laminaat

6,

VOORBEELD

99 p/m2

incl. BTW

GRATISEN PLINTEVNLOER ONDER

MEER DAN 300 SOORTEN LAMINAAT GRATIS BEZORGD IN DE REGIO LAAGSTE PRIJS IN NEDERLAND Tijnjedijk 81 Leeuwarden Turfschip 7 Heerenveen tel. 058-2896800 tel. 0513-785347

WWW.OUTLETCENTERLEEUWARDEN.NL

ADVIES - SERVICE - GARANTIE - LEGSERVICE & BEZORGEN IN HEEL NEDERLAND MOGELIJK

Breinpower

MEI 2015

13

Wonen, werken en meedoen

! t k r we Gezond eten, regelmatig het huis schoonmaken en opruimen.

‘ een gezonde levensstijl is belangrijk ’

Voor veel mensen hoort dit bij de dagelijkse routine.

Wanneer mensen kampen met een psychiatrische stoornis of psychosociale problematiek, hoeven deze zaken niet vanzelfsprekend te zijn. MindUp begeleidt deze mensen op het gebied van wonen, werken en meedoen in de samenleving.

Goede voeding en een gezonde leefomgeving spelen hierbij een grote rol.

‘Onze cliënten werken toe naar zelfredzaamheid, zodat ze mee kunnen doen in de samenleving’, zegt Ingemarit van der Wal, directeur van MindUp. ‘Om écht mee te kunnen doen, is een prettige leefomgeving en een gezonde levensstijl belangrijk.

In onze begeleiding besteden we hier daarom veel aandacht aan.’

Ondersteuning bij levensstijl en voeding ‘Veel van onze cliënten weten dat gezond eten goed voor je is en dat een opgeruimde omgeving veel prettiger leeft. Maar weten is niet voldoende’, zegt Ingemarit. ‘Hoe maak je bijvoorbeeld eenvoudig een gezonde maaltijd? En hoe kun je efficiënt je eigen leefomgeving op orde houden? Dit zijn vragen waar veel cliënten mee worstelen en waarin MindUp het

verschil maakt voor haar cliënten. Ondersteuning bij levensstijl en voeding speelt een belangrijke rol bij elke vorm van begeleiding die we bieden; van beschermd tot begeleid wonen en van dagbesteding tot individuele begeleiding.’

Gezond en (h)eerlijk eten ‘Toen ons bedrijfsrestaurant nog werd gerund door een externe partij, lagen er altijd kroketten of andere gefrituurde snacks klaar. Niet alleen cliënten, maar ook onze eigen medewerkers maakten hier met grote regelmaat gebruik van. Dit klopt natuurlijk niet met het beeld dat je aan cliënten wilt afgeven. We besloten daarom met MindUp ons eigen concept in de bedrijfskantines uit te rollen. Een aanbod met gezonde gerechten, bereid met eerlijke ingrediënten.’

In het bedrijfsrestaurant verzorgen cliënten dagelijks gezonde gerechten, bereid met biologische en eerlijke producten. Ingemarit: ‘Veel van deze producten verbouwen we zelf. De medewerkers van GGZ Friesland en MindUp zijn enthousiast over het steeds variërende aanbod in het nieuwe bedrijfsrestaurant en laten dit ook blijken. Maar het grootste voordeel is voor onze cliënten zelf. Ze leren gezonde recepten die ze vervolgens ook thuis kunnen bereiden. En wanneer cliënten een compliment krijgen of meer over een recept mogen vertellen, dan leven ze helemaal op!’

Kijk voo r meer info rmatie over Min dUp op ww w.m ind- up.n l

‘Het zijn de leukste avonden van de week’ ‘Zes jaar geleden kreeg ik een psychose. Ik dacht dat hele wereld zich tegen mij keerde en ben ervoor opgenomen bij GGZ Friesland. Een pittige tijd, maar de behandeling had succes. Inmiddels woon ik al weer bijna twee jaar op mezelf en ontvang ik begeleiding bij het zelfstandig wonen. Dit heb ik nog wel nodig, want ik vind het nog steeds moeilijk om alleen te zijn en mijn appartementje te onderhouden. Daarnaast ga ik ook twee keer per week naar een kookgroep van MindUp. Dit zijn de leukste avonden van de week.’

‘In de kookgroep komen we met zijn zessen bij elkaar. Samen bepalen we wat we gaan eten, halen we boodschappen en maken we een lekker diner. De begeleider leert ons hoe we met weinig geld een gezonde lekkere maaltijd kunnen maken. Na het eten maken we een wandeling, kijken we samen tv of spelen we een spelletje. De sfeer in de groep is geweldig en ik heb nieuwe goede vrienden gemaakt. Met één vriend spreek ik nu vaak af om samen te gaan koken!’

Hugo (37) had een psychotische stoornis en krijgt woonbegeleiding

ADVERTENTIE

Tegearre yn ‘e soarch

Skjinmakbedriuw, thús yn Fryslân

Effektief Groep is al meer dan een halve eeuw een vertrouwd adres voor alle vormen van zakelijk schoonmaakonderhoud. Specifiek voor zorgverleners biedt Effektief Groep flexibele oplossingen middels het ‘Samen in de zorg’ concept.

@effektiefgroep

info@effektiefgroep.nl

Tel. 058 - 212 08 06

www.effektiefgroep.nl

Breinpower

MEI 2015

THUIS VANAF DE BANK IN THERAPIE

15

Angst & paniek Een paniekaanval, het kan iedereen overkomen. Het gebeurt vaak na een periode van stress (bijvoorbeeld op het werk, tijdens een studie en/of privé). Als de aanval iemand overvalt, kan het regelmatig terugkeren. Uit angst voor de angst ontstaat vermijdingsgerag en kan een sociaal isolement ontstaan. Therapie kan helpen erbovenop te komen.

Een deel van de behandeling kan door middel van Virtual Reality Exposure Therapy van Denk basisGGZ thuis vanaf de bank worden gevolgd.

Duizeligheid, hartkloppingen en zweten. Ze dacht dat ze flauw ging vallen. Lisa heeft afgelopen jaar meerdere keren een paniekaanval gehad. ‘De eerste keer dat ik dacht dat ik ging flauwvallen, was in een overvolle trein. Ik raakte in paniek en kreeg bijna geen lucht meer, heel onwerkelijk. Als

ik eraan terugdenk krijg ik nog steeds de kriebels’, vertelt de 19-jarige Lisa uit Leeuwarden.

Peter (19) heeft een angststoornis

‘Mijn angst belemmert mij’ ‘Sinds die keer in de trein, dacht ik steeds vaker dat ik ging flauw vallen. Ik ging plekken vermijden uit angst dat het me nog een keer zou overkomen.’ Op een gegeven moment werd Lisa’s wereld heel klein. Haar moeder stuurde haar uiteindelijk naar de huisarts. Hij had direct door wat er mankeerde: Lisa had paniekaanvallen, een angststoornis. Hij verwees haar voor therapie door naar Denk basis-GGZ, een onderdeel van GGZ Friesland.

Exposure GZ-psycholoog André Tjaarda: ‘Een goede behandeling voor een angststoornis is exposuretherapie. Dat betekent letterlijk: blootstellen.

Cliënten zoeken datgene op waar ze bang voor zijn. Dat is vaak erg moeilijk. De angst om je weer zo te gaan voelen, is erg groot.’

Normaal gesproken worden exposure opdrachten op locatie door de cliënt geoefend. Door middel van een speciale kartonnen bril kan het nu ook thuis vanaf de bank. Door 360 graden beelden (gefilmd op onder andere een druk plein, in de winkel of in de bioscoop) lijkt het alsof je écht op die locatie bent. Dit wordt Virtual Reality Exposure Therapy genoemd.

‘Het is een uniek concept’, vertelt André. Hij past sinds begin 2015 de therapie via de bril toe. ‘In de bril wordt een smartphone geplaatst. Via een speciale app kan een cliënt thuis of in de behandelkamer aan de slag. Door de behandeling ontstaat een gedragsverandering. Blootstellen aan angsten is een doeltreffende manier als er bijvoorbeeld sprake is van pleinvrees of een paniekstoornis. De simulaties via de bril lijken levensecht. De behandelingen kunnen daardoor helpen om te gaan met situaties die angstaanvallen opwekken.’

Lisa durft nu weer de straat op, een echte overwinning. ‘Ik ben blij dat ik hulp heb gezocht.

Door de confrontatie aan te gaan met de angst, ben ik er juist bovenop gekomen. Het was niet gemakkelijk: met een bonkend hart heb ik de bril opgedaan en bevond ik me samen met nog een groep mensen op De Waag in Leeuwarden. Het leek net echt! Ik bleef mezelf moed inspreken om de bril iedere keer op te doen en op te houden.

Maar het is gelukt, ik durf de straat weer op!’, zegt Lisa stralend.

‘Als ik een toets moest maken op de middelbare school, dan kon ik daar een week over inzitten.

Niet omdat ik niet voor de toets geleerd had, maar omdat ik mij van alles in mijn hoofd haalde wat fout zou kunnen gaan. Wat als ik een black-out zou krijgen en niks meer zou weten? Stel dat ik alles fout zou beantwoorden en de toets niet zou halen?

In het begin waren het nog onschuldige vragen, maar toen ik op een nieuwe school kwam, werd het steeds erger. Ik maakte mij druk over elk klein onderdeel van de dag en kwam steeds minder buiten.’

‘Thuis had ik alles onder controle en dat was voor mij een veilige omgeving. Totdat een vriend van mij jarig was en ik niet naar zijn verjaardag toe ging. De dag daarna stonden er foto’s op Facebook waarop iedereen plezier had en ik baalde enorm. Ik ben toen zelf naar de huisarts gegaan om dit te bespreken. Zij stuurde me door naar Denk en daar leerde ik mijn probleem kennen.

Mijn angststoornis heeft mij op veel momenten tegengehouden, maar inmiddels ben ik steeds meer buiten en dit jaar ben ik naar de verjaardag van mijn vriend geweest. Dat voelde echt als een overwinning!’

ADVERTENTIES

Online boodschappen bestellen Boodschappen afhalen of bezorgen Coop Tolsma, Winsum Friesland De bezorgspecialist in boodschappen, ook in vers!

IN DE KNOOP?

Al jaren ervaring met levering aan: Zorginstellingen Kleinschalig wonen Kinderdagverblijven Bedrijfskantine

Tolsma

Wij bieden: 24 uur per dag gemakkelijk en snel online bestellen Iedere dag verse producten Gekoelde bezorging Wekelijkse aanbiedingen

Neem vrijblijvend contact met ons op via tel. nr 0517-341669 of via de mail tolsma.winsum@coop.nl

Dreig je vast te lopen, privé of in je werk?

MensKracht coaching helpt je uit de knoop en op koers bij: Stress en overspanning Schokkende ervaringen Persoonlijke groei Teamontwikkeling

meer informatie? bel

06-4666 8407

of kijk op www.menskrachtcoaching.nl

Zorgeloos Verhuizen Bandsma Bultje Top Movers is een Erkend Verhuizer en weet als geen Wij zetten de beste mensen en materialen in om uw verhuizing tot een goed einde te brengen.

Wilt u de complete verhuizing uit handen geven of alleen bepaalde onderdelen? U doet wat u zelf wilt doen en laat de rest over aan onze verhuisspecialisten.

Zo krijgt u precies wat u nodig heeft.

Bij ons kunt u rekenen op een zorgeloze verhuizing, perfect afgestemd op uw wensen en eisen.

Locatie Leeuwarden: Polluxweg 22 | 8938 AZ Leeuwarden Telefoon: 058-2887485 | Fax: 058-2887682

en Mooie product met karakter e via Koop ze onlin pmind-up.nl www.websho

Plezier Passie begint met plezier. Én de vrijheid om dingen te doen die het leven leuk maken. Wij kennen het plezier van rijden en hebben passie voor de automobiel. Al meer dan 90 jaar.

Voor uw auto en u gaan we tot het uiterste. Elke dag opnieuw.

Bedrijfswagens

• Aankoop, onderhoud en reparatie • 1-uurservice zonder afspraak • Dag en nacht bereikbaar

• 2 jaar garantie • Vervangend vervoer • Vaste lage prijzen

www.vandenbrug.nl BUITENPOST-DRACHTEN-FRANEKER-HEERENVEEN-NIJEHASKE-SNEEK

Breinpower

MEI 2015

17

Jasper is een intelligente, vrolijke jongen. Hij is enthousiast, zit vol humor en barst van de energie.

Dat klinkt positief. Maar bij Jasper staat overal ‘té’ voor. Hij is zo enthousiast, dat hij maar doordendert.

Zonder oog te hebben voor wat zijn leeftijdsgenootjes willen. In de klas kan hij maar moeilijk stilzitten en zich niet concentreren. Thuis proberen zijn ouders hem rustig te krijgen, maar Jasper raakt alleen maar gefrustreerd. Op aanraden van zijn juf gaan Jasper en zijn ouders naar de huisarts die doorverwijst naar Kinnik. De diagnose? ADHD.

Jasper (11) heeft ADHD:

‘Ik hoop dat andere kinderen weer met me willen spelen’ In Friesland hebben ongeveer 4500 kinderen van 0 tot 18 jaar ADHD, zo blijkt uit het Nemesis onderzoek van het Trimbos-instituut. De term ‘ADHD’ staat voor aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit. Kinderen met ADHD zijn onder andere rusteloos, impulsief en kunnen zich moeilijk concentreren.

Problemen op school Kinderen en jongeren brengen een groot deel van hun dag op school door, waar andere eisen en uitdagingen gelden dan in de thuissituatie of de vrije tijd. Sommige problemen zijn daarom eerder in de schoolsituatie zichtbaar dan elders.

Problemen met taakgericht bezig zijn of zich kunnen voegen in een groep zijn daar voorbeelden van. Daarom zijn het soms leerkrachten die als eerste, of als enige, een probleem aankaarten.

De ouders van Jasper zijn vooral de ruzies in huis zat. Ze hebben het idee dat Jasper totaal niet luistert en alleen dingen wil doen die hij leuk vindt. Ze proberen hem constant te corrigeren en dat komt de sfeer in huis niet ten goede.

Na de diagnose Na de aanmelding bij Kinnik volgt een uitgebreide intake. Na de diagnose wordt samen met de ouders een behandelplan opgesteld. GGZ-arts Alexandra Berculo, werkzaam bij Kinnik, ziet dat er na het stellen van de diagnose vaak al veel rust komt in het gezin. ‘Als duidelijk wordt waar het gedrag vandaan komt, krijgen ouders meer begrip voor hun kind.’

Veel ouders vragen zich af hoe ze hun omgeving kunnen uitleggen wat er met hun kind aan de

hand is. Alexandra: ‘Ze krijgen vaak te horen dat ze hun kind beter moeten opvoeden. Maar laten we hier duidelijk over zijn: ADHD is een ontwikkelingsstoornis en geen gevolg van de opvoeding. Wél kun je door het bieden van structuur en door rekening te houden met de problematiek meer rust creëren. Tijdens trainingen geven we ouders handvatten hoe ze dit kunnen doen.’

Behandeling ADHD De behandeling van ADHD kan bestaan uit gesprekken, het volgen van een training en/of

De symptomen De verschijnselen van ADHD bij kinderen en jeugdigen hebben te maken met aandachtsproblemen, hyperactiviteit en impulsiviteit.

Aandachtsproblemen: • Onvoldoende aandacht voor details of achteloos fouten maken.

• Moeite om de aandacht bij taken of spel te houden.

• Niet lijken te luisteren.

• Aanwijzingen niet opvolgen of opdrachten niet kunnen afmaken.

• Moeite met organiseren van taken.

• Vermijden of afkeer hebben van taken die langdurige geestelijke inspanning vragen.

• Dingen kwijtraken die nodig zijn voor taken.

• Gemakkelijk afgeleid worden.

• Vergeetachtig bij dagelijkse bezigheden.

medicatie. Er is een combinatie van individuele gesprekken en groepstrainingen voor kinderen en/ of hun ouders. Het belangrijkste in de behandeling is dat kinderen en hun ouders leren wat ADHD inhoudt, wat de gevolgen zijn en hoe je hiermee kunt omgaan. Alexandra: ‘Het aanbrengen van structuur helpt vaak enorm. En veel kinderen en jongeren hebben baat bij beweging. Wat ook heel belangrijk is: blijf positief. Als een kind alleen maar hoort wat hij niet goed doet, dan zorgt dat alleen maar voor meer frustraties. Dit zijn zaken waar we in de behandeling naar kijken.’

Meer informatie? Kijk op www.kinnik.nl.

Hyperactiviteit: • Onrustig bewegen met handen en voeten of draaien op zijn of haar stoel.

• Opstaan als zitten blijven verwacht wordt.

• Rondrennen of overal op klimmen als dit ongepast is.

• Moeilijk rustig kunnen spelen of ontspannende activiteiten uitvoeren.

• In de weer zijn of maar doordraven.

• Aan een stuk door praten.

Impulsiviteit: • Het antwoord eruit gooien voordat de vragen afgemaakt zijn.

• Moeite hebben met op de beurt wachten.

• Verstoren van bezigheden van anderen.

Bron: Trimbos Instituut

ADVERTENTIE

Breinpower

MEI 2015

19

Wie zorgt , praat mee

De kracht van familie en naasten

Als een partner, ouder, kind, broer of zus voor behandeling of opname bij GGZ Friesland komt, is dat een ingrijpende gebeurtenis. In de eerste plaats natuurlijk voor diegene zelf, maar ook voor

het gezin, de familie en anderen uit de naaste omgeving. Het is daarom belangrijk dat familie en naasten worden betrokken bij de behandeling.

Open communicatie en betrokkenheid De impact van een opname en behandeling voor familieleden en naasten is groot. Ze bieden een luisterend oor voor hun familielid, maar pakken vaak ook de rol op van mantelzorger. Ze staan dicht bij onze patiënten en spelen een belangrijke rol in het herstelproces. Deze rol kan erg belastend zijn en levert soms zelfs frustraties op. GGZ Friesland vindt het daarom belangrijk dat familie wordt betrokken bij de behandeling. Open communicatie staat hierbij centraal.

raad praat en denkt daarom op verschillende niveaus mee over de grote lijnen van het beleid en adviseert over voorgenomen besluiten van de organisatie.

Familie wordt bijvoorbeeld uitgenodigd om bij het begin van de behandeling (de intake) aanwezig te zijn. Ook informeert en betrekt GGZ Friesland familieleden en naasten als het gaat om ingrijpende veranderingen in de behandeling. Daarnaast wordt aan mantelzorgers een training interactievaardigheden aangeboden, om ze te versterken in hun rol als ondersteuner. Ook denken familieleden actief mee over het beleid van GGZ Friesland, bijvoorbeeld via de Familieraad.

Het familiebeleid van GGZ Friesland GGZ Friesland is trots op haar familiebeleid. Dit beleid is ontstaan door familie en naasten actief te (blijven) betrekken. In 2012 is GGZ Friesland door het Landelijk Platform GGZ (LPGGz) zelfs uitgeroepen tot winnaar van de Ster Familiebeleid. LPGGz directeur Marjan ter Avest: ‘Steeds meer ggz-instellingen zien het belang van deze ondersteuning en ontwikkelen familiebeleid zoals het hebben van een Familieraad en een familievertrouwenspersoon.’

De Familieraad De Familieraad bestaat uit familieleden en naastbetrokkenen van patiënten. De inbreng van de Familieraad is van groot belang voor GGZ Friesland. De

De Familieraad behartigt de gezamenlijke belangen van familieleden en naastbetrokkenen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan goede informatieverstrekking over de behandeling, het betrekken van familieleden en naasten bij de behandeling en het leveren van een bijdrage aan het familiebeleid.

Jan (53) heeft een depressieve zoon

‘Mijn zoon was zó eenzaam’

Meer weten over hoe GGZ Friesland familie en naasten ondersteunt en betrekt? Kijk op www.ggzfriesland.nl/voorfamilie

Word lid van de Familieraad GGZ Friesland De Familieraad van GGZ Friesland zoekt nieuwe leden. Bent u naastbetrokkene of contactpersoon van een cliënt van GGZ Friesland? Wilt u meepraten over de zorg en dienstverlening aan cliënten en familie of wilt u een luisterend oor zijn voor lotgenoten? Kom dan onze medezeggenschap versterken!

Meer weten?

Meer informatie kunt u vinden op www.ggzfriesland.nl/voorfamilie. U kunt ook contact opnemen met Mirjam Brauer, ondersteuner van de Familieraad, tel. 058 - 284 98 31 (maandag t/m donderdagochtend van 9.00 - 12.00 uur) of Sybren van Tuinen, voorzitter Familieraad, tel. 06 - 29 07 03 03.

‘Mijn zoon zonderde zich steeds meer af van de buitenwereld. Hij was vroeger een spontane jongen met vrienden en een leuke bijbaan. Maar alles werd anders na een ruzie met één van zijn vrienden in de kroeg. Dit leidde tot een vechtpartij en hierna ging hij steeds minder op stap. Hij zat liever in zijn joggingspak op zijn kamer te gamen in en kwam alleen beneden om te eten.

Hij kwam niet meer opdagen op zijn werk en na vele gesprekken werd hij ontslagen. Hij deed net alsof het hem niets kon schelen, maar hij werd steeds stiller en trok zich ook met het eten terug op zijn kamer.’

‘Ik wist niet meer wat ik er mee aan moest en na lang aandringen zijn we samen naar de huisarts gegaan. Bij GGZ Friesland kwamen ze er achter dat hij depressief was. Het deed me ontzettend veel pijn toen ik hoorde dat hij zich zo eenzaam voelde. Momenteel is hij in therapie en de eerste keer dat hij uit zichzelf aan tafel kwam zitten, was een heerlijk moment. GGZ Friesland betrekt mij enorm bij het proces en dat zorgt er ook voor dat ik beter begrijp hoe zijn behandeling verloopt. Hij is er nog niet, maar hij komt er wel. Daar heb ik alle vertrouwen in.’

Colofon Breinpower, informatiekrant over geestelijke gezondheidszorg in Friesland | een uitgave van GGZ Friesland | mei 2015 Redactieadres Afdeling Marketing & Communicatie GGZ Friesland, Postbus 932, 8901 BS Leeuwarden, telefoon 058 284 87 15 E-mail pr@ggzfriesland.nl Redactie Bert Hofstede, Ester Mijnheer, Jeanine Develing, Sjoerd van Dekken en Susan Kuilman Eindredactie Louwra Weisfelt Met medewerking van Adriaan Jansen, Gea Bijzitter en Harold Wenning Vormgeving Marco Kuipers en Inge Postma Illustraties Tine Siebenga Fotografie Stefan van den Driest Drukwerk Hoekstra Krantendruk, Emmeloord Oplage 250.000 exemplaren

ADVERTENTIE