! l e w t s e e w n e d d a w w li
Ljouwert Jaargang 2 editie 5 | 2015 | Gemeente Leeuwarden en Stiens e.o.
neem gratis mee!
een uitgave van 141% salessupport, Tel.: 058 3030950
open dag bij
De gezelligste kinderboerderij va n F r i e s l a n d vind je in Stiens
16
Gamereview Shelter 2
13
17
ENTHOUSIASTE CHAUFFEURS IN 50 SNELLE SPORTWAGENS STARTEN op 30 mei OM 10.00 UUR VANUIT DE ACHTERTUIN VAN LANDGOED LAUSWOLT TE BEETSTERZWAAG MET JONGE MENSEN (LEEFTIJD CA. 12 TOT 21 JAAR) MET EEN ONBEKEND EN/OF NIET ZICHTBAAR ZIEKTEBEELD ALS BIJRIJDER. DE FINISCH IS ‘S MIDDAGS OM 16.00 UUR OP HET OLDEHOOFSTER-
30 MEI
KERKHOF TE LEEUWARDEN.
lees verder op pagina 5
5
STUCADOORSBEDRIJF
SPAANSTRA Gespecialiseerd in: • Stucwerk • Sierpleister • Spackspuiten
Noarderfjild 25 9051 BM Stiens tel: (058) 257 19 99 mob: 06 15 65 32 09
Ljouwert liwwadden weest wel!
2
Badmode
Op zonvakantie in de nieuwste badmode? Wij hebben bikini’s, badpakken en pareo’s van de laatste trends. In onze winkel vindt je merken als PrimaDonna, Marie Jo, Aubade, Gottex en Madame Supertrash. Halter bikin’s, triangel bikini’s en verschillende badpakken uit voorraad leverbaar. Door onze jarenlange ervaring en uitstekende persoonlijke service ben je verzekerd van de juiste maat en pasvorm. Kom naar onze winkel en ontdek wat wij voor jou hebben.
Nu op alle badkleding 25 euro korting
Bent u niet mobiel? Wij komen graag bij u thuis.
Charme Lingerie Exclusief Winkelcentrum Zaailand 103 8911 BL Leeuwarden www.charmelingerie.nl
2 BH 25 e
gehele collectie
euro korting
Ljouwert liwwadden weest wel!
3
C OLU M N
waar is dit in leeuwarden?
RAAD UN PLAAT!
D e b e l e v i n g s w e r e l d va n Akkelien en Karin
Uit elkaar 2 “Solliciteren”
Aan het einde van het weekend begint mijn lichaam te trillen, het wordt weer druk in mijn hoofd en ik begin te huilen. ‘Ik wil niet, ik wil niet naar huis, want thuis moet ik stappen ondernemen’.
Waar is dit in Leeuwarden? Mail uw antwoord naar info@ljouwert.nu en maak kans op een leuke prijs. In ons volgende nummer maken wij de prijswinnaar en plek bekend. Deze rubriek komt tot stand in samenwerking met het Historisch Centrum Leeuwarden (HCL). Het HCL is het informatie en activiteitencentrum voor de geschiedenis van
Leeuwarden en omgeving (zie voor meer informatie: www.historischcentrumleeuwarden.nl). Door de MediaMarkt Leeuwarden wordt een waardebon beschikbaar gesteld van € 50,Een bos bloemen wordt mogelijk gemaakt door Cees Flowershop.
De oplossing van de vorige keer was de Willemskade, hoek Prins Hendrikstraat. De winnaar is mevr. Coenen die als kind daar is komen wonen en de foto uiteraard meteen herkende. Zij kan contact opnemen met de redactie van de ljouwert. info@ljouwert.nu 058 3030950
Thuisgekomen vertel ik het verhaal van Mug aan mijn man, we kijken elkaar aan en beginnen beiden te huilen. We lezen de pijn in elkanders ogen en beseffen dat er een moment komt dat ik voorgoed de deur achter me zal sluiten. Wat zal ik hem missen! Zijn graadje meer lichaamstemperatuur, zijn lichaamsgeur, zijn droge gevoel voor humor. De tranen vloeien rijkelijk over mijn wangen en zachtjes slaat hij zijn armen om me heen. De eenheid die ik altijd zo zoek is even terug en ik krijg een sprankeltje hoop. In de krant van zaterdag lees ik het aanbod van huurhuizen en een foto van een lief klein huisje met grote tuin op het zuidwesten pronkt me tegemoet. Mijn zus, haar man en kids op reukafstand, twee vriendinnen op kijkafstand. Vijf minuten wandelen van de school voor Filosofie en een aangelegd bos op fiets afstand. Ik start de computer en pak een rood wijntje en omdat ik al jarenlang sta ingeschreven sta ik bij alle huizen waarin ik geïnteresseerd ben op 1. Bah, nu moet ik volwassen handelen! Niets in mij wil reageren op het huis, ik wil blijven, ik wil niet weg bij mijn man! Gespannen vraag ik zijn aandacht en zeg; “alles wijst er op, dat ik het moet doen”. Hij knikt en zegt zacht; ’ja meisje doe het maar’. Ik bevestig mijn reactie en op het beeldscherm komt te staan, vanaf donderdag kunt u bericht ontvangen. Op de wc, pak ik de Viva en zoek de horoscopen, eerst kijk ik naar de mijne. Weegschaal; ‘Er zitten grote veranderingen aan te komen, dus hou het hoofd koel en probeer niet tegen de stroom in te zwemmen. Grijp liever je nieuwe kans, vooral donderdag of vrijdag’.
Cees-CeesFlowerschop Telefoon 058 - 2126565 Email cees@ceesflowerschop.com Adres Goudenregenstraat 1 en MCL Leeuwarden
Ram, mijn man. ‘Het wordt tijd om een streep te zetten onder het éne hoofdstuk en aan het andere te beginnen. Probeer daarbij je gevoelens niet te laten spreken, want die leiden alleen maar tot problemen, die nauwelijks op te lossen zijn’.
4
Huis en Tuin
A D VERTEREN
Ljouwert liwwadden weest wel!
adverteren op een themapagina in de ljouwert? bel 058 3030 952 of mail henk@ljouwert.nu
Ljouwert liwwadden weest wel! 058 2120972 Noordvliet 181 8921 GE Leeuwarden info@bobvandaalen.nl www.bobvandaalen.nl
Rauwerda Stiens sterk in Tuinhout
Voor al uw tuinhout, terras, schuttingen, bevestigingsmaterialen
Rauwerda voor scherpe prijzen, bezorging geen probleem
Openingstijden Maandag t/m vrijdag: 8.00 - 18.00 uur Donderdagavond: 19.00 - 21.00 uur Zaterdag: 8.00 - 17.00 uur Seestjer 9 (Industrieterrein Middelsee II) 9051 VD Stiens Tel. 058 257 4030 www.rauwerdastiens.nl
Ljouwert liwwadden weest wel!
5
f e m k e f o u n d at i o n
Onbekende ziektes kunnen rekenen op de steun van 25.000 PK! Zaterdag 30 mei om 16.00 uur zullen ruim 50 supercars na een schitterende rit door Fryslân eindigen op het Oldehoofsterkerkhof. In alle opzichten spectaculair, de bijrijders van deze bolides zijn bijna allemaal jongeren met een onbekend en/of veelal niet zichtbaar ziektebeeld.
Nederland kent heel veel verschillende ziektes!
Cijfers hierover lopen uiteen, maar het Zeldzame Ziekten Fonds (ZZF) spreekt zelfs van 6000 zeldzame ziektes die gezamenlijk zorgen voor een patiëntenbestand van ongeveer 1 miljoen volwassenen en jongeren. Ca. 10.000 gezinnen in Nederland hebben alleen al te maken met een van Enthousiaste eigenaren van oa. Ferrari, de ongeveer 600 verschillende stofwisselPorsche, Aston Martin, AC Cobra en vele ingsziekten. andere exoten hebben hun medewerking toegezegd om door middel van ‘The ride for Een greep uit de vele ziektes die vaak niet bekend zijn: AGS, Syndroom van you’ ook dit jaar weer meerdere gezinnen Apert, Ziekte van Batten, Celebrale Parese een fantastische dag te gunnen. Een van de grote publiekstrekkers is dit jaar (CP), CMTC (Van Lohuizen syndroom), ongetwijfeld de nu al legendarische Bugatti Constitutioneel eczeem, Cushing of Addison, Epidermolysis Bullosa (EB), Veyron met maar liefst 1150 PK. Ziekte van Fabry, Gastroparese, Ziekte van De jongeren die meerijden hebben een Kawasaki, Malrotatie in de dunne darm, ziekte die niet onder de aandacht van het ME/CVS, Mozaïek Trisomie 8, Niemann grote publiek gebracht is. Waar soms ook geen patiëntenvereniging voor is, vaak geen Pick type 3, Parry-Romberg syndroom, Prader Willi syndroom, Progressieve North stichting of fonds die iets voor hen zou Sea Disaster (GOSR2), Syndroom van kunnen betekenen! En zonder aandacht Sjögren & ITP. worden patiënt en familie vaak geconfronteerd met onbegrip, immers is het klinische Jongeren uit deze groep kijken vaak toe hoe anderen gevraagd worden voor speciale oordeel van de buitenwereld doorgaans acties, georganiseerd door bestaande gebaseerd op een gezond ogend uiterlijk, stichtingen of fondsen, maar zij voelen zich meestal voorzien van een mooi bos haar. vaak ‘voorbij gelopen’. De stichting Maar de meeste ziektes zitten toch dieper, vaak verborgen onder de kleding.
30 MEI
‘FEMKE foundation’ kan naast begrip en erkenning voor deze groep meer betekenen. Niet alleen door het organiseren van ‘The ride for you’, die jaarlijks op de laatste zaterdag van mei wordt verreden, maar ook door het vervullen van individuele wensen. De Femke foundation onderscheidt zich in een aantal opzichten, zo werkt het voltallige bestuur en alle organisatoren van ‘The ride for you’ onbezoldigd, ………….. alle binnenkomende middelen worden aangewend voor het doel. Zielige beelden zijn bij de foundation niet in gebruik, een van de belangrijke doelstellingen is tevens om te laten zien dat achter een mooi gezicht een triest verhaal kan zitten, uiteindelijk is erkenning een grote behoefte bij patiënt en familie. Meer informatie is te vinden op www.femkefoundation.nl en www.therideforyou.nl Uiteraard kunt dezen voor kort en recent nieuws ook op Facebook aantreffen. De start zal om ongeveer 10.00 uur plaatsvinden vanuit de mooie achtertuin van Landgoed Lauswolt te Beetsterzwaag. De route leidt door een prachtig bosrijk gebied van Zuid-Friesland. Om 12.00 uur staat in Lemmer bij de Beachclub een buffet voor de deelnemers klaar.
C OLU M N
Bonny Dijkstra Kunstenaar van leeuwarden
Wij zijn Leeuwarden Het moment is hier!! Er is een nieuw idee gebeuren om de stad weer wat kleuriger te maken. Na alle leuke reacties op mijn schilderij onder de vrouwenpoortsbrug, ben ik druk geweest om hier een vervolg aan te geven. Als je hoort dat er mensen/kinderen zijn die vurig hopen dat de brug open staat als zij er aan komen, alleen om even te mogen genieten van mijn schilderij, dan moest hier wel een vervolg op komen. Ik wil nog tien bruggen voorzien van een schilderij, waarom tien? Dan zijn er straks elf mooie bruggen verspreid door het mooie Friesland, dan hebben we straks onze eigen “elf-bruggentocht” in de provincie. Natuurlijk worden ze allemaal even mooi, maar er is 1 doek die wel heel speciaal wordt. Ik ga samen met kinderen uit Friesland en kinderen uit een asielzoekerscentrum een mooi schilderij maken, waar ik onze culturen in het midden samen laat komen. Het zal een prachtig schilderij worden op een prominente plek in de provincie. Als jullie je geroepen voelen om mij te ondersteunen in dit project, neem dan contact op met de krant Ljouwert op info@ljouwert. nu of neem contact met mij op, alle hulp is nodig en welkom! Voor vandaag heb ik wel genoeg verteld, hou de krant in de gaten voor meer nieuws en leuke verhalen. Vanaf nu komt deze ook vaker en ik wens de mannen van 141 procent heel veel succes met het verhogen van de frequentie. Ik ga nu lekker een terrasje pakken in het centrum en ik hoop dat ik jullie ook allemaal in ons mooie centrum tegenkom, want wij zijn Leeuwarden!
fa c e b o o k
Volg ons op facebook facebook.com/ liwwadden
Ljouwert liwwadden weest wel!
Ljouwert liwwadden weest wel!
6
Seedûker 12 Logo in 2x PMS. Bruin PMS 469, Oranje PMS 144, (vlak 55% PMS 144) 9051 VB Stiens Tel. (058) 257 59 25 Fax (058) 257 59 26 www.parkethuisstiens.nl
Voor al uw parketvloeren en onderhoud parketvloeren | kurkvloeren laminaatvloeren | PVC vloeren vinylvloeren
www.parkethuisstiens.nl Openingstijden: dinsdag t/m vrijdag 13.00 – 18.00 uur donderdagavond koopavond tot 21.00 uur zaterdag 10.00 – 16.00 uur Tevens geopend op afspraak
Seedûker 12 9051 VB Stiens Tel. (058) 257 59 25 Fax (058) 257 59 26
Bankrelatie: Rabobank 39.54.49.723 en ING bank 66.99.16.196 K.v.K. Leeuwarden 01072723, BTW: NL 8076.97.643.B01
Reclames schriftelijk binnen 8 dagen. Betalingstermijn 14 dagen, na 14 dagen bent u 3% kred Prijsopgaven, transacties en leveringen geschieden volgens leveringsvoorwaarden, gedeponeer
Ljouwert liwwadden weest wel!
7
L a n d s ta d N o o r d N e d e r l a n d
Vier steden in het Noorden van Nederland gaan voor ‘Landstad Noord Nederland’. Een intensieve samenwerking tussen de gemeenten Emmen, Assen, Groningen en Leeuwarden, samen met de nieuwe colleges van de provincies Drenthe, Groningen en Fryslân. Deze zeven sterke partners gaan voor groei en werk. Er komt een zware inzet op innovatie, op ontwikkeling van onze stedelijke en internationale netwerken en op verbetering van de Noordelijke arbeidsmarkt. Deze ambitie wordt verwoord in het manifest ‘Noord 4 Work’.
C OLU M N
Meer mensen aan het werk blijft een heel belangrijke opgave. Daarvoor is er het afgelopen jaar een brede arbeidsmarktanalyse gemaakt voor de hele noordelijke regio. Dat heeft waardevolle informatie opgeleverd. Nu wordt dit samen met bedrijven omgezet in acties.
Alle vier steden hebben hun eigen stedelijke netwerken. Die blijven behouden, maar worden uitgebreid met ‘Landstad Noord Nederland’. Geen fysieke nieuwe stad, maar een indrukwekkend netwerk met veel (regio) specifieke kennis die over stads- en provinciegrens en landsgrens richting Duitsland heen gaan. Een groot deel van de regels én het budget komt uit Brussel. Daarom hebben we ‘onze eigen man in Brussel’ die de noordelijke belangen bewaakt en vertegenwoordigt.
M R . TJERK BINNE M A ADVOCAAT BIJ DE HAAN AGW ADVOCATEN EN NOTARISSEN
Schatvinding
n at u u r l i j k m o e i t e l o o s a f v a l l e n
Wat als het voedingspatroon wat ons jarenlang is geadviseerd juist overgewicht en gerelateerde ziekten, zoals diabetes type 2, in de hand hebben gewerkt? Wat als mensen er van overtuigd zijn dat ze gezond eten en toch vechten tegen de kilo’s?
Ik ben er van overtuigd dat het anders kan en moet! Als diëtiste kon ik mij niet vinden in de reguliere voedingsadviezen en ging op zoek naar alternatieven. Tot mijn verbazing was een natuurlijk voedingspatroon (ook wel oervoeding genoemd) veel beter wetenschappelijk onderbouwd in vergelijking met de huidige voedingsadviezen. Een groot verschil in reguliere voedingsadviezen en een natuurlijk voedingspatroon is de hoeveelheid koolhydraten als ons
tegenwoordig wordt aangeraden. Deze overdaad aan koolhydraten creëren een hormonale onbalans waardoor het moeilijker Evelien de vries, diëtiste wordt om gewicht te verliezen en we constant hongergevoelens ervaren. Door de juiste producten te kiezen, in plaats van focussen op calorieën, worden
hormonen in balans gehouden. Hierdoor voelt het lichaam verzadigd en gaat het gemakkelijker vet verbranden. Naast een betere algemene gezondheid en gewichtsverlies zie ik dat mensen meer energie en een betere stoelgang krijgen. Nieuwsgierig geworden? Neem dan gewoon eens vrijblijvend contact op! Een vergoeding voor de consulten is vaak mogelijk. Tel: 0619233050 of info@natuurvoedingspraktijkevelien.nl Meer informatie op www.natuurvoedingspraktijkevelien.nl Natuurvoedingspraktijk Evelien. Voel je goed Centrum Fonteinland 7 Leeuwarden
WELLZO, de nieuwe naam in welzijnswerk WELLZO is de nieuwe naam voor het welzijnswerk in en rond Leeuwarden. Een nieuwe naam, maar met vernieuwende dienstverlening in het Vrijwilligerswerk, Jongerenwerk en Regiowerk. “Kracht Door Aandacht” is de kern van ons werk.
Highlights van onze nieuwe aanpak
WELLZO is betrokken bij vele ontwikkelingen. In nauwe samenwerking met de wijkteams zijn er afspraken gemaakt over het bij elkaar brengen van vraag en aanbod voor vrijwilligers en vrijwilligerswerk. Op het Kracht door Aandacht Friesland College en de Friese Poort wordt WELLZO biedt mensen nieuw een eropaf werkwijze gevolgd bij de aanpak perspectief door het terugwinnen van van schuldenproblematiek. Samen met wijkgeloof in eigen kunnen. Daar zetten de teams, bibliotheek en volwasseneneducatie medewerkers zich dagelijks met hart en ziel wordt gewerkt aan het effectief aanpakken voor in. Welzijn Centraal heet per 28 april van laaggeletterdheid vooral gericht op 2015 WELLZO. Nieuwe taken, een nieuw autochtone landgenoten. Er wordt op kantoor en een nieuwe naam. In drie nieuwe geheel nieuwe wijze een teams: Vrijwilligerswerk, Jongerenwerk en Jongeren-ontmoetingscentrum 12 plus Regiowerk werken we vraaggericht vanuit ontwikkeld volgens het zogenaamde Jimmy’s ons motto: Kracht door aandacht. In concept (voor en door jongeren). We werken samenwerking met onze partners in het aan nieuwe participatiemogelijkheden voor sociale domein doen we wat nodig is om mensen met een uitkering. Welzijn Nieuwe Stijl tot een succes te maken.
Zorgen dat
De Friese gemeenten werken hard aan het uitvoeren van nieuwe, sociale taken. Die taken moeten anders dan vroeger worden uitgevoerd: beter en goedkoper. Dat kan door de dienstverlening vraaggericht en dicht bij de klant in te richten. En vooral door die dienstverlening anders uit te voeren. Niet meer zorgen voor, maar zorgen dat. Dus niet pamperen, maar mensen helpen vanuit hun eigen kracht de regie over hun leven (weer) te nemen. Wij werken vanuit de vraag van de klant. Samen met ketenpartners. Door krachtenbundeling helpen wij de burgers zelf de regie over hun leven op te pakken. Vraaggericht en met zo min mogelijk middelen is de leidraad. Door het samen te doen maken we dat waar.
Punt FRL
Als organisatie gericht op Friesland was het een gemakkelijke keuze om punt FRL in gebruik te nemen voor de website wellzo.frl. Herkenbaar, uniek en regiogericht.
Zuidvliet 620 8921 EZ Leeuwarden Postbus 2582 8901 AB Leeuwarden (058) 30 30 100 info@wellzo.frl www.wellzo.frl
Het zal je maar overkomen, tijdens je werk een schat vinden! Anderhalf jaar geleden overkwam het een kraanmachinist in Groningen. Tijdens graafwerkzaamheden stuitte hij op een weckfles met daarin maar liefst € 51.000,=. Hij kon er echter niet meteen van genieten. Het Openbaar Ministerie eiste de schat op. Daar was de kraanmachinist het uiteraard niet mee eens. Wanneer je “een schat” vindt, mag je die volgens de Nederlandse wet niet direct houden. In de wet zijn namelijk regels opgenomen die dan eerst gevolgd moeten worden. Zo moet je je direct melden bij de gemeente. De gemeente kan dan verlangen dat zij de schat bewaart totdat er zich een rechtmatige eigenaar meldt. Wanneer zich echter binnen een jaar dan geen rechtmatige eigenaar meldt, mag je de schat zelf houden en word je dus eigenaar van de schat. Wanneer de gemeente de schat bewaart, moet je je dan wel binnen een maand bij de gemeente melden om de schat op te eisen. Doe je dat niet, dan mag de gemeente de schat namelijk verkopen. Deze datum moet dus goed in de gaten gehouden worden! Wanneer de rechtmatige eigenaar zich gedurende de wachttijd meldt en kan aantonen de rechtmatige eigenaar te zijn, mag je de schat niet houden. Dit betekent echter niet dat je dan als vinder met lege handen achterblijft. In de wet staat namelijk dat je dan het recht hebt op een “redelijke beloning”. Dit wordt “vindersloon” genoemd. Voor de weckfles met daarin € 51.000,= meldden zich ook diverse gegadigden die meenden eigenaar te zijn. Geen van hen kon echter aantonen eigenaar te zijn. Vervolgens oordeelde de Rechtbank NoordNederland eind vorige maand dat het Openbaar Ministerie ook geen aanspraak kon maken op de schat. Voor de kraanmachinist liep het dus goed af. Na anderhalf jaar wachten, is hij eindelijk “schatrijk”. Mr. Tjerk Binnema is advocaat bij De Haan AGW advocaten en notarissen. Heeft u juridische vragen of opmerkingen over zijn column, neemt u dan per e-mail contact op: t.binnema@dehaanlaw.nl.
8
Ljouwert liwwadden weest wel!
Ljouwert liwwadden weest wel!
9
Interview met Brenda Ottjes
Onbaatzuchtige buitenbeen tegen wil en dank LEEUWARDEN – Om eerlijk te zijn, Brenda Ottjes keek bepaald niet uit naar dit interview. De directeur van Tûmba wilde graag vertellen over het Museum of Love, bidbookproject van Leeuwarden-Fryslân 2018, maar om in plaats daarvan de eigen ziel bloot te leggen; daar had ze weinig trek in. “Ik ben lang blijven worstelen. Ik beschouw mezelf als een open en geëmancipeerd mens. En toch heb ik nooit de behoefte gehad om mijn privéleven met de wereld te delen.”
‘Mijn verhaal’, zoals Ottjes het noemt, begint in Nieuwe Pekela. Brenda Ottjes groeide op als dochter van een vader die als adjunct-directeur op een lagere technische school werkte. Moeder was huisvrouw en ze had een oudere broer en zus. In de kleine gemeenschap in het oost-Groninger dorp, dat met Oude Pekela in 1990 opging in de nieuwe gemeente Pekela, was de historisch gegroeide armoede en het socialisme voelbaar, ook al waren haar ouders vrijzinnig gereformeerd. “Thuis en op school werd veel over politiek gesproken en dat vond ik interessant. Mijn vader gaf me mee dat je een beschaving herkent aan de manier waarop er met minderheden wordt omgegaan.”
Anders
Toen ze een jaar of twaalf was, werd ze zich bewust van haar homoseksuele gevoelens. Thuis vond niemand dat een probleem, maar hoe goed bedoeld die intenties ook, Brenda voelde dat ze anders was. “De dominee reageerde bijvoorbeeld positief, maar op christelijke scholen waren leraren ontslagen vanwege hun seksuele geaardheid.” Ook liet de oma van Brenda weten “geen voorstander” van homoseksualiteit te zijn. “Bij ons op school was homo geen scheldwoord zoals nu gebruikelijk is. Maar hetero was de norm en daaraan voldeed ik niet.” Ze worstelde met het gelijkheidsbeginsel dat ineens niet meer van toepassing scheen op haar. Op papier stond het er nog wel zo mooi: iedere burger heeft recht op gelijke rechten en een gelijke behandeling. Het is zelfs een Nederlands grondrecht. “Maar hoe reageert de wereld op jou en wat doet het met je, op het moment dat jij je ware gevoelens uit? Het was niet veilig.” Brenda ervoer een ongemakkelijk psychologisch effect van het anders-zijn. Ze stond soms, ongevraagd en tegen haar zin, buiten de groep. “Daar ligt misschien wel de oorzaak van m’n terughoudendheid over mijn persoonlijk leven.”
Verkering
Brenda kreeg als vijftienjarige verkering met een meisje en daarna, toen dat uit ging, met
C OLU M N
w w w. p e t s p l a c e . n l ‘Verdomme’ Kees..
een jongen. Hij wist dat ze eigenlijk op vrouwen viel, maar “we waren hechte maatjes” en hij koesterde de vriendschap met Brenda. Ze deelden een dagboek en wisselen het boek tot op de dag van vandaag eens per jaar uit. “Ik heb hem onlangs gevraagd of hij het niet moeilijk vond, om met een meisje te gaan dat niet naar jongens keek. Hij antwoordde ontkennend en vertelde me bovendien dat ik zijn wereld breder maakte.” Brenda keek kortgeleden weer in het dagboek en las “dat hij het toch moeilijk had gehad met mijn seksuele voorkeur.” Ze bleven uiteindelijk drie jaar bij elkaar. “De verkering was best prettig en veilig. Niemand deed moeilijk. Maar het zat mij natuurlijk wel dwars. Ik leefde niet het leven dat ik wilde leven. Bovendien vond ik het niet fijn om als hetero gezien te worden; heteroseksualiteit associeerde ik als puber met saaiheid.”
Kraken
Toen ze zeventien jaar was en de havo met een diploma verliet, ging ze Frans en maatschappijleer studeren. Ze liet Nieuwe Pekela achter zich en verhuisde naar Leeuwarden. Vanuit een piepkleine woning aan de Wetstraat – de volledige leefruimte was niet groter dan drie bij drie meter – bouwde ze haar sociale leven op. Ze had een Frans vriendengroepje en trok op met een – veel – maatschappijkritischer rebellenclub. Die laatste groep bestond grotendeels uit krakers. De fanatiekste krakers vertrokken rond 1985 naar Amsterdam en Groningen. In Leeuwarden bezette een kleine kern achterblijvers een pand aan de Kruisstraat. “Er was een café en activiteitencentrum. We vierden er het Koerdisch nieuwjaar, organiseerden allerlei bijeenkomsten en hielden vrouwenavonden. Op zondag gingen we volleyballen en soms werd er tot diep in de nacht getafeltennist.” Het pand, dat ’t Koetshús heette, kreeg na verloop van jaren steeds meer het karakter van een opvanghuis voor weggelopen jongeren. Door de toegenomen drukte, regeerde de chaos en de teloorgang van het centrum was niet tegen te houden. “Ik heb daar geleerd om buiten de kaders te leven.” Brenda Ottjes was een jaar of twintig toen ze als vrijwilliger aan de slag ging bij de Werkgroep tegen Vrouwenhandel. Ze zocht jonge vrouwen op die gedwongen in de prostitutie werkten. Ze hielp een achttienjarige moeder uit de Dominicaanse Republiek van wie de baby door haar pooier was afgenomen. “Hij wilde de baby verkopen, maar we hebben het tegen kunnen houden.” De vrouw kreeg dankzij de werkgroep een woning in Leeuwarden toegewezen. Bij het Centrum voor voor jou (en voor je fantastische vrouw Meta)! Het is midden in de nacht en ik kan de slaap niet vatten.. het woelen, draaien en malen in mijn hoofd maken het niet meer mogelijk om mijn ogen nog voor een paar uur te sluiten en ik besluit maar op te staan.. Ik denk aan jou, jij die velen moeten missen, maar die onmisbaar was. Ik voel tranen zachtjes over mijn wangen naar beneden glijden. Door de tranen van dit uur merk ik dat jouw glimlach, jouw ogen, jouw stem, maar vooral jouw liefdevol hart sluipt. Het bericht van jouw overlijden heeft me toch veel meer gedaan dan ik dacht.
Ik herinner me de laatste keer nog dat je bij ons in de winkel kwam.. het ging toen al niet zo heel goed meer met jou.. Afscheid van een dierenvriend.. helaas maar toch kwam je op ons nog steeds over Soms komen er klanten op je pad, waarmee je als een hele spontane en goedlachse man, die direct een band hebt (de spreekwoordelijke op zijn manier nog altijd intens genoot van klik), zo bijzonder en uniek.. Het worden het leven.. Al moest je van binnen een diep mensen die een warm en liefdevol plekje in gevecht leveren, je deed het met een enorme je hart innemen en daar ook nooit meer uit wilskracht en bezieling. Een man ook met een zullen verdwijnen.. al zijn ze hier niet meer oprechte belangstelling richting ons; hoe het aanwezig op aarde, ze blijven een deel van ons, nu met de winkel ging en of we het allemaal een deel van ons bestaan. Lieve Kees, deze is wel aan konden (mede vanwege het feit dat (Acda en de Munnik)
T e k s t: R a d b o u d D r o o g F oto : R u b e n va n V l i e t Ontwikkelingssamenwerking (COS) hield slechter advies had ze me niet kunnen geven. ze zich bezig met het onderwerp Vrouwen Na een jaar besloot ik dat dit niet goed was: en Islam. Ze maakte zich sterk voor eerlijke als leerlingen me er naar vroegen wilde ik handel en leverde een aandeel in de eerste eerlijk zijn. Je bent immers ook rolmodel.” levering van fairtrade-bananen naar Fryslân. Na tien jaar onderwijs kreeg ze de kans om Ze nam het op voor uitgeprocedeerde bij Tûmba te gaan werken. Bij het centrum vluchtelingen die in de gevangenis terechtvoor wereldburgerschap en gelijke behankwamen. “Dat was nieuw, dat mensen deling. In haar strijd voor gelijkheid had ze zonder strafblad en proces opgesloten ineens een stevig gereedschap in handen. werden. Verbijsterend vond ik dat. Mijn Ze registreerde discriminatieklachten en beeld van een rechtsstaat viel in duigen.” In hielp, waar nodig, de gedupeerden aan de cellen van De Blokhuispoort sprak ze met sociaal- juridische bijstand. “We hebben toen Franstalige asielzoekers. “Die jonge jongens hard gewerkt aan nieuwe wetgeving en het waren meestal heel gedeprimeerd. Verbaasd versterken van een landelijke netwerk van ook, omdat ze gehoopt hadden op een antidiscriminatievoorzieningen.” Vier jaar menswaardiger ontvangst. Ik heb gezien hoe geleden volgde ze Ate de Jong als directeur een getraumatiseerde vrouw in detentie haar op. “Hij leerde me het vak. Dat deed hij door baby niet meer voedde. De gevolgen van me in de aanloopjaren intens te betrekken bij nergens thuis horen en de vernedering van zijn afwegingen, twijfels over eigen keuzes en gevangenschap.” door me mee te nemen in processen die tot “Het was geen liefdadigheid. Ik zag het als succes leidden. Ate was mijn leermeester.” een politieke keus. Jan Marijnissen zei ooit dat solidariteit ‘goed begrepen eigenbelang’ Museum of Love is. Dat is volgens mij ook de kern van de Brenda Ottjes is producer van het Museum Zuid-Afrikaanse Ubuntu-gedachte: ik ben of Love, een tijdelijk pop-up museum omdat wij zijn.” gedurende 2018 dat zal bestaan uit exposities, beeldende kunst, literatuur, Het vmbo theater, dans, spektakel, filosofie en dialoog. Brenda Ottjes ging naast het maatEr komt, op een nog nader te bepalen plek, schappelijk-politieke werk lesgeven. Ze deed een fysiek museum en daarnaast een virtueel het in totaal tien jaar. Op een basisschool in contactnetwerk. Harlingen onder meer en later aan het vmbo Centraal staat de Amor Mundi: de liefde AOC Groen in Leeuwarden en de mavo voor de wereld van de joodse filosofe Piter Jelles in Kollum. Ze hekelt het stigma Hannah Arendt (1906-1975). “Alle westerse van het vmbo. Ergo, ze trof er geen filosofen zien de mens als een sterfelijk ongemotiveerde herrieschoppers, maar wezen. Maar bij Hannah Arendt is de herkende zich op de eerste plaats in de mens een geboortelijk wezen: je kunt altijd anders voelenden. “Ik verplaatste me opnieuw beginnen, iets nieuws starten, het gemakkelijk in die kinderen. Ze hebben verleden achter je laten, iets maken, je op mij veel geleerd. Maar ik vond het wel een een nieuwe manier in de wereld bewegen, pittige baan, ik was geen natuurtalent.” iets ondenkbaars teweeg brengen. Dat is Brenda Ottjes werd voor de klas assertiever zo’n krachtige en positieve manier van en minder perfectionistisch. En als er dan kijken, dat we hier ons Museum of Love over een stigma moet gelden: “Leerlingen op het willen laten gaan. Wat is liefde? Wat is van vmbo zijn door hun directheid over het waarde? Wat helpt om ons te verbinden? algemeen heel open en toegankelijk.” Welke keuzes maken we? Wie willen we zijn? “Toen ik in het onderwijs begon, adviseerde Wat voor samenleving creëren we? Dát is een collega me niet te vertellen dat ik een het onderzoek dat we met kunstenaars en vriendin had. Er was eerder een homopubliek aangaan. We willen de Liefde over seksuele docent weggepest, zei ze. Een de grenzen van het privédomein tillen.” we thuis nog een kleine meid hebben).. een interesse in ons welzijn en ook ons een warm hart toedragend hoe mooi jij de winkel wel niet vond. De enorme interesse in al onze dieren en jouw liefde voor dieren sprak ook boekdelen - jij was een hele grote dierenvriend.. uniek in zijn soort. Lang kon je het staan in onze winkel niet meer volhouden en we maakten een afspraak om binnenkort bij ons thuis eens gezellig een bakkie te doen om zo ‘bij te praten’, en daar had je reuze zin in.. Lieve Kees, helaas heeft het niet meer zo mogen zijn.. je stierf voor ons veel te vroeg.. Als je dan ook nog hoort dat jouw prachtige en lieve kater Tommy het ook niet gemakkelijk heeft om jou zo te moeten missen, dan denk je wel eens ‘verdomme Kees’.. Was deze ziekte maar nooit een deel van jou geworden, dan had niemand jou nog hoeven missen.. dan kon je nog gezellig bij ons op de koffie komen.. dan kon je..
door; lieve Meta, weet dat de deuren van ons huis en onze winkel altijd wijd voor je open zullen staan.. Je zult nu twee levens leven, met Kees in jou... Wij hopen dat jullie katten Tommy, Oliver en Abby jou zullen troosten met al hun knuffels en aandacht om Kees zijn enorme gemis een beetje draaglijker te maken.. Lieve Kees, waar je ook bent, we hopen dat je nu je welverdiende rust hebt gevonden en dat je stiekem van bovenaf toch iedere dag je liefdevolle gezin, familie en vrienden in de gaten zult houden.. Dag lieve dierenvriend.. wij zullen je zeker gaan missen! In liefdevolle herinnering Kees Hiemstra (zijn zon kwam op 13-4-1939 en ging onder op 18-3-2015) Wij wensen Meta en de overige familie en vrienden heel veel sterkte met het dragen van dit grote verlies.
“Verdomme” Kees, wat hadden wij jou nog zo enorm graag beter willen leren kennen.. En Team Pets Place XL al gaat jouw bezoek aan ons helaas niet meer
Ljouwert liwwadden weest wel!
10
C OLU M N
norma miedema
Zjene
De basis van het kwaad tegenover dieren is dat we levende wezens een economische waarde toedichten. In paniek rende ik naar mijn buurman, een veehouder. Er zou die dag een kalfje gebracht worden en ik was niet thuis. De handelaar wilde ervan af, waarom werd later duidelijk. Hij zou het achter in één van de stallen leggen en dan zou ik het wel vinden?
Ze kostte 10 euro!
Een veehouder opperde dat het wel wat mee viel met het verdriet van moeder en kalf. Bevreemd keek ik hem aan en vroeg: “Hoe weet je dat?” “Ach, ze schreeuwen maar een paar uur naar elkaar en de volgende dag staan ze alweer te eten hoor, niets aan de hand”, was zijn antwoord. Ik vroeg hem of ik een paar minuten van zijn zo belangrijke tijd mocht om iets te vertellen… Terwijl ik het vertelde werd ik overmand door emoties juist omdat ik in haar ogen had gekeken en dezelfde blik herkende in de moederkoe waarvan haar kalf net was weggesleept aan zijn achterpootjes, in een kruiwagen gegooid om nooit weer terug te keren.
Andere ogen, zelfde blik.
Toen ik mijn kalfje in mijn armen hield, dacht ik aan haar en probeerde voor Zjene (Russisch woord voor meisje) een moeder te zijn. Haar verlangen naar haar moeder ebde langzaam weg en speels als jonge dieren zijn maakte ze het erf (en mijn huis) onveilig. Ik Thuis gekomen vond ik geen kalfje… had op dat moment jonge moederloze poesjes Radeloos zocht ik alles af en vreesde dat ze aan de fles, een veel kleiner flesje dan de hare haar toch afgemaakt hadden, tot de buurnatuurlijk, maar ze bleef er bij staan als de man belde. Daar lag ze in een box op me kittens dronken en likte dan hun snoetjes te wachten, klein fragiel en verdrietig. Niet schoon met die enorme lap van een tong. zo vreemd als je net bij je mama bent wegTerwijl ze groeide begonnen me een aantal gerukt, in een aanhanger gegooid en in een dingen op te vallen, de zware nek, haar soms stal gesmeten. Ik tilde haar op, bracht haar dwingende houding en de kleine uier. naar mijn auto en bracht haar thuis. Ze sliep in de gang, dichtbij mij en de Warme melk, warme kruiken en mijn warme andere dieren, ik kon het niet over mijn hart. hart verkrijgen haar alleen ergens in een stalletje te doen, ze kon prima met de honden opschieten en hemels met de paarden en ze groeide, ze groeide als kool. We hadden haar geleerd op commando te gaan liggen, dit was uit praktische overwegingen. Een woord in het Roemeens, niet de honden moesten ook gaan liggen namelijk. Inmiddels al een paar honderd kilo zou dat gevaarlijke situaties opgeleverd hebben. Koeien zijn zeer slim en ontzettend leergierig en bovendien hebben hun lig-uren nodig om te herkauwen vandaar dat ze het zo onder de knie had.
leven, helaas is dat een grote uitzondering op de regel. Iedereen vindt haar bijzonder, vindt haar lief met haar enorm hoge knuffelgehalte. Dat is ze ook, maar dat zijn ze allemaal, elk dier dat de kans krijgt te leven in Tot iemand opperde dat ze een brommer was. Ik heb een auto, een fiets en kruiwagens, liefde zal zich ontwikkelen tot een Zjene. Elk maar een brommer? Het bleek een afwijking dier dat de kans krijgt met respect te leven zal zich ontplooien en ontwikkelen tot een te zijn aan de eierstokken, na onderzoek te liefdevol dier.. hebben gedaan bleek ze beide geslachtskenmerken in zich te dragen, zowel koe als Net zoals ons mensen. stier. Dit verklaarde direct waarom ze ervan Maar met veroordelen en modder gooien af moesten, ze kon immers niet naar een veranderen we de wereld niet. Duwen werkt mesterij voor het vlees en niet naar de zuivelindustrie. beter dan trekken, liefde werkt beter dan Ze was waardeloos… Nou ja, op 10 euro na. haat. Onderwijzen werkt beter dan afwijzen. Navraag deed me leren dat deze afwijking Daarom schreeuw ik niet zo hard maar voorkomt bij tweelingen en dat er eigenaars laat liever zien hoe mooi het leven is dat we zijn die wel degelijk op de hoogte zijn en er zomaar om een smaakje en een paar euro’s niet de kosten voor een euthanasie aan willen vernietigen. We hadden best met dieren spenderen en ze vaak gewoon doden of laten samen kunnen werken, maar we kozen liggen totdat ze vanzelf dood gaan. Van ervoor hen te onderwerpen en te misbruiken, vredelievende gedachten kun je de dierenhen om te vormen tot wezens ver van hun industrie nu eenmaal niet beschuldigen. natuurlijke hoedanigheid. We kozen ervoor En zo kwam ze bij mij, de leukste, liefste, ze uit te buiten en hen elk recht te ontzeggen, mooiste koe van de wereld. Met hier en daar hen te mishandelen en te vermoorden zonder een klein probleempje. Zodra haar ooit een leven te hebben gehad. Met hun mannelijke hormonen de overhand nemen genen te knoeien en hen te vermenigvuldigen wordt ze klierig, ongelukkig en zelfs tot absurde hoeveelheden. Hun lichamen te gevaarlijk. Ik heb er een keer onder mogen laten groeien tot buitensporige proporties. liggen toen ze in al haar hitsigheid mij wilde En zo ziektes te creëren, leed, verdriet en bespringen en dat leverde me 4 gebroken rib- onnoemelijke eenzaamheid. ben, 2 gekneusde en een longkneuzing op. Ik Zjene is mijn kind, hoe raar dat ook klinkt voelde me behoorlijk genomen. En aangezien om te zeggen over een koe van 500 kilo, zo ik mijn rug en ribben koester, bellen we Theo voel ik dat. We werken samen, kunnen samen onze dierenarts zodra er gevaar dreigt en er praten, knuffelen en ruzie maken. Ze troost weer stoom uit haar neus komt. Nu zijn haar mij en ik troost haar. Ik kan niet met één koe en mijn problemen onder controle, ze krijgt goed maken wat er in de wereld zo verschrikkelijk fout gaat. Ik kan alleen maar laten zien hormoonspuiten en verandert binnen een dat ze wezens van liefde zijn door haar te etmaal weer in haar lieve zachtaardige zelf. laten zien. Aan de mensen te tonen en ze met Tuurlijk zullen dit soort afwijkingen ook haar te laten knuffelen. wel eens in de natuur voorkomen… “Welke natuur nog?”, vraag ik mij direct af als ik dit Helaas past ze niet meer in huis, bij haar laatschrijf, maar ach. Feit blijft dat ons intensieve ste poging heeft het behoorlijk impact gehad op mijn onroerend goed. Maar ze zal nooit geknoei met dieren en onze onvermoeibare groot genoeg kunnen groeien om niet meer pogingen hun economische waarde te verhogen de nodige misvormingen en het in mijn hart te passen. En dat is niet in een nodige leed onder dieren veroorzaakt. Zjene’s economische waarde uit te drukken. Liefs, Norma geluk was dat ze anders was, ze kreeg een Het ongelofelijke schattige kalfje groeide uit tot een enorme koe, al zag ik dat niet, ze bleef mijn kleine meisje.
Tweebaksmarkt 49 8911 KW Leeuwarden T) 058 212 20 47 E) info@paddy.nl
Ljouwert liwwadden weest wel!
11
12
Ljouwert liwwadden weest wel!
Ljouwert liwwadden weest wel!
13
C OLU M N
Door onze c o r r e s p o n d e n t:
Sikke Procee
w w w. l i ly r o s e . e u
Johan postema
games
SHELTER 2
kind maar zijn). Moeder lynx kon een reuk-visie activeren dat Een pop-up van Steam kwam tevoorschijn de omgeving donkergrijs maakte en prooien met de nieuwste spellen. Shelter 2 kwam felrood. Handig bij het jagen, maar behalve 9 maart jl. uit en had meteen al een hoge rode prooien, waren er ook rare symbolen te waardering. zien. Op de landkaart waren dezelfde rare symboGotta try this out! len te vinden die blijkbaar de verschillende Mede-geek Ruben was op bezoek en samen locaties moesten aangeven. Verder was er begonnen we aan dit indie avontuur. een menu dat liet zien hoeveel voorwerpen Het begon in een donker bos. We bestuurden we konden vinden. Maar waarom zouden een zwangere lynx die op de vlucht was voor we daar tijd insteken? Er waren veel domme wolven. “Oh-neee”; zei Ruben dramatisch, dingen als veertjes en steentjes te verzamelen, zoals alleen hij dat kan. maar zonder enkel nut! Binnen een paar seconden waren we veilig en hoppa; moeder lynx poepte zomaar 4 We verkenden het enorme kittens uit! Ze zagen er niet uit, maar oh wat landschap. waren we trots. Uit het niets verscheen er een donkere wolk op het land. Als een tsunami stormde deze Een nieuwe dag begon en het werd tijd om op ons af ! We hadden geen idee wat het was eten voor onze jonkies te zoeken. Binnen een en wat we moesten doen, want dit ellendige paar seconden smolt de sneeuw voor onze spel had nog steeds geen enkele uitleg ogen weg. De vallei kleurde groen en zonder gegeven! We vluchtten! Tevergeefs… uitleg wisten wij dat de lente was aangebro- In deze chaos, stierf nummer twee. Of ken. De simpele, maar kunstzinnige animatie misschien staat ze daar nog steeds op ons te in combinatie met de zachte muziek gaf een wachten, geen idee, maar ze was opeens weg. rustgevende uitstraling. “Oh-neee” Het seizoen veranderde weer. De kleuren En toen begon de stress. werden anders, zelfs die van onze Om het viertal in leven te houden moesten vachten. Er liepen nieuwe prooidieren we ze constant te eten geven. Dat is het rond. Het waren kikkers. Ze lagen voor hoofddoel van dit spel. Moeder lynx had zelf het oprapen. geen voedsel nodig, maar als ze iets opat, dan Het enige wat we deden was jagen voor herstelde haar uithoudingsvermogen sneller. onze jonkies. Uit pure verveling gingen
we soms opzoek naar verzamelobjecten. Verder was er niks te beleven. Het werd weer winter en we vonden herten in de bergen. Zij waren een Dit had ze nodig om te sprinten en arme uitdagende prooi om te vangen. Nummer 3 kleine zoogdiertjes te vangen. Ruben maakte was onlangs overleden, het was niet anders. met veel gekreun en gesteun duidelijk dat hij Ruben slaakte geen eens een oh-neee meer. moeite had met jagen. Tijdens de sprint kon Gelukkig was onze vierde al groot geworden de lynx namelijk amper keren en dit en begon zelf eten te vangen. Dit zijn bemoeilijkte het mikken. momenten dat je je als moeder trots voelt. We kwamen erachter dat de kittens mauDat je kind iets bereikt heeft en geen vervewende tijdbommen waren. Zonder dat we lende last meer is. het doorhadden, gaven we steeds dezelfde te eten, waardoor het niet lang duurde voor de Opeens kwamen er twee donkere balken eerste bom ontplofte. Geen knal, maar een in het scherm. Een cut-scene begon. Geen kortdurende klaagzang kondigde de dood woord van uitleg kwam te pas, maar dat van onze eerste kitten aan… was ook niet nodig. Onze laatste… ging bij “Oh-neee” zei Ruben weer. ons vandaan. Hij rende naar de horizon, Ons moederhart was gebroken, maar de onze missie was volbracht en toch deed dit verantwoordelijkheden hielden niet op! We moment pijn. We schreeuwden nog naar het zouden doorzetten en leerden van onze beeldscherm, maar het mocht niet baten. Ze fouten. We gaven de juiste kittens te eten, in was weg… plaats van af te wachten welke gulzige egoïst We waren er stil van, totdat we beseften dat zelf op het eten zou afstappen (het zou je we vrij waren! Woohoo! Zo moeten mijn
motorrij-instructeur
ouders zich hebben gevoeld toen ik eindelijk op mezelf ging. We konden doen en laten wat we maar wilden! Dit betekende opzoek gaan naar steentjes, veertjes en blaadjes… Wat een doelloos gedoe zeg. We gingen terug naar de den om de avond te laten vallen. Sterren hingen laag bij de grond (fuck logic) en we besloten deze te gaan volgen. Opeens zagen we… hem. Een onbekende lynx, middenin een bloemenveld. Hij was zo mooi… We wisten wat er gebeuren zou. Zoetsappige muziek begon te spelen en de credits vielen.
Circle of life, baby!
Dit was het complete avontuur dat nog geen 45 minuten duurde. Het is een artistiek en gevoelig spel, maar met weinig inhoud. Het voelt alsof ‘t niet af is. Dit komt mede vanwege de vele bugs! We kwamen vast te zitten in de rotsen, prooien verdwenen soms door de grond en zelfs moeder lynx heb ik in de vergetelheid zien vallen. En waarvoor? Het overlevende jong kwam in een stamboom te staan. Waardoor je met haar een nieuw spel kon beginnen om verder te gaan met steentjes verzamelen.
Tweede poging. We mochten de kittens weer namen geven en wat is er nou leuker dan jezelf te vernoemen? Ruben, Sikke, een willekeurige naam en de naam van iemand die we niet mogen. Het was perfect! Zo wisten we wie dood mocht en wie absoluut in leven moest blijven. Onze naamgenoten stierven als eersten. Uiteindelijk konden we het lot zo keren dat de kitten met de neutrale naam als enige overleefde. Hierna kregen we de optie om het nóg een keer te proberen. “Oh-neee!” In dit geval was tweemaal scheepsrecht! Waarom dit spel zo hoog aangeschreven staat is mij een raadsel. Voor de Totale artistiekelingen kan ik hem enigszins aanraden, score: maar ikzelf vind dit spel niet meer waard dan een lullige…
5
Groepsrijden
Het mooie weer komt er weer aan, en we gaan met vrienden, kennissen een blok om. Vaak ga je alleen op pad en dan heb je als solo rijder een bepaald beeld op welke positie je wilt rijden in het verkeer ten opzichte van je mede weggebruikers. Wat mij dan ook opvalt dat op het moment we met een groep gaan rijden, hier eigenlijk niets meer van terug komt. Je gaat op een positie rijden waar je, als je alleen op de motor was geweest je eigenlijk liever niet had gereden. Eigelijk raar dat je, omdat je in een groep rijdt, je eigen veiligheid in een keer minder belangrijk vindt. Elk jaar ga ik met oud leerlingen een lang weekend naar het buitenland, dan geef ik ze altijd een aantal tips mee, je blijft tenslotte instructeur. Maak de groep niet te groot, dit hangt af van de ervarenheid van de motorrijders. Onervaren niet groter dan vier, en ervaren niet meer dan acht personen. Als ik kijk naar het begin van mijn eigen motor carrière, reed ik als onervaren rijder achteraan en was het meer overleven dan genieten. Mocht je met een mix van ervaren en onervaren rijders komen te zitten, dan een ervaren rijder voor en onervaren erachter. Op deze manier hoeft de onervaren rijder niet te knallen om bij te blijven en kan hij/zij mooi naar de lijnen kijken van de ervaren rijder. Rijd je provinciaal, dan rijd de voorste rijder rechts en de tweede links. Dit in verband met tegemoet komend verkeer. De voorste is rechts eerder zichtbaar voor het tegemoet komend verkeer, helemaal als er meerder voertuigen je tegemoetkomen. Auto drie, vier, etc. hebben namelijk meer zicht naar opzij. De voorste rijder zal zich horizontaal moeten verplaatsen om de auto voor hem in te halen. Op deze manier zit er beweging in de spiegel van de automobilist voor hem, waardoor hij de kans verhoogt om eerder te worden waargenomen. Op de autosnelweg rijdt de voorste rijder links van het midden, de tweede rechts enz. Dit omdat het verkeer nu van achteren komt, en de linkerrijder meer zicht heeft naar achteren om zo zijn inhaal moment te bepalen. Ook blijft hij nu langer zichtbaar in de rechterspiegel van de automobilist die hem inhaalt, waardoor de kans kleiner wordt dat deze hem/haar afsnijdt. Waar ik geen fan van ben is het zgn. afblokken. Dat de achterste motorrijder een blok zet voor het achteropkomend verkeer om zijn maatjes vast te laten inhalen. Ergernis van de automobilist, en onveilig voor de motorrijder. Afspraken maken dat als de voorste verkeerd rijd, hoe de rest dit oplost. Door of te volgen, of door te rijden en te wachten. HOUD AFSTAND. Als de voorste op het laatst tot de ontdekking komt om af te moeten slaan en vol in de ankers gaat, de rest van de groep de tijd en ruimte heeft om hier iets mee te doen. Ik heb al menig motorrijder gehoord die onderweg zijn koffers is kwijtgeraakt, of erger van de fiets is gereden omdat degene achter hem/haar te dicht volgde en geen tijd/ruimte had om te reageren. Maak de afspraak dat als je ergens af moet slaan dat nummer vier wacht op nummer vijf, en bij de volgende afslag nummer drie wacht op nummer vier etc. Op deze manier kan iedereen op zijn eigen manier genieten van de bochten, en hoeft niemand zich druk te maken van welke kant moet ik op, nu moet ik wachten voor rood, ik kan niet inhalen etc. Het valt en staat met afspraken maken, en laat je nooit in een positie dwingen door je collega motorrijder waar je solo niet zo wilt rijden.
Ljouwert liwwadden weest wel!
14
HOLLANDSE DAGEN! LAATSTE WEEK!!!
P.H. DE JAGER
Het Nederlandse meubel staat wereldwijd bekend om de prima kwaliteit. Echter hier hangt veelal een stevig prijskaartje aan. Om het Nederlandse product extra te promoten ontvangt u bij Woonvoordeel de Wrede in de actieperiode tot zaterdag 16 mei 20% KORTING op alle meubelen van Nederlands fabricaat.
20 %
DRAAI-/RELAXFAUTEUILS
STUCADOORSWERKEN STUCADOORSWERKEN
KORTIN
(Eventueel met opstahulp)
G
%
20
DIVERSE ZITCOMBINATIES
ING
KORT
• Binnenvering • Verstelbare zit • Div. kleuren stof of leer
TOPKWALITEIT POCKETVEERMATRAS
• Keuze uit 4 hardheden • Reinigbaar • Thermisch geharde veren 6 of 8 slags • Div. maten • Afgedekt met optifoam koudschuim • Exclusive label,
Stucadoorswerken Stucadoorswerken De De Deelen Deelen 22 8939 8939 BD BD Leeuwarden Leeuwarden T.: T.: 058 058 28 28 00 00 32 32 44 M.: M.: 06 06 53 53 37 37 62 62 95 95 E.: E.: phdejager@planet.nl phdejager@planet.nl I.: I.: www.phdejager.nl www.phdejager.nl
COMPLETE WOONPROGRAMMAS (Dressoirs, kasten, eettafels en salontafels)
-20% extra korting
€ 296,-
20
ING
KORT
OPENINGSTIJDEN
Voor alle kopers tijdens de actieperiode:
MAND MET HOLLANDSE LEKKERNIJEN KADO!
Maandag: Dinsdag: Woensdag: Donderdag: Vrijdag: Zaterdag: Zondag:
gesloten 10:00 uur 10:00 uur 10:00 uur 10:00 uur 10:00 uur gesloten
-
17:30 17:30 17:30 17:30 17:00
uur uur uur uur uur
TRANSPORTWEI 17 • JOURE • TEL.: 0513 416 675 WWW.WOONVOORDEELDEWREDE.NL
FEESTELIJKE OPENINGSACTIE
3-IN-1 KOKEND WATERKRAAN
Belling Vrijstaande designfornuis RVS 90 cm
G
%
actieprijs € 370,-
DESIGN FORNUIS
20 %
KORTIN
Inventum Easy Comfort 3-in-1 designkraan, Voor kokend, warm en koud water
KNOOPPUNT JOURE
KEUKEN STEENWYCK
Kunststof wit, Meerdere kleuren leverbaar, Maat zoals getoond 290 cm (in alle maten leverbaar) Compleet met vaatwasser. Het werkblad is in vele kleuren leverbaar.
50% KORTING OP ALLE APPARATUUR EN GRATIS MONTAGE
* met gratis bakpakket t.w.v.
89,-
*VRAAG NAAR DE VOORWAARDEN IN DE SHOWROOM
OPENINGSTIJDEN LEEUWARDEN
van 1498,voor
van 899,voor
599,-
999,-
van 3600,voor
2399,-
OPENINGSTIJDEN HEERENVEEN
Ma. gesloten, Di. t/m Wo. 9.30 - 17.30 uur, Do. 9.30 - 21.00 uur, Vr. 9.30 - 17.30 uur, Za. 9.30 - 17.00 uur
Ma. 13.00 - 17.30 uur, Di. t/m Wo. 10.00 - 17.30 uur, Do. 10.00 - 21.00 uur, Vr. 10.00 - 17.30 uur, Za. 10.00 - 17.00 uur
Keukensale.com Leeuwarden Zwettestraat 10 | 8912 AH Leeuwarden | t. 058 - 21 31 337
Keukensale.com Heerenveen (naast de Leen Bakker) Turfschip 3a | 8447 DM Heerenveen | t. 0513 - 764 545
www.keukensale.com DEN HELDER - HILVERSUM - LEIDERDORP | BINNENKORT OOK IN ALMERE, APELDOORN, BREDA, DELFT, HEERHUGOWAARD, NIJKERK, NUENEN EN ZAANDAM
Ljouwert liwwadden weest wel!
15
Ljouwert liwwadden weest wel!
16 Welkom Leeuwarderadeel
De gezelligste kinderboerderij van Friesland vind je in Stiens
De gezelligste kinderboerderij van Friesland vind je in Stiens. Op het Friese platteland is Doniastate de plek om een fantastische dag te beleven. Deze zeer ruim opgezette kinderboerderij is voor jong en oud een echte aanrader. Onze kinderboerderij is met haar 6 hectare groot een waar speelparadijs voor jong en oud. Natuurlijk zijn er op de kinderboerderij ook veel dieren. Zo zijn er naast de schapen, koeien en geiten ook dieren die je niet op elke kinderboerderij tegenkomt. Bijvoorbeeld, Alpaca’s, reuze slakken, emoes en een Ara. In het restaurant kunt u terecht voor een hapje of een drankje. Naast het terras is een grote zandbak en schommelstraat zodat u ongestoord kunt genieten van uw koffie terwijl de kinderen spelen.
heeft de gemeente de verantwoording mensen te ondersteunen die dit niet op eigen kracht kunnen. Kinderboerderij Doniastate biedt begeleiding en dagbesteding aan mensen die een werkplek zoeken binnen de WMO.
Openingstijden:
29 maart t/m 30 september 2015 Maandag t/m vrijdag 10.00 – 17.00 uur Zaterdag en zondag van 10.00 – 17.00 uur
Vanaf januari 2015 is Kinderboerderij Doniastate onderdeel van WIL. Wil. is onderdeel van zorggroep Alliade. Zorggroep Alliade biedt kwetsbare mensen zorg en ondersteuning. Door verschillende wijzigingen in de zorg
1 oktober t/m 30 oktober 2015 Maandag t/m vrijdag 10.00 – 17.00 uur Weekend gesloten.
Ki n derboerderi j D o n i as tate | T r u er d er dy k 14 | S ti en s 088 166 3658 | www. d o n i as tate. n l
By ynlevering fan dizze bon
Nico & Aeltsje de Groot De Echte Bakker It Achterbosk 5, Stiens
20% koarting
op ien produkt út ús assortiment.
Nico & Aeltsje de Groot De Echte Bakker It Achterbosk 5, Stiens
Ljouwert liwwadden weest wel!
Welkom Leeuwarderadeel
17
www.jemanicleaning.nl Schoonmaken (dagelijks) Glazenwassen/gevelreiniging Houtwerk/goten en damwand reinigen Reinigen zonnepanelen
Lange buorren 2 | 9051 BG Stiens | 058 257 36 22 www.nynke-edelsmid.nl
30 mei 2015
Open dag bij Radio Middelsé
Altijd al eens willen weten hoe het toegaat bij een radiostation of hoe een radioprogramma wordt gemaakt? Dan krijg je nu de kans. Op zaterdag 30 mei organiseert Radio Middelsé, in het kader van “De Week van de Lokale Omroep”, een open dag. Tijdens deze dag is de studio voor alle belangstellenden geopend van 11:00 tot 17:00 uur. Er zal informatie gegeven worden hoe je een radioprogramma maakt, hoe de studio werkt, er is een kleine expositie van oude audio apparatuur, je kunt een verzoekplaatje aanvragen en deze zelf aankondigen tijdens de live radioprogramma’s of je kunt je eigen vereniging of club promoten. Ook zal er live muziek zijn door “Gedobr” en “De Buurman & Friends”. Tevens kun je terecht om te informeren naar de advertentiemogelijkheden die ons radiostation te bieden heeft. Kortom reden genoeg om even een bezoekje te brengen in onze studio aan de Wythûsterwei 4 in Stiens. Een hapje en drankje staan klaar. Radio Middelsé zendt uit op 105,3 MHz in de ether en op 96,1 MHz op de kabel en natuurlijk zijn we wereldwijd via internet te beluisteren via www.radiomiddelse.nl of download de tuneinapp op je gsm en mis niks!
CLEANING
Info: bel 06 55 123 787 / (058) 2671247 mail: jemanicleaning@hotmail.com
PROGRAMMA OVERZICHT RADIO MIDDELSE STIENS 96.1 OP DE KABEL 105.3 ETHER VIA WWW.RADIOMIDDELSE.NL OF DOWNLOAD DE TUNEIN APP maandag 00:00 08:00 18:00 19:00 20:00
Middelse Non-stop Omrop Fryslân Middelsé Non-stop La Douce France The Machine
23:00
Met het oog op morgen
dinsdag 00:00 08:00 18:00 19:00 20:00
Middelse Non-stop Omrop Fryslân Middelsé Non-stop Middelsee Aktyf Musical Time
21:00 22:00 23:00
Middelsé Non-Stop De Dei Foarby Met Het Oog Op Morgen
Non-stop de beste muziek Uitzending van de regionale omroep Non-stop de beste muziek Service, cultuur en achtergronden Zoals de titel al aangeeft, is het een programma over musicals, oud en nieuw. Met vanzelfsprekend veel muziek uit bekende en minder bekende musicals, afgewisseld met verhalen over de makers, de sterren, de successen, de flops enzovoort. Non stop muziek Uitzending van Omrop Fryslân Uitzending van NPO 1
woensdag 00:00 08:00 15:00 16:00 17:00 18:00 19:00 21:00 22:00 23:00
Middelse Non-stop Omrop Fryslân La Douce France Middelsee Aktyf Omrop Fryslân Middelsé Non-stop The highway of country Middelsé Non-stop De dei foarby Met het oog op morgen
Non-stop de beste muziek Uitzending van de regionale omroep Herhaling van maandag Herhaling van dinsdag Uitzending van de regionale omroep Non-stop de beste muziek The Highway of Country neemt u mee langs de mooiste en beste country uit heden en verleden. Non stop de beste hits Uitzending van Omrop Fryslân Uitzending van NPO 1
donderdag 00:00 08:00 17:00 18:00 19:00 19:30
Middelse Non-stop Omrop Fryslân Geestelijke Noten Tsjerke yn beweging Middelsé Non-stop Gemeenteraad
22:00 23:00
De dei foarby Met het oog op morgen
Non-stop de beste muziek Uitzending van de regionale omroep Geestelijke muziek op verzoek Kerkelijk nieuws Non-stop de beste muziek Rechtstreekse uitzending van de raadsvergadering, afwisselend uit het gemeentehuis in Ferwert of Stiens. Als er geen vergadering is hoort u nonstop muziek. Uitzending van Omrop Fryslân Uitzending van NPO 1
vrijdag 00:00 08:00 17:00 19:00 20:00
Middelse Non-stop Omrop Fryslân Melvin op vrijdag. Middelsé Non-stop RadioCafé
Non-stop de beste muziek Uitzending van de regionale omroep De start van je weekend. Met de laatste hits trends en de raarste nieuwtjes. Non-stop de beste muziek Een gezellig programma met o.a. live optredens van- en interviews met- lokale artiesten.
zaterdag 00:00 08:00 15:00
Middelsé Non-Stop Omrop Fryslân Het mp3 paleis
18:00 20:00 21:00 23:00
Number One De weekenddraaideur Middelsé Non-stop Met het oog op morgen
Non-Stop de beste muziek Uitzending van de regionale omroep Melvin Wiersma presenteert elke zaterdagmiddag van 15:00 tot 18:00 hetmp3paleis met leuke items ditjes en datjes zijn de zaterdagmiddag uurtjes zo voorbij. Muziek en info voor en door jongeren een programma wat, zoals de naam al zegt, je weekend compleet maakt Non-stop de beste muziek Uitzending van NPO 1
zondag 00:00 08:00 09:00 11:00 11:00 12:00
Middelsé Non-Stop Omrop Fryslân Rjochtstreekse Tsjerketsjinst Tsjerke yn beweging Omrop Fryslân De Torenvogel
15:00 17:00 18:00 19:00 20:00 22:00 23:00
The highway of country Omrop Fryslân Middelsee Aktyf Hoezo Kleinkunst? Middelsé FM Middelsé Non-stop Met het oog op morgen
Non-stop de beste muziek Uitzending van de regionale omroep Non-stop de beste muziek Waarin het Franse chason de hoofdrol speelt Een eigenzinnig programma met rock-info, cabaret, de buurman en veel classic rock uit de sixties, seventies en eighties waarvan veel van vinyl wordt gedraaid. Uitzending van NPO 1
Non-Stop de beste muziek Uitzending van de regionale omroep Rechtstreekse uitzending van een kerkdienst Herhaling van donderdag Uitzending van Omrop Fryslân De marrumer etherpiraat “Radio Torenvogel” draait vanuit zijn thuisstudio muziek op verzoek. Bel voor een groet, verzoek of ontvangstrapportje: 0518 412635 Mailen kan ook: torenvogel@radiomiddelse.nl Herhaling van woensdag Uitzending van Omrop Fryslân Herhaling van dinsdag Cultureel programma Prettig gestoord muziekprogramma Non-stop de beste muziek Uitzending van NPO 1
Ljouwert liwwadden weest wel!
18 kruiswoordpuzzel Horizontaal 1 Kist 5 Gelofte 8 Opbergmeubel 12 Ierse naam voor Ierland 13 United States of America 14 Actieve zuurstoflaag 15 Lol 16 Omroep 17 Grof weefsel 18 Tropische vrucht 20 Etiket 22 Olm 23 Atmosfeer absoluut (afk.) 24 Soort groente 27 Godin van de maan 31 Onder leiding van 32 Koor 33 Slaan 37 Ritmische beweging of klank 40 Hertensoort 41 Houding 42 Gedicht 44 Model 47 Kleed 48 Dronken 50 Boterton 52 Titel 53 Europese valuta-eenheid 54 Tegenover (afk.) 55 Donkere komer 56 Landtong 57 Droogoven
Stuur de ingevulde kruiswoordpuzzels naar info@ljouwert.nu onder vermelding van Kruiswoordpuzzel maart. Maak een foto of scan van de gemaakte kruiswoordpuzzel en stuur deze mee. Verticaal 1 Wig 2 Ceintuur 3 Solozang 4 Sport 5 Werelddeel 6 Europeaan 7 Amerikaanse staat 8 Voetbalterm 9 Werelddeel 10 Sollicitatie (afk.) 11 Toegepast Natuurwetenschappelijk Onderzoek 19 Haarverzorgingsmiddel 21 Griekse wraakgodin 24 Terrine 25 Bier 26 S’il vous plait 28 Tijdperk 29 Nederlandse norm (afk.) 30 Claim 34 Driezijdig veelvlak 35 Eikenschors 36 Rondkijken 37 ‘Prik’ plant 38 Assistent in opleiding 39 Heisa 42 Schooltype 43 Rijstdrank 45 Vlinder 46 God van de liefde 47 Postnatale depressie 49 Tennisterm 52 Niet van toepassing
Hiernaast staat de oplossing van de kruiswoordpuzzel van de vorige keer. De winnaar is Riet Gleis-Wensink uit Leeuwarden. U kunt contact opnemen met de redactie van ‘Ljouwert’. info@ljouwert.nu 058 3030950
1
2
3
4
5
6
7
8
12
13
14
15
16
17
18
19
20
22 24
25
C OLU M N 9
10
11
28
29
30
21
23
26
27
31
32
33
34
35
36
37
40 42
38
39
jan menger
41
43
zicht op leeuwarden
44
45
47
48
49
52
53
54
55
56
57
46
50
51
oplossing E S C H O F T W O U D
G E L G A R N O L E W G L E I L V B O A R N T O J A L
M A L A W I V A L E T A P P E
Onder de winnaars verloten diverse beschilderde tegeltjes. Deze worden beschikbaar gesteld door FRIEStile, freestyle op tegels, van groot tableau tot klein cadeau.
A K Z C U N E E I E K U R E E R O N I B A N L I E G A R A B A A R A K K E M E N A A L P A R I A I E R S E R T T
I N A T S A M U D R U W I V E R L E G S I A E B E A L
S B C H O R S A P T E L L O R E A N A S M K E L A U D
A E S L T A R E S D U I T T E D E M E A L I L L E N
D R E E U M R A O E L R A E N N D D E N U N K A E R T
E S P Z E E K T E R L E E E E L R I E E X T L A S I E
C L A C K A L O A R E E T N D A E U W C U E R G T E N
A I R I D R E C E O B E L A L B N E G E R E E T R M D T A L U S F O R A A E L S E T E
O C M H E G I A E M S E I R B E N L E O O I T L
colofon Uitgever: 141% Salessupport,
Ljouwert liwwadden weest wel!
tel.: 058 3030 950
acquisitie: Henk Schippers tel.: 058 3030 952
Opmaak: Rutger Bouma
Druk: Hoekstra Krantendruk Emmeloord
verspreidingspunten: MediaMarkt, Leeuwarden De Walrus, Leeuwarden Karma Coffee, Leeuwarden Out of the Box, (Nieuwestad) LWD VVV, Leeuwarden (Achmea toren) Game Mania, Leeuwarden Tankstation Jelsumerpoort
it Roer 8f
T. 06 413 413 20
9035VR
E. info@friestile.nl
Dronrijp
W. www.friestile.nl
Backstage Today, Stiens
Ljouwert liwwadden weest wel!
Stadsblik Laat ik dit wandelingetje het
Rauwerdarondje noemen, bijna alle panden hebben wel wat met dit oude Familiebedrijf te maken. Overdreven natuurlijk, maar als we in de Torenstraat beginnen: een straat vol met deuren en opslagruimtes lijkt het wel. ‘s ochtends in de schaduw van de Oldehove en ook later aan de koude kant. Er hangen grote klompen - ook aan de voorgevel van Rauwerda - en dat terwijl bijna niemand er meer op loopt. Maar een oplettende wandelaar heeft ook een afbeelding gezien op Torenstraat 0: een smid zoals we tegenwoordig ook niet meer zien: hier vereeuwigd in glas. Achter de Oldehove langs om een nieuwachtig appartementencomplex heen waar in ieder geval een dokter - acupuncturist - woont komen we op de Westerplantage. Wie zien de gracht en Vrouwenpoortsbrug ( dwinger ) met het mooie huisje en niet te vergeten Piet Paaltjens, dichter dominee en beroemd om zijn korte humoristische gedichten: ook vol treurnis. Mooie huizen staan hier: een dubbele winkel - nog in bedrijf - gemeentemonument. Ik herinner me de oostkant al zo degelijk met deuren. Even terug was de schoonheidssalon waar nu spullen van naar ik schat de vijftiger jaren te koop zijn: ik vergaap me vooral aan het boekje Vrouwelijke handwerken (kantklossen ) en meldt dat spoorslags bij A. een dame die daar gek op is. Voor de winkels van Rauwerda met alle uithangborden en andere reclames komen was er een snoepje van gele steen en een klein kasteeltorentje er boven. Ik ben ooit es binnen geweest en ontdekte toen pas dat dat huis aan de oostkant een prachtig achterom heeft met deur en tralievenster. Alles netjes zoals het gebouwd is. Ik loop door en me valt de gevelsteen van LKC op ( 1902-2002 ). Liwwadder Kaats Club Sonnenborgh. Wat mij betreft hebben daarvan el jaar een toernooi op het Wilhelminaplein. De steen zit op het pand van het Restaurant Vrouwenpoort en daar vinden we ook “Het Wapen van Lewarden van 1567! Hier geplaatst met het oog op de Vrouwenpoort. De Leeuw als bewaker van de toegangspoort. Een prachtig etablissement net als er naast op Nieuwstad 3. Mooie pilaren en originele gevel. Jammer dat de zaak leeg is, naar ik hoop niet voor lang. Dit rondje zal niemand wel nooit hebben gelopen. Maar toch denk ik dat de gemiddelde Leeuwarder van boven 60 hier misschien wel het grootste aantal artikelen in een winkel heeft gekocht. Ik wist al van Westerplantage en Torenlaan in 1964 toen ik met mijn baas - garagehouder uit Noordwolde - spullen ging halen bij Rauwerda die we nergens konden bezetten. En en passant kijken we eerbiedig naar de Oldehove en die andere grootheid die hier staat. Hoeft nergens anders heen: laten we daar op een donderdag Troelstradag vieren elk jaar! Vinden we de weg en voelen we de stoere verbondenheid van stad en grootheid en bewoners. Bronnen: Verhalen in steen L.v.d. Laan c.s. Dolk: straatnamen van Leeuwarden.
Ljouwert liwwadden weest wel!
19
Behandeling van chronische pijnklachten van spieren en pezen (o.a. schouderklachten, tennisarm en hielspoor) Nieuw: 5 sterren praktijk! Brêgeleane 72 • 9051 PN Stiens Tel: 06-51995626 Lid NVMST
www.shockwavefriesland.nl
Natuurvoedingspraktijk Evelien Voel je goed Centrum, fonteinland 7 Leeuwarden
Moeiteloos afvallen
Diëtiste Evelien de Vries adviseert niet minder eten of calorieën tellen om af te vallen, maar anders eten. Eten zoals de natuur het bedoeld heeft! Cliënten ervaren door deze “eetstijl” geen honger gevoel en komen gemakkelijk en blijvend op gewicht. Een vergoeding voor de consulten is vaak mogelijk.
Nieuwsgierig geworden? Neem dan contact op. Tel: (06)19 23 30 50 of info@natuurvoedingspraktijkevelien.nl www.natuurvoedingspraktijkevelien.nl
24/7 altijd open, ook voor busjes!
Ljouwert liwwadden weest wel!
20
Zullen we samen eens kijken hoe wij uw winst kunnen verbeteren?
Het is belangrijk dat uw administratie klopt en dat u uiteindelijk zo weinig mogelijk belasting gaat betalen. Daar zijn we het wel over eens. Maar vindt u het niet veel belangrijker dat uw bedrijf renderend is en dat uw winst wordt geoptimaliseerd? Wij wel! Daarom is onze dienstverlening gericht op het formuleren van aandachtspunten die van belang zijn om de winstgevendheid van uw onderneming te verbeteren. Dat is onze visie, dat is de toegevoegde waarde die wij u kunnen bieden.
> werken aan de kosten > werken aan de omzet > werken aan efficiency > werken aan uw toekomst
Statenweg 11, 9076 DR St. Annaparochie T 0518 401 502 info@vanloon-abc.nl, www.vanloon-abc.nl
Ljouwert liwwadden weest wel!
21
GOEDGEVOELPAGINA.3
WIE EN WAAR BEN JIJ OVER 20 JAAR?
ANGELIQUE OVER 20 JAAR! Ik heb werk bij mijn dierenarts achter de balie
Waarom deze pagina? De goedgevoel pagina is een pagina uit de GOEDGEVOELKRANT. Een krant geschreven door leerlingen en bedoelt voor jong en oud!. Deze krant is tot stand gekomen tijdens de lessen H.V.O. mede omdat zowel de leerlingen als ik heel verdrietig werden van alle negatieve geluiden in de media. Ik zie deze "GOEDGEVOELKRANT" als metafoor van de steen in de vijver. De aanraking op het water die de steen te weeg brengt, laat een rimpeling achter. De onderwerpen en verhalen van de leerlingen zijn de rimpeling. Door de krant uit te geven zenden we positieve gedachten uit naar de wereld om ons heen en die rimpeling willen we steeds groter laten worden! "Wees zelf de verandering die je in de wereld wilt zien" MAHATMA GHANDI Het thema van deze week: "Als je alles waarvan je droomt echt zou kunnen gebeuren, hoe ziet jouw leven er dan uit over 20 jaar?"
LUCA OVER 20 JAAR! In de praktijk helpen mijn ouders mee
Hallo allemaal. Ik ben Angelique ik heb al kinderen mijn kinderen heten Madelief, bas ,Tim. Ik heb een man en een groot huis ik heb een grote tuin en ik heb honden. 1 heet Nando en de 2e heet Snoepie. Ik heb ook een kat Oilily. Ik heb werk bij mijn dierenarts achter de balie ik heb meer plekjes ik heb de naam verandert in hulp voor dieren. ik vind het zielig om prikjes te geven dat doen mijn werk nemers want er zijn wel 15 werk nemers.
ik ga zo meteen koop ik nog een kat Poemba. mijn man is de baas met mijn vader bij de boer Stalinrichting hij heeft het heel groot gemaakt en er zijn 110 werk nemers. Ik ga als mijn kinderen zomervakantie hebben. Gaan we op vakantie naar Spanje in een villa. In de praktijk hielpen mijn ouders me bij de dieren arts waar ik nu werk.
Mijn vriendinnen werken ook bij mijn dieren arts Ileida werkt met de omroep. Julia werkt als assistent bij de dieren en ik voer soms de dieren en Ileida en soms ook Julia . De groeten van Angelique Adema!!!! OBS TRIANOVA
TWEE ANONIEME DAMETJES OVER 20 JAAR! ANONIEMPJE 1 (11 JAAR) Ik ben een moeder met één kind ik ben gelukkig getrouwd. Ik woon in het centrum van leewarden met mijn eigen ortodonsiepraktijk , Ik ben afgestudeerd tot orthodonthist. mijn praktijk is heel druk zo druk dat ik 2 keer perjaar op vankantie moet naar mijn huis in Engenland en in Spanje.
Mijn kind heet Jara, ze is nu 6 jaar oud, Mijn man is 35 jaar en heeft een baan in het ziekenhuis hij is dokter. We hebben elkaar op het gymnasium in het laatste jaar ontmoet. ANONIEMPJE 2 (11 JAAR) Over 20 jaar heb ik een eigen dieren winkel. In de dierenwinkel verkoop ik geen chemische producten.
Ik verkoop honden, katten, knaagdieren en vogels. Ik heb 8 medewerkers en ze krijgen 3 euro per uur. Ik heb over 20 jaar 2 kinderen, violet en lisa en een man. Het geld dat ik verdien gebruik ik voor mijn winkel, kinderen en medewerkers. Ik woon in een mooi gezellig huisje. Ik win 1 keer de lotto en een deel geef ik aan het goede doel.
Zo worden inbrekers steeds slapper en dan worden er steeds Dat zou tof zijn en wat ik dan zou kunnen uitvinden. Is zo dan in zo steen van een huis zit een camera en dan kunnen ze zo inbrekers betrappen. Zo worden inbrekers steeds slapper en dan worden er steeds minder inbrekers.
Luka OBS Trianova
FINN OVER 2O JAAR...... Ik ben dan in Duitsland....... " Ik ben over 20 jaar in Duitsland. Ik ben getrouwd met een Duitse man. Ik wil met een Duitse man. Een Duitse man lijkt me leuk. Dat is een keer wat anders. Hij werkt elke dag. Ik wil later Duits studeren/leren. Ik wil in een villa wonen. Hij is zwart met wit. Mijn man heet David. En mijn tweeling zoon en dochter Lola en Gijs. Ik heb ook huisdieren. Mijn katten zijn oranje en mijn konijn is wit. Ik studeer nog en zorg voor het eten. De katten heet Roosje en Toosje. En mijn konijn heet Snuffeltje" Mariska obs de Trianova
MARISKA OVER 20 JAAR......
MILAN OVER 20 JAAR.........
Ik woon dan in Turkije en ik ben een uitvinder. Ik heb uitgevonden hoe je die dieren kan beschermen door gewoon in Nederland bomen de kappen. En dan weer bomen zaaien en zo door in plaats van regenwouden en zo te kappen. En dan is er meer leefgebied voor de dieren dus eigenlijk een samenvatting. We planten meer bomen in Nederland en kappen die in plaats van regenwouden slim hè. En als ik in Turkije woon dan moet ik natuurlijk Turks praten. Ik vind dat ik slim ben dus ik leer dan vast wel Turks. Want dan ben ik al 30 jaar oud,en dan bijna 31 jaar en dan woon ik denk ik in een hotel of zo,of ik ga als mijn plan lukt dan woon ik wel meschien in een Turkse villa.
Ik ben dan in Nederland. In Leeuwarden. Ik ben nog niet getrouwd. Maar heb al wel een vriendin. Ik ben dan gameontwerper.Dan ga ik heel veel games ontwerpen. Zoals GTA 8 en FIFA 27 want dat zijn wel leuke games Om te spelen. Maar niet goedkoop.Dus dan heb ik heel veel geld En woon ik in een villa. Die is zwart van kleur En erg beveiligd.En dan heb ik een huisdier .Een hond een bruin met witte vlekken.Hij heet Dinky.Het is een Jack Russel.
Dan is het vast wel weer veiliger in Nederland en Turkije slim hè.Ik weet nog iets want er worden ook wel auto's gestolen toch,nou er zit een camera in het raam en de bestuurders kunnen dan zien als er iemand probeert in te breken.Dan weet je dat en dan kun je zelf komen of het alarm inzetten via de camera. Dan krijgt die inbreker een schok en word in teep ingewikkeld tot de politie der is.
Over 20 jaar ben ik Game ontwikkelaar en ben ik heel rijk! Ik heb geen kinderen maar wel een heel groot huis. Mijn hobby`s zijn dan drummen, games en schrijven. Ik heb dan een vriendin en wonen in Leeuwarden Ik heb dan een hele goede computer om goed te werken voor games Ik ben heel sterk door fietsen en hardlopen, maar fitness niet te veel. Met het geld wat ik heb geef ik een beetje uit voor het goede doel voor arme kinderen uit Afrika. Ik ontwerp een eigen game computer en een spel wat nog beter is dan Minecraft en verkoop de Game computers door de hele wereld via internet en via winkeld die "FINN GAMES? heten. Ik fiets twee keer per week vijf kilometer en hardloop vijf keer per week in de avond een half uur. Finn OBS De Vosseburcht
Milan Obs Trianova
De Nieuwstool is een initiatief van Nieuws in de klas. Nieuws in de klas is echter niet verantwoordelijk voor de inhoud van de nieuwsproducties die met behulp van deze tool gemaakt worden.
Ljouwert liwwadden weest wel!
22
www.sugarsnaps.nl Sugar Snaps | Edith Plantinga Jacob Catsplein 1 | 8913 CS Leeuwarden 06-30720780 | info@sugarsnaps.nl KINDEREETCOACH VOOR HET HELE GEZIN! Als BGN gewichtsconsulente help ik kinderen, jongeren en hun ouders die te maken hebben met over - of ondergewicht. Ik werk met de methode Spruitjes en Zo! Met een landelijk netwerk van diverse voedingsconsulenten en dieëtisten, begeleidt en ondersteunt Spruitjes en Zo! het hele gezin. Met diverse programma´s voor kinderen en jongeren is er voor het hele gezin een leuke en positieve methode om weer op een gezond gewicht te komen. Spruitjes en Zo! werkt toekomstgericht, met concrete doelen en kijkt niet naar het verleden. Vooral voor kinderen en jongeren is het een krachtige en positieve methode. Dit omdat de regie altijd in handen blijft van de cliënt. De begeleiding is zeer praktijkgericht en biedt ouders en kinderen handvatten die zij thuis direct kunnen inzetten. Gezonde voeding, beweging en vooral een gezond zelfbeeld! Ook kunt u bij mij terecht voor vragen over voeding of voedingsgerelateerde onderwerpen of het aanleren van een gezondere leefstijl. Voor meer informatie verwijs is u naar de website: www.sugarsnaps.nl
- GAZELLE PRESENTEERT -
EEN NIEUWE GENERATIE ELEKTRISCHE FIETSEN
k Ontdeens ze tijdze on ag! pd a t s p O
Zaterdag 23 mei 2015 vanaf 11.00 uur
Langebuorren 16, 9051 BG Stiens
www.gazelle.nl/nieuwe-generatie
•
Tel. 058 257 42 00
•
e-mail: info@haijmastiens.nl
Ljouwert liwwadden weest wel!
23
U p g r a d e D UURZAA M VOORUIT; BLEN D ER JE OU D E F RUIT ! Wie kent het niet, je kijkt op je fruitschaal en daar ligt een appel met een rot plekje, een banaan die eerder bruin dan geel is en misschien ook nog wel een sinaasappel die er niet heel fris meer uit ziet. Weggooien dan maar? Hier denken de Upgraders van groep 8 van de Dominee Hasper school in Akkrum heel anders over. Want tijdens de Reuzedei maken zij van het fruit dat u anders misschien weg zal gooien, heerlijke smoothies. De Upgrade vindt plaats op het voedselplein in het centrum van Akkrum op zaterdag 16 mei tussen 14:00 en 16:00. Het doel van de Upgraders is om de wereld een beetje beter te maken door ervoor te zorgen dat minder mensen eten weggooien.
C OLU M N
The Trigger Hallo allemaal ik schrijf nu mijn 5e column en het begint te wennen. Ik introduceerde mij als de The Trigger omdat ik dingen wel eens heel anders benader zodat er ook eens met een andere blik gekeken kan worden naar dingen die ons allemaal wel bezig houden. Nu heb ik met nieuwe koningsdag en de dodenherdenking en het feest der bevrijding genoeg voer om over te schrijven. Want ja ik zou The trigger niet zijn als ik u niet weet te triggeren. Laat ik eerst beginnen met dat ik ook het geweldig vind hoe wij de veteranen hebben geëerd en verblijdt met hun strijd 70 jaar terug. Heren veteranen RESPECT. Ik heb mij alleen verwondert hoe wij deze mensen eren respecteren en alle verdiende lof toedichten, terwijl wij onze hedendaagse veteraan, Overste Karremans volledig als volk in de kou laten staan. Sterker nog er wordt geen woord gerept over hoe er met hem om gegaan wordt. Er wordt alleen door de media verslag gedaan van de rechtszaken tegen hem. Maar weten wij wel hoe het precies zit? Is er ooit wel eens aandacht geweest voor de beweeg redenen van zijn beslissingen? Ik durf te zeggen dat als we 100 Nederlanders op straat vragen wie is Karremans dan waarschijnlijk 90 mensen niet exact weten hoe en wat. En dat mensen dat vind ik triest! Wat ik
De smoothies worden op een duurzame manier gemaakt door middel van een blender bike. Door hierop te fietsen, gaat de blender in werking en is de smoothie klaar binnen een paar minuten. En dat ook nog eens geheel zonder stroom. Zo een lekkere smoothie krijgen de bezoekers van de Reuzedei natuurlijk niet zomaar! Geld kost het niet, maar wel een belofte. Als het publiek belooft om ‘vaker een kliekjesdag te houden’, ‘beter het afval te scheiden’ of ‘meer biologisch te gaan eten’ maken ze de wereld ook een beetje beter en dat moet natuurlijk beloond worden met een zelf gefietste smoothie. Deze Upgrade is onderdeel van het project Upgrade de Wereld! dat deel uitmaakt van het uitvoeringsprogramma DuurzaamDoor. Het doel is een groene en duurzame economie te versnellen met projecten die
ook triest vind is dat er vanuit Den Haag geen enkel geluid komt, nee men zwijgt in alle toonaarden terwijl juist daar TOEN de fouten zijn gemaakt door hem daar neer te zetten met te weinig mankracht te weinig vuurkracht om van lucht steun maar te zwijgen. Misschien vraagt u zich nu af ..... Waar heeft hij het over, nou ik zal u helpen SEBRENICA, daar waar onze helden gedaan hebben wat ze konden. Maar zo in de steek gelaten zijn door de VN en Den Haag. Zij mochten de kastanjes uit het vuur halen, en wie krijgt de schuld? Inderdaad Karremans. Waarom wordt de toenmalige minister niet ter verantwoording geroepen? Kloris Voorhoeve. Want inderdaad een militair voert uit, namelijk wat de staat hem opdraagt! En dan nu zeggen ja maar hij was verantwoordelijk? Schandalig. Ronduit schandalig! Zo dat is er uit haha, maar als u denkt nu wordt het luchtiger dan heeft u het mis. Ik heb namelijk vol verbazing zitten luisteren op 4 mei naar de speech van onze minister president. De mond viel mij open. Ik hoorde hem lovende woorden spreken over de generatie die hij in eigen land in de kou laat staan!! Want het was niet alleen die veteraan die een held was, nee ook opa en oma die onderduikers een onderdak boden, en dan de verzetstrijder die ondergronds het verzet leidde en zo de Duitse bezetter ondermijnde met gevaar voor eigen leven. Dat waren OOK helden. Maar geen woord hierover. Helemaal niets, want dat is de generatie die nu in de kou staat. Die vanwege de bezuinigingen maar 1x per week mag douchen, in luiers loopt, en de noodzakelijke verzorging ontbeerd. En waarom, omdat er bezuinigd moet worden. Bezuinigd op een generatie die eigenlijk minimaal net zoveel eer, zoniet nog meer eer en respect verdienen dan die veteraan van de coalitie die ons bevrijdt heeft. En dan de generatie daarna die ons land weer
een bijdrage leveren aan de verduurzaming van de samenleving. De organisatie van Upgrade de wereld!, waarbij jongeren de wens en de wil om tot een groene en duurzame samenleving te komen, ligt in handen van Tûmba. Zij benaderen jongerenorganisaties, zoals scholen, studentenverenigingen en sportclubs, om deel te nemen aan dit project en ondersteunen de jongeren die gaan Upgraden. Het filmen van de Upgrade en het bereiken van de media is een belangrijk onderdeel van het Upgraden. Daarom worden er van iedere Upgrade opnames gemaakt, deze keer door MattStudio uit Leeuwarden, die na afloop te zien zijn op www.tumba.nl en op de Facebookpagina ‘Upgraden Fryslân’. Daar kunnen ook alle eerdere Upgrades bekeken worden.
vanaf 0 heeft opgebouwd, dat is ook de generatie die nu weg kwijnt en leidt onder het regime van deze regering. Ik las een artikeltje op Facebook waarin gekscherend stond dat er boven Den Helder 2 niet zeewaardige boten vol met onze ouderen, bejaarden en gepensioneerden, rond dreef. Ze hadden de paspoorten weg gegooid om zo asiel aan te kunnen vragen. Ze verklaarden aanspraak te willen maken op betere voorzieningen dan ze nu hadden. Hierbij moest er gedacht worden aan kleding sporten meubels tv internet opleidingen verzekeringen gratis medicijnen gratis medische hulp een uitkering met vakantie geld en geen sollicitatie plicht. Natuurlijk met een knipoog naar de dramatische gebeurtenissen op de middellandse zee. En nee ik chargeer dat probleem niet, absoluut niet zelfs. Maar er zit natuurlijk wel een kern van waarheid in dat we beter zorgen voor de asielzoeker dan voor onze ouderen. En nogmaals ik chargeer absoluut dat probleem niet. En ik begrijp de wanhoop van die mensen, sterker nog geef ze groot gelijk. En zit ook met open mond naar die beelden te kijken. Maar belonen we deze mensen niet door ze inderdaad al de voorzieningen te geven? En maken daarom die mensen die overtocht omdat ze weten dat ze het hier beter krijgen? Ik denk van wel, en nogmaals ik geef die mensen gelijk, ik zou het ook gedaan hebben. Maar zou het niet beter zijn deze mensen terug te sturen naar land van herkomst, zodat de anderen zien dat het dus niet beloont wordt. Hiermee benadeel je inderdaad die mensen dat begrijp ik. Maar je neemt meteen bij de smokkelaars het brood uit de mond. Die verdienen nu grof geld want we houden deze mensenstroom zelf in stand. En voor dat u mij nu gaat veroordelen nog even dit hoe arm ben je als je mensensmokkelaars € 5.000 of meer kunt betalen om te vluchten. Hoeveel Nederlanders kunnen dat zo ophoesten? Met andere woorden de echte
armen in dat soort landen worden nog steeds niet geholpen. En juist die mensen die hebben de hulp het hardst nodig. En ook hier heeft de VN denk ik verzaakt, want de leiders uit Libië Irak zijn verdreven (vermoord?), de internationale defensie macht is weg en laten het land aan hun lot over in complete anarchie. Begon ik daar ook niet mee, aan het lot overgelaten? Ja precies. Dat is de tendens heden ten dage aan het lot overgelaten! Verder vind ik het jammer dat de huidige veteraan niet meegenomen wordt in de aandacht en de vieringen van onze vrijheid. Waarom zag ik geen Libanon Joegoslavië of Afghanistan gedecoreerde veteranen mee rijden in de defilés? Dit was denk ik de laatste keer dat de oude veteranen fysiek aanwezig waren. Wat was er nu niet mooier geweest dan nu het moment te pakken en de “nieuwe” veteraan mee te laten doen in de vieringen, en de herdenkingen. Dan blijft het namelijk levend voor de huidige generaties. Want ik ben bang dat we bij het 80 jarige feest alleen maar feesten om dat het feest is, en niet meer omdat het aanspreekt bij de generatie die nu 10 jaar of jonger is. Want die heeft dit niet mee gemaakt. Ik ben dan ook bang dat in navolging van 1x in de 5 jaar bevrijding vieren het herdenken op 4 mei een zelfde lot bezegeld is. Namelijk het lot van uitsterven. Nog een detail: een bankdirecteur noemt het moed om MINDER loonsverhoging te accepteren, namelijk 30% in plaats van 50%...... in welk universum leeft zo’n man eigenlijk? Dan ben je toch wereldvreemd, net als vele politici in dit land. Iedereen levert in en hij noemt het moed om MINDER loonsverhoging te krijgen. MOED...... en dat een dag na de vieringen en het getoonde respect voor de geallieerde veteraan die pas ECHT weten wat MOED is!!! Ik noem het respectloos en misplaatste arrogantie!
Ljouwert liwwadden weest wel!
24
Let’s Paintball Leeuwarden De eerste paintballhal met een echt puntensysteem! Speel computerspellen live! Speel bij dag, avond of duister! Nog niet spannend genoeg? Voegen we er toch mist en/of onweer aan toe! Volg de scores live in onze paintballbar!
Ook Cambuur heeft ons gevonden!
Snekertrekweg 87 8912 AB Leeuwarden info@letspaintball.nl Edze 06-52532037 Willem 06-50514098
www.letspaintball.nl
ev en tijdens d w u o b e j t s e Fe Hallo, ik ben Ari C. Je kent me waarschijnlijk wel van oude gevangenis De Blokhuispoort. Ik geef daar immers kinderfeestjes net als professor Niks en Boef 0.19. Heb jij deze spannende rondleiding door de oude gewelven en oude cellen nog niet meegemaakt? Kom dan met je vrienden en vriendinnen je feestje bij ons vieren. Al 4 jaar zeggen de kids dat ‘t HET COOLSTE FEESTJE OOIT is!! De Blokhuispoort wordt de komende jaren verbouwd en gerenoveerd, maar denk niet dat de feestjes stil staan. Kijk op mijn site voor de mogelijkheden qua feestjes en qua invulling van een kindertheatervoorstelling voor dorps/wijkfeesten en scholen.
erbouwing
!!
www.caronentertainment.nl & www.kinderfeestjes-friesland.nl
Tweebaksmarkt 49 8911 KW Leeuwarden T) 058 212 20 47 E) info@paddy.nl
Ljouwert liwwadden weest wel!
25
sugarsnaps
een eetcoach voor het hele gezin Als kindereetcoach help je kinderen, jongeren en hun ouder(s )op weg naar een gezondere leefstijl of het beheersen van het gewicht. Het kind en de ouder(s) worden via 8 consulten door mij geholpen. Iedere week vindt er een consult plaats. De ouders krijgen een handboek mee, die zij direct kunnen gebruiken. Het kind krijgt een werkboek mee, waarin iedere week wordt gewerkt. Dit werkboek wordt naar ieder consult meegenomen en besproken. Nadat de 8 consulten voorbij zijn, blijf ik het kind volgen. Er worden herhaalafspraken gemaakt ter ondersteuning en om te kijken of alles nog goed gaat. (eerst om de 3 maanden) Soms heb je aan 1 consult genoeg. Stel je puber heeft besloten om vegetariër te worden. Het kan dan voor de ouder(s) lastig zijn om hiermee om te gaan of ze zijn bang dat er voedingstekorten ontstaan. Ook dan kun je bij mij terecht en kan 1 consult al genoeg zijn om de situatie te v erhelderen. Dit geldt ook voor kinderen die weinig of geen groente eten o f niet willen ontbijten. Voor peuters en hun ouders bied ik workshops aan en voor meisjes in de leeftijd van 13 tot 18 jaar is er de mogelijkheid om een groepsworkshop van 8 consulten te volgen. Kortom, ik kan veel voor u en uw kind betekenen. Sinds kort geef ik ook workshops over gezond eten voor kinderen in de leeftijd van 6 tot 12 jaar. Zij ontvangen na afloop het “Ik weet wat ik eet” certificaat.
U kunt mij ook volgen via de website www.sugarsnaps.nl waarin ik blog over bepaalde onderwerpen. Dit gaat beter met uw input en vragen. Edith Plantinga BGN Gewichtsconsultente
Sugar Snaps | Edith Plantinga Jacob Catsplein 1 | 8913 CS Leeuwarden 06-30720780 | info@sugarsnaps.nl
Sugar Snaps
Ljouwert liwwadden weest wel!
26
Sporten in Leeuwarden doe je bij Sportcentrum URSUS
Kijk op www.sportcentrumursus.nl voor het actuele lesrooster
Van maandag 8 juni tot en met zondag 14 juni presenteren we de nieuwste releases van de Les Mills programma’s. Deze week mag iedereen gratis meedoen met de groepslessen op het rooster van URSUS. Vanaf 8 juni starten we ook met een extra BodyBalance les op maandag om 21:00! Nieuwe leden betalen de hele week geen inschrijfgeld en iedereen kan profiteren van onze zomeractie (6=8): Betaal 6 maanden vooruit en krijg 2 maanden extra gratis!
Sportcentrum URSUS Leeuwerikstraat 119-121, Leeuwarden Telefoonnummer: 058 – 215 29 59
www.sportcentrumursus.nl facebook.com/sportcentrumursus
Ljouwert liwwadden weest wel!
27
28
Ljouwert liwwadden weest wel!