Hr jlouwert nr4

Nummer 4 | mei 2014 | oplage 40.000 exemplaren

DÉ HUIS-AAN-HUIS KRANT VAN LEEUWARDEN E.O.

EEN UITGAVE VAN 141% SALESSUPPORT, TEL.: 058 3030950

Culturele Hoofdstad 2018 Het is geen Liwwadder ontschoten: Leeuwarden is gekozen tot Culturele Hoofdstad van Europa 2018. Met een budget van 56 miljoen euro gaat de stad veel verschillende initiatieven opstarten, die ervoor moeten zorgen dat Leeuwarden - op cultureel gebied – in Europa meer op de kaart wordt gezet. Hoe denken Liwwadders er zelf over?

19

Reefkings

7

Friesland vanaf het water

EXPOSITIE VAN 50 VERZAMELINGEN

MUSEUMPLEIN FRYSLÂN, MOOI SPUL

03

WIL JE ALLEEN JE RIJBEWIJS HALEN, OF WIL JE LEREN MOTORRIJDEN?

€11.990,-

% voor: Met 5500% €5.995,-

DRACHTEN - HEERENVEEN - SNEEK - LEEUWARDEN

NU OOK IN

DOKKUM

Vraag naar de voorwaarden bij onze verkoopadviseurs.

Welkom bij ABD

MOTORRIJSCHOOL POSTEMA 0518-402828 / 06-25033172 • WWW.JOHANPOSTEMA.NL

8

2

In alles de goedkoopste!

Mega Flash Trampoline 305 cm met Veiligheidsnet Prijs per stuk: 173,88

24 UUR PER DAG GEOPEND, 7 DAGEN PER WEEK Meer dan 50.000 producten op het gebied van elektronica, witgoed, computers, parfum en cosmetica, horloges, speelgoed (o.a. kinderfietsen, trampolines, speelhuizen, zwembaden), tuinartikelen, gereedschap, wijnen, sieraden en nog heel veel meer!

Nieuwsgierig? Ga dan snel naar onze webshop www.caseroshopping.nl Verzendkosten al vanaf € 6,95.

Bij bestellingen > € 100,00 GRATIS afhalen in St.-Annaparochie mogelijk.

Sony KDL42W655ABAEP LED-Televisie 1077cm Prijs per stuk: 642,03

Volare 82452 Oma Twinkle Meisjesfiets 24” Blauw Prijs per stuk: 168,03

Bestway Fast Zwembad Set met Pomp 366x76cm Prijs per stuk: 642,03

Ga snel naar onze webshop: www.allestekoop.nu

• Heftruckopleidingen • Reachtruckopleidingen • Veiligheidstrainingen Marshallweg 3 8912 AC Leeuwarden Telefoon: 06 142 553 66 Website: www.agrilog.nl Email: info@agrilog.nl

3 Vanaf 15 mei bevat het Aquaverium te Grou een uniek overzicht van vijftig Friese musea en oudheidkamers.

Van Triumph sportwagen tot Batavus vélocipède, van schaatsmuseum tot Damshûs.

EXPOSITIE VAN 50 VERZAMELINGEN

MUSEUMPLEIN FRYSLÂN, MOOI SPUL Het was bedoeld als eerste kennismaking voor gasten die er een dagje op uit willen. Gewoon in de entourage van het watersportcentrum Aquaverium een leuk element, te bekijken voor wie langs kwam. Zo had Klaas Jansma van PENN Communicatie het bedacht. Maar door de enthousiaste medewerking van allerlei museumdirecties werd het veel grootser.

Jopie Huisman hangt er in volle glorie op een speciaal gemaakt doek. Het Streekmuseum annex Volkssterrenwacht van Burgum pakt wel heel fors uit, met een joekel van een telescoop (waar je niet aan mag komen). Maar er staat ook een mooie modelspoortrein van het museum uit Sneek, er hangt een tegeltableau van het

Ljouwerter skûtsje en de Spitkeet van Harkema heeft een heel nostalgische verzameling.

CULTURELE HOOFDSTAD ‘Het groeit nog elke week’, zegt Klaas Jansma.

‘En dat is ook de bedoeling.’ Volgens beheerder Jouke Brander van het Aquaverium kan de tijdelijke expositie van het Museumplein – eerst tot 31 oktober 2014 – uitgroeien tot een permanente attractie. ‘Als er genoeg mensen op af komen, zetten we dit volgend jaar door. Net zo lang tot we een attractieve bijdrage vormen tot

CULTURELE HOOFDSTAD 2018 Dat vindt ook gedeputeerde Jannewietske de Vries een aantrekkelijk idee. Daarom was ze graag bereid om op 15 mei de expositie te openen, met een passend woord en een oproep om ons in te zetten voor het boeiende cultuurhistorische erfgoed van Fryslân.

De expositie is gratis toegankelijk. Het is de bedoeling dat straks speciaal op de donderdagen extra activiteiten worden georganiseerd. Zo zijn er al aanbiedingen voor een kantkloscursus en een speciale slow cooking kookcursus. Ook bloemschikken en banketbakken kun je er op een van de speciale dagen beoefenen. ‘’MOAI GUOD’ Musea hebben niet het monopolie op mooie spullen. Ze staan overal, en ze worden nog gemaakt. Dit land bulkt van het amateurtalent, van beeldhouwers tot knutselaars en van schrijvers tot schilders.

DEELNEMENDE MUSEA NAAM

ADRES

PLAATS

TEL.NR.

Nationaal Vlechtmuseum Noordwolde Het Admiraliteitshuis Museum Martena Museum Willem van Haren Museum Joure Oudheidkamer Kollum Museum De Grutterswinkel Museum ‘t Fiskershúske Klompenmuseum Het Nationaal Modelspoor museum Museum ‘t Ald Slot IJstijdenmuseum Openluchtmuseum de Spitkeet Speelgoedmuseum De Boerepleats Frysk Lânbou Museum Koninklijke Eise Eisinga Planetarium Heringastate / Poptaslot Museum Tromp’s Huys Zuivelmuseum It Tsiispakhûs Ruurd Wiersma Hûs Museum Stedhûs Sleat Batavus B.V. Museum Oold Ark (Makkinga) Museum De Brink Streekmuseum Volkssterrenwacht Burgum It Damhûs Skûtsjemuseum Fries Scheepvaartmuseum Aldfaers Erf Museum Hindeloopen Museum Drachten Jopie Huisman Museum Eerste Friese Schaatsmuseum Museum Warten Tresoar Museum Hert fan Fryslân Pier Pander Museum/Historisch Centrum Bezoekerscentrum Terp Hegebeintum Uniastate Bears

Mandehof 7 Diepswal 27 Voorstraat 35 Postbus 166 Geelgietersstraat 1-11 Eyso de Wendtstraat 9-11 Nieuwesteeg 5 Fiskerspaad 4-8a Dr. Ypeylaan 8 Dr. Boumaweg 17b Ald Slotwei 1-5 Schoolstraat 29c De Dunen 3 Krompad 10 Koaidyk 8b Eise Eisingastraat 3 Slotleane 1 Dorpsstraat 99 De Koarte Baan 5 Mounewei 6-7 Heerenwal 48 Postbus 5151 Menninge 104 Kleasterwei 2 Menno van Coehoornweg 9 Ripen 6 De Stripe 12 Kleinzand 16 Meerweg 4 Dijkweg 1 Museumplein 2 Noard 6 Kleine Weide 1-3 Hellingpaed 3-9 Postbus 2637 Stationsweg 1 Groeneweg 1 Pypkedyk 4 Tjerkepaad 3

Noordwolde Dokkum Franeker Heerenveen Joure Kollum Leeuwarden Moddergat Noardburgum Sneek Wergea Buitenpost Harkema Echtenerbrug Earnewald Franeker Marssum Vlieland Wommels Burdaard Sloten Heerenveen Oosterwolde Veenklooster Burgum Nij Beets Earnewâld Sneek Allingawier Hindeloopen Drachten Workum Hindeloopen Warten Leeuwarden Grou Leeuwarden Hegebeintum Beers

0561-431885 0519-293134 0517-392192 0513-623408 0513-412283 0511-452833 058-2153427 0519-589454 0511-472336 0515-430021 058-2553152 0511-544040 0512-840431 0514-593930 0511-539420 0517-393070 058-2541231 0562-451600 0515-331408 0519-332334 0514-531541

0515-414057 0515-231631 0514-521420 0512-515647 0515-543131 0514-521683 058-2552546 058-7890789 0566-623911 058-2338399 0518-411783 0515-581799

Museum de Sûkerei Mineralogisch Museum Grou

Trekwei 8a Leechlân 22

Damwâld Grou

0511-420936 0566-623626

0516-514534 0511-445421 0511-465544 0512-461504

Het is de bedoeling dat hun allermooiste spulletjes, ook uit bijzondere verzamelingen, aan het Museumplein Fryslân een plekje krijgen. Onder het motto ‘Moaie Minsken, moai guod’ is ook daar op 15 mei een begin mee gemaakt.

Verder kunnen enkele bedrijven met een rijke geschiedenis zich aan het Museumplein Fryslân presenteren. Molenaar, Lankhorst, DE, Sonnema, Frico en Miedema: de geschiedenis van onze economie is een verhaal op zich.

Jouke Brander: ‘En ik wil ook nog een mooi historisch schip in onze haven. Als het goed is, steekt de een de andere aan. Dat is al gebeurd bij de opbouw van de eerste collectie. En dat moet doorgaan. Dan wordt dit een prachtige expositie, niet alleen van de Friese musea, maar van alles wat we hier met elkaar mooi vinden.’

4

Wij gaan scheiden... g ✔ Begeleidin ens kinderen tijd de scheiding ✔ Financieel overzicht e✔ Alimentati n berekeninge f ✔ All-in tarie

En nu?

Doe wat het beste is voor u beiden én voor uw kinderen: schakel ScheidingsCentrum Nederland in. Wij regelen alle praktische, financiële en juridische kanten van uw scheiding en zorgen zo voor rust en overzicht.

Gratis kennismakingsgesprek!

Geertje Roos info@sc-nederland.nl

085 - 27 31 555 (lokaal tarief + kosten mobiele telefoon)

www.sc-nederland.nl SCN adv 195x127-2014.indd 1

07-02-14 12:54

Vooralaluw uwwoninginrichting! woninginrichting!

Voor

tapijt linoleum

laminaat

Gratis GRATIS montage!

parket

(alleen op de begane grond) (alleen op de begane grond)

vinyl marmoleum

plankenvloeren gordijnen vitrage rolgordijnen vouwgordijnen binnen- en buitenzonwering

montage!

markiezen, markiezen,screens, screens, zonneschermen, zonneschermen, knikarmschermen knikarmschermen en en rolluiken rolluiken Ook hebben wij horren van o.a. Hamstra en Unilux, rolhorren, inzethorren en plissé hordeuren.

Dijkstra Woonmode Dijkstra Woonmode Rengersweg 21 9062 EA Oentsjerk Rengersweg Telefoon 058 21 256 9062 19 03EA Oentsjerk Telefoon 058 256 03 Openingstijden: dinsdag t/m vrijdag 9.00 - 18.00 uur zaterdag 10.00 19 - 16.00 uur vrijdagavond koopavond Openingstijden: dinsdag t/m vrijdag 9.00 - 17.30 uur zaterdag 10.00 - 16.00 uur

5 VOOR EEN BETERE BEHANDELING

GEEF OOK AAN EMMA!

DONEREN KAN OP IBAN: NL27 RBRB 0851 5026 01 De drie jarige Emma uit Sint Jacobiparochie is ernstig ziek. Ze heeft neuroblastoom, ook wel bekend als kinderkanker. De behandeling van Emma wordt maar deels vergoed door de zorgverzekering. Dat gaat veel mensen aan het hart. Daarom worden er inmiddels landelijk acties gehouden om geld in te zamelen voor de zieke peuter.

is de tumor weer gaan groeien. De medium risk behandeling was niet afdoende. Dus krijgt Emma nu de high risk behandeling. Patiënten met een high risk neuroblastoom krijgen in eerste instantie een standaard behandeling met chemotherapie, chirurgie, chemotherapie met stamceltransplantatie (terugplaatsing van eigen stamcellen die eerder zijn geoogst) en bestraling.

DIAGNOSE

Wat er hierna moet gebeuren qua behandeling staat nog open. Een logische stap is immunotherapie. Deze therapie heeft als doel de nog aanwezige kankercellen te markeren en het immuunsysteem zodanig te activeren dat deze kankercellen worden aangevallen.

Wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat deze therapie de overlevingskans met 20% verhoogt. Voor immunotherapie in de Verenigde Staten komt Emma echter niet in aanmerking omdat ze stadium 3 heeft en stadium 4 gaat naar de VS. Het zou mooi zijn dat er tegen die tijd bijvoorbeeld immunotherapie in Nederland is. Maar er is ook een reële kans dat Emma naar het Duitse Greifswald gaat voor behandeling. De therapie die in daar wordt gegeven lijkt op de therapie in de VS. Maar in de VS wordt met nog een extra medicijn gewerkt, wat in Europa nog niet is vrijgegeven.

Emma was 2,5 jaar toen ze een jaar geleden opeens niet meer goed kon lopen en steeds viel. De huisarts stuurde haar direct door naar het ziekenhuis in Harlingen. De volgende dag al, lag ze onder de MRI-scan in het MCL. Uiteindelijk kwam de uitslag. Die was helaas niet goed. Er zat iets achter haar longen en in de buurt van haar ruggenmerg. Voor verdere onderzoeken en behandeling werden Emma en haar ouders doorgestuurd naar het UMC Groningen. Uiteindelijk blijkt dat Emma neuroblastoom stadium 3 heeft, een zeldzame vorm van kinderkanker.

NEUROBLASTOOM Neuroblastoom is een tumor uitgaande van het onwillekeurige zenuwstelsel. Dat zenuwstelsel zorgt voor het activeren van organen waar de ‘wil’ geen invloed op heeft, zoals de spijsvertering en de bloeddruk. Bij kanker is er sprake van verstoring van het evenwicht in de celgroei. De cellen groeien ongeremd door. Bij een neuroblastoom gaat het om onrijpe cellen van het onwillekeurig zenuwstelsel. Een van deze cellen gaat een eigen leven leiden, deelt zich in hoog tempo en vormt een tumor die kan uitzaaien. De tumor van Emma is gegroeid vanuit de streng zenuwen rechts langs het ruggenmerg en liep uit naar de rechterlong (2 kwabben waren weggedrukt). Het was een tumor van grote omvang.

BEHANDELING De behandeling slaat in eerste instantie goed aan. Operatief wordt de tumor grotendeels verwijderd en chemotherapie moet de rest doen. Twee weken voor kerst gaat Emma voor controle door de scan. Tot ieders schrik

WAAR IS DIT IN LEEUWARDEN?

RAAD & WIN!

Waar is dit in Leeuwarden? Mail uw antwoord naar info@141procent.nl en maak kans op een leuke prijs. In ons volgende nummer maken wij de prijswinnaar en plek bekend.

beschikking stelt. Het HCL is het informatieen activiteitencentrum voor de geschiedenis van Leeuwarden en omgeving (zie voor meer informatie www.historischcentrumleeuwarden.nl).

Deze rubriek komt tot stand in samenwerking met het Historisch Centrum Leeuwarden (HCL), dat ook de prijs, een fraai boekwerk over de geschiedenis van Leeuwarden, ter

De prijswinnaar van vorige maand is Dhr. D. M. Van der Wal uit Leeuwarden. De oplossing was Oosterkade, hoek Tuinen, met Vlietster- en Tuinsterbrug.

Events op & rond het water

VAREN DOE JE BIJ WiiS

IMMUNOTHERAPIE

STICHTING HART VOOR EMMA De zorgverzekeraar vergoedt de behandeling in Greifswald slechts voor een deel. Op aanraden van het UMCG is daarom de stichting Hart voor Emma opgericht. Alleen op deze manier kan de familie voldoende geld inzamelen om de behandeling van Emma voort te zetten.

WiiS, voor al uw Events op en rond het water. WiiS Events biedt voor zowel de zakelijke als de particuliere markt altijd maatwerk. WiiS omarmt en verwarmt en biedt daarmee een actieve verbinding tussen uw bedrijfs- en communicatie doelstellingen.

2 miljoen boeken te keap! steven sterk en bornmeer

open DaGen vrijdag 23, zaterdag 24 en zondag 25 mei: 12.00 tot 17.00 uur

DONEREN U leest meer over de stichting Hart voor Emma op www.hartvooremma.nl. Inzamelingsacties en andere initiatieven staan veelal vermeld op de facebook pagina www.facebook.com/hartvooremma en ook via twitter kunt u de berichten volgen @hartvooremma. Doneren kan op IBAN: NL27 RBRB 0851 5026 01

event@wiisevents.nl • www.wiisevents.nl

Toegang gratis – Ruime parkeergelegenheid Elke koper een gratis boek!

tot 80% korting op de nieuwprijs!

Hellingbaas 1, 8401 jh Gorredijk bornmeer

www.ramsj.nl | www.bornmeer.nl | 0513 462 447

steven sterk

6 Bent u (zelf) aan het verbouwen dan is Installatiekoopjes uw adres voor goedkope kwaliteit producten als: sanitair, schakelmateriaal, schroeven, gereedschap, elektra, kranen, leidingwerk, pvc, cv ketels, groepenkasten, etc.

Kom eens kijken en overtuig u zelf. De koffie staat altijd klaar!

’t Kommissiehuys Nijega Feesten Vergaderen

Drinken

Familiebijeenkomsten

Genieten

Evenementen

Openingstijden: Woensdag 14:00-20:00 Donderdag 14:00-20:00 Vrijdag 14:00-20:00 Zaterdag 10:00-16:00

Ontmoeten

Anno 1854

Winkel: Westeinde 26, 9079 LJ St. Jabik 0518-491948

Complete set bestaand uit : - 8 zonnepanelen 230Wp - Alle montage materialen - Danfoss inverter

Eten

Bedrijven

Particulieren

• Vergaderingen • Personeelsfeesten • Trainingen • Recepties

• Feesten • Bruiloften • Condoleances • Reünies

Evenementen

Eet(café)

• Concerten • Proeverijen Buitenactiviteiten • • Workshops

• A la carte • Terras • Buffetten • Catering

Buitengewoon sfeervol!

Eten, drinken, ontmoeten en genieten!

Kommisjewei 1, Nijega • www.kommissiehuys.nl • info@kommissiehuys.nl • tel. 06-47590448

Zomerfris arrangement Bij de Woudfennen hebben we de zomer in onze bol! In onze prachtige tuin is het aangenaam vertoeven in de frisse buitenlucht, genietend van een hapje en een drankje. Wij willen u daar graag van laten meegenieten.

• U bent welkom bij de Woudfennen vanaf 10.30 uur • Ontvangst met koffie of thee • Gehele dag gebruik van sauna´s en Turks badhuis • Vrij gebruik van douchegel, shampoo en scrubzout • Deelname aan verschillende Löyly opgietingen • Een frisse maaltijdsalade naar keuze • Keuze uit 2 ontspannende behandelingen: » Verzorgende Facial Marine (25 min) met gratis verzorgingsproduct

77,75

59,

00

per persoon

» Klassieke ontspanningsmassage (25 min) Dagelijks geldig t/m 31 augustus 2014. Gelieve vooraf te reserveren. Badjas en handdoek zijn te huur en slippers kunt u kopen bij de receptie. Prijswijzigingen en/of aanpassingen voorbehouden.

MAANDAG DAMESDAG

Woudfennen 10 | 8503 BA Joure | Tel: 0513 - 415 200 receptie@dewoudfennen.nl | www.dewoudfennen.nl

7 REEFKINGS

COLUMN

NU OOK AQUARIA VOOR DE ZAKELIJKE MARKT MR. TJERK BINNEMA ADVOCAAT BIJ DE HAAN AGW ADVOCATEN EN NOTARISSEN

ZELFVERDEDIGING

Enige tijd geleden las u in deze krant al over ReefKings, de aquariumspeciaalzaak van Wesley Bijlsma, aan de Zwettestraat Het gaat goed met ReefKings: liefhebbers weten de zaak steeds beter te vinden. Reden voor Bijlsma om zich ook op de zakelijke markt te storten. Bedrijven kunnen bij ReefKings een aquarium leasen met een all-in contract, waarbij ReefKings voor alle onderhoudswerkzaamheden zorgt.

Bijlsma: ,,Ondernemers hebben er dan helemaal geen omkijken naar, maar ze hebben er wel alle plezier van.” Wie het aandurft, doet het onderhoud zelf, en is dan na 2 jaar volledig eigenaar van het aquarium mét inhoud.

Een aquarium is niet alleen mooi, voor sommige ondernemers biedt het extra voordelen. Zelfs een verhoogde omzet is mogelijk. Bijlsma: ,,In de horeca bijvoorbeeld

zie je dat mensen heel rustig en ontspannen worden van aquaria. Het is bewezen dat mensen daardoor tot wel twintig procent meer consumeren. En in wachtruimtes is een aquarium ook ideaal. Zodra mensen iets zien bewegen – of ze nu jong of oud zijn, en of ze nu wel of niet van vissen houden – gaan ze ernaar kijken. Tijdens het wachten op bijvoorbeeld een tandartsafspraak, waar veel mensen nerveus van worden, kan dat heel positief zijn.

De tijd gaat sneller, de zenuwen worden minder en het werkt zelfs bloeddrukverlagend.”

Wie een aquarium wil leasen, heeft wel even geduld nodig, want tijdens de opstartfase staat het aquarium bij ReefKings. Daar is een goede reden voor, legt Bijlsma uit: ,,Het duurt een tijdje voordat de ecologische omstandigheden van een aquarium helemaal in balans zijn. Zo heb je eerst veel last van bruinalg en groenalg, en dat ziet er natuurlijk niet zo fraai uit.” Na zo’n zes weken kan het aquarium geplaatst

worden en kan de ondernemer optimaal gebruikmaken van de voordelen ervan.

Behalve met ‘gewone’ aquaria voor de zakelijke markt is Bijlsma ook druk bezig met de ontwikkeling van het wandaquarium, een promotiemiddel dat lijkt op een LCD-scherm.

Het neemt maar weinig ruimte in, en past daarom in de meeste bedrijfsruimtes. Zelfs in de kleinste kantoortjes is immers wel plek voor een televisie aan de muur ,,Je kunt het vergelijken met een flatscreentelevisie, maar dan met echt leven erin. Het bedrijfslogo vormt de achtergrond van het wandaquarium.” Bijlsma houdt het nog even spannend, maar als alles volgens plan verloopt plaatst hij binnenkort het eerste wandaquarium bij een bedrijf in Leeuwarden.

Zelf heeft hij er alle vertrouwen in: ,Het is echt het nieuwste van het nieuwste op het gebied van aquaria voor de zakelijke markt. In Nederland zie je dit nog helemaal niet. Het is echt een uniek promotiemiddel.”

In mijn vorige column schreef ik over economische sancties. Ik concludeerde dat het beter is iemand in zijn portemonnee te raken dan een pak slaag uit te delen. Hierop rees de vraag of het dan nooit is toegestaan geweld te gebruiken, mede naar aanleiding van het schietincident in de juwelierszaak in Deurne.

Mevrouw Sanders zag dat haar echtgenoot werd overvallen en mishandeld door twee mannen. Zij bedacht zich geen moment en schoot de beide overvallers neer. De overvallers overleefden het niet. Vervolgens ontstond de nodige ophef over de vraag of mevrouw Sanders wel of niet gestraft moet worden. Het Openbaar Ministerie besloot mevrouw Sanders niet te vervolgen. Soms is het namelijk niet strafbaar wanneer geweld wordt gebruikt uit zelfverdediging.

Uitgangspunt is dat geweld nooit gebruikt mag worden en dat gebruik van geweld wordt gestraft. Slechts bij hoge uitzondering wordt de gebruiker van geweld niet gestraft. Er moet dan in juridisch jargon sprake zijn van “noodweer”. Voor noodweer is vereist dat u zelf of iemand anders door een ander wordt mishandeld. In dat geval is het toegestaan om geweld te gebruiken. Echter alleen als dat noodzakelijk is om de mishandeling te stoppen. Dus niet als vergeldingsactie. Ook mag niet meer geweld worden gebruikt dan nodig is om de mishandeling te stoppen.

Wordt er buitensporig veel geweld gebruikt dan wordt dat toch bestraft. Hierop geldt weer een uitzondering. Indien u namelijk ernstig emotioneel geschokt bent door de mishandeling, is het soms niet verwijtbaar dat er meer geweld gebruikt wordt dan strikt noodzakelijk is. In juridisch jargon spreken we dan van “noodweerexces”.

Geweld gebruiken is dus alleen toegestaan wanneer dit de enige mogelijkheid is om ander geweld te stoppen. Heeft het Openbaar Ministerie dan terecht besloten om mevrouw Sanders niet te vervolgen? Voor haar was er geen andere mogelijkheid om de mishandeling van haar man te stoppen, dan de overvallers neer te schieten. Van “noodweer” was zeker sprake. Verder denk ik dat mevrouw Sanders ook hevig geëmotioneerd was toen zij zag dat haar echtgenoot werd mishandeld. Ik durf daarom zeker een beroep op “noodweerexces” te bepleiten. Ik ben het dus eens met de beslissing van het Openbaar Ministerie om mevrouw Sanders niet te vervolgen.

Uitgangspunt blijft echter dat wij geweld in onze samenleving af moeten zweren.

Problemen los je op met de mond en niet met de handen!

Mr. Tjerk Binnema is advocaat bij De Haan AGW advocaten en notarissen. Heeft u juridische vragen of opmerkingen over zijn column, neemt u dan per e-mail contact op: t.binnema@dehaanlaw.nl.

8

Rondvaarten met de ’Middelsee’

ZOMERPROGRAMMA

9 juni t/m 29 okt ober 2014

9 JUNI - 2e PINKSTERDAG, PINKSTERBRUNCH € 20,00 p.p.

€ 45,00 p.p.

Vertrek vanuit Franeker 9.30 uur, aankomst ± 19.00 uur, inclusief entree boot, 2x koffie mei koeke, soep, 1 belegd broodje en 1 krentenbol en warm/koud buffet. Passagieren in Bolsward.

9 JULI: DE ALDE FEANEN

€ 35,00 p.p.

€ 45,00 p.p.

Vertrek Leeuwarden 10.30 uur en aankomst ± 18.30 uur.

Arrangement: zie Grutte Pier tocht.

16 JULI: BURDAARD

€ 45,00 p.p.

Vertrek Leeuwarden 9.30 uur en aankomst ± 18.30 uur.

Passagieren in Burdaard. Arrangement zie Grutte Pier.

23 JULI: DE GREIDHOEKE 13 AUG.: DE DOKKUM TOCHT

€ 20,00 p.p. € 45,00 p.p.

24 JULI: NOORDELIJKE ELFSTEDEN ROUTE 20 AUG.: DE KLEIROUTE

€ 45,00 p.p. € 35,00 p.p.

31 JULI: RONDVAART LEEUWARDEN 27 AUG.: NOORDELIJKE ELFSTEDEN ROUTE

€ 20,00 p.p. € 45,00 p.p.

Vertrek 13.30 uur en aankomst ± 17.00 uur. Entree boot, 2x koffie/thee Vertrek 9.00 en aankomst ± 18.30 met cake, 2x uur consumptie en kaas, worstuur. en komkommer.

Passagieren in Dokkum. Arrangement zie Grutte Pier tocht.

Vertrek Leeuwarden 10.30 uur en aankomst ± 18.30 uur.

Vertrek Leeuwarden 9.30Pier uurtocht. en aankomst ± 16.30 uur.

Arrangement: zie Grutte Passagieren in Franeker. Arrangement zie De Alde Feanen.

Vertrek 13.30 uur en aankomst ± 16.30 uur. Entree boot, 2x koffie/thee met oranjekoek, 2x consumptie met kaas, worst en komkommer.

3 SEPT.: DE KLEIROUTE € 35,00 p.p.

Zie 20 augustus.

6 AUG.: BOAZUMERTOCHT

€ 45,00 p.p.

10 SEPT.: DE GREIDHOEKE € 20,00 p.p.

Vertrek Leeuwarden 9.30 uur en aankomst ± 17.30 uur. Passagieren in Boazum met als extra een Boazumer mjitte. Arrangement zie Grutte Pier.

Zie 23 juli.

7 ELFSTEDEN ROUTE 17AUG.: SEPT.:NOORDELIJKE RONDVAART LEEUWARDEN

€ € 45,00 20,00 p.p. p.p.

Zie Zie 10 31 en juli.24 juli.

13 DE DOKKUM DOKKUM TOCHT TOCHT 24 AUG.: SEPT.: DE

Vertrek 9.00 uur en aankomst ± 18.30 uur.

Zie 13 augustus.

Passagieren in Dokkum. Arrangement zie Grutte Pier tocht.

Zomerprogramma 2014 DEF.indd 1

20 AUG.: DE KLEIROUTE

STAMPPOTTOCHTEN Vertrek Leeuwarden 9.30 uur en aankomst ± 16.30 uur.

€ € 45,00 45,00 p.p. p.p.

01-04-14 16:50

€ 35,00 p.p.

Passagieren in Franeker.

Arrangement zie De Alde Feanen. € 37,50 p.p.

1 OKT. - DE ALDE FEANEN Zie juli, hetNOORDELIJKE bôlebuffet wordt ELFSTEDEN vervangen doorROUTE een stamppotbuffet.

27 9AUG.: € 45,00 p.p.

8 SEPT.: OKT.: BURDAARD 3 DE KLEIROUTE

45,00 p.p. € 35,00

Het 20 warm/koud Zie augustus.buffet wordt een stamppotbuffet.

15 SEPT.: OKT.: BOAZUMERTOCHT 10 DE GREIDHOEKE

45,00 p.p. € 20,00

Het warm/koud buffet wordt een stamppotbuffet.

Zie 23 juli.

22 SEPT.: OKT.: DE KLEIROUTELEEUWARDEN 17 RONDVAART

37,50 p.p. € 20,00

Het 31 bôlebuffet wordt een stamppotbuffet.

Zie juli.

29 SEPT.: OKT.: DOKKUM 24 DE DOKKUM TOCHT

€ 45,00 p.p.

Het warm/koud Zie 13 augustus.buffet wordt een stamppotbuffet.

Aanmelden noodzakelijk!

STAMPPOTTOCHTEN 1 OKT. - DE ALDE FEANEN

€ 37,50 p.p.

Zie 9 juli, het bôlebuffet wordt vervangen door een stamppotbuffet.

8 OKT.: BURDAARD

€ 45,00 p.p.

Het warm/koud buffet wordt een stamppotbuffet.

RONDVAARTBEDRIJF MIDDELSEE 15 OKT.: BOAZUMERTOCHT Jaap en Marjan Middelkoop

€ 45,00 p.p.

Het warm/koud buffet wordt een stamppotbuffet.

Ritsumasyl 13/15 • 9033 WB Ritsumasyl

(058) 2541456 E middelsee@hetnet.nl 22 OKT.:TDE KLEIROUTE € 37,50 p.p.

Het bôlebuffet wordt een stamppotbuffet.

www.rondvaartleeuwarden.nl 29 OKT.: DOKKUM

€ 45,00 p.p.

Het warm/koud buffet wordt een stamppotbuffet.

Aanmelden

Zomerprogramma 2014 DEF.indd 2

Familiedag met rondvaart • rondvaart • midgetgolfen • barbecue of buffet.

Solcamastraat 30 • 9262 ND Sumar • Tel.: 0511 461385 www.rondvaartboot-friesland.nl / www.kleinzwitserlandburgum.nl

Vertrek vanuit Leeuwarden, 9.30 uur, aankomst ± 17.00 uur, passagieren in Grou. Inclusief entree boot, 2x koffie met cake en Frysk bôlebuffet.

10 JULI: NOORDELIJKE ELFSTEDEN ROUTE

Restaurant - partycentrum

Volwassen € 31,50 p.p., kind v.a. € 15,75

Vertrek 11.00 uur en aankomst 13.30 uur.

Rondvaart Leeuwarden, inclusief koffie en een lekkere brunch.

2 JULI: GRUTTE PIER

Rondvaartboot

01-04-14 16:50

9 FRIESE RONDVAART ONDERNEMERS

FRIESLAND IS HET MOOIST VANAF HET WATER De Friese Rondvaart Ondernemers (FRO) is een belangenvereniging voor de ondernemers van alle Friese rondvaartboten. Over het algemeen gaat het hierbij om kleinere familiebedrijven. Sommige daarvan bestaan al decennialang, andere bedrijven komen pas net kijken. De vereniging werd bijna dertig jaar geleden opgericht om op te komen voor de wensen belangen van rondvaartondernemers bij overleg met de provincie, gemeenten en andere belangenorganisaties, met name om te zorgen voor goede ligplaatsen voor rondvaartboten in de diverse havens in Friesland: samen sta je nu eenmaal sterker dan als ondernemer alleen.

Voorzitter Jan Koopmans: ,,De aanleiding voor het oprichten van de belangenvereniging destijds was de wens voor een ligplaats aan de Aegehoek in de Wijde Ee bij Grou, dat toen als een nieuw eilandje werd aangelegd. Een rondvaartondernemer vroeg de gemeente om een aanlegplaats, maar dat kreeg hij alleen niet voor elkaar. En zo werkt nu het nog steeds. Als meerdere ondernemers aangeven graag gebruik te willen maken van een aanlegplaats, krijg je een vergunning veel sneller voor elkaar.”

TOEGANKELIJK VOOR IEDEREEN Koopmans zelf is mede-eigenaar van rondvaartbedrijf Friesland Charter. Op zijn klippers De Hoop en Stella Frisia kunnen maximaal 30 passagiers meevaren en overnachten. Hoewel Friesland Charter ook dagtochten aanbiedt, zijn de klippers voornamelijk geschikt voor meerdaagse tochten en weekendarrangementen. ,,Wij hebben de enige rondvaartboten met een mast erop,” lacht Koopmans. Binnen de FRO is Friesland

Charter eigenlijk een beetje de vreemde eend in de bijt, want de overige zestien aangesloten ondernemers bieden alleen dagtochten aan.

Vooral bij de wat oudere doelgroep zijn tochten met een rondvaartboot populair. Koopmans: ,,Alle rondvaartboten zijn zo ingericht dat ze geschikt zijn iedereen, dus ook voor passagiers in een rolstoel of met een rollator.” Een paar van de ondernemers varen ook tochten voor Stichting De Zonnebloem, die mensen met een fysieke beperking een onvergetelijke dag probeert te bezorgen. ,,Voor de historische schepen geldt het in iets mindere mate, maar over het algemeen zijn de boten voor iedereen heel goed toegankelijk.”

ONTSPANNEN GENIETEN AAN BOORD Ook voor feesten als trouwerijen en jubilea zijn rondvaartboten in trek. Niet zo gek, vindt Koopmans, want eenmaal aan boord is alle tijd om met elkaar te praten en ondertussen te genieten van de omgeving. ,,Aan boord van een rondvaartboot zie je de wereld aan je voorbij trekken. Passagiers kunnen met elkaar ontspannen en worden ondertussen verzorgd met hapjes en drankjes. Dat geeft echt meerwaarde aan zo’n dag, dat maakt het uniek. Als je een receptie in een hotel houdt, komt en gaat iedereen op verschillende momenten. Op een rondvaartboot kan dat niet. Daardoor heb je veel meer tijd voor echt contact met elkaar.” Minstens zo belangrijk, aldus Koopmans: je komt nog eens op bijzondere plekken in Friesland, die voor veel mensen verborgen blijven. ,,De rondvaartboten komen door en langs verschillende natuurgebieden waar je normaal gesproken eigenlijk niet komt.” Zo zijn er tochten door het Lauwersmeergebied en de Alde Feanen bij Eernewoude. ,,Ze zeggen wel dat Friesland op zijn mooist is vanaf het water.

Dat is ook echt zo. Vroeger gingen veel

toerist v

belangrijke handelsroutes over het water, en dat is nog altijd goed te zien. Aan de grachten bijvoorbeeld staan nog steeds de mooiste huizen.”

MEER AANDACHT VOOR RONDVAARTONDERNEMERS Koopmans zou graag zien dat er wat meer aandacht is voor de toegevoegde waarde van rondvaartondernemers voor steden en dorpen. ,,We vervoeren gezamenlijk zo’n honderdtwintigduizend passagiers per jaar en brengen daardoor we heel veel toeristen naar

DE FRIESE RONDVAART ONDERNEMERS Bij de Friese Rondvaartboten Ondernemers zijn zeventien rondvaartondernemers uit Friesland aangesloten. Zij bieden hoofdzakelijk dagtochten aan over verschillende Friese wateren. Er zijn tochten op afspraak, voor grotere gezelschappen of zakelijke aangelegenheden, maar het is ook mogelijk om zo aan boord te stappen voor een bijzonder uitje. Van jong tot oud, voor iedereen is er een geschikte rondvaarttocht: zo zijn er vaarten langs de Elfstedenroute, culinaire en literaire tochten, rondvaarten gecombineerd met een museumbezoek of wadlopen en zeehondentochten. Meer informatie over de Friese Rondvaart Ondernemers staat op www.rondvaartboten.nl. Op deze website zijn ook de details en contactgegevens van de verschillende aangesloten ondernemers te vinden.

RONDVAART VAN DIJK Wij verzorgen tochten met vrije opstap: • Rondvaarten van 2 en 4 uur • Dagtochten • Avondtocht • All-in dagtochten 16 mei vanuit Joure en 16 juni vanuit Sneek • Varen naar skûtsjesilen • Pannenkoektochten • Gourmettochten • Afvaartlocatie geheel Friesland / Groningen en Overijssel Particuliere groepen kunnen de boot reserveren en invulling geven aan een vaartocht geheel naar eigen inzicht.

Eigen keuze van vertrek en aankomsttijd, catering aanboord, vertreklocatie.

VOOR INFO: WWW.RONDVAART-VANDIJK.NL OF BEL : 0515-413819 Fam. K. v/d Zweep Postbus 95, 9000 AB Grou Tel: 06 53 50 80 80

www.rondvaartengrou.nl

rondvaarten sneek 2014

vaarkalender juni

02 | Midden Frieslandtocht 23 | Dokkumtocht

juli

03 | Midden Frieslandtocht 07 | Princenhoftocht 09 | Rondvaart XL 10 | Elfmerentocht 17 | Midden Frieslandtocht 22 | Rondvaart XL 24 | Elfmerentocht 30 | Skûtsjesilen Lemmer 31 | Skûtsjesilen Lemmer

RedeRij van deR Zweep RondvaaRten GRou

augustus

01 | Skûtsjesilen Sneek 07 | Midden Frieslandtocht 13 | Rondvaart XL 14 | Elfmerentocht 18 | Princenhoftocht 21 | Midden Frieslandtocht 27 | Rondvaart XL 28 | Elfmerentocht

SKS-skûtsjesilen

juni, juli & augustus Rondvaart Sneekermeer | Data zie website

Reser veren vo teleuorkomt rstel ling Rondvaartbedrijf M. van der Werf T. 0515 - 415379 | www.rondvaartvanderwerf.nl

vanaf

€ 9,50 • • • • • •

Zeehondentochten Zeehonden vrijlaten Zandplaatexcursies Familie -en bedrijfsfeesten Wadlopen Rescue Boat Tochten

verschillende dorpen en steden in Friesland.

Dat heeft een behoorlijk positieve invloed op de middenstand in die plaatsen, maar gemeenten erkennen dat helaas niet altijd. Daardoor kan het zijn dat een luxe cruiseschip wel een ligplaats kan krijgen, maar dat er voor de rondvaartboten geen plaats is. Vanuit de Friese Rondvaart Ondernemers maken we ons er sterk voor dat meer onder de aandacht te brengen bij gemeenten. Niet alleen voor onze passagiers, maar ook voor het toerisme in Friesland hebben we echt toegevoegde waarde.”

Vertrek vanaf Lauwersoog

T 0519 34 91 33 www.beleef-lauwersoog.nl

Vertrek uit: Grou vanaf de Hellinghaven / Volmaweg.

Datum: Dag: Plaats: Vertrek: Prijs p.p.* 19 juli zaterdag Grou 11.00u € 12,50 21 juli maandag Veenhoop 11.00u € 12,50 22 juli dinsdag Eernewoude 11.00u € 12,50 23 juli woensdag Terherne 11.30u € 12,50 24 juli donderdag Langweer 10.30u € 12,50 25 juli vrijdag Elahuizen 10.00u € 15,00 28 juli maandag Woudsend 10.00u € 15,00 29 juli dinsdag Reservedag** 10.00u € 15,00 30 juli woensdag Lemmer 10.00u € 15,00 31 juli donderdag Lemmer 10.00u € 15,00 1 augustus vrijdag Sneek 10.30u € 15,00 * kinderen t/m 12 jaar respectievelijk € 6,50 en € 7,50 **reservedag houdt in dat er gezeild gaat worden op het Heegermeer indien door omstandigheden elders niet gezeild kon worden.

IFKS-skûtsjesilen Afvaarten in de wedstrijdplaats (centrum) Datum: Dag: Plaats: Vertrek: 5 augustus dinsdag Heeg 13.30u 6 augustus woensdag Sloten 13.30u 7 augustus donderdag Echternerbrug 13.30u 8 augustus vrijdag Lemmer 13.30u 9 augustus zaterdag Lemmer 13.30u * kinderen t/m 12 jaar € 6,-

Prijs p.p.* € 10,00 € 10,00 € 10,00 € 10,00 € 10,00

RESERVEREN: TEL: 06-53 50 80 80 Prinsenhoftocht iedere donderdag en zondag in Juli en Augustus : vertrek 14.00 u terug 16.00 u.

10

VERKOOP Wilt u echt goedkope kwaliteits meubelen?

DAN IS DIT NU ECHT DE LAATSTE KANS!!

WIJ MOETEN

LEEG!

Sla

NOG SLECHTS TWuEw nu E WslEaKgE!N!

2

Culinair 5-gangen diner Friesland Frans Klassiek

Ons restaurant is benoemd tot Iens Topper 2014 in de categorie Franse keuken van Friesland.

Geniet van een 5-gangen verrassingsdiner. Onze chef-kok laat u genieten van culinaire hoogstandjes bereid met streek- en seizoensgebonden producten.

Prinsheerlijk dineren in koninklijke sferen!

van

Inclusief onbeperkt frisdrank, bier en huiswijn betaalt u €49,50 p.p.

ENKEL OP RESERVERING

€55 P.P.

€35 P.P.

Restaurant Us Heit is een onderdeel van Fletcher Hotel-Paleis Stadhouderlijk Hof | Centrum van Leeuwarden.

Voor meer informatie of reserveren? Bel 058 - 216 21 80 of mail naar info@restaurant-usheit.nl Hofplein 29 | 8911 HJ Leeuwarden | www.restaurant-usheit.nl

Al 50 jaar de nummer... voor trouwringen voordeel!

Keuze uit meer dan 2500 modellen van de beste designers.

ACTIE

1 450,trouwringen per paar! van 799,- nu

van 3199,nu

van 2433,nu

1999,1379,899,* of LEKKER EEN WEEK GRATIS VAKANTIE G* (voor 2 pers.)

EKENDJE WE in LUXE HOTEL (voor 2 pers.) WEBij aankoop vanaf 395,- per paar!

van 1599,nu

+ L A A M I N I www.juwelierklaasoosterhof.nl M U N

50% - 60% PRIJZEN ZIJN ONDERHANDELBAAR! openingstijden:

maandag van 13.00 - 18.00 uur, dinsdag t/m vrijdag van 09.30 - 18.00 uur, geen koopavond, zaterdag van 09.30 - 17.00 uur, zondag gesloten

James Wattstraat 26 • LEEUWARDEN

Deze verkoop wordt in opdracht van de bewindvoerder en bank en inkoopcombinatie georganiseerd

!

Bij aankoop vanaf 995,- per paar

Galigastraat 11 SNEEK

ARNHEM GRONINGEN ZWOLLE

*Vraag naar de voorwaarden

FAILLISSEMENT

11 COLUMN

Als u de media in de gaten houdt, zal het u ongetwijfeld niet ontgaan zijn dat er in de Leeuwarden een uniek samenwerkingsverband is opgericht op het sportpark Nijlân. Jan R. Adema is voorzitter van Leeuwarder Zwaluwen, één van de daar gevestigde voetbalclubs.

Hij is nauw betrokken bij het samenwerkingsverband en geeft enthousiast uitleg over wat er allemaal speelt.

INTERVIEW

JOHAN POSTEMA

WAT GEBEURT ER ALLEMAAL OM NIJLÂN?

MOTORRIJ-INSTRUCTEUR

OOGCONTACT IN HET VERKEER

WAAROM LEZEN WE ZOVEEL OVER HET SPORTPARK NIJLÂN? Adema vertelt: ‘We zijn een paar jaar geleden begonnen met de vraag: Wat gebeurt hier nou eigenlijk op het sportpark Nijlân? Om ons heenkijkend zagen we een sportpark dat niet meer van deze tijd is. Het oogt grijs en grauw.

Spijtig, want het is zo’n fantastisch mooi sportpark in de stad. Toen zijn we vooruit gaan kijken.’

Jan Adema, Jens Dijkstra (toenmalig gemeente medewerker en lid van de KNVB) en Aart van de Wind (voorzitter voetbalclub Lionitas) hebben daarop de koppen bij elkaar gestoken.

Ze besloten te gaan samenwerken met als doelstelling om de inwoners van Leeuwarden, en met name van de wijk Nijlân, meer te laten sporten en bewegen. Adema: ‘We zetten ons in voor een transformatie van het sportpark in het voordeel van de hele wijk. In eerste instantie zetten we in op sport en bewegen, zodat mensen langer blijven wonen in de wijk. Maar we willen zorgen voor alle middelen die nodig zijn om een vitale bevolking te houden.’

Om het een officieel karakter te geven is deze maand de stichting Om Nijlân opgericht. Het gaat niet om het westen of het oosten van de stad, maar Om Nijlân. In dat officiële karakter kunnen ze echt georganiseerd aan de slag.

BETROKKENEN ‘Toen het idee er eenmaal lag, hebben we alle sportclubs uitgenodigd die bij het sportpark Nijlân betrokken zijn om onze plannen uit te leggen. In feite is nog steeds iedereen welkom en mag zijn wensen inbrengen’, vertelt Adema.

En dat zijn er aardig wat geweest, want naast voetbal wordt er op het park gedaan aan atletiek, kaatsen, korfbal. Maar er werd ook verder gekeken, bijvoorbeeld naar de tennisclub Nijlân en de Leeuwarder badmintonclub die vlak naast het sportpark zitten. Uiteindelijk sloot ook nog iemand van jeu de boules aan. Die zitten nu in een mooi parkje in Huizum, maar zij willen graag een overdekte baan hebben. Jan Adema: ‘Wij kunnen als één enkele club weinig voor elkaar krijgen. Als we het samendoen, eerst de verenigingen bij elkaar en dan de wijken en de gemeente, opent dat deuren naar nieuwe mogelijkheden.’

DUS DE GEMEENTE IS ER OOK BIJ BETROKKEN? Jan Adema: ‘Jazeker, de gemeente is super enthousiast. We hebben met wethouder Ekhart en Cristien Bajema, beleidsadviseur Sport en Bewegen, heel positief contact. Op het moment dat wij ons initiatief startten en de eerste contacten hadden met de gemeente werd een beleidsplan gericht op dit onderwerp geschreven. Dus er is nu heel veel aandacht voor.’

VAN VRIJWILLIGERS NAAR PROFESSIONELE OMNIVERENIGING Het initiatief draaide tot nu toe op een stel super ijverige vrijwilligers, die eigenlijk al een baan en een voorzitterschap hebben bij een club. Allemaal enthousiaste figuren, maar het moet er ‘even’ bij. Het initiatief moet straks ook tot iets leiden. En daar staat de gemeente ook heel erg achter.

Adema: ‘Samen met de gemeente zijn we naar Zwolle geweest voor een rondleiding bij De Pelikaan. Daar zijn onder andere tennis-,

korfbal- en voetbalvereniging bij elkaar gaan zitten. Ze hebben wel hun eigen identiteit behouden, maar zitten in een samenwerkingsverband. Je noemt het eigenlijk een omnivereniging. Er zit zelfs twee dagen in de week een manager. Daar komt het onderwijs.

Daar komen bedrijven om te sporten. Het gaat allemaal heel professioneel.’

Dat heeft ertoe geleid dat de gemeente heeft gezegd dat ze alles op alles willen zetten om dat in Leeuwarden ook aan te leggen. Ze zijn budget aan het vrijmaken. ‘Niet dat we al een euro hebben gevraagd hoor. Wij komen eerst met ideeën en gerichte plannen. Maar zodra het zover is dat er tot uitvoering gaat komen, dan moet je er wel voor gaan zorgen dat er middelen zijn om de plannen uit te voeren. Daarom hebben we voor de tweede keer subsidie aangevraagd bij Sportimpuls van NOC NSF’, vertelt Jan Adema. Als ze de subsidie krijgen is dat het begin van de professionalisering. Voor de zomer gaat het waarschijnlijk niet meer gebeuren, maar dat het gaat gebeuren op sportpark Nijlân is zeker.

UITBREIDING CIOS Eind april kwam het nieuws naar buiten het CIOS de opleiding meer dan verdubbelen gaat.

Ze willen 250 studenten per jaar opleiden in Leeuwarden. Geeft dat ook kansen? Adema: ‘Dat is super mooi voor de stad. Uiteraard zijn we al met elkaar in gesprek over hoe we elkaar kunnen ondersteunen. Met het CIOS erbij wordt de kans groter dat er op het sportterrein accommodatie komt en andere faciliteiten waar lesgegeven wordt. Een soort kleine sportboulevard die faciliteiten creëert in de wijk. Dus dat ook de mensen uit de wijk daarnaartoe kunnen om bepaalde zaken te regelen, revalidatie, naschoolse opvang, dat soort dingen. De combinatie met sport en bewegen moet er altijd in zitten. Dat is de belangrijkste factor.’

activiteiten kunt inzetten. Je kunt het één keer uitgeven en we hoeven geen winst te maken.’

HOE GAAT HET NU VERDER? Jan Adema: ‘De eerste gezamenlijke activiteiten zijn opgestart. We hebben afgelopen jaar bijvoorbeeld de Olympiade georganiseerd bij ons op het terrein. Met allemaal studenten van diverse hoge scholen in Leeuwarden. Het was succesvol, dus wordt dat nu voor de tweede keer georganiseerd. Tijdens de Nationale sportweek, hebben we walking voetbal gehad. Dat is voor mensen die wat slecht ter been zijn of op een respectabele leeftijd zijn aankomen. Een project van de KNVB. Je krijgt een vrije trap tegen als je gaat rennen. Het komt puur op techniek aan om in te schatten waar je moet lopen. Die mannen vonden het prachtig. Dus een nieuwe vorm van sport en dat kan op het terrein bij ons. Overdag. En zo zijn we dus met senioren aan het kijken naar meer passende activiteiten.

Dat kan ook wandelen zijn. Dat je met elkaar wandelt door de wijk heen. En dat je dan uitkomt bij het sportterrein en nog wat oefeningen doet onder begeleiding van een CIOS student.

En daarna een kopje koffie drinken met elkaar, een praatje maken en weer met elkaar naar huis.’

HOE ZIET HET PARK ER OVER 20 JAAR UIT? Adema: ‘Over 20 jaar zijn er van maandag tot en met zondag, 16 uren per dag activiteiten op het park, waarbij mensen elkaar ontmoeten.

Het trekt de bewoners van de wijk uit hun isolement. Er is één en al beleving, emotie en gezelligheid. Dat kan allemaal doordat de verenigingen, scholen en welzijnsorganisaties de koppen bij elkaar steken en samenwerken. Vanuit het positieve, want dat maakt het zo leuk.’

Je hoort vaak mensen zeggen dat ze oogcontact verschrikkelijk belangrijk vinden in het verkeer. Als ik ze vraag om een cijfer tussen 1 en 10 te geven, dan krijgt oogcontact meestal een cijfer tussen de 7 en 9. Als je het mij vraagt kom ik niet verder dan een 3. Dus eigenlijk hecht ik geen waarde aan oogcontact. Ik leg graag uit waarom.

Eerst een aantal feiten uit de ongevallenstatistieken op een rij. Van de motorrijders die betrokken zijn bij een ongeval verongelukt: - bijna 1 op 5 (18%) op een auto van rechts!; - 1 op de 9 (11%) op een tegemoetkomende, links afslaande auto.

- 70% van de automobilisten vertelt dat hij/ zij de motorrijder nooit heeft gezien.

- van de motorrijders die het ongeval nog na kunnen vertellen, zegt 70 % dat ze de auto wel hebben gezien.

Ga voor de aardigheid eens in de auto zitten en kijk schuin naar links of rechts. Let er eens op hoeveel van je blikveld verdwijnt achter je raamstijlen. Dit door alle veiligheidsregels zoals gordijnairbags. Als de automobilist op het moment kijkt dat de motorrijder zich toevallig achter die stijl bevindt, is het niet raar dat de auto oprijdt. Hij heeft de motorrijder niet waargenomen.

Daarnaast kun je je afvragen ‘waar is die automobilist naar op zoek?’ Waar heeft hij het meeste mee te maken? Juist, met andere auto’s.

Je bent je niet bewust van voertuigen die je zelf niet hebt. Vergelijk het met het kopen van een nieuwe auto of motor. Ineens blijkt dat er veel meer met dezelfde auto of motor rijden. Dat is ook waarom veel beginnende motorrijders zeggen dat ze nu heel anders naar het verkeer kijken.

Het komt allemaal aan op het verwachtingspatroon van de motorrijder. Op het moment dat de automobilist de richting van de motorrijder opkijkt, hebben veel motorrijders het idee dat de automobilist hem/haar gezien heeft. Waar trekken ze die conclusie uit? Je ziet en hoort zo vaak de motorrijder zeggen “de auto reed ineens op”. Blijkbaar voldeed de auto op dat moment niet aan het verwachtingspatroon.

Waar ik dus eigenlijk naar toe wil is dat je bij “oogcontact” er nooit van uit mag gaan dat de automobilist jou gezien heeft. Ik weet niet waar je die bevestiging uit moet halen.

Als motorrijder moet je je verwachtingspatroon bijstellen. Ervan uitgaan dat de automobilist je niet heeft gezien. Dat houdt het motorrijden naast heel erg leuk ook veilig.

EN DAN DUURZAAM BOUWEN? ‘Ja dat past helemaal in het plan om de wijk energieneutraal te maken. Het zou helemaal fantastisch zijn als er dan ook een nieuwe sporthal bij zou komen. Die in Nijlân is sterk verouderd. Eén met een multifunctioneel karakter. Duurzaam en zelfvoorzienend met zonnepaneeltjes, warmtepomp en ledverlichting. Dan bespaar je aan de ene kant energie voor de clubs, de verenigingen, waardoor je het geld op een andere manier weer aan de jeugdvoetbal of jeugdtennis of nieuwe

Postbus 7540, 8903 JM Leeuwarden, Telefoon: (058) 288 02 22 Fax: (058) 288 00 60, E-mail: info@pdevries.nl

12 FOARLEZE YN IT FRYSK OAN PJUTTEN Foarlêzers op ’en paad mei 18.000 Tomke-boekjes yn de Fryske Foarlêswike! Goed 500 foarlêzers sille fan 2 o/m 6 juny rûnom yn ’e provinsje foarlêze oan sa’n 12.000 pjutten.

It Tomke-projekt stimulearret it lêzen en foarlêzen yn it Frysk oan lytse bern. De Tomke-boekjes mei ferhaaltsjes oer Tomke en Romke komme fia boartersplakken, bernedeiferbliuwen, gastâlders, konsultaasjeburo’s en bibleteken by de bern en har âlden telâne. It tema is dit jier ‘Ik bin Tomke’.

De Fryske Foarlêswike wurdt organisearre troch it Selskip foar Fryske Tael en Skriftekennisse en de Tomke-wurkgroep.

FRYSKE FOARLÊSWIKE Oeral yn Fryslân wurdt fan 2 o/m 6 juny foarlêzen yn it Frysk oan pjutten op pjutteboartersplakken, bernedeiferbliuwen en by gastâlders.

Der wurdt foarlêzen troch pakes en beppes, troch heiten en memmen, mar der binne ek bekende Friezen dy’t harren ynsette foar de Fryske Foarlêswike. Sa lêst deputearre mefrou De Vries moandei 2 juny om 9.15 oere foar op it pjutteboartersplak De Krobbe yn Aldegea (Smellingerlân).

Yn Ljouwert wurdt troch wethâlder Feitsma foarlêzen op it pjutteplak Petteflat oan de Valkstrjitte. Wethâlder Stoker lêst foar oan de pjutten fan Beantsjekroas yn Koudum en skriuwster fan Tomkeferhaaltsjes, mefrou Riemkje Pitstra, sil foarlêze op De Kobbe yn Hylpen. Mefrou Rypstra, wethâlder Tytsjerksteradiel, sil op 2 juny foarlêze om 9.00 oere by de pjutten fan de Wâldpykjes yn Oentsjerk.

Yn de Stellingwerven wurdt foarlêzen út it Tomkeboekje yn it Stellingwerfs.

Particuliere huiseigenaren die voor 30 juni 2014 besluiten TONZON Vloerisolatie te laten aanleggen, kunnen nog profiteren van het lage btw-tarief op woningisolatie zoals dat gold tot 31-12 2013. Hoewel de overheid energiebesparing wil stimuleren en daarvoor zelfs een fonds voor goedkope leningen heeft opgezet, heeft het ministerie van financiën besloten om per 1-1 2014 de btw op woningisolatie te verhogen.

Daarbij is echter vergeten om burgers en bedrijven hierover te informeren. Pas nadat op 19 december 2013 de Staatssecretaris hierover een brief is gestuurd, hebben de Rijksvoorlichtingsdienst en de Belastingdienst op 23 december 2013 stilletjes hun websites aangepast. Bedrijven en de organisaties in de isolatiebranche zijn echter niet op de hoogte gesteld.

GARANTIE OP LAGE BTW-TARIEF TOT 30 JUNI 2014

TONZON VLOERISOLATIE TIJDELIJK GOEDKOPER Diverse organisaties hebben geprotesteerd tegen deze opmerkelijk onopgemerkte wijziging en de manier waarop deze is gecommuniceerd. Zij hebben staatssecretaris Eric Wiebes gevraagd een faire ingangsdatum vast te stellen. Het is immers niet redelijk een wijziging van de regeling in te laten gaan op 1 januari 2014 terwijl tot 8 dagen voor deze datum op de voorlichtingssites van de overheid nog vermeld staat dat de regeling niet zal veranderen. Bedrijven hebben in hun offertes en opdrachten voor 2014 daarom rekening gehouden met het lage tarief. Een overgangstijd van 8 dagen is veel te kort om deze wijziging verantwoord door te kunnen voeren in de offertes en opdrachten. De merkwaardige gang van zaken staat op 15 mei als agendapunt 3 op de agenda van de Tweede Kamer in het Algemeen Overleg van de

Commissie Financiën over de Belastingdienst.

Op dit moment staat niet vast of een Kamermeerderheid vindt dat de Staatssecretaris een faire ingangsdatum moet vaststellen en zo ja op welke datum de verhoging dan zal ingaan.

tot 30 juni 2014 nog vloerisolatie kan aanschaffen tegen het lage btw-tarief. Voor een vloer van 50 m² daalt daardoor de richtprijs van circa € 1.850,- naar € 1.750,-, een voordeel van € 100,-.

Dit voordeel loopt op naarmate de vloer groter is. De mensen moeten nu wel actie ondernemen, want het hogere tarief zal hoe dan ook alleen maar tijdelijk worden uitgesteld!’

Om te voorkomen dat de particuliere huiseigenaar gaat afwachten wat er uit het overleg in de Tweede Kamer zal komen, heeft TONZON besloten zolang een lage-btw-garantie af te geven. De garantie geldt voorlopig tot 30 juni 2014 in de veronderstelling dat dan duidelijk moet zijn wat de definitieve ingangsdatum van de verhoging is geworden. Wanneer de Tweede kamer besluit dat de ingangsdatum niet wordt uitgesteld dan draait TONZON op voor de hogere btw en niet de consument. Op deze manier is de consument er van verzekerd dat hij

TONZON is uitvinder en producent van een opvouwbaar isolatiemateriaal (het Thermoskussen) dat isoleert als een thermosfles en vloeren nog warmer maakt dan de lucht vlak boven de vloer. Het zeer milieuvriendelijke isolatiemateriaal (DUBO-Keur) wordt gecombineerd met een stevig zeil dat woningbreed op de bodem van de kruipruimte wordt aangebracht. Deze dubbele aanpak zorgt voor droge kruipruimtes, warme vloeren en een gemiddelde besparing van 15 tot 20% op de stookkosten.

Meer info op www.tonzon.nl

Copini zonne zonnebrillen 2014 COPINI

CALVIN KLEIN

Zonnebrillen met glazen op sterkte vanaf bij Copini Opticiens

39.

95 *

POLAROID van 49.95

* vraag naar de voorwaarden

bij Copini Opticiens

LAAGSTE PRIJSGARANTIE!

Incl. glazen op sterkte bij Copini Opticiens

79.

50*

RAY-BAN

19.

95

Incl. glazen op sterkte bij Copini Opticiens

POLAROID van 49.95 bij Copini Opticiens

LACOSTE

119.

ZB op sterkte 00 * Incl. bij Copini Opticiens

19.95 LAAGSTE PRIJSGARANTIE!

79.50

OPTISAN verrekijkertje 8x21 bij Copini Opticiens

9.50

www.copini-opticiens.nl

*

*Gratis enkelvoudige zonneglazen op sterkte

Copini introduceert de nieuwste collecties van vrijwel alle trendy zonnebrillen.

Wij zijn één van de grootste dealers van Ray Ban in Noord Nederland, met een hele ruime collectie Ray Ban. Laat u verrassen door onze uitgebreide collectie en het vakkundige advies van Copini Opticiens!

Zonnebrillen met polariserende glazen op sterkte vanaf e129,50

BRILLEN/CONTACTLENZEN

it voor ogen heeft kwalite

Copini Leeuwarden Nieuwestad 55, tel. 058-2124729 | Copini Harlingen Voorstraat 63, tel. 0517-416762 | Copini Sneek Grootzand 29, tel. 0515-434060

13 LEEUWARDEN

COLUMN

EEN BINNENSTAD BOORDEVOL CULTUUR LEONIE JEPMA GEWICHTSCONSULENTE SPORTCENTRUM URSUS

EN HET IS WEER TIJD VOOR...

Joepie de poepie!! Nog even en dan is het weer vakantietijd! Super veel zin in! Elk jaar gaan we naar Turkije. Elk jaar gaan we naar ons lievelingshotel. Elk jaar kom ik wel 2 kilo zwaarder terug. Oeps!

Foto: Peter Venema Hoofdstad van Fryslân, start- en finishplaats van de Friese Elfstedentocht, Nassaustad én Culturele Hoofdstad 2018, dat is Leeuwarden!

Het bruisende Leeuwarden heeft veel te bieden. Inmiddels is ook het evenementenseizoen afgetrapt met de allereerste Koningsdag. Hierna volgen onder andere het Fries straatfestival en Jailbreak festival in de Blokhuispoort, de oude gevangenis van Leeuwarden.

Naast de evenementen is er nog veel meer leuks te doen in het historische centrum van Leeuwarden. Wist je bijvoorbeeld dat Leeuwarden een Hofstad is? Er zijn veel monumenten die aan de tijd herinneren: Paleis het Stadhouderlijk Hof, het Princessehof, de Prinsentuin, de grafkelder in de Grote Kerk en het prachtige stadhuis. De Friese Nassaus hebben Leeuwarden een vleugje Koninklijke allure

gegeven! Kijk dat is het mooie van Leeuwarden!

FRIES STRAATFESTIVAL Hartje centrum Dit jaar staat de Leeuwarder binnenstad in het laatste weekend van mei weer bol van prachtig straattheater en muziek. Laat je op 23, 24 en 25 mei ontroeren door de prachtige straattheatervoorstellingen, loop tegen één van de theatrale steltenacts aan of geniet van swingende melodieën. Fries-straatfestival.nl

JAILBREAK FESTIVAL Blokhuispoort Het driedaagse tattoo & rock ’n roll festival in de 16e eeuwse gevangenis de Blokhuispoort.

Met ’s werelds beste tatoeëerders, de bekende barbers van Schorem, flink wat harde gitaren en last but not least: good food and cold bear!

Jailbreakfestival.nl

FRIESE PAARDENTRAM Binnenstad Vanaf juni is Leeuwarden een paardentram rijker. Deze paardentram met Friese paarden rijdt vanaf juni tot en met september iedere zaterdagmiddag door de Leeuwarder binnenstad.

Bezoekers kunnen de stad zo opnieuw, of op een andere wijze leren kennen. Wearegrutsk.nl

LEEUWARDEN! APP Applestore Google Playstore Kijk, dat is ’t mooie van Leeuwarden! De gratis Leeuwarden! App, voor alle bezoekers aan de mooie binnenstad van Leeuwarden. Een stad met verrassende winkels, boeiende musea, spetterende evenementen en een prachtig historisch centrum. Blijf op de hoogte van wat er speelt en heb altijd de juiste informatie direct bij de hand. Download in de Appstore of de Google Playstore

SLECHTVALKJONGEN IN AVÉROTOREN

Foto: Jelmer Groen Het slechtvalkbroedpaar, dat in maart zijn intrek nam in de 72 meter hoge nestkast bovenin de Avérotoren, heeft met succes twee of drie eieren uitgebroed! Drie jaar na de installatie en opening van de nestkast, door

wethouder Isabelle Diks, bewonen vijf spraakmakende roofvogels het stadscentrum. De snelste roofvogel, en tegelijkertijd het snelste dier ter wereld, staat op de landelijke lijst van kwetsbare soorten.

De vader en moeder slechtvalk moeten nu zo’n zes weken hard werken om de jongen van voldoende voedsel te voorzien voordat ze uitvliegen. Na ongeveer twee en een halve maand bezetten de jonge slechtvalken een eigen territorium. Tot die tijd blijven de uitgevlogen jongen nog enkele weken in de buurt van de toren. Hier stomen de ouders de jongen klaar voor een jagend bestaan.

De aanleiding voor het plaatsen van de slechtvalkkast in de ‘kantorenhaak’ was het nieuw vogelbeleid van de gemeente Leeuwarden. Door toenemende bebouwing en het dichten van kieren en spleten op daken en in wanden, is het aantal stadsvogels en de biodiversiteit in algemene zin afgenomen.

Door te zorgen voor voldoende schuil- en nestgelegenheid en bes- en zaaddragende planten neemt het aantal stadsvogels in Leeuwarden weer toe. De gemeente beschouwt de slechtvalkjongen als de kroon op haar vogelbeleid.

Na al die jaren heb ik dan wel geleerd waar het nou eigenlijk fout gaat. Op Schiphol moeten we wachten... Dus vieren we het feit dat we vakantie hebben met: jawel een wijntje.

Vervolgens zitten we in het vliegtuig. Daar vieren we het feit dat we weer naar ons paradijs gaan. We is in dit geval mijn moeder en ik.

Tegenwoordig mag mijn man ook mee. Of nee... Ik boek gewoon voor hem. Dit jaar was dat een discussie. Meneer was bang dat hij iets zou missen. Stel je namelijk voor dat Cambuur play offs moet spelen en hij in Turkije zit. Nou echt waar... Nu is hij trouwens wel erg blij dat hij mee mag. In elk geval terug naar het vieren. Dat gebeurt namelijk met jawel champagne. Na 3,5 uur landen we in Turkije. Daar 2 uur in de bus.

Vervolgens komen we thuis in ons hotel, vliegen naar de bar en jawel daar is dat wijntje weer.

Begrijp me goed: we zijn geen alcoholisten. We vinden het gewoon erg lekker. Op vakantie mag dat wel toch?

En daar gaat het meestal nog harder fout. We gaan namelijk niet zo vaak op vakantie. We zijn tenslotte meer thuis dan op vakantie. Dus ontzeggen we ons zelf niks. Daar is vakantie namelijk niet voor. Ik vraag me trouwens af over welke we ik het nu heb. Ik kan me haast niet voorstellen dat ik de enige zwakkeling hierin ben. En mijn moeder. En mijn man.

Alhoewel mijn man mag niet zeuren. Mijn man kan namelijk alles hebben. Die is lang en dun, kan eten en drinken wat hij wil. Maar zwaarder worden? Ho maar! Zo irritant!

Terug naar de vakantie. Daar waar we onszelf niks ontzeggen. Ontbijtje hier, lunchje daar, 4 uur middag dip snack 2 meter verder op, gevolgd door de koffie met koek, aansluitend het diner met giga dessertbuffet en voor het slapengaan de middennacht soep. Vergeet vooral de wijntjes en biertjes tussendoor niet.

Waar ik me over verbaas? Elk jaar weer? Dat er daadwerkelijk mensen zijn die zo veel eten. Zo bang zijn dat het er straks niet meer is. Zo bang zijn dat ze zichzelf iets ontzeggen. Want tja het is immers vakantie. Begrijp me goed. Ieder zijn de ding. Voor de een is het voedsel, voor de ander alcohol.

Mijn tip? Maak keuzes. Neem de ene dag het een, de andere dag het ander. Wees niet bang dat je jezelf wat ontzegt. Geniet. Maar zeker met mate. Vergeet vooral niet om af en toe een stukje te zwemmen.

Wat betreft me zelf ? Mijn grootste valkuil is dit jaar niet aan de orde. Ik mag geen alcohol.

Maar voor het eerst hoop ik wel dat ik dikker wordt.. 9 maanden lang ;)

14

L MOMENTEE MSHOWROO EN! G N I D E I B N AA

15 COLUMN

GAME REVIEW

BLOED, BLOOT, GESCHREEUW EN GENIETEN OUTLAST Uitgever: Red Barrels Consoles: Microsoft Windows, PlayStation 4 Datum van uitgave: *Microsoft Windows: 04-09-2013 *PS4: 05-02-2014 Speelmode: Singleplayer Genre: Survival horror Leeftijdsklasse: 18+

WESLEY BIJLSMA EIGENAAR REEFKINGS

BESMET MET HET ZEEWATER VIRUS

HEB JE BINNENKORT EEN EXAMEN OVER HET MENSELIJK LICHAAM? Dit spel levert namelijk leerzame anatomielessen. In de vorm van uit elkaar gescheurde lijven en over de grond bezaaide organen. Gestoorde kerels achtervolgen je met een knuppel in de hand, maar ook een duidelijk zichtbare knuppel tussen de benen.

Ja, dit spel mogen mijn kleine nichtjes niet spelen.

HET VERHAAL IN HET KORT: Jij bent Miles Upshur, een verslaggever die een anonieme tip krijgt over dat er rare zaakjes gaande zijn in het gekkenhuis. Dus hij gaat op onderzoek uit, want YOLO, wat kan er nou mis gaan?

JUMPSCARES Het geluid is geweldig. Er zijn overal mindfucks en jumpscares. En omdat je dit spel in ‘First Person Mode’ speelt, gebeurt het ook echt inyour-face.

Nadat ik heel relaxt een weg in het gekkenhuis heb gevonden, kwam al snel mijn eerste jumpscare. Ik opende een deur en werd verwelkomt met een ellendig luide gil van iemand die op de kop voor me hing.

Heerlijk. Ik was klaarwakker, en omdat ik daarna toch niet meer zou kunnen slapen, kon ik net zo goed doorgaan met het spel. Dus dat deed ik.

LESS IS MORE Het enge aan dit spel is dat je maar twee dingen kan doen als je een agressieve gek je ziet: vluchten of verstoppen. Ja of.. je laten vermoorden.

Dit is hetzelfde als met de PC game: ’Amnesia: The Dark Descent’ uit 2010, waar slechts een lantaarn je vergezeld.

Dit spel is iets moderner en heeft een handcamera met night vision.

Maar dus geen bad-ass wapens, coole vechtmoves. Nee, zelfs geen paranormale krachten.

Je bent hartstikke kwetsbaar en dat in een gekkenhuis met loslopende patiënten! Ze zijn onberekenbaar, waardoor je niet weet wanneer je tegenover een vijand staat, of een nieuwsgierige gek. En omdat je niks vermoordt kom je sommige vijanden vaker tegen.

Wanneer je achtervolgt wordt heb je de mogelijkheid om achterom te kijken. Dit vond ik de achtervolging extra spannend maken.

Ik vond dit spel vaak misselijkmakend. Omdat de gebeurtenissen te luguber waren? Nee joh, ik werk in de zorg! Mijn maag is heel wat gewend.

Maar een First Person spel spelen, dat schommelt tijdens het rennen.. Om te kotsen zeg ik.

Maar het was het waard.

ANGST Het geluid is geweldig en enge lichteffecten. De graphics van de patiënten vind ik niet super. But they do the trick. Ze zijn angstaanjagend, intelligent en snel.

Helaas, nadat sommige patiënten me probeerden te laten schrikken, stonden ze daarna maar wat.. beetje een anticlimax.

Je moet soms machines activeren om verder te kunnen komen in het spel. Het lawaai dat dat veroorzaakt lokt weer vijanden. Dit zijn terugkerende spelelementen, maar helaas vond ik dat soms ook erg vervelend. Sommige situaties werden daardoor voorspelbaar voor mij.

Wanneer Miles achtervolgt wordt, dan begint hij hysterisch te hijgen. Snel moet hij zich zien te verstoppen.

Dat kan op allerlei manieren. Bijvoorbeeld onder het bed, of in grote kleedkamer kluizen.

Stel, je vlucht in één van de twee kluizen die naast elkaar staan. De vijand zal sowieso één kluis openmaken.. Dit was soms zo spannend.

Heb je geluk of niet?

Wat ik zwaar storend vond was toen ik net ontsnapt was aan een vijand, en ik sluipenderwijs verder probeerde te gaan. Ik merkte op hoe luid Miles is. Hij slaat met deuren, hard kreunend springt hij over dingen.. En in plaats van te sluipen, zet hij gerust Platvoet-en-zijnvriendjes stappen!

Hierdoor had ik het gevoel elk moment weer gevonden te kunnen worden. Irritant spannend.

DETAILS Dit spel heeft prachtige creepy details. Je kunt voetstappen in het bloed maken.

Loop je dicht langs de muur, dan zie je dat Miles zijn hand er even op legt.

Komt een vijand dichtbij en kun je geen kant op, dan doet Miles zijn handen beschermend omhoog.

In het hele spel zegt hij geen woord.

Maar zijn gehijg, gekreun en pijnklanken zorgen ervoor dat hij toch diepgang krijgt.

En hij maakt notities, als hij sommige evenementen filmt, die makkelijk weg te lezen zijn.

Er zijn vele documenten te vinden met informatie over wat er nou gebeurd is in het gekkenhuis.

Verhaallijn vond ik minder goed. Niet slecht, maar kon beter naar mijn mening.

DUISTERNIS De lichteffecten zijn geweldig, maar het merendeel van dit spel is gehuld in duisternis.

Je moet batterijen zoeken om de night vision van je handcamera te behouden.

En vond je de gestoorde patiënten in het licht al eng? Met die night vision gaan ze er monsterlijk uitzien, met hun bleke koppen en schijnende ogen.

Een flinke hartverlamming kreeg ik toen ik voor een donkere ruimte stond, waar ik geen hand voor ogen zag. Dus ik deed mijn nightvision aan en plots zag ik een misvormde gek die intens oogcontact met me had… Gruwelijk…

Behalve dat die duisternis eng is, is het ook erg irritant. Dit spel heeft een hoog ”WAAR DE FUCK MOET IK HEEN??” gehalte.

En met een agressieve gek achter je aan, zorgt dit voor nog meer stress.

TOT SLOT Aanrader? Ben je bang voor bloed en piemels?

Dan nee. Maar voor horrorfans vind ik dit spel een must-have. Op dit moment is het voor €18,99 te koop op Steam. Gemiddeld vijf uren speeltijd. Natuurlijk zit ik daar ver boven.

Ik geef dit spel een dikke 8. Voor de maximale ervaring. Speel in het donker met een headset op. Ik speelde in het donker, en dat heb ik geweten…

DAAR ZIT EEN VERHAALTJE AAN VAST… Ik heb drie van die ‘leuke’ vrienden. Ze vertelden mij dat ze een ‘donkere schim’ voelden of zagen, in de gang voor mijn slaapkamer.

Vind ik natuurlijk dikke bullshit! Maar na dit spel… toch maar een nachtlampje aangedaan… Dat toevallig een lichtgevend kruisje is, dus! Holy Protection, bitches!!

Er komt een uitbreiding! Het einde van dit spel laat me met een aantal vragen zitten en hopelijk zal deze uitbreiding daar antwoord op geven.

Outlast: Whistleblower komt op 30 april 2014 uit Ik kijk er erg naar uit naar deze uitbreiding, en zal daar ook een review over doen.

Meer blogs van Sikke Procee lezen?

Kijk op www.lilyrose.eu

Van een tropisch zoetwater aquarium naar een zeeaquarium; voor veel mensen is dit een droom. Helaas, door gebrek aan kennis en aanbod, komt deze hobby in het Noorden nauwelijks op gang. Wesley Bijlsma van Reefkings in Leeuwarden probeert hier verandering in te brengen. De komende periode geeft hij een kijkje in de wereld van de (zee)aquaria.

Vooral op zeeaquarium gebied was het aanbod in Noord Nederland zeer minimaal. Hier liep ik in het begin zelf ook tegen aan. Tot ik in een dierenwinkel kwam en daar ineens een zeewater nano van Dennerle stond. Een klein zeeaquarium, een zogenaamde 60 liter nanocube, waar ik op slag verliefd op werd. Ik heb hem aangeschaft en zorgvuldig alle stappen doorlopen om een zeewateraquarium goed op te starten. Dit is een bijzonder, vooral heel leuk proces.

Om te beginnen had ik levend steen gekocht voor in het aquarium. Die steen leeft natuurlijk niet echt, maar het gaat om de miljoenen micro-organismen die erin leven. Na een paar dagen in het aquarium was daar plots een zeester. Goh wat was ik blij. Er was leven in mijn kleine bakje. Trots gin ik ging naar de dierenwinkel om dit te vertellen. Bleek het een ganzevoetje te zijn. Een heel klein relatief onschadelijk zeesterretje, met één klein minpuntje: deze zeester deelt heel erg snel. Dus 2 maken 4, 4 maken 8, 8 maken 16 en voor je het weet stroomt je aquarium over. Met pijn in mijn hart heb ik hem eruit gehaald.

Na een paar weken draaien was het tijd voor het eerste visje. Natuurlijk, zoals bijna iedere andere zeeaquariaan koos ik voor het anemoon visje. Mooie felle kleuren en zeer actief. De nano werd al gauw te klein, dus kwam er een 300 liter aquarium. En toen ging het snel. Van 300 naar 600, van 600 naar 1000 en voor ik het wist was ik de trotse eigenaar van een zeeaquarium van 1600 liter. Vanuit deze 1600l bak begon ik met het verkopen van stekjes en visjes. Ik reed heel Nederland door om aquaria, koralen en vissen op te halen. Om ze vervolgens aan te bieden bij mede hobbyisten in Friesland. Dat bleek een gouden zet! Het begin van mijn hobbywinkel was er.

Stap voor stap ben ik nu mijn droom aan het waar maken: samen met mede hobbyisten en aquarianen een professionele aquariumwinkel in Leeuwarden opzetten. Door uitgebreid te experimenteren met diverse aquaria en allerlei toepassingen heb ik veel geleerd. Dan blijkt het niet zo moeilijk als gedacht. Een zeeaquarium is niet veel ingewikkelder dan een zoetwater aquarium, het vergt alleen wat meer geduld.

Het resultaat is dat meer dan waard!

Hebben wij uw interesse gewekt in zeewater aquaria? Kom dan eens vrijblijvend langs in onze winkel aan de Zwettestraat 3 in Leeuwarden. Wij vertellen u graag alles wat u wilt weten op het gebied van aquaria.

16

Een zeer tevreden klant Sylvia van Eisden - Meppel Enige tijd geleden hebben wij de kruipruimte van onze woning laten isoleren met TONZON Vloerisolatie.

Ons binnenklimaat is veel aangenamer geworden, maar het heeft nog een effect gehad waar ik heel blij mee ben; al vele jaren heb ik te kampen met benauwdheid en hevige uitslag op mijn gezicht en handen wat het gevolg is van mijn allergie voor schimmels en huisstofmijt.

Nadat de vloerisolatie was aangebracht zijn mijn klachten zo goed als verdwenen! Een geweldig en onverwacht effect van de TONZON Vloerisolatie.

Zie ook de recensies en vele spontane reacties op www.tonzon.nl en de websites van onze gespecialiseerde ambachtslieden.

TONZON maakt wel het verschil!

Speciale techniek werkt in de praktijk veel beter dan andere isolaties.

TONZON Vloerisolatie is gebaseerd op een speciale techniek waarbij optimaal gebruik wordt gemaakt van natuurkundige principes. Met deze techniek wordt de vloer nog warmer dan de lucht boven de vloer.

Een fenomeen dat door bouwkundigen aanvankelijk voor onmogelijk werd gehouden. Wilt u weten hoe dit kan? Scan de QR-code of type http://goo.gl/sFgGaE in uw browser en ontdek ook praktijkvoorbeelden waaruit blijkt dat de TONZON techniek wel het verschil maakt, waar andere isolaties nauwelijks effect laten zien.

Zelf aanbrengen of laten doen?

Nauwelijks overlast!

TONZON hanteert tijdelijk weer het lage btw-tarief van 6% op de beste vloerisolatie Waarom zou u wachten op deze voordelen?

Spaargeld dat u nu onder de vloer stopt, levert u direct meer wooncomfort, minder vochtproblemen en meer rendement op dan bij de bank. TONZON Isolatie: het bewezen resultaat sinds 1980.

Een perfecte besteding van uw vakantiegeld.

Meer weten?

Kijk op www.tonzon.nl. Bellen kan ook via 0900 - 28 66 966 (€ 0,10 p/min) of info@tonzon.nl

TONZON Vloerisolatie nu tijdelijk nog betaalbaarder door lagere btw: Bijvoorbeeld richtprijs all-in: 50 m² van € 1.850,-

naar € 1.750,-

30 m² van € 1.325,-

naar € 1.265,-

Alleen bij aanvragen via TONZON.

Deze opvouwbare vloerisolatie is makkelijk aan te brengen in de kruipruimte van uw woning. Geen overlast, een klein luikje is voldoende. U wordt via TONZON in contact gebracht met gespecialiseerde ambachtslieden die de complete uitvoering kunnen verzorgen, voor de mensen die het zelf niet willen of kunnen aanbrengen.

Zelfs een vrachtwagen voor transport is niet nodig.

Doorsnede van een kruipruimte met TONZON Vloerisolatie.

De bodem is kamerbreed bedekt met een speciale folie die vocht en radongas uit de bodem remt. Onder aan de vloer hangen de met luchtgevulde Thermoskussens die het warmteverlies naar onderen blokkeren.

Tevreden klanten vertellen “Bij mijn vloer met vloerverwarming bespaar ik 34% op mijn stookkosten per jaar.”

“Eindelijk verlost van die koude vloer.”

“We hebben geen last meer van zilvervisjes nu het veel minder vochtig is in huis.”

“Het klimaat in de kamer is merkbaar aangenamer en ook de koude voeten zijn weg!”

Zie ook de recensies en vele spontane klantreacties op www.tonzon.nl

TONZON BV • Postbus 1375 • 7500 BJ Enschede • T: 0900 - 28 66 966 (€ 0,10 p/min) • E: info@tonzon.nl • www.tonzon.nl

17 De afbeeldingen mogelijk zijn gemaakt door FrieslandWonderland.

COLUMN

LJOUWERT, LIWWADDEN WEEST WEL!

TERUG IN DE TIJD

SEM HOLTKAMP CREATIVE DIRECTOR LOCALINK

LOKAAL ZAAIEN, LOKAAL OOGSTEN Het borrelt en bruist in Leeuwarden! Als stad laten we zien, dat we er mogen zijn. Een eredivisie club met grote plannen, het hosten van Serious Request, de vrijmarkt, een groots bevrijdingsfestival, een steeds betere infrastructuur … kortom Leeuwarden leeft. Nog maar te zwijgen over alle initiatieven die momenteel worden ontplooid rondom LWD2018!

Wanneer je naar bovenstaande opsomming kijkt, dan kom je o.a. tot de conclusie dat Leeuwarders ontzettend ondernemend zijn. Dit uit zich bijvoorbeeld op de vrijmarkt op Koninginnedag.

De Oer-Hollandse handelsdrift komt bij elke Leeuwarder bovendrijven en er wordt hard onderhandeld over de prijs van de theelepeltjes van schoonmoeder tot de overbodige geworden kinderwagen. Zoals Minister President Balkenende het zo mooi verwoorde: De VOC-mentaliteit. En die is in Leeuwarden goed vertegenwoordigd. Verzin het en er is vast wel een bedrijfje in Leeuwarden die het doet.

Ik ben kortgeleden ook een bedrijf begonnen en mijn focus is ook lokaal. Ik geloof namelijk dat er dichtbij vaak veel meer te halen valt dan sommigen denken (denk aan de vrijmarkt). Ik geloof in de kracht van de Ondernemende Leeuwarder en heb mezelf daarom opgelegd om te werken binnen een straal van 15 kilometer.

Dat is ook duurzaam en dus goedkoper dacht ik.

Ik heb alle potentiele klanten binnen dat gebied in kaart gebracht. En hoewel ik inmiddels ook werk voor enkele opdrachtgevers buiten mijn focus-gebied, heb ik de meeste opdrachten vlak in de buurt gekregen. Natuurlijk betekent het dat ik concurrerend moet zijn. Sterker nog, de klant verwacht te profiteren van de voordelen van een lokale aanbieder. Ik zit vlakbij, ze verwachten dat ik snel reageer en ik heb immers geen reiskosten, dus ook geen dure ‘lease-bak’. Dus is ook in mijn geval de prijs een belangrijke factor.

Lokale (semi-)overheden zouden daar volgens mij ook meer van kunnen profiteren. In plaats van de prijs zouden ze ook kunnen kijken naar de meeste economisch verantwoorde aanbieding op het gebied van werkgelegenheid en milieu.

Want hoe milieubewust is het om een ondernemer buiten de regio elke dag op en neer te laten rijden? Persoonlijk ervaar ik nog veel meer voordelen van een lokale focus. Je komt elkaar vaker tegen. Dat draagt over het algemeen bij aan de werkrelatie wat betreft leveringen, nazorg en service. Een lokale focus zorgt voor goodwill en betrokkenheid. Kortom, lokaal zaaien is lokaal oogsten en dat zit in Leeuwarden volgens mij best goed!

CASALUX AL 20 JAAR EEN VERTROUWD ADRES *TEGELVLOEREN

*VLOERVERWARMING *BADKAMERS *KEUKENS

0511 444 125 WWW.CASALUX.NL

18

Je verdient meer dan je denkt.

De Mercedes-Benz Lease Editions.

De C-Klasse Lease Edition.

vanaf

€ 273,netto bijtelling p.m.*

De A-, B-, C- en E-Klasse, de CLA en de GLA zijn nu leverbaar als Lease Edition. Alle modellen kenmerken zich door een zeer rijke standaarduitrusting en 20% bijtelling en zijn buitengewoon scherp geprijsd. Kortom, je verdient meer dan je denkt. Het beste, nu bereikbaar op www.wensink.nl/mercedesbenz.

Gecombineerd verbruik: 3,6 - 5,0 l/100 km, 27,8 - 20,0 km/l, CO2-uitstoot 92 - 117 g/km. U rijdt al een C-Klasse Lease Edition (C 180) vanaf € 38.995,- incl. BPM en BTW en excl. recyclingbijdrage en kosten rijklaar maken. Voor kosten en leveringsvoorwaarden zie www.wensink.nl/ mercedesbenz. Leasetarief vanaf € 625,- per maand excl. BTW o.b.v. Operationele Service Lease, looptijd 48 maanden, 20.000 km per jaar.

Acceptatie onder voorbehoud door Mercedes-Benz Financial te Utrecht. Bel voor meer informatie: 00800 – 97 77 77 77 (gratis). * Netto bijtelling op basis van 42% belasting. Het genoemde bedrag is een rekenvoorbeeld. Kijk voor meer informatie op mercedes-benz.nl.

Leeuwarden Lorentzkade 5a, 8912 AZ, tel. 058 - 2132221. www.wensink.nl, info@wensink.nl

In alles de goedkoopste!

Ga snel naar onze webshop: www.allestekoop.nu

5 APPARATEN GRATIS*

KOELKAST, AFZUIGKAP, KOOKPLAAT, VAATWASSER, COMBI-MAGNETRON

BIJ AANKOOP VAN UW DROOMKEUKEN EK YN’T FRYSK KINNE JO BY US TERJOCHTE! Al meer dan 17 jaar hét familiebedrijf in onze regio!

Hegedijk 3, Marsum - T. 058 - 254 22 25 - ISO 9002 gecertificeerd Maandag - zaterdag 10.00 - 17.30 uur Donderdag koopavond tot 21.00 uur *

Vraag naar de voorwaarden. Uiterlijke afname termijn 1 jaar.

www.keukencentrum-marssum.nl

• Compleet ontzorgde keukens • Altijd GRATIS maatcontrole • Diverse topmerken keukens en topapparatuur • Eigen fabriek • 7 jaar garantie • Korte levertijden en lage prijzen • Eigen transport en montagedienst

19 CULTURELE HOOFDSTAD 2018

HOE DENKEN LIWWADDERS ER ZELF OVER? Het is geen Liwwadder ontschoten: Leeuwarden is gekozen tot Culturele Hoofdstad van Europa 2018. Met een budget van 56 miljoen euro gaat de stad veel verschillende initiatieven opstarten, die ervoor moeten zorgen dat Leeuwarden - op cultureel gebied – in Europa meer op de kaart wordt gezet. Met het motto ‘Iepen Mienskip’

'DOOR ONZE CORRESPONDENTEN FRISO VISSER EN SANNE PLANTINGA.

wist Leeuwarden de internationale jury te overtuigen en de titel binnen te slepen. Maar wat vinden de inwoners van Leeuwarden zelf van Culturele Hoofdstad 2018? Waar zouden zij die 56 miljoen euro aan uitgeven als ze het voor het zeggen hadden? Om antwoord te krijgen op deze vragen, belden wij aan bij 6 voordeuren in 6 Liwwadder wijken.

VRIJHEIDSWIJK CISKA VAN DER HEIDE, 43 JAAR

NIJLÂN JOKE VAN DER BERG, 37 JAAR

“Culturele Hoofdstad? Tsja. Ik hoor in de buurt niemand daar over, en ik zie er zelf ook niks van. Ik heb er eigenlijk ook niet zoveel mee. Ik houd wel van evenementen en ga wel eens naar dingen hier in de buurt. En ook wel als er iets in de binnenstad is, ja, dat vind ik wel leuk.

Maar ze mogen de buurten wel wat kindvriendelijker maken. Dat zou ik met die miljoenen doen.

Deze buurt is de laatste tijd wel beter geworden hoor, meer groen en wat speeltuintjes. Maar allochtonen hebben hier wel de overhand. Ja, en ik zeg het dan netjes. Ze mollen van alles, hebben een grote mond. Maar ik ben niet voor Geert Wilders. Ik denk gewoon dat er meer plekken voor jongeren moeten komen, dan hoeven ze ook geen rotzooi te schoppen. Hoe heet zoiets ook alweer? Een bunker? Oh ja, een keet. Ja, gewoon meer geld voor de jeugd.“

“Ja, dat we Culturele Hoofdstad zijn geworden vind ik heel goed! Leeuwarden liep altijd een beetje achter in mijn ogen. Voor leuke evenementen ging ik vroeger altijd naar Groningen, maar dat hoeft steeds minder! Er komen de laatste tijd meer er meer mooie initiatieven in Leeuwarden bij, zoals het Fries Museum bijvoorbeeld. Maar sommige dingen hier in Leeuwarden zijn nog steeds niet goed. In mijn werk als begeleider van hulpbehoevenden kom ik veel problemen tegen in sommige wijken in Leeuwarden. Wat ik dan met dat geld zou doen? Ja, moeilijke vraag! Ik heb dan wel een achtergrond in de kunst, en kunst en cultuur is er oorspronkelijk voor bedoeld om mensen bij elkaar te krijgen, maar soms denk ik: sommige mensen hier in Leeuwarden kunnen dat geld ook heel goed gebruiken.”

VLIETZONE / CAMMINGABUREN ALDLÂN ANNIE HOEKSTRA, 55 JAAR

“Culturele Hoofdstad 2018 zie ik als een grote kans. Deze titel daagt ons uit om met een blik van buitenaf naar onszelf te kijken, kritisch naar onszelf te worden, ons in beweging te zetten. Ik merk het ook aan mezelf. Als ik bijvoorbeeld door de stad fiets, denk ik bij een vervallen gebouw: ik hoop dat ze hier wat aan gaan doen voor 2018. Culturele Hoofdstad kan hier een impuls voor zijn. Met het economische tij hebben we veel moeten inleveren op kunst en cultuur.

Ik zie Culturele Hoofdstad 2018 als een kans om daar weer wat van terug te krijgen. Waar ik alleen wel bang voor ben, is dat er veel geld verloren kan gaan doordat Culturele Hoofdstad 2018 opgeëist wordt door allerlei commerciële ego’s. We hebben de titel gewonnen door onze Mienskip-visie. De uitdaging is nu dat Mienskip geen marketingterm wordt, maar de essentie blijft van Culturele Hoofdstad 2018.”

BILGAARD MARIA HERASME, 50 JAAR

“Als ik zou mogen kiezen waar het geld naar toe gaat, dan zou ik willen dat de wijken wat veiliger worden. Er zijn hier veel moeders die bang zijn om hun kinderen naar buiten te sturen. Speeltuinen zijn niet meer veilig, je hoort wel eens verhalen over pedofielen. Ik denk sowieso dat er meer geld voor de kinderen en jongeren moeten komen, want zij zijn de toekomst. Misschien kunnen studenten ook wat meer financiële steun krijgen, goedkopere studentenhuizen bijvoorbeeld. Mijn 24-jarige dochter studeert af, maar draagt na haar studie een flinke studieschuld op haar schouders. Daar zou het geld van Culturele Hoofdstad 2018 ook naartoe kunnen gaan. Hoe ik het hier vind? Ik woon al 22 jaar in Leeuwarden, maar na mijn pensioen wil ik graag weer terug naar de Dominicaanse Republiek. Voor een tijdje hoor. Even bruin worden en van de zon genieten, en wie weet dan weer terug naar Leeuwarden. Word ik dan weer wit, haha!”

DIRK GORT, 61 JAAR FRANCIS GORT, 59 JAAR STIEN GORT, 69 JAAR

Dirk: “Zonde van het geld! Ach, het interesseert me eigenlijk ook niet zo. Ik ben een geboren en getogen Liwwadder, maar de stad doet mij niets meer. Weet je waar ze al die miljoenen van mij in mogen stoppen? In het asfalteren van alle fietspaden in de stad. In Cammingaburen lijkt het net alsof je over een waterbed fietst.”

Francis: “We hebben een scooter, dus dat is hartstikke gevaarlijk met die losse tegels.”

Dirk: “En die evenementen die dan worden georganiseerd, dat is ook niks voor mij. Ik ben gehandicapt, dan ga je daar niet zo snel heen. Bovendien denk ik: dan zijn we Culturele Hoofdstad, en dan? Er komen dan 1 of 2 jaar wat meer toeristen. Doen we het dan daar voor?”

Stien: “Ik ben wel wat positiever over Culturele Hoofdstad hoor. Volgens mij kan het Leeuwarden beter op de kaart zetten. Er zijn zoveel mooie plekjes in de stad, historie, kleine straatjes. Het zou goed zijn als geld van Culturele Hoofdstad wordt gebruikt om deze mooie plekken mooi te houden. Ik denk alleen wel dat Culturele Hoofdstad nu voor een bepaald milieu bestemd is. Kunstenaars, politici. De kopstukken. Het moet volgens mij geen VIP-feestje worden, maar een feestje voor ons allemaal.”

VOSSEPARKWIJK FOKKE PANDER, 57 JAAR BINK, 2 JAAR

“Ik ben heel nieuwsgierig! Ik heb geen idee wat 2018 ons gaat brengen, maar Leeuwarden wordt in ieder geval steeds leuker. Er wordt veel georganiseerd, Serious Request, Bevrijdingsfestival, dat ene festival bij de Groene Ster. Ja, Welcome To The Village ja! Dat zorgt voor verbondenheid, gezelligheid, leven in de stad. We laten onze regio op een positieve manier zien en we trekken dan ook steeds meer verschillende mensen naar Leeuwarden. Ik zie de laatste tijd steeds meer Chinese toeristen, die zag ik hier vroeger niet. Die komen misschien wel omdat wij Culturele Hoofdstad 2018 zijn. Cultuur is belangrijk. Cultuur hoort bij het leven. Als je cultuur niet snapt, dan snap je het leven niet. Wat ik met die miljoenen zou doen? Ik zou wel nog wel meer straatfestivals en muziek naar Leeuwarden willen halen. Prince mag wel in Leeuwarden optreden, haha!”

20

uwdealer dealervoor voor Bosgra ook uw Stiga zitmaaier met frontmaaisysteem Stiga zitmaaier met frontmaaisysteem Stiga Villa, Stiga Park

met knikbesturing Stigaechte Primo, Stiga Villa, echte knikbesturing Stigamodellen Park metw.o.

Vele Vele modellen w.o. vierwielvierwielaandrijving aandrijving en dieseluitvoering. en Zeerdieseluitvoering. wendbaar en compleet.

Vanafwendbaar en compleet.

Zeer

1690,1890,1890,-

Vanaf

spec

aanBiedi a l e WWW.Bo ingen s gRa.nl

SPEC

AANBIEDI A L E WWW.BO INGEN S

incl BTWincl. BTW

Wordt geleverd incl. 78 cm kantelbaarzitmaaier multiclip maaidek.

Stiga v.a. c1290,- incl. BTW

Rijksstraatweg 139, Hurdegaryp Tel. (0511) 47 20 25 Vrijdag koopavond www.bosgra.nl

Rijksstraatweg 139, Hurdegaryp Tel. (0511) 47 20 25 Vrijdag koopavond www.bosgra.nl

GRA.NL

21 TRIALS

HOW ARE YOUR SKILLS? DOE DE TEST! EFFECTEN VAN TRIALS OP JONGE BESTUURDERS. Slippen op een afgezet parcours, zonder vrachtwagenrijbewijs rondrijden in een truck of een noodstop maken: onderdelen van een dag TRIALS. Niet alleen spannend en leerzaam, maar ook effectief. Dat blijkt uit recent onderzoek over de periode 2007-2011 onder 3.600 verzekerde jonge automobilisten bij Univé en ZLM die hebben deelgenomen aan TRIALS. Uit de schadecijfers van jonge WA verzekerden blijkt dat Trials-deelnemers de afgelopen vijf jaar gemiddeld ruim 25 procent minder schaden hadden dan jongeren die niet deelnamen aan TRIALS. Algemeen directeur van het Verbond van Verzekeraars Richard Weurding: “Wij hebben altijd geloofd in het succes van TRIALS. Het is natuurlijk verheugend dat er nu concrete cijfers zijn die onze verwachtingen bevestigen.”

In Nederland hebben automobilisten tussen de 18 en 24 jaar vier keer zoveel kans om bij een auto-ongeluk betrokken te raken als automobilisten tussen de 30 en 59 jaar. Vooral jonge mannen behoren tot de grootste brokkenmakers in het verkeer. Ook in Fryslân zijn er ieder jaar dodelijke slachtoffers te betreuren.

Het voorkomen van verkeersongevallen onder jongeren heeft daarom in Fryslân hoge prioriteit.

WAT IS TRIALS. TRIALS is een verkeersveiligheidsprogramma voor jonge automobilisten die minimaal

het project Trials voor jongeren tussen de 18 en 27 jaar. Dat concept sloeg aan: inmiddels wordt TRIALS ook georganiseerd in Fryslân, Groningen, Overijssel, Noord Brabant en Zeeland in samenwerking met de Regionale Organen voor de Verkeersveiligheid (ROV’s). Inmiddels namen meer dan 14.000 jongeren deel aan de bewustwordingstraining.

KOSTEN TRIALS. Meedoen aan TRIALS kost slechts zestig euro voor jongeren uit Fryslân. De provincies en gemeentes, enkele verzekeringsmaatschappijen en het Verbond van Verzekeraars dragen de overige kosten.

Enkele verzekeringsmaatschappijen, waaronder Univé verzekeringen, geven klanten die hebben deel genomen aan TRIALS twee treden korting op de premie van de autoverzekering, wat zelfs een voordeel kan opleveren van 150 euro per jaar!

TRIALS wordt in Fryslân georganiseerd op het Verkeerseducatie Centrum (VEC) te Drachten, op de website Trials.nl kun je ook zien op welke data dit jaar de Trialsdagen in Friesland zijn gepland.

6 maanden hun rijbewijs hebben en al enige rijervaring hebben opgedaan. Het is een actieve bewustwordingstraining en biedt deze doelgroep een dagvullend programma waarbij de deelnemer, door het zelf te doen, ervaart hoe snel het fout kan gaan, waarbij het inschatten van verkeersrisico’s en inzicht in het verkeer belangrijke aandachtspunten zijn. De ervaring leert dat hierdoor de verkeersveiligheid wordt verbetert en de kans verkleind dat deze jongeren verkeersslachtoffer worden.

TRIALS BEVORDERT DE VERKEERSVEILIGHEID IN FRIESLAND.

bereiken worden er op verschillende locaties in Nederland TRIALS trainingsdagen georganiseerd, waarbij jongeren middels praktijkoefeningen ervaring opdoen in bijzondere verkeerssituaties en zo hun rijvaardigheid verbeteren.

Het Verbond van Verzekeraars is dit landelijke verkeersveiligheidsproject in 2005 gestart in Drenthe en vervolgens uitgerold over meerdere provincies in Nederland. In Fryslân wordt Trials sinds 2007 uitgevoerd in opdracht van het Regionaal Orgaan verkeersveiligheid Fryslân (ROF).

Het ROF heeft dit jaar voor ruim 400 deelnemers subsidie beschikbaar gesteld.

Volgens Trials-directeur Gert-Jan Kreeft is TRIALS “een project dat de verkeersveiligheid onder jongeren bevordert”. Om dit te kunnen

ONTSTAAN VAN TRIALS.

Hoe goed ik m’n gevoelens naar elk willekeurig persoon kan uiten, zo slecht kan ik het naar jou.

Om mijn emoties niet in de weg te laten staan van hoe ik het ervaren heb en hoe ik me daadwerkelijk van binnen voel, schrijf ik je een brief.

16 jaar lang was jij ,mijn papa, mijn veiligheid, mijn stabiliteit en ongeacht wat er tussen jou en mam speelde, heb je nooit het recht gehad mij dit te ontnemen. Jij koos ervoor om je rug te keren naar mij terwijl, zelfs tot de dag van vandaag, jij op mijn onvoorwaardelijke liefde kan vertrouwen. Hoe komt het, dat ik met de vragen, schuldgevoelens, verdriet en onbegrip vast zit? En jij, versterkt dit gevoel door mij de consequenties van situaties welke door jou zijn gecreëerd te verwijten, omdat je niet wilt erkennen dat ik 16 jaar en een puber was en jij 44 en een volwassen man. Hoe kon je van mij op dat moment verwachten dat ik het vermogen had om te relativeren wat er gebeurde! Hoe kon je van mij op 16 jarige leeftijd verwachten dat ik zou aangeven dat ik je nodig had. Ik werd boos, dat was mijn manier van uiten, agressie. Puur omdat ik jou mistte en je nodig had, pap, zo hard nodig had.

Ik was te jong om te begrijpen wat jij meemaakte, hoe jij je voelde. En had ik maar rustig kunnen zitten en met je praten over hoe ik me voelde en wat er gebeurde. Gewoon als 2 volwassenen, geen meerdere, geen mindere en geen derde partij. Dan was het zeker anders afgelopen maar zelfs dan betwijfel ik of jij, je rol als vader had weten op te pakken. Ik begrijp dat je een roze bril op had, ik begrijp dat het gevoel dat je mistte en wat je dacht gevonden te hebben niet wilde opgeven. Dat, dat op dat moment jou veiligheid bood. Echter, pap in jouw zoektocht ben je vergeten ons jouw veiligheid te bieden. En wat misschien het ergste van alles is, is dat je zoektocht nog lang niet voorbij is. Want onvoorwaardelijke liefde pap, is moeilijk te vinden als je op de verkeerde plaatsen zoekt en niet in de gaten hebt dat je kinderen het je altijd willen geven.

Nu ben ik 22 jaar jong en na 6 jaar van verkeerde keuzes, vele dalen en als ik erover nadenk vrij weinig leuke momenten, kan ik zeggen dat het

goed met me gaat. Toch wil ik dat je weet hoe ik het ervaren heb, en wie ik in de tussentijd, mede door de ervaringen, geworden ben. Of het wat zal verschillen of niet tussen ons.

Als iemand me zou vragen wat ik toen in die tijd nodig had, hoef ik niet 2 keer na te denken, regels, regels die mijn ouders overeen zijn gekomen waardoor er enigszins routine en stabiliteit is. Het gevoel dat je niet tussen 2 vuren staat, dat wat er tussen je ouders gebeurt ook tussen je ouders blijft.

Dat, zeker wanneer iemand in zijn puberjaren zit en naar zichzelf op zoek is, te allen tijde een veilige thuisbasis heeft. Een plek waar die zich volledig zichzelf voelt. En de zekerheid dat jij, als kind, wat erg ook gebeurt, op # 1 staat! Ik ben ervan overtuigd dat een kind met een bepaalde zekerheid moet opgroeien, zeker meiden. Doordat niks om mij heen zeker was en niemand de aandacht voor mij had welke ik nodig had, begon ik mijn eigen zoektocht naar zekerheid. Ik dacht het gevonden te hebben bij een jongen, welke misbruik heeft gemaakt van mijn onzekerheid. Ik heb zoveel toegestaan, puur omdat ik geen stabiliteit had, niks om op terug te vallen en desondanks dat mijn toenmalige vriend een gigantische eikel was, bood hij mij ‘veiligheid’. Dat wat jij mij had moeten geven pap.

Jij als man zijnde had mij moeten uitleggen hoe een man met je om behoort te gaan en jij als vader had er wat aan moeten doen dat ik het toeliet gebruikt te worden. Desondanks heeft het mij gevormd tot de persoon wie ik nu ben, op dit moment. Mijn leven heeft 6 jaar stilgestaan doordat mijn ouders te veel met zichzelf bezig waren tijdens de echtscheidingsprocedure en ik na deze periode van, hoe zullen we het noemen, ‘ontoerekeningsvatbaar ‘ , de leeftijd had bereikt dat ik niks meer aannam van mijn ouders. Nogmaals, had ik ouders gehad die met elkaar moesten communiceren betreffende ons, was het zo anders gelopen. Had ik misschien de dingen gedaan welke een meid van mijn leeftijd doet. Had ik hobby’s gehad, m’n school afgemaakt in plaats van te overleven. Ik wil niet dat een kind/ puber, vreugde of eventuele vreugde wordt ontno-

Het Verbond van Verzekeraars startte in 2005 in samenwerking met de provincie Drenthe met

LIEVE PAPA,

SCHEIDEN? SCHAKEL SCHEIDINGSCENTRUM NEDERLAND IN. BEL 085 - 27 31 555 OF KIJK OP WWW.SC-NEDERLAND.NL

men door de druk die zij voelen wanneer ouders niet op een normale manier met elkaar of over elkaar kunnen communiceren. Ondanks wat er voorgevallen is waren jij en mam de volwassenen en hadden jullie en vooral jij pap, het recht niet om ons met jullie verdriet op te zadelen wetende dat wij er aan kapot gingen. Dankzij mama kan ik mijn ervaringen gebruiken in het werk dat ik nu doe. Ik weet nu hoe ik mijn ervaringen moet verwoorden zonder emotioneel te worden. Hierdoor kan ik verhelderende gesprekken hebben met ouders. Dit heeft mij ook meer begrip naar jou toe gegeven. Ik begrijp nu dat in een echtscheidingsprocedure iedereen z’n veiligheid weg is, maar nogmaals pap, jij was volwassen niet ik.

En al bereik ik niks met mijn woorden, ik heb het gezegd, andere ouders zijn er nu van bewust en dus is de keuze aan hen, net als dat de keuze aan jou was en nog steeds is.

Pap, nu weet je hoe ik het ervaren heb en een beetje van wie ik geworden ben als mens. Ik wil dat je weet dat ik het verdriet achter me hebt gelaten. M’n leven is nu gevuld met zoveel intrigerende dingen en liefdevolle mensen. De relatie tussen mijn moeder, broer en ik zit goed, gewoon goed, vertrouwd goed, zoals het hoort.

Het gemis van een echte vader heb ik geaccepteerd. Je bent en blijft mijn vader en ik hoop dat je vindt naar wat je op zoek bent. Ik zal er altijd zijn en ik ben nu gelukkig volwassen genoeg om je niks te verwijten. Uiteindelijk deed je, je best naar je vermogen.

Pap, ik heb het geprobeerd, ik sta er voor open, maar ik ben niet meer met je bezig… Of jij trots op mij bent doet er niet meer toe.. ik heb geleerd trots op mezelf te zijn.. 6 jaar stilgestaan, het is nu mijn beurt en jij zult, als je dat nog niet hebt, spijt hebben dat jij, je rug hebt gekeerd naar dat waar je uiteindelijk naar op zoek bent.. onvoorwaardelijke liefde.

Liefs Je Dochter

22

T I O O N G O N D N O O T R E VEuropees klasse t a a n i m la

6,

99

D L E E B R O O V

GRATISEN PLINTEVNLOER ONDER

p/m2

MEER DAN 300 SOORTEN LAMINAAT GRATIS BEZORGD IN DE REGIO LAAGSTE PRIJS IN NEDERLAND

incl. BTW

Tijnjedijk 81 Leeuwarden Turfschip 7 Heerenveen tel. 058-2896800 tel. 0513-785347

WWW.OUTLETCENTERLEEUWARDEN.NL

ADVIES - SERVICE - GARANTIE - LEGSERVICE & BEZORGEN IN HEEL NEDERLAND MOGELIJK

R O O V

JANSMA BURDAARD GEEFT U DE RUIMTE! NA

UW HUIS VERDIENT DE BESTE DAKKAPEL!

Een extra slaapkamer of een riante badkamer? Met een dakkapel van Jansma Burdaard zult u versteld staan van de extra leefruimte, een zee van licht en de degelijke bouwkwaliteit! Binnen 1 dag geplaatst en een vergunning is vaak niet nodig! Bel of mail voor meer informatie of voor een afspraak met een van onze vertegenwoordigers.

DAKKAPEL MAAT 300 X 150 CM. DAKHELLING VAN 45 GRADEN:

NU SPECIALE ACTIEPRIJS *Vraag naar de voorwaarden

JANSMA BURDAARD..

UW VERTROUWEN WAARD!

VAN 5435,-

● 27 JAAR ERVARING ● BETROUWBARE PARTNER ● (H)ECHT FAMILIEBEDRIJF ● SUBLIEME KWALITEIT ● VOORTREFFELIJKE SERVICE ● EERLIJKE PRIJZEN

4450.*

EEN KLASSE APART IN KUNSTSTOF

VANAF 30 MEI 2014 DOKKUM LOCATIE BONIFATIUSKAPEL

JISLUMERDIJK 15-2, 9111 HC BURDAARD (FRL) E-MAIL: INFO@JANSMABURDAARD.NL INFOLIJN: 0519 332553

WWW.JANSMABURDAARD.NL ● KOZIJNEN ● DAKKAPELLEN ● DEUREN ● SERRES ● ZONWERING ● ERKERS ● GOTEN ● SCHUIFPUIEN

EIGEN FABRICAGE

DUURZAME GRONDSTOFFEN

MAKKELIJK TE REINIGEN

INBRAAKWEREND

ONDERHOUDSARM

NIEUWBOUW & RENOVATIE

ELKE STIJL SCHERP GEPRIJSD

VOLLEDIGE GARANTIE

LEVERING DOOR HEEL NEDERLAND

N

23

Leeuwarden

water leeft Bruisende hoofdstad van Friesland. Gelegen in een groene en waterrijke omgeving, met meren en recreatiegebieden in de nabije omgeving. De binnenstad mag gerust de schatkamer van de Friese cultuur genoemd worden. Ontdek het zelf. Wandel langs de schilderachtige grachten, bewonder het Nassau-verleden via de stadhouderlijke paleizen en de Prinsentuin, snuif de geur van Beerenburg-kruiden op.

Volg de sporen van bekende Leeuwarders als danseres Mata Hari, dichter Jan Jacob Slauerhoff, stadhouder Willem Lodewijk van Nassau-Dietz en graficus M.C. Escher.

Funshopstad bij uitstek In de monumentale binnenstad vindt u de meest verrassende boetiekjes. Van chocolaterie tot sneakershops en van interieurdesign tot ijsspecialisten.

De Kleine Kerkstraat in Leeuwarden is zowel in 2010 als in 2012 uitgroepen tot ‘leukste winkelstraat van Nederland’. Bij de VVV is gratis de funshopgids van Leeuwarden te krijgen. Hier vindt u ook diverse Nassau-tips die uw verblijf een koninklijk tintje geven!

Bijvoorbeeld het boekje ‘Stadswandeling Leeuwarden Sporen van de Nassaus’.

Kom via het water Aan de rand van de binnenstad, in het stadspark De Prinsentuin, ligt een van de mooiste passantenhavens van ons land. De grachten en pijpen in de binnenstad zijn bevaarbaar voor pramen, kano’s en sloepen en ‘s zomers zijn overal langs de grachten terrassen te vinden.

Weten wat er allemaal te doen is?

Download gratis de Leeuwarden! app

www.leeuwarden.in

24