Nasze Szkraby 06/2012

06/2012

Dzieciaki kontra

zwierzaki

Mamo nie pal Jak spakować

dziecko Pokój dziecięcy

SPIS TREŚCI

06 Dzień Ojca 08 Z serii pierwszy rok życia - 4 miesiąc 12 Ciasto - Ogórkowe orzeźwienie 14 Kanapka - Jak kot z myszą 16 Pokój małego astronauty owe 22 Pokój małego piłkarza ogórk 28 Dziecio-Designisko - Kolory 32 Wywiad z Romą Czarniecką 38 Robaczki z kamieni 42 Nocnik Kolo 50 Mamo nie pal! ry 54 Już czas... ...krótka relacja z porodu 60 Świat dziecka widziany oczami Babci

Z se rii p ier

wsz

y ro k ży cia

Grat wiele ulacje!

Je ciej. J pytań i steści tygo esteśm wątpliw e już ro dniu y ości , mie tu by prz dzicam W ez siąc i. po am pom pierw Nieste mie óc! P szy ro ty dz siąc 8 Na ieci owie k u. sze Szkra my życia sw nie pr by Wam zy jak ojego dz chodzą zmie

nia si iecka, g na świa dy t ę dz ieck ż jest t z instru o w pos o czas kcją ob , w zcze sł góln który ugi. Wie m ych my, etap dziec że ko bę ach swoj rozwija dziec ego s życi ię na a, tyd z

sy orgalne, kwa minera E). Ich dobroją sole B, zawiera aminy (C, A, nież z wysoką Ogórki wit się rów cukry i ych i enniczne, ie wiąże zek śluzow artodziałan ej ki, cząstec wysoką zaw zu. czynne pszenn się ścią siar mąki magne zują ki i arto u lan tery zaw ki nia, sod Charak usuwałyżecz ki 2,5 szk ka cukru oru, wap pomagają w zymów.

– 0,5 lan asu, fosf 2 łyżecz 1 szk czona ie i . c oczysz proszku - ka: mig- ścią pot niają trawien Soda organizmuw skórce, wię w z raw zan dy nu ies Usp ca) miaru wo ywa się nie wyCynamo echów (m y nerkow rkowe niu nad witamin ukr orz ech bienia to ogó cej Garść je, orz 1 szklanka Najwię piec cias jcie ich do zro pistac y ziecie uży . 600 dały, necznikow gdy będ skórek tylko rki (ok ie Olej sło świeże ogó rzucajc seczki 2 duże ma sobie gram) 3 jajka

NIKI

SKŁAD

wienie

orzeź

fot.:

Karolin

a Kob

Nasze

us

Szkr

ag idzie str za tym oim zapa i, a co sw krokam kom. re kuszą wielkimi wami, któ lonym ogór e rzy iża się zie apc Lato zbl d świeżymi wa się pięknym rków na kan ie ć ste ków? Up ją się po . Ciężko oprze ku pla też kil dmiarem ogór kolorem mizerii, czy bić z na ci w posta Co wtedy zro ć. dni znudzi cieście. skła a eni do połącz my na słodkim

wylewa ną ciasto i wysypa mię° C. W masłem m. Tak e: ądzani karnik do 160 wno, dosy- ną pergamine do Przyrz pie szty minut wamy łka na oczyszczoną. około 60 Rozgrze ubijamy bia ę połąsie on, sod cynam Miksujemy do my dzy cza kę, o mą era Smaczneg pujemy y olej i 3 żółtka. myjemy, obi Odcirki Wlewam dników. Ogó bych oczkach. dy. wo skła czenia y na tarce o gru się nadmiaru emy szewska ta Gier , wsypuj em) Mar i ścieram rki by pozbyć ciastem ser ogó miski z znie lub mik skamy amy do Dorzuc mieszamy (ręc yi orzech

y

Szkrab

12 Nasze

Pokó j dziec ięcy jes Mali mi wne po eszkańcy t wspaniał uw ym koje, które ielbiają mi miejscem do odzw iercied eć jasne, śm zabawy ko iałe i lają ży niezwy lorem. wotn kl ość ic h char e barakteru .

Zbyt od tarczy ważne podej kombin ści centam ację śm e do tematu i, a po prz tak by dzi iałych koloró może być ecko mo błę mieć na ebudzeniu gło rel w połączyć dem, ale wy nał z mogą uwadze neu adować się aksować się subtelnym sdać inn i i spać tralne pozyt spokoj akprogu yw y od dzieci od spodziew cienie, bie ną energi nie ą. Warto , ęcej syp le, ialni. anego efekt, czernie, po też Klucze niewa po prz m do ekr oczeni ż znalez pomiesz u ien nam jak czenia, będ ia odpowie zie oso dn indyw wyłowić z bowość ich koloró mo idu w zdanie alna przest rza farb te dziecka. To dla tego odpo samego ona rzeń. Nie być to bez zna wiednie, któ podpowie jego kró lokatora, o re stw ile potra czenia po lestwo orzą zos . fi je wy Wybór razić. taje też W koń poten kilku różnyc cu ma cja h pomy lnie zupełn kolorów, któ słe ie spraw m. Ich zrówn do siebie nie re idą ze sob iać tru ą w par oważe pasują dn burzy mózgó ości, ale będ nie i zestaw ) jest świetn ze (lub Wybra w. ien zie też ym ć zabaw ie początko datkow można jed ą i oka wo mo en kol ymi, lub zją do że kolora rodzin w rów or wiodąc mi nej dekora . Pamiętajm nym stopn y, który uzu cje okn iu peł y, znacze a, dyw że płaszczyz zabarwić po nimy donia po kój kil n koloru zostaje any, meble zabaw jest spo koma i cała ki. także masa ro główn – dodat ściany y eleme ków. , Róż jes nt tak iego po Nie bez t jednym dziew koju – z naj czę chyba, cego. Ta dec częściej wy bieran że pobaw yzj imy się a może wydaw ych koloró w do odcienia ać mi lub się zbyt ocz pokoju zestaw yw imy róż ista, z innym ,

28 Nasze 28 Nasze Szk

raby Szkrab y

fot.: Daniel Gierszewski

06/2012

Dzieciaki kontra

zwierzaki

MaMo nie pal Jak spakować Dziecko

pokóJ dziecięcy

02 Nasze Szkraby

2012 06

...R

. z .. iad WyW nieCką R a Cz mą

o

Nasze Szkrab y 29

e dzial etayw kobi czam iesz ywiad z cznie zam w orę przed iesiąc Mama łasn e e Co m ywna które w żyteczn iż staj a , at u i) i e Byw produ Kre amam eci. ekaw ,a mi (m nują ci oich dzi jęciem alę. Ty o wyk dla sw nym za duża sk iać ów aw mioty też gł a się na porozm a m się to zpoczynnam się Pani Ro córe . cja ro udało Babcią ą pięciu je m zu raze atywną st mam się oka or je z Kre iecka, ąt. Jak , to tw ku cz rn Cza ią wnu kę w rę i babcę smykał cie. ży ma si a całe możn ażyć

uw ter, za takiej arak a kiś ch ubrani a ma b ób spos lnie – lal k mó dziew ra ji oich Gene ijaka”. JA a ni ja m stylizac r „n ć e pres abyć być ubió rzl ). Al większoś i w m ki a nalin ża, że na ulicy d ostato m w toku bu oj i kras st na le du ią: tny pr snale t na ty na wpro czuwają I tak mów nkre jes czyn dpatrywa To one w, bo jak się ko chy ró po :) ody. malu ubio jest iecki ch m jak te odbiorze le zyna kształtem yt starośw em a ga m e wi utek w zb Det zyczki są ły. Ni sk teczny st jest na ycizmys jaki to szłości. gu Twar czyny (g pująą, zy mój stkie ka „w ”, t nastę wszy się czuj iało w pr e dziec . dziew łą to m ki jes o „ciałka ść ig ni m m e a lal w ty będzie y otocze orodno zyjemnane czw iracj tawani ie całeg zury. żn pr a je ęświat że należ ceniać ró miękkie, arakteInspność pows buzi, szyc nanie fry się bliżej konu dsun ch : lę, la bywa, po a, gdy Myś uczyć do takie są e też z owałam Kolej alowanie nia, wyko e, ale jak ć im jala e i nk j Al ra ” ra za ta prac y" :) szyć aciane lal ralne. ca: m nie ub są podobn przypisa jak to zazwycszyłam ubi przyjemne tu ów wy oje "rom na m ko ie na ęd ko la sz j rn łam bł eja a A wy i L ysł, jak ątkowo tyczne ły, mog osą m rdzie ób na ni i pozo ak cz ne, ba etodą pr p lalki. To Buźk eć, moż Pom . Po ałe - pr wyfrunę gospodar kM cie jrz rem. torski ty przy ło ży były m z domu aczej za e do ua stoi au iji hi aswój dziec A gdy ą jakoś in wały mni niż rodz e lizac ie. izacj e do sty . moje kr zajęc ę twórcz obilizo forum i. gi rki zm erszym i styl ie mni (stąd np rebk ener To có się na sz ek: to Styl ście ciągn kich itp. wać. erun ac bi ienia ały ki Oso ch, liter tywn ł dziec , onow ny kó cz op wy wo ry ro na. też zapr Świat kolo e to. sywnie y niemal One : lalki. mni re ąc Potem esowało e tak ag y, atakuj ter Zain t obecni krowan lu ka jes zący, po by Szkra błyszc sze

32 Na

Dzieci więce w pierwszy j ch mi es godn 6 – 8 pielus io zek dz iącach sw 6 tygo wo. Nowo ojego iennie ro ży dn niemow i potraf dki biją ws , co daje ok cia zuży wa ią ze oł czyli, lęta mocz siusiać po lkie reko o 60 piel ją mniej uch ą się mi na co jaki rd nocn eś 3 go ędzy d 24 razy y, bo przez tyic jeśli ch zek przew dziny. Dw jednym, a na dobę! Z pierwsze drugim ija kolei ulatka „inte odzi o licz my jakieś ka , tu rm ż prze res” ko 3 ieniem by d sztuje , no chyb do 4 razy na dz przesiadk , a, że ch …? ą na ień. cecie przeli No to tyle czyć ile te , n

42 Nasze 42 Na Nasze Szk sze

rab Szkrab Szk rabyyy

No c

nik

Kiedy jest najw ła poże ściwszy cz gn Każde anie z pie as na luch dzieck ą? dla sie o jest inn bie Do mn tempie po e i w odpo wie ko iej nie wie więcej po nuje kolejn dnim łow dzą naw e wyzw czynn ania. et, że y drugiego ośc oraz po i przyzwycz siusiają. My roku życia dzi rodzic dokła stępami nasze ajeni, a prz e jesteś eci dnie wó y ok my tak wczas go malucha, azji zaabso do tyc się dzi że eje i dla zapomina rbowani cod h zie my czego.

Nie ma wytłuma nnością czy sensu „uczyć ć dziecku, co ” dzieck a zanim

Nasze Na sze Szk Szkrab yy 43

krótk

Inc.

as…

a rela

cja z po

Kobus osław fot.: Rad

rodu

46 Nasze

a Velichk ovsky © Dep fot.: Ann

wo na ni bier ko jede chro nymi, odarce Skóra zewnętrz ury, gosp nnych, a ja cza inforat ar nikami cji temper esach obro ysłu dost oc regula ólnych pr rządów zm u. isk na niu, og niejszych m środow cy aż ją najw otacza o macji y

ositpho tos Inc.

S.OSk.Sóry

dla ucha mal

a eczeni ubezpi ch – cy do aszają eczony ubezpi a – zgł Przycodawc yżej 20 znych. co pra Społec ego pow sprawrobow ieczeń nież to na celu - cho Ubezp ślić rów nia ma nso ład kre ta lnie ę fina zwo eży pod jak i Zak iż kontrola a kwesti ebiegu ości, nal oznacz nowicie kie płatne jest pominam, ości prz m, co wątpliw e, a mia ars re widłow o cele żarna tniejsz ia któ nie lek nie pra e z jeg czy cię nia najisto rodzen zwolnie zgodni m dze zenie, lnie ciąży kiego i wynag , nadmienia lekars i sprawd w czasie zwo wą. W sokośc nież innym ntrola kobieta % wy uje rów Ko ała dzy kon 100 się ej. yw ia wy ow w zym im, mię zmien nica nie pracy zarobk awdzepory otr rzyńsk ru nie m spr pracow ej do tej lny macie wymia inn iea ma go kiego, staw zasiłku rzyńsk arskie lekars ć na for że pod macie t jszym ob- lek może polega zwolnienia wpros zasiłku późnie a ch. By c ego przy estiach niejszy się ży tak mówią stawion że o kw łach póź owego w cią luje niu wy jednak artyku kontro wychorob rodzezie w ziwość wynag zasiłku go będ siłku prawd dnią za zwolsokość śre wy ść ego ko e się uwagę liczyć stawion arskiego.

Byłam ć wyso ży bierz zesię pod zy lek rze 12 lic cią bie ich nienia grod omu szek już 6 dn By ob owego w ostatn że nik ą wyna nia z iłek ob aMyślę żanki,nie pchała i po term y. Zas chor agę średni miesięcy. ba tłum miesięc y kobieta wybr by pomócsię na św inie… Am nie trze ieć, że , ow pod uw tatnich 12 aliśm ypomn poktów chorob os cer i ws że poy się malutk iat. Za na elia, len żej prz czej fa eniu kraju ży mo nia z najwy pólnie tego dn iej i niec mową ko iuw cią że ra okres ni teynie co w naszym o ją ia przez lezrobi , a mo ną. Dla entów ć, a jed o zwol ez bierać ść kar liśmy z Mariusz popędzić, e dokum co- czy r myśli pigułce” . Prz dnych zialno ani ió pra dni em na kilka ied zbę zb Wiecz zow ca a. dni 270 przysia zę w ór upł ótki d fałs ą odpow em i bez kontroli sp e wypła i dzieck yną ze 33 „wied dzień to kr robow ej owy (po tki jak ga za sob ie ze spokoj dów. apierws obejrza ł nam na arskie ie cho ntualn no ma chorob z- cią Pan tykuł o rodzaju relaksi nie lek łam KS rodzen i hop o rodzaju ia zarów zasiłek y się ewe Drogie a do ube zy ar s. eg e prz do wynag zwolnie D pewneg dawajm ie zdrow ezniej zaś a zgłasz ch) go ży. bny stre em Poniżs ących sw ia na Ub pod stan póź rze awc żadnyc łóżeczka z my oraz Kubę Wo ed telewiz ony i raz u cią w ejśc pot ecz cod ń wi t prz emocj ore dawca, h owy Zakład ona wy iet nie że pra ubezpi zwolnie trakcie sto fak wyjątk się już objawów zbl ślą o jutrzejszy jewódzkiego, m. Jak co stano h kob kiem, jeśli do albowiem jest to ze strony ny pracodawniż 20 tematu ci Czę u ciężarnyc kim w kobiety, czas tyoswaja iża warun potem więcej znych, czy łeczeń wokół ze stro zi imo chę księżn ć z kon jącego się m badaniu pryszn lekars Społec ności w spo cej niż nia nie , gdyż ch czy s dla , pom - bud KT iczkę por się ieczno krąży ostroż ic piecze ieczeń jest wię się tak łeczny :) zawodo y często k mają ścią dłu odu nie był G. Oczywiści Ciąża to cza e ciąży Ubezp onych Dzieje a. W tym pieczeń Spo życiu trakci Niestet sto nija o… Zac ższego e Zakład zaznaólny. a zgłosz nia w codawc re czę czy też kich w 19.05 oczeki zęliśm ę koneczeni ca pra trzeba lekars ów, któ i szczeg estnicze ia swojego, esti e .2010 a zpi pła wania y na mit ucz kw ępi cy. wy mn ii ż u ube wst o nie si sko Liw Obudz wiele nego a Gu na nas zdrow względ b, zasiłek trzeba rów ci. Na eśloneg aktyw letniej ił ma mu estia stwie ksandr zą y 65 rawy anica ze wistoś 20 osó yć ła ma Szkrab czas… mnie dziwn egu okr upraw- Ale ik, mama 2,5 dla pop rzeczy pracow cały okres trw Ta kw porusz przysz Nasze y ból brz i wym, usi wn i przebi kiego. ecka ez awiet, do że nawet gdy miejscu więc poł adłam na miotam łowośc lekars no Pra ia dzi h kob wa prz ć, , pracod łóżku… ucha… inn prawid zarów zdrow go. Pod lnienia żarnyc y. czy arskim ia przeby troli spytał ożyłam się arskie negaból chw y niż odc ze zwo wy u cię troli jest zdrow codawc niu lek pon yć jej „to nia lek zuwane rzystać ilę pot ej kon lęk i oba swojego pra obarcz na stan ży na zwolnie zać Po chw już?” Zbaga ownie. Ma zwolnie takow budzi i kiedy tytułu rozwią cią riusz prz rwał po czy dotychili pow i do teli reakcj często z tego trudna jak np. iej nia wiedzi tórka… zowałam m mi nionym okresu może boją się podwójnie cjami nął, ten ból ebudził się ałam, wcześn nie bez re ten wen się ca cę któ ć sek że chy sam ból i cały i się Skurcz i zasnęł uda dy kon elkich ę o pra dziki ba się ja rob e trzeba am. nymi tym kie umow zaczyn , nawet mo Sytuac nia wsz arskie się co były niereg ała. O ar- tyw o powodu a :) cniejsz rozwia nie lek ula 10zakład nie lek teg y, tym zwolnie ępnie ia. Dla pamięta 15 minut… rne i krótki zwolnie wadzą- z razem iedzen ieta wst e ok. cho łam o się na 20-30 wypow niż kob nych ze arz pro udać oddych ć muszę prz sekun winna Szkoły towaną y jak lek aniu prz yznać, d i poj kobieta Rodze że nikt inn lepiej zorien awiała nia nie eponą…nau były silne. yduje naj Skurcz Ca poszła ka tec skie dec jest osobą e hnik rela ły czas w las :) on To od 3 ran się nasilały cy. ksacyj były czę raby o nam ze Szk twierd stsze i awiał 64 Nas ziła mn bar ród, wię m, że po co ie aby jechać dziej bolesn e… Ma c pew nie będ tak wcześnie do szpitala, łam… riusz już teraz to jednak , prz ę rodzić ja twa wiem kilkana ecież to mó rdo :) ście god j pierw szy pozin… jakże się my liphotos Deposit

Już cz

o myśl iu tka n Kró wolnie yiz ciąż ekarskim l

© Mazay fot.: ded

nie. ć ubra nno by powi ziecka suj be dla dz ów sto ne, rodk at iu jest nowo o, delik odzen aśnym pieli łk a po nar yła jeszcze Do ką owe myde lekko kw óra eck nab go dzi ce, z łego jak sk pach Twoje ikatna i nie ry doros niedoj- za alergizują - 5,5) taki Skóra skó del i o kcj nie (pH zcze ynem wyjątkowch cech i fun a jest jes dwa do odcz eck je tki ka. wszys a. Skóra dzi ry potrzebu kcjonaldziec iek ą temczłow organem, któ ia pełnej funochrona i wysok no ięc jest z niską korzystnie: r i zim rzałym do osiągn ważna ikami nie Wiat połączeniu lat skórę ek, od w o bardzo tkimi czynn ne Nasze trzech Wiatr ływa na anie naczyn śnikiem Dlateg zys rą wp ności. ry przed ws re jest narażo atu jest no ień, pęk per ch uje rum ry; poza tym tencjalny jego skó ymi, na któ potęg po rzn skó – ie nęt ków y przed o ien zew wodn eń, pył óra teg o. rę twarz dzieck i się sk człowie- zanieczyszcz estety, skó trudno, dla orzą żn ró re utw nów. Ni osłonić adnie dorosłego kanie alerge i wiatrem smetyki, któ dokł przeni skóry Czym ajduzimnem ne będą ko udniającą roli tłuste ka od wa (zn utr zow dziec rolipido ieje, a co się w tej aby za nieod ochronną, istn c wa hyd awdzą ka? a warst ) prawie nie . Nie może warstwę jlepiej spr iętajmy wię nałożyć eck Na dzi rze zna U . Pam c z domu zimna. na skó jest skutec zeniem i od ią ilość kremy jąca się łtłuste em wychodzą odpowiedn ie, nie przed wysus t więc dużo pó i idz a kowe każdym raz ha jes za tym naskórka dzieck dowis maluc skórę ić o. chron iem. Skóra czynniki śro ecka (a w na odkrytą ronneg dzi ien wodn wrażliwa na pH skóry ższe od pH kramu och ć. ej jest wy t blibardzi ją podrażni jes e rodka) pH mogąc ości nowo to znaczy, że uje do óln a ewolu we. szczeg o człowiek Kobus czasem ej kwaso łeg osław doros tralnego. Z jest bardzi t bardziej fot.: Rad re jes skie neu jrzałej, któ ra szkraba a. Komórdo skóry ncji, skó i podrażnieni y, czyli sekwe je neocyt spojone, W kon na infekc iej tzw. kor wrażliwawy rogowej kórka są mn w zeikó ki warst komórki nas ność czynn bariery jest e kal nkcja martw sza przeni i skóry ych. Fu etracj ięk co zw i zakaźn ryzyko pen iększone. o znych zw wnętr dlateg jest e jest czona skóry nętrzn ograni nniki zew wierzchnia u doczy przez o dziecka po y większa niżprodukt, , U małeg onalnie 3 raz ten sposób zmie ani rcj W propo człowieka. skórę w org y wyżo przez ał 3 raz z kolei rosłeg mi ka zie co przeni który człowieka będu dorosłego, o małeg centrację niż zności. liwa syc liwa t wraż ych szą kon ryzyko tok wraż że jes ln sza e zwięk rdziej osoby. miętać nia specja ów, któr ży pa y 47 anie ba słej Nale ga stosowa preparat 54 Nassze Szkrab h Na ze Szk ecydowskóra doro i czynwyma gicznyc óry. zd raby i st ym , neczną er sk iu niż a je dliw hipoal ażniają przeciwsło dzieck substancje zed szko w oddychan ladr a rą po ór rie pr nie Sk ące wyda ział szą ba nizm dnej, ze ud drażni Pierw orga nz

03:11

04:00

Nasze

Szkrab

Szkrab

y 55

Bajka w migow języku

...

64 Krótka myśl o ciąży i zwolnieniu lekarskim

- na p ym rzeciw Głuch ym dz

Bajki są wpływ jednym z nie ającyc h na szc odłącznych zwala ją ele teram one wyruszyćzęśliwe dzieci mentów i w nie ństwo zrozum dzieck zwykł fantas . Poą przygo u wraz z tyc prosty ieć, poznać bohadzieck zny miesz , zgłębi dę. W język, a się o baj z bohate czuje się bez z realnym, ce świat sowane do słownictwo ć. Musi mieć wieku zaś mu ona Dziec odb żenie rem pozwa piecznie. Ide przez co ko si być jeg la ntyfika dostobajki czy powinno mi iorców. słyszą Uczes o trudnośc dziecku na cja eć pra ta. Nie ceg tnictw i, proble prz wy wo wy ezw stety bór pomoc o społeczeń o w prz świat boru wa ygodzi mów i smutk ycię- czytan ograniczony. dzieci głu dzieci dla słyszącyc stwa. Stanow che ma jakie i wyraż rtości, ucz e ia, ów uka Ma , któ . boh czy zuj h ją y się ją ać gowego rzy najczę rodziców iłaby ona aterow też ogląda one możliw ten obraźn emocje, prz ono rozpoz e mu głuchy ściej nie nia baj ie mó opisan ość ię. Ko ślać y naw czy ch miało . Poprzez tak wią ek, spo ej wyżej czący ać ntakt m roz , w któryc by ą książk znają języka z wp wij to peł rej części prz więc muszą pozycj od naj styczność ści, sto ływ na ksz bajką ma rów a wyną ide i. się dom h eka z języki ę głuche dzi mimł zu. tałtow sunków nty ods nież zna z bohate Zwrac Uniem yfikację zyc Wycho em mi ecko ani moral ożliwi gowym dząc nap h lat. nych dzi międzyludzk e się osobow o pom am się do Pań w któryc rem. W Pol a im mento oc już chowi rzeciw wi Głosow i zagłosow stwa z pro świat ecka. Bajka ich oraz wa o- głuchy h bohate sce nie ma brakuj stworz w polskiej rowie śbą nieste anie na w upr pokazu rtości ać ącemu ch dzi yć baj literat mówil ty bajek, oszczo htt je mój pro eci gow ele p://sty można do ma , kę urz książk czyli ym. nej we luw języku e ma w Pol iby w języku i rsji tak uczestn pendiumz 1 lipca br. na jekt. wkład Publikacja giwalib dla dzieci, gdz migowymm zamiar , aby mó 66 Nas icy/ksiaz wyboru.a stronie taka mo skim Języku w rozwó y gow ze Szk bso gł go dzieci : ka-dla ym-89 cję na się językiem ie bohaterow w formie raby już od j czytelnictw głaby mieć Mi-dzieci lvent.pl/ płycie Nie jest 9 spory w pro -w-jez CD (ba migowym ie posłuktóra mowa najmłodszyc a niesłyszą yku-m był oraz ani jka w Chcę, mi obojętn niu jęz cyc h icał startu aby jej uzu y los i aby nas yka mi lat, ale rów h ję w III pełnie ości migan maroz szą ze gowego nież wó ce pol nie (jest to j dzieci edy dzi a), ski wśród . konkur cji Stypen m. Dlatego w swo eci były szc e głuche i bierają dium im ojc słabos też s, w któ zęśliw z zys laurea łye i mi Wy rym int tym jęz na pok tów ały baj ernauc boru yku. ki rycie kos ). Apliku Żaneta i zwy ję lus o Bar ztów stw kw mi ma orzeni otę 5.000 zł (studentka toszek „Ocza a i wy ped cjonuj agodukt dania pro lęcia ąca lny sew świ giki na UŚ emow i w świ Unika ecie osó awiła isię DSW,”, eci i ni na jasne poj zka funora ka” e ciszy)rynku b sły sząlus j k- z dka ony cycroz skim „Oczami ma y h wó woro eci. dziel Na pol k

ieciom

i Oczamaluszka m

66 Bajki w języku migowym 68 Oczami maluszka 72 Jak rozbudzić zainteresowania dziecka - nauka języka 74 Kochaj swoje dziecko rozsądną, ale i wymagającą miłością 78 Logopedia. O oddychaniu słów kilka niu ycha 82 Ciekawostki i nowości O odd kilka słów 84 Dzieciaki kontra zwierzaki Dziec 102 Jak spakować dziecko? iak Loigopedy u y b a r k Sz ogopedIA zwier L zak 114 Bliźniaki i 118 EKO - Lato z komarami 120 Akademia ruchu Etap III 2 - 3 lata no ktur. raz, po zami ny ob ałtów, fa y oc maza zt widzian nas: to za h barw, ks h, ać ruc Świat ciłby wyraźnyc a zauważ siącu z chwy mie . Zaczyn nie za e plamy. Be ściana) y. W trzecim bawce, zna czy o oln ie (za ć widzeokn i ciemn obiekc cza pow

cie m ajsz ieli yb zień po

e

inaraby aż ug 9 gany i żywym achem ek k ogór . Jedna bko się szy że mo m pyszny ec je, w

towane przygo ików. Tak wysmarowaną a blaszkę ą lub wyłożo tart pieczemy ą bułką towane ka. k przygo o patycz heg tzw. Suc

y 13

Szkrab

Ko dzie chaj sw oj ck ale i o rozsą e dną wym , a miło gającą ścią

rab

ze Szk

68 Nas

Czy zn as swojeg z dwie tw arze Poko o dziecka? rne w domu gate w , ro A może przedszkol jes t zupe u? na od łn wr panując ót? Zasa ie dy e w pr kolu zedszni towa e są akcepne nie są i na pewn o pr w domu zestrzeg an bo wy . A szkoda e chow anie jes, dużo ła współp twiejsze, t gdy obie st racują ze sobą rony.

74 Nas

ze Szk

raby

fot.: Osk ar Szy

Nasze

e ukym

ek i e jeśl rzyć

uca narz je. To stykę. emoc , kolory oże m ki osób na. Nie za mod jmłods być a na k :) oj m uwa ówi odziewe wykl zy ie pr dyskusji h liwyc jekt.

arszej najst komojej o, co wy iełem ystk to wy ą dz ki). Wsz in y częs cz yzur bór tkan grafi ieło. Fr ty, do dz by 33 moje ra. Projek e Szkra sz có Na warta

kontra

ścią ynno jej s ą cz turaln my podcza żna t na myśli rdzo wa m ie jes órej nie chan kt nak ba awidłowy Oddy ną, o o jed ogicz . Jest on zenie w pr jol fiz nia e znac nywa wyko wi ogromn ka. iec no wy dz i sta mo oju rozw

z oddyązana le zwi zużywane c jest ściś wienia dalane z płu ne w krtani ść mó wy łco Czynno Powietrze , przekszta dychanie m. nia wy. Od dechu. Pod chanie czas mówie ięki mo i wy jest pod ie na dźw – wdechu ietrze wydyadz faz pow óch i w nas ane jest się z dw składa wienia zużyw czas mó i rozsze ża się iększa chane. dłu wa wy szą. Zw piersio ra uno zmniejsza – klatka c iża, żeb Wdechepona się obn piersiowej, więje pobranie odu rza, prz ność klatki co pow em ietrza, się poj ienie pownątrz. ciśn dają. się za z zew ra opa powietr się, żeb unosi niejsza się, epona rz zewnąt h – prz piersiowej zm taje na tki Wydec arte zos ność kla Pojem ze w niej zaw ietr pow nięte. wypch

raby

ze Szk

78 Nas

84 Nas

Żyjec ie Przepr we dwoj e? A On i aszam, we nie! wa tr rann sz kochan oje. Ona, e y week i wieczorn pies. Poen w domu dy w lesiee spacery, , , spa za brzm i znaj nie na kana bawy om życie. o? Idea pie… go dn Aż tu nagl lne psie ia On a ozna e, pewneże jes t foria w ciąży. Rajmia jemu, , podeks dość, eu a zara cy tań i z potem mu towanie, wątpliw ltum radę finan ości. Czy pyso damy dzie jak po wo, jak to jawi Po ch się ma bęwili, lu sprawy po pr zegada ch. i eksc znów wr aca ra niu ytacja. dość

ze Szk

Od w an do m ienki o i oc rza eanu

mi omara k z o t La

Nasze

Szkrab

y 121

ze Szk

118 Nas

Blizniaki -

Nasze

i, krokam elkimi wnież ró się wi liżają liżają się na kolozb cje zb y, jWaka tym idzie do rodzin , wne na a co za w plener icę. Zape kacyjną dy an wa wyjaz też za gr ynnością wanie. y cz t pako rodzinę nie, cz zyjemną nać jes pr mniej sicie wyko bie i swoją u pogosie ńc jaką mue spakować ność, w ko tony ciuz al Musici ą ewentu Więc próc etykówn. żd sm na ka na ru pryś w, ko wa ka ków, butó tw i opat o da by rs eg ni , ręcz znie, leka eczy wasz chów yc wać rz ilakt i prof sicie spako mu ków a. idzi, przew szkrab

czonym z ograni . sobie ach radzić m w walizk ienie zm miejsce do torby ań cu luch nie słońca W koń fa pełna ubriśmy, że brać. Ma pięknego się sza Już ustalil o i trześci ch lizk mim e odwa k. że zych lata cały spakuj zabawe em, do nież ciepłe c a, pierws w i luch sam nie za okn w, a wię O ile w zego brzdąc zie żyć rów idzi, że ma h ciuchó óc? nas ba wło Nie przew ziemy iednic pom ania będ życia ania. gdy jed się pow m ma nam mu pakow naszych bar ubr cza lić żar asz cię zrobić w czy y np. pozwo j torby od wał na nocy zwł iot, może słospoczy tyle warto już yzwyMożem ać do osobne rać ze o pod nam a po dwóch oda lat prz kow kach, o, chce zab jsce odszych chłodn dniach, pogdeszcz. spa awki jakie mie najmło ecko do odp ania one ch e zab icz zny dni dzi ć się or- e Ogran ygotow i temu nec załamie i spa , dorośli, czajać sobą. nauczy ejsz ego prz my ięk się woli mu najważni wiedni jazdu. Dz , nawet się pakować wy czy się ej poz izacji, a co rowadzimy Często się do szybko nau – rafimy bardzi gan Jeśli wp ożesz zaślenia e- nie pot , więc tym h gać boru. maluc ielności, my głową” o wyma no wy zasady – „m ile zmieści strzenn k samodz rczo-prze pewnie „z możemy teg na pew jasne i zabawe twó o będzie nie Jednak będzie często odyscypliny rzeczy. ecka. brać tyle lizce” dzieck od dzi ja pociecha u ych wa ani w inn go, sam się two pakow wielu o gdy estniczyła w , np. jak pojeszcze dzieck gać by anka ucz goś się nauczy W por wyma ubr adn cze Trudno brało jakie zaz relacji ikach o bliź wy ile ich samo dowied większości niętach, czy kować, ma zieć jed też y ma spa bliźnią nego: m bliźniąt mo Szkrab t mleka Nasze żna się lekarz wyłącznie pienie można z butli.102 wy e i poł ew rsią. Tak karmi A zatem eneme ożn około ć też nte jest straszy e w szpital sobie u. Ws mówili mi mnie nazyw m czy kim tamem bohate li rady. To mnie i twi rką, zys ali nie czu chce, dość doł erdzili, że cy naję, ale ;) Sama tak jeszcze ludzie kto dałam ma się co nie ujące jące dla o tym ma radę kar m ogrom prawd dla kog dam rzy ną sat mam, sią do a mić chł któryc , a już całkie oś kto 5 mż. opców ysfakcję, że To h dzieci m nap wyłąc nie chc frustru- Ch rawdę wyjątkbył piękny czas. Tru znie pierą ssać łopcy ow y. od uro dny, ale miała dzenia m ja – piękni raczej e ssa natury psychi li. Problem cznej bo po Nas ze Szk

raby 11

5

Szkrab

y 85

fot.: Krzysztof Maria Slowinski

ch. bójczy : w owado sobów jśrodkóKarm zeienwych spo skóry ole domo ie dzieranie iem, czy tów, szc chę kt kiem y bować nac iecka snk atro h produk Z cał ór zą kom yższyc py, może nas imy to zeoctem, czo wypróprm, żnach m y odstrasć prote blema Moki wy wija iadom tacja pow j gru ilio t, ga zapachsięy mie wan koPrezen h z drugie ej, jeśli uśw ze ne m ows kie prog. Intensywta tyc nat tam wy y, ch żem we zy eli bardzi st gólnie zne są i my mo, zpo h. Jeż mażech cebulą ratak nicra za dział- zić. Tymdki chemic co wdycham e dn h jej era się za ik nak ryc – swo ac y prz jedła ry,sz TV su.na jakie śro tym samym takiej chmurz ie wiam yśleć h, m niektódużo cza acją sobie ew to pom stana m zrobić, Od e, a u, jak blziźn akcept dzaw prz cią my nie za war eni ką wan że że ku iąt ze dnspę sp możę h woń tak sam rzysty codzien już o zagroż miast ódku, którycka Co ro co tym ra yć, aby rmcaien wając eciom c wiek Plectra w ogrędza przeby Nie mówią naszym dzi rawo ło . lin, czy ie e, Ja uż pną roś mi ce, k . i u a, czy pewn środków w walce enirm : roślinasecim n ziętkpo orodo zasadzka oparów arzać nam do prądu, jaskki. Co do dw ki? skady, jakićnp. stw ), Ko a ma zony ultradźwię eć, że jakich ycięstwa yliła się na może arzycą łe nowgoni ow ąd komm t podłąc dzi są ący zw danama . to wie wspo- najedsze produk czy stosuj szala rami przech kie prze thu (zw bazyliawiedzie kow że ch, war cy, ni ót przez emir?t i Nie ć,yże ET w d święcą chemiczny ch składnikó DE iem naw wi w wcz jest oget z koma rzyść. Kr ych meto zostan że er zy zenm, wy środkó ze szkodliwy preparatów ia, bez ko e an cja sto ka- rm ólsięe zdamo rzyć, ież ni żlz zaskocła naszą ie stosow kim, nie ien jednym wcześniej mid), substanci środek ie tak Może równ owani iwe wszyst Natomiast ych en -tolua zności piers ! zaa dwójy. Przede jesnia mnian t tec stawi kodzi, jak ie: jakie zanurz ry lo-m ią sku ma iety . Ni ochron ki zerdz iej ją już nie, wienie a en sz wewal (N,N-d jako wysok zystywano nacie zac to zad dziecko. Sta ie-e piecze tot k mośniejszeejypa nie za dzi objaśni eć niekopaćęt trak kor drami anie sam yjemn byłoby zas ana rsze ma w , Wy prz sow jeg . am Ch i mogą nio niena możem atowej luc yb bójczy jużem w, jak: plastry rów jszyć niem wyjści zaszko ia mogą mi nasze zdro mieć proe ale część dzi hy wykon W po owado II wojny świ h lasach stanacjązbytni staw ikó szy przed an my ują ocet, zastan nia aby nyc eci teg blem o zm kontro sięż najlep lnyien iaadn ch skł dział y wpływ na ywę może w czasie A w wilgot takt z tą sub .ula, spirytus, ryny. etapy przednim lowany z przełama o nie lubi • pływanie do wo równie na rażnieaw duratym US at o pod dy. W niem ka, ceb też sok z cyt no armii . Dłuższy kon głowy, strz • dos m. anie natziem karm iałasow rzystn ą altern się takim m zanurzeni może e e Kolejn możliwoś artykule konale ałką pod pew M niaowni ieniu y, czy oka prz em jak kowych ał silne ból . miał wodą • sko nie tec owego arzy ci ru poznal pach na odzące surrs pie swobod zać zamian ypadku pom głowy wie i onować. aliptus łam ki do hniki łag am woływ n śluzowych wyko e dotycz , w skle euk ch fty ią wy iśm czy wo a ną pra • jek ow ocn , szty ćw star dy z nur zab ą ole y ny cy zabaw al icz a lne wajest yc i bło wye malce jednym waw-głow zaprop y kowani nóg skóry nat sponta awę w wodzi eń na dow ruchow wać już ba starszych h dziec wcześniej i to nie m.in.ni spr ie ne, kże eura Jeślie nieni działa i gry z wykor olną, em yko głowę nic w okn e za pod i sz wie rdzie zni e iem ch ary nia e. dz e kol . Do wolnznajdz . doe zystan czas któ w wo dzieci • mi iec (nie j złoż y były na kom w, aczłopc iem wsp rek, pow brze wykonzamaczają o sze ach om ni rej w miniapo dzie.

Siatka ch pomysłó się ale żeb Etap one i i, które ościte ół• kon zawody pły grupach inien any nie i zanurzają h war III …unkmożliwbu dać przyjemne, ego końca, lk uką przez ej, świad po wacki kursy świ z lepszy wszystkic braku ni dziec i jego za rodzic być zauwa być nętrzn i. Ale e w gru sam ome cz trafią we przed tomon artej,ezewpo i ło żony i adomy nua.

Maluc dałam. kacjestmo ronie pach ałgą tach do dza się o oczywisty • wp w wieku 2 żenia do pochw ynno hy, i otwi tej zieleniem Wa Na tym c rowadz ty A w stu proocenpomyśleć o och alony y unikści buteow siały wc które nau ych, mówią w przestrzenściach z odd oraz , amy wię 3 lata, gd czy czyły kon lki ni takieracześn y wanie zabaw etapie dołącz ejiej ne: jeśli chcem owym twarzy zie: się na wo chać. ześniej nau e war bójochron ej o trudno drzwi np. bal zukać ogó chtociwcz waż • ucz prawidłow cej ćwiczeń na oddech dzi czyć się nurkować j okolicy w owado e dos dzi Możem lno-rozw amy równie el mi. ymy ej pra mui.I co układemdania wskazująianami niewa e na plecac bliskie dkó u ale bar echodnich ). Jednakże ani świado ara ijający ż wiele y pod cy nóg na opanoż z ma ich śro przestrzeg nim h i na sposob az kom blemów z prz atów w samodz dziecko wy ch mi dza cza ych o elk zm ką (ba par e i s ć ma zeg ze sty luc m odd how łe wsz por brzuch siat Jednym lekcji pre trw red lucha hem w zy uścis y- rów naukę jęz ozumi en dac łatwiejs używając, cor ch nąć prom nerwowy DEET), czy w wodzi mulującyc ty nat metró ielnie przepł ałości by się tyc e jest bezpoś tym wie u. A poyków eć nal , nazw czy oki się jeszcze zasady być nau z ćwiczeń akt lny nie ade mogło e wprow produk h dzieci ęh.chemi- ta- – co – wymagan po każdym ynąć odc mi – eży ust przez ura ała w ukł ku y • baw w zw ada gam nat dzi . się zas Prz ą mo ka wa y dzieciszerok a- j nie ierząt, być alić pew łyc iwe ed we żna się inek 10nia pio możem z tymi ow na rynku, czych mycie rąk imy śmy wy na kom malucha ywnego wy jczy cza patrzm kontyne nam dla ma szkodl jściem – mogą ne wsp kę senek.

15 dechu wydyc tłuma endę /sta zaz z głębok się w wycią o-wy środek może higieny: mi, zao e również , lub – spróbu ruj entów, a mykol i do wo ych na wal oferowanych Po pierwsze óln rny dk ofe a uro han czy mo osł cze gan e ek y skó czn czy rze śro ośc rt/. zm ć j dy pow dor . cie. na go • gra dzi ie prz pie dan Ryn to skó i, wypró aiceni śpieZ czasem ia powietr że Na każ duktów częście na komary aniach (u ), edmiotó e, bez omiast - kontak innimy w i około 0,3 żliwej owym ntów, e, na równie nie może rob ecku, co mu bawę, dym eta cznych pro nad tym, czymy się nat wprow za metra h) raln osób o wra walkę dom i: z siatką w uczym zamieniam repele strów ejane na ubr kołnierzu y póź ż kom ić. wo zujem różne zab wo się cyc pa pla żeb pie y ępia Wp lno adź wa ią am y ćwicz y maluc rzystu end na róż kni ści, nauiam aw t leżą y i dla my zas ykl hnącyawie, ć. Sku na gru nie: sposob lu jemy pod y start i rowadzamy nej obo eni grać letn ch zam ie pac w gru mini zawody y grupowe chwał. ada - nienaw kizas one prz awce, ręk u niemowlą czenie zkodzizuj ej skuteczno acać uwagę ę, Kolej zabaw. dmuch głębokośc ha wydychać e w zaczenia nątrz. W wie my wy mi przez lata intensywn pach iesz organi nog pośred szczęd wią ksz nie czas wsp stop, które zwr dla naj iesz nam izn e um na bez gól wię pod acji i len Nie iwa zazie np. powietr (coraz Należ zićnaj wykomłods nie waksta- kną opa óln nal 114 eci (szcze roną będ gie – można - bowany skórą natartą u- nie sowane w pom zeni na zew na odstras ma wy cie mó y zawsze chuzpojego jak dzieck zych Dwukonyw eży niczego ych bezpieczn wienie różnej ilości bliżej dna), ze jego y i pię y których nat a u dziNasze Sto e, na a, i przestr możemy Szkoch nagrad niej na zdjęciauśm jącą i.

Po dru w, gdyż wy iech trzy late w kow okn mo osi do rab ać for cza wy ka. i pow tam lub wię śpi ych prz się ągnięc ćw sow żliwośc wody. , y czuje dkó duk na w ewani ietrza, k jeśli wystar łóżecz tych, knąć dzizni buz ultradź adobójia słown zać się i i ma iczenia w zak ać. Maluc eckeo, rwone kropki rapanie się e pod mi pro adnikó łąc noworo ramie Rzecz pach nat tujące fale czas wy wresz- Jeś iaki. chwalą jest pod to być ie,wyczy py ow niszczą nie. Nie w niej zaz został oswojo ich na ać nawet u uralnych skł cytrynoresie swo h cze najwa skle lam zys na . dla c wy li dec y kor czy em żni ny jed to Kolejn boi nia cza nie a nie dajodr ąc ogr hu ich uchom a potem tkamy je stosow ane są z nat owy i z traw Co więcze, wy komarów”, y dal mu nak widzisz o ukąsze 120 Nas się chlapania j całkiem swoz wodą gło przełamanie ejsza w oswaja go frajda. ek ow e atłem, y 119 . Spo dzieci IV etap nau , że ralnymjscu dawnegne obaw coś nie wy i Pasierb niu , potrafi i bezpobod ze Szk produk jek eukaliptus zy owady). odliwych Szkrab „łapacz re wabią świ trycznym du rozjeszcze ki Beata raby środk wycho malec Nasze się sta położy w mie świado twarzy. U dzi przed zam z wodą starsz pływania dot (np. ole znie odstras ierają szk i innych dzi, doc cze, któ unkiem elek ymi do prą re przez ra a na-nam zatem rę, jak: ocz ć się ych czy my zaw tec zan ład ład, któ eń jeg ne są skó pod kon ch proces eci młodszyc eniem Umiej li 3,5 - yczy ie nie u DEET wej sku podłąc owady stano siłk wane na musimy dok wa komary ętnoś ch typ h i mn 4,5 rok trolą rod ten zac stry tak nież z ch Ofero wy iko mi na alnianie sub re gnąć ci jak iej u. cej, pla cji chemiczny zica- to hodzi bar io apl i.spraye, któ ych miejsca a- się rówami, płytka z e uw ie , średn dzi ubr ryt rodzic acz ogazow • nau malucham staramy substan kremy po odk o spryskać tych pyl e, lub iają środek zapach najczę ej ka się osi Maści, tekst: owani iu silnie ow ściej wadzić • nur pływania i to: zen atk par ączy wan pro Ma i, estr dod na grz gdalen kow zen y uży prz e, nie roz można instru a Dą cji, roz nej przestr iami prz stosowani em 15-25 anie i samodz biecie kto eślo że metró “Mały r pływania browska- fizj (sprayNiedogodnośc punktowe ielne prz w okr kami. w nało się, , pływa ). świecz epłyni nie rap jest ich nas przeko wystarczapostaw k, ksz autor książk ote eutków wymi ęcie a, tałt cyfi jest i lu z www.a od pierwszy owanie pra spe pewno wie rzchnie nie i owadami. ch kad łym a na e wie fot.: Wo emiaruch chwil życ widłow tymi ma ia takich ychokryci ia” u.e wan jciech samo roną przed się uży Surdzi u jącą och nie zaleca el ww o, w.wosu Ponadt raby .pl

raby

Jak

-

Nasze

▪

łow dzi ążecze nie. prawid dszych ? ria ksi jących a u najmło ktowano i dolucha ia omaga eni Nas zaproje życ zy ma ok, je,ze Szkrab ać oc zych dniach yciem- wsp lności kojarz trac ały wzr ilus mulow zdo mulowy 67 rws o prz -białe no sty Jak sty , by w pie czeniu był hylona Czarno , by zarów malucha. adza jest oto , nac tak ały Ważne światło w row zą mamy ych brano a, teresow rodzic wp ciekaws Twarz młodsz zain e. naj dzieck naj om też isty od łagodn może być wyraz sze ale ięki książeczkyk czytania sobność do roś na m, nione, , obronzwłasz ypadku sób na lep Dz wzrok rawia się ost przedmioeczkie spo naw mem w prz świecie łóż w uje niz spo nom ym ha tym awy nad utrzym em za ). Pop mecha ść, ale sięcy maluc one opieku o otaczając awy są zab ką”. W aniała nie jest wszy 9 mie nościach, jomej twarzy wodzi wzroki ólnej zab „zabaw to nie próżno Wskazane ch nad niej Dają ecku To wsp spojrze dzi ż ecko ości wsp turów. zenie). Nie szybko, lat. wiadania dzi jemne więzi. onych rodzi- u esiąc póź Takie idziuś, spę kowitych ciem ie na co makija ie kon nia, dzi daje możliw wzroku. Mi interesuje eck Dz cał w, jak naczen palanie, gas byle nie za ówno opo acniają wza eżo upiecz leństwu dzi u nym. dal , co my w zaz ząd bodźcó wzroku. ły, Na ma świ . tem (za ci się, nar Zar u wzm m ają a dla lacji rno-bia kolory ami. niż zadać ma łby iloś kowi zmysł oli i stobrzuch światłe m porusz pozycj ieliby Coś więcej jowe echotk i stymu widzi lepiej kontrast cza Zauważa trzyma kie . i z grz zyści rozwo edmio- pro , którzy chc ecz h ty. nie wy ruje człowie c widzieć pow sze kim urk luc łóż żół yst ca ma noców najlep ofe i kor le i szn ie prz ede wsz też czerwo ry. Od 5. msię wię dzień ko, co tałt karuze zabawę, jak przesuwan bardzo go prz o uczy wszyst ą być ksz rowość e wzo ata jest awi go Dzieck świetn i maluszkowi i; może to iowej. jego świ iej widzi e ale ciek kształty, duż się trójwymia i przy bawka. o. am awk min iewicz ne guj estrzeń ek najlep pniow zapewn ed jego ocz tałtuje po zab wyraź folii alu ku rea rw prz rod n a Próchn czna: owo ksz wlę sięga patrzy Nowo . Od począt re. Nie Najpie Najma Dorot ory tów prz z kartonu czy mmo stopni h czona. tekst: ewska- I Katedry meryt cm y sięcy, ia. Nie ga ruc dziej sko ograni ości 25-30 gdy jest za oste konltacja Kocisz wycięt widzen Mając 6 mie i dostrze najbar ycznych.

Konsu d. Bożena Neonatologii Warszawi, yni przedku ku. z odległ i nie lub ces, zenie wy jest sor me ału logii nia jed łóżecz nym kierun ie więc zrzuca atło wzroko układów sen amiczny pro e dr n. tor Oddzi a i Gineko rozróż ły. Jest to wid ład hu, bra na świ ętn żni ie.

Uk z -bia w wy ga ruc Ordyna i Położnictw Medycznego anym ie to dyn yć, niezale zeni. Ch ać spadan owanie, czy y 69 dostrze wnie czarny we. i. plikow e widzen trzeba nab Warto w przestr obserwow jest obserw Szkrab iekam głó i Klinik iwersytetu iaro łow ze ty, . ym pow by rą wid Nas o Un tras ych któ Pra ziców prawidłow mioty, szą się , jednow skiego etyczn a jeszcze tność, nia. em rod y. Warto płaskie nie porusz iedzialne, mu umieję pozycji gen ce patrze Zadani ces przebiega specjalist widzenia o nau dys j Dzieck za to odpow wyćwiczyć. od pre ecko w cały pro maga pomocy ać rozwó lny). ie eć dzi low Mięśn wykształcić, siącu wesprz i nie wy nie stymu takt emocjona ia, c po mie sąd życ dopiero też roz ocni też kon Po 1. roku miesią ia maluch łowo enia zawid o. życ u dz wzm ać pra siąc iach wij (co ój wi dzić, pmy teg Rozw zych tygodn, po około mieać na silne Nie przega zacznie cho mu lepiej roz rws ecko ok pozwoli W pie ynie światło em reagow jednak gdy dzi ani ry wzr jed widzi zainteresow erń. Kontu rafi dłużej rozwinięty z czyna ty typu biel-cz miesiącu pot (np. ie” kontras . W drugim jednej „plam są zatarte ć wzrok na ma zatrzy y torycz się mo

ac kow spa o? k c dzie

Nasze

y 103

Szkrab

Nasze Szkraby 03

mczyk

Szkrab

y 75

Nasze

y 79

Szkrab

Mistrzostwa EURO 2012 już się rozpoczęły, a za chwilę rozpoczną się wakacje. Pogoda sprzyja zarówno długim urlopom jak i krótkim wypadom za miasto. W obu przypadkach należy spakować walizkę na każdą ewentualność. Jeśli nie wiecie w co spakować wasze dziecko, zajrzyjcie do naszego artykułu „Jak spakować dziecko” gdzie prócz praktycznych informacji znajdziecie szereg ciekawych walizek i plecaków do wyboru. W tym miejscu warto też zainteresować się jak zabezpieczyć siebie i dziecko przed ukąszeniami komarów i jakie specyfiki do tego wybrać by chronić, ale i nie szkodzić. Ponieważ wakacje to również najczęstszy okres kupowania maluchom pupili, warto dowiedzieć się jak zapoznać psa z niemowlęciem, czy też na co zwrócić uwagę w relacjach dziecko-zwierzę.

Lato sprzyja też poruszeniu dość „śmierdzącego” tematu, czyli palenia papierosów.

Zrobiło się ciepło, rodzice ze swoimi pociechami wychodzą na spacery, ale niestety prócz dzieci, na spacer idzie z rodzicem papieros. Jakie są skutki palenia w ciąży i jaki wpływ na dzieci ma dym tytoniowy, dowiecie się z artykułu Katarzyny Rapich-Stecko. Lato sprzyja również remontom, bo przecież teraz najszybciej schnie farba na ścianach i najłatwiej przewietrzyć mieszkanie. Karolina Kobus podpowie wam jak dobrać kolory do pokoju dziecięcego, a w kolejnych dwóch artykułach podejrzycie jak przygotować pokój piłkarza i astronauty.

Marta Gierszewska i Wojciech Stecko

04 Nasze Szkraby

KONTAKT: Marta Gierszewska tel. kom.: 509 088 093 Wojciech Stecko tel. kom.: 501 167 802 e-mail: redakcja@nasze-szkraby.pl

Numer majowy obejrzano 20 628 razy Dziękujemy Nasze Szkraby 05

DZIEÑ OJCA Sebastian Wiktorski

Natura uknu³a raz takie zadanie, by ju¿ od ziarenka dzieci¹tko daæ mamie.

Nie tacie, ch³opinie, nie jemu, niestety, wszak umys³ natura ma przecie¿ kobiety.

Wiêc tata gdy widzi "robótki dzieciêce", od razu g³upieje, dwie lewe ma rêce.

Choæ silny jest bardzo, waleczny te¿ duchem, to nie wie naprawdê jak zmieniæ pieluchê.

A kiedy gotuje te kaszki, te zupki, to mog¹ niezwyk³e pojawiæ siê skutki.

Lecz próbê przechodzi najciê¿sz¹, do bólu, gdy trzeba maluszka po³o¿yæ ju¿ lulu.

I tutaj znienacka treœæ wiersza mnie zmusza, bym zdradzi³ historiê pewnego tatusia.

Ten tatuœ dziœ pierwszy raz wcieli³ siê rolê, by do snu syneczka utuliæ wieczorem.

Na wstêpie wzorowo. Pocz¹tek udany, bo malec w bialutkie jest œpioszki ubrany. £ó¿eczko zas³ane, miêciutka podusia, lecz dzidzia spogl¹da na swego tatusia.

Wielkimi oczami, pe³nymi zapa³u, ¿e zasn¹æ od razu dziœ nie ma zamiaru.

Wiêc tata pomyœla³, podrapa³ siê w g³owê, ju¿ wie, ¿e zadzia³aæ tu trzeba sposobem.

Po chwili przed synem ustawi³ siê z wdziêkiem i zacz¹³ mu œpiewaæ o kotkach piosenkê.

Lecz synek nie zasn¹³, choæ póŸna to pora, bo tata zahucza³ jak silnik traktora.

Nie daje siê tata, choæ wy¿ej poprzeczka i do r¹k wêdruje o misiach bajeczka.

Lecz maluch spaæ nie chce i tylko siê œmieje, gdy misia przyjació³ s³oneczko w nos grzeje.

Nic nie pomaga³o w zaœniêciu tej nocy, wci¹¿ synek szeroko otwarte mia³ oczy.

Wiêc tata po chwili powiedzia³ do niego: „có¿ zrobiæ mam wiêcej byœ usn¹³ kolego?”

I wzi¹³ go na rêce, tê ma³¹ kruszynkê, przytuli³ do serca, naci¹gn¹³ pierzynkê.

I spojrza³ na niego w tych œpioszkach, w tej bieli, a¿ razem wtuleni po chwili usnêli.

6 Nasze Szkraby

KONKURS Euro kibica Mali fani piłki mają ogromną frajdę z możliwości kibicowania w barwach swojej ulubionej drużyny. Dlatego przygotowaliśmy konkurs na najciekawiej ubranego kibica.

Przesyłajcie nam zdjęcia swoich maluszków w stroju piłkarskiego kibica (na zdjęciu maluszek może być sam, ale może być również z rodzicami) na adres e-mail redakcja@nasze-szkraby.pl Wiemy, że czytają nas również za granicą, więc do konkursu można zgłaszać kibiców różnych drużyn.

Najciekawsze zdjęcia zostaną opublikowane w czasopiśmie Nasze Szkraby. A trzy, wyróżnione przez nas zdjęcie zostaną nagrodzone jedną z trzech książek

Z serii pierwsz

Gratulacje! Jesteście już rodzicami. Niestety dzieci nie przyc wiele pytań i wątpliwości przez pierwszy rok życia swojego dzi ciej. Jesteśmy tu by Wam pomóc! Powiemy Wam jak zmienia się tygodniu, miesiąc po miesiącu.

8 Nasze Szkraby

zy rok życia ...

chodzą na świat z instrukcją obsługi. Wiemy, że będziecie mieli iecka, gdyż jest to czas, w którym dziecko rozwija się najszybę dziecko w poszczególnych etapach swojego życia, tydzień po

fot.: Karolina Kobus

Nasze Szkraby 9

Wasze maleństwo ma już 4 miesiące. Umie już utrzymać głowę sztywno gdy jest w pozycji siedzącej, podparte poduszkami. Jednak nie sadzajmy tak dziecka by nie obciążać niepotrzebnie jego maleńkiego kręgosłupa. Położone na brzuchu dziecko prostuje nogi i opiera się na rękach. Jego dłonie wciąż są dla niego fascynującą „zabawką”.

Jeśli do tej pory szkrab nie sypiał regularnie i często budził się w nocy, jest spora szansa że teraz ulegnie to zmianie. Obserwuj zegar biologiczny swojego malucha. Niemowlę powinno być głodne lub senne o stałych porach. Jeśli wasze dziecko prześpi 7 godzin bez przerwy, możecie być pełni nadziei, że ta sytuacja będzie się powtarzać.

Czy wiesz, że: Twoje dziecko urodziło się mając 100 miliardów szarych komórek?

W trzecie urodziny Twojego dziecka mózg utworzy z nich około 1000 trylionów połączeń, które powstaną w trakcie poznawania otaczającego świata. Dlatego pozwól dziecku by badało i poznawało to co je otacza. Już teraz możesz dać dziecku do ręki cytrynę, ogórka, materiały o różnych fakturach, by maluch poznawała różne struktury i różne temperatury przedmiotów.

Połączenia tworzące się w mózgu jednego dnia pomagają dziecku utrzymać grzechotkę w ręku, kolejnego kopnąć piłkę, by już za chwilę

10 Nasze Szkraby

rozwiązać zadanie arytmetyczne lub nauczyć się gry na gitarze.

Dzieci od najmłodszych „lat” są odkrywcami i badaczami. Zwróć uwagę jak dziecko uczy się od Ciebie, badając twoją i swoją twarz, oczy, ręce.

Obserwuj swoje dziecko, by dowiedzieć się co lubi. Jeśli lubi leżeć na plecach, kładź się obok niego, rozmawiaj z nim, opowiadaj o tym co widzi (np. o zawieszonych nad dzieckiem zabawkach). Pamiętaj by od samego początku wspierać instynkty i zainteresowania swojego dziecka okazując mu szacunek jako odrębnej osobowości.

Okrągły kształt brzuszka pozwala na bujanie się z boku na bok by w końcu przewrócić się. Niektóre dzieci „chwycą” od razu i będą się bawić nową umiejętnością inne mogą zaprzestać prób nawet na kilka tygodni.

Ząbkowe perełki mogą zacząć ujawniać się już teraz.

fot.: Karolina Kobus

Możliwe objawy ząbkowania: • Ślinienie się - może trwać kilka tygodni, zanim pojawi się pierwszy ząb • Wysypka skórna - w wyniku nadmiernego ślinienia (zazwyczaj obejmuje, policzki, brodę, dekolt i dłonie) • Gryzienie - wszystkiego co jest w zasięgu małych rączek (ma-

• • •

•

saż dziąseł) Drażliwość - niestety często ujawnia się w środku nocy Niektóre dzieci odmawiają smoczka lub butelki Ciągnięcie za ucho - lub pocierania policzków (nie są to mity naszych babć, zęby i uszy są połączone nerwami) Luźne stolce Nasze Szkraby 11

ogórkowe SKŁADNIKI 2,5 szklanki mąki pszennej 1 szklanka cukru Soda oczyszczona – 0,5 łyżeczki Cynamonu w proszku - 2 łyżeczki Garść orzechów (mieszanka: migdały, pistacje, orzechy nerkowca) Olej słonecznikowy 1 szklanka 2 duże świeże ogórki (ok. 600 gram) 3 jajka

12 Nasze Szkraby

Ogórki zawierają sole mineralne, kwasy organiczne, cukry i witaminy (C, A, B, E). Ich dobroczynne działanie wiąże się również z wysoką zawartością siarki, cząsteczek śluzowych i enzymów. Charakteryzują się wysoką zawartością potasu, fosforu, wapnia, sodu i magnezu.

Usprawniają trawienie i pomagają w usuwaniu nadmiaru wody z organizmu.

Najwięcej witamin ukrywa się w skórce, więc gdy będziecie piec ciasto ogórkowe nie wyrzucajcie skórek tylko użyjcie ich do zrobienia sobie maseczki

orzeźwienie Lato zbliża się wielkimi krokami, a co za tym idzie stragany aż uginają się pod świeżymi warzywami, które kuszą swoim zapachem i żywym kolorem. Ciężko oprzeć się pięknym zielonym ogórkom. Jednak ogórek w postaci mizerii, czy też kilku plasterków na kanapce może szybko się znudzić. Co wtedy zrobić z nadmiarem ogórków? Upiec je, w pysznym słodkim cieście.

Przyrządzanie: Rozgrzewamy piekarnik do 160 ° C. W między czasie ubijamy białka na sztywno, dosypujemy mąkę, cynamon, sodę oczyszczoną.

Wlewamy olej i 3 żółtka. Miksujemy do połączenia składników. Ogórki myjemy, obieramy i ścieramy na tarce o grubych oczkach. Odciskamy ogórki by pozbyć się nadmiaru wody.

Dorzucamy do miski z ciastem, wsypujemy orzechy i mieszamy (ręcznie lub mikserem)

do połączenia składników. Tak przygotowane ciasto wylewamy na blaszkę wysmarowaną masłem i wysypaną bułką tartą lub wyłożoną pergaminem. Tak przygotowane pieczemy około 60 minut do tzw. Suchego patyczka.

Smacznego Marta Gierszewska

▪ Nasze Szkraby 13

Produkty: • wafel ryżowy wielozbożowy • szynka • jajko • szczypior • rzodkiewka

cy, nadciśnieniu tętniczym) są wypiekane bez dodatku mąki, cukru, tłuszczów, mleka w proszku. Nie zawierają konserwantów, barwników i sztucznych substancji smakowych. Są zdrową alternatywą dla tradycyjnego pieczywa.

Wafel ryżowy wielozbożowy – Wypiekane są z całych ziaren. Stanowią bogate źródło magnezu, żelaza i witamin A i E oraz naturalnego błonnika. Posiadają wysokie walory dietetyczne (zalecane przy cukrzycy, miażdżycy, chorobie wrzodowej żołądka i dwunastni-

Szynka – Kupując szynkę w sklepie, nikt z nas nie wie, czy woda z wielofosforanami i pochodnymi azotu zajmuje w niej 30, 50 czy 70 procent. A pewni być możemy, że wędliny dostępne w sklepach są tą cieczą napakowane po brzegi. Wielkie nastrzykiwarki

14 Nasze Szkraby

„Mamo znów kanapka…?”

Jak kot z myszą za pomocą specjalnych igieł wlewają do wędlin tzw. „solankę” zwiększając wagę mięsa od kilkudziesięciu do nawet stu procent.

W mięso wstrzykiwane są rozrzedzone dużą ilością wody roztwory stosowane m.in. do produkcji coca-coli wielofosforany, azotyny i azotany, które wykorzystuje się także przy wytwarzaniu materiałów wybuchowych i nawozów rolniczych. Dlatego zachęcamy by dla maluchów i dla siebie również piec mięsa w domu, lub wybierać te z tradycyjnych wędzarni, których pojawia się coraz więcej.

Jajko – Jakie jajko wybrać? Jajka wpisały się w wymóg naszych czasów. Mają długi termin ważności i są stosunkowo tanie. Ale by osiągnąć ten efekt, kurze fermy zamknęły kury w klatki i karmią je różnymi specyfikami. Wybierajmy dla maluchów zdrowe jaja od kur, które w ciągu dnia mają stały dostęp do wybiegu i naturalnych pastwisk. Jajka od takich kur charakteryzują się obniżoną zawartością cholesterolu i wyjątkowym smakiem.

Szczypior – Roślina lecznicza. Liście zawierają dużo witaminy C (50-100 mg w 100 g), karoten, witaminę B2, sód, wapń, potas, fosfor i żelazo. Przyspiesza trawienie, obniża ciśnienie, wzmaga apetyt. Szczypior nadaje się nie tylko na kanapki, ale również do masła smakowego, zup. Warto pamiętać, że szczypiorek dodajemy do wcześniej przygotowanego dania, gdyż w wysokiej temperaturze szybko traci swoje walory smakowe.

Rzodkiewka – Odmiany wczesne w smaku są łagodniejsze i łatwiej tracą jędrność, a odmiany późniejsze odznaczają się bardziej wyrazistym smakiem. Najzdrowsze są rzodkiewki jadane na surowo, jako dodatek do kanapek czy surówek. Można je także dusić, zapiekać i podawać z sosem koperkowym. Doskonale też smakują ugotowane w wodzie, podane z masłem i przyrumienioną bułką tartą.

Warto również wykorzystać młode liście rzodkiewki do sałatek ze świeżym ogórkiem i szczypiorkiem.

▪

tekst i fot.: Kamila Ułasewicz-Szymczyk

Nasze Szkraby 15

16 Nasze Szkraby

Pokój małego astronauty Urządzanie pokoju dziecka można wykorzystać do zorganizowania mu dobrej zabawy.

Chłopców w wieku przedszkolnym fascynuje wszechświat, podróże kosmiczne, odległe planety i możliwość istnienia pozaziemskiego życia. Zabierzmy ich w świat międzyplanetarnych przygód!

Najlepszą porą dnia na takie przygody jest oczywiście wieczór.

Pościel w kolorze nocnego nieba udekorowana wizerunkami planet, gwiazd i rakiet najlepiej wprowadzi dziecko w odpowiednio oderwany od Ziemi nastrój.

Zanim wyruszymy w przestrzeń musimy dobrze przygotować nasz pojazd kosmiczny. Świetnie nadaje się do tego tekturowa układanka. Złożenie jej z 15 elementów jest zadaniem w sam raz dla kilkulatka. Przy wspólnym budowaniu jest czas na opowieści o stanie nieważkości, np. o unoszącej się w kabinie rakiety kolacji, którą mały astronauta musi sprytnie schwytać do buzi zanim ta odleci w odległą część pokoju.

Podróż kosmiczna wymaga podstawowej wiedzy o naszej galaktyce. Świetnym pretekstem do przekazania dziecku takich informacji są realistyczne obrazy kosmosu, sztucznych satelitów i kosmicznego promu na borderze „Kosmos”. Opowieści o drodze mlecznej i księżycach Jowisza mogą przeplatać się z wątkami fantastycznymi. Przecież nie wiadomo, czy nie spo Nasze Szkraby 17

tkamy kosmitów. O tej możliwości przypominać nam będzie tablicowa aplikacja „Inwazja”, po której można rysować kredą. Tutaj można zostawić wiadomości dla pozaziemskich cywilizacji. W sklepie internetowym Kids Town znajdziecie kilka wzorów i kolorów tapet i borderów inspirowanych gwiezdną galaktyką.

Atmosferę podgrzeje emocjonująca gra karciana z ufoludkami w roli głównej (Spid Monsters). Zabawne potworki na pewno rozbudzą fantazję młodego astronauty, który wyposażony w kredki i papier może przedstawić własne wyobrażenia o wyglądzie istot pozaziemskich. Z takich rysunków warto zrobić galerię nad łóżkiem. Wystarczy kawałek sznurka i klipsy do bielizny, żeby powstała galeria prac małego artysty.

18 Nasze Szkraby

Przestrzeń kosmiczna – przestrzeń poza obszarem ziemskiej atmosfery.

To tak jak wyobraźnia waszych dzieci jest poza naszą wyobraźnią.

Zwykłe klipsy warto zastąpić tematycznymi, kolorowymi spinaczami z wizerunkami planet i statków kosmicznych.

kich przygodach w przestrzeni mały kosmonauta słodko zaśnie pod fluorescencyjnym nocnym niebem. W www.kidstown.pl znjdzie kilka kolorów gwiazek, które można dopasować w zależności od dobranej kolorystyki wnętrza.

Na koniec tego kosmicznego wieczoru, po przeczytaniu książeczki na odpowiednio kosmiczny temat, gaśnie lampka nocna.

I tutaj pojawia się niespodzianka: na ścianach pokoju rozbłyskają gwiazdy! Po wszyst- www.kidstown.pl

20 Nasze Szkraby

Nasze Szkraby 21

Pokój małego

Piłka nożna od wielu lat jest jedną z najpopularniejszych dziedzin sportu. Szczególnie w tym gorącym okresie zbliżających się mistrzostw Europy dyscyplina ta znajduje ogromne zainteresowanie

22 Nasze Szkraby

piłkarza

wśród młodych chłopców, a coraz częściej także i dziewcząt. Marka BAGGI Design wychodząc temu naprzeciw oferuje kolekcję „Sport“ dedykowaną wszystkim miłośnikom „kopania w piłę“.

Nasze Szkraby 23

Czerwiec będzie bardzo gorącym miesiącem w Polsce. Nie tylko ze względu na pogodę, ale przede wszystkim na planowane Mistrzostwa Europy w piłce nożnej. Już teraz wszystko wokół przypomina tę wielką sportową imprezę, sklepowe wystawy nie pozwalają zapomnieć, jakie emocje czekają nas już niebawem, a na półkach nie brakuje gadżetów z piłkarskim motywem.

Zagorzali fani futbolu z prawdziwym zaangażowaniem przygotowywują się do śledze-

24 Nasze Szkraby

nia poczynań naszej reprezentacji. Na rynku pojawiło się mnóstwo akcesoriów, które z pewnością wprowadzą kibiców w nastrój piłkarskich emocji. Tym, którym udało się zdobyć bilety, na pewno poczują je na stadionie. Jednak co z tymi, którzy mecze będą oglądać w zaciszu własnego domu? Marka BAGGI Design ma świetną propozycję na to, by wnętrze pokoju zamienić w prawdziwy piłkarski raj. Z myślą o małych, choć nie tylko, kibicach zaprojektowała kolekcję mebli „Sport“.

fot.: mandygodbehear © Depositphotos Inc.

System ten z pewnością stanie się marzeniem każdego miłośnika futbolu. Meble utrzymane są w kolorze jasnej, ciepłej zieleni przypominającej murawę boiska. Niemal każdy element kolekcji zdobi motyw czarno-białej piłki, a na niektórych z nich wygrawerowano rysunek boiska piłkarskiego. Całą kompozycję przełamują pomarańczowe akcenty. Szeroka oferta elementów pozwala na umeblowanie pokoju zarówno dla najmłodszych, jak i tych starszych piłkarzy. Zestaw uzupełnia zielony dywan do złudzenia przypominający boisko, na którym można rozgrywać mini-mecze. Dla tych bardziej biernych kibiców BAGGI prezentuje także pufę „Football“, która świetnie sprawdzi się podczas oglądania rozgrywek.

Piłka nożna cieszy się niemałym zainteresowaniem wśród dzieci. Nie tylko z powodu zbliżających się mistrzostw. Dyscyplina ta uczy współzawodnictwa oraz pracy w zespole. Warto więc zadbać o to, by mały piłkarz czuł się zdopingowany i nie tracił zapału.

Odpowiedni wystrój pokóju na pewno wprawi go w sportowy nastrój i zachęci do dalszych treningów. Przecież sport to zdrowie!

Więcej na www.baggi.com.pl

>

>

Rozmiar M 60x35 Rozmiar L 80x40

Fronty meblowe frezowane i malowane Nasze Szkraby 25

Komoda K3-80 80 x 42 x 84 z trzema szufladami

>

Dywan Sport > 190 x 133

>

Skrzynia Sk-80 80 x 44 x 45

26 Nasze Szkraby

Regał Rs1-80 80 x 42 x 172

>

Regał R1-40 > 40 x 42 x 172

>

>

Szafa S1-80 80 x 55 x 172 z drążkiem i półkami

Komoda K3-40 40 x 42 x 84 z trzema szufladami

Biurko lewe Bl -100 100 x 70 x 75

>

Łóżko L1 90/180 97 x 185 x 72 > Nasze Szkraby 27

Pokój dziecięcy jest wspaniałym miejscem do zabawy kolorem.

Mali mieszkańcy uwielbiają mieć jasne, śmiałe i niezwykle barwne pokoje, które odzwierciedlają żywotność ich charakteru.

Kolory 28 28 Nasze Nasze Szkraby Szkraby

Zbyt odważne podejście do tematu może być błędem, ale wystarczy kombinację śmiałych kolorów połączyć z subtelnymi akcentami, tak by dziecko mogło relaksować się i spać spokojnie, a po przebudzeniu naładować się pozytywną energią. Warto też mieć na uwadze neutralne odcienie, biele, czernie, ponieważ mogą dać inny od spodziewanego efekt, po przekroczeniu progu dziecięcej sypialni.

Kluczem do znalezienia odpowiednich kolorów dla tego pomieszczenia, będzie osobowość dziecka. To ona podpowie nam jak wyłowić z morza farb te odpowiednie, które stworzą indywidualna przestrzeń. Nie bez znaczenia pozostaje też zdanie samego lokatora, o ile potrafi je wyrazić. W końcu ma być to jego królestwo.

Wybór kilku różnych kolorów, które idą ze sobą w parze (lub potencjalnie zupełnie do siebie nie pasują) jest świetnym pomysłem. Ich zrównoważenie i zestawienie początkowo może sprawiać trudności, ale będzie też zabawą i okazją do rodzinnej burzy mózgów.

Wybrać można jeden kolor wiodący, który uzupełnimy dodatkowymi, lub w równym stopniu zabarwić pokój kilkoma kolorami. Pamiętajmy, że płaszczyzn koloru jest sporo – ściany, dekoracje okna, dywany, meble i cała masa dodatków. Nie bez znaczenia pozostaje także główny element takiego pokoju – zabawki.

Róż jest jednym z najczęściej wybieranych kolorów do pokoju dziewczęcego. Ta decyzja może wydawać się zbyt oczywista, chyba, że pobawimy się odcieniami lub zestawimy róż z innym,

Nasze Szkraby 29

nieoczywistym kolorem. Pokój w kolorze pink, wcale nie musi kojarzyć się z księżniczką. Czerwień ma wielki potencjał, choć nie jest kolorem łatwym, kiedy chcemy by było go dużo w pokoju. Szukajmy ciepłych odcieni, które nadadzą przytulności, ciepła, a nie będą przytłaczające, agresywne. Pomarańcz jest świetnym kolorem – energetycznym, wesołym. Dla większych plam koloru, ważne jest jego odpowiednie oświetlenie, bo w przypadku ciemnych wnętrz może stracić na pozytywnym odbiorze. Kolor ten dobrze ”gra” z innymi barwami. Żółty to również kolor wielu możliwości, bo kiedy jasny, pastelowy odcień będzie wprowadzał spokojny, delikatny nastrój, jaskrawy żółty tryska optymizmem i radością.

Wielu rodziców sądzi, że biel to zły pomysł. Łatwo będzie się brudzić, nie jest wesoła, dziecięca, prawda? Nie do końca chcę się z tym zgodzić, bo żaden inny kolor nie będzie tak dobrym tłem dla kolorowych akcentów. Sprawdzi się w pokojach ciemnych, bo świetnie będzie odbijać sztuczne światło.

Z drugiej strony unikamy koloru czarnego. Oczywiście nie mamy tu na myśli stylizacji rodem z deathmetalowego teledysku, ale np. ścianę pomalowaną farbą tablicową. Takie rozwiązanie staje się coraz popularniejsze, a dzieci je kochają.

Jeśli dodamy do tego warstwę z farby magnetycznej, na pewno będą wniebowzięte.

Stonowane, pastelowe kolory są najlepszym wyborem dla maluszków, ale jeśli jesteście fanami mocniejszych barw, np. czerwonego, możecie przemycić je w dodatkach. Dzieci w tym wieku potrzebują bodźców, więc świetnie sprawdzą się zestawienia kontrastowe - mocne akcenty są jak najbardziej pożądane. Pamiętać należy, że pokój dziecięcy ma też służyć relaksowi, tak by po skończonej zabawie, zaśniecie nie stanowiło problemu.

30 Nasze Szkraby

Jeśli interesuje Was znaczenie kolorów we wnętrzach, skorzystajcie z naszej ściągawki: • Niebieski - sprzyja relaksowi, kojarzony ze spokojem, szczególnie korzystny dla odpoczynku i snu.

• Czerwony - wzmaga aktywność, kojarzony z pasją; siłą, w dużych dawkach może być przytłaczając, w mniejszych pobudza i dodaje energii.

• Różowy – dziewczęcy, uroczy, symbolizuje pozytywne uczucia.

• Zielony – uspokaja i pomaga w wysiłku umysłowym, związany z naturą.

• Żółty – dodaje optymizmu, kojarzony z radością, przyjazny dla każdego wnętrza.

• Fioletowy – uspokaja, ale to także stymuluje, symbolicznie związane z duchowością.

• Pomarańczowy – radosny i ekspansywny, w nadmiarze może przytłaczać.

• Biały – cieplejsze odcienie wnoszą świeżość, zimne czystość, kojarzony z niewinnością, spokojem.

Karolina Kobus, fanatyczka dobrego designu – głównie dziecięcego, wierna czytelniczka blogów wnętrzarskich. Ukończone studia na kierunku socjologia, nie mają nic wspólnego z jej zamiłowaniem do śledzenia wnętrzarskich nowości ;) Mama Antosi, którą męczy ekologicznymi zabawkami i dodatkowo pstrykaniem zdjęć. W Dziecio-design’isku będzie promować ekologiczne zabawki i zarażać dbaniem o zmysł estetyczny dzieci od najmłodszych lat.

Lala jak ta lala

Pomysł, jak to zazwyczaj bywa, podsunęło życie. Początkowo szyłam ubranka, gdy dzieci były małe - praktyczne i przyjemne zajęcie. A gdy z domu wyfrunęły, mogłam energię twórczą jakoś inaczej zagospodarować. To córki zmobilizowały mnie do uaktywnienia się na szerszym forum niż rodzina.

One też zaproponowały kierunek: torebki.

Potem: lalki.

Zainteresowało mnie to. Świat wokół dziecka jest obecnie tak agresywnie kolorowy, błyszczący, polukrowany, atakujący niemal

32 Nasze Szkraby

wszystkie zmysły. Nie wiem jak te maluchy w tym się czują, jaki to skutek w odbiorze świata będzie miało w przyszłości.

Myślę, że należy otoczenie dziecka „wyciszyć” i uczyć doceniać różnorodność.

A szmaciane lale takie są: miękkie, przyjemne, bardziej naturalne. Ale też z charakterem. Metodą prób i błędów wypracowałam swój autorski typ lalki. To są moje "romy" :)

Styl i stylizacje

Osobiście ciągnie mnie do stylizacji historycznych, literackich itp. (stąd np. moje kra-

Wywiad z ... ...Romą Czarniecką

Co miesiąc zamieszczamy w dziale Kreatywna Mama wywiad z kobietami (mamami), które własnoręcznie wykonują ciekawe i użyteczne przedmioty dla swoich dzieci. Bywa iż staje się to też głównym zajęciem, a produkcja rozpoczyna się na duża skalę. Tym razem udało nam się porozmawiać z Kreatywną Babcią. Pani Roma Czarniecka, jest mamą pięciu córek i babcią wnucząt. Jak się okazuje jeśli ma się smykałkę w ręku, to tworzyć można całe życie.

snale i krasnalinki). Ale presja moich dziewczyn jest na tyle duża, że większość stylizacji jest podpatrywana wprost na ulicy i w magazynach mody. To one czuwają nad ostatecznym kształtem ubiorów, bo jak mówią: mój gust jest nazbyt staroświecki :)

Inspiracje

Kolejność powstawania lalki jest następująca: malowanie buzi, szycie całego „ciałka”, wykonanie ubrania, wykonanie fryzury.

Buźki pozornie są podobne, ale jak się bliżej przyjrzeć, można niejako przypisać im ja-

kiś charakter, zauważyć emocje. To narzuca sposób ubrania takiej osóbki, kolorystykę.

Generalnie – lala ma być modna. Nie może być „nijaka”. JAk mówi moja najmłodsza to ma być ubiór a nie przyodziewek :) I tak w toku burzliwych dyskusji wykluwa się konkretny projekt.

Detale

Twarzyczki są dziełem mojej najstarszej dziewczyny (graficzki). Wszystko, co wykonane igłą to moje dzieło. Fryzury często wykonuje czwarta córa. Projekty, dobór tkanin Nasze Szkraby 33

Fryzura robiona jest na końcu, musi pasować do charakteru i stylu danej lalki

i kolorystyka – są wynikiem burzy mózgów całej piątki dziewczyn, no i mojej.

Oczywiście dziewczyny „wyszły” z domu, ale od czego jest internet, skype, telefon z aparatem ...

Fryzjer stylista

Za materiał do sporządzania fryzurek służy tradycyjnie włóczka i wełna czesankowa.

Ostatnio odkryłam, że doskonale nadaje się

34 Nasze Szkraby

do tego futerko z długim włosem. Fryzura robiona jest na końcu, musi pasować do charakteru i stylu danej lalki.

Unikat

Czy można zamówić lalkę np. na podobieństwo konkretnej osoby (córki, gwiazdy filmowej)? Tego jeszcze nie próbowałam.

Zależy jak daleko by to podobieństwo miało sięgać. Ważne, żeby zachować jednak

klimat lalki. Rysy twarzy – sądzę, że nie będzie większego problemu, są to przecież twarzyczki malowane (mogą być np. ze zdjęcia, trochę jak portret).

Proporcje ciała – to proste.

Charakter wyrażony ubiorem też nie stanowi problemu.

Ograniczeniem jest rodzaj i kolorystyka dostępnych mi materiałów. Na ogół tworzę z różnych końcówek tkanin pozostałych po obszywaniu rodziny. Trudno kupować w sklepie 20-centymetrowe paski materiałów. Ale wybór jest obecnie tak bajecznie bogaty, że czasem skuszę się kupić większy kawałek, tak że niekiedy powtarzają się detale u mych lalek. Tak więc styl ubioru mogłabym dostosować do czyichś sugestii, ale rodzaj, deseń i kolor materiałów zależałby ode mnie.

Podkreślam – każda lalka jest niepowtarzalna. Jest unikatem.

Jak duża jest lalka i z czego jest wykonana?

Wzrost ok. 50-60 cm. Wnętrze uszyte są z płótna i wypełnione włóknem poliestrowym. Twarze malowane są ręcznie farbami akrylowymi. Fryzury najczęściej wykonane

są z wełny czesankowej, włóczki lub sztucznego futerka. Ubranka i akcesoria uszyte są z różnego rodzaju tkanin, dzianin, ekoskórek i pasmanterii.

Akcesoria

Póki co moje lale są tworzone bardziej jako dekoracja. Mogą służyć również do zabawy, jednak nie nadają się dla małych dzieci ze względu na drobne elementy. Większość ubranek jest niezdejmowalna, jednak pracuję nad lalą typowo dziecięcą, której garderobę będzie można zmieniać wedle uznania. Obecnie do lalki można zamówić jedynie torebkę czy okrycie wierzchnie lub nakrycie głowy.

Nasze Szkraby 37

robaczki z kamieni

www.mamanacalyetat.blogspot.com Moi synowie niemal z każdego spaceru przynoszą skarby. Patyki, liście, gałązki, kasztany, żołędzie (w odpowiednim dla nich sezonie) oraz kamienie. Cała masa KAMIENI. Nie wiem skąd to upodobanie, ale skoro już jest to postanowiliśmy te nasze skarby kreatywnie wykorzystać i przy okazji oswoić wiosenno-letnie stworzonka.

38 Nasze Szkraby

Ślimak

Co potrzebujemy?

-kamień -wyciorek (włochaty drucik) -ruchome oczy -wykałaczka -kawałek plasteliny -klej (polecamy MAGIC) Wyciorek skręcamy tak, aby jego kształt przypominał ślimakowy domek i naklejamy go na kamień.

Doklejamy oczy. Przełamaną na pół wykałaczkę-czułki umiejscawiamy przy pomocy plasteliny.

Pszczółka

Co potrzebujemy?

- kamień - kolorowy papier samoprzylepny - ruchome oczy Z kolorowego papieru samoprzylepnego wycinamy żółty odwłok z czarnymi paskami oraz czarne skrzydełka. Przygotowane elementy dajemy dziecku, aby mogło odpowiednio oblepić nimi kamyczek.

Nasze Szkraby 39

Biedronka

Co potrzebujemy?

-kamień -plastelina -ruchome oczy

Czerwoną plasteliną oblepiamy dokładnie cały kamień. Następnie przy pomocy małych kuleczek z czarnej plasteliny umiejscawiamy kropki.

Jeśli nie posiadamy ruchomych oczu, możemy je także zrobić z plasteliny.

Żuczek

Co potrzebujemy?

- kawałki filcu (lub innego materiału) - klej (MAGIC) - ruchome oczy Z kawałka materiału wycinamy odwłok kształtem pasujący na wybrany kamień oraz skrzydełka. Wszystkie te elementy doklejamy, umiejscawiamy oczy i żuczek gotowy!

Zabawa z kamieniami może się okazać dobrym sposobem na kreatywne spędzanie czasu nie tylko w domowym zaciszu, ale także podczas wakacyjnych wyjazdów. Więcej pomysłów znajdziecie na naszym blogu: www.mamanacalyetat.blogspot. com ZAPRASZAM!

Anna Jazukiewicz Mama Nikodema i Kajetana.

Autorka blogu Mama na cały etat

www.mamanacalyetat.blogspot.com Nasze Szkraby 41

42 Szkraby 42 Nasze Nasze Nasze Szkraby Szkraby

Dzieci w pierwszych miesiącach swojego życia zużywają mniej więcej 6 – 8 pieluszek dziennie, co daje około 60 pieluch tygodniowo. Noworodki biją wszelkie rekordy, bo przez pierwsze 6 tygodni potrafią siusiać ponad 24 razy na dobę! Z kolei niemowlęta moczą się między jednym, a drugim karmieniem, czyli, co jakieś 3 godziny. Dwulatka, tuż przed przesiadką na nocniczek przewijamy jakieś 3 do 4 razy na dzień. No to tyle, jeśli chodzi o liczby, no chyba, że chcecie przeliczyć ile ten „interes” kosztuje…?

Noc nik

Kiedy jest najwłaściwszy czas na pożegnanie z pieluchą?

Każde dziecko jest inne i w odpowiednim dla siebie tempie pokonuje kolejne wyzwania.

Do mniej więcej połowy drugiego roku życia dzieci nie wiedzą nawet, że siusiają. My rodzice jesteśmy tak do tych czynności przyzwyczajeni, a przy okazji zaabsorbowani codziennością oraz postępami naszego malucha, że zapominamy wytłumaczyć dziecku, co dokładnie wówczas się dzieje i dlaczego. Nie ma sensu „uczyć” dziecka zanim nie

Nasze Nasze Szkraby Szkraby 43

Maluch musi sam chcieć Co nie oznacza, że nasza czujność może iść spać? Przeciwnie, musimy uważnie obserwować, kiedy nasze dziecko da nam znać, że jego zainteresowanie kupką i siusianiem się uaktywniło.

Dopóki sam nie będzie zainteresowany, wszelkie próby przybliżenia mu tej umiejętności nie ma sensu.

Dziecko przez jakiś czas może próbować ze względu na Ciebie, jednak bez większych sukcesów.

Jak rozpoznać sygnały wysyłane przez maluszka?

Prawdziwe zainteresowanie widać, gdy maluch zaczyna pytać o toaletę, o zasady korzystania z niej, chce wiedzieć, co się dzieje, kiedy ktoś inny to robi.

Jest zainteresowany wspólnym czytaniem bajeczek na ten temat, chce wiedzieć, po co spuszcza się wodę i co się wtedy dzieje z siusiu i kupką. Chce patrzeć, jak inni członkowie rodziny to robią, przygląda się starszemu rodzeństwu. Mówi, że chce być „dużym chłopcem” lub „dużą dziewczynką”, a oni przecież pieluch nie noszą. Furorę robią jest ono w stanie samo rozpoznać sygnały, również majteczki. Wszelkie próby podjęte który wysyła mu ciało: „Uwaga muszę siuprzed tym momentem mogą okazać się siu”. Dziecko jest gotowe do wysadzania „kupą” zmarnowanego czasu:). Zwykle, na nocnik między 1 a 3 rokiem życia, ale średnia to 2 latka. Innym aspektem, na który kiedy dzieci wykazują zainteresowanie nocniczkiem, potrafią już też same dostrzec, należy zwrócić uwagę jest fakt, że dziecka nie należy oduczać kilku rzeczy na raz (smo- że muszą zrobić siusiu bądź kupkę (2 latek – czek, samodzielne spanie, karmienie piersią), dobrze wie, co to siusiu). bądź, kiedy w życiu dziecka zachodzą innego rodzaju zmiany (nowa niania, pójście mamy Kilka podstawowych zasad 1. Ważnym elementem jest zakup odpodo pracy). Warto wprowadzać nowe zasady wiedniego nocnika. Powinien on być w ciepłe, letnie bądź wiosenne dni i w przystabilny, wygodny, odpowiednio wypropadku rodziców pracujących – w weekend.

44 Nasze Szkraby

2.

3.

4.

5.

filowany i dostosowany do płci dziecka.

Jest to ważne szczególnie, jeśli chodzi o chłopców. Jeżeli wyprofilowanie z przodu jest za niskie, siusiak malca będzie wysuwał się z nocnika i maluch zaleje podłogę. Wybierz nocniczek kolorowy, taki, który spodoba się twojemu dziecku.

Uzbrój się w cierpliwość – nie pytaj, co chwilę, czy chce siku. Bacznie obserwuj. Kiedy zauważysz, że dziecko wierci się, przestępuje z nogi na nogę podstaw nocnik i wytłumacz, co się dzieje zapewniając, że zawsze, kiedy będzie chciał siusiu lub kupkę może zrobić do swojego nocniczka.

Naukę rozpocznij od uprzedzenia malucha, że od dziś żegnamy się z pieluchami.

Ubierz mu zwykłe majteczki i wytłumacz, do czego służy nocnik. Warto dołączyć dziecku nocnik do zabawy. Niech się oswaja.

Zaraz po nocnym przebudzeniu posadź dziecko na nocnik. Naturalne jest, że człowiek po przebudzeniu biegnie do toalety, z dzieckiem jest podobnie:) Warto jest posadzić dziecko na nocnik po przyjściu z dworu. Zauważ, że dorośli tu też zachowują się podobnie.

6. Przed pójściem spać również dziecko posadź na nocnik. Jeśli nocnik będzie suchy, to obserwuj, czy dziecko nie moczy pieluchy tuż przed kąpielą. Może się okazać, że to będzie lepszy moment na posadzenie dziecka na nocnik niż przed snem.

7. W przeciągu dnia pozwalamy maluszkowi pobiegać bez pieluchy. Nawet jak się zmoczy to, należy wytłumaczyć, że nic się złego nie dzieje. Po chwili (i tu ważne!

Nie przebieraj dziecka, kiedy ono jeszcze sika!) kiedy zauważy, że jest niewygodnie przebierz malucha i trenujcie dalej?).

Jak widzisz, ważne są pory dnia, kiedy sadzamy dziecko na nocnik. Dziecko przyzwyczai się do tego, że każdy ranek zaczyna się od siusiania na nocniku, a później do toalety. Nabierze nawyku. Kiedy już dojdzie do momentu, że zauważysz po nocy suchą pieluchę to jesteście na właściwej drodze do zwycięstwa! niezawodna niania fot.: Karolina Kobus

S.O.S

dla skóry malucha

fot.: Radosław Kobus

Skóra dziecka jest zdecydowanie bardziej wrażliwa na drażniące substancje niż skóra dorosłej osoby.

Skóra chroni organizm przed szkodliwymi czynnikami zewnętrznymi, bierze udział w oddychaniu, regulacji temperatury, gospodarce wodnej, wydalaniu, ogólnych procesach obronnych, a jako jeden z najważniejszych narządów zmysłu dostarcza informacji o otaczającym środowisku.

46 Nasze Szkraby

małego człowieka będzie miał 3 razy wyższą koncentrację niż u dorosłego, co z kolei zwiększa ryzyko toksyczności.

Do kąpieli noworodków stosuj bezzapachowe mydełko, delikatne, niealergizujące, z lekko kwaśnym odczynem (pH - 5,5) taki jak skóra dziecka.

Wiatr i zimno Czym dokładnie różni się skóra Wiatr w połączeniu z niską i wysoką temdziecka od skóry dorosłego człowie- peraturą wpływa na skórę niekorzystnie: ka? potęguje rumień, pękanie naczynek, odwodU dziecka warstwa hydrolipidowa (znajdunienie skóry; poza tym jest nośnikiem zaniejąca się na skórze) prawie nie istnieje, a co czyszczeń, pyłków – potencjalnych alergeza tym idzie, nie jest skuteczna. Nie może nów. Niestety, skórę twarzy przed zimnem chronić naskórka przed wysuszeniem i odi wiatrem osłonić trudno, dlatego nieodzowwodnieniem. Skóra malucha jest więc dużo ne będą kosmetyki, które utworzą warstwę bardziej wrażliwa na czynniki środowiskowe ochronną, utrudniającą przenikanie zimna. mogące ją podrażnić. pH skóry dziecka (a w Najlepiej sprawdzą się w tej roli tłuste i półszczególności noworodka) jest wyższe od pH tłuste kremy. Pamiętajmy więc aby za dorosłego człowieka to znaczy, że jest bliskie neutralnego. Z czasem ewoluuje do pH skóry dojrzałej, które jest bardziej kwasowe.

Należy pamiętać, że skóra jest wrażliwa i wymaga stosowania specjalnych hipoalergicznych preparatów, które nie podrażniają skóry.

Pierwszą barierą przeciwsłoneczną dla dziecka powinno być ubranie.

W konsekwencji, skóra szkraba jest bardziej wrażliwa na infekcje i podrażnienia. Komórki warstwy rogowej tzw. korneocyty, czyli martwe komórki naskórka są mniej spojone, co zwiększa przenikalność czynników zewnętrznych i zakaźnych. Funkcja bariery jest ograniczona dlatego ryzyko penetracji skóry przez czynniki zewnętrzne jest zwiększone.

U małego dziecka powierzchnia skóry jest proporcjonalnie 3 razy większa niż u dorosłego człowieka. W ten sposób, produkt, który przenika przez skórę w organizmie Nasze Szkraby 47

fot.: Radosław Kobus

Skóra Twojego dziecka po narodzeniu jest wyjątkowo delikatna i nie nabyła jeszcze wszystkich cech i funkcji skóry dorosłego człowieka. Skóra dziecka jest jeszcze niedojrzałym organem, który potrzebuje dwa do trzech lat do osiągnięcia pełnej funkcjonalności. Dlatego bardzo ważna jest ochrona jego skóry przed wszystkimi czynnikami zewnętrznymi, na które jest narażone Nasze dziecko.

każdym razem wychodząc z domu nałożyć na odkrytą skórę dziecka odpowiednią ilość kramu ochronnego.

Krem zimowy powinien w składzie mieć mineralny filtr UV, dzięki czemu będzie chronił przed słońcem.

Chlor Najczęstszą metodą dezynfekcji w basenach publicznych jest stosowanie chloru. Środek ten ma za zadanie chronić nas i nasze dzieci przed rozprzestrzenianiem się chorób zakaźnych podczas pływania. Przy kąpieli dziecka w chlorowanej wodzie, jak również słonej należy brać pod uwagę zwiększone wchłanianie skóry dziecka, które jest spowodowane brakiem warstwy ochronnej. Dlatego ważna jest odpowiednia pielęgnacja skóry Twojej pociechy po korzystaniu z basenów z chlorowaną wodą jak i kąpieli w morzu, odpowiednimi produktami pielęgnacyjnymi neutralizującymi działanie chloru i soli dostępnymi już na Polskim rynku.

Słońce Wiosną wzrasta natężenie naturalnych promieni słonecznych, które są przyczyną wzrostu częstości występowania fotodermatozy –

choroby skóry wywołane promieniowaniem słonecznym, szczególnie niebezpiecznej dla dzieci bo to one najbardziej narażone są na negatywne działanie słońca. Pamiętajmy aby chronić małe dzieci przed działaniem słońca, gdyż może dojść u nich do trwałego uszkodzenia układu immunologicznego, co zwiększa ryzyko zachorowania na raka skóry. U małych dzieci należy stosować krem z filtrem z faktorem minimum SPF 25. Co jakiś czas sprawdzać skórę dziecka i nakładać kolejne warstwy kremu z filtrem. Od godziny 11 do 15 dziecko powinno być ubrane i przebywać w cieniu.

Dobre przyzwyczajenie w ochronie skóry spowodują że, Nasze dziecko gdy podrośnie samo zacznie dbać i chronić swoją skórę.

Kosmetolog Dorota Wiencis

fot.: Daniel Dunca Š Depositphotos Inc.

MAMO NIE PAL!

50 Nasze Szkraby

Jesteś młodą, piękną, zadbaną i szczęśliwą kobietą planującą powiększenie rodziny lub właśnie dowiedziałaś się, że jesteś w ciąży i tryskasz radością z tego powodu, ale jest jednak pewien problem – PALISZ PAPIEROSY. Ten artykuł powinien przekonać Cię do tego, by jak najszybciej rzucić palenie.

Tak naprawdę, każda paląca kobieta przygotowując się do zajścia w ciążę powinna na kilka miesięcy przed rozpoczęciem starań o dziecko, rozstać się z nałogiem. Co jednak, gdy nam się to nie udało i ciąża była dla nas niespodzianką? Należy jak najszybciej zapomnieć o papierosach. Jeśli uda nam się to w trakcie pierwszego trymestru, istnieje bardzo duże prawdopodobieństwo, że dziecko urodzi się z prawidłową masą ciała i bez wad. Czasami organizm sam podpowiada nam, że palenie jest złe. Jednym z pierwszych objawów, jakie możemy odczuć podczas ciąży jest nagła niechęć do papierosów, odrzucenie od dymu papierosowego, nudność, a nawet wymioty.

Choć wiedza na temat szkodliwości palenia tytoniu jest coraz większa, to nadal 11% kobiet kontynuuje regularne palenie papierosów będąc w ciąży, natomiast 1/3 mimo ciąży zdarza się zapalić papierosa.

Dlaczego nie wolno palić w czasie ciąży?

Palenie tytoniu w czasie ciąży oznacza realne zagrożenie dla prawidłowego rozwoju płodu, może być przyczyną poronienia oraz powstawania wad rozwojowych u płodu.

Gdy ciężarna pali tytoń, do tkanek i narządów dziecka zamiast tlenu dociera kilka tysięcy różnych substancji chemicznych. W dymie tytoniowym jest wiele rakotwórczych i toksycznych substancji tj. związki węgla, smoła, nikotyna, które poprzez krążenie matczyno-płodowe przenikają do krwi dziecka i kumulują się w niej.

Paląc papierosy w czasie ciąży zwiększa się ryzyko porodu przedwczesnego, nieprawidłowego położenia płodu lub przedwczesne oddzielenie łożyska. Czasami może dojść do zaburzeń łożyskowych skutkujących niewydolnością łożyska, co może zagrozić życiu płodu. Zdarzają się przypadki urodze Nasze Szkraby 51

nia martwego dziecka oraz nagła śmierć łóżeczkowa.

Dla dzieci palaczek, których układ odpornościowy nie jest jeszcze w pełni wykształcony, substancje trujące zawarte w dymie są dużo bardziej niebezpieczne niż dla ich matki. Zbyt mała ilość tlenu docierająca do tkanek płodu, powoduje, że dziecko słabiej się rozwija. W konsekwencji jest mniejsze aniżeli wynikałoby to z wieku ciążowego i mniej odporne na choroby.

Znane są również przypadki zespołu ponikotynowego u dzieci, których matki nałogowo paliły papierosy w czasie ciąży.

Niemowlaki, które w okresie płodowym narażone były na dym tytoniowy, bardzo często mają trudności z oddychaniem oraz alergie. Częściej płaczą, są niespokojne i gorzej sypiają. W okresie dzieciństwa mogą pojawić się choroby układu oddechowego, astma oskrzelowa czy zapalenia ucha środkowego, które jest główną przyczyną głuchoty w wieku dziecięcym.

Do lekarza marsz!

Jeśli mimo szczerych chęci nie radzisz sobie z rzuceniem palenia postaraj się, chociaż sukcesywnie ograniczać ilość wypalanych papierosów, aż do całkowitego odstawienia nałogu. Jeśli nadal nic z tego nie wychodzi, udaj się do lekarza ginekologa i poinformuj go o swoim nałogu, ułatwi to lekarzowi diagnozowanie Twoich ewentualnych dolegliwości w czasie ciąży. Bezwzględnie nie wolno Ci przyjmować żadnych środków wspomagających rzucenie palenia. W swoim składzie zawierają one nikotynę, która jest równie niebezpieczna dla płodu jak palenie papierosów.

Jeśli już udało Ci się obyć się bez papierosa podczas ciąży, warto wytrwać bez nich również w okresie karmienia piersią. Mleko palącej matki jest uboższe w witaminę C i inne substancje odżywcze niż mleko matki niepalącej. Wraz z mlekiem, do buzi

52 Nasze Szkraby

malucha trafiają groźne substancje toksyczne. Mogą one powodować bezsenność, nadpobudliwość, biegunki, wymioty, przyspieszenie akcji serca oraz zaburzenia krążenia. Poza tym, paląc papierosy podczas karmienia bądźmy pewne, że laktacja zbyt długo nie potrwa. Niemowlęta przebywające w pomieszczeniach, gdzie się pali papierosy, 2 razy częściej zapadają na zapalenia płuc, oskrzeli, górnych dróg oddechowych.

Jak nie ulec pokusie palenia? Oto kilka praktycznych rad: 1. Wyznacz sobie realny cel, np. do wieczora nie zapalisz ani jednego papierosa, potem do następnego ranka itd. Nigdy nie snuj dalekosiężnych planów, bo nic z tego nie będzie.

2. Unikaj pomieszczeń zadymionych – bierne palenie jest również szkodliwe dla Ciebie i dziecka.

3. Zadbaj o to, by Twoja dieta była bogata w owoce i warzywa, zawarta w nich witamina C i A pomagają pozbyć się substancji toksycznych z Twojego organizmu.

4. Jeśli tylko poczujesz chęć zapalenia papierosa, idź na spacer – sama bądź z pieskiem.

5. Kiedy odczujesz głód nikotynowy, warto byś miała w zasięgu ręki lekkostrawne przekąski np. pestki słonecznika, dyni, czy orzechy, to pomoże zająć czymś dłonie.

UWAGA! Palenie papierosów jest również niekorzystne dla mężczyzn, którzy chcieliby w przyszłości zostać ojcami – wpływa na potencję i obniża ruchliwość plemników.

Katarzyna Repich-Stecko

Nasze Szkraby 53

Już czas…

fot.: Anna Velichkovsky © Depositphotos Inc.

krótka relacja z porodu

54 Nasze Szkraby

Byłam już 6 dni po terminie… Amelia, leniuszek nie pchała się na świat. Za namową koleżanki, by pomóc malutkiej i nieco ją popędzić, wybraliśmy się tego dnia z Mariuszem na spacer i wspólnie zrobiliśmy kilka przysiadów.

Wieczór upłynął nam na relaksie przed telewizorem. Jak co tydzień obejrzałam KSD oraz Kubę Wojewódzkiego, potem prysznic i hop do łóżeczka z myślą o jutrzejszym badaniu KTG. Oczywiście żadnych objawów zbliżającego się porodu nie było… Zaczęliśmy się już oswajać z koniecznością dłuższego oczekiwania na naszą księżniczkę :)

19.05.2010 Obudził mnie dziwny ból brzucha… inny niż odczuwane dotych-

03:11

czas… usiadłam na łóżku… ból chwilę potrwał po czym minął, więc położyłam się ponownie. Mariusz przebudził się i cały dziki spytał „to już?” Zbagatelizowałam ten ból i zasnęłam.

Po chwili powtórka… ten sam ból, nawet mocniejszy, tym razem wiedziałam, że chyba się zaczyna :) Skurcze były nieregularne i krótkie ok. 20-30 sekund i pojawiała się co 10-15 minut… choć muszę przyznać, że były silne. Cały czas pamiętałam o oddychaniu przeponą…nauka technik relaksacyjnych ze Szkoły Rodzenia nie poszła w las :)

04:00

Skurcze się nasilały były częstsze i bardziej bolesne… Mariusz już od 3 rano namawiał mnie aby jechać do szpitala, jednak ja twardo twierdziłam, że po co tak wcześnie, przecież to mój pierwszy poród, więc pewnie będę rodzić kilkanaście godzin… jakże się myliłam… teraz to wiem :) Nasze Szkraby 55

05:00

Skurcze, które pojawiły się po 5 nad ranem były na tyle silne, że postanowiłam wziąć prysznic, aby sprawdzić – a nuż miną – nie minęły. Z łazienki krzyczałam kiedy się zaczynały i kiedy kończyły, a Mariusz dzielnie spisywał je na kartce (kartkę z zapisywanymi skurczami mamy nadal…i trafiła ona do Amelciowego wspominkowego pudła) :) Na podstawie skrupulatnych zapisków Mariusz stwierdził, że skurcze są już bardzo częste… jednak ja twardo obstawałam, że to jeszcze nie teraz…

Mimo wszystko kazałam Mariuszowi jechać do pracy…bo myślałam, że to jeszcze dłłługo potrwa, nie chciał jechać, chyba lepiej ode mnie czuł, że to już tuż tuż.

I miał rację… ledwo wyjechał, a skurcze zaczęły się pojawiać co 5-7 minut i trwały ok. 40-50 sekund… nadal byłam opanowana… postanowiłam sprawdzić jak to długo potrwa. W przerwach między skurczami, zrobiłam sobie pyszne bułeczki i je zjadłam… ubrałam się… dopakowałam torbę do szpitala… przygotowałam dokumenty… śledziłam wiadomości na TVN24 odnośnie tej okropnej powodzi… a w między czasie przeżywałam skurcze w dogodnej pozycji i starałam się ładnie oddychać…choć nie było to takie łatwe…

Po godzinie postanowiłam zadzwonić do Mariusza… teraz już czułam, że to wcale długo nie potrwa i może jestem wyjątkowym „przypadkiem” i pójdzie szybko :) Mariusz przyjechał szybko jak błyskawica, wpadł do domu, ja już byłam gotowa. Jeszcze tylko trampki na nogi, bluza i jazda do szpitala. Po drodze myślałam, że urodzę… skurcze były już tak silne!

Mimo to „twardo” zapisywałam je na karteczce, co potem wzbudziło gromki śmiech na izbie przyjęć, że taka skrupulatna jestem :) a jak? wszystko musi być pod kontrolą, nawet poród :)

07:00

Zajechaliśmy na miejsce… nie obyło się bez problemów z zaparkowaniem (brak miejsc). Gdy w końcu coś znaleźliśmy, pędem ruszyliśmy do środka… do windy i jazda na 4 piętro – jak na złość winda pełna i każdy na inne piętro, więc podróż ze skurczami i przystankami… chyba nie muszę pisać, że w tamtym momencie miałam ochotę zabić wszystkich uczestników tej „windowej przejażdżki” :) Jakoś dotarliśmy na 4 piętro… dzwonek… położna otwiera… zdążyłam powiedzieć… regularne skurcze co 5 minut… i zaraz na badanko. Mariusz został na korytarzu, oczywiście zaczęło się „100 pytań do” naprawdę w takiej sytuacji mogliby sobie to darować…

56 Nasze Szkraby

ledwo już gadałam… ale jakoś dałam radę. Po chwili pojawił się lekarz (straszny żartowniś :)) i zaczęło się badanie… wspięłam się na „samolocik” i czekam na „wyrok”… lekarz miesza… miesza… i padają cudowne słowa…rozwarcie na 6… nie, 8!!! „Super… wieloródka?”… nie ja pierwszy raz – wszyscy w szoku… jak to możliwe?… „ale szczęściara”… tak mnie nazwali :) i tak było :) Potem reszta formalności… przebiórka w różową piżamkę… a’la sexi mama i byłam gotowa. Wychodzę, Mariusz oczy jak pięć złoty, przekazałam Mu radosną nowinę i podążyliśmy na salę porodową.

Po drodze jeszcze siu-siu – nie mogłam sobie odmówić i na wyrko… chciałam jeszcze zaliczyć piłeczki i worek sako, ale było za późno… na ZZO oczywiście też, a brałam je pod uwagę.

Przypięli mnie pod KTG… Mariusz zajął honorowe miejsce z boku i czekamy… pojawiła się moja położna, z którą rodziliśmy… pani Agata… super babeczka :) Skurcze oczywiście nadal trwały były długie, ale niezbyt częste, więc podłączyli mi kroplówkę z Oksy i zaczęła się „jazdeczka” :) Położna na chwilę znikała, a ja myślałam, że urodzę sama… takie miałam już uczucie parcia… porównanie do włożonego w pupcię rozłożonego parasola, następnie powoli wyciąganego jest bardzo adekwatne… uwierzcie :) Cały czas obserwowałam jak położna przygotowywała sprzęcior… o ile nie nawiedzał mnie skurcz oczywiście… Mariusz podawał mi wodę, masował, głaskał (to akurat mnie wkurzało, bo przy takim bólu głaskanie jest średnio potrzebne, ale wiem, że chciał dobrze… kochany mój).

Cały czas słyszałam serduszko Amelii to dodawało mi sił, które słabły, a wiedziałam, że najważniejsze dopiero przede mną… :) Kolejne badanie szyjki i magiczne słowa… tym razem 10!... rodzimy :) Ok. Krótki instruktaż, zjawia się więcej ludzi… co akurat mam w nosie i zaczynamy… wcześniej… w między czasie odeszły wody… to akurat było miłe uczucie… były takie cieplutkie :) Pierwszy party…

A raczej trzy na jednym skurczu, ale wysiłek, myślałam, że pęknę… na trzeci z rzędu brakło już sił, ale się starałam :) Przerwa i dalej… po drugim skurczu partym położna widziała już czarny łepek… o jejku będzie czarnulka za tatusiem :) pomyślałam :) Kolejne 3 z rzędu parte i zdarzył się cud… po 15 minutach II fazy porodu, Amelia była już po drugiej stronie brzuszka…

Nasze Szkraby 57

19.05.2010

Amelia - 59 cm, 3360 g.

09:30

Zaczęłam płakać i gadać jak oszalała… moja myszka… moja córeczka :) Położono mi Malutką na pierś… cudne uczucie była taka cieplutka i tak głośno płakała…

Mariusz trzaskał foteczki i oczywiście odciął pępowinę :) dzielny tatuś :) Rodzenie łożyska i cała reszta działa się tak jakby bez mojego udziału… takie były wtedy emocje, że prawie tego nie pamiętam :) Reszta potoczyła się szybko… dumny tatuś podążał za córeczką na mycie, ważenie i mierzenie, a ja w tym czasie byłam szyta. Nie obyło się bez nacięcia krocza pomimo moich intensywnych starań w czasie ciąży (ćwiczenia Kegla nie przydały się), ale nawet nie poczułam jak mnie nacinali, a podczas szycia zrelaksowana plotkowałam z położnymi…na tematy różne i różniste.

Po chwili przywieziono moją laleczkę już czyściutką i wszystko było już jasne…

3360 g szczęścia i 59 cm miłości…czarny łepek i te wielkie oczyska :) NASZA AMELCIA Ewa mama Amelii

Dziekujemy , za relacje, z waszych niesamowitych chwil.

Podziel się z nami swoimi przeżyciami z porodówki. Spisz swoje odczucia, opisz jak przebiegał twój poród. Będzie to świetna pamiątka dla Ciebie i Twojej pociechy za dobrych parę lat. Jeśli chcesz do opisu możesz dołączyć wasze wspólne zdjęcie, lub zdjęcie waszej małej pociechy.

Swoje relacje przesyłajcie na adres redakcja@nasze-szkraby.pl 58 Nasze Szkraby

fot.: Artisticco © Depositphotos Inc.

Jaką rolę odgrywa Babcia w życiu Wnuczki?

Kim jest Wnuczka dla mnie?

dodało mi życiowej energii, ale nie da się też ukryć, że po tym stwierdzeniu zaczęłam się głęboko zastanawiać nad tym, jaką rolę odgrywam w życiu mojej Wnuczki. Wróciło też w pamięci zasłyszane kiedyś zdanie, że Wnuki kocha Jest jasnym promyczkiem słońca się bardziej niż własne dzieci. Czy tak w pochmurne dni i jak śpiewa Kry- jest na prawdę? styna Prońko: „Jest lekiem na całe zło i nadzieją na przyszły rok, jest gwiazdą Zaczęłam sobie przypomiw ciemności, mistrzem świata w radonać, jak wyglądały dni zaści…”

nim na świat przyszła moja Wnuczka.

Któregoś dnia usłyszałam, że przy mojej Wnuczce cofnęłam się o dwadzie- Córka z Zięciem bywali u nas bardzo ścia parę lat. Nie da się ukryć, że po- często, przyjeżdżali zarówno w weekjawienie się tego małego człowieczka, endy jak i dni powszednie. Chyba do-

60 Nasze Szkraby

Świat dziecka widziany oczami Babci

brze się czuli w naszym towarzystwie, bo nie chciałabym pomyśleć, że nie mieli co ze sobą zrobić przez blisko dwa lata... Co zmieniło się, jak urodziła się im Córeczka? Tak na prawdę nic.

Nadal wspólnie spędzamy wiekszość weekendów, a i bywa, że w dni powszednie też się widujemy. Tyle, że teraz jest ich trójka i w tej trójce najwięcej uwagi poświecam tej najmniejszej osóbce.

móc poświecić się Wnuczce. Czasami zdarzy się, że rodzice dostaną „wychodne” i wtedy jesteśmy tylko dla siebie. Ale nawet, gdy Córka z Zięciem są z nami i tak większość swojego czasu i uwagi poświęcam Wnuczce. Bawimy się, czytamy, wygłupiamy.

Połączenie zabawy w „chowanego” z „a ku ku” i „a mam Cię”, to zabawa, w którą Wnuczka może się bawić w nieskończoność.

Rodzicom po intensywnym tygodniu pracy, zajmowania się dzieckiem, radzeniu sobie z wszystkimi codziennymi obowiązkami i sprawunkami, nale- A co jest przy tym śmiechu i radosneży się mała chwila wytchnienia. A dla go pisku... Ponieważ dziecko, jak nikt Babci jest to wspaniała okazja, żeby inny, w prosty sposób potrafi zarazić

Nasze Szkraby 61

swoją radością, ten zdrowy śmiech gości również na twarzach wszystkich obecnych. Aby złapać chwilę oddechu, zabieramy się za czytanie książeczek.

Do niedawna nasze czytanie polegało na opowiadaniu o tym, co jest na obrazkach – intrygowały ją zwłaszcza książeczki ze zwierzątkami. Obecnie, a dodam, że moja Wnuczka ma już dziewiętnaście miesięcy, jesteśmy na etapie czytania bajeczek i wierszyków.

Lubi, jak czytając zmieniam barwę głosu, naśladuję głosy zwierzątek, wyrażam emocje. Słucha z dużym skupieniem i czasami życzy sobie, aby jedną bajeczkę czytać dwa, a nawet trzy razy.

Uwielbiam te chwile, gdy Wnuczka siedzi u mnie na kolanach, mocno we mnie wtulona. Mam wrażenie, że Ona, też lubi ten kontakt. Czasmi zadziera główkę do góry, spojrzy mi w oczy, przytuli swój policzek do mojego, a ja rozpływam się, jak czekolada pod wpływem ciepła. Gdy znudzą się jej książeczki, czas na kolejną dozę szaleństwa. Gramy w piłkę, łapiemy, rzucamy, kulamy, kopiemy. Gdy nie potrafiła jeszcze dobrze chodzić, też kopałyśmy, trzymałam ją wtedy za rączki lub pod paszki i nóżkami pukałyśmy w piłkę – uwielbiała to. Mój mąż mówi, że jakby ktoś z boku popatrzył na nas jak dokazujemy, powiedziałby, że zwariowałam. A my z Wnuczką nie zważając na nic „kulgamy” się po podłodze.

Gdy Wnuczka próbuje mnie podnieść z podłogi, podaje mi rączki, przewracamy się razem, sadzam ją na swoich nogach i wzajemnie się podnosimy, raz ja leżę , a Ona siedzi, a potem odwrotnie. Śmiechu przy tym, co niemiara. Co jeszcze uwielbia moja Wnuczka w naszym zabawowym szale? Uciekanie na czworaka, i moją pogoń za nią – również na czworaka – i podskubywanie

62 Nasze Szkraby

jej co jakiś czas. To powoduje ponowne ataki śmiechu i pisku. Potrafimy tak spędzać wiele godzin.

To prawda - Wnuczka przywraca Babci młodość, wigor i energię.

Choć jestem Babcią aktywną zawodowo, ponadto uprawiam regularnie sport, to z własnej woli, popołudniu w weekend, nie uprawiałabym dodatkowej gimnastyki. Taka szalona to już nie jestem. Co innego, jak bawimy się razem z Wnuczką. Wtedy odbieram dodatkowe dostawy energii. To niesamowite ile radości może dać człowiekowi taka mała istotka. W tygodniu tęsknię za nią, a gdy zbliża się koniec weekendu, – mimo, że pod wieczór bywam już zmęczona – myślę, kiedy się znowu zobaczymy.

A wiecie, co jest w tym wszystkim fantastyczne?

Że moja Wnuczka też za mną tęskni.

Nie raz Córka opowiada mi, jak podaje jej telefon i każe dzwonić do Babci.

I rozmawiamy, Ona z wielkim skupieniem słucha i potakuje, albo zaprzecza, lub też po swojemu próbuje mi coś opowiedzieć. Jak przechodzą z Córką obok mojej pracy – woła „Baba”, będąc na spacerze też potrafi wołać, że chce do „Baby”. A potrafi też powiedzieć „Babuniu”, „Babulu”– czy to nie jest cudowne?

Jasne, że tak. I słyszę teraz siebie – „pieję” z zachwytu nad własną Wnuczką. Oczywiście, bo kocham Ją. Czy kocham inaczej? – NIE – kocham Ją tak samo, jak kochałam Córkę i Syna, gdy byli w jej wieku. Tyle, że teraz mam na to więcej czasu. Nie muszę wybierać,

czy zrobić zakupy, posprzątać, wstawić pranie, ugotować obiad, czy pobawić się z dzieckiem.

Nie brakuje mi cierpliwości, bo nie spędzam z dzieckiem całych dni i nie miewam nieprzespanych nocy.

A do wszelkich podejmowanych przez dziecko „prób sił”, podchodzę z dystansem i spokojem, bo już przerabiałam to dwukrotnie i mam pewne doświadczenie. Poza tym wiem, że spokój, konsekwencja, zdecydowanie, cierpliwość, są kluczem do sukcesu w kontaktach z dzieckiem. Dlatego Babcia, już w tym wieku zaczyna być WAŻNA w życiu każdego Wnuka. Bywa uzupełnieniem miłości rodziców, daje dziecku to, na co rodzicom brakuje nieraz czasu, a bywa, że i cierpliwości.

Na początku zadałam sobie pytanie, jaką rolę odgrywam w życiu mojej Wnuczki, myślę, że właściwą – uzupełniającą.

Ja daję jej siebie, swoją miłość, ciepło i opiekę, a ona mi radość i wspomnienie młodości. Tak sobie pomyślałam teraz…, rzeczywiście spędzając czas z małym dzieckiem, człowiek mimo woli czuje się młodszy, więc jeżeli to tak działa to może niech moja Córka za jakiś czas pomyśli o kolejnym dziecku.

A mam jeszcze Syna, On też, za jakiś, no może trochę dłuższy czas…, tylko kochani dogadajcie się, nie wszyscy na raz!

Babcia

fot.: dedMazay © Depositphotos Inc.

Poniższy artykuł to krótki zbiór myśli, a może raczej faktów, stanowiących swego rodzaju „wiedzę w pigułce” o zwolnieniu lekarskim w trakcie ciąży.

Ciąża to czas dla kobiety, czas wyjątkowy i szczególny. Niestety często, pomimo chęci aktywnego uczestniczenia w życiu zawodowym, dla poprawy zdrowia swojego, czy też zdrowia dziecka przyszła mama musi skorzystać ze zwolnienia lekarskiego. Ta kwestia często budzi lęk i obawy u ciężarnych kobiet, które boją się reakcji swojego pracodawcy.

Sytuacja robi się podwójnie trudna kiedy na zwolnienie lekarskie trzeba udać się wcześniej niż kobieta wstępnie zakładała. O tym kiedy kobieta winna udać się na zwolnienie lekarskie decyduje nikt inny jak lekarz prowadzący. To on jest osobą najlepiej zorientowaną

64 Nasze Szkraby

w stanie zdrowia zarówno matki jak i dziecka.

Często fakt przejścia na zwolnienie lekarskie budzi u ciężarnych kobiet niepotrzebny stres.

Dzieje się tak, gdyż wokół tematu zwolnień lekarskich w trakcie ciąży krąży w społeczeństwie wiele mitów, które często nijak mają się do rzeczywistości. Na wstępie trzeba zaznaczyć, że nawet gdy pracownica ze względu na stan zdrowia przebywa przez cały okres trwania ciąży na zwolnieniu lekarskim, pracodawca nie może z tego tytułu obarczyć jej negatywnymi konsekwencjami jak np. rozwiązać z tego powodu umowę o pracę bez okresu wypowiedzenia. Dla rozwiania wszelkich

Krótka myśl o ciąży i zwolnieniu lekarskim wątpliwości, należy podkreślić również to co pracodawca – zgłaszający do ubezpieczenia najistotniejsze, a mianowicie kwestię finanso- chorobowego powyżej 20 ubezpieczonych – wą. W ciąży zwolnienie lekarskie płatne jest jak i Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Przyw 100 % wysokości wynagrodzenia które pominam, iż kontrola ta ma na celu sprawdo tej pory otrzymywała kobieta, nadmieniam dzenie prawidłowości przebiegu zwolnienia że podstawa wymiaru nie zmienia się również lekarskiego zgodnie z jego celem, co oznacza przy późniejszym zasiłku macierzyńskim, między innymi sprawdzenie, czy ciężarna jednakże o kwestiach zasiłku macierzyńskie- pracownica nie wykonuje w czasie zwolnienia go będzie w artykułach późniejszych. By ob- lekarskiego innej pracy zarobkowej. Kontrola liczyć wysokość zasiłku chorobowego w ciąży taka może polegać na formalnym sprawdzebierze się pod uwagę średnią wynagrodze- niu wystawionego zwolnienia lekarskiego, nia z ostatnich 12 mówiąc wprost miesięcy. Zasiłek By obliczyć wysokość zasiłku kontroluje się chorobowy kobieta chorobowego w ciąży bierze się prawdziwość wyw ciąży może po- pod uwagę średnią wynagrodzestawionego zwolbierać przez okres nia z ostatnich 12 miesięcy. nienia lekarskiego.

270 dni. Przez Myślę że nikomu pierwsze 33 dni nie trzeba tłumawynagrodzenie chorobowe wypłaca praco- czyć, a jedynie co najwyżej przypomnieć, że dawca, później zaś zasiłek chorobowy (pod fałszowanie dokumentów w naszym kraju powarunkiem, że pracodawca zgłasza do ubez- ciąga za sobą odpowiedzialność karną. Dlatepieczenia nie więcej niż 20 ubezpieczonych) go Drogie Panie ze spokojem i bez zbędnych Zakład Ubezpieczeń Społecznych, jeśli do emocji poddawajmy się ewentualnej kontroli ubezpieczenia zgłoszonych jest więcej niż albowiem jest ona wyrazem pewnego rodzaju 20 osób, zasiłek wypłaca pracodawca. W tym ostrożności czy to ze strony Zakładu Ubezmiejscu poruszyć trzeba również kwestię kon- pieczeń Społecznych czy ze strony pracodawtroli prawidłowości przebiegu określonego cy. zwolnienia lekarskiego. Podmiotami upraw- Aleksandra Gumna nionymi do takowej kontroli jest zarówno Prawnik, mama 2,5 letniej Liwii Nasze Szkraby 65

Bajka w języku migowym

- na przeciw Głuchym dzieciom Bajki są jednym z nieodłącznych elementów wpływających na szczęśliwe dzieciństwo. Pozwalają one wyruszyć dziecku wraz z bohaterami w niezwykłą przygodę. W bajce świat fantastyczny miesza się z realnym, przez co dziecko czuje się bezpiecznie. Identyfikacja z bohaterem pozwala dziecku na przezwyciężenie jego trudności, problemów i smutków.

Uczestnictwo w przygodzie ukazuje mu świat wartości, uczy się ono rozpoznawać i wyrażać emocje, przy czym rozwija wyobraźnię. Kontakt z bajką ma również znaczący wpływ na kształtowanie się osobowości, stosunków międzyludzkich oraz wartości moralnych dziecka. Bajka pokazuje maluchowi świat w uproszczonej wersji tak, aby mógł go

66 Nasze Szkraby

zrozumieć, poznać, zgłębić. Musi mieć ona prosty język, słownictwo zaś musi być dostosowane do wieku odbiorców.

Dziecko powinno mieć prawo wyboru jakie bajki czyta. Niestety dzieci głuche mają ten wybór ograniczony. Mają one możliwość czytania, czy też oglądania bajek, w których bohaterowie mówią, więc muszą się domyślać sporej części przekazu. Uniemożliwia im to pełną identyfikację z bohaterem. W Polsce nie ma niestety bajek, w których bohaterowie mówiliby w języku głuchych dzieci, czyli w Polskim Języku Migowym. Publikacja taka mogłaby mieć spory wkład w rozwój czytelnictwa niesłyszących dzieci już od najmłodszych lat, ale również w promowaniu języka migowego wśród

słyszącego społeczeństwa. Stanowiłaby ona pomoc dla słyszących rodziców głuchych dzieci, którzy najczęściej nie znają języka migowego. Poprzez taką książkę głuche dziecko miałoby styczność z językiem migowym już od najmłodszych lat.

Wychodząc naprzeciw brakującemu elementowi w polskiej literaturze mam zamiar stworzyć bajkę w języku migowym w formie książki dla dzieci, gdzie bohaterowie posługiwaliby się językiem migowym oraz animację na płycie CD (bajka w całości migana), która byłaby jej uzupełnieniem. Dlatego też startuję w III edycji Stypendium z Wyboru (jest to konkurs, w którym internauci wybierają laureatów). Aplikuję o kwotę 5.000 zł na pokrycie kosztów stworzenia i wydania

opisanej wyżej pozycji.

Zwracam się do Państwa z prośbą o pomoc i zagłosowanie na mój projekt.

Głosować można do 1 lipca br. na stronie: http://stypendiumzwyboru.absolvent.pl/ uczestnicy/ksiazka-dla-dzieci-w-jezyku-migowym-899 Nie jest mi obojętny los i rozwój dzieci.

Chcę, aby nasze polskie głuche i słabosłyszące dzieci były szczęśliwe i miały bajki w swoim ojczystym języku. Żaneta Bartoszek (studentka pedagogiki na UŚ i DSW, funkcjonująca w świecie osób słyszących i w świecie ciszy) Nasze Szkraby 67

Oczami maluszka

Świat widziany oczami noworodka i niemowlęcia nie zachwyciłby nas: to zamazany obraz, podzielony na jasne i ciemne plamy. Bez wyraźnych barw, kształtów, faktur.

Takie spojrzenie jest mechanizmem obronnym. Dzidziuś, spędziwszy 9 miesięcy w brzuchu mamy w całkowitych ciemnościach, nie wytrzymałby ilości bodźców, jakie na co dzień oferuje człowiekowi zmysł wzroku.

Dziecko uczy się więc widzieć powoli i stopniowo.

Najpierw przestrzeń jego świata jest bardzo ograniczona. Noworodek najlepiej widzi z odległości 25-30 cm. Od początku reaguje na światło i nie lubi, gdy jest za ostre. Nie dostrzega ruchu, rozróżnia jedynie kontrasty, głównie czarny-biały. Jest to widzenie płaskie, jednowymiarowe.

Dziecko nie porusza jeszcze powiekami.

Mięśnie za to odpowiedzialne, muszą się dopiero wykształcić, wyćwiczyć.

Rozwój widzenia miesiąc po miesiącu W pierwszych tygodniach życia maluch widzi jedynie światło, po około miesiącu zaczyna z zainteresowaniem reagować na silne kontrasty typu biel-czerń. Kontury jednak są zatarte. W drugim miesiącu potrafi dłużej zatrzymać wzrok na jednej „plamie” (np.

68 Nasze Szkraby

okno czy ściana). Zaczyna zauważać ruch, zwłaszcza powolny. W trzecim miesiącu utrzymuje wzrok na obiekcie (zabawce, znajomej twarzy). Poprawia się ostrość widzenia, dziecko wodzi wzrokiem za przedmiotem, co daje możliwości wspólnej zabawy i stymulacji narządu wzroku. Miesiąc później maluch widzi lepiej kolory. Nadal interesuje go przede wszystkim kontrast czarno-biały, ale ciekawi go też czerwono-żółty. Zauważa wyraźne kształty, duże wzory. Od 5. m-ca stopniowo kształtuje się trójwymiarowość widzenia. Niemowlę sięga po zabawki przy łóżeczku. Mając 6 miesięcy, patrzy w wybranym kierunku i dostrzega ruch w przestrzeni. Chętnie więc zrzuca przedmioty, by obserwować spadanie.

Zadaniem rodziców jest obserwowanie, czy cały proces przebiega prawidłowo i nie wymaga pomocy specjalisty. Warto też rozsądnie stymulować rozwój widzenia (co wzmocni też kontakt emocjonalny).

Nie przegapmy tego. Po 1. roku życia, gdy dziecko zacznie chodzić, prawidłowo rozwinięty wzrok pozwoli mu lepiej rozwijać

fot.: Anna Rydzewska

Unikalny produkt „Oczami maluszka” Jak stymulować oczy malucha?

Na polskim rynku pojawiła się seWażne jest, by w pierwszych dniach życia ria książeczek „Oczami maluszka”, dziecka, światło w otoczeniu było przyciem- wspomagających prawidłowy rozwój oraz nione, łagodne. Twarz mamy, nachylona zdolności kojarzenia u najmłodszych dzieci. nad łóżeczkiem, może być najciekawszą Czarno-białe ilustracje, zaprojektowano i do„zabawką”. W tym przypadku wyrazisty brano tak, by zarówno stymulowały wzrok, makijaż to nie próżność, ale sposób na lepsze ale też zainteresowały malucha. zaznaczenie konturów. Wskazane są zabawy Dzięki książeczkom rodzic wprowadza światłem (zapalanie, gaszenie). Niech nad malucha w nawyk czytania od najmłodszych łóżeczkiem poruszają się, byle nie za szybko, lat. Dają one opiekunom sposobność do karuzele i sznurki z grzechotkami. Zarówno opowiadania dziecku o otaczającym świecie, świetną zabawę, jak i korzyści rozwojowe wzmacniają wzajemne więzi. To wspaniała zapewni maluszkowi przesuwanie przedmio- propozycja dla świeżo upieczonych rodzitów przed jego oczami; może to być kształt ców, którzy chcieliby dać maleństwu dziecku wycięty z kartonu czy folii aluminiowej. wszystko, co najlepsze. Coś więcej niż zabawka.

Układ wzrokowy jest najbardziej skomplikowanym z układów sensorycznych. tekst: Dorota Próchniewicz Prawidłowe widzenie to dynamiczny proces, Konsultacja merytoryczna: umiejętność, którą trzeba nabyć, niezależnie dr n. med. Bożena Kociszewska-Najman od predyspozycji genetycznych. Warto Ordynator Oddziału Neonatologii I Katedry wesprzeć dziecko w nauce patrzenia. i Kliniki Położnictwa i Ginekologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego się motorycznie.

Nasze Szkraby 69

KONKURS Nasz konkurs jest bajecznie prosty!

Zasady są proste i są tylko dwie :) Należy: 1. Lubić nasz profil na Facebooku 2. Podać tytuł ulubionej bajki waszego dziecka lub waszej z dzieciństwa Tytuły bajek prosimy przesyłać na adres redakcja@nasze-szkraby.pl z dopiskiem “konkurs - oczami maluszka” Spośród osób biorących udział w konkursie zostanie rozlosowany zestaw trzech książeczek z serii “Oczami maluszka” Na opowiedzi czekamy do 30 maja.

fot.: Helen Doron Early English

Umiejętności, które nabywa maluch – uzależnione są od indywidualnego tempa jego rozwoju – nie ma na nie jednej reguły. Dziecko samodzielnie stymuluje swój system poznawczy i emocjonalny. Rola rodziców nie jest jednak całkowicie zbędna…

Mózg Dziecka

pie. Potencjał małego geniusza warto więc wykorzystać już od pierwszych chwil życia…

Kształtuje się w pierwszym miesiącu ciąży, a następnie stale pielęgnować. a już od chwili narodzin maluch przyswaja niezwykle dużo informacji. Z minuty na minutę zdobywa coraz więcej umiejętności, aczne oko rodzica a wszystkie procesy poznawcze w jego mózgu Nie powinno przegapić kierunku odbywają się w zaskakująco szybkim tem- zainteresowań dziecka. Przykładowo, jeśli

B

72 Nasze Szkraby

Jak rozbudzać zainteresowania dziecka? maluch dużo czasu poświęca zabawom plastycznym – wykorzystujmy przy nich różne techniki malarskie. Ukryte predyspozycje językowe można rozpoznać, gdy dziecko szybko wyłapuje i zapamiętuje nowe słowa z obcojęzycznych wierszyków i piosenek. Jeśli podryguje nóżką i rusza się w rytm piosenek – może warto zastanowić się nad zajęciami muzycznymi. Ważne jest aby rodzice proponowali maluchowi różnorodne zabawy pokazując w ten sposób wiele ciekawych form spędzania wolnego czasu. Analizowanie zachowań dziecka pozwala rodzicom rozpoznać jego ukryte talenty. Dzięki temu, można odpowiednio wcześnie zareagować zastanawiając się w jaki sposób rozwinąć jego zdolności.

Inteligencja

Przesadna troskliwość, zaspokajanie własnych ambicji często mają destrukcyjny wpływ na skłonności odkrywcze dziecka.

Oczywiście, obecność opiekunów jest ważna, by maluch nie stracił pewności podczas odkrywania tajemnic świata. Warto jednak zachować zdrowy rozsądek pozwalając mu swobodnie rozwijać własną niezależność.

Dobór zajęć

Przy doborze zajęć tematycznych należy pamiętać, by za każdym razem odpowiadały one upodobaniom malucha. Dobrze jeśli kojarzyć będą się z przyjemnie spędzonym czasem. Forma ich prowadzenia powinna opierać się głównie na zabawie, ponieważ np. nauka języka obcego czy tańca we wczesnym wieku to proces płynny, dziecko natomiast w sposób spontaniczny pokonuje jej kolejne etapy. Rodzice nie powinni też przesadnie naciskać na efekty ani wypytywać malucha czego dokładnie się dzisiaj nauczyło. Lepiej porozmawiać o tym z prowadzącym zajęcia nauczycielem, który jest w stanie dokładnie określić zagadnienia wymagające poprawy.

Inteligencję dziecka warunkują jego aktywność, środowisko oraz czynniki – genetyczny i wychowawczy. Niewątpliwie, za intelektualny rozwój dziecka odpowiedzialni są rodzice. Przyszłe talenty, chęć osiągnięcia sukcesu, motywacja do pracy – to cechy, które kształtują się już w pierwszych latach życia. Jednym z zadań mamy i taty jest więc dokładna obserwacja potomka. Nie należy natomiast mylić jej z nadopiekuńczością. Helen Doron Early English

▪

Nasze Nasze Szkraby Szkraby 73 73

Kochaj swoje dziecko rozsądną, ale i wymagającą miłością Czy znasz dwie twarze swojego dziecka?

Pokorne w domu, rogate w przedszkolu?

A może jest zupełnie na odwrót? Zasady panujące w przedszkolu nie są akceptowane i na pewno nie są przestrzegane w domu. A szkoda, bo wychowanie jest dużo łatwiejsze, gdy współpracują ze sobą obie strony.

74 Nasze Szkraby

fot.: Oskar Szymczyk

Nasze Szkraby 75

zolowanie od zabawy, zabranie przywilejów.

W przedszkolu trzeba być konsekwentnym, ponieważ „przymknięcie oka” na niepożądane zachowania jednego dziecka spowoduje, że drugie poczuje, że zostało oszukane i potraktowane niesprawiedliwie.

I oczywiście będzie miało rację. Wszystkich należy traktować tak samo – RÓWNO!!!

Wiadome jest, że dzieci będą „próbować” dorosłych. Co to oznacza? Dzieci badają na ile mogą sobie pozwolić. W jakich ramach czasowych, sposobach zachowania się i innych reguł obracają się. One muszą to wiedzieć. Dlaczego? spytacie. Bo to daje im poczucie bezpieczeństwa. To my dorośli jesteśmy kapitanem statku, którym musimy mądrze i bardzo rozsądnie sterować.

Zatem mamy już za sobą trochę wskazówek fot.: Oskar Szymczyk teoretycznych, więc przejdźmy do pewnej historii...

Pewnego listopadowego dnia......

Chłopiec lat 4. Wobec nauczycieli w przedszDzieci zaczynają się schodzić do przedszkolu grzeczny, rzadko zdarzają mu się mokola. Wchodząc do sali, dzieci wdrażają się menty, w których można powiedzieć, i podporządkowują zasadom, które są im że jest niegrzeczny. Wybija godzina 16.00, znane i muszą być respektowane (słowo po Krzysia przychodzi mama. Jest w zaawanMUSZĄ jest tu kluczowe, bo choć brzmi to sowanej ciąży. Witamy się, przez chwilę dość ostro jest na miejscu. W domu rodzice rozmawiamy. Kobieta po chwili prosi syna mają jedno lub dwoje dzieci, natomiast w o to, by pozbierał zabawki, bo już czas jechać grupie przedszkolnej jest ich 15, 20 a nawet do domu. Niestety chłpiec stawia lekki opór 30. Dlatego nie można sobie pozwolić na i mówi, że nie wyjdzie. Mama dalej prosi, nieprzestrzeganie zasad). Poranne zabawy prosi i prosi. Wreszcie z interwencją „przysprawiają, że dzieci integrują się ze sobą, chodzi” nauczyciel i mówi (spokojnym, ale tworzą pary, grupy. Wytwarzają się między stanowczym tonem) Krzysiu pozbieraj zanimi więzi przyjaźni. bawki (jedno polecenie); po chwili Krzyś Chłopcy i dziewczynki mają świadomośc podchodzi do mnie by się pożegnać, potego, że po złym czynie, zachowaniu czekają daje mi rękę, przytula i mówi do widzenia. ich konsekwencje. Należy pamiętać, że nie Wychodzi z uśmiechem na twarzy. jest to bicie, które jest stanowczo niewskaZamykają się drzwi. Ponieważ w przedszkolu zane (bicie to słabość ludzi dorosłych, którzy jest już coraz mniej dzieci, robi się cicho. nie radzą sobie z daną sytuacją). Karą, bo tak Nagle z korytarza dochodzą krzyki. Otwieją trzeba nazwać może być chwilowe odi-

76 Nasze Szkraby

fot.: Krzysztof Maria Slowinski

ram drzwi, by sprawdzić, co się dzieje. Krzyś wyładowuje swoje emocje na mamie, która nie potrafi opanować zaistniałej sytuacji. „Nasz” grzeczny Krzyś, krzyczy na mamę i każe jej zdjąć sobie kapcie. Kobieta ma przed sobą duży ciążowy brzuch i ledwo może się schylić, mimo to kuca przy dziecku i zdejmuje mu kapcie (nie wiadomo, dlaczego, bo każdy czterolatek potrafi sam zdjąć i założyć buty). Chłopiec bierze kapcie do rąk, rzuca na środek szatni i mówi podniesionym tonem – Podnieś je!!! Mama mówi kochanie nie mogę, bo w brzuszku mam dzidziusia i jest mi ciężko. Chłopiec wzrusza ramionami i mówi: Nie obchodzi mnie to – podnieś! Sytuacja trwa jakieś 5 minut. W pierwszym momencie mama reaguje poprawnie; siada na ławce i oznajmia synowi, że nie będzie z nim rozmawiać póki on nie przestanie na nią krzyczeć i nie ubierze butów. Jednak Krzysiu wie, co najlepiej działa na mamę i kiedy mu ulegnie.

Zaczyna płakać i mówi, że ona go nie kocha, a on jest mały, zmęczony i sam sobie nie poradzi. Więc co robi mama? Podnosi buty,

wsadza na nogi chłopca. Na to on (już wie, że wygrał, więc czuje się mocny) pyta czy pojadą do hipermarketu. Kobieta odpowiada, że nie mogą tam pojechać, bo się bardzo spieszą – muszą jechać do domu. I co robi chłopiec? Oczywiście „uderza” w tą samą nutę, co przed chwilą; nie kochasz mnie itd.

I mama drugi raz ulega.

Za złe zachowanie Krzyś dostał nagrody.

Dobrze czytacie nagrody; zwyciężył z mamą, pokonał ją, jest górą i jeszcze pojadą tam gdzie chce, a mama kupi mu zabawkę, na którą ma ochotę.

Bardzo trudna i złożona sytuacja. Dla rodzica to kwestia wyborów. Nie wstydź się, gdy Twoje dziecko na ciebie krzyczy, gdy tupie nogami. Przeczekaj ten moment bez względu na to ile będzie trwał. Choć nie jest to komfortowe dla Ciebie. Niech inni patrzą jak chcą. Ale to TY jesteś rodzicem i Ty podejmujesz decyzje, które zaważą na dalszym rozwoju i wychowaniu TWOJEGO dziecka.

Karolina Aptowicz - pedagog szkolny i wczesnoszkolny

przed-

O oddychaniu słów kilka

Szkraby u Logopedy LogopedIA Oddychanie jest naturalną czynnością fizjologiczną, o której nie myślimy podczas jej wykonywania. Jest ono jednak bardzo ważna i stanowi ogromne znaczenie w prawidłowym rozwoju mowy dziecka.

78 Nasze Szkraby

Czynność mówienia jest ściśle związana z oddychaniem. Powietrze wydalane z płuc zużywane jest podczas mówienia, przekształcone w krtani i w nasadzie na dźwięki mowy. Oddychanie składa się z dwóch faz – wdechu i wydechu. Podczas mówienia zużywane jest powietrze wydychane.

Wdech – klatka piersiowa wydłuża się i rozszerza, przepona się obniża, żebra unoszą. Zwiększa się pojemność klatki piersiowej, więc zmniejsza się ciśnienie powietrza, co powoduje pobranie powietrza z zewnątrz.

Wydech – przepona unosi się, żebra opadają.

Pojemność klatki piersiowej zmniejsza się, powietrze w niej zawarte zostaje na zewnątrz wypchnięte.

Nasze Szkraby 79

fot.: Anna Rydzewska

Wyróżnia się trzy typy oddychania:

i nie przerywając ssania piersi oddycha przez nos. W przypadku karmienia dziecka butelką ze smoczkiem, dziecko jest zmuszone kilka• szczytowy (lekkie unoszenie obojczyków krotnie przerywać ssanie, aby nabrać powiei górnych żeber), trza przez usta. W okresie noworodkowym • piersiowy (rozsuwanie na boki żeber należy wspomagać domknięcie ust dziecka. w środkowej części klatki piersiowej), Niezbędna jest obserwacja w czasie snu • przeponowy (silny udział przepony i domykanie ust w razie ich uchylania zwanej też diafragmą. Podczas wdechu z ewentualnym ułożeniem dziecka na boku, opada ona ku dołowi, a unosi się ku górze aby nie dochodziło do opadania żuchwy. przy wydechu) W okresie niemowlęcym nieprawidłowe układanie głowy dziecka do snu może być Sposób oddychania istotny jest w rozwoju przyczyną nieprawidłowości narządu żucia wszelkich fizjologicznych funkcji dziecka. (przodożuchwie lub tyłożuchwie). Ułożenie Już od pierwszego oddechu rozpoczyna się nie może być zbyt niskie ani zbyt wysokie, jego wpływ na narząd żucia oraz czaszkę powoduje to bowiem zmianę w ułożeniu twarzową. Sposób oddychania jest zależny żuchwy, zaburzenia czynności mięśni i stawu w większej mierze od rodzaju karmienia. skroniowo-żuchwowego.

Dziecko podczas naturalnego karmienia Prawidłowe fizjologiczne oddychanie powinmocno obejmuje wargami sutek, zatem kono odbywać się przez nos, przy zamkniętych rzysta z naturalnego przepływu powietrza ustach, bowiem sprzyja to prawidłowemu

80 Nasze Szkraby

Oddychanie w czasie spoczynku i w czasie mówienia - porównanie Oddychanie w czasie spoczynku Statyczne

Oddychanie w czasie mówienia, śpiewu Dynamiczne

Mimowolne

Kontrolowane przez świadomość

Odruch wrodzony

Odruch nabyty

Oddychamy przez nos

Oddychamy przez usta; głoski nosowe - powietrze wydostaje się przez nos, ponieważ ustami można pobrać więcej powietrza

Wdech nieco krótszy od wydechu

Wdech krótszy Wydech znacznie dłuższy

Małe zużycie powietrza, ok. 0,5 l

Zużycie powietrza 1-2litrów

Oddech automatyczny

Wdechy podporządkowane tekstowi; wykonywane w odpowiednich miejscach, by nie zburzyć sensu zdania

ukształtowaniu się szczęki dziecka, częściowemu oczyszczeniu się i nawilżeniu nosa, a także rzadszemu zapadaniu na infekcje górnych dróg oddechowych. Z kolei podczas patologicznego nawyku oddychania przez usta dziecko narażone jest na przeziębienia (powietrze nie ogrzane i nie oczyszczone przedostaje się bezpośrednio do płuc), niedotlenienie, możliwość wysuwania języka przed zęby(co prowadzi do seplenienia) oraz nieprawidłowy sposób połykania. Nieprawidłowe połykanie, bez pionizacji języka ma zaś ujemny wpływ na zgryz dziecka oraz jego wymowę.

Zbyt długie karmienie z butelki, stosowanie smoczków oraz ssanie palców, utrudnia docieranie języka do podniebienia. Unoszący się język napotyka wówczas na przeszkodę i z konieczności przemieszcza się do przodu.

Jeżeli cokolwiek zaniepokoi Was-rodziców w mowie dziecka proponuję skontaktować się ze specjalistą logopedą, który zdiagnozuje

i dobierze odpowiednie ćwiczenia.

W następnym numerze przedstawię Państwu zestaw ćwiczeń oddechowych oraz opiszę masaż logopedyczny, wykorzystywany dla wzmocnienia mięśni twarzy i uwrażliwienia jamy ustnej. tekst.: mgr Kamila Ułasewicz-Szymczyk dyplomowany logopeda oraz pedagog wczesnoszkolny i przedszkolny. Młoda mama, zafascynowana macierzyństwem i po uszy zakochana w swoim synku – Nikosiu. Artystyczna dusza obecnie spełniająca się w domowym zaciszu. fot.: Oskar Szymczyk

Nasze Szkraby 81

Carcoon

Wkrótce Carcoon może stać się nowym standardem wśród fotelików dla najmłodszych. Motto firmy brzmi „Kiedy bezpieczeństwo nie jest wystarczająco bezpieczne”.

Co roku zarówno w kwestii bezpieczeństwa samochodów jak i przewożonych dzieci pojawiają się nowości. Nowe materiały, nowe rozwiązania. Patrząc na Carcoon mamy wrażenie, że producenci robią krok na przód. Fotelik typu kubełek został wyposażony w poduszkę powietrzną. Jest ona nadmuchiwana w razie wypadku i chroni dziecko przed przedmiotami przemieszczającymi się wewnątrz pojazdu podczas wypadku. W przyszłości ma być również ognioodporny, co dodatkowo podniesie poziom zabezpieczenia małego pasażera. Zasadą działania jest nadmuchanie specjalnej poduszki w razie wypadku, dziecko jest niejako zamykane w bezpiecznym kokonie. Ponadto ciekawym rozwiązaniem jest możliwość przekręcenia fotelika po zamontowaniu w samochodzie tak aby można w łatwy sposób umieścić w nim maleństwo. Fotelik będzie można mocować zarówno za pomocą systemu ISOFIX jak i tradycyjnych pasów bezpieczeństwa.

BMW dla najmłodszych

Domek z werandą Któż z nas nie marzył lub nadal nie marzy o własnym domu z werandą, gdzie można by usiąść poczytać gazetę i napić się … mleka. Bo przecież mowa o domku dla dzieci. Firma Smoby posiada w ofercie właśnie taki domek ogrodowy dla szkrabów. Otwierane okna i drzwi, wytrzymałe materiały, kolorowe wzornictwo. Wszystko to zachęca dzieci do zabawy, może jest to doskonały sposób na wyciągnięcie malca na podwórko i odciągnięcie go od komputera i telewizora. Na wyposażeniu są ponadto skrzynki i doniczki, w których można posadzić kwiatki. Rozmiary domku to 160 x 156 x 148 cm. Dodatkowo nie będziemy musieli sadzić drzewa i czekać aż wyrośnie tak aby można było zrobić domek na drzewie.

82 Nasze Szkraby

Wakacje coraz bliżej, dni stają się coraz cieplejsze, a na ulicach pojawia się coraz więcej kabrioletów. Również wasze dziecko może zasmakować niesamowitych wrażeń jeżdżąc kabrioletem po podwórku. Firma Baby Maxi przedstawiła w swojej ofercie samochód akumulatorowy dla dzieci. Samochód posiada dwa miejsca, bo największa frajda to wożenie kolegów i koleżanek.

Auto może poruszać się do przodu i do tyłu, posiada prawdziwe radio z możliwością podłączenia MP3, klakson, pasy bezpieczeństwa i elektryczny hamulec.

Maksymalne obciążenie pojazdu to 40 kg, a prędkości jakie można nim rozwinąć to 3 – 5 km/h. Nie pozostaje nic innego jak zajechać pod piaskownicę i trochę się polansować :)

Księga imion dla dzieci

Bynajmniej nie chodzi tutaj o wybieranie imienia dla dziecka, gdyż jest to książeczka dla dzieci. Może jednak stanowić pomoc dla rodziców planujących lub spodziewających się drugiej pociechy. Dzięki tej pozycji dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym będą mogły z „przymróżeniem oka” spojrzeć na kolegów i koleżanki. Wierszyki pozwalają na poznanie usposobienia dzieci noszących dane imię.

Ponadto pokazują jakie są zainteresowania, talenty i pasje dzieci. Uzupełnienie stanowią kolorowe ilustracje.

KIDsleep

Urządzenie jest regulatorem snu dziecka, lampką nocną, zegarem i budzikiem. KIDsleep przeznaczony jest dla dzieci od 0 do 7 lat. Jeśli tylko wasze dziecko budzi się o 4-5 nad ranem, a wy chcieli byście dłużej pospać to w sypialni dziecka nie może zabraknąć tego urządzenia. Obraz wyświetlany na zegarze pozwala na proste sprawdzenie przez dziecko, czy już jest pora wstawania, czy powinno jeszcze pozostać w łóżku.

Nasze Szkraby 83

Dzieciaki

r t n o k

84 Nasze Szkraby

Z wierzaki ra Żyjecie we dwoje? A nie!

Przepraszam, we troje. Ona, On i wasz kochany pies. Poranne i wieczorne spacery, weekendy w lesie, zabawy w domu, spanie na kanapie… brzmi znajomo? Idealne psie życie. Aż tu nagle, pewnego dnia Ona oznajmia jemu, że jest w ciąży. Radość, euforia, podekscytowanie, a zaraz potem multum pytań i wątpliwości. Czy damy radę finansowo, jak to będzie jak pojawi się maluch.

Po chwili, po przegadaniu sprawy znów wraca radość i ekscytacja.

Nasze Szkraby 85

nia „dlaczego pies/kot miałby nie zaakceptować dziecka?”, a co będzie gdy to dziecko nie przystosuje się do zasad obcowania ze zwierzakiem?

Gdy byłam w ciąży słyszałam właśnie takie pytania, zwłaszcza że nie trzymam w domu maleńkiego yorka, a całkiem sporego 50 kilogramowego cane corso, który zawsze okazywał swoje zainteresowanie dziećmi, ale był przez nas rozbrykany i rozpuszczony do granic możliwości. Dlatego po pojawieniu się dwóch kresek na teście i usłyszeniu wielu pytań o dalsze losy naszego ukochanego pupila postanowiłam dowiedzieć się co zrobić by pojawienie się dziecka, nie było dla psa przeżyciem traumatycznym.

fot.: Karolina Kobus

Czas poinformować rodzinę i znajomych o tym cudownym fakcie I tu zazwyczaj zaczyna się problem. Rodzina, znajomi, wszyscy początkowo gratulują, cieszą się, by za chwil kilka zadać to dziwne dla Was – właścicieli pupila – pytanie: „a co zrobicie z psem jak pojawi się dziecko?” Pytanie, które mnie osobiście zawsze zwalało z nóg. No jak to co? NIC! „A co mamy z nim zrobić?” – pytałam, w odpowiedzi słysząc „no gdzieś oddać, bo jak to tak, pies i takie małe dziecko w jednym domu?”, przecież pies może dziecko zagryźć, a kot udusić.

Tyle się słyszy o „kolejnym” psie, który zagryzł dziecko. Tyle opowieści krąży o kotach duszących maleńkie dzieci. Wtedy w głowie Jej i Jego rodzi się masa myśli. „Kochanie, może Oni mają rację, a co będzie gdy pies/ kot nie zaakceptuje dziecka? A co będzie gdy maleństwo będzie uczulone na sierść?”

W tym miejscu powinny paść kolejne pyta-

86 Nasze Szkraby

Jak przygotować psa na powitanie noworodka oraz jak nauczyć dziecko żyć z futrzanym domownikiem opowie nam Grzegorz Firlit behawiorysta i trener posłuszeństwa.

Pies i dziecko to temat albo mocno przerysowany albo równie mocno lekceważony.

Tymczasem, jak to w życiu bywa, prawda leży pośrodku.

Popatrzmy na teoretyczną skalę problemu: • Z jednej strony mamy niewykastrowanego 4 letniego samca, który nie przeszedł nigdy szkolenia posłuszeństwa, który ma tendencje do gonienia, a nawet zabijania małych zwierząt, który pilnuje swoich zabawek i warczy przy misce. To najwyższy punkt naszej skali.

• Z drugie strony mamy wysterylizowaną 2 letnią suczkę, która przeszła kurs posłuszeństwa, która jest uosobieniem łagodności, która nie pilnuje zabawek, nie goni małych zwierząt, można j jej miską zrobić wszystko. To najniższy punkt skali.

Samiec z najwyższego punktu skali, to nie

jest pies polecany dla rodziny z małym dzieckiem. Suczka z najniższego punktu skali to idealny opiekun dla dziecka. W rzeczywistości psy klasyfikują się zazwyczaj pomiędzy jednym a drugim punktem skali.

Małe dziecko nie potrafi zachowywać rytuałów i zasad, które zrozumiałe są dla starszych dzieci. Zawsze w przypadku, kiedy w domu pojawia się dziecko, należy zastanowić się dobrze, gdzie w tej skali dopasowania pies-dziecko lokuje się nasz pies. Jakie są ewentualne niebezpieczeństwa, czy można nad nimi pracować i jakich do tego użyć narzędzi. Niektórzy konsultanci behawioryści polecają wręcz psa dla rodzin z dziećmi powyżej 6-7 roku życia, czyli dla takich dzieci, które potrafią już przestrzegać pewnych zasad. Niektóre rodziny posuwają się nawet do tego, że w momencie pojawienia się dziecka, oddają psa do adopcji lub schroniska. Jedna i druga postawa jest mocno przesadzona i pośpieszna. Należy na trzeźwo ocenić ewentualne zagrożenia i zastanowić się, czy można to zmienić, czy warto, czy też lepiej poszukać psu innego domu.

Dzienne rytuały - przyzwyczajania psa do niemowlaka Kiedy do domu przybywa niemowlę, plan dnia ulega znaczącej zmianie, oprócz tego w życiu psa pojawia wiele nowych, nieznanych do tej pory rytuałów: karmienie, kołysanie, drzemka, przewijanie itp. Aby dobrze przygotować się na najważniejszy moment pierwszego kontaktu należy podjąć na kilka tygodni przed spodziewaną zmianą kroki, zmierzające do wprowadzenia do domu nowych rytuałów. W tym celu może wykorzystać lalkę: można ją nosić, tak jak nosimy dziecko, owijać ja w pieluszki, przemywać, układać, etc. ucząc psa, że nie wolno pchać nosa do pakunku, że nie wolno skakać, ani drapać pazurami, że wózek nie jest zabawką i że nie można na niego skakać. Uczymy psa wszelkich rytuałów, które staną się rzeczywi-

fot.: Karolina Kobus

stością, kiedy w domu pojawi się mały człowiek. Nauka takich rytuałów pozwala w miarę bezboleśnie przejść do już rzeczywistej zmiany.

Bodźce zapachowe W trakcie wprowadzania psa w ten świat nowych rytuałów warto pamiętać o sferze bodźców, na które psy są szczególnie wyczulone, tzn. bodźców zapachowych. W leczeniu stresu separacyjnego u psów można wykorzystać feromony pochodzące od szczennej suki (feromon uspokajający), tak w przypadku przygotowania do przyjęcie niemowlaka w rodzinie, można wykorzystać specyficzne substancje zapachowe pochodzące od przyszłej matki. Najlepiej zebrać je za pomocą gazika nasączonego rozcieńczonym alkoholem (pocierając wzdłuż linii mlecznej). Zebrany materiał może być zmieszany z wodą, przechowywany w butelce i wykorzystywany do Nasze Szkraby 87

spryskiwania lalki i jej ‘ubrań' lub bezpośre-dnio aplikowane na te powierzchnie.

W podobny sposób po porodzie można wykorzystać ubranka, których używa się dla niemowląt w szpitalu.

Pierwszy kontakt: pies rezydent niemowlę Tak jak w świecie ludzi, tak w psim świecie najważniejszy jest pierwszy kontakt i wrażenia z niego wyniesione. Dlatego w momencie powrotu matki ze szpitala z niemowlakiem, nie należy zapominać o psie-rezydencie, który do tej pory mieszkał sobie szczęśliwie sam w domu ze swoimi właścicielami. Praktyka przyjścia do domu bezpośrednio z niemowlęciem lub odsuwania psa, zabraniania mu kontaktu z niemowlęciem, czy wręcz zamykania go w osobnym pokoju jest błędna i powinna być zarzucona. Pierwszy kontakt daje największe wrażenie, najsilniejszy bodziec psem a niemowlęciem najlepiej wykorzystać i należy zadbać, aby był to kontakt pozyteren neutralny, w tej czynności przydatna tywny. Do pierwszego kontaktu pomiędzy jest asysta. Pomocnik zabiera psa i wózek na spacer i kiedy matka wita się z psem, zajmuje Kontrolowane wprosię dzieckiem. W momencie spotkania możwadzenie rozpocznij na psu dawać smakołyki, rzucać mu ulubiobiorąc psa na długi ną piłeczkę czy kija (na rozwijanej smyczy), dopiero kiedy pies przywita się z matką spacer. Pamiętaj by pies i oswoi się nieco z sytuacją można mu dać pozbył się całej swodo powąchania dziecko. Najlepiej, aby pies jej energii. Może biebył wtedy na smyczy Tutaj przydają się komendy posłuszeństwa, takie jak siad/zostań. gać za piłką, kijem, lub Następnie po zapoznaniu psa z dzieckiem obok Ciebie. kontynuujemy jeszcze przez trochę spacer, Matka lub ojciec trzyzanim powrócimy do domu. W domu wykomający dziecko musi rzystujemy wszelkie rytuały, które wcześniej z psem ćwiczyliśmy. Oczywiście wszelkie być całkowicie spokojkontakty powinny przebiegać pod nadzorem ny i asertywny. właściciela, nie należy zostawiać niemowlęPies powinien mieć cia samego z psem.

Wyobraźnia jest tym, co warto uruchomić możliwość powąchaw tej nowej życiowo sytuacji. Warto pomynia dziecka, ale z pewśleć jak w danej chwili może zachować się nej, wytyczonej przez pies? Jakie myśli i uczucia kłębią się w jego Ciebie odległości. psim mózgu? Odwiedzenie domu, w którym

88 Nasze Szkraby

zachowania. Pomimo nowej sytuacji, rzeszy nowych obowiązków należy starać się utrzymać jakość życia psa na podobnym do dotychczasowego poziomie. Ilość ruchu, spacerów, zabawy, treningu, którą do tej pory otaczaliśmy psa powinna być zbliżona do tej sprzed urodzenia się dziecka. Interakcja z właścicielem, jakość pożywienia, jakoś spacerów stanowią wyznacznik poziomu życia psa - indeks jego jakości. Nie jest właściwe, jeśli nagle gwałtownie indeks ten spada.

Jeśli pies nie pożytkuje swojego naturalnego poziomu energii - nie ma wystarczającej ilości ruchu, jest odpychany, zabrania mu się kontaktów z właścicielem, dzieckiem, to powoduje frustrację. Nagromadzona frustracja powoduje irytację, irytacja posiada jakiś swój punkt graniczny, którego przekroczenie powoduje, że pies uruchamia swojej atawistyczne mechanizmy obronne: reaguje fot.: Karolina Kobus agresją. Unika kontaktów z dzieckiem, zaprzebywa pracujący pies rasy stróżującoczyna traktować go jak rywala, który zabiera -obronnej, trzymany zazwyczaj w kojcu i zo- mu czas przeznaczony na interakcję z włastawienie wózka ze śpiącym niemowlęciem ścicielem, w dłuższym okresie czasu zaczyna sam na sam z takim psem nie jest przejawem używać sygnałów ostrzegawczych i być może wyobraźni. Bo co może zrobić pies, jeśli posunie się nawet do gryzienia. To oczywipierwszy raz w życiu usłyszy płacz dziecka? ście bardzo, ale to bardzo, bardzo czarny scePodejdzie i się tym ‘czymś' nowym na pewno nariusz, który może zrealizować się tylko w zainteresuje. A psy oprócz słuchu i węchu, szczególnie rzadkich przypadkach. W prawmają tylko jedną możliwość sprawdzenia dziwym życiu zachodzą jakieś małe cząstki nowości: używając języka albo zębów. Dlatego scenariusza. tego nawet najspokojniejszego psa warto do Oczywiście rozmawiamy tu o życiu, a nie pewnych czynności - rytuałów przyzwyczaić o hipotecznej sytuacji. Każdy z rodziców i nauczyć go, co wolno, a czego nie.

Utrzymanie takiego samego indeksu (poziomu) życia psa Dość często spotykaną praktyką jest odsunięcie psa na dalszy plan w momencie pojawienia się niemowlęcia w domu. To dość naturalne ludzkie zachowanie, zgodne z wzorcami, dyktowanymi nam przez matkę naturę: to w końcu rodzice opiekują się swoim dzieckiem. Jednak to, co nam wydaje się naturalne, niekoniecznie jest dobre dla psa i może mieć zasadniczy wpływ na jego

Naucz dziecko, że zwierzę to nie zabawka. Zawsze reaguj gdy dzie-cko próbuje ciągnąć psa za uszy lub ogon.

Nie ważne czy szkrab ma 6 miesięcy, czy 6 lat.

Zawsze zwracaj uwagę i przypominaj zasady.

Nasze Szkraby 89

w momencie pojawienia się dziecka w domu zostaje obciążony rzeszę nowych obowiązków. Jak w takiej sytuacji utrzymać indeks życia psa na poprzednim poziomie? Praca z psem przypada wówczas mniej obciążonemu obowiązkami rodzicowi, można też przetransformować niektóre czynności, dotychczas poświęcane tylko psu, na czynności, w których pies asystuje. Zabieranie psa na spacer dzieckiem i wózkiem jest tego dobrym przykładem. Oczywiście niektóre psie przywileje znikną, ale jeśli będziemy dbali o to, aby pies uczestniczył aktywnie w dalszym życiu rodziny, to ten spadek nie odbije się na zachowaniu psa. Pamiętajmy, że nic tak nie zabija pozytywnych emocji, jak nuda i nadmiar energii.

Zabierz zwierzaka do weterynarza na rutynowe badanie oraz wszystkie konieczne szczepienia i odrobaczanie.

fot.: Anna Jazukiewicz

90 Nasze Szkraby

Zasada podstawowa Nigdy nie zostawiać psa samego z dzieckiem, chyba, że jest to pies terapeutyczny i w 101% procentach jesteśmy pewni, że nigdy instynkt nie zadziała. Należy pamiętać, że psy w niektórych sytuacjach zachowują się zgodnie z bardzo atawistycznym instynktem, a dzieci mają bardzo różne pomysły, czasami niebezpieczne dla ich zdrowia.

Pies w stadzie może pomagać rannemu towarzyszowi wstać trącając go pyskiem, liżąc, podnosząc, w ostateczności podgryzając. Jak zachowa się pies, nie szkolony w celach terapeutycznych, jeśli dziecko dozna ataku padaczki i nie będzie mogło się podnieść? Będzie trącał je pyskiem, czy spróbuje ugryźć, aby się podniosło? A jeśli

ugryzie to gdzie?

W czasie sytuacji konfliktowych, kiedy np. psy agresywnie reagują na jakieś zdarzenie i agresja ta nie znajduje ujścia w konflikcie i do tego ulega eskalacji aż do punktu wybuchu, może dojść do tzw. agresji przeniesionej - pies atakuje innego psa / osobę znajdującą się w pobliżu i w jego zasięgu. W takiej sytuacji potrzebna jest interwencja osoby dorosłej, aby przywrócić kontrolę sytuacji.

Suka jest w rui, pies jest od niej oddzielony w innej części domu, w jakiś sposób udaje mu się przedostać w pobliże suki. Dziecko próbuje przeszkodzić temu połączeniu, nie mając ani odpowiedniej siły, ani umiejętności. Pies lub suka atakują go - instynkt rozmnażania to najsilniejszy instynkt poza

zdobywaniem pożywienia. Drugi pies się dołącza.

Oczywiście są to sytuacje hipotetyczne, ale gdzieś na świecie, w jakiejś miejscowości, w jakimś domu takie sytuacje się zdarzyły.

Dlatego jako regułę powinno się przyjąć, aby nie zostawiać psa samego z dzieckiem, dopóki nie jesteśmy pewni ich relacji i możliwych interakcji.

Relacje z obcymi psami Małe dzieci często razem z umiejętnością chodzenia wykazują równie dużo chęci w nawiązywaniu kontaktów z psami. Równie często się zdarza, że rodzice na te kontakty nie pozwalają. Tak jak w przypadku pojawienia się potomka w domu i decyzji o pozbyciu się psa-dotychczasowego rezydenta, tak i taka decyzja jest pochopna i niewłaściwa.

Od początku należy uczyć dzieci, że kontakt z psem można nawiązać tylko, jeśli zgadza się na to rodzic i jeśli wyraża na to zgodę właściciel psa. Oczywiście dla bezpieczeństwa pies powinien być na smyczy. Nie potrzeba kształtować w dzieciach uprzedzeń typu: „Nie podchodź ten pies jest zły. Ten pies gryzie. Ten pies jest niebezpieczny”, niezależnie od rasy nie znając psa, nie możemy tak o nim mówić. Ani to przyjemne (dla właściciela psa), ani zgodne z prawdą. Należy uczyć dzieci, że do obcych psów podchodzimy tylko za przyzwoleniem. Pozwalanie dziecku na kontakt z psem po wyrażeniu zgody przez rodzica i właściciela psa pomaga kształtować właściwy, wyważony stosunek do psów. Oczywiście nie pozwalamy dziecku na wszelkie możliwe formy kontaktu z nieznanym nam bliżej psem (typu całowanie w nos), ale pogłaskanie psa (będącego na smyczy), czy rzucenie przez dziecko smakołyku takiemu psu sprzyja zarówno socjalizacji psa, jak i kształtowaniu właściwego postępowania u dziecka. Gdyby dzieci nie miały naturalnej skłonności do głaskania szczeniaków, w jaki sposób szczeniak miałby się Nasze Szkraby 91

fot.: Anna Jazukiewicz

lerancję w stosunku do wybryków małych dzieci, to jednak zawsze gdzieś leży granica, której dla danego osobnika nie można przekroczyć. Często pierwszą taktyką ochronną psa przed napastowaniem przez dziecko jest ucieczka / oddalenie się. Dlatego warto psu zafundować schronienie, gdzie będzie czuł się bezpiecznie przed zakusami małego człowieka, np. klatkę. Oczywiście przyzwyczajanie psa do klatki musi przebiegać w sposób stopniowy i za pomocą pozytywnych nagród, a nie zmuszania siłą. Trzeba też skutecznie zabezpieczyć klatkę przed zakusami dziecka.

Psy szczególnie dobrze potrafią znieść rzucanie w nich przedmiotami i ciągnięcie za ogon. Próby wkładania rzeczy do uszu, nosa i ciągnięcie za uszy, gwałtowne wpadanie na psa są już dużo mniej przez psy tolerowane.

Pamiętajmy, że często atak psa na dziecko w domu jest wynikiem narastającej frustracji i poczucia bezsilności, a także niemożnością schronienia się przed zagrożeniem. Także wychowanie psa jest ważne, ale dziecka nie mniej.

Jak osiągnąć ten stan u dziecka? Oczywiście bez przemocy. Z dziećmi należy nauczyć się uczyć w tak ważnym dla rozwoju psa okresie negocjować: nauczyć je, że dostęp do psa nie socjalizacji, że dziecko nie stanowi zagrożejest czymś powszechnym, tylko jest przywinia i że kontakt z nim może być czymś przylejem, nagrodą za coś: za dobre zachowanie, jemnym? Oczywiście należy również uważać za zrobienie jakiejś rzeczy. Nagroda jest dla na postępowanie dziecka, aby np. nie upuścidziecka rzeczą cenną, w związku z tym próby ło z wysokości szczeniaka na podłoże, czy też zachowań niewłaściwych będą dużo mniejnie zrobiło mu krzywdy w inny, świadomy sze. lub nie sposób. W ten sposób od początku staramy się kształtować właściwy stosunek Warto też nauczyć dziecko, aby: dziecka do psów, mając nadzieję, że w przy• nie wpadało na psa (np. samochodziszłości będzie unikać problemów i samo kiem) nie będzie ich stwarzać, np. celowym draż• nie ciągnęło psa za ogon czy uszy nieniem psa.

• nie wkładało do oczu, uszu, zębów przedmiotów Dziecko zagrożeniem dla psa • nie przeszkadzało psu w spaniu Pamiętajmy, że to nie tylko pies stanowi • nie przeszkadzało psu w jedzeniu. zagrożenia dla dziecka, ale również odwrot• zamykając drzwi sprawdzało, czy wszystna relacja jest prawdziwa. Dziecko musi być kie części ciała psa już przez nie przeszły, uczone odpowiednich relacji z psem. O ile aby nie przyciąć ogona czy łapy większość psów wykazuje przedziwną to-

92 Nasze Szkraby

Powyższe zalecenia nie oznaczają, że dziecko w ogóle ma mieć ograniczony dostęp do psa. Jak najbardziej dziecko powinno uczestniczyć we wszelkich możliwych aspektach życia psa, tam gdzie dochodzi do interakcji na linii pies-człowiek. Dziecko może podawać psu smakołyki, zabawki (jednocześnie uczymy psa, że zabawek, jedzenia dziecku nie zabieramy), bardzo pomocna jest uczestnictwo dziecka w treningu posłuszeństwa psa - co prawda psy zazwyczaj ignorują polecenia małych dzieci (w końcu to nie tędy płynie relacja pies-przewodnik, przewodnikiem raczej rzadko może być dziecko), ale dziecko może pomagać rodzicowi, np. dając psu smakołyk - nagrodę. Można też pozwo-

lić dziecku od czasu do czasu nakarmić psa z ręki - nie przeszkadzamy psu zazwyczaj w jedzeniu, ale od czasu do czasu przypominamy, że obecność małego człowieka przy tej czynności nie jest żadnym zagrożeniem.

W podobny sposób dajemy psu do zrozumienia, obecność dziecka na psim posłaniu nie jest dla niego zagrożeniem, czy zaburzeniem jego dotychczasowego spokoju i komfortu. źródło: www.dobrypies.eu Alergie To jedna z kolejnych dość irytujących opinii, szczególnie rozpowszechnionych wśród osób nie posiadających w domu zwierząt. „A co

jak dziecko będzie uczulone na sierść?” Takie pytania słyszymy jeszcze będąc w ciąży.

Otóż, odpowiedź powinna brzmieć „Szansa na małego alergika jest niewielka”. Oczywiście istnieje ryzyko alergii na sierść zwierząt domowych. Niewielki procent ludzi jest na coś uczulony, ale tylko nielicznych uczula sierść, są to zazwyczaj dorośli. Dzieci rzadko kiedy rodzą się z tą przypadłością.

A co jeśli jednak wasze dziecko będzie w tym nielicznym odsetku noworodków uczulonych na sierść? W takich przypadkach, najlepsze jest ograniczenie kontaktu z alergenem. Zapewne ciężko wam przychodzi myśl o oddaniu pupila. Na szczęście czasem

94 Szkraby 94 Nasze Nasze Szkraby

wystarczy zadbanie o „porządek”, częstsze odkurzanie i mycie podług, częste pranie pościeli oraz posłania psa/kota oraz co najważniejsze utrzymywanie zwierząt w czystości.

Gdy dziecko jest bardzo małe nie poleca się by pies czy też kot lizał twarz dziecka z kilku powodów. Delikatna skóra dziecka jest wrażliwa na białko zawarte w zwierzęcej ślinie, poza tym, w ten sposób do ust dziecka, lub jego oczu może dostać się materiał zakaźny (np. kał). Im dziecko będzie starsze tym jego system immunologiczny będzie dużo silniejszy dzięki czemu zwierzęce „czułości” obędą się bez żadnych konsekwencji.

Nasze Szkraby 95

A jak to jest z kotami? ścić kuwety ani np. pielić ogródka czy kopać Z kotami jest podobnie jak z psami, a może w ziemi w miejscach z których koty mogły nawet jeszcze gorzej? O ile psy w ciąży wg zrobić sobie toaletę. Pozwoli to uniknąć zaogółu ludzi nie stanowią zagrożenia dla mat- rażenia, które może wpływać na oczy i mózg ki i mieszkańca jej brzucha, o tyle koty ownienarodzonych dzieci, co prowadzi do proszem. Zatem posiadacz kota zapewne usłyszy blemów w późniejszym życiu. to jakże miłe dla niego zdanie „a co zrobicie Jeśli po takim wyjaśnieniu nadal mamy z kotem?”. przed sobą niedowiarka, możemy poinforPo tym pytaniu należy wziąć 3 głębokie odmować go o tym, że TOXOPLAZMOZĘ dechy by zachować zimną krew i ze spokoCIĘŻARNYCH SIĘ LECZY. Natomiast, zajem wszystko wyjaśnić, zaczykażenie ciężarnej nie oznacza nając od tego że nie planujecie Pamiętaj by nadal automatycznie przeniesienia kota oddać ani z powodu ciąży, poświęcać wasze- zakażenia na płód. Choć takie a ni z powodu narodzin poryzyko istnieje, prawidłowe mu pupilowi dużo tomka. leczenie je minimalizuje.

Większość dobrze nam radzą- uwagi.

Może tymi argumentami uda cych obawia się w pierwszej się wyjaśnić naszemu rozkolejności toksoplazmozy. Tylko 10 % kociej mówcy że toksoplazmozą nie można zarazić populacji choruje na toksoplazmozę i może się od samego patrzenia na kota. Warto też nas nią zarazić jednak najczęściej są to koty wspomnieć że nosicielami tej choroby są też wychodzące poza dom lub te które żywią się np. milusińskie świnki morskie. No kto by surowym mięsem. Każda kobieta może się pomyślał, prawda? Zarażenie możliwe jest przebadać i sprawdzić, czy już przeszła tę też poprzez próbowanie surowego mięsa np. chorobę. Przyszłe matki nie powinny czyfarszu do gołąbków, na kotlety mielone –

96 Nasze Szkraby

ręka w górę, kto tego nigdy nie robił? Podobnie jak to, że większość naszego społeczeństwa toksoplazmozę przechorowała i nawet o tym nie wie...ale dość o tym.

Koty są wszędobylskie, mają swoje kocie usposobienie i próby tresury zazwyczaj kończą się fiaskiem. Pamiętajmy więc by odpowiednio wcześnie rozpocząć przyzwyczajanie kotów do pewnych zasad które zapanują

nie w dłonie. To wystarczyło by koty nigdy tam nie weszły.

Kiedy zapoznać nowego członka rodziny z czworonożnymi mieszkańcami domu? Zacząć można już na etapie ciąży. Pozwólmy by kot kładł się na nasz brzuch lub obok niego i wygrzewał maluszka. Koty podobnie jak psy wyczuwają emocje i z pewnością wyczują że w tej „okrągłej piłeczce” ktoś mieszka.

Łóżeczko i wózek przygotuj odpowiednio wcześniej tak by zwierzę zdążyło się oswoić z nowym przedmiotem i poznało zasady z nim związane takie jak: zakaz skakania na łóżeczko/ wózek.

Przed porodem koniecznie zadbajcie o dodatkowe odrobaczenie pupili, sprawdzenie ważności szczepieni przeciw wściekliźnie, ostrości pazurów i upewnienie się czy w sierści nie ma pasażerów na gapę, czyli pcheł.

Po narodzinach dziecka, warto by partner

Nasze Szkraby 97

fot.: Anna Rydzewska

gdy w domu pojawi się mały człowieczek.

Ważne jest żeby koty wiedziały, że są miejsca dla nich nieosiągalne i zakazane, jak np. wózek czy łóżeczko. Koty nie tolerują hałasu, szczególnie niespodziewanych dźwięków, więc każdą próbę zapoznania się z wnętrzem wózka czy łóżeczka kończyło głośne klaska-

przyniósł ze szpitala jakiś ciuszek w który było ubrane niemowlę i zostawił go w domu w miejscu dostępnym dla kotów. W ten sposób mają one szansę oswoić się z nowym zapachem w domu. Jest to szczególnie ważne dla kotów które tolerują w domu tylko domowników.

Po przyjeździe ze szpitala, gdy dziecko nie płacze, pozwólmy zwierzęciu obwąchać nowego domownika, przyjrzeć się mu – oczywiście w naszej obecności i pod kontrolą. Po zapoznaniu się z dzieckiem można kotu dać nagrodę – pochwalić, pogłaskać, dać jakiś przysmak do jedzenia, pobawić się z nim chwilę, żeby dobrze kojarzył pojawienie się maleństwa w domu i nie był zazdrosny o uwagę.

Gdy pojawia się dziecko w domu pojawiają się też goście. Pamiętaj by kot mógł się przed nimi gdzieś schować jeśli będzie miał taką potrzebę. Jeśli natomiast jest to zwierzę towarzyskie i zawsze wychodzi gościom naprzeciw, zwróć uwagę by tak jak miało to miejsce do tej pory, przywitali się również z kotem.

Z czasem kot przywyknie do nowego mieszkańca i zaprzyjaźni się z nim.

Jeśli tylko będziesz pilnować podstawowych zasad ich kontaktów takich jak: • kota można głaskać, ale trzeba to robić delikatnie • nie łapiemy kota za ogon, nos czy oczy • gdy kot je nie wolno mu przeszkadzać • gdy odpoczywa/śpi nie należy mu dokuczać Z pewnością będą to świetne relacje. Obecność zwierząt i blisko kontakt z nimi od pierwszych chwil życia sprawia, że dziecko wie, że kotka trzeba głaskać delikatnie i z ochotą to robi. Koty mają niezmordowanego towarzysza zabaw, który rekompensuje pierwsze chwile zaniedbywania.

Marta Gierszewska Podziękowania dla Mai Przychockiej-Skowronek za pomoc w realizacji artykułu

fot.: Kamila Ułasewicz-Szymczyk

Zaproś znajomych z niemowlętami do odwiedzenia twojego domu. To pomoże w przyzwyczajeniu zwierzęcia do dzieci. Pamiętaj by nadzorować wszystkie interakcje między zwierzęciem, a dzieckiem.

100NaszeSzkraby

Wrogie zamiary kota poznasz po nastroszonej sierści na ogonie, położonych uszach, przyczajonej sylwetce. Uważaj, gdy prycha, próbuje drapać, a także gdy zanadto interesuje się dzieckiem.

NaszeSzkraby101

Wakacje zbliżają się wielkimi krokami, a co za tym idzie zbliżają się również wyjazdy w plener, do rodziny, na kolonie, czy też za granicę. Zapewne najmniej przyjemną czynnością wakacyjną jaką musicie wykonać jest pakowanie.

Musicie spakować siebie i swoją rodzinę na każdą ewentualność, w końcu pogoda bywa kapryśna. Więc prócz tony ciuchów, ręczników, butów, kosmetyków i profilaktycznie, lekarstw i opatrunków musicie spakować rzeczy waszego szkraba.

O ile w pierwszych latach życia naszego brzdąca, cały ciężar pakowania będzie spoczywał na naszych barkach, o tyle warto już od najmłodszych lat przyzwyczajać dziecko do odpowiedniego przygotowania się do wyjazdu. Dzięki temu maluch szybko nauczy się samodzielności, myślenia – często twórczo-przestrzennego, samodyscypliny i pewnie jeszcze wielu innych rzeczy.

Trudno wymagać by dziecko samo wybrało jakie ubranka ma spakować, ile ich za-

102 Nasze Szkraby

brać. Maluch nie przewidzi, że mimo pięknego słońca za oknem, do walizki trzeba włożyć również ciepłe ubrania. Nie przewidzi, że w nocy zwłaszcza gdy jedziemy pod namiot, może zrobić się chłodno, a po dwóch słonecznych dniach, pogoda się załamie i spadnie deszcz.

Często, nawet my, dorośli, nie potrafimy się pakować „z głową”, więc tym bardziej nie możemy tego wymagać od dziecka. Jednak na pewno gdy twoja pociecha będzie uczestniczyła w pakowaniu czegoś się nauczy, np. jak po-

radzić sobie z ograniczonym miejscem w walizkach.

W końcu do torby nie zmieści się szafa pełna ubrań i zabawek. Już ustaliliśmy, że maluch sam nie spakuje odpowiednich ciuchów, a więc w czym ma nam pomóc?

Możemy np. pozwolić mu spakować do osobnej torby zabawki jakie chce zabrać ze sobą. Ograniczone miejsce pozwoli mu nauczyć się organizacji, a co najważniejsze wyboru. Jeśli wprowadzimy jasne zasady – „możesz zabrać tyle zabawek ile zmieści się w walizce” dziecko będzie

inski ria Slow sztof M a fot.: Krz y

-

Jak spakowac dziecko?

Nasze Szkraby 103

fot.: www.trunki.com

musiało zdecydować co chce ze sobą zabrać, a co zostawi w domu. My nie będziemy musieli tłumaczyć maluchowi dlaczego możemy zabrać 5 misiów i 3 aut. Przecież jak spakuje duży samochód lub lalkę to nie zmieści się już pudełko z klockami czy dodatkowa wywrotka. Warto też dziecku wytłumaczyć, że najlepiej aby spakowało zabawki których będzie najmniej szkoda, gdyby zdarzyło się którąś zgubić czy też zniszczyć przez przypadek biegając po podwórku.

Komputer w walizce?

Samo to, że czytacie nasze czasopismo potwierdza, że używacie komputera, może

104NaszeSzkraby

na te parę dni wypoczynku warto było by zostawić komputer w domu? Chyba nie chcieli byście aby dziecko siedziało w hotelu przed komputerem gdy za oknami piękna pogoda. Może lepiej zaopatrzyć się w jakąś grę planszową, paletki do badmintona, piłkę do siatkówki?

Jest przecież tyle możliwości.

Postarajcie się sięgnąć do swoich wspomnień, przypomnijcie sobie jak spędzaliście wakacje i jakie zabawy sprawiały wam największą frajdę.

Wiem, wiem będzie ciężko, ale naprawdę warto.

Jeśli jednak sprzęt elektroniczny jest wam niezbędny to pomyślcie jak go ograniczyć lub zastąpić. W podró-

ży zwłaszcza samochodem, częstym towarzyszem jest nawigacja GPS. Większość z nich ma możliwość odtwarzania filmów i utworów muzycznych. Kiedy pierwszy raz pojechaliśmy z synkiem pod namiot było to doskonałe rozwiązanie. Dziecko nauczone w domu, że idzie spać po bajce, było bardzo zadowolone oglądając ulubione bajki. Owszem, bajka wyświetlana na bardzo małym ekranie, ale liczyło się, że była i że były spełnione wieczorne rytuały. Nawet teraz, mimo że minęło już trochę czasu, gdy widzi nawigację pyta, czy może obejrzeć bajkę.

fot: www.trunki.com

Rytuały nadal ważne Rytuały pieczołowicie wypracowane w domowym zaciszu, są bardzo ważne i czasami nie da się bez nich spokojnie spędzić wieczoru.

Jedziemy wypocząć, a nie uspakajać dziecko i tłumaczyć, że czegoś co zawsze było, dziś nagle nie ma i koniec dyskusji. Dlatego pod żadnym pozorem nie zapominajcie o ulubionej przytulance / kocyku / poduszce, z jaką zasypia wasze dziecko. Gdyby jednak nie daj boże jakimś sposobem taka sytuacja miała miejsce to myślcie kreatywnie. Można je jakoś zastąpić, powiedzie, że miś też jest na wakacjach, pojechał w odwiedziny do

rodziny i poprosił inną lalkę, misia, a nawet samochodzik, aby się zaopiekowało waszym maleństwem i z nim spało. Można się też posunąć do drobnego oszustwa (choć to bardzo nie ładnie i stosujemy je w ostateczności) i wyciągając jakąś zabawkę lub przedmiot którego dziecko nie zna, powiedzieć, że to wakacyjna przytulanka lub wasza „zasypianka” z dzieciństwa. W przeciwnym wypadku tatuś po kilku nieprzespanych nocach sam pojedzie po zapomnianą przytulankę do domu.

Jeśli macie jeszcze jakieś przyzwyczajenia związane z myciem (ulubiona gąbka), jedzeniem (talerz, kubek lub

sztućce) lub czymkolwiek innym to pomyślcie o tym przed wyjazdem. Dlaczego o tym wszystkim wspominam? Bo to są właśnie te rzeczy które po prostu muszą się zmieścić w walizce i już wasza w tym głowa. Pamiętajmy jednak by nie ulegać dziecku i nie dawać coraz to większej walizki „bo coś się nie mieści mamusiu/tatusiu”.

Trzymajmy się ustalonych na początku zasad.

Nauka przewidywania dla rodziców Oby podczas urlopu dopisywała wam pogoda i przydały się tylko klapki, czapka z daszkiem, krem do opalania (koniecznie mocny z SPF Nasze Szkraby 105

+50). Sami dobrze wiecie, że dziecko na dworze brudzi się dwa razy szybciej, więc nie liczmy jednej koszulki i spodenek na jeden dzień, z pewnością szybko przypomnicie sobie jak pierze się ręcznie ubranka. Jeśli wasza pociecha jedzie sama na kolonię, lub do rodziny, koniecznie pokażcie dziecku i wytłumaczcie, że pakujecie ciepłe sweterki, w razie jak by się ochłodziło. Kalosze na poranną rosę i deszcz. Dziecko po pewnym czasie samo będzie wiedziało co pakować

106 Nasze Szkraby

i może się zdziwicie jak samo pakowność do 50 kg. spakuje się na kolonię. Ładna, ale solidna Rozmiar … ma znaczeKiedyś torba po prostu była nie jaką się miało. Nikt się nie Wbrew wszelkim obiegowym zastanawiał czy jest ładna opiniom, rozmiar walizki czy brzydka, miała po proma znaczenie. Po pierwsze stu spełniać swoją funkcję. musi być na tyle duża, aby Połowa ludzi miała takie zmieściły się w niej wszystkie same walizki, obecnie żyjemy rzeczy, ale nie może być tak w pięknych czasach dostatku duże, że dziecko samo jej nie towaru na półkach i możemy uniesie. O ile do samochodu wybierać i przebierać. Wśród czy autokaru mu pomożecie, motywów zdobniczych na o tyle na miejscu zwłaszcza torbach spotkamy misie na koloniach hmm mało i zajączki, jak również postaprzekonująca jest informacja ci z najnowszych produkcji

fot.: Karolina Kobus

kinowych. Jednak torba nie może być tylko ładna. Przede wszystkim mysi być solidna.

Sam nie zapomnę zdarzenia z wyjazdu na zimowisko kiedy wysiadając z autokaru targałem swoją torbę po śniegu i … zamek nie wytrzymał naporu sweterków i cała zawartość torby znalazła się na śniegu. Na szczęście starszy brat który był ze mną przyszedł z odsieczą i pomógł mi się pozbierać. Uwierzcie, że nawet nie pamiętam dobrze gdzie to było i czy było fajnie ale to zdarzenie utkwiło mi

w pamięci. Tak więc ocenę wzoru i koloru pozostawiam paniom, natomiast wytrzymałość i wykonanie niech będzie domeną taty. Pamiętaj też, że ładna torba przyciąga nie tylko wasze oko, ale i oko tych mniej uczciwych obywateli.

wej postawy dziecka. Więc jeśli jest to możliwe, to do małego plecaka spakujmy najważniejsze przedmioty jak mała zabawka, kanapki i picie no i może coś do poczytania (choć czytanie w czasie jazdy może spowodować chorobę lokomocyjną) i niech dziecko ma go przy Na plecy czy na kółsobie, ot taki bagaż podręczkach ny. Natomiast resztę spakujRodzice i specjaliści nie bez my mu najlepiej w walizkę przyczyny podnoszą alarm o na kółkach. Bardzo ułatwia zbyt ciężkie tornistry w szko- to przemieszczanie się poza łach. Duży ciężar na plecach środkami lokomocji. No chynie jest dobry dla prawidłoba, że wybieramy się Nasze Szkraby 107

Przenośna toaleta w formie walizki może być doskonałym rozwiązaniem podczas podróży w miejsca gdzie ciężko znaleźć toaletę. Zawartość po zamknięciu jest szczelnie przechowywana w pojemniku. w góry, a nasza latorośl jest na tyle duża, że temu podoła to musimy wybrać plecak koniecznie odpowiednio dobrany przez specjalistę w sklepie sportowym (a nie na bazarze) do wzrostu dziecka. Będzie on posiadał odpowiednie paski piersiowe i biodrowe itp.. Poza tym torba na kółkach absolutnie nie sprawdzi się podczas wyprawy do lasu czy w góry.

Zabezpieczenie Pamiętajmy, że amatorów cudzej własności nie brakuje. Trzeba się więc przed nimi strzec, tym bardziej, że żal waszego szkraba będzie jeszcze większy jak w torbie będzie ulubiony, nowy lub po prostu wartościowy przedmiot. Okazji dla nieuczciwie zarabiających jest wiele, ale oni też są leniwi.

Z jednej strony obawiamy się, że zamykając walizkę dajemy sygnał, że mamy coś wartościowego, z drugiej jednak chcemy dbać o swoją prywatność i własność. Jednak w większości przypadków kiedy osoba

108 Nasze Szkraby

o nieuczciwych zamiarach ma do wyboru zajrzeć bez najmniejszego problemu do torby nie zabezpieczonej, a męczyć się z nawet najprostszym zamknięciem i ryzykować przyłapanie, to wybierze tą pierwszą opcję.

Jazda na walizce To teraz łapki w górę, kto za młodu siadał na wypchanej po brzegi walizce? Kto na lotnisku był sadzany przez rodziców na walizce na kółkach by szybciej pokonać jakiś dystans? Pewnie nie

jeden z was. Współcześni producenci najwyraźniej też mieli takie doświadczenia gdyż na rynku mamy walizki które spokojnie mogą służyć dzieciom również jako jeździki. Są wykonane z wytrzymałych na ciężar materiałów.

Ponadto wyposażone są w sznurek lub rączkę tak by rodzic mógł ciągnąć swojego szkraba np. na już wspomnianym lotnisku.

Wojciech Stecko

Trunki

Shark

Trolley Scooter

Boostapack

Trunki

Bernard the Bee

walizka kabinowa

Micro Luggage

Trunki

Verage Trixie

Trunki Nasze Szkraby 109

Fox 40

Deuter Junior

Schmusebar

Deuter Salewa

Felix

Shark

LittleLife Clown fish

110 Nasze Szkraby

Deuter

LittleLife

Pipi owl

Back Pack & Trolley

Love

Torba na kółkach

Pucca

Roncato Kids

Smok walter

Torba

Kiddys 10

Lilliputiens

Roncato Kids

Salewa

Nasze Szkraby 111

Biedronka

Samsonite Pszczoła

Małpka

Felix

112 Nasze Szkraby

Skip hop Zebra

Samsonite

Skip hop

Spiegelburg

Fire fighter

Frido

Pirat

Travelite Youngster - kucyk

Croco Torba na kółkach

Biedronka

Travelite

Samsonite

Florentine

LittleLife

Żółw

LittleLife Nasze Szkraby 113

Karmienie dziecka to temat, który przewija się we wszystkich gazetach, poradnikach, programach TV. Odkąd zaszłam w ciążę karmienie bliźniąt spędzało mi sen z powiek. Jak karmić dwa małe noworodki? skąd mam wiedzieć, że są najedzeni? Nie wierzyłam, że w ogóle możliwe jest wykarmienie dwójki dzieci piersią. Nie pamiętam już nawet mojego nastawienia.

Chyba zbytnio się nad tym nie zastanawiałam. Marzyłam o karmieniu piersią, ale nie miałam w głowie zakodowane, że nie wolno mi podać chłopcom butelki. Ale stało się… nie podałam. A raczej to oni tej butelki nie chcieli.

-

Blizniaki 114 Nasze Szkraby

W poradnikach o bliźniętach, czy też z relacji większości mam bliźniąt można się dowiedzieć jednego: nie można wykarmić bliźniąt wyłącznie piersią. Tak też mówili mi lekarze i położne w szpitalu. Wszyscy naokoło straszyli mnie i twierdzili, że nie dam sobie rady. To dość dołujące dla kogoś kto chce, kto o tym marzy, a już całkiem frustrujące dla mam, których dzieci nie chcą ssać

mleka z butli. A zatem jestem bohaterką, ewenementem czy kim tam jeszcze ludzie mnie nazywali ;) Sama tak się co prawda nie czuję, ale mam ogromną satysfakcję, że dałam radę karmić chłopców wyłącznie piersią do 5 mż. To był piękny czas. Trudny, ale naprawdę wyjątkowy.

Chłopcy od urodzenia pięknie ssali. Problem miałam ja – raczej natury psychicznej bo po Nasze Szkraby 115

przeczytaniu tych wszystkich „dobrych rad” na temat karmienia bliźniąt nie wierzyłam że moje dzieci są najedzone i szczęśliwe. A więc po karmieniu wciskałam im butlę z moim odciągniętym mlekiem ( oni tą butlę zawsze wypluwali głośno protestując ), ważyłam ich codziennie, dzwoniłam do przeróżnych położnych, na wizytach u pediatry zawsze pytałam czy aby moje dzieci nie są głodne.

I tak w sumie było aż do 4 mż kiedy to uwierzyłam, że karmienie wyłącznie piersią jest możliwe ;) Do karmienia bliźniąt jednocześnie, niezbędna jest poduszka -rogal. Jest również pomocna gdy karmimy dzieci osobno – można karmiąc jednego malucha bawić się z drugim bo nie mamy zajętych rąk. Ja wolałam karmić chłopców oddzielnie. Mogłam wtedy się skupić na jednym dziecku, dbać o poprawne ssanie i dopilnować żeby się najadło. Kiedy nauczyłam się już karmić osobno, albo gdy miałam drugą osobę do pomocy, chłopców karmiłam jednocześnie.

116 Nasze Szkraby

Piersią karmiłam ich aż do 14 mż. Żałuję, że w tym początkowym okresie nie udało się wprowadzić trochę więcej luzu i czerpać z tego okresu więcej przyjemności… i tak po skończeniu 5 miesięcy zakończył się pierwszy etap – karmienia tylko piersią. Zaczął się dużo trudniejszy czas kiedy musiałam się nieźle namachać łyżeczką…

Chłopcy nigdy nie mieli jakiś specjalnych problemów z jedzeniem. Zdarzały się okresy kiedy jedli mniej i zdarzały takie kiedy jedli więcej. Nigdy nie karmiłam ich na siłę.

I polecam tę metodę wszystkim mamom. Był okres kiedy moi chłopcy przez 3 miesiące nie jedli mięsa i warzyw. Byłam zestresowana, ale nie zmuszałam ich. Robiłam do jedzenia to co lubią, a jak nie zjedli to byli głodni aż do kolejnego posiłku. Nigdy nie dawałam słodkich przekąsek, póki chłopcy nie zjedli posiłku. Słodkie wg. mnie to również banan czy serek. Etap nie jedzenia po prostu minął. Niezbędne okazały się krzesełka do

karmienia i to dość stabilne bo chłopcy niemal w nich skaczą z radości widząc swój ulubiony jogurcik ;) Logistycznie karmienie dwójki dzieciaków stałymi pokarmami jest dość trudne. Maciuś okazał się być bardzo łapczywym chłopcem który domagał się jedzenia łyżka za łyżką, a każda próba podania jednej łyżeczki Szymciowi kończyła się głośnym płaczem brata. Tak więc Maciuś dostawał 4 łyżeczki, Szymuś jedną, Maciuś 4, Szymuś jedną… W między czasie musiałam śpiewać piosenki, opowiadać wierszyki, żeby Maciek czasem się nie zdenerwował i nie zwrócił posiłku w trakcie płaczu…

Potem nerwusem okazał się Szymek, który napatrzył się na brata i zachowywał się dokładnie tak samo ;D Więc miałam dwóch nerwusków głośno dopominających się o swoją porcję. Dużo łatwiej było już w okolicach roku, kiedy chłopcy dość sprawnie jedli rączkami. Tak im się spodobał nowy sposób jedzenia, że zaczęli jeść tak nawet zupę… mało kto jest w stanie sobie wyobrazić jak wygląda nasz pokój po posiłku bliźniaków… w momencie kiedy chłopcy nie chcą już jeść zaczynają bardzo szybko rozrzucać jedzenie po całym pokoju, a ja musze się szybko uwijać z wyciąganiem ich z krzesełek…. Oni mają niezły ubaw, ja niekoniecznie. Doszliśmy do kompromisu, chłopcy pomagają mi sprzątać to co porozrzucali, ale to małe pocieszenie ;) Kiedy chłopcy skończyli 14 miesięcy zaczęli jeść sami łyżeczką. W sumie to dopiero co doszli do wprawy w jedzeniu rączkami, a już chcieli jeść całkiem sami…. Znów mój salon zamienił się w jedną wielką kaszę… jak kończą jeść to całą resztę kaszy czy jogurtu wylewają na siebie lub krzesełko… wyglądają pięknie. Teraz doszli już do wprawy i jedzą sami każdy posiłek. Ja mam więcej sprzątania, ale też więcej czasu dla siebie, bo gdy oni jedzą to ja mogę spokojnie obejrzeć ulubiony serial ;) Zachęcam więc wszystkie mamy do szybkiego usamodzielniania swoich dzieci

nawet kosztem pięknej podłogi w salonie ;) to naprawdę ułatwia życie i jest dużym krokiem do samodzielności naszych dzieci.

Na pewno podczas karmienia bliźniąt musimy uzbroić się w podwójną cierpliwość… trzeba liczyć się z tym, że jak jedno pluje, drugie zrobi to samo, jedno rzuca marchewką drugie z uśmiechem naśladuje… trudno opanować wtedy takie rozbrykane maluchy.

Zazwyczaj jak zaczyna się zabawa jedzeniem to przerywam posiłek… co nie znaczy, że chłopcy nie zdążą nabałaganić. Robią to z zawrotną prędkością ;) Pamiętajmy jednak, że dziecko jedząc samo, uczy się, poznaje nowe konsystencje i zapachy… Niech więc jedzenie będzie nie tylko koniecznością, ale też przyjemnością dla dziecka. tekst i fot.: Gabriela Nowińska

Nasze Szkraby 117

Co roku zastanawiamy się zapewne, co tym razem zrobić, jakich środków użyć, aby szala zwycięstwa w walce z komarami przechyliła się na naszą korzyść. Krótkie przedstawienie stosowanych metod nie zaszkodzi, jak również nie zaszkodzi objaśnienie: jakie działania mogą mieć niekorzystny wpływ na nasze zdrowie i jaką alternatywę możemy zaproponować.

Lato z komarami Rynek oferuje nam szeroką gamę chemi- cznych produktów, a my zazwyczaj nie zastanawiamy się nad tym, czy dany środek może nam zaszkodzić. Skupiamy się natomiast na jego jak największej skuteczności, żeby później na zdjęciach z wakacji zwracać uwagę wyłącznie na uśmiechy i piękną opaleniznę, a nie na czerwone kropki, przy których naturalnym odruchem jest podrapanie się w miejscu dawnego ukąszenia.

Oferowane są nam zatem środki bezpośrednio aplikowane na skórę, jak: Maści, kremy, spraye, które musimy dokładnie rozprowadzić po odkrytych miejscach (sprayem można dodatkowo spryskać ubranie). Niedogodnościami przy używaniu tych specyfików jest ich punktowe stosowanie, a na pewno wielu z nas przekonało się, że samo okrycie wierzchnie nie jest wystarczającą ochroną przed tymi małymi owadami.

Ponadto, nie zaleca się używania takich

118 Nasze Szkraby

preparatów w bliskiej okolicy twarzy oraz – co się tyczy wszelkich środków owadobójczych – wymagane jest ścisłe przestrzeganie higieny: mycie rąk po każdym bezpośrednim kontakcie.

Kolejna grupa repelentów, to środki niebezpośrednie: Stosowane w pomieszczeniach zamkniętych, lub w przestrzeni na zewnątrz. W wielu sklepach natknąć się możemy na odstraszacze, wykorzystujące fale ultradźwiękowe, na „łapacze komarów”, czy lampy owadobójcze, które wabią światłem, a potem niszczą owady ładunkiem elektrycznym. Spotkamy się również z podłączanymi do prądu rozpylaczami, płytkami na komary, które przez parowanie, lub gazowe uwalnianie substancji, rozprzestrzeniają środek w określonej przestrzeni, czy silnie zapachowymi świeczkami.

Prezentacja powyższych produktów, szczególnie tych z drugiej grupy, może nas trochę przerazić. Tym bardziej, jeśli uświadomimy sobie jakie środki chemiczne są tam wykorzystywane, a tym samym – co wdychamy, przebywając codziennie w takiej chmurze oparów. Nie mówiąc już o zagrożeniu, jakie może stwarzać nam i naszym dzieciom sam produkt podłączony do prądu, jaskrawo święcący, czy stosujący ultradźwięki. Co do środków chemicznych, warto wiedzieć, że jednym ze szkodliwych składników wspomnianych wcześniej preparatów jest DEET (N,N-dietylo-m-toluamid), substancja stosowana jako wysokiej skuteczności środek owadobójczy. Wykorzystywano ją już w czasie II wojny światowej, w trakcie walk armii USA w wilgotnych lasach równikowych. Dłuższy kontakt z tą substancją wywoływał silne bóle głowy, podrażnienia skóry i błon śluzowych.

środków owadobójczych.

Z całkiem domowych sposobów: Można wypróbować nacieranie skóry olejkiem waniliowym, octem, czosnkiem, czy cebulą. Intensywne zapachy odstraszą komary, jednak także i my możemy mieć problem z akceptacją niektórych z nich. Jeżeli natomiast spędzamy dużo czasu na swojej działce, czy w ogródku, może warto pomyśleć o zasadzeniu roślin, których woń także przegoni owady, jak np.: roślina pnąca Plectranthus (zwana komarzycą), Kocimiętka, czy nawet mirt i bazylia.

Może się zdarzyć, że zostaniemy przez komary zaatakowani z zaskoczenia, bez wcześniejszej ochrony. Przede wszystkim, nie możemy drapać zaczerwienienia! Natomiast aby zmniejszyć nieprzyjemne pieczenie, również najlepszym wyjściem byłoby zastosowanie naturalnych składników, jak: plastry Siatka na komary w oknie jest jednym surowego ziemniaka, cebula, spirytus, ocet, z lepszych pomysłów, aczkolwiek nie spraw- olejek eukaliptusowy, czy też sok z cytryny. dza się we wszystkich warunkach (nie Jeśli to nie wystarczy, w sklepach na pewno mówiąc o oczywistym braku możliwości znajdziemy m.in. naturalne sztyfty łagodzące ochrony w przestrzeni otwartej, zewnętrznej, ukąszenia. ale bardziej o trudnościach z oddzieleniem siatką przechodnich drzwi np. balkonowych, Wakacje mogą być przyjemne, ale żeby były czy okien dachowych). Jednakże doszukać takie w stu procentach do samego końca, możemy się jeszcze łatwiejszego sposobu warto wcześniej pomyśleć o ochronie przed na walkę z tymi owadami – używając, coraz komarami. I co ważne: jeśli chcemy unikczęściej oferowanych na rynku, naturalnych nąć problemów z układem oddechowym, plastrów na komary. Po pierwsze – mogą być układem nerwowym (badania wskazują na one przyklejane na ubraniach (u dorosłych szkodliwe działanie DEET), czy ze zmianami np. na nogawce, rękawie, kołnierzu), skórnymi, zaopatrzmy się w produkty natua u dzieci (szczególnie u niemowląt leżących) ralne, bezpieczne również dla małych dzieci wystarczającą ochroną będzie umieszczenie i dla osób o wrażliwej skórze, lub – spróbujich na ramie łóżeczka. Po drugie – można my wygrać letnią walkę domowymi, wypróje stosować nawet u noworodków, gdyż wybowanymi przez lata sposobami: z siatką na produkowane są z naturalnych składników okna, i skórą natartą intensywnie pachnący(np. olejek eukaliptusowy i z trawy cytryno- mi produktami. wej skutecznie odstraszy owady). Co więcej, plastry takie nie zawierają szkodliwych substancji chemicznych typu DEET i innych Beata Pasierbek Nasze Szkraby 119

W poprzednim artykule poznaliśmy wcześniejsze etapy możliwości ruchowych dzieci w wodzie.

Kolejne dotyczą starszych dzieci, które potrafią wykonywać już bardziej złożone i świadome czynności ruchowe.

Etap III i jego założenia dotyczy dzieci w wieku 2 - 3 lata, gdzie: • wprowadzamy więcej ćwiczeń na opanowanie prawidłowej pracy nóg malucha • uczymy dziecko wytrwałości by mogło samodzielnie przepłynąć odcinek 10-15 metrów • bawimy się w wyciąganie przedmiotów z głębokości około 0,3 metra • gramy w różne zabawy grupowe organizujemy mini zawody dla najmłodszych w grupach Dwu- trzy latek jeśli został oswojony z wodą czuje się w niej zazwyczaj całkiem swobodnie. Nie boi się chlapania, potrafi położyć się

120 Nasze Szkraby

na wodzie na plecach i na brzuchu. A ponieważ z maluchem w tym wieku można się porozumieć należy ustalić pewne wspólne zasady. Przed wejściem do wody powinniśmy wytłumaczyć dziecku, co mu wolno a czego nie może robić. Wprowadzamy również komendy start i stop, które wykorzystujemy podczas wspólnych bezpiecznych zabaw. Nie należy niczego forsować. Maluch ma wykonywać ćwiczenia w zakresie swoich możliwości i ma to być dla niego frajda.

Rzecz najważniejsza w oswajaniu z wodą to przełamanie obaw przed zamoczeniem głowy i twarzy. U dzieci młodszych i mniej świadomych proces ten zachodzi bardziej pod kontrolą rodzica- to rodzic najczęściej

Od wanienki do morza i oceanu zanurza dziecko. Starsze maluchy wykonują to zadanie same ale część dzieci tego nie lubi i mogą mieć problem z przełamaniem się przed kontrolowanym zanurzeniem głowy do wody. W takim przypadku pomocna może okazać zamiana ćwiczeń na dowolną, swobodną zabawę w wodzie podczas której malce spontanicznie zamaczają i zanurzają głowę. Dobrze wykonany nieświadomy nurek, powinien być zauważony i pochwalony przez rodzica.

Maluchy, które nauczyły się nurkować musiały wcześniej nauczyć się świadomie oddychać.

• • • •

pływanie strzałką pod wodą doskonalenie techniki pracy nóg skoki do wody z nurkowaniem zabawy i gry z wykorzystaniem współdziałania dzieci w grupach • mini zawody pływackie w grupach • konkursy

Jednym z ćwiczeń aktywnego wydechu może być nauka malucha wydychania powietrza na komendę /start/. Z czasem wprowadźmy urozmaicenie, zamieniamy ćwiczenie w zabawę, uczymy malucha wydychać powietrze na różnej głębokości (coraz bliżej dna), wydmuchiwanie różnej ilości powietrza, wreszcie mówienie i śpiewanie podczas wydechu do wody.

Na każdym etapie nauki obowiązuje podstawowa zasada - nie szczędzić dziecku pochwał.

Należy zawsze nagradzać dziecko, chwaląc jego osiągnięcia słownie, czy dając ogromne buziaki.

Jeśli jednak widzisz, że malec się stara a nadal mu coś nie wychodzi, doceń jego wysiłki.

Na tym etapie dołączamy również wiele zabaw ogólno-rozwijających i stymulujących.

Możemy podczas lekcji w wodzie wprowadzać naukę języków przez dzieci czy kolorów, nazw zwierząt, kontynentów czy śpiewania piosenek.

Kolejny IV etap nauki pływania dotyczy dzieci jeszcze starszych czyli 3,5 - 4,5 roku.

Umiejętności jakie staramy się osiągnąć z maluchami to: • nauka pływania na grzbiecie • nurkowanie i samodzielne przepłynięcie 15-25 metrów

tekst: Magdalena Dąbrowska- fizjoterapeuta, instruktor pływania, autor książki “Mały pływak, kształtowanie prawidłowych postaw od pierwszych chwil życia” www.akademiaruchu.eu fot.: Wojciech Surdziel www.wosu.pl Nasze Szkraby 121