2013 2 ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ

Page 1

Η ιστορία της φωτογραφίας Υπάρχουν φωτογραφίες που είναι πραγµατικά έργα

τέχνης, άλλες που είναι ιστορικές

µαρτυρίες, φωτογραφίες που έκαναν ανθρώπους να κλάψουν, ή να γελάσουν µέχρι δακρύων και φωτογραφίες που έριξαν κυβερνήσεις. Πέρα από κάθε αµφιβολία η αποτύπωση της εικόνας αποτελεί µια από τις σηµαντικότερες κατακτήσεις του ανθρώπινου πολιτισµού και µια από τις λίγες περιπτώσεις που µια καθαρά τεχνολογική και επιστηµονική εξέλιξη, γέννησε µια νέα µορφή τέχνης. Η καταγραφή που ακολουθεί παρουσιάζει τους σηµαντικότερους σταθµούς στην ιστορία της φωτογραφίας, από τα αρχαιοελληνικά χρόνια µέχρι σήµερα. 4ος π.Χ. αιώνας: (γύρω στο 350). Ο Αριστοτέλης περιγράφει τον τρόπο που λειτουργεί η απλούστερη φωτογραφική µηχανή, η γνωστή ως camera obscura. 1000. µ.Χ.: Ο Άραβας σοφός Αλχαζέν, µεταφράζει την περιγραφή της µηχανής του Αριστοτέλη στη γλώσσα του. 1490: Η camera obscura ήταν η πρώτη µεταφερόµενη φωτογραφική κατασκευή. ∆εν µπορούµε να την πούµε ακριβώς φωτογραφική µηχανή, γιατί δεν διέθετε φιλµ και φακό. Ο Λεονάρντο ντα Βίντσι, γνώριζε και πιθανότατα χρησιµοποιούσε τις δυνατότητες αυτής της κατασκευής. 1530: Ντανιέλ Μπαρµπάρο. Τοποθέτησε πρώτος φακό σε camera obscura για να έχει καλύτερα αποτελέσµατα. 1550: Ο Τζιρόλαµο Καρντάνο τοποθέτησε στο φακό και µηχανισµό διαφραγµάτων για να πετυχαίνει µεγαλύτερη ευκρίνεια. 1558: Ο Τζιοβάνι Μπατίστα Ντέλα Πόρτα σχεδιάζει και δίνει πλήρη περιγραφή της camera obscura στο βιβλίο του που ασχολείται µε τη φύση. 1604: Ο Ιταλός, φυσικός, Άγγελος Σάλα, παρατήρησε ότι κάποιες ενώσεις του αργύρου, άλλαζαν χρώµα στο φως του ήλιου, µαύριζαν. ∆εν µπόρεσε όµως να βρει κάποιο τρόπο για να διατηρήσει αυτήν την αλλαγή.

1


1600-1620: Η πρώτη φορητή µηχανή σε λογικές διαστάσεις, ώστε να τη µεταφέρουν δύο άτοµα, camera obscura, πρόγονος της σηµερινής φωτογραφικής µηχανής, φαίνεται ότι εµφανίστηκε γύρω στο διάστηµα αυτό. Τη χρησιµοποιούσε ο αυστριακής καταγωγής αστρονόµος Γιόχαν Κέπλερ. Με αυτή σκιτσάριζε σε µεγάλο µέγεθος χαρτιού τοπία µε µεγάλη ακρίβεια. Στην κυριολεξία έστηνε µια σκηνή σε ένα χώρο, κλείνονταν µέσα και σχεδίαζε µε το λίγο φως που περνούσε µέσα από το υποτυπώδες οπτικό σύστηµα, αυτό που σήµερα αρκεί ένα κλικ για να το πετύχουµε. 1676: Έχουµε την πρώτη µηχανή µε µεταβλητή εστιακή απόσταση και καθρέπτη αναστροφής της εικόνας, πατέντα του Γιόχαν Στουρµ, Γερµανού µαθηµατικού. Μετά τα πράγµατα δείχνουν ότι φωτοµηχανικά λίγα πράγµατα µπορούν να γίνουν ακόµη, χρειάζεται και η χηµεία. Μέχρι την εµφάνιση της δαγεροτυπίας οι µηχανές αυτές χρησιµοποιούσαν απλό χαρτί, πάνω στο οποίο σκιτσάριζαν το είδωλο. Πολλοί ζωγράφοι βρήκαν την κατασκευή αυτή πολύτιµη στο να σχεδιάζουν µε ακρίβεια εικόνες µε προοπτική και τοπία. Είναι απορίας άξιο, γιατί αργότερα µερικοί από αυτούς δεν δέχονταν τη φωτογραφία σαν µορφή τέχνης. 1725: Ένας ακόµη ερευνητής, ο Γερµανός Ιωάννης Σουλτζ, κατάφερε να πάρει µια εφήµερη φωτογραφία χρησιµοποιώντας άλατα αργύρου, που άφηνε να εκτεθούν στο φως του ήλιου. 1800: Ο Σερ Γουίλιαµ Χέρσελ ανακαλύπτει την υπέρυθρη ακτινοβολία. Σήµερα έχουµε και το υπέρυθρο φιλµ που δίνει φωτογραφίες µε βάση τον υπέρυθρο φωτισµό, γι' αυτό και τα αποτελέσµατα είναι διαφορετικά από αυτό που βλέπει το µάτι, προκαλώντας έκπληξη. 1802: Οι Ντάουι και Γουέντζγουντ καταφέρνουν να εκτυπώσουν περιγράµµατα διαφόρων αντικειµένων, χωρίς τη χρήση φωτογραφικής µηχανής ή µηχανής εκτύπωσης. Τα είδωλα αυτάδεν µπορούν ακόµη να τα σταθεροποιήσουν µε τη στερέωση που θα ανακαλυφθεί λίγα χρόνια αργότερα. 1816: Ο Νιέπς παίρνει τις πρώτες πειραµατικές φωτογραφίες αντικειµένων, χωρίς φωτογραφική µηχανή, που ακόµη όµως δεν µπορεί να σταθεροποιήσει. 1821: Ο Σερ Τζον Χέρσελ χρησιµοποιεί το υποσουλφίτ και πετυχαίνει να σταθεροποιήσει το είδωλο. Η πραγµατική εφαρµογή όµως της χρήσης αυτής θα έρθει αργότερα (1839).

2


1826: Ο Νιέπς είναι ο πρώτος που κατάφερε να καταγράψει εικόνες µε τη βοήθεια του φωτός και να τις διατηρεί. Η πρώτη φωτογραφία του στην ιστορία χρειάστηκε χρόνο έκθεσης οκτώ ωρών, διάστηµα όπου, όπως ήταν φυσικό, ο ήλιος έκανε την καθηµερινή του βόλτα στον ουρανό. Ο πρώτος αυτός φωτογράφος πέθανε σαν όλους τους πρωτοπόρους, φτωχός και άγνωστος. Έτσι το έτος 1826 και ο Γάλλος Νιέπς, είναι τα σηµαντικά που θα πρέπει να θυµόµαστε. Οι µέθοδός του ονοµάστηκε ηλιογραφία. Παράλληλα, ο Νταγκέρ, αλληλογραφεί µε τον Νιέπς και αναπτύσσει και αυτός τη µέθοδό του, που µας έδωσε τις θαυµάσιες δαγεροτυπίες 1829: Ο Νιέπς και ο Νταγκέρ υπογράφουν ένα συµβόλαιο συνεργασίας και αρχίζουν να ενηµερώνουν ο ένας τον άλλον για την πρόοδό τους πάνω στη φωτογραφία. 1833: Ο Φοξ Τάλµποτ στην Αγγλία ήταν ακόµη ένας ανήσυχος µαθηµατικός, που είχε τις ίδιες ιδέες µε τον Νταγκέρ και τον Νιέπς, αλλά αγνοούσε τι είχαν καταφέρει. Κατάφερε να πάρει αρνητικές φωτογραφίες σε χαρτί και να τις σταθεροποιήσει. 1835: Η πρώτη αρνητική φωτογραφία του Τάλµποτ σε χαρτί, το παράθυρο του σπιτιού του, ήταν γεγονός. 1837: Ο Νταγκέρ χρησιµοποιεί το θαλασσινό αλάτι για να στερεώνει (σταθεροποιεί) τις δαγεροτυπίες του. 1839: Είναι η χρονιά δηµοσιοποίησης της εφεύρεσης της φωτογραφίας στη Γαλλία. Η Ακαδηµία των Επιστηµών αναγνωρίζει επίσηµα τη µέθοδο του Νταγκέρ (Daguerre). 1839: Ένας ακόµη Γάλλος, δηµόσιος υπάλληλος, ο Ιππόλυτος Μπαγιάρ, κατάφερε να παίρνει θετικές φωτογραφίες σε χαρτί και να παρουσιάσει την πρώτη φωτογραφική έκθεση. 1840: Ο Γουόλκοτ ανοίγει το πρώτο φωτογραφείο στη Νέα Υόρκη για φωτογράφηση πορτρέτων. Σχεδιάζεται ο πρώτος φωτογραφικός φακός που έγινε µε µαθηµατικούς τύπους και κατασκευάστηκε λίγο αργότερα από τον Βοϊκτλάιντερ. 1841: Ο Τάλµποτ είχε τελειοποιήσει την εφεύρεσή του, οι χρόνοι έκθεσης ήταν περίπου 30 δευτερόλεπτα και µπορούσε να βγάλει ανάτυπα ξαναφωτογραφίζοντας την πρώτη αρνητική φωτογραφία. Ο Τάλµποτ αποκτά την ευρεσιτεχνία της φωτογραφικής µεθόδου του αρνητικό/θετικό πάνω σε χαρτιά ιωδιούχου αργύρου. Την πατέντα του ονοµάζει καλοτυπία, από το ελληνικό κάλλος, που σηµαίνει οµορφιά.

3


1843: Τέσσερα χρόνια µετά την αναγνώριση της εφεύρεσης της φωτογραφίας στη Γαλλία, έχουµε και στην Αγγλία ένα σηµαντικό φωτογράφο, τον Οκτάβιο Χιλ. Οι φωτογραφίες του είναι έργα απίστευτης οµορφιάς, όπου ακόµη και σήµερα θεωρούνται αξεπέραστα. Μια ακόµη φωτογραφική µέθοδος, αυτή της καλοτυπίας, ανακαλύφθηκε από τον Φοξ Τάλµποτ, περίπου την ίδια εποχή µε τη δαγεροτυπία. 1844: Εκδίδει ο Τάλµποτ το πρώτο του βιβλίο µε φωτογραφίες. 1846: Ο Γάλλος, χηµικός, Λουδοβίκος Μενάρ, ανακάλυψε ότι η νιτρική κυτταρίνη, όταν διαλυόταν σε µίγµα οινοπνεύµατος και αιθέρα, έδινε ένα κολλώδες υγρό. Αυτό, όταν στέγνωνε γινότανµια σκληρή, άχρωµη και διάφανη ουσία, το γνωστό ως κολλόδιο. Στην αρχή χρησιµοποιήθηκε στη χειρουργική. 1847: Έχουµε την πρώτη πλάκα , το πρώτο αρνητικό φιλµ σε τζάµι. Παρουσιάστηκε στη Γαλλική Ακαδηµία Επιστηµών, από τον Άµπελ Νιέπς, εξάδελφο του γνωστού µας πρωτοπόρου Νιέπς. Στην αρχή δεν έτυχε της ανάλογης υποδοχής από τους φωτογράφους, γιατί ήταν εύθραυστο και βαρύ υλικό. Για τη συγκράτηση της ευαίσθητης στο φως επίστρωσης, είχε χρησιµοποιήσει λεύκωµα αυγού. Την ίδια χρονιά τελειοποιείται η µέθοδος της καλοτυπίας. 1848: Ο Νιέπς ντε Σαιν Βίκτορ (ανιψιός του γνωστού Νιέπς), χρησιµοποιεί το γυαλί σαν βάση των αρνητικών. 1849: Ο Σερ Ντ. Μπριούστερ, ανακαλύπτει το στερεοσκόπιο. Η τρέλα της στερεοσκοπικής φωτογραφίας θα έρθει λίγο αργότερα το 1851. 1850: Ο Άγγλος, χηµικός, Ροβέρτος Μπίγκχαµ, πάντρεψε το κολλόδιο µε τη φωτογραφία. Οι πλάκες αυτές φωτογράφιζαν όσο ακόµη το κολλόδιο ήταν σε υγρή µορφή, δύσκολα λοιπόν θα µπορούσε να φανταστεί κανείς ένα φωτογράφο µε άνεση στη δουλειά του. Το καλό όµως ήταν οι σύντοµοι χρόνοι έκθεσης, γύρω στα πέντε δευτερόλεπτα. 1851: Οι Σκοτ και Άρτσερ, τελειοποιούν τη µέθοδο του υγρού κολλοδίου µε πλάκες, που έµελλε να γίνει το κύριο σύστηµα φωτογράφησης για αρκετά χρόνια µετά. Οι Γουίπλ και Τζόουνς ανακαλύπτουν µια παρόµοια µέθοδο στην Αµερική, όπου το πίσω µέρος του γυαλιού ήταν βαµµένο µαύρο, για να φαίνεται η φωτογραφία σαν θετική (αµβροτυπία). 1852: Ο Α. Μάρτιν και η φεροτυπία του είναι µια παραλλαγή της αµβροτυπίας, αλλά επάνω σε µαυρισµένο µέταλλο, την ίδια χρονιά, έχουµε και την πρώτη στερεοσκοπική µηχανή µε δύο φακούς, φτιαγµένη από τον Ντάνκερ. 4


1853: Αναφέρεται ιστορικά σαν το πρώτο, γνωστό επαγγελµατικό φωτογραφικό εργαστήριο, αυτό του Γάλλου Ναντάρ στο Παρίσι. 1854: Τη χρονιά αυτή έχουµε το πρώτο φωτογραφείο του Φίλιππου Μάργαρη στην Αθήνα και τις πρώτες καλοτυπίες τραβηγµένες από Έλληνα φωτογράφο. 1855: Έχουµε φωτογραφίες από τον πόλεµο στην Κριµαία, από τους Ρότζερ Φέντον και Τζέιµς Ρόµπερτσον. Οι πρώτοι πολεµικοί φωτορεπόρτερ. Την ίδια χρονιά ο Πουατεβίν τυπώνει φωτολιθογραφίες επάνω σε πέτρα, που ευαισθητοποιούνται µε διχρωµικό κάλιο, ζελατίνα και αραβική κόλλα. Η µέθοδος αυτή είναι γνωστή σαν µέθοδος εκτύπωσης διχρωµικού καλίου (gum bichromate).

1856: Η πρώτη σειρά αεροφωτογραφιών από

αερόστατο. Ο Ναντάρ κατάφερε και τράβηξε συνολικά 70 φωτογραφίες. 1857: Κατασκευάζεται ο πρώτος απλανητικός φακός. Πρώτη αεροφωτογράφηση µε αερόστατο από τον Ναντάρ, πάνω από το Παρίσι. Έχουµε την πρώτη στεγνή πλάκα. Νταλµάγερ και κατασκευή του πρώτου τριπλού απλανητικού φακού. 1861: Ο Μάξουελ και η πρώτη έγχρωµη αναπαραγωγή µε χρήση τριών µαυρόασπρων διαφανειών µε τη χρήση φίλτρων των τριών βασικών χρωµάτων. Η αυγή της έγχρωµης φωτογραφίας. 1865: Ο Χουάιτ χρησιµοποιεί τη σκόνη µαγνησίου στην πρώτη φορητή, τεχνητή φωτιστική πηγή. Το πρώτο φλας είναι πραγµατικότητα. 1866: Ο Μ. Σάντζεζ κατασκευάζει φωτογραφικό χαρτί µε βαριούχο επίστρωση. 1868: Έχουµε τη µέθοδο έγχρωµης εκτύπωσης µε την αφαιρετική τριχρωµία. Οι Ντουκός ντι Χάουρον (Ducow dy Hauron) και Γκρος έφτασαν σχεδόν µαζί στην περιγραφή αυτής της µεθόδου, από διαφορετικό δρόµο. 1870: Ο Νταγκρόν τυπώνει τις πρώτες µικροφωτογραφίες και τις εµπιστεύεται σε ταχυδροµικά περιστέρια κατά τη διάρκεια της πολιορκίας του Παρισιού. Την ίδια χρονιά, η εφηµερίδα New York Daily Graphic, παίρνει τον πρώτο µόνιµο φωτορεπόρτερ στο προσωπικό της. 1871: Ο Μάντοξ κατασκευάζει τις πρώτες στεγνές πλάκες µε επικάλυψη βρωµιούχου αργύρου και ζελατίνας. Η εφαρµογή του προϊόντος µαζικά θα έρθει λίγο αργότερα, το 1878. 1872: Ο Ζιλό ανακαλύπτει τη φωτοτσιγκογραφία. 5


1873: Ο Βόγκελ πετυχαίνει µε την προσθήκη χρωστικών ουσιών να κάνει το µαυρόασπρο φιλµ ευαίσθητο και στο πράσινο. 1879: Οι πρώτες γυάλινες πλάκες βιοµηχανικής παραγωγής από τον Γεώργιο Ίστµαν. 1880: Έχουµε την πρώτη εκτύπωση φωτογραφίας σε εφηµερίδα µε τη µέθοδο της φωτοτσιγκογραφίας. 1882: Η βιοµηχανική παραγωγή ορθοχρωµατικών πλακών. 1883: Φάρµερ και µέθοδος αδυνατίσµατος πυκνότητας µε σιδηροκυανιούχο κάλιο και υποσουλφίτ. 1885: Πίτερ Έµερσον και το πρώτο φωτογραφικό κίνηµα για φυσικότητα. 1888: Το πρώτο φιλµ είναι το αµερικάνικο φιλµ Ίστµαν και τη χρονιά αυτή έχουµε την πρώτη Kodak µε ρολό φιλµ. Η πρώτη, προσιτή στον κόσµο φωτογραφική µηχανή του 1888, που παρουσίασε ο Γεώργιος Ίστµαν, συµπίπτει µε τη χρονιά που κυκλοφορεί το πρώτο τεύχος του περιοδικού National Geographic, που έχει δηµοσιεύσει από τότε µερικά από τα σηµαντικότερα φωτογραφικά ρεπορτάζ. Η αναστάτωση και ο πυρετός της φωτογραφίας ανέβηκε κατακόρυφα. Το σελιλόιντ είναι ίσως ο µεγαλύτερος σταθµός στην ιστορία της φωτογραφίας. 1889: Κυκλοφορεί ο πρώτος αναστιγµατικός φακός από το εργοστάσιο Zeiss .Tο πρώτο φιλµ που µπορεί να φορτιστεί στη φωτογραφική µηχανή, ακόµη και σε φως ηµέρας. 1890: Χάρτερ & Ντρίφιλντ, οι πατέρες της φωτογραφικής φωτοµετρίας. 1891: Λίπµαν και µέθοδος έγχρωµης φωτογραφίας. 1895: Στο Παρίσι γίνεται η πρώτη κινηµατογραφική προβολή. 1896: Για πρώτη φορά γκαλερί τέχνης παρουσιάζει φωτογραφίες 1901: Το σελιλόιντ γίνεται καλύτερο και δεν καίγεται. 1904: Αύγουστος Λουµιέρ και η πρώτη έγχρωµη φωτογραφία. 1906: Ράτεν και Γουέινράιτ, παρουσίασαν την πρώτη παγχρωµατική πλάκα. πρώτη τηλεφωτογραφία είναι γεγονός.

6

1908: Η


1911: Οι πρώτες δοκιµές για τον οµιλούντα κινηµατογράφο. 1911-13: Έχουµε την πρώτη από τα 30 δοκιµαστικά µοντέλα της πλέον διάσηµης φωτογραφικής µηχανής µικρού µεγέθους, τη γνωστή Leica και από το 1925 έχουµε µαζική παραγωγή. 1912: Ο Ρούντολφ Φίσερ παρουσίασε την πρώτη εµουλσιόν µε τρεις έγχρωµες επιστρώσεις, µία για κάθε χρώµα. 1913: Έχουµε µαζικές φωτογραφικές εκτυπώσεις µε θέµατα µόδας στο περιοδικό Vogue. 1916: Kυκλοφορεί το πρώτο Agfachrome από την Agfa. 1920: Ο Άλφρεντ Στίγκλιτζ και µια παρέα φωτογράφων της εποχής, δηµιουργούν ακόµη ένα φωτογραφικό κίνηµα. Ο αναστιγµατικός φακός Tessar, είναι ακόµη ένα ιστορικό φωτογραφικό επίτευγµα που υπάρχει ακόµη και σήµερα σε φωτογραφικές µηχανές. Έχουµε επίσης το πρώτο τρίφυλλο µεταλλικό κλείστρο. 1921: Ε. Μπέλιν είναι ο άνθρωπος που πετυχαίνει να εκπέµψει και πάρει εικόνα µε τη βοήθεια ασυρµάτου. 1923: Mία πολύ σηµαντική χρονιά στην ποιοτική φωτογραφία. Ο Μόχολι Νάγκι, αναλαµβάνει τη διεύθυνση του φωτογραφικού τµήµατος του περίφηµου Bauhaus στη Βαϊµάρη. 1925: Η πρώτη Leica κυκλοφορεί στη Γερµανία και είναι η µηχανή που µε την ποιότητά της και το µικρό της µέγεθος έδωσε στο φωτογράφο τη µεγαλύτερη ελευθερία κινήσεων και σιγουριά µέχρι σήµερα. Η Ermanox είναι ακόµη µια αξιόλογη µηχανή, αγαπητή σε πολλούς φωτογράφους της εποχής αυτής, για το πολύ φωτεινό της φακό. 1928: Ακόµη µια ιστορική φωτογραφική µηχανή κυκλοφορεί στη Γερµανία, η Rolleiflex, που είναι φτιαγµένη από τους Φρανκ και Χάιντεκε. Χρησιµοποιεί µεγαλύτερο φιλµ από τη Leica 1931: Τα πρώτα στροβοσκόπια δίνουν αφορµή για πειραµατισµούς. 1932: Ιδρύεται το γκρουπ F64 που µέλη του είναι φωτογράφοι σαν τον Άσελ Άνταµς, Γουέστον, Ντοροθέα Λανγκ που άφησαν µερικές από τις οµορφότερες φωτογραφίες. Έχουµε και το πρώτο φωτοηλεκτρικό φωτόµετρο Weston.

7


1935: Το πρώτο έγχρωµο, θετικό φιλµ για έγχρωµες διαφάνειες, το Kodachrome, από το εργαστήριο ερευνών του Ίστµαν είναι πραγµατικότητα χάρη στους Λεοπόλδο Μέινς και Λεοπόλδο Γκοντόφσκι. Επίσης την ίδια χρονιά έχουµε από τον Λαπόρτ το πρώτο ηλεκτρονικό φλας, η χρήση του οποίου θα γενικευθεί µετά το 1945. 1936: Παρουσιάζεται η πρώτη µέθοδος παρασκευής έγχρωµης διαφάνειας από τους Μέινς και Κοντόφσκι, που λίγο αργότερα θα γίνει το πρώτο έγχρωµο θετικό φιλµ για διαφάνειες, το Kodachrome. Παρουσιάζονται δύο σηµαντικές φωτογραφικές µηχανές: η Exacta, που είναι και η πρώτη µονορεφλέξ για φιλµ 24x36, και η Argus. Την ίδια χρονιά κυκλοφορεί και το πρώτο τεύχος του Life. 1940: Η φωτογραφία µπαίνει στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης στη Νέα Υόρκη. 1942: Κυκλοφορεί το έγχρωµο φωτογραφικό χαρτί AgfaColor για εκτύπωση έγχρωµων φωτογραφιών. 1947: Κυκλοφορεί το πρώτο Ektachrome έγχρωµο, θετικό φιλµ της Kodak. 1948: Κυκλοφορεί η πρώτη Polaroid 1949: Ο Dennis Gabor διατυπώνει τη βασική θεωρία της ολογραφίας. 1950: Iδρύεται το ποιο γνωστό φωτοειδησεογραφικό πρακτορείο στον κόσµο, το Magnum. 1951: Γίνεται η πρώτη έκθεση φωτογραφικών στην Κολωνία της Γερµανίας, η Photokina. 1959: Έχουµε τις πρώτες φωτογραφίες της γης από δορυφόρο.

1963: Κυκλοφορεί η

µέθοδος εκτύπωσης έγχρωµων φωτογραφιών από έγχρωµες, θετικές διαφάνειες (Cibachrome). 1967: Ιδρύεται στο Παρίσι το φωτοειδησεογραφικό πρακτορείο Gamma,. 1970: Στην Αρλ γίνεται η πρώτη διεθνής φωτογραφική συνάντηση. 1973: Ιδρύεται το πρακτoρείο Sigma. 1997: Βλέπουµε τις πρώτες ψηφιακές φωτογραφίες από τον Άρη.

8


Ιστορική εξέλιξη της φωτογραφικής μηχανής Οι πρώτες φωτογραφίες αποτελούν ουσιαστικά απλές προβολές εικόνων πάνω σε κάποια επιφάνεια. Ως πρώτη φωτογραφική "μηχανή" μπορεί να θεωρηθεί ένα σκοτεινό δωμάτιο ή κουτί (camera obscura) που στη μία άκρη διαθέτει μια γυαλιστερή επιφάνεια και στην απέναντι άκρη μία πολύ μικρή οπή. Σε μία τέτοια κατασκευή, οι ακτίνες του φωτός διαδίδονται μέσα από την οπή και σχηματίζουν πάνω στην επιφάνεια ένα είδωλο των αντικειμένων έξω από το δωμάτιο ή κουτί. Οι μετέπειτα μεταβολές της πρωταρχικής camera obsura οδήγησαν κυρίως σε περισσότερο ελαφρές μηχανές. Παράλληλα ξεκίνησαν οι προσπάθειες για την μόνιμη αποτύπωση της εικόνας σε μια φωτοευαίσθητη επιφάνεια, καθώς παρέμενε σημαντικό μειονέκτημα το γεγονός ότι η απλήcamera obscura δεν μπορούσε να διατηρήσει τα είδωλα των αντικειμένων.

9


Στις αρχές του 17ου αιώνα διαπίστωσε ο Ιταλός φυσικός Angelo Sala (1576-1637) ότι κάποια άλατα του αργύρου μαυρίζουν στο φως του ήλιου, δεν ήταν όμως σε θέση να σταματήσει αυτή τη διεργασία και να διατηρήσει μια απόχρωση του γκρι. Το 18ο αιώνα υπήρχε ήδη σημαντική εμπειρία σε θέματα ευαισθησίας διαφόρων χημικών αλάτων στο φως. Οι 'Αγγλοι Thomas Wedgwood (1771-1805) και Humphrey Davy (1778-1829) χρησιμοποίησαν αυτά τα υλικά για να αποτυπώσουν τα περιγράμματα προσώπων, πινάκων ζωγραφικής κ.ά. Όλες οι γνωστές αποτυπώσεις της εποχής δεν είχαν όμως σταθερότητα, γιατί μετά την εμφάνιση της εικόνας συνεχιζόταν το μαύρισμα της χημικής επίστρωσης. Το έτος 1827 πέτυχε ο Γάλλος φυσικός Joseph Nicephore Niepce (Νιέπς, 17651833) να δημιουργήσει με χρήση σκοτεινού θαλάμου και αρκετά μεγάλο χρόνο έκθεσης (περίπου 8 ώρες!) μια σταθερή εικόνα, την οποία ονόμασε heliographie (ηλιογραφία). Ο Νιέπς άρχισε να ενδιαφέρεται για τη φωτογραφία και τη φωτομηχανική αναπαραγωγή εικόνων από τα τέλη του 18ου αιώνα. Πειραματίστηκε για μερικές δεκαετίες με μηχανικά, χημικά και οπτικά θέματα, μέχρι που παρουσίασε την πρώτη ηλιογραφία του. Το 1829 άρχισε να συνεργάζεται με τον σκηνογράφο Louis Jacques Mande Daguerre (Νταγκέρ, 1787-1851), με στόχο να βελτιώσουν την ποιότητα των ηλιογραφιών. Οι δύο συνεργάτες παρουσίασαν το 1831 εικόνες αποτυπωμένες σε χάλκινες πλάκες επιστρωμένες με ιωδιούχο άργυρο. η εμφάνιση γινόταν στη συνέχεια με ατμούς υδραργύρου. Και σ' αυτά τα δείγματα όμως δεν ήταν δυνατή η σταθεροποίηση και η εικόνα συνέχιζε να μαυρίζει όσο έμενε στο ηλιακό φως.

Τελική επιτυχία είχε ο Νταγκέρ, μετά το θάνατο του Νιέπς, με πλάκες αργύρου και χλωριούχο νάτριο (μαγειρικό αλάτι) ως σταθεροποιητή, μια επινόηση των 'Αγγλων John Frederick Herschel (Χέρσελ, 1792-1861) και William Henry Fox Talbot (Τάλμποτ, 1800-1877). Οι εικόνες του Νταγκέρ ονομάστηκαν νταγκεροτυπίες, είχαν όμως το μειονέκτημα ότι κάθε μία αποτελούσε μοναδικό δείγμα, αφού στις πλάκες χαλκού και αργότερα γυαλιού εμφανιζόταν απ' ευθείας η λεγόμενη θετική εικόνα. .Η ιδέα αρνητικού-θετικού οφείλεται στον Τάλμποτ, με την οποία έγινε δυνατή η απεριόριστη αναπαραγωγή θετικών από μια αρνητική χάρτινη πλάκα. Ο Talbot ονόμασε αρχικά την τεχνική του καλοτυπία αλλά αργότερα μετονομάστηκε σε ταλμποτυπία. Επρόκειτο ουσιαστικά για την δημιουργία μιας ενδιάμεσης 10


αρνητικής

εικόνας,

που

αργότερα

μπορούσε

να

χρησιμοποιηθεί

για

την

αναπαραγωγή της θετικής, πραγματικής εικόνας. Η καλοτυπία υστερούσε σε ποιότητα

έναντι

της

νταγκεροτυπίας,

ωστόσο

αυτό

ήταν

λογικό

καθώς

χρησιμοποιούσε ως βάση του αρνητικού χαρτί του οποίου η υφή διακρινόταν πάνω στη φωτογραφία. Ο χρόνος έκθεσης της επίστρωσης ιωδιούχου αργύρου για τις καλοτυπίες (calotypies), όπως ονομάστηκαν οι δημιουργίες του Τάλμποτ, ήταν αρχικά περίπου 30 δευτερόλεπτα. Σταδιακά μειώθηκε αυτός ο χρόνος σε μερικά δευτερόλεπτα. Οι όροι αρνητικό και θετικό χρησιμοποιήθηκαν για πρώτη φορά από τον John Herschel, φίλο του Talbot. Το έτος 1839 παρουσίασαν ο Νταγκέρ και ο Τάλμποτ τις δημιουργίες τους σχεδόν ταυτόχρονα σε ευρύτερο κοινό και εντυπωσίασαν.Επιπλέον ο Talbot ήταν ο πρώτος που δημοσίευσε βιβλίο με συλλογή

φωτογραφιών,

ενώ

λειτούργησε

την

πρώτη

επιχείρηση

μαζικής

αναπαραγωγής και πώλησης φωτογραφιών στο Reading, κοντά στη πόλη του Λονδίνου.

11


Πρώτη & Δεύτερη: Πρώτες μηχανές νταγκεροτυπίας (~1840), Τρίτη: Voigtlaender του 1850 με φυσούνα για μεταβαλλόμενο μήκος σκοτεινού θαλάμου, Τέταρτη: Στερεοσκοπική του Jules Dubosq, 1851

Πρώτη: Thomas Sutton, 1860, Δεύτερη: Έγχρωμη φωτογράφηση L.Ducos du Hauron, 1873, Τρίτη & Τέταρτη: J. Lancaste Οι εξελίξεις ήταν στη συνέχεια ραγδαίες, γιατί πολλοί τεχνικοί και καλλιτέχνες σε πολλές χώρες αναζητούσαν λύση στα μικρά και μεγάλα προβλήματα που παρουσιάζονταν κάθε στιγμή. Ο 'Αγγλος καλλιτέχνης Frederick Scott Archer ('Αρτσερ, 1813-1857) παρήγαγε το έτος 1851 αρνητικά πάνω σε γυάλινα πλακίδια, των οποίων η χημική επεξεργασία έπρεπε να γίνεται πριν στεγνώσουν, γι' αυτό ήταν απαραίτητο να υπάρχει κοντά ένα εργαστήριο. Από εργασίες Γάλλων και 'Αγγλων χημικών είχε προκύψει το κολόδιο, ένα διάλυμα νιτρικής κυτταρίνης σε μίγμα οινοπνεύματος και αιθέρα. Αυτό το υλικό χρησιμοποιήθηκε, μετά από 12


διάφορες βελτιώσεις στη σύστασή του για την παραγωγή αρνητικών. Με χρήση του κολόδιου και του συρόμενου από άλογα εμφανιστηρίου του 'Αρτσερ, περιφερόταν ο φωτογράφος Mathew B. Brady (1823-1896) στα πεδία μαχών του αμερικάνικου εμφύλιου πολέμου και δημιούργησε μια μεγάλη συλλογή από φωτογραφίες με σημαντική ιστορική αξία. Λόγω της δυσκολίας του χειρισμού του κολόδιου και της ανάγκης για σύντομη επεξεργασία των αρνητικών, αναζήτησαν οι ερευνητές σε όλες τις χώρες εντατικά ένα νέο υλικό που θα έδινε τη δυνατότητα αναπαραγωγής θετικών από ένα στεγνό αρνητικό και με κάποια άνεση χρόνου. Ο 'Αγγλος χημικός Joseph Swan (1828-1914) ανακάλυψε ότι η φωτοευαισθησία του βρωμιούχου αργύρου αυξάνει με τη θερμοκρασία και το έτος 1879 απέκτησε ευρεσιτεχνία για τις πρώτες στεγνές πλάκες με επικάλυψη βρωμιούχου αργύρου και ζελατίνας. Μεταξύ 1848 και 1860 δημιούργησαν οι Γάλλοι φυσικοί, Alexandre Bequerel, πατέρας του νομπελίστα φυσικού και Abel Niepce de Saint-Victor (1805-1870), ανιψιός του πρωτοπόρου Joseph Niepces, την πρώτη, αν και ασταθή, έγχρωμη φωτογραφία. Το έτος 1891 κατάφερε ο Gabriel Lippmann (1845-1921), διάσημος επιστήμονας από το Λουξεμβούργο, να σταθεροποιήσει μια έγχρωμη φωτογραφία για μεγάλο χρονικό διάστημα. Ο ίδιος ερευνητής εισήγαγε τη φωτογραφική μηχανή ως καταγραφικό όργανο για ταχείες μεταβολές μηχανικών και άλλων φαινομένων. Περί το 1883 επινόησε ο Αμερικάνος βιομήχανος George Eastman (Ήστμαν, 1854-1932) το αρνητικό φιλμ σε μορφή ταινίας και ίδρυσε το έτος 1880 την εταιρία Kodak, η οποία εξειδικεύτηκε στην παραγωγή και το εμπόριο φιλμ τυλιγμένων σε καρούλι, όπως τα γνωρίζουμε σήμερα.Τα φιλμ αυτά τοποθετούνταν σε ειδική κάμερα που είχε μορφή κιβωτίου, την οποία κατασκεύαζε επίσης η εταιρία αυτή. Με τη διάδοση του τυλιγμένου φιλμ άρχισε η εποχή της μαζικής χρήσης φωτογραφικών μηχανών και από ερασιτέχνες.Ο ίδιος κατασκεύασε έτσι και την πρώτη φωτογραφική μηχανήκουτί (box camera), την οποία και ονόμασε Kodak. Η μηχανή αυτή χαρακτηριζόταν από μικρό βάρος (περίπου ένα κιλό), είχε μικρές διαστάσεις και διέθετε ένα σταθερό διάφραγμα. Ήταν επιφορτωμένη με ένα ρολό φωτοευαίσθητου χαρτιού πάνω στο οποίο μπορούσαν να αποτυπωθούν πολλές φωτογραφίες, τις οποίες αναλάμβανε το εργοστάσιο της Kodak να εμφανίσει και να τυπώσει. Το σύνθημα με το οποίο προωθήθηκε η νέα φωτογραφική μηχανή ήταν "εσείς πιέζετε το κουμπί, εμείς αναλαμβάνουμε τα υπόλοιπα". Η ανακάλυψη αυτή αποτέλεσε ορόσημο για την μαζική χρήση της φωτογραφικής μηχανής, ενώ είχε συμβολή και στην εμπορική

13


ανάπτυξη της φωτογραφίας. Από την περίοδο αυτή μέχρι σήμερα ελάχιστες σημαντικές τροποποιήσεις συντελέστηκαν στη χημική φωτογραφία, με κυριότερη ίσως την τεχνική της έγχρωμης φωτογραφίας.Οι συνεχείς βελτιώσεις στο μηχανικό, τον οπτικό και το χημικό τομέα, μετέτερεψαν τη φωτογράφηση σε μια πολύ διαδεδομένη απασχόληση για επαγγελματίες φωτογράφους, καλλιτέχνες και ερασιτέχνες.

Φωτογραφίες των δεκαετιών 1840 και 1850.

Οι πρώτες φωτογραφίες αποτελούν ουσιαστικά απλές προβολές εικόνων πάνω σε κάποια επιφάνεια. Ως πρώτη φωτογραφική "μηχανή" μπορεί να θεωρηθεί ένα σκοτεινό δωμάτιο ή κουτί (camera obscura) που στη μία άκρη διαθέτει μια γυαλιστερή επιφάνεια και στην απέναντι άκρη μία πολύ μικρή οπή. Σε μία τέτοια κατασκευή, οι ακτίνες του φωτός διαδίδονται μέσα από την οπή και σχηματίζουν 14


πάνω στην επιφάνεια ένα είδωλο των αντικειμένων έξω από το δωμάτιο ή κουτί. Οι μετέπειτα μεταβολές της πρωταρχικής camera obsura οδήγησαν κυρίως σε περισσότερο ελαφρές μηχανές. Παράλληλα ξεκίνησαν οι προσπάθειες για την μόνιμη αποτύπωση της εικόνας σε μια φωτοευαίσθητη επιφάνεια, καθώς παρέμενε σημαντικό μειονέκτημα το γεγονός ότι η απλή camera obscura δεν μπορούσε να διατηρήσει τα είδωλα των αντικειμένων.

Η πρώτη φωτογραφία στον κόσμο

Μία εικόνα που πιστεύεται πως είναι η πρώτη φωτογραφία που τραβήχτηκε ποτέ πρόκειται να εκτεθεί στη Γερμανία. Η φωτογραφία τραβήχτηκε το 1826 από τον Nicéphore Niépce και «κυκλοφορεί» με το όνομα «View From The Window At Le Gras». Ο Nicéphore Niépce απαθανάτισε την εικόνα στην περιοχή Le Gras όπου έμενε στο Saint-Loup-de-Varennes της Γαλλίας. 15


Πιστεύεται πως ο Niépce έφτιαξε τη φωτογραφία χρησιμοποιώντας σε σκοτεινό θάλαμο έναν μικρό δίσκο καλυμμένο με ένα ειδικό φωτοευαίσθητο μείγμα. Με την έκθεση στο φως το μείγμα σκλήρυνε ενώ τα κομμάτια που δεν εκτέθηκαν παρέμειναν υδατοδιαλυτά και μπορούσαν να ξεπλυθούν με ένα μείγμα πετρελαίου και ελαίου λεβάντας. Μετά την 8ωρη έκθεση, οι ακτίνες του ήλιου «φώτισαν»τα κτήρια στις δύο πλευρές της εικόνας. Τελευταία φορά εκτέθηκε στο Λονδίνο το 1898 και στη συνέχεια ξεχάστηκε μέχρι να τη βρει ο ιστορικός Helmut Gernsheim και να ανακηρύξει τον Niépce τον εφευρέτη της φωτογραφίας.

Παράδειγμα νταγκεροτυπίας που απεικονίζει τον Ε. Α. Πόε

Έγχρωμη φωτογραφία 16


Η τεχνική της φωτογραφίας χρώματος εξερευνήθηκε σε ολόκληρη τη διάρκεια του 19ου αιώνα. Τα αρχικά πειράματα αποτύγχαναν να αποτρέψουν το χρώμα από την εξασθένιση. Η πρώτη φωτογραφία χρώματος αποτέλεσε γεγονός το 1861 χάρη στο φυσικό James Clerk Maxwell. Μια από τις πρώτες μεθόδους για έγχρωμες φωτογραφίες περιλάμβανε τη χρήση συνολικά τριών φωτογραφικών μηχανών κάθε μια από τις οποίες είχε ένα διαφορετικό φίλτρο χρώματος μπροστά από το φακό. Το πρώτο έγχρωμο φιλμ (Autochrome) κυκλοφόρησε ως εμπορικό προϊόν το 1907 αλλά η σύσταση του ήταν διαφορετική από του μεταγενέστερου φιλμ Kodachrome, που κυκλοφόρησε το 1935 βασισμένο σε τρία επιχρωματισμένα στρώματα, το κάθε ένα ευαίσθητο σε ένα από τα τρία πρωτεύοντα χρώματα (μπλε, πράσινο και κόκκινο). Τα έγχρωμα φιλμ διακρίνονται σε έγχρωμα αρνητικά ή έγχρωμα θετικά (ή διαφανείς, slides).

Ψηφιακή φωτογραφία Η ψηφιακή φωτογραφία αποτελεί ίσως την τελευταία σημαντική εξέλιξη σε ότι αφορά την τεχνική της φωτογραφίας. Σε αυτές αντί για το κοινό "χημικό" φιλμ χρησιμοποιούνται φωτοευαίσθητοι αισθητήρες. Το μέρος της φωτογραφικής μηχανής που βοηθά την εστίαση της εικόνας είναι το ίδιο. Βέβαια συνοδεύεται πια από πολλά βοηθητικά της χρήσης ηλεκτρονικά μέσα. Οι αισθητήρες αποτελούνται από έναν αριθμό μικροσκοπικών εικονοστοιχείων (pixels), στα οποία αναλύεται η εικόνα. Χρησιμοποιούνται εξειδικευμένα εικονοστοιχεία για κάθε ένα από τρία βασικά χρώματα. Κάθε ένα καταγράφει τις πληροφορίες σχετικά με την ένταση του εισερχόμενου φωτός από το συγκεκριμένο χρώμα. Στην συνέχεια μετατρέπεται η ένταση σε ένα δυαδικό αριθμό που αποτελεί την μέτρησή της. Οι πληροφορίες αυτές μεταφέρονται στα ηλεκτρονικά κυκλώματα της μηχανής τα οποία επεξεργάζονται και αποθηκεύουν την εικόνα σε μορφή αναγνώσιμη από άλλα μέσα. Η μορφή αυτή είναι μία σειρά δυαδικών αριθμών κατάλληλα οργανωμένων. Στην συνέχεια αυτή είναι έτοιμη να αναπαραχθεί όπου χρειάζεται, με την βοήθεια αποκωδικοποιητών της μορφής αποθήκευσης. Οι κυριότερες μορφές αποθήκευσης σε ψηφιακά μέσα είναι οι jpeg, gif, tiff. Τα μέσα αναπαραγωγής της εικόνας είναι οι ίδιες οι φωτογραφικές μηχανές, οι οθόνες των ηλεκτρονικών υπολογιστών αλλά και μυριάδες μέσα ψηφιακής απεικόνισης. Για κάθε ένα 17


από αυτά χρειάζεται η προσαρμογή της μορφής καταγραφής στις απαιτήσεις του συστήματος. Η πρώτη εμπορική ψηφιακή φωτογραφική μηχανή παρουσιάστηκε το 1990. Σήμερα οι ψηφιακές μηχανές αποτελούν ευρύτατα διαδεδομένα καταναλωτικά προϊόντα, ενώ συνεχίζουν

να

εξελίσσονται

ενσωματώνοντας

επιπλέον

δυνατότητες,

βιντεοσκόπηση, με ή χωρίς καταγραφή ήχου.

Τρόπος Λειτουργίας της Φωτογραφικής Μηχανής

18

όπως


Το φως που αντανακλάται από το αντικείμενο μπαίνει στη μηχανή διαμέσου του φακού ο οποίος αναγκάζει τις ακτίνες να περάσουν μέσα από τον ανοιχτό φωτοφράκτη και το διάφραγμα που καθορίζει τη φωτεινότητα και να σχηματίσουν ένα ανάποδο και αντίστροφο είδωλο πάνω στο φιλμ. Τα φωτοευαίσθητα χημικά του φιλμ ανταποκρίνονται σε διαφορετικά χρώματα και εντάσεις του φωτός σχηματίζοντας μια εικόνα σε λανθάνουσα κατάσταση η οποία μπορεί να εμφανιστεί και να δώσει την τελική έγχρωμη φωτογραφία. Η μηχανή επίσης έχει, ένα σύστημα σκόπευσης που σας επιτρέπει να καδράρετε το θέμα σας.

Η φωτογραφική μηχανή είναι μια ακριβή μονάδα. Πριν αγοράσετε λοιπόν μία, καλό θα ήταν να δοκιμάζατε ένα μοντέλο περίπου το ίδιο μ' αυτό που θα θέλατε, ελέγχοντας την ευκολία των χειρισμών του και την ευελιξία του. Σιγουρευτείτε ότι η μηχανή ταιριάζει στο είδος της φωτογραφίας που διαλέξατε και αγοράστε την καλύτερη ποιότητα που μπορείτε. Με την πείρα θα μπορείτε να κρίνετε ποιο είδος μηχανής σας ταιριάζει. Όταν τραβάτε μια φωτογραφία, αναγκάζετε το φως που αντανακλάται από το αντικείμενό σας, να σχηματίσει ένα είδωλο που επιδρά πάνω στα ευαίσθητα χημικά του φιλμ. Η μηχανή ελέγχει αυτή τη διαδικασία με πολλούς τρόπους. Η λειτουργία κάθε μηχανισμού και οι διάφορες μορφές που μπορεί να πάρει παρουσιάζονται εδώ. Καταλαβαίνοντας τη φωτογραφική μηχανή Μια σύγχρονη μηχανή θα πρέπει να περικλείνει ένα μηχανισμό φωτοφράκτη, φακό και διάφραγμα και ίσως ένα φωτόμετρο συνδεμένο για αυτόματη εκφώτιση, ενώ παράλληλα θα πρέπει να επιτρέπει αρκετό χώρο για ένα σύστημα σκόπευσης όπως επίσης και για το φιλμ. Το μέγεθος της μηχανής συνδέεται με το μέγεθος ή το φορμά του φιλμ που δέχεται και το μέγεθος με τη σειρά του επηρεάζει το είδος της φωτογραφίας για το οποίο σχεδιάστηκε η μηχανή. Οι μηχανές πόκετ προορίζονται περισσότερο για γρήγορες και απλές λήψεις, οι μηχανές μεγάλου φορμά για δουλειά στο στούντιο, ενώ οι μηχανές 35 mm (οι περισσότερο χρησιμοποιούμενες) είναι ελαφρές, ευκολόχρηστες και προσφέρουν τις πιο πολλές χρήσεις. Η κατασκευή μιας μηχανής επηρεάζεται και από το σύστημα σκόπευσης, το οποίο δείχνει το οπτικό πεδίο του φακού και τα όρια της εικόνας πάνω στο φιλμ. Οι δύο κύριοι τύποι, ο απευθείας (συνήθως μαζί με τηλέμετρο) και ο ρεφλέξ ή "διαμέσου του φακού", αναφέρονται, μαζί με τις μηχανές που τους χρησιμοποιούν, παρακάτω Είδη φωτοφράκτη Ο φωτοφράκτης ελέγχει τη διάρκεια της έκθεσης του φιλμ στο φως. Οι 19


Φωτογραφική μηχανή - Κατηγορίες •

Φωτογραφική μηχανή στούντιο

Η φωτογραφική μηχανή στούντιο είναι το απόλυτο εργαλείο για τον επαγγελματία φωτογράφο. Διαθέτει ένα φακό που περιλαμβάνει και το φωτοφράχτη, μια φυσούνα επέκτασης που μέσω αυτής ελέγχουμε την απόσταση φακούς πλάτης και μια πλάτη με μια οθόνη εστίασης που μπορούμε να τοποθετήσουμε είτε ένα σασί με φίλμ για να φωτογραφίσουμε είτε μια ψηφιακή πλάτη. Η βασική διαφορά της μηχανής στούντιο είναι ότι μας επιτρέπει απόλυτο έλεγχο στην προοπτική και στο βάθος πεδίου της φωτογραφικής εικόνας. •

Φωτογραφική μηχανή απευθείας σκόπευσης

Είναι ο πιο απλός τύπος φωτογραφικής μηχανής. Διαθέτει ένα σκόπευτρο που είναι ανεξάρτητο από το φακό της φωτογραφικής μηχανής. Μια εξελιγμένη παραλλαγή αυτής της κατηγορίας είναι η φωτογραφική μηχανή απευθείας σκόπευσης με εναλλακτικούς φακούς •

Φωτογραφική μηχανή με καθρέπτη

Διοπτική ρεφλέξ Αυτή η φωτογραφική μηχανή είναι χωρισμένη σε δύο τμήματα. Με δύο φακούς ίδιας εστιακής απόστασης. Το επάνω τμήμα διαθέτει ένα καθρέπτη που δείχνει το φωτογραφικό είδωλο σε μια οθόνη εστίασης για να βλέπει ο φωτογράφος τι φωτογραφίζει. Το κάτω τμήμα είναι μια απλή φωτογραφική μηχανή. Η διοπτική ρεφλέξ οδήγησε στην μονοοπτική που τελικά καθιερώθηκε ως ο βασικός τυπος φωτογραφικής μηχανής Μονοοπτική ρεφλέξ Η βασική της διαφορά από τις υπόλοιπες φωτογραφικές μηχανές είναι ότι διαθέτει ένα καθρέπτη πίσω από το φακό που επιτρέπει στο φωτογράφο να βλέπει ότι ακριβώς φωτογραφίζει. Τη στιγμή της λήψης ο καθρέπτης σηκώνεται για να αφήσει το φως να περάσει. Αυτή η φωτογραφική μηχανή είναι η πιο δημοφιλής και αυτη που χρησιμοποιούν οι περισσότεροι επαγγελματίες φωτογράφοι. Η φωτογραφική μηχανή με καθρέπτη είναι στις μέρες ένα ολοκληρωμένο φωτογραφικό σύστημα με εκατοντάδες βοηθητικά εξαρτήματα. Φωτογραφική μηχανή τσέπης Μικρή σε μέγεθος φωτογραφική μηχανή που απευθύνεται στο ερασιτεχνικό κοινό. Την εποχή του φίλμ είχαν φτιαχτεί ειδικά μεγέθη φίλμ ώστε αυτή η φωτογραφική μηχανή να είναι 20


όσο το δυνατόν μικρότερη σε μέγεθος. Η ίδια πάνω κάτω λογική ισχύει και στις ψηφιακές φωτογραφικές μηχανές. Όσο το δυνατόν μικρότερο μέγεθος ώστε να μπορεί να μεταφερθεί παντού με ευκολία. Αυτή η βασική ιδέα οδήγησε στις φωτογραφικές μηχανές που διαθέτουν τα κινητά τηλέφωνα (που έτσι κι αλλιώς να κουβαλάμε παντού μαζί μας). Αυτού του είδους η σχεδίαση είχε οδηγήσει και σε ειδικές κατηγορίες όπως η φωτογραφική μηχανή μινιατούρα ή τις μικρές κατασκοπευτικές φωτογραφικές μηχανές H Eastman Kodak, η πρωτοπόρος αμερικανική εταιρεία στον τομέα της φωτογραφίας, που ιδρύθηκε πριν από 131 χρόνια, έκανε αίτηση για προστασία από τους πιστωτές της, καθώς έχασε τελικά τη μάχη με το χρόνο, ενώ προσπαθούσε να ετοιμαστεί κατάλληλα για τη ψηφιακή εποχή. Ας δούμε πώς ξεκίνησε...

KODAK Ο ιδρυτής της Kodak, George Eastman (1854-1932). Η φωτογραφική μηχανή της Kodak ήταν ίσως η πιο σημαντική εμπορική φωτογραφική μηχανή που κατασκευάστηκε ποτέ.

Η πρώτη φωτογραφική μηχανή το 1888. Δεξιά η Miss Kitty Kramer, πρώτο κορίτσι της Kodak to 1890.

21


Το 1897 παρουσιάστηκε η πρώτη πτυσσόμενη κάμερα τσέπης. Από το 1914 μέχρι το 1934 κυκλοφόρησαν πάνω από 300.000.

Το 1900 ο George Eastman έβγαλε στην αγορά τις φθηνές, μόλις 1 δολαρίου, φωτογραφικές μηχανές Brownie και έδωσε την δυνατότητα σε όλους να παίρνουν πόζες. Με μία από αυές μια ερασιτέχνης φωτογράφος, η Virginia Schau, κέρδισε το Pulitzer Prize το 1954 με την φωτογραφία στα δεξιά.

22


Η Brownie camera έγινε best seller στην Αμερική και το 1935 η Kodak παρουσίασε το Kodachrome, το πρώτο 35mm έγχρωμο φιλμ.

Το μεγαλύτερο κέρδος της εταιρείας προερχόταν από το χαρτί, χημικό και χάρτινο.

23


Το 1975, μετά από 10 μήνες δουλειάς, ο Steven Sasson,ερευνητής της εταιρείας παρουσίασε την πρώτη digital camera.

To 2012 η αίτηση για προστασία από τους πιστωτές της χαρακτηρίστηκε από την εταιρεία ως το απαραίτητο βήμα, ως το σωστό που πρέπει να γίνει για το μέλλον της Kodak.

24


Οι σημαντικές ημερομηνίες στην πορεία της Eastman Kodak

1880: Ο Τζορτζ Ιστμαν ιδρύει την Eastman Dry Plate Co. 1885: Ο Ιστμαν εφευρίσκει το φιλμ σε κυλίνδρους, που αποτελεί τη βάση του κινηματογραφικού φιλμ. 1888: Η Eastman αποκτά το εμπορικό σήμα Kodak. 1900: Κυκλοφορεί στην αγορά η Brownie Camera. 2004: Σταματά τις πωλήσεις παραδοσιακών φωτογραφικών μηχανών σε Ευρώπη και Βόρεια Αφρική, απολύοντας 15.000 εργαζόμενους. 2009: Ανακοινώνει ζημίες ύψους 137 εκατ. δολ. για το δ΄ τρίμηνο, καθώς και σχέδια για απολύσεις 4.500 εργαζομένων. 2011: Η τιμή της μετοχής της υποχωρεί πάνω από 80%. 2012: Ζητά προστασία από τους πιστωτές της.

25


Είδη φωτογραφίας Ασπρόμαυρη Φωτογραφία Η

ασπρόμαυρη

πραγματικότητα

φωτογραφία ειδωμένη

δεν

και

είναι

τίποτε

αποτυπωμένη

άλλο με

από

την

την

ωμότητα

του άσπρου-μαύρου. Το

χρώμα

απουσιάζει

και

μαζί

του

και

το

συνηθισμένα

"ωραίο", το καθημερινό και κάποιες φορές σχεδόν αδιάφορο, "όμορφο". Δεν εντυπωσιάζει με την πληθωρικότητα και τον κορεσμότου, το μάτι. Η φόρμα καλείται να καλύψει την απουσία του, να πάρει τη θέση του και να γίνει το κύριο και το στατικό σημείο της εικόνας. Οι τόνοι του γκρίζου, η τονικότητα, το άσπρο και το μαύρο, λειτουργούν σαν το σχέδιο στη ζωγραφική. Όσο πιο γερό, σωστό και δεμένο τόσο πιο εύκολα θα σταθει το χρώμα πάνω του. Στην

ασπρόμαυρη

φωτογραφία

δε

θά'

ρθει

το

χρώμα

να

καλύψει το σχέδιο. Αντίθετα, είναι από μόνη της ολοκληρωμένος πίνακας. Η λιτότητα του μέσου, ο μουσικός μινιμαλισμός της, είναι που την κάνουν τόσο ξεχωριστή. Απλή, λιτή και απέριτη στηρίζεται μόνο στις φόρμες της, στους όγκους της και στη φωτοσκίασή της. Φυσικά κάθε ασπρόμαυρη εικόνα δεν είναι ούτε έργο τέχνης, ούτε καν ένας "πίνακας" από μόνη της. Δε φτάνει το ασπρόμαυρο φιλμ, τα χημικά και το χαρτί για να γίνει μια εικόνα πραγματικά ενδιαφέρουσα. Θέλει πολύ καλή σύνθεση, "κάδρο", ματιά, στιγμή, που είτε τα έχει μια εικόνα και ξεχωρίζει, είτε δεν τα έχει και περνά απαρατήρητη και αδιάφορη. Θέλει και "τύχη" όπως και η φωτογραφία στο σύνολό της. Μα πάνω απ' όλα θέλει δουλειά, δουλειά, δουλειά. Θέλει σοβαρή αντιμετώπιση, σπουδή και αέναη μαθητεία.

26


Ταξιδιωτική φωτογραφία Travel photography Η ταξιδιωτική φωτογραφία είναι ένας από τους σημαντικότερους κλάδους της φωτογραφίας από την πρώτη στιγμή της εμφάνισης της τον 19ο αιώνα. Από τις πρώτες μέρες της φωτογραφίας, φωτογράφοι ταξιδεύουν σε όλο τον κόσμο για να καταγράψουν την καθημερινή ζωή, τον ανθρώπινο πολιτισμό, αλλά και τα θαύματα της φύσης. Αν και το πορτραίτο όπως και η φωτογραφία στο στούντιο έβαλαν τις βάσεις της φωτογραφικής τέχνης, η ταξιδιωτική φωτογραφία είναι που προσέφερε τα ωφέλη της φωτογραφίας σε περισσότερους ανθρώπους, καθώς οι εκδρομές, τα ταξίδια, οι διακοπές είναι η καλύτερη αφορμή για να ασχοληθεί κάποιος με την φωτογραφία, εικονογραφόντας τις αναμνήσεις τους. Η ταξιδιωτική φωτογραφία ξεκινάει φυσικά από αυτό, αλλά δεν είναι μόνο αυτό. Δηλαδή η φωτογραφία μας με φόντο την Ακρόπολη, αυτή η στιγμή της δήλωσης "ήμουν και εγώ εκεί", δεν φτάνει για να ορίσει την έννοια της ταξιδιωτικής φωτογραφίας. Η ταξιδιωτική φωτογραφία, δηλαδή οι φωτογραφίες που θαυμάζουμε σε ταξιδιωτικούς οδηγούς, σε άρθρα αφιερωμένα σε ταξιδιωτικούς προορισμούς και στις αναζητήσεις μας στο ίντερνετ, είναι η φωτογραφία ντοκουμέντου που περιγράφει με τον καλύτερο τρόπο, την ιστορία, τα ήθη και τα έθιμα, τον πολιτισμό, τον σύγχρονο τρόπο ζωής και το φυσικό περιβάλλον ενός τόπου. Η ταξιδιωτική φωτογραφία μπορεί να εμπεριέχει μέσα της πολλά από τα υπόλοιπα είδη της φωτογραφίας. Πορτραίτο, ρεπορτάζ, φωτογραφία άγριας φύσης,

αρχιτεκτονική

φωτογραφία,

μπορούν

να

περιλαμβάνονται

ανά

περίπτωση στην ταξιδιωτική φωτογραφία, ανάλογα με το τι θέλουμε να αναδείξουμε από έναν τόπο.

27


Υποβρύχιες Φωτογραφίες

Υποβρύχια φωτογραφία Άλκης Κυριάκου Υποβρύχια φωτογραφία Ηλίας Παπαδόπουλος(elpapas)

Υποβρύχια φωτογραφία Πέτρος Ορνιθόπουλος Υποβρύχια φωτογραφία Τσουμαχίδης Στάθης

Φωτογραφία Μόδας Η φωτογραφία μόδας είναι η φωτογραφία που την χρησιμοποιεί για διαφημιστικούς λόγους η βιομηχανία της μόδας για να προβάλλει τα προϊόντα της. Η φωτογραφία μόδας χρησιμοποιείτε στους καταλόγους, στα περιοδικά και στις αφίσες.

28


Όμως την ύπαρξη και την καθιέρωση της σαν ξεχωριστό ας το πούμε έτσι, κλάδο της διαφημιστικής φωτογραφίας τη χρωστάει στους φωτογράφους της. Κανείς δεν θα ασχολιόταν με τη φωτογραφία μόδας αν πολύ καλοί φωτογράφοι δεν της είχαν κάνει τη χάρη να ασχοληθούν μαζί της. Η φωτογραφία μόδας και οι φωτογράφοι της (και βέβαια μαζί και οι εταιρίες που διαφημίζονται) γίνονται πολύ συχνά θέμα συζήτησης και προβολής στα μέσα μαζικής ενημέρωσης και αυτό δείχνει τη τεράστια δύναμη που έχει η εικόνα. Είχα διαβάσει παλιότερα σε μια συνέντευξη κάτι που μου είχε κάνει μεγάλη εντύπωση αρχικά, αλλά σήμερα το θεωρώ πολύ μεγάλη βλακεία. Μια fashion editor ενός πολύ γνωστού διεθνούς περιοδικού μόδας έλεγε λοιπόν αναφέροντας αυτά που ζητούσε το περιοδικό από τους φωτογράφους ότι “ ...αυτό που ζητάμε είναι να φαίνεται το ρούχο, να δείχνει όμορφο το μοντέλο, να μας δώσει πολλές φωτογραφίες για να μπορούμε να διαλέξουμε και να μην έχει άποψη...” Από τέτοιες φωτογραφίες βέβαια είναι γεμάτος ο κόσμος γύρω μας στο σημερινό οπτικό πολιτισμό μας. Όμως το ερώτημα είναι ποιος ρίχνει δεύτερη ματιά σε μια τέτοια φωτογραφία μόδας; Θεωρητικά βέβαια η φωτογραφία μόδας αυτό πρέπει να κάνει, να δείχνει πολύ καλά το προϊόν ώστε να αυξηθούν οι πωλήσεις του. Όμως υπάρχει μια αντίφαση στο συγκεκριμένο ζήτημα. Η αντίφαση αυτή είναι ότι η φωτογραφία μόδας έχει χρησιμοποιηθεί από καταπληκτικούς φωτογράφους ως μέσον προσωπικής έκφρασης πράγμα που της έχει δώσει τη σημερινή της αξία ( ενώ δεν μιλάει κανείς για τις διαφημιστικές φωτογραφίες επίπλων για παράδειγμα). Η φωτογραφία μόδας έκανε τα πρώτα της βήματα στις αρχές του 20ου αιώνα και απλά θα σας αναφέρω μερικούς φωτογράφους που πιστεύω ότι βοήθησαν τη φωτογραφία μόδας να γίνει αυτό που είναι. Baron de Meyer Edward

29

Jean Steichen


George Hoyningen-Huene

Cecil Beaton

30

Horst P. Horst

Norman Parkinson


Alexei Brodovitch

Erwin Blumenfeld

Richard Avedon

David Bailey

Helmut Newton

31

Hiro


Διαφημιστική φωτογραφία Διαφημιστική φωτογραφία στούντιο Η διαφημιστική φωτογραφία είναι ένας μεγάλος εμπορικός βραχίονας

της

φωτογραφίας που γνωρίζει μεγάλη ανάπτυξη και στην εποχή της ψηφιακής φωτογραφίας. Η διαφημιστική φωτογραφία είναι το τμήμα εκείνο της φωτογραφίας που χρησιμεύει στην προβολή και προώθηση εμπορικών προϊόντων και υπηρεσιών. Ο ναός της διαφημιστικής φωτογραφίας είναι το φωτογραφικό στούντιο καθώς σε εντελώς ελεγχόμενες συνθήκες λήψης ο φωτογράφος μπορεί να εκφράσει την δημιουργικότητα του με τον καλύτερο τρόπο. Υπάρχουν είδη φωτογραφίας που μοιάζουν με την διαφημιστική φωτογραφία ή που οι λήψεις μπορούν να γίνουν στο ίδιο στούντιο αλλά συνήθως όταν αναφερόμαστε στην διαφημιστική φωτογραφία, μιλάμε για την φωτογραφία still life, δηλαδή την φωτογράφιση αντικειμένων και όχι ανθρώπων παρόλο που πολλές φορές μπορεί να χρησιμοποιηθεί κάποιο ή κάποια μοντέλα σε συνδυασμό με τα αντικείμενα που φωτογραφίζουμε. Κλάδοι

της

διαφημιστικής

φωτογραφίας

με

ιδιαίτερες

δυσκολίες

αλλά

με

καταπληκτικούς φωτογράφους που τους υπηρετούν, είναι η φωτογραφία αυτοκινήτων

32


και μοτοσυκλετών, η φωτογραφία κοσμημάτων και η φωτογραφία φαγητών και ποτών. Το μεγαλύτερο βέβαια κομμάτι της διαφημιστικής φωτογραφίας αφορά απλή φωτογράφιση αντικειμένων σε λευκό φόντο σαν αυτά που βλέπουμε στα έντυπα των super market.

Πανοραμική Φωτογραφία Πανοραμική φωτογραφία και εικονική περιήγηση H Πανοραμική φωτογραφία είναι οποιαδήποτε φωτογραφία σε μεγαλύτερη αναλογία πλάτους ύψους μεγαλύτερη από 2 προς 1. Πολλοί φωτογράφοι από την αρχή της ιστορίας

της

φωτογραφίες

φωτογραφίας ενώνοντας

προσπάθησαν πολλές

να

φωτογραφίες

δημιουργήσουν ή

πανοραμικές

δημιουργώντας

ειδικές

φωτογραφικές μηχανές.

Προσπάθεια με την ένωση 3 φωτογραφιών πανοραμικής απεικόνισης της Θεσσαλονίκης στις αρχές του 20ου αιώνα. Όμως

πραγματική

υπολογιστές,

καθώς

επανάσταση

στην

δημιουργήθηκαν

πανοραμική προγράμματα

φωτογραφία που

έφεραν

ενώνουν

οι

πολλές

διαφορετικές φωτογραφίες σε μια πανοραμική και μετά με αυτή την πανοραμική εικόνα μπορούν να δημιουργηθούν από άλλα προγράμματα εικονικές περιηγήσεις όπου ο επισκέπτης μέσω ίντερνετ μπορεί να περιηγηθεί με δυνατότητα θέασης μέχρι και 360 μοίρες. Αυτές οι εφαρμογές της πανοραμικής φωτογραφίας είναι κατάλληλες για την παρουσίαση κάθε είδους χώρου και περιοχής και έτσι χρησιμοποιούνται από την παρουσίαση ενός δωματίου ξενοδοχείου, μέχρι την εικονική παρουσίαση εκθέσεων, μουσείων, καταστημάτων, αρχαιολογικών χώρων, μέχρι ολόκληρων πόλεων. Οι εφαρμογές της πανοραμικής φωτογραφίας σε συνδυασμό με την εικονική παρουσίαση-περιήγηση, είναι πραγματικά ανεξάντλητες και προσφέρουν μεγάλο 33


πεδίο ανάπτυξης για τους καλούς φωτογράφους καθώς τα αποτελέσματα μέχρι τώρα είναι ιδιαίτερα φτωχά καθώς από τους περισσότερους που ασχολούνται με την πανοραμική φωτογραφία λείπει η φωτογραφική παιδεία και έτσι παρόλο τον ακριβό εξοπλισμό και τα προγράμματα, τα αποτέλεσματα είναι απλώς κακές φωτογραφίες.

Το γυμνό στην φωτογραφία - μια ιστορία ένα ταμπού Το γυμνό στην φωτογραφία ξεκίνησε μαζί με την γέννηση της, και ουσιαστικά δεν είναι κάτι το οποίο το ανακαλύψαμε τώρα ή πριν 10 – 20 χρόνια. Από τις αρχές του 1800 με τις πρώτες φωτογραφικές απόπειρες είχαμε και τις πρώτες γυμνές εικόνες, είτε σε επίπεδο καλλιτεχνικής είτε παραστατικής αποτύπωσης μιας και το γυμνό είναι κάτι που τριβελίζει τον ανθρώπινο νου και όλες τις μορφές τέχνης επί αιώνες.

Θα μπορούσαμε να πούμε πως στην εξέλιξη της φωτογραφίας ως τεχνικής αλλά και της αλλαγές στην κοινωνικοπολιτική κατάσταση άρχισε το γυμνό να αποκτά κάποιες κατηγορίες στις οποίες θα μπορούσε να διαχωριστεί από τις πρώτες Νταγκεροτυπίες αλλά μέχρι και τις μέρες μας. Δεν είναι ακριβές ποια χρονολογία είχαμε την πρώτη γυμνή φωτογραφία, ένα είναι σίγουρο πως από το 1839 έως το 1841 είχαμε την πρώτη γυμνή φωτογραφία (διάφορες πηγές αναφέρουν το 1841 άλλες το 1844) τότε που ο χρόνος έκθεσης ενός καρέ ήταν 3-5 ως 10 λεπτά ανάλογα την εποχή και τις συνθήκες. Έχουν καταγραφεί περί τις 5000 Νταγκεροτυπίες (περίπου 1000 34


σώζονται μέχρι σήμερα) γύρω στο 1860 στην Ευρώπη με ερωτικό περιεχόμενο σε μια φάση που οι εικόνες ήταν μοναδικές(μη αναπαραγωγίσημες ), αρκετά ακριβές και φυσικά κυκλοφορούσαν σε ανώτερα κοινωνικά στρώματα.

Έχουμε

κάποιες

βασικές

κατηγορίες

γυμνού

στα

πρώτα

χρόνια

της

φωτογραφικής τέχνης όπως οι Αναγεννησιακού τύπου, ακαδημαϊκής φύσεως και ουσιαστικά σε μορφή σπουδής στο γυμνό που χρονολογούνται γύρω στο 1850, ακόμα, οι ερωτικές εικόνες που συχνά αναφέρονται και ως Παριζιάνικες (το Παρίσι από το 1870 και ως τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο ήταν η Μέκκα της ερωτικής φωτογραφίας) μιας και εκεί είχαν αναπαραχθεί αρκετές με μορφή καρτ ποστάλ ή καρτ βιζίτ για διάφορα καμπαρέ αλλά και για προσωπική χρήση. Εξέλιξη αυτής της μορφής εικόνων ήταν και οι πορνογραφικές εικόνες που είχαν πραγματικά σκληρές σκηνές που και στις μέρες μας θα έκαναν αρκετούς να κοκκινίσουν ή να ενοχληθούν και μιλάμε ακόμα για το τέλος του 1800 και αρχές του 1900. Αυτό ήταν και το εναρκτήριο λάκτισμα για να θεσπιστούν κάποιοι νόμοι για το τι είναι πορνογραφικό και τι όχι. Αργότερα είχαμε ποιο σκηνοθετημένες εικόνες γυμνού σε συνθήκες στούντιο που είχαν σκοπό να διανεμηθούν σε μορφή καρτ ποστάλ και να φτιάξουν μια κοινότητα ανταλλαγής τέτοιον εικόνων και θα πρέπει να ξεκαθαρίσουμε εδώ πως δεν υπήρχε τέτοια μονομέρεια όπως στις μέρες μας που γυμνό σημαίνει απαραίτητα γυναίκες χωρίς ρούχα! Τα στούντιο και οι φωτογράφοι άρχισαν να πληθαίνουν και φυσικό ήταν να υπάρχουν άνθρωποι που ασχολήθηκαν με το γυμνό σε άλλο επίπεδο, όπως καταγραφή εικόνων ανθρωπολογικού τύπου φωτογραφίζοντας γυμνά με ανθρώπους διαφορετικών εθνοτήτων και φυλών σε στούντιο αλλά και φυσικό περιβάλλον.

35


Η πιο γνωστή πάντως μορφή – κατηγορία γυμνού είναι το καλλιτεχνικό γυμνό, που λίγο πριν το 1900 οι καλλιτέχνες έβλεπαν το γυμνό ως μια μορφή έκφρασης μέσα από φόρμες, φωτισμό αλλά και συμβολισμούς, που όμως οι δύσκολες εποχές κοινωνικά αλλά και από άποψη ανταπόκρισης του κοινού μερικοί φωτογράφοι μεταπήδησαν σε μια μορφή τεχνικής που βασίζετε στην ζωγραφική

και

είναι

γνωστή

σε

όλους

μας

ως

πικτοριαλισμός.

Ο πικτοριαλισμός που δεν είχε το γυμνό μόνο ως θέμα, είχε μια ονειρική soft focus όψη και έφερε μια νέα πιο οικία ως προς την ζωγραφική αίσθηση στο κοινό χρησιμοποιώντας νέες τεχνικές παρμένες από την art pompier . Ο πρώτος παγκόσμιος πόλεμος εκτός από τις προφανείς απώλειες και αντίκτυπο στον μέσο άνθρωπο, επηρέασε κατά πολύ την φωτογραφία γυμνού που άρχισε να μην έχει καθόλου ανταπόκριση στον κόσμο παραγκωνίζοντας τους καλλιτέχνες φωτογράφους γυμνού αλλά και τους πικτοριαλιστές που οι τελευταίοι μέχρι το τέλος του 1920 είχαν ουσιαστικά εξαφανιστεί. Το κίνημα των νατουραλιστών, ανθρώπων δηλαδή που προτιμούν τα φυσικά πράγματα στην ζωή (χορτοφαγία, γυμνισμός, φύση κλπ) δεν είναι κάτι καινούριο αλλά κάτι που έρχεται μεσώ χρόνο- μηχανής από τα '20s (ο γυμνισμός ακόμα είναι ταμπού 80 χρόνια μετά!)επηρέασαν την φωτογραφία και ώθησε τους φωτογράφους να ασχοληθούν κατά κόρον με εικόνες γεμάτες γυμνιστές και φυσικό περιβάλλον σε διάφορες στάσεις και δραστηρίοτητες. Καθώς οι φωτογραφικές μηχανές μίκραιναν και οι φωτογράφοι άρχισαν να αρέσκονται στο να βρίσκονται εκτός στούντιο, το γυμνό σε φυσικούς χώρους άρχισε να γίνεται must, όλο και πιο πολλοί φωτογράφοι συνδύαζαν την φωτογραφία τοπίου με το γυμνό κάτι που παραμένει ως τάση μέχρι και τις μέρες μας. Τα μεγαλύτερα πάντως βήματα όσον αφορά την φωτογραφία γυμνού αλλά και τις φωτογραφίες που λίγο ως πολύ έχουμε δει όλοι μας, δίνοντας μια πιο καλλιτεχνική άποψη, έγιναν μεταξύ πρώτου και δευτέρου παγκοσμίου πολέμου και κυριότερες δεκαετίες από το 1930 ως το 1940. Φωτογράφοι που έχουν κάνει διάσημες εικόνες και στιγμάτισαν την καλλιτεχνική δουλειά τους με αυτό εκείνη την περίοδο είναι πολλοί, επιγραμματικά αναφέρω τους εξής: Herbert List, Antre Kertesz, Brassai, ManRay, Manasse, Paco κ.α. 36


Είναι φυσικό και στατιστικά αποδεδειγμένο πως όπως η κοινωνία προχωρούσε αλλά

και

όποια σημαντική

αλλαγή

γινόταν( βιομηχανική

επανάσταση,

σεξουαλική επανάσταση, πόλεμοι, μουσική, εικαστικά κινήματα, μόδα) η φωτογραφία γυμνού ακολουθεί κατά πόδας και καταθέτει τα ανάλογα αποτελέσματα. Η νεότερη ιστορία είναι λίγο πολύ γνωστή με τα 50s και 60s να είναι γεμάτα σεξουαλισμό και άνθιση των pin up girls και glamour φωτογραφίας με ποπ χρώματα και ψυχεδελικά μοτίβα. Από εκεί και πέρα, με χιλιάδες απόπειρες από πολλούς φωτογράφους ανά τον κόσμο και πλέων μη υπάρχοντας παρθενογένεση στην φωτογραφία η κάθε δεκαετία 70s – 80s και πέρα, άλλαξαν κατά βάση στιλιστικά το γυμνό είτε αυτό είχε να κάνει με τα αξεσουάρ, τα μαλλιά, το τοπίο αλλά και το χρώμα μιας και μιλάμε για πολύ εξελιγμένα υλικά πλέον όσον αφορά την τεχνική. Τρανταχτά παραδείγματα νεοτέρων φωτογράφων που ασχολήθηκαν με το θέμα είναι ο Helmut Newton, Araki, Robert Mapelthorpe, Michal Machu, Jan Saudek κ.α Πάντως αν είχαμε την δυνατότητα να είχαμε στα χέρια μας μια τέτοια συλλογή εικόνων κατηγοριοποιημένες με γεωγραφική αλλά και χρονολογική σειρά, από την αρχή της γέννησης της φωτογραφίας γυμνού, θα μας έδινε δείγματα της αλλαγής του σωματότυπου, της αισθητικής, της κουλτούρας και τέλος της απήχησης- ανεκτικότητας του κοινού δεδομένης της σχέσης προσφοράς και ζήτησης στο εκάστοτε κοινωνικοπολιτικό σύστημα. Στις μέρες μας τα ΜΜΕ έχουν κάνει το γυμνό να φαντάζει κάτι συνυφασμένο με την πορνογραφία και συνάμα κάτι το απαγορευμένο σε ένα πεινασμένο για θέαμα κοινό. Είναι λίγο αναχρονιστικό να μιλάμε για τέτοιου είδους ταμπού στην τέχνη αλλά και στην ζωή, θα έπρεπε να μιλάμε για αισθητική και το τι μας ενοχλεί ή τι μας αρέσει στην τεχνική, την φόρμα, τον συμβολισμό την ιδέα μιας φωτογραφίας γυμνού. Σοκαριστική δεν είναι μια εικόνα, αλλά η παραφιλολογία γύρω από αυτήν, τα κοινωνικά standarts που είναι ρευστά ανάλογα την εποχή αλλά και την γεωγραφική περιοχή και τέλος την κουλτούρα του κάθε θεατή. Φυσικά μιλώ για εικόνες που έχουν γίνει με νόμιμο τρόπο και δεν έχουν να κάνουν με εκμετάλλευση οποιουδήποτε ανθρώπου σε οποιοδήποτε επίπεδο, μιας και τώρα με την ψηφιακή τεχνολογία και την ευκολία του πράγματος

37


σχοινοβατούμε ως κοινωνικό σύνολο σε μια του δίχως άλλο υπερβολή σε σχέση με το γυμνό και τις εικόνες. Φάνης Λογοθέτης

Φωτογραφία γάμου Οι προκλήσεις της φωτογραφίας γάμου στην εποχή μας Η φωτογραφία γάμου είναι από τους σημαντικότερους επαγγελματικούς τομείς της φωτογραφίας και ο κλάδος

που απασχολεί τους

περισσότερους

φωτογράφους σε όλο τον κόσμο και στην Ελλάδα. Την φωτογραφία γάμου θα μπορούσαμε να την εντάξουμε στην γενικότερη κατηγορία της φωτογραφίας ντοκουμέντου παρόλο που στην ιστορική της διαδρομή η φωτογραφία γάμου έχει γνωρίσει πολύ μεγάλη ανάπτυξη και χάρη σε πολύ καλούς φωτογράφους που την έχουν υπηρετήσει έχει δώσει θαυμάσια δείγματα φωτογραφιών που άνετα συγκαταλέγονται στην καλλιτεχνική ή δημιουργική φωτογραφία. Ο γάμος ο ίδιος είναι ένα πολύ σημαντικό γεγονός στην ζωή των ανθρώπων και όπως όλα τα σημαντικά γεγονότα χρειάζεται να καταγραφεί εκτός από τις αναμνήσεις αυτών που συμμετέχουν και με κάποιο άλλο μέσο. Όμως η φωτογραφία γάμου δεν είναι μόνο αυτό. Γιατί σε αυτή την περίπτωση θα έφτανε το βίντεο. Η φωτογραφία γάμου είναι πολλά περισσότερα και γι’αυτό είναι πολύ σημαντικός ο ρόλος του φωτογράφου του γάμου για να προσδώσει το προσωπικό καλλιτεχνικό αποτέλεσμα στις φωτογραφίες καθώς και στην παρουσίαση των φωτογραφιών του γάμου.

Φωτογραφία γάμου κατηγορίες Η φωτογραφία του γάμου περιλαμβάνει ως γενική κατηγορία μερικές υποκατηγορίες. Τις φωτογραφίες από την προετοιμασία του γάμου, τις φωτογραφίες κατά την διάρκεια του γάμου, τις αναμνηστικές φωτογραφίες αμέσως μετά τον γάμο και τις φωτογραφίες από την δεξίωση του γάμου. Ανάμεσα σε αυτές τις φωτογραφίες επιβάλλεται να υπάρχουν μερικά πολύ καλά πορτραίτα του ζευγαριού και των σημαντικότερων προσώπων, όπως οι κουμπάρο, γονείς, αδέρφια, μερικές πολύ καλές φωτογραφίες ρεπορτάζ που

38


μας δείχνουν διαδοχικά τα γεγονότα της ημέρας του γάμου και τέλος μερικές δημιουργικές

φωτογραφίες

του

ζευγαριού

που

να

αναδεικνύουν

την

προσωπικότητα τους καθώς και την σχέση τους, είτε στο στούντιο, είτε σε κάποια ωραία τοποθεσία που έχει προεπιλεγεί. Ο φωτογράφος και οι προκλήσεις του γάμου Ο φωτογράφος του γάμου πρέπει να είναι ένας πολύ καλός φωτογράφος. Το ίδιο ισχύει και για τους συνεργάτες τους καθώς στην φωτογραφική κάλυψη ή αποτύπωση ενός γάμου υπάρχουν πολλές φωτογραφικές προκλήσεις. Πρώτα από όλα η φωτογραφία γάμου είναι ένα φωτορεπορτάζ. Ο φωτογράφος πρέπει να είναι συνέχεια σε εγρήγορση ώστε να αποτυπώσει όλα τα συμβάντα και υπάρχουν κάποιες στιγμές που πρέπει οπωσδήποτε να τις φωτογραφίσει γιατί είναι μοναδικές και δεν επαναλαμβάνονται. Έπειτα ο φωτογράφος του γάμου πρέπει να είναι ένας πολύ καλός φωτογράφος πορτραίτου καθώς πρέπει σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα να μπορέσει να αναδείξει φωτογραφικά το ζευγάρι και ειδικά την νύφη μέσα σε πιεστικές συνθήκες. Όμως εκεί που πραγματικά ο φωτογράφος στην φωτογραφία γάμου μπορεί να αναδείξει το προσωπικό του στυλ και να ξεχωρίσει χάρη στην δουλειά του, είναι οι σκηνοθετημένες φωτογραφίες είτε στο στούντιο είτε σε κάποιο εξωτερικό χώρο. Είναι η φωτογραφίες που μπορούν να απογειώσουν το άλμπουμ του γάμου και αυτές οι φωτογραφίες που τοποθετούν την φωτογραφία γάμου στον κλάδο της καλλιτεχνικής-δημιουργικής φωτογραφίας.

Ψηφιακή φωτογραφία Γενικά για την ψηφιακή φωτογραφία Ψηφιακή φωτογραφία είναι η φωτογραφία που ανεξάρτητα πιο είναι το μέσο με το οποίο την δημιουργήσαμε το αποτέλεσμα είναι κάποιου είδους ψηφιακό αρχείο. Το ψηφιακό αυτό αρχείο μπορούμε να το τυπώσουμε με διάφορους τρόπους χρησιμοποιώντας κάποια μέθοδο ψηφιακής εκτύπωσης ή μπορούμε να το βλέπουμε σε κάποια οθόνη. Η ουσία είναι ότι όλες οι φωτογραφίες που βλέπουμε πια γύρω μας είναι ψηφιακές, στα περιοδικά, στις αφίσες, στα έντυπα, παντού. Ακόμα και αν

39


ξεκίνησαν σαν φωτογραφίες σε φιλμ πρίν τυπωθούν, μετατράπηκαν σε ψηφιακά αρχεία πριν πάρουν το δρόμο για την εκτύπωση. Raw πρωτογενή αρχεία στην ψηφιακή φωτογραφία Ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα στην ψηφιακή φωτογραφία είναι η μεγάλη ποικιλία των ψηφιακών αρχείων που υπάρχουν. Είναι πολύ σημαντικό γιατί αυτή η έλλειψη μιας ενιαίας πλατφόρμας δημιουργεί προβλήματα αποθήκευσης ,ανάγνωσης, αρχειοθέτησης και συνεργασίας των διαφόρων ψηφιακών συστημάτων. Παρόλα αυτά οι διαφορετικοί τύποι αρχείων είναι χρήσιμοι όταν χρειαζόμαστε διαφορετικού τύπου συμπίεση για τις φωτογραφίες που

προορίζονται

για

διαφορετικές

χρήσεις.

Το βασικότερο αρχείο στην ψηφιακή φωτογραφία είναι το αρχείο RAW. Τα RAW αρχεία είναι τα πρωτογενή αρχεία που παράγουμε με τις ψηφιακές φωτογραφικές μηχανές και είναι το αρχεία που μπορούμε να τα θεωρήσουμε το αντίστοιχο του αρνητικού στο φιλμ για την ακρίβεια το ανεμφάνιστο αρνητικό ή την λανθάνουσα εικόνα της κλασικής φωτογραφίας. Ακόμα στα αρχεία RAW οι εταιρείες δεν έχουν καταφέρει να καθιερώσουν μια ενιαία πλατφόρμα και έτσι οι περισσότερες εταιρείες έχουν το δικό τους RAW αρχείο , πράγμα που δημιουργεί προβλήματα στην ανάγνωση του αρχείου ανάμεσα σε διαφορετικά συστήματα (υπολογιστή, λειτουργικά, προγράμματα επεξεργασίας ). Είδη αρχείων των εικόνων στην ψηφιακή φωτογραφία Το μεγάλο μέγεθος των ψηφιακών αρχείων των φωτογραφιών στην ψηφιακή φωτογραφία, οδήγησε από νωρίς στην ανάγκη δημιουργίας διαφόρων ειδών μεθόδων συμπίεσης για να μικραίνουν αυτά τα αρχεία με όσο το δυνατόν λιγότερη έκπτωση στην ποιότητα. Είδη αρχείων που τα καταφέρνουν καλύτερα με την ψηφιακή φωτογραφία είναι το TIFF, TO JPG, και το GIF και έχουν γενικά επικρατήσει. Το TIFF είναι ένα αρχείο που δεν μειώνει το μέγεθος αλλά κρατάει τις αρχικές πληροφορίες της επεξεργασίας προσβάσιμες για οποιαδήποτε μελλοντική επέμβαση, το JPG δημιουργεί μικρότερα αρχεία είναι πιο πλατιά διαδεδομένο και προσφέρει την σταδιακή επιλογή ακόμα μικρότερων αρχείων (μεγαλύτερης συμπίεσης) με αντίστοιχη μείωση της ποιότητας. Αυτή η κλίμακα επιλογής συμπίεσης ποιότητας είναι πολύ χρήσιμη για αρχεία στο internet και διάφορες εφαρμογές που η ποιότητα δεν είναι το πρωταρχικό μας μέλημα.Το

40


GIF είναι ιδανικό για την απεικόνιση διανυσματικών γραφικών σε μικρά αρχεία και για κινούμενα γραφικά που είναι πολύ χρήσιμα στο internet και σε διάφορες φορητές συσκευές. Θα δούμε αναλυτικά σε επόμενα άρθρα με ποια κριτήρια επιλέγουμε τον τύπο αρχείου που θα έχει η τελική ψηφιακή φωτογραφία μας. Φωτοειδησεογραφία: Αφορά την εικονογράφηση της επικαιρότητας και οι φωτογραφίες αυτού του είδους διοχετεύονται συνήθως στον ημερήσιο και εβδομαδιαίο τύπο μέσω πρακτορείων, τα οποία και εκπροσωπούν τον φωτογράφο. Αρχιτεκτονική φωτογραφία - Εσωτερικών Χώρων: Περιλαμβάνει τη φωτογράφηση κτιρίων και εσωτερικών χώρων. Η οπτική γωνία της φωτογραφικής λήψης, ο φωτισμός και οι ιδιαιτερότητες ενός εσωτερικού χώρου, αποτελούν τα κύρια αντικείμενα μελέτης για αυτό το είδος φωτογραφίας.

Η ιστορία της ανθρωπότητας σε φωτογραφιες Κάθε φωτογραφία και ένα κομμάτι της ανθρώπινης ιστορίας. Φωτογραφίες που συγκλόνισαν τον κόσμο! Από την Αθήνα του 1842 έως τον Κόλπο του Μεξικού του 2010 δείτε φωτογραφίες και γεγονότα που συγκλόνισαν την ανθρωπότητα!

Aθήνα 1842 Η φωτογραφία τραβήχτηκε από τον Γάλλο αριστοκράτη Ζοζέφ Ζιλπέρ Zιρό ντε

41


Πρανί και πιθανολογείται ότι πρόκειται για την πρώτη φωτογραφία που τραβήχτηκε στην Ελλάδα. Απεικονίζει τον ναό του Ολυμπίου 5ιός στην Αθήνα. Αποτελεί δε μια απ’ τις ακριβότερες φωτογραφίες του κόσμου, καθώς πουλήθηκε σε δημοπρασία του Οίκου Kρίστις στον Σεΐχη του Kατάρ, έναντι 789.000 ευρώ!

23 Ιανουαρίου 1896 Η πρώτη ακτινογραφία είναι γεγονός. Την πήρε ο Γερμανός φυσικός Βίλχελμ Ρέντγκεν και απεικονίζει το χέρι της συζύγου του.

17 Δεκεμβρίου 1903 Οι αδερφοί Orville και Wilbur Wright κάνουν την πρώτη πτήση με μηχανοκίνητο αεροπλάνο. Πιλότος ήταν ο Orville, αν και απλά έστριψαν νόμισμα για να το αποφασίσουν. Μετά την επιτυχία τους, και μέχρι να κατοχυρωθεί η πατέντα τους, έκρυψαν το αεροπλάνο στο μαγαζί τους που πουλούσε ποδήλατα για να μην τους κλέψει κανείς την ιδέα.

42


Αθήνα 1929 Η φωτογράφος Nelly’s (Έλλη Σουγιουλτζόγλου Σεραϊδάρη) προκαλεί σκάνδαλο στην συντηρητική κοινωνία της εποχής αλλά και στους συντηρητικούς αρχαιολόγους και δημοσιογράφους, όταν φωτογραφίζει να χορεύουν γυμνές στην Ακρόπολη την Mona Paeva (πάνω) και την Ουγγαρέζα χορεύτρια Nikolska (κάτω).

Σκοτία 1934 Οι θρύλοι που υπήρχαν απ’ τον 6ο αιώνα μ.Χ. για ένα τέρας που ζει στην λίμνη Loch Ness, ενισχύονται όταν δημοσιεύεται η φωτογραφία που εμφανίζει το τέρας να προβάλλει μέσα απ’ το νερό. Η «Nessie» έγινε θέμα συζητήσεων, αλλά και ο θεμέλιος λίθος για την τουριστική προβολή και εκμετάλλευση της 43


περιοχής. 5εκαετίες αργότερα, το 1994, ο μύθος καταρρέει όταν ο Christian Spurling παραδέχεται ότι το «τέρας» ήταν ένα δημιούργημα του πατριού του φτιαγμένο από ξύλα. Αν και την φωτογραφία την τράβηξε ο ετεροθαλής αδερφός του, Ian Wetherell, θέλοντας να δώσουν μια πιο έγκυρη διάσταση και μεγαλύτερη βαρύτητα στην απάτη τους, έπεισαν τον γιατρό Robert Kenneth Wilson να παραδεχτεί ότι ήταν αυτός που φωτογράφησε το «τέρας».

Γερμανία 1934 Το εντυπωσιακό συνέδριο των Ναζί στην Νυρεμβέργη. Διακρίνονται από αριστερά προς τα δεξιά, οι Heinrich Himmler, Adolf Hitler & Viktor Lutze.

Αρχαία Ολυμπία 1936 Η πρώτη αφή της φλόγας των σύγχρονων Ολυμπιακών Αγώνων για τους 44


Ολυμπιακούς του Βερολίνου.. Την Ολυμπιακή δάδα ανάβει η πρωθιέρια Κούλα Πράτσικα.

Βερολίνο 1936 Ο Χίτλερ βραβεύει τον Σπύρο Λούη, ο οποίος παρέλασε με φουστανέλα, ως επίτιμο μέλος της ελληνικής αποστολής στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Βερολίνου στη Γερμανία.

Περού 1939 Η Lina Medina γίνεται η νεαρότερη μητέρα στον κόσμο που έχει καταγραφεί στα ιατρικά χρονικά, σε ηλικία 5 ετών, 7 μηνών και 21 ημερών. Η ίδια δεν 45


αποκάλυψε ποτέ τον πατέρα του παιδιού. Ο πατέρας της συνελήφθη με την κατηγορία του βιασμού, αλλά αφέθηκε ελεύθερος λόγω έλλειψης στοιχείων.

4 Φεβρουαρίου 1945 Η διάσκεψη της Γιάλτας. Οι 3 Μεγάλοι, Winston Churchill, Franklin D. Roosevelt και Joseph Stalin, καθορίζουν τις ζώνες επιρροής τους, ως νικητές του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.

15 Ιουνίου 1945 Ο Άρης Βελουχιώτης παγιδευμένος από την Εθνοφυλακή αυτοκτονεί. Αποκεφαλίζεται και 3 ημέρες αργότερα το κεφάλι του, μαζί μ’ αυτό του 46


συντρόφου του Τζαβέλα, βρίσκονται στα Τρίκαλα όπου και κρέμονται σε έναν φανοστάτη της κεντρικής πλατείας σε δημόσια θέα για 2 ημέρες.

Ινδία 1946 Ο Μαχάτμα Γκάντι διαβάζει δίπλα στην ανέμη του. Ο Γκάντι επέτρεψε στην δημοσιογράφο

Margaret

Bourke-White

να

τον

φωτογραφίσει,

με

προϋπόθεση να μάθει να χειρίζεται την ανέμη.

Νότια Καρολίνα 1950 Οι φυλετικές διακρίσεις στις ΗΠΑ βρίσκουν εφαρμογή ακόμα και στο νερό.

47

την


29 Μαΐου 1953 Ο 33χρονος Edmund Hillary και ο 37χρονος Sherpa (=οδηγός) Tenzing Norgay από το Νεπάλ, εφοδιασμένοι με μπουκάλες οξυγόνου, ανέβηκαν μόνοι οι δυο τους τα τελευταία μέτρα στην κορυφή του ύψους 8.848 μέτρων Τσομολούνγκμα (στην ντόπια διάλεκτο) του όρους Έβερεστ των Ιμαλαΐων, το οποίο μέχρι τότε είχε λυγίσει 15 τουλάχιστον αποστολές και είχε πάρει τις ζωές περισσοτέρων από 150 ορειβατών. Στη φωτογραφία απεικονίζεται ο Tenzing Norgay και τον αποθανάτισε ο Hillary, την στιγμή που πατούσε στη «Στέγη του κόσμου».

4 Σεπτεμβρίου 1957 Η Dorothy Counts γίνεται μια απ’ τις πρώτες μαύρες μαθήτριες που μπαίνουν σε Λύκειο της Charlotte στην Νότια Καρολίνα των ΗΠΑ. Κατά την είσοδό της η Counts αποδοκιμάστηκε και χλευάστηκε έντονα, ενώ οι γονείς της την απέσυραν από το σχολείο μόλις 4 μέρες αργότερα.

48


12 Οκτωβρίου 1960 Ο 17χρονος ακροδεξιός μαθητής, Otoya Yamaguchi , σκοτώνει με ένα ξίφος τον σοσιαλιστή πολιτικό, Inejiro Asanuma, κατά την διάρκεια ομιλίας του στο Τόκιο. Ο φωτογράφος Yasushi Nagao που αποτύπωσε τη σκηνή, δηλώνει αργότερα ότι απλά βρέθηκε στο σωστό σημείο τη σωστή στιγμή.

11 Ιουνίου 1963 Ο βουδιστής μοναχός, Thich Quang Duc, αυτοπυρπολείται ως ένδειξη διαμαρτυρίας για την καταπίεση των βουδιστών απ’ την κυβέρνηση του Βιετνάμ. Καθόλη την διάρκεια της αυτοπυρπόλησης δεν κουνήθηκε καθόλου απ’ την θέση του.

49


4 Ιουνίου 1964 Στην ναυτική βάση του Puerto Cabello στην Βενεζουέλα, ένας στρατιώτης που τραυματίζεται θανάσιμα από ελεύθερο σκοπευτή, προσπαθεί να γαντζωθεί πάνω στον ναυτικό ιερέα Luis Padillo.

Νότιο Βιετνάμ 1965 Μια μητέρα με τα 3 παιδιά της, διασχίζει κολυμπώντας ένα ποτάμι για να ξεφύγει από τις αμερικανικές βόμβες. Η φωτογραφία ελήφθη απ’ τον Ιάπωνα Kyoichi Sawada.

50


Νότιο Βιετνάμ 1966 Ένα τεθωρακισμένο των ΗΠΑ σέρνει έναν νεκρό Βιετκόνγκ.

20 Ιουλίου 1969 Η αποστολή του Apollo 11 με πλήρωμα τους Neil Armstrong, Edwin (Buzz) Aldrin και Michael Collins προσεληνώνεται επιτυχώς και ο Neil Armstrong αφήνει το πρώτο ανθρώπινο αποτύπωμα στην επιφάνεια της Σελήνης το οποίο θα παραμείνει εκεί για εκατομμύρια χρόνια. Η αποστολή προσθαλασσώθηκε στον Ειρηνικό ωκεανό με ασφάλεια στις 24 Ιουλίου 1969

51


Ιαπωνία 1971 Μια μητέρα, η Ryoko Uemura, συμφωνεί με τον Αμερικανό φωτογράφο Eugene Smith, να φωτογραφηθεί με την κόρη της Tomoko Uemura, μέσα σε ένα παραδοσιακό ιαπωνικό λουτρό. Ο σκοπός της φωτογράφησης ήταν να δοθεί ένα ηχηρό μήνυμα για της συνέπειες της νόσου Minamata (ένας τύπος δηλητηρίασης με υδράργυρο), η οποία προκαλούνταν από τα τοξικά και χημικά απόβλητα της εταιρίας Chisso και η οποία είχε «χτυπήσει» και την Tomoko, που τελικά πέθανε το 1997 σε ηλικία 21 ετών.

Μεγάλοι έλληνες φωτογράφοι Φίλιππος Μαργαρίτης (1810-1892) Ο πρώτος έλληνας φωτογραφος

Ο Φίλιππος Μαργαρίτης γεννήθηκε στη Σμύρνη.

52


Στα δύσκολα χρόνια της επανάστασης του 1821 η οικογένεια του καταλήγει στην Ρώμη, όπου του δίνεται η ευκαιρία να σπουδάσει ζωγραφική. Μετά το τέλος των σπουδών του επιστρέφει στην Ελλάδα και διορίζεται καθηγητής στο "σχολείο των τεχνών". Η νεαρή τέχνη της φωτογραφίας τραβάει το ενδιαφέρον του και το 1847 κάνει τις πρώτες του δαγεροτυπίες. Το 1853 ανοίγει στην Αθήνα το πρώτο φωτογραφείο. Τα πρώτα θέματα των φωτογραφιών του είναι όπως και όλων των φωτογράφων εκείνη την εποχή -Ελλήνων και ξένων τα αρχαιολογικά μνημεία της Αθήνας. Ο Φίλιππος Μαργαρίτης είναι ένας σημαντικός καλλιτέχνης, ενημερωμένος με τα συχνά ταξίδια του στο εξωτερικό και την συμμετοχή του σε διεθνείς εκθέσεις. Η αισθητική του διαμορφώνεται από τα κυρίαρχα ρεύματα της εποχής του και δεν έχει να ζηλέψει τίποτε από την αντίστοιχη των συναδέρφων του στο εξωτερικό. Από το φωτογραφείο του περνάνε οι πάντες και οι φωτογραφίες του που έχουν σωθεί στα διάφορα οικογενειακά άλμπουμ πέρα από το ιστορικό και εθνολογικό τους ενδιαφέρον ,μας δίνουν την αίσθηση ότι έχουμε να κάνουμε με ένα καλλιτέχνη ανήσυχο που πειραματίζετε διαρκώς. Η πιο σημαντική πηγή για τον Φίλιππο Μαργαρίτη και το έργο του είναι το βιβλίο του Αλκή Ξανθάκη, ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΜΑΡΓΑΡΙΤΗΣ Ο ΠΡΩΤΟΣ ΕΛΛΗΝΑΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΟΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΟΣ 1990

53


Σπύρος Μελετζής (1906-2003) Ο φωτογράφος της αντίστασης

Ο Σπύρος Μελετζής γεννήθηκε στην Ίμβρο. Στην αναζήτηση καλύτερης τύχης και ζωής μαθαίνει την τέχνη της φωτογραφίας από τον Α. Παναγιώτου στην Αλεξανδρούπολη. Με την κάθοδο του στην Αθήνα δουλεύει σε διάφορα φωτογραφεία και για 9 χρόνια βοηθός στο πολύ γνωστό φωτογραφείο του Γιώργου Μπούκα. Εκεί τελειοποιεί την τεχνική του κατάρτιση. Το 1937 ξεκινάει 54


ένα φωτογραφικό ταξίδι στην Ελληνική ύπαιθρο και το 1939 κάνει την πρώτη του έκθεση στον "Παρνασσό" που τον κάνει ευρύτερα γνωστό. Η ένταξη του στο εργατικό κίνημα σαν μέλος του ΚΚΕ από νωρίς ,τον κάνει με το ξεκίνημα της αντίστασης στην κατοχή να ανέβει στο βουνό, όπου φωτογραφίζει τον εθνικοαπελευθερωτικό μας αγώνα και τους πρωταγωνιστές του. Αυτό το κομμάτι της δουλειάς του είναι αξεπέραστο και η δυναμική του θέματος και η ματιά του. Αυτό το υλικό παραμένει αναξιοποίητο μέχρι την μεταπολίτευση το 1974 που αρχίζουν οι εκθέσεις και οι εκδόσεις, οι δημοσιεύσεις και τα αφιερώματα και μπορεί επιτέλους ο δημιουργός να δρέψει τις δάφνες του. Εκτός από το πρώτο του υλικό και το υλικό της αντίστασης -μετά από ένα διάλειμμα που

εξορίστηκε

για

τα

φρονήματα

του-συνεχίζει

να

φωτογραφίζει ακούραστος. Πρωτοστατεί στην ίδρυση της Ε.Φ.Ε. το 1952.Η φωτογραφία του είναι ρεαλιστική αλλά και συμβολική και αυτός ο τρόπος να βλέπει δεν τον εγκαταλείπει ακόμα και στην φωτογράφηση αρχαιοτήτων που είναι το πάθος του από το 1968 ως το 1975 και γενικά σε ότι κι αν φωτογραφίζει ,αν και ποτέ οι φωτογραφίες του δεν ξαναέφτασαν τη δυναμική των φωτογραφιών της αντίστασης. Δείτε και τα λευκώματα " ΜΕ ΤΟΥΣ ΑΝΤΑΡΤΕΣ ΣΤΑ ΒΟΥΝΑ" 1974 "ΟΛΥΜΠΟΣ" 1987 "ΙΜΒΡΟΣ" 1996 "ΑΧ ΠΑΤΡΙΔΑ ΜΟΥ !!!"

55


ΑΡΗΣ ΒΕΛΟΥΧΙΩΤΗΣ

ΚΩΣΤΑΣ ΒΑΡΝΑΛΗΣ

ΑΝΤΑΡΤΗΣ ΤΟΥ ΕΛΑΣ

ΕΡΓΑΤΗΣ ΣΤΟΝ ΠΕΙΡΑΙΑ

Ακης Τλούπας (1920-2003) Ο φωτογράφος του θεσσαλικού κάμπου

Το 1983 που έπεσε στα χέρια μου το λεύκωμα του "Από την γη των ανθρώπων" άλλαξε η αίσθηση που είχα ότι η Ελληνική φωτογραφία ξεκινούσε ουσιαστικά

56


γύρω στην δεκαετία του 60 ,εκτός τις φωτογραφίες της Nelly's και τις φωτογραφίες του Σπύρου Μελετζή. Ο Τάκης Τλούπας γεννήθηκε στην Λάρισα και εκεί έζησε και δημιούργησε το φωτογραφικό έργο του. Γιός ξυλόγλυπτη ακολούθησε το επάγγελμα του πατέρα του αρχικά ,αλλά οι ανάγκες του βιοπορισμού τον έκαναν φωτογράφο. Η Φωτογραφία τον ενθουσίασε, κι από το 1945 και μετά που είχε φωτογραφείο στην Λάρισα ,στον ελεύθερο χρόνο του , ανάμεσα σε φωτογραφίσεις γάμων και τυπώματα φωτογραφιών ταυτότητας, δημιουργεί ένα κατά την άποψη μου μοναδικό φωτογραφικό έργο. Χωρίς καμία επίσημη χρηματοδότηση ή ιδιότητα, φωτογραφίζει την Θεσσαλική γη και τους ανθρώπους της ,τα βουνά της Πίνδου και τους ξωμάχους .Οι φωτογραφίες του είναι σαφέστατα ένα πολύ σημαντικό φωτογραφικό ντοκουμέντο, χρήσιμο στην όποια ιστορική ανασύνθεση των τόπων και των ανθρώπων στην διάρκεια 40 χρόνων καθοριστικών για την σύγχρονη Ελλάδα. Είναι όμως και καλλιτεχνική δημιουργική φωτογραφία -πέστε την όπως θέλετε -με όλη την σημασία της λέξης. Ο Τάκης Τλούπας είναι ένας ξωμάχος της φωτογραφίας, οργώνει και αυτός με το Ελληνικό φως τις φωτογραφικές του πλάκες με μια ματιά που δεν εξαντλείται στο γραφικό και στον νατουραλισμό.

57


Μαρία Χρουσάκη

(1899-1972)

Γεννήθηκε στη Σμύρνη. Παρακολουθεί μαθήματα ζωγραφικής με τον Παύλο Μαθιόπουλο στην Αθήνα και ξεκινάει να φωτογραφίζει. Το 1926 αποφοιτά από τη σχολή εθελοντριών νοσοκόμων του Ερυθρού Σταυρού όπου και προσφέρει τις υπηρεσίες της για πολλά χρόνια. Με τις διάφορες αποστολές του Ερυθρού Σταυρού γύρισε όλη την Ελλάδα, φωτογραφίζει σαν προσωπικό τρόπο έκφρασης αλλά και σαν μαρτυρία για αυτά που ζει. Πολύτιμη καταγραφή όλων των συμφορών που βρήκαν την Ελλάδα και τον λαό της εκείνη την περίοδο. Αλλά και φωτογραφίες μιας Ελλάδας που έχει χαθεί οριστικά ,με μια ματιά τρυφερή ενός ανθρώπου που νοιάζεται για τον συνάνθρωπο του και δεν καταγράφει μόνο τον πόνο του αλλά και τον ανακουφίζει . Το 1971 δώρισε το αρχείο της στην Εθνική Πινακοθήκη. 58


Δείτε και το λεύκωμα ΜΑΡΙΑ ΧΡΟΥΣΑΚΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ 1917 -1958

Nelly’s (1899-1998)

Γεννήθηκε στο Αιδίνι της μακράς Ασίας και σπούδασε φωτογραφία στην Γερμανία. Το 1924 ανοίγει το πρώτο της studio στην Αθήνα. Το έργο της είναι επηρεασμένο από τον νεοκλασικισμό αλλά είναι και στιγμές που είναι ρωμαλέο, αν και πάντα με αναφορές στην κλασική αρχαιότητα. Είναι άριστη γνώστρια της φωτογραφικής τεχνικής. Τα γυμνά της στη ακρόπολη , παρόλες τις αντιδράσεις 59


που προκαλούν κάνουν γνωστό το όνομα της. Το 1939 μπροστά στον επικείμενο

πόλεμο

πηγαίνει

στην

Νέα

Υόρκη

και

εκεί

συνεχίζει την εμπορική και καλλιτεχνική δουλεία της. Το φωτογραφικό της έργο είναι πολύ μεγάλο αλλά και πολύ άνισο. Πάντως ευτύχησε να τύχει γενικής αναγνώρισης και να δει τα έργα της σε εκθέσεις και λευκώματα .Εξώφυλλο και δημοσιεύσεις στο LIFE, εκθέσεις στη Νέα Υόρκη, παρόλο που η σειρά των φωτογραφιών με τα διπλά πορτραίτα αρχαίων αγαλμάτων και σύγχρονων ελλήνων χωρικών , απόδειξη της συνέχειας της φυλής , είναι για γέλια. Τα πορτραίτα των αγαλμάτων πάντως είναι μια χαρά. Είναι όμως ένα διάστημα που οτιδήποτε Ελληνικό χαίρει μεγάλης εκτίμησης και υποστήριξης στο δυτικό κόσμολόγω του Αλβανικού έπους αρχικά και της αντίστασης , και λόγω του εμφυλίου αργότερα και την ευνοεί. Το φωτογραφικό της αρχείο το δώρισε στο μουσείο Μπενάκη. Δείτε και τα λευκώματα. " ΑΥΤΟΠΡΟΣΩΠΟΓΡΑΦΙΑ", "ΠΡΟΣΩΠΑ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ", "ΣΩΜΑ ΚΑΙ ΧΟΡΟΣ", "ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ ΤΟΥ ΑΣΤΙΚΟΥ ΧΩΡΟΥ"

60


Η ψυχολογία της φωτογραφίας Η κάθε φωτογραφία του εαυτού μας είναι ένα πορτραίτο το οποίο μένει στο χρόνο. Το πορτραίτο αυτό αντανακλά τις στιγμές που τραβήχτηκε η φωτογραφία και τις διατηρεί στη μνήμη μας. Το πραγματικό νόημα των φωτογραφιών έγκειται λιγότερο στην οπτική πραγματικότητα που παρουσιάζεται και περισσότερο στα συναισθήματα και τις σκέψεις που προκαλεί σε αυτόν που τη βλέπει. Οι περισσότεροι άνθρωποι βγάζουν φωτογραφίες για κρατήσουν στη μνήμη τους σημαντικές στιγμές, χωρίς πάντα να σκεφτούν ότι μαζί με τη στιγμή της φωτογραφίας ασυνείδητα μπορούν να διατηρήσουν και τα συναισθήματα που σχετίζονται με τη στιγμή που τραβήχτηκε η φωτογραφία. Η φωτογραφία μπορεί να γεννήσει συναισθήματα σε όποιους την βλέπουν, ακόμα και χωρίς να παρουσιάζονται σε αυτήν ή και χωρίς να γνωρίζουν καν τους φωτογραφιζόμενους.

61


Συνήθως ντρεπόμαστε να φωτογραφηθούμε γιατί δεν είμαστε ευχαριστημένοι από την εικόνα μας στις φωτογραφίες. Η μειωμένη αυτοπεποίθηση, ειδικότερα για την εικόνα του εαυτού μας είναι ένας σημαντικός παράγοντας που μας εμποδίζει να αισθανόμαστε άνετα με τις φωτογραφίες μας. Συγχρόνως υπάρχει η αβεβαιότητα του αποτελέσματος της φωτογραφίας που μας προκαλεί άγχος. Ο συνδυασμός άγχους, μειωμένης αυτοπεποίθησης και αυτοεκτίμησης μας οδηγούν σε ένα αρνητικό αποτέλεσμα και στο να αποφεύγουμε τις φωτογραφίες.Πολλές φορές η εικόνα που έχουμε για τον εαυτό μας απέχει από την πραγματικότητα. Η εικόνα αυτή δημιουργείται από το πώς βλέπουμε τον εαυτό μας στον καθρέφτη αλλά και απεικονίσεις με φωτογραφίες και βίντεο. Κάποια στοιχεία από έκφρασής μας δεν τα αναγνωρίζουμε στον εαυτό μας, γιατί τον φανταζόμασταν διαφορετικά. Έχουμε δημιουργήσει άλλες εικόνες και πρότυπα όταν σκεφτόμαστε κάποια έκφραση και αυτό πιστεύουμε ότι ισχύει και για εμάς τους ίδιους. Για αυτό το λόγο εκπλησσόμαστε όταν τα ανακαλύπτουμε τον δικό μας τρόπο έκφρασης στις φωτογραφίες. Το ίδιο συμβαίνει με τις ρυτίδες, το βάρος μας, τα μαλλιά μας, στοιχεία του σώματός μας που μεταβάλλονται στον χρόνο. Συχνά έχουμε άλλη αντίληψη απο ότι συμβαίνει στην πραγματικότητα και η συνειδητοποίηση της πραγματικότητας μας δυσκολεύει να την αποδεχτούμε.Αλλά και αντίστροφα η φωτογραφία δεν είναι πάντα αντικειμενική και μπορεί να είναι η αιτία για την λανθασμένη αντίληψη του εαυτού μας. Αυτό γίνεται επειδή το αποτέλεσμα σε μια φωτογραφία επηρεάζεται από φωτισμό ποιότητα κτλ. και παρουσιάζει τον εαυτό μας με ατέλειες ή χωρίς. Το ποιες ατέλειες η ποια προτερήματα θα δεχτούμε για τον εαυτό μας εξαρτώνται από τις αισθήσεις μας και την κρίση μας που είναι επίσης υποκειμενικές. Πριν κρίνουμε μια φωτογραφία και πριν κατακρίνουμε τον εαυτό μας σε αυτή θα πρέπει να λάβουμε υπόψη τα τεχνικά μέρη της φωτογράφισης . Λίγο -πολύ όλοι θα θέλαμε να μπορούμε να ελέγχουμε την εικόνα του εαυτού μας που βγαίνει προς τα έξω με τις φωτογραφίες. Με τις στημένες φωτογραφίες προσπαθούμε να δείξουμε τον καλύτερο εαυτό μας, να φαινόμαστε χαρούμενοι και όμορφοι συγχρόνως, κάτι που τις περισσότερες φορές αποτυγχάνουμε να πετύχουμε. Τα συναισθήματα είναι δύσκολο να κρυφτούν πίσω από την πόζα της φωτογραφίας για αυτό τις περισσότερες φορές οι στημένες φωτογραφίες απογοητεύουν τις προσδοκίες μας. Το αποτέλεσμα του συνδυασμού του ψεύτικου χαμόγελου το οποίο προσπαθεί να καλύψει τις αρνητικές σκέψεις για την εικόνα μας που προκαλούνται τη στιγμή της φωτογράφησης θυμίζει περισσότερο αποτυχημένη γκριμάτσα. Βέβαια κάποιοι άνθρωποι που δεν κάνουν αρνητικές σκέψεις τη στιγμή της φωτογράφησης ίσως έχουν ξεπεράσει το πρόβλημα της στημένης φωτογραφίας.

62


Από την άλλη πλευρά, η αυθόρμητη πόζα ίσως μας φοβίζει γιατί πρώτον θα δούμε τον πραγματικό εαυτό μας και ίσως συνειδητοποιήσουμε ατέλειες που δεν τις έχουμε εντοπίσει. Αυτός ο φόβος μας οδηγεί στο να προσπαθούμε να βγάζουμε στημένες φωτογραφίες ώστε να προλάβουμε τυχών ατέλειες και να προσπαθήσουμε επιτυχημένα ή αποτυχημένα να δώσουμε τον καλύτερο εαυτό μας. Στη στημένη πόζα μπορεί να έχουμε περισσότερες πιθανότητες να βγούμε πιο όμορφοι άρα να κρατήσουμε το επιφανειακό νόημα της φωτογραφίας το οποίο σχετίζεται μόνο με την εξωτερική ομορφιά, ενώ στις αυθόρμητες φωτογραφίες τα συναισθήματα της στιγμής αποτυπώνονται με επιτυχία, κάτι που μένει και στη μνήμη μας. GARY WINOGRAND " Φωτογραφίζω κάτι για να δω πως θα φαίνεται φωτογραφημένο." “να φωτογραφίζουμε αυτό που εμείς νιώθουμε ότι μας λέει κάτι και να εμπιστευόμαστε τις επιλογές μας, ακόμα κι αν κανένας άλλος δεν συμφωνεί με αυτές .” «μια φωτογραφία δεν μπορεί να πει μια ιστορία»

10 Φωτογραφιες πολεμου που αλλαξαν τον κόσμο

10) Fat Man Bomb, Japan, 1945

63


Taken from one of the B-29 Superfortresses used in the attack / Image: U.S. military

9) Dr Fritz Klein stands in a mass grave in Belsen

64


Image: Oakes, H (Sgt) No 5 Army Film & Photographic Unit

65


8) Civilian Resistance, 1943

Photo from J端rgen Stroop Report to Heinrich Himmler from May 1943 / Image: Unknown Stroop Report photographer 7) Omaha Beach, D-Day 1944

66


Image: Robert Capa, 1944 6) Falling Soldier, Spanish Civil War, 1936

Image: Robert Capa, 1936

5) General Nguyen Ngoc Loan Executing a Viet Cong prisoner, Vietnam, 1968

67


Image: Eddie Adams 4) Saddam Hussein's Statue Toppled in Baghdad, 2003

Image: Unknown U.S. military or Department of Defense employee 3) Burning Alive in Vietnam, 1972

68


Photograph taken in Trang Bang, 1972 / Image: Huynh Cong Ut (also known as Nick Ut) 2) The Most Reproduced Image of All Time, 1945

Taken on February 23, 1945 / Image: Joe Rosenthal

69


1) The Legendary Kiss in Times Square, V-J Day, 1945

Image: Alfred Eisenstaedt, taken on V-J Day, 1945

70


Φωτογραφία Δρόμου… Μια Πραγματική Τέχνη Η Μια Εύκολη «Παρενόχληση»; «Η καθημερινότητα είναι συναρπαστική, γεμάτη από μικρά θαύματα. Κανένας σκηνοθέτης δεν μπορεί να αποδώσει τη γοητεία του απρόσμενου που γεννιέται στον δρόμο», συνήθιζε να λέει ο Ρομπέρ Ντουανό. Η δική του διάσημη φωτογραφία των δύο ερωτευμένων, που φιλιούνται έξω από το Hotel de Ville, μας διηγείται μια ιστορία από το Παρίσι του '50.

© Estate of Robert Doisneau Ο φακός και η διεισδυτική, ευαίσθητη ματιά των καλύτερων φωτογράφων δρόμου του περασμένου αιώνα είναι ο λόγος που μπορούμε να φανταστούμε και να ανασυστήσουμε το παρελθόν μας - οι φωτογραφίες του Ντουανό, του Ρόμπερτ Φρανκ, του Μπρεσόν και του Γουόκερ Εβανς δεν είναι μόνο αισθητικά ενδιαφέρουσες. Καταγράφουν και αφηγούνται την πολιτισμική ιστορία μας, ακριβώς την ώρα που τη γράφουμε πάνω στις ελάχιστες, φαινομενικά αδιάφορες ψηφίδες της καθημερινότητας. Τι είναι η ιστορία μιας πόλης αν όχι και το άθροισμα των μικρών επεισοδίων που παίζονται στον δημόσιο χώρο; Ο βραβευμένος Βρετανός φωτογράφος Ρότζερ Χάτσιγκς έπεσε θύμα ξυλοδαρμού σε ένα πάρκο στο Λονδίνο - ένας άνδρας νόμιζε πως ο Χάτσιγκς 71


φωτογράφιζε το παιδί του. Λίγο η υστερία για τους παιδόφιλους που υποτίθεται πως παραμονεύουν σε κάθε γωνία, λίγο ο πανικός για το ενδεχόμενο τρομοκρατικών επιθέσεων, λίγο οι στρεβλώσεις του επίμονου κινήματος πολιτικής ορθότητας που μας έχει κάνει μυγιάγγιχτους, κι έχουμε φτάσει να κυκλοφορούμε στους δρόμους των πόλεων με την αίσθηση πως όλοι απειλούμαστε απ' όλους.

Ο Γουόκερ Εβανς φωτογράφιζε τους συνεπιβάτες του στον υπόγειο της Νέας Υόρκης, με μία κάμερα κρυμμένη στο παλτό του.

photo by Walker Evans Το γεγονός είναι ότι πολύ λίγοι από μας ζούμε τις ζωές μας εξ ολοκλήρου εκτός της δημόσιας οπτικής . Ο δρόμος αποτελεί το χώρο όπου ο πολιτισμός αναπτύσσεται και απεικονίζεται πίσω σε μας μέσω του εμπορίου, της αρχιτεκτονικής, της μόδας, της γλώσσας των σωμάτων, της διαφήμισης και της αναγνώρισης των ανθρώπων μας . Ιστορικά η φωτογραφία δρόμου, με τυχαίες σκηνές, είναι ανεκτίμητη στην κατανόηση μεταξύ των ανθρώπων και στο να μάθουν από πού και πως φτάσαμε μέχρι εδώ. Πώς οι άνθρωποι μετακινούνταν γύρω από την πόλη, πώς ντύνονταν , που ψώνιζαν, πως καθιερωνόταν η μόδα κλπ. - Η ειλικρινής 72


φωτογράφιση στο δρόμο είναι ένας κρίσιμος καθρέφτης, ένα απαραίτητο στιγμιότυπο της συλλογικής εμπειρίας μας στα κοινά διαστήματα. Πώς αλλιώς θα μπορούσαμε να καταλάβουμε ενδεχομένως πως είναι ένα καλοκαίρι στο Παρίσι η στην Νέα Υόρκη η ακόμα στην Αθήνα το 1938; Πώς αλλιώς θα μπορούμε να πιάσουμε μια άγρια και συγκρουσιακή σκηνή δρόμου του Σαν Φρανσίσκο το 1968; η στην Αθήνα των συνταγματαρχών του 1967; Δυστυχώς στην εποχή μας όπου κυριαρχεί η καχυποψία και η επιφυλακτικότητα δεν είναι και το ευκολότερο πράγμα η φωτογράφιση δρόμου και θα έλεγα ακόμη ίσως και επικίνδυνο. Ο καθένας διαστρεβλώνει τους κανόνες και θεωρεί ότι έχει το δικαίωμα να βάζει όρους, όρια και απαγορεύσεις. Τώρα βέβαια επειδή κάποιων οι απόψεις η οι εμμονές αποδεικνύονται επιφανειακές η άδικες δεν σημαίνει ότι θα πρέπει να σταματήσουμε να φωτογραφίζουμε στο δρόμο ούτε ασφαλώς αυτό μπορεί να αποφευχθεί διαχρονικά. Δηλαδή είναι σαν να λέμε να απαγορεύσουμε σε όλους τους ανθρώπους να μετρούν γιατί μερικοί δεν μπορούν να κάνουν σωστή πρόσθεση! Από την άλλη δεν σημαίνει ότι αυτή( η φωτογραφία δρόμου) θα πρέπει να θεωρηθεί η ευκολότερη οδός προς μια καλλιτεχνική καταξίωση, αντιθέτως είναι από τα δυσκολότερα εγχειρήματα. Ο Π. Ριβέλλης είχε πει κάποτε «Στην τέχνη το φαινομενικά ευκολότερο είναι και το ουσιαστικά δυσκολότερο. Ας μην νομίζουν λοιπόν οι απανταχού τής Ελλάδας νέοι φωτογράφοι, ότι ο ευκαιριακός βομβαρδισμός τού ανυποψίαστου και ανυπεράσπιστου κοινωνικού μας περίγυρου θα τους εξασφαλίσει εύκολα και σύντομα φωτογραφία ενδιαφέρουσα και προσωπικό καλλιτεχνικό ύφος. Τις περισσότερες φορές θα καταλήξουν σε μια συλλογή φολκλορικών ή χιουμοριστικών στιγμιότυπων, που θα είναι για την καλλιτεχνική φωτογραφία ότι τα πνευματώδη ευφυολογήματα για τη λογοτεχνία. Αν όμως οι νέοι αυτοί φωτογράφοι θελήσουν να μελετήσουν τους σπουδαίους «φωτογράφους» τού «δρόμου» θα διαπιστώσουν: Πρώτον, ότι τα θέματά τους δεν έχουν καθαυτά (τις περισσότερες φορές) ενδιαφέρον, παρά μόνον σε σχέση με το φωτογραφικό (και όχι πραγματικό) γεγονός και, ακόμη πάρα πέρα, εντασσόμενα στο συνολικότερο έργο τού φωτογράφου, με πρωτότυπη και ενδιαφέρουσα προσέγγιση τού κόσμου και τού φωτογραφικού μέσου…»

Η φωτογραφία δρόμου προϋποθέτει να είστε κοντά στους ανθρώπους - συχνά πολύ κοντά. Για να κάνει κάποιος αυτόν τον τύπο φωτογραφίας με επιτυχία πρέπει να είναι στη σκηνή, στο συγκεκριμένο μέρος και όχι ένας απόμακρος παρατηρητής. Αυτό σημαίνει φωτογράφηση με ευρυγώνιους φακούς και πιστεύω τίποτα περισσότερο από τα 50mm. Με ευρυγώνιο φακό συμμετέχετε. 73


Με ένα τηλεφακό είστε στην καλύτερη περίπτωση παρατηρητής, στη χειρότερη περίπτωση ένας περαστικός. Ακριβώς αυτή η μέθοδος είναι που αποτρέπει και αρκετούς φωτογράφους, λόγω του ότι αυτός ο τρόπος φωτογράφισης σημαίνει πολύ κοντά στο προσωπικό διάστημα των περισσότερων ανθρώπων. Μια φωτογραφία δρόμου για να είναι πετυχημένη θεωρώ ότι κάτι στη σκηνή πρέπει να «μιλήσει» να φανεί σημαντικό στο φωτογράφο, ακόμα κι αν εκείνο το κάτι δεν είναι άμεσα προφανές. Η αποτελεσματική φωτογραφία δρόμου πρέπει να δημιουργεί μια ανατρεπτική οπτικά εικόνα παρά να αφηγείται κάποια ιστορία καταγράφοντας απλά τι ήταν εκεί σε έναν ιδιαίτερο χρόνο και σε μια συγκεκριμένη θέση. Νομίζω μια από τις καλύτερες μεθόδους φωτογραφίας δρόμου τείνει να είναι η αντανακλαστική, συχνά ένα είδος reportage που μπορεί να πάρει μία θέση με μόνο μια καλά στοχευμένη φωτογραφία. . η γρηγοράδα του να βάλω την κάμερα στο ύψος του ματιού δεν σημαίνει ότι η προσεκτική σύνθεση και η καλλιτεχνική φαντασία, δεν έχουν πραγματοποιηθεί , αλλά ότι ένα μεγάλο μέρος από αυτά συμβαίνει πριν καν να κοιτάξω μέσω του σκοπεύτρου – και συμβαίνει μέσω της εκμάθησης να αναγνωρίζονται οι καταστάσεις, να προσδοκάς την συμπεριφορά, να αναγνωρίζεις τη σκηνή/το μέρος , με λίγα λόγια να αναπτύσσεις ένα καλλιτεχνικό όραμα και μια φωτογραφική φαντασία. Έχοντας ένα «καλό μάτι», και προπαντός να είσαι παρών, βοηθάει πάρα πολύ. Ακόμα δεν είναι όλη η φωτογραφία δρόμου "γρήγορη" στη διάρκεια των όποιων γεγονότων. Μερικά συμβάντα είναι αρκετά «σκόπιμα», εξετάζονται προσεκτικά και εκτελούνται.

74


75


photo by Gueorgui Pinkhassov

photo by Jean Gaumy

76


photo by David Alan Harvey

photo by Richard Kalvar Street photography by NATIONAL GEOGRAPHIC photographers

77


PATRA GREECE 1930 Photograph by Maynard Owen Williams NG

78


Photograph by James L. Stanfield NG

79


Photograph by William Albert Allard

80


paris-cafe 1936 Photograph by W. Robert Moore NG

81


Photographs by Markus Hartel.

The greatest world photographers 1. Richard Avedon American 1923-2004Avedon was the epitome of the modern photographer – a charming, sophisticated man-about-town and a photographer who was able to cross photographic genres. It did not matter where he was, which format he chose to work with or who his subject was, the image would be an Avedon image. It would have that unmistakeable elegance and confidence that marked him out, not just as a great photographer but as a highly successful commercial photographer, who was able to create instantly iconic and memorable images. So what’s his influence? His large-format portrait style with the stark white background, his use of two images to tell one portrait story, his use of strobe lights in fashion, the book In The American West? Of course it’s all this and more.Avedon is a photographer whom every photographer should get to know via his books. They cover his whole career and not only chart his own photographic and personal development but also, that of commercial photography over the last half of the twentieth century. Quite simply he is our No.1. www.richardavedon.com 2. W. Eugene Smith American 1918-1978Intense and at times obsessed with his work. He helped establish the photo story and the power of black & white 82


printing. www.smithfund.org 3. Helmut Newton German 1920-2004Newton created erotically charged and powerful images of women, and developed the use of ring flash in fashion images. www.helmutnewton.com 4. Irving Penn American 1917- 2009Every portrait shot in the corner of a room or simple symbolic still life owes something to Penn. He is the established genius of American Vogue magazine. www.irvingpenn.com 5. Guy Bourdin French 1928-1991No one has been more imitated over the last few years in fashion and art photography than Bourdin. Erotic, surreal and controversial. www.guybourdin.org 6. Henri Cartier-Bresson French 1908-2004The creator of ‘The decisive moment’. He never cropped his images and only shot in black & white. A Leicawielding legend. 7. Diane Arbus American 1923-1971Freaks, loners and people on the edges of society’s norms were Arbus‘s subjects. Her direct and simple portrait style and subject matter have inspired ever since. www.diane-arbusphotography.com 8.Elliott Erwitt French 1928-Magnum member and humorous observer of everyday life. His juxtapositions of form and images of dogs show art is where you find it. www.elliotterwitt.com 9. Walker Evans American 1903-1975The chronicler of American life who brought a detached observer’s eye to all of his images. He created order and beauty through composition where there was none. 10. Martin Parr British 1952-Parr’s use of intense colour and his ability to raise the snapshot to the level of art has led to him being recognised as the master chronicler of the every day. www.martinparr.com 11. Juergen TellerGerman 1964-The master of ‘non-photography’, Teller’s images are anti-technique and blow apart the establishment’s view of photography. 12. Nick Knight British 1958-The most influential fashion photographer in the world and one of the most sought-after. Knight’s openness to new forms, techniques and processes keeps on the cutting edge. 13. David Bailey British 1938-For the portraits, the fashion, the wives, the wise cracks, the Olympus ads in the eighties, Blow-up, there is only one Bailey. www.david-bailey.co.uk 14. Cindy Sherman American 1954-The ultimate self-portraitist, Sherman’s 83


use of herself as the model was at the forefront of photography being recognised as art. 15. Andreas Gursky German 1955-The concept of documentary/landscape photography being accepted as contemporary art stems from Gursky’s images. www.artnet.com 16. Edward Weston American 1886-1958Weston’s experiments with shape, form and light, the female nude and natural forms influenced a whole century of photographers who followed him. www.edward-weston.com 17. Garry Winogrand American 1928-1984A pioneer of street photography, Winogrand’s approach of not looking through the viewfinder became his trademark which led to his fluid and innovative compositions. 18. Bruce Weber American 1946-Weber is so influential in the worlds of fashion and portraiture that company brands are based on the world which he creates with his images: The All-American Ideal. www.bruceweber.com 19. Man Ray American 1890-1976Surrealist and painter. Lee Miller was his muse but it was with his darkroom experimentation that his influence was strongest, creating his ‘rayograms’ and solarized images. 20. Paolo Roversi Italian 1947-The Italian master of the 10x8in Polaroid fashion image. His use of low light and soft focus combined with muted intense colour is often imitated but never bettered. www.paoloroversi.com 21. Herb Ritts American 1952-2002The prince of eighties Californian glamour and celebrity. His work inspired Madonna in her videos and filled magazines for over a decade. 22. Annie Leibovitz American 1949-She started out as the staff photographer at Rolling Stone and is now at Vanity Fair. She’s shot everyone and her portraits define our times. 23. Ansel Adams American 1902-1984The king of wilderness landscape photography and the deviser of the ‘zone system’ for metering and exposure. www.anseladams.com 24. David LaChapelle American 1963-LaChapelle uses post-production techniques combined with an ability to create fantastical ‘pop photography’ images. www.lachapellestudio.com 25. William Klein American 1928-The anarchic rebel of fashion, reportage and film making. His wide-angle ‘in your face approach’ lives on, as does his attitude. 26. Bill Brandt German 1904-1983 The master of the distorted female nude 84


and surrealist portrait. Brandt’s world was a dark one filled with menace. www.billbrandt.com 27. Ralph Gibson American 1939-Gibson was a hero to photography students in the seventies and his nudes and graphic images were much imitated. www.ralphgibson.com 28. Stephen Shore American 1947- Shore’s work is a visual record of a neverending American road trip. His images seem deceptively easy to replicate, which has led to many photographers trying. www.billcharles.com 29. Robert FrankSwiss 1924-One of the true innovators in the cross over between stills and film. Frank would be included in this list just for his book The Americans. www.npr.org 30. Andre Kertesz Hungarian 1894-1985Kertesz brought a reflective eye to street photography and showed how portraiture can be an extension of reportage. 31. Chuck Close American 1940-Close is all about detail and the greater whole. His oversize images have influenced many to exhibit big. www.chuckclose.coe.uh.edu 32. Robert Mapplethorpe American 1946-1989His erotic images of male nudes caused controversy but it was his portrait and still-life work that made the most impact. www.mapplethorpe.org 33. Steven Meisel American 1954-The darling of the fashion world and the great American stylist. His images reference the history of photography and style. www.artandcommerce.com 34. Peter Lindbergh German 1944-Lindbergh has helped create the concept of the supermodel with his fashion images for Harper’s Bazaar and Italian Vogue. www.peterlindbergh.com 35. August Sander German 1876-1964Sander’s ambition to use photography to document not only created an incredible archive of portraiture, it also brought a scientific approach to the art of photography. 36. Nan Goldin American 1953-The queen of grunge, Goldin turned her lens on her drug-using and transvestite friends to create shocking images that saw personal reportage re-born. www.artnet.com 37. Weegee Austrian 1899-1968He had a police radio in his car and got to crime scenes before they did, creating the archetypal image of a news photographer. 38. Don McCullin British 1935-McCullin’s images of war and suffering not only 85


took a heavy toll on him, they also helped influence political decisions. www.markgeorge.com 39. Slim Aarons American 1916-2006Aarons’ social reportage of the glamorous, rich and famous of the fifties and sixties have become historical documents and stylistic touch points. www.staleywise.com 40. William Eggleston American 1939-Eggleston’s use of intense colour, uneasy composition and disconcerting subject matter bought him to prominence and gained acceptance for colour photography as art. 41. Joel-Peter WitkinAmerican 1939-The master of the macabre, Witkin’s still life tableaux are some of the most shocking photographic images ever created. www.edelmangallery.com 42. Anton Corbijn Dutch 1955-Corbijn’s images of Joy Division and U2 have influenced the approach of rock photographers for over 20 years with his crossprocess colours and atmospheric black & whites. 43. Brassai French 1899-1984Brassai’s images of Paris at night and his experimental use of location lighting defined the art of night photography. 44. Erwin Blumenfeld German 1897-1969Blumenfeld’s work in fashion and beauty focused on techniques such as solarization, wet silk, and elaborately contrived shadows and angles. He was way ahead of his time.

45.Duane Michals American 1932-Michals use of text and collage in his images brought an intellectual dimension to his work. A photographer and communicator. 46. Mario Testino Peruvian 1954-Mario Testino’s images are the epitome of glamour and high fashion. He lives the life and photographs it. Every fashion photographer’s dream. 47. Mary Ellen Mark American 1940-Mary Ellen Mark started photographing the streets she lived in and developed into one of the world’s leading reportage photographers. 48. Larry Clark American 1943-Following a similar road to Nan Goldin, Larry Clark took his experiences in Tulsa to creating startling images that influenced the grunge generation. www.larryclarkofficialwebsite.com 49. Mert & Marcus Turkish and British 1971-Based in London this photographic partnership fully embraced the digital photographic relationship with post production and took the fashion world by storm. www.mertandmarcus.com 86


50. Corinne Day British 1965-Influenced by Goldin and Clark and a close friend of Kate Moss, Corinne Day’s fashion images and personal reportage create controversy and commercial praise. www.corinneday.co.uk 51. Cecil BeatonBritish 1904-1980The ultimate social photographer, diarist and friend to the social, fashion and rock ‘n’ roll aristocracy. He brought elegance to all. www.staleywise.com 52. Eric Boman American 1938-Boman shot the first two Roxy Music covers and encapsulates his glamorous lifestyle in all he shoots for Vogue. http://images.google.com 53. Patrick Demarchelier French 1943-Where Testino brings glamour to fashion, Demarchelier brings sophistication and understated glamour to all of his images. 54. Bert Hardy British 1913-1995In post-war Britain, Hardy documented the country at work and at play with a reporter’s eye. www.photographersgallery.com 55. Tim Walker British 1970-Over the last few years Walker has achieved incredible success with his highly innovative, stylised and propped images for both editorial and commercial clients. www.timwalkerphotography.com 56. Terry Richardson American 1965-Richardson’s fashion and portrait images push sexual boundaries and challenge conservative taste with an American trash aesthetic. www.terryrichardson.com 57. Norman Parkinson British 1913-1990The gentleman of British photography who brought a debonair, slightly caddish, flair to all that he photographed. www.normanparkinson.com 58. Snowdon British 1930-Snowdon’s portraits and reportage for The Sunday Times Magazine broke boundaries and asked questions of society. www.npg.org.uk 59. Horst P. Horst German 1906-1999Horst’s classical approach to nudes, portraits and fashion is less influential now than it once was but his work still offers much in formal lighting and composition. www.horstphorst.com 60. Philip Jones Griffiths British 1936-2008Jones Griffiths horrifying and compelling images from Vietnam inspired countless war photographers and showed them how it should be done. www.magnumphotos.com 61. Jeanloup SieffFrench 1933- 2000The French David Bailey, Sieff modelled for Avedon, shared a studio with Horvat and perfected his photographic approach with one light, a Nikon camera and a grey backdrop.

87


62. Bob Carlos Clarke British 1950-2006Carlos Clarke took Helmut Newton’s super powerful dominatrix woman and added a graphic, erotic approach creating iconic images in black and white latex. www.bobcarlosclarke.com 63. Mick Rock British 1949-The rock photographer’s rock photographer, Mick Rock hung out in the seventies with Bowie, Lou Reed and Iggy Pop and created seminal images that summed up the era. www.mickrock.com 64. Sebastião Salgado Brazilian 1944-Salgado’s black and white social reportage photography brings to light social injustice and ecological disasters. www.magnumphotos.com 65. David Loftus British 1963-Loftus’s natural approach to shooting food has led a revolution in food photography with the new emphasis being on honesty and ingredients over perfection and unreality. www.davidloftus.com 66. Brian Duffy British 1933-One of the ‘Cockney Three’ along with Bailey and Terry Donovan. Duffy gave up photography to restore furniture but his legacy is powerful. 67. Simon Norfolk British 1963-A self-described landscape photographer, Norfolk’s use of the large format camera in war-ravaged areas has seen a resurgence of large format. www.simonnorfolk.com 68. Araki Japanese 1940-Araki’s controversial images of bound women, flowers and food have created a worldwide following for this driven photographer. 69. Ellen Von Unwerth German 1954-Model turned photographer, Von Unwerth’s work brought a new approach to shooting women’s fashion, with a female sexuality brought to the fore. www.artandcommerce.com 70. Leni Riefenstahl German 1902-2003The controversial photographer and film maker whose images from the 1936 Nazi Berlin Olympics have inspired photographers every where 71. Edward Steichen Luxembourger 1879-1973A pioneer of photography and sensitive photographer. He helped create commercial photography in the twentieth century 72. Alfred Stieglitz American 1864-1946Another photographic pioneer, but Stieglitz was also a craftsman who used natural elements to inform his platinum prints. www.masters-of-photography.com 73. Roger Fenton British 1819-1869Fenton’s images created during the Crimean War mark him out as one of the first true great war photographers. http://www.geh.org

88


74. George Hoyningen-Huene Russian 1900-1968From an aristocratic Russian background, Huene became a seminal fashion and portrait photographer for Vogue and Harper’s Bazaar in America. www.staleywise.com 75. Sarah Moon British 1940-Moon’s fashion and personal images have influenced every photographer who’s seen her work and marvelled at her use of colour. 76. Frank HorvatItalian 1928-Horvat shared a studio with William Klein in New York and went on to create some of the most iconic fashion images of the fifties and sixties. www.horvatland.com 77. Alexander Rodchenko Russian 1891-1956Rodchenko was one of the founders of constructivism and brought the arts of photo montage, analytical documentary and innovative angles to his work. www.masters-ofphotography.com 78. Julia Margaret Cameron British 1815-1879One of the few female photographic pioneers, Cameron photographed her family with very little technical expertise and created soulful sepia portraits that still inspire today. 79. Angus McBean British 1904-1990The surrealist who made the photographing of actors his personal domain. McBean’s photographic wit and personal charm is in every image. www.npg.org.uk 80. Deborah Turbeville American 1938-Turbeville bought a magical quality to her fashion and interiors work and popularised the use of grain to create atmosphere. www.deborahturbeville.com 81. Tim Page British 1944-His work and images forged in the Vietnam war reportedly inspired Dennis Hopper’s character in Apocalypse Now. www.timpageimage.com.au 82. Harri Peccinotti British 1938-The legendary art director of Nova magazine turned fashion photographer who used graphic forms to define photography. http://images.google.com 83. Eve Arnold American 1912-As a member of Magnum, Arnold used her gentle manner to create iconic images of the greatest movies of the last century. www.magnumphotos.com 84. Jane Bown British 1925-The quiet newspaper photographer for The Observer who only uses one camera and takes exposure readings off the back of her hand. An inspiration and still shooting today. 85. Michael Thompson American Thompson is the archetypal New York fashion and beauty photographer. His clean lines and attention to detail make him the commercial photographer to watch. www.jedroot.com 89


86. Oliviero ToscaniItalian 1942-Toscani created the Benetton brand image and has worked to include a political message in commercial images ever since. 87. Pierre et Gilles French 1950- & 1953This French duo’s work, before the advent of Photoshop, took photomontage and retouching to new levels of camp perfection. 88. Robert Doisneau French 1912-1994Doisneau went walking and took pictures every day of the everyday in his beloved Paris, France. The ultimate street photographer. 89. Joel Sternfeld American 1944-Sternfeld’s use of a large format camera to create documentary images of seemingly ordinary landscapes is one of the most imitated fields of photography today. www.joelsternfeld.com 90. Richard Billingham British 1970-Billingham burst onto the contemporary art photography scene with his college project of family images titled Ray’s a Laugh. His following success inspires all students today. www.tate.org.uk 91. Paul Strand American 1890-1976 Not only was Strand a photographic pioneer he also saw the connection between the still and moving image over his long career. www.metmuseum.org 92. Chris Killip British 1946-Killip works photographing rural communities, the working class and the North East of England. He was one of the main figures in revitalising British reportage in the eighties. www.chriskillip.com 93. Tony Ray-Jones British 1941-1972Ray Jones is another photographer’s photographer, despite his short life and minimal output he is regularly noted as an influence by photographers in all genres. 94. Helen Levitt American 1913-2009Levitt only worked as a photographer for a short time over two specifically intense periods. The images she created then of children playing and the street life of New York are timeless. www.npr.org 95. Robert Capa Hungarian 1913-1954Hard drinking and living, Capa not only helped found the Magnum agency, he also captured the most moving images of World War II. 96. George Hurrell American 1904-1992Hurrell was the undoubted master of the Hollywood star portrait. Lighting, composition and printing all were perfect in his world. www.hurrellphotography.com 97. Jacques Henri Lartigue French 1894-1986An amateur photographer who started as a young boy, Lartigue’s images of everyday aristocratic French life makes him the ultimate social photographer. www.lartigue.org

90


98. Bert Stern American 1929-Stern is a great commercial photographer but it is for his contact images of Marilyn Monroe with ruffled hair, silk scarf and wild abandon that he makes the list. www.bertstern.com 99. Peter Beard American 1938-With his love of Africa, lions, beautiful women and collage, Beard has created a unique body of work which inspires through its energy and passion. www.peterbeard.com 100. Rankin British 1966-Controversial he may be, but with his media persona to the fore, his influence on young photographers, and public recognition, definitely earn him the final place in our 100. www.rankin.co.uk

Από την παραπάνω λίστα, οι μαθητές επέλεξαν τους φωτογράφους των οποίων οι φωτογραφίες τους προκάλεσαν το ενδιαφέρον και έφτιαξαν την παρακάτω παρουσίαση:

Andre Kertesz Ο Αντρέ Κερτέζ (Andor Kertész, 2 Ιουλίου 1894 - 28 Σεπτεμβρίου 1985) ήταν Ούγγρος

φωτογράφος.Γεννήθηκε

στη

Βουδαπέστη

το

1894

και

ήταν

αυτοδίδακτος στη φωτογραφία, με την οποία ασχολήθηκε από νεαρή ηλικία. Το 1925, μετά τον Α' παγκόσμιο πόλεμο, μετανάστευσε στη Γαλλία όπου το έργο του γνώρισε σημαντική αναγνώριση, τόσο από την πλευρά των κριτικών όσο και εμπορικά. Το 1927, οργανώθηκε και ατομική έκθεση φωτογραφιών του στο Παρίσι. Το 1936, εγκαταστάθηκε στην Αμερική και το 1944 πολιτογραφήθηκε Αμερικανός.

91


92


Bert Hardy Ο εμφύλιος από τον φακό του Bert Hardy.Στο παρακάτω φωτογραφικό μας αφιέρωμα σας παρουσιάζουμε μια σειρά φωτογραφιών που τραβήχτηκαν απο τον αμερικανό φωτογράφο του φόρειν όφις Βert Hardy. Ο Hardy βρίσκονταν στο δημοσιογραφικό επιτελείο των ΗΠΑ που κάλυπτε τον ελληνικό εμφύλιο και οι φωτογραφίες του παρουσιάζουν τις επιχειρήσεις του ΕΣ κατά των ανταρτών. Το υλικό τραβήχτηκε από το 1947 έως το 1949 και αποτελεί πνευματική ιδιοκτησία του corbis.com

93


Mario Testino Ενας απο τους πιο διασημους φωτογραφους στο χωρο της μοδας! Ο Mario Testino γεννηθηκε το 1954 στη Λιμα του Περου και το 1976 μετακομισε στο Λονδινο οπου αρχισε να πουλαει portfolios για 25$.Το ‘’μπαμ’’ εγινε το 1997 οταν φωτογραφισε την πριγκιπισσα Diana για το διασημο Vanity Fair εξωφυλλο!!

94


95


Eve Arnold 96


Η Eve Arnold γεννήθηκε στη Φιλαδέλφεια της Πενσυλβάνια, στις 21 Απριλίου 1912, και ήταν ένα από τα εννέα παιδιά μιας οικογένειας Ρώσων μεταναστών. Άρχισε να ασχολείται με την φωτογραφία το 1946 όταν εργάστηκε σε ένα φωτογραφικό εργαστήρι ρετούς, στη Νέα Υόρκη. Το 1948 σπούδασε φωτογραφία στο New School for Social Research στη Νέα Υόρκη. Εκείνη επίσης την χρονιά παντρεύτηκε τον βιομηχανικό σχεδιαστή Arnold Arnold. Η Eve Arnold το 1951 γίνεται συνεργαζόμενο μέλος του πρακτορείου Magnum, και το 1957 έγινε η πρώτη γυναίκα που έγινε πλήρες μέλος του γνωστού πρακτορείου. Το 1961 η Arnold μαζί με τη οικογένειά της μετακομίζει στην Αγγλία, όπου και έζησε για το υπόλοιπο της ζωής της.

97


98


George Hoyningen-Huene Γεννημένος το 1900, είναι γόνος μιας αριστοκρατικής οικογενείας της Αγίας Πετρούπολης. Όταν ξεσπάει η Ρώσικη Επανάσταση μετακομίζει στο Λονδίνο και ύστερα στο Παρίσι όπου θα παραμείνει μέχρι το 1935.

99


Bob Carlos Clarke Ο Κλαρκ ήρθε στην Αγγλία το 1964. Σπούδασε φωτογραφία στο London College of Printing (τώρα London College of Communication), το 1975, έλαβε το μεταπτυχιακό του από το Βασιλικό Κολέγιο Τέχνης Φωτογραφίας. H εμμονή του Κλαρκ με το έργο του ήταν συνώνυμη με την αίγλη, φετίχ και γυναικεία σώματα, αλλά ο ίδιος περιβάλλεται με αστέρες του κινηματογράφου, μοντέλα, χορεύτριες και υψηλά ποσοστά της κοινωνίας των πολιτών. H εικόνες του δείχνουν συχνά τη «σκοτεινή πλευρά» της ζωής, την αίγλη, ενώ πολλές είναι φετιχιστικές.

100


Edward H.Weston Ο Edward H. Weston ήταν ένας από τους πιο σημαντικούς και καινοτόμους φωτογράφους του εικοστού αιώνα. Οι φωτογραφίες του περιλαμβάνουν μια μεγάλη θεματολογία ξεκινώντας από απλά πορτραίτα μέχρι τοπία και γυμνές φωτογραφίες Οι τελευταίες μάλιστα, έπαιξαν πολύ σημαντικό ρόλο στην καριέρα του μιας και είναι αυτές οι φωτογραφίες που τον έκαναν διάσημο. Ο Weston υπήρξε σημαντικός εκπρόσωπος του πικτοραλισμού και οι 101


φωτογραφίες του διακρίνονται για τον ρεαλισμό και τις λεπτομέρειες, στις οποίες έδινε ιδιαίτερη βαρύτητα.

Ansel Αdams Ο Άνταμς γεννήθηκε στο Σαν Φρανσίσκο (San Francisco), γόνος μεγαλοαστικής οικογένειας. Το 1915, ενώ ήταν μόλις δώδεκα ετών, εγκατέλειψε το σχολείο και αφοσιώθηκε στη μουσική και το πιάνο. Αργότερα έδειξε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για 102


τη φωτογραφία, κυρίως μετά από την επαφή του με το έργο του Πωλ Στραντ, γεγονός που τελικά τον απομάκρυνε από τη μουσική σταδιοδρομία. Σε ηλικία δεκαεπτά ετών συμμετείχε στην περιβαλλοντική οργάνωση Sierra Club, με σκοπό την προστασία και εξερεύνηση του φυσικού περιβάλλοντος, παραμένοντας μέλος της μέχρι το τέλος της ζωής του. Ο Άνταμς υπήρξε ιδιαίτερα ευαισθητοποιημένος σε περιβαλλοντικά ζητήματα. Ασχολήθηκε με τη φωτογραφία τοπίων και απαθανάτισε με το φωτογραφικό φακό πολλά από τα εθνικά πάρκα της Αμερικής. Ιδιαίτερα γνωστές είναι οι φωτογραφίες του με θέμα το Εθνικό πάρκο Γιοσέμιτι.

103


104


Helen Levitt H Helen Levitt γεννήθηκε το 1913 στο Brooklyn και στα 16 της χρόνια εγκαταλείπει το σχολείο και δουλεύει τέσσερα χρόνια σαν βοηθός φωτογράφου στο Bronx αλλά σύντομα άρχισε να παίρνει τις δικές της φωτογραφίες ψάχνοντας άτομα με "κοινωνικό νόημα" όπως η ιδία λέει και αποφασίζει να φωτογραφίζει τα άτομα και τα κινήματα της εργατικής τάξης. Aργότερα κάνει μαθήματα φωτογραφίας στο Art Students League της Νέας Υόρκης.

105


106


Deborah Turberville Από την διεθνούς φήμης φωτογράφο μόδας , Deborah Turbeville έρχεται το βιβλίο –φωτογραφικό άλμπουμ ‘’the fashion pictures ‘’ που αποκαλύπτει τη μεγάλη επιρροή της φωτογραφίας μόδας ως τέχνη . Η ποιητική ματιά της διάσημης φωτογράφου θολώνει τα όρια μεταξύ εμπορικής και καλλιτεχνικής φωτογραφίας .Η γνωστή Avant – guarde φωτογράφος μόδας , φημισμένη για το κινηματογραφικό της όραμα , μέσα από το βιβλίο της μας παρουσιάζει εικόνες που θυμίζουν περισσότερο κινηματογραφικό σκηνικό παρά editorial μόδας . Μέσα από μια δόση ρομαντισμού και μοντερνισμού προσπαθεί να ‘’ γεφυρώσει ‘’ τα όρια μεταξύ της commercial φωτογραφίας μόδας και της εικόνας , ως τέχνη.Σε αυτή την αξιόλογη παρουσίαση η Turbeville αποκαλύπτει άκρως την ατομικιστική της άποψη μέσα από την δουλειά της και τις ‘’ιστορίες ‘’ που κρύβονται πίσω από τον φωτογραφικό φακό της .

Vladimir Zidlicky 107


Ο Βλάντιμιρ Ζιντλίτσκι γεννήθηκε το 1945 στο Χόντονιν της Τσεχίας. Σπουδάζει φωτογραφία το 1971-1975 στη σχολή Ταινίας και Τηλεόρασης στην Πράγα. Ζεί και εργάζεται στο Brno της Τσεχίας ως ελεύθερος Φωτογράφος. Από το 1980 έχει παρουσιάσει εκθέσεις ατομικές και ομαδικές σε ινστιτούτα, μουσεία και ιδιοτικές γκαλερί σε Ευρώπη και Αμερική.

108


109


Patrick Demarchelier O Patrick Demarchelier γεννήθηκε στη Γαλλία το 1943 και είναι και αυτός ένας από τους πιο διάσημους εν ζωή φωτογράφους μόδας.Ξεκινά την φωτογραφία στα 17 του και μέσα από διαφορετικές δουλείες ως βοηθός σε στούντιο μαθαίνει τα μυστικά του επαγγέλματος.Στα τέλη τις δεκαετίας του 60 αναλαμβάνει τις πρώτες του φωτογραφήσεις και τις δημοσιεύει στο Elle και στο Marie-Claire.

Η λίστα των εταιριών για τις όποιες έχει κάνει φωτογραφήσεις μόδας είναι μεγάλος και μεταξύ άλλων είναι οι Calvin Klein, Ralph Lauren, Versace, Chanel, Louis Vuitton και Armani.Από διάσημους αστέρες του σινεμά,της μουσικής και της πολιτικής χαρακτηριστικές περιπτώσεις είναι οι Janet Jackson, Nicole Kidman, Madonna και Hillary Clinton.

110


Julia Margaret Cameron Η Julia Margaret Cameron γεννήθηκε ως Julia Margaret Pattle στην Καλκούτα της Ινδίας από μια ευκατάστατη οικογένεια Βρετανών. Οι γονείς της, πατέρας αυταρχικός

αξιωματικός

του

Βρετανικού

στρατού

και

η

μητέρα

της

καλλιεργημένη Γαλλίδα αριστοκράτισσα, συνέβαλλαν στη διαμόρφωση του δυναμικού, αλλά ευαίσθητου χαρακτήρα της.Μετά από σπουδές στη Γαλλία και την Αγγλία, το 1838 παντρεύτηκε τον πολύ μεγαλύτερό της, πλούσιο και ανοιχτό άνθρωπο, δικηγόρο Charles Hay Cameron, ο οποίος ενθάρρυνε τις καλλιτεχνικές της τάσεις. Οι φιλολογικές βραδιές που οργάνωναν στο σπίτι τους, οι συχνές επισκέψεις ζωγράφων, ποιητών και επιστημόνων, η μελέτη λογοτεχνικών βιβλίων και η συχνή αλληλογραφία της για θέματα τέχνης, με δεκάδες σημαντικούς ανθρώπους από όλο τον κόσμο, συνέτειναν για να αναπτυχθεί η δική της καλλιτεχνική δημιουργία, μέσω της φωτογραφίας. Έμειναν στη Κεϋλάνη (σημερινό Sri Lanka) όπου ο άντρας της είχε διάφορες επιχειρήσεις. Το 1848 εγκαταστάθηκαν στο Isle of Wight της Αγγλίας. Η Cameron είχε ένα σπουδαίο κύκλο φίλων. Επιστήμονες, καλλιτέχνες, πολιτικοί ήταν οι καθημερινές της συναναστροφές.

111


112


Nick Knight Ο Nick Knight είναι ένας από τους πλέον σημαντικούς φωτογράφους του κόσμου, καθώς είναι διευθυντής και ιδρυτής του SHOWstudio.com διαδικτυακού καναλιού μόδας και τέχνης. Έχει κερδίσει πολλά βραβεία για το έργο του. Ως φωτογράφος μόδας, o Nick Knight έχει αμφισβητηθεί τις συμβατικές έννοιες της ομορφιάς. Το πρώτο του βιβλίο με φωτογραφίες skinhead κυκλοφόρησε το 1982. Έχει δημιουργήσει επίσης το Nicknight, μια αναδρομή 12 χρόνων στο παρελθόν και το Flora, μια σειρά από εικόνες λουλουδιών. Η δουλειά του Night έχει εκτεθεί σε μέρη όπως όπως το Victoria & Albert Museum, Saatchi Gallery, Photographers Gallery, Hayward Gallery και πρόσφατα στο μουσείο Tate Modern. Έχει επίσης δημιουργήσει μια μόνιμη παρουσίαση στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας στο Λονδίνο.

113


Ralph Gibson Γεννήθηκε το 1939 στο Los Angeles. Το ενδιαφέρον του Gibson για τη φωτογραφία ξεκίνησε στα παιδικά του χρόνια, μεγαλώνοντας στην Καλιφόρνια. Ο πατέρας του εργαζόταν στην Warner Brothers. Τον επισκέπτεται συχνά για στα γυρίσματα των ταινιών, στις οποίες συμμετέχει μερικώς. Για αυτή την περίοδο αναφέρει, «Η αισθητική της αντίθεσης πρέπει σίγουρα να έχει γεννηθεί κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, καθώς επίσης και η ιδέα της ισχυρής παρουσίας της κάμερας." Κατατάσσεται στο Πολεμικό Ναυτικό στα 16 του, φοιτά στη σχολή φωτογραφίας του και αποτυγχάνει στις εξετάσεις της. Μαθήτευσε αρχικά στο San Francisco Art Institute για 2 έτη και έπειτα εργαζόμενος ως βοηθός αργότερα κοντά στους Dorothea Lange και Robert Frank. Το προσωπικό του ύφος έχει αρχίσει να διαφαίνεται ήδη από τα πρώτα στάδια. Σχεδόν όλες οι εκτυπώσεις του έχουν πολύ υψηλή αντίθεση, με έντονο κόκκο και ξεκάθαρη υφή. Στο ξεκίνημά του, οι φωτογραφίες του καταδεικνύουν το ενδιαφέρον του Gibson για τον άνθρωπο, καθώς αναδύεται ταυτόχρονα το ενδιαφέρον του για το φωτορεπορτάζ.

114


115


Richard Avedon Ο φωτογράφος που επηρέασε όσο κανένας άλλος τη φωτογραφία μόδας από τη δεκαετία του 1940 και μετά. Δημιούργησε σχολή αλλάζοντας κατά πολύ τον τρόπο με τον οποίο βλέπουμε και αντιλαμβανόμαστε τα πράγματα. Γεννήθηκε το 1923 στη Νέα Υόρκη και σπούδασε φιλοσοφία στο Columbia University. Ασχολήθηκε με τη φωτογραφία για πρώτη φορά κατά τη διάρκεια της θητείας του στον αμερικανικό στρατό. Το 1944 συνεργάστηκε με τον Αλεξέι Μπρόντοβιτς, τον θρυλικό art director του περιοδικού «Harper's Bazaar». Το 1966 συνεργάζεται με τη «Vogue» και πλέον αλλάζει την έννοια του όρου «φωτογραφία μόδας».

116


117


Robert Doisneau Γεννήθηκε στο Παρίσι (1912-1994). Σε ηλικία τεσσάρων ετών χάνει τον πατέρα του και στα επτά του χάνει και την μητέρα του, έτσι μία θεία του θα φροντίσει για αυτόν. Σπούδασε χαρακτική και λιθογραφία. Aπό το 1930 με μια Λάικα στο χέρι ξεκίνησε τις φωτογραφικές του ματιές, ψάχνοντας τα θέματά του σε κάθε γωνιά του Παρισιού.

118


Sally Mann Η Sally Mann γεννήθηκε το 1951 στο Lexington της Virginia και σπούδασε θεωρία της φωτογραφίας στο Praestegaard Film School και στο Ansel Adams YosemiteWorkshop. Οι πρώτες της δουλειές το διάστημα 1971-1991, Dream Sequence, the Lewis Low portfolio, Portraits of women και Platinum Prints (που εκδίδονται όλες μαζί το 1994 υπό τον τίτλο Still Time) περνάνε σχετικά απαρατήρητες από κοινό και κριτικούς και η Mann δουλεύει για τα προς το ζειν, φωτογραφίζοντας γάμους και άλλες τελετές κατά παραγγελία

119


Sara Moon Σάρα Μουν, μία Αγγλίδα στο Παρίσι, μία φωτογράφο που τίμησε τις γυναίκες μέσα απο το διαχρονικό έργο της.Ύστερα απο σπουδές στην Καλών Τεχνών και μια πετυχημένη καριέρα σαν μοντέλο υψηλής ραπτικής, ξεκινάει με την φωτογραφία μόδας το 1966. Δύο χρόνια αργότερα, προσέχουν το ιδιαίτερο στυλ της, σαν ιμπρεσσιονιστικό, σε μια έκθεση με θέμα την avant-guarde φωτογραφία μόδας. Τα μεγάλα περιοδικά την ζητάνε όλα. Το 1972 είναι η πρώτη γυναίκα στην οποία ανατίθεται το περίφημο ημερολόγιο της Πιρέλλι. Στο τέλος της δεκαετίας του 1970 «χτίζει» κυριολεκτικά το image της μάρκας ρούχων Cacharel. Παραδόξως θα έχουν το ίδιο παραμυθένιο και νοσταλγικό ύφος, χαμηλότονα χρώματα και κόκκο (grain), χωρίς όμως να δίνουν την αίσθηση της επανάληψης.

120


Simon Norfolk Γεννήθηκε στο Λάγος της Νιγηρίας το 1963 και σπούδασε Οξφόρδης και του Μπρίστολ στην Αγγλία Παρακολούθησε μαθήματα φωτογραφία ντοκουμέντου στο Νιούπορτ και εργάστηκε σε εκδόσεις της άκρας αριστεράς Το 1994 εγκατέλειψε τη φωτοδημοσιογραφία για να αφιερωθεί στη φωτογραφία τοπίου Το 1998 δημοσίευσε το βιβλίο "The Most of it I have No Words" για τα τοπία περιοχών όπου έλαβαν χώρα γενοκτονίες Έχει εκθέσει εκτεταμένα τη δουλειά του στο Ηνωμένο Βασίλειο καθώς και στην Ολλανδία Γερμανία και ΗΠΑ Έργα του περιλαμβάνονται στις συλλογές του Art φιλοδοφία και κοινωνιονογία στα Πανεπιστήμια της Museum του Πόρτλαντ στο Όρεγκον του British Council και του Μουσείου Καλών Τεχνών του Χιούστον.

121


Νέλλη Σουγιουλτζόγλου

122


123


Sir Cecil Walter Hardy Beaton Beaton γεννήθηκε στις 14 Ιανουαρίου 1904 στο Hampstead. Eίναι γνωστός για τις φωτογραφίες μόδας και τα πορτρέτα της κοινωνίας των 124


πολιτών. Εργάστηκε ως φωτογράφος για το προσωπικό Vanity Fair και Vogue εκτός από την φωτογράφηση διασημότητες στο Χόλιγουντ . Στο Λονδίνο, τιμήθηκε ως επίσημος φωτογράφος από την βασιλική οικογένεια. Πήρε τις διάσημες γαμήλιες εικόνες του Δούκα και της Δούκισσας του Windsor (φορώντας ένα σύνολο από το σημειωμένο σχεδιαστή μόδας Mainbocher). Κατά τη διάρκεια του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου, εργάστηκε για το Βρετανικό Υπουργείο πληροφοριών, σαν φωτογράφος. Αν και πρώτιστα ομοφυλοφιλικός -- η μεγάλη αγάπη της ζωής του ήταν ο συλλέκτης Peter Watson τέχνης εκατομμυριούχων -- είχε τις σχέσεις με τις γυναίκες, συμπεριλαμβανομένης της ηθοποιού Greta Garbo. Το 1972, έλαβε τον τίτλο του Sir. Πέθανε στις 18 Ιανουαρίου του 1980.

125


126


Bruce Weber Ο Αμερικάνος Bruce Weber γεννήθηκε το 1946 και έκανε την πρώτη αξιόλογη εμφάνισή του στο τέλος της δεκαετίας του ’70 με ένα εξώφυλλο του περιοδικού HQ. Μένει, όμως, στην ιστορία της φωτογραφίας γιατί είναι ο πρώτος που από το 1980 έδειξε ότι και οι άντρες έχουν λάμψη και μπορούν να είναι σέξυ! Ασπρόμαυρη φωτογράφιση με καλό και μελετημένο φωτισμό και μια πολύ προσεκτική επιλογή των μοντέλων του είναι αυτά που χαρακτηρίζουν το ύφος των φωτογραφιών του. Το αποτέλεσμα είναι αισθησιακές φωτογραφίες στο έπακρο, αλλά ταυτόχρονα αγνές απεικόνισεις χωρίς πρόστυχα υπονοούμενα. Τα σώματα που επιλέγει είναι πάντα σμιλεμένα αλλά χαλαρά Συνάντησε την πραγματική δόξα το 1990, με τη φωτογραφία του πρώτου ανδρικού σουπερ-μόντελ, γυμνού κάτω από το ντους, να κρατάει εκεί που πρέπει ένα παντελόνι ώστε να μην θιγούν τα ήθη και λογοκριθεί η εικόνα. Ήταν μια διαφήμιση των τζην Calvin Klein. Εκτός από φωτογράφος, πειραματίζεται με τη σκηνοθεσία, κάνοντας ταινίες μικρού μήκους ;όπως το Broken noses (1987, με έφηβους πυγμάχους) και κάποια βιντεοκλίπ όπως αυτά για τους Pet shop boys τo 1990, 1996, και 2002. Να αναφέρουμε και την ταινία μικρού μήκους του Μπρους Γουέμπερ Let’s get lost (με θέμα τον Chet Baker) και πρωταγωνιστή τον Κρις Άϊζακ.

127


Angus Mcbean

128


Bill Brandt Bill Brandt γεννήθηκε το 1904 στο Αμβούργο από Άγγλο πατέρα και Γερμανίδα μητέρα. Ο πατέρας του ήταν ένας εύπορος έμπορος και η μητέρα του ανήκε σε καλή οικογένεια με ενδιαφέροντα για τις Τέχνες. Πηγαίνει σχολείο στη Γερμανία, όπου η αγγλική του καταγωγή τού δημιουργεί πολλά ψυχολογικά προβλήματα λόγω τής αγγλο-γερμανικής εχθρότητας (βρισκόμαστε στην εποχή τού Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου) Στα δεκάξι του χρόνια παθαίνει φυματίωση και τον στέλνουν για θεραπεία στην Ελβετία και αργότερα στη Βιέννη, όπου κάνει και ψυχανάλυση. Εκεί, μια οικογενειακή φίλη τού δίνει την ιδέα να γίνει φωτογράφος - σαν ένα επάγγελμα συμβατό με την εύθραυστη υγεία του (!) - και τον γνωρίζει στον Αμερικανό ποιητή Ezra Pound, που βρίσκεται τότε εκεί (και τού οποίου κάνει ένα ενδιαφέρον πορτραίτο), ενώ αυτός με τη σειρά του, τον στέλνει συστημένο στον Αμερικανό ζωγράφο Man Ray που ζει στο Παρίσι. Δεν θα ξαναζήσει ποτέ πια στη Γερμανία και είναι χαρακτηριστικό ότι σ’ όλον τον μετέπειτα βίο του δεν θα αναφερθεί ποτέ στα χρόνια εκείνα.

129


130


David la chapelle

131


George Hurrel

132


Jacques Henri Lartigue Ο Lartigue γεννήθηκε στο Courbevoie της Γαλλίας στις 13 Ιουνίου 1894 και πέθανε στη Nice στις 12 Σεπτεμβρίου 1986. Γόνος πλούσιας οικογένειας είχε πρόσβαση σε ό,τι καλύτερο τεχνολογικά είχε να επιδείξει η εποχή του. Στα 6 του χρόνια βγάζει τις πρώτες του φωτογραφίες και στα 8 αποκτά την πρώτη του φωτογραφική μηχανή. Μέχρι τα 18 φωτογραφίζει συστηματικά το περιβάλλον του, οικογενειακό, κοινωνικό, αθλητικές εκδηλώσεις και δραστηριότητες. Χαρακτηρίστηκε ως ο «ερασιτέχνης φωτογράφος με το εξαιρετικό ταλέντο» το «παιδί με την άδολη ματιά». O Lartigue άφησε πίσω του χιλιάδες φωτογραφίες. Φωτογραφίες ενός ανθρώπου που ήθελε να είναι ζωγράφος και όχι φωτογράφος και αποτυπώνουν τις αρχές του 20ου αιώνα.

133


134


Joel Peter Witkin Γεννημένος το 1939 στο Μπρούκλιν της Νέας Υόρκης μεγαλώνει σε ένα αυστηρό Καθολικό περιβάλλον. Όπως αναφέρει ο ίδιος αυτό το γεγονός και η παρουσία του σε ένα τροχαίο ατύχημα,όπου το κεφάλι ενός κοριτσιού κατρακύλησε στα ποδιά του,σημαδεύουν το έργο του. Το 1961 ξεκινά σπουδές στην γλυπτική,αργότερα δουλέυει σαν φωτογράφος στον στρατό και την περίοδο 76-77 σπουδαζει φωτογραφία στο Αλμπουρκέκι στο Νέο Μεξικό Ο Witkin έχει ψύχωση με «ανθρώπους-φρικιά», μεγαλόσωμες γυναίκες, νάνους, ερμαφρόδιτους, ακρωτηριασμένους, νεκρούς κ.ο.κ.Τους σκηνοθετεί, παίρνοντας την έμπνευση του από την ιστορία της τέχνης, σε Μπαρόκ σκηνικά και δραματικούς φωτισμούς και πολύ συχνά γρατζουνάει και μουτζουρώνει τα αρνητικά για να έχουν οι φωτογραφίες του μια αίσθηση παλαιότητας και φθοράς. Επίσης συνηθίζει να δημιουργεί still life με ακρωτηριασμένα μέλη νεκρών. Ομορφιά που έχει περάσει, κατεστραμμένες ζωές, τέρατα, πλάσματα μισά άνθρωποι-μισά ζώα, εικονες που εχουν αποτυπωθεί στην ιστορία της Δυτικής τέχνης, περνάνε μέσα από το μυαλό του Witkin και μας παρουσιάζονται με πολλές φορές ενοχλητικό και σίγουρα περίεργο τρόπο. Σίγουρα ο κόσμος του Witkin είναι ένας κόσμος φρίκης και δεν υπάρχει αντίρρηση ότι σε τεχνικό επίπεδο ο κατά τα αλλά εξεζητημένος καλλιτέχνης είναι 135


πολύ δυνατός. Το αν όμως όλες αυτές οι εικόνες γίνονται για εντυπωσιασμό και χρήμα από τις γκαλερί και τις εκδόσεις η γίνονται για να πάει ένα βήμα μπροστά η «Τέχνη» δεν μένει παρά να το κρίνουμε εμείς.

136


Man Ray Ο Μαν Ραίη (Man Ray, 27 Αυγούστου 1890 - 18 Νοεμβρίου 1976) ήταν Αμερικανός καλλιτέχνης, γνωστός κυρίως για το φωτογραφικό του έργο και την ανάμιξή του στα κινήματα του ντανταϊσμού και του υπερρεαλισμού. Το πραγματικό του όνομα ήταν Emmanuel Rudzitsky και γεννήθηκε στη Φιλαδέλφεια της Πενσυλβανίας στην Αμερική το 1890, ενώ μεγάλωσε στο Μπρούκλιν της Νέα Υόρκης. Την περίοδο 1910-1911 παρακολουθεί μαθήματα ζωγραφικής αφού προηγουμένως έχει αρνηθεί μια υποτροφία για σπουδές στην αρχιτεκτονική. Το 1915 πραγματοποιεί την πρώτη του ατομική έκθεση ζωγραφικής, στη Νέα Υόρκη γεγονός που αποτελεί επίσης την αφορμή ώστε να ασχοληθεί με τη φωτογραφία, καθώς φωτογραφίζει ο ίδιος τα έργα του για την δημιουργία καταλόγου. Από εκείνη τη στιγμή, ο Μαν Ραίη αφοσιώνεται στο φωτογραφικό μέσο και οι πρώτες σημαντικές φωτογραφίες του παρουσιάζονται το 1918. Παράλληλα, ο Μαν Ραίη μαζί με τον Μαρσέλ Ντυσάν, συμμετέχουν στην οργάνωση ενός ντανταϊστικού ρεύματος στην Αμερική, την ίδια εποχή που ο 137


ντανταϊσμός σημειώνει άνθιση στην Ευρώπη. Ακολουθεί η έκδοση ενός μοναδικού τεύχους της επιθεώρησης New York Dada το 1920, ωστόσο ο ίδιος ο Μαν Ραίη αποφαίνεται πως το ρεύμα του ντανταϊσμού δεν είναι εφικτό να αναπτυχθεί στην Αμερική. Το καλοκαίρι του 1921 εγκαταλείπει τις Ηνωμένες πολιτείες και εγκαθίσταται στο Παρίσι. Η περίοδος που ακολουθεί είναι ίσως η πιο δημιουργική για τον Μαν Ραίη, ο οποίος συνεχίζει να ασχολείται με τη φωτογραφία διαμορφώνοντας ένα ιδιαίτερο ύφος αλλά και μια προσωπική τεχνική. Πολύ σύντομα από την άφιξή του στη Γαλλία, χρησιμοποιεί τις αποκαλούμενες Ραιηγραφίες (rayographies) φωτογραφίες που παράγονται τοποθετώντας αντικείμενα πάνω σε μια φωτοευαίσθητη επιφάνεια και στη συνέχεια με έκθεσή τους σε φως. Η τεχνική αυτή στην πραγματικότητα ήταν ήδη γνωστή, ωστόσο ο Μαν Ραίη την υϊοθέτησε για αμιγώς καλλιτεχνικούς σκοπούς. Το 1925 συμμετέχει μαζί με τους Μαξ Ερνστ, Χουάν Μιρό, Πάμπλο Πικάσσο και Ζαν Αρπ στην πρώτη υπερρεαλιστική έκθεση που πραγματοποείται στο Παρίσι. Την δεκαετία του 1930 ο Μαν Ραίη επινοεί μαζί με τη βοηθό του Lee Miller την μέθοδο που καλείται solarization και ουσιαστικά αποτελεί το φαινόμενο Sabatier στη διαδικασία της φωτογραφικής εκτύπωσης. Παράλληλα με τις υπερρεαλιστικές φωτογραφίες του, το έργο του Μαν Ραίη περιλαμβάνει και μια πληθώρα πορτρέτων, συμπεριλαμβανομένων και γνωστών καλλιτεχνών όπως του Ζαν Κοκτώ, τουΑνρί Ματίς καθώς και των υπερρεαλιστών Αντρέ Μπρετόν, Τριστάν Τζαρά, Μαρσέλ Ντυσάν, Μαξ Ερνστ και άλλων. Στα τελευταία χρόνια της ζωής του επέστρεψε στις Ηνωμένες πολιτείες όπου έζησε στην Καλιφόρνια. Πέθανε το 1976 στην Γαλλία

138


Mary Ellen Mark Mary Ellen Mark (γεννημέννη 20, Μάρ, 1940) είναι μία Αμερικανίδα φωτογράφος γνωστή για φωτορεπορτάζ, προσωπογραφίες , και διαφημιστική φωτογραφία. Έχει 16 συλλογές της δουλειάς της που δημοσιεύθηκαν και έχουν εκτεθεί σε γκαλερί και μουσεία σε όλο τον κόσμο. Έχει τιμηθεί με πολλά βραβεία, μεταξύ των οποίων τρεις Robert F. Kennedy Βραβεία Δημοσιογραφίας και τρεις υποτροφίες από το Εθνικό Κληροδότημα για τις Τέχνες. .

139


Το 1966 μετακόμισε στη Νέα Υόρκη, όπου τα επόμενα χρόνια φωτογράφησε διαδηλώσεις κατά του Πολέμου στο Βιετνάμ, το απελευθερωτικό κίνημα των γυναικών, την κουλτούρα τραβεστί, και την Times Square αναπτύσσοντας μια ευαισθησία. Η Mark δούλεψς σε πάνω από των 100 ταινίες, και έχει δημοσιεύσει 17 βιβλία. Οι φωτογραφίες της έχουν εκτεθεί σε όλο τον κόσμο.

Norman Parkinson Ο Norman Parkinson γεννήθηκε το 1913 και ξεκίνησε την καριέρα του σαν φωτογράφος το 1931. Το 1934, σε ηλικία 21 ετών, άνοιξε το στούντιο του στο Λονδίνο μαζί με τον Norman Kibblewhite. Κάνει τα πρώτα του βήματα σαν φωτογράφος πορτρετίστας των μεγαλοαστικών κύκλων του Λονδίνου. Έτσι το 1935 έκανε την πρώτη του έκθεση με πορτρέτα νεαρών δεσποινίδων της καλής κοινωνίας αλλά και διασημοτήτων της εποχής όπως η Vivien Leigh και η Noel Coward αλλά με έναν δικό του πολύ ιδιαίτερο τρόπο. Από τους αριστοκρατικούς 140


κύκλους πέρασε στην υψηλή ραπτική και το έκανε φωτογραφίζοντας για την αγγλική έκδοση του Harper’s Bazaar. Στη Νέα Υόρκη άρχισε τη συνεργασία του με το Vogue. Συνέχισε να κάνει πορτρέτα, φωτογραφίζοντας παράλληλα και τις διάφορες collection μόδας, κυρίως στο Παρίσι.

Ο Parkinson, συμβάλλει στην απελευθέρωση της φωτογραφίας μόδας ξεφεύγοντας από την στατικότητα του στούντιο και επηρεάζει με την σειρά του σημαντικά τους σύγχρονους φωτογράφους. Προτιμά να φωτογραφίζει έξω και προσπαθεί να εντάξει τα μοντέλα του σε καθημερινές στιγμές δίνοντας την αίσθηση του τυχαίου, είτε στον δρόμο, είτε κάνοντας σπορ δίνοντας την ζωντάνια που στερεί το στούντιο, ενώ η κίνηση που προσδίδει είναι έντονο χαρακτηριστικό στις φωτογραφίες του. To 1938 στις φωτογραφίες του μπαίνει και το χρώμα.

141


Στον Β' παγκόσμιο πόλεμο υπηρετεί σαν φωτογράφος με αναγνωριστικά αεροπλάνα πάνω από την Γαλλία. Η δουλειά του γίνεται πλέον διάσημη για την ζωντάνια, τον αυθορμητισμό και το χιούμορ καθώς και για την δημιουργική χρήση των εξωτερικών χώρων. Αρχίζοντας από την Ιταλία και τις ΗΠΑ, βγάζει τα μοντέλα του στον δρόμο, που κυκλοφορούν ανάμεσα στους περαστικούς δημιουργώντας happenings και προκαλούν πολλές κωμικές καταστάσεις με τις αντιδράσεις των περαστικών. Για τον Norman Parkinson, η φωτογραφία είναι μια έκφραση της «χαράς και της ζωής» και δεν είναι ποτέ ανιαρή. Ο Norman Parkinson δεν πήρε ποτέ την σφραγίδα του καλλιτέχνη έτσι όπως την γνωρίζουμε ήι την αναζητούμε σε άλλους φωτογράφους, όμως οι φωτογραφίες του κάνουν πολλές φορές την υπέρβαση. Ανδρώθηκε φωτογραφικά στην εποχή της αθοώτητας, που ήταν η εποχή του μεσοπολέμου, πολύ πριν δημιουργηθούν τα τερτίπια του μάρκετινγκ και των εκδοτών (έτσι τουλάχιστον όπως τα γνωρίζουμε σήμερα) φωτογραφίζει αφήνοντας την ψυχή του ελέυθερη και καταφέρνει να βγάζει κομμάτια του εαυτού του μέσα στις φωτογραφίες του. Διασκέδαζε την ζωή φωτογραφίζοντας και όχι μόνο φωτογραφίζοντας, αφού το 1963 όταν μετακόμισε σε νησάκι της Καραϊβικής (Tobago) φτιάχνοντας μια φάρμα με γουρούνια, κατασκεύασε προϊόντα από χοιρινό και έδωσε αυτοσαρκαζόμενος στα προϊόντα του την επωνυμία ''Porkinson's Bangers''. Είναι όμως και ένας ρεαλιστής αφού ο ίδιος έλεγε: ''Ενας φωτογράφος χωρίς περιοδικό πίσω του, είναι ένας γεωργός χωρίς χωράφι''. Πέθανε στις 15 Φεβρουαρίου του 1990.

142


Peter Lindberg Ο Πίτερ Λίντμπεργκ είναι ένας από τους πιο αξιοσέβαστους και διάσημους φωτογράφους μόδας σήμερα και συχνά περιγράφεται ως ένας "ποιητής του γκλάμουρ".Από το 1978 όπου το περιοδικό Στερν δημοσίευσε για πρώτη φορά φωτογραφίες μόδας του η δουλειά του έχει δημοσιευτεί σε όλα τα μεγάλα διεθνή περιοδικά μόδας και τον έχουν χρησιμοποίηση όλοι οι κορυφαίοι οίκοι μόδας για τις καμπάνιες τους. Το μεγαλύτερο ίσως προτέρημα των δουλειών του Λίντμπεργκ είναι πως καθρεφτίζουν την σύγχρονη ζωή και κερδίζουν τον θεατή με την αφοπλιστική τους ειλικρίνεια.Λες και τα μοντέλα στις φωτογραφίσεις ανοίγονται συναισθηματικά στην φωτογραφική μηχανή η τουλάχιστον μοιάζουν να ανοίγονται.Οι εικόνες του έχουν κινηματογραφική ατμόσφαιρα και άλλαξαν την σύγχρονη φωτογραφία μόδας με την ρεαλιστικότητα τους και το συναίσθημα τους.

Pierre et Gilles 143


Ο Pierre και ο Gilles γνωρίστηκαν το 1976 σε ένα πάρτι του Κένζο και από τότε δηλώνουν αχώριστο ζεύγος (έχουν μάλιστα φωτογραφηθεί ως νύφη και γαμπρός). Λάτρεψαν την κακογουστιά και την ύμνησαν μέσα από το έργο τους.

Sebastiao Salgado 144


Ο Sebastião Ribeiro Salgado γεννήθηκε στη Βραζιλία στις 8 Φεβρουαρίου 1944 στην Aimorés, μια μικρή πόλη 16.000 κατοίκων. Ταξίδεψε στην Αφρική, στην Πορτογαλία, Αγκόλα και τη Μοζαμβίκη., την Ευρώπη και τη Λατινική Αμερική. Το 1977 ξεκίνησε ένα μεγάλο project για τους Ινδιάνους και τους χωρικούς της Λατινικής Αμερικής. το οποίο κυκλοφορεί σε βιβλίο με τίτλο “Other Americas”. Ταυτόχρονα κάνει δουλειές για πολλά περιοδικά.Από το 1984 έως τις αρχές 1986 εργάστηκε με τους «Γιατρούς χωρίς σύνορα» στην Αφρική, σε μια προσπάθεια ενάντια στο λιμό. Το αποτέλεσμα ήταν 2 βιβλία (Sahel: Man in Distress και Sahel the End of the Road), τα οποία, μαζί με τις σχετικές εκθέσεις, υποστήριξαν το έργο των «Γιατρών Χωρίς Σύνορα». Από το 1986 έως το 1992 ταξίδεψε σε 23 χώρες δημιουργώντας μια σειρά φωτογραφιών για την βιομηχανική χειρονακτική εργασία. Το βιβλίο που κυκλοφόρησε με τίτλο “Workers”, το οποίο τυπώθηκε σε περισσότερα από 100.000 αντίτυπα και εκτέθηκε σε 60 μουσεία σε όλον τον κόσμο.Το 1993 ξεκίνησε μια άλλη σειρά με τον τίτλο “Migrations”. Το έργο αυτό θα τον οδηγούσε σε 43 χώρες, για να καταγράψει ανθρώπους που εγκατέλειπαν την ύπαιθρο για τις πόλεις. Έτσι κατέγραψε την ραγδαία πληθυσμιακή ανάπτυξη πολλών πόλεων. Από αυτή τη δουλειά προέκυψαν 2 βιβλία “Migrations” και το “Portraits of children of migration”, που τυπώθηκαν σε περισσότερα από 220.000 αντίτυπα. Έγιναν μεγάλες εκθέσεις και τυπώθηκαν μεγάλα posters που διανεμήθηκαν σε σχολεία, εκκλησίες, γραφεία κ.λπ. Όλα αυτά συνοδεύτηκαν από σχετικά εκπαιδευτικά προγράμματα. Ο Salgado με τη γυναίκα του δραστηριοποιούνται στη διάσωση των τροπικών δασών του Αμαζονίου Ο Salgado είναι σήμερα Πρέσβης Καλής Θελήσεως της UNICEF και έχει τιμηθεί πολλές φορές, μεταξύ των οποίων και ως επίτιμος διδάκτορας σε διάφορα πανεπιστήμια.

145


146


147


Steven Meisel Ο Steven Meisel (γεν. 1954) είναι ένας Αμερικανός φωτογράφος, ο οποίος έχει αποκτήσει δημοφιλή αναγνώριση με το έργο του στις ΗΠΑ και την ιταλική «Vogue» και οι φωτογραφίες του φίλου της Madonna το 1992 το βιβλίο «Sex» της τελευταίας σχεδιάστηκε από τον Fabien Baron. Σήμερα θεωρείται ένας από τους πιο επιτυχημένους φωτογράφους μόδας στη βιομηχανία.

148


Tim Page Ο Tim Page (γεννημένος 25 του Μαΐου του 1944 στο Tunbridge Wells, Kent) είναι ένας Άγγλος φωτογράφος που ξεκίνησε να εργάζεται ως φωτορεπόρτερ στο Λάος. Είναι διάσημος για το έργο του ως ανεξάρτητος διαπιστευμένος φωτογράφος Τύπου στο Βιετνάμ και στην Καμπότζη κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1960, επίσης, την εξεύρεση του χρόνου για την κάλυψη των Πόλεμο των Έξι Ημερών στη Μέση Ανατολή το 1967. Λόγω της επιθανάτιας εμπειρίας που είχε στις αρχές της δεκαετίας του '60, βλέπει τη ζωή του ως «ελεύθερο χρόνο». Αυτό τον οδήγησε να τραβήξει φωτογραφίες σε επικίνδυνες καταστάσεις όπου άλλοι δημοσιογράφοι δεν θα τολμούσαν. Παρομοίως, ο Page συνεπάρθηκε από τον ενθουσιασμό και τη γοητεία του πολέμου, το οποίο βοήθησε να συμβάλουν με το στυλ των φωτογραφιών που είναι αναγνωρισμένες διεθνώς. Η προσωπικότητα και ο τρόπο ζωής του Page στο Βιετνάμ, έχουν απεικονιστεί και αναγνωριστεί από τους άλλους. Τραυματίστηκε κατά τη διάρκεια των λήψεων στους πολέμους τέσσερις φορές.

149


William Eggleston Ο φωτογραφος William Eggleston γεννηθηκε το 1939 στο Μεμφις της πολιτειας του Τενεσι, οπου και διαμενει εως σημερα.

150


Ο William Eggleston χρησιμοποιουσε συνηθως μια Leica με 50μμ φακο και σπανιοτερα καμερες μεσαιου φορμα. Χαρακτηριστικο της δουλειας του, ειναι η μεθοδος εκτυπωσης που χρησιμοποιουσε, και συγκεκριμενα η τεχνικη dyetransfer, που αν και αρκετα δυσκολη και χρονοβορα, δινει εντυπωσιακα αποτελεσματα με πλουσιο κορεσμο χρωματων και τελεια αναπαραγωγη τονων και τονικοτητας. Η δουλεια του William Eggleston ειναι σιγουρα ιδιορρυθμη και γιαυτο και ειναι ενας απο τους πιο αμφιλεγομενους φωτογραφους. Πολλοι τον αφοριζουν ως μπαναλ, ενω αλλοι τον θελουν να ειναι ενας απο τους δασκαλους. Ο ιδιος συνχα εχει πει πως η ‘φωτογραφια’ του ειναι ‘Δημοκρατικη’. τον κοσμο και του εχουν απονειμει πολλα βραβεια.

Walker Evans 151


O Γουόκερ Έβανς (Walker Evans, 3 Νοεμβρίου 1903 – 10 Απριλίου 1975) ήταν Αμερικανός φωτογράφος, ιδιαίτερα γνωστός μέσα από το έργο του για την αμερικανική υπηρεσία Farm Security Administration, στο οποίο αποτύπωσε τις συνθήκες ζωής των αμερικανών αγροτών. Θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους φωτογράφους του 20ού αιώνα. Οι πρώτες του επαγγελματικές δουλειές καταγράφονται στα 1930, όταν φωτογραφίες του δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό Hound & Horn, καθώς και στην έκδοση του έργου The Bridge, του ποιητή Χαρτ Κρέιν. Ακολούθησαν και άλλες λιγοστές παραγγελίες, με σημαντικότερη αυτή που του ανατέθηκε από την υπηρεσία Farm Security Administration των Ηνωμένων Πολιτειών, με σκοπό την καταγραφή των συνθηκών ζωής των Αμερικανών αγροτών κατά τη περίοδο του οικονομικού κραχ. Στη διάρκεια της σταδιοδρομίας του ως φωτογράφος, απέσπασε τρεις υποτροφίες του Ιδρύματος Guggenheim (1940, 1941 και 1959). Το 1971, τοΜουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης φιλοξένησε μία σημαντική αναδρομική έκθεση έργων του. Πέθανε το 1975 στην πόλη Νιου Χέιβεν του Κονέκτικατ.

152


153


154


Michael Tompson O Michael Thompson γεννήθηκε και μεγάλωσε στην πολιτεία της Ουάσιγκτον, όπου γνωρίστηκε με τη φωτογραφία στο στούντιο πορτραίτων του πατέρα του. O Tompson έχει φωτογραφήσει διάσημους και μοντέλα για γνωστά περιοδικά αμέτρητες φορές, όπως το Vogue, το W, και το New York Time Magazine. Έχει φωτογραφήσει πολλές εκστρατείες συμπεριλαμβανομένων των Emporio Armani, Chanel και της Gap “Favorite Fit” jeans campaign. Έχει φωτογραφήσει πολλούς διάσημους όπως την Jenifer Lopez, Tom Cruise, George Clooney, Sarah Jessica Parker κ.α. Το πρώτο του βιβλίο, "Michael Thompson: Εικόνες» εκδόθηκε το 2005. Σε πρόσφατη έκθεση του, ο Michael THOMPSON: 50 Φωτογραφίες έκανε το ντεμπούτο του στο Parco Gallery στο Τόκιο, παρουσιάζοντας μια επιλογή από 50 φωτογραφίες από τα πρώτα 10 χρόνια της ζωής του ως φωτογράφος.

155


Horst P. Horst Στην ιστορία του εικοστού αιώνα στη μόδα και στη φωτογραφία πορτρέτου, η συμβολή του Horst ειναι καλλιτεχνικά σημαντική και μακράς διαρκείας, στα εξήντα χρόνια που εργάστηκε μεταξύ 1931 και 1991. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, το όνομά του έγινε θρύλος, και οι φωτογραφίες θεωρηθηκαν συνώνυμες με την αίγλη την κομψότητα και το στυλ. Γεννήθηκε στις 14 Αυγούστου 1906. Το 1960 ξεκίνησε για την αμερικανική Vogue με το διορισμό του απο την «Αυτοκράτειρα της Μόδας», Diana Vreeland, ως Editor-in-Chief.

156


157


Helmut Newton Ο Χέλμουτ Νιούτον (1920-2004) προκάλεσε και πολλές φορές σόκαρε με το φωτογραφικό έργο του, μέσω του οποίου κατόρθωσε να αποδώσει με χαρακτηριστικό τρόπο την ομορφιά, τον αισθησιασμό, το χιούμορ και τη βία που ένιωθε ο ίδιος να διέπουν τη συμπεριφορά των ανθρώπων που συναντά κάποιος στον κόσμο της μόδας, της πολυτέλειας, του χρήματος και της εξουσίας. Το έργο του θεωρείται κατ’ εξοχήν κλασικό και αποδεικνύει ότι ο Νιούτον δεν ήταν μόνον ένας φωτογράφος μόδας, αλλά ένας καλλιτέχνης που, καταρρίπτοντας όλους τους περιορισμούς της φωτογραφίας, πειραματίστηκε με θέματα και είδη και διεύρυνε τα όρια της σύγχρονης οπτικής κουλτούρας με το μοναδικό όραμά του. Φωτογράφισε τους μεγαλύτερους αστέρες του Hollywood και καλλίγραμμες καλλονές, γυμνές μόνο με τις ψηλές τους γόβες… φωτογραφίες που πλέον πουλιούνται μέχρι και 100.000 ευρώ η μία ! Ο εκκεντρικός Newton, έζησε μια πολυτάραχη ζωή μέσα στη χλιδή, τις απολαύσεις, την έμπνευση, τα ακριβά φετίχ, τα πολυτελή αυτοκίνητα και τις ωραίες γυναίκες, αν και κατάφερε κι έμεινε πιστός για πάρα πολλά χρόνια στη γυναίκα του June. Πέθανε τον Ιανουάριο του 2004 μετά από τροχαίο με τη λευκή Cadillac που καρφώθηκε στο πολυτελές ξενοδοχείο Chateau Marmon.

158


159


Οι καλύτερες ταινίες με πρωταγωνιστές φωτογράφους

1. Rare window (1954) Alfred Hitchcock 2. The year of living dangerously (1983) Peter Weir 3. Road to perdition (2002) Sam Mendes 4. Closer (2004) Mike Nichols

160


5. Hard candy (2005) David Slade 6. One hour photo (2002) Mark Romanek 7. City of God (2002) Fernardo Meirelles 8. The midnight meat train (2008) Rynhei Kitamura 9. Funny face (1957) Stanley Doney 10. The bridges of Madison County (1995) Clint Eastwood 11. Under fire (1983) Roger Spottiswoode 12. Salvador (1986) Oliver Stone 13. Photographing fairies (1997) Nick Willing 14. High art (1998) Lisa Cholodenco 15. Eyes of Laura Mars (1978) Irvin Kershner 16. Blow-up (1966) Michelangelo Antonioni

161


162


Η σιωπή τής φωτογραφίας (Άρθρο τού Πλάτωνα Ριβέλλη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Φωτογράφος», ένθετο στην εφημερίδα «Καθημερινή», τον Οκτώβριο τού 2000) Η φωτογραφία μιλάει με τη σιωπή της. Αυτή η πρωταρχική αρετή και δύναμή της τείνει να λησμονηθεί. Η φωτογραφία σαν βουβή που είναι δεν μπορεί ούτε να φλυαρεί ούτε να φωνάζει. Για να μπορέσει να πει, ή καλύτερα να ψιθυρίσει, κάτι, πρέπει πρώτον να νιώσει έντονη την ανάγκη - αφού απαιτείται προσπάθεια για να παραβιάσει τη σιωπή της - και δεύτερον να βρει τον λιτότερο και αποτελεσματικότερο τρόπο για να το πετύχει. Επειδή μάλιστα αυτή η υπόγεια διατύπωση τού λόγου της δεν επιδέχεται επεξηγήσεις, επιβάλλεται η έκφρασή της να χαρακτηρίζεται από μεγάλη ακρίβεια, αλλά ταυτόχρονα και από μια πολυσημία που θα διευρύνει τις δυνατότητες επικοινωνίας της. Ο λόγος τής φωτογραφίας πρέπει να είναι σαν τον λόγο τής Πυθίας και τον λόγο τής Ποίησης. Για να το πετύχει αυτό η φωτογραφία έχει στο οπλοστάσιό της πολύ λίγα εφόδια. Όλα μάλιστα μοιάζουν τεχνικά και τεχνητά, ενώ είναι ουσιαστικά και εκφραστικά. Το κάδρο, η γωνία λήψης, η αφαίρεση, οι χώροι χωρίς πληροφορίες, και πάνω από όλα η μοναξιά και η σιωπή που συνοδεύουν κάθε φωτογραφία. Στις μέρες μας η σιωπή έχει πάψει να αποτελεί αρετή. Η αφαίρεση αντιμετωπίζεται σαν απειλή. Το κάδρο θεωρείται περιορισμός και αναχρονισμός. Η γωνία λήψης δεν πρέπει να φαίνεται καθοριστική, ακόμα και όταν είναι. Ο λόγος τής Πυθίας είναι ύποπτος. Οι πολυσημίες ενοχλούν, ενώ τα συνθήματα καθησυχάζουν. Πριμοδοτούνται οι κραυγές, τα μεγάλα μεγέθη, οι υπογραμμίσεις, το προφανές. Η σιωπή ξεχάστηκε γιατί ενοχλεί και προκαλεί αμηχανία. Η μοναξιά τής κάθε φωτογραφίας, που τόσο συχνά προδίδει τις αδυναμίες τού φωτογράφου, αντικαταστάθηκε από τις σειρές και τις ομοιογραφίες. Η

163


ταυτολογία έγινε συνώνυμη τού περιεχομένου και η τυπολογία από στοιχείο φόρμας μετατράπηκε σε αυτονόητο στοιχείο ύφους. Στη μετάλλαξη αυτή συνέβαλε όλη η αντίστοιχη μετατόπιση τού κόσμου των εικόνων. Τής ζωγραφικής, τού κινηματογράφου, τής τηλεόρασης, τής διαφήμισης. Η φωτογραφία ακολούθησε και αυτή ξεχνώντας ότι για εκείνη η σιωπή, η ακρίβεια, η λιτότητα και η μοναχικότητα ήταν και είναι δομικά στοιχεία τής ταυτότητάς της. Το βέβαιο είναι ότι για να συνεχίσει να υπάρχει, αυτόνομη και συγκινητική, η φωτογραφία πρέπει να ανακαλύψει τη νέα της σιωπή, που θα γίνει αναγκαία και πάλι όταν το προφανές και το θορυβώδες την κουράσουν.

Πλάτων Ριβέλλης

Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1945. Σπούδασε Νομικά στην Αθήνα (1963-1968), Πολιτικές Επιστήμες στο Παρίσι (1968-1970) και Φωτογραφία στις ΗΠΑ (1983). Εργάστηκε σαν δικηγόρος στην Αθήνα για δώδεκα χρόνια (1971-1983). Διδάσκει φωτογραφία από το 1981 μέχρι σήμερα. Οργάνωσε τα πρότυπα τμήματα φωτογραφίας τής Λαϊκής Επιμόρφωσης (Υπουργείο Παιδείας) και δίδαξε τούς επιμορφωτές τους. Έχει επιμεληθεί σειρά από εκπομπές τής κρατικής τηλεόρασης για τη φωτογραφία.Έχει παραδώσει πολλά σεμινάρια και διαλέξεις για τη φωτογραφία στην Αθήνα, σε επαρχιακές πόλεις και στην Κύπρο. Έχει εκθέσει τις φωτογραφίες του σε ατομικές και ομαδικές εκθέσεις. Άρθρα του έχουν φιλοξενηθεί σε πολλά ελληνικά περιοδικά και εφημερίδες. 164


Διευθύνει

τις

εκδόσεις

«Φωτοχώρος».

Ίδρυσε

το

1988

το

σωματείο

«Φωτογραφικός Κύκλος», τού οποίου είναι πρόεδρος. Έχει συγγράψει τεχνικά βιβλία, θεωρητικά βιβλία και λευκώματα.

Φωτογραφίες μαθητών Φτάνοντας στο τέλος της ερευνητικής προσπάθειας, σας παρουσιάζουμε τις καλύτερες φωτογραφίες των μαθητών του Β1 και Β2. Όπως θα παρατηρήσατε η συντριπτική πλειοψηφία του αρχείου των σημαντικών φωτογράφων που μελετήσαμε αποτελείται από ασπρόμαυρες φωτογραφίες. Στις σελίδες που ακολουθούν θα κατακλυστείτε από το χρώμα, που αιχμαλώτισαν τα μάτια των μαθητών. Οι θεματικές ενότητες που τους ανατέθηκαν είναι οι παρακάτω: 1. Φύση 2.

Αντικείμενα καθημερινής χρήσης

3. Κτίρια 4. Εικόνες του δρόμου 5. Ζώα 6. Χρώμα 7. Σχήμα 8. Φως και σκιά 9. Αγάλματα του Αρχαιολογικού μουσείου 10. Αρχαία Αγορά 11. Μοναστηράκι

Είχαν την πλήρη ελευθερία να παρέμβουν ψηφιακά στις φωτογραφίες τους, όπως και να φέρουν και παλαιότερες φωτογραφίες τους εάν ενέπιπταν στην θεματολογία που τους ανατέθηκε. 165


Με μεγάλη μας χαρά είδαμε ότι η φωτογραφία άγγιξε αρκετούς μαθητές, Το αποτέλεσμα τους δικαιώνει. Απολαύστε το

166


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.