Η ΤΕΧΝΗ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ (1950-2010)
ΜΑΘΗΤΕΣ: Φιλοπούλου Άννα Τσόγια Μάγδα Τασιόπουλος Μάριος Ψώνη Ελισάβετ
Τμήμα Β4 46 ΓΕ.Λ. Αθηνών Σχολικό Έτος 2013-2014 ο
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ A.
Αρχιτεκτονική 1. Εισαγωγή 2. Μοντερνισμός. 3. Μεταμοντερνισμός. 4. Ιταλοί Αρχιτέκτονες. Εισαγωγή Μάουρο Γκαλαντίνο. Γκάι Αουλέντι. Ινάτσιο Γκαρντέλα. Άλντο Ρόσι. 5. Ισπανοί Αρχιτέκτονες. Σαντιάγο Καλατράβα. Φέλιξ Καντέλα. 6. Γάλλοι Αρχιτέκτονες. Ζακ Προυβέ. Φίλλιπ Στάρκ.
Β.
Γλυπτική 1. Εισαγωγή. 2. Ιταλοί Γλύπτες. Χάρι Μπερτόια. 3. Ισπανοί Γλύπτες. Σαντιάγο Καλατράβα. 4. Γάλλοι Γλύπτες. Κωνσταντίνος Ανδρέου. Ζακ Ντιμπιφέ.
Γ.
Ζωγραφική. 1. Ιταλοί Ζωγράφοι. Ντε Κίρικο. Βιττόριο Πιζάνι. 2. Ισπανοί Ζωγράφοι. Σαλβαδόρ Νταλί. Άντον Λαμαθάρες. 3. Γάλλοι Ζωγράφοι. Ζακ Ντιμπιφέ.
Δ.
Η Μόδα στην Ιταλία. 1. Μόδα και ιστορία. 2. Τι είναι ενδυμασία. 3. Τι είναι ένδυμα. 4. Η μόδα μετά το 1950. 5. Ιταλοί σχεδιαστές μόδας και μάρκες. 6. Τοp 10 Ιταλοί σχεδιαστές. 7. Η μόδα μέσα από τα εξώφυλλα της Vogue Πηγές.
Ε.
ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Αρχιτεκτονική είναι η τέχνη και η εφαρμοσμένη επιστήμη της σχεδίασης και της υλοποίησης διαφόρων κατασκευών, όπως κτηρίων και γεφυρών, με έμφαση στην εργονομία και στην αισθητική τους. Οι κατάλληλα καταρτισμένοι επιστήμονες καλούνται αρχιτέκτονες μηχανικοί. Αντικείμενο της αρχιτεκτονικής είναι ο σχεδιασμός όλων των κτιστών υποδομών στο περιβάλλον, από το μακροσκοπικό επίπεδο του σχεδιασμού πόλεων ως το μικροσκοπικό του σχεδιασμού επίπλων και προϊόντων καθημερινής χρήσης. Ετυμολογικά, ο όρος προέρχεται από το ελληνικό «αρχή» και «τέχνη» - «τεκτονική» (κατασκευή / δημιουργία). Η αρχιτεκτονική συνθέτει επιμέρους γνώσεις από τις καλές τέχνες, τις ανθρωπιστικές επιστήμες και τις επιστήμες μηχανικών. Παράλληλα επικαλύπτεται με συγγενείς αλλά διακριτούς επιστημονικούς κλάδους όπως η επιστήμη πολιτικού μηχανικού. Ο μονοσήμαντος ορισμός της αρχιτεκτονικής κρίνεται προβληματικός, καθώς αρχιτέκτονες και θεωρητικοί ή ιστορικοί της αρχιτεκτονικής δεν συγκλίνουν αποκλειστικά σε έναν. Η εποχή από το ’50 και μετά είναι γνωστή και ως μεταπολεμική εποχή. Το μετατραυματικό σοκ συνέβαλλε στην δημιουργία μιας εποχής ανασυγκρότησης. Αυτό, δεν θα μπορούσε να μην επηρεάσει την τέχνη. Αντιθέτως, το γεγονός αυτό την κατέστησε κύριο μέσο έκφρασης των ανθρώπων αυτών. Τα κινήματα που αναπτύχθηκαν την εποχή αυτή είναι ο μοντερνισμός και ο μεταμοντερνισμός.
ΜΟΝΤΕΡΝΙΣΜΟΣ Παρόλο που οι ρίζες της μοντέρνας αρχιτεκτονικής μπορούν να αναζητηθούν ακόμη και στα μέσα του 18ου αιώνα, οι μοντερνιστικές θεωρίες στην αρχιτεκτονική αναπτύχθηκαν κυρίως στο πρώτο τέταρτο του 20ού αιώνα. Η ανάπτυξη των σύγχρονων βιομηχανικών κοινωνιών και η ταχεία ανάπτυξη των πόλεων, οι τεχνολογικές καινοτομίες και οι μετέπειτα εξελίξεις στη φυσική, τη μηχανική και την αρχιτεκτονική τεχνολογία, επηρέασαν σημαντικά την αρχιτεκτονική θεωρία της εποχής, που άρχισε να απορρίπτει τα διάφορα «στυλ» αναζητά τον εαυτό της σε κινήματα όπως η βρετανική αρ νουβό.
ΜΕΤΑΜΟΝΤΕΡΝΙΣΜΟΣ Με κύρια επιρροή την απογοήτευση που επακολούθησε τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, οι μεταμοντέρνες αντιλήψεις δεν άργησαν να μεταπηδήσουν από τη φιλοσοφία και τη λογοτεχνία στην αρχιτεκτονική.
Εκεί, περισσότερο από ότι στις άλλες τέχνες ή στα μέσα μαζικής επικοινωνίας, συνδέθηκαν αναπόσπαστα με την κριτική που ασκήθηκε στο διεθνές ύφος και στον ώριμο μοντερνισμό. Αυτός ο τελευταίος χρεώθηκε το ότι μέσα από τη μορφολογική του ανάλυση και κριτική κατέστρεψε τον παραδοσιακό αστικό ιστό και την παλαιότερη κουλτούρα της γειτονιάς.
ΙΤΑΛΟΙ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΕΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η νέα ιταλική αρχιτεκτονική χαρακτηρίζεται από «μια ισορροπημένη αντίληψη της διεθνούς πραγματικότητας και ταυτόχρονα της δικής της κληρονομιάς, και τούτο τη μετατρέπει σε εμπειρία με ιδιαίτερο ενδιαφέρον». Από τα κυριότερα χαρακτηριστικά της, η πραγματοποίηση έργων εξαιρετικά σημαντικών ιδιαιτέρως έξω από τα μεγάλα αστικά κέντρα, χάρη σε μεμονωμένες τοπικές πολιτικές κάποιων δημάρχων και άξιων περιφερειακών διοικητών οι οποίοι είναι σε θέση να διαχειριστούν με πιο αποτελεσματικό τρόπο επεμβάσεις στα ιστορικά αστικά κέντρα. Τα έργα αυτά δεν είναι πάντα μεγάλων διαστάσεων ή εντυπωσιακής εξωστρέφειας, αλλά εξαιρετικά επιμελημένα στη σύλληψη και κομψά στη λεπτομέρεια, ενώ χαρακτηρίζονται από μια σχεδιαστική ένταση που μόνο ίσως οι ιταλοί αρχιτέκτονες μπορούν να επιτυγχάνουν.
ΜΑΟΥΡΟ ΓΚΑΛΑΝΤΙΝΟ (1953~) Ο Μάουρο Γκαλαντίνο γεννήθηκε στο Μπάρι το 1953. Οι αρχιτεκτονικές του μελέτες εκτείνονται από τις μικρές ιδιωτικές αναθέσεις στα μεγάλα δημόσια έργα, με εμφανή μια ιδιαίτερη φροντίδα για τη λεπτομέρεια στην απεικόνιση του χώρου. Σύμφωνα με τον Vittorio Gregotti «Η αρχιτεκτονική του ακρίβεια απορρέει από ένα βλέμμα ικανό να συνταιριάσει τη λεπτομέρεια με την πολεοδομική κλίμακα του κτιρίου, το κτίσμα με την εντύπωση στο χώρο».
ΓΚΑΙ ΑΟΥΛΕΝΤΙ (1927~2012) Η Γκάι Αουλέντι - ήταν Ιταλίδα αρχιτέκτονας και σχεδιάστρια φωτιστικών και επίπλων επιπλέον δε εσωτερικών καθώς και βιομηχανικών χώρων. Είχε γίνει ευρύτερα γνωστή χάρη σε διάφορα έργα μεγάλης κλίμακας, μεταξύ των οποίων συγκαταλέγονται η διαμόρφωση εσωτερικών χώρων στο Μουσείο Ορσέ (1980–86) και στη Γκαλερί Σύγχρονης Τέχνης του μουσείου Πομπιντού στο Παρίσι, στο Παλάτσο Γκράσι (1985–86) στη Βενετία αλλά και το μουσείο Ασιατικής Τέχνης (2000–2003) στο Σαν Φρανσίσκο.
Λάμπα Pipistrello, 1965
Η εσωτερική διαμόρφωση στο Μουσείο Ορσέ, Παρίσι, 1980–1986
ΙΝΙΑΤΣΙΟ ΓΚΑΡΝΤΕΛΑ (1905~1999) Ο Ινιάτσιο Γκαρντέλα ήταν Ιταλός αρχιτέκτονας με μεγάλο δημιουργικό έργο, που ξεκινά από το ιταλικό μοντέρνο κίνημα της δεκαετίας του ’30 και φτάνει ως τις παρυφές της Αρ Νουβό (Art Nouveau). Μεταπολεμικά το 1947 ιδρύει μαζί με τον Luigi Caccia Dominioni την εταιρεία Azucena, όπου εκεί ο Gardella σχεδίαζε κατά κύριο λόγο κινητά έπιπλα. Κατά την τελευταία περίοδο της ζωής του εξακολουθεί να παράγει σημαντικά έργα, όπως τη Σχολή Αρχιτεκτονικής της Γένοβας (1975-1989).
Κατοικία Zattere, Βενετία, 1953-1958
Θέατρο «Carlo Felice», Γένοβα, 1981-1990
ΑΛΝΤΟ ΡΟΣΙ (1931~1997) Ο Άλντο Ρόσι (Aldo Rossi) ήταν ένας από τους πιο σημαντικούς αρχιτέκτονες κατά τη διάρκεια της περιόδου 1972-1988, με διεθνή αναγνώριση σε τρεις διαφορετικούς τομείς: θεωρία, σχέδιο, και αρχιτεκτονική. Γεννήθηκε στο Μιλάνο όπου και σπούδασε Αρχιτεκτονική στο Πολυτεχνείο της πόλης. Ακόμα πριν την αποφοίτησή του, το 1959, ξεκίνησε η συμβολή του στην εφημερίδα Casabella-Continuita, και ως συντάκτης το χρονικό διάστημα 1961-1964. Το 1965 διορίστηκε καθηγητής στο Πολυτεχνείο του Μιλάνου Δημοσίευσε δύο πάρα πολύ σημαντικά βιβλία, «Η Αρχιτεκτονική της Πόλης» (The Architecture of the City) το 1966 και μια Επιστημονική Αυτοβιογραφία (A Scientific Autobiography) το 1981. Το έργο του Aldo Rossi αντιπροσωπεύει την υπέρβαση των μεθοδολογιών του Μοντέρνου Κινήματος. Επιμένει πολύ σε μια μορφολογική απλοποίηση και στην άρνηση κάθε είδους πολυπλοκότητας, περιοριζόμενος στη χρήση "λιγοστών" μορφών και τυπολογικών στοιχείων. Αυτή η απλότητά του, πάντως, φορτίζεται με την προσωπική και τη συλλογική μνήμη και παίρνει απρόβλεπτες διαστάσεις και επεξηγήσεις, μέσα στις οποίες διαρθρώνονται τα "κομμάτια" της αρχιτεκτονικής του.
Internationale Bauausstellung IBA, Berlin, 1981
Περιοχή Schützenstraße, Βερολίνο,1994 - 98
ΙΣΠΑΝΟΙ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΕΣ ΣΑΝΤΙΑΓΟ ΚΑΛΑΤΡΑΒΑ (1951~) Ο Σαντιάγο Καλατράβα (Santiago Calatrava) είναι διεθνώς γνωστός και βραβευμένος Ισπανός αρχιτέκτονας και πολιτικός μηχανικός, ο οποίος εργάζεται στη Ζυρίχη. Γεννήθηκε στις 28 Ιουλίου 1951 στη Βαλένθια της Ισπανίας, όπου μελέτησε προπτυχιακά στη Σχολή Αρχιτεκτονικής και το Σχολείο Τεχνών. Η πρόωρη σταδιοδρομία του Καλατράβα αφιερώθηκε κατά ένα μεγάλο μέρος στις γέφυρες και τους σταθμούς τραίνων, τα σχέδια για τους οποίους ανύψωσαν τη θέση του ως πολιτικό μηχανικό με νέα άποψη. Εν τούτοις, το ύφος του είναι πολύ προσωπικό και προκύπτει από τις πολυάριθμες μελέτες του ανθρώπινου σώματος και του φυσικού κόσμου που έκανε.
Η γέφυρα στην οδό Κατεχάκη, Αθήνα, 2004
Η Πόλη των Τεχνών και των Επιστημών, Βαλένθια, Ισπανία, 1996
Μουσείο Τέχνης του Μιλγουόκι, Η.Π.Α., 2001
ΦΕΛΙΞ ΚΑΝΤΕΛΑ (1910~1997) O Φέλιξ Καντέλα (Felix Candela) ήταν Ισπανός αρχιτέκτονας, γνωστός για την μεγάλη του συνεισφορά στην ανάπτυξη της μεξικανικής αρχιτεκτονικής. Θεωρείται ως ο δημιουργός ενός κατασκευαστικού συστήματος του οποίου δύο χαρακτηριστικά του εξέφραζαν τις τάσεις του 20ου αιώνα: η χρήση οπλισμένου σκυροδέματος και ο ορισμός του αρχιτεκτονικού χώρου σε σχέση με την τέταρτη διάσταση, τον χρόνο. Ανήκει σε μια ομάδα αρχιτεκτόνων (Oscar Niemeyer, Jorn Utzon, Eero Saarinen) οι όποιοι από το 1950 και μετά, χρησιμοποιούσαν μεμβράνες από σκυρόδεμα για δημιουργήσουν αχανείς χώρους με μνημειακές γεωμετρικές μορφές
L'Oceanogràfic, Valencia
ΓΑΛΛΟΙ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΕΣ ΖΑΝ ΠΡΟΥΒΕ (1901~1984) Ο Ζαν Προυβέ (Jean Prouvé) ήταν ένας από τους πιο σημαντικούς σχεδιαστές επίπλων, ακολουθώντας τις αρχές του μοντέρνου κινήματος. Ο Προυβέ εργάστηκε ως μεταλλουργός πριν στραφεί στον σχεδιασμό. Ήταν αυτοδίδακτος αρχιτέκτων και σχεδιαστής επίπλων. Κύριος στόχος του ήταν η εύκολα προσβάσιμη τέχνη από όλους, το να δημιουργήσει δεσμούς ανάμεσα στην τέχνη και τη βιομηχανία, καθώς και ανάμεσα στην τέχνη και την κοινωνική συνείδηση. Εργάστηκε πάνω στη μεταφορά της τεχνολογίας της κατασκευής από τη βιομηχανία στην αρχιτεκτονική, με κύριο μέλημα την αισθητική επάρκεια. Κατά τη διάρκεια της καριέρας του ο Προυβέ ασχολήθηκε με τον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό, τον βιομηχανικό σχεδιασμό, την στατική μελέτη και το σχεδιασμό επίπλων. Ο Προυβέ εισήγαγε στη Γαλλία το βιομηχανικό μοντέρνο σχεδιασμό υψηλής αισθητικής στους τομείς του χάλυβα και του αλουμινίου, υλικά που αρχικά πειραματίστηκε και στην αρχιτεκτονική του δημιουργία. Θεωρούσε τον εαυτό του πάντα ως περισσότερο μηχανικό και κατασκευαστή αντί ενός σύγχρονου σχεδιαστή.
Experimental house, Meudon
Jean Prouvé’s Maison Tropicale in London
School Desk
Métropole Chair, 1950
Cite Chair, 1930
ΦΙΛΙΠ ΣΤΑΡΚ (1949~) Ο Φιλίπ Σταρκ (Philippe Starck) είναι ένας από τους πιο γνωστούς βιομηχανικούς σχεδιαστές του 21ού αιώνα. Το έργο του εκτείνεται σε ένα ευρύ φάσμα αντικειμένων εσωτερικής διακόσμησης αλλά και προϊόντων μαζικής παραγωγής Αξιοσημείωτο είναι ότι δημιούργησε μία σειρά προϊόντων φτηνών σε κόστος για την αμερικανική εταιρία Target Stores, ενώ το 1979 ίδρυσε την Starck Company. Επίσης, από τις πιο γνωστές και σημαντικές του δουλειές ήταν το ποντίκι του υπολογιστή για λογαριασμό της εταιρίας Microsoft, ο σχεδιασμός κάποιων σκαφών αλλά και της συσκευασίας της μπύρας. Του ανατέθηκε επίσης ο σχεδιασμός του «διαστημικού αερολιμένα» Virgin Galactic στο Νέο Μεξικό. Η δουλειά του Σταρκ στηρίζεται κατ’ εξοχήν σε προϊόντα που δεν αποτελούν ακριβά μοναδικά αντικείμενα. Είναι χρηστικά αντικείμενα. Τα προϊόντα του είναι συχνά στυλιζαρισμένα, αεροδυναμικά και οργανικά στην όψη τους και είναι επίσης κατασκευασμένα με χρήση ασυνήθιστων συνδυασμών υλικών όπως γυαλί με πέτρα, πλαστικό με αλουμίνιο, εργοστασιακό βελούδο με χρώμιο και άλλα. Χρηστικά και καθημερινά αντικείμενα που έχει σχεδιάσει περιλαμβάνουν σταχτοδοχεία, φωτιστικά, οδοντόβουρτσες, χερούλια πόρτας, μαχαιροπίρουνα, κηροπήγια, κατσαρόλες, βάζα, ρολόγια, μηχανάκια – scooters, μοτοσικλέτες, γραφεία, μπάνια, ρούχα, εσώρουχα, παπούτσια, ακόμα και φαγητό αλλά και άλλα πολλά, ακόμα αποφασισμένος ότι οι σχεδιαστικές του προθέσεις, όπως πάντα, σέβονται την φύση (περιβάλλον) και το μέλλον της ανθρωπότητας.
ΓΛΥΠΤΙΚΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Γλυπτική ονομάζεται η τέχνη της καλλιτεχνικής δημιουργίας έκφρασης, που εκτελείται μέσω της δημιουργίας τρισδιάστατων μορφών σε οποιοδήποτε μέσο. Τα υλικά που χρησιμοποιούνται είναι διάφορα, σκληρά, όπως η πέτρα, το μάρμαρο, τα μέταλλα ή το ξύλο, ή και πιο μαλακά, όπως ο πηλός ή διάφορα πλαστικά (στη σύγχρονη γλυπτική). Είναι δυνατός ακόμη ο συνδυασμός διαφορετικών υλικών. Το πρώτο στάδιο είναι η εύρεση των αντικειμένων που θα παρουσιαστούν από τους γλύπτες. Έπειτα, τα επιλεγμένα υλικά υφίστανται επεξεργασία με διάφορες τεχνικές, αφαιρετικές όπως το σκάλισμα, ή προσθετικές όπως η συγκόλληση. Υπάρχουν ακόμη τεχνικές που τροποποιούν τη σκληρότητα των χρησιμοποιουμένων υλικών. Όταν τελειώσει το γλυπτό ή το ανάγλυφο, η επιφάνειά του μπορεί να διακοσμηθεί επιπλέον με χρήση ζωγραφικής. Τέλος, μια συλλογή γλυπτών, τοποθετούνται μερικές φορές σε «κήπους γλυπτών».
Τηλεπικοινωνίες κεραία Calatrava, Montjuïc, Βαρκελώνη..
ΙΤΑΛΟΙ ΓΛΥΠΤΕΣ ΧΑΡΙ ΜΠΕΡΤΟΙΑ (1915~1978) O Χάρι Μπερτόια γεννήθηκε στις 10 Μαρτίου του 1915 και σε ηλικία δεκαπέντε ετων ταξίδεψε με τον πατέρα του στο Ντιτρόιτ όπου και αποφάσισε να εγκατασταθεί εκεί μόνιμα. Η καριέρα του ως γλύπτης ξεκίνησε το 1940 δημιουργώντας μικρά γλυπτά εμπνευσμένα από τη φύση και κυρίως από το πεύκο. Κύριο χαρακτηριστικό αυτών των γλυπτών ήταν η γεωμετρία ,ο ρυθμός και η επανάληψη.
Diamond Chair - κάθισμα 1952
Sounding Sculptures
ΙΣΠΑΝΟΙ ΓΛΥΠΤΕΣ ΣΑΝΤΙΑΓΟ ΚΑΛΑΤΡΑΒΑ (1951~) Ο Σαντιάγο Καλατράβα (Santiago Calatrava) είναι διεθνώς γνωστός και βραβευμένος Ισπανός αρχιτέκτονας και πολιτικός μηχανικός, ο οποίος εργάζεται στη Ζυρίχη. Ο Καλατράβα επιπλέον είναι γλύπτης και ζωγράφος.
ΓΑΛΛΟΙ ΓΛΥΠΤΕΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΑΝΔΡΕΟΥ (1917~2007) Ο Κωνσταντίνος Ανδρέου γεννήθηκε στο Σάο Πάολο της Βραζιλίας το 1917 από 'Έλληνες γονείς και μετακόμισε στην Ελλάδα σε ηλικία 8 χρονών το 1925. Το 1945, κέρδισε μια υποτροφία από τη Γαλλική κυβέρνηση και μετακόμισε στο Παρίσι. Το 1947, ξεκίνησε να χρησιμοποιεί μια νέα προσωπική του τεχνική για να εκφράζεται: χρησιμοποιώντας οξυγονοκολλημένα φύλλα ορείχαλκου. Αυτή η νέα του τεχνική του επέτρεψε να εκφράσει τη δημιουργία του με έναν τρόπο που δεν είχε καμιά σχέση με την παράδοση. Έργα του Ανδρέου βρίσκονται σε πολλές συλλογές στην Ευρώπη, Βόρεια Αμερική και Ασία.
ΖΑΝ ΝΤΙΜΠΙΦΕ (1901 – 1985) Ο Ζαν Ντιμπιφέ (Jean Phillipe Arthur Dubuffet), ήταν Γάλλος ζωγράφος, γλύπτης, συγγραφέας και συλλέκτης. Υπήρξε ο εισηγητής του όρου της ωμής τέχνης (γαλλ. art brut) με σημαντική συνεισφορά στην ανάδειξη του συγκεκριμένου καλλιτεχνικού είδους. Πέθανε στις12 Μαΐου του1985, στο Παρίσι.
Le Bel costumé, 1973, dins lo jardin de las Teulariás, París
ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ ΙΤΑΛΟΙ ΖΩΓΡΑΦΟΙ ΤΖΟΡΤΖΙΟ ΝΤΕ ΚΙΡΙΚΟ (1888~1978) Ο ντε Κίρικο γεννήθηκε στο Βόλο και ήταν ο πρωτότοκος γιος του Εβαρίστο και της Τζέμα ντε Κίρικο. Οι πρόγονοί του ήταν ιταλικής καταγωγής που εγκαταστάθηκαν και κατοικούσαν στην ανατολική Μεσόγειο αρκετές γενιές πριν. Ο πατέρας του εργαζόταν ως μηχανικός και επέβλεπε την κατασκευή του θεσσαλικού σιδηροδρομικού δικτύου το 1881, ενώ η μητέρα του ήταν πρώην τραγουδίστρια της όπερας. Η οικογένειά του εγκαταστάθηκε μόνιμα στην Ελλάδα το 1897, εννέα χρόνια μετά τη γέννηση του. Τον Ιούνιο του 1919, ο ντε Κίρικο βίωσε μία «αποκάλυψη», όπως ο ίδιος την αποκάλεσε αργότερα, πιθανότατα στη θέα ενός έργου του Τιτσιάνο στην Πινακοθήκη Μποργκέζε της Ρώμης, σηματοδοτώντας μία μεταβατική φάση στις αρχές της δεκαετίας τού 1920.
«Το αίνιγμα ενός φθινοπωρινού απογεύματος,», λάδι σε μουσαμά, 45 x 60 εκ., Ιδιωτική συλλογή. Αποτελεί το πρώτο μεταφυσικό έργο του ντε Κίρικο και χαρακτηριστικό δείγμα της μεταφυσικής εικονογραφίας του.
«Έκτωρ και Ανδρομάχη»
«Ο Αρχαιολόγος»
ΒΙΤΤΟΡΙΟ ΠΙΖΑΝΙ (1899~1974) Ο Βιττόριο Πιζάνι (Κέρκυρα, 13 Οκτωβρίου 1899 - Φάρρα ντ' Αλπάγκο, 27 Απριλίου 1974) ήταν Ιταλός ζωγράφος. Υπήρξε ο δημιουργός των περίφημων εξώφυλλων της εβδομαδιαίας επιθεώρησης Λα Τριμπούνα Ιλλουστράτα που μ’ εκείνα της Ντομένικα ντελ Κορριέρε απετέλεσαν σταθμό στην ιστορία του περιοδικού τύπου της Ιταλίας. Στα τελευταία χρόνια της ζωής του έφυγε από τη Ρώμη που διέμενε και πήγε στη Φάρρα ντ' Αλπάγκο, στην περιφέρεια του Βένετο, τόπο καταγωγής των προγόνων του, όπου και πέθανε.
ΙΣΠΑΝΟΙ ΖΩΓΡΑΦΟΙ ΣΑΛΒΑΔΟΡ ΝΤΑΛΙ (1904~1989) Ο Σαλβαδόρ Νταλί (πλήρες όνομα Salvador Felip Jacint Dalí Domènech) γεννήθηκε στην πόλη Φιγκέρες της Ισπανίας και ανήκε σε μια οικονομικά ευκατάστατη οικογένεια. Ήταν ένας από τους σημαντικότερους Ισπανούς ζωγράφους. Συνδέθηκε με το καλλιτεχνικό κίνημα του υπερρεαλισμού στο οποίο ανήκε για ένα διάστημα. Αποτελεί έναν από τους περισσότερο γνωστούς ζωγράφους του 20ου αιώνα και μια πολύ εκκεντρική φυσιογνωμία της σύγχρονης τέχνης. Ο Νταλί Ο Νταλί πέθανε τελικά από καρδιακό επεισόδιο το 1989 στην πόλη που γεννήθηκε. Ο τάφος του βρίσκεται μέσα στο Μουσείο του στο Φιγκέρες.
ΑΝΤΟΝ ΛΑΜΑΘΑΡΕΣ (1954 - ) Ο Άντον Λαμαθάρες γεννήθηκε στη Maceira, ένα χωριό στο Lalín (Pontevedra, Γαλικία)∙η αγροτική περιοχή αφήνει βαθειά σημάδια στη φαντασία και στη δημιουργική ανάπτυξη του. Στα έργα του, σε ξύλο ή χαρτόνι, δημιουργεί μέσω της επεξεργασίας της επιφάνειας και μέσω του πειραματισμού με μπογιά και άλλα υλικά μια δική του γλώσσα. Το στιλ του εξελίσσεται από έναν αρχικώς παιχνιδίζων εξπρεσιονισμό, με κατεύθυνση την άτυπη τέχνη και την αφαίρεση. Στις τελευταίες του δουλείες διαφαίνεται μια μινιμαλιστική τάση, η οποία δημιουργεί τον διάλογο μεταξύ ψυχής και μνήμης, αισθησιασμού και πνευματικότητας, καθώς και μεταξύ ονειρισμού και ποίησης. Τα έργα του είναι παγκόσμια διαδεδομένα έχουν εκτεθεί σε πολλές πόλεις διαφόρων ηπείρων και βρίσκονται σε συλλογές μεγάλων μουσείων όπως π.χ. στο Εθνικό Μουσείο Reina Sofía, στο Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης της Γαλικίας και στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης της Μαδρίτης, καθώς και σε αρκετές ιδιωτικές συλλογές και ιδρύματα.
ΓΑΛΛΟΙ ΖΩΓΡΑΦΟΙ ΖΑΝ ΝΤΙΜΠΙΦΕ (1901 – 1985) Ο Ζαν Ντιμπιφέ (Jean Phillipe Arthur Dubuffet) ήταν Γάλλος ζωγράφος, γλύπτης, συγγραφέας και συλλέκτης. Υπήρξε ο εισηγητής του όρου της ωμής τέχνης (γαλλ. art brut) με σημαντική συνεισφορά στην ανάδειξη του συγκεκριμένου καλλιτεχνικού είδους.
Η ΜΟΔΑ ΣΤΗΝ ΙΤΑΛΙΑ ΜΟΔΑ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΑ Η εξέλιξη των πολιτισμών καθόρισε και την εξέλιξη του ενδύματος, ανάλογα με το χαρακτήρα, το ρυθμό και τον τρόπο ζωής. Οι πρώτοι άνθρωποι φορούσαν, αντί για ενδυμασία, δέρματα ζώων. Αργότερα μεταχειρίζονταν φλοιούς από δέντρα. Από τη νεολιθική εποχή άρχισαν να υφαίνουν υφάσματα. Οι Αρχαίοι Έλληνες και οι Ρωμαίοι είχαν ενδύματα ελαφρά. Δέρματα ζώων στην αρχαία Ελλάδα φορούσαν οι χωρικοί και οι βοσκοί, όπως επίσης και μυθολογικά πρόσωπα (Ηρακλής, Αμαζόνες κ.ά.). Στις Μυκήνες και στην Κνωσό οι άνδρες φορούσαν ένα κοντό ένδυμα και οι γυναίκες φόρεμα μακρύ, ανοικτό στο στήθος και πολύ στενό στη μέση. Στην ομηρική περίοδο τα ρούχα δεν ήταν ραμμένα και στερέωναν στον ώμο με όμορφες πόρπες (καρφίτσες). Στην πορεία του χρόνου η ενδυμασία χαρακτηρίζει και την τάξη των ανθρώπων, οι εργάτες ντύνονταν πιο απλά και φτωχικά, οι γυναίκες φορούσαν κάτι ανάλογο με το χιτώνα των ανδρών, τον "πέπλο", ένδυμα με πολλές πτυχές που το έσφιγγαν στη μέση κι από πάνω το ιμάτιο (ένα είδος παλτού) λευκό, από μαλλί ή λινό και γαρνιρισμένο με διάφορα στολίδια. Στο κεφάλι φορούσαν καλύπτρα που έφτανε ως τους ώμους. Τον 7ο και τον 6ο αιώνα οι φορεσιές έγιναν πιο πλούσιες και πιο κομψές. Για πρότυπο είχαν τα ρούχα των ομηρικών χρόνων. Οι άνθρωποι τότε προτιμούσαν περισσότερο το άσπρο χρώμα, όμως το ιμάτιο των ανδρών μπορούσε να είναι και πορτοκαλί και μαύρο. Επίσης και των γυναικών ο πέπλος μπορούσε να είχε διάφορα χρώματα, όπως και το ιμάτιο (πράσινο, γαλάζιο, πορτοκαλί κ.τλ). Όταν οι Γότθοι, οι Γερμανοί και οι Φράγκοι κυριάρχησαν στην Ευρώπη, φορούσαν ένα πολύ ελαφρό και στενό χιτώνα κι εσωτερικό ρούχο, κοντό ως τους μηρούς. Από το 13ο μ.Χ. αιώνα τα ενδύματα στην Ευρώπη και ιδιαίτερα στη Γαλλία έγιναν πολυτελέστερα. Φορούσαν τα γουναρικά χειμώνα καλοκαίρι. Η μεγάλη πολυτέλεια στο ντύσιμο των Ευρωπαίων παρατηρείται από το τέλος του 15ου αιώνα. Οι άνδρες φορούν φτερά στα καπέλα, δαντέλες γύρω στο λαιμό κλπ. Με τον πολλαπλασιασμό όμως των βιοτεχνιών, την ανάπτυξη του εμπορίου, τ' αποτελέσματα των εφευρέσεων, ιδιαίτερα στο συγκοινωνιακό τομέα, δημιούργησαν νέες συνθήκες ζωής και έδωσαν ομοιομορφία και πρακτικότητα, ειδικότερα στη λαϊκή ενδυμασία. Και έτσι οι λαϊκές ενδυμασίες φοριόνταν μόνο στις παραδοσιακές και στις εθνικές γιορτές. Σήμερα η ενδυμασία συμβαδίζει και με την υγιεινή. Το ύφασμα του ενδύματος πρέπει να 'ναι ελαφρύ, να έχει πόρους, για να μπαίνει ο αέρας ως την επιδερμίδα, να βοηθά στο στέγνωμα του ιδρώτα και στην άδηλη διαπνοή (αναπνοή των πόρων του δέρματος). Πρέπει όμως να προσέχουμε πολύ και στα χρώματα των ρούχων, γιατί μερικά βλάπτουν το σώμα, ιδιαίτερα όταν έχουν ορισμένες χημικές ουσίες. Γενικά τα άσπρα χρώματα
απορροφούν λιγότερο την εξωτερική θερμότητα από τα σκούρα (και ιδιαίτερα τα μαύρα) και τα φαρδιά είναι πιο ζεστά από τα στενά.
ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΕΝΔΥΜΑ Ένδυμα ονομάζεται καθετί που χρησιμοποιούμε, για να σκεπάζουμε το σώμα μας, δηλαδή το φόρεμα, το ρούχο, η ενδυμασία. Πολύ παλιά ήταν σύμβολο υπέρτατης εξουσίας. Το φοράμε, για να ζεσταινόμαστε και για λόγους ευπρέπειας. Σε τόπους που το κλίμα παρουσιάζει μεγάλες διαφορές το χειμώνα και το καλοκαίρι, το ένδυμα είναι ανάλογο. Ανάλογα επίσης με τις περιστάσεις, χρησιμοποιούμε και το κατάλληλο ένδυμα (απογευματινό, βραδινό, περιπάτου, χορού, γάμου, πένθιμο κλπ.).
ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΕΝΔΥΜΑΣΙΑ Με τον όρο ενδυμασία εννοούμε το σύνολο των «ενδυμάτων» που απαρτίζουν την εξωτερική εμφάνιση του ανθρώπου, με σκοπό την προστασία, την εξυπηρέτηση, την άνεση, την αξιοποίηση, και την αισθητική ομορφιά της ζωής του. Η ενδυμασία παρουσιάζεται με ποικίλους τρόπους, λαμβάνει πολλές μορφές και άπειρες διαστάσεις και δέχεται τις μεγαλύτερες και πλέον αλλαγές. Αποτελεί αναπόσπαστο, στενά οικείο και απόλυτα αναγκαίο στοιχείο για τον άνθρωπο, προσφέροντάς του διαρκή ανανέωση, ασφάλεια και αυτοπεποίθηση. Μέσα από αυτή, ο άνθρωπος δημιουργεί προσωπικότητα και γίνεται ξεχωριστό και μοναδικό πλάσμα στον κόσμο που ζει και κινείται. Η ενδυμασία δεν είναι μόνο τα ρούχα, αλλά και τα συμπληρωματικά τους (αξεσουάρ), δηλαδή τα παπούτσια, οι τσάντες, τα καπέλα, τα γάντια και άλλα. Περιλαμβάνει επίσης και τα κοσμήματα, το μακιγιάζ, ακόμη και το χτένισμα.
Η ΜΟΔΑ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΤΟ 1950 Στη δεκαετία του 1950, βραδινά σοφιστικέ φορέματα από τους Fontana Sisters και Emilio Shuberth , και τα φορέματα κοκτέιλ από την Contessa Visconti, άρχισαν να φοριούνται κυρίως από τους ιταλούς και χολιγουντιανούς αστέρες του κινηματογράφου. Το 1960, ένα νέο αστέρι στο προσκήνιο, ο Valentino, ξεκίνησε την μακρά πορεία της καριέρα του. Η δεκαετία του 1970 και του 1980 είδε την άνοδο των ανδρικών ενδυμάτων, μέσα από τα πρότυπα που δημιούργησε ο κινηματογράφος και η τηλεόραση. Αυτή την περίοδο ο Armani, και άλλοι κορυφαίοι σχεδιαστές παρουσιάζουν το νέο διεθνές πρότυπο της ανδρικής κομψότητας. Παπούτσια Gucci και πουλόβερ Missoni ανέβασαν τον πήχη στο casual ντύσιμο των ανδρών. Από τη δεκαετία του 1980 αρχίζει μια επανάσταση στην επιχείρηση της ενδυμασίας των γυναικών, στην Ιταλική ραπτική. Την εποχή εκείνη εμφανίζονται νέα ονόματα στην ιταλική σκηνή της μόδας, όπως οι Moschino και Dolce & Gabbana. Επιπλέον στη δεκαετία του '80 και του '90 συναντάμε νέους σχεδιαστές γυναικείας ενδυμασίας όπως οι Ferré, Gianni Versace, Prada, που επέκτειναν τα όρια της ιταλικής μόδας. Στη δεκαετία του '70 και του '80, η κυριαρχία του Μιλάνου πάνω στη Ρώμη και στη Φλωρεντία ως η κορυφαία βιτρίνα του ιταλικού στυλ, έγινε πιο έντονη. Στα μέσα του 20ου αιώνα δηλαδή, δειλά δειλά, ξεκίνησε η βιομηχανία της μόδας στην Ιταλία που έγινε μια μεγάλη δύναμη στον διεθνή κόσμο της μόδας. Και αυτό είναι μια δύναμη, επίσης, στην ιταλική οικονομία.
1952 Emilio Schuberth
1966 Emilio Pucci
1979 Giorgio Armani
1991 Gianni Versace
1998 Dolce & Gabbana
ΙΤΑΛΟΙ ΣΧΕΔΙΑΣΤΕΣ ΜΟΔΑΣ ΚΑΙ ΜΑΡΚΕΣ Η Ιταλία είναι το σπίτι των πιο διάσημων σχεδιαστών μόδας του κόσμου. Με Gucci και Diesel, Fendi, και Dolce & Gabbana, η χώρα αποδεικνύεται κορυφαία στην ποιότητα και τα σχέδια τα οποία τελικά, αποκτούν παγκόσμια απήχηση. Το ιταλικό στυλ πολύ σωστά αναδεικνύεται ως μοναδικό, μεταξύ των ανταγωνιστών, με αλάνθαστη κομψότητα, άριστη προσαρμογή, εκλεκτά υφάσματα, και απαράμιλλη δημιουργικότητα και καινοτομία.
Η πρώτη ιταλική επίδειξη μόδας πραγματοποιήθηκε το 1950 στη Φλωρεντία, οργανωμένο από τον Κόμη Giovanni Battista Giorgini. Αυτός ήταν που άρχισε μια δημοφιλή νέα τάση και σύντομα οι επιδείξεις μόδας απλώθηκαν σε όλη τη χώρα. Σταδιακά η υψηλή ραπτική μετατοπίστηκε από τη Φλωρεντία στη Ρώμη και το Μιλάνο. Τελικά αυτές έγιναν δύο από τις πέντε κορυφαίες πρωτεύουσες μόδας στον κόσμο. Η επιτυχία των παραστάσεων σήμαινε ιταλικές ετικέτες μόδας όπως Salvatore Ferragamo, Valentino, Versace, Gucci, Emilio Pucci, Laura Biagiotti, Roberto Cavalli, Brioni και Bottega Veneta που άρχισαν να ανταγωνίζονται με τις καθιερωμένες γαλλικές haute couture από διάσημους οίκους μόδας, όπως Chanel, Yves Saint Laurent και Lanvin. Ιταλοί σχεδιαστές και οίκοι μόδας της δεκαετίας του 1950 έφεραν μια ανάσα φρέσκου αέρα στην haute couture με καινοτόμες δημιουργίες. Η Ιταλία δημιουργώντας απλά σχήματα και τελείωμα υψηλής ποιότητας στο χέρι, εξασφαλίζει ότι όλοι οι ιταλοί designers είναι υψίστης ποιότητας και αντοχής.
TOP 10 ΙΤΑΛΟΙ ΣΧΕΔΙΑΣΤΕΣ Αυτοί είναι μερικοί από τις πιο σημαντικούς σχεδιαστές μόδας - όχι μόνο στην Ιταλία – αλλά σε ολόκληρο τον κόσμο. 10 - NICOLA TRUSSARDI Ανέλαβε την οικογενειακή του επιχείρηση από το 1910 και τη μετέτρεψε σε μια μεγάλη εταιρεία. Λίγο μετά την ανάληψη, έκανε βέβαιο ότι η σειρά προϊόντων του περιλαμβάνει επιπλέον πολυτελή αξεσουάρ και όχι μόνο γάντια. Μόλις λίγα χρόνια μετά, εισήγαγε δερμάτινο μπουφάν στη γραμμή Trussardi, η οποία άνοιξε το δρόμο για μία έτοιμη a-porter γραμμή. Γύρω στη δεκαετία του 1980, Trussardi πωλούνται, επίσης, ανδρικά, γυναικεία, παιδικά ενδύματα και αθλητικά είδη. 9 - ROBERTO CAVALLI Όταν παρουσίασε την πρώτη συλλογή του στο Salon για Prêt-à-Porter στο Παρίσι, ήταν μόλις 30 ετών. Ανακάλυψε μια επαναστατική διαδικασία εκτύπωσης στο δέρμα, την οποία έχει κατοχυρώσει με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας.
8 - DONATELLA VERSACE Η νεώτερη αδελφή του Gianni Versace. Έχει πρωτοστατήσει ανάμεσα σε διασημότητες που φορούν κομμάτια της στις κοινωνικές τους εμφανίσεις.
7 - LAURA BIAGIOTTI Είτε το πιστεύετε είτε όχι, Laura Biagiotti πρώτα ήθελε να γίνει αρχαιολόγος. Αλλά επειδή άρχισε να βοηθά την οικογένειά της στην επιχείρηση ραπτικής, γρήγορα ασχολήθηκε με τη μόδα. Το 1972, έκανε την πρώτη της επίδειξη μόδας.
6 – FENDI Ξεκίνησε αρχικά από ένα κατάστημα στη Ρώμη που πουλούσε γούνες και δέρματα. Εξελίχτηκε όμως και σήμερα έχει γίνει ένα υψηλός οίκος μόδας.
5 - GIANNI VERSACE Ένας διάσημος σχεδιαστής που άρχισε να μελετά την αρχιτεκτονική, αλλά τελικά τον κέρδισε η υψηλή ραπτική. Η πρώτη συλλογή υπογραφών του παρουσιάστηκε στο Μουσείο Τέχνης Palazzo della Permanente του Μιλάνου. Ο Versace δήλωσε επανειλημμένως ότι οι επιρροές του προέρχονται από την αρχαία ελληνική και ρωμαϊκή τέχνη, τη σύγχρονη αφηρημένη τέχνη, και τον Andy Warhol. Έχει επίσης σχεδιάσει κοστούμια για ταινίες και θέατρο.
4 – VALENTINO Ο Valentino Clemente Ludovico Garavani - ή Valentino για συντομία ενδιαφερόταν για τη μόδα από νεαρή ηλικία. Αν και μαθήτευσε στο Παρίσι υπό τον Jacques Fath, Balenciaga, Guy Laroche, και Jean desses, πήρε την απόφαση να επιστρέψει στην Ιταλία. Το 1962, έκανε το διεθνές ντεμπούτο του στη Φλωρεντία. Η επίδειξη είχε μια τεράστια επιτυχία και έτσι αμέσως διαπίστωσε ότι τα ρούχα του ήταν σε μεγάλη ζήτηση. Δικαίως θεωρείται ο αδιαφιλονίκητος βασιλιάς των Ιταλών σχεδιαστών μόδας γύρω στα μέσα της δεκαετίας του 1960. 3 – PRADA Αρχικά ξεκίνησε στο Μιλάνο ως ένα κατάστημα δερμάτινων ειδών, που ιδρύθηκε από τον Mario Prada. Μετά το θάνατό του το 1950, η κόρη του ανέλαβε την εταιρεία. Η δημοτικότητα της αυξήθηκε και έγινε σύμβολο για τις εύπορες γυναίκες που εργάζονται σε θέσεις εξουσίας και μόνο. Η Prada γρήγορα έγινε το σύμβολο του καθεστώτος πριμοδότησης.
2 - DOLCE & GABBANA Οι Stefano Gabbana και Domenico Dolce ενώθηκαν για να σχηματίσουν την Dolce & Gabbana. Αν και αρχικά είχαν αρχίσει να εργάζονται από κοινού όταν έληξε η σχέση τους το 2005, σε αντίθεση με πολλά άλλα ζευγάρια, παρέμειναν συνεργάτες. Οι D & G είναι σήμερα ένα από τους πιο οικονομικά επιτυχημένους ιταλικούς οίκους μόδας. 1 – ARMANI Ο Giorgio Armani είναι ένας πραγματικός ιταλός designer θρύλος. Αν και ξεκίνησε την ετικέτα Armani το 1974, δεν ήταν γνωστός μέχρι τη δεκαετία του '80 που άρχισε να σχεδιάζει ρούχα για τους celebrities του Hollywood. Αυτό τον ώθησε σε διεθνή φήμη. Ονομάστηκε ως ο πιο επιτυχημένος Ιταλός σχεδιαστής μόδας το 2001. Επίσης όχι μόνο κατάφερε να παραμείνει επιτυχημένος, αλλά ήταν και ο πρώτος σχεδιαστής που δεν χρησιμοποίησε υπερβολικά λεπτά μοντέλα.
Η ΜΟΔΑ ΜΕΣΑ ΑΠO ΤΑ ΕΞΩΦΥΛΛΑ ΤΗΣ VOGUE
1950. Έντονα ρομαντικά στοιχεία, μακιγιάζ με τονισμένα μάτια και έντονα χείλη.
1960. Απλό μακιγιάζ σε φυσικούς τόνους μακριά μαλλιά με όγκο απλά κοσμήματα και αξεσουάρ.
1970. «Αντρικό» στυλ μακιγιάζ σε γήινες αποχρώσεις (μάσκαρα, ροζ χείλη), μαλλιά μαζεμένα σε πλατύγυρο καπέλο.
1980. Υπερβολικά επιτηδευμένα μαλλιά, έντονα μάτια (μαύρο eyeliner, μάσκαρα), χείλη σε απαλή απόχρωση.
1990. Κοντά μαλλιά με όγκο, μαύρα ρούχα, χείλη σε φυσική απόχρωση.
2000. Μαλλιά πιασμένα, μακιγιάζ, σε έντονα χρώματα με τονισμένα χείλη και μάτια, έλλειψη αξεσουάρ, ρούχα σε εφαρμοστή γραμμή.
ΠΗΓΕΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ, ΓΛΥΠΤΙΚΗ, ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ 1. WIKIPEDIA 2. http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CE%B1%CF%84%CE%B 7%CE%B3%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B1:%CE%93%CE %AC%CE%BB%CE%BB%CE%BF%CE%B9_%CE%B6%CF%89% CE%B3%CF%81%CE%AC%CF%86%CE%BF%CE%B9 3. http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CE%B1%CF%84%CE%B 7%CE%B3%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B1:%CE%99%CF% 83%CF%80%CE%B1%CE%BD%CE%BF%CE%AF_%CE%B6%CF %89%CE%B3%CF%81%CE%AC%CF%86%CE%BF%CE%B9 4. http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CE%B1%CF%84%CE%B 7%CE%B3%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B1:%CE%93%CE %AC%CE%BB%CE%BB%CE%BF%CE%B9_%CE%B3%CE%BB %CF%8D%CF%80%CF%84%CE%B5%CF%82 5. http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CF%81%CF%87%CE%B 9%CF%84%CE%B5%CE%BA%CF%84%CE%BF%CE%BD%CE% B9%CE%BA%CE%AE 6. GOOGLE IMAGES ΜΟΔΑ 1. http://www.top10-italy.com/2011/11/17/top-10-italian-fashiondesigners/ 2. http://www.metmuseum.org/toah/hd/itfa/hd_itfa.htm 3. © Paolo Lanzi, http://www.paololanzi.com