ο
5 ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ
ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΟΥ Β1 ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΤΗΣ Β’ ΛΥΚΕΙΟΥ
ΜΕ ΘΕΜΑ:
«Η Βία στην κοινωνία» Είδη – Αίτια – Επιπτώσεις - Πρόληψη
ΣΧ. ΕΤΟΣ 2012-2013
ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η συγκεκριμένη ερευνητική εργασία έχει σκοπό να μας βοηθήσει να μάθουμε για την βία στην κοινωνία. Η βία λαμβάνει ποικίλες μορφές και δεν υπάρχει ένας καθολικός ορισμός της. Συνήθως ως βία ορίζεται η χρήση της φυσικής δύναμης ή της πίεσης - απειλής εναντίον ενός μεμονωμένου ατόμου ή κατά μιας ομάδας που μπορεί να οδηγήσει στο θάνατο, στον τραυματισμό ή στη γένεση ψυχολογικών διαταραχών. Επηρεάζει άμεσα τους εμπλεκόμενους και έμμεσα το κοινωνικό τους περιβάλλον αλλά αυτό δεν συνεπάγεται ότι πρέπει να την αποδεχόμαστε και σαν αναπόφευκτο γεγονός. Η εργασία στοχεύει στην ανάλυση αυτής της κατάστασης που σήμερα με την οικονομική κρίση γίνεται ακόμα πιο έντονη και εξαπλώνεται στις οικογένειες, στα σχολεία, στους δρόμους. Αποτέλεσμα θα είναι να γίνουμε γνώστες των αιτιών που προκαλούν την βία , των συνεπειών της στην κοινωνία καθώς επίσης και των διαφόρων συστημάτων (φιλοσοφικών, νομικών, κοινωνικών κ.α.) που έχουν ως στόχο να προλάβουν ή να περιορίσουν τη βία και επιδεικνύουν ενδιαφέρον για την υποστήριξη των θυμάτων. Για την καλύτερη επεξεργασία του θέματος, το χωρίσαμε σε 5 βασικές ενότητες ανάλογα με την κοινωνική ομάδα πάνω στην οποία ασκείται βία. Οι 5 βασικές αυτές ενότητες είναι: Η βία στους δρόμους. Ο ρατσισμός. Η βία κατά των γυναικών. Η βία στα παιδιά. Η σχολική βία.
ΠΕΡΙΛΗΨΗ Η βία στους δρόμους είναι ένα πρόβλημα χρόνων που θα έπρεπε να απασχολεί τις εκάστοτε κυβερνήσεις σε καθημερινή βάση. Σήμερα εξ’ αιτίας της οικονομικής κατάστασης στην οποία βρίσκεται η χώρα η βία έχει αυξηθεί σε μεγάλο βαθμό. Άνεργοι, άστεγοι, λαθρομετανάστες, ναρκομανείς καθώς και οι συχνές πορείες των αγανακτισμένων πολιτών κάνουν την ζωή στην πόλη αφόρητη και πολλές φορές επικίνδυνη. Η αστυνομική βία και η αυθαιρεσία εντείνονται όλο και περισσότερο τα τελευταία χρόνια, βρίσκοντας έδαφος στη σιωπή και ανοχή μας. Το κράτος έχει αποτύχει, ή δεν θέλει, να δημιουργήσει έναν πραγματικά αποτελεσματικό και ανεξάρτητο μηχανισμό διερεύνησης καταγγελιών για τα μέλη των σωμάτων ασφαλείας. Ο αθλητισμός, είναι ο χώρος της ευγενούς άμιλλας στον οποίο ο αθλητής γυμνάζει το σώμα, το μυαλό και καλλιεργεί τις δεξιότητές του σε διάφορα αθλήματα, Δε θα έπρεπε να έχει σχέση με την τυφλή βία, το έγκλημα, και την άνομη συμπεριφορά παρόλα αυτά καταλήγει να είναι ο αποδέκτης του θυμού και των προβλημάτων της κοινωνίας. Δυστυχώς οι άνθρωποι έχουν ξεχάσει το βαθύτερο νόημα της ατομικής ελευθερίας, της αλληλεγγύης, του αλληλοσεβασμού με αποτέλεσμα οι εγκληματικότητα στους δρόμους να αυξάνεται συνεχώς. Ανάμεσα στο χάος που επικρατεί στους δρόμους έρχονται και οι ρατσιστικές αντιλήψεις για να επιδεινώσουν την κατάσταση. Ανέκαθεν υπήρχε ρατσιστική αντιμετώπιση απέναντι στις μειονότητες όπως, ναρκομανείς , ανθρώπους με aids, ανθρώπους με μειωμένη κινητικότητα κλπ, η εμφάνιση όμως τα τελευταία χρόνια
πληθώρας λαθρομεταναστών δημιούργησε μια ρατσιστική έκρηξη που απλώνεται πλέον και εισχωρεί παντού. Η βία επίσης είναι ένα πολύ συχνό φαινόμενο και μέσα στο σπίτι, πολλές φορές δε έχει ως δράστη τον άντρα και ως θύμα την γυναίκα. Σύμφωνα με διάφορες έρευνες η κακοποίηση είναι ανεξάρτητη από την κοινωνικοπολιτική θέση, το πολιτισμικό πλαίσιο και το θρήσκευμα. Η κακοποίηση-παραμέληση επίσης των παιδιών αναγνωρίστηκε ως ιδιαίτερη μορφή άσκησης βίας τις τελευταίες δεκαετίες κάτω από την επιρροή του Γυναικείου κινήματος, καθώς και του κινήματος για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, που είχαν σημαντική επίδραση και στα θέµατα προστασίας των παιδιών. Η εκτίµηση της συχνότητας του φαινοµένου της ενδοοικογενειακής βία αποτελεί δύσκολο εγχείρημα, διεθνώς, για τρεις κυρίως λόγους α) την αποτυχία της αναγνώρισης ότι οι κακώσεις προέρχονται από κακοποίηση β) την αποτυχία διάγνωσης των κακώσεων και γ) την έλλειψη ενός εθνικού συστήµατος αναφοράς τέτοιων περιστατικών βίας σε πολλές χώρες. Τέλος η σχολική βία συσχετίζεται άμεσα με την εγκληματικότητα στην ευρύτερη κοινωνία και είναι δείκτης της ανοχής της. Για το λόγο αυτό, η εξάλειψή της συνδέεται με την προστασία των θεσμών και των αξιών του κοινωνικού πλαισίου. Σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες και στις ΗΠΑ αυτό το φαινόμενο είναι σχετικά πιο συνηθισμένο σε σύγκριση με την ελληνική πραγματικότητα. Τα τελευταία χρόνια όμως το πρόβλημα εμφανίζεται και στον τόπο μας με αυξανόμενη συχνότητα.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Η Βία, σχεδόν σε όλες της τις μορφές, σαν φαινόμενο εμφανίζεται από την γέννηση του ανθρώπου. Άλλοτε πιο ήπια και άλλοτε πιο έντονη ανάλογα με τις κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες της εποχής. Σήμερα όμως με την έντονη οικονομική κρίση που ζει η χώρα, η εγκληματικότητα και η ενδοοικογενειακή βία έχουν γίνει υπερβολικές και καθιστούν την ζωή των πολιτών αφόρητη. Το κράτος που κανονικά θα έπρεπε να μεριμνήσει για αυτές τις καταστάσεις ενισχύει το πρόβλημα χρησιμοποιώντας με λάθος τρόπο την αστυνομία. Επίσης θα έπρεπε άμεσα να αλλάξει τη ισχύουσα νομοθεσία ώστε να εξομαλυνθούν οι αδικίες όπου υπάρχουν και το σύστημα να γίνει περισσότερο αυστηρό σε τέτοια περιστατικά. Καλό θα ήταν να δημιουργήσει κέντρα υποστήριξης των πολιτών που έχουν υποστεί βία. Να ενσωματώσει κατάλληλα εκπαιδευτικά προγράμματα στα σχολεία και όπου αλλού χρειάζεται και έμπειρους παιδοψυχολόγους στους οποίους θα μπορούν να αποτανθούν τα παιδιά όταν υπάρχει πρόβλημα. Κάποιοι πολίτες με την έλλειψη παιδείας, σεβασμού προς το κοινό καλό και με την όλο και αυξανόμενη διάθεση εκτόνωσης των προβλημάτων τους μέσω παραβατικών συμπεριφορών καθώς και η επιθυμία ατόμων και λαών για απόκτηση δύναμης και εξουσίας χειροτερεύουν ακόμα περισσότερο το φαινόμενο αυτό. Το κράτος, οι γονείς, το σχολείο και γενικότερα η κοινωνία οφείλει να καταλάβει ότι η σωματική και ψυχική υγεία των παιδιών και των εφήβων μιας χώρας είναι σημαντική αφού στα χέρια τους θα στηριχθεί τελικά το μέλλον της άρα πρέπει να στηριχθούν οι θεσμοί της οικογένειας και του σχολείου και να οικοδομηθεί μια κοινωνία συνοχής και αλληλεγγύης Τελικά η επίλυση της κατάστασης αυτής θα υπάρξει μόνο μέσα από μια συλλογική προσπάθεια κράτους και πολιτών.
ΟΜΑΔΕΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Η εργασία αυτή έγινε από το τμήμα Β1 του 5ου Γενικού Λυκείου Αθηνών. Οι μαθητές χωρίστηκαν σε 4 ομάδες των 3 ατόμων και 1 των 2 ατόμων. Κάθε ομάδα ανέλαβε μία ενότητα από τις 5 ως εξής:
Α. Η ΒΙΑ ΣΤΟΥΣ ΔΡΟΜΟΥΣ
Άλπος Κωνσταντίνος Ζούμας Δημήτρης Κατσαδούρος Απόστολος
Β. ΡΑΤΣΙΣΜΟΣ-ΦΥΛΕΤΙΚΗ ΒΙΑ
Βερούση Αλέξανδρος Καρανασοπούλου Γιασεμή
Γ. Η ΒΙΑ ΠΑΝΩ ΣΤΗΝ ΓΥΝΑΙΚΑ
Ζίντρος Γιώργος Κιόσλι Κρίστι Κότα Έλενα
Δ. Η ΒΙΑ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ
Αλίκο Ελίνα Κεϊβάνι Αμάντα Κότση Αινείας
Ε. Η ΒΙΑ ΣΤΑ ΣΧΟΛΕΙΑ
Γκιόκα Μαρία Ζέμα Έντζυ Κοσσύβα Χριστίνα Υπεύθυνη Καθηγήτρια: Κλεογένη Βασιλική ΠΕ12.02
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΠΕΡΙΛΗΨΗ Α. Η ΒΙΑ ΣΤΟΥΣ ΔΡΟΜΟΥΣ Α1. Ορισμός Α2. Αστυνομική βία Α2.1 Τι είναι η αστυνομική βία; Α2.2 Αίτια Α2.3 Επιπτώσεις – Συνέπειες Α2.4 Τρόποι αντιμετώπισης Α2.5 Στατιστικές έρευνες Α2.6 Διάφορα παραδείγματα και άρθρα Α3. Η βία στον αθλητισμό Α3.1 Τι είναι η βία στα γήπεδα ή αλλιώς το φαινόμενο του χουλιγκανισμού; Α3.2 Αίτια Α3.3 Επιπτώσεις – Συνέπειες Α3.4 Τρόποι αντιμετώπισης Α3.5 Στατιστικές έρευνες Α3.6 Διάφορα παραδείγματα και άρθρα Α4. Η εγκληματικότητα στους δρόμους Α4.1 Τι σημαίνει εγκληματικότητα στους δρόμους; Α4.2 Αίτια Α4.3 Επιπτώσεις – Συνέπειες Α4.4 Τρόποι αντιμετώπισης Α4.5 Στατιστικές έρευνες Α4.6 Διάφορα παραδείγματα και άρθρα Α5. Συμπεράσματα Α6. Πηγές Β. ΡΑΤΣΙΣΜΟΣ-ΦΥΛΕΤΙΚΗ ΒΙΑ Β1. Ορισμός Β2. Τα είδη του Ρατσισμού Β3 Αίτια Β4 Επιπτώσεις – Συνέπειες Β5 Τρόποι αντιμετώπισης Β6 Στατιστικές έρευνες Β7 Διάφορα παραδείγματα και άρθρα Β8. Συμπεράσματα Β9. Πηγές Γ. Η ΒΙΑ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ Γ1. Ορισμός Γ2. Ιστορικά στοιχεία Γ3. Αίτια Γ4. Θύτες και Θύματα Γ4.1 Χαρακτηριστικά ανδρών που κακοποιούν Γ4.2 Χαρακτηριστικά γυναικών που κακοποιούνται Γ5. Επιπτώσεις – Συνέπειες Γ6. Τρόποι αντιμετώπισης Γ6.1 Ειδικά δε για τα σχολεία Γ6.2 Νομικό καθεστώς Γ6.3 Υπηρεσίες
Γ7. Στατιστικές έρευνες Γ8. Διάφορα παραδείγματα και άρθρα Γ9. Συμπεράσματα Γ10. Πηγές Δ. Η ΒΙΑ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ Δ1. Ορισμοί Δ1.1 Γενικός Ορισμός της Βίας Δ1.2 Ορισμός ενδοοικογενειακής βίας Δ1.3 Ορισμός ψυχολογικής βίας Δ1.4 Ορισμός σεξουαλικής βίας Δ1.5 Ορισμός σωματικής βίας Δ2. Αίτια Δ3 Επιπτώσεις – Συνέπειες της παιδικής κακοποίησης Δ4 Τρόποι αντιμετώπισης Δ4.1 Οι υποχρεώσεις της πολιτείας Δ4.2 Οι υποχρεώσεις των γονέων Δ4.3 Οι υποχρεώσεις των εκπαιδευτικών Δ4.4 Διάφορα κέντρα βοήθειας Δ5 Στατιστικές έρευνες Δ6 Διάφορα παραδείγματα και άρθρα Δ7. Συμπεράσματα Δ8. Πηγές Ε. Η ΒΙΑ ΣΤΑ ΣΧΟΛΕΙΑ Ε1. Ορισμός Ε2. Πως εμφανίζεται Ε3. Θύτες και θύματα Ε3.1 Θύματα Ε3.2 Θύτες Ε4. Αίτια Ε5. Επιπτώσεις – Συνέπειες Ε6. Τρόποι αντιμετώπισης Ε7. Στατιστικές έρευνες Ε8. Διάφορα παραδείγματα Ε9. Συμπεράσματα Ε10. Πηγές ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΟΜΑΔΕΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ