9 minute read
βαρομετρο
Γράφει ο Σκάπουλος
Αγαπητοί αναγνώστες το Βαρό- μετρο δεν θα μπορούσε και βέ- βαια δεν θα ήταν και επιτρεπτό, να ξεφύγει από την πραγματικό- τητα της επικαιρότητας και να μην αναφερ- θεί στα τόσα σημαντικά και πρωτόγνωρα που συνέβησαν στον κόσμο στο διάστημα από την τελευταία επικοινωνία μας. Τώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές (τέλη Ιουνίου) η χώρα, ο πληθυσμός, η κοινωνία, έχουμε απαλλαγεί από το άχθος της καραντίνας και η ζωή έχει αρχίσει να ξαναμπαίνει στις ράγες της ομαλότητας. Βέβαια ο τουρισμός είναι δραματικά πε- σμένος, η οικονομία σέρνεται, ο κορονοϊός εξακολουθεί να μας δείχνει τα δόντια του και να μας θυμίζει ότι οποιαδήποτε παρέκ- κλιση από τα μέτρα προφύλαξης μπορεί να αποβεί μοιραία. Πολύς θόρυβος έγινε για τη διάρκεια του εγκλεισμού μας, που επιβλήθηκε από τους ειδικούς και που διήρκεσε περίπου 50 ημέ- ρες. Δεν λέει κανείς πως είναι ένα μικρό δι- άστημα, αλλά εν πάση περιπτώσει δεν ήταν και για θάνατο. Εμείς οι παλιότεροι ναυτικοί που είχαμε ταξιδέψει στην παλιά ναυτιλία, δηλαδή στο τέλος της δεκαετίας του ’40 με αρχές της δεκαετίας του ’50 είχαμε συνηθίσει τα τα- ξίδια μας να διαρκούν πολλές φορές πάνω από δύο μήνες και αν τότε αντέχαμε τα τα- ξίδια μας, ο τωρινός περιορισμός μας στο σπίτι δεν μας πείραξε καθόλου. Μάλιστα ένας εγκλεισμός με τα βιβλία μας, τις τηλε- οράσεις, με την άνεση να ζεις δίπλα στους δικούς σου, δίπλα στους αγαπημένους, να μπορείς να τηλεφωνείς οπουδήποτε, όποια στιγμή επιθυμούσες. Πρωτομπάρκαρα σ’ ένα Liberty στο Κάρντιφ της Ουαλίας, όπου με είχε στείλει η Οινου- σιώτικη εταιρεία στην οποία έπιασα δουλειά, για να «πιάσω» το βαπόρι. Φορτίο, τι άλλο;; κάρβουνο!!. Προορισμός;; Η Γιοκοχάμα στην Ιαπωνία. Απελπιστικό φορτίο. Ξεθεωνό- μαστε να καθαρίσουμε τα αμπάρια μετά το ξεφόρτωμα, για να φορτώσουμε κάτι άλλο για την Ευρώπη. Μπαίναμε με μάσκες και γάντια στο αμπάρι και η καρβουνόσκονη έμπαινε στα ρουθούνια, στα νύχια, στο δέρ- μα, κάτω από τα ρούχα, μέσα στα παπού- τσια. Ναι, βέβαια, εμείς τις μάσκες και τα γάντια τα είχαμε ανακαλύψει από τότε. Το ταξίδι, Βισκαϊκός, Μεσόγειος, Σουέζ, Ερυθρά, Ινδικός, Θάλασσα της Νότιας Κί- νας, Δυτικός Ειρηνικός. Πάνω από μήνα το κάθε σκέλος, φυσικά με θάλασσα μπου- νάτσα, γιατί αν είχαμε τίποτε «Μουσώνες» να κατεβαίνουν από το Μπανγκλαντές, δι- αρκούσε περισσότερο, καθώς έπρεπε να κόψουμε ταχύτητα και μερικές φορές να «τραβερσάρουμε» περιμένοντας να περά- σει ο Μουσώνας. Η ζωή στο βαπόρι μια ατέλειωτη μονοτο- νία: βάρδια, φαΐ, δουλειά, ύπνος, πάλι βάρ- δια κ.ο.κ. Ένα συνεχές γκάπα-γκούπα από την παλινδρομική μηχανή που άλλες φορές σε κούφαινε και σου ερχόταν να ουρλιάξεις από την απελπισία κι άλλες φορές το συ- νήθιζες και δεν το άκουγες καθόλου, αλλά πάντα ήταν εκεί, ύπουλο σαν τους χτύπους της καρδιάς σου, σαν το αίμα που χτυπούσε στις φλέβες σου. Κι όλη αυτή η φασαρία για να δώσει 9-10 μίλια την ώρα στο βαπόρι. Ατέλειωτες ώρες, μέρες, βδομάδες, μήνες εσύ κι η θάλασσα, χωρίς ειδήσεις από την πατρίδα, παρά μονάχα ό,τι έπιανε και κατέ- βαζε ο Μαρκόνης από τα διεθνή Ειδησεο-
Advertisement
γραφικά Πρακτορεία, χωρίς νέα από τους δικούς σου, την οικογένεια, τους αγαπημένους. Το ίδιο πρόγραμμα ζωής, οι ίδιες κινήσεις κάθε μέρα, κάθε νύχτα, και το βαπόρι να καταπίνει τα μίλια του ωκεανού πλέοντας προς το λιμάνι προορισμού του. Η βάρδια μου ήταν Σκάπουλος στη γέφυρα, αλλά αρκετές φορές κατέβαινα στη μηχανή για να δω τους συναδέλφους και να ζήσω για λίγο τις συνθήκες που εκείνοι βίωναν στα έγκατα του βαποριού. Στο Λεβητοστάσιο, κλειστού τύπου με διπλές πόρτες, με το που έμπαινες σε έπαιρνε η ζέστη και η μυρουδιά πετρελαίου, που ανέβαινε από τις κούτσες κάτω από τα ελάσματα του δαπέδου. Σε όλες τις σεντίνες του κύτους υπήρχαν νερά στα οποία επέπλεε πετρέλαιο, προερχόμενα όλα από διαρροές στους ατμαγωγούς και στα δίκτυα πετρελαίου. Οι συνάδελφοι είχαν μια μεριά που την είχαν βαφτίσει «ο πλάτανος» εκεί με έβαζαν να κάθομαι και ήταν η δροσερότερη θέση του λεβητοστασίου καθώς εκεί έπεφτε η εξαγωγή του κυρίου ανεμιστήρα. Λίγο πιο εκεί η θερμοκρασία ανέβαινε στα απίστευτα ύψη των 50-55 βαθμών. Και να φανταστεί κανένας ότι θεωρούσαμε ευτύχημα που το βαπόρι έκαιγε πετρέλαιο. Σκέψου να έπρεπε να φτιαρίζεις κάρουνο στην εστία του λέβητα, όπως συνέβαινε σε παλαιότερα βαπόρια. Στο μηχανοστάσιο έβλεπες τα τεράστια έμβολα να ανεβοκατεβαίνουν και να γυρίζουν τον στροφαλοφόρο. Στο κάτω μέρος της διαδρομής βουτούσαν σε μια ελαιολεκάνη για να χάνουν λίγη από τη θερμοκρασία που αναπτυσσόταν. Ακουμπούσες το χέρι πάνω στη μεταλλική επιφάνεια που ανεβοκατέβαινε (βιζιτάριζες). Αν η θερμοκρασία ήταν τέτοια που κρατούσες το χέρι σου, όλα ήταν εν τάξει. Αν καιγόταν το χέρι σου θα έπρεπε να ψάξεις το αίτιο (χαμηλή στάθμη λαδιού ή ό,τι άλλο). Κι όλα αυτά μόνο και μόνο για να αλλάξεις παραστάσεις. Στη γέφυρα η κατάσταση ήταν ασφαλώς καλύτερη, τουλάχιστον από ζέστη και οσμές. Εκτός βέβαια από τα τσιγάρα του καπτάν Γεράσιμου από την Κεφαλονιά, όλα τα άλλα ήταν καλά. Εκεί, αν δεν υπήρχε άλλο βαπόρι κοντά, δεν είχες τίποτε να προσέξεις, ούτε να δεις όργανα για θερμοκρασίες πιέσεις, λάδια, αντλίες, ιππάρια κλπ. Μια ατέλειωτη μονοτονία και μόνο ο τιμονιέρης είχε ρόλο να κυνηγάει την ένδειξη της πορείας στον ενδείκτη της γυροσκοπικής, που δεν έμενε ποτέ σταθερή. Ένας αμύητος ποτέ δεν καταλάβαινε, αν ήταν ο μπούσουλας που έστριβε ή το βαπόρι, αυτή άλλωστε ήταν και η απορία του μεγάλου ναυτικού μας ποιητή του Νίκου Καββαδία. Δικαιολογημένα να απορεί αφού ο ίδιος ήταν Μαρκόνης. Το ιθυντήριο σημείο ήταν το κοράκι που φαινόταν από τη γέφυρα, αλλά όλοι μας ασυναίσθητα βλέπαμε την πλωριά μπίγα να στέκει μπροστά μας και όταν μποτζάριζε το βαπόρι, την έβλεπες να κουνιέται λίγο όσο της επέτρεπαν οι διατάξεις στερεώσεώς της. Κάποιες συγκεκριμένες ώρες ο Καπετάνιος ή ο Γραμματικός ανέβαιναν στη γέφυρα, με τον εξάντα του ο καθένας, και υπολόγιζαν μια ευθεία θέσεως κατεβάζοντας τον ήλιο ή κανένα γνωστό αστέρι. Δεν είχα ποτέ δει να χρησιμοποιούν το φεγγάρι. Όταν ρώτησα μου είπαν ότι το φεγγάρι απαιτεί ένα σωρό διορθώσεις και γενικά ο υπολογισμός με το ύψος του είναι αναξιόπιστος. Όταν φτάναμε στο λιμάνι, μαζί με τις δουλειές του βαποριού, περιμέναμε με λαχτάρα τον ατζέντη που έφερνε και το ταχυδρομείο που αφορούσε το πλήρωμα. Όλοι από τον Καπετάνιο μέχρι τον τελευταίο μούτσο
ανοίγαμε τα γράμματα και ρουφούσαμε το περιεχόμενο, από τη μάνα, την αδελφή, τη γυναίκα, τα παιδιά, τους παππούδες την αγαπητικιά. Οι ειδήσεις καθρεφτίζονταν στα πρόσωπα όλων μας, χαρά, λύπη, ενθουσιασμός, κατήφεια. Φορτώναμε οτιδήποτε στη Γιοκοχάμα και γυρίζαμε. Ξεφορτώναμε στο Ρότερνταμ, στην Αμβέρσα, ή στο Λίβερπουλ και πάλι στο Κάρντιφ για κάρβουνο. Περισσότερο από ενάμισι χρόνο κάναμε το ίδιο δρομολόγιο. Μη μου λέτε λοιπόν εμένα ότι μας πείραξε ο εγκλεισμός για 40 ή 50 μέρες στο σπίτι μας. Αντίθετα μας δόθηκε η ευκαιρία να γνωριστούμε καλύτερα με τα βιβλία μας, τις μουσικές μας και να εξοικειωθούμε με γωνιές του σπιτιού μας, που δεν επισκεπτόμαστε σχεδόν ποτέ σε κανονικές μέρες. Ας ελπίσουμε και ας ευχηθούμε ότι αφήσαμε πίσω μας τα χειρότερα και δεν θα ξαναδούμε τέτοια επιδημία στην πατρίδα μας.
ΝΑΥΤΙΚA MOYΣΕΙΑ
ΝΑΥΤΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΕΛΛΑΔΟΣ (Ν.Π.Ι.Δ.)
Ακτή Θεμιστοκλέους, 185 37 Μαρίνα Ζέας-Πειραιάς, Τηλ: 210 4516264, 210 4516822, Fax: 210 4512277E-mail: info@hmmuseum.gr • Website: www.hmmuseum.gr ΝΑΥΤΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΚΡΗΤΗΣ (Ν.Π.Ι.Δ.) Ακτή Κουντουριώτη, 731 33 Χανιά, Τηλ: 28210 91875, Fax: 28210 74484, E-mail: mar-mus@otenet.gr • www.mar-mus-crete.gr ΝΑΥΤΙΚΟ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΓΑΛΑΞEΙΔΙΟΥ (Δημοτικό) Μουσείου 3 & Σταύρου Νιάρχου, 330 52 Γαλαξείδι, Τηλ/Fax: 22650 41795
ΠΛΩΤΟ ΝΑΥΤΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ-Θ/Κ «Γ. ΑΒΕΡΩΦ» (Κρατικό)
Μαρίνα Φλοίσβου, Τροκαντερό, 175 10 Παλαιό Φάληρο, Τηλ/Fax: 210 9888211, E-mail:averof@navy.mil.gr, Website: www.averof.mil.gr/ Α/Τ ΒΕΛΟΣ (Κρατικό) Μουσείο Αντιδικτατορικού Αγώνα, Μαρίνα Φλοίσβου, Τροκαντερό, 175 10 Παλαιό Φάληρο, Τηλ: 210 9888457 ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΝΑΥΤΙΚΟ ΚΑΙ ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΜΗΣ 856 00 Γιαλός Σύμης, Δωδεκάνησα, Τηλ: 22460 72363, 22460 72569
Λήμνος 81 400, Τηλ. 22540 92383, 51790, 51362, Fax: 22540 51763, E-mail: dimkout@otenet.gr ΝΑΥΤΙΚΟ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΖΑΚΥΝΘΟΥ (Ν.Π.Ι.Δ.) Μπόχαλη, Σταυρός, 29100 Ζάκυνθος, Τηλ.: 26950 83223/28249, Fax: 26950 83748 ΜΙΛΑΝΕΙΟ ΝΑΥΤΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ Τσιλιβή, Ζακύνθου ΤΤ 22100. Τηλ. 26950 42436/ Κιν. 6974 065 776 ΝΑΥΤΙΚΟ - ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΙΘΑΚΗΣ (Δημοτικό) Πρώην Ηλεκτρικός Σταθμός, Βαθύ Ιθάκης, Τηλ. 2674033398 ΝΑΥΤΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ (Ν.Π.Ι.Δ) Ενόπλων Δυνάμεων 10, 846 00 Μύκονος, Τηλ.: 22890 22700/210 81 25 547, Fax: 22890 22700, E-mail: museum@emproslines.com ΝΑΥΤΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΑΝΔΡΟΥ (Δημοτικό) Δήμος Άνδρου, 845 00 Χώρα Άνδρου, Τηλ: 2282 0 22275, 2282 360223, Fax: 2282024166, E-mail: npdd@andros.gr ΝΑΥΤΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΘΗΡΑΣ (Ν.Π.Ι.Δ) Οία Θήρας, 847 00, Τηλ.: 22860 71156 ΝΑΥΤΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΙΟΝΙΟΥ (Ν.Π.Ι.Δ.) Δημοτικό Διαμέρισμα Φάρσων Δήμου Αργοστολίου, 28100 Φάρσα Κεφαλληνίας, Τηλ: 26710 87260, Fax: 26710 25656 ΝΑΥΤΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΚΑΒΑΛΑΣ (Δημοτικό) Ραψάνη, Χρυσοστόμου Σμύρνης 1, Τηλ: 2510 240 668, 6977 391 605, Ε-mail: nmkav.gr@gmail.com • Website:www.nmkav.gr ΝΑΥΤΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΚΑΛΥΜΝΟΥ (Δημοτικό) Δήμος Καλύμνου, 852 00 Κάλυμνος, Τηλ: 2243 0 51361 ΜΟΥΣΕΙΟ ΝΑΥΠΗΓΙΚΩΝ ΚΑΙ ΝΑΥΤΙΚΩΝ ΤΕΧΝΩΝ ΑΙΓΑΙΟΥ (υπό ίδρυση) Πληροφορίες: Πνευματικό Ίδρυμα Σάμου "Νικόλαος Δημητρίου" Τηλ.: 22730 62286 ΝΑΥΤΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΚΑΡΔΑΜΥΛΩΝ ΧΙΟΥ (υπό ίδρυση) Καρδάμυλα 82 300 Χίος, Τηλ. Πληροφοριών: 2510835287/ Κιν.: 6936136145 ΝΑΥΤΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΛΙΤΟΧΩΡΟΥ (Ν.Π.Ι.Δ.) Αγ. Νικολάου 15, 60200 Λιτόχωρο Πιερίας, Τηλ. 2352082711, E-mail: nmlitohorou@yahoo.gr • Website: www.nmlitohorou.gr
ΝΑΥΤΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΟΙΝΟΥΣΣΩΝ (Ν.Π.Ι.Δ)
Avra-Ship Management SA, Κολοκοτρώνη 116, 18535 Πειραιάς, Τηλ: 210 4181601-6, Οινούσσες, 821 01 Οινούσσες Χίου, Τηλ: 22720 55182, E-mail: elachl@gmail.com
ΝΑΥΤΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΧΙΟΥ (Ν.Π.Ι.Δ)
Στέφανου Τσουρή 20, 821 00 Χίος, Τηλ: 22710 44139, Fax: 22710 44141, E-mail: naftmusi@otenet.gr • Website: www.chiosnauticalmuseum.gr ΜΟΥΣΕΙΟ ΝΑΥΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΔΟΣΗΣ ΣΚΙΑΘΟΥ Παλιό Λιμάνι, Σκιάθος 37 002, Τηλ και Fax: 24270 23504, E-mail: skiathosmaritime.m@gmail.com
ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟ & ΝΑΥΤΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΑΛΑΜΙΝΑΣ (Ν.Π.Δ.Δ.)
ΣΥΝΕΡΓΑΖΟΜΕΝΑ ΝΑΥΤΙΚA MOYΣΕΙΑ
ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΑΓΙΑΣ ΝΑΠΑΣ ‘’THALASSA’’
ΙΔΡΥΜΑ «ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΛΑΣΚΑΡΙΔΗ» - ΝΑΥΤΙΚΗ ΣΥΛΛΟΓΗ
Μιχαήλη Λιβανού 51, 82100 Χίος, Τηλ: 22710 82777, Fax: 22710 81979, E-mail: contact@mariatsakosfoundation.gr • Website: mariatsakosfoundation.gr ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΕΜΠΟΡΙΚΗΣ ΝΑΥΤΙΛΙΑΣ Γρηγορίου Λαμπράκη 154, 185 33 Πειραιάς, Τηλ: 2104191358, 2104297616, Fax: 2104281665, E-mail: museum@yen.gr ΝΑΥΤΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΤΕΧΝΗΣ & ΠΑΡΑΔΟΣΗΣ "ΑΕΙΝΑΥΤΕΣ" Πούντα Ζέζα, Λαύριο, Τηλ.: 210 4133709
