et cetera 03/2013 NL by ABB Benelux

3Â IÂ 13 The customer magazine of the ABB Group Benelux

Overslag van LPG in de Antwerpse haven

Engagement en betrokkenheid doen complex automatiseringsproces slagen Energiezuinig distributiecentrum Albert Heijn verbruikt minder stroom dankzij ABB Samenwerking met Value Providers Lokale deskundigen voegen kennis toe aan ABB-producten

De opener

Perspectief ABB nam de efficiëntie van de aandrijf oplossingen van ENCI onder de loep.

et cetera

Alfons Goos, CEO ABB Benelux

Aan de slag Een complex en ambitieus automatiserings project bij ATPC, dat overslag van LPG doet in de Antwerpse haven.

3|13 Delen is het nieuwe hebben Ineke Dezentjé is voorzitter van de Nederlandse ondernemersorganisatie voor de technologische industrie FMECWM. Sinds ik haar hoorde verklaren dat ‘delen het nieuwe hebben’ is geworden, zie ik steeds meer feiten die deze stelling staven. En dit is perfect geldig binnen ABB. Het Value Provider Programma, waar u in dit nummer van et cetera meer over verneemt, is daarvan een illustratie. ABB beschikt over de knowhow om innovatieve producten wereldwijd in de markt te zetten. Maar om die producten bij eindgebruikers in een bepaalde markt optimaal te laten functioneren, is vaak domeinexpertise nodig die ABB niet in huis heeft. Net daarom sluiten wij partnerschappen met Engineering, Procurement & Construction- of EPCbedrijven, integratoren en groothandelaren. De basis van die partnerschap-

pen is dat beide partijen meerwaarde creëren voor elkaar. De value provider hoeft niet te investeren in de R&D van innovatieve producten en ABB hoeft geen extra domeinexpertise te ontwikkelen. Door te delen hebben de partners uiteindelijk meer. Dat de synergie tussen productfabrikant ABB en value providers meer mogelijk maakt, blijkt ook uit het verhaal over de koelcompressoren in het distributiecentrum van Albert Heijn verder in dit blad. Net als alle andere bedrijven streeft de grootste kruidenier van Nederland naar energie-efficiëntie. ABB produceert aandrijvingen en motoren waarmee het energieverbruik aanzienlijk wordt beperkt. Als ABB direct met Albert Heijn was gaan praten, was er vast niet één motor verkocht. Samenwerking met een integrator was de oplossing. Delen is inderdaad het nieuwe hebben.

et cetera 3|13 - Een uitgave van ABB Benelux - Verantwoordelijke uitgever Bart Peeters - Concept Head Office - Hoofdredactie Sarah Vangheluwe en Marco Moerland - Redactiecommissie Jos Bernaards, Karin Bot-Molenaar, Sabbah Doudou, Brian Jagmohan, Marco Moerland, Bart Peeters, Sarah Vangheluwe Werkten mee aan dit magazine John Edwards, Nando Harmsen, Thierry Lambinet, Peter van der Horst, Philip van Ootegem, Ivan Roda - Copyright 2013 et cetera abonnement aanvragen, wijzigen of opzeggen? Surf naar onze website: www.abb.com/benelux. Op dit adres kunt u zich abonneren op ons blad, uw gegevens wijzigen of uit onze database laten verwijderen.

ABB et cetera 3|13

Inhoud

Aan de slag European Pump Services kiest voor een ‘A-klasse’ drive van ABB voor een testopstelling.

Over en weer Dankzij ABB kan de verse voeding in het distributiecentrum van Albert Heijn in Zaandam zuiniger koel worden gehouden.

Polsslag

For a better world

20 Nevelland Uw et cetera wordt gedrukt door een bedrijf met oog voor mens en milieu.

Value Providers Programma Partners voegen kennis en lokale ondersteuning toe aan ABB-producten.

Perspectief

Product

6 ENCI Na een energie-appraisal en met een nieuwe motordrivecombinatie is deze cementfabriek klaar voor de toekomst.

Aan de slag 10 ATPC ABB engageerde zich om het complexe automatiseringsproces met 800xA te doen slagen. 13 European Pump Services ACS880-drive wordt in uniek testsysteem voor pompen geïntegreerd.

DriveReg app Premium service voor uw drive.

Het jaar... 23

Deze keer: het jaar 1973 De elektrische robot, een introductie van ASEA, viert zijn veertigste verjaardag.

Over en weer 16

Albert Heijn De koelinstallatie in het distributiecentrum verbruikt tot 30% minder dankzij nieuwe koelcompressoren en regelaars van ABB.

ABB et cetera 3|13

Polsslag

Value Providers zijn verlengstuk van ABB

Johan Scholten, Sales Manager Drives en Motoren: “Dit programma is opgezet om lokaal in markt aanwezig te zijn.”

Het Value Providers Programma (VPP) betrekt deskundige, lokale specialisten. Deze partners kennen hun klanten, kunnen snel en gedegen lokale ondersteuning bieden en voegen waarde toe aan ABB-producten.

et programma is vanuit het ABB Partner Netwerk opgezet om lokaal in markt aanwezig te zijn”, vertelt Johan Scholten, Sales Manager Drives en Motoren. “We zochten bedrijven die dichtbij de klant service konden verlenen. Onze partners kennen de lokale cultuur, behoeften en manieren van zakendoen en bieden een

ABB et cetera 3|13

laagdrempelig aanspreekpunt voor onze service-activiteiten. Ook bieden ze ervaring in verschillende marktsegmenten en helpen ons een beter dekkend servicenetwerk op te bouwen. Soms zitten twee partners geografisch vlak bij elkaar, maar zonder elkaar te beconcurreren, omdat ze allebei een specifieke eigen markt bedienen.”

“Uiteraard stellen we hoge eisen aan ons partnernetwerk. De selectieprocedure is streng, en we kijken niet alleen naar locatie en beschikbaarheid. VPP-leden moeten volgens onze policies en ‘code of conduct’ werken, en ook onderscheidend zijn. Ze moeten zelfstandig onze producten in de markt kunnen zetten en een gedegen ‘business plan’ hebben.”

Polsslag “In de toekomst willen we dit netwerk graag uitbreiden. Een zeer groot gedeelte van onze drives en motoren wordt nu via partners verkocht. We willen dit verder laten groeien aan de hand van een duidelijk marketing- en verkoopplan. We willen activiteiten met bestaande partners waar mogelijk uitbreiden, en zoeken ook naar nieuwe partners in groeisegmenten, bijvoorbeeld machinebouw of de foodsector. Uiteraard ondersteunen we onze partners zoveel mogelijk, en we verwijzen klanten graag door!” Topkwaliteit Een van die partners is Van Bodegraven Elektromotoren. “Ons bedrijf is in 1937 opgericht in Rotterdam, ik vertegenwoordig inmiddels de derde generatie eigenaren”, aldus Frank van Bodegraven. “We verkopen gebruikte, gereviseerde en nieuwe elektromotoren en zijn sinds 1995 dealer van ABB. We hebben al jarenlang goede ervaring met motoren en frequentieregelaars van ABB. We hebben een EX-certificatie en volgen regelmatig cursussen, zodat we reparaties aan ABBmotoren kunnen uitvoeren.” “Voor ABB is het een voordeel dat wij als partners niet alleen dicht bij de klant staan, maar ook kleiner en wendbaarder zijn dan zijzelf. Sinds 1995 zijn we ook betrokken bij het Value Providers Programma. Dat biedt voor ons diverse voordelen: ABB is een bekende, vertrouwde naam en levert topkwaliteit. Ook voor documentatie, IT-ondersteuning, voorraadbeheer en bestelprocedures. Directe beschikbaarheid van producten, inclusief de juiste documentatie, en

Frank van Bodegraven: “ABB levert topkwaliteit.”

snelle levering zijn voor onze klanten van groot belang. ABB voorziet hier uitstekend in. Klanten die ABB kiezen, kiezen daar ook bewust voor en daar hoort een bepaald serviceniveau bij. Deze klanten verwachten dat ze snel worden geholpen en uitgebreid worden geadviseerd.” “Als VPP-lid hebben we toegang tot allerlei scholingsmogelijkheden. In de toekomst zouden we ons sterker willen richten op reparatie van EX-machines. Er zijn maar weinig bedrijven die dat mogen. ABB kan ons hierbij met trainingen en advies ondersteunen.” Toonaangevend in technologische ontwikkelingen Electro Drive B.V. is al sinds 1985 actief op de Nederlandse HVAC-markt, en heeft veel expertise opgebouwd in regelingen van pompen en ventilatoren voor klimaatinstallaties in gebouwen. Electro Drive B.V. werkt sinds 2008 samen met ABB. “ABB is toonaangevend voor nieuwe technologische ontwikkelingen, waardoor wij kunnen beschikken over de meest moderne producten en componenten”, aldus Eric van der Hooft. “Een treffend voorbeeld hiervan is de ontwikkeling van SynRM, met hun hoge rendement. Ideaal voor onze markt, omdat HVAC-installaties veel bedrijfsuren per jaar maken en de energiekosten een belangrijke kostenfactor zijn voor kantoorgebouwen en ziekenhuizen.” “Wij kunnen innovatieve producten snel toepassen, maatwerk leveren en voldoen aan specifieke vereisten in verschillende marktsegmenten. We kennen de bedrijven en eindgebruikers in de HVAC-markt erg goed en kunnen daardoor een zekere meerwaarde bieden. Als toevoeging op de ABB ACH550frequentieregelaars leveren wij bijvoorbeeld extra netfilters en motorfilters, indien gewenst, voor hogere ontstoring dan gebruikelijk in gebouwen. Ook leveren wij besturingskasten en hebben we een specifieke uitvoeringsvorm ontwikkeld, het eTower®-concept. Onze service- en storingsdienst zorgt ervoor dat installaties in goede conditie blijven en technische problemen snel opgelost worden. Erg belangrijk voor bijvoorbeeld ziekenhuizen en schouwburgen.” Innovaties benutten “ABB is in staat om markttrends te realiseren, dit zouden we zelf nooit kunnen. Wel kunnen wij er voor zorgen dat deze innovaties op de juiste wijze bij de

Eric van der Hooft: “ABB is toonaangevend.”

eindgebruikers terecht komen. Vaak zijn hiervoor nog marktspecifieke aanpassingen nodig en moet de klant nog worden overtuigd. Zo heeft Electro Drive voor de synchrone reluctantiemotor een demoopstelling gerealiseerd, beurspromotie gedaan en potentiële klanten direct benaderd door ‘quick scans’ voor energiebesparingen te maken.” “Via het Value Providers Programma worden nieuwe ontwikkelingen vroegtijdig aangekondigd zodat je als partner kunt gaan nadenken en voorbereidingen kunt treffen hoe je innovaties kunt benutten. Als Value Provider komen we ook eenvoudig in contact met andere partners. Je leert van elkaar en het geeft mogelijkheden om samen te werken.”

Value Providers voor Motors & Drives: − − Electro Drive B.V. in Zaandam − − Elektrokern Schuurman in Noord-Holland − − Helmke B.V. in Vaassen − − Peters Elektromotoren B.V. in ’s Hertogenbosch − − Spit Elektromechanica B.V. in Almelo − − Van Bodegraven Elektromotoren B.V. in Dordrecht − − Van Meer Industrial Services B.V. in Tholen

ABB et cetera 3|13

Perspectief

ENCI verhoogt energieefficiëntie met ABB In de fabriek voor hoogovencement van ENCI in Rotterdam onderzocht ABB onlangs de efficiëntie van de aandrijfoplossingen. Daaruit bleek dat er enorm veel energie kon worden bespaard als de met een klep geregelde ventilator zou gemoderniseerd worden. Intussen is er een IE4 SynRM motor-drivecombinatie geïnstalleerd, waarvan de terugverdientijd twee jaar is. 6

ABB et cetera 3|13

Perspectief

Inmiddels werkt ENCI in de vestiging in Botlek met een hoogefficiënte ABB-motor klasse IE4. Dit is momenteel het hoogste ambitieniveau voor het rendement van elektromotoren.

NCI is producent en leverancier van hoogovengerelateerde cementen voor infrastructurele werken, utiliteitsbouw en woningbouw. De onderneming werd opgericht in 1926 en is deel van de wereldwijde Heidelberg Cement Group. In 1964 bouwde ENCI in het Botlekgebied in Rotterdam een fabriek voor de productie van hoogovencement. Op deze locatie heeft ABB onlangs een ‘energie-appraisal’ gehouden. Dit is een kosteloos onderzoek naar de efficiëntie van aandrijfoplossingen die binnen een installatie worden gebruikt. Hieruit bleek dat vervanging van bestaande componenten niet alleen gunstig zou zijn voor het rendement en stroomverbruik, maar ook dat die zich binnen twee jaar zouden terugverdienen met maar 2.250 draaiuren per jaar. Inmiddels is er een hoogefficiënte ABB-motor klasse IE4 ingezet. Dit is momenteel het hoogste ambitieniveau voor het rendement van elektromotoren.

Integratie zonder problemen “De ABB SynRM blijkt een ideale motor voor deze applicatie”, vertelt Jan van Hulst, Maintenance Engineer bij ENCI. De motor is operationeel in een warme en vochtige omgeving. “Omdat hij minder warm wordt dan andere vergelijkbare motoren hoeven we ons niet druk te maken over koeling.” “In de huidige economie is het introduceren van innovaties om processen optimaler te laten verlopen en geld uit te sparen erg belangrijk. Maar binnen onze industrie is men er doorgaans niet zo happig op om processen te veranderen. Afhankelijk van het type cement ligt er soms een periode van enkele weken tussen de productie en het moment dat je het eindresultaat ook kunt beoordelen. Wanneer je een proces wil veranderen, kan het afstellen dus maanden duren. We hebben bij de aanschaf van de nieuwe drive overigens besloten om meteen het nieuwste van het nieuwste te kiezen.

Zo kunnen we gebruikmaken van de maximale lifetime maar voldoen we ook ineens aan toekomstige energie-eisen. Omdat we alles al gestandaardiseerd hebben op ABB, verliep de integratie zonder problemen.”

ABB SynRM De ontwikkeling van ABB SynRM is het resultaat van de samenwerking tussen de business unit motors en de business unit drives. De motorverliezen van een SynRM, die altijd werkt met een frequentieomvormer, zijn ongeveer 40% lager dan bij een inductiemotor. ABB levert SynRM volgens rendementsklasse IE4, momenteel het hoogste niveau voor het rendement van elektromotoren.

ABB et cetera 3|13

Perspectief

“De groene gedachte leeft echt binnen ENCI”, bevestigen Jan van Hulst van ENCI (links) en René Klos van ABB (rechts).

Beter beheersbaar proces “De nieuwe drive laat zich veel makkelijker en preciezer instellen”, zegt Jan van Hulst. “Met het geld dat de energiebesparing oplevert, hebben we de drive overigens volledig kunnen financieren.

gaat, waar we nog heel lang profijt van hopen te hebben. Maar de snelle terugverdientijd maakt het een heel aantrekkelijke investering.” “We merken na een energiescan dat veel mensen toch niet volledig beseffen

René Klos: “We merken na een energiescan dat veel mensen toch niet volledig beseffen hoe gigantisch het verbruik van zo’n motor is.” Achteraf vind ik het jammer dat we hier niet eerder mee zijn begonnen. Nu zie ik hoeveel duizenden euro’s we al die jaren hadden kunnen uitsparen! Natuurlijk kozen we niet alleen voor de SynRMmotor omdat die zuiniger is, maar ook omdat het om de nieuwste technologie 8

ABB et cetera 3|13

hoe gigantisch het verbruik van zo’n motor is”, aldus René Klos, Sales Engineer Service van de divisie Discrete Automation and Motion van ABB. “Aanvankelijk lijkt de energiebesparing die een nieuwe motor met zich meebrengt vrij klein, maar het tikt flink aan. Na de energiescan rekenen we

ook precies de terugverdienperiode uit. Dan gaan mensen toch ook anders naar de prijs kijken. De ABB-doelstellingen om de ‘prestaties van klanten en gevolgen voor het milieu te verbeteren’ worden hiermee op een heel duidelijke manier in de praktijk gebracht.” “Tijdens de energiescan merkten we dat een trekventilator voor het droogsysteem relatief veel energie verbruikte, terwijl de diafragmaklep gemiddeld 30% dichtgeknepen stond. Wat zou je kunnen besparen als je er een frequentieregelaar op zou zetten, vroegen we ons af? Tijdens de nadraaitijd bleef de ventilator 200 kW verbruiken, inmiddels is dat teruggebracht tot maar 5% van het originele verbruik.” Nieuwe, slimme ideeën “Het gaat ons overigens niet alleen om de kostenbesparingen”, vervolgt Jan van Hulst. “Onze industrie verbruikt relatief veel stroom en je wil als fabriek natuur-

Perspectief

lijk laten zien dat je aan het milieu denkt. Intern hebben we een groen stimuleringsprogramma en ik vind het zelf leuk om daar een bijdrage aan te leveren.” “Die groene gedachte leeft echt binnen ENCI”, vult René Klos aan. “We hebben inmiddels ook van andere geïnteresseerde vestigingen telefoontjes gehad, die benieuwd waren naar de nieuwe drives. Overigens hebben we al jaren een uiterst goeie verstandhouding met ENCI. We zijn binnen vier uur aanwezig als er wat is, dag en nacht, en hebben alle onderdelen klaarliggen.” “Daarnaast is ABB een hele prettige ‘sparring partner’”, zegt Jan van Hulst. “Hun meerwaarde zit in het bijzonder in hun kennis van zowel de technologische mogelijkheden als onze business. Ik vind het belangrijk dat een bedrijf waarmee ik zaken doe betrouwbaar is en goede spullen heeft, maar ook dat ze verstand van zaken hebben. Samen blijven we dan ook nieuwe, slimme ideeën ontwikkelen.”

Waarom hoogrendementmotoren? −− 65% van alle elektriciteit op industriële plants wordt verbruikt door elektromotoren. − − Een motor aanschaffen kost evenveel als 8 tot 12 weken elektriciteitsverbruik van dezelfde motor. − − De aanschafprijs van een motor staat ongeveer gelijk aan 1% van de totale operationele kosten van de motor.

−− Betrouwbare motoren met laag verbruik garanderen de laagst mogelijke ‘lifecycle costs’. −− De EU heeft de invoer van energiezuinige motoren voor industriële elektromotoren verplicht tussen 2011 en 2017.

ABB et cetera 3|13

Aan de slag

ABB et cetera 3|13

Aan de slag

Engagement en betrokkenheid als succesfactoren in automatiseringsproces ATPC, in het Antwerpse havengebied, was oorspronkelijk een klassieke raffinaderij, maar het bedrijf legt zich tegenwoordig toe op de op- en overslag van olieproducten en LPG en is tevens één van de grootste onafhankelijke bitumenproducenten van Europa. Voor de automatisering van het totale overslagproces van LPG deed ATPC een beroep op ABB. De opdracht was ambitieus en complex: dankzij optimale samenwerking werd het een succes.

ppervlakkig bekeken was het een simpel project”, begint Kris Vinck, DCS administrator van ATPC. “Het gas uit de LPG-tankers die bij ATPC aanmeren, pompen wij over in drie bolvormige tanks of ‘sferen’. Van daaruit pompen wij het weer over naar treinwagons waarmee wij de industrie in onze regio bedienen. Het kan ook omgekeerd. Indien nodig kunnen wij gas uit treinwagons naar de sferen overhevelen en vervolgens naar een tankschip. Dat alles wilden wij integraal automatiseren.” Scheepsbelading is op zich niet zo bijzonder, maar als het om het licht ontvlambare LPG gaat, is veiligheid een kritisch aandachtspunt. “Dat klopt”, bevestigt Jan-Willem Bots, projectleider automatisering bij ATPC. “Daarom hebben wij ook secure processen, volgen wij strikte procedures en voeren wij strenge controles uit. De veiligheid is hier gegarandeerd. Maar de treinbelading met LPG is nog om andere redenen behoorlijk kritisch. Elke wagon die wordt aanen afgekoppeld, beschouwen wij als een

aparte opdracht die ook administratief apart wordt behandeld. Het herkennen van de wagons, het koppelen van de opdrachten en de wagons, de hoeveelheden bepalen, het starten en stoppen van het pompen, het testen op lekken… Alles gebeurt nu volledig automatisch en is naadloos gekoppeld aan ons ERPsysteem.” Waarom ABB? “Uiteindelijk gingen wij in zee met ABB om ons te ondersteunen bij de complexiteit van het LPG-project”, zegt Kris Vinck. “Er moesten immers vele hard- en softwarecomponenten van tientallen verschillende leveranciers worden geïntegreerd. Dat maakte de datacommunicatie op zich al heel ingewikkeld. Nu hadden wij al goede ervaringen met System 6 en 800xA-systemen van ABB. Aangezien wij die eerdere implementaties konden integreren in het nieuwe systeem, lag de keuze voor ABB redelijk voor de hand.” “Voor het SIL- en non-SIL-controllergedeelte hebben wij inderdaad voort-

gebouwd op het bestaande 800xAsysteem”, vervolledigt Wilfried Pauwels, Account Manager van ABB. “Maar de server-clientopzet waarmee de plant nu wordt bediend, is helemaal nieuw. Het hele logistieke proces en de ERPkoppelingen zijn opgezet vanuit het Terminal Management Systeem TMac Plus, dat geïntegreerd is binnen het 800xA DCS platform.” ATPC beschikte ook over eigen specifieke systemen die in de nieuwe geautomatiseerde omgeving moesten blijven functioneren. “Om die veelheid aan systemen te laten samenwerken, hadden wij een soort mastersysteem nodig en dat heeft ABB ons geleverd”, vat Jan-Willem Bots samen. “De grootste uitdaging was wellicht de combinatie van een korte doorlooptijd en het ongewoon grote aantal input- en outputsignalen of IO’s”, meent Patrick Royakkers, die als project manager van ABB de dagelijkse leiding had over de werkzaamheden. IO’s zijn effectief een goede maat voor de complexiteit van dergelijke projecten want elke input en ABB et cetera 3|13

Aan de slag

“ATPC schuwt geen uitdagingen, maar dankzij de medewerking van onder meer ABB zijn onze doelstellingen gehaald”, besluit Kris Vinck (rechts), hier met (vlnr.) Jan-Willem Bots, Wilfried Pauwels en Patrick Royakkers.

output moet worden geprogrammeerd in de hard- en software. “In drie maanden tijd hebben wij bijna 1.700 IO’s (exclusief de third party IO’s) in dienst gesteld. Om dat voor elkaar te krijgen, moesten wij de processen van deze terminal door en door leren kennen en hebben wij bijzonder nauw samengewerkt met de mensen van ATPC.”

ten verfijnen en bijsturen, wat onvermijdelijk extra werk teweeg zou brengen.” Zo moest bijvoorbeeld het beton deels worden aangepast, toen bleek dat de constructie die daarop zou worden neergezet, een andere vorm had gekregen dan aanvankelijk voorzien.

Als het om de op- en overslag van het licht ontvlambare LPG gaat, is veiligheid een kritisch aandachtspunt. De risico’s van een strakke timing “Het automatiseringsproject nam inderdaad drie maanden in beslag”, bevestigt Jan-Willem Bots. “Maar daar gingen wel voorbereidende activiteiten aan vooraf. En om de totale doorlooptijd te verkorten, beslisten wij in die voorbereidende fase om toch al met de werkzaamheden te starten, nog voor de engineering volledig was afgerond. Daarbij accepteerden wij het risico dat wij onze initiële plannen gaandeweg zouden moe12

ABB et cetera 3|13

Parallel met het LPG-project werkte ATPC aan de vernieuwing van de brandpreventie en -bestrijding op de site. Op de kade en verschillende andere plaatsen werden nieuwe sprinklerinstallaties geïnstalleerd. “Tijdens het project bleek dat het handiger was die preventie- en bestrijdingsinstallatie in het LPG-project te integreren”, vertelt Kris Vinck. “De automatisering van de nieuwe laad- en losinstallatie mocht immers pas in gebruik worden genomen nadat de brandveilig-

heid ervan volledig was verzekerd. Een aanpassing die extra druk zette op de deadline.” “Je hoort het: ATPC schuwt geen uitdagingen, maar dankzij de medewerking van onder meer ABB zijn onze doelstellingen gehaald”, besluit Kris Vinck. “Ik vind het indrukwekkend wat je met een team van gedreven en toegewijde mensen voor elkaar krijgt. Zeker als die kunnen rekenen op het engagement van een competente partner als ABB, die van meet af aan ook de schouders onder ons project heeft gezet.”

Aan de slag

EPS lanceert unieke testinstallatie met ACS880 European Pump Services (EPS) levert totale pompsysteeminstallaties voor de industrie, petrochemie, offshore en maritieme sector wereldwijd. Eerder dit jaar werd bij EPS een ACS880-drive ge誰nstalleerd als onderdeel van een uniek testsysteem in Ridderkerk.

ABB et cetera 3|13

Aan de slag

e zijn een leverancier van complete pompoplossingen, inclusief automatisering”, vertelt Coen van Linden, General Manager EPS. “De systemen die in onze markten worden gebruikt, worden steeds complexer. We zien dan ook steeds vaker dat klanten er echt zeker van willen zijn dat pompinstallaties bedrijfszeker blijven en afgestemd zijn op hun overige processen. De pompen die we in onze systemen integreren, worden uiteraard uitgebreid door de leverancier getest, maar onze klanten willen natuurlijk weten hoe het systeem als geheel presteert. Zelfs al zijn alle componenten uitgebreid getest, ze willen toch zekerheid hebben dat het systeem feilloos en volgens de specificaties werkt.” “Mede hierdoor besloten we een forse investering te doen in een testinstallatie, die sinds begin dit jaar in bedrijf is. Met kleppen en regelaars kunnen we de druk regelen en 3.000 tot 4.000 m 3 per uur verpompen bij 10 bar. Hiervoor is uiteraard een flink vermogen nodig, dus kozen we voor een 500kW-elektromo-

ABB et cetera 3|13

tor. We hebben even overwogen om een bestaande regelaar te upgraden, maar besloten uiteindelijk dat het veel verstandiger zou zijn om voor de ACS880 te kiezen.” Geen vergelijkbare installatie “We hebben inmiddels al een aantal mooie projecten uitgevoerd voor opdrachtgevers over heel de wereld, met name ingenieursbureaus, eindgebruikers

TNO voor Shell een koppeling aan het testen, die wordt toegepast bij verpompen van LNG (Liquid Natural Gas) tussen schepen op zee. De testkoppeling moet de ‘flow’ binnen 120 milliseconden kunnen afsluiten. De hoeveelheden LNG die tussen de schepen wordt gepompt is enorm, en als er iets mis zou gaan, dan mag dat uiteraard niet in het milieu terechtkomen. De klep is al eens getest, maar nog niet zoals wij dat doen, waarbij

“ De naam ABB wekt vertrouwen en geeft een positief signaal aan klanten.” en scheepswerven. De pompen die we hebben geleverd voor twee asfalt- en bitumentankers zijn ook op dit systeem getest in combinatie met ABB EexDe elektromotoren. Ook maken derden regelmatig gebruik van deze installatie. Momenteel zijn we in samenwerking met

we 1.000 m 3 per uur door de slang pompen bij een druk van 5 bar.” “In Nederland ken ik geen vergelijkbare testinstallatie. De capaciteit is natuurlijk enorm, maar het systeem is ook uiterst flexibel. We kunnen van enkele kubieke meters tot enorme hoeveelhe-

Aan de slag den verpompen. We zetten de installatie in voor onze eigen pompen, zodat we ze met een ‘witnessed test’ kunnen verkopen, maar ook voor reparatiepompen. Nadat een pomp gereviseerd is, kunnen we de capaciteit controleren en weer de originele fabrieks- of designdata bevestigen. Binnenkort gaan we een ruim assortiment kleinere pompen testen dat wordt verscheept naar Korea. We kunnen dus ‘in-house’ testen en bij de uiteindelijke afname zijn alle aspecten gecertificeerd. De meerwaarde hiervan, voor ons en voor onze klanten, spreekt voor zich.” De energiezuinige installaties van EPS voldoen ook aan de laatste kwaliteitsnormen op milieugebied. De energiezuinigheid van ABB-drives sluit daar uitstekend op aan. EPS voldoet aan de allerhoogste kwaliteitseisen en levert onderdelen van topkwaliteit, waaronder pompen van het prestigieuze merk ITT Bornemann. “Daar hoort uiteraard ook een ‘A-klasse’ drive bij, want ITT Bornemann wordt gezien als de Mercedes onder de pompen. Wij kiezen al jaren voor ABB als onze eersteklassepartner, omwille van de kwaliteit,

betrouwbaarheid en service-gerichtheid. In dit geval telde het feit dat het om de allernieuwste techniek ging, ook mee. Daarnaast vonden we het belangrijk dat de hardware en software zijn geïntegreerd. Wij moeten heel veel parameters snel kunnen uitlezen, zoals druk, temperatuur en snelheid en dat gaat binnen de omgeving van ABB heel snel.” Vanzelfsprekende dienstverlening “Daarnaast willen we graag met de naam ABB worden geassocieerd: dat wekt vertrouwen en geeft een positief signaal aan klanten. In onze pompsystemen maakten we al veel gebruik van de elektromotoren en frequentieregelaars van ABB. Door de terugkoppeling die ik uit het veld krijg, weet ik dat de spullen altijd in orde zijn. Het is natuurlijk een gerenommeerd merk en een betrouwbaar bedrijf. Als er een keer iets is, dan zijn ze er meteen bij en in onze markten is het snel kunnen schakelen van enorm belang. We houden zelf een basisvoorraad aan, maar als we snel een vervangende pomp nodig hebben, kan

ABB direct inspringen. Die dienstverlening vindt men vanzelfsprekend. Ook vinden we het heel prettig om met de experts van ABB te kunnen sparren over bepaalde uitdagingen. Laatst hebben ze ons geholpen bij een ontwerp waarbij harmonische vervorming een ‘issue’ was. Soms kom je samen tot inzichten waartoe je alleen misschien niet zo snel zou zijn gekomen.” “Uit diverse markten komt er steeds meer vraag naar certificering op heel hoog niveau. Dat is binnen onze industrie heel logisch, omdat er wordt gewerkt met kritieke systemen. Als er iets stilligt, heeft dat verstrekkende gevolgen. Eindgebruikers willen graag ook met een enkele partij werken, en niet met meerdere partijen die naar elkaar gaan wijzen als er eens iets mis gaat. Voor ons is het van groot belang om als een ‘premium supplier’ bekend te staan, die ook na de verkoop klaarstaat voor zijn klanten. Onze samenwerking met ABB helpt ons om dit waar te maken.”

ACS 880 ABB’s geïntegreerde industriële aandrijfmodules zijn compact, eenvoudig te installeren en bedienen, en optimaliseren zowel de energie-efficiëntie als het productievermogen. De enkelvoudige aandrijvingen, multidrives en aandrijfmodules zijn compatibel met vrijwel alle processen, automatiseringssystemen, gebruikersgroepen en bedrijfsbehoeften. Dankzij direct torque control (DTC) kunnen alle motortypes worden gebruikt. Alle ACS880 aandrijvingen zijn voorzien

van een intuïtief nieuw bedieningspaneel met USB-aansluiting. De aandrijvingen beschikken over geïntegreerde veiligheidsfuncties en bedieningssoftware wordt meegeleverd.

EPS kiest al jaren voor ABB als eersteklassepartner, omwille van de kwaliteit, betrouwbaarheid en service-gerichtheid.

ABB et cetera 3|13

Over en weer

ABB-partner Electro Drive bespaart fors energie met hoogrendementsmotoren en slimme regeltechniek 16

ABB et cetera 3|13

Over en weer

Albert Heijn houdt verse voeding zuiniger koel In het distributiecentrum van Albert Heijn in Zaandam heeft Authorized Value Provider Electro Drive drie koelcompressoren en drie regelaars van ABB geïnstalleerd. Resultaat: 25 tot 30% minder verbruik door de koelinstallatie. De directie van Ahold wil tegen 2020 immers 20% minder energie verbruiken.

et Regionale Distributiecentrum van Albert Heijn in Zaandam (AHRDC) bestaat grotendeels uit twee enorme hallen. In de ene hal worden houdbare producten opgeslagen, in de andere staan alle levensmiddelen die gekoeld moeten blijven. “Op het moment dat de oorspronkelijke koelinstallatie zo’n twintig jaar in bedrijf was, gingen we op zoek naar manieren om het rendement van de installatie te verbeteren”, vertelt Jan Pronk, Hoofd Technische dienst van het AHRDC en verantwoordelijk voor alle techniek, van verlichting tot beveiligings- en koelinstallaties. “Onderhoudsbedrijf GEA Grenco maakte al vaker gebruik van ABB-producten, maar ik heb Electro Drive, die veel aanvullende expertise heeft op het vlak van klimaatbeheersing in gebouwen, gevraagd om mee te werken en dat klikte goed.” “We hebben eerst een aantal metingen verricht, een haalbaarheidsstudie uitgevoerd en vervolgens een plan op-

gesteld, dat in 2012 werd uitgevoerd”, aldus Eric van der Hooft, de directeur van Electro Drive. “De koeling verbruikt binnen het distributiecentrum het mees-

Als kleppen waren uitgeschakeld, werd het rendement slechter en bleven ze relatief veel energie verbruiken. Recente ontwikkelingen in aandrijftechniek en

Jan Pronk: “De directie van Ahold wil in 2020 20% minder energie verbruiken, en dit soort oplossingen kan daar een belangrijke rol in spelen.” te elektrische energie. Koude wordt opgewerkt door drie twaalfcilinder Grasso zuigercompressoren. Meestal staan er een of twee te draaien, de derde is als reserve opgesteld. Voorheen werd de capaciteit van de compressoren elektromechanisch geregeld door kleplichting. Er werd naar behoefte koude geproduceerd door zuigers aan of uit te zetten.

elektronica maken het evenwel mogelijk om het toerental van de zuigercompressor nauwkeurig te regelen. Dat bespaart veel energie. De kleplichting wordt nu alleen nog gebruikt bij het starten, daarna blijven de kleppen dicht zodat alle cilinders effectief bijdragen en wordt de koelcapaciteit door toerentalregeling continu afgestemd om de benodigde ABB et cetera 3|13

Over en weer

koelvraag. Door het betere aanloop- en regelgedrag is er minder slijtage van aandrijfsnaren en draaien de compressoren rustiger, dit resulteert in minder onderhoud en een langere levensduur. Een mogelijke keerzijde van het inzetten van frequentieomvormers was een hogere harmonische belasting van de transformatoren. Maar de nieuwe ABB Low Harmonic Drive meet doorlopend de opgenomen stroomvorm en filtert harmonischen uit het signaal. Dit maakt de aansturing nog efficiënter.” Optimale ondersteuning “ABB is een van eersten die deze mogelijkheid bood, en dat was een belangrijk aspect van de haalbaarheidsstudie”, vertelt Eric van der Hooft. “De ABB-producten lieten zich goed aan elkaar koppelen. Als Value Provider ondersteunt ABB ons ook goed en schoolt ons bij waar nodig. Zo kregen we hulp met het aanpassen van regelaars, zodat we ventilatielucht vanuit een andere ruimte konden aanzuigen. Voor ons is het natuurlijk heel belangrijk dat we zeker weten dat iets werkt – en blijft werken – 18

ABB et cetera 3|13

“We moesten zeker weten dat het installatieproces de koeling van onze voorraden niet zou beïnvloeden”, zegt Jan Pronk van AHRDC (rechts), hier in gesprek met Eric van der Hooft.

wanneer we het bij een klant afleveren en installeren. De nauwe samenwerking met ABB draagt daar zeker aan bij.” “Daarnaast was het rendement van de oorspronkelijke motoren fors lager dan dat van moderne motoren”, vertelt Jan Pronk. “Onze nieuwe hoogrendements-

motoren presteren zo’n 5% beter, en met drie motoren van ieder 250 kW, die al gauw 8.000 uur per jaar draaien, loopt de energiebesparing aardig op. Met de nieuwe installatie hebben we uiteindelijk een rendementsverbetering van 25 tot 30% kunnen realiseren. We besparen

Over en weer “De ABB-producten lieten zich goed aan elkaar koppelen. Als Value Provider ondersteunt ABB ons ook goed en schoolt het ons waar nodig bij”, zegt Eric van der Hooft van Electro Drive.

Hoe werkt de koeling in het AHDC? In de gekoelde hallen wordt er warmte onttrokken via koelers waardoor koud water met een pekeloplossing van -6°C stroomt. Via warmtewisselaars (verdampers) wordt de onttrokken warmte overgedragen aan het koelmiddel ammoniak. Het hete ammoniakgas gaat naar de (zuiger)compressor om samengeperst (onder hoge druk) te worden om daarna in de condensor de

nu per compressor zo’n 250 MWh – dat staat gelijk aan 15.000 tot 20.000 euro – per jaar. De terugverdientijd komt daarmee uit op drie tot vier jaar, inclusief alle verbouw- en installatiekosten.” Nieuwe toepassingen “We moesten uiteraard zeker weten dat het installatieproces de koeling van onze voorraden niet zou beïnvloeden”, vervolgt Jan Pronk. “We wilden niet het risico lopen dat er honderdduizenden producten moesten worden afgeschreven. Ook mocht de bevoorrading van de winkels – een continu proces, dat 24 uur per dag, 7 dagen per week doorgaat – niet worden verstoord. Vervoer van al de producten van de fabrikant naar het AHRDC, de opslag daar en het vervoer naar onze winkels is HACCP gecertificeerd en dat wilden we natuurlijk zo houden. De overgang naar het nieuwe systeem ging gelukkig zonder problemen. Omdat we drie onafhankelijke compressoren hadden, konden we ze een voor een uitschakelen en aanpassen, om ze vervolgens optimaal af te kunnen stellen.”

“Inmiddels bekijken we hoe we ook andere processen energiezuiniger en efficiënter kunnen inrichten”, voegt Jan Pronk toe. Albert Heijn wil met de winkels, distributiecentra, logistiek en kantoren het milieu zo min mogelijk belasten. “Daarom besteden we veel aandacht aan het terugdringen van ons energieverbruik. Albert Heijn streeft ernaar om in 2020 20% minder energie per vierkante meter te verbruiken ten opzichte van wat we in 1990 verbruikten, en dit soort oplossingen kan daar een belangrijke rol in spelen. Samen met de drie andere regionale distributiecentra van Albert Heijn onderzoeken we nu hoe we deze oplossingen ook elders kunnen toepassen.”

warmte via koeltorens af te geven aan de buitenlucht. Compressie kost veel mechanische energie die door de elektromotor wordt geleverd. Hierna volgt expansie, waarbij een koud koelmiddel onder lage druk via de warmtewisselaar weer warmte kan opnemen uit de pekelwateroplossing.

Het AHRDC in cijfers • De productiehallen hebben een vloeroppervlak van 53.000 vierkante meter. • De volumestroom is circa 140 miljoen collies per jaar naar ongeveer 300 filialen in de regio Noord-West Nederland (inclusief de Randstad). • In het AHRDC werken elke dag zo’n 1.200 mensen van wie velen in een drieploegendienst.

ABB et cetera 3|13

For a better world

Druk met een sociale missie Het exemplaar van et cetera dat u nu in handen heeft, is gedrukt en verzendklaar gemaakt bij de Groep Nevelland. ABB koos bewust voor een samenwerking met de twee maatwerkbedrijven en de drukkerij van de Groep Nevelland. Hier zijn Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen en respect voor mens en milieu geen loze begrippen.

â&#x20AC;&#x153;Onze mensen zijn trots dat een hightechbedrijf op hen een beroep doetâ&#x20AC;?, zeggen (vlnr.) Luc Bulckaert, Ludo van Eeckhoven en Pol Friant van Nevelland.

ABB et cetera 3|13

For a better world

evelland Graphics is een uitstekend geoutilleerde drukkerij”, vertelt Luc Bulckaert. Hij bepaalt het commercieel beleid van de drukkerij. “Wij bieden bedrijven, universiteiten, hogescholen, verenigingen en particulieren kwalitatief hoogstaande producten tegen behoorlijk scherpe prijzen. Daarbij verliezen wij onze oorspronkelijke missie geen mo-

een moeilijke evenwichtsoefening”, geeft Ludo van Eeckhoven toe. Hij is algemeen directeur van de Groep Nevelland. “In 2008 werd de drukkerij een gewone commerciële onderneming die nu als Nevelland Graphics concurreert met andere grafische bedrijven. Uiteraard blijft de drukkerij deel uitmaken van de groep en werken wij nauw samen met het Maatwerkbedrijf Nevelland dat trouwens

Luc Bulckaert: “Nevelland creëert tewerkstelling voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt.” ment uit het oog. Wij creëren tewerkstelling voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt.” Moeilijke evenwichtsoefening In 1966 begon Nevelland als een zogeheten ‘beschutte werkplaats’ in Landegem bij Gent. Met die term werden toen bedrijven aangeduid die tewerkstelling boden aan mensen met een handicap. In Nederland worden deze instellingen ‘sociale werkplaatsen’ genoemd. “In de beginjaren bleven de opdrachten beperkt tot het stencilen van cursussen voor de Gentse universiteit”, zegt productieleider Pol Friant. “Met de aankoop van enkele offsetpersen kon de werkplaats haar klanten grotere oplagen drukwerk van betere kwaliteit aanbieden.” Het gevolg hiervan was dat Nevelland steeds meer nieuwe opdrachten binnenhaalde en stilaan uitgroeide tot een volwaardig prepressbedrijf. “Het was

ook aandeelhouder is in de drukkerij.” Pol Friant, productieleider: “Ons brede aanbod van offset via digitaal drukwerk en pagina-opmaak tot en met een eigen afwerking en direct mailing is al voor vele bedrijven een reden geweest om een duurzaam partnerschap met ons aan te gaan. Een van die bedrijven was ABB.”

dies en is een commerciële onderneming als alle andere”, benadrukt Ludo van Eeckhoven. “Tot nog toe slagen wij erin enkele mensen uit het maatwerkbedrijf in te schakelen in de drukkerij. Maar het productieproces wordt steeds complexer… Te complex voor vele mensen met een arbeidshandicap. Daarom zijn klanten als ABB voor ons belangrijk. Zij delen onze sociale waarden en stimuleren ons meteen om te ondernemen, vooruit te denken en te blijven investeren.” Sinds begin 2013 drukt Nevelland Graphics de volledige oplage van et cetera. Aansluitend verzorgt het maatwerkbedrijf de afwerking en verzending voor België, Nederland en Luxemburg. ‘Wij drukken ook het medewerkersblad contact”, vervolledigt Luc Bulckaert. “En ABB vertrouwde ons de productie toe van enkele hardcover boeken over smart grids… Onze mensen zijn trots dat een hightechbedrijf op hen een beroep doet.” www.nevelland.be

De keuze van ABB “ABB verkende vooraf heel grondig de markt en koos uiteindelijk voor Nevelland”, legt Luc Bulckaert uit. “Qua prijszetting, kwaliteit, efficiëntie en snelheid kwamen wij als een geschikte leverancier uit het vergelijkende onderzoek. Maar een extra troef van Nevelland is de combinatie met de mailingservice van ons maatwerkbedrijf. Dat gaf uiteindelijk de doorslag. En uiteraard slaat ABB het sociaal engagement van Nevelland erg hoog aan.” “Onze drukkerij werkt zonder subsi-

ABB et cetera 3|13

Product Motors & Drives service

DriveReg app Premium service voor uw drive Met behulp van de DriveReg app voor iOS (Apple) of Android kan u vanaf nu zelf uw ABB-drives registreren, en daardoor gebruik maken van een breed scala aan reparatie- en onderhoudsdiensten. U krijgt hierdoor onder meer directe toegang tot alle relevante productliteratuur, contactgegevens, onderhoudsoverzichten. Omdat we van elke geregistreerde drive de precieze lokatie kennen, zijn wij of onze partners sneller ter plaatse wanneer hulp nodig is en zijn we beter vooraf geïnformeerd over het type drive, zijn toepassing en de voorgeschiedenis. Voor iedere drive die binnen de standaard garantieperiode wordt geregistreerd bieden wij een kosteloze verlenging van de garantie met zes maanden. Momenteel kunnen enkel de trotse bezitters van de drive-types ACS550-01, ACH550-01, ACS800-01 en ACS880-01 gebruikmaken van dit aanbod. “Klanten willen snel en efficiënt geïnformeerd worden over de servicemogelijkheden voor hun ABB-drives”, aldus Patrick Vanderheeren, Service Sales Manager van de Discrete Automation & Motion divisie. “Om die behoefte in te vullen is het van fundamenteel belang om de eindgebruiker te kennen.” “De app wordt in de toekomst verder uitgebreid met de mogelijkheid om locatie-info automatisch te registreren met behulp van GPS-informatie, een foto van de drive toe te voegen en het serienummer van de drive te scannen met een barcodescanner. Kortom: registreren zal in de toekomst nog eenvoudiger worden.” U vindt de ABB Drive Service app op www.abb.com/drivereg of via onderstaande QR-codes. Registreren kost slechts enkele minuten, maar beschermt uw investering op de lange termijn.

Voordelen − − Overzicht bijhouden van de geïnstalleerde drives − − Snelle toegang tot contactgegevens van ABB − − Snelle toegang tot specifieke gebruiksen onderhoudshandleiding − − Datum van het eerstvolgende onderhoud van de geregistreerde drives − − In geval van problemen hoeft de klant geen locatie-info meer door te geven

ABB et cetera 3|13

Het jaar...

Het jaar 1973 B egin oktober overleed Björn Weichbrodt, leider van het team dat de eerste volledig elektrische robot ontwikkelde bij het bedrijf ASEA - de ‘A’ van ABB. Een passend moment om stil te staan bij 40 jaar technische innovatie. ABB heeft zich in de afgelopen decennia gespecialiseerd in het ontwerpen en produceren van elektrische als hydraulische robots en is inmiddels is een van de grootste leveranciers ter wereld. In 1973 presenteerde Weichbrodt de allereerste processorgestuurde elektrische robot aan de wereld (zie foto), en in 1974 leverde ASEA een eerste exemplaar van de IRB 6 aan een Zweeds bedrijfje. Dit werd al snel de meest gekopieerde robot ter wereld. Een jaar later werd de eerste puntlasrobot verkocht. In de jaren tachtig lanceerde

ABB een van de eerste robots die door de gebruiker zelf kon worden geprogrammeerd met een menu, bedieningspaneel en joystick. Ook werd het assortiment uitgebreid met een reeks schilderrobots. In 1991 werd de IRB 6000 geïntroduceerd, de eerste modulaire robot, destijds de snelste, meest accurate puntlasrobot ter wereld. In datzelfde jaar werd ook een revolutionair polsgewricht op punt gezet, waardoor de robots een groot aantal nieuwe handelingen konden verrichten. Drie jaar later werd een op Windows gebaseerd, zeer gebruikersvriendelijk besturingssysteem gelanceerd. In 1998 zag de FlexPicker het levenslicht – ’s werelds snelste robot voor orderpicking. De twee jaar later uitgebrachte PickMaster software creëerde een nog grotere accuratesse. In 2001 kwam de IRB 7600 uit, de eer-

ste industriële robot die liefst 500 kilo kon verplaatsen. Een jaar later werd ABB het eerste bedrijf ter wereld dat 100.000 robots had verkocht. Ook werd de IRB 6600 gelanceerd, een robot die achterover kon buigen. In het afgelopen decennium werden ook diverse innovaties geïntroduceerd die het programmeren en bedienen intuïtiever en eenvoudiger hebben gemaakt. In 2005 zag een hele nieuwe productfamilie het licht, waaronder de IRB 660, IRB 4450S, IRB 1600 en IRB 260. Vandaag de dag zijn er meer dan anderhalf miljoen robots actief in productiefaciliteiten wereldwijd. Het ontwerp van al deze robots is op de een of andere manier terug te voeren op de IRB 6 uit 1974. Een uiterst passend eerbetoon aan het werk van Björn Weichbrodt, de ‘geestelijke vader’ van de elektrische robot. ABB et cetera 3|13

JSB

Natuurlijk.

Et Cetera 03-2013 NL.indd

Acht uur moeten wachten tot een elektrische auto opnieuw volledig opgeladen is, duurt voor veel mensen te lang. Het is voor die groep een belangrijke reden om geen elektrische auto aan te schaffen. Met de Terra DC snellaadstations van ABB wordt de oplaadtijd teruggebracht tot slechts 15 tot 30 minuten. Geen wonder dat de overheid van Estland voor het aanleggen van een landelijk dekkend netwerk van snelladers vertrouwt op de expertise van ABB. Langs de snelwegen in Estland zijn snelladers geplaatst. Er is nu iedere 50 km een snellaadstation te vinden. De beslissing van de overheid om de CO 2 uitstoot voor het jaar 2020 in belangrijke mate te verminderen, is hiermee een grote stap dichterbij. www.abb.com/betterworld

16-12-2013

Elektrische auto’s: 15 minuten laden, 200 km rijden?