Economisch Bureau
Macro Weekly Groei in ontwikkelde economieën trekt aan
Nick Kounis +31 30 343 5616
10 augustus 2015 De zorgen over Griekenland lijken te zijn verruild voor ongerustheid over China en de algemene conjunctuur wereldwijd. Het jaar is slecht begonnen, met een teleurstellende economische groei op mondiaal niveau. In de welvarende economieën komt de vraag nu echter beter op gang en waarschijnlijk gaat dit ook gelden voor de wereldwijde industriële productie. Hoewel de neerwaartse risico's voor China hardnekkig zijn, gaan wij nog steeds uit van een zachte landing. Verder lijkt het erop dat de Fed de rente in september gaat verhogen, terwijl de Bank of England waarschijnlijk zal wachten tot 2016. Griekenland lijkt dichter in de buurt te komen van een ESM-akkoord, maar risico’s van een Grexit kunnen in de komende maanden zomaar weer de kop opsteken.
Vraag in ontwikkelde economieën trekt aan
Het draait allemaal om de vraag
De wereldeconomie heeft enkele teleurstellende maanden
Uiteindelijk wordt de economische groei bepaald door de vraag
achter de rug, met een zwakkere ontwikkeling van de handel
van eindgebruikers. Dat de industriële productie wellicht
en de industriële productie. Wij zien echter tekenen dat de
achterblijft bij de vraag van eindgebruikers, zou erop kunnen
wereldwijde groei binnenkort overtuigender op gang gaat
wijzen dat ondernemingen hun voorraadniveaus hebben
komen. Heel belangrijk is dat de binnenlandse vraag in de
verlaagd. Omdat hier een eind aan komt, zullen de industriële
welvarende economieën er goed voor lijkt te staan. Zo
productie en de handel weer in de pas gaan lopen met de
versnelde in de VS de groei van de consumptieve bestedingen
vraag, waardoor de wereldwijde groei de komende maanden
in het tweede kwartaal naar 2,9%, wat bevestigt dat de
weer aan kracht kan winnen.
vertraging in het eerste kwartaal een tijdelijke kwestie is geweest.
Vraag naar diensten en binnenlandse vraag OESO Index
In de eurozone gaven de winkelverkopen en de uitgifte van nieuwe kentekens voor auto’s het tegenovergestelde beeld te zien; na een sterk resultaat in het eerste kwartaal zwakte de
% j-o-j
60
5 3
55
groei af in het tweede kwartaal, al bleef de opgaande lijn wel in stand. Bovendien namen de orders voor Duitse kapitaalgoederen vanuit de eurozone in juni sterk toe. Dit wijst
1 50 -1 45
-3
op aantrekkende investeringen in de regio en sluit aan bij de uitkomsten van de Bank Lending Survey van de ECB, waaruit een toename van de kredietvraag van ondernemingen blijkt.
-5
40 99
01
03
05
07
PMI nieuwe orders (l.a.)
09
11
13
15
Binnenlandse vraag (r.a.)
PMI dienstensector geeft sterk signaal af De PMI (meet stemming onder inkoopmanagers) voor de
Bron: Thomson Reuters Datastream, Markit
dienstensector in welvarende economieën is in juli opgelopen en vertoont al een aantal maanden een opgaande lijn. De
Angst voor harde landing in China
dienstensector is gericht op de binnenlandse markt en is
Maar hoe zit het met China? Betekent de neergang van de
daarom vaak een goede indicator voor de binnenlandse vraag
Chinese aandelenmarkt en van de grondstoffenprijzen niet dat
(zie grafiek). Het huidige niveau van de component nieuwe
de economie op weg is naar een harde landing? De
orders van de PMI voor de dienstensector wijst op een versnelling van de binnenlandse vraag in de OESO-landen in de tweede helft van dit jaar naar ongeveer 3%. De gemiddelde groei was 2% in 2014 en ongeveer 2,5% in de eerste helft van dit jaar.
economische cijfers stemmen niet overeen met deze visie. Er wordt getwijfeld aan de BBP-groeicijfers, die aangeven dat de economie in het eerste en tweede kwartaal de groeidoelstelling van 7% precies heeft gehaald. Volgens de cijfers op maandbasis vertraagde de groei eerder dit jaar tot onder de doelstelling, maar is de economie nu wel weer op weg richting het streefcijfer.
2
Macro Weeklly – 10 augustu us 2015
De Chinese aand delenmarkt staa at los van de ec conomie. Toen n
Aa anhoudend stterke Amerikaaanse banengrroei
de aandelenmarkkt eerder dit jaa ep ar een hausse doormaakte, d rie
De e aandacht is vooral v gericht oop de Amerikaa anse
niemand dat dit w wees op een ste erke omslag va an de
arrbeidsmarktcijfe ers en deze blijjven goed. Hett aantal banen
voo oruitzichten voo or de economie e. De grondsto offenmarkten zijijn
(e ex-agri) steeg in n juli met 215.0000, na een toe ename van
wellicht een beterre indicator, ma aar hier zijn de nodige
23 31.000 in juni. Het H werkloosheeidscijfer bleeff stabiel op 5,3% %,
kan nttekeningen bij te maken. Vo oor sommige grondstoffen is e er
al wijzen de mee este tekenen opp een krapper wordende
sprrake van een overaanbod. Ditt is bijvoorbeeld een belangrijjke
e loongroei blijfft gematigd (he et uurloon stee eg in arrbeidsmarkt. De
oorrzaak achter de e daling van de e olieprijs. Voorts betekent de e
juli met 0,2% m-o-m en 2,1% j--o-j), maar Fed d-voorzitter Yellen
herrstructurering vvan de Chinese e economie datt de totale groe ei
he eeft gezegd dat een versnellinng van de loon ngroei geen
min nder grondstof--intensief wordt.
ve ereiste is voor een e renteverhooging.
Teg gelijkertijd zal d de Chinese ove erheid alles doen wat nodig iss
arney houdt het h pond in dee gaten Ca
en om m de groei gaan nde te houden. Eerder deze week w verschene
Go ouverneur Marrk Carney van dde Bank of Eng gland kwam
er berichten b over een nieuw plan om USD 160 0 miljard te
vo oorzichtiger ove er en gaf aan ddat een renteve erhoging tot
investeren in de in nfrastructuur en e dit bedrag ka an uiteindelijk
vo olgend jaar op zich z zal laten w wachten. De Bo oE is vooral ba ang
nog g veel hoger uitvallen. De Chinese overheid d heeft namelijkk
da at het pond sterk in waarde sttijgt als de BoE E als enige
me eer dan genoeg g ruimte – zowe el in monetair als a fiscaal opziccht
ce entrale bank de e rente verhooggt. In zekere zin is het wachte en
– om o de vraag te stimuleren.
du us op de Fed. Wij W verwachtenn dat de Fed de e rente in se eptember van dit d jaar verhooggt en dat de Bo oE daar in febru uari
maal Hett nieuwe norm
vo olgend jaar toe overgaat. Beidde centrale ban nken zullen de
Over het geheel g genomen zijn wij w dus minder pessimistisch
re ente waarschijn nlijk heel langzaaam op laten lo open.
ove er de wereldconjunctuur dan sommige ande eren. Dat bettekent niet dat wij verwachten n dat de groeicijfers weer in d de
Griekse G econo omie maakt leetterlijk duikv vlucht
buu urt zullen kome en van het nive eau van voor de e crisis. De
% k-o-k
tren ndmatige groeii in de VS, de eurozone e en China is nu aan nzienlijk lager. Wij gaan uit va an een cyclisch h herstel waarb bij
Index
4
60
2
55
de groei uitkomt b boven de nieuw we lagere trend dmatige gro oeipercentagess. De groei zal echter e nog stee eds gematigd lijke en vergeleken met eerdere oplevingen van de economie.
50
0
45 -2
40
-4
35
d verhoogt ren nte waarschijnlijk eerder da an BoE Fed De Fed en de BoE E zijn de twee grote centrale banken waarvvan alom wordt verwa acht dat zij als eerste e na vele jaren zullen ove ergaan tot een renteverhoging g. Er is enige speculatie s gew weest over de vvraag welke va an de twee die stap het eerst
-6
30 07
08
09 BBP P (l.a.)
10
11 1
12
13
14
15
PM MI verwerkende ind dustrie (r.a.)
Brron: Thomson Reu uters Datastream, Markit
zal zetten. De boo odschap die de eze week duide elijk naar voren n is komen is dat de Fed de race gaat winnen. gek
Vo ooruitgang in Grieks overleeg Err is positief nieu uws te melden over de besprrekingen tussen
Dennis Lockhart, FOMC-lid en President P van de d Federal Reserve in Atlanta, maakte duid delijk dat de centrale bank de e ren nte waarschijnliijk in septembe er gaat verhoge en. Hij zei dat alle een een sterke verslechtering g van de econo omische cijfers hem m ertoe zou ku unnen verleiden n om te stemmen voor uitstel van n renteverhogin ng.
de e Griekse regering en het kwaartet van schu uldeisers over een e ES SM-programma a. De regering wil de deal op 18 of 19 au ugustus door het parlement laaten goedkeure en, nadat het ak kkoord op 14 augustus zal zijnn voorgelegd. Deze ambitieuze planning is noodzakelijk om dee eerste ESM-u uitkering op tijd te ku unnen krijgen. Dat D is nodig om m de EUR 3,2 miljard aan Griekse overheid dsobligaties diee worden aang gehouden doorr de EC CB te kunnen aflossen. a Dezee vervallen op 20 2 augustus. Vo olgens de Duits se regering is ddeze deadline wellicht te krap p en
3
Macro Weeklly – 10 augustu us 2015
mo oeten er nadere e afspraken wo orden gemaakt over herrvormingen. Alss Griekenland deze deadline niet haalt, moe et er een e nieuw overbruggingskred diet komen. De e meeste teken nen wijz zen er echter o op dat zelfs als dat zo is en he et iets langer duu urt, er toch een n overeenkomsst wordt bereiktt.
Ra amingen hoofd d- en financiël e indicatoren BBP P-groei (%)
2013
2014
2015 5e
2016e
1.5
2.4
2.7
3.1
Ve erenigde Staten
-0.3
0.9
1.8
2.3
Eu urozone
Jap pan
1.6
-0.1
1.1
1.2
Verrenigd Koninkrijk
1.7
3.0
2.8
2.6
China
7.7
7.4
7.0
7.0
-0.4
1.0
2.3
2.2
3.2 2013
3.3 2014
3.2 5e 2015
3.8 2016e
Verrenigde Staten
1.5
1.6
0.4
2.4
VS S Treasury
2.19
2.17
Eurrozone
1.3
0.4
0.4
1.7
Du uitse Bund
0.65
Jap pan
0.3
2.8
0.8
1.4
Eu uro sw ap rente
Verrenigd Koninkrijk
2.6
1.5
1.1
1.9
China
2.6
2.0
1.5
2.0
Ned derland
2.6
0.3
0.4
1.6
4.3 07/08/2015
3.9 +3M
3.9 5e 2015
3.9 2016e
Fed deral Reserve
0.25
0.50
0.7 75
2.25
EU UR/USD
1.10
1.09
ECB B
0.05
0.05
0.0 05
0.05
US SD/JPY
123.9
Ban nk of Japan
0.10
0.10
0.1 10
0.10
GB BP/USD
Ban nk of England
0.50
0.50
0.5 50
1.50
Peo ople's Bank of Chin na
4.85
4.60
4.6 60
4.60
Verrenigde Staten Eurrozone
Ned derland We ereld Infllatie (%)
We ereld Belleidsrente
3M M interbank rentte
+3M
+12M M
2015e
0.31
0.31
0.7
1.5 5
0.9
2.4
-0.02
-0.02
0.00
0.00 0
0.00
0.10
Ja apan
0.17
0.17
0.2
0.2 2
0.2
0.2
Ve erenigd Koninkrijk
0.58
0.59
0.6
1.5 5
1.0
2.0
31/07/2015 07/08/2015
+3M
+12M M
2015e
20 016e
2.7
3.0 0
2.8
3.0
0.66
0.8
1.6 6
0.9
1.8
0.99
1.00
1.1
1.9 9
1.2
2.0
Ja apans overheidspa apier
0.41
0.42
0.6
1.0 0
0.7
1.0
VK K gilts
1.88
1.85
1.7
2.5 5
2.0
2.7
31/07/2015 07/08/2015
+3M
+12M M
2015e
20 016e
1.00
1.05 5
1.00
1.15
124.2
125
135 5
128
135
1.56
1.55
1.47
1.50 0
1.49
1.51
EU UR/GBP
0.71
0.71
0.68
0.70 0
0.67
0.76
US SD/CNY
6.21
6.21
6.26
6.37 7
6.30
6.40
10 0j-rente
W Wisselkoersen
31/07/2015 07/08/2015
20 016e
Bro on: Thomson Reutters Datastream, ABN A AMRO Econo omisch Bureau.
es meer van he et Economisch Bureau op: insights.abnam mro.nl/category y/economie/ Lee ocument is samengesteld d door ABN AMRO. Het heeft h uitsluitend als doel om financiële en algemeene informatie te verstrek kken over de economie. ABN A AMRO behoudt zichh alle rechten voor met betrekking b tot de informattie in Dit do het document en het documen nt wordt uitsluitend aan u verstrekt voor uw inform matie. Het is niet toegesta taan dit document (gehee el of deels) te kopiëren, distribueren, d door te geveen aan een derde of om het h voor enig ander doel te gebru uiken dan hier boven bed doeld. Dit document is infformatief bedoeld en vorm mt geen aanbieding van effecten aan het publiek k, of een uitnodiging om een e aanbod te doen. U ma ag niet om welke reden d dan ook vertrouwen op de e informatie, meningen, beramingen, b en aannamees in dit document noch dat d het compleet, accuraat of juist is. Er wordt gee een garantie gegeven, uittdrukkelijk of stilzwijgend,, door of uit naam van ABN AMRO, haar directeuren, functio onarissen, vertegenwoord digers, gelieerde partijen,, groepsmaatschappijen of werknemers met betre ekking tot de juistheid of volledigheid van de inforrmatie in dit document, en n geen enkelle aansprakelijkheid word dt geaccepteerd voor eniig verlies als direct of ind direct gevolg van het gebrruik van deze informatie. De opvattingen en meniingen opgenomen hierin kunnen op enig moment aan verandering onderh hevig zijn en e ABN AMRO heeft geen n enkele verplichting om de informatie in dit docu ument na de datum hiervaan te herzien. Voord dat u in enig product van n ABN AMRO investeert, dient u zich te informeren over de verschillende ffinanciële en andere risic co’s, alsmede mogelijke beperkingen b voor u en uw w investeringen als gevolg van toepasselijke wetg geving en regels. Indien u, na lezing van dit document, overw weegt een investering te doen d in een product, raaddt ABN AMRO aan om een e dergelijke investering met uw relatiemanager of persoonlijke adviseur te bespreken om nader te t bezie en of het relevante producct – met inachtneming va an alle mogelijke risico’s – past bij uw investeringgen. De waarde van beleg ggingen kan fluctueren. In het verleden behaaldee resultaten bieden geen garanties voor de toekom mst. ABN AMRO behoudt zich hett recht voor wijzigingen in n dit materiaal aan te bren ngen. Alle rechten r voorbehouden