Japan Watch
Economisch Bureau
20 april 2016
Japan - Btw later omhoog • Maritza Cabezas Senior Economist Tel: +31 20 343 5618 maritza.cabezas@nl.abnamro.com
De Japanse economie heeft dringend behoefte aan actie: het BBP is in het vierde kwartaal gekrompen en de inflatieverwachtingen verslechteren • De autoriteiten houden nog steeds vast aan verdere verhoging van de btw maar meer stimulering en structurele hervormingen zijn nodig om de economie weer op de rails te krijgen • Wij verwachten dat de autoriteiten vermoedelijk in april en juli verdere monetaire stimulering en begrotingsmaatregelen aankondigen en tegelijk de voor 2017 geplande verhoging van de btw uitstellen • Uitstel van de verhoging van de btw houdt het risico in dat de rating outlook voor Japan wordt gewijzigd in negatief De speculatie neemt toe dat de regering van premier Abe wellicht met een nieuw pakket begrotingsmaatregelen komt om de economie te stimuleren. Als onderdeel van dit pakket wordt mogelijk de verhoging van de btw die nu is gepland voor april 2017, opnieuw uitgesteld. In deze publicatie nemen we de economische situatie onder de loep waarin de verhoging van de btw dan zou plaatsvinden, en de gevolgen die dat zou hebben voor de Japanse economie. Naar onze mening is uitstel van de verhoging onvermijdelijk. Ons basisscenario is dat bij een besluit tot uitstel andere maatregelen nodig zijn om de begroting te versterken. Indien dit proces niet adequaat wordt gestuurd, neemt volgens ons het risico toe dat de rating outlook voor Japan wordt verlaagd van stabiel naar negatief. Consumptieve groei zwakt af… De economische bedrijvigheid was in 2015 minder sterk dan werd verwacht. In het vierde kwartaal is de Japanse economie zelfs gekrompen. Een van de belangrijkste oorzaken van de zwakke BBP-groei in Japan moet worden gezocht bij de trage ontwikkeling van de consumptieve bestedingen. In het vierde kwartaal drukte de consumptieve groei het BBP zelfs met 2 pp op jaarbasis. Dit was het tweede kwartaal in 2015 waarin de consumptie kromp. Daarbij komt dat het gedaalde consumentenvertrouwen doet vermoeden dat de consumptie gedurende een langere periode zwakt blijft.
Insights.abnamro.nl/
2 Japan Wattch – Japan n - Btw later omhoog- 20 0 April 2016 6
Co onsumptieve groei is nega atief
Consu umenten- en ondernemers o svertrouwen neemen n af
Bijd drage in %
Index
10 5
46
15 5
44
0 10
42
5
40
0
0
38
-5
36
-5
Investeringen O Overheidsbestedingen n V Voorraden N Netto export P Part. consumptie B BBP-groei
-10 -15
13
-10 0
32
-15 5
30
-20 0 10
11
12 2
13
1 14
15
Consumentenvertro ouwen (l.a.)
-20 12
34
14
15
Bron: Thomson Reute ers Datastream
Tankan ondernemin ngsklimaat verwerkend de industrie (r.a.)
Bron: Tho omson Reuters Da atastream
… terw wijl economis che bedrijvigh heid ook op andere fronten n zwak is mpenseren, zo Factorren die het effe ect van de zwak kkere consump ptie kunnen com oals een toenam me van de expo ort en de bedriijfsinvesteringe en, laten het oook afweten. Het ziet er niet naar uit dat, gegeven n de kracht van n de yen, de ex xportgroei de eeconomie op de e korte n een impuls za al geven. Dit ne eemt niet weg dat het overscchot op de lopende termijn rekening van Japan iis verbeterd da ankzij de gering gere import vann energie. Vanuit het perspe ectief van de exxterne financie eringsbehoefte van Japan is ddit een positiev ve ontwik kkeling. Uit hett Tankan-rappo ort dat de Japa anse centrale bank (BoJ) in m maart publiceerd de, bleek dat het onderneming gsklimaat is verrslechterd in zo owel de verwerrkende als de dienste ensector. Dit ve erklaart voor een deel waarom bedrijven onndanks hun hog ge winsten weinig investeren. Nu u de financiële e condities krap pper worden onnder invloed va an de erke yen, is hett goed mogelijkk dat de zwakke aandelenma rkten en de ste bedrijfs sinvesteringen n nog verder afnemen. Bovendien wijzen dee PMI’s op een krimpende industrriesector. Inflatie en verslechteren … everwachtinge De trend van de kern n(kern)inflatie (exclusief ( voedsel en energiee) is verbeterd. Sinds de ming is de kernninflatie weer positief p invoering van kwantittatieve en kwalitatieve verruim geword den. Op dit mo oment ligt de ke erninflatie rond 1%. De inflatieeverwachtinge en bewegen zich ec chter duidelijk iin neerwaartse e richting. Onda anks enige dru k van het loonffront verwac chten fabrikantten niet dat zij hun prijzen zullen verhogen. Volgens enquê êtes dalen de prijz zen zelfs gesta aag. Deze enquêtes laten zien dat op de lanngere termijn naar n verwac chting vooral kkleinere bedrijve en in zowel de verwerkende aals de diensten nsector hun prijzen n zullen verhog gen. Huishoude ens worden op het punt van pprijsstijgingen ondertussen o sceptis scher. Wij denkken dat de dale ende inflatieverwachtingen niiet alleen te wijjten zijn aan de lage ere olieprijzen maar veeleer ook o aan de zwakke binnenlanndse vraag.
3 Japan Wattch – Japan n - Btw later omhoog- 20 0 April 2016 6
Ke erninflatie exclusief energ gie ligt rond 1%
Inflatie everwachtingen nemen aff
%
Index
4
100
20
3
10
80
2
0
60
1 0
-10 -20
40
-30
-1 1
20
-2 2 11
12
13
14
1 15
Kerrninflatie (excl. verrsvoedsel) Kerrn kerninflatie (exc cl. vers voedsel en n energie)
Bron: Thomson Reute ers Datastream
16
-40 0 08
09
10
11
12
13
14
15 5
16
Verwaachtingen consumentenprijzen (l.a.) Verwaachtingen produceentenprijzen (r.a.) Bron: Tho omson Reuters Da atastream
…maa ar autoriteiten houden nog steeds vast aa an verdere veerhoging btw Ondan nks deze overw wegingen zijn de d autoriteiten nog n steeds vann plan om in ap pril 2017 de btw te verhogen. Hett Japanse ministerie van Fina anciën kan hierrbij rekenen op p steun van het bedrijfsleven. Dit houdt verband d met de toene emende bezorggdheid over de hoge overhe eidsschuld en h het forse begro otingstekort, als sook met de tooenemende uitg gaven voor gezond dheidszorg en pensioenen. Bedrijven B zoude en ook graag zzien dat de vennoo otschapsbelassting de komende tijd wordt ve erlaagd naar heet niveau van de d andere grote Aziatische A land den. Als de verrhoging van de btw ten koste gaat van de ec conomische groei zal z het totaalpla aatje echter on ngunstig uitvalle en. Definitief besluit ov ver belastingverhoging hangt af economiische bedrijvigheid… Als de economie zo zzwakt blijft als ze nu is, zou verhoging v van dde btw een des sastreus effect hebben: het zo ou immers de vraag v remmen wat op termijn weer de inflatie zal drukke en. Aanhouden nde economische zwakte zou de Japanse a utoriteiten ook een extra argument geven om de belastingve erhoging uit te stellen s zonder dat dit internattionaal op groot verzet v stuit. Ma aar zelfs als de e economie verrder verzwakt, ddan nog moet het besluit tot uits stel van de btw w-verhoging verrgezeld gaan van alternatievee maatregelen om de begrotting te versterkken. Daarnaast is extra monettaire stimulerinng nodig, waaro onder verderre renteverlagin ngen en extra kwantitatieve k verruiming, v om de dalende inflatie everwachtingen n tegen te gaan n. Indien derge elijke maatregeelen uitblijven, kan k de verslec chterende beg rotingspositie van v Japan tot onzekerheid o leiiden. … en juiste j timing o om afwaardering te vermijd den Indien het begrotingssbeleid wordt versoepeld v zonder compenseerende maatreg gelen, zullen naar verwachting de ratinginstituten n in actie kome en. Daarom zall de aankondig ging dat de btw-ve erhoging wordt uitgesteld, waarschijnlijk worrden gedaan naa de bekendmaking van de BBP-cijfers over h het eerste kwarrtaal op 18 mei. De BoJ wil veermoedelijk ee erst zien hoe de eco onomie zicht on ntwikkelt na de e recente maatrregelen voor m monetaire stimu ulering. Eind januarri 2016 heeft de e BoJ namelijk een negatieve e rente ingevoeerd. Of deze ma aatregel het gewen nste effect sorte eert, is nu nog niet bekend. Wij W denken dat nog enige tijd nodig is om de effe ectiviteit van ditt beleid te kunn nen beoordelen.
4 Japan Wattch – Japan n - Btw later omhoog- 20 0 April 2016 6
Lee es meer van he et Economisch Bureau op: insights.abnam mro.nl/category y/economie/
SCLAIMER DIS Dit do ocument is samengesteld d door ABN AMRO. Het heeft h uitsluitend als doel om financiële en algemeene informatie te verstrek kken over de economie. ABN A AMRO behoudt zichh alle rechten voor met betrekking b tot de inform matie in het document en n het document wordt uitssluitend aan u verstrekt voor v uw informatie. Het iss niet toegestaan dit docu ument (geheel of deels) te t kopiëren, distribueren,, door te geven aan een derde of om het voor enig ander a doel te gebruiken d dan hier boven bedoeld. Dit document is informatief bedoeld en vormt geeen aanbieding van effectten aan het publiek, of ee en uitnodiging om een aaanbod te doen. U ma ag niet om welke reden d dan ook vertrouwen op de e informatie, meningen, beramingen, b en aannamees in dit document noch dat d het compleet, accuraat of juist is. Er wordt gee een garantie gegeven, uittdrukkelijk of stilzw wijgend, door of uit naam van ABN AMRO, haar directeuren, d functionarisse en, vertegenwoordigers, gelieerde partijen, groep psmaatschappijen of werk knemers met betrekking tot de juistheid of vollediigheid van de inform matie in dit document, en n geen enkele aansprake elijkheid wordt geaccepteerd voor enig verlies als direct of indirect gevolg van v het gebruik van deze e informatie. De opvattinggen en meningen opgeno omen hierin kunnen op en nig moment aan verandering onderhevig zijn en ABN A AMRO heeft geen enkele verplichting om dee informatie in dit docume ent na de datum hiervan te herzien. Voord dat u in enig product van n ABN AMRO investeert, dient u zich te informeren over de verschillende ffinanciële en andere risic co’s, alsmede mogelijke beperkingen b voor u en uw w investeringen als gevolg van toepasselijke wetge eving en regels. Indien u u, na lezing van dit docum ment, overweegt een inve estering te doen in een prroduct, raadt ABN AMRO O aan om een dergelijke investering met uw relatiiemanager of persoonlijk ke adviseur te besprreken om nader te bezien n of het relevante producct – met inachtneming va an alle mogelijke risico’s – past bij uw investeringe en. De waarde van beleg ggingen kan fluctueren. Inn het verleden behaalde resultaten bieden geen garanties voor de toekom mst. ABN AMRO behoud dt zich het recht voor wijz zigingen in dit materiaal aaan te brengen. Alle rechten r voorbehouden.
© Co opyright 2016 ABN AM MRO Bank N.V. and affi filiated companies ("AB BN AMRO").