Aalten 1945-1975
Beeld van een veranderend dorp
Aalten 1945-1975
Beeld van een veranderend dorp
Hans de Beukelaer Leo van der Linde
Colofon tekst
Hans de Beukelaer fotocollectie
Leo van der Linde fotoselectie
Hans de Beukelaer | Hemmie Damen vormgeving | lay-out Hemmie Damen, Fagus druk
Grafistar, Lichtenvoorde uitgave
Uitgeverij Fagus, IJzerloŠ2012 ISBN 978-90-78202-87-5
4
Voor u ligt het boek ‘Aalten 1945-1975. Beeld van een veranderend dorp’. Hans de Beukelaer en Leo van der Linde hebben de kans gezien om van een verzameling losse foto’s een naslagwerk van onschatbare waarde te maken. Een reis terug in de tijd, beelden die de geschiedenis van 30 jaar Aalten op een unieke manier laten zien. Ik kan met trots zeggen dat het een boek is geworden dat op uw koffietafel niet mag ontbreken. Ik hecht er persoonlijk veel waarde aan dat een gemeenschap meegroeit met de tijd. Maar ik vind het daarnaast ook van beduidend belang dat deze groei en de historie van een gemeenschap bewaard blijven. Dit boek laat de groei zien die we in Aalten hebben meegemaakt in de jaren na de oorlog, de industrialisatie, maar ook een veelvoud aan kleine middenstand. Ook de naoorlogse nieuwbouw komt in dit boek goed tot zijn recht. Op een compacte manier is de groei van deze 30 jaren bijeen gebracht, voor ons maar ook voor komende generaties Aaltenaren. Ik wens u veel plezier bij deze terugblik op Aalten. De burgemeester van Aalten,
G. Berghoef
5
6
Foto p. 6. Blik op de Oude Helenakerk (nog met hekwerk), de Markt met het Gemeentehuis en rechts nog net zichtbaar de oude brandweerkazerne. Links de Kerkstraat met onder meer kapsalon Kalf, slagerij Odolphy en opticien Smit. Op de hoek van de Markt en de Bredevoortsestraatweg het voormalige ‘Hotel Keizer’ (opgericht in 1925), tegenwoordig ‘Herbergh De Olde Marckt’. Linkerfoto p. 8. De winkel van de Katholieke Coöperatie – met zonnewering – waar Bertus Verstege onder meer chef was, met daarnaast het magazijn. Het gebouw rechts deed in de oorlog nog dienst als groepshuis voor de Aaltense NSB-afdeling. Na de oorlog waren het politiebureau en de VVV er in gevestigd. Foto rechtsboven p. 8. Op de muur van het terras van het café van Tante Mina Heersink zit nog het bord, dat verwijst naar Prins Rookartikelen van haar schoonzoon Gert Prins; gevestigd in de huidige cafetaria van café-restaurant Stegers. Foto rechtsonder p. 8. Een blik op de Peperstraat met de hoedenwinkel van Breekvelt. Wanneer dhr. G. Breekvelt op zijn ronde door het dorp iemand tegen kwam met een hoedje dat niet uit zijn winkel kwam, begroette hij die persoon steevast met de opmerking: ‘Mooi hoedje, maar niet gekocht bij Breekvelt.’ Het pand werd in de beginjaren tachtig tegelijkertijd met de achtergelegen Openbare School afgebroken en maakte plaats voor het nieuwe postkantoor. Foto p. 9. Het Gemeentehuis met links Sociale Zaken, waar Dick van der Bend – bekend als Sinterklaas – jarenlang hoofd was.
7
8
9
De Markt met de brandweerkazerne met daarnaast een houten gebouwtje. Op deze plek stond tot in de jaren zestig een muziekkoepel. In het houten gebouw was de Aaltense VVV ondergebracht. Naderhand zat hierin ook nog de schoenmakerij van Frans Welkamp.
Achterzijde van het Gemeentehuis met links de achterkant van de brandweerkazerne.
10
In 1975 werd de brandweerkazerne en het naastgelegen houten gebouwtje gesloopt. Op de plek verrees de nieuwe vleugel van het gemeentehuis.
11
Het nieuwe gemeentehuis werd in 1978 geopend. De naastgelegen panden van het gemeentehuis waren inmiddels gerestaureerd.
De Peperstraat met links de naaimachinewinkel van Hilbelink. Het oude gebouw ernaast – de laatste bewoner was mevrouw Nijman-Oberink, waarna groenteboer Stoltenborg het als opslag gebruikte – stortte in november 1971 in na een zware storm. Tegenwoordig staat hier het woonhuis van de fam. Stoltenborg. Het rechterdeel is in gebruik als winkel/kantoor van Ipsis Acoustic. Uiterst rechts de lampen- en electrowinkel van Herman Luimes. 12
De Kostersbulte met de manufacturenwinkel van ‘Petten’ Oberink.
13
14
Foto p.14. De Landstraat naar ‘beneden’ met rechts optiek/drogisterij Lichtenberg en daar achter kruidenier Heusinkveld en de rookwarenwinkel van Dick Fries. Links juwelier Vaags, later Heijerman Speciaal Optiek.
De Landstraat nu van de andere zijde bekeken met op de achtergrond café De Landman.
15
Foto rechtsboven. Een huldigings-intocht trekt door de Landstraat langs de supermarkt van Jan Oonk en de winkel van Lichtenberg. Aan de muur links de sigarettenautomaat van Dick Fries. Foto rechtsonder. De Landstraat met drogisterij Van Nood waar u altijd zeer voorbeeldig werd geholpen door Albert te Sligte, delicatessenhuis Buesink en boekhandel Van der Wallen, naderhand De Graafschap. Foto linksboven. De Landstraat. Links kapsalon Ter Maat en het huis van ‘treintje Vaogs’ en bakkerij/lunchroom Weijers, naderhand bakkerij Van de Heuvel. Rechts de smederij van Van Lochem. Daarnaast café Leuven (met fietsenrek) en de smederij van Somsen. Op de hoek met de Stationsstraat enerzijds de winkel van Geling (voorheen de manufacturenwinkel van broer en zus Heymans). Aan de overzijde de muziekwinkel van Vellekoop met daarnaast Erba Van Lochem.
16
De schoenenwinkel van Rozema op de Hogestraat.
17
18
Foto p. 18. De Hogestraat. In het huis met de houten bovengevel en ‘de oirman’ woonde de familie Kalf en later de familie Berendsen. Het huis raakte in de oorlog zwaar beschadigd. In 1954 bouwde Anton Oonk op deze plek een nieuwe woning. In het rechter huis zat bakkerij Lurvink. Foto rechtsboven. De Westerkerk met links de voormalige pastorie. In de jaren zestig/zeventig was hier het jongerencentrum Attica in gevestigd. Foto rechtsonder. De splitsing Willemstraat met de Hogestraat met links het huis van borstelmaker Lurvink. In het witte huis woonde kippenhandelaar Boom. Het witte huis werd afgebroken – nadat ook gebouw Irene was afgebroken – om de Beeklaan te verlengen tot de Varsseveldsestraatweg. Foto linksonder. Reconstructie van de splitsing Willemstraat met de Hogestraat waarbij de Hogestraat als het ware overging in de Willemstraat en het vervolg van de Hogestraat slechts via de Beeklaan kon worden bereikt.
19
Foto links. De Stationsstraat met achter het witte ijzeren hek de tuin van het St.-Elisabethklooster. Foto linksonder. Het bevrijdingsmonument, dat door de onderduikers als dank voor een veilig toevlucht aan de gemeente Aalten is aangeboden. Het staat op de hoek Stationsstraat en Piet Heinstraat voor het station. Het monument werd op 4 oktober 1947 door mevrouw D.G. Wikkerink-Eppink onthuld. Foto rechtsonder. het station van Aalten. De lijn Winterswijk-Zevenaar werd in 1885 geopend. In 1919-20 werd het middendeel van het stationsgebouw verhoogd. In de jaren zeventig werd het station gerestaureerd. Foto p. 21. Het station bekeken van de baanzijde met links zichtbaar de wissels die met de hand werden omgezet en rechts het draaimechanisme waarmee – eveneens met handkracht – de spoorbomen werden neergelaten.
20