TODAY EXPRESS PRESENTS
16 OCT 2017
509 508 507
02
ภาพความทรงจ�าแห่งความจงรักภักดีของประชาชน
CovEr story แผนทีก ่ ารเดินทางเข้าสูพ ่ ระราชพิธฯี
hE sAiD Mayday กลุม ่ ท�างานกราฟิกเพือ ่ รณรงค์แก้ปญ ั หา การใช้งานรถเมล์และระบบขนส่งสาธารณะ
lifE เบื้องลึกของงานศิลปะและประติมากรรมถวาย
BEHIND THE COVER
CONTENTS
AGENDA
ISSUE 508 16 Oct 2017
พ่อหลวง โดยส�านักช่างสิบหมู่และช่างศิลป์ไทย
EDitor’s NotE บทบรรณาธิการ ทัศนะต่อชีวิตและสังคม ผ่านสายตา วุฒิชัย กฤษณะประกรกิจ
a day BULLETIN x Mayday พวกเราเอาแผนที่ และข้อมูลการเดินทางมานัง ่ กางดูพร้อมกับ ‘แวน’ วริทธิ์ธร สุขสบาย แห่ง Mayday เพื่อร่วมกันท�า อินโฟกราฟิกเส้นทางสูบ ่ ริเวณท้องสนามหลวง ในช่วง พระราชพิธถ ี วายพระเพลิงพระบรมศพพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมพ ิ ลอดุลยเดช เรามองเห็นตรงกันว่า ทีน ่ น ั่ ในวันนัน ้ คงเปรียบดัง ่ ‘เขาพระสุเมรุ’ ตามคติ ความเชือ ่ โบราณว่าเป็นศูนย์กลางของโลกและจักรวาล แวนร่างเส้นวงกลมซ้อนทับกันหลายชัน ้ แทนการเดินทาง ด้วยระบบขนส่งสาธารณะสารพัดวิธี ใส่รายละเอียด มากมายลงไป จนกลายเป็นภาพกราฟิกทีท ่ งั้ เรียบง่าย และซับซ้อน คลาสสิกและล�า้ ยุค สะท้อนถึงความงาม ของการออกแบบสไตล์รว ่ มสมัย ผนวกสภาพสังคม ปัจจุบน ั เข้ากับคติความเชือ ่ โบราณได้อย่างลงตัว
ภาพ : รัชต์ภาคย์ แสงมีสินสกุล
ที่ปรึกษา สุรพงษ์ เตรียมชาญชัย บรรณาธิการที่ปรึกษา นิภา เผ่าศรีเจริญ บรรณาธิการผู้พิมพ์ผู้โฆษณา/บรรณาธิการบริหาร วุฒิชัย กฤษณะประกรกิจ บรรณาธิการบทความ ทรรศน หาญเรืองเกียรติ ปริญญา ก้อนรัมย์ พิมพ์อร นทกุล กองบรรณาธิการ ศรัญญา โรจน์พิทักษ์ชีพ กมลวรรณ ส่งสมบูรณ์ พัทธมน วงษ์รัตนะ นักเขียน/ประสานงาน ตนุภัทร โลหะพงศธร บรรณาธิการภาพ คเชนทร์ วงศ์แหลมทอง หัวหน้าช่างภาพ กฤตธกร สุทธิกิตติบุตร ช่างภาพ ภาสกร ธวัชธาตรี รัชต์ภาคย์ แสงมีสินสกุล บรรณาธิการศิลปกรรม พงศ์ธร ยิ้มแย้ม ศิลปกรรม ชยุตม์ คชโกศัย สิริลักษณ์ ตะเภาหิรัญ ฐิติชญา อนันต์ศิริภัณฑ์ พิสูจน์อักษร หัสยา ตั้งพิทยาเวทย์ ศักดิ์สิทธิ์ ไม้ล�าดวน ธมนวรรณ กัวหา ฝ่ายผลิต วิทยา ภู่ทอง บรรณาธิการดิจิตอลคอนเทนต์ มิ่งขวัญ รัตนคช กองบรรณาธิการดิจิตอลคอนเทนต์ จักริน อินต๊ะวงค์ ผู้ จั ด การฝ่ า ยดิ จิ ต อลมี เ ดี ย ธนาคาร จั น ทิ ม า ผู้ ป ระสานงานฝ่ า ยดิ จิ ต อลมี เ ดี ย สิ ริ น ารถ อิ น ทะพั น ธุ์ ผู้ ช� า นาญการฝ่ า ยดิ จิ ต อลมี เ ดี ย กะรั ต เพชร บุ ญ ลั ก ษณ์ ศิ ริ ที่ ป รึ ก ษาฝ่ า ยโฆษณา ศรวณี ย์ ศิ ริ จ รรยากุ ล ผู้จัดการฝ่ายโฆษณา มนัสนันท์ รุ่งรัตนสิทธิกุล 08-4491-9241 ผู้ช่วยผู้จัดการฝ่ายโฆษณา ธนาภรณ์ ศรีจุฬางกูล 08-1639-1929, พงศ์ธิดา อังศุวัฒนากุล 09-4415-6241, ณัฐวีณ์ ประมุขปฐมศักดิ์ 08-3922-9929 ฝ่ายโฆษณาอาวุโส ภรัณภพ สุขอินทร์ 08-9492-3444, ชินวัฒน์ เฟื้องฟู 09-4353-9639 เลขานุการฝ่ายโฆษณา อัจจิมา กาญจนสมทรัพย์ ฝ่ายธุรการ ณัฐรดา ตระกูลสม นักศึกษาฝึกงาน ภาณุทัช โสภณอภิกุล ผู้ ผ ลิ ต บริ ษั ท เดย์ โพเอทส์ จ� า กั ด เลขที่ 33 ซอยศู น ย์ วิ จั ย 4 แขวงบางกะปิ เขตห้ ว ยขวาง กรุ ง เทพฯ 10310 ติ ด ต่ อ กองบรรณาธิ ก าร โทร. 0-2716-6900 อี เ มล contact@adaybulletin.com เว็บไซต์ www.adaybulletin.com, www.daypoets.com, www.godaypoets.com
03
เรื่อง : ตนุภัทร โลหะพงศธร
AGENDA
A FINAL FAREWELL
บันทึกภาพความทรงจ�าแห่งความจงรักภักดีของประชาชนทุกหมูเ่ หล่าทีเ่ ดินทางมายังพระบรมมหาราชวังอย่างไม่ขาดสายตลอดทัง้ วัน ในช่วงสัปดาห์สด ุ ท้ายของการเปิดให้เข้ากราบถวายบังคมพระบรมศพพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมพ ิ ลอดุลยเดช ระหว่างวันที่ 2-5 ตุลาคม 2560 เพื่อน้อมส�านึกในพระมหากรุณาธิคุณเป็นล้นพ้นอันหาที่สุดมิได้ ด้วยความอาลัยรักจากหัวใจ
a day bulletin
Cover Story
เรื่อง : วริทธิ์ธร สุขสบาย, กลุ่ม Mayday, กองบรรณาธิการ a day BULLETIN ภาพ : วริทธิ์ธร สุขสบาย, กลุ่ม Mayday
TOWARDS THE ROYAL CREMATORIUM a day BULLETIN ร่วมกับ Mayday ถวายอาลัยแด่พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมพ ิ ลอดุลยเดช รัชกาลที่ 9 ด้วยการจัดท�าแผนภาพการเดินทางด้วยระบบขนส่งสาธารณะทุกรูปแบบ เพื่อเตรียมรับมือ กับปัญหาการจราจรและการเดินทางของประชาชนจ�านวนมหาศาล ในช่วงงานพระราชพิธถ ี วายพระเพลิง พระบรมศพในหลวง รัชกาลที่ 9 ระหว่างวันที่ 25-29 ตุลาคม 2560 ถึงแม้พระราชพิธแี ห่งประวัตศ ิ าสตร์นจี้ ะมีการถ่ายทอดสดทางโทรทัศน์รวมการเฉพาะกิจแห่งประเทศไทย แต่ยอ ่ มจะต้องมีประชาชนอีกจ�านวนไม่นอ ้ ยทีจ่ ะเดินทางมาจากทุกมุมเมือง มุง่ เข้าสูพ ่ น ื้ ทีร ่ อบเกาะรัตนโกสินทร์ ลานท้องสนามหลวง เพื่อร่วมถวายอาลัยและชมริ้วขบวนพิธีแห่งความอาลัยเป็นครั้งสุดท้าย เราได้ จั ด แบ่ ง เส้ น ทางรอบกรุ ง เทพฯ และปริ ม ณฑล เชื่ อ มโยงทุ ก มุ ม เมื อ งด้ ว ยเส้ น ทางขนส่ ง หลากหลายรูปแบบ ที่ประหยัด สะดวก และช่วยลดปัญหาจราจร ไม่ว่าจะทางรถ เรือ และการเดินเท้า เพื่อน�าประชาชนเข้าสู่พื้นที่ใจกลางของเหตุการณ์ประวัติศาสตร์ให้ได้มากที่สุด ทีมงานทุกคนหวังว่า แผนภาพเหล่านีจ้ ะช่วยอ�านวยความสะดวกให้กบ ั ประชาชนจ�านวนมาก ส่งเสริม การใช้ ร ะบบขนส่ ง สาธารณะ ลดการใช้ ร ถยนต์ ส่ ว นตั ว และจะช่ ว ยบรรเทาปั ญ หาการจราจร ในวันประวัติศาสตร์ของชาติได้ไม่มากก็น้อย
issue 508 16 oct 2017
***หมายเหตุ อ้างอิงข้อมูล ณ วันที่ 7 ตุลาคม 2560 - แผนอ�านวยความสะดวกและปลอดภัยรองรับการเดินทางของประชาชน ระหว่างวันที่ 19-31 ตุลาคม 2560 โดยกระทรวงคมนาคม - คณะกรรมการฝ่ายประชาสัมพันธ์งานพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช - กลุ่มประชาสัมพันธ์ องค์การขนส่งมวลชนกรุงเทพ - บริษัท ระบบขนส่งมวลชนกรุงเทพ จ�ากัด (มหาชน) - บริษัท เรือด่วนเจ้าพระยา จ�ากัด - บริษัท ครอบครัวขนส่ง จ�ากัด
04
05
a day bulletin
06
SAMUT PRAkAn - RAMA 2 - SAM สมุทรปรำกำรฝัง่ ตะวันออก
รถประจ�ำทำง สำย 2 ปู่เจ้าสมิงพราย ส�าโรง สุขุมวิท ประตูน�้า กิ่งเพชร สนามม้านางเลิ้ง สำย 2 ปู่เจ้าสมิงพราย ส�าโรง สุขุมวิท 62 (ทางด่วน) ประตูน�้า กิ่งเพชร สนามม้านางเลิ้ง สำย 23 ส� า โรง สุ ขุ ม วิ ท เอกมั ย เพชรบุ รี ประตูน�้า กิ่งเพชร สนามม้านางเลิ้ง สำย 23 ส�าโรง แยกบางนา (ทางด่วน) ประตูน�้า มหานาค สนามม้านางเลิ้ง สำย 25 แพรกษา ปากน�า้ สุขม ุ วิท สยามสแควร์ หัวล�าโพง เยาวราช ปากคลองตลาด สำย 25 แพรกษา ปากน�า้ แยกบางนา (ทางด่วน) หัวล�าโพง เยาวราช ปากคลองตลาด สำย 508 ฟาร์ ม จระเข้ ฯ ปากน�้ า สุ ขุ ม วิ ท สยามสแควร์ รพ.กลาง ปากคลองตลาด สำย 508 ฟาร์มจระเข้ฯ ปากน�้า แยกบางนา (ทางด่วน) สยามสแควร์ รพ.กลาง ปากคลองตลาด สำย 511 ฟาร์ ม จระเข้ ฯ สุ ขุ ม วิ ท ประตู น�้ า กิ่งเพชร นางเลิ้ง พระราม 8 สายใต้ใหม่ สำย 511 ฟาร์มจระเข้ฯ สุขุมวิท 62 (ทางด่วน) ประตูน�้า นางเลิ้ง พระราม 8 สายใต้ใหม่ สำย S1 อาคารผู้โดยสาร สนามบินสุวรรณภูมิ ชั้น 1 ประตู 7 (ทางด่วน) สนามม้านางเลิ้ง รถชัตเติลบัส เมกา บางนา-สนามม้ า นางเลิ้ ง (ทางด่ ว น) (จอดรถส่วนบุคคลได้ 8,000 คัน) ไบเทคบางนา-บ้ า นมนั ง คศิ ล า (ทางด่ ว น) (จอดรถส่วนบุคคลได้ 1,200 คัน) ท่ า อากาศยานสุ ว รรณภู มิ - บ้ า นมนั ง คศิ ล า (ทางด่วน) รถไฟฟ้ำแอร์พอร์ตเรลลิงก์ ให้บริการฟรีแก่ผู้โดยสาร ตั้งแต่วันที่ 25-27 ตุ ล าคม 2560 โดยในวั น ที่ 26 ตุ ล าคม 2560 จะเปิ ด ให้ บ ริ ก ารตั้ ง แต่ เ วลา 06.00-02.00 น. (วันอื่น ๆ ให้บริการตามปกติตั้งแต่เวลา 06.0024.00 น.) มีรถให้บริการทุก 10 นาที
16 oct 2017
สมุทรปรำกำรฝั่งตะวันตก พระรำม 2 และสมุทรสำคร
issue 508
รถประจ�ำทำง สำย 15 เดอะมอลล์ท่าพระ บุคคโล ถนนตก บางรัก สีลม สยามสแควร์ อุรพ ุ งษ์ บ้านมนังคศิลา สำย 68 แสมด� า พระราม 2 บางปะแก้ ว ดาวคะนอง ท่าพระ จรัญสนิทวงศ์ แยกอรุณอมรินทร์ สำย 68 (ปอ.) สมุ ท รสาคร พระราม 2 บางปะแก้ว ดาวคะนอง ท่าพระ จรัญสนิทวงศ์ แยกอรุณอมรินทร์ สำย 82 พระประแดง บางปะกอก บางปะแก้ว ดาวคะนอง ส�าเหร่ วงเวียนใหญ่ ปากคลองตลาด รถชัตเติลบัส เซ็นทรัล พระราม 2-ปากคลองตลาด
07
พระรำม 2
สมุทรสำคร
MUT SAkHOn
สมุทรปรำกำร
*หมายเหตุ : ข้อมูลการเดินทางเหล่านี้อาจมีการเปลี่ยนแปลงในวันงานพระราชพิธีฯ โปรดติดตามข้อมูลเพิ่มเติมที่ Mayday.city
a day bulletin
08
WESTERn BAngkOk & EASTER
16 oct 2017
กรุงเทพฯ ฝั่งตะวันตก และนครปฐม
issue 508
รถประจ�ำทำง สำย 7ก พุทธมณฑลสาย 2 บางแค ท่าพระ วงเวียนใหญ่ ปากคลองตลาด สำย 79 พุทธมณฑลสาย 2 ตลิ่งชัน บางขุนนนท์ พาต้าปิ่นเกล้า พระราม 8 กิ่งเพชร ราชประสงค์ สำย 80 หนองแขม บางแค วัดท่าพระ จรัญสนิทวงศ์ พาต้าปิ่นเกล้า แยกอรุณอมรินทร์ สำย 91 หมู่บ้านเศรษฐกิจ บางแค วัดท่าพระ จรัญสนิทวงศ์ พาต้าปิ่นเกล้า แยกอรุณอมรินทร์ สำย 509 พุทธมณฑลสาย 2 บางแค จรัญสนิทวงศ์ พระราม 8 สวนอ้อย อนุสาวรีย์ชัยสมรภูมิ หมอชิต สำย 124 ศาลายา บรมราชชนนี สายใต้ใหม่ ชัยพฤกษ์ พาต้าปิ่นเกล้า แยกอรุณอมรินทร์ สำย 556 วัดไร่ขิง ดอนหวาย ศาลายา สายใต้ใหม่ ชัยพฤกษ์ พาต้าปิ่นเกล้า แยกอรุณอมรินทร์ รถชัตเติลบัส เซ็นทรัล ศาลายา-แยกอรุณอมรินทร์ (จอดรถส่วนบุคคลได้ 1,800 คัน) ลานพุทธมณฑล-แยกอรุณอมรินทร์ (จอดรถส่วนบุคคลได้ 5,000 คัน) สายใต้ใหม่-แยกอรุณอมรินทร์
09
Rn BAngkOk
กรุงเทพฯ ฝั่งตะวันตก บำงแค บรมรำชชนนี และนครปฐม กรุงเทพฯ ฝั่งตะวันออก ลำดพร้ำว รำมค�ำแหง รำมอินทรำ
เรือด่วนคลองแสนแสบ วันที่ 26 ตุลาคม 2560 ให้บริการฟรีตลอดสาย ตั้งแต่เวลา 06.00-20.00 น. รถไฟฟ้ำเอ็มอำร์ที วันที่ 26 ตุลาคม 2560 ให้บริการฟรีตลอดทุกสาย ตั้งแต่เวลา 05.30-02.00 น. วันที่ 25 และ 27 ตุลาคม 2560 ให้บริการฟรีเฉพาะรถไฟฟ้าสายสีม่วง เตาปูน-คลองบางไผ่ ตั้งแต่เวลา 05.30-24.00 น. รถไฟฟ้ำแอร์พอร์ตเรลลิงก์ ให้ บ ริ ก ารฟรี แ ก่ ผู้ โ ดยสาร ตั้ ง แต่ วั น ที่ 25-27 ตุ ล าคม 2560 โดยในวั น ที่ 26 ตุ ล าคม 2560 จะเปิ ด ให้ บ ริ ก ารตั้ ง แต่ เ วลา 06.00-02.00 น. (วันอื่น ๆ ให้บริการตามปกติ ตั้งแต่เวลา 06.00-24.00 น.) มีรถให้บริการทุก 10 นาที
*หมายเหตุ : ข้อมูลการเดินทางเหล่านี้อาจมีการเปลี่ยนแปลงในวันงานพระราชพิธีฯ โปรดติดตามข้อมูลเพิ่มเติมที่ Mayday.city
กรุงเทพฯ ฝั่งตะวันออก
รถประจ�ำทำง สำย 8 แฮปปี้แลนด์ ลาดพร้าว จตุจักร อนุสาวรีย์ชัยสมรภูมิ รพ.รามาธิบดี สุดสายบริเวณงาน* สำย 44 แฮปปี้แลนด์ ลาดพร้าว จตุจักร ร.ร.สามเสนวิทยาลัย รพ.รามาธิบดี สุดสายบริเวณงาน* สำย 60 สวนสยาม กม.8 นวมินทร์ นิด้า ม.รามค�าแหง เพชรบุรี ประตูน�้า สนามม้านางเลิ้ง สำย 73ก สวนสยาม นวมินทร์ ลาดพร้าว รัชดาภิเษก ประตูน�้า สยาม เยาวราช สะพานพุทธฯ
a day bulletin
10
nORTHERn BAngkOk - PATHU นนทบุรี
รถประจ�ำทำง สำย 32 ปากเกร็ด ติวานนท์ แคราย นนทบุรี วัดเขมาภิรตาราม เกียกกาย เทเวศร์ วิสุทธิกษัตริย์ สำย 65 นนทบุรี บางซ่อน เตาปูน บางซือ ่ สะพานแดง เกียกกาย เทเวศร์ วิสุทธิกษัตริย์ สำย 70 ประชานิเวศน์ 3 ประชาชื่น บางซื่อ สะพานแดง พิชัย สนามม้านางเลิ้ง สำย 203 ท่ า อิ ฐ พระนั่ ง เกล้ า นนทบุรี วัดเขมาภิรตาราม พระราม 7 จรัญสนิทวงศ์ แยกอรุณอมรินทร์ สำย 127 ตลาดบางบั ว ทอง บางใหญ่ สายใต้ ใ หม่ ชั ย พฤกษ์ พาต้า ปิ่นเกล้า แยกอรุณอมรินทร์ สำย 516 บัวทองเคหะ บางใหญ่ สายใต้ใหม่ ชัยพฤกษ์ พาต้าปิ่นเกล้า แยกอรุณอมรินทร์ รถชัตเติลบัส เมื อ งทองธานี - สนามม้ า นางเลิ้ ง (ทางด่ ว น) (จอดรถส่ ว นบุ ค คลได้ 5,000 คัน) เซ็นทรัลเวสต์เกต-แยกอรุณอมรินทร์ (จอดรถส่วนบุคคลได้ 1,000 คัน) รถไฟฟ้ำเอ็มอำร์ที วันที่ 26 ตุลาคม 2560 ให้บริการ ฟรีตลอดทุกสาย ตั้งแต่เวลา 05.3002.00 น. วันที่ 25 และ 27 ตุลาคม 2560 ให้บริการฟรีเฉพาะรถไฟฟ้าสายสีมว่ ง เตาปู น -คลองบางไผ่ ตั้ ง แต่ เ วลา 05.30-24.00 น.
issue 508
เรือด่วนเจ้ำพระยำ วันที่ 26 ตุลาคม 2560 ให้บริการฟรี ตั้ ง แ ต่ เ ว ล า 0 6 . 0 0 - 1 9 . 0 0 น . โดยแบ่งการเดินเรือเป็นสองช่วง ช่วงเวลาตั้งแต่ 06.00-14.00 น. เรือให้บริการจากด้านเหนือ : ท่าเรือ นนทบุ รี - ท่ า เทเวศร์ (จอดรั บ ส่ ง ที่ ท่าเรือนนทบุรี ท่าพระราม 5 ท่าวัดเขียน ท่ า พระราม 7 ท่ า วั ด สร้ อ ยทอง ท่าเกียกกาย ท่าพายัพ ท่าสะพานกรุงธน และสิ้นสุดที่ท่าเทเวศร์) ช่วงเวลาตั้งแต่ 14.00-19.00 น. เรื อ ให้ บ ริ ก ารจากท่ า เรื อ นนทบุ รี ท่ า เรื อ วั ด ราชสิ ง ขร ยกเว้ น ท่ า ช้ า ง ท่าพระอาทิตย์ และท่าราชินี ซึ่งงด ให้บริการในช่วงพระราชพิธีฯ
16 oct 2017
11
UM THAnI - nOnTHABURI กรุงเทพฯ ฝั่งเหนือ (ดอนเมือง แจ้งวัฒนะ บำงเขน) ปทุมธำนี (รังสิต)
รถประจ�ำทำง สำย 59 รังสิต ดอนเมือง หลักสี่ บางเขน จตุจักร อนุสาวรีย์ชัยสมรภูมิ สนามม้านางเลิ้ง สำย 503 รังสิต สะพานใหม่ บางเขน จตุจักร อนุสาวรีย์ชัยสมรภูมิ สนามม้านางเลิ้ง สำย A4 อาคารผู้โดยสาร ท่าอากาศยานดอนเมือง ชั้น 1 ประตู 6, 12 (ทางด่วน) สนามม้านางเลิ้ง รถชัตเติลบัส ฟิวเจอร์พาร์กรังสิต-สนามม้านางเลิ้ง (ทางด่วน) (จอดรถส่วนบุคคลได้ 1,500 คัน) สนามกีฬาธูปะเตมีย์-บ้านมนังคศิลา (ทางด่วน) (จอดรถส่วนบุคคลได้ 300 คัน) ท่าอากาศยานดอนเมือง-สนามม้านางเลิ้ง (ทางด่วน) ศูนย์ราชการฯ แจ้งวัฒนะ-บ้านมนังคศิลา (ทางด่วน) (จอดรถส่วนบุคคลได้ 1,000 คัน) สโมสรต�ารวจ-สนามม้านางเลิ้ง (ทางด่วน) (จอดรถส่วนบุคคลได้ 400 คัน)
ดอนเมือง แจ้งวัฒนะ บำงเขน ปทุมธำนี รังสิต นนทบุรี
*หมายเหตุ : ข้อมูลการเดินทางเหล่านี้อาจมีการเปลี่ยนแปลงในวันงานพระราชพิธีฯ โปรดติดตามข้อมูลเพิ่มเติมที่ Mayday.city
a day bulletin
12
InnER CITY
เขตกรุงเทพฯ ชั้นใน
รถประจ�ำทำง สำย 1 ถนนตก เอเชียทีค ตรอกจันทน์ บางรัก สีพ ่ ระยา ตลาดน้อย เยาวราช ปากคลองตลาด สำย 3 หมอชิต 2 สวนจตุจักร สะพานควาย ประดิพัทธ์ เกียกกาย เทเวศร์ วิสุทธิกษัตริย์ สำย 12 ห้วยขวาง ประชาสงเคราะห์ ปปส. อนุสาวรียช์ ย ั สมรภูมิ สุโขทัย คุรส ุ ภา วิสท ุ ธิกษัตริย์ สำย 47 คลองเตย บ่อนไก่ สวนลุมพินี รพ.จุฬาลงกรณ์ มาบุญครอง รพ.กลาง ปากคลองตลาด สำย 49 หมอชิต 2 ประชานุกูล วงศ์สว่าง วัดสร้อยทอง ศรีย่าน เทเวศร์ วิสุทธิกษัตริย์ สำย 73 ห้วยขวาง รัชดาภิเษก ดินแดง ประตูนา�้ สยามสแควร์ หัวล�าโพง เยาวราช สะพานพุทธฯ รถชัตเติลบัส แอร์พอร์ตเรลลิงก์มก ั กะสัน-สนามม้านางเลิง ้ (ทางด่วน) (จอดรถส่วนบุคคลได้ 1,000 คัน) อนุสาวรีย์ชัยสมรภูมิ-วิสุทธิกษัตริย์ หมอชิต 2-วิสุทธิกษัตริย์ สนามม้านางเลิ้ง-วิสุทธิกษัตริย์ เอกมัย-ปากคลองตลาด หัวล�าโพง-ปากคลองตลาด วงเวียนใหญ่-ปากคลองตลาด รถไฟฟ้ำแอร์พอร์ตเรลลิงก์ ให้บริการฟรีแก่ผู้โดยสาร ตั้งแต่วันที่ 25-27 ตุลาคม 2560 โดยในวันที่ 26 ตุลาคม 2560 จะเปิดให้บริการตั้งแต่เวลา 06.00-02.00 น. (วันอื่นๆ ให้บริการตามปกติตั้งแต่เวลา 06.0024.00 น.) มีรถให้บริการทุก 10 นาที รถไฟฟ้ำบีทีเอส วันที่ 26 ตุลาคม 2560 ให้บริการฟรีตลอดทุกสาย ตั้งแต่เวลา 06.00-02.00 น. วันที่ 25 และ 27 ตุลาคม 2560 ให้บริการฟรีเฉพาะส่วนต่อขยาย - สายสุขุมวิท : สถานีอ่อนนุช-สถานีส�าโรง - สายสีลม : สถานีวงเวียนใหญ่-สถานีบางหว้า ตั้งแต่เวลา 06.00-24.00 น. รถไฟฟ้ำเอ็มอำร์ที วันที่ 26 ตุลาคม 2560 ให้บริการฟรีตลอดทุกสาย ตั้งแต่เวลา 05.30-02.00 น. วันที่ 25 และ 27 ตุลาคม 2560 ให้บริการฟรีเฉพาะรถไฟฟ้าสายสีมว ่ ง เตาปูน-คลองบางไผ่ ตั้งแต่เวลา 05.30-24.00 น. รถประจ�ำทำงบีอำร์ที วันที่ 25-27 ตุลาคม 2560 ให้บริการฟรีตลอดสาย ตั้งแต่เวลา 06.00-24.00 น.
issue 508
เรือด่วนเจ้ำพระยำ วันที่ 26 ตุลาคม 2560 ให้บริการฟรี ตั้งแต่เวลา 06.00-19.00 น. โดยแบ่งการเดินเรือเป็น สองช่วง ช่วงเวลาตั้งแต่ 06.00-14.00 น. จากด้านเหนือ : ท่าเรือนนทบุรี-ท่าเทเวศร์ (จอดรับส่งที่ท่าเรือนนทบุรี ท่าพระราม 5 ท่าวัดเขียน ท่าพระราม 7 ท่าวัดสร้อยทอง ท่าเกียกกาย ท่าพายัพ ท่าสะพานกรุงธน และสิ้นสุดที่ท่าเทเวศร์) จากด้ า นใต้ : ท่ า เรื อ วั ด ราชสิ ง ขร-ท่ า ยอดพิ ม าน (จอดรั บ ส่ ง ที่ ท่ า เรื อ วั ด ราชสิ ง ขร ท่ า วั ด วรจรรยาวาส ท่ า สาทร ท่ า โอเรี ย นเต็ ล ท่ า สี่ พ ระยา ท่ า กรมเจ้ า ท่ า ท่ า ราชวงศ์ ท่าสะพานพุทธ และสิ้นสุดที่ท่ายอดพิมาน) ช่วงเวลาตั้งแต่ 14.00-19.00 น. จากท่ า เรื อ นนทบุ รี - ท่ า เรื อ วั ด ราชสิ ง ขร ยกเว้ น ท่ า ช้ า ง ท่ า พระอาทิ ต ย์ แ ละท่ า ราชิ นี ซึ่งงดให้บริการในช่วงพระราชพิธีฯ
16 oct 2017
เรือด่วนคลองแสนแสบ วันที่ 26 ตุลาคม 2560 ให้บริการฟรีตลอดสาย ตั้งแต่เวลา 6.00-20.00 น.
13
*หมายเหตุ : ข้อมูลการเดินทางเหล่านี้อาจมีการเปลี่ยนแปลงในวันงานพระราชพิธีฯ โปรดติดตามข้อมูลเพิ่มเติมที่ Mayday.city
a day bulletin
He Said
เรื่อง : วุฒิชัย กฤษณะประกรกิจ ภาพ : ภาสกร ธวัชธาตรี
14
Small Change,
Big move ‘แวน’ - วริทธิธ์ ร สุขสบาย หนุม่ นักออกแบบ กราฟิกผูต้ กหลุมรักรถเมล์มาตัง้ แต่เด็ก ร่วมมือกับ เพือ่ นที่ Once Again Hostel ก่อตัง้ กลุม่ Mayday ท�างานออกแบบกราฟิกและงานความคิดสร้างสรรค์ เพื่อรณรงค์แก้ปัญหาการใช้งานรถเมล์และระบบ ขนส่งสาธารณะ
issue 508 16 OCT 2017
“การช่วยกันท�าให้กรุงเทพฯ รถไม่ตดิ เราไม่สามารถสร้างถนนหรือรถไฟฟ้าสายใหม่ ให้เสร็จได้ในเดือนหน้า แต่ถา้ คนหันมาใช้รถส่วนตัวเท่าทีจ่ า� เป็นและใช้รถสาธารณะมากขึน้ เราจะเห็นการจราจรอัมพาตน้อยลงได้ในวันพรุ่งนี้ ที่จริงการใช้รถสาธารณะส�าหรับผม ท�าให้เราเข้าใจคนอื่นๆ มากขึ้น เห็นอะไรหลายด้าน หลายมิติมากขึ้น หรือถ้ามองในแง่ การพัฒนา การที่คนหันมาใช้รถสาธารณะมากขึ้น เสียงจากประชาชนที่อยากให้เกิด การพัฒนาก็จะมีน�้าหนักมากขึ้นเป็นเงาตามตัว” บนเวที TEDxBangkok 2017 แวนบอกว่า รถเมล์ในทุกวันนี้จะมีคนใช้บริการ น้อยลง ทั้งๆ ที่เป็นระบบขนส่งมวลชนที่ครอบคลุมพื้นที่มากที่สุด และเข้าถึงผู้คนได้ ทั่วถึงที่สุด เขาตั้งค�าถามว่าท�าไมบริการสาธารณะเช่นนี้จึงกลายเป็นจุดต�่าสุดของสังคม แทนที่จะได้รับการพัฒนาให้กลายเป็นมาตรฐานปกติส�าหรับทุกคนในสังคม จุดเริ่มต้นของกลุ่ม Mayday มาจากวันนี้เมื่อปีที่แล้ว ในช่วงวันหลังจากในหลวง รัชกาลที่ 9 เสด็จสวรรคต เส้นทางการจราจรรอบเกาะรัตนโกสินทร์มีการเปลี่ยนแปลง ในขณะที่มีผู้คนจ�านวนมากมายมหาศาลจากทั่วประเทศทยอยเดินทางมาในบริเวณนี้ จากทุกมุมเมือง เพื่อเข้าร่วมถวายความอาลัยและแสดงความเคารพ ความต้องการใช้งานรถเมล์ วิธีการเดินทางแบบทางเลือก เรือด่วนเจ้าพระยา เรือคลองแสนแสบ และระบบขนส่งสาธารณะอืน่ ๆ จึงมีมากขึน้ อย่างทันทีทนั ใด ทีบ่ ริเวณ รอบๆ ท้องสนามหลวงซึ่งอยู่ใกล้สถานที่ทา� งานของแวน เขาพบเจอผู้คนก�าลังหลงทาง เข้ามาถามทางและขอความช่วยเหลือจากเขาทุกวันๆ แวนและเพื่อนกลุ่ม Mayday จึงพยายามหาวิธีสื่อสารข้อมูลเส้นทางที่รวดเร็วและ ประหยัดที่สุดให้กับผู้คนที่สนใจ เขาออกแบบกราฟิกแผนที่การเดินทางด้วยรถเมล์ สายต่างๆ น�าออกแจกให้กับผู้คนที่เดินทางผ่านไปมา เพื่อช่วยแก้ปัญหาอย่างเร่งด่วน “ผมเข้าใจว่าทุกโครงการพระราชด�าริของในหลวง รัชกาลที่ 9 แสดงถึงการที่ท่าน ไม่หยุดคิดพัฒนาคุณภาพชีวติ ของทุกคนในสังคม หลายๆ โครงการค�านึงถึงคุณภาพชีวติ และจิตใจของคนในพื้นที่อยู่เสมอ การท�างานพัฒนาเมืองพัฒนาชุมชนก็เป็นเช่นนั้น พอผมมีโอกาสได้เห็นเพื่อนๆ พี่ๆ ลงมือท�าอะไรสักอย่างกับเมือง กับสิ่งที่เขาหลงใหล อยากให้มนั ดี เราจะค�านึงถึงคนทีอ่ ยูใ่ นพืน้ ทีน่ นั้ เลยเป็นชนวนให้ผมคิดว่า แล้วถ้ามันเกิดขึน้ กับระบบขนส่งสาธารณะล่ะ? ที่ผ่านมาเรามักเห็นน�้าใจไมตรีของคนไทยในช่วงงาน พระราชพิธีต่างๆ เสมอ ยิ่งตัวเราท�างานในเกาะรัตนโกสินทร์ หนึ่งปีที่ผ่านมา เรารู้สึกว่า สิ่งนี้มันมีเสน่ห์มาก ถ้าคนไทยรักษาน�า้ ใจ รักษาความเห็นอกเห็นใจต่อเพื่อนมนุษย์ตรงนี้ ต่ อไปได้ ใ นทุกๆ วัน มีสิ่งใดก็ม าช่ว ยกันคนละไม้ค นละมือ เพื่อ ประโยชน์ส ่วนตน และประโยชน์ส่วนรวม เท่านี้บ้านเมืองเราก็คงเป็นบ้านเมืองที่น่าอยู่ในทุกๆ วัน”
หลังจากวันนัน้ มา กลุม่ Mayday ก็เดินหน้าท�างานแบบมีเป้าหมายระยะยาว คือการท�าให้ ระบบขนส่งสาธารณะได้ถกู ใช้งานอย่างเต็มที่ คุม้ ค่า ท�าให้มนั เกิดประสิทธิภาพอย่างเต็มที่ พวกเขาท�างานรณรงค์อย่างสร้างสรรค์ ออกแบบพืน้ ทีส่ อื่ โฆษณาตามป้ายรถเมล์ รวมถึงการท�า เนือ้ หาเสนอในแฟนเพจเฟซบุก๊ เพือ่ กระตุน้ ให้คนกรุงเทพฯ ค่อยๆ หันมาใช้งานระบบขนส่ง สาธารณะให้มากขึน้ ด้วยความหวังว่าพวกเขาซึง่ เป็นคนหนุม่ สาวกลุม่ เล็กๆ ทีท่ า� งานกันทีละเล็ก ทีละน้อย แล้วจะค่อยๆ กลายเป็นส่วนหนึง่ ทีจ่ ะน�าไปสูแ่ ก้ปญ ั หาใหญ่ๆ ของสังคมโดยรวมได้ แวนกับเพื่อนร่วมทีมมีค�าขวัญใช้เรียกกระบวนการเคลื่อนไหวทางสังคมแบบนี้ว่า Small Change, Big Move “ผมดีใจเวลามองไปรอบตัวแล้วยังเห็นคนรุ่นใหม่อีกไม่น้อยไม่ได้แค่รอให้อนาคต ดีขึ้น แต่เลือกที่จะไม่หยุดคิดพัฒนาปัจจุบัน เพราะมันคือกุญแจส� าคัญที่จะต่อยอด ให้ผลลัพธ์ของวันพรุ่งนี้เปลี่ยนไปจากวันนี้ มันคือความไม่นิ่งนอนใจในปัญหา มันคือ การช่วยกันคนละไม้คนละมือในบทบาทของประชาชนคนหนึ่ง ใครชอบอะไร อินอะไร ถนัดอะไร ก็ท�าสิ่งนั้น เพื่อท�าให้สังคมเราเป็นไปอย่างที่เราอยากให้เป็น” ล่าสุดมีโปรเจ็กต์ที่ Mayday ท�าร่วมกับ ThaiGa (สมาคมนักออกแบบเรขศิลป์ไทย) เป็นกลุม่ อาสาสมัครออกแบบป้ายรถเมล์ในเกาะรัตนโกสินทร์ และร่วมกันจัดเวิรก์ ช็อปพัฒนา ป้ายรถเมล์ ซึง่ มีทงั้ คนทีข่ นึ้ รถเมล์และไม่ขนึ้ รถเมล์มาเข้าร่วม คนเหล่านีต้ า่ งก็อยากลงมือ ท�าอะไรสักอย่างเพือ่ ให้ขนส่งสาธารณะใช้ได้สะดวกขึน้ “แม้วันนี้พวกเรายังไม่เห็นปลายทาง แต่ก็ยังคงพยายามท�าในสิ่งที่เราเชื่อ สิ่งที่เรา อยากเห็น ฉะนั้น สิ่งนี้ยืนยันได้ว่าไม่ใช่คนรุ่นใหม่ไม่อดทนเสมอไป เพราะในช่วงเวลา ทีร่ อการผลิดอกออกผลในสิง่ ทีเ่ ชือ่ สิง่ ทีอ่ ยากพัฒนา และต้องฝ่าฟันปัญหาทีส่ งั่ สมมานาน สิ่งนี้ต้องใช้ความอดทนและมันเป็นการอดทนที่มาราธอนมากๆ ไม่ใช่แค่อดทนกับปัญหา ให้หมดไปเป็นวันๆ แต่เราเลือกอดทนไปกับการแก้ปญ ั หา มากกว่าจะอดทนอยูก่ บั ปัญหา อย่างไรก็ตามสิ่งหนึ่งที่เราปฏิเสธไม่ได้คือความหวังของคนรุ่นเราในวันนี้ ยังคงต้องอาศัย โอกาสและความเข้าใจจากรุ่นก่อนหน้า เพื่อพัฒนาและส่งต่อไปยังคนรุ่นต่อไป” ส�าหรับในช่วงเวลาอันใกล้นี้ แวนและเพื่อนมีความตั้งใจมาตั้งแต่ปีที่แล้ว ว่าจะท�า แผนภาพเพื่อให้ข้อมูลการเดินทางส�าหรับประชาชนที่ต้องการเดินทางไป-มาในช่วงงาน พระราชพิธถี วายพระเพลิงพระบรมศพพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมพิ ลอดุลยเดช ซึ่งคาดว่าในช่วงเวลานี้การจราจรทั่วกรุงเทพฯ อาจจะมีปัญหาติดขัด และท�าให้ผู้คน ได้รับความไม่สะดวกในการเข้าร่วมงานเพื่อแสดงความอาลัย ในช่วงเวลาส�าคัญๆ ระบบขนส่งสาธารณะจะเป็นทางออกที่ดีที่สุดของปัญหา การเดินทาง และจะเป็นช่วงเวลาทีม่ นั ได้แสดงศักยภาพออกมาอย่างเต็มทีอ่ ย่างแท้จริง
W T F
WHERE TO FIND TODAY EXPRESS PRESENTS
21 AUG 2017
501 500 499
p l a y i n g t o u g h
M e d i a ,
S p o r t a n d
politicS
Bar Storia del Caffe : 8 Thonglor Building The Lounge Hair Salon : K Village ซ.อาร�ย อาคารอับดุลราฮีม : เคาน เตอร ลานจอดรถ ชั้น 1 อาคาร Tipco พระราม 6 รานคลื่นนําเง�น : สุข�มว�ท 93 รานอาหารประพักตร : ประชาชื่น Sweet Pista : สุข�มว�ท 93
True Coffee • เดอะมอลล บางกะป ชั้น 4 • อาคารเมืองไทยภัทร • ทรู ทาวเวอร รัชดา • อาคารฟอร จ�น ชั้น 3 • True Life ทองหล อ • สยามพารากอน ชั้น 3 • สีลมลอฟท • อาคารอื้อจ�อเหลียง
B B B B
Coffee World • ตึกจามจ�ร�สแควร ชั้น 2 • เซ็นทรัลลาดพร าว ชั้น 3
โรงภาพยนตร • I-House RCA • สยาม สยามสแควร • ลิโด สยามสแควร
iberry • เมเจอร รัชโยธิน ชั้น 1 • เอสพลานาด ชั้น M • ป ยรมย เพลส • พารากอน ชั้น G • ทองหล อ มาร เก็ตเพลส
a day bulletin
499 498 497
TODAY EXPRESS
1
PRESENTS
07 AUG 2017
Executive Supercars : เอกมัย HONDA • สุข�มว�ท 66/1
issue 498 07 aug 2017
R I S E
A G A I N S T
M Y S E L F
สถานีรถไฟฟา BTS ทุกวันจันทร เร��มแจก เวลา 17.30 น. • สยาม • ชิดลม • เพลินจ�ต • อโศก • พร อมพงษ • อ อนนุช • อนุสาวร�ย ชัยสมรภูมิ • อาร�ย • หมอชิต • ศาลาแดง • ช องนนทร� • สะพานตากสิน
502 501 500
TODAY EXPRESS PRESENTS
28 AUG 2017
เชียงใหม… เสนริมแมนํ้าปง • สํานักงานโรงแรม B2 • Love at First Bite • Im Eco • dusit D2 • โรงแรมอนันตรา • โรงแรม Mo Rooms เชียงใหม… Central Airport Plaza • ร านกาแฟ Starbucks • ร านหนังสือ B2S
IN MEMORIAM
1949 — 1990
a r
e
503 502 501
s
r
t w E N T Y
e
t
F U c k i n g
Y
f
04 SEP 2017
One Ounce for Onion : เอกมัย 12 INK & LION cafe : เอกมัย 2 Counting Sheep Corner : สุข�มว�ท 61 Gastro 1/6 : สุข�มว�ท 22 Casa Lapin X26 : สุขม� ว�ท 26 Brooklyn Baker : ซ.โปโล 3 Flow : พหลโยธิน ซ.9 Treat cafe & Hang Out : เสนานิคม 1 KBank Siam Pic-Ganesha : ชั้น 7 สยามสแควร วัน Candide Books & Cafe คลองสาน EST.33 : CDC Joint Cafe & Workspace : โรงแรมเอเชีย Yin-Dee-Cub : อาคาร สิร�นรัตน A big Seat : อาคาร พรรคประชาธิป ตย
เชียงใหม…นิมมานเหมินทศิร�มังคลาจารย • Kantary Hills Chiang Mai Hotel • โรงแรม Yesterday • บ านเส-ลา • ร านรออยู ตรงนี้ • ร าน Cafe Kantary • ร านกาแฟวาว� ซอย 4 • ร านเล า • ร านหอมปากหอมคอ • ร านกาแฟ Starbucks • ร านกาแฟวาว� ซอย 9 • ร าน Salad Concept • ร าน Minimal • ร าน Cafe de Nimman TODAY EXPRESS
A&W • สยามสแควร • พันธ ทิพย พลาซ า • สุขาภิบาล 3 • ศร�เจร�ญภัณฑ พลาซ า • บางนา กม. 6 • ว�ภาวดี • รัชดา • เดอะสตร�ท • บางจาก เอกมัย • แฟชั่น ไอส แลนด • ไบเทค บางนา • Terminal 21
เขาใหญ-ปากชอง • KIRI MAYA • MUTHI MAYA • Palio • Toscana Valley Country Club • HOTEL des ARTISTS • หอมหมื่นลี้
กับขาว กับปลา • ทองหล อ มาร เก็ตเพลส Zaab Eli : ทองหล อ 10 หองอาหารสีฟา Kanom Secret Recipe Casa Lapin : ซ.อาร�ย ไล-บรา-ร�่ : พระรามเก า 41 Coffee Gallery : CDC Lord of Cup : รามคําแหง ซ.112 Roast Coffee & Eatery : ทองหล อ 13
PRESENTS
• เอ็มไพร ทาวเวอร ชั้น G • ออล ซีซัน เพลส • อาคารอื้อจ�อเหลียง ชั้น G • หลังสวน • สีลมคอมเพล็กซ • ไทมส สแควร ซ.สุข�มว�ท 12 • ไทยพาณิชย ปาร กพลาซ า ชั้น 1 • จามจ�ร�สแควร • The 19th. ชิดลม • อาคารเมืองไทยภัทร คอมเพล็กซ • IDEO พญาไท
สถานออกกําลังกาย • Yoga Space Thgether : All Seasons Place
A
Air Asia : ดอนเมือง ตลาดหลักทรัพย แหงประเทศไทย : ห องสมุด มารวย ศูนยฯ สิร�กิติ์ : เคาน เตอร ประชาสัมพันธ CDC (Crystal Design Center) The Lake Condo Modernform : CDC Index Living Mall : เอกมัย SB Design Square : เซ็นทรัลเว�ลด ชั้น 5 BMW Millennium Auto • พระราม 4 • สยามพารากอน ชั้น 2 • ลาดพร าว ซ.112 MINI GARAGE By Millennium Auto Ekamai
Starbucks • เซ็นทรัล ลาดพร าว ชั้น 2 • เซ็นทรัล พระราม 9 ชั้น 1 • สยามพารากอน ชั้น 1 • สยามพารากอน ชั้น 3 • สยามเซ็นเตอร ชั้น 3 • เซ็นทรัลเว�ลด ชั้น 3 โซน A • Big C เอกมัย • เอ็มโพเร�ยม ทาวเวอร • เอ็มโพเร�ยม มอลล ชั้น 5 • จ�เอ็มเอ็ม แกรมมี่ เพลส • ทองหล อ (ระหว างทองหล อ ซ.11 และ 13) • มาร เก็ตเพลส ทองหล อ ซ.4
• โรงพยาบาลสมิติเวช ซอย สุข�มว�ท 49 • โรงพยาบาลกรุงเทพ ชั้น 1 • โรงพยาบาลรามาธิบดี • โรงพยาบาลพระราม 9 • The Crystal Park • RCA • นวมินทร ซิตี้อเวนิว • นวมินทร ทาวน เซ็นเตอร • The Nine Center • Terminal 21 • The Walk เกษตรนวมินทร • The Promenade • The Scene ทาวน อินทาวน • SOHO Thailand ถนนบํารุงเมือง • Vanilla Moon ถนนจันทน • Siam Square 1 • I’m Park สามย าน • Plearnary Mall วัชรพล • The JAS วังหิน • ท ามหาราช • อาคารซันทาวเวอร • อาคารอับดุลราฮิมเพลส • อาคารสินธรทาวเวอร • โรงพยาบาลพญาไท 2 • EmQuartier • อาคารสาธรซิตี้ทาวเวอร • Yodpiman River Walk • U-Place พระราม 9 • The Offices at Central World
E E E E
504 503 502
TODAY EXPRESS PRESENTS
11 SEP 2017
B O L D K I N D H U M B L P R O U D
E
B B B B
E E E E
B O L D K I N D H U M B L P R O U D
B B B B
E
E E E E
B O L D K I N D H U M B L P R O U D
• ร าน iberry • Gallery Seescape • SS1254372 Cafe • ร าน Slope Motion • ร าน The Barn : Eatery Design • ร าน Dude Cafe • ร าน Subway • ร าน 8 Days a Week • ร าน Hug a Cup • ร าน Dom Cafe • ร าน Cotton Tree • ร าน Cheun Juice Bar • ร าน Nimmanian Club • ร าน Roxpersso • ร านหนังสือ Book Smith • โรงแรม Hallo Dormtel 505 504 503
TODAY EXPRESS PRESENTS
18 SEP 2017
良い会社 T O
B E
A
G O O D
C O M PA N Y
หัวหิน • วรบุระ หัวหิน ร�สอร ท แอนด สปา • The Sea-cret Hua Hin • Hua Hin Mantra Resort • Let’s Sea • Dune hua-hin • Starbucks : Market Village • Starbucks : หอนาิกา • True Coffee • บ านใกล วัง • บ านถั่วเย็น • ชุบชีวา • ว�กหัวหิน • Eighteen Below • กาแฟดร�ปหัวหิน • ร านว� ไลวรรณ เพชรบุร� • JM Cuisine : ถนน หน าเขาวัง • JM Cuisine : ถนน รางไฟฟ า
adaybulletin
www.adaybulletin.com
E
a day bulletin
Step-by-Step
เรื่อง : สกุณี ณัฐพูลวัฒน์ ภาพวาด : เฉลิมชาติ เจริญดียิ่ง
16
issue 508 16 OCT 2017
17 ปลูกดาวเรือง ให้เรืองรอง ถวายความอาลัย ในหลวง รัชกาลที่ ๙
ด้ ว ยความรั ก ภั ก ดี ที่ ป ระชาชนชาวไทยมี ต่ อ พระบาทสมเด็ จ พระปรมิ น ทรมหาภู มิ พ ลอดุ ล ยเดช ในหลวง รัชกาลที่ ๙ เมื่อรัฐบาลเชิญชวนให้หน่วยงานต่างๆ และประชาชนร่วมใจกันปลูกดอก ‘ดาวเรือง’ อันเป็นดอกไม้ประจ�า รัชกาลทั่วทุกพื้นที่ของประเทศ เพื่อให้บานสะพรั่งทั้งแผ่นดินทันในช่วงพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพฯ ระหว่างวันที่ ๒๕-๓๐ ตุลาคมนี้ หลายมือและหลายล้านดวงใจของประชาชนชาวไทยจึงพร้อมที่จะให้ความร่วมมือ ในครั้งนี้กันอย่างเต็มที่ เพื่อให้การผลิบานของดอกดาวเรืองทั้งหลายเป็นเสมือนตัวแทนความรัก ความเทิดทูน และ ความจงรักภักดีอย่างมิเสื่อมคลาย และร่วมกันน้อมร�าลึกในพระมหากรุณาธิคุณอันหาที่สุดมิได้ของพระองค์ การลงมือปลูกดาวเรืองไม่ใช่เรื่องยาก เพียงเตรียมเมล็ดพันธุ์และอุปกรณ์อีกเล็กน้อย แล้วมาดูขั้นตอนตาม ล�าดับนี้ หากพบอุปสรรค มีหนอน มีทากกัดกินใบบ้างก็แก้ไข หมั่นเพียรเรียนรู้ไป โดยมุ่งหวังใจให้ดอกดาวเรือง สีเหลืองได้เรืองรองสมพระเกียรติอย่างที่สุด
วัสดุอุปกรณ์ ถาดเพาะ วัสดุเพาะ อาทิ แกลบผสมกาบมะพร้าวและปุ๋ยคอก ดินปลูกใส่ในกระถางเตรียมไว้ หรือแปลงส�าหรับปลูกเป็นแถวดาวเรือง กากกาแฟส�าหรับไล่หอยทาก ปุ๋ยคอก ช้อนหรือส้อมพรวน บัวรดน�้าฝอย เมล็ดดาวเรือง และ ‘หัวใจ’ ขั้นตอนการปลูกและดูแลต้นดาวเรือง
เพาะเมล็ด
๐๑
เตรี ย มถาดเพาะลั ก ษณะเป็ น หลุม ใช้วัสดุเพาะที่ผสมผสานกัน ระหว่ า งขี้ เ ถ้ า แกลบ ขุ ย มะพร้ า ว และปุ๋ยคอกในอัตราส่วนพอๆ กัน เพื่อให้การระบายน�า้ ดี ในขั้นตอนนี้ ไม่ ต ้ อ งใช้ดิน เพื่อไม่ให้วัสดุเพาะ แน่นทึบเกิน แล้วรดน�า้ ให้ชุ่ม จากนั้นหยอดเมล็ดดาวเรืองใน ถาดเพาะ ๑ เมล็ดต่อหลุม กลบ เมล็ดไว้ใต้วสั ดุเพาะแล้วรดน�้าให้ชมุ่ วางไว้ในที่ร่มไม่ถูกแสงโดยตรง หากไม่ มี ถ าดเพาะเป็ น หลุ ม สามารถใช้กระจาดหรือตะกร้าแทน ได้ แล้ ว หยอดเมล็ ด ให้ เ ป็ น ระยะ สม�่าเสมอเพื่อง่ายในการย้ายปลูก รดน�้ า ทุ ก วั น เช้ า เย็ น ให้ ชุ ่ ม เมื่อใบเลี้ยงเริ่มงอกหนึ่งคู่ ให้ค่อยๆ ย้ายออกมาใกล้แสงมากขึน้ จนกระทัง่ ได้รบั แสงเต็มที่ เพือ่ ป้องกันการยืดล้ม ของต้นอ่อน
ย้ายกล้า
๐๒
เมื่อต้นอ่อนหรือต้นกล้ามีอายุ ได้ราว ๑๕-๒๐ วัน หรือเมื่อเห็น ใบจริงของต้นดาวเรืองออกมาแล้ว ให้ท�าการย้ายปลูกลงในกระถาง ใบใหม่ หรือลงแปลงดินที่เตรียมไว้ ซึ่งเราควรท�าการเตรียมแปลงและ ร่องปลูกไว้ก่อนล่วงหน้า โดยปลูก ห่างกันในแปลง ๔๐-๕๐ x ๔๐-๕๐ เซนติ เ มตร และแนะน� า ให้ ป ลู ก แถวคู่เพราะจะเก็บความชื้นได้ดี กว่าแถวเดี่ยว ช่วงเวลาทีเ่ หมาะสมแก่การย้าย ปลูกคือช่วงเย็น ซึ่งแดดไม่แรงจัด ลดการสูญเสียน�้าของต้นกล้าได้ อย่างดี เมื่อย้ายปลูกเรียบร้อยแล้ว ให้ ร ดน�้ า ทั น ที ด ้ ว ยบั ว รดน�้ า ฝอย ละเอียด และหมั่นรดน�า้ ทุกวันเช้า และเย็น แต่อย่าให้ดินชุ่มน�้าตลอด เวลาเกิ น ไปเพราะอาจท�าให้เ กิ ด รากเน่าหรือโรคอื่นๆ ตามมา
เด็ดยอด
๐๓
หลังจากย้ายปลูกได้ราวสัปดาห์ ต้ น กล้ า จะเริ่ ม แข็ ง แรงดี ให้ ดู แ ล ต่ อ เนื่ อ งโดยรดน�้ า เช้ า อย่ า งเต็ ม ที่ หากช่ ว งเวลาเย็น หน้ า ดิน ยัง ชื้น อยู ่ ก็ไม่จา� เป็นต้นรดน�า้ อีก และเมื่อเวลา ผ่านไปหลังจากย้ายปลูกได้ประมาณ ๑๐-๑๕ วัน หรือมีใบจริงอย่างน้อย ๓ คู่ ให้ท�าการเด็ดยอดออก ๑ คู่ โดย ใช้มอื หรือกรรไกรเด็ดให้ชดิ กับข้อของ คู่ที่ ๒ เพื่อช่วยในการแตกทรงพุ่ม ท�าให้ลา� ต้นสมบูรณ์แข็งแรง และช่วย ให้ต้นมีความสูงสม�่าเสมอสวยงาม อีกด้วย
ดูแลรักษา
๐๔
ขัน้ ตอนการดูแลรักษาในช่วงนี้ คือ รดน�้าอย่างสม�่าเสมอ แต่อย่า ให้ดินชุ่มมากเกินไป และไม่ควร แห้งมาก เมือ่ ต้นมีอายุได้ประมาณ หนึ่ ง เดื อ น ให้ ใ ส่ ปุ ๋ ย คอกแล้ ว พรวนดินเพื่อช่วยให้รากแข็งแรง หากปลูกในแปลงดิน ให้ทา� การกลบ โคนต้ น ก่ อ นเด็ ด ยอดและก่ อ น ออกดอก โดยใส่ ปุ ๋ ย สู ต รเสมอ หรื อ ปุ ๋ ย คอก การกลบโคนดิ น จะช่วยให้รากแข็งแรง ส่วนการดูแล อื่นๆ ได้แก่ - ระวังหอยทากที่มักจะมากิน ใบในช่ ว งเป็ น ต้ น กล้ า และช่ ว ง ย้ายปลูก แก้ง่ายๆ ด้วยการใส่กาก กาแฟลงในกระถางหรือแปลงปลูก หรื อ ผสมน�้ า กากกาแฟฉี ด ไปบน ตัวหอยทาก - ช่วงที่ต้นยังไม่แข็งแรง ดูแล เรื่องความชื้นในดินให้ดี อย่าให้ น�้าแฉะเกินไปจะเป็นโรคคอเน่า - หมัน่ เด็ดใบเหีย่ วทิง้ และคอย ถอนหญ้าในแปลงปลูก
๐๕
ดอกดาวเรืองสีเหลืองเรืองรอง
หลังจากปลูกได้ราว ๕๕-๖๐ วัน ดอกดาวเรืองก็พร้อมจะบานสะพรั่ง ยาวนานเป็ น สั ป ดาห์ จ นถึ ง สอง สั ป ดาห์ เราสามารถน� า กระถาง ดาวเรื อ งทั้ ง หมดที่ มี ม าจั ด วาง ประดั บ หน้ า บ้ า นเพื่ อ ร่ ว มเป็ น ส่ ว นหนึ่ ง ในการเทิ ด พระเกี ย รติ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ส่วนดาวเรืองในแปลงปลูกช่วงนี้ ก็ จ ะออกดอกสะพรั่ ง จึ ง ควรดู แ ล แปลงให้ ส วยสะอาดอยู ่ เ สมอ โดยเฉพาะหากเป็ น แปลงที่ ป ลู ก อยู่หน้าบ้าน ดาวเรืองบานเมื่อใด สี เ หลื อ งของดอกดาวเรื อ งก็ จ ะ เรืองรอง แสดงความเป็นส่วนหนึ่ง ในการร่ ว มน้ อ มร� า ลึ ก ถึ ง ในหลวง รั ช กาลที่ ๙ ที่ ไ ด้ ตั้ ง ใจปลู ก ด้ ว ย สองมือของเรานั่นเอง
อะเดย์บุลเลตินและบรีโอ้ร่วมถวายความอาลัยในหลวง รัชกาลที่ 9 กับกิจกรรม ‘ปลูกดาวเรืองให้เรืองรอง’ รั บ ต้ น ดาวเรื องที่ปลูกอย่างพิถีพิถัน วันละ 999 ต้น ในระหว่ างวั นที่ 21-23 ตุ ล าคม 2560 ที่ บ รี โ อ้ คอมมู นิ ตี้ ม อลล์ พุทธมณฑลสาย 4 ติดตามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ Event page ปลูกดาวเรืองให้เรืองรอง หรือ Facebook : บรีโอ้สาย4 สอบถามข้อมูลเพิ่มเติม โทร. 0-2716-6900 ต่อ 406 Brio บรีโอ้สาย 4 คอมมูนิตี้มอลล์ใหญ่ที่สุดในย่านพุทธมณฑลสาย 4 ริมถนนบรมราชชนนี-พุทธมณฑลสาย 4 จอดรถได้ มากกว่า 500 คัน ร้านค้า ร้านอาหารหลากหลาย พร้อมมุมพักผ่อนและมุมถ่ายรูปสุดคูล วิธเี ดินทางมาบรีโอ้สาย 4 : รถส่วนตัว เข้าได้ทงั้ ด้านหน้าและทางลัดจากถนนบรมราชชนนี - เลีย ้ วซ้ายสาย 4 ถึงเลย รถประจ�าทาง สาย ปอ 539 ถึงหน้าบรีโอ้สาย 4 เลย สายอื่นๆ ลงตลาดพุทธฯ แล้วเดินขึ้นมานิดหนึ่ง สอบถามเส้นทางโทร. 0-2116-5644
a day bulletin
LIFE
เรื่อง : พันธมน วงษ์รัตนะ, ทรรศน หาญเรืองเกียรติ ภาพ : รัชต์ภาคย์ แสงมีสินสกุล
18
CRAFTSMANSHIP WITH HEART AND SOUL
issue 508 16 OCT 2017
19 ภายในห้องโถงใหญ่ของส�านักช่างสิบหมู่ กลุ่มประติมากร น�าโดย อาจารย์ประสพสุข รัตน์ใหม่ หัวหน้ากลุ่มประติมากรรม ส�านักช่างสิบหมู่ กรมศิลปากร และอาสาสมัครอีกกว่า 19 ชีวต ิ ค่อยๆ ประกอบร่างงานประติมากรรมหลายสิบชิน ้ เพือ ่ น�าไปประดับ ตกแต่งพระเมรุมาศงานพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช โดยยึดหลัก การออกแบบตามราชประเพณีดั้งเดิมของกรุงรัตนโกสินทร์ บวกกับแนวคิดคติไตรภูมิตามคัมภีร์พุทธศาสนา และคติความเชื่อ เรือ ่ งพระมหากษัตริยใ์ นสถานะสมมติเทพตามระบอบเทวนิยม ด้วยความตัง ้ ใจทีจ่ ะเนรมิตให้พน ื้ ทีบ ่ ริเวณพระเมรุมาศสง่างามด้วย งานประติมากรรมที่วิจิตรและอ่อนช้อย ประดุจเขาพระสุเมรุ ดินแดนแห่งสรวงสวรรค์
THE CRAFT OF LIFE งานศิลปะชิ้นเอกหล่อหลอมขึ้นจากหัวใจของ กลุ่มประติมากรและอาสาสมัครอีกหลายชีวิต ประติมากรรมมหาเทพ เทวดา สัตว์ปา่ หิมพานต์ สุนขั ทรงเลีย้ ง และงานปัน้ แสนประณีตบรรจงอีกหลาย รายการที่จะน�าไปตกแต่งพระเมรุมาศ คืองานศิลปะ ชิ้นเอกหล่อหลอมขึ้นจากหัวใจของกลุ่มประติมากร และอาสาสมัครอีกหลายชีวติ โดย อาจารย์ประสพสุข รัตน์ใหม่ หัวหน้ากลุ่มประติมากรรม ส�านักช่างสิบหมู่ กรมศิล ปากร เล่ า ว่ า “ทางฝ่ า ยประติ ม ากรรมได้ รับผิดชอบทั้งหมด 16 รายการ ไม่ว่าจะเป็นมหาเทพ 4 พระองค์ ได้แก่ พระอิศวร พระนารายณ์ พระอินทร์ และพระพรหม จตุโลกบาลทั้งสี่ ได้แก่ ท้าวกุเวร ท้าววิรูปักษ์ ท้าววิรุฬหก และท้าวธตรฐ รวมถึงเทวดา สัตว์มงคล คชสีห์ ราชสีห์ พญาครุฑ และสัตว์ต่างๆ ตามแนวคิดหลักไตรภูมิ”
อาจารย์ ป ระสพสุ ข กล่ า วถึ ง ความพิ เ ศษของ งานปัน้ ครัง้ นี้ หากเทียบกับงานประติมากรรมทัว่ ไปว่า “เราตั้งใจท�าทุกชิ้นให้มีความสมจริง โดยศึกษาและ ออกแบบตามหลักกายวิภาคศาสตร์ เน้นส่วนของ กล้ามเนื้อ และท�าทุกสรีระให้ดูคล้ายมนุษย์มากที่สุด ทั้ ง ยั ง ผสมผสานลวดลายของความเป็ น ไทยที่ มี ความอ่อนช้อย ละเอียดลออ ท�าให้เป็นงานทีม่ คี วามร่วมสมัย สมกับเป็นศิลปกรรมในสมัยรัชกาลที่ 9” นอกจากนี้ยังมีอีกหนึ่งงานประติมากรรมที่มี ความพิ เ ศษจนเป็ น ที่ พู ด ถึ ง กั น อย่ า งแพร่ ห ลายคือ องค์ พ ระนารายณ์ ซึ่ ง ได้ รั บ แรงบั น ดาลใจมาจาก พระพักตร์ของในหลวง รัชกาลที่ 9 ก�าลังแย้มพระโอษฐ์ และทรงฉลองพระองค์อย่างกษัตริย์ โดยอาจารย์-
ประสพสุขได้เปรียบท่านเป็นมหาเทพในองค์พระนารายณ์ ที่อวตารลงมาเกิด อาจารย์เล่าด้วยน�า้ เสียงนิง่ เรียบ แต่แววตาเต็มไป ด้วยอารมณ์และความรู้สึกว่า “ในงานปั้น เราปั้น ได้หมดอยูแ่ ล้ว แต่การถ่ายทอดอารมณ์ความรูส้ กึ ของ คนปั้นลงไปจนผู้เสพเกิดอารมณ์ร่วมนั้นเป็นเรื่องยาก ครั้ ง นี้ ผมเชื่ อ ว่ า ช่ า งปั ้ น ทุ ก คน รวมถึ ง ตั ว ผมเอง พยายามท�าทุกส่วนของงานประติมากรรมอย่างดีทสี่ ดุ เพื่อถ่ายทอดความรัก ความเคารพ และความภักดี ที่มีต่อในหลวง รัชกาลที่ 9 อย่างเต็มภาคภูมิ”
a day bulletin
20
SCULPTURE OF HEART AND SOUL “ทุกอย่างฝึกฝนได้ ถ้าเราพยายามมากพอ” ค�าบอกเล่าของสองสาวจิตอาสา ‘แจม’ - เจกิตาน์ โตนิติ และ ‘เนย’ - คุณัญญา พิบูลย์ไพร ผู้ใช้เวลา หลังจบการศึกษาปริญญาตรีกับการเป็นอาสาสมัคร ช่างปัน้ งานประติมากรรมประกอบพระเมรุมาศ ยืนยัน ถึงความมุ่งมั่นของพวกเธอได้เป็นอย่างดีว่า ถึงแม้ ทั้งคู่จะไม่คุ้นเคยกับการสร้างงานประติมากรรมไทย แต่กพ็ ร้อมทีจ่ ะฝึกฝนและใช้ทกั ษะทัง้ หมดทีม่ ถี วายแด่ พ่อหลวง รัชกาลที่ 9 อย่างสุดความสามารถ ตั้งแต่เดือนมีนาคม 2560 เจกิตาน์ อดีตนิสิต คณะศิลปกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ตัดสินใจก้าวเข้ามาเป็นหนึ่งในช่างปั้นจิตอาสาของ ส�านักช่างสิบหมู่ กรมศิลปากร เธอเล่าประสบการณ์ วันแรกในห้องปัน้ แห่งนีว้ า่ “ตอนเข้ามาครัง้ แรกยอมรับ ว่าค่อนข้างกดดัน เพราะถึงแม้เราจะจบด้านศิลปะมา แต่เราไม่คุ้นเคยกับการปั้นลายไทย บวกกับงานนี้ เป็นงานที่ยิ่งใหญ่มาก เดินเข้ามาในห้องปั้นได้เห็น เทพหลายองค์ ทั้งมหาเทพ ครุฑยืน คชสีห์ ราชสีห์ ดูแล้วศักดิส์ ทิ ธิจ์ นเราไม่กล้าจับ ไม่กล้าท�า แต่แม่กช็ ว่ ย
เตือนสติว่า เรามาถึงจุดนี้ซึ่งเป็นโอกาสส�าคัญที่จะได้ ตอบแทนพระองค์ท่าน เราจึงตั้งใจท�าเต็มที่” ในช่ ว งแรกเธอได้ รั บ มอบหมายให้ ช ่ ว ยเก็ บ รายละเอียดเล็กๆ น้อยๆ เช่น แกะลาย แกะเกล็ด พญานาค โดยมีพี่ๆ ช่างสิบหมู่และอาสาสมัครคนอื่น มาช่วยดูแลและถ่ายทอดความรูอ้ ย่างไม่ขาดสาย “จาก คนที่ไม่รู้เรื่องลายไทย พอได้ท�าก็รู้สึกว่ามันสวยมาก มีความละเอียดและอ่อนช้อย จนตอนนี้ตกหลุมรัก ลายไทยไปแล้ว” เธอกล่าวด้วยรอยยิ้ม ส่วนคุณัญญา อดีตนักศึกษาคณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลธัญบุรี เริ่มเข้ามาเป็นอาสาสมัครเต็มตัวเมื่อเดือนกรกฎาคม “ตอนเข้ามาครั้งแรกได้รับหน้าที่ให้ปั้นรวงข้าว ถึงแม้ มันเป็นแค่ชิ้นเล็กๆ แต่จริงๆ แล้วปั้นยากมาก เพราะ ต้ อ งดู พ ลิ้ ว ไหวและต้ อ งดู อ อกด้ ว ยว่ า เป็ น รวงข้ า ว หอมมะลิ ท�าให้เรารู้เลยว่า ทุกอย่างมีรายละเอียด ซ่ อ นอยู ่ และกว่ า จะปั ้ น ขึ้ น มาได้ แ ต่ ล ะชิ้ น ต้ อ งใช้ ความพยายามสูงมาก” ในฐานะเด็กรุ่นใหม่ซึ่งอาจไม่ได้เห็นช่วงเวลาที่
ในหลวง รั ช กาลที่ 9 ทรงงานหนั ก เท่ า เมื่ อ ก่ อ น คุณัญญากล่าวความในใจต่อพ่อหลวงให้เราฟังว่า “เรายกให้ทา่ นเป็นแบบอย่างในการใช้ชวี ติ เพราะท่าน เป็นผูร้ รู้ อบด้าน ทัง้ ศิลปะ วิศวกรรม วิทยาศาสตร์ และ การปกครอง เหมือนกับท่านแสดงให้เห็นว่า ถ้าเรา ฝึกฝน เราก็จะท�าได้ทุกอย่าง” “ท่านเป็นแบบอย่างให้ร้วู ่า คนเราไม่จา� เป็นต้อง เก่งแค่ด้านเดียว ถ้าเราพยายามมากพอ และถึงแม้ว่า เราจะเกิดไม่ทันยุคที่ท่านทรงงานตลอด แต่จากที่ได้ รับรู้มาหลายๆ อย่าง เราก็ภูมิใจมากที่มีท่านเป็น พ่อหลวงของเรา” เจกิตาน์เสริม ความรัก ความมุ่งมั่น และความตั้งใจนี้ค่อยๆ เผยออกมาตลอดระยะเวลาหลายเดือนที่ทั้งสองสาว เข้ามาเรียนรู้ทักษะงานปั้นที่ส�านักช่างสิบหมู่ จากคน ที่ไม่มีประสบการณ์ ทั้งคู่ค่อยๆ เก็บเกี่ยวความรู้จาก รุน่ พีม่ ากฝีมอื เรียนรูว้ ธิ คี ดิ และมุมมองใหม่ๆ พร้อมกับ พัฒนาความสามารถเพือ่ ตอบแทนในหลวง รัชกาลที่ 9 ซึง่ พวกเธอย�้าว่า เป็นประสบการณ์ล�้าค่าในชีวิตที่จะ ไม่มีวันลืมเลือน
issue 508 16 OCT 2017
The ArT of ThAi Living h e r i TAg e
ส�านักช่างสิบหมู่ เป็นหน่วยงานหนึง ่ ในกรมศิลปากร กระทรวงวัฒนธรรม มีหน้าทีโ่ ดยตรงในการสร้างสรรค์งานศิลปกรรมประเภทต่างๆ ได้แก่ งานวิจิตรศิลป์ งานมัณฑนศิลป์ งานประณีตศิลป์ ให้กับราชการในส่วนพระองค์สมเด็จพระมหากษัตริย์ เช่น การสร้างเครื่องราชูปโภค พระ ราชพาหนะ พระราชมณเฑียร บริการแก่พระราชศาสนา เช่น ปูชนียสถาน ปูชนียวัตถุ ศาสนสถานต่างๆ รวมถึงการผดุง รักษา ฟื้นฟู และ สืบทอดศิลปะวิทยาการให้กับชุมชน และสังคม รวมถึงหน่วยงานต่างๆ ที่ได้รับมอบหมาย
21
อาจารย์ประสพสุข รัตน์ใหม่ หัวหน้ากลุม ่ ประติมากรรม ส�านักช่างสิบหมู่ กรมศิลปากร
a day bulletin
22
issue 508
16 OCT 2017
23 หน้าที่ส�าคัญของส�านักช่างสิบหมู่ คือการสร้างสิ่งใหม่ให้กับหน่วยงานราชการต่างๆ ทั่วประเทศ และถ่ายทอดองค์ความรู้แก่ บุคคลภายนอก โรงเรียนตามชนบท รวมถึงพระสงฆ์ตามวัดต่างๆ เพื่อช่วยกันดูแลรักษางานศิลปะไทยที่อยู่ตามโบสถ์ให้สวยงาม ตลอดไป แต่ส�าหรับวันนี้ หน้าที่ส�าคัญใหญ่หลวงของฝ่ายจิตรกรรม ส�านักช่างสิบหมู่ คือการสร้างฉากบังเพลิงส�าหรับใช้ประดับ บริเวณผนังทัง ้ สีด ่ า้ นของพระเมรุมาศ ซึง ่ ได้รบ ั ความช่วยเหลือจากเหล่าศิลปินอาสาสมัครทีท ่ ม ุ่ เทแรงกายแรงใจให้กบ ั งานจิตรกรรม ที่ยิ่งใหญ่และส�าคัญอย่างยิ่งในครั้งนี้
EAST MEETS WEST การผสมผสานระหว่างจิตรกรรมไทยที่เป็นแบบ ประเพณีดั้งเดิมเข้ากับงานจิตรกรรมแบบตะวันตก หลังจากพักทานอาหารกลางวัน เหล่าจิตรกร และศิลปินอาสาของส�านักช่างสิบหมู่ก็ค่อยๆ ทยอย เดิ น เข้ า ไปในสตู ดิ โ องานจิ ต รกรรมที่ มี ผ นั ง สี ข าว ปิดล้อมทุกด้าน เมื่อประตูบานใหญ่ค่อยๆ เปิดออก ภาพในห้องโถงขนาดใหญ่ตรงหน้าของเราคือภาพงาน จิต รกรรมของฉากบั ง เพลิ ง ที่ จ ะน�า ไปติ ด ตั้ ง ในผนั ง ทั้งสี่ด้านของพระเมรุมาศส�าหรับพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บริเวณท้องสนามหลวง “เราระดมทีมศิลปินแต่ละส่วน ไม่วา่ จะเป็นช่างปัน้ ช่างเขียน ช่างฝีมอื ต่างๆ มาช่วยกันเตรียมความพร้อม ในงานครั้งนี้ ทั้งบุคลากรที่เป็นเจ้าหน้าที่ของส�านัก ช่างสิบหมู่ อาสาสมัครทีส่ มัครเข้ามาช่วย และคนทีเ่ รา ทาบทามมา” อาจารย์เกียรติศักดิ์ สุวรรณพงศ์ จิตรกรช�านาญการพิเศษ ส�านักช่างสิบหมู่ เล่าถึง เรือ่ งราวของกลุม่ คนทีม่ าช่วยสร้างสรรค์งานจิตรกรรม ของฉากบังเพลิงในครั้งนี้ “ก่อนหน้านี้ก็จะมีนักศึกษาจากมหาวิทยาลัย ศิล ปะต่ า งๆ มาช่ ว ยตอนช่ ว งปิ ด เทอม” อาจารย์ เกี ย รติ ศั ก ดิ์ พู ด ถึ ง การถ่ า ยทอดศาสตร์ ข องงาน
จิตรกรรรมไปสู่คนรุน่ ใหม่ ก่อนจะเล่าถึงความเป็นมาของ รูปบนจิตรกรรมฝาผนังแต่ละชิน้ ซึง่ รูปใหญ่ทงั้ หมดจะเป็น ภาพวาดของนารายณ์อวตารทัง้ 8 ปาง โดยอ้างอิงจาก พระราชนิพนธ์ของพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 6 “เราใช้การผสมผสานระหว่าง จิตรกรรมไทยที่เป็นแบบประเพณีดั้งเดิมเข้ากับงาน จิตรกรรมแบบตะวันตก รู ป จึ ง มี ค วามเป็ น สองมิ ติ คาบเกีย่ วกับงานสามมิติ โดยตัวพระนารายณ์มลี กั ษณะ ทีถ่ กู ต้องตามหลักการของกายวิภาค แต่ใช้การตัดเส้น แบบไทยโบราณ ส่วนองค์ประกอบอืน่ อย่างดอกไม้ทพิ ย์ เทวดาที่รายล้อม จะเป็นลักษณะสองมิติแบบไทย การปิดทองในรูปก็ใช้กาวจากยางมะเดื่อซึ่งได้มาจาก การไปกรีดต้นมะเดื่อ เป็นวิธีการปิดทองแบบโบราณ เราน�ายางที่ได้มากรองแล้วผสมกับน�า้ เชื่อมเพื่อเพิ่ม ความเหนียวในการปิดทอง” “เราวางแนวคิดในการวาดภาพจิตรกรรมของฉาก บังเพลิงไว้ 4 ข้อใหญ่ๆ” อาจารย์มณเฑียร ชูเสือหึง จิตรกรเชี่ยวชาญ ส�านักช่างสิบหมู่ ตามมาสมทบ หลังจากที่ไปช่วยน้องศิลปินอาสาแต่งรูปดอกไม้ทิพย์ สีชมพูอกี ฟากหนึง่ ของสตูดโิ อ “หนึง่ งานจิตรกรรมต้อง
ออกแบบ และจัดสร้างให้สมกับพระเกียรติของในหลวง รัชกาลที่ 9 สอง การศึกษางานจิตรกรรมฉากบังเพลิง ของรัชกาลต่างๆ รวมถึงของเชือ้ พระวงศ์ทา่ นอืน่ ๆ สาม ต้องอ้างอิงความเชื่อเรื่องไตรภูมทิ พี่ ระนารายณ์อวตาร เป็นรูปลักษณ์ตา่ งๆ และสี่ ใช้ความหมายของพระนารายณ์ อวตาร แสดงถึงการแก้ปญ ั หาต่างๆ ของในหลวง รัชกาล ที่ 9 ครบถ้วนทัง้ ในด้านของดิน น�า้ ลม และไฟ” อาจารย์ทงั้ สองท่านอธิบายเรือ่ งของการใช้สใี นงาน จิตรกรรมครัง้ นีว้ า่ มีความส�าคัญไม่แพ้กนั โดยสีดงั้ เดิม แบบจิตรกรรมไทยโบราณนิยมใช้สที องในส่วนของการเขียน ลวดลาย ส่วนสีแบบสมัยใหม่จะเป็นสีชมพูอมเหลือง “เราส่งแบบสเกตซ์ไปให้หลายๆ ฝ่ายพิจารณา ซึ่งก็ ตกลงกันว่าจะใช้สโี ทนสดใส นัน่ เพราะรัชกาลที่ 9 ท่าน โปรดรูปวาดสีสดใส มีความหวาน และสีโทนชมพูจะช่วย ส่งเสริมให้สเี หลืองซึง่ เป็นสีประจ�าวันพระราชสมภพของ พระองค์ทา่ นสวยงามยิง่ ขึน้ ” อาจารย์เกียรติศกั ดิอ์ ธิบาย “เราสรุปแบบฉากบังเพลิงจบเดือนกุมภาพันธ์ พ.ศ. 2559 แล้วน�ามาขยายเป็นผลงานจริงขนาด กว้าง 5.30 เมตร และสูง 4.40 เมตร” นัน่ คือโครงสร้างของฉาก บังเพลิงทีอ่ ยูแ่ ต่ละด้านทีอ่ าจารย์มณเฑียรบอกกับเรา
a day bulletin
24
INSPIRED BY OUR KING งานจิตรกรรมฉากบังเพลิงของส�านักช่างสิบหมู่ ครัง้ นี้ พวกเขาไม่ได้เอาใจใส่แค่เรือ่ งของความสวยงาม อย่างเดียว แต่ยังสอดแทรกเรื่องราวต่างๆ ที่ในหลวง รั ช กาลที่ 9 ทรงสร้ า งขึ้ น มาและพระราชทานแก่ พสกนิกรชาวไทย “เราซึมซับ รับรู้ถึงความเหนื่อยยาก และความหวังดีต่อประชาชนของในหลวง รัชกาลที่ 9 มาตลอด จึงอยากสอดแทรกสิ่งนี้ไว้เพื่อให้คนรุ่นหลัง ได้รับรู้” อาจารย์เกียรติศักดิ์เล่าระหว่างที่เราหยุดดูรูป ทีย่ งั วาดไม่เสร็จซึง่ เป็นส่วนของแผ่นน�้า มีตน้ ข้าวก�าลัง
ออกรวง และมีปลานิลว่ายอยู่ในภาพ “ปลานิลก็คือ ปลาทีใ่ นหลวง รัชกาลที่ 9 พระราชทานให้แก่ประชาชน เพื่อให้เรามีโปรตีนกิน ข้าวในรูปก็คือพันธุ์ข้าวที่ท่าน ทรงปลูกและแจกจ่ายให้กับประชาชน หญ้าแฝกคือ ต้นหญ้าที่ท่านน�ามาใช้เพื่อปรับสภาพพื้นดินแห้งแล้ง ปลูกพืชอะไรไม่ได้ให้กลับมาเป็นดินดีอกี ครัง้ ” อาจารย์ มณเฑียรเสริมรายละเอียดให้ฟัง “เราไม่เคยท�างานที่ยิ่งใหญ่ขนาดนี้ เราได้รับ มอบหมายให้ดูแลงานจิตรกรรมรอบพระเมรุมาศทั้ง
สองส่วน คือส่วนของฉากบังเพลิง และงานจิตรกรรม ฝาผนังประดับตกแต่งพระที่นั่งทรงธรรม ซึ่งเป็นทั้ง ความปลื้ ม ปี ติ แ ละเป็ น เกี ย รติ ป ระวั ติ สู ง สุ ด ทั้ ง ของ ตัวเองและครอบครัว” อาจารย์มณเฑียรบอกหลังจาก ที่เขาเล่าว่าขวัญและก� าลังใจของคนในห้องนี้อยู่ที่ รูปวาดพระนารายณ์ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุ ม ารี ทรงมาร่ ว มเจิ ม ด้ ว ยการลงสี นพเก้าบนมงกุฎของรูปวาดพระนารายณ์ปางที่แปด (กฤษณาวตาร)
01
03
“เรารักท่านมาก วันทีท ่ ราบข่าวก็รอ ้ งไห้ หนั ก มากจนรู้ สึ ก ว่ า ชี วิ ต ไม่ มี ค วามสุ ข จึงคิดว่าต้องท�าอะไรสักอย่างเพื่อท�าให้ ตั ว เองไม่ ร้ อ งไห้ พอเห็ น ว่ า ที่ นี่ เ ปิ ด รั บ จิ ต อาสาก็ รี บ มาสมั ค รเพื่ อ ขอท� า อะไร ตอบแทนท่ า นบ้ า ง เป็ น การท� า งานที่ เหนือ ่ ยแต่คม ุ้ ค่าทีส ่ ด ุ ในชีวต ิ ”
ปรารีนา ธนัทชญานนท์ อาสาสมัครต�าแหน่งนายช่างศิลปกรรม
“ภูมิใจที่ได้ใช้ความสามารถของตัวเอง ตอบแทนพระองค์ เป็นครัง ้ หนึง ่ ในชีวต ิ และเป็นเกียรติสูงสุดในอาชีพราชการ เหมือนความรูท ้ เี่ ราสัง่ สมมาตลอดได้ถก ู น�ามาใช้ในงานนีอ ้ ย่างเต็มที”่
จักรพันธ์ หิรญ ั สาลี ข้าราชการประจ�ากลุม ่ จิตรกรรม ส�านักช่างสิบหมู่ กรมศิลปากร
16 OCT 2017
ความในใจจากตัวแทน ข อ ง ช่ า ง สิ บ ห มู่ แ ล ะ อาสาสมัคร
“ปกติชา่ งสิบหมูจ่ ะท�างานจิตรกรรมเสร็จภายใน 1-2 วัน เพราะทุกคนมีทก ั ษะสูงอยูแ่ ล้ว แต่ครัง ้ นี้ เราท�าถวายพระองค์ท่าน ทุกครั้งที่จรดพู่กัน ผมก็ระลึกถึงสิง ่ ทีพ ่ ระองค์ทรงท�าให้ พยายาม แต้มสีทล ี ะเล็กๆ แก้รายละเอียดให้ประณีตทีส ่ ด ุ เพือ ่ ตอบแทนพระองค์ดว ้ ยทักษะทีผ ่ มมี”
ลาภ อ�าไพรัตน์ ข้าราชการประจ�ากลุม ่ จิตรกรรม ส�านักช่างสิบหมู่ กรมศิลปากร
issue 508
f ro m h e A rT To heArT
02
25
“งานครั้งนี้เป็นครั้งสุดท้ายที่เราจะได้ท�า เพื่อรับใช้ท่าน พวกเราจึงท�าอย่าง สุดความสามารถ สุดฝีมือ ความรู้ที่เรา มีเท่าไหร่ก็จะดึงออกมาใช้จนหมด” อาจารย์เกียรติศักดิ์ สุวรรณพงศ์ ซ้าย : อาจารย์มณเฑียร ชูเสือหึง
ขวา : อาจารย์เกียรติศก ั ดิ์ สุวรรณพงศ์
a day bulletin
26
issue 508
16 OCT 2017
27 โครงการอั น เนื่ อ งมาจากพระราชด� า ริ ใ นพระบาทสมเด็ จ พระปรมิ น ทรมหาภู มิ พ ลอดุ ล ยเดช มี ม ากมายหลายประการ คือหนึ่งในพลังส�าคัญช่วยพัฒนาคุณภาพชีวิตชาวไทยมาหลายสิบปี ส�านักช่างสิบหมู่ กรมศิลปากร ร่วมกับวิทยาลัยช่างศิลป์ ลาดกระบัง สถาบันบัณฑิตพัฒนศิลป์ และสถาบันเทคโนโลยีราชมงคลรัตนโกสินทร์ วิทยาเขตเพาะช่าง จึงพร้อมใจกันรังสรรค์ ภาพจิ ต รกรรมฝาผนั ง ขนาดมหึ ม า มี เ นื้ อ หาเกี่ ย วกั บ โครงการในพระราชด� า ริ ทั้ ง หมด 46 โครงการ ออกแบบและควบคุ ม การท�างานโดย อาจารย์มณเฑียร ชูเสือหึง จิตรกรเชี่ยวชาญ ส�านักช่างสิบหมู่ เพื่อน�าไปตกแต่งผนังพระที่นั่งทรงธรรมใน งานถวายพระเพลิ ง พระบรมศพ ซึ่ ง ถื อ เป็ น งานศิ ล ปะเพื่ อ น้ อ มร� า ลึ ก ถึ ง พระมหากรุ ณ าธิ คุ ณ โดยช่ า งศิ ล ป์ ไ ทยครั้ ง ยิ่ ง ใหญ่ ในประวัติศาสตร์
LOVE ON C A N VA S ถ่ายทอดเรื่องราวพระราชกรณียกิจของ ในหลวง รัชกาลที่ 9 ด้วยหัวใจที่เปี่ยมด้วยความรัก
ความโอ่อ่าของภาพจิตรกรรมฝาผนังประดับ พระทีน่ งั่ ทรงธรรมทีร่ งั สรรค์จากปลายพูก่ นั ของจิตรกร และศิลปินอิสระกว่า 200 คน สะกดตาเราแต่แรกเห็น โดยตลอดระยะเวลากว่า 5 เดือน ช่างศิลป์ชาวไทย จากหลายหน่วยงาน ไม่ว่าจะเป็นส�านักช่างสิบหมู่ วิทยาลัยช่างศิลป์ และวิทยาลัยเพาะช่าง ต่างแวะเวียน กันมาแต้มสี และถ่ายทอดเรื่องราวพระราชกรณียกิจ ของในหลวง รัชกาลที่ 9 ด้วยหัวใจทีเ่ ปีย่ มด้วยความรัก เพื่อตอบแทนความห่วงใยของพระองค์ท่านซึ่งมีให้ พสกนิกรไทยเสมอมา “งานจิตรกรรมฝาผนังชิ้นนี้เป็นการน�าโครงการ อั น เนื่ อ งมาจากพระราชด� า ริ ใ นพระบาทสมเด็ จ พระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช มาจัดเรียงและ สอดแทรกเนื้อหาเรื่องราวเชิงปรัชญาและพระบรมราโชวาทเข้าไว้ด้วยกัน” อาจารย์มณเฑียรผู้ออกแบบ
งานจิตรกรรมฝาผนังพระที่นั่งทรงธรรมกล่าวขึ้น เขา และคณะกรรมการได้คดั เลือกโครงการในพระราชด�าริ จากกว่า 4,000 โครงการ ให้เหลือเพียง 46 โครงการ โดยเน้นกลุ่มโครงการที่ครอบคลุมทุกด้าน ไม่วา่ จะเป็น ด้านการบริหารจัดการ การเกษตร สิง่ แวดล้อม ส่งเสริม อาชีพ คมนาคม การศึกษาและด้านบูรณาการ เนื่องจากผนังภายในพระที่นั่งทรงธรรมมีขนาด ใหญ่มาก ทางฝ่ายช่างศิลป์จึงแบ่งเนื้อหาของงาน จิตรกรรมชิน้ นีอ้ อกไปเป็น 3 ส่วน เพือ่ ตกแต่งผนังทัง้ 3 ด้าน โดยผนังที่หนึ่ง หรือผนังตรงกลาง เป็นการรวบรวม โครงการส่วนพระองค์สวนจิตรลดา 10 โครงการ รวมกับ โครงการพระราชด�าริที่อยู่ในกรุงเทพมหานครและ ปริมณฑล 9 โครงการ ผนังทีส่ อง หรือผนังด้านขวา เป็นการรวบรวมโครงการในภาคเหนือ 7 โครงการ และ ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ 6 โครงการ ส่วนผนังที่สาม
หรื อ ผนั ง ด้ า นซ้ า ย ได้ ร วบรวมโครงการภาคกลาง 8 โครงการ ภาคใต้ 6 โครงการ รวมทัง้ หมด 46 โครงการ อาจารย์มณเฑียรกล่าวเสริมว่า ภาพทั้งหมด ในงานศิลปะชิน้ นีเ้ ป็นภาพอิงเหตุการณ์จริง โดยเทียบ จากภาพถ่ายในช่วงเวลานัน้ บรรยากาศในภาพจึงต้อง ถ่ายทอดออกมาอย่างสมจริง “เราตั้งใจสร้างสรรค์ ออกมาในลั ก ษณะงานจิ ต รกรรมไทยร่ ว มสมั ย ทีผ่ สมผสานการตัดเส้นรอบนอก ซึง่ เป็นขนบแบบแผน วิธีการเขียนภาพของไทย เข้ากับทฤษฎีการจัดภาพ มุมสูง มีมิติ ระยะ มุมมองและแสงเงาแบบตะวันตก เพือ่ ให้ศลิ ปะของไทยได้พฒ ั นาไปตามยุคสมัยปัจจุบนั หรือเรียกได้ว่าเป็นยุคสมัยของรัชกาลที่ 9”
a day bulletin
28
อาจารย์มณเฑียร ชูเสือหึง จิ ต รกรเชี่ ย วชาญ ส� า นั ก ช่ า งสิ บ หมู่ ผู้ อ อกแบบและรั บ ผิ ด ชอบ งานจิตรกรรมฝาผนัง ประดับพระทีน ่ งั่ ทรงธรรม
01
03
“ทุกครัง ้ ทีจ่ รดพูก ่ น ั ลงไปบนภาพ ผมรูส ้ ก ึ มีความสุข แต่เป็นความสุขทีป ่ นความทุกข์ เพราะถึ ง แม้ เ ราจะตั้ ง ใจท� า งานนี้ แ ค่ ไ หน มันก็เป็นงานทีไ่ ม่มใี ครอยากให้เกิดขึน ้ ก่อน มาท�างานที่นี่ เคยเห็นภาพข่าวที่ในหลวง รัชกาลที่ 9 ตรัสว่าท่านจะอยู่กับชาวไทย ไปถึง 120 ปี ผมก็นึกเสียใจว่าท�าไมท่าน ไม่อยูถ ่ ง ึ 120 ปี แต่อย่างน้อยผมก็ภม ู ใิ จทีไ่ ด้ มาท�างานนี้เพื่อถวายท่าน แม้จะเป็นเพียง พลังเล็กๆ เมือ ่ เทียบกับพระราชกรณียกิจ ทีย ่ ง ิ่ ใหญ่ของพระองค์ทา่ น ผมเชือ ่ ว่าทุกคน ตัง้ ใจทีจ่ ะท�าให้สา� เร็จไปอย่างได้อย่างดีทส ี่ ด ุ ”
สุรช ั ต์ สดแสงสุก จิตรกรอาสา ส�านักช่างสิบหมู่
16 OCT 2017
“การมาท� า งานที่ นี่ ท� า ให้ ผ มได้ เ รี ย นรู้ เยอะมาก เพราะเป็นงานทีย ่ าก มีสี วัสดุ และ รูปแบบการวาดที่ผมไม่คุ้นเคย ปกติผม จะเขี ย นรู ป คนเหมื อ นธรรมดา ซึ่ ง จะให้ ความส�าคัญกับใบหน้าเพียงใบหน้าเดียว แต่เมื่อมาท�างานนี้ ผมต้องเขียนคนเยอะ มาก ท�าให้ต้องใช้สมาธิสูง จดจ่อกับทุก เส้นสาย และเนือ ่ งจากเป็นงานทีม ่ ล ี ก ั ษณะ แบบศิ ล ปะไทยร่ ว มสมั ย เราก็ ต้ อ งยิ่ ง พยายามวาดทุกอย่างให้เสมือนจริงที่สุด ทั้ ง กล้ า มเนื้ อ นิ้ ว มื อ หน้ า ตา ต้ อ งท� า ทุ ก อย่ า งให้ ดู ดี ที่ สุ ด เพื่ อ ถวายในหลวง รัชกาลที่ 9 ถือเป็นประสบการณ์ที่ล�้าค่า มากๆ ในชีวต ิ ”
ธนนต์ จันทร์กลิน ่ ศิลปินอิสระ ศิษย์เก่าวิทยาลัยเพาะช่าง
issue 508
ความในใจจาก ช่ า ง ศิ ล ป์ ไ ท ย ทั้ ง 3 หน่วยงาน
“ช่วงแรกเราค่อนข้างกังวลว่าจะควบคุม ทิศทางงานจิตรกรรมชิ้นนี้ได้ยาก เพราะ ศิลปินกว่า 50 ชีวิตที่มาท�างานร่วมกันก็ ย่ อ มมี ป ระสบการณ์ ความสามารถ ทัศนคติ และรูปแบบการท�างานทีแ่ ตกต่าง กัน แต่เมือ ่ เวลาผ่านไป แทบไม่นา่ เชือ ่ ว่าเรา ไม่ มี ปั ญ หาเหล่ า นั้ น เลย เพราะทุ ก คนมี จุดมุ่งหมายเดียวกัน คือท�างานเพื่อถวาย ในหลวง รัชกาลที่ 9 และทุกคนยังแลกเปลีย ่ น เรือ ่ งราว ความคิด และประสบการณ์ตา่ งๆ ซึง ่ เป็นต้นก�าเนิดของมิตรภาพดีๆ และแรงบันดาลใจในการท�างานชิน ้ ต่อไป จากตอนที่ เริ่มต้นเหมือนว่าทิศทางภาพนี้จะค่อนข้าง ต่างกัน ตอนนีก ้ ลับเหมือนเป็นภาพขนาดใหญ่ ทีเ่ ขียนขึน ้ จากคนคนเดียว”
อาจารย์บญ ุ พาด ฆังคะมะโน ผูอ ้ า� นวยการวิทยาลัยช่างศิลป์
from heArT To heArT
02
29 SONGTHAM THRONE HALL พระที่ นั่ ง ทรงธรรม คื อ อาคารเอกของพระเมรุมาศ และสถานที่ส�าหรับสมเด็จพ ร ะ เ จ้ า อ ยู่ หั ว ป ร ะ ทั บ ทรงธรรม และทรงประกอบ พระราชพิธบ ี า� เพ็ญพระราชกุ ศ ลในการออกพระเมรุ พระศพ รวมทั้งมีที่ส�าหรับ พระบรมวงศานุวงศ์ คณะ องคมนตรี คณะรั ฐ มนตรี ข้ า ราชการชั้ น ผู้ ใ หญ่ แ ละ บุคคลส�าคัญต่างๆ
a day bulletin
,
Editor s NotE
30
วุฒิชัย กฤษณะประกรกิจ บรรณาธิการบริหาร FB : theaestheticsofloneliness
The Journey of Life
issue 508 16 OCT 2017
ตั้งแต่สมัยหนุ่มๆ ป๊าโดนหมอดูทักว่าจะตายเพราะ เครื่องบินตก เขาจึงไม่เคยขึ้นเครื่องบินเลยตลอดชีวิต ถ้าจะต้องเดินทางไปไหนไกลๆ เขาเลือกไปทางรถไฟ เท่านั้น ขนาดรถทัวร์ก็ยังไม่ยอมขึ้น ส�าหรับเขา มันยังไม่ ปลอดภัยเพียงพอ การเดินทางระยะไกลสุดทีเ่ ขาเคยไปคือ การนั่งรถไฟไปเยี่ยมลูกๆ ที่เติบโตและแยกย้ายออกไป ท�างาน สร้างครอบครัวที่ต่างจังหวัด ไม่รวู้ า่ เพราะความงมงาย หรือเพราะตระหนีถ่ เี่ หนียว การเกิดเป็นลูกจีนรุน่ ทีส่ องท�าให้เติบโตมากับความขาดแคลน และต้องท�างานหนักตัง้ แต่เด็ก กิจวัตรคือการท�างานค้าขาย ตัง้ แต่เช้าจรดเย็น ไม่เคยคิดว่าชีวติ นีต้ อ้ งมีวนั หยุดยาวแล้ว ต้องเดินทางไปเที่ยวไหน เขาซือ้ รถคันแรกในชีวติ ตอนหลังแต่งงานใหม่ๆ เป็น รถแวนยี่ห้อดัตสัน ซื้อมือสองมาในราคาเมื่อสมัยสี่สิบ ห้าสิบปีก่อนนั้นแค่แปดหมื่นกว่าบาท เอาไว้ใช้ขับตระเวน ส่งก๋วยเตี๋ยวและรับส่งลูกๆ ไปโรงเรียน โรงเรียนของพวกเราอยูใ่ นเส้นทางทีเ่ ขาขับไปส่งของ อยูแ่ ล้ว พีน่ อ้ งจะนัง่ อัดกันอยูท่ เี่ บาะหลัง ในรถอันคละคลุง้ ไปด้ ว ยกลิ่ น หื น ของน�้ า มั น พื ช ที่ ใ ช้ ช โลมเส้ น ก๋ ว ยเตี๋ ย ว แวะจอดริมถนนหน้าร้านก๋วยเตี๋ยวเป็นจุดๆ ทุกเช้าเราถึง หน้าโรงเรียนพร้อมกับเสียงเพลงสยามานุสติและรายการ ข่าวในวิทยุ จนถึงวันที่เกษียณ รถแวนคันนี้ถูกขายไปพร้อมกับ กิจการทั้งหมด ลูกเต้าโตเป็นหนุ่มสาวและย้ายออกจาก บ้านไป เขานอนอยู่กับบ้าน ฟังเพลง ดูทีวี เปิดดีวีดี หนังจีนเก่าๆ เป็นเพื่อนระหว่างวัน หลายปีกอ่ นตอนผมซือ้ รถคันแรกของตัวเอง แม่ถามว่า ช่วยซื้อเป็นเกียร์ธรรมดาได้ไหม ป๊าจะได้ใช้ขับด้วยในวัน เสาร์อาทิตย์ เขาขับรถเกียร์อัตโนมัติไม่เป็น วันที่เราไป รับรถใหม่ด้วยกัน ป๊ายิ้มและบอกว่า แปลกดีที่รถคันแรก ในชีวิตของเขาคือดัตสัน และรถคันสุดท้ายในชีวิตของเขา คือนิสสัน ผมนึกต�าหนิตัวเองว่าน่าจะมีเงินทองมากกว่านี้ เพื่อจะได้ซื้อรถคันใหญ่และหรูหรากว่านี้ให้เขาขับ ป๊าขับรถได้จนถึงอายุแปดสิบ แม้วา่ ในช่วงหลังๆ มานี้ เขาขับแล้วรถจะกระตุกๆ เพราะขาซ้ายเริ่มไม่ค่อยมีแรง เหยียบคลัตช์ แต่ทักษะในการขับนั้นฝังลึกอยู่ในเนื้อหนัง
และในเส้นประสาท พอลงไปนัง่ อยูห่ ลังพวงมาลัย ทุกอย่าง ก็เหมือนเข้าสูโ่ หมดออโต้ไพลอต ไม่ตอ้ งคิด ไม่ตอ้ งตัดสินใจ อะไรมาก แค่เคลื่อนที่ไปให้ถึงจุดหมาย คือตลาดสดและ ศูนย์การค้าละแวกบ้าน ระยะทางไกลออกไปไม่กกี่ โิ ลเมตร โดยใช้เวลาไม่กี่นาที บางเสาร์ อ าทิต ย์ ผ มชวนเขานั่งรถไปกิน อะไรดีๆ ทีร่ า้ นอาหารไกลบ้านออกไป เขาอิดออดไม่อยากไป บอกว่า นัง่ รถนานๆ ไม่ได้แล้ว เพราะปวดฉีแ่ ละอัน้ ไม่อยู่ นัน่ เท่ากับว่า ตลาดสดและศู น ย์ ก ารค้ า ละแวกบ้ า นเป็ น สองสถานที่ สุดท้ายที่เขาสามารถพาตัวเองเดินทางไปได้ แตกต่างอย่างสุดขัว้ ไปจากพวกเราทีย่ งั มีกา� ลังวังชา สามารถออกเดินทางไปท่องเที่ยวทั่วโลก ชอบโพสต์ภาพ เซลฟีมีฉากหลังเป็นดินแดนอันไกลโพ้นทุกสุดสัปดาห์ เพือ่ นฝูงวัยเดียวกับเราไปร่วมงานวิง่ มาราธอนทัว่ โลก ปีนป่าย ไปถึงยอดเขาสูง ด�าดิง่ ลงไปถึงก้นสมุทร โลกของคนหนุม่ สาว รุ่นใหม่ช่างกว้างใหญ่ไพศาลไม่มีจบสิ้น ในขณะที่โลกของ คนแก่ชรานั้นเล็กลง คับแคบลง ร่างกายของป๊าผอมแห้งเล็กลงๆ สวนทางกับเนือ้ งอก ในต่อมลูกหมากทีใ่ หญ่ขนึ้ ๆ ครัง้ หลังสุดทีพ่ าเขาไปสแกนสมอง มองเห็นภาพในจอเป็นเนื้อสมองที่หดฝ่อลงๆ สวนทางกับ โพรงน�้าในสมองที่ขยายใหญ่ขึ้นๆ บางวันผมกลับจากท�างานตอนค�่ามืด มองไปบน เตียงนอนของเขา เห็นเงาตะคุ่มๆ เหมือนหมอนซุกในกอง ผ้าห่ม พอมองดูดีๆ จึงรู้ว่าเป็นตัวของเขาที่ดูหดเล็กลงไป อย่างรวดเร็วจนน่าตกใจ คนเราเกิดมา เติบโต ข้ามผ่านวันเวลาไป โดยยึดครอง พืน้ ทีป่ ริมาณหนึง่ เป็นของตัวเอง จากวัยเด็กตีนเท่าฝาหอย กลายเป็นหนุ่มสาวรุ่นฉกรรจ์แกร่งกร้าว เราตัวใหญ่ขึ้น ใหญ่ขึ้น กินพื้นที่บนโลกนี้มากขึ้น มากขึ้น ต้องการบ้าน หลังใหญ่ รถคันใหญ่ ขับออกไปท�างานไกลๆ ใส่สนีกเกอร์ รุ่นใหม่เบอร์สี่สิบกว่า จนถึงวันที่เราไม่สามารถไปไหนได้อีก เพราะจดจ�า ทิศทางไม่ได้ คิดตัดสินใจไม่ทนั อีกทัง้ ต่อมลูกหมากก็กดทับ กระเพาะปัสสาวะจนต้องเข้าห้องน�า้ ทุกๆ สิบนาที คนเราพอแก่ตวั ลง เวลาเหลือน้อย ขนาดตัวหดเล็กลง ระยะทางในชีวติ ก็จะหดสัน้ ลงไปด้วย จนถึงทีส่ ดุ ระยะทาง
ของเราจะขึน้ อยูก่ บั ปริมาตรของกระเพาะปัสสาวะทีเ่ หลืออยู่ ไม่ตอ้ งพูดถึงระยะมาราธอนหรือมินมิ าราธอนว่าจะ ท�าเพซได้เท่าไหร่ จะท�าลายสถิติตัวเองได้หรือไม่ ไม่ต้อง พูดถึงทริปเอเวอเรสต์หรือโบรโม เพราะแค่ลกุ เดินจากเตียงนอน เพื่อไปเข้าห้องน�า้ ได้ทันตอนกลางดึกก่อนจะท�าเลอะเทอะ นั่นคือความส�าเร็จที่ยิ่งใหญ่ที่สุดของวัยวันแบบนั้น พืน้ ที่ เวลา และระยะทาง เป็นสิง่ สะท้อนถึงการด�ารงอยู่ ของเรา ผมนึกถึงพิธีกงเต๊กในงานศพของอาม่าเมื่อสิบกว่า ปีก่อน เราลูกหลานหลายสิบชีวิตเดินวนเป็นวงกลมอยู่ใน ศาลาวัด เป็นพิธีกรรมสัญลักษณ์ว่าก�าลังพาอาม่าออก เดินทางไปส่งทีภ่ พหน้า แล้ววันต่อมาเรานัง่ รถทัวร์คนั ใหญ่ บรรทุกศพไปฝังยังฮวงซุ้ยที่จังหวัดชลบุรี ความตายของคนรุ่นโบราณยังต้องการพื้นที่ เวลา และระยะทาง เพื่อยืนยันว่าเขาเคยมีชีวิตอยู่ และเมื่อ จากไปแล้วก็ยังคงด�ารงอยู่ในความทรงจ�า ในขณะทีแ่ ม่กบั ป๊าไม่สนใจพิธโี บร�า่ โบราณแบบนัน้ แล้ว เขาบอกว่าถ้าถึงวาระของพวกเขา ให้ลกู หลานจัดพิธีสวด ที่วัดแค่ไม่กี่วันแล้วก็เผา เอาเถ้าไปโปรยทิ้งที่ปากแม่น�้า สักแห่ง พวกเขาไม่ต้องการเป็นภาระให้กับคนรุ่นหลัง ผมนึกถึงผงเถ้าที่ค่อยๆ จมลงในผืนน�า้ เป็นอาหาร ของปลาน้อยใหญ่แถวนั้น ส่วนหนึ่งฟุ้งกระจายล่องลอย อยู่ในอากาศ ส่วนทีเ่ หลือก็ไหลเรือ่ ยออกไปทางปากแม่น�้า สุดท้ายแล้วสรรพสิง่ ก็หลอมรวมกับท้องฟ้าและท้อง ทะเลอันกว้างใหญ่ สักวันเราทุกคนก็จะได้ว่ายน�้ าข้าม มหาสมุทร ได้ขึ้นไปโบยบินท้องฟ้าด้วยกันทุกคน จนถึงวันนี้ ป๊าขับรถไม่ไหวอีกแล้ว แม่ถามว่าเอารถ คันนี้ไปเทิร์นได้สักเท่าไหร่ ช่วยไปหาซื้อคันใหม่ คราวนี้ ถ้าอยากได้รถเกียร์อัตโนมัติก็ตามใจ หวังว่าอีกสักพัก ป๊าอาการทุเลาลงพอจะลุกจากเตียงได้ เราจะได้พาเขา ไปหาอะไรกินข้างนอกบ้านบ้างก็จะดี