TODAY EXPRESS PRESENTS
02 MAR 2020
SCIENTIFICA
FROM THE C OVER
55 ความเป็ นไปในทศวรรษหน้ า 01 TiMbER SkYScRAPER - ตึ ก ระฟ า้ ที่ ส ร้ า งจากไม้ 02 SPAcE TRAvEl- อุ ต สาหกรรมท่ อ งเที่ ย วอวกาศ 03 MODERN AiRShiP TRANSPORT - การเดิ น ทางขนส่ ง ด้ ว ยเรื อ เหาะสมั ย ใหม่ 04 AiR TAXi/DRONE TAXi - แท็ ก ซี่ บิ น ได้ / โดรนแท็ ก ซี่ 05 ThAi NATiONAl flAg - ธงชาติ ไ ทย 06 PM 2.5 DuST POlluTiON - ฝุ ่น PM 2.5 ยั ง คงอยู่ ถ้ า … AND MORE
E DI T OR’ S NOTE
SigMOiD fuNcTiON
สถานการณ์ ต่างๆ ในชีวิต มนุษย์ ล้วนถูก ลดรูปลงมา เป็ นกราฟรูป ตัว S ได้เกือบ ทัง ้ หมด
เราบอกไม่ ไ ด้ ห รอกว่ า เรามี ค่ า กั บ จั ก รวาลมากแค่ ไ หน แต่เราบอกได้ว่าการศึกษาจักรวาลมีค่ากับตัวเราแค่ไหน กับสิ่งที่เราเป็ นอยู่แค่ไหน
DEfiNiNg ThE NEXT DEcADE T H E C ON V E R S AT ION
633 632 631
TiMES
ณัฐนนท์ ดวงสูงเนิน
กราฟรูปตัว S มีชอ ื่ อย่างเป็ น ทางการว่า Sigmoid Function ค�าว่า Sigmoid มาจากค�าว่า Sigma ซึง ่ เป็ นตัวอักษรกรีกตัวที่ 18 เดิมที Sigma เทียบเท่ากับ ตัว C แต่ต่อมาก็ใช้เทียบเท่ากับ ตัว S ดังนัน ้ Sigmoid Function ก็คือกราฟรูปตัว S นัน ่ เอง
CONTENTS 632 02
MAR
2020
—
ISSUE
632
P4 EDITOR’S NOTE บทบรรณาธิการ ทัศนคติต่อชีวิตและสังคม ผ่านสายตาของ โตมร ศุขปรีชา P6 THE CONVERSATION
ท�าความรู้จักกับ 9 คอลัมนิสต์ใหม่ผ่านบทสัมภาษณ์ และงานเขียนชิ้นแรกของพวกเขา สรวง สิทธิสมาน แห่งคอลัมน์ มาหามังกร อุรุดา โควินท์ แห่งคอลัมน์ Love Actually กมลนาถ องค์วรรณดี แห่งคอลัมน์ Fashion Matters ค�า ผกา แห่งคอลัมน์ อยู่เป็น ณภัทร จาตุศรีพิทักษ์ แห่งคอลัมน์ Econocity เจษฎา สุขทิศ แห่งคอลัมน์ Alpha Pro ณัฐนนท์ ดวงสูงเนิน แห่งคอลัมน์ Scientifica อาทิตย์ ประสาทกุล แห่งคอลัมน์ Into Africa ทีปกร วุฒิพิทยามงคล แห่งคอลัมน์ Head/Line P46 THEY SAID ถอดรหัสแนวคิดตั้งค�าถามอดีต วาดภาพอนาคต โดย ‘The Meerkat’ นักสื่อสารเบื้องหลังภาพปก
BEHIDE T H E C OV E R TODAY EXPRESS PRESENTS
่ ำ� หนดอนำคต จะถ่ำยทอดสิง ่ ง ้ ให้ปรำกฏได้อย่ำงไรในควำมเป็นไปได้ ‘Defining Decade’ ทศวรรษทีก ั ไม่เกิดขึน ่ ทีย ที่มำกมำยเต็มไปหมด ่ สำรด้วยภำพ มำช่วยวำดภำพอนำคตแห่งจินตนำกำรให้ชด ้ ‘The Meerkat’ ทีม Visual Journalist นักสือ ั เจนขึน
02 MAR 2020
55 ความเป็ นไปในทศวรรษหน้ า 01 TiMbER SkYScRAPER - ตึ ก ระฟ า้ ที่ ส ร้ า งจากไม้ 02 SPAcE TRAvEl- อุ ต สาหกรรมท่ อ งเที่ ย วอวกาศ 03 MODERN AiRShiP TRANSPORT - การเดิ น ทางขนส่ ง ด้ ว ยเรื อ เหาะสมั ย ใหม่ 04 AiR TAXi/DRONE TAXi - แท็ ก ซี่ บิ น ได้ / โดรนแท็ ก ซี่ 05 ThAi NATiONAl flAg - ธงชาติ ไ ทย 06 PM 2.5 DuST POlluTiON - ฝุ ่น PM 2.5 ยั ง คงอยู่ ถ้ า … AND MORE
แห่งอนำคตที่มนุษย์สร้ำงสรรค์ข้น ึ มำ และร่องรอยตกค้ำงจำกอดีตที่ยังคงส่งผลเรื่อยไป แล้วลองถำมกันว่ำนั่นคืออนำคตที่เรำปรำรถนำไหม
SigMOiD fuNcTiON
สถานการณ์ ต่างๆ ในชีวิต มนุษย์ ล้วนถูก ลดรูปลงมา เป็ นกราฟรูป ตัว S ได้เกือบ ทัง ้ หมด TiMES
ณัฐนนท์ ดวงสูงเนิน
ถ้ำค�ำตอบคือใช่ ก็ดีไป แต่ถ้ำไม่ใช่ เรำจะก�ำหนดอนำคตได้อย่ำงไร
E DI T OR’ S NOTE
เราบอกไม่ ไ ด้ ห รอกว่ า เรามี ค่ า กั บ จั ก รวาลมากแค่ ไ หน แต่เราบอกได้ว่าการศึกษาจักรวาลมีค่ากับตัวเราแค่ไหน กับสิ่งที่เราเป็ นอยู่แค่ไหน
FROM THE C OVER
DEfiNiNg ThE NEXT DEcADE
T H E C ON V E R S AT ION
SCIENTIFICA
ผ่ำนกำรจ�ำลองสถำนกำรณ์ปำร์ต้ีหลังบ้ำน ที่ฉำยให้เห็นกำรเปลี่ยนแปลงของโลกที่จะส่งผลต่อกำรใช้ชีวิตของเรำ ทั้งที่อยู่อำศัย อำหำร กำรเดินทำง เทคโนโลยี รวมถึงควำมสัมพันธ์ระหว่ำงกัน ่ ะท้อนทัง คุณเห็นอะไรบนปกบ้ำง? สังเกต และพลิกอ่ำนควำมหมำยของแต่ละภำพต่อได้ในเล่มนี้ ภำพทีส ้ สิง ่ ประดิษฐ์
633 632 631
กราฟรูปตัว S มีชอ ื่ อย่างเป็ น ทางการว่า Sigmoid Function ค�าว่า Sigmoid มาจากค�าว่า Sigma ซึง ่ เป็ นตัวอักษรกรีกตัวที่ 18 เดิมที Sigma เทียบเท่ากับ ตัว C แต่ต่อมาก็ใช้เทียบเท่ากับ ตัว S ดังนัน ้ Sigmoid Function ก็คือกราฟรูปตัว S นัน ่ เอง
TEAM ที่ปรึกษา สุรพงษ์ เตรียมชาญชัย บรรณาธิการอ�านวยการ นิภา เผ่าศรีเจริญ บรรณาธิการผู้พิมพ์ โฆษณา/บรรณาธิการบริหาร โตมร ศุขปรีชา รองบรรณาธิการบริหาร พชร สูงเด่น บรรณาธิการบทความ ทรรศน หาญเรืองเกียรติ ปริญญา ก้อนรัมย์ กองบรรณาธิการ ศรัญญา อ่าวสมบัติกุล ชยพล ทองสวัสดิ์ กฤตนัย จงไกรจักร สุธามาศ ทวินันท์ นักเขียน/ผู้ประสานงาน ตนุภัทร โลหะพงศธร หัวหน้าช่างภาพ กฤตธกร สุทธิกิตติบุตร ช่างภาพ ภาสกร ธวัชธาตรี ธนดิษ ศรียานงค์ บรรณาธิการศิลปกรรม พงศ์ธร ยิ้มแย้ม ศิลปกรรมอาวุโส สิริลักษณ์ ตะเภาหิรัญ ่ ออนไลน์ ธมนวรรณ กัวหา ฝ่ายผลิต วิทยา ภูท ศิลปกรรม ฐิตช ิ ญา อนันต์ศริ ภ ิ ณ ั ฑ์ อุษา นพประเสริฐ พิสจ ู น์อก ั ษร หัสยา ตัง ิ ธิ์ ไม้ลา� ดวน พิสจ ู น์อก ั ษร/ผูด ้ แ ู ลสือ ่ อง บรรณาธิการดิจต ิ อลคอนเทนต์ ้ พิทยาเวทย์ ศักดิส ์ ท ภัทรพร บุญน�าอุดม ฝ่ายสร้างสรรค์วิดีโอ วงศกร ยี่ดวง รัชต์ภาคย์ แสงมีสินสกุล กวินนาฏ หัวเขา ที่ปรึกษาฝ่ายโฆษณา ศรวณีย์ ศิริจรรยากุล ผู้จัดการฝ่ายโฆษณา มนัสนันท์ รุ่งรัตนสิทธิกุล
08-4491-9241 ผู้ช่วยผู้จัดการฝ่ายโฆษณา ธนาภรณ์ ศรีจุฬางกูล 08-1639-1929, พงศ์ธิดา อังศุวัฒนากุล 09-4415-6241, ณัฐวีณ์ ประมุขปฐมศักดิ์ 08-3922-9929, ภรัณภพ สุขอินทร์ 08-9492-3444, เลขานุการฝ่ายโฆษณา อัจจิมา กาญจนสมทรัพย์ ฝ่ายธุรการ ศันสนีย์ สีเขียว นักศึกษาฝึกงาน ธนโชติ ทองรัก ปิ่นเพชร ภูจ่าพล คุลิกา แก้วนาหลวง ฟ้าใส ผลผลาหาร
ผูผ ้ ลิต บริษัท เดย์ โพเอทส์ จ�ากัด เลขที่ 33 ซอยศูนย์วิจัย 4 แขวงบางกะปิ เขตห้วยขวาง กรุงเทพฯ 10310 ติดต่อกองบรรณาธิการ โทร. 0-2716-6900 อีเมล contact@adaybulletin.com เว็บไซต์ www.adaybulletin.com, www.daypoets.com ฝ่ายสมาชิก โทร. 0-2007-0155-7, www.godaypoets.com
02
ADB 02 MAR 2020
EDITOR’S NOTE 02
MAR
2020
—
ISSUE
632
เอสกราฟ 1
่ งดืม ่ อย่างชานมไข่มก ่ ร้างกราฟรูปตัว S ขึน ้ ไปได้หลายชัน ในเครือ ุ ทีส ้
คุณคิดว่าตัวเองอยู่ตรงจุดตัดไหนของประวัติศาสตร์ครับ
ผ่านการเปลี่ยนแปลงในตัวเองหลายแบบ
ในบทสัมภาษณ์ของ ทีปกร วุฒิพิทยามงคล ใน a day
2
ั นาการของเทคโนโลยีทม ี่ ล ี ก ั ษณะ BULLETIN ฉบับนี้ เขาพู ดถึงวิวฒ เป็น S Curve หรือเป็นกราฟรูปตัว S
ค� า ถามก็ คื อ - คุ ณ คิ ด ว่ า ตั ว เองอยู่ ต รง ‘จุ ด ตั ด ’ ไหน ในประวัติศาสตร์ครับ
ซึ่งเราถ้าย้อนกลับไปดูวิวัฒนาการของมนุษย์ในเรื่องต่างๆ
กราฟรูปตัว S ไม่ได้มอ ี ยู่ S เดียว แต่ทก ุ มิตส ิ ง ั คม ไม่วา่ จะเป็น
่ นแปลงต่างๆ ในแทบทุกด้านของ เราจะเห็นได้เลยนะครับว่าการเปลีย
่ ค่านิยม ฯลฯ ล้วนมีกราฟ วัฒนธรรม เทคโนโลยี ความคิด ความเชือ
มนุษย์ ก็มีลักษณะเป็นกราฟรูปตัว S แทบทั้งนั้น
ของตัวเองที่ส่วนใหญ่มีลักษณะเป็ นกราฟรูปตัว S ที่มีค่าต่างๆ
ในแง่เทคโนโลยีนน ั อ ิ ต ุ สาหกรรม ้ั เห็นชัดมาก เช่น ก่อนยุคปฏิวต ถ้าเราพล็อตกราฟระหว่างเวลาและความเจริญทางวัตถุ เราจะพบ
ต่างคนต่างเขียนรูปตัว S ลายมือก็จะท�าให้ตัว S ต่างกันออกไป แล้วกราฟเหล่านี้ก็มา ‘ตัด’ กัน ณ จุดที่เราก�าลังมีชีวิตอยู่
เทคโนโลยี ถึ ง พร้ อ ม ทุ ก อย่ า งบู ม และก้ า วกระโดดไปพร้ อ มกั น
บาง S ตัดกับอีกบาง S ตรงแนวดิง ่ รงแนวนอน ่ ชัน แต่บาง S ก็อยูต
กราฟก็จะพุ ่งขึ้นสูง ซึ่งก็คือความเปลี่ยนแปลงต่างๆ ตรงแนวตั้ง
อันราบเรียบเพื่อรอวันพุ ่งชันขึ้นอีกครั้ง เราตอบได้ยากว่าตัวเองอยู่ตรงไหนของเส้นกราฟเหล่านี้
ของตัว S นั่นแหละครับ ้ มาอยูต การบูมขึน ่ รงแนวตัง ้ ของตัว S
Read This
เครื่องยนต์ได้มานานแล้ว คิดได้ดว ้ ยว่าน�ามา ใช้ขับเคลื่อนรถยนต์ แต่ในระยะแรก การใช้ รถยนต์ยง ั จ�ากัดมากๆ อยู่ ต้องรอเทคโนโลยี การผลิตในโรงงานแบบสายพานให้เกิดขึ้น แ ละพร้อมกันนั้นก็ต้องรอความพร้ อ มของ
“ Life can only be understood
สังคมและภาครัฐในการสร้างเครือข่ายถนน ขนาดใหญ่ วัฒนธรรมรถยนต์จง ึ ค่อยๆ เติบโต
must be lived
แห่ ง ความป๊อ ปไปได้ มั น ก็ เ กิ ด อาการ ‘บู ม ’
forwards. ”
แต่ในปัจจุบน ั เราคงเห็นได้วา่ เราน่าจะ
เราถึงจะ ‘เห็น’ ได้อย่างแท้จริง ว่ากราฟ
a day BULLETIN ก็เป็นหนึ่ง ในองคาพยพใหญ่ของสังคมทีเ่ ราทุกคน อาศั ย อยู่ สิ่ ง ที่ นิ ต ยสารเล่ ม หนึ่ ง ท� า ก็คือการพยายามมองให้เห็น - ว่าเรา อยู่ตรงไหนในเส้นตัดของกราฟต่างๆ ด้วยเหตุน้ี เราจึงเชื้อเชิญผู้คน มากมายมาร่ ว มกั บ เรา เปิ ด พื้ น ที่ ทั้ ง บนหน้ากระดาษ และในโลกออนไลน์ผา่ น เพจและเว็บไซต์ เพื่อสร้าง ‘บทสนทนา’
้ึ มา แนวตัง ขนานใหญ่ขน ้ ตัว S ของวัฒนธรรม รถยนต์นั้นกินเวลายาวนานหลายสิบปี
เ พราะมีแต่การมองย้อนกลับมาเท่านั้น ของเราเคยเป็นอย่างไร
backwards; but it
ช้าๆ ในยุคแรก แต่แล้วเมื่อผ่าน ‘ธรณีประตู’
Søren Kierkegaard
ต่ า งๆ ให้ เ กิ ด ขึ้ น ทั้ ง บทสั ม ภาษณ์ การร่วมกระตุกความคิดไปกับสกูป ๊ ต่างๆ
อยู่ตรงด้านบนของตัว S คื อ เริ่ม ราบเรี ย บ
และที่ ส� า คั ญ ก็ คื อ การเชื้ อ เชิ ญ นั ก คิ ด
่ งจากตลาดอิม เนือ ่ ตัว รถยนต์กลายเป็นของ
นักเขียน และคอลัมนิสต์ต่างๆ เข้ามา
ธรรมดาๆ และหลายคนก็พบว่ามันสร้างปัญหา ทั้ ง ปั ญ หาจราจร
ร่วมมองกราฟแห่งโลกและจุดตัดแห่งชีวต ิ จากมุมมองทีเ่ หยียบยืน
ปั ญ หามลพิ ษ ที่ เ กิ ด จากเชื้ อ เพลิ ง ฟอสซิ ล ก็มค ี วามพยายามจะ
ของแต่ละคน ่ ว่า ไม่มใี ครมองเห็นภาพทัง เราเชือ ้ ยตาสองคูข ่ อง ้ หมดได้ดว
่ ๆ ขึน ้ มา ซึง ่ ในทีส ่ ด ส ร้างแนวคิดใหม่ๆ อืน ุ ก็อาจไปดิสรัปต์การใช้ รถยนต์แบบเดิมๆ
ตัวเองเพี ยงล�าพั ง แต่การได้ร่วมสร้างบทสนทนา ไม่ว่าจะปะทะ
ไม่ได้มแ ี ต่เทคโนโลยีเท่านัน ้ ทีเ่ ติบโตด้วยกราฟรูปตัว S แต่ใน ่ ๆ ก็เป็นเช่นเดียวกัน ลองนึกถึงแฟชัน ด้านอืน ่ ล�า้ สมัยในรูปแบบต่างๆ
้ บ้าง ถกเถียง หรือเห็นพ้อง อาจท�าให้เรา ‘เห็น’ จุดตัดต่างๆ ได้ชด ั ขึน
ลองนึกถึงความนิยมในตัวดารานักร้อง หรือลองนึกถึงความนิยม
for All นั่นไม่ได้หมายถึงการสร้างบทสนทนากับทุกๆ คนเท่านั้น
ในอาหารการกินบางอย่างดูก็ได้
แต่ยง ั หมายให้บทสนทนานัน ้ น�าทางเราไปสู่ ‘ความเป็นไปได้’ ทัง ้ มวลด้วย
a day BULLETIN จึงมีสโลแกนใหม่ว่า Conversations
่ ง จริงอยู่ บางสิง ่ หรือบางคนสามารถสร้างกราฟรูปตัว S ต่อเนือ
คุณคิดว่าตัวเองอยู่ตรง ‘จุดตัด’ ไหนในประวัติศาสตร์,
ขึ้นไปได้ คือเมื่อไปถึงด้านบนของตัว S แล้ว ยังสามารถยืนระยะ แล้วพุ ่งสูงขึ้นไปได้อีก ตัวอย่างที่เห็นได้ชัดเจนมากก็คือความนิยม
คุ ณ คิ ด ว่ า พวกเราทั้ ง หมดก� า ลั ง อยู่ ต รง ‘จุ ด ตั ด ’ ไหน ในประวัติศาสตร์,
ในตัวนักร้องอย่าง ‘พี่เบิรด ์ ’ - ธงไชย แมคอินไตย์ หรือความนิยม
How so?
บรรณาธิการบริหาร
ไม่เหมือนกัน จึงมีความเอนความชันไม่เหมือนกัน คล้ายๆ กับเมื่อ
ว่ามันด�าเนินมาเรียบๆ เรื่อยๆ ช้านานแต่กาลก่อน จนกระทั่งเมื่อ
้ ง่ายๆ ตัวอย่างเช่น มนุษย์อาจคิดค้น ไม่ได้เกิดขึน
โตมร ศุขปรีชา
มาร่วมมองและร่วมสร้างบทสนทนาสู่อนาคตด้วยกันครับ
W h at ’ s Next?
กรำฟรูปตัว
S
ที่ก�ำลังอยู่ใน ้ แน่ๆ ก็คือกรำฟ ขำขึน เกี่ยวกับหำยนะด้ำน สิง ่ แวดล้อม ่ ก็ไปดูตัวเลข ไม่เชือ เหล่ำนี้
0.9
0.9 องศาเซลเซียส : อุณหภูมิโลกที่สูงขึ้น นับตั้งแต่ปลายศตวรรษที่ 19
35 35 ปี : คือจ�านวนปี ท่ค ี วามร้อนเพิ่งเริ่มสะสมตัว
2016 2016 : คือปี ท่อ ี ากาศร้อนที่สุดในประวัติศาสตร์ โดยมี 8 เดือน ที่ท�าสถิติอุณหภูมิสูงสุด ในประวัติศาสตร์
700 700 เมตร : คือความลึกของมหาสมุทร โดยเฉลี่ยที่อณหภู ุุ มิสูงขึ้นมากกว่า 0.4 องศาฟาเรนไฮต์
8 8 นิ้ว : คือน�้าทะเลที่สูงขึ้นจากศตวรรษที่แล้ว โดยเพิ่มระดับรวดเร็วในช่วงสองทศวรรษ สุดท้าย
ค�ำว่ำ Sigmoid มำจำกค�ำว่ำ Sigma ซึ่งเป็นตัวอักษรกรีกตัวที่ 18 เดิมที Sigma เทียบเท่ำกับตัว C แต่ต่อมำก็ใช้เทียบเท่ำกับตัว S ดังนั้น Sigmoid Function ก็คือกรำฟรูปตัว S นั่นเอง
Business Performance
Path of High Performers
30 First Industy-Leading Business
Second Industy-Leading Business
30% : คือความเป็นกรดในทะเลที่เพิ่มขึ้น นับตั้งแต่เริ่มปฏิวัติอุตสาหกรรม
286,000,000,000 Time
04
286,000,000,000 ตัน : คือปริมาณน�้าแข็งที่กรีนแลนด์เสียไปในแต่ละปี นับตั้งแต่ปี 1993-2016
ADB 02 MAR 2020
REPORT
LIFE
LIFESTYLE
PEOPLE
CULTURE
THOUGHT
T H E C O N V E R S AT I O N C O N V E R S AT I O N S
Defining T h e N ex t Decade
01 -55 06
ส�ารวจความหมาย ่ี อ ของสัญลักษณ์ทซ ่ น อยู่ในปกของ a day BULLETIN โดย Meerkat
FOR
01 Timber S kys c rap e r -
่ ร้างจากไม้ ตึกระฟ้าทีส
ALL
02 S p a c e T r ave l -
่ ว อุตสาหกรรมท่องเทีย อวกาศ
adb 02 MaR 2020
WITH 9 NEW COluMNISTS โลกข้างหน้า คือโลกที่ยากท�านาย ความพลิกผันเปลี่ยนแปลงไปตลอดเวลา สิ่งที่เรียกว่าเทรนด์ต่างๆ เมื่อโงหัวถือก�าเนิดขึ้น ก็มักถูกกระบวนการดิสรัปชัน ทุบท�าลายให้ราบเรียบลงเกือบทุกครั้งไป เป็นไปได้, ที่เราอาจก้าวเข้าสู่ยุค Trend Exhaustion หรือเทรนด์ต่างๆ ไม่อาจเกิดขึ้นได้จริง เรื่องโน้นเรื่องนี้เกิดขึ้นมากมาย เป็นที่รับรู้กล่าวถึง แต่แล้วก็จะจางหายไป โลกดิจิตอลบันทึกทุกอย่างไว้ แต่ไม่ใช่ในความทรงจ�าของผู้คน เรารับและลืมได้ง่ายดายมากขึ้น โลกที่ซับซ้อนจึงยิ่งซับซ้อน และเกิดประวัติศาสตร์ซ้�ารอยขึ้นเรื่อยๆ ทั้งเรื่องเล็กเรื่องใหญ่ เพราะไม่มีใครจดจ�าอดีตได้ และอนาคตก็ไม่เคยมาถึง
a day BULLETIN ชวนคนหนุ่มสาวทั้งเก้ามาเปิ ดคอลัมน์ใหม่ เพื่อร่วมกันพินิจโลกในมุมของพวกเขา ใช่ ไม่มีใครรู้อะไรได้ทุกเรื่องอีกต่อไปแล้วในโลกทุกวันนี้ ค�าว่าพหูสูตถูกลบออกไปจากพจนานุกรม ทุกคนมองเห็นสิง ่ ต่างๆ จากมุมของตัวเอง และเป็นมุมเหล่านั้นนั่นเองที่มีค่า เพราะมันอาจปะทะ ขัดแย้ง หรือสอดผสานกันกับมุมอื่นๆ อีกมากมายในโลก แล้วก่อร่างสร้างเป็นมุมมองใหม่ให้แก่ผู้อ่านอย่างเราๆ ท่านๆ ที่ก็ไม่สามารถรับรู้ได้ทุกเรื่องทุกข้อมูลเช่นเดียวกัน
a day BULLETIN ชวนมาท�าความรู้จักกับ 9 คอลัมนิสต์ใหม่ของเรา ผ่านบทสัมภาษณ์ และผ่านงานเขียนชิ้นแรกของพวกเขา เริ่มต้นผจญภัยไปในอนาคตกับพวกเขาได้... เพียงพลิกหน้ากระดาษถัดไปนี้!
03 Modern Airship Transport
04 Ai r Taxi / D ro ne Taxi
05 Thai National Flag
-
-
่ น แท็กซีบ ิ ได้/โดรนแท็กซี่
-
การเดินทางขนส่งด้วย เรือเหาะสมัยใหม่
07
ธงชาติไทย ยังคง…
a d ay b u l l e t i n . c o M
T H E C O N V E R S AT I O N C O N V E R S AT I O N S
FOR
ALL
1/9
The Others Side of Dragon
สรวง สิทธิสมาน
มาหามังกร คือชื่อคอลัมน์ท่ีสรวงตั้งใจให้มีค�าว่า ‘มังกร’ อยู่ในนั้นเพื่ อเป็ นเครื่องหมายที่ส่ือถึงประเทศจีน ส่วนค�าว่า ‘มาหา’ หากพู ดเร็วหน่อยก็จะคล้องเสียงกับค�าว่า ‘มหา’ ซึ่งแปลว่ายิ่งใหญ่ ‘มาหามังกร’ จึงแปลได้สองความหมาย ทั้งความหมายตรงตัวที่ส่ือว่าคอลัมน์น้ีจะบอกเล่าเรื่องราวเกี่ยวกับมังกรจีน เป็ นการพาผู้อ่านไปรู้จักและ ใกล้ชิดกับจีนให้มากขึ้น ส่วนความหมายแฝงสื่อถึงความยิ่งใหญ่และเรืองอ�านาจของ ‘มหามังกร’ หรือประเทศจีนนั่นเอง
เรือ ่ ง: สุธามาส ทวินันท์ ภาพ: รัชต์ภาคย์ แสงมีสินสกุล
08
adb 02 MaR 2020
06 PM 2.5 Dust Pollution
07 Hyperloop
-
-
ฝุน ่ PM 2.5 ยังคงอยู่ ถ้า…
การเดินทางด้วยแคปซูลแม่เหล็กไฟฟ้าในท่อสุญญากาศ
ประเทศจีนทีเ่ รารูจ ้ ก ั คือมุมไหน? การเติ บ โตทางด้ า นเศรษฐกิ จ การเป็นชาติมหาอ�านาจ หรือการปกครอง แบบคอมมิวนิสต์ ้ หลายค�าตอบมากมายทีเ่ รานึกขึน ได้ แต่ ส� า หรั บ ประเทศที่ มี ป ระชากร จ� า นวนมหาศาลและขนาดพื้ น ที่ ใ หญ่ ่ งราว เป็นอันดับต้นๆ ของโลก ยังมีเรือ ่ ก อีกมากมายทีซ ุ ซ่อนรอให้เราไปค้นและ ่ ของ ‘จีน’ ท�าความรูจ ้ ก ั อีกด้านหนึง สรวง สิ ท ธิ ส มาน นั ก ศึ ก ษา ปริญญาตรีวย ั 22 ปี จากมหาวิทยาลัย East China Normal University (ECNU) แห่งเมืองเซี่ยงไฮ้ และเป็น คนรุ่นใหม่ที่ใช้ชีวิตอยู่บนผืนแผ่นดิน จีนมาหลายปี ผจญภัยไปหลายเมือง ตัง ้ แต่เฉิงตู หนานจิง ปักกิง ่ ก่อนจะมา ลงเอยที่เซี่ยงไฮ้ เมืองที่เปรียบเสมือน อนาคตของคนจีนทัง ้ ประเทศ ไม่วา่ จะเป็น โครงสร้างพื้นฐาน ตลอดจนไลฟ์สไตล์ การใช้ชีวิต ประสบการณ์ท่เี ขาพบเจอ ่ งราว มาในแต่ละเมืองนัน ้ เต็มไปด้วยเรือ ่ ากมองด้วยสายตาคนนอกอาจไม่เห็น ทีห ภาพของจีนที่มีเพียงคนในเท่านั้นที่รู้ a day BULLETIN ชวนสรวง เ ข้ า ม า เ ป็ น ห นึ่ ง ใ น ที ม ค อ ลั ม นิ ส ต์ เพื่ อ ฉายภาพจี น มุ ม ใหม่ ที่ เ ราอาจยั ง ไ ม่ เ ค ย สั ม ผั ส ห รื อ ม อ ง ข้ า ม ไ ป ผ่านคอลัมน์ช่ือ ‘มาหามังกร’ บทสนทนาในวัน นี้ ป ระเดิม ด้วย เรื่องระบบการศึกษาของประเทศจีน ที่ ข้ึ น ชื่ อ เรื่ อ งการแข่ ง ขั น กั น อย่ า ง เอาเป็นเอาตาย สรวงท�าอย่างไรถึงได้ ่ ในนัน เข้าไปเป็นส่วนหนึง ้ และในความไร้ ม ารยาทของคนจี น ที่ ค นไทยมั ก ยกมาพู ดถึ ง เสมอ แท้ จ ริ ง แล้ ว เป็ น อย่างไร รวมถึงประเด็นจีนในทศวรรษที่ ่ นแปลง 20 นี้ สรวงมองว่าจีนจะเปลีย ไปในทิศทางใด ระหว่างเป็นมหาอ�านาจ ่ หรือต้องถดถอยเพราะ โลกอันดับหนึง ปัญหาบางอย่าง ไปหาค�าตอบกัน
การศึกษาในระดับมหาวิทยาลัยของจีนขึ้นชื่อเรื่องการแข่งขันที่สูงมาก ่ ในนัน คุณท�าอย่างไรถึงสามารถเข้าไปเป็นส่วนหนึง ้ จริงๆ แล้วมหาวิทยาลัยของจีนเขาจะรับนักศึกษาจีนและนักศึกษาต่างชาติ
แยกกัน การเรียนการสอนก็จะไม่เรียนรวมกัน เพราะถ้าให้ผมไปนั่งกับคนจีน ผมที่ไม่ได้ เรียนจี นมาตั้ งแต่ เกิ ดยังไงก็ ไม่มีทางจดเลกเชอร์ทันคนจี นอยู่แล้ ว
ผลที่ตามมาก็อาจท�าให้เรียนตามเพื่อนไม่ทัน คะแนนก็จะแย่กว่าเขา เลยเป็น
เหตุผลว่าท�าไมมหาวิทยาลัยจีนถึงจับคนที่มีเลเวลทางภาษาใกล้เคียงกันมาอยู่
ด้วยกัน แต่เขาก็ให้มีการจัดกิจกรรมที่สนั บสนุ นให้นักศึกษาจีนและนั กศึกษา
ต่างชาติได้มโี อกาสท�าความรูจ ้ ักกันอยู่ และถ้าหากเราใช้ภาษาในระดับเดียวกับ คนจีนได้แล้ว ก็ทา � เรือ ่ งเข้าไปเรียนรวมกับคลาสคนจีนได้เลย
่ งการเรียนเป็นอย่างไร เรียนอย่างเดียว พฤติกรรมของนักศึกษาจีนเรือ หรือท�ากิจกรรมต่างๆ ควบคูก ่ น ั ไป
นักศึกษาจีนส่วนมากจะเรียนอย่างเดียว ด้วยความที่ประชากรเขาเยอะ
การแข่งขันก็เลยสูงมาก การเรียนมหาวิทยาลัยของคนจีนจึงเป็นเรือ ่ งทีน ่ ่าสงสาร
มาก อย่างผมเป็นนักศึกษาต่างชาติเขาก็จะดูแลเราดี แต่ส�าหรับนักศึกษาจีน
ห้องพักของมหาวิทยาลัยเล็กกว่าห้องของนักศึกษาต่างชาติอีก และจ�านวนคน
ที่อยู่ในห้องเยอะกว่าด้วยทั้งที่พื้นที่ในห้องเท่ากันนะ ผมอาศัยอยู่กับน้องชาย 2 คน ส่วนคนจีนกลับอยูร่ วมกัน 4-6 คน คือในห้องแทบจะไม่มพ ี น ื้ ทีท ่ า � อะไรเลย
และแต่ละคนก็จะก้มหน้าก้มตาเรียนเพือ ่ ทีจ ่ ะให้รบ ี เรียนให้จบ บางมหาวิทยาลัย
ที่เป็นอันดับต้นๆ ของจีนมีการแข่งขันชนิดที่ว่าแทบจะไม่มีค�าว่าช่วยเหลือกัน เลย
่ งทีส ่ า� คัญมากๆ ส�าหรับสังคมเขาขนาดนัน ท�าไมการศึกษาในจีนถึงดูเป็นเรือ ้ มันมีชว ่ งเวลาหนึง ่ ของประเทศจีนทีย ่ ากล�าบากมากๆ โดยเฉพาะช่วงปฏิวต ั ิ
วัฒนธรรม ตอนนั้นเป็นสิบปีทค ี่ นจีนไม่มก ี ารศึกษาเลย พอมาถึงยุคเติ้งเสีย ่ วผิง ถึงจะมีการปฏิรูปด้วยการเปิดประเทศ จนท�าให้คนจีนลืมตาอ้าปากได้ แต่ว่า
เศรษฐกิจตอนนั้นนับว่ายังแย่อยู่ ก็เลยมีค�ากล่าวที่ว่า การเรียนมหาวิทยาลัย สามารถเปลีย ่ นชีวต ิ คนคนหนึง่ จากจนเป็นรวย จากต�าเป็นสูงได้งา่ ยๆ ด้วยการสอบ
‘เกาเข่า’
เกาเข่าก็คอ ื การสอบวัดระดับความรูเ้ พือ ่ ใช้ในการเข้ามหาวิทยาลัย ถ้าหาก
สอบได้คะแนนดีก็จะท�าให้ได้เข้ามหาวิทยาลัยทีด ่ ี ซึง่ เป็นการรับรองในอนาคตว่า
จะท�าให้มห ี น้าทีก ่ ารงานทีด ่ ี มีเงินใช้ สามารถแต่งงานมีลก ู สร้างครอบครัวสืบทอด ตระกูลได้ เพราะตัวชีว ้ ด ั การประสบความส�าเร็จของสังคมจีนคือการมีบา ้ น มีรถ มีครอบครัว มีลก ู สืบทอดตระกูลต่อ และการทีจ ่ ะไปถึงเป้าหมายนั้นได้ต้องผ่าน
การเรียนมหาวิทยาลัย เพราะฉะนั้น ‘เกาเข่า’ ค�านี้จึงเข้าไปอยู่ในใจของคนจีน ทุกคน
้ มาเป็นมหาวิทยาลัย ในปี 2019 มหาวิทยาลัยชิงหัวของจีนไต่อน ั ดับขึน ่ า� ให้การศึกษาจีนพัฒนาขึน ้ มาสูร อันดับ 1 ของเอเชีย คิดว่าอะไรทีท ่ ะดับนีไ้ ด้ ส่วนหนึ่งผมคิดว่าเพราะประเทศจีนให้ความเคารพกับอาชีพครูมากกว่า
อาชีพอืน ่ ๆ ซึง่ มันต่างกับไทยนะ ในไทย ผมรูส ้ ก ึ ว่าการเป็นครูมน ั ยากล�าบาก เพราะ โดนกดดันจากข้างบน เงินเดือนก็ไม่ได้เยอะ นั กเรียนก็ดื้อ คนที่จะเป็นครู ได้ จึ ง ต้ อ งใจสู้ ม ากๆ และก็ ต้ อ งใจรัก ด้ ว ย แต่ ค รู ที่ จี น เงิ น เดื อ นเขาค่ อ นข้ า งสู ง
ระดับประมาณ 40,000-50,000 บาทเลย แล้วก็เป็นอาชีพทีม ่ เี กียรติ เรียกว่า เป็นอาชีพทีด ่ ีทส ี่ ด ุ อาชีพหนึ่งของประเทศจีนเลยก็วา ่ ได้ ถ้าใครต้องการเรียนครู
้ ด ตัวชีว ั การประสบ ความส�าเร็จของ สังคมจีนคือ คือการมีบา้ น มีรถ มีครอบครัว มีลก ู สืบทอดตระกูลต่อ ่ ะไปถึง และการทีจ เป้าหมายนัน ้ ได้ ต้องผ่านการเรียน มหาวิทยาลัย เพราะฉะนัน ้ ้ ง ‘เกาเข่า’ ค�านีจ ึ เข้าไปอยูใ่ นใจ ของคนจีนทุกคน
รัฐบาลจีนก็มท ี น ุ ให้ เพราะฉะนั้น จึงมีคนอยากเป็นครูเยอะ ซึง ่ ก็ชว ่ ยสร้างการ-
09
a d ay b u l l e t i n . c o M
08 Ve r t i c a l G r e e n B u i l d i n g
09 T H E M E E R K AT
-
-
่ ออนไลน์ทเ่ี น้นการน�าเสนอด้วยภาพ เดอะ เมียร์แคต, สือ
อาคารเขียวแนวตัง ้
แข่ ง ขั น ในวงการครู ท� า ให้ เกิ ด การพั ฒ นาด้ า น
มาเยอะ แต่ประเทศไทยเป็นประเทศหนึ่งทีไ่ ม่เคย
อย่างครูที่สอนผมอยู่ก็เห็นว่าเขาค่อนข้าง
ระหว่ า งรัฐ ค่ อ นข้ า งดี คนจี น ก็ เ ลยมองว่ า เรา
การศึกษาไปด้วย
เก่งจริงๆ เขาใช้จิตวิทยาในการสอนด้วยการให้ เด็กทุกคนในห้องได้มส ี ว ่ นร่วมเสมอ คือนอกจาก
เป็นมิตร
ผมคิ ด ว่ า เราน่ า จะเห็ น เขาอี ก ยาวๆ เลย
ในห้องรูส ้ ึกว่าเป็นครอบครัว อันนี้ต้องยกเครดิต
่ นแปลง การอยูจ ่ น ี มาหลายปี เห็นความเปลีย ทางเศรษฐกิ จ จี น ในแง่ ข องคนที่ อ ยู่ อ าศั ย อย่างไรบ้าง
(ยิม ่ มัน ้ ) ถ้าเขาไม่เป็นอะไรไปก่อน เพราะคนจีนเชือ ่
ติดอยูก ่ ับค�าว่าเรียนเพือ ่ สอบอยูด ่ ี ไม่ได้เรียนเพือ ่
ร้านอาหารเปิดมากขึ้น แล้วราคาก็สูงขึ้นเรือ ่ ยๆ
ในประเทศจี น นั้ น จะมี ผู้ น� า ประเภทเหมาเจ๋ อ ตง
4 ปี ก่ อ น และเรือ ่ งเทคโนโลยี กั บ การคมนาคม
เหมาเจ๋ อ ตงที่ เ ด็ ด ขาด เป็ น ผู้ น� า ทางการทหาร
จะให้การศึกษากับเราแล้ว ยังสร้างมิตรระหว่าง เพือ ่ นร่วมห้องด้วยกัน ท�าให้ห้องมีสส ี น ั จนเพือ ่ น
ให้ครูที่สอนอยู่เลย แต่ปัญหาคือสุดท้ายจีนก็ยัง เอาไปใช้
คนไทยส่วนใหญ่มก ั จะมองจีนในภาพลบ แต่ ในสายตาคนจีนเขามองคนไทยเป็นแบบไหน อย่างที่รูก ้ ันว่าคนไทยเรามองจีนไม่ค่อยดี
เท่าไหร่ ถึงจะรูว้ า่ พ.ศ. นีป ้ ระเทศจีนมาแน่ ประเทศ
จีนเศรษฐกิจดี เรียนภาษาจีนแล้วได้เงินเดือนเยอะ แต่เราเอาแต่มองด้านทีม ่ น ั ให้เงิน ให้ผลประโยชน์ กับเราเท่านั้น พอเวลาไปเห็นคนจีนเสียงดังเราก็
เอาเขากลับมานินทาว่า ‘คนจีนไม่มม ี ารยาท’ เสมอ
ซึ่งเห็นได้ชัดว่าข้างในลึกๆ ของคนไทย เรายังมี ความดูถูกคนจี นอยู่ แต่ ถ้าเปรียบเทียบสายตา คนจีนทีม ่ องมายังคนไทยนั้นคนละเรือ ่ งกันเลย
ในตั ว เขามาก พอเขาขึ้ น มาเป็ น ประธานาธิ บ ดี
เขาท�าให้เศรษฐกิจจีนสามารถขึน ้ มาตีคก ู่ บ ั อเมริกา
(นิ่งคิด) เท่าทีผ ่ มเห็นและสัมผัสได้คือการมี
ได้ แล้ ว รัฐ บาลชุ ด นี้ ก็ ท� า งานดี ม ากจริง ๆ คื อ
ค่ าครองชีพในเซี่ยงไฮ้ เองก็ สูงมากเมื่อเทียบกั บ
กั บ เติ้ ง เสี่ ย วผิ ง บางเวลาเราต้ อ งการคนแบบ
ของเขาก็ พั ฒ นาไปไกลมากเช่ น กั น ช่ ว งแรกๆ
มี ค วามมั่ น ใจ กั บ บางเวลาก็ ต้ อ งการคนแบบ
เพ ร า ะ ใน จี น โท ร ศั พ ท์ เ ค รื่ อ ง เ ดี ย ว มั น เชื่ อ ม
ประเทศ ซึ่งในเวลานี้ผมมองว่าสีจ้ินผิงมีลักษณะ
เพื่อสแกนจ่ ายเงินได้ เลย ซึ่งบางที่ในจี นตอนนี้
คนเดียว ตอนนีจ ้ น ี เจอปัญหาจากรอบด้านรุมล้อม
ที่ ผ มไปจี น มองว่ า เหมื อ นอยู่ ในโลกอนาคตเลย การบริการทุกอย่างไว้ เราสามารถยื่นโทรศัพท์
เติ้งเสี่ยวผิง ที่สร้างความแปลกใหม่เพื่อพัฒนา
ของทั้ ง เติ้ ง เสี่ ย วผิ ง และเหมาเจ๋ อ ตงรวมอยู่ ใน
เขาก็ ไ ม่ ร ับ เงิ น สดแล้ ว นะ เพราะคนส่ ว นใหญ่
ทัง้ ประท้วงในฮ่องกง สงครามการค้ากับอเมริกา
คงแทบจะไม่มค ี นใช้เงินสดเลย ตอนนี้ก็เห็นได้ชด ั
ในสถานการณ์โลกปัจจุบน ั นี้
ไม่ ไ ด้ ใช้ เงิ น สด ถ้ า ผ่ า นเจเนอเรชั น นี้ ไปผมว่ า
ว่ า ประเทศไทยได้ โ มเดลนั้ น มาและก็ พ ยายาม พัฒนาไปให้ถึงระดับนั้นให้ได้
ไวรัสโคโรนา สีจิ้นผิงก็แสดงให้เห็นว่าเขาเอาอยู่
ความยิ่ ง ใหญ่ ข องประเทศจี น และความชาตินย ิ มทีเ่ ขามีตอ ่ ประเทศ มองว่าถ้าหากจีน จะล้ ม ก็ ต้ อ งเป็ น การล้ ม เพราะคนในชาติ หรือเปล่า
ไร้ม ารยาทของคนจี น ที่ เราเห็ น มั น คื อ ความมี
คิดว่าจีนในทศวรรษที่ 2020s จะพั ฒนา ไปในทิศทางไหน หรือเจอปัญหาอะไรอีกในมุม ่ี น ของคนทีใ่ ช้ชว ี ต ิ อยูท ่ น ั่
รืน ่ เริง ความเป็นมิตร การที่เขามาเสียงดังใส่เรา
ปัญหาหนักๆ ทีเ่ ป็นตัวตัดสินว่าจีนจะพัฒนาต่อไป
ขึ้นมาก็สามารถล้มรัฐบาลได้ แต่รฐ ั จีนเขาท�าให้
น�าเสียงแบบนี้ได้โดยที่ไม่ต้องโกรธกัน และจาก
ก็ไม่ใช่เรือ ่ งใหม่อะไรเลย แต่เป็นปัญหาประชากร
เป้ า หมายว่ า จะกลั บ ไปเป็ น มหาอ� า นาจโลก
เขามองว่าอยู่กับคนไทยแล้วรูส ้ ึกปลอดภัย
รูส ้ ก ึ คบได้มากกว่าชาติอน ื่ และจริงๆ แล้วไอ้ความมารยาทของเขา เพราะมารยาทเขาคือความครึกครืน ้
ผมมองว่ า ไม่ ช้ า ก็ เร็ว นี้ จี น น่ า จะต้ องเจอ
จริง ครับ ไม่ ใช่ แ ค่ ที่ จี น แต่ ทุ ก ประเทศ
รวมทั้งไทยเองก็เหมือนกัน หากประชาชนลุกฮือ
ไกลกว่ า เดิ ม หรือ ว่ า จะร่ว ง ซึ่ ง ปั ญ หาดั ง กล่ า ว
ประชาชนเห็นด้ วยกั บสิ่งที่เขาท�าได้ และเขาตั้ ง
ที่ ล ดลงกั บ ประเทศเข้ า สู่ สั ง คมผู้ สู ง อายุ เพราะ
เหมือนเมื่อก่อนให้ได้ คนจีนที่รก ั ชาติเขาก็อยาก
กับคนไทยค่อนข้างพิเศษกว่าชาติอื่น
การใช้ น โยบายลู ก คนเดี ย วในอดี ต ที่ ท� า ให้ เกิ ด
ของโลกแซงอเมริก า คื อ เขาจะมองว่ า อเมริก า
อะไรคือเหตุผลที่ท�าให้คนจีนมองว่าไทยเป็น ่ เราก็ดเู หมือนจะหวัง ประเทศที่ ‘คบได้’ ในเมือ แต่กอบโกยผลประโยชน์จากเขา
นโยบายลูกคนเดียวจะยกเลิกไปแล้ว และก�าลัง
อเมริกาให้ได้
มันแสดงถึงความเป็นมิตรทีด ่ ต ี อ ่ กัน เราพูดกันด้วย ประสบการณ์ ที่ ผ มไปอยู่ จี น ท่ า มกลางเพื่ อ น
หลายเชื้อชาติ มันท�าให้เห็นว่าคนจี นเขาปฏิ บัติ
ต้องเล่าย้อนไปว่าประเทศจีนเขาเคยโดน
ชาติตะวันตกย�ายีมาก่อนในช่วงสงครามฝิ่ น และ
คนจีนยังฝังใจกับเรือ ่ งพวกนีอ ้ ยูเ่ สมอ ถึงแม้จะไม่ได้
คนจีนรุน ่ ใหม่เขาก�าลังเผชิญสังคมผู้สูงอายุจาก
เห็นประเทศของเขาเป็นมหาอ� านาจอั นดั บหนึ่ ง
การสูญเสียแรงงานหลายสิบล้านคน แม้ตอนนี้
เป็นคู่แข่ง เราต้องท�าทุกวิถีทางให้เราเหนือกว่า
จะอนุญาตให้มีลูกสามคน แต่ค่าครองชีพที่แพง ขึน ้ การแข่งขันสูงขึน ้ ชีวต ิ ทีด ่ อ ู ยูย ่ ากขึน ้ ค่านิยม
ที่ จ ะมี ลู ก ก็ น้ อ ยลงตาม เพราะการจะเลี้ ย งเด็ ก คนหนึ่งต้องมีค่าใช้จ่ายมหาศาล
มั น เป็ น เทรนด์ ทั่ ว โลกที่ ค นชนชั้ น กลาง
รูป ้ ระวัติศาสตร์ชัดเจน แต่เขามองว่าฝรัง่ เข้ามา
อยากครองตั ว เป็ น โสดหรือ ไม่ มี ลู ก ซึ่ ง ขั ด กั บ
ประเทศญีป ่ น ุ่ ก็อย่างทีร่ ก ู้ น ั ว่าสงครามโลกครัง้ ที่ 2
ในการขับเคลือ ่ นเศรษฐกิจ ตรงนีจ ้ งึ เป็นโจทย์สา� คัญ
เอาเปรีย บ หวั ง เอาผลประโยชน์ จ ากเขา หรือ
เขากระท� า กั บ จี น ขนาดไหน ในเมื อ งหนานจิ ง
ที่ผมเคยไปเรียนไม่มีนักศึกษาญี่ปุ่นกล้ าไปเลย เพราะว่าอยู่ยากจริงๆ คนที่นั่นเกลี ยดคนญี่ปุ่น เข้าไส้ เขาอาจจะชอบประเทศญี่ปุ่น อาจจะชอบ
อาหารญีป ่ น ุ่ แต่วา ่ ไม่ชอบคนญีป ่ น ุ่ มันเหมือนเป็น
แผลเป็นทีไ่ ม่สามารถลบออกไปได้ เพราะกว่าเขา
จะขึ้นมาเจริญได้อย่างทุกวันนี้เขาต้องผ่านอะไร
10
มี ปั ญ หากั บ ประเทศจี น และก็ มี ค วามสั ม พั น ธ์
การเป็ น ประธานาธิ บ ดี ข องสี จิ้ น ผิ ง แบบ ไม่ มี ว าระหมดอายุ คิ ด ว่ า เป็ น ไปได้ ไ หมว่ า ต ล อ ด ร ะ ย ะ เ ว ล า สิ บ ปี นี้ เ ข า ก็ จ ะ ยั ง เ ป็ น ประธานาธิบดีจน ี อยู่
ค่ านิ ยมเก่ าๆ และจี นต้ องใช้ประชากรมหาศาล
ว่ า จี น จะน� า เทคโนโลยี ม าแก้ ไขปั ญ หานี้ ไ ด้ ไหม
หรือ จี น อาจจะเอาเทคโนโลยี AI มารับ มื อ กั บ ปัญหานี้ แต่กไ็ ม่รจ ู ้ ะออกมาในรูปแบบไหนเหมือนกัน 10 ปีขา ้ งหน้าจะเป็นยังไงคงเดาไม่ได้ เพราะหาก มองย้อนกลับไป 10 ปี โลกเราก็เดินเร็วมากจริงๆ เราอาจจะมีเทคโนโลยีใหม่เกิดขึน ้ บนโลกก็เป็นได้ แต่ผมเชือ ่ ว่าอนาคต ยุค AI จะมาถึงในใกล้ๆ นี้
adb 02 MaR 2020
10 G ove r n m e n t D r o n e
11 Solar Roof Tile
-
-
้ งหลังคาพลังงานแสงอาทิตย์ กระเบือ
โดรนตรวจการณ์จากภาครัฐ
มาหามังกร
จีนในสายตาไทย และ ไทยในสายตาจีน
จีนในสายตาไทยเป็นอย่างไร? จ�าได้วา่ เมื่ อ ก่ อ นพอมี ค นเห็ น ฉลากสิ น ค้ า ที่ มี ค� า ว่ า ‘Made in China’ อยู่ ก็จะตัดสินไปทันทีวา่ สินค้าชิน ้ เป็น ‘ของก๊อบ’ หรือเป็นสินค้า ้ นัน ทีม ี ณ ุ ภาพต�า่ เป็นสินค้า ‘จีนแดง’ หรือหาก ่ ค พู ดถึงคนจีน ก็จะต้องมีคนบ่นถึงความเสียงดัง ไร้ ม ารยาทของทั ว ร์ จี น ที่ แ ห่ กั น มาเที่ ย ว ในไทย มิหน�าซ�้า เมือ ่ มีคนเอ่ยขึน ้ มาว่าจะไป เรียนต่อในประเทศจีน ก็จะมีคนถามย้อนกลับ มาว่า ‘ไปท�าไม ท�าไมไม่ไปยุโรปหรืออเมริกา’ นั่ น คื อ การตั ด สิ น ความเป็ นจี น บน ค่านิยมเก่าๆ แต่กต ็ อ ้ งยอมรับว่า ภาพประทับ ของเราต่อประเทศจีนนัน ้ึ กว่าเดิมมากนัก ้ ดีขน โดยเฉพาะหลายปี ท่ี ผ่ า นมา เห็ น ได้ ชั ด ว่ า ในระยะหลังมานี้ มีคนสนใจศึกษาภาษาจีน มากขึน ้ สถาบันการศึกษาหลายแห่งได้ยกวิชา ภาษาจีนขึ้นมาเป็ นวิชาภาคบังคับ รวมถึง มี ผู้ ค นสนใจที่ จ ะไปศึ ก ษาต่ อ ที่ ป ระเทศจี น อย่างต่อเนื่อง จ�านวนนักศึกษาไทยในจีน ก็เพิ่มขึน ้ ในทุกๆ ปี โดยเหตุผลหลักทีค ่ นไทย เริม ื กระแส ่ ให้ความส�าคัญกับประเทศจีนก็คอ การ ‘มา’ ของประเทศจีน นอกจากภาพของคนจีนโพ้นทะเลทีห ่ นี ความยากล�าบากมาพร้อมกับเสือ ่ ผืนหมอนใบ เพื่ อมาสู้ตายเอาดาบหน้าบนแผ่นดินที่ไม่ใช่ บ้านเกิด เริม ั ่ สร้างตัวจากศูนย์ จนปัจจุบน คนจี น เหล่ า นั้ น ได้ ก ลายมาเป็ น ชนชั้ น น� า ที่มีบทบาทสูงในแทบจะทุกประเทศทั่วโลก โดยเฉพาะในประเทศกลุ่มเอเชียตะวันออก เฉี ย งใต้ อั น เป็ น ที่ ตั้ ง ของประเทศไทยเรา รวมถึ ง การเติ บ โตทางเศรษฐกิ จ อย่ า ง รวดเร็วของจี น แผ่ น ดิ น แม่ จนถึ ง กั บถู ก คาดการณ์วา่ จะกลายเป็นประเทศมหาอ�านาจ อันดับหนึง ่ แซงแชมป์เก่าอย่างสหรัฐอเมริกา ในอนาคต ทัง ้ เ็ ป็นเหตุผลให้คนไทย (คน ้ หมดนีก ทัง ้ โลก) มองข้ามค่านิยมเก่าๆ และเริม ่ หันมา ศึกษาทิศทางการเจริญเติบโตของจีนมากขึน ้ หลายคนยอมรับในความยิง ใหญ่ ข องประเทศ ่ จีน แต่นน ั่ ก็เป็นเพียงการยอมรับในความเก่งกาจของเขา หลายคนอาจศึกษาภาษา แ ล ะ วั ฒ น ธ ร ร ม ข อ ง จี น เ พ ร า ะ เ ห็ น ว่ า มีประโยชน์ตอ ่ อาชีพการงานในอนาคตเท่านัน ้ ไม่ได้เป็นเพราะสนใจในเนือ ้ แท้ เห็นได้ชัดแม้แต่นักศึกษาไทยที่ศึกษา
11
อยู่ในจีนเอง ก็ยังมีอคติและข้อกังขาต่อ วัฒนธรรมและวิถช ี ว ี ต ิ ของคนจีน ตัวอย่างเช่น เพื่อนของผูเ้ ขียนคนหนึง ่ มาเรียนทีจ ี เพราะเล็งเห็นโอกาสทางวิชาชีพ ่ น แต่ครัง ่ ทีเ่ ขาเห็นคนจีนถุยน�า้ ลายบนถนน ้ หนึง เขาก็มป ี ฏิกร ิ ย ิ าทีแ ่ สดงถึงการรับไม่ได้อย่าง ชัดเจน และพู ดเหมารวมคนจีนว่าเป็นพวก ไม่มว ี ฒ ั นธรรม ซึง ่ แสดงให้เห็นว่า ถึงแม้ ประเทศจีนจะเจริญแล้ว แต่กย ็ ง ั มีคนบางกลุม ่ ทีแ ิ ไิ ลซ์ และเมือ ่ สดงความไม่ศว ่ คนไทยเจอกับ กิรย ิ าอันไม่ศว ิ ไิ ลซ์ดง ั กล่าว ก็จะหวนนึกถึง ค่านิยมเดิมทีเ่ คยใช้เหยียดคนจีนอีกครัง ้ ส่วนไทยในสายตาจีนเป็นอย่างไร? ก่อนอื่นต้องพู ดถึงไทยในสายตาคน ทัง ้ โลกก่อน ไทยมักได้รบ ั การจัดอันดับให้เป็นหนึง ่ ในประเทศทีน ุ แต่หากถาม ่ า่ มาท่องเทีย ่ วทีส ่ ด ว่าไทยเป็ นประเทศที่น่ามาใช้ชีวิตอยู่ยาวๆ ไหม ส่วนมากก็คงจะได้ค�าตอบที่แตกต่าง ออกไป ต้ อ งยอมรั บ ว่ า ประเทศไทยนั้ น ค่อนข้างจะเป็ นประเทศที่ยุ่งเหยิงในหลายๆ ด้าน ผู้ที่สนใจจะมาใช้ชีวิตอยู่ในไทยจริงๆ ก็จะเป็นคนทีห ่ เหยิงเหล่านัน ่ ลงใหลในความยุง ้ หรือไม่ก็เป็ นคนที่ต้องการมาใช้ชีวิตอย่าง สงบอยูต ่ ามพื้นทีช ่ นบทในต่างจังหวัด หากพู ดถึงประเทศในทวีปเอเชีย ญีป ุ่ ่ น หรือสิงคโปร์ จะเป็ นชื่อที่ถูกพู ดถึงอยู่ใน อันดับต้นๆ เพราะความเจริญทางเศรษฐกิจ และความมีวินัยของคนในชาติ แม้กระทั่ง คนไทยเองก็มก ั จะหลงใหลในวัฒนธรรม และ ซึมซับ soft power ของญีป ุ ่ มาโดยตลอด ่ น แต่ไม่ใช่สา� หรับคนจีน อันทีจ ่ ริงคนจีน จะมีอคติกับคนญี่ปุน ่ ค่อนข้างสูง นั่นเป็ น เพราะความชอกช�้ าในอดี ต ตั้ ง แต่ ส มั ย สงครามโลกครัง ุ ่ บุกเข้า ่ องทีก ่ องทัพญีป ่ น ้ ทีส รุกรานประเทศจีน ก่อให้เกิดการสังหารหมู่ ครั้งใหญ่ในเมืองหนานจิง การสังหารหมู่ ครั้งนั้นท�าให้มีคนจีนอดอยากและเป็นเหยื่อ ถู ก ฆ่ า ตายไปมากกว่ า 300,000 คน ความชอกช�้านั้นแสนสาหัส จนถึงทุกวันนี้ ยังมีชาวจีนบางส่วนทีเ่ กลียดชังคนญีป ุ ่ และ ่ น แสดงออกถึงความเกลียดชังอย่างเปิดเผย นอกจากนี้ ชาวจีนยังมีความระแวง ต่อฝรัง ่ ชาติตะวันตกเช่นกัน นัน ่ เพราะในอดีต ชาวยุ โ รปเคยเข้ า มาค้ า ฝิ่ นมอมเมาคนจี น
จนเศรษฐกิจประเทศพั งย่อยยับ เกิดเป็ น สงครามฝิ่น อันเป็นเหตุทท ี่ า� ให้ประเทศจีนสูญเสีย ดินแดนเกาะฮ่องกงจนตกเป็นเมืองขึน ้ ของ ประเทศอังกฤษ ถึงแม้เรือ ่ งราวเหล่านีจ ้ ะผ่านไป เนิ่นนาน แต่ความร้ายแรงของมันยังเป็ น บทเรี ย นให้ ค นจี น มองประเทศฝรั่ ง เป็ น ประเทศทีค ่ อยแต่จะมาเอาเปรียบและแสวงหา ผลประโยชน์บนความสูญเสียของจีนอยูด ่ ี การที่ ค นจี น ไม่ นั บ ญี่ ปุ ่ น หรื อ ชาติ ตะวั น ตกเป็ นญาติ พี่ น้ อ ง มี ส่ ว นท� า ให้ ประเทศไทยมีความสัมพันธ์อน ั ดีกบ ั จีนมาโดย ตลอด จี น มองว่ า ไทยเป็ น มิ ต รสหายที่ ดี ไร้พิษภัย และยกย่องชืน ่ ชมวัฒนธรรมและ วิ ถี ชี วิ ต ของคนไทยมาเสมอ มากกว่ า นั้ น ตัวเลขรายได้จากการท่องเที่ยวของคนจีน ที่ ม าเที่ย วไทยต่ อ ปี ก็ เ ป็ น ตั ว บ่ ง บอกที่ดี ว่ า คนจีนรักในการมาท่องเทีย ่ วในไทยเป็นอย่าง มาก ถึงแม้จะมีปัญหาอยูบ ่ า้ ง แต่กม ็ เี พื่อนๆ คนจีนของผูเ้ ขียนทีม ่ าเทีย ่ วไทยแล้วมากกว่า หนึ่งครั้ง และคอยมองหาโอกาสที่จะได้มา ใช้ชว ี ต ิ อยูใ่ นไทยแบบระยะยาว เห็นได้คอ ่ นข้างชัดว่า จีนในสายตาไทย และไทยในสายตาจี น นั้ น มี ค วามแตกต่ า ง คนไทยเราอาจจะไม่ได้ชื่นชมจีนเหมือนกับที่ ชืน ็ ฏิเสธไม่ได้วา่ คนไทยยอมรับ ่ ชมฝรัง ่ แต่กป ในการ ‘ตืน ่ ’ ของมังกรจีนมากขึน ้ ถึงแม้วา่ ในขณะนีม ั กรอาจจะมีอาการ ้ ง ป่วย แต่เชือ ่ เถอะว่ามันจะต้องฟื้ นฟู และหายดี ในเร็ววันอย่างแน่นอน
a d ay b u l l e t i n . c o M
T H E C O N V E R S AT I O N C O N V E R S AT I O N S
หนึ่ ง ในความสวยงามของ โลกใบนี้ คื อ สิ่ ง เล็ ก ๆ ที่ เ รี ย กว่ า ‘ความรั ก ’ ที่ ร วมไว้ ท้ั ง ความหอมหวานของกลิ่ น อายแรกรั ก ความโรแมนติ ก ในยามความรั ก ก่อตัว หัวใจที่เต้นแรง หน้าแดง และความเขิ น อาย ทั้ ง หมดเป็ น ่ ะเกิดขึน ้ หลังจาก ‘การสือ ่ สาร’ สิง ่ ทีจ ระหว่างกันสมบูรณ์แบบ ผ่านการใช้ ่ งมือต่างๆ จนกระทัง เครือ ่ ความรัก สุกงอม คุณคงอยากเก็บความรู้สึกนี้เอาไว้ ไม่ว่าจะผ่านไปกี่เดือน หรื อ กี่ ปี แล้ ว จะต้ อ งท� า อย่ า งไร ่ งใหม่ ให้ความรักคึกคักและเป็นเรือ เสมอ รวมทั้ ง อะไรคื อ ตั ว แปร ส� า คั ญ ที่ จ ะ ท� า ใ ห้ ค ว า ม รั ก เปลี่ยนแปลง ‘พู ’ - อุรุดา โควินท์ นั ก เขี ย นเรื่ อ งรั ก ผู้ ช อบความรั ก จะมาเล่าให้ฟง ั
FOR
ALL
คนมักพู ดว่าเทคโนโลยีท�าให้คนเราคบกันเร็ว ่ แบบเดียวกันนีด ้ ว เลิกกันเร็ว คุณเชือ ้ ยไหม
จดหมายจากเรา นี่ คื อ ความน่ า รั ก ที่ โรแมนติ ก
ความรักเปลี่ยนแปลงเท่ากับการทีเ่ ราสือ ่ สารกับโลก
ยุคของการสื่อสารผ่านจดหมายรัก นอกจาก ท� า ให้ รู้ จั ก การรอคอยแล้ ว ยั ง ท� า ให้ เ รารู้ จั ก ค�าว่าตรงต่อเวลาด้วย
การสื่ อ สารระหว่ า งคนสองคนไม่ ไ ด้ ท� า ให้
ในเรื่อ งส่ ว นตั ว อั น นี้ ต่ า งหากที่ ท� า ให้ พ ฤติ ก รรม ของคู่รก ั เปลี่ ยนไป แต่ ตัวความรักเอง เรามองว่า
ก็ เหมื อ นเดิ ม แต่ ก ารสื่ อ สารในปั จ จุ บั น ท� า ให้ ค น สองคนเชือ ่ มโยงกันง่ายขึน ้ และมันก็ทา� ให้คนสองคน แตกออกจากกันได้เร็วขึน ้ เช่นกัน
่ นแก่เฒ่าพู ดกันบ่อยๆ ว่า ‘คนเรากว่าจะ สิง ่ ทีค รั ก กั น ได้ อ าจจะต้ อ งใช้ เ วลา’ ยั ง ใช้ ไ ด้ อ ยู่ ใ น ปัจจุบน ั ใช่ไหม ค� า ว่ า ‘นาน’ ไม่ ไ ด้ ห มายความว่ า จะต้ อ งดี
เสมอไป เรามองว่ า สั ง คมสมั ย ก่ อ นยั ง ไม่ เปิ ด เท่ า ปัจจุบน ั อย่างรุน ่ เราเป็นเรือ ่ งยากมากทีจ ่ ะมาบอกกับ
พ่อแม่อย่างตรงไปตรงมาว่ามีแฟน และขอพาแฟน
เข้าบ้านมาแนะน�าให้รูจ ้ ัก ไม่เหมือนสมัยนี้ ทีห ่ ลายๆ
ครอบครัวก็ยอมรับมากขึ้น ดังนั้น ความช้าจึงไม่มี ข้ อ ดี ห รือ ข้ อ เสี ย ใดๆ และก็ ไ ม่ ใช่ ค วามโรแมนติ ก
เสมอไป ความโรแมนติกขึ้นอยู่กับคนว่าคนคนนั้น จะละเอียดแค่ไหน อ่อนหวานแค่ไหนมากกว่า
อย่างหนึ่ง
ใช่ เพราะเวลานัดเจอกัน เราไม่มท ี างรูเ้ ลยว่า
อะไรจะเกิดขึน ้ สมัยทีเ่ รียนมัธยมปลาย เราก็เคยไป
รอคนคนหนึ่งที่ท่ารถเชียงใหม่-ล�าปาง เขาเป็นคน เขียนจดหมายมานัดเราเอง ระบุแค่วา ่ จะมารอบบ่าย เราก็รออยูอ ่ ย่างนั้น สุดท้ายเขาก็ไม่มา
่ ะรัก อุปสรรคก็มก แค่เริม ั ตามมาเสมอ ่ ทีจ
ใช่ เ ลย เพราะการส่ ง จดหมายของเราต้ อ ง
ส่งผ่านเพื่อนอีกทอด เราไม่สามารถเขียนเสร็จแล้ว ไปส่ ง ที่ ตู้ ไปรษณี ย์ ไ ด้ เพราะแม่ จ ะอ่ า นจดหมาย
ทีเ่ ราเขียนทุกฉบับ รวมทัง้ ไดอารีด้วย เราไม่มค ี วาม-
เป็ น ส่ ว นตั ว เลย ท� า ให้ เราต้ อ งเขี ย นจดหมายแล้ ว
ฝากให้เพือ ่ นส่ง เวลาเขาเขียนจดหมายตอบกลับมา ก็ตอ ้ งส่งมาทีบ ่ า้ นเพือ ่ น แล้วสุดท้ายก็ตอ ้ งรอให้เพือ ่ น เอาจดหมายฉบับนั้นมาให้เราอีกทีทโี่ รงเรียน
ถ้าเป็นตัวเองล่ะ คุณตกหลุมรักใครเร็วหรือง่าย แค่ไหน
โทรศัพท์บา้ นหรือโทรศัพท์สาธารณะหยอดเหรียญ ่ อ ทีต ้ งต่อคิวรอ สามารถทดแทนความโรแมนติก ของจดหมายได้ไหม
ใช้ เวลาเพี ย งไม่ กี่ น าที เ อง ได้ เห็ น หน้ า ยิ้ ม ให้ กั น
ได้ ยินเสียงของเขามากเท่าไหร่เราจะยิ่งคิ ดถึ งเขา
ปรากฏขึ้นทันที ซึ่งเป็นกับคนที่ไม่คิดมากอย่างเรา
ไปแล้ว เราก็จะทวนค�าพูดของเขาซ�าๆ ไม่ต่างจาก
เราตั ด สิ น ใจว่ า จะรั ก คนคนนั้ น หรื อ เปล่ า
คุยกับเขาไม่กี่ประโยค ถ้าเรารัก ความรู ส ้ ึกนั้ นจะ
เป็นประเภทรักก่อนแล้วค่อยคิด (หัวเราะ)
ท�าไมการเขียนจดหมายถึงเป็นความโรแมนติก ส�าหรับคุณ
แทนไม่ได้ (หั วเราะ) หากสังเกตดี ๆ ยิ่งเรา
มากเท่านัน ้ ซึง่ มีความคล้ายกับจดหมาย พอเราวางหู
ที่ เ ราอ่ านจดหมายของเขาซ� า ๆ แต่ จดหมาย เราจะเห็นเป็นรูปธรรมมากกว่า
ของทัง้ เราและเขา เราเองก็รบ ั รูไ้ ด้ถึงความละเอียด-
การเขี ย นจดหมาย นอกจากจะเต็ ม ไปด้ ว ย ประโยคบอกเล่ า ที่ ง ดงามแล้ ว หลายครั้ ง ก็จะพบกับความลวงหลอกด้วยเหมือนกัน
นัน ้ ดี เราเองก็เป็นคนหนึง่ ทีเ่ ขียนจดหมายรักเยอะมาก
ผ่ า นโทรศั พ ท์ เพราะเราต้ อ งคิ ด ก่ อ นว่ า จะเขี ย น
อยูบ ่ อ ่ ยๆ และละเมียดละไมทุกขัน ้ ตอน เพราะรูว้ า่ เขา
ส่ ว นทางโทรศั พ ท์ เวลาพู ด เราไม่ ทั น คิ ด หรอก
คิดว่าเป็นความโรแมนติกทีเ่ กิดจากความตัง้ ใจ
อ่อนของอีกฝ่ายได้ และเข้าใจความรูส ้ ก ึ ในกระบวนการ เราได้ทก ั ษะการเขียนหนังสือก็เพราะเขียนจดหมายรัก
รอคอยจดหมายของเรา คนที่ท�างานของเขาก็รอดู
จดหมายท�าให้เราโกหกกันได้ ‘ง่าย’ กว่าค�าพูด
อย่ า งไร บางที เขี ย นเสร็จ แล้ ว เรากลั บ มาอ่ า นซ� า น้อยมากทีจ ่ ะทันได้คด ิ ยิง่ พูดกับคนทีเ่ รารักด้วยแล้ว
เรือ ่ ง: ศรัญญา อ่าวสมบัติกุล ภาพ: ‘ลูกตาล’
่ สารในปัจจุบน การสือ ั ท�าให้คนสองคน ่ มโยงกันง่ายขึน ้ และก็ทา� ให้คนสองคน เชือ ้ เช่นกัน แตกออกจากกันได้เร็วขึน
12
adb 02 MaR 2020
12 H o u s e R e n ova t i o n T r e n d
13 Solar Glass
14 Home 3D Printer
-
-
-
การปรับปรุงบ้านจะมากกว่าการสร้างบ้านใหม่
กระจกพลังงานแสงอาทิตย์
่ งพิมพ์ 3 มิติ ประจ�าบ้าน เครือ
2/9
Love Changes Everything
‘พู’ - อุรุดา โควินท์
LovE ACTUALLy คอลัมน์น้เี คยเป็นคอลัมน์ประจ�าใน a day BULLETIN อยู่แล้ว เมื่ออุรุดาตกปากรับค�ามาเขียนให้ เรามั่นใจว่าเรื่องราวความรักความสัมพันธ์ท่เี ธอเป็นผู้ถ่ายทอดจะต้อง พิเศษไม่ซ้�าใครและซึ้งกินใจอย่างแน่นอน เหมือนที่เธอบอกไว้ว่า แท้จริงแล้วความรักเป็นเรื่องที่ชวนฉงน ต่อให้มีรักเป็นครั้งที่ย่ีสิบก็ยังคงงงอยู่ เพราะการตกหลุมรัก นั้นง่าย แต่สิ่งที่ยากคือการอยู่ด้วยกันให้ตลอดรอดฝั่ ง
13
a d ay b u l l e t i n . c o M
15 Personal Nurse Robot
16 CRISPR Pets
17 D e l i ve r y D r o n e
-
-
-
้ งตัดแต่งพันธุกรรม สัตว์เลีย
หุน ่ ยนต์พยาบาลส่วนตัว
ยิง่ ไม่ทน ั คิดประดิดประดอยค�าพูดเลย โทรศัพท์
จึงจริงกว่า ส�าหรับเรา ความโรแมนติกมักจริง น้ อยหน่ อย มีความฟุ้งนิดๆ และมีจริตจะก้าน หน่อยๆ
และประสบการณ์ ส่ ว นตั ว ต่ า งหากที่ จ ะสอน
แสดงว่ า ความรั ก ก็ ต้ อ งการเครื่ อ งมื อ ่ เป็นตัวกลางเสมอ บางอย่างเพือ
อย่างไร เราจะอยู่กับสิ่งที่เรียกว่ารักได้ นานๆ
การประคั บ ประคองความสั ม พั น ธ์ ค รึ่ง หนึ่ ง
ในจั ง หวั ด เชี ย งใหม่ ตอนนั้ น การให้ เบอร์โทร.
องค์ ประกอบอื่ นๆ ซึ่งไม่ใช่แค่ ใช้หัวใจเหมือน
ใครสั ก คนก็ แ ค่ เขี ย นเบอร์ตั ว เองใส่ ก ระดาษ
ใบเล็ ก ๆ ติ ด กระเป๋ า ไว้ แ ล้ ว แจกเลย แต่ ค นที่
ไม่ได้ มีนิสัยแบบนี้ เขาก็ จะไม่ท�า ต่ อให้มีหรือ
ไม่มเี ทคโนโลยีก็ตาม
การแจกเบอร์โทรศัพท์งา่ ยๆ นี้ เป็นช่วงเวลา ก่อนหรือหลังเจอทีไ่ ด้เจอกับ คุณกนกพงศ์ สงสมพันธุ์ (นักเขียนรางวัลซีไรต์ ปี 2539 ่ ากไปเมือ ่ สิบกว่าปีกอ อดีตคนรักทีจ ่ น) หลังจากนัน ่ งมือนี้ ้ นานมาก เราไม่ได้ใช้เครือ
เชือ ่ มความสัมพันธ์ เพราะพีเ่ ขาไม่ใช้ และต่อให้ เขาใช้ ที่ บ้ า นของเขาก็ ไ ม่ มี สั ญ ญาณมื อ ถื อ
หรืออินเทอร์เน็ต เพราะอยูบ ่ นทีส ่ งู วิธท ี จ ี่ ะติดต่อ
ได้ คื อ โทรศั พ ท์ ไปบอกไว้ ที่ บ้ า นของนั ก เขี ย น กลุม ่ นครอีกคนหนึง่ แล้วพีค ่ นนัน ่ อเตอร์ไซค์ ้ จะขีม
น� า ข่ า วสารต่ า งๆ ไปแจ้ ง อี ก ที โดยส่ ว นใหญ่ เขาจะเป็นฝ่ายทีต ่ ด ิ ต่อมาจากตูโ้ ทรศัพท์สาธารณะ
เรามองว่าคนรักกันจริงๆ จะเป็นเรือ ่ งของ
และอีกครึง่ หนึง่ คือความรูส ้ ก ึ ดังนัน ้ การประคับประคองที่ ดี นั้ น ยั ง คงต้ อ งการเครื่อ งมื อ และ ตอนทีเ่ ราเริม ่ รักกันแรกๆ อีกต่อไป
ห ลั ง จ า ก ที่ คุ ณ สู ญ เ สี ย ค น รั ก ค รั้ ง นั้ น คุณก่อร่างสร้างความรักครัง ั ้ ใหม่ในปัจจุบน ่ งมือใด ผ่านเครือ
เรากั บ พี่ ต้ น (อติ ภ พ ภั ท รเดชไพศาล–
นักเขียน) คบกันได้ 8 ปีแล้ว ความรักนีก ้ อ ่ ตัวด้วย
‘ภาษา’ เราไม่สามารถรักคนที่คุยด้วยแล้วต่อ
บทสนทนาไม่ได้เลย หรือการคุยด้วยเรือ ่ งเดิม ซ� า ๆ ต่ อ ให้ ค นคนนั้ น ดี พ ร้อ มทุ ก อย่ า ง เราก็
ไม่สามารถรักเขาได้ เพราะเราเชื่อว่าความรัก
ต้องการบทสนทนาที่ลึกซึ้ง สนุ ก เข้มข้น และ
การไม่ได้ใช้โทรศัพท์มือถือ ท�าให้ความสัมพันธ์ของพวกคุณด�าเนินไปอย่างเนิบช้า ่ วรจะเป็นด้วยหรือไม่ กว่าทีค
การได้พบเจอกันก็คงเร็วขึน ้ อย่างหากประเทศไทย
เราชอบให้ มี โ ทรศั พ ท์ มื อ ถื อ มากกว่ า
เพราะความคิดถึงที่ท�าอะไรไม่ได้ ติดต่อไม่ได้
เป็นสิ่งที่ทรมานใจมาก และท�าให้เราไม่มั่นใจ
ส�าหรับเรา ต่อให้ผา ่ นไปกี่ยุคกี่สมัย ความคิดถึง ที่ติดต่อกันได้และรูว ้ ่าเขาก็คิดถึงเราเหมือนกัน เป็นสิง่ ทีด ่ ีและโรแมนติกมากทีส ่ ด ุ
การประคองความรัก สิ่งส�าคัญอยู่ท่ีเรา ่ งมือนัน ใช้เครือ ้ อย่างไร ถู ก ต้ อ ง โทรศั พ ท์ ไ ม่ ไ ด้ มี ไว้ เพื่ อ จิ ก เป็ น
คงเป็น ‘ประตูไปทีไ่ หนก็ได้’ ของโดราเอมอน
ถึ ง ตอนนั้ น มนุ ษ ย์ อ าจพั ฒ นาเครื่ อ งมื อ ่ สารไปอีกไกลมาก แต่ในด้านของจิตใจ สือ ่ นไปแค่ไหน คุณคิดว่ามนุษย์จะเปลีย ลึกๆ แล้วมนุษย์ก็มอ ี ยูไ่ ม่กี่อย่าง กิน ขี้ ปี้
นอน รัก เกลียด หลง โกรธ อิจฉา ริษยา หากพูด
เหมือนพระสงฆ์กค ็ อ ื เวียนว่ายอยูใ่ นกิเลสตัณหา เดิมๆ คือมนุษย์จะเปลีย ่ นแปลงจิตใจได้ไม่ใช่ดว ้ ย
เทคโนโลยี แต่ต้องเป็นการฝึกฝนจิตใจ ทีเ่ ราคิด
อย่างนี้ เพราะเราเล่นโยคะซึ่งท�าให้เรามีสมาธิ มากขึ้น เราไม่ได้เปลี่ยนตัวเองด้วยเทคโนโลยี แต่ เราเอาตั วเองไปฝึกจิ ตด้ วยการฝึกก� าหนด ลมหายใจ เราคิดว่าจิตใจของคนก็จะเปลีย ่ นตาม
ความรักเป็นเรือ ่ งใหม่เสมอและเก่าตลอด
คนใหม่ บริบทสังคมในแต่ละยุคสมัย ปัญหาหรือ
สถานการณ์ ต่ า งๆ ที่ ทั้ ง คู่ ต้ อ งเจอร่ ว มกั น
รวมไปถึงวิธต ี ่างๆ ที่จะท�าให้ค่ร ู ก ั อยู่ด้วยกันได้
ส่ ว นที่ เราบอกว่ า เก่ า ตลอด ก็ เพราะความรัก วนเป็ น วงกลม รัก กั น ได้ กั น เบื่ อ กั น เลิ ก กั น อยูด ่ ้วยกัน
่ งความรัก ดังนัน ุ าจึงยังคงเขียนเรือ ้ อุรด
มี ร ถไฟความเร็ว สู ง สามี อ ยู่ จั ง หวั ด เชี ย งราย
บรรณาธิการบริหาร นิตยสาร a day BULLETIN
ครอบครัวได้โดยที่ไม่ต้องมีปัญหาการนอกใจ
ตอนแรกก็ ยั ง คิ ด เหมื อ นกั น ว่ า จะเขี ย นได้ ไหม
ภรรยาอยู่ ก รุ ง เทพฯ แบบนี้ ก็ ส ามารถใช้ ชี วิ ต และยังช่วยบรรเทาความคิดถึงจนสุดใจได้
การได้เจอหน้ากันบ่อยๆ จะท�าให้คนสองคน ่ น มีความรักทีม ั่ คงยืนยาวใช่ไหม การเจอหน้ า กั น ไม่ ไ ด้ ห มายความว่ า
จะมัน ่ คง และความมัน ่ คงของคนสองคนก็ไม่ได้
ขึน ้ อยูก ่ ับความรักเพียงอย่างเดียว ยังมีด้านอื่น
ใช่แล้ว อย่างตอนทีพ ่ ห ี่ นุม ่ (โตมร ศุขปรีชา–
คนปัจจุบน ั ) ให้เราเป็นคอลัมนิสต์เรือ ่ งความรัก
แต่พอเราลิสต์หัวข้อทีจ ่ ะเขียนขึน ้ มาสัก 4 เรือ ่ ง กลายเป็นว่าเรือ ่ งรักในแง่มม ุ ต่างๆ ก็ผด ุ ขึน ้ มาได้
ทันที นั่ นท�าให้รูว ้ ่าเราชอบความรัก และยินดี
ทีจ ่ ะกระโดดลงไปเสมอ ต่อให้มจ ี ระเข้หรือมีอะไร
ซ่ อ นอยู่ ในความรัก ก็ ต าม ส่ ว นจะมี แรงหรือ ไม่มแ ี รงไปต่อนั้นก็ค่อยว่ากัน
ด้วย ยิ่งปัจจัยรอบๆ ตัวของคนสองคนไม่ค่อย
มั่ น คง ใจของอี ก ฝ่ า ยยิ่ ง ต้ อ งมั่ น คงให้ ม าก
ความรักจึงจะรอด
กระชับความสัมพันธ์ เพราะทุกความสัมพันธ์
อีกสิบปีขา้ งหน้า มุมมองความรักของคุณ จะเติบโตไปในทางใด
ต้องการการสื่อสารที่ชัดเจน หากเรือ ่ งระหว่าง
ทันท่วงทีในเวลาทีเ่ หมาะสม
ด้วยเครือ ่ งบิน หรือมีการคมนาคมอืน ่ ๆ ทีถ ่ ก ู กว่า
รายชั่วโมง จนกลายเป็นท�าร้ายความสัมพันธ์ อย่างไม่รต ู้ ว ั แต่หากใช้ให้เป็นประโยชน์ ย่อมช่วย
หรือแม้แต่ ปัญหาของเราส่งไปถึ งเขาได้ อย่าง
ความใหม่ ข องความรัก คื อ รายละเอี ย ดของ
แล้วล่ะ (หัวเราะ) ถ้ามีอะไรเร็วกว่าการเดินทาง
ผ่านจดหมายไปอีกสองสามปี ซึง่ เป็นช่องทางเดียว
เพือ ่ ท�าให้การสือ ่ สาร ภาษาทีใ่ ช้ และความคิดถึง
งานศิลปะต่างๆ หรือเปลี่ยนให้เป็นอย่างอื่นก็ได้
เพียงแค่ว่าจะผ่านการเขียน ค�าพูด พิมพ์ วาด
และส�าคัญทีส ่ ด ุ ของเรา ณ ตอนนั้น
ไปอยูด ่ ว ้ ยกัน คนทีจ ่ ะติดต่อเราก็ตอ ้ งใช้จดหมาย
อย่ า งไร โดยมี เ ครื่อ งมื อ ต่ า งๆ เป็ น ตั ว ช่ ว ย
คุ ณ จึ ง เชื่ อ ว่ า ความรั ก ไม่ มี วั น หมดอายุ ้ น่ๆ ไม่มท ี างสลายหายไปจากโลกนีแ
ท� า ให้ เรายั ง อยู่ ใ นยุ ค ของการติ ด ต่ อ สื่ อ สาร
ติดต่อเดียวของเราเท่านั้น จนกระทัง่ เราได้ยา ้ ย
ให้เรารูว้ า ่ การจะรักใครสักคนได้นั้นเราต้องท�า
ของความรักส�าหรับเราจึ งเป็นเรือ ่ งของภาษา
จริง ใจ เพราะฉะนั้ น เครื่อ งมื อ ที่ ส� า คั ญ ที่ สุ ด
นอกจากเครื่องมือสร้างความรักในยุคนี้ อย่างมองเห็นหน้ากันผ่านเฟซไทม์ คุณคิดว่า ในอนาคตจะมี เ ครื่ อ งมื อ ใดที่ เ พิ่ ม อั ต รา ความเร็วได้อก ี
เพือ ่ บอกว่าเขามาหาเรา จดหมายจึงเป็นวิธก ี าร
ความรักไม่เคยมีวฒ ุ ภ ิ าวะทีม ่ ากขึน ้ แต่วย ั
เปล่าประโยชน์
่ า� ให้ โทรศัพท์เป็นตัวกลางส�าคัญใช่ไหม ทีท คนแปลกหน้ า สองคนกลายเป็ น คนรู้ จั ก ้ ได้งา่ ยขึน
จริงนะ อย่างสมัยทีเ่ ราเรียนมหาวิทยาลัย
14
เรายั ง ไม่ ชั ด การเดิ น ต่ อ ก็ เ สี ย เวลาไปโดย
โดรนส่งของ
adb 02 MaR 2020
18 Self-Healing Concrete
19 Au t o m a t e d P e r s o n a l D r o n e
-
-
คอนกรีตซ่อมแซมตัวเอง
โดรนอัตโนมัตส ิ ว ่ นบุคคล
Love Actually ความจ�สั้น รักอุบัติซ�้าชั่วนิรันดร์ ฉั น ขึ้ น เครื่ อ งบิ น ไม่ บ่ อ ย ทุ ก ครั้ ง ฉันไม่เคยง่วง ไม่หลับตา และไม่อา่ นหนังสือ ฉั น เอาแต่ ท อดสายตาออกไปทางช่ อ ง หน้าต่างเล็กๆ นัน ่ หลังสัญญาณรัดเข็มขัดดับ ฉันคิดถึง แซงเตก ซูเปรี เขาเขียนหนังสือด้วยสายตา ของนักบิน ทัศนียภาพในการเขียนของเขาจึง แตกต่างจากคนอืน ่ เป็นหนึง ่ เดียว และเป็น ที่หนึ่งในใจฉัน ถัดจากนั้น ฉันมักทบทวน ความเป็ นนักเขียนของตัว ฉันเขียนมากี่ปี เริม ้ ก ึ อย่างไรกับงานเขียน ่ ต้นตรงไหน ฉันรูส มันยังสนุกอยูไ่ หม และฉันเขียนเพื่ออะไร สั ญ ญาณรั ด เข็ ม ขั ด ดั ง ขึ้ น อี ก ครั้ ง ฉันจับจ้องพื้นดิน หากเป็นเทีย ่ วบินกลางคืน ไม่นาน ฉันจะเห็นแสงระยิบระยับ ไม่ใช่ดาว แต่เป็นไฟถนน ไฟจากบ้านเรือน ฉันเรียกหา แผ่นดิน ทีซ ึ่ คนรักของฉันรออยู่ (ท้าวฮุง ่ ่ ง หมาของฉันด้วย) กับเครือ ่ งบิน ฉันมักเดินทางคนเดียว ถ้ามีเขา (และท้าวฮุง ่ ) เราขับรถไปด้วยกัน เราเจอกันทุกวันมาแปดปี บางครั้ง เราเถียงกัน บางวันเราทะเลาะกัน บ่อยๆ ทีเ่ รารูส ้ ก ึ เหนือ ่ ย แต่เมือ ่ ฉันคิดถึงรอยยิม ้ แรก ของเขา สายตาแรก และวันแรก ฉันสัน ่ ไหว เหมือนสาวน้อยทีเ่ พิ่งริรก ั ขณะอยู่บนเครื่องบิน สถานที่ซึ่งฉัน ไม่วางใจ ไม่คน ุ้ เคย ลึกลงไป-ฉันกลัว ฉันพบ ว่า ทัง ิ ทีฉ ั ต้องการอย่างแท้จริงคือ ่ น ้ ชีวต การเขียน เขา และหมา ทัง ้ หมดรวมเป็น–ความรัก แปลกดี ที่ เ รายั ง เขี ย นถึ ง ความรั ก ทัง ู้ ร ี่ ก ั ้ ทีเ่ คยรัก ไม่รก ทิง ้ เขาเองบ้าง ชะตากรรมดึงให้ขาด จากกันบ้าง เขาเบือ ่ เรา เจ้าชู้ หรือสักสิง ่ อย่าง ฉันไม่แน่ใจ ไม่อยากถาม รูแ ้ ต่วา่ เขาอยาก เลิก นัน ่ ก็มาก ให้ลองนับความรักเล่นๆ (หมายถึง คนรั ก นั่ น ล่ ะ ) ฉั น อาจนั บ ไม่ ทั่ ว ถึ ง ใช่ ค่ ะ มากเกินกว่าจะจ�า ทีม ั สับสนก็คอ ื รักคนไหนก่อน คนไหน ่ ก หลั ง อื ม ... ฉั น อาจมี ค วามทรงจ� า แบบ เหมารวมน่ะนะ ไม่ได้เกีย ่ วกับความสวย ความมีเสน่ห์ หรื อ ความเพี ย บพร้ อ ม ฉั น ห่ า งไกลจาก
15
เหล่ า นั้ น มาก ใจความส� า คั ญ อยู่ ต รงที่ ฉั น พร้ อ มที่ จ ะรั ก เป็ นอย่ า งนั้ น จริ ง ๆ (นิสย ั ไม่ด)ี เจ็บแล้วจ�า สูญเสียแล้วกลัว จริงอยู่ แต่... เดีย ๋ วก็หาย เดีย ๋ ว อาจหมายถึง 1 ปี 5 ปี 6 เดือน 2 เดือน หรือสัปดาห์หน้า แล้ ว แต่ ว่ า จะเจอครั้ ง (คน) ใหม่ ตอนไหน มหัศจรรย์กว่านั้นก็คือ ดูเหมือนฉัน ไม่ได้เรียนรูอ ้ ะไรเลยจากความความรักแต่ละ ครัง ้ เช่น ตาระริกระรี้แบบนี้ โปรยเสน่ห์ เรี่ยราดเช่นนี้ อันตรายนะ (เอาน่า ปัดมัน ออกไป ความคิดรกๆ) หรื อ อ่ อ นไหว บอบบาง ดู ลุ่ ม ลึ ก ชั ว ร์ เ ลย... อี ก สั ก พั ก น่ า จะเหนื่ อ ย (เฮ้ ย ไม่เหมือนกันทุกคนหรอก) ท�างานเหมือนกัน เราคุยกันได้ทก ุ เรือ ่ ง เลยนะ ลงได้ลก ึ ทัง ้ ใจทัง ้ ไตทัง ้ ตับ แต่รายได้ ของเราย่อมเหมือนกัน คือไม่มน ั่ คง (ไม่แน่นะ คนนีบ ้ า้ นเขาอาจจะมีฐานะก็ได้)
ต่อหน้าความรัก (ใหม่) ฉันเหมือนเด็ก แรกเกิด เปล่าเปลือย โง่เขลา หิวนม จนกว่า รักจะพัฒนาเป็นความสัมพันธ์ คงอยู่ จบลง แตกสลาย เพื่อจะจ�า (สักช่วงหนึง ่ ) เพื่อจะลืม เพื่อเริม ่ ต้น
ไม่นานนัก โดยไม่ทน ั ตัง ้ ตัว ฉันก็... ผลุบ ตกไปอยูใ่ นหลุมรัก หลุมทีเ่ ท่าไหร่ไม่ได้นบ ั จ�าอะไรไม่ได้เลย ไม่เคยมาก่อน น่าตืน ่ ตาตืน ่ ใจไปทุกตารางนิว ้ คือโลกใบใหม่ คือความหวัง คือแสงแดด ยามเช้า คือการเรียนรู้ วั น ที่ ไ ด้ ต ะกายขึ้ น มา ฉั น จึ ง สั ง เกต พิ จารณา แล้วก็เห็นว่ามันคล้ายหลุมก่อน (อีกแล้วเหรอ) ความรักเป็ นเรื่องน�้าเน่าที่เรายอมรับ ตราบเท่าทีเ่ ราเป็นคนอยูใ่ นหลุม และเราอาจ เบ้ปาก ยักไหล่ ในฐานะผูร ้ แ ู้ จ้ง เมือ ่ น ่ อยูบ ปากหลุม รักครัง ้ ย ก็เหมือนรักครัง ่ อ ้ ทีร ้ ที่ 99 และเหมือนครัง ้ ที่ 1 ความรั ก ไม่ เ คยท� า ให้ ฉั น ฉลาดขึ้ น ไม่ชว ่ ยให้อดทนมากขึน ้ ไม่สร้างความเข้าใจ มากขึ้ น วั ย ประสบการณ์ ด้ า นอื่ น และ การฝึกฝนตัวเองต่างหาก
a d ay b u l l e t i n . c o M
T H E C O N V E R S AT I O N C O N V E R S AT I O N S
FOR
ALL
3/9
The Answer to Sustainable Fashion
‘อุ้ง’ - กมลนาถ องค์วรรณดี
FAShIoN MATTERS คอลัมน์ของอุ้งเกิดขึ้นด้วยความต้องการเขียนถึงแฟชั่นในแง่มุมที่นิตยสารแฟชั่นอาจจะไม่ค่อยได้พูดถึง เช่น ประเด็นสังคม สิ่งแวดล้อม และฉากหลังของวงการแฟชั่น ว่ามัน Matter อย่างไรบ้าง คอลัมน์ ‘Fashion Matters’ จึงเป็นการชวนคนอ่านมาค้นพบความซับซ้อนและย้อนแย้งต่างๆ ของอุตสาหกรรมแฟชั่น ตั้งแต่เทคโนโลยี และงานคราฟต์, สไตล์และเทรนด์, การบริโภคและความยั่งยืน, ธุรกิจและความคิดสร้างสรรค์ เพื่อให้ทุกคนเข้าใจความส�าคัญของแฟชั่นมากขึ้น และคิดถึงผลกระทบของ แฟชั่นทั้งในเชิงบวกและลบ
เรือ ่ ง: ธนโชติ ทองรัก, คุลิกา แก้วนาหลวง ภาพ: รัชต์ภาคย์ แสงมีสินสกุล
16
adb 02 MaR 2020
20 PAV ( P e r s o n a l A i r Ve h i c l e )
21 H o m e Ve r t i c a l F a r m
-
-
ยานบินส่วนบุคคล
ฟาร์มแนวตัง ้ หลังบ้าน
พู ดถึง ‘แฟชั่น’ หลายคนอาจ นึกไม่ออกว่าค�าค�านี้จะโยงไปหาค�าว่า ‘สิง ่ แวดล้อม’ หรือ Sustainability อย่างไรบ้าง ทุ ก วั น นี้ ผู้ ค น ตื่ น ตั ว ต่ อ เ รื่ อ ง สิ่ ง แวดล้ อ มกั น มากขึ้ น แต่ รู้ ไ หมว่ า ปัญหาสิ่งแวดล้อมบางเรื่องก็ฝง ั ตัว อยูใ่ นอุตสาหกรรมที่ ‘ใกล้ตว ั ’ เรามากๆ อย่างเช่น ‘อุตสาหกรรมแฟชัน ่ ’ ่ นีเอง อุ ต ส า ห ก ร ร ม นี้ ป ล่ อ ย ก๊ า ซ คาร์บอนไดออกไซด์สู่ชั้นบรรยากาศ ่ ง เป็นอันดับสองของโลก และมีขา่ วเรือ การจ้างแรงงานที่ไม่เป็นธรรมออกมา ให้ได้ยน ิ อยูเ่ สมอ ่ เสือ ้ ผ้าทีเ่ ราสวมใส่กลายเป็น เมือ ตั ว การส� า คั ญ ของปัญ หาสั ง คมและ สิง ่ แวดล้อม หลายภาคส่วนจึงออกมา ผลั ก ดั น แนวคิ ด พั ฒ นาธุ ร กิ จ แฟชั่ น ่ หนึง ่ ในนัน อย่างยัง ื ‘อุง ้ ’่ ยืน ซึง ้ ก็คอ กมลนำถ องค์วรรณดี อดีตบล็อกเกอร์ มากประสบการณ์ที่หลังจากเรียนจบ ด้านสิง ่ ทอจาก Royal College of Art ในกรุงลอนดอน ประเทศอังกฤษ ก็ผน ั ตัวเองมาท�างานร่วมกับกลุม ่ ‘Fashion Revolution’ ที่มีเครือข่ายมากกว่า 100 แห่งทัว ้ ระสานงาน ่ โลก ในฐานะผูป เครื อ ข่ า ย Fashion Revolution Thailand ่ ้ี หลังจากได้รบ ั มอบหมายหน้าทีน อุ้งและทีมงานก็ทุ่มเทผลักดันประเด็น แฟชั่นยั่งยืนในประเทศไทยด้วยการ่ สารให้ผผ สือ ู้ ลิตและผูบ ้ ริโภคตระหนักรู้ ถึ ง ผลกระทบด้ า นสิ่ ง แวดล้ อ มที่ จ ะ ้ ผ้าแบบมาเร็ว ตามมาจากการบริโภคเสือ ไปเร็ว ทิง ้ เร็ว อย่าง ‘Fast Fashion’ พร้ อ มสนั บ สนุ น กระบวนการผลิ ต ในท้องถิ่นและเรียกร้องความโปร่งใส ในอุตสาหรรมนี้ a day BULLETIN ชวนอุ้ง มาสร้ า งบทสนทนาว่ า ด้ ว ยแฟชั่ น ในคอลั ม น์ ‘Fashion Matters’ ว่าท�าอย่างไรแฟชั่นจะไม่ได้เป็ นเพี ยง ความงามแบบฉาบฉวยอีกต่อไป แต่เป็นความยัง ิ้ ภาระไว้ ่ ยืนทีไ่ ม่ทง ให้โลกอนาคต
17
่ ง ค�ำว่ำ ‘ยัง ิ ำก แต่ในวงกำรแฟชัน ่ ยืน’ มันมีหลำยมิตม ่ ควำมยัง ่ ยืนคือเรือ อะไรบ้ำง
เท่าที่เห็นตอนนี้ ส่วนใหญ่จะเป็นเรือ ่ งสิ่งแวดล้ อม แต่ ว่าสิ่งที่ Fashion
Revolution ริเริม ่ ง ‘คน’ ทั้งการปรับเปลี่ยน ่ มาและเชื่อว่าจะท�าต่อไป ก็คือเรือ
พฤติกรรมผู้บริโภค และการดูว่าแรงงานเขาได้รบ ั การปฏิบัติที่ดีจากผู้ว่าจ้าง
หรือเปล่า บางทีคนก็อน ิ กับเรือ ่ งความยัง่ ยืนด้านสิง่ แวดล้อมจนลืมความเป็นมนุษย์
ในสายการผลิตไป ถ้าของทุกอย่างยั่งยืนจริงแต่ค่าแรงนรกเหมือนเดิม อันนั้น
ก็ไม่ยง ่ ี เราไม่อยากให้ไปมองเรือ ่ งความยัง ่ั ยืนอยูด ่ ยืนว่าต้องเป็นถุงผ้ารักษ์ โลก หรือหลอดพลาสติ ก จนลื มว่าจริงๆ แล้ ว ถ้ ามนุ ษย์เป็นต้ นก� าเนิ ดของปัญหา สิ่ ง แวดล้ อ ม คนที่ จ ะแก้ ก็ คื อ มนุ ษ ย์ ดั ง นั้ น ถ้ า เราปฏิ บั ติ ต่ อ มนุ ษ ย์ ให้ ดี เป็ น
อันดับแรก เขาจะมีความสามารถไปท�าให้สิ่งแวดล้อมดีขึ้นเอง เพราะปัญหานี้ มันกดกันอยูเ่ ป็นทอดๆ ทุกอย่างก็เลยเชือ ่ มโยงกันหมด
่ ทีอ ่ ต ส่วนหนึง ุ สำหกรรมแฟชัน ั หำด้ำนแรงงำนอยูเ่ ป็นเพรำะควำม่ ยังมีปญ ่ เป็นประเทศโลกทีส ่ ำมหรือเปล่ำ หละหลวมของกฎหมำยในประเทศผูผ ้ ลิตซึง เกี่ยวมาก เพราะเมื่อก่อนฐานการผลิตเสื้อผ้าจะอยู่ที่อเมริกา อยู่ที่ยุโรป
และเขาท�าเยอะมากจนเกิดปัญหาสิง่ แวดล้อมตามมา ท�าให้ตอ ้ งย้ายฐานการผลิต
แต่ก็มีการออกกฎหมายการค้าระหว่างประเทศที่สนั บสนุ นให้สามารถย้ายไป ประเทศโลกทีส ่ ามได้ โดยได้รบ ั สิทธิพเิ ศษทางภาษี ได้รบ ั ข้อยกเว้นทางการค้าต่างๆ
ซึง่ ก็ทา� ให้แบรนด์สามารถจ้างการผลิตได้ในราคาถูกกว่า ค่าแรงต�ากว่า แต่ไม่ได้มี กฎหมายคุม ้ ครองสิง่ แวดล้อมหรือแรงงาน มันจึงเป็นเหมือนการตัดความรับผิดชอบ
นิดหนึง่ ว่าไม่ใช่หน้าทีข ่ องเขา แต่เราเชือ ่ ว่าถ้ามีประเทศทีต ่ ง้ั กฎหมายขึน ้ มาคุม ้ ครอง ก็ จะไม่มีปั ญ หานี้ เกิ ดขึ้ น อย่ า งประเทศเราก็ ไม่ ได้ มี เรือ ่ งพวกนั้ น แล้ ว แต่ พ อ
ประเทศเราไม่ได้ เขาก็เลยย้ายไปบังกลาเทศ กัมพูชา เวียดนาม ซึง่ ถ้าเกิดกฎหมาย ที่ นั่ น แข็ ง ขึ้ น มา ปั ญ หาก็ จ ะไปสู่ ป ระเทศที่ จ นกว่ า นี้ แล้ ว ก็ เป็ น การถู ก กดไป เรือ ่ ยๆ
่ ตัวกับควำมยัง ปัจจุบน ั แบรนด์แฟชัน ่ ใหญ่ๆ ตืน ่ ยืนมำกขนำดไหน
ถ้าพูดในมุมของอุตสาหกรรมแฟชัน ั ลักชัวรีตื่นตัวกัน ่ โลก ตอนนี้ฝ่ งแบรนด์
มากๆ อย่าง บริษัท LVMH ทีด ่ แ ู ลแบรนด์ลก ั ชัวรีกว่า 30 แบรนด์ทว ั่ โลก ก็ตระหนัก เรือ ่ งความยัง่ ยืน และดีไซเนอร์ทเี่ ขาจ้างเข้ามาดูแลแต่ละแบรนด์ก็มน ี โยบายทีจ ่ ะ
ออกมาผลักดันเรือ ่ งนี้เป็นหลัก ขณะเดียวกันแบรนด์ฟาสต์แฟชั่นก็ไม่ได้นิ่งเฉย คือเขารูว้ ่าตัวเองก�าลังโดนโลกประณาม เขาจึงได้แบ่งเงินจ�านวนมากมาลงทุน ในการพัฒนาวัสดุ หรือจัดโครงการให้นักวิทยาศาสตร์ส่งงานวิจัยเส้นใยใหม่ๆ
ทีจ ่ ะช่วยท�าให้เกิด Circular Economy ได้ไวขึน ้ แต่บางแบรนด์ถ้าปรับตัวไม่ทน ั ก็จะเกิดสตาร์ทอัพใหม่ๆ เข้ามาดิสรัปต์ในทีส ่ ด ุ อย่างทีอ ่ เมริกา ธุรกิจเช่าเสือ ้ ผ้า มือสองชือ ่ ว่า ‘Rent the Runway’ เป็นสตาร์ทอัพทีท ่ า � เงินได้เยอะมากในตอนนี้
ซึ่งมันก็จะมีคนที่คิดโมเดลดีกว่ามาทดแทนเขาไปเรือ ่ ยๆ แต่คนที่จะอยู่ยากคือ แบรนด์ทไี่ ม่มจ ี ด ุ ยืนว่าจะท�าอะไร
มีแบรนด์ไหนบ้ำงทีเ่ ป็นโมเดลของแฟชัน ั ่ ยัง ่ ยืนในยุคปัจจุบน
ก็ มี Patagonia ที่ เขาให้ ค วามส� า คั ญ กั บ เรื่อ งนี้ ม าตั้ ง แต่ ยุ ค 70-80s
ก่ อนที่จะมีค�าว่ายั่งยืนอี ก เรียกว่าเป็นผู้น�าก็ ได้ ตอนนี้ ก็ยังเป็นผู้น�าอยู่ เขามี
แคมเปญหนึ่งทีท ่ า � ขึน ้ ในช่วง Black Friday ด้วยการขึน ้ ป้ายโฆษณาขนาดใหญ่ ว่า ‘Don’t buy this jacket’ ฟังเหมือนเป็นการปั้ นกระแสมากๆ แต่จริงๆ แล้วเขา
ต้องการบอกว่าเสือ ้ ผ้าทุกชิน ่ อ ็ ปได้โดยไม่ต้อง ้ ของเขาสามารถน�ากลับมาซ่อมทีช
วิกฤตของโลก ตอนนีไ้ ม่ใช่ วิกฤตของ สิง ่ แวดล้อมหรือ สังคม พวกนัน ้ มันเป็นปลำยเหตุ แต่จริงๆ มันเป็น วิกฤตทำงปัญญำ
ซือ ้ ใหม่ ส่วนแบรนด์ลักชัวรีก็น่าจะเป็น Stella McCartney ทีเ่ ป็นผูน ้ �าการไม่ใช้
a d ay b u l l e t i n . c o M
22 Home Battery
23 Joss House
24 GMO Trees
-
-
-
ศาลพระภูมย ิ ง ั คง…
ต้นไม้ตด ั แต่งพันธุกรรม
่ องบ้าน แบตเตอรีข
ผลิตภัณฑ์จากสัตว์ ไม่ใช้ขนสัตว์ ไม่ใช้หนัง
สัตว์ อย่างเช่น กระเป๋ารุน ่ คลาสสิกของทาง
แบรนด์ แต่ เดิ มเป็นสายโซ่และใช้หนั งเทียม แต่ ต อนนี้ เขาลองเปลี่ ย นมาใช้ ห นั ง ที่ ผ ลิ ต จากเห็ดแทน แล้วเขาก็เป็นดีไซเนอร์คนแรกๆ ทีก ่ ล้าใช้ กล้าท�า และก็ทา� ให้เรือ ่ งนีเ้ ป็นเทรนด์ ขึน ้ มา
คือเรือ ่ งของ Digital Fashion ต่อไปคนเรา
ถ้ า เรารู ้จั ก สไตล์ ตั ว เองและเลื อ กในสิ่ ง ที่
สามารถเอนจอยกับแฟชัน ่ ่ ได้อยู่ ตอนนี้ก็เริม
ก็คอ ื ซือ ้ ให้นอ ้ ยลง เลือกให้ดข ี น ึ้ ใช้ให้ยาวนาน
เหมาะกับเราจริงๆ เสื้อผ้าชิ้นนั้นจะสามารถ
ใส่ไปได้ ยาวๆ ถึ งแม้ว่าจะมีราคาแพงมาก
แต่คุณภาพมันก็ดีด้วย ถ้าหารเอาจ�านวนปี ที่ เ สื้ อ ผ้ า อยู่ ไ ด้ หรือ จ� า นวนครัง ้ ที่ เราใส่ ไ ด้
อีกแบรนด์ที่เป็นฝั่งลักชัวรีเหมือนกัน
ค�านวณออกมาแล้วมันถูกกว่าเสือ ้ ผ้าทีเ่ ราใส่
เยอะ แต่ เป็ น เคสที่ น่ า สนใจก็ คื อ Prada
แต่ เ สื้ อ ผ้ า ดี ๆ ราคาแพง แต่ เราควรจะซื้ อ
จะท�า แต่เขาไปกู้เงินระยะ 5 ปี แล้วเอาอัตรา
ตั วที่จะช่วยเพิ่มสีสันให้กับเราผสมๆ กั นไป
แต่อาจจะไม่ได้สะท้อนออกมาทางตัวผลิตภัณฑ์ ซึ่งเป็นแบรนด์แรกที่ไม่ได้พูดอย่างเดียวว่า
ดอกเบี้ ย ไปผู ก กั บ พั น ธะสั ญ ญาว่ า ฉั น จะ
ยั่ ง ยื น ขึ้ น ให้ ไ ด้ ในด้ า นอะไรบ้ า ง ถ้ า เขาท� า ไม่ส�าเร็จตามนั้นดอกเบี้ยจะขึ้น ก็คือเหมือน เอาเงินไปพนันนั่นเอง
เมื่ อ ฟำสต์ แ ฟชั่ น มั น ส่ ง ผลกระทบต่ อ สิ่ ง แ ว ด ล้ อ ม แ ต่ ส โ ล ว์ แ ฟ ชั่ น ก็ มี กระบวนกำรผลิ ต ที่ ช้ ำ ตอบสนอง ต่ อ ควำมต้ อ งกำรของผู้ บ ริ โ ภคไม่ ทั น แบรนด์ จ ะหำจุ ด กึ่ ง กลำงของสิ่ ง นั้ น ได้อย่ำงไร ถ้าพูดในมุมอุตสาหกรรมคือมันสโลว์
4 ครัง้ แล้วเยินอีก เราไม่ได้บอกว่าทัง้ ตู้ต้องมี
สักตัวทีเ่ ป็นของคลาสสิก ใส่ได้นานๆ และก็มี
วั ส ดุ ที่ ย่ อ ยสลายไม่ ไ ด้ ม าผลิ ต รวมกั น เป็ น
ผลิตภัณฑ์ชิ้นเดียว ส่วนอีกแบบหนึ่งจะเป็น
พวกนวัตกรรมต่างๆ อย่างผ้าโพลีเอสเตอร์ หรือ เส้ น ใยที่ ใช้ ผ ลิ ต เสื้ อ ผ้ า กี ฬ าทั้ ง หลาย ที่สามารถรีไซเคิลได้ไม่รูจ ้ บ ถ้าเรารีไซเคิล
อย่ า งถู ก วิ ธี ความพยายามอี ก เรื่อ งของ
คุ ณ ก็ แ ต่ ง แบบนั้ น แต่ ถ้ า เกิ ด กลั บ มารู ้จั ก ตัวเอง รูว ้ ่าเรามีคุณค่าและจุดยืนเรือ ่ งอะไร แฟชั่นของเราก็ไม่จ�าเป็นต้องวิ่งตามกระแส แฟชัน ่
ภำพรวมของวงกำรเเฟชั่ น โลกในปี 2020 จะเป็นอย่ำงไร ทัง ้ ตัวแบรนด์เอง และพฤติกรรมของผูบ ้ ริโภค เราเห็ น ว่ า พฤติ ก รรมของผู้ บ ริ โ ภค
อย่ า งแรกคื อ การตระหนั ก ว่ า จริง ๆ
เป็ น เรื่ อ งของคนจนนะ แต่ มั น กลายเป็ น ความฮิปด้วยซ�าว่าเจ๋งมากทีม ่ ส ี งิ่ นี้อยู่
ในขณะเดี ยวกั นเราก็ เห็ นการเติ บโต
สิ่งแวดล้ อมน่ าจะเป็นเทรนด์ ใหญ่ที่สุดของ
แต่เรือ ่ งของเสื้อผ้าก็ยังมีคนไม่เข้าใจว่ามัน
เป็นขยะได้ด้วย เพราะจริงๆ แล้วเสือ ้ ผ้าเราก็
เป็นโพลีเอสเตอร์ซง ึ่ ก็คือพลาสติกเหมือนกัน แต่ เราเชื่ อ ว่ า พอคนเริ่ม หั น มาสนใจเรื่อ งนี้
มากขึน ้ อุปสรรคในการสือ ่ สารจะลดลง
เรือ ่ งทีอ ่ ยากจะให้ค่อยๆ เปลี่ยนคือการสร้าง
แฟชัน ่ จะมีความหลากหลายมาก และทุกคน
ความคิดว่า ‘Buy less choose well make
แล้วก็มเี รือ ่ งของนวัตกรรมวัสดุ ตั้งแต่
ชุดกีฬาเราอาจจะวัดเหงือ ่ วัดอัตราการเต้น แล้ วก็ ได้ ที่อเมริกาเริม ่ ท�าแล้ ว ที่ญี่ปุ่นเอง
ก็เริม ่ มีบริษัทสตาร์ทอัพเกี่ยวกับเสื้อผ้าที่ใช้ เส้นใยจากเปลือกส้ม กล้วย หรือเอา DNA
ของแมงมุ ม มาเพาะในแล็ บ ท� า เป็ น เส้ น ใย แบบ Spider Silk โดยที่ไ ม่ต้อ งมีแมงมุม
สักตัว เราจึงน่าจะเริม ่ เห็นการน�างานคราฟต์
จ า ก ใน อ ดี ต ม า ร ว ม กั บ เท ค โน โ ล ยี แ ล้ ว พัฒนาต่อ
Economy น่ าจะเป็นทางเลื อกให้เยอะขึ้น
ตลาดนัดเปิดท้ายขายของก็ไม่ได้ถูกมองว่า
แล้วตลอดทศวรรษ 2020s นี้ คิดว่ำ เทรนด์แฟชัน ่ จะพัฒนำไปในทิศทำงไหน
ตัวละเท่าไหร่ อันนี้คอ ื เรือ ่ งหนึ่ง ขณะเดียวกัน
หมดเลย
มันเอื้อต่อการใช้ชีวิตให้กรีนขึ้น แล้วการไป
คื อขายตั วละ 150 บาท แล้ วคนเย็บจะได้
แล้ วเสื้อผ้าที่เราซื้อกั นอยู่มีราคาถูกเกิ นไป
มั น ก็ จ ะเป็ น ดิ จิ ต อล หรือ เป็ น อี ค อมเมิ ร ์ซ
แต่เท่าที่เห็นตอนนี้คือขยะมันจะล้นโลกแล้ว
waste shop fashion ในเมืองเขาทุกอย่าง
ปีทผ ี่ า่ นมาก็วา่ ได้ จากการลดการใช้พลาสติก
่ ำดหำยไป ในฐำนะผูบ ้ ริโภค เรำจะเติมส่วนทีข ของ ‘แฟชัน ่ ยัง ่ ยืน’ ให้เต็มได้อย่ำงไร
เราดูการเติบโตของโลกในอีกสิบปี ทุกอย่าง
แบบนี้มากๆ ไม่วา ่ จะเป็น zero market, zero
ในยุโรปเราจะเห็นโซนที่เหมาะกับไลฟ์สไตล์
ดีไซเนอร์ยุคนี้ เลยว่าเวลาจะออกแบบอะไร เสร็จแล้วจะแยกชิน ้ ส่วนทิง้ ถังขยะได้ไหม
ตอบโจทย์คน Gen Z กับ Gen Alpha และถ้า
ของตั ว เอง ถ้ า เราไปเดิ น ในเมื อ งใหญ่ ๆ
ของเทรนด์ นี้ ที่ ไ ทยเหมื อ นกั น ซึ่ ง เรื่ อ ง
ต้ อ งคิ ด ถึ ง จุ ด จบของมั น ว่ า เมื่ อ คนเราใช้
ในเกม League of Legends ซึ่งตรงนี้จะ
ถ้ำในอีกสิบปี ข้ำงหน้ำ Sustainable Fashion ยังไม่เป็นรูปธรรม อุตสำหกรรม แฟชั่ น จะสร้ ำ งผลกระทบให้ กั บ โลก อย่ำงไรบ้ำง
ยุ โรป เพราะเขาเป็นกลุ่มแรกๆ ที่ค่อนข้าง
อุ ต สาหกรรมตอนนี้ จึ ง เป็ น การคั ด แยก ขยะเสื้ อ ผ้ า เหมื อ นเป็ น มาตรฐานใหม่ ข อง
Vuitton ก็ มี ก ารออกแบบเสื้ อ ให้ ตั ว ละคร
ของหั ว ใจได้ โ ดยไม่ ต้ อ งใส่ ส มาร์ต วอตช์
หลุดจากความเป็นผูบ ้ ริโภค และมีวฒ ั นธรรม
ระบบนี้ จะต้ องย่อยสลายได้ หมด จะไม่น�า
ของแบรนด์ ลั ก ชั ว รีม ากขึ้ น อย่ า ง Louis
ที่ คุ ณ อ ย า ก จ ะ ให้ โ ล ก เห็ น คุ ณ แบ บ ไห น
ใส่คอ ื มันเป็นตัวแทนของเรา มันคืออัตลักษณ์
‘Circular Economy’ หรือเศรษฐกิจหมุนเวียน
หมุนเวียนแบบชีวภาพ ทุกอย่างที่เข้ามาใน
เห็นว่ามี AI ทีเ่ ข้ามาเล่นใน Virtual Platform
เรื่อ งเส้ น ใย ไปจนถึ ง ฟั ง ก์ ชั น ที่ ในอนาคต
ค่ อนข้างตื่ นตั วเรือ ่ งนี้ มากๆ โดยเฉพาะฝั่ ง
ซึ่งแบ่งเป็น 2 แบบ แบบแรกคื อเศรษฐกิ จ
จะใช้ชว ี ต ิ อยูบ ่ นโลกเสมือนมากขึน ้ โดยทีย ่ ง ั
แล้วความส�าคัญอย่างหนึ่งของเสื้อผ้าที่เรา
ไม่ได้อยูแ ่ ล้ว มันต้องเร็ว แต่วา่ เรือ ่ งหนึง่ ทีเ่ ป็น เหมื อ นแนวคิ ด หลั ก ของโลกตอนนี้ ก็ คื อ
18
it last’ ซึง่ เป็นค�าที่ วิเวียน เวสต์วด ู เคยพูดไว้
เราไม่ อ าจรู ้ไ ด้ ว่ า ผลจะเป็ น อย่ า งไร
ซึ่ ง คาดหวั ง ว่ า ตอนนั้ น เรือ ่ งของ Circular แต่เชื่อว่าตราบใดที่เรายังไม่ได้ให้คุณค่ากับ
เรือ ่ งของสั ง คม สิ่ง แวดล้ อ ม แม้ แ ต่ ตั ว เอง มันก็ไม่ยง ่ั ยืน เพราะเราก็ไหลไปตามกระแส เรือ ่ ยๆ และคนจะกลับมาคิดถึงคุณค่าเหล่านี้
ก็ต่อเมือ ่ เรามาเจออะไรสักอย่างในชีวต ิ ทีม ่ น ั
ไม่ไหวแล้ว เคยมีอาจารย์ทา่ นหนึง่ ทีเ่ รียนด้วย เขาบอกเราว่ า วิ ก ฤตของโลกตอนนี้ ไ ม่ ใช่
วิ ก ฤตของสิ่ ง แวดล้ อ มหรือ สั ง คม พวกนั้ น มันเป็นปลายเหตุ แต่จริงๆ มันเป็นวิกฤตทาง ปัญญา เหมือนกับคนไม่คิดเพือ ่ ตัวเอง ตั้งแต่
การศึกษา ผลิตออกมารับใช้สงั คม พอเขาพูด ค�านี้มน ั ก็จริงนะ คือเราไม่คิดพึง่ ตัวเองกัน
เราเลยมองว่าในทศวรรษนี้ในวงการ
มีทางเลือกมากขึ้น อย่างหนึ่งที่มาชัดๆ เลย
adb 02 MaR 2020
25 B o o ks
26 N e r ve L i n k
27 F l a t Pa n e l D i s p l ay
-
-
-
หนังสือยังคง…
อุปกรณ์เชือ่ มต่อสมองมนุษย์
จอประมวลผลแบบบางเฉียบ
Fashion Matters แฟชัน ่ สำ�คัญไฉน? ในยุคทีโ่ ลกทีก ่ �ลังป่วย แฟชัน ่ อาจจะเป็นทางออก
อะไร?
หากพู ดถึงค�าว่า ‘แฟชัน ่ ’ คุณนึกถึง
หลายๆ คนอาจจะนึกถึงเสือ ้ ผ้าสวยงาม ไฮแฟชัน ่ บนรันเวย์ สิง ่ ประดับประดาร่างของ เหล่าเซเลบบนพรมแดง หรือบนหน้าต่าง ร้านค้าแบรนด์ของห้างสรรพสินค้าชัน ้ น�า บางคนอาจจะนึกถึงของเล่นของชนชัน ้ สู ง ความบั น เทิ ง ของเหล่ า อี ลิ ต ที่ ปุ ถุ ช น ธรรมดาเข้าถึงไม่ได้ ฟังดูฟุ ้งเฟ้อ ฟุ ่มเฟือย บางคนอาจจะนึกถึงเทรนด์มากมาย ทีม ่ าแล้วก็ผา่ นไป บนหน้าฟีดอินสตาแกรม หรือโซเชียลมีเดียต่างๆ ไม่แปลก, หากคุณจะมีคา� ถามว่าท�าไม เรายังถึงต้องสนใจเรือ ่ งแฟชัน ่ โลก ่ ในเมือ ใบนี้เต็มไปด้วยปั ญหาต่างๆ ทั้งการเมือง สิง ่ แวดล้อม ความยากจน คนหิวโหย ไหนจะ ยังไวรัสโคโรนา และฝุน ่ พิษ PM 2.5 อีก
ฉันเป็ นคนหนึ่งที่เรียนจบด้านแฟชั่น และมักตัง ้ ค�าถามเช่นเดียวกัน มีหลายต่อหลาย ครัง ั รูส ้ ก ึ ว่าแฟชัน ่ น ้ ทีฉ ่ อาจไม่ใช่คา� ตอบในวันที่ โลกมีปญ ั หานานัปการ และบางครัง ้ นก็มอง ้ ผูค ว่าคนทีส ื้ เขิน เช่นเดียวกับ ่ นใจแฟชัน ่ น ่ เป็นคนทีต ที่ จอร์จ เบอร์นาร์ด ชอว์ (Goerge Bernard Shaw) เคยกล่าวว่า “Fashion is nothing but an induced epidemic” หรือแฟชัน ่ เป็นเพียงโรคระบาดชนิดหนึง ่ เท่านัน ้ แต่ ห ากอุ ต สาหกรรมที่ มี มู ล ค่ า ทาง เศรษฐกิจมากกว่าล้านล้านเหรียญ ขับเคลือ ่ น วัฒนธรรมการบริโภค และสร้างงานกว่า ล้านๆ งานบนโลกนี้ จะตืน ้ เขิน มันคงเป็น ความตืน ้ เขินทีน ่ า่ ขบคิดทีเดียว แ ท้ จ ริ ง แ ล้ ว แ ฟ ชั่ น ฝั ง ร า ก ลึ ก ใ น
19
ประวัตศ ิ าสตร์ของมนุษย์ แฟชัน ่ วข้องกับ ่ เกีย การเมืองทัง ในระดั บ ส่ ว นตั ว และสั ง คม ทัง ้ ้ ยัง เชือ ่ มโยงกับเรือ ่ งอืน ่ ๆ ในสังคมมนุษย์อย่าง ลึกซึง ้ เราจึงอยากตัง ้ ค�าถามชวนคิดถึงอิทธิพล ของแฟชัน ี อ ่ โลกของเรา จากมุมมองอัน ่ ต ่ ทีม หลากหลาย ทีจ ่ ะท�าให้เรากลับมาใส่ใจแฟชัน ่ ของเรามาขึ้นว่ามันมาจากไหน และเราจะ ใช้มน ั อย่างไรในยุคทีเ่ ปลีย ่ นไปรวดเร็วเช่นนี้ ในประวัตศ ิ าสตร์อน ั ยาวนานของมนุษย์ แฟชั่นมีบทบาทส�าคัญมาตั้งแต่วันที่มนุษย์ เริม ่ ว ่ มกันเป็นชุมชน มีการถักทอเส้นใย ่ อยูร นุง ่ ห่มเสือ ้ ผ้า และสร้างวัฒนธรรมของตัวเอง ในทุกๆ วัฒนธรรม เครื่องแต่งกายและ เครือ ิ ผิวหนัง ่ งประดับเป็นหลักฐานทีใ่ กล้ชด ของมนุษย์ทส ี่ ด ุ และบ่งชีถ ึ เผ่าพันธุ์ อายุ ้ ง และฐานะของบุคคลทีเ่ ราขุดพบ ในชีวิตประจ�าวัน ค�าถามที่เราทุกคน ต้องตอบทุกวันคือ ‘วันนีเ้ ราจะใส่อะไรดี?’ ซึง ่ เป็นค�าถามทีต อบยากพอๆ กั บ ‘วั น นี จ ะกิ น อะไร?’ ่ ้ – เราอาจมีเสื้อผ้าเต็มตู้ แต่ไม่รู้จะใส่อะไร ก็เพราะทุกวันนี้ แฟชัน ่ เดินทางมาไกลเกินกว่า การเป็นแค่เครือ ่ ห่มเพื่อปกป้องร่างกาย ่ งนุง กาลเทศะ หรือแม้แต่สถานะทางสังคมไปมาก หากจะพู ดให้ถูกต้องกว่าก็คือมันกลายเป็ น เรื่องของ ‘สไตล์’ และรสนิยมส่วนบุคคล ไปแล้ว พู ดอย่างง่ายก็คือ หากแฟชั่นคือ การเคลือ ั สมัยและรวดเร็ว สไตล์ ่ นไหวทีท ่ น ก็ คื อ ตั ว ตนซึ่ ง หยั่ ง รากและไร้ ก าลเวลา ซึง ่ ทัง ้ ผ้า ้ สองสิง ่ ไม่ได้หมายถึงเพียงแค่เสือ แต่คอ ื ‘การแสดงออกถึงตัวตน’ ในทางสังคมวิทยา มนุษย์เป็นสัตว์สง ั คม ทีม ั ตัดสินกันด้วยรูปลักษณ์ภายนอกอยูเ่ สมอ ่ ก แม้เราจะตัง ็ าม เป็นธรรมชาติของ ้ ใจหรือไม่กต คนเราทีจ ่ ะห่วงใยภาพลักษณ์ของตัวเองเพื่อ จุดประสงค์ทแ ่ี ตกต่างกันไป—เข้าฟิตเนสเพือ ่ ดูแลรูปร่าง และใช้เวลานานในตอนเช้าเพื่อ ตัดสินใจว่า วันนีเ้ ราจะห่อหุม ้ ตัวเองด้วยเปลือก แบบไหน คนอืน ่ จะมองเราอย่างไร และเราจะดูดี ขึน ้ หรือมีอา� นาจขึน ้ ในสายตาของพวกเขาหรือไม่ ไม่วา่ จะเป็นแฟชัน ่ หรือสไตล์ สิง ่ ทีเ่ รา สวมใส่เป็นสิง แรกที ค นจะมองเห็ น และตั ดสิน ่ ่ หากเราใส่ใจ มันคือโอกาสส�าหรับความประทับใจครัง ่ งราว ้ แรก ทีเ่ ราจะได้บอกเล่าเรือ เกีย ่ วกับตัวเอง รวมถึงทัศนคติ ความเชือ ่
รสนิยมทางเพศ รสนิยมทางศิลปะ จุดยืน ทางการเมือง ชาติพน ั ธุ์ กลุม ่ วัฒนธรรมย่อย ทีเ่ ราอยู่ หรือแม้แต่ศล ิ ปินเกาหลีทเ่ี ราชืน ่ ชอบ ทัง ื สัญลักษณ์ เป็นภาษาลับทีค ่ น ้ อ ้ หมดนีค ในกลุม ่ รูก ้ น ั โดยไม่ตอ ้ งกล่าวแม้สก ั ถ้อยค�า ความรูส ้ ก ึ เป็นส่วนหนึง ่ นี้ ตอบสนอง ตัวตนในระดับลึกทีว ่ า่ เราต่างล้วนแสวงหา การเติบโตและความหมายของการด�ารงอยู่ – เราต่าง ‘เลือก’ อยูเ่ สมอ ว่าเราอยากจะเป็น ใครบนโลกนี้ ไม่ว่าจะอยากแตกต่างหรือ อยากกลมกลืนกับฝูงชนที่รายล้อมตัวเรา ก็ปฏิเสธไม่ได้วา่ ‘การเลือก’ นี้ จะต้องถูก น�าเสนอออกสูภ ่ ายนอกไม่ทางใดก็ทางหนึง ่ แฟชั่นเป็ นหนึ่งในหนทางที่จะทดลองค้นหา และปลดปล่อยตัวตนเหล่านัน ้ และมันทรงพลัง อย่ า งยิ่ ง โดยเฉพาะกั บ ตั ว ตนที่ ถู ก บาง วัฒนธรรม ในบางสังคมกดทับมานาน เช่ น เดี ย วกั บ โซเชี ย ลมี เ ดี ย และเกม อุตสาหกรรมแฟชัน ่ ส�าเร็จได้กเ็ พราะมันผลิต สิง ที ช ว ่ ยตอบสนองความต้ องการพืน ้ ฐานใน ่ ่ การแสดงออกถึงอัตลักษณ์เหล่านีภ ั คม ้ ายใต้สง ทีอ มอบ ่ าจไม่เปิดรับความหลากหลาย แฟชัน ่ ‘ทางเลือก’ ในการแสดงออกกับเรา (แม้วา่ การเลือกนัน ้ อาจจะไม่ได้เป็นของเราโดยแท้จริง เสมอไป เพราะเราก็ได้รบ ั อิทธิพลจากสังคม และแฟชั่ น อยู่ เ สมอ) – เฉกเช่ น เดี ย วกั บ การปฏิเสธแฟชัน ื การแสดงออกอย่างหนึง ่ ่ ก็คอ ว่า “ฉันไม่สนใจสมัยนิยม” ซึ่งก็คือแฟชั่น รูปแบบหนึง ่ เช่นกัน
อ่านบทความต่อได้ที่
หากพู ดถึงค�าว่า ‘แฟชัน ่ ’ คุณนึกถึงอะไร? หลายๆ คนอาจจะนึกถึงเสือ ้ ผ้าสวยงาม ไฮแฟชัน ่ บนรันเวย์ สิง ่ ประดับประดาร่างของ เหล่าเซเลบบนพรมแดง หรือบนหน้าต่าง ร้านค้าแบรนด์ของห้างสรรพสินค้าชัน ้ น�า บางคนอาจจะนึกถึงของเล่นของชนชัน ้ สู ง ความบั น เทิ ง ของเหล่ า อิ ลี ต ที่ ปุ ถุ ช น ธรรมดาเข้าถึงไม่ได้ ฟังดูฟุ ้งเฟ้อ ฟุ ่มเฟือย บางคนอาจจะนึกถึงเทรนด์มากมาย ทีม ่ าแล้วก็ผา่ นไป บนหน้าฟีดอินสตาแกรม หรือโซเชียลมีเดียต่างๆ
a d ay b u l l e t i n . c o M
T H E C O N V E R S AT I O N C O N V E R S AT I O N S
เวลาเห็นเธอ ‘แซะ’ ผูค ้ นที่ ออกมาป่าวประกาศว่า ‘ชีวต ิ ต้อง ง่ า ย ความสุ ข คื อ ความสมถะ ไม่จา� เป็นต้องมีเงินทองมากมาย’ เราเองอดสงสั ย ไม่ ไ ด้ ว่ า เธอ ไม่ตอ ้ งการมีความสุขในชีวต ิ หรือ อยากมีชว ี ต ิ ยากๆ อย่างนัน ้ หรือ แต่การสนทนากับ ‘แขก’ ลักขณำ ปันวิชย ั หรือ ‘ค�ำ ผกำ’ ท�าให้พบว่า เธอให้ความส�าคัญ กั บ ความสุ ข ไม่ น้ อ ยไปกว่ า ใคร แต่ชว ี ต ิ แบบสโลว์ไลฟ์ หรือการมี ่ งง่ายๆ ไม่ได้งา่ ย ความสุขกับเรือ ่ ด อย่างทีค ิ a day BULLETIN ชวนเธอ เปลี่ ย นโหมดจากการวิ พ ากษ์ วิ จ ารณ์ ก ารเมื อ งอั น เผ็ ด ร้ อ น มาเขี ย นถึ ง สิ่ ง ละอั น พั น ละน้ อ ย ในชี วิ ต ประจ� า วั น และไลฟ์ส ไตล์ อันกุ๊กกิ๊กของเธอบ้าง ในที่สุด เธอก็ตกปากรับค�าและส่งต้นฉบับ ของคอลัมน์ ‘อยูเ่ ป็น’ มาให้เราอ่าน ด้วยใจระทึก แน่นอน, เมื่อขึ้นชื่อว่าเป็น ‘ค� า ผกา’ บทความของเธอ ย่ อ ม ป ลุ ก ใ ห้ เ ร า อ อ ก จ า ก ภาพลวงตา ตัง ้ ค�าถามกับความ้ ไม่ปกติ และชีให้เห็นว่าชีวต ิ ภายใต้ โครงสร้ า งสั ง คมที่ เ ราอยู่ ใ น ทุกวันนี้มันได้บ่ันทอนความสุขที่ ควรจะเป็นของเราไปอย่างไรบ้าง
คุณคิดว่ำนับจำกนีไ้ ปอีกสิบปี ชีวต ิ ของพวกเรำทุกคนจะเป็น อย่ำงไร
ปี นี้ เ ราอายุ 48 ปี แ ล้ ว
ถ้ า ดู ต า ม ก ร า ฟ ชี วิ ต ข อ ง ค น มั น แปลว่ า เราอยู่ ใ นวั ย ก� า ลั ง
เตรียมตัวที่จะเดินถอยหลังไปสู่ ความตาย ในวัย 20 ปี เราจะมอง
แต่เรือ ่ งในอนาคต ทั้งการเรียน
การท� า งาน การสร้ า งฐานะ
และการลงหลั ก ปั ก ฐาน เราจะ ซื้อที่ดิน ปลูกบ้าน เราอยากจะ
ออกแบบไลฟ์ ส ไตล์ ข องตั ว เอง ให้เป็นอย่างนั้นอย่างนี้ พูดง่ายๆ
คื อ เรามี ภ าพฝั น ของชี วิ ต หรือ
อย่างน้อยที่สุดเรารูว ้ ่าเราอยาก
จะประสบความส� า เร็จ ในการท�างานอย่างไรบ้าง เราก็จะทุม ่ เท
เวลาและพลั ง งานทั้ ง หมดเพื่ อ เดินไปสูเ่ ป้าหมายนั้น
ทีนพ ี้ ออายุ 30-35 ปี ก็เป็น
ช่วงเวลาทีเ่ รารูแ ้ ล้วว่าเราท�าตาม เป้ า หมายที่ เ คยตั้ ง ไว้ ม ากน้ อ ย แค่ ไ หน ถ้ า อายุ 20 คื อ วั ย ที่ เต็ ม ไปด้ ว ยพลั ง และการต่ อ สู้
อายุ 35 ก็ คื อ วั ย ที่ ใ ห้ เ ราหั น กลั บ มาประเมิ น ตั ว เองอี ก ครั้ง
ว่ า เราฝั น เกิ น ก� า ลั ง หรื อ เปล่ า ซึง ่ ประสบการณ์จากการท�างาน
ทีผ ่ า ่ นมาจะให้ค�าตอบว่าเราควร
จะปรั บ เปลี่ ย นเป้ า หมายหรื อ ความฝั น อย่ า งไร แล้ ว เราจะ ใ ช้ ท รั พ ย า ก ร ที่ มี อ ยู่ ต อ น นี้ อย่างไร
เ มื่ อ เร า ไ ด้ ป รั บ เป ลี่ ย น
เป้าหมายในชีวต ิ ใหม่แล้ว พอเข้า
สู่ ช่ ว งอายุ 40 เราจึ ง สนุ ก กั บ การท�างานมาก รู ส ้ ึกว่ามันเต็ม
ไปด้วยพลัง และเป็นวัยที่มั่นใจ ในตัวเองมากที่สุด เพราะว่าเรา ไม่ได้เป็นเด็กอีกต่อไปแล้ว
แปลว่ ำ วั ย หนุ่ ม สำวไม่ ใ ช่ วั ย ที่ ส นุ ก ที่ สุ ด และมี ไ ฟในกำร่ ด ท�ำงำนมำกทีส ุ ส�ำหรับคุณ ส�าหรับเรา วัย 40 เป็นวัย
เรือ ่ ง: ภัทรพร บุญน�าอุดม ภาพ: วงศกร ยีด ่ วง
ที่ มี Authority ประมาณหนึ่ ง
20
FOR
ALL
คื อ ท� า ง า น ม า จ น ไ ด้ รั บ ก า ร ยอมรับ แต่ในขณะเดียวกันก็ยัง
ไม่แก่เกินไป ไม่ถึงขัน ้ เป็นซีเนียร์ ที่เดิ นไปแล้ วมีแต่ คนยกมือไหว้ หรือ พร้อ มที่ จ ะถี บ เราขึ้ น ไปไว้
บนหิง � อะไร เพราะ ้ ไม่ต้องให้ทา
ว่าพีเ่ ขาไม่ทน ั โลกแล้ว แต่วย ั 40 คื อวัยที่รูส ้ ึกว่าเราเต็ ม เรารู จ ้ ัก
ตั ว เ อ ง มี ค ว า ม มั่ น ใจ ผ่ า น
ความรักความสัมพันธ์มามากพอ เป็นวัยทีไ่ ด้ตกตะกอนแล้ว
ที นี้ พ อเลย 40 มาแล้ ว
เข้าสูช ่ ว ่ งอายุ 48 ซึง่ ก็คือปัจจุบน ั ของเรา เรารู ้สึ ก ว่ า มั น เป็ น วั ย
ที่เรีย ่ วแรงเริม ่ ถดถอย จากเดิม
ที่ เ ราทุ่ ม เททรั พ ยากร ก� าลั ง ความสามารถ และมั น สมอง
ของเราทัง้ หมดไปกับการท�างาน ที่ผ่านมา ตอนนี้ เราเริม ่ จะปรับ
เข้าสู่โหมดเบอร์ 5 ประหยัดไฟ เ มื่ อ ก่ อ น เร า ท� า ง า น โ ด ย ใ ช้ พลังงาน 200 เปอร์เซ็นต์ ตอนนี้
อาจจะเหลื อ แค่ 70 เพื่ อ เอา
พลังงานที่เหลือไปเอนจอยชีวิต
แต่ การเอนจอยชี วิ ต ของเรา ไม่ได้ หมายความว่าเราจะต้ อง
ออกเดิ น ทางไปเที่ ย ว ไปกิ น
อาหารหรู ๆ แพงๆ แต่ เราจะ เอนจอยชี วิ ต ด้ ว ยการนั่ ง เฉยๆ
พอเรำเอนจอยกับอะไร ง่ำยๆ อย่ำงกำรจอด จักรยำนริมแม่นำ้� ดูนกนำงนวล ได้กด กำแฟจำกตูอ ้ ต ั โนมัติ มำนัง ่ กิน เรำก็จะ ไม่คอ ่ ยอยำกได้กระเป๋ำ แบรนด์เนมหรอก ่ อ นีค ื ควำมร�ำ่ รวย ่ น ้ เอง ทีม ั จะเกิดขึน
อยู่ บ้ า น จั ด บ้ า น ปลู ก ต้ น ไม้
ท�าอาหารกิน แล้วก็ออกก�าลังกาย
พูดง่ายๆ ว่าเป็นชีวต ิ หลังเกษียณ (ยิม ้ )
เราฝึกโยคะมาได้สบ ิ ปีแล้ว
และช่ ว งนี้ จ ะยิ่ ง เป็ น ช่ ว งที่ เรา
ให้ เ วลากั บ โยคะได้ เ ยอะมาก คือวันละสองชั่วโมง บางเสาร์-
อาทิ ต ย์ ก็ ให้ ไปเลยสามชั่ ว โมง ครึ่ ง ซึ่ ง มั น คื อ ครึ่ ง วั น แล้ ว นะ หนั ง สื อ เราก็ อ่ า นน้ อ ยลง อ่ า น
เท่าที่จ�าเป็น เท่าที่ใช้งาน หรือ อ่ านเท่าที่รูส ้ ึกว่ามันสนุ ก อะไร
ที่มันไม่สนุกก็ไม่ต้องฝืน คือพ้น
วั ย ที่ อ ยากจะไปขิ ง ใส่ ค นอื่ น ว่ า ฉั น อ่ า นหนั ง สื อ มาแล้ ว ทุ ก เล่ ม บนโลกใบนี้ หรือเล่มนี้ได้รางวัล
โนเบล ฉันต้องอ่าน หรือเล่มนั้นที่
adb 02 MaR 2020
28 E l e c t r i c Ve h i c l e
29 As s i st ant R o b ot S e r i es
-
-
ช่วงเวลาแห่งรถยนต์ไฟฟ้า
ช่วงเวลาแห่งหุน ่ ยนต์ผช ู้ ว ่ ยอเนกประสงค์
4/9
Rich in Life
ค� ผกา
อยู่เป็น ค�า ผกา อยากชักชวนทุกคนให้รู้จัก ‘อยู่เป็น’ ผ่านบทความในคอลัมน์น้ี ซึ่งการอยู่เป็นส�าหรับเธอหมายถึงการอยู่ให้มีความสุขเพราะชีวิตของเราทุกคนเต็มไปด้วยเรื่อง ที่ยากล�าบากและน่าเหนื่อยหน่ายมากพอแล้ว เธอจึงอยากส่งพลังบวก กระตุ้นให้ทุกคนออกแสวงหาความสุขปรนเปรอตัวเอง ไม่มัวจมจ่อมอยู่กับความโศกเศร้า อย่างเช่นบทความที่ช้ีให้เห็นว่าการมีเงินบันดาลความสุขและนับเป็นลาภอันประเสริฐ หรือบทความที่เขียนถึงสวนแสนสวยที่เธอชอบนั่งมองยามเช้าซึ่งเต็มไปด้วยผักหญ้า ที่ปลูกไว้เพื่อท�าครัว และอีกหลากลายบทความที่จะท�าให้เห็นว่าชีวิตของเธอช่างมีความสุขและน่าอิจฉามากแค่ไหน
21
a d ay b u l l e t i n . c o M
30 Smart Outdoor Garden
31 K i d s We a r T r a c k i n g S e n s o r
-
-
้ ผ้าเด็ก เซ็นเซอร์ตด ิ ตามตัวในเสือ
สวนอัจฉริยะ
ขึ้ น ลิ สต์ ว่ า ถ้ าปี นี้ คุ ณ ไม่ ไ ด้ อ่ านแล้ วคุ ณ จะ
เท่านัน ี วามสุข จนสามารถเอามาเขียน ้ แต่เราก็มค
เพราะว่าเราไม่ตอ ้ งเสียค่ารถเลย ทุกวันนี้พวกเรา
เพราะในเวลาที่ เราก� า ลั ง เดิ น ไปสู่ สุ ส านป่ า ช้ า
ไม่ ต้ อ งจ่ า ยค่ า เดิ น ทางแล้ ว การปั่ นจั ก รยาน
คนอ่ำนจะได้อะไรบ้ำงจำกคอลัมน์ ‘อยูเ่ ป็น’
พอคุณท�าผังเมืองให้คนสามารถปั่นจักรยานได้
มองโลกในแง่บวก เพราะว่าเราเป็นคนไม่ทุกข์
แ ล้ ว มั น ก็ จ ะ มี ร้ า น อ า ห า ร ที่ เปิ ด ขึ้ น ม า เพื่ อ
บอกว่ า ไม่ เ คยเห็ น เราเดิ น เลย เหมื อ นเราจะ
อยากอวด หมดความอยากจะเป็นเบอร์หนึ่งแล้ว
เราก็อยากจะเซฟพลังงานเอาไว้ ให้มน ั นิ่งๆ ช้าๆ
เหนื่อยล้าให้น้อยทีส ่ ด ุ เพือ ่ ให้ทก ุ โมเมนต์ของชีวต ิ เป็นการชาร์จแบตให้ตัวเอง
อะไรคื อ กำรดั้ น ด้ น ที่ สุ ด ในวั ย หนุ่ ม สำว ที่คุณไม่อำจหวนกลับไปท�ำได้อีกแล้ว
(นิ่ ง คิ ด ) มั น คงเป็ น ความอยากเอาชนะ
ที่ เ กิ ดขึ้ น ในวั ย 20-30 เขี ย นเพื่ อ เอาชนะ
แล้วก็ไม่ใช่การเอาชนะแบบอยากเด่นอยากดัง หรือ ประสบความส� า เร็จ ด้ ว ยการเป็ น นั ก เขี ย น
ที่ออกหนังสือมากที่สุดหรอกนะ แต่สิ่งที่เราท�า
ต้องจ่ายค่าเดินทางกันคนละเท่าไหร่ละ ่ นอกจาก ยังท�าให้ เราได้ ออกก� าลั งกาย ได้ เอนจอยชีวิต
ระหว่ า งปั่ นไปท� า งานเราก็ จ ะได้ กิ น ข้ า วเช้ า
ซั พ พอร์ ต คนปั่ นจั ก รยาน สองข้ า งทางจะมี ร้านรวงให้ แวะเต็ มไปหมด ทีนี้พอเราเอนจอย
กับอะไรง่ายๆ อย่างการจอดจักรยานริมแม่น�า ดูนกนางนวล ได้กดกาแฟจากตู้อัตโนมัติมานั่ง
กิน เราก็จะไม่ค่อยอยากได้กระเป๋าแบรนด์เนม หรอก นี่คือความร�ารวยทีม ่ น ั จะเกิดขึน ้ เอง
ให้มน ั ดูเวอร์ๆ ได้นั่นเอง (ยิม ้ )
คนอ่านจะได้พลังบวก เป็นพลังบวกทีไ่ ม่ใช่
ไม่ซึม ไม่เศร้า เราเป็นคนที่มีพลังเยอะ คนชอบ
เคลื่อนไหวด้วยการวิง ่ ตลอดเวลา คือเราเป็นคน ไฮเปอร์แบบนี้แหละ ถ้าเหาะได้ก็คงเหาะไปแล้ว
เราเป็ น คนที่ ไ ม่ ไ ด้ ช อบมองหาแง่ ง ามในชี วิ ต แต่ชอบทีจ ่ ะหาความสุขให้กบ ั ตัวเอง ทุกวันนีค ้ นซึม
คนเศร้ากันเยอะ แล้วก็ชอบเศร้าโดยไม่จ�าเป็น
หรือ มั น อาจจะจ� า เป็ น ส� า หรับ เขาก็ ไ ม่ รู ้ แต่ เรา อยากจะเขียนเพือ ่ จะบอกว่า เรือ ่ งบางเรือ ่ งอย่าไป
คื อ มั น เป็ น วั ย ที่ เ ต็ ม ไปด้ ว ยพลั ง ของการอยาก
กิจวัตรประจ�ำวันของ ค�ำ ผกำ ในทุกวันนี้ เป็นอย่ำงไร
สมมติ เราเจอคนมาพู ด เรือ ่ งการท� า แท้ ง
ดอกกุ ห ลาบ แล้ ว ก็ อ อกไปโยคะถึ ง ตอนเที่ ย ง
ไม่จริง คือจะไฝว้ในประเด็นทางสังคมทีเ่ ราอยาก
เตรีย มตั ว จั ด รายการ พอจั ด รายการเสร็จ ก็
กับความทรงจ�ามากนักเลย บางทีโลกมันสร้าง
กับข้าว จัดบ้าน แขกชอบจัดบ้าน ชอบท�างาน
เกิ น ไป เพราะฉะนั้ น คอลั ม น์ ข องเราจะหยาบ
ในวัยนั้นคือ ถ้าเขาจ้างสองพัน ฉันเขียนสองหมืน ่ เอาชนะแบบนั้น ฉันจะเขียนเพือ ่ ต่อสู้
เป็นบาป เราจะไฝว้ เราจะพิสูจน์ ให้เห็นว่ามัน
ผลักดันให้มน ั ไปข้างหน้า ซึง่ ทีผ ่ า่ นมาเราก็ได้ไฝว้ ไปเยอะมาก
่ ส นิยำมชีวต ิ ทีด ี ำ� หรับคุณคืออะไร
ชี วิ ต ที่ ดี ข องเราคื อ ต้ อ งมี เงิ น เยอะๆ แต่
ร�ารวยแค่เงินทองยังไม่พอ มันควรจะเป็นชีวิต
แขกตื่ น 7 โมงเช้ า รดน� า ต้ น ไม้ นั่ ง ดู
กว่าจะอาบน� าก็ บ่ายโมง จากนั้ นก็ เข้าออฟฟิศ กลับบ้าน เช็กข่าว ด่าสลิ่ม (หัวเราะ) แล้วก็ท�า อดิ เรกอะไรของเราไปเรือ ่ ยๆ เป็นมนุ ษย์ที่ชอบ
จัดระเบียบสิง่ ของ วันๆ ก็จะใช้เวลาไปกับการจัด สรรพสิง่ ให้เป็นแถวเป็นแนว
ความสุขของเราไม่ต้องทุลักทุเล ไม่ต้อง
ทีเ่ ดินทางด้วยจักรยานได้ ซึง่ จักรยานส�าหรับเรา
เพียรพยายามมากมาย เราไม่เคยอยากไปทีไ่ หน
อย่างเช่น สมัยที่เราอยู่เกียวโต ทุกครัง้ ที่ได้พา
ไม่เคยอยากไปเล่ นสกี ที่ออสเตรีย แล้ วก็ ไม่ได้
ไม่จา � เป็นต้องเป็นจักรยานทีม ่ รี าคาแพงอะไรเลย
ตัวเองไปอยู่บนเบาะจักรยานจะรูส ้ ึกว่าไม่ว่าเรา
ท�าอะไรต่อมิอะไรก็ลว ้ นส�าเร็จลุลว ่ ง เรามีเสรีภาพ ในการควบคุมชีวิตของตัวเอง ด้วยยานพาหนะ ทีใ่ ช้ทรัพยากรน้อยมาก แล้วพลังงานทีข ่ บ ั เคลือ ่ น
ให้ตัวเราไปท�ากิจกรรมในสถานทีต ่ ่างๆ ได้สา � เร็จ ก็เป็นพลังงานทีเ่ ราครีเอตขึน ้ เอง
เวลาที่ เราปั่ นจั ก รยานจะไม่ มี อ ะไรมา
ปิ ด กั้ น หรื อ กี ด กั น ตั ว เราออกจากธรรมชาติ
ไกลๆ ไม่ต้องเดินทางไปพิชต ิ ยอดเขาเอเวอเรสต์
ต้องการแต่งตัวแบบเวอร์วังอลังการ ความสุข
คุ ณ นิ ย ำมว่ ำ ชี วิ ต ที่ ไ ด้ ป่ ั นจั ก รยำนไปไหน ่ ำ่� รวยเหรอ มำไหนคือชีวต ิ ทีร
โมเมนต์ ให้ เรามี อ ารมณ์ ร ่ว มหรือ อ่ อ นไหวกั น กระด้าง อย่ามีวน ั ครบรอบ วันเกิด วันตาย หรือ วันครบรอบแต่งงานใดๆ ค่ะ เพราะมันจะท�าให้ มึ ง ทุ ก ข์ กั บ การที่ จ ะต้ อ งเอาพลั ง งานไปคิ ด กั บ
เรือ ่ งอะไรก็ไม่รู ้ อีด-ก ใช้ชีวิตไปข้างหน้าเรือ ่ ยๆ
หาก๋ ว ยเตี๋ ย วอร่อ ยๆ กิ น เถอะ แต่ ท้ั ง นี้ ทั้ ง นั้ น
บทความอาจจะไม่เผ็ดร้อนขนาดนีน ้ ะคะ จะเขียน สวยๆ (หัวเราะ)
คนอื่นไง แต่บวกส�าหรับเราก็คือลืมมันไปซะแล้ว
กูทา� อย่างมึงไม่ได้หรอก เพราะฉะนัน ้ เราจะต้องย�า
ปลอดภัยมากๆ
เราอยากส่งพลังแบบนี้ อย่าไปละเอียดอ่อน
แบบเราได้ เรายืนยันมาตลอดว่าต้องมีเงิน (หัวเราะ)
หรือท�ากั บข้าวกิ น ต้ องมีเงินนะคะถึ งจะมีชีวิต
โดยที่ ไ ม่ ต้ อ งมาสั่ ง ให้ เรามี วิ นั ย หรือ สั่ ง ให้ เรา
24 ชั่วโมง แปลว่าผังเมืองต้ องดี มากและต้ อง
ได้จากไป ให้เศร้าสักครึง่ ชัว ่ โมงก็พอนะ
(หัวเราะ) บวกส�าหรับคนอื่นก็คือวันนี้ครบรอบ
ตืน ่ มามีเวลาหายใจทิง้ ยามเช้า คนจะชอบบอกว่า
คุณสามารถปั่นจักรยานใช้ชีวิตได้โดยสมบูรณ์
เสี ย ชี วิ ต เมื่ อ สิ บ ปี ที่ แ ล้ ว หรือ นั ก เขี ย นที่ เรารัก
มาเจอรถติ ดในเมืองจะเอาเวลาที่ไหนมาโยคะ
คนที่ต้องเข้างานเก้าโมงเช้าเลิกงานห้าโมงเย็น
ธรรมชาติ ส�านึกทีเ่ รามีต่อสิง ้ ่ แวดล้อมจะเกิดขึน
คิดถึงส่วนรวมมากกว่าส่วนตัว เมืองไหนก็ตามที่
อยูแ ่ ล้ว แต่เรือ ่ งหมาตาย แมวป่วย เพือ ่ นถูกรถชน
เรียกได้วำ่ ในบรรดำงำนเขียนของ ค�ำ ผกำ ่ ด คอลัมน์นจ ี้ ะเขียนในแง่บวกทีส ุ แล้ว
เพรำะกำรมีเงินเป็นลำภอันประเสริฐ
เอง เราจะหวงแหนกลิ่นของดอกไม้รม ิ แม่น�าเอง
เก็บมาใส่ใจ คือเรือ ่ งทีม ่ น ั ต้องเศร้าจริงๆ มีเยอะ
คนไม่มีเงินจะไปโยคะวันละ 3 ชั่วโมงได้ เหรอ
ของแขกจึงไม่ได้เป็นเรือ ่ งยาก แต่ต้องมีเงินนะ
ลมพัดผ่านหน้า แดดฝ้า ฝนตก ต้นไม้ปลิวไสว หอมกลิ่ น ดอกไม้ ซึ่ ง เมื่ อ เรามี ป ฏิ สั ม พั น ธ์ กั บ
22
ใช่สิ ถ้าเราปั่นจักรยานได้เราก็จะร�ารวย
ตกเทรนด์ มาก เราก็ เฉยๆ หมดความอยากขิง
ใช่ (ลากเสียง) เวลาทีเ่ ราพูดว่าคนเราต้อง
เราเขียนบวกยังไงคนก็บอกว่าดาร์กอยู่ดี
น้องแมวตาย น้องหมาเกิด อันนั้นคือบวกส�าหรับ ซื้อหมาใหม่มาเลี้ยงเถอะ เป็นคอลัมน์ที่จะบอก
่ ย่าง ให้คนอ่านวิง่ ไปข้างหน้าค่ะ อยูเ่ ป็นไงล่ะ อยูอ มีความสุข และแ-กของอร่อย
อี ด -ก กู ห าเงิ น อยู่ กู ต้ อ งผ่ อ นรถ ผ่ อ นบ้ า น
่ ยูไ่ ม่เป็น คนแบบไหนคือคนทีอ
ก่ อ นเลยว่ า ชี วิ ต แบบนี้ ต้ อ งอยู่ บ นพื้ น ฐานของ
รัฐบาล กูทุกข์กับลุงมามากพอแล้ วค่ ะ อย่าไป
เงินเก็บอะไรเยอะแยะ แต่กถ ็ อ ื ว่ามีตงั ค์ใช้ แล้วเรา
มองซ้ายมองขวาเห็นพระอาทิตย์ตก เศร้าจัง ไม่คะ่
การมีเงิน แต่ไม่ใช่วา ่ จะต้องรวยมาก เราไม่ได้มี ก็เลือกใช้กับสิง่ ทีท ่ า � ให้เรามีความสุข
สมมติวา ่ คนอืน ่ เขาไปกินโอมะกะเสะมือ ้ ละ
7,000 บาท แต่แขกอาจจะเลือกเอาเงินก้อนนี้
คนที่ ช อบหาความทุ ก ข์ ใ ส่ ตั ว กู ทุ ก ข์ กั บ
ครบรอบโน่นนั่นนี่ให้ตัวเองทุกข์เพิ่มเติมอีกเลย
คอลัมน์นี้จะปลุกทุกคนออกมาจากภาพลวงตา ทัง้ หมด
ไปตกแต่งห้องของเรา ซึง่ ก็อาจจะใช้แค่ 1,500 บาท
adb 02 MaR 2020
32 O s ke l e t o n S u i t
33 Cyb o r g Pet s
-
-
้ ง อวัยวะเทียมทดแทนส�าหรับสัตว์เลีย
ชุดหุน ่ ยนต์ทน ุ่ แรง
อยู่เป็น
การมีเงิน เป็นลาภอันประเสำริฐ
เมื่ อ โตขึ้ น เข้ า โรงเรี ย นและเริ่ ม อ่ า น หนังสือต่างๆ ด้วยตนเองก็พบว่า โลกภายนอก เขาพู ดกันอีกเรือ ่ งหนึง ่ นัน ่ คือ เขาบอกว่า ‘เงิน ซือ ั ้ ความสุขไม่ได้’ งานวรรณกรรมในยุคทีฉ ่ น
23
เติบโตมา (ยกเว้นวรรณกรรมเพื่ อชีวิต) มักมีพล็อตเรือ ่ งเกีย ่ วกับครอบครัวทีร ่ ่า� รวย มี ท รั พ ย์ ศ ฤงคารมากมาย มี วั ต ถุ ส� า หรั บ ปรนเปรอชีวต ิ เหลือเฟือ แต่กลับไม่มค ี วามสุข ครอบครัวไม่อบอุน ่ พ่อแม่ไม่รก ั กัน ลูกเต้า มี ปั ญหาเพราะพ่ อแม่ เ ลี้ ย งลู ก ด้ ว ยเงิ น แทนทีจ ่ ะเลีย ้ งลูกด้วยความรัก ตรงกันข้าม ครอบครัวที่มีเงินน้อยกว่ากลับมีความสุข มากกว่า เพราะเขาไม่มีวัตถุและพลังแห่ง การบริโภคอันใดมาหันเหความสนใจของ พวกเขาออกจากสายสัมพันธ์ของครอบครัว บาง narrative ก็บอกว่า ลูกหลาน ของคนจนนั้นเนื่องจากชีวิตล�าบาก จึงมี ความมุมานะ อุตสาหะ รักเรียน เพราะกว่าจะ ได้เรียนมันยากล�าบาก ส่วนลูกคนร�่ารวย มักจะเป็นเด็กถูกสปอยล์ เสียผูเ้ สียคน เพราะ อะไรๆ มันก็ได้มาง่ายเหลือเกิน บาง narrative น่าสนใจกว่านัน ้ อีก นัน ่ งความร�า่ รวย การให้คา่ กับเงิน ่ คือพู ดเรือ วัตถุ ว่าเป็นเสมือนการขายวิญญาณให้ปศ ี าจ ถ้าเรามีเงินมาก เราก็ตอ ้ งแลกมากับการทีเ่ รา ต้องมีความสุขน้อยลง หรือการทีเ่ ราร�า่ รวย ขึน ้ มากๆ มันอาจต้องแลกมาด้วยการสูญเสีย อะไรบางอย่ า งที่ มี ค่ า ทางใจกั บ เรา เช่ น เสียเพื่อนรัก เสียครอบครัว หนักที่สุดคือ การสูญเสียความรัก สูญเสียความสามารถ ทีจ ่ ะมองเห็นความงามบนโลกใบนี้ มิไยทีย ่ ายและแม่จะบอกว่าเงินมันส�าคัญๆ แต่เมือ ่ เราเติบโตมากับ narrative ทีบ ่ อกว่า เงินคือบาป เงินคือสิง ที เ ราต้ อ งเดิ ม พันกับ ่ ่ จิตวิญญาณ ความรัก ความสุขของเราเสมอ ฉั น ก็ ย อมรั บ ว่ า ท้ า ยที่ สุ ด มั น ก็ ท� า ให้ เ รามี relationship กับเงินและความร�า่ รวยอย่าง แปลกๆ ไปจนถึงขัน ้ ขัดแย้งกันเอง - และ อาการนีน ้ า่ จะเกิดกับคนชัน ้ กลางเช่นครอบครัว ฉันนัน ่ แหละ เพราะคนทีเ่ ขารวยจริง รวยมากๆ เขาคงรูไ้ ด้ดว ้ ยตัวเขาเองว่าความร�า่ รวย และ การมีเงินมากๆ นัน ี ย่างไร เป็น ้ ดีหรือไม่ดอ ประสบการณ์ตรง ไม่ตอ ้ งจินตนาการ หรือ อาศัยอ่านทีเ่ ขาเขียนๆ มาสอนเราว่า ‘เชือ ่ เราเฮอะ เงินเยอะไม่ได้ทา� ให้เราความสุขร้อกกกก’ ทีบ ่ อกว่าเรามี relationship กับเงิน อย่างแปลกๆ คือ ในขณะทีเ่ ราชอบเงินมาก อยากมีเงินเยอะๆ (เพราะเรารูว ้ า่ การไม่มเี งิน
หรือมีเงินน้อยมันไม่สนุกอย่างไร) ในเวลา เดียวกัน เราก็มีความรู้สึกผิดที่จะบอกว่า เงินส�าคัญทีส ุ ในชีวต ิ เพราะพู ดออกไปปุบ ๊ ่ ด ก็มอ ี ก ี เสียงหนึง ิ ่ บอกว่า ระหว่างเงินกับชีวต คนทีเ่ รารักเธอเลือกอะไร ทันใดนัน ี ้ ก็จะมีอก เสียงหนึง ่ เถียงกลับรัวๆ ว่า แต่เงินอาจจะซือ ้ ชีวต ิ คนทีเ่ รารักได้นะเว้ยยย พ่อแม่ปว่ ยก็ตอ ้ ง มีเงินรักษานะ ในขณะทีเ่ ราสับสนว่าเราควรจะเกลียด เงินหรือชอบเงิน ทุกครั้งที่เราอวยพรใคร ก็ตามในโอกาสใดก็ตาม นอกจากอวยพร ให้สุขภาพดี แข็งแรง เราก็อดไม่ได้ท่ีจะ อวยพรไปด้วยว่า ‘ขอให้รา่� รวย’ แ ล ะ ใ น ข ณ ะ ที่ เ ร า อ ว ย พ ร กั น เ ป็ น default mode ว่าขอให้รา่� รวย เราก็ยง ั ชอบ อือ ้ อึง อินไปกับหนัง ละคร ภาพถ่าย ทีช ่ ี้ ให้เราเห็นว่า คนบางคนแม้เขาจะจนเงินแต่ เขาไม่จนความรัก ไม่จนความเมตตา เช่น การแชร์ภาพหญิงขอทานโอบกอดหยอกเอิน กับลูกน้อย หรือโฆษณาบริษัทประกันชีวิต ทีช ่ ใี้ ห้เห็นความงดงามทางใจของคนจน เงินจึงคล้ายๆ กับเซ็กซ์ เป็นสิง ่ ทีใ่ ครๆ ก็อยากมี แต่ไม่ใช่ส่ิงที่เอาไปป่าวประกาศ อย่ า งโจ๋ ง ครึ่ ม โดยไม่ มี คุ ณ ค่ า ทางสั ง คม บางอย่างห่อหุม ้ เอาไว้ให้พองาม โดยเฉพาะ อย่างยิ่งถ้าคุณเป็ นชนชั้นกลาง คุณอาจ ต้องการศิลปะในการกลบเกลือ ่ นความชอบ เงิ น ของเราในแบบต่ า งๆ เช่ น พยายาม บอกตัวเองว่าเราใช้เงินอย่างรู้ค่าของเงิน เราหาเงินมาด้วยหยาดเหงื่อแรงงานล้วนๆ ไม่เอาเปรียบใคร เราเจียดเงินไปช่วยเหลือ ผู้ตกทุกข์ได้ยากเสมอ เราท�าบุญอยู่บ่อยๆ หรือแม้กระทัง ่ การพร�า่ พู ดว่าเงินไม่ใช่คา� ตอบ ทุกอย่างของชีวต ิ และทุกขณะทีป ่ ากขยับพู ด แบบนี้ มือก็หาเงินเป็นระวิง แต่พูดแล้วมัน ไม่คอ ่ ยรูส ้ ก ึ ผิดกับการหาเงินดี
อ่านบทความต่อได้ที่
ตั้ ง แต่ เ ด็ ก ๆ ที่ บ้ า นของฉั น สอนมา โดยตลอดว่า ‘ไม่มีอะไรส�าคัญไปกว่าเงิน’ ค� า สอนของยายที่ จ� า มาจนถึ ง ทุ ก วั น นี้ คื อ ‘สตางค์ตกใส่หวี หวีกอ ็ า้ ตกใส่หญ้า หญ้า ก็ตาย’ ซึ่งฟังแล้วก็เห็นภาพชัดเจนมากว่า อานุ ภ าพของเงิ น รุ น แรงแค่ ไ หน ส่ ว นแม่ ก็สอนอยูเ่ ป็นนิจศีลว่า ให้ตง ั้ ใจเรียน เรียนสูงๆ เพื่อจะได้งานท�าดีๆ และงานดีๆ นัน ้ ก็จะน�ามา ซึ่งเงินดีๆ สิ่งที่ตามมาหลังจากมีเงินดีๆ ก็คอ ื ชีวต ิ ดีๆ ในความหมายของแม่คอ ื ถ้ามี เงิน อยากไปไหนก็ได้ไป อยากกินอะไรก็ได้กน ิ อยากท�าอะไรก็ได้ทา� ไม่ตอ ้ งพึง ้ ง ่ คนอืน ่ ไม่ตอ คอยง้ อ ใคร เด็ ด กว่ า นั้น ทั้ ง ยายและแม่ ของฉันเห็นตรงกันว่า ผู้หญิงเราถ้ามีเงิน เสียแล้ว ผูช ้ ายไม่ตอ ้ งมีกไ็ ด้ และจะดียง ิ่ ๆ ขึน ้ ถ้าไม่มผ ี ช ู้ ายเลย จะได้ไม่มใี ครมาช่วยใช้เงิน! หืม ท�าไมทัง ้ ยายและแม่ของฉันถึงคิดว่า ผูช ้ ายจะมาช่วยใช้เงิน ท�าไมไม่คด ิ บ้างเลยว่า ฉันอาจจะหาผูช ้ ายรวยๆ ทีม ั ใช้ ่ เี งินมาให้ฉน โดยทีฉ ั ไม่ตอ ้ งหาเอง เรือ ั ถามทัง ่ น ่ งนีฉ ้ น ้ แม่ และยายแล้ว ค�าตอบที่ได้คือทั้งสองนาง สัง ั ไปส่องกระจก ่ ให้ฉน โอ๊ย! นีค ื พ่อแม่ ย่ายาย บุลลีลก ู หลาน ่ อ หรือเปล่า อืม ตอนฉันเป็นเด็ก ฉันไม่คด ิ ว่า พวกเขาบุลลีนะ ฉันแค่คด ิ ว่า คนในบ้านฉัน พู ดจาตรงไปตรงมาดี และไม่หลอกตัวเอง เพราะเราทุกคนก็เห็นตรงกันว่า ผูห ้ ญิงทีม ่ ี แนวโน้มว่าจะสามารถหาผัวรวยๆ เลี้ยงได้ อย่างน้อยน่าต้องสวยระดับประกวดนางงาม ได้เหอะ แถมยายยังมีขอ ้ มูลทีจ ่ า� เพาะเจาะจง ไปอี ก ว่ า คนที่ จ ะประกวดนางงามเนี่ ย แผลเป็นสักนิดหนึง ่ สักรอยหนึง ่ ก็มไี ม่ได้นะ โห... แล้ ว ฉั น ซึ่ ง แข้ ง ขาลายพร้ อ ย ไปด้วยรอยแผลแมลงสัตว์กด ั ต่อย หกล้ม จักรยานล้ม ขนาดนีก ็ วรหันไปตัง ้ ค ้ ใจเรียน หางานดีๆ ท�า หาเงินได้เยอะๆ และดีทส ุ คือ ่ี ด อย่ามีผว ั แบบทีย ู ต้อง ่ ายและแม่สอนมันก็ถก ทุกประการแล้ว ทั้งหมดนั้นคือสิ่งที่ได้รับการสั่งสอน มาจากทีบ ่ า้ น
a d ay b u l l e t i n . c o M
T H E C O N V E R S AT I O N C O N V E R S AT I O N S
FOR
ALL
5/9
The City of Beautiful Nonsense
ณภัทร จาตุศรีพิทักษ์
ECoNoCITy ด้วยความหลงใหลในเศรษฐศาสตร์และความเป็ นเมือง ท�าให้เขาเลือกที่จะหยิบเรื่องราวอันหลากหลายและแตกต่างของแต่ละเมืองออกมากางให้ดูพร้อมอธิบายให้เห็นว่า นักเศรษฐศาสตร์มองเรื่องนี้อย่างไร แล้วถ้าให้นักเศรษฐศาสตร์ออกแบบเมือง เมืองนั้นจะมีหน้าตาเป็นอย่างไร
เรือ ่ ง: ปริญญา ก้อนรัมย์ ภาพ: รัชภาคย์ แสงมีสินสกุล
24
adb 02 MaR 2020
34 D o g T r a n s l a t o r D ev i c e
35 L G B T M a r r i a g e L aws
-
-
่ื สารกับสุนข อุปกรณ์สอ ั
กฎหมายแต่งงานเพศเดียวกัน
“จริงๆ ผมยังรู้สึกผิดเลยที่กลับมาอยู่ประเทศไทย” นั่นคือค�าพู ดแวบแรกที่ ณภัทร จำตุศรีพิทักษ์ กล่าวกับเรา ซึ่งสะท้อนความรู้สึกลึกๆ ที่เขามีต่อกรุงเทพฯ ในฐานะพ่อคนหนึ่ง ที่ต้องเลี้ยงดูลูกภายในเมืองอันประกอบสร้างขึ้นมาอย่างไม่สมเหตุสมผลแห่งนี้ “ทุกวันนี้ถ้าถามว่ากรุงเทพฯ ฟังก์ชันได้อย่างไร ผมก็ตอบไม่ได้ มันเหมือนสิ่งมีชีวิตตัวหนึ่งที่อยู่มานาน และก็อยู่มาได้อย่างไรไม่รู้ ควบคุมไม่ได้ ขยายตัวกินพื้นที่ใหญ่ข้ึนไปเรื่อยๆ” ในสภาพที่ดูเหมือนจะเป็ นเมืองที่หมดหวัง นักเศรษฐศาสตร์ผู้ก่อตั้งบริษัท Siametrics Consulting บอกกับเราว่า เขาก็มองเห็นความหวังซ่อนอยู่ในเมืองแห่งนี้ เพราะความเชื่อในมุมนักเศรษฐศาสตร์ เวลาจะลงทุน ลงแรงไปกับสิ่งใด ควรจะประเมินค่าต�่ากว่าจริงแบบ Undervalue ไว้ก่อน เพราะเมื่อสิ่งนั้นส�าเร็จจะสร้าง ผลกระทบในทางที่ดีได้มากกว่า แม้กรุงเทพฯ ยังมีจุดบกพร่อง แต่เขาเชื่อว่าท�าให้ดีข้น ึ ได้อีกมาก “มีส�านวนพู ดว่า ‘สนามหญ้าบ้านคนอื่นเขียวกว่าเสมอ’ เวลามองไปเห็นบ้านคนอื่นจะน่าอยู่กว่า แต่ถ้าคุณไป อยู่ท่ีอ่น ื มองกลับมาคุณอาจจะคิดถึงกรุงเทพฯ ก็ได้ คิดถึงเมืองที่มีหมอกควันและรถติดนี่แหละ” ลองไปฟังมุมมองของคอลัมนิสต์ใหม่ของ a day BULLETIN คนนี้ ที่จะพาคุณอ่านอนาคตของเมือง ผ่านมุมมองด้านเศรษฐศาสตร์ ว่าอนาคตของกรุงเทพฯ ในระยะเวลาสิบปี ข้างหน้าจะเป็นอย่างไร และเราควรจะ ปรับตัวแบบไหนเพื่อรับมือกับสิ่งที่จะเกิดขึ้น
สิบปีขำ้ งหน้ำ คุณคิดว่ำโลกเรำจะมีควำมหวังหรือควำมควำมสิน ้ หวังมำกกว่ำกัน
ผมว่าค� าตอบน่ าจะอยู่ในเทคโนโลยี เพราะเทคโนโลยีเป็นอะไรที่สร้างความคุ้มค่ าได้ มหาศาล เช่น เราลงทุนไป
5 บาท แต่สามารถได้เงินกลับมา 10 บาท หรือสองสามเท่า ยกตัวอย่างเทคโนโลยี Google Maps เป็นสิ่งที่เราใช้ได้ฟรี แต่ประโยชน์กลับมามหาศาล พูดกว้างๆ แบบนี้อาจจะไม่เห็นภาพ แต่ว่าการที่มีเทคโนโลยีเป็นศูนย์กลาง อาจจะตัดตอน หรือแก้ปัญหาหลายอย่างไปได้เยอะมาก เช่น คนยุคเก่ากับคนยุคใหม่อาจจะไม่ต้องมาปรับมุมมองให้ตรงกันทุกเรือ ่ งก็ได้
แต่ เปลี่ ยนพฤติ กรรมของทุกคนด้ วยเทคโนโลยีไปเลย เพราะเรือ ่ งความเข้าใจที่เห็นตรงกั น เรือ ่ งความเชื่อเรือ ่ งแนวคิ ด เป็นปัญหาทีผ ่ มไม่รว ู ้ า่ แก้ไปแล้วจะได้ประโยชน์อะไรหรือเปล่า ตราบใดเป้าหมายของเราคือการท�าให้ประเทศดี อากาศทีท ่ ก ุ คน สูดเข้าไปต้องโอเค ซึง่ ตอนนี้ยงั ไม่โอเค เราก็ควรแก้สงิ่ นี้ก่อน
ถ้ำชีวต ิ ดี ไม่วำ่ คนเจเนอเรชันไหนก็คงไม่มำนัง ่ เถียงกัน
ใช่ หรือถ้าเถียงกันก็คงเป็นการเถียงกันบนโต๊ะอาหารอย่างทีเ่ ราคุน ้ เคย ผมชอบพรรคหนึง่ แล้วท�าไมพ่อชอบอีกพรรคหนึง่
ผมอยากนับถือศาสนาคริสต์ได้ไหมถ้าพ่อแม่เป็นพุทธ หรือผมไม่มศ ี าสนาได้ไหม อันนี้ก็จะกลายเป็นเรือ ่ งอื่นแล้ว
ถ้ำคุณบอกว่ำเทคโนโลยีคอ ื สิง ่ ก�ำหนดอนำคต แต่ประเทศไทยก็ดเู หมือนจะไม่ใช่ประเทศทีเ่ ป็นเจ้ำของเทคโนโลยี แล้วเรำจะอยูร ่ อดอย่ำงไร ผมว่าประเทศไทยก�าลังขาดคนทีม ่ ศ ี ก ั ยภาพ และก�าลังเจอกับสภาวะ Brain Drain ทีค ่ นเก่งๆ ในประเทศไหลออกไปอยู่
ทั่วโลก สาเหตุเพราะเขาเห็นสภาพอากาศแย่แบบนี้ เห็นการรับมือโรคระบาดที่ไม่มีประสิทธิภาพแบบนี้ ความไม่เมกเซนส์
ของเมืองทีม ่ อ ี ยูท ่ ก ุ หย่อมหญ้า ท�าให้คนเก่งๆ อยากออกจากประเทศนี้ ไปอยูใ่ นเมืองทีเ่ มกเซนส์มากกว่า ซึง ่ อาจจะไม่ได้เป็น เมืองที่ดีก็ได้
ตอนที่ผมไปเรียนหนังสือที่ต่างประเทศ ผมเจอคนไทยเก่งๆ เยอะมาก และผมว่าไม่ต�ากว่า 20%-30% ของคนที่มี
ศักยภาพมากๆ เขาเลือกที่จะไม่กลับมา เพราะว่าเขาเป็นห่วงอนาคตครอบครัวและลูกของตัวเอง จริงๆ ผมยังรูส ้ ึกผิดเลย
ที่กลับมาอยู่ประเทศไทย เพราะว่าลูกผมออกไปเล่นข้างนอกไม่ได้ ฟังดูเห็นแก่ตัวนะ แต่คนเป็นพ่อแม่จะเข้าใจค� าพูดผม
ตอนนั้นผมเป็นอาจารย์และมีทางเลือกว่าจะไปอยูท ่ ไี่ หนก็ได้ แต่ผมเลือกทีจ ่ ะกลับเมืองไทย เพราะคิดว่าเมืองไทยน่าจะมีอะไร ให้ทา � เยอะ และสิง ่ า � สามารถสร้างความเปลี่ยนแปลงได้เป็นรูปธรรม แต่พอมานั่งมองดูแล้วผมรูส ้ ก ึ ว่ามันไม่ค่อยแฟร์กับ ่ ทีท ลูก หน้าหนาวทีผ ่ า ่ นมานับวันได้เลยทีล ่ ก ู ผมได้ออกไปเล่นข้างนอก มันเศร้านะ ยิง่ กรุงเทพฯ นี่เป็นเมืองทีเ่ จริญในเชิงเศรษฐกิจ
เป็นอันดับต้นๆ ของโลก แต่ท�าไมยังมีปัญหาการออกแบบเมืองที่ไม่เมกเซนส์แบบนี้อยู่ และการท�าให้คนเก่งๆ ไหลออกไป
ท�าให้เราไม่มีเทคโนโลยีของตัวเอง ต้องน�าเข้าเทคโนโลยีเข้ามา ซึ่งถ้าคุณเป็นเจ้าของเทคโนโลยีคุณจะขายเทคโนโลยีน้ัน ขาดไหม ไม่มท ี างอยูแ ่ ล้ว คนทีซ ่ อ ื้ เทคโนโลยีก็จะได้แค่กรอบหรือไส้มา แต่ไม่ได้ Secret Sauce ทีจ ่ ะเอามาพัฒนาต่ออยูด ่ ี
25
จริงๆ ผมยังรูส ้ ก ึ ่ ลับมำอยู่ ผิดเลยทีก ประเทศไทย เพรำะว่ำ ลูกผมออกไปเล่น ข้ำงนอกไม่ได้ ฟังดู เห็นแก่ตว ั นะ แต่คน เป็นพ่อแม่จะเข้ำใจ ค�ำพู ดผม
a d ay b u l l e t i n . c o M
36 P o l yg a my
37 Capsule Food
-
-
การมีคค ู่ รองหลายคน
่ ง กรุงเทพฯ เป็นเมืองทีไ่ ม่เมกเซนส์ในเรือ ใดบ้ำง
ผมเคยไปใช้ ชี วิ ต อยู่ ใ นหลายๆ เมื อ ง
มาก่อน อยู่ในที่นี้ไม่ได้หมายความว่าไปเที่ยว เพราะมีคนเที่ยวมากกว่าผมเยอะมาก แต่ผม
เป็ น นั ก ย้ า ยเมื อ ง อาจจะอยู่ ในอเมริก าเสี ย ส่วนใหญ่ ผมอยู่อเมริกามา 15-16 ปี ใช้ชีวิต
ในเมืองไป 9-10 เมือง ย้ายทุกๆ ปี และขับรถ
มหาศาล ทีอ ่ าจจะเอาไปท�างาน หรืออาจจะเอา
Undervalue เพราะอะไรที่ ดี อ ยู่ แ ล้ ว มั น จะ
ทีอ ่ ยูก ่ บ ั ครอบครัว อาจจะมีคา่ กว่าทีเ่ อาไปท�างาน
เพราะที่นี่มีหลายอย่างที่สามารถจะท�าให้ดีขึ้น
ไปพักผ่อนใช้เวลากับครอบครัว ซึง่ บางทีชว่ งเวลา
เพิม ่ อีก ถ้าตามหลักเศรษฐศาสตร์ การท�างาน มา 8 ชัว ่ ล้ว ต่อให้ทา� อีกก็คงไม่ได้เพิม ่ ่ โมงเต็มทีแ มากเท่าไหร่ พอเหนื่อยคนก็เลื้อยไปเลื้อยมา
ถ้าคุณยังยืนอยู่ในจุดที่คุณยืนอยู่ นั่นแสดงว่า
ถ้าเอาข้อมูลแผนทีท ่ ผ ี่ มมีมาจิ้มดู จะเห็นเลยว่า
ตัวเองได้แล้ว ถ้าใครอยากไปจริงๆ เขาจะไม่อยู่
คงเปลี่ยนค่อนข้างยาก กรุงเทพฯ เป็นเมืองทีโ่ ต
แล้ ว ได้ เห็ น รสชาติ ข องเมื อ งว่ า ดี ช่ั ว ต่ า งกั น
จริงๆ ควรจะขยายความเจริญไปยังเมืองอื่นๆ
จุดด้อย กรุงเทพฯ เองก็มท ี งั้ จุดเด่นและจุดด้อย คื อไม่ได้ ด้อยไปหมด ผมคิ ดว่าแฮชแท็กที่คน
ด่ า ๆ กั น บางที ก็ ม องข้ า มข้ อ ดี ไปเหมื อ นกั น
มีสา� นวนพูดว่า ‘สนามหญ้าบ้านคนอืน ่ เขียวกว่า เสมอ’ เวลามองไปเห็นบ้านคนอื่นจะน่าอยูก ่ ว่า แต่ ถ้าคุณไปอยู่ที่อื่น มองกลั บมาคุณอาจจะ
คิดถึงกรุงเทพฯ ก็ได้ คิดถึงเมืองทีม ่ ห ี มอกควัน และรถติดนี่แหละ ซึ่งจริงๆ กรุ งเทพฯ มีจุดดี ตรงความหลากหลายของไลฟ์สไตล์ อาหาร อร่อย ไม่มท ี ไี่ หนสูไ้ ด้
่ มเหตุสมผล ต้องมีองค์ประกอบ แล้วเมืองทีส อะไรบ้ำง ผมเรียกว่า ‘เมืองทีด ่ ี’ ดีกว่า ส�าหรับผม
เมืองทีด ่ ค ี อ ื เมืองทีถ ่ งึ แม้วา่ คุณมีทางเลือกไปอยู่
ทีอ ่ น ื่ ได้ โดยไม่มข ี อ ้ แม้ดว ้ ยนะ มีอส ิ ระทีจ ่ ะเลือก
โดยไม่ต้องมาคิดเรือ ่ งค่าตั๋วเครือ ่ งบินหรือวีซา ่ แต่ คุณก็ ยังเลื อกอยู่ที่เมืองนี้ นั่ นคื อเมืองที่ดี ในนิ ย ามของผม แล้ ว เมื อ งที่ ดี ไ ม่ จ� า เป็ น ต้ อ ง
เด่นไปด้านใดด้านหนึ่ง คนจะคิดว่า เมืองที่ดี ต้องเป็นเมืองท่องเทีย ่ ว เป็นเมืองอุตสาหกรรม เป็ น เมื อ งที่ ผ ลิ ต รถ แต่ เ มื อ งที่ ดี ค วรมี ค วาม-
บาลานซ์ระดับหนึ่ง แล้วก็มเี ทศบาลทีเ่ อาใจใส่ ประชาชนจริงๆ ในเชิงทีว ่ า่ KPI คือความพึงพอใจ
ของประชาชน จ� า นวนคนด่ า ในทวิ ต เตอร์ ต้ อ งน้ อ ย หรื อ สุ ข ภาพของคนที่ อ ยู่ ต้ อ งดี
ทุกอย่างต้องวัดได้วา่ ปีหนึง่ ๆ คนเข้าโรงพยาบาล กี่คน ติดเชือ ้ กี่คน ตายบนถนนกี่คน
เมื อ งที่ อ อกแบบอย่ ำ งไม่ ส มเหตุ ส มผล ส่ ง ผ ล เ สี ย ใ น มุ ม ม อ ง เ ศ ร ษ ฐ ศ ำ ส ต ร์ อย่ำงไรบ้ำง มีแน่นอน อย่างต้นทุนทางการเดินทาง
คุณลองค�านวณเวลาในการขับรถดู บางทีคณ ุ
ใช้เวลาไปวันๆ หนึง ่ 2-3 ชัว ่ โมง หรือมากกว่านัน ้
พอลองเอาเวลาพวกนี้ มานั่ งดู คูณไปคูณมา
พอๆ กับคุณไปเรียนปริญญาตรีได้อีกใบหนึ่ง
ด้ ว ยซ� า เวลาที่ เราเสี ย ไปเหล่ า นี้ คื อ ต้ น ทุ น
(หัวเราะ)
จนควบคุมไม่ได้แล้ว มีขนาดใหญ่เกินไป และ
ขับมาทัง้ ประเทศแล้ว
อย่ า งไร บางเมื อ งก็ มี จุ ด เด่ น บางเมื อ งก็ มี
ได้ ที่พูดๆ ไปนี่ไม่ได้จะสมัครผู้ว่าฯ กทม. นะ
ผมว่ า เมื อ งขนาดใหญ่ อ ย่ า งกรุ ง เทพฯ
ขนของย้ า ยบ้ า นเอง ในเรซู เ มผมสามารถ
ผมอยู่ ที่ นู่ น โดยการเช่ า อพาร์ต เมนต์
Overprice ทันที ผมเลยเลือกอยูท ่ ป ี่ ระเทศไทย
เมื อ งที่ เ หมำะส� ำ หรั บ แต่ ล ะคนอำจจะ ไม่ เ หมื อ นกั น ถำมคุ ณ ที่ เ ป็ น นั ก เศรษฐศำสตร์ คิ ด ว่ ำ เรำควรมี วิ ธี เ ลื อ กเมื อ ง ที่อยู่ส�ำหรับตัวเองอย่ำงไร
ถ้ ำ มองจำกข้ อ มู ล ที่ คุ ณ มี กรุ ง เทพฯ ่ นได้ไหม ยังเปลีย
ไปสมัครขับรถบรรทุกได้เลย (หัวเราะ) เพราะ
26
แคปซูลอาหาร
ความเคลื่ อ นไหวทั้ ง หมดของประเทศไทย
เกิดขึน ้ ทีก ่ รุงเทพฯ และปริมณฑล ส่งผลให้ยาก ในการควบคุมคุณภาพของระบบขนส่งสาธารณะ
คุณภาพอากาศ การจะสร้างสวนสาธารณะ พิพธ ิ ภัณฑ์ หรือห้องสมุด คงเกิดขึน ้ ยากมาก
ผมว่าน่าจะง่ายกว่าถ้าไปเริม ่ สร้างเมือง
ใหม่ อาจจะไม่ตอ ้ งถึงขนาดย้ายเมืองหลวงก็ได้ อันนั้นอาจจะยากไปหน่อย แต่ถ้าไปสร้างหรือ
พั ฒ นาเมื อ งรองให้ เป็ น ศู น ย์ ก ลางที่ ใหญ่ ขึ้ น
และดูดคนไปตรงนั้นบ้างน่าจะดีกว่านี้ เพราะ ถ้าไปดูประเทศทีเ่ จริญ จะเห็นว่าเขาไม่ได้มแ ี ค่
เมื อ งเดี ย วที่ แบกรับ เศรษฐกิ จ ของประเทศ
ถ้าถามนักเศรษฐศาสตร์ เขาจะบอกว่า
ที่ ต รงนั้ น ดี ที่ สุ ด เท่ า ที่ คุ ณ จะมอบโอกาสให้
ตรงจุดนั้ น ยกเว้นว่ามีเงื่อนไขเรือ ่ งค่าใช้จ่าย ทีค ่ ณ ุ ให้ไม่ได้ อันนี้คือทฤษฎีซงึ่ ไม่ต้องเชือ ่ ก็ได้
นะ แต่ผมคิดว่ามีส่วนจริงอยู่ เพราะอย่างผม ที่ ยั ง อยู่ ป ระเทศไทย ก็ เพราะให้ น� า หนั ก กั บ
ความหวัง ให้น�าหนักกับญาติ พ่อผม แม่ผมอยู่ ที่ นี่ แม้ ที่ อื่ น จะดู ดี แ ค่ ไหนยั ง ไงเขาก็ ไ ม่ ย้ า ย
ซึ่ ง ผมให้ น� า หนั ก กั บ สิ่ ง เหล่ า นี้ ที่ ห าไม่ ไ ด้ จ าก
ทีอ ่ น ื่ ผมเชือ ่ เรือ ่ งของการ Vote with Your Feet คื อ การที่ อ ยู่ ต รงนี้ แสดงว่ า มั น ดี ที่ สุ ด แล้ ว
ส�าหรับเรา และยังแสดงอี กว่าที่ที่เราอยู่ยังมี ความหวัง
ขนาดนี้ ทุกวันนี้ถ้าถามว่ากรุงเทพฯ ฟังก์ชน ั ได้
อย่างไร ผมก็ ตอบไม่ได้ มันเหมือนสิ่งมีชีวิต
ตัวหนึ่งทีอ ่ ยูม ่ านาน และก็อยูม ่ าได้อย่างไรไม่รู ้ ควบคุมไม่ได้ ขยายตัวกินพืน ้ ทีใ่ หญ่ขน ึ้ ไปเรือ ่ ยๆ ถ้าไปเริม ่ สร้างตัวใหม่เลยอาจจะง่ายกว่า
มองกรุงเทพฯ ในอีกสิบปีขำ้ งหน้ำ คุณคิด ว่ำยังมีควำมหวังไหม คิดว่ายังมีหวัง ผมคนหนึง ่ แหละทีไ่ ม่ยอม
ให้เป็นแบบนั้น ต้องหาทางท�าอย่างไรก็ได้ให้ดี กว่านี้ ผมกลัวมากๆ เลยว่าคนจะหนีออกไปจาก
ประเทศ โดยเฉพาะคนที่ เขามี ทั ก ษะสู ง หรือ
มีทางเลือก เขาหนี แน่ ๆ เพราะสามารถไปได้
แทบจะทุ ก ที่ ในโลก อย่ า งประเทศแคนาดา ถ้ าคุณมีใบปริญญาระดั บสูงหน่ อยและอยู่ใน
สายวิ ช าที่ เขาต้ อ งการ อย่ า งเช่ น Science
Technology ไปเรียนภาษาฝรัง่ เศสเดือนเดียว ก็ไปขอ Citizenship ได้แล้ว เพราะที่น่ันเขา
ขาดคน ประเทศเขามีแต่ ภูเขา ป่า แล้ วก็ สัตว์ เขาเลยท�าแบบนี้เพือ ่ ทีจ ่ ะได้คนเก่งๆ ไป
แต่ ถ้ า ถามว่ า มี ห วั ง ไหมกั บ กรุ ง เทพฯ
มีอยูแ ่ ล้ว เรามีของดีเยอะแต่วา่ ยังกระจัดกระจาย
ดู อ ย่ า งในตลาดหลั ก ทรั พ ย์ ที่ ผ มพู ด ถึ ง ไป
หุน ้ ทีเ่ ราเห็นนั้น Undervalue หรือต�ากว่าทีค ่ วร จะเป็นมากๆ ซึ่งในการท�างาน เวลาจะลงทุน กับสิ่งใดสักอย่าง เราควรจะลงทุนกับอะไรที่
adb 02 MaR 2020
38 Plant-Based Meat
39 L a b - G r ow n M e a t
-
-
้ ทีท ่ า� จากพืช เนือ
้ สัตว์ปลูก เนือ
Econocity ‘เมืองทีผ ่ ค ู้ นอยูอ ่ ย่างมี ศักดิศ ์ รี’ นิยามของเมือง ดีๆ ทีเ่ ป็นไปได้ ชีวต ิ คนเมืองก�าลังจะเปลีย ่ น องค์การสหประชาชาติคาดการณ์ว่า ภายในปี 2050 กว่ า 70 เปอร์ เ ซ็ น ต์ ของประชากรโลกจะอยู่อาศัยในเมืองใหญ่ – ซึง ั มีเพียง 55 เปอร์เซ็นต์เท่านัน ่ ปัจจุบน ้ แต่ชีวิตคนเมืองจะเปลี่ยนไปในทางที่ ดีขน ่ บ ั ความสามารถของ ้ึ หรือแย่ลง ขึน ้ อยูก ผู้น�าว่าจะสามารถบริหารจัดการทรัพยากร อันจ�ากัดเพื่ อสร้างสิ่งดีๆ ให้ประชากรได้ มากน้อยแค่ไหน เรื่ อ งส� า คั ญ อยู่ ต รงที่ ‘ทรั พ ยากร อั น จ� า กั ด ’ เพราะทุ ก เมื อ งในโลกล้ ว นมี จุดตัง ้ ต้นทีไ่ ม่เหมือนกัน บางเมืองเคยเป็ นเมืองแสนธรรมดา ก่ อ นนโยบายการท่ อ งเที่ ย วจะถมมั น ด้ ว ย ทรายขาวแสนเที ย มตั ด กั บ ทะเลสี อั ญ มณี เทอร์ควอยส์ จนทุกวันนีก ้ ลายเป็นเมืองหาด ปาร์ตท ี้ อ ่ งเทีย ่ วอันดับต้นๆ ในเม็กซิโก บางเมืองได้รับอิทธิพลทหารในภาวะ สงครามยุคเรอเนซองส์ จนเกิดการวาง ผังเมืองเป็ นบล็อกๆ และเกิดการตัดถนน อย่ า งเป็ น ระเบี ย บเพื่ อ ประสิ ท ธิ ภ าพของ การจราจร ก่ อ นจะกลายมาเป็ นเมื อ ง ประวัตศ ิ าสตร์ในอิตาลี แต่สง ่ ะชีว ้ า่ สุดท้ายแล้วเมืองไหนดี ่ิ ทีจ หรื อ เมื อ งไหนไม่ ดี คื อ ความสามารถใน การท�าให้เมืองดีขึ้นที่สุด ‘เท่าที่ทรัพยากร ทีม ี ยูจ ่ า� กัดจะบันดาลได้’ ่ อ นิยามของ ‘เมืองทีด ่ ’ี ในสายตาผมคือ เมืองที่สุดท้ายแล้วประชากรตัดสินใจเลือก ที่ จ ะอยู่ อ าศั ย ในเมื อ งนี้ แม้ ว่ า เขาจะมี ความสามารถย้ายไปอยูท ่ ใ่ี ดก็ได้ในโลกอย่าง ไร้ตน ้ ทุน ถ้ า คุ ณ ย้ า ยไปที่ ไหนก็ ไ ด้ โ ดยไม่ มี ค่าใช้จ่าย คุณยังจะอยู่เมืองที่ขณะนี้คุณ อาศัยอยูใ่ ช่หรือเปล่า? เมืองทีด ี อ ื เมืองทีพ ่ แม่มอ ื ใหม่เชือ ่ ค ่ อ ่ มัน ่ ในสิ น ค้ า สาธารณะ เช่ น อากาศบริ สุ ท ธิ์ ความปลอดโรค ระบบการศึกษา ห้องสมุด และพิพิธภัณฑ์ ว่ามันมีคณ ุ ภาพและปริมาณ ม า ก พ อ ที่ จ ะ ท� า ใ ห้ ลู ก น้ อ ย ไ ด้ มี วั ย เ ด็ ก ทีส ่ มบูรณ์ เมืองทีด ี อ ื เมืองทีค ่ ใหม่มอ ี ส ิ ระใน ่ ค ่ นรุน การใช้ชว ี ต ิ ได้อย่างเต็มที่ ไม่ถก ู กดเงินเดือน และเสรีภาพทางความคิด พร้อมกับยังได้
27
เติบโตในหน้าที่การงาน (ที่ตัวเองสนใจ) อย่างมัน ่ คง เมืองทีด ี อ ื เมืองทีไ่ ม่ได้แปลว่าทุกคน ่ ค เท่าเทียมกันในทางเศรษฐกิจทัง ้ หมด แต่เป็น เมืองที่คนมีทรัพย์สินน้อยที่สุดยังสามารถ ใช้ชว ี ต ิ อย่างมีสข ุ ปลอดภัย และมีศก ั ดิศ ์ รี เมื อ งที่ ดี คื อ เมื อ งที่ ผู้ ค นมี ท างเลื อ ก ในการเดินทางทีส ่ ะดวก รวดเร็ว ปลอดภัย ไม่แพง (และไม่ตาย) เ มื อ ง ที่ ดี คื อ เ มื อ ง ที่ ค น ช ร า ไ ด้ รั บ สวัสดิการทีเ่ หมาะสม เพียงพอ และสามารถ ใช้ เ วลาบั้ น ปลายชี วิ ต ได้ อ ย่ า งคุ้ ม ค่ า และ ไม่โดดเดีย ่ ว เมืองทีด ่ ใี นนิยามนี้ ไม่ได้เข้มแข็งไปใน ทิศทางใดทิศทางหนึง ่ แต่เป็นเมืองทีส ่ ง ่ิ ของ ผูค ้ น และระบบบริหารจัดการต่างๆ ประกอบ กันขึน ้ มาร่วมกันเพื่อก่อให้เกิด ‘ความน่าอยู่ ทีส ่ ว่าเมืองอืน ่ มดุล’ จนท�าให้เมืองนีน ้ า่ อยูก ่ ๆ ทัว ่ ไป และต้องเป็นไปได้ มิใช่การเพ้อฝันหรือ การสักแต่วา่ จะสร้างตึกทีส ู ทีส ุ ในโลกหรือ ่ ง ่ ด โรงแรมใต้นา้� ท่ามกลางทะเลทรายไปเรือ ่ ยๆ เมือ ่ มองออกไปข้างนอก ดูเหมือนว่า เมืองของเราจะยังห่างไกลจากภาพของเมือง ในอุดมคตินี้ เราพบว่าเรายังอยูใ่ น ‘เมืองที่ ไม่เมกเซนส์’ ซึ่งกลายเป็ นหัวข้อที่ท�าให้คน เป็นล้านสบถลงบนโซเชียลมีเดียอยูบ ่ อ ่ ยครัง ้ โชคดี ท่ี ป ระสบการณ์ ข องการได้ อ ยู่ อาศัยใน 10 กว่าเมืองของผม รวมถึง การท�างานในฐานะนักเศรษฐศาสตร์ และ การสร้ า งบริ ษั ท เทคโนโลยี Big Data ที่เปลี่ยนข้อมูลเป็ นคุณค่าเพื่ อการต่อยอด องค์กร ท�าให้ผมเห็นว่าเส้นทางและหลัก ความคิดสูก ่ ารสร้าง ‘เมืองดีๆ ทีเ่ ป็นไปได้’ ถูกวางเป็นภาพไว้อย่างชัดเจนเกือบหมดแล้ว พบกันในคอลัมน์ Econocity ทีจ ่ ะหยิบ เรือ ิ คนเมืองมาตีแผ่และสาดใส่ดว ้ ย ่ งราวชีวต แนวคิดทางเศรษฐศาสตร์ เทคโนโลยีใหม่ๆ และความหวังในการขยับออกจากความไม่ เมกเซนส์นด ี้ ว ้ ยกัน
a d ay b u l l e t i n . c o M
T H E C O N V E R S AT I O N C O N V E R S AT I O N S
FOR
ALL
่ ก็ตอ ถ้ำองค์กรของเรำคือผืนป่ำ หนึง ้ งเลือกเมล็ดพันธุท ์ ด ี่ ี ้ สอง คือปลูกต้นไม้ให้โต พรวนดิน ใส่ปย ุ ๋ ท�ำให้คนเก่งขึน ้ และสำม ระบบนิเวศทีเ่ รำต้องกำรคืออะไร พัฒนำขึน จัดองค์ประกอบของป่ำให้ดี
Alpha เป็นตัวอักษรกรีก ตัวแรก (A) หรือเลข 1 ของตัวเลข ซีรล ิ ลิก มีความหมายโดยรวมว่า จุดเริ่มต้นหรืออันดับแรก นอกจากนี้ อัลฟายังเป็ น ่ ชื อ ของคลื่ น สมองระดั บ อั ล ฟา ่ ความถี่ (Alpha Brainwave) ซึง ของคลื่นในระดับนี้จะเป็ นสภาวะ ที่ ม นุ ษ ย์ ส ามารถรั บ ข้ อ มู ล หรื อ ่ี ด เรียนรูส ้ ง ี ส ุ โดยจะ ่ิ ต่างๆ ได้ดท พบได้ ใ นคนที่ มี ค วามสุ ข หรื อ มี ่ เกิดจากการสมดุลในตัวเอง ซึง นัง ่ สมาธิหรือการฝึกฝนตัวเองให้ รู้จักกับความผ่อนคลายอีกด้วย ทั้ ง หมดนี้ ส อดคล้ อ งกั บ เรื่ อ งราวของ เจษฎำ สุ ข ทิ ศ ป ร ะ ธ า น เ จ้ า ห น้ า ที่ บ ริ ห า ร FINNoMENA และนายกสมาคม ฟิ น เทคประเทศไทย ผู้ ค้ น พบ หลั ก การพั ฒ นาตั ว เองโดยเขา และทีมงานจาก FINNoMENA จะน� า เรื่ อ งราวต่ า งๆ เหล่ า นี้ มาน� า เสนอในคอลั ม น์ Alpha P r o เ พื่ อ ช่ ว ย ใ ห้ เ ร า โ ฟ กั ส กั บ การเปลี่ ย นตั ว เองให้ เ ป็ น ‘ ม นุ ษ ย์ ส า ย พั น ธุ์ A l p h a ’ เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการท�างาน แ ล ะ ฟื้ น ฟู จิ ต ใ จ ใ ห้ ก ลั บ ม า มี ค ว า ม สุ ข พ ร้ อ ม กั บ ย ก ร ะ ดั บ อ ง ค์ ก ร ใ ห้ เ ติ บ โ ต ไ ป ใ น ยุ ค ที่ ทุ ก อย่ า งพร้ อ มจะเปลี่ย นแปลง อย่างรวดเร็ว
ค�ำว่ำ Alpha ในแง่ของกำรเงินกำรลงทุน จริงๆ แล้วคืออะไร
ก่อนพูดถึงค�าว่า Alpha อยากเล่าให้ฟัง
ถึงเรือ ่ งผลตอบแทนทบต้นก่อนครับ อัลเบิรต ์
ไอน์ ส ไตน์ บอกว่ า ผลตอบแทนทบต้ น นั้ น คือสิ่งมหัศจรรย์อันดับ 8 ของโลก
วอร์เรน บั ฟ เฟตต์ มี ผ ลตอบแทนใน
ตลาดหุ้ น เฉลี่ ย ปี ล ะประมาณ 10% แต่ เขามี รายได้จากผลตอบแทนทบต้นเพิม ่ อีกปีละ 10%
เป็ น 20% เมื่ อ เขาท� า ได้ ต่ อ เนื่ อ งมา 50 ปี เงินของเขาจึงโตขึน ้ เป็นแสนๆ เท่าตัว พูดให้เห็น
ภาพคือ เขามีเงินลงทุน 600 บาท แต่ทา � ให้เงิน
เติบโตเป็นเงินหลายล้านบาทได้ในเวลา 50 ปี แนวคิ ดเรือ ่ งแบบนี้ ผมเรียกว่า Alpha ครับ โดยนักลงทุนเหล่านี้คือ Alpha Investor
ชื่อคอลัมน์ของคุณคือ Alpha Pro ค�ำว่ำ Pro ในชื่อคอลัมน์ของคุณคืออะไร ผมใช้ Pro ที่ ไ ม่ ใ ช่ ตั ว ย่ อ ของค� าว่ า
P r o f e s s i o n a l แ ต่ เ ป็ น ค� า คุ ณ ศั พ ท์
ที่หมายความว่าชื่นชอบหรือสนับสนุน เช่น ผม Pro พรรคเดโมแครต คุณ Pro พรรครีพับลิกัน หมายถึ ง เราเป็ น คนที่ เชี ย ร์พ รรคการเมื อ ง
พรรคนั้ น พรรคนี้ เมื่ อ ใช้ เ ป็ น Alpha Pro
จึงหมายความว่า เราสนับสนุนหรือชอบแนวคิด
อะไรก็ ตามที่ ท� า ให้ ชี วิ ต ดี ขึ้ น ท� า ให้ เรามี ประสิทธิภาพในตัวเองมากขึ้น
คุ ณ บ อ ก ว่ ำ ห ลั ก ข อ ง A l p ha P r o มีส่วนผสมของกำรพัฒนำตัวเองด้วย Alpha Pro มี แขนงของมั น อยู่ โดย
แขนงแรกคือ Alpha Life หมายถึงการใช้ชีวิต
อย่ า งไรให้ เป็ น Alpha ซึ่ ง แนวคิ ด นี้ ม าจาก
ตัวผมเองตรงๆ เลย จากที่เมื่อก่อนผมจะเป็น มนุษย์ทพ ี่ งุ่ เข้าชนทุกอย่าง ท�างานหามรุง่ หามค�า เรือ ่ ง: ทรรศน หาญเรืองเกียรติ ภาพ: ธนดิษ ศรียานงค์
หลายปี ห ลั ง มานี้ ผ มกลั บ พบว่ า วิ ธี ที่ ดี ก ว่ า
คือการรักษากิจวัตรหรือ routine ของตัวเอง
28
ให้ได้ ซึ่งคนที่ประสบความส�าเร็จอย่าง เจฟฟ์ เบซอส ผู้ ก่ อ ตั้ ง และประธานบริห ารเว็ บ ไซต์ Amazon.com, สัตยา นาเดลลา ซีอีโอของ
Microsoft หรื อ แม้ แ ต่ บารั ก โอบามา อดีตประธานาธิบดีของสหรัฐอเมริกา ทุกคน
ล้ ว นแต่ มี ก ารก� า หนดรู ที น ของตั ว เองอย่ า ง เคร่งครัดทั้งนั้ น เช่น ก�าหนด 5 สิ่งที่ต้องท�า ในตอนเช้า และ 5 สิ่งที่ต้องท�าก่อนนอน
เมื่ อ เรารั ก ษากิ จ วั ต รประจ� า วั น ของ
ตั ว เองได้ Alpha จะเกิ ด ขึ้ น ท� า งานน้ อ ยลง
แต่ ได้ งานมากขึ้ น บางทีเวลาแค่ หนึ่ ง ชั่วโมง
คุณกลับได้งานมากกว่านั่งท�าหลายๆ ชั่วโมง ติดกัน
แขนงต่อมาทีเ่ รียกว่า Alpha Company
คือเป็นบริษัททีม ่ ป ี ระสิทธิภาพสูง มีวฒ ั นธรรม
องค์กรทีแ ่ ตกต่างแบบกลับด้านจากวัฒนธรรม องค์กรแบบเดิมๆ ทัง ่ งของความยืดหยุน ่ ้ ในเรือ ในการเข้ า ท� า งาน คุ ณ จะมาแปดโมงหรื อ เก้ าโมงครึง่ ก็ ได้ ก็ รบ ั ผิดชอบงานของตั วเอง ไป ใช้ระบบในการวัดผลที่ดูกันแต่ผลลัพธ์
คุ ณ จะจั ด กำรรู ป แบบชี วิ ต ของตั ว เอง อย่ำงไรก็แล้วแต่เลย ซึ่งวิธีน้ีตอบโจทย์ ่ ู ดกันมำตลอดว่ำ ได้มำกกว่ำ เหมือนกับทีพ คนเรำต้ อ งมี Work Life Balance แ ต่ ถ้ ำ เ มื่ อ คื น คุ ณ ก ลั บ บ้ ำ น ดึ ก ม ำ ก แล้วต้องเข้ำมำตอกบัตรตอนแปดโมงเช้ำ ค น ที่ น อ น ไ ม่ พ อ จ ะ มี ป ร ะ สิ ท ธิ ภ ำ พ ใ น กำรท�ำงำนได้อย่ำงไร ผมกล้าพูดแบบนี้เพราะผมเคยท�างานที่
ธนาคารและบริษัทกองทุนต่างๆ มาก่อน ผมใช้
เวลาอยู่นอกบ้านวันละ 15 ชั่วโมง แล้วเราจะ มีลก ู กันสามคนไปเพือ ่ อะไร เพราะเวลาทัง้ หมด
อยู่กับงาน ความเครียดก็สะสม สติก็ล่องลอย ไม่ อ ยู่ กั บ เนื้ อ กั บ ตั ว การอยู่ น อกบ้ า นวั น ละ
15 ชั่ ว โมงอาจได้ ง านน้ อ ยกว่ า วั น ดี ๆ ที่ เรา สามารถโฟกั ส กั บ งานได้ อ ย่ า งเต็ ม ที่ วั น ละ
adb 02 MaR 2020
40 E ve r y t h i n g M a d e i n C h i n a
41 S o l a r P owe r e d G r i l l
-
-
่ งใช้ผลิตจากจีนมากกว่าร้อยละ 70% อุปกรณ์เครือ
เตาบาร์บค ี ว ิ พลังงานแสงอาทิตย์
6/9
The Power of Alpha
เจษฎา สำุขทิศ
ALPhA PRo เจษฎา สุขทิศ และทีมงานจาก FINNoMENA อาทิ ‘แบงค์’ - ชยนนท์ รักกาญจนันท์ หรือ Mr. Messenger และคนอื่นๆ จะมารับหน้าที่เขียนบทความเชิงพัฒนาตัวเอง ให้เราปรับเปลี่ยนเป็นมนุษย์สายพันธุ์ Alpha ทั้งในแง่ของความคิดกิจวัตรประจ�าวัน การท�างานร่วมกันเทรนด์ท่น ี ่าสนใจของบริษัทชื่อดังของโลก การพัฒนาองค์กร และการใช้เทคโนโลยีเพื่อขับเคลื่อนชีวิตด้วยส�านวนที่เข้าใจง่าย รับรองว่าคุณจะไม่งงงวยไปกับค�าศัพท์ของนักลงทุนที่เป็นเหมือนยาขมส�าหรับผู้เริ่มต้นและสามารถน�าไป ประยุกต์ใช้ได้ทั้งในเรื่องการลงทุนหรือเรื่องในชีวิตประจ�าวันที่ไม่จ�าเป็นต้องเป็นเรื่องเงินๆ ทองๆ แต่ a day BULLETIN รับรองว่าเมื่อเราปรับตัวเองเป็นมนุษย์สายพันธุ์ Alpha ได้เมื่อไหร่ จิตใจและเงินในกระเป๋าก็จะฟู ข้ึนตามมาเอง
29
a d ay b u l l e t i n . c o M
8-9 ชั่วโมงเสียด้วยซ�า
ในอดีตของอเมริกาตอนนี้รวมกันยังไม่ถึง 1 ใน 3
องค์ ก รยุ ค เก่ ำ จะปรั บ ตั ว ให้ ก ล ำยเป็ น องค์กรแบบ Alpha Company ที่ทุกฝ่ำย เข้ำใจตรงกันได้อย่ำงไร
กลุม ่ จิราธิวฒ ั น์ และก็กลุม ่ เจียรวนนท์ สามเจ้าสัวนี้
เมื่ อ ก่ อ นผมคิ ด ว่ า ตั ว เองแน่ ตั ว เองเก่ ง
ในเรือ ่ งการบริห ารงานเหมื อ นหั ว หน้ า คนอื่ น ๆ
จนกระทัง่ ได้ไปเข้าคอร์สเรือ ่ ง Unlearn ถ้าเราจะ
พัฒนาตั วเองให้เก่ งขึ้นได้ ต้องรู ห ้ ลั ก Unlearn
ที่ไทยก็ คือ กลุ่มคุณเจริญ สิรว ิ ัฒนภั กดี
(หัวเราะ) นั่ นคื อปรับกิ จวัตรของตั วเองให้เป็น
ส่ ว นที่ อเมริก า 5 บริษั ทรุ น ่ ใหม่ เมื่ อรวม
จากการลงมือท�า ปรับเปลี่ ยนให้เร็ว อั นไหนดี
ปลาใหญ่กลืน
คือบริษัททั้ง 7 นี้เป็นคนที่ท�าทางด้านเทคโนโลยี
7 บริษั ท ยั ก ษ์ ใหญ่ ที่ สุ ด ในโลก แต่ ที่ น่ า สั ง เกต หมดเลย
ทุกอย่างอยูท ่ ค ี่ า � ว่า Time Sharing อธิบาย
บอกว่าฉันเคยท�าอย่างนี้แล้วประสบความส�าเร็จ
ง่ายๆ ว่าใน 24 ชั่วโมงของประชากรโลกเขาท�า
ต่ อ ไปนี้ ท างของเราจะมี แ ค่ ค� า เดี ย วคื อ ค� า ว่ า
ใครก็ ตามที่แย่งเวลา 8 ชั่วโมงที่เหลื อของคน
ให้คณ ุ ลองปล่อยความเชือ ่ นี้ไปก่อน เพราะ
‘โอกาส’ ให้ปล่อยความคิดเหมือนกับตอนทีน ่ ง ่ั ฟัง เปี ย โนหรือ ฟั ง เพลงที่ ช อบ ปรับ ใจของตั ว เอง
ให้เบา ค่อยๆ ซึมซับ แล้วเราจะบิดหรือเปลี่ยน ความคิดได้
ส่งส�าคั ญที่สุดในการปรับเปลี่ ยนองค์ กร
คื อ Tone at the Top คุ ณ จะไม่ มี วั น เปลี่ ย น
อ ง ค์ ก ร ไ ด้ ถ้ า ผู้ บ ริ ห า ร ไ ม่ เป ลี่ ย น ต อ น นี้ ที่ FINNOMENA มีคนระดับผู้จัดการอยู่ประมาณ 20 คน ซึ่ง โทนตรงนี้ ส�า คั ญมาก ถ้ า เขาคิ ดได้ องค์กรก็จะเปลี่ยน
อะไร ถ้าบอกว่า 8 ชัว ่ โมงนอน 8 ชัว ่ โมงท�างาน
จัดองค์ประกอบของป่าให้ดี จะให้เป็นป่าที่เป็น
สตาร์ทอัพแล้ว เช่น 5 ตัวยักษ์ ของอเมริกา ตั้งแต่ Microsoft, Apple, Amazon, Google หรือ
Alphabet Inc. วันนี้ไม่ใช่สตาร์ทอัพแล้ว ตอนนี้
Google ใหญ่ ก ว่ า GE Capital, Ford และ ExxonMobil รวมกันเสียอีก สามบริษัทยักษ์ใหญ่
องค์กรที่ใช่ ถ้ายังอยู่ในองค์กรที่ไร้อนาคตยังไง คุณก็ไม่มีอนาคต
ล�ำบำกอย่ำงไร
ผมยกตั ว อย่ า งคนบางคนที่ ท� า งานเป็ น
ไม่กรี่ อ ้ ยบาท แต่ภาพของเขาในเฟซบุก ๊ โคตรดีเลย
แต่งตัว Office Worker แต่จริงๆ เงินจะกินข้าว ยั ง ไม่ ค่ อ ยจะมี เ ลย โซเชี ย ลเน็ ต เวิ ร ก ์ มั น หลอน ทุกคนแล้วตอนนี้
พอเราไปเห็นว่าเพือ ่ นท�าสตาร์ทอัพแบบนัน ้
Happiness Gap คือช่องว่างระหว่างความหวัง
ผมเห็นเป็นภาพกลับข้าง ผมก�าลังมองเห็น
Alpha Life ให้ตัวเอง พัฒนาศักยภาพไปอยู่ใน
ล�าบากมาก
เมล็ดพันธุ์ จัดการดูแลต้นไม้ที่ดี
tech ที่ เ คยเป็ น สตาร์ท อั พ แต่ ต อนนี้ มั น ไม่ ใช่
เติบโตลดลง) คุณก็จะตกดินแน่นอน เราต้องใส่
โลก เมือ ่ กลายเป็นภาพนั้นแล้ว พวกเราจะอยูก ่ ัน
แบบนี้ แ ล้ ว ประสบความส� า เร็จ มี บ ริษั ท ดั ง ๆ
เมื่อก่อนธุรกิจคือกำรขับเคลื่อนด้วยบริษัท ยั ก ษ์ ใ หญ่ ต่ อ มำก็ เ ป็ น ยุ ค ของเอสเอ็ ม อี และมำถึ ง ตอนนี้ คื อ สตำร์ ท อั พ ยุ ค ต่ อ ไป คุณท�ำนำยได้ไหมว่ำจะเป็นอะไร
Sunset Business (บริษัทที่มีแนวโน้มในการ-
แถม VISA อีกรายหนึ่งทีเ่ ข้ามาเป็นระบบการเงิน
ไม้ ผ ลหรื อ ป่ า ไม้ แ บบไหน นี่ คื อ ระบบนิ เ วศ ที่แข็งแรง มีการจัดการน�า จัดการพื้นที่ จัดการ
พาตั ว เองไปอยู่ ใ นองค์ ก รที่ ใ ช่ ถ้ า คุ ณ อยู่ ใ น
เข้ า มาแน่ ๆ ซึ่ ง ตอนนี้ เขาก็ ดู ด ตลอด อาจจะมี
ชี วิ ต ดู ห รู ห รา เท่ อยู่ ออฟฟิ ศ เก๋ ๆ ใส่ ผ้า พั น คอ
และสาม ระบบนิ เวศที่ เราต้ อ งการคื อ อะไร
ก็ทา � ให้ต่อเนื่อง แล้วก็เริม ่ พัฒนาศักยภาพตัวเอง
สตาร์ทอั พไหนที่ดูดีหน่ อย โดน 7 บริษัทนี้ ดูด
เคยบอกไว้ ว่าถ้าองค์กรของเราคือผืนป่า หนึ่ง ให้โต พรวนดิน ใส่ปุ๋ย ท�าให้คนเก่งขึ้น พัฒนาขึ้น
คนแบบ Alpha ใส่ ค วามรู ้ใหม่ ๆ ลองเรีย นรู ้
ผมท� า นายไว้ เ ลยว่ า เมื่ อ 7 บริษั ท นี้ ค รองโลก
พนักงานกินเงินเดือน เฉลี่ยแล้วมีเงินใช้แค่วน ั ละ
ก็ ต้ อ งเลื อ กเมล็ ด พั น ธุ์ ที่ ดี สอง คื อ ปลู ก ต้ น ไม้
ผู้ที่อยู่รอดคื อคนที่เป็นสายพันธุ์ Alpha
5 พันล้านคนมาได้ เขาจะกินเรียบทุกอย่างเลย
การเปลี่ ยนแปลงองค์ กรที่อยู่กันมานาน
มีแค่ 3 สเต็ปเท่านั้น โดยใช้แนวคิดที่ Google
ฆ่าตัวตายจะเพิ่มขึ้นเรือ ่ ยๆ ในอนาคต
คลื่นของสตาร์ทอัพ จะเริม ่ เห็นว่าทุกอย่างจะถูก
คื อ การปล่ อ ยสิ่ ง ที่ เ รายึ ด ติ ด นั้ น ออกไปก่ อ น
ตัวเอง ยึดติดกับความส�าเร็จเมื่อครัง้ ก่อน และ
มี แ นวโน้ ม แบบประเทศญี่ ปุ่ น ที่ อั ต ราการ-
ทำงรอดมีบ้ำงไหม
ที่ บ ริษั ท ใหญ่ ก็ ยั ง จะใหญ่ ต่ อ ไป และพอหมด
เข้ า กั บ อาลี บ าบาและเทนเซ็ น ต์ จะกลายเป็ น
ซึ่ ง ความเชื่ อ นี้ บ างที ก็ ก ลายเป็ น ชนั ก ติ ด หลั ง
ท�าอาชีพนี้แล้วสบาย เพราะผมเชือ ่ ว่าเราก�าลังจะ
นับวันยิ่งใหญ่ขึ้นเรือ ่ ยๆ ผมคิดว่าเราจะเข้าสู่ยุค
เสียก่อน เพราะบางคนถึงจะเปิดใจรับฟังแต่ก็ยงั
ยึ ด ติ ด กั บ ความเชื่ อ ของตั ว เองอยู่ Unlearn
30
ของ Google หรือ Apple เลย
มาดึงตัวไป เราเห็นแล้วก็เป็นทุกข์ ผมเรียกสิง่ นีว ้ า่ ความฝัน และความจริง ถ้ามีช่องว่างนี้ เกิดขึ้น เมื่อไหร่คุณจะมีแต่ความทุกข์ ดังนั้น วิธี Mindfulness หรือเรือ ่ งการเจริญสติจะมาปิดช่องว่าง
นี้ ท�าให้เราอยู่กับความจริง ใครจะเกิดหรือใคร
จะตายก็ คือความจริง เดี๋ ยวมันก็ เกิ ด เดี๋ ยวมัน ก็ตาย ใครจะเป็นมะเร็งหรือเป็นอะไรจะไปทุกข์
ท�าไม มันคือความจริง ถ้าไปหวังมากๆ ท�าไมเรา
จนจั ง อะไรอย่ า งนี้ ก็ จ ะมานั่ ง หวั ง ว่ า เมื่ อ ไหร่ จะรวย นั่ น คื อ สิ่ ง ที่ จ ะท� า ให้ ค นเป็ น ซึ ม เศร้ า กันหมด
อาชีพหนึง ่ ทีไ่ ปได้ดี และจะกลายเป็นอาชีพ
ของคนรุน ่ ใหม่คือการเป็นจิตแพทย์ ผมรับรองว่า
adb 02 MaR 2020
42 S m a r t S e n s e A r t i f i c i a l F l owe r s
43 I n s e c t A r e t h e N ew P r o t e i n
-
-
ดอกไม้เทียมอัจฉริยะ
แมลงคือแหล่งโปรตีนใหม่ในสังคม
Alpha Pro ถอดรหัสำชีวต ิ ยุคใหม่สำายพันธุ์อัลฟา
Alpha pro Alpha Pro คือพื้นทีส ่ า� หรับนักเขียน และนักอ่านทีแ ิ ่ สวงหา ‘อัลฟา’ ในชีวต Alpha Life คือการใช้ชว ี ต ิ แบบอัลฟา ด้วยแนวคิดทีห ่ ลากหลาย ควบคูไ่ ปกับเครือ ่ งมือ ทางเทคโนโลยีมากมายทีม ั ่ ใี นโลกปัจจุบน Alpha Company คือองค์กรทีท ่ า� งาน ร่วมกันแบบอัลฟา ด้วยหลักการบริหารงาน สมัยใหม่ ทีท ่ อดได้ ่ า� ให้องค์กรสามารถอยูร อย่างแข็งแกร่งได้ในโลกยุคดิสรัปชัน Alpha Investor คือนักลงทุนทีแ ่ สวง หาอัลฟาเป็นชีวต ิ จิตใจเพื่อให้เงินท�างานแทน เรา ในยุคทีป ื คูแ ่ ข่งส�าคัญ ่ ัญญาประดิษฐ์คอ ในตลาด ควำมเป็นมำของ Alpha pro ในรอบ 5 ปีทผ ี่ า่ นมา ผูเ้ ขียนมีโอกาส ได้ ผั น ชี วิ ต การท� า งานของตั ว เองจาก การท�างานประจ�ามาสูเ่ ส้นทางสายสตาร์ทอัพ นั บ เ ป็ น ช่ ว ง เ ว ล า ที่ ล�้ า ค่ า ทั้ ง ก า ร น� า ประสบการณ์เดิมไปต่อยอด แต่ทม ่ี ากไปกว่า นัน ้ คือการ unlearn และ relearn สิง ่ ใหม่ๆ หลายๆ สิง ่ ทีเ่ คยใช้เป็นหลักการด�าเนิน ชีวต ิ ก็เปลีย ่ นไป เมือ ่ ได้ลองท�า วัดผล และ เรี ย นรู้ ว นไปเรื่ อ ยๆ จากเดิ ม ที่ คิ ด แบบ ‘เป้า หมายมี ไ ว้ พุ่ ง ชน’ กลั บ เปลี่ ย นเป็ น ‘การสร้างวงจรกิจวัตร’ และพยายามรักษา ให้ได้ในทุกๆ วัน การบริหารองค์กรก็เช่นกัน จากทีเ่ คย บริหารงานแบบ Top-down ทีส ่ ถาบันการเงิน มาหลายปี พอมา run องค์ ก รที่ เ ป็ น Tech Company มันกลับไม่เวิรก ์ อย่างทีค ิ ่ ด
31
จนเปลี่ยนมาเป็ นการบริหารแบบ ‘Agile’ หรือการท�าทีละน้อยแบบกระจายตัว แ ม้ แ ต่ เ รื่ อ ง ก า ร ล ง ทุ น ทุ ก วั น นี้ สินทรัพย์ลงทุนต่างๆ ไม่วา่ จะหุน ้ กองทุน ค่าเงิน ก็ไม่เหมือนเดิมอีกแล้ว จากการเปลี่ยนแปลงโครงสร้างเศรษฐกิจของโลก เปลี่ ย นผ่ า นจากยุ ค อุ ต สาหกรรมมาเป็ น ยุคดิจต ิ อล บวกกับพลังของปัญญาประดิษฐ์ ที่ก�าลังคืบคลานโลกของการลงทุนมากขึ้น เรือ ่ ยๆ เนื่ อ งจากผู้ เ ขี ย นท� า งานในองค์ ก ร ที่ต้องผลิตสื่อความรู้ในทุกๆ วันจึงท�าให้ มีโอกาสได้พบกัลยาณมิตรนักเขียนฝีมือดี อี ก หลายท่ า นซึ่ ง มาร่ ว มกั น สร้ า งสรรค์ Alpha Pro ด้วยกันในการนี้ ด้ ว ย โ อ ก า ส แ ล ะ จั ง ห ว ะ ที่ ม า ถึ ง ในทศวรรษ 2020 กับ a day BULLETIN ที่ ท่ า นอ่ า นจากเว็ บ ไซต์ หรื อ ถื อ อยู่ ใ นมื อ ฉบับนี้ จึงท�าให้ Alpha Pro ถือก�าเนิดขึน ้ ่ ำ่ นจะได้รบ สิง ั จำก Alpha Pro ่ ทีท Alpha Pro มีเป้าหมายทีจ ่ ะถ่ายทอด ประสบการณ์จากการลงมือท�า วัดผล และ เรียนรูใ้ นหลายมิติ ทัง ี ต ิ การบริหาร ้ การใช้ชว องค์กร และการลงทุน รวมไปถึงการใช้ หลักคิดสมัยใหม่ และเครือ ่ งมือทางเทคโนโลยี มาช่วยเพิ่มประสิทธิภาพ หรือ ‘อัลฟา’ ให้กบ ั ชีวต ิ ภายใต้คอนเซ็ปต์ ‘Do more with less’ หรือท�าน้อยลงได้แต่ได้ผลมากขึน ้ ในเรือ ิ 7 วันคูณ 24 ชัว่ โมง ่ งการใช้ชวี ต แต่ละสัปดาห์ Alpha Life จะเป็นการเสนอ แนวคิดและเครื่องมือสมัยใหม่ท่ีท�าให้ชีวิต มี ป ระสิ ท ธิ ภ าพมากขึ้ น และที่ ส� า คั ญ คื อ การสร้างความสงบสุขจากภายใน ท่ามกลาง โลกทัง ั และโลก Virtual ทีเ่ ต็ม ้ โลกปัจจุบน ไปด้วยความสับสนวุน ่ วาย ตัง ่ งการจัดกิจวัตรในแต่ละวัน ้ แต่เรือ ของ role model ทีป ่ ระสบความส�าเร็จใน ระดับโลก การกินอาหารแบบฟาสติง ่ ลายคน ้ ทีห เชื่อกันว่าจะท�าให้ร่างกายแข็งแรงขึ้นและ ท�างานได้มป ี ระสิทธิภาพมากขึน ้ การฝึกเจริญสติ แบบ Mindfulness ทีบ ุ คลระดับโลกอย่าง ่ ค สตีฟ จ็อบส์ (Steve Jobs) หรือ เรย์ เดลิโอ (Ray Dalio) ใช้เป็นเคล็ดลับในการใช้ชว ี ต ิ ในทุ ก ๆ วั น ไปจนถึ ง การใช้ โ ปรแกรม
และแอพฯ ต่างๆ เพื่อเพิ่มอัลฟาให้กบ ั ชีวต ิ เช่ น การใช้ โ ปรแกรม Trello, Slack, OneNote, Keep, Grammarly และ LastPass ฯลฯ ซึง ุ สามารถจัดการ ่ ท�าให้คณ ชีวต ิ ส่วนตัว และการท�างานอย่างเป็นระบบ – ทั้งหมดคือสิ่งที่ท่านผู้อ่านจะได้เจอผ่าน Alpha Life ในเรือ ่ งของการบริหารองค์กรสมัยใหม่ กับคนรุน ่ ใหม่ ทีใ่ ช้เทคโนโลยีเป็นตัวขับเคลือ ่ น Alpha Company จะเป็นการน�าเสนอเครือ ่ งมือ การบริหารองค์กรอย่าง Agile Development ซึง ่ เป็นหลักของการ ‘ท�าทีละน้อย’ แต่ได้ผล มากกว่า ซึง ่ งมือและมายด์เซต ่ เป็นทัง ้ เครือ ทีใ่ ช้กน ั อย่างแพร่หลายในองค์กรระดับโลก อย่างซิลค ิ อนวัลเลย์ เช่น กูเกิล เฟซบุก ๊ หรือ อเมซอน การใช้ OKRs หรือ Objectives & Key Results ซึง ั ริ ะบบการบริหาร ่ ก�าลังปฏิวต ผลงานและการสร้างกลยุทธ์ขององค์กร ซึง ่ เปิ ด โอกาสให้ ที ม งานในระดั บ Working Level เป็นผูก ้ า� หนดแผนการท�างานของตัวเอง ในทุกๆ วัน และมีอส ิ ระในการก�าหนดวิธก ี าร ท�างานของตัวเองอย่างเต็มที่ ในขณะเดียวกัน ทีมบริหารก็ยังสามารถก�าหนดจุดประสงค์ ขององค์ ก รในภาพใหญ่ แ ละสื่ อ สารกั บ ทุกคนในองค์กรได้อย่างทรงประสิทธิภาพ เรามาถึงยุคที่ KPI หรือ Balanced Scorecard เป็นสิง ุ คน ่ า่ เบือ ่ ทุกครัง ่ ก ้ ทีท ่ ทีน ต้องกรอกฟอร์มทีแ ่ สนยืดยาว การประเมิน ผลงานปีละครัง ้ เพื่อก�าหนดการได้โบนัสหรือ การขึ้นเงินเดือนที่ท�าให้หลายคนไม่รู้สึกถึง ความยุตธ ิ รรม เรามาสูย ่ ค ุ ทีค ่ ใหม่ชน ื่ ชอบ ่ นรุน วัฒนธรรมการบริหารองค์กรแบบ Coaching ทีผ ู้ ริหารไม่ใช่ผส ู้ ง ั่ การ แต่เป็นเหมือนโค้ช ่ บ ที่คอยสนับสนุน และแชร์ประสบการณ์ให้ เพื่อให้ทก ุ คนในทีมส�าเร็จ ซึง ่ หมายถึงความส�าเร็จขององค์กรในเวลาเดียวกัน ซึง ่ เราขอ เรียกสิง ้ า่ ‘Alpha Company’ ่ เหล่านีว
อ่านบทความต่อได้ที่
Alpha คืออักษรตัวแรกในภาษากรีก Alpha ในทางดาราศาสตร์หมายถึง ดาวดวงแรก และเป็ นดาวดวงที่สุกสว่าง ทีส ุ ในหมูด ่ าวนักษัตร ่ ด Alpha มั ก ใช้ เ ป็ น สั ญ ลั ก ษณ์ แ ทน ผูม ้ อ ี ท ิ ธิพลในสาขาต่างๆ เช่น Alpha Chef ก็หมายถึงเชฟมือฉกาจ หรือ Alpha CEO ก็หมายถึงซีอโี อผูป ้ ระสบความส�าเร็จ Alpha ในโลกของการลงทุ น คื อ การสร้างผลตอบแทนได้มากกว่าดัชนีอา้ งอิง ซึง ู้ ด ั การ ่ ส่วนต่างของความส�าเร็จนัน ่ จ ้ คือสิง ่ ทีผ กองทุนต้องท�างานอย่างหนักเพื่อให้ได้มา
a d ay b u l l e t i n . c o M
T H E C O N V E R S AT I O N C O N V E R S AT I O N S
FOR
ALL
7/9
The Vision of the Future
‘เติ้ล’ - ณัฐนนท์ ดวงสูงเนิน
ScIENTIfIca คอลัมน์น้เี กิดขึ้นมาด้วยความรู้สึกที่มีต่อข้อมูลข่าวสารในทุกวันนี้ กล่าวคือเวลาเสพข่าวหรืออ่านคอนเทนต์อะไรก็ตาม ความรู้วิทยาศาสตร์คือสิ่งที่จ�าเป็นมาก แต่ท่น ี ่าเศร้า คือสื่อหลายแห่งไม่ได้ให้ความส�าคัญกับกระบวนการคิดทางวิทยาศาสตร์ เพราะให้ความส�าคัญกับอารมณ์และอัตวิสัยมากกว่า Spaceth.co จึงอยากสื ่อสารประเด็น วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีท่ีไม่ใช่เฉพาะเรื่องอวกาศเท่านั้น แต่เป็นเรื่องวิทย์ๆ ในชีวิตประจ�าวันหรืออยู่ในกระแสสังคมด้วยมุมมองที่พวกเขามีต่อโลกในอนาคตด้วย
เรือ ่ ง: ตนุภัทร โลหะพงศธร ภาพ: วงศกร ยีด ่ วง
32
adb 02 MaR 2020
44 Hologram
45 H o l o g r a m D N A - B a s e d B ave r a g e
-
-
่ งดืม ่ ทีผ ่ ลิตตาม DNa ส่วนตัว เครือ
อุปกรณ์ฉายภาพผ่านอากาศ
เพราะทุกอย่างบนโลก (รวมถึงนอกโลก) อาจไม่สามารถอธิบายด้วยวิทยาศาสตร์ได้ทง ิ ยาศาสตร์ ้ั หมด แต่วท ่ วข้องกับวิทยาศาสตร์อย่าง คือทุกอย่างของโลก (รวมถึงนอกโลกด้วยเช่นเดียวกัน) ท�าให้สรรพสิง ่ ต่างๆ ล้วนเกีย ไม่สามารถแยกออกจากกันได้โดยเฉพาะตัวเรา เราอาจจะรูจ ้ ก ั วิทยาศาสตร์ครัง ื วิธค ี ด ิ จากธรรมชาติ ้ แรกในฐานะวิชาเรียน แต่ในความเป็นจริงวิทยาศาสตร์คอ ที่อธิบายความเป็ นไปของเราและโลกอยู่ทุกขณะ และจะเป็ นเช่นนี้ตลอดไป ไม่ว่าเรื่องนั้นจะเป็ นก้าวส�าคัญของ มนุษยชาติ การเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่ หรือการสูญสิ้นของชีวิต a day BULLETIN จึงชวน ‘เติล ้ อ ่ ตัง ้ และบรรณาธิการบริหารเว็บไซต์ Spaceth.co ้ ’ - ณัฐนนท์ ดวงสูงเนิน ผูก ผู้หลงใหลในวิทยาศาสตร์ จักรวาล และความเป็นมนุษย์ มาร่วมสนทนาถึงอนาคตของวิทยาศาสตร์
่ ยูใ่ นแวดวงวิทยาศาสตร์ คุณมองอนาคต ในฐานะทีอ ของวิทยาศาสตร์อก ี 10 ปีขา้ งหน้าไว้อย่างไรบ้าง
ในมุมองของเรา สิง่ ทีน ่ ่าจับตามองในอนาคตมี 3 เรือ ่ ง
เรือ ่ งแรกคือ High Energy Physics หรือฟิสก ิ ส์พลังงานสูง ตอนนีเ้ ครือ ่ งเร่งอนุภาคสามารถท�าให้อนุภาคชนกันถึงระดับ เพดานอิเล็กตรอนโวลต์ หมายความว่าการชนกันของอนุภาค
ไม่ กี่ ตั ว เกิ ด เป็ น พลั ง งานมหาศาลได้ ซึ่ ง จะท� า ให้ ค้ น พบ
อนุภาคและหลักการทางฟิสก ิ ส์ใหม่ๆ อีกเยอะมาก
เรือ ่ งทีส ่ องคือ มนุษย์จะขึน ้ ไปเหยียบดวงจันทร์อก ี ครัง้
ภายใน 10 ปีขา ้ งหน้า เพราะในปี 2024 นาซามีโครงการนี้
หรือแม้กระทั่งพันปีข้างหน้ า แต่เรามองเป็นเรือ ่ งที่มนุ ษย์ จะต้องพบกับจุดทีไ่ ม่สามารถย้อนกลับมาได้อก ี หรือทีเ่ รียกว่า
Point of No Return มากกว่า แล้วมนุษย์ก็จะไม่มโี อกาส ศึกษาหาความรูใ้ หม่ๆ หรือพัฒนาวิทยาการต่างๆ ต่อไปได้
เพราะโลก ณ ตอนนี้ ก็บอกเป็นนัยๆ ได้วา ่ จะเกิดอะไรขึน ้ กับ
เราในอนาคต ทั้งภัยพิบัติ สภาพแวดล้อม และโรคระบาด ทีร่ ุนแรงมากขึน ้ ทุกวัน
มากอีกครัง้
ในฐานะมนุ ษ ย์ ควรตื่ น ตั ว หรื อ ตื่ น รู้ อ ย่ า งไรต่ อ การเปลี่ ย นแปลงด้ า นวิ ท ยาศาสตร์ ที่ ก� า ลั ง เกิ ด ขึ้ น อย่างเข้มข้นกับโลกของเรา
Human in the Age of Artificial Intelligence ของ แม็กซ์
ตัวเอง แต่คงบอกได้ยากว่าควรจะตื่นรูก ้ ันขนาดไหน เพราะ
ชือ ่ ว่า Artemis ตอนนั้นการส�ารวจอวกาศจะกลับมารุง่ เรือง เรือ ่ งทีส ่ าม คือ Biodesign ในหนังสือ Life 3.0: Being
เทร็กมาร์ก ได้อธิบายระดับชัน ี ต ิ ด้วยการแบ่งเป็น ้ ของสิง่ มีชว
3 ขัน ่ องคือ Cultural และขัน ้ ขัน ้ แรกคือ Biological ขัน ้ ทีส ้ ที่สามคือ Bio-Technological ขั้นสุดท้ายหมายความว่า
มนุษย์จะสามารถออกแบบร่างกายให้กา้ วไปถึงขีดจ�ากัดสูงสุด มากขึ้น อาจไปจนถึงไม่มีขีดจ�ากัดเลยก็ได้ เพราะทุกวันนี้
เรามีเทคโนโลยี Exoskeleton ใส่อุปกรณ์จักรกลแล้วท�าให้
ยกของหนั ก ได้ ม ากขึ้ น มี ร องเท้ า ที่ ท� า ให้ นั ก วิ่ง วิ่ ง ได้ ดี ขึ้ น มีการผ่าตั ดต่ างๆ ท�าให้ผู้ชายเป็นผู้หญิง และผู้หญิงเป็น ผูช ้ ายได้ สุดท้ายเราจะสามารถก�าหนดได้วา ่ ฉันจะมีแรงมาก
แค่ไหน ซึง่ เรือ ่ งนี้สอดคล้องกับเรือ ่ งทีส ่ อง เพราะหากมนุษย์
ไปอยูบ ่ นอวกาศ ก็จะต้องปรับแต่งร่างกายให้สามารถใช้ชว ี ต ิ บนดาวดวงนัน ่ อ ้ ยกว่า ้ ทนต่อสภาพรังสี ทนต่อแรงโน้มถ่วงทีน
บนโลก ส่วนเรือ ่ ง High Energy Physics จะเป็นองค์ความรู ้ ส�าคัญที่ช่วยท�าให้มนุษย์ไปถึงจุดนั้นได้เร็วขึ้น ซึ่งก็คือเรือ ่ ง ทีส ่ องกับสาม
่ า� เนินไปข้างหน้าอาจหมายถึง แต่ถา้ มองมุมกลับ เวลาทีด การขับถอยหลัง เพราะนักวิทยาศาสตร์ได้คาดการณ์ไว้ ว่า มนุษยชาติเหลือเวลาเพียงทศวรรษเดียวเท่านั้น ่ ะกอบกูโ้ ลกก่อนทีท ่ ก ทีจ ุ อย่างจะสายเกินแก้ เราอาจต้อง เผชิ ญ กั บ การสู ญ เสี ย ทรั พ ยากร และการสู ญ พั น ธุ์ ครั้งใหญ่ คุณคิดเห็นอย่างไรกับเรื่องนี้
33
เราไม่รูส ้ ึกว่ามนุ ษยชาติ จะจบลงในอี กสิบปี ร้อยปี
เราเชื่อว่ามนุษย์ทุกคนมี Learning Curve เป็นของ
เราอยูใ่ นสังคมทีว ่ ท ิ ยาศาสตร์ไม่ได้เจริญมาก เมือ ่ เปรียบเทียบ
กับจ�านวนประชากรทัง้ หมด เรารูเ้ พียงว่าสิง่ เดียวทีส ่ ามารถ ท�าได้ตอนนี้คือ ปลูกฝังวิธก ี ารคิดและกระบวนการคิดแบบ
วิทยาศาสตร์ให้ประชากรใหม่ๆ ทีก ่ า � ลังเติบโตขึน ้ มา สมมติวา่ เรามี ลู ก มี น้ อ ง หรือ มี ญ าติ เราจะคุ ย ยั ง ไงให้ เขารู ส ้ ึ ก ว่ า วิทยาศาสตร์เป็นปัจจัยส�าคัญต่อการด�ารงชีวต ิ หากเราสามารถ
ปลูกฝังพวกเขาให้เติบโตอย่างมีวธ ิ ก ี ารคิดแบบวิทยาศาสตร์ สุดท้ายแล้ว กระบวนการคิดจะท�าให้เกิดเครือ ่ งเร่งอนุภาค หอดูดาว ดาวเทียม ความรู ้ หนทางใหม่ๆ ที่เป็นประโยชน์
ต่อเราทุกคน ดังนั้น การตื่นรูแ ้ ละตื่นตัวทีด ่ ีทส ี่ ด ุ คือท�าให้คน มีวธ ิ ค ี ด ิ แบบวิทยาศาสตร์ โฟกัสทีเ่ ด็กใหม่ๆ ก็ได้ นีค ่ อ ื สิง่ ทีเ่ รา
ต้องมาคุยกันอย่างจริงจัง ถามว่าท�าไม คุณดูสง่ิ ทีค ่ นรุน ่ ก่อน ท�าไว้สิ เหตุผล หลักการ ตรรกะผิดเพีย ้ นไปหมด โดยเฉพาะ ผู้ใหญ่ชนชั้นปกครองตอนนี้ ไม่รูว ้ ่าจะยังฝากความหวังได้
อยู่หรือเปล่ า จึ งเป็นหน้ าที่ของเราที่จะต้ องช่วยกั นท�า ให้ คนรุน ่ ใหม่ๆ มีกระบวนการคิดแบบวิทยาศาสตร์
หมายความว่ า กระบวนการคิ ด แบบวิ ท ยาศาสตร์ คือสิง ่ ที่คุณคาดหวังให้เกิดขึ้นในสังคมไทย
กระบวนการคิดแบบวิทยาศาสตร์เป็นสิง่ ทีส ่ า � คัญมาก
เราหวั ง ให้ อ ย่ า งน้ อ ยเด็ ก ไทยคิ ด แบบนั ก วิ ท ยาศาสตร์ไ ด้
ซึง่ ไม่ใช่แค่คิดเลข อย่างเช่น ท�าไม ไอแซก นิวตัน ถึงได้เข้าใจ
เราบอกไม่ได้หรอกว่า เรามีคา่ กับจักรวาล มากแค่ไหน แต่เรา บอกได้วา่ การศึกษา จักรวาลมีคา่ กับ ตัวเราแค่ไหน กับสิง ่ ที่ เราเป็นอยูแ ่ ค่ไหน
a d ay b u l l e t i n . c o M
หลั ก คิ ด เรือ ่ งแรงโน้ ม ถ่ ว ง ท� าไมกาลิ เ ลโอถึ ง
จะเกิดขึน ้ ได้ แต่สด ุ ท้ายแล้ว อนาคต คือสิง่ ทีเ่ รา
อยูใ่ นหัวของเขาเมือ ่ หลายพันปีก่อนถูกปลูกฝัง
ท้ อ งฟ้ า ท� า ไม สตี เฟน ฮอว์ กิ ง ถึ ง พยายาม
จริงๆ ทีไ่ ม่ต้องไปท�านาย
เราก็ จะนึ กถึ งพีทาโกรัส เพราะว่าวิธีการคิ ด
พยายามท�าความเข้าใจหลั กคิ ดเรือ ่ งวัตถุบน
ท�าความเข้าใจหลักคิดเรือ ่ งธรรมชาติของหลุมด�า
เคมี ชี ว วิ ท ยา ดาราศาสตร์ เพื่ อ ตอบสนอง
ถ้ า พู ด ถึ ง โ อ ก า ส แ ล ะ ค ว า ม เ ป็ น ไ ป ไ ด้ วิ ท ยาศาสตร์ ท� า ให้ เ กิ ด ความเป็ น ไปได้ อย่างไร ในแง่มม ุ ไหน
สายงานนั้น แต่ในยุคสมัยทีจ ่ ะสร้างไทยแลนด์
อยู่ ณ ตอนนี้ ฉะนั้ น วิทยาศาสตร์มีค�าตอบ
เพราะเราไม่ได้ เรียนเพื่อที่จะไปท�า แต่ ต้องรู ้
เพื่ อ น� า มาคิ ด และวิ เ คราะห์ เพื่ อ ให้ ไ ด้ ค วามรู ้
ที่ จ ริ ง มนุ ษย์ เ พิ่ ง จะมาแบ่ ง ปรั ช ญา
ธรรมชาติออกเป็นศาสตร์แยกย่อย ทั้งฟิสิกส์
ระบบการศึ ก ษา เรี ย นอะไรมาก็ ไ ปอยู่ ใ น
วิทยาศาสตร์คือธรรมชาติหรือสิ่งที่เป็น
เข้ า มาในหั ว เรา ทุ ก วั น นี้ เรามองสามเหลี่ ย ม
ของเขา นั้นแหละความหมายของการมีชว ี ต ิ อยู่
เราอาจจะจ�าคนทีแ ่ ข็งแรงทีส ่ ด ุ ในยุคกรีกโบราณ ไม่ได้ เราอาจจะจ�าหญิงสาวที่สวยที่สุดในยุค กรีกโบราณไม่ได้ แต่เราจ�านักคิดทีม ่ ค ี วามคิด ล� า ที่ สุ ด ในยุ ค กรีก โบราณได้ เพราะมั น ไม่ ใช่
หน้าตา ไม่ใช่รา่ งกาย แต่มน ั คือปัจเจก คือสิง่ ที่
ให้คณ ุ แทบจะทุกอย่าง เพียงแต่คณ ุ ต้องมีขอ ้ มูล
อยูใ่ นหัวเรา และนัน ่ ค ี า ่ ทีส ่ ด ุ ในการมีอยู่ ่ คือสิง่ ทีม
ก่อนว่าจะท�าอะไร แล้วถึงได้ไปเรียนในหัวข้อ
หรือความเป็นไปได้ใหม่ๆ แล้วคุณก็เอาความรู ้
มาพูดคุยกับเพือ ่ นๆ อาจารย์ และสังคม สิง่ ทีไ่ ด้
ประกอบการหาความเป็นไปได้ใหม่ๆ ต่อไปอีก ชัว ั ดร์ เราจึงต้องส่งต่อข้อมูลและวิธก ี ารคิด ่ นิรน
หากมองไปยั ง จั ก รวาลอั น กว้ า งใหญ่ โลกเป็นแค่เพียงจุดเล็กๆ ในจักรวาล ฉะนัน ้ การมีหรือไม่มีอยู่ของโลกรวมถึงตัวเรา มีความหมายกับจักรวาลหรือใครสักคน เพียงใด
ส� า คั ญ กั บชี วิ ต เพราะเป็ น สิ่ ง ที่ เ ตื อ นใจว่ า
เรื่อ งส� า คั ญ กั บ จั ก รวาล แต่ ปั จ จั ย ส� า คั ญ คื อ
จุดนี้ได้อย่างไร
วิทยาศาสตร์บ่อยๆ มักจะเจอค�านี้ ตัวเราเป็น
4.0 การแบ่งศาสตร์ชัดเจนเป็นเรือ ่ งไร้สาระ
หรือ ศาสตร์นั้ น ๆ แล้ ว เอาสิ่ ง ที่ เรีย นรู ้ม าท� า จึงไม่ใช่แค่ระบบการศึกษาทีด ่ ีขน ึ้ แต่ทา � ให้เกิด วิธก ี ารคิดแบบวิทยาศาสตร์
เรื่อ งนี้ เป็ น เรื่อ งประชาธิ ป ไตยด้ ว ยซ� า
เพราะประชาธิปไตยต้องเกิดกับกระบวนการคิด
ที่ มั น ถู ก ต้ อ ง เคยสงสั ย ไหมว่ า ท� า ไมต้ อ งท� า การทดลองสามครั้ง ก่ อ นจะยื น ยั น ผลการทดลองนั้ น ได้ เพราะมั น อาจจะเกิ ด ขึ้ น จาก
ตรงนั้ น กลั บ ไปเป็ น ข้ อ มู ล ของวิ ท ยาศาสตร์ แต่ สิ่ ง ที่ ท้ า ทายคื อ มนุ ษ ย์ ไ ม่ ส ามารถอยู่ ไ ด้
แบบวิทยาศาสตร์ไปเรือ ่ ยๆ ดังนัน ้ วิทยาศาสตร์ เราเป็นใคร เราก�าลังท�าอะไรอยู่ แล้วเรามาถึง
การมีอยู่หรือไม่มีอยู่ของโลกอาจไม่ใช่
Observe หรือผู้สังเกต ใครที่อ่านงานเขียน
ผูส ้ งั เกต มีผส ู้ งั เกตทีน ่ ่ังอยูร่ อบๆ ตัวเรา เราต่าง
เป็นผู้สังเกตที่อยู่บนดาวเคราะห์ดวงเดียวกัน
เหตุ แ ละผล เราเชื่ อ ว่ า ประเทศไทยข้ า งหน้ า
ในยุ ค สมั ย ที่ ใ ครหลายคนต่ า งพยายาม แ ส ว ง ห า ค ว า ม ห ม า ย ข อ ง ตั ว ต น แ ล ะ การมี ชี วิ ต อยู่ ส� า หรั บ คุ ณ ความหมาย และความหวั ง ต่ อ การมี ชี วิ ต ส� า คั ญ กั บ ค ว า ม เ ป็ น ม นุ ษ ย์ ที่ เ ชื่ อ ม โ ย ง กั บ โ ล ก หรือจักรวาลอย่างไร
แม้ว่าตอนนี้หลายอย่างจะถูกนิยามไม่ชัดเจน
therefore I am. เพราะฉั น คิ ด จึ ง มี ฉั น อยู่ ’
ทีต ่ ัวเรา นี่คือสิง่ ทีม ่ ค ี ่าทีส ่ ด ุ เราบอกไม่ได้หรอก
ถูกนิยามอยูบ ่ นความรูส ้ ก ึ ทัง้ หมด สิง่ ทีเ่ ราหวัง
เป็นแค่เซตของอะตอม อนุภาค และธาตุต่างๆ
ความบั ง เอิ ญ ก็ ไ ด้ ดั ง นั้ น ถ้ า ผลการทดลอง ออกมาไม่ ต รงกั น แค่ ห นึ่ ง ครั้ง ก็ ไ ม่ ส ามารถ
สรุปได้
ทั้ ง ห ม ด คื อ ก ร ะ บ ว น ค ว า ม คิ ด แบ บ
วิทยาศาสตร์ที่เราต้ องปลูกฝัง สอนให้เข้าใจ จะก้าวไปสูจ ่ ด ุ ทีท ่ ก ุ อย่างถูกนิยามอย่างชัดเจน ทัง้ ระบบการปกครอง เศรษฐกิจ ประชาธิปไตย คือ ท�าอย่างไรให้เรือ ่ งพวกนี้เป็นวิทยาศาสตร์
หากต้องนิยามค�าว่า ‘อนาคต’ บนพื้นฐาน องค์ความรู้วิทยาศาสตร์ คุณจะให้ความหมายว่าอะไร
มีแนวคิดหนึ่งทีเ่ ราชอบมาก คือ Deter-
minism ซึ่ ง อธิ บ ายว่ า ทุ ก อย่ า งที่ จ ะเกิ ด ขึ้ น ในอนาคต สามารถรู ้ไ ด้ ด้ ว ยการศึ ก ษาอดี ต
และปัจจุบน ั ดังนั้น อนาคตก�าหนดได้ด้วยสิง่ ที่
เกิ ด ขึ้ น แล้ ว ในอดี ต และสิ่ ง ที่ เ กิ ด ขึ้ น อยู่ ใ น ปั จ จุ บั น แต่ ปั ญ หาคื อเราไม่ รู ้ อ ดี ตเยอะ ขนาดนั้ น และเราก็ ไ ม่ รู ้ทุ ก ตั ว แปรที่ เป็ น อยู่
ตอนนี้ การจะศึ ก ษาอนาคตหรือ บอกได้ ว่ า จะเกิดอะไรขึ้นบ้าง แปลว่าต้องรูเ้ กี่ยวกับสิ่งที่
มีคา � กล่าวหนึง ่ ทีเ่ ราชอบมาก คือ ‘I think,
จริงๆ แล้วเราไม่ได้มอ ี ะไรเลย เราก็แค่ก้อนเนื้อ ที่ บั ง เอิ ญ มารวมกั น แล้ ว เกิ ด เป็ น สิ่ ง มี ชี วิ ต
แต่ถ้าถามว่าเรามีความส�าคัญยังไงในแง่ของ
เขาคิ ด อะไร เขาอยากท� า อะไร แล้ ว เกิ ด เป็ น ความรู ร้ ว ่ มขึ้นมา ดั งนั้ น การศึกษาไม่ใช่แค่
การมองมาที่ตัวเราอย่างเดียว แต่คือการมอง
ไปทีส ่ ง่ิ ทีอ ่ ยูไ่ กลตัวมากๆ แล้วมองย้อนกลับมา ว่าเรามีค่ากับจักรวาลมากแค่ไหน แต่เราบอก ได้ว่าการศึกษาจักรวาลมีค่ากับตัวเราแค่ไหน กับสิง่ ทีเ่ ราเป็นอยูแ ่ ค่ไหน
ต่างกันได้มหาศาลจนท�าให้เกิดสงคราม เราคิด เหมือนกันได้มหาศาลจนท�าให้เกิดความร่วมมือ
ทัง้ ในด้านดีและไม่ดี การทีเ่ ราคิดแล้วสามารถ
แชร์ ใ ห้ กั น ได้ มั น สะท้ อ นกลั บ มาหาเราว่ า อย่างน้อยเราได้เดินตามรอยเท้าทั้งในมุมของ ตั ว บุ ค คลเอง และในมุ ม มองของมนุ ษ ยชาติ
เราฝากสิง่ นี้ไว้กับจักรวาลแล้ว ดังนั้น ไม่วา ่ จะ เกิดอะไรขึน ้ เราจะมีตัวตนแบบนี้ต่อไปจนกว่า จะตาย
แต่เราสามารถมีชีวิตอยู่ชั่วนิรน ั ดร์ในแง่
ทั้ ง หมดให้ เป็ น ปั จ จุ บั น เพื่ อ คาดเดาอนาคต
อยู่ ถึ ง ทุ ก วั น นี้ ร าวกั บ มี ชี วิ ต เพราะพวกเขา
คือท�าให้เราสามารถเตรียมตัวรับมือสิง่ ทีก ่ �าลัง
คื อ การเอาสิ่ ง ที่ เราสั ง เกตมาพู ด คุ ย เขารู ส ้ ึก
มี โ ครงสร้า งร่า งกายที่ ค ล้ า ยกั น แต่ เราคิ ด
ของความคิดได้ ถามว่านั กปราชญ์สมัยก่ อน
ให้ได้มากทีส ่ ด ุ เท่าทีจ ่ ะท�าได้ ผลลัพธ์ทต ี่ ามมา
แล้วเราก็แชร์ความรูส ้ ก ึ ให้กน ั ดังนัน ่ า � คัญ ้ สิง่ ทีส
ธ ร ร ม ช า ติ มี อ ยู่ แ ล้ ว เร า มี เซ ล ล์ ส ม อ ง
เราเป็นอยูต ่ อนนีใ้ ห้ได้มากทีส ่ ด ุ นักวิทยาศาสตร์ จึงพยายามศึกษาสิง่ ทีเ่ ป็นตัวแปรในธรรมชาติ
34
สร้างขึน ้ มาเองนับตัง้ แต่วน ั นี้ และนัน ่ คืออนาคต
อย่างอริสโตเติลและเพลโต ท�าไมพวกเขายังคง
อยูใ่ นสมอง อยูใ่ นกระบวนการคิดของเรา หรือ นักวิทยาศาสตร์อย่างพีทาโกรัส สิง่ ทีเ่ คยเกิดขึน ้
adb 02 MaR 2020
46 R e c r e a t i o n a l M a r ij u a n a L a w s
47 S e l f - C l e a n i n g T ex t i l e s
-
-
กัญชาสันทนาการถูกกฏหมาย
สิง ่ ทอท�าความสะอาดตัวเอง
Scientifica ค่า PM 2.5 นัน ้ ถูกตรวจวัด ได้อย่างไร? เบือ ้ งหลังตัวเลข ทีเ่ ข้ามาก�หนดชีวต ิ คนไทย ในช่วงมลภาวะทางอากาศ การกลับมาอีกครัง ้ ของปัญหามลภาวะ ฝุ น ่ PM 2.5 นั้ น ท� า ให้ ค นไทยส่ ว นใหญ่ เริม ี ว ี ต ิ ประจ�าวันของตนเองเพื่อ ่ นวิถช ่ เปลีย รับมือกับสถานการณ์นก ั อีกครัง ้ี น ้ ไม่วา่ จะเป็น ก า ร ใ ส่ ห น้ า ก า ก เ ว ล า อ อ ก ไ ป น อ ก บ้ า น ซือ ้ เครือ ่ งกรองอากาศมาใช้ ไปจนถึงต้อง วางแผนการเดิ น ทางเมื่ อ ออกไปในพื้ น ที่ กลางแจ้ง – จากที่แต่ก่อนเคยเป็ นเรื่อง ธรรมดาๆ ทีไ่ ม่ตอ ้ งคิดเลยด้วยซ�า้ มี ตั ว แปรหนึ่ ง ที่ ก� า หนดวิ ถี ชี วิ ต ใหม่ ทัง ้ องเรา แน่นอนว่าถึงจุดนีห ้ ลายคน ้ หมดนีข ต้องรูจ ้ ก ั หรือเคยผ่านหูกน ั มาบ้างแล้ว นัน ื ่ ก็คอ ค่าดัชนี AQI (Air Quality Index) นัน ่ เอง ค่าดัชนีมห ี น้าทีใ่ นการวัดสภาพมลภาวะ ทางอากาศออกมาเป็ น ตั ว เลขให้ พ วกเรา ได้ อ้ า งอิ ง กั น – ยิ่ ง ค่ า AQI สู ง ขึ้ น ความอันตรายและผลกระทบต่อสุขภาพก็จะ เพิ่มขึน ้ ตามไปด้วย แต่ทม ี่ าทีไ่ ปของมันแตกต่างกันไปตาม แต่ละประเทศ โดยประเทศไทยเองก็มห ี ลักการ เที ย บคุ ณ ภาพอากาศที่ มี ผ ลต่ อ สุ ข ภาพ ไม่เหมือนประเทศอืน ่ เลย (เช่น เกณฑ์ขน ้ั ต�า่ ของปริ ม าณฝุ น ่ ในอากาศที่ สู ง กว่ า ) และ การเข้ามาของเครือ ่ งวัดค่า PM 2.5 จาก ต่างประเทศก็เป็นการเพิ่มรูปแบบการวัดค่า เหล่านีใ้ นครัวเรือนได้สะดวกมากยิง ้ ่ ขึน แต่หลักการท�างานเบือ ้ งหลังของดัชนี เหล่านีม ี ม ี่ าทีไ่ ปอย่างไรกันแน่ ถ้าจะอ้างอิง ้ ท ตามหลักวิทยาศาสตร์ การจะวัดปริมาณของ สิง ื ฝุน ่ ) เราจ�าเป็น ่ ในอากาศ (ในทีน ่ ค ้ี อ ่ หนึง ต้องเก็บตัวอย่างอากาศมาในปริมาณหนึ่ง ท�าการแยกฝุน ่ ออกมา อาจจะโดยการกรอง หรื อ แยกด้ ว ยกรรมวิ ธี ต่ า งๆ แล้ ว จึ ง หา ปริมาตรของฝุน ่ ทีแ ่ ยกออกมาได้ ผ่านน�า้ หนัก และมวลที่ วั ด ได้ ท� า ขั้ น ตอนทั้ ง หมดนี้ ซ้� า หลายๆ รอบเพื่ อ เฉลี่ ย ค่ า ที่ วั ด ได้ แ ละลด ความคลาดเคลือ ่ น แล้วเราก็จะได้คา่ ปริมาณ ฝุ น ่ ในอากาศเพื่ อ น� า ไปเปรี ย บเที ย บให้ ไ ด้ ค่า AQI ออกมาในตอนจบ แน่นอนว่าวิธก ี ารนีแ ้ ทบจะเป็นไปไม่ได้ ในการวัดจริงๆ เพราะทัง ่ ยากและกินเวลา ้ ยุง แบบสุดๆ แล้วทีนเ้ี ครือ ่ งวัดทัง ้ หลายท�างาน กันจริงๆ อย่างไรล่ะ ค� า ตอบอยู่ ที่ ก ารวั ด ฝุ ่น แบบตรงๆ
35
ในอากาศโดยไม่ตอ ้ งเก็บตัวอย่างเลย ระบบ ส่วนใหญ่ใช้วธ ิ ก ี ารปล่อยให้อากาศไหลผ่าน เครื่องวัดเข้ามาโดยตรง แล้วใช้เซ็นเซอร์ ในการวัดปริมาณฝุน ่ ณ ช่วงเวลานัน ้ ตรงๆ ตัวอย่างทีใ่ ช้กน ั แพร่หลายคือเซ็นเซอร์ วัดคุณภาพอากาศอัตโนมัติ Automated Measuring Systems (AMS) เฉพาะทาง ของสถานีตรวจอากาศทัง ่ เี ซ็นเซอร์ ้ หลาย ทีม β-ray Attenuation Monitors (BAMs) (ใช้ความสามารถในการดูดซับรังสีเบต้าของ ฝุน ่ ) และ Tapered Element Oscillating Microbalances (TEOMs) (ใช้การสั่น ของหลอดแก้วที่เกิดจากการรบกวนของ มวลฝุน ่ ในการวัด) เครือ ่ งวัดประเภทนีม ้ ไี ม่มาก ถึงแม้จะมี ความแม่นย�าสูงและรายงานผลได้ตามเวลา จริงก็ตาม ท�าให้ในช่วงปีทีผ ่ า่ นมา มีระบบ เซ็นเซอร์ (ทีก ่ ไ็ ม่ได้ใหม่มาก) เข้ามาเป็นตัวช่วย ในการวั ด ค่ า ฝุ น ่ ในรู ป ของอุ ป กรณ์ วั ด ฝุ น ่ PM 2.5 ในครัวเรือน ทัง ้ ทีเ่ ป็นแบบพกพา แบบเครื่องตั้งโต๊ะ หรือเป็ นส่วนหนึ่งของ เครือ ่ งกรองอากาศ ทัง ้ หมดทัง ้ มวลนีใ้ ช้ระบบ เซ็นเซอร์ทม ี่ ช ี อ ื่ เรียกรวมๆ ว่า Optical PM Sensor – เซ็นเซอร์ระบบนีใ้ ช้การยิงล�าแสง เลเซอร์ ไ ปยั ง อากาศที่ รั บ เข้ า มาในเครื่ อ ง เพือ ่ วัดการกระเจิงของแสงหลังจากทีล ่ า� แสง ไปกระทบกับอนุภาคต่างๆ ยิง ่ มากล�าแสง ่ ฝุน ก็จะกระเจิงมากขึน ้ นัน ่ เอง เหมือนกับเวลารถยนต์ขบ ั รถฝ่าหมอก แล้วเราเห็นไฟเป็ นล�าแสง หรือตอนที่แดด ยามเช้าส่องเข้าผ่านหน้าต่างเข้ามาแล้วเรา เห็ น ฝุ น ่ ลอยฟุ ง ้ อยู่ ใ นอากาศ เซ็ น เซอร์ นี้ ใช้ชป ิ ประมวลผลเล็กๆ ในการค�านวณแสง ทีก ่ ระเจิงแล้วผ่านตัวรับโดยตรงเช่นเดียวกัน กับทีต ่ ในอากาศ แต่จะอยูใ่ น ่ าเรามองเห็นฝุน ระดับทีร ่ วดเร็วและละเอียดกว่ามาก ก า ร ท� า ง า น ด้ ว ย ห ลั ก ก า ร นี้ มี ประสิ ท ธิ ภ าพสู ง และไม่ ซั บ ซ้ อ นเหมื อ น สองระบบก่อนหน้า ท�าให้มร ี าคาถูกในการผลิตและง่ายในการติดตัง ึ เป็นเหตุผล ่ ง ้ นีจ ให้เราสามารถทราบค่า PM และดัชนี AQI ได้ ม ากยิ่ ง ขึ้ น โดยเฉพาะภายในอาคาร ด้วยความทีเ่ ซ็นเซอร์เหล่านีแ ้ พร่หลายไปทัว ่ แล้วนัน ่ เอง
แน่นอนว่าระบบ Optical PM Sensor ก็มข ี อ ้ เสียอยูเ่ หมือนกัน อย่างแรกคือความแ ม่ น ย� า ที่ ต�่ า ก ว่ า เ ค รื่ อ ง วั ด ต า ม ส ถ า นี อย่ า งที่ ส องคื อ จ� า เป็ นต้ อ งมี ก ารตั้ ง ค่ า ให้เหมาะกับสถานที่นั้นๆ เพื่ อเลี่ยงความคลาดเคลื่ อ นที่ เ กิ ด ขึ้ น ได้ ง่ า ย (ขั้ น ตอนนี้ ต้ อ งอ้ า งอิ ง ตามเครื่ อ งวั ด สถานี นั่ น เอง และมักจะปรับมาในกระบวนการผลิตอยูแ ่ ล้ว) แต่กน ็ บ ั ว่าเหมาะสมทีจ ่ ะเอาไว้ใช้งานทัว ่ ไปได้ สุดท้ายแล้วค่า PM และดัชนี AQI นัน ้ แม่นย�าขนาดไหนกันแน่ ค�าตอบไม่ได้อยู่ที่ ระบบเซ็นเซอร์ทใี่ ช้เพียงอย่างเดียว แต่อยูท ่ ่ี มาตรฐานในการวัดด้วย จริงอยู่ที่เครื่อง ตรวจจับ PM 2.5 แบบทัว ่ ๆ ไปนัน ้ มีความแม่นย�าในระดับทีพ ็ วรเทียบกับ ่ อใช้ได้ แต่กค ค่ามาตรฐานของเครื่องวัดละเอียดหรือค่า ที่ ไ ด้ จ ากสถานี ต รวจอากาศเป็ น ระยะด้ ว ย เช่นกัน เพื่อให้ได้คา่ ทีต ่ รงกับความเป็นจริง มากทีส ด ุ ่ การทีเ่ ราสามารถเข้าถึงข้อมูลคุณภาพ อากาศได้อย่างรวดเร็วและกว้างขวางมากขึน ้ แสดงให้เห็นถึงความสามารถของเทคโนโลยี ที่ เ ข้ า มาเป็ น ส่ ว นหนึ่ ง ของสั ง คมได้ อ ย่ า ง รวดเร็ว เราใช้คา่ ต่างๆ เหล่านีใ้ นการป้องกัน ตนเองจากมลภาวะได้อย่างสะดวกมากยิง ้ ่ ขึน จนสถานการณ์ ปั ญ หาฝุ น ่ กลายเป็ น ชี วิ ต ประจ�าวันอันปกติ แต่จงอย่าลืมว่าพวกเรา ควรทีจ ่ นร่วมในการลดตัวเลขเหล่านีล ่ ะมีสว ้ ง ให้ น้ อ ยที่ สุ ด เท่ า ที่ เ ป็ นไปได้ ด้ ว ยเช่ น กั น ทัง ่ งใช้รถ ้ การต่อต้านการเผา การหลีกเลีย ส่วนบุคคล และช่วยกันเพิ่ มปริมาณต้นไม้ (ไม่วา่ จะเป็นเพียงหนึง ่ กระถางในห้องท�างาน หรือสิบต้นในสวนหลังบ้าน ก็เป็นสิง ่ วร ่ ทีค ท�า) มิเช่นนัน ่ ก็คงจะเวียนมาใหม่ ้ ปัญหาฝุน อีกเรือ ่ ยๆ ในอนาคตอันใกล้ ซ�้าร้ายอาจจะ รุนแรงขึน ้ กว่าเดิมเสียด้วยซ�า้
a d ay b u l l e t i n . c o M
T H E C O N V E R S AT I O N C O N V E R S AT I O N S
FOR
ALL
เราห้ามมองแอฟริกาอย่างแฟนตาซี แต่อยากให้เรามองว่าเป็นเรื่องธรรมดา เขามีความหลากหลายเหมือนทุกแห่งหนบนโลก เหมือนเราอยากไปญี่ปุน ่ เพราะญี่ปุน ่ มีอะไรที่แตกต่างจากเรา แอฟริกาก็เป็นเช่นนั้น เพียงแต่ส่ง ิ ที่แตกต่างนั้นเราอาจจะไม่ค่อยคุ้นเคยเท่านั้นเอง
ถ้ า ไ ม่ นั บ ภ า พ ค ว า ม แร้ น แค้ น การล่ า สั ต ว์ ชนเผ่ า เมื่อพู ดถึงแอฟริกาคุณจะนึกถึง อะไร ่ ณ ไม่แปลกทีค ุ จะนึกไม่ออก เพราะเราอาจรู้ จั ก แอฟริ ก ากั น น้อยนิด ท�าให้แอฟริกากลายเป็น ดินแดน ‘กาฬทวีป’ หรือทวีปแห่ง ความมืดด�าไป แต่รู้ไหมว่า สหประชาชาติ บอกว่าแอฟริกาจะเป็น The Next Big Thing แห่งใหม่ พู ดง่ายๆ ก็คอ ื เป็น ‘อนาคต’ ของโลกก็วา่ ได้ ด้วยเหตุน้ี a day BULLETIN จึงชวน อาทิตย์ ประสาทกุล นักการทูตสังกัดกระทรวงการต่ า งประเทศ ผู้ ป ระจ� า การอยู่ ที่ ป ร ะ เ ท ศ เ ค น ย า แ ล ะ โ ม ซั ม บิ ก มาเล่าเราให้ฟง ั ถึงประสบการณ์ การท� า งานในดิ น แดนที่ ลึ ก ลั บ ่ ด ทีส ุ ของโลก ความเป็นจริงทีเ่ ขา ได้ สั ม ผั ส และเหตุ ผ ลว่ า ท� า ไม เราควรท� า ความรู้ จั ก ดิ น แดน ที่ เ ค ย ถู ก ข น า น น า ม ว่ า เ ป็ น The New Frontier และทัว ่ โลก ่ ่ ก� า ลั ง มองมาที นี ใ นฐานะทวี ป แห่งอนาคต
เวลาพู ดถึงยุโรปหรืออเมริกา เรายังพอ นึ ก ออกว่ า มี ลั ก ษณะบ้ า นเมื อ งหรื อ ผู้ ค น เ ป็ น อ ย่ า ง ไ ร แ ต่ พ อ พู ด ถึ ง แ อ ฟ ริ ก า หลายคนมักนึกถึงแค่ภาพความแห้งแล้ง ความยากจน ชนเผ่า และนึกไม่ออกว่า มีสิ่งอื่นใดอีกบ้าง จริงๆ แล้วแอฟริกา ที่คุณเคยสัมผัสมันเป็นอย่างไร พอพูดถึ งแอฟริกา คนส่วนใหญ่จะคิ ด
อะไรที่เป็นเรือ ่ งเข้าใจผิดกัน เรือ ่ งแรกคนชอบ คิดว่าแอฟริกาจนมาก อยูก ่ ันด้วยความล�าบาก เราจะเห็ น ภาพของคนผอมๆ ตามสื่ อ ซึ่ ง ใน
ความเป็ น จริง มั น ก็ อ าจจะจริง แค่ ส่ ว นน้ อ ย หรือ ส่ ว นเดี ย ว แอฟริก าเป็ น ทวี ป ของเพชร
อี กข้อคื อเรือ ่ งที่คนชอบคิ ดว่าแอฟริกา
ต้องมีแต่ชนเผ่า พูดภาษาไม่รเู ้ รือ ่ ง แต่ในความ-
เป็ น จริ ง แอฟริ ก ามี เ มื อ งใหญ่ ๆ มี เ มื อ งท่ า
มีเมืองท่องเทีย ่ วใหญ่อันดับหนึ่งของโลกอย่าง เคปทาวน์ มีความเจริญ ซึง่ ในฐานะทีผ ่ มท�างาน
อยูก ่ ระทรวงการต่างประเทศ และเป็นนักการทูต อยูก ่ ระทรวงมา 15-16 ปี ผมมีโอกาสไปท�างาน
ในทวีปแอฟริกา ได้สัมผัสแอฟริกา และคิดว่า คนไทยก็ควรได้รูจ ้ ักแอฟริกาอย่างที่เป็นจริงๆ มากกว่าความเข้าใจผิด
ต่ า งๆ ที่ เ อาไปใช้ ในอุ ต สาหกรรมการผลิ ต
่ องเข้าไปในแอฟริกามักจะมอง คนทัว ่ ไปทีม ด้ ว ยสายตาที่ แ ฟนตาซี แ ละเชื่ อ ฝั ง หั ว ว่ า เป็นแบบนั้น เช่น เขาต้องขี่สัตว์ เขาต้อง มีแต่ชนเผ่า
ข้ อ ที่ ส องคื อ แอฟริ ก าร้ อ น แห้ ง แล้ ง
ขี่ช้างเขาทึ่งนะ เพราะเราสามารถเทรนสัตว์ได้
และทอง มีทรัพยากรมากมาย มีการน�าไปใช้ ประโยชน์ท่ว ั โลก นอกจากนั้นยังมีพวกแร่ธาตุ ของโรงงานสมัยใหม่
อยู่กันอย่างไร เพราะพอพูดถึงแอฟริกาคนจะ
นึ กถึ งทะเลทรายซาฮารา ซึ่งอยู่ตอนบนของ ทวีปแอฟริกา แต่ในความเป็นจริงทะเลทราย
ซาฮาราคือ 1 ใน 3 ของพื้นที่ทั้งหมด แอฟริกา
มีทงั้ เขตทีเ่ รียกว่าเขตพืน ้ ทีส ่ งู อากาศเย็นสบาย ตลอดทั้ ง ปี หรื อ มี เ ขตที่ ตั้ งอยู่ ต อนใต้ สุ ด
ที่ อ ากาศเย็ น แบบเมื อ งฝรั่ ง มี ห น้ า หนาว
มีหน้าร้อน เพราะอยูต ่ ิดมหาสมุทรแอตแลนติก และในหลายที่ของแอฟริกาก็มีหิมะ
ข้ อ ที่ ส าม คื อ คนชอบคิ ด ว่ า แอฟริก า
เป็ น แค่ ป ระเทศเดี ย ว ความจริง แอฟริก ามี
ทีแ ่ อฟริกาเขาไม่ขส ี่ ต ั ว์เลย เขาเห็นบ้านเรา
หรือ การคิ ด ว่ า แอฟริก ามี แ ต่ ค นใส่ ชุ ด ชนเผ่ า หรือต้องเต้น เป็นสิ่งที่คนนอกมองเข้าไปอย่าง แฟนตาซี คื อ เราห้ า มมองแอฟริ ก าอย่ า ง แฟนตาซี แต่อยากให้มองว่าเป็นเรือ ่ งธรรมดา
เขามี ค วามหลากหลายเหมื อ นทุ ก แห่ ง หน
บนโลก เหมือนเราอยากไปญี่ปุ่น เพราะญี่ปุ่น มีอะไรทีแ ่ ตกต่างจากเรา แอฟริกาก็เป็นเช่นนั้น เพี ย งแต่ ส่ิ ง ที่ แ ตกต่ า งนั้ น เราอาจจะไม่ ค่ อ ย คุ้นเคยเท่านั้นเอง
ตนเอง ในอดี ตส่วนใหญ่ท้ังหมดถูกปกครอง
ย้อนกลับไป ท�าไมนักการทูตหนุ่มอย่าง คุ ณ ถึ ง เลื อ กเดิ น ทางไปประจ� า การที่ แอฟริกา
ฝรั่ง เศส โปรตุ เกส แล้ ว ก็ อั ง กฤษ ส่ ว นหนึ่ ง
ตอนปี 2554-2556 อยูท ่ ป ี่ ระเทศโมซัมบิกในปี
แผนทีท ่ เี่ ราเห็นอยูท ่ ก ุ วัน ทวีปแอฟริกาเป็นทวีป
ว่ า โลกมั น กว้ า งใหญ่ และโอกาสที่ จ ะได้ ไป
54 ประเทศ แต่ละประเทศมีการปกครองของ
โดยเจ้าในอาณานิ คมจากยุโรป ทั้งเบลเยียม เรือ ่ ง: ชยพล ทองสวัสดิ,์ ภัทรพร บุญน�ำอุดม ภำพ: ธนดิษ ศรียำนงค์
อาจจะมาจากการรับรู ข ้ องเราด้วย เพราะว่า ทีถ ่ ก ู ลดย่อจากความเป็นจริงมากทีส ่ ด ุ คนก็เลย
ชอบคิดว่าแอฟริกาเล็ก แต่จริงๆ มีขนาดใหญ่
36
เท่ากับจีน ยุโรป และบางส่วนของรัสเซียมารวมกัน
ผมเคยไปประจ�าการอยูท ่ ป ี่ ระเทศเคนยา
2559-2562 เพราะผมอยากผจญภัย ผมรูส ้ ึก
ผจญภัยแบบสบายทีส ่ ด ุ ก็คือการอยูก ่ ระทรวงการต่ า งประเทศ ผมคิ ด ว่ า แอฟริก ามี อ ะไร
adb 02 MaR 2020
48 80’s Fashion Trends
49 Wireless Sensor-Based Clothing
-
-
แฟชัน ่ ยุค 80s จะกลับมา
้ ผ้าเชือ ่ มต่อกับระบบอินเทอร์เน็ต เสือ
8/9
YOU KNOW NOTHING ABOUT AFRICA
อาทิตย์ ประสาทกุล
INTo AFrIcA คอลัมน์ท่ีอาทิตย์จะชวนให้ทุกคนเข้าไปท�าความรู้จักแอฟริกาให้มากขึ้น เขาจะน�าประสบการณ์ของการท�างานและใช้ชีวิตในทวีปแอฟริกาที่ผ่านมา น�าเรื่องที่คนเข้าใจผิด เกี่ยวกับแอฟริกามาอธิบายให้เห็นภาพชวนคิดวิเคราะห์ผ่านเรื่องสนุกๆ และอยู่ใกล้ตัว นอกจากนี้เขายังอยากบอกให้คนนอกแอฟริการู้ว่า บนความแร้นแค้นขาดแคลน มนุษย์เราสามารถสร้างสรรค์นวัตกรรมเพื่อแก้ปญ ั หาได้อย่างน่ามหัศจรรย์
37
a d ay b u l l e t i n . c o M
สิ ง คโปร์ มาเลเซี ย ก็ มี ก ารลงทุ น ค้ า ขายใน
ล้ า หลั ง เราไปสั ก ห้ า สิ บ ปี แต่ ถ้ า พู ด ถึ ง ในเชิ ง
ตกขบวนด้วยซ�า เพราะถ้าดูพใี่ หญ่อย่างจีนเขาไป
เก็บข้อมูลตอนเรียนปริญญาโท พอได้ไปอยูจ ่ ริงๆ
และเป็น Made in China ผมเชือ ่ ว่าต้องมีวต ั ถุดิบ
ถือเป็นอะไรที่เรายังไม่รูจ ้ ัก ผมโชคดีที่เคยได้ไป
มันไม่ได้แย่อย่างทีเ่ ราคิด แต่กไ็ ม่ได้สบาย แอฟริกา จะมีเรือ ่ งเซอร์ไพรส์อยูต ่ ลอดเวลา มันไม่ใช่อย่าง ที่เราเคยคิดเคยฝันไว้ แต่มันเกินฝันเกินคาด
่ อฟริกา การทีเ่ ราไปท�างานในฐานะนักการทูตทีแ ประเทศไทยหรื อ แอฟริ ก าเองจะมี ส่ ว นได้ ส่วนเสียอะไร
ลงทุนกันมานานมากแล้ว ทุกอย่างที่เราบริโภค
ที่มีต้นก� าเนิ ดมากจากแอฟริกา ทั้งอะลูมิเนี ยม
ทอง หรือ แร่ที่ น� า มาใช้ ในวงจรอิ เ ล็ ก ทรอนิ ก ส์ ไปท� า การลงทุ น มากมายในแอฟริก า รวมทั้ ง
ถ้าสิบปีอาจจะไม่มี เพราะพวกเขาอาจจะ
แอฟริกาเป็นอย่างมาก โดยที่เราไม่รูต ้ ัวด้วยซ�า
กระแสโลก เราอาจจะไม่ทันในแง่ที่เราไม่ได้ใช้ คือมองได้สองแบบ เรากับแอฟริกา หรือเรากับ
ต่ า งประเทศมี แ ค่ นี้ ผมเข้ า ใจว่ า เราไม่ ไ ด้ เปิ ด
สามารถพู ดได้ ไ หมว่ า แอฟริ ก าเป็ น ทวี ป ที่ ก� า ลั ง จะผลิ บ านรั บ แสง เพราะยั ง มี ความอุดมสมบูรณ์ ในขณะที่หลายประเทศ เริ่ ม โรยรา ทรั พ ยากรหมด เศรษฐกิ จ ถดถอย
ที่ ผ มไปอยู่ ก็ จ ะมี ป ระโยชน์ ใ นแง่ ก ารลงทุ น
เป็น The New Frontier เป็นพืน ้ ทีใ่ หม่ทท ี่ ก ุ อย่าง
ไปหมด ไม่สามารถพัฒนาต่ อได้ ประเทศไทย
เกี่ยวกับเพชรพลอย หรือในบางที่ก็เป็นประเทศ
มีทรัพยากรมหาศาล มีพื้นที่เต็มไปหมด จะท�า
ทรัพยากร เป็นแหล่งค้าขาย เหมือนอย่างสิงคโปร์
คนทั่วโลกมองไปที่แอฟริกา เพราะทุกคนพูดว่า
ได้ผลประโยชน์มากกว่าเราหลายเท่า เพราะเขา
ส่วนใหญ่งานของสถานทูตก็มีไว้เพื่อเป็น
ผู้แทนของรัฐบาล เหมือนสองประเทศเป็นเพื่อน กัน ด้วยความทีส ่ องประเทศอยูไ่ กลกันเราก็สง่ ทูต ไปเป็ น ผู้ แทน งานพื้ น ฐานของกระทรวงการ-
สถานทูตทุกประเทศ แต่ อย่างเช่นในโมซัมบิก มี บ ริษั ท ใหญ่ ๆ ของไทย มี ค นไทยไปท� า ธุ ร กิ จ
ที่ อ าจจะมี ค วามเรีย บร้อ ยที่ สุ ด สามารถดู แ ล ประเทศรอบๆ ได้ เราก็ ไปเปิ ด สถานทู ต ที่ น่ั น
โดยหลั กๆ ก็ คือท�าให้คนรู จ ้ ั กกั น ช่วยเหลื อกั น เพราะว่าถ้าเราอยากมีเพื่อน การที่เราจะซื้อใจ
ประโยชน์จากแอฟริกา เพราะเราไม่รูจ ้ ก ั แอฟริกา
ประเทศอื่นๆ ในแอฟริกา สมมติยกตัวอย่างไทย กั บ เวี ย ดนามในแอฟริก า เราสู้ เวี ย ดนามไม่ ไ ด้
แน่ น อ น ถ้ า ม อ ง ใน เชิ ง เ ศ ร ษ ฐ กิ จ เ ส รี นิ ย ม ตลาดวั น หนึ่ ง มั น ก็ ต้ อ งมี จุ ด ที่ อิ่ ม ตั ว เพราะ
หลายสิบปีก่อนคนขนานนามว่าแอฟริกา
ทุกอย่างมันเจริญไปหมด เหมือนญี่ปุ่นที่เจริญ
และโอกาสอยู่ที่น่ัน มีคน มีแรงงานจ�านวนมาก
ก็ต้องหาที่อื่นๆ เพื่อเป็นแหล่งลงทุน เป็นแหล่ง
โรงงาน จะปลู ก ผั ก ปลู ก พื ช ปลู ก ข้ า ว ตอนนี้
ที่ เขาไปแอฟริ ก ามาเรี ย บร้ อ ยแล้ ว สิ ง คโปร์
แอฟริกาคื อทวีปแห่งอนาคต ในทางการเมือง
มีการเชื่อมโยงในการเป็นอาณานิคม
ทะเลาะกั นเลย มีรฐ ั บาลที่มั่นคงมาโดยตลอด
ก็ดีขึ้นเรือ ่ ยๆ มีหลายประเทศในแอฟริกาไม่เคย
เขา
แน่ น อนว่ า ปั ญ หาในระดั บ ย่ อ ยก็ อ าจจะมี เช่ น
ในฐานะนักการทูต คุณมีเป้าหมายอยากจะ เห็นอะไร หรือพยายามผลักดันอะไรไหม
ประเทศไทยกับทวีปแอฟริกามีความเชื่อมโยงกันอย่างไร
เชื่อว่าในที่สุดทุกประเทศก็จะต้องไล่ตามกันไป
นักการทูตกระทรวงการต่างประเทศ คืออยากให้
ใครใกล้เส้นชัยกว่ากันเท่านัน ้ เอง แอฟริกามีประเทศ
แอฟริกา แต่อาจจะเป็นในอเมริกาใต้ อเมริกากลาง
ของ GDP ปีละ 7% ซึ่งสูงมาก ส�าหรับทั่วไป 1%
เราสามารถเรียนรูก ้ ับมันได้ แต่ตอนนี้เรารูจ ้ ักแต่
ถื อ ว่ า สู ง มากๆ สู ง กว่ า ไทยตอนที่ บ อกว่ า เป็ น
แถบสแกนดิเนเวียเราอาจจะรูจ ้ ก ั เขาไม่มาก แต่เรา
เพื่ อ นใหม่ ข องเราได้ ก็ ต้ อ งท� า ประโยชน์ ให้ กั บ
โซมาเลีย ซึ่งตอนนี้อาจจะยังไม่มีรฐ ั บาล แต่ผม
เป้ า หมายส่ ว นตั ว ในฐานะที่ ท� า งานเป็ น
อาจจะไม่ใช่เรือ ่ งว่าประเทศไหนถูกทิง้ เพียงแต่วา่
คนรู ้ จั ก ในที่ ที่ เราไม่ รู ้ จั ก อาจจะไม่ ใ ช่ แ ค่ ใ น
น้ อยที่สุดทั้งในแง่ของการค้า การลงทุน ในแง่
ทีม ่ รี ะดับการพัฒนาทางเศรษฐกิจ หรือการเติบโต
ส�าหรับคนไทย บางทีการรูว้ า่ มีอะไรอยูใ่ นถิน ่ น ื่ ่ ทีอ
แอฟริกาแทบจะไม่มค ี นไทยอยู่ แต่กเ็ ริม ้ ่ มีมากขึน
ก็ถือว่าสูงแล้ว ฉะนั้น 7% ส�าหรับหนึ่งประเทศ
ยุโรป อเมริกา ญีป ่ น ุ่ เกาหลี จีน หรืออย่างประเทศ
เสือตัวใหม่ของเอเชียด้วยซ�า
ไม่รูจ ้ ักแอฟริกาเลย ผิดกับคนญี่ปุ่น เวลาเราไป ภาษาอังกฤษ เช่น แบรนด์ฝรัง่ เศส หรือแบรนด์
ฆ่าล้างเผ่าพันธุร์ ะหว่างกัน หรือถ้าคลาสสิกหน่อย
อีกสิบปี ข้างหน้า คุณคาดการณ์ได้ไหมว่า ่ นแปลงไป เราจะเห็น แอฟริกาจะมีอะไรทีเ่ ปลีย เขาเป็นบทบาทไหนในเวทีโลก
ตอนนี้กระทรวงการต่างประเทศก�าลังพยายาม
แหล่งทรัพยากรของโลก เราเองเป็นสังคมบริโภค
เพราะโอกาสอยู่ตรงนั้นเต็มไปหมด
ก้าวหน้าไป เพือ ่ ให้ชว ี ต ิ เราสบายขึน ้ แอฟริกาก็จะ
ถ้าเทียบกับทวีปอืน ่ ก็ตอ ้ งยอมรับว่าอาจจะ
การเป็นที่อยู่ของคนไทยที่อยู่นอกประเทศไทย โดยเฉพาะแอฟริกาใต้ ที่เริม ่ มีเกื อบพันคนแล้ ว แต่ ใ นประเทศอื่ น ๆ ก็ ยั ง มี ห ลั ก สิ บ หลั ก ร้ อ ย ซึง่ ถือว่าน้อยมาก เราแทบจะไม่รูจ ้ ักแอฟริกาเลย เรารูจ ้ ก ั แค่ในหนัง รูจ ้ ักในบางมุม คนทีช ่ อบดูหนัง
อาจจะรู ้จั ก Hotel Rwanda ซึ่ ง พู ด ถึ ง เรื่อ ง ก็อาจจะรูจ ้ ัก Out of Africa ซึง่ เป็นหนังคลาสสิก จะท� า ให้ ค นไทยได้ รู ้ จั ก กั บ แอฟริ ก ามากขึ้ น
โอกาสที่ว่าเช่นอะไรบ้าง
คือแอฟริกาเป็นทัง ้ ตลาด แหล่งทรัพยากร
เป็นที่ลงทุนอันดับใหญ่ต้นๆ เพราะว่ามีทุกอย่าง
ทัง้ ในเชิงเกษตร เชิงอุตสาหกรรม ทีม ่ พ ี น ื้ ทีก ่ ว้างใหญ่
สุ ด ลู ก หู ลู ก ตา บางคนอาจบอกว่ า เรามอง การณ์ ไกลเกิ นไปไหม แต่ ความจริงคื อเราใกล้
38
หรือ ถ้ า มองเพื่ อ นบ้ า นอย่ า งเวี ย ดนาม เขาก็
ถ้าให้ประเมินบทบาทไทยในอีกสิบปีขา้ งหน้า มี อ ะไรที่ เ ราอาจจะตามแอฟริ ก าไม่ ทั น หรือว่ามีอะไรทีเ่ ทียบกันแล้วทีเ่ ขาจะแซงเรา เหมือนกับเวียดนามที่เมื่อก่อนเราประมาท เขา ตอนนี้ เ ขาแซงไปไหนต่ อ ไหนแล้ ว จะมีเหตุการณ์แบบนี้เกิดขึ้นไหม
ให้เราได้เรียนรู แ ้ ละผจญภัยมากมาย แอฟริกา
แน่นอนว่าเขายังคงความเป็นแหล่งวัตถุดบ ิ
ญี่ ปุ่ น เราจะเห็ น แบรนด์ ที่ ม ากกว่ า แบรนด์ ที่ ใช้ โปรตุ เ กส อาหารหรื อ ขนมญี่ ปุ่ น ที่ มี อิ ท ธิ พ ล มาจากทางยุโรป ผมรู ส ้ ึกว่านี่ คือสิ่งที่ท�าให้เขา
ก้าวหน้ากว่าเรา เพราะเขาเห็นโลกมากกว่าเรา
เราต้องบริโภค มีการคิดค้นเทคโนโลยี มีการมีความส�าคั ญอย่างยิ่งในแง่ที่เขาจะเป็นคนให้ ในเรือ ่ งของทรัพยากร ถ้าเราขาดเขา เทคโนโลยี ก็ จ ะเป็ นสิ่ งที่ เป็น ไปไม่ ได้ เพราะว่ าเทคโนโลยี เครือ ่ งมือเครือ ่ งใช้ต่างๆ นอกจากเรือ ่ งความคิด
แล้ ว สิ่ ง ที่ จ ะมาประกอบกั น ในแง่ วั ต ถุ ดิ บ ของ การผลิตก็เป็นสิ่งส�าคัญ
adb 02 MaR 2020
50 G r e t a T h u n b e r g i s G r ow i n g ! -
51 Last Decade of International Space Station -
เกรตา ธันเบิรก ์ โตเป็นสาวแล้ว!
ทศวรรษสุดท้ายของสถานีอวกาศนานาชาติ
Into Africa เรามาท�ความ รูจ ้ ก ั แอฟริกา กันดีไหม ทวีปแอฟริกากว้างใหญ่ แตกต่าง ห่างไกล และยากเกินกว่าจะจินตนาการ แอฟริกาอาจดู น่ากลัว แต่ส�าหรับผม กลับชวนให้ชื่นชม ค้นหา และเดินทางเข้าไปย่างกรายสักครัง ้ ผมรูจ ้ ก ั ทวีปแอฟริกาอย่างทีแ ่ อฟริกา เป็ น ครั้ ง แรกก็ เ มื่ อ อายุ เ ข้ า วั ย เบญจเพส เพราะจะต้ อ งเข้ า ไปเก็ บ ข้ อ มู ล ในหมู่ บ้ า น ต่างจังหวัดของเคนยาเป็ นเวลาเดือนกว่า แม้วา่ ก่อนหน้านัน ิ เรือ ่ งราว ้ จะเคยอ่านเคยได้ยน เกีย ่ วกับแอฟริกามาบ้าง การศึกษาเล่าเรียน และรับฟังอ่านเขียนอาจท�าให้เราทีอ ่ ากนี้ ่ ยูฟ มองภาพแอฟริกาผิดเพี้ยนไปจากทีเ่ ป็น เมื่อราว 15 ปี ก่อน ผมเดินทางถึง แผ่นดินของทวีปแอฟริกาด้านตะวันออกเป็น ครัง ่ รุงไนโรบี ประเทศเคนยา หลังจากนัน ้ แรกทีก ้ อาจโชคดีที่ได้กลับไปใช้ชีวิตและกินอยู่ใน แอฟริกาเป็นช่วงๆ ตลอดมา ผมได้กลับไป ใช้ชว ี ต ิ อย่างคนโสดในเคนยา 3 ปี และต่อมา ได้พาครอบครัวรวมทัง ้ ลูกชายไปโตทีโ่ มซัมบิก ตัง ้ แต่เขาอายุ 6 เดือนกว่าจนถึง 4 ขวบ แอฟริ ก าที่ เ ห็ น ไม่ ต่ า งจากที่ คิ ด สั ก ทีเดียว แต่สา� หรับพ่อแม่และคนใกล้ชด ิ แล้ว ภาพแอฟริกาทีผ ่ มและคนอืน ่ เห็น โดยส่วนใหญ่ มักเป็นคนละภาพกัน การรับรูผ ้ า่ นการบอก ต่อๆ กันมา ท�าให้เรารู้จักแอฟริกาว่าเป็ น กาฬทวีป หรือ Dark Continent ตลอดเวลาทีใ่ ช้ชวี ต ิ ในแอฟริกา แม้การเดินทางไปในทีต ่ า่ งๆ อาจท�าผมได้เห็นภาพ แอฟริกาชัดขึน ั กลับรูส ้ ก ึ ว่า ในชีวต ิ ้ แต่ยง ผมจะเห็นและเข้าใจแอฟริกาอย่างทีเ่ ป็นจริงๆ ได้ ไ หม คงเหมื อ นกั บ เอเชี ย ที่ ก ว้ า งใหญ่ คงไม่มใี ครพอทีจ ่ ะบอกได้วา่ เอเชียทีแ ่ ท้จริง เป็นอย่างไร ยิง เมื อ ได้ อ ยู ่ ได้ ร จ ้ ู ก ั แอฟริ กา ่ ่ ผมกลับรูส ้ ก ึ ว่า สิง ั รูเ้ กีย ่ บ ่ วกับแอฟริกา ่ ทีร หรื อ ภาพแอฟริ ก าในหั ว ยิ่ ง มี ข นาดเล็ ก กระจ้อยร่อยเข้าไปทุกที คงเป็นอย่างทีน ั เขียนฝรัง ่ ก ่ Richard Dowden ในหนังสือของเขาเรือ ่ ง Africa: Altered States, Ordinary Miracles ว่า ไว้ในท�านองที่ว่า อาจเป็ นเรื่องผิดหากเรา จะมองแอฟริกาเป็นภาพเดียว แต่คนส่วนใหญ่ มักมองกันเช่นนี้ ทัง ี ไี่ หนในแอฟริกา ้ ทีไ่ ม่มท ทีเ่ หมือนกันเลย สิง ่ ทีค ่ า้ งคาจิตใจผมมาตลอดคือ ่ หนึง ผมเคยรูส ้ ก ึ แปลกใจว่าคนรุน ่ ผมและรุน ่ ก่อน
39
กลั บ ไม่ เ คยรั บ รู้ แ ละรู้ สึ ก ถึ ง แอฟริ ก าเลย การทีแ ้ ก ึ ่ อฟริกาห่างไกลโดยเฉพาะในความรูส ของเรา ท�าให้แอฟริกาหายไปจากสารบบ ของความคิดและการรับรูท ้ เี่ ราควรมีตอ ่ โลก และสังคม แน่นอน เราอาจรูจ ้ ก ั เอเชียดีเพราะเป็น ส่วนหนึง ้ ก ั ่ และใกล้เคียงทีท ่ เี่ ราอยู่ เราอาจรูจ ยุโรปและอเมริกาดีเพราะอาจมีอิทธิพลต่อ การด�ารงอยูแ ่ ละการใช้ชว ี ต ิ ของเรามาตัง ้ แต่ นานนม เราอาจรูส ้ ก ึ ใกล้ชด ิ กับทวีปอเมริกาใต้ เพราะพืชพันธุธ ์ ญ ั ญาหารทีเ่ รากินอยูท ่ ก ุ เมือ ่ เชือ ่ วัน แต่กบ ั แอฟริกาล่ะ เราพอจะรูอ ้ ะไรบ้าง ไหม นอกจากความรูส ้ ก ึ น่ากลัวทีเ่ ราถูกฉายภาพ ให้เชือ ่ เช่นนัน ้ หลายคนอาจรู้ สึ ก ว่ า แอฟริ ก าคื อ ประเทศหนึง ่ ในโลก แต่จริงๆ แล้วแอฟริกาคือ หนึง ่ ทวีปทีป ่ ระกอบด้วยประเทศต่างๆ มากถึง 54 ประเทศ ประเทศทีม ี อ ่ ช ่ื คล้ายๆ กับแอฟริกา คือประเทศแอฟริกาใต้ หรือ South Africa ในแอฟริกา แต่ละประเทศมีการเมืองการปกครอง ที่แตกต่างกัน บางประเทศปกครองด้วย ระบอบกษัตริย์ เช่น เลโซโท สวาซิแลนด์ บางประเทศมีประธานาธิบดีเป็นประมุขและมี นายกรัฐมนตรีช่วยบริหารประเทศ และมี บางประเทศ เช่น โซมาเลีย ทีย ั ไม่สามารถ ่ ง มีรฐ ั บาลทีม ั่ คงได้ ่ น หลายคนอาจเข้าใจว่า ผู้คนแอฟริกา คือคนป่า อาศัยอยูใ่ นกระท่อมและใช้ชว ี ต ิ กับ สัตว์ป ่าดัง ้ ย พูดภาษาคนป่าลิน ่ เมาคลีนอ ้ กระเดาะ พันระรัว แต่ในความจริงแล้ว ประเทศต่างๆ ในแอฟริ ก า มี เ มื อ งใหญ่ น้ อ ยหลายเมื อ ง ในเมืองหลวงและเมืองใหญ่มต ี ก ึ สูงระฟ้า ผูค ้ นมีทง ั้ คนขาวทีอ ่ พยพมาจากยุโรป ตั้ ง แต่ ส มั ย ยุ ค อาณานิ ค ม มี ท้ัง คนแขกที่ อพยพมากจากตะวันออกกลางและอินเดีย ในช่วงต่างๆ กัน คนผิวเหลืองหน้าตาไม่ตา่ ง จากเราทัง ่ าจากจีน เวียดนาม มาเลเซีย ้ ทีม อินโดนีเซีย ก็มพ ี ก ั อาศัยอยูไ่ ม่แตกต่างจากเมือง ในทวีปอืน ๆ นอกจากนี ้ นในหลายประเทศ ่ ้ ผูค อาจพู ดภาษาอังกฤษ ภาษาฝรั่งเศส หรือ โปรตุเกสได้คล่อง เพราะเป็นภาษาราชการ ในประเทศไทยเอง เราอาจเห็นคนผิวด�า มาสอนภาษาอังกฤษในโรงเรียนทัง ้ ในกรุงเทพฯ และต่างจังหวัด ผูค ้ นเหล่านีม ้ าจากเคนยาบ้าง แอฟริกาใต้บา้ ง กานาบ้าง และอีกสารพัด
ประเทศในแอฟริกาที่เขาพู ดภาษาอังกฤษ กันเป็นภาษาราชการ หลายคนอาจเห็นว่า แอฟริกาเป็นทวีป ทีเ่ ต็มไปด้วยทะเลทรายแห้งแล้งไร้ชวี ต ิ เราอาจ เคยได้ยินและได้รับทราบถึงความแห้งแล้ง ของทะเลทรายซาฮารา ซึง ่ อนเหนือของ ่ อยูต ทวีป แต่กก ็ น ิ พื้นทีเ่ พียง 1 ใน 3 ของทัง ้ ทวีป แต่ในแอฟริกาก็ยง ั มีปา่ ดิบชืน ้ ในคองโก ป่า เมฆภูเขาที่เป็ นแหล่งอาศัยของลิงกอริลลา ในยูกน ั ดาและรวันดา หรือเขตแห้งแล้งแบบ ทะเลทรายริมชายฝั่งทะเลในทะเลทรายนามิบ ที่ เ ต็ ม ไปด้ ว ยเหล่ า ต้ น ไม้ แ ละสรรพสั ต ว์ เป็นจ�านวนมากหลายร้อยชนิด ต้นไม้ประดับที่ออกดอกสะพรั่งที่เรา เห็นในประเทศไทย หลายชนิดมีตน ้ ก�าเนิดมาจาก ทวีปแอฟริกา เช่น ต้นชวนชมดอกชมพู สวย สมุนไพรของไทยหลายชนิดก็มีต้นก�าเนิด มาจากแอฟริกา ไม่ว่าจะเป็ นต้นพญาไร้ใบ ที่ น� า มาทาหู ด หรื อ ต้ น เพชรสั ง ฆาตที่ มี สรรพคุณแก้ท้องอืดท้องเฟ้อและริดสีดวง ทวาร ว่ากันว่าอุดมไปด้วยวิตามินซี หลายคนอาจคิดว่า แอฟริกาไม่นา่ ไปเทีย ่ ว แต่ใครหลายคนที่เคยไปเที่ยวแอฟริกาแล้ว ครัง ิ้ ลองเทีย ่ มักบอกว่า หากใครได้ลม ่ ว ้ หนึง แอฟริกาแล้วสักครัง ่ มเยียน ้ ก็จะหวนกลับมาเยีย อีก ความเจริญทัดเทียมเมืองฝรัง ่ และวิวทิศทัศน์ ภู เ ขาและทะเลเช่ น ที่ เ มื อ งเคปทาวน์ ข อง แอฟริกาใต้ หรือการส่องชมสัตว์ปา่ แบบ ซาฟารีลย ุ ๆ ในทุง ่ หญ้าสะวันนาของแอฟริกา ในเคนยาและแทนซาเนีย มักเป็นประสบการณ์ ที่ ลื ม ไม่ ล ง ไม่ นั บ รวมชายฝั่ งทั้ ง ด้ า น มหาสมุทรอินเดียและมหาสมุทรแอตแลนติก อันกว้างไกลและสวยงาม เ ร า รู้ จั ก ท วี ป แ อ ฟ ริ ก า ดี ห รื อ ยั ง การท�าความรู้จักกับทวีปแอฟริกานั้นอาจ ไม่ ใ ช่ เ พี ย งแต่ จ ะท� า ให้ โ ลกที่ เ รามองใหญ่ และกว้ า งไกลขึ้ น กว่ า เดิ ม ในฐานะมนุ ษ ย์ คนหนึ่ง ในมิติอื่นๆ ทวีปแอฟริกาคือทวีป แห่งโอกาส เต็มไปด้วยความรู้ใหม่ ลู่ทาง ทางการค้าและเศรษฐกิจ ทีท ี่ ะเปิดโลกของ ่ จ เราให้กว้างใหญ่และเต็มใบ ขึน ้ กว่าเดิม เรามาท� า ความรู้ จั ก กับแอฟริกากันดีไหม
a d ay b u l l e t i n . c o M
T H E C O N V E R S AT I O N C O N V E R S AT I O N S
FOR
ALL
9/9
Two World Communication
‘แชมป์’ - ทีปกร วุฒิพิทยามงคล
HEAd/LINE แค่ ช่ื อ คอลั ม น์ ข องแชมป์ก็ บ อกใบ้ แ ล้ ว ถึ ง ความพยายามตั้ง โจทย์ เ กี่ ย วกั บ การสื่ อ สารแบบต่ า งๆ ทั้ ง กั บ สื่ อ มวลชน ไปจนถึ ง การสื่ อ สารระหว่ า งบุ ค คลด้ ว ยกั น เอง เช่น การแชต ว่ามีการเปลี่ยนแปลงไปอย่างไร และมีอะไรที่น่าตื่นเต้นบ้างที่สามารถน�าไปสู่การเปลี่ยนธรรมชาติของการสื่อสารและธรรมชาติของมนุษย์ในอนาคต
เรือ ่ ง: กฤตนัย จงไกรจักร ภาพ: a day magazine
40
adb 02 MaR 2020
52 J a m e s We b b S p a c e T e l e s c o p e
53 Hypersonic Commercial Space Plane
-
-
กล้องโทรทรรศน์อวกาศ เจมส์ เวบบ เข้าประจ�าการ
อยากชวนเริ่ม ต้ น ด้ ว ยการมอง ในภาพรวมๆ ก่อน ว่าในทศวรรษ ่ า� ลังมาถึง วงการเทคโนโลยี ทีก ่ นแปลงอย่างไรบ้าง จะเปลีย
ใช่ เกิ ด จากการสั่ ง สมของ
เทคโนโลยีที่เกี่ยวข้องหลายๆ อย่าง
จะเป็นไปไม่ได้เลย เพราะโดยปกติ
(Smart Phone) จากบริษั ท หนึ่ ง
แล้ว การเปลีย ่ นแปลงโดยเฉพาะทาง
ด้ า นเทคโนโลยี จะเป็ น กราฟแนว S Curve (Sigmoid Function) ต่อเนื่องกันไปเรือ ่ ยๆ อยูต ่ ลอด
ในช่วงสิบปีทผ ี่ า ่ นมา เราอยูใ่ น
ช่วงแนวตัง ้ ของตัว S จึงท�าให้เราเห็น
การเปลีย ่ นแปลงเยอะมาก เราจะเห็น ว่ า มี เรื่ อ ง ให ญ่ เกิ ด ขึ้ น ม า ก ม า ย
ตัวอย่างเช่น การเกิดขึน ้ ของสมาร์ตโฟน ไม่ได้เกิดมาจากความคิดของบริษัท
อย่างเดียว ตอนนั้นอาจมีเทคโนโลยี
ที่ทรงประสิทธิภาพมากกว่าแต่ก่อน
แ ล้ ว แ ต่ พ อ ค ว า ม ก้ า ว ห น้ า ข อ ง เทคโนโลยีหลายๆ อย่างมาผสมกัน
ในปั จ จั ย ที่ เหมาะสม ก็ ท� า ให้ เ กิ ด เทคโนโลยีใหม่ขน ึ้ มา
มี ม ายาคติ ห นึ่ ง ที่ ค นชอบพู ด
เรามีสมาร์ตโฟน เรามีโซเชียลมีเดีย
กันว่า สตีฟ จ็อบส์ เป็นคนประดิษฐ์
ทศวรรษทีผ ่ า ่ นมา
เขาเป็นคนรวบรวมเทคโนโลยีต่างๆ
เรามี สั ง คมออนไลน์ เกิ ด ขึ้ น ในช่ ว ง
แต่ในปัจจุบน ั ผมรูส ้ ก ึ ว่า เราขึน ้
มาอยู่บนส่วนที่เริม ่ จะราบเรียบของ
S Curve แล้ ว เป็นกราฟค่ อนข้าง หยุดนิ่ง เคยมีคนถามผมเหมือนกัน
ว่าท�าไมถึงไม่เขียนคอลัมน์เทคโนโลยี
41
แปลว่ า การก้ า วกระโดดของ เทคโนโลยี อาจมีปจ ั จัยหลายอย่าง เป็นตัวหนุนขับ?
โห จริง ๆ เรื่อ งการท� า นาย
อนาคตเป็นเรือ ่ งทีย ่ ากมาก และแทบ
คนหนุม ่ อย่าง ‘แชมป์’ - ทีปกร วุฒพ ิ ท ิ ยามงคล ท�าอะไรหลายอย่าง โดยเนื้ อ แท้ แ ล้ ว ต้ อ งบอกว่ า เขาท�า ‘สื่อ’ ตลอดมา ตั้งแต่งานเขียน งานแปล ที่ มี จุ ด เด่ น ด้ า นเทคโนโลยี ไล่ ไ ปถึ ง งานพิ ธี ก รรายการโทรทั ศ น์ แต่ท่ีหลายคนจ�าได้ไม่ลืม ก็คือการเป็น ผูก ้ อ ่ ตัง ้ The MATTER ส�านักคอนเทนต์ ที่ลือลั่นว่ามีสไตล์น�าเสนอเฉพาะตัว ดัง นั้น จะมี ใครพู ดเรื่ อง ‘สื่ อ’ ทั้ ง ใหม่ เ ก่ า ที่ ห ลอมผสานเข้ า กั บ เทคโนโลยีสมัยใหม่ได้ดไี ปกว่าเขาอีกเล่า ปั จ จุ บั น นี้ ที ป กรรั บ ต� า แหน่ ง Thailand Editorial Country Manager อยู่ ท่ี บ ริ ษั ท Netflix ในสิงคโปร์ นั่นยิ่งท�าให้เขาอยู่ในที่ทาง ่ ได้กว้างขวาง ที่ ‘มองเห็น’ ภาพของสือ ชัดเจนยิ่งขึ้นไปอีก a day BULLETIN จึงชวนเขา ่ งสือ ่ และเทคโนโลยี มาร่วมสนทนากันเรือ ที่เปลี่ยนไป ว่าสิ่งเหล่านี้จะมีอิทธิพล ต่อสังคมและตัวเราอย่างไรบ้าง
่ งบินพาณิชย์อวกาศความเร็วเหนือเสียง เครือ
ไอโฟน (iPhone) แต่จริงๆ แล้วไม่ใช่
ให้มาอยูใ่ นเครือ ่ ง แล้วจึงเกิดแรงหนุน
่ ต้อง ผูร ้ บ ั สือ
ทางด้านเทคโนโลยีจนท�าให้ประสบ
ตระหนักเสมอว่า
ทางด้านสังคม ทางด้านราคา และ ความส�าเร็จขึน ้ มามากกว่า
อยากให้คิดว่าการเติบโตของ
แล้ว จริงๆ เพราะผมรูส ้ ก ึ ว่าเทคโนโลยี
เทคโนโลยีแบบ S Curve ที่บอกว่า
ทีก ่ ้าวกระโดดจนเกิดสิง่ ใหม่’ อย่างที่
มานี้ ไม่ได้ แปลว่าไม่มีอะไรเกิ ดขึ้น
สิบปีทผ ี่ า ่ นมาเท่าไหร่นัก
เลยดู ไ ม่ ค่ อ ยทรงพลั ง เท่ า ไหร่นั ก
ในช่วงปีที่ผ่านมาไม่มี ‘พัฒนาการ
เรียกว่า breakthrough เหมือนเมือ ่ ดังนั้น ถ้าให้ทา � นายในอีก 10-
20 ปีขา ้ งหน้าจะเกิดอะไรขึน ้ ผมคิด ว่าในช่วง 1-2 ปีแรกคงจะยังไม่เกิด
อะไรมาก แต่ถัดจากนั้นหากมีการ-
ก้ า วกระโดดจนเกิ ด สิ่ ง ใหม่ ขึ้ น มา
เราอยู่ในช่วงนิ่งๆ เหมือนในปีที่ผ่าน
่ นโลกรวม ในทุกทีบ
ยังมีการพัฒนาอยู่ แต่มน ั ซ่อนตัวอยู่
ไปถึงโลกออนไลน์
เพราะไม่มป ี จ ั จัยอื่นๆ เช่น เรือ ่ งการ-
่ สารผ่าน ถูกสือ
ผลักให้กราฟเหวีย ่ งเป็นตัว S แนวตั้ง
ตัวกรองบางอย่าง
เข้าถึงโอกาส และอื่นๆ มาเป็นแรง แบบทีผ ่ า ่ นมา
เพราะถ้ามองย้อนกลับไปก่อน
นอกจากเรื่ อ งเทคโนโลยี แ ล้ ว สังคมเกี่ยวข้องกับการเปลี่ยน้ ว แปลงเหล่านีด ้ ยไหม
ไม่ อ อกเลยว่ า อะไรจะเกิ ด ขึ้ น บ้ า ง
ไม่ ใ ช่ เ รื่ อ งของเทคโนโลยี ล้ วนๆ
เทคโนโลยี ที่ ก� า ลั ง ฟู ม ฟั ก และยั ง
บ้ า ง แต่ เป็ น กระแสสั ง คมมากกว่ า
จริง ๆ ก็ อ าจไม่ ขึ้ น อยู่ กั บ สิ่ ง ที่ เรารู ้
ทุกวันนี้เหมือนกัน
หน้าทีจ ่ ะมีโซเชียลเน็ตเวิรก ์ เราก็เดา ผมมองว่ า ต่ อไปก็ ยั ง มี อี กหลาย ไม่เผยแพร่ในสังคม เป็นสิง่ ทีพ ่ วกเรา คาดเดาไม่ได้มากนัก และสิง่ ทีค ่ าดเดา
ไม่ ไ ด้ เหล่ า นี้ นี่ เ อง ที่ จ ะผลั ก ดั น ให้
เทคโนโลยีเติ บโตแบบก้ าวกระโดด ขึ้นมา
่ รากฏ ทุกอย่างทีป
มาแล้วทัง ้ นัน ้ เวลา ใครพู ดอะไรออกมา
ถ้าเราพูดกันถึงเรือ ่ งสือ ่ มันจะ
ก็มก ั ออกมาจาก
จริง อยู่ ที่ เทคโนโลยี อ าจพั ฒ นาขึ้ น
มุมมองของเขา
ทีช ่ ว ่ ยผลักดันให้เกิดการเปลีย ่ นแปลง
ตัง ่ ล้ว ้ แต่แรกอยูแ
ได้จริง ซึ่งบางทีคนประดิษฐ์ก็ไม่ได้
คิ ดด้ วยซ�าว่าเทคโนโลยีของเขาจะ ถูกปรับใช้ขนาดนั้น
อย่างในปีทผ ี่ า่ นมา พอดแคสต์
(Podcast) เริม ั ความนิยมมาก ่ ได้รบ
a d ay b u l l e t i n . c o M
ขึ้น หลายคนอาจคิดว่านี่คือการเปลี่ยนแปลง
สร้างประโยชน์ให้กับตัวเอง จึงไม่แปลกที่คน
แต่ทเี่ พิง่ ได้รบ ั ความนิยมตอนนี้ คงเป็นเป็นเรือ ่ ง
ทีพ ่ ร้อมจะเผยแพร่ขา่ วทีเ่ ร็วทีส ่ ด ุ ในโลกออนไลน์
ของสือ ่ แต่จริงๆ เกิดขึน ้ มาตั้งแต่ 4-5 ปีทแ ี่ ล้ว ของการเข้าถึงการใช้งาน หรือการเปลีย ่ นแปลง
ของวิถีชว ี ต ิ ทีต ่ ้องเดินทางมากขึน ้ ซึง่ เป็นปัจจัย ทางสังคมทัง้ นั้น
เพราะแพลตฟอร์มเอื้อให้มีกติกาแบบนี้ต้ังแต่
ถ้ า เราเขี ย นได้ เราก็ ส ามารถสื่ อ สารกั บ คน
การเมือง หรือสังคมใดๆ ซึง่ บางทีเราก็ไม่อยาก
เปลี่ยนไป เช่น แมกกาซีนที่มีระยะเวลาใช้งาน สั้ น อาจหายไป เพราะไม่ ไ ด้ ใช้ ข้ อ ดี ข องสื่ อ
ฉันจะเป็นสือ ่ และผลิตเนือ ้ หาเอง อาจเป็นเพราะ ว่ า สื่ อ ดั้ ง เดิ ม ไม่ ไ ด้ ต อบสนองความต้ อ งการ
เป็น ชั้ น ๆ ที่ อ าจครอบด้ ว ยตั ว แปรทางธุ ร กิ จ
ของฉันคืออะไร แล้วต่างกับสื่ออื่นๆ อย่างไร
เราได้ เห็ น จ� า นวนหน้ า ที่ พ ลิ ก อยู่ ได้ รู ้สึ ก ถึ ง
อิ น เทอร์เน็ ต ท� า ให้ เราเข้ า ถึ ง ทุ ก อย่ า งได้ เช่ น
ที่เป็นกระดาษ เราได้สัมผัสบริบทของมันด้วย
น�าหนักมือทีจ ่ ับหนังสือ ซึง่ จะคอยส่งสัญญาณ
ให้เรารูต ้ ว ั ว่าเนือ ้ หาตรงนัน ่ ห ี่ น้านี้ แต่ถา ้ เรา ้ อยูท อ่านผ่านหน้าจอแท็บเล็ตหรือโทรศัพท์ บริบท
ตรงนัน ้ จะหายไป อาจดูไม่สา� คัญอะไร แต่สง่ ผล
บางเรือ ่ งท�าให้ข้อดีขององค์กรน้อยลง เพราะ เมื่ อ ก่ อ นเราอาจบอกว่ า ข้ อ ดี ข ององค์ ก รคื อ
ฉับไว ท�าได้ทันที แต่ตอนนี้ไม่มีอีกต่อไปแล้ว บางทีอาจจะด้อยกว่าอินฟลูเอนเซอร์ดว ้ ยซ�าไป
บางองค์ ก รก็ ใช้ จุ ด แข็ ง ของทั้ ง สองฝั่ ง
ผ่านการปั้นนักข่าวให้เป็นอินฟลูเอนเซอร์เลย
ให้จับต้องได้ เพราะสุดท้ายแล้วเราเป็นมนุษย์
ซึง่ นีเ่ ป็นคุณค่าทีส ่ ะท้อนกลับไปกลับมาระหว่าง
ยั ง เป็ น สิ่ ง มี ชี วิ ต ที่ ต้ อ งอาศั ย การสั ม ผั ส อยู่ การท� า สิ่ ง ของให้ จั บต้ องบนโลกได้ เช่ น นี้
มั น มี ข้ อ ดี ท างการสั ม ผั ส และความทรงจ� า อยูเ่ หมือนกัน
้ เู หมือนใครก็เป็นสือ ่ ได้ สือ ่ ออนไลน์ ทุกวันนีด จึงมีความหลากหลายมาก ในบางกรณี สื่ อ อ อ น ไ ล น์ ก็ ถู ก ด่ า ด้ ว ย ซ�้ า ไ ป ว่ า มี จรรยาบรรณของสื่ อ น้ อ ยลง คุ ณ มอง สื่อออนไลน์ในปัจจุบันอย่างไร
แทนที่จะให้เขาออกไปเป็นอินฟลูเอนเซอร์เอง
สิ่งที่เป็นปัจเจกกั บส�านั กข่าวได้ ดี เพราะเมื่อ
องค์กรท�าให้นักข่าวแข็งแรงขึน ้ มีตัวตนบนโลก
ออนไลน์ ได้ แล้ ว ชื่อเสียงก็ จะสะท้อนกลั บมา ทีอ ่ งค์กร
ดังนั้น การท�างานในฐานะองค์กรก็ต้อง
กลั บ มาคิ ด ว่ า สุ ด ท้ า ยแล้ ว กลยุ ท ธ์ ข องเรา คืออะไร ข้อดีของเราคืออะไร และเราอยู่รอด
ได้ อ ย่ า งไรบนสื่ อ ที่ มี ค วามเปลี่ ย นแปลงใน ทิศทางนี้
การสะท้อนของแพลตฟอร์มมากกว่า เวลาเรา
ในอนาคต อาชี พ สื่ อ จะถู ก ดิ ส รั ป ต์ โ ดย เทคโนโลยีบา้ งไหม
ขึน ้ อยูก ่ ับตัวแปร 2 อย่างคือ แพลตฟอร์มทีเ่ อื้อ
ก็ เริ่ม ปิ ด ตั ว ไปแล้ ว หรือ ในการเปลี่ ย นแปลง
ข้ อ แ ร ก ต้ อ ง เ ริ่ ม จ า ก ค� า ถ า ม ที่ ว่ า
กราฟิกได้ ต้องถ่ายคลิปเองได้ ต้องเป็นนักข่าว
ผมมองว่ า คงไม่ ไ ด้ เป็ น อะไรนอกจาก
ถามว่ า สิ่ ง หนึ่ ง เกิ ด ขึ้ น จากอะไร ค� า ตอบมั น
ให้สงิ่ เหล่านี้ขน ึ้ มา และบริบทสังคม
แพ ล ต ฟ อ ร์ ม ในปั จ จุ บั น อย่ า งเฟซบุ๊ ก และ ทวิตเตอร์เอื้อให้เกิดอะไร ซึง่ ค�าตอบคือ มันเอื้อ ที่จะให้เกิดการเผยแพร่ข่าวได้มากและได้เร็ว ทีส ่ ด ุ ท�าให้บางคนทีเ่ ห็นโอกาส เข้ามาใช้จด ุ แข็งนี้
ขึน ้ ซึง่ ก็น�าไปสูก ่ ารอยูร่ อดทีม ่ ท ี างเลือกมากขึน ้
เรือ ่ งนี้องค์กรคงต้องกลับไปคิดว่า ข้อดี
ต่อการจดจ�าของสมองอยูเ่ หมือนกัน
เรือ ่ งพวกนี้ เป็นข้อดี ของการท�าสิ่งของ
อีกแบบได้ ซึง ่ น�าไปสูก ่ ารสือ ่ สารกับคนได้มาก
พูดอะไรโดยทีไ่ ม่ถก ู คัดกรองได้มากกว่า
ความทรงจ�าของเราต่างกัน เพราะการอ่านหนังสือ
บนหน้ า จอกั บ บนกระดาษจริง ๆ ส่ ง ผลต่ อ
แบบนี้ได้ เราท�ากราฟิกได้เราก็ไปสือ ่ สารกับคน
ก็มส ี อ ื่ ออนไลน์ทอ ี่ ยูใ่ นมือ ก็เอื้อให้เราสามารถ
มีหลายคนออกมาบอกว่า การอ่านหนังสือ
เก็บรักษา
ให้ เราไปอยู่ ในหลายผลิ ต ภั ณ ฑ์ ม ากขึ้ น เช่ น
ถูกครอบด้วยโครงสร้างแบบนั้น อีกอย่างเรา
่ ทีเ่ ป็นองค์กรจะอยูไ่ ด้ ในอนาคตข้างหน้าสือ ไหม และต้ อ งท� า อย่ า งไรให้ มี จุ ด แข็ ง แตกต่างจากอินฟลูเอนเซอร์
สิ่งพิมพ์ คื อการสร้างคุณค่ าที่คู่ควรแก่ การ-
ทักษะที่หลากหลายเป็นเหมือนอุปกรณ์
การทีเ่ ราท�าอะไรได้หลายอย่างทัง้ พูด อ่าน เขียน
มาถามว่า การทีค ่ นจ�านวนมากออกมาบอกว่า
แ ต่ ผ ม ม อ ง ว่ า ยั ง มี ข้ อ ดี ท า ง ก า ย ภ า พ อ ยู่
เทคโนโลยีอาจเพียงท�าให้การพิมพ์ในแบบอื่นๆ
เทคโนโลยีเช่นนี้อยู่
ตัดต่อ ท�ากราฟิก มันเป็นอุปกรณ์ที่ขับเคลื่อน
อีกเรือ ่ งคือบริบททางสังคม เราต้องกลับ
ของเขาหรือเปล่า อย่างเช่น สือ ่ ดัง้ เดิมมีโครงสร้าง
มี ห ลายอย่ า งยั ง ต้ อ งพิ ม พ์ ล งกระดาษอยู่
ผมมองว่ า ก็ จ ะอยู่ ร อดในการแทรกแซงของ
แรกอยูแ ่ ล้ว
่ สิง ความที่ adB เป็นสือ ่ ไป ่ พิมพ์ และคนทัว ่ สิง ก็ชอบพู ดว่าสือ พิ ม พ์ ก า � ลั ง จะตาย เราจึ ง ่ อยากรูว ้ า่ - คุณคิดแบบนัน ้ ด้วยไหม หลายคนชอบบอกว่าสื่อสิ่งพิมพ์จะตาย
42
จ� านวนมากจะบอกว่าฉั นเป็นอิ นฟลูเอนเซอร์
ตอนนีก ้ ม ็ บ ี า้ งแล้ว เช่น สือ ่ สิง่ พิมพ์ออฟไลน์
ตอนนี้นักข่าวก็ต้องการทักษะมากขึ้น ต้องท�า
ทีเ่ ล่าเรือ ่ งผ่านโทรศัพท์เป็น (Mobile Journalism) ต้ อ งรู ้จั ก การพู ด หน้ า กล้ อ งให้ ม ากขึ้ น
ซึง ่ ถ้าใครทีม ่ ท ี ก ั ษะแบบนี้ครบ แล้วสามารถใช้ จุ ด แข็ ง ของตั ว เองมาเป็ น ลายเซ็ น ตั ว เองได้
adb 02 MaR 2020
54 Starlink Constellation Satellites
55 E t e r n a l F l i g h t At m o s p h e r i c O b s e r v a t i o n U AV
-
-
โครงข่ายดาวเทียมอวกาศสตาร์ลง ิ ก์
ยานบินไร้คนขับตรวจอากาศค้างฟ้า
Head / Line แอพพลิเคชัน ย่อส่วนหนังสือ
43
แล้วผมก็เจอตัวช่วย แอพพลิ เ คชั น อย่ า ง Bl inkist เป็ น แขนงแอพพลิเคชันยอดฮิตในช่วงหลายปี มานี้ มันเป็นแอพพลิเคชันสรุปหนังสือ คล้ายกับ เพจสรุปทีเ่ คยโด่งดังในหลายปีกอ ่ น หรือเพจ สรุปหนังสือบนเฟซบุ๊ก สิ่งที่ต่างออกไปคือ Blinkist เป็นแอพพลิเคชันเสียเงิน เมือ ่ บอก ว่าเป็ นแอพพลิเคชันสรุปหนังสือ - ก็ตาม ตัวอักษรนัน ่ แหละครับ - มันจะย่อส่วนหนังสือ หนาๆ มาให้คณ ุ ได้อา่ นในเวลาอันสัน ้ โดยจะ แบ่งแต่ละประเด็นเป็น Blink (หรือคือ ‘หน้า’) ใช้เวลาอ่าน Blink ละ 1-2 นาทีกจ ็ บ รวมแล้ว แทนที่ จ ะต้ อ งใช้ เ วลาอ่ า นหนั ง สื อ ทั้ ง เล่ ม 5-6 ชัว่ โมง คุณสามารถ ‘เสพ’ หนังสือหนึง ่ เล่ม ได้ในเวลา 15-18 นาทีเท่านั้นเอง ที่ผมใช้ ค�าว่า ‘เสพ’ ก็เพราะนอกจากมีให้อ่านแล้ว หากคุ ณ ถนั ด การฟัง มากก ว่ า Blinkist ก็ยง ั เสนอสรุปหนังสือเวอร์ชน ั เสียงให้ดว ้ ย นี่ ไ ม่ ใ ช่ แ อพพลิ เ คชั น สรุ ป หนั ง สื อ หนึ่งเดียว นอกจาก Blinkist แล้ว ยังมี แอพพลิเคชันอย่าง 12mins, Storyshort, Instaread, Snapread หรือ Joosr แทบ ทัง ้ หมดเป็นแอพพลิเคชันสรุปหนังสือ nonfiction ซึ่งก็ไม่น่าแปลกใจเท่าไหร่ เพราะ ประโยชน์จากการอ่านหนังสือ fiction คือ อรรถรส ในขณะที่ ป ระโยชน์ จ ากการอ่ า น หนังสือ non-fiction ส่วนใหญ่นน ั้ คือเอาเนือ ้ หา อย่างทีบ ่ อกไปแล้ว การจะใช้แอพพลิเคชัน Blinkist นั้น ต้ อ งเสี ย เงิ น (13 เหรี ย ญฯ ต่อเดือน) ผมนึกสงสัยว่า แล้วการที่สรุป หนังสือของชาวบ้านมาโต้งๆ แบบนีม ั เป็น ้ น การละเมิดทรัพย์สน ิ ทางปัญญาไหม ผิดกฎหมาย ไหม หรืออย่างน้อยที่สุด ผิดจริยธรรมไหม พอไปค้นข้อมูลดูกพ ็ บว่าหากเป็นการ ‘สรุป’ มา โดยที่ไม่ได้ใช้ข้อ ความต้นฉบับ ในกรณีนี้ จะถือว่าไม่ผด ิ กฎหม ายอะไร ในฟอรัมของ Blinkist เอง เมือ ่ มีคนไปถามว่านีเ่ ป็นโมเดล ธุรกิจทีผ ิ จริยธรรมไหม ฝ่ายลูกค้าสัมพันธ์ ่ ด ของ Blinkist ก็ตอบว่าไม่น่าจะผิด เพราะ พวกเขาเชื่อว่า Blinkist เป็ นแค่ ‘ประตู’ ทีพ ้ า่ นได้อก ี ทางเท่านัน ่ าผูเ้ ขียนมาเจอผูอ ้ เอง พวกเขาเชื่อ ว่ า กลุ่ มลู ก ค้ า ของ Blinkist ไม่น่าจะหยุดเพี ยงแ ค่การอ่านสรุปเท่านั้น หากสนใจเพิ่ ม เติ ม พ วกเขาก็ น่ า จะไปซื้ อ หนังสือเล่มจริงมาอ่านต่อ แถม Blinkist ยั ง ลิ ง ก์ ไ ปหาหน้ า ซื้ อ หนั ง สื อ เล่ ม เต็ ม ให้
อีกด้วย (ซึง ิ ว่าเรือ ั ขึน ่ - ผมไม่คด ่ งนีฟ ้ ง ้ นัก) ส่วนตัวแล้วผมไม่คด ิ ว่าแอพพลิเคชัน สรุปหนังสือจะมาแทนทีก ่ ารอ่านหนังสือจริง ส�าหรับผม มันมีประโยชน์สองสามอย่าง อย่ า งแรกคื อ เป็ น ตั ว ช่ ว ยในการคั ด กรอง หนังสือ ทุกๆ วันมีหนังสือตีพิมพ์ออกสู่ ท้องตลาดเป็ นพั นเป็ นหมื่นเล่ม หากเรารู้ เรื่ อ งย่ อ หรื อ แนวคิ ด ล่ ว งหน้ า ก่ อ น เราก็ สามารถเลือกหนังสือที่จะซื้อ (ลงทุนทาง การเงิน) และอ่าน (ลงทุนด้านเวลา) ได้ดก ี ว่า เดิม อย่างทีส ่ องคือผมคิดว่าแอพพลิเคชัน สรุปหนังสือท�าหน้าทีเ่ ป็น ‘แผนที’่ กับเราก่อน ลงมืออ่านจริง ท�าให้เราอ่านหนังสือเล่มนัน ้ ๆ ได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น เพราะเรารู้ ก่อนหน้าว่าผู้เขียนจะพาเราเลี้ยวซ้ายหรือ เลีย ้ วขวา ลงหุบเขาเข้าถ�า้ ใด ประโยชน์อย่าง สุดท้าย ผมคิดว่าเราสามารถใช้แอพพลิเคชัน สรุปหนังสือเป็นตัวกระตุน ้ ความจ�า เราอาจ อ่านหนังสือเล่มหนึ่งจบเมื่อครั้งบรรพกาล ความทรงจ�าผุกร่อนไปตามกาลเวลาไม่ตา่ ง จากสารกัมมันตรังสี การได้ฟง ั สรุปอีกครัง ้ จะช่ ว ยทิ้ ง สมอไว้ ใ ห้ เ ราพอยึ ด จั บ ได้ บ้ า ง หากเราจ�าได้คลับคล้ายคลับคลา การฟังสรุป อาจช่วยเป่าฝุน ่ ออกจากภาพจ�า แอพพลิเคชันสรุปหนังสืออย่าง Blinkist เป็นภาพสะท้อนและปลาสเตอร์ทพ ่ี ยายามแปะ ลงไปซ่อมปัญหาของยุคข้อมูลล้นเกินอย่าง ในทุกวันนี้ ที่น่าสังเกตคือมันยิ่งท�าให้เรา ห่างไกลจากข้อมูลต้นทางมากขึน ้ หากบอกว่า ข้อมูลต้นทางคือปฐมภูมิ หนังสือคือทุตย ิ ภูมิ แอพพลิ เ คชั น อย่ า ง Blinkist อาจเป็ น การสือ ่ สารทีอ ่ ย่างน้อยก็ ‘ถูกฟิลเตอร์’ มาใน ระดับตติยภูมิ คุณอาจเคยเล่นเกมโทรศัพท์ ทีต ้ ทางกระซิบประโยคหนึง ่ น ่ ให้เพือ ่ นตามสาย บอกต่อๆ กันมา แล้วพบว่าปลายสายเป็น ประโยคที่ ไ ม่ เ หมื อ นต้ น แบบเลยสั ก นิ ด (“ผมไปซือ ้ ดอกไม้” -> “ไหนจะบอกข่าวร้าย”) น่าตรวจสอบว่าการสรุปแบบนีค ้ งสารตัง ้ ต้น เดิมไว้ได้มากแค่ไหน
อ่านบทความต่อได้ที่
โลกนีถ ู สร้างมาอย่างไม่ยต ุ ธ ิ รรม ไหน ้ ก บอกว่าทุกคนมีเวลายีส บ ิ สี ช ว ั โมงเท่ ากันไง! ่ ่ ่ Exhibition A: เพื่อนของผมคนหนึง ่ มักอวดให้ฟง ั ว่าอ่านหนังสือเล่มนั้นจบแล้ว เล่มนีจ ้ บแล้ว เมือ ่ รวมกันสะระตะแล้วเธออ่าน หนังสือจบปีละเป็นร้อยเล่ม นี่ยังไม่รวมว่า เธอสามารถฟังพอดแคสต์ เล่นบอร์ดเกม อ่านบทความนัน ้ บสิน ้ นีจ ้ ทุกสิง ่ อย่าง เล่นเกม จบมากกว่าทีผ ่ มจะจินตนาการได้ ค�าถามคือ เธอเอาเวลามาจากไหน ถ้าเธอไม่ได้มซ ี เู ปอร์ เพาเวอร์ เธอก็คงต้องมีเวลามากกว่าผมแน่ๆ เทียบกันแล้ว ในปีหลังๆ ผมอ่านหนังสือ ไม่จบเท่าไหร่เลย แม้ยง ั มีความทะยานอยาก ที่ จ ะอ่ า นให้ ค รบสั ก สามสิ บ เล่ ม ในแต่ ล ะปี แต่อย่างดีกจ ็ บสักยีส ิ เท่านัน ้ งสงสัย ่ บ ้ ไม่ตอ ตั ว ร้ า ยก็ คื อ เจ้ า นั่ น แหละครั บ - หน้ า จอ ทัง ่ ตาล่อใจด้วยข้อมูลหวานๆ ่ อ ้ หลาย - ทีล ยัว ่ เย้าให้เห็นได้ในทุกวัน ข้ อ มู ล ในยุ ค นี้ เ พิ่ ม ขึ้ น แบบทบเท่ า ทวี ใช่แล้ว มันไม่ได้เพิ่มจาก 1 เป็น 2 และเป็น 3 แต่มน ั เพิ่มจาก 1 เป็น 2 และเป็น 4! - นัน ่ ไม่แปลกเลยว่าท�าไมมนุษย์อย่างเราจึงวิง ตาม ่ ข้อมูลไม่ทน ั ผูพ ้ ่ายแพ้ในสนามรบนีค ื เหล่า ้ อ หนั งสื อเล่ม โตๆ ที่ ใช้ เวลาเขีย นกั นแรมปี นั่ น แหละครั บ ต่ า งเอาชนะสมรภู มิ แ ห่ ง คอนเทนต์ไม่ไหว ในขณะทีส ้ มจับจ้อง ่ ายตาผูช คอนเทนต์ออนไลน์ หนังสือพวกนีก ็ ว ่ งหล่น ้ ร ลงในล�าดับไพรออริตี้ และบางทีกไ็ ม่ถก ู สนใจ อีกเลย วอร์เรน บัฟเฟตต์ เคยแนะน�านักลงทุน หนุม ่ คนหนึง ่ ว่า ถ้าอยากก้าวเข้าสูโ่ ลกการลงทุน (หรือเอาเข้าจริง - โลกไหนๆ ก็เถอะ!) คุณ ควรอ่านหนังสือหรือข้อมูลที่เป็ นประโยชน์ อย่างน้อย 500 หน้าต่อวัน, ไม่ใช่ 500 ย่อหน้า หรือ 500 ประโยคนะครับ - แต่คอ ื 500 หน้า! ถามว่า วอร์เรน บัฟเฟตต์ ท�าอย่างไร เขาก็ บอกอย่ า งง่ า ยๆ ว่ า เขาก็ ใ ช้ เ วลาทั้ ง วั น ใน การอ่านน่ะสิ ทุกวันนี้ ผมคิดว่าตัวเองน่าจะ อ่านข้อความประมาณ 500 หน้ากระดาษ ต่อวันได้กจ ็ ริง แต่ปัญหาคือมันเป็นข้อความ ทีผ ่ า่ นแล้วผ่านเลย ไม่ได้เก็บมาคิดเป็นสาระ อะไร ผมนึกอยากย้อนกลับมาอ่านหนังสือ เป็นเล่มๆ ได้อก ี ครัง ่ ไม่มเี วลา ้ ปัญหาคือ หนึง และสอง หนังสือบางเล่มก็เต็มไปด้วยเนือ ้ หา เดิมๆ หรือน�า้ มีสว ่ นทีเ่ ป็นเนือ ้ หาจริงหรือใหม่ อยูไ่ ม่มากเท่านัน ้ เอง
a d ay b u l l e t i n . c o M
BULLETTI เทีย ่ ว ชิม ช้อปฯ ม่วนอ๊กม่วนใจ๋ เหมือนได้แอ่วดอย ในงาน ‘กาดดอยตุง’ ที่เซ็นทรัล ชิดลม
Bridgestone ECOPIA EP 150 ยกระดับสมรรถนะ การขับขี่ที่เยี่ยมยอดให้กับ All-New Nissan Almera บริดจสโตน ผู้น�าด้านการผลิตยางรถยนต์
Living Solar: Af f o r d a b l e a n d Clean Energy ห อ ศิ ล ป วั ฒ น ธ ร ร ม ก รุ ง เท พ ม ห า น ค ร
ในประเทศไทย เปิดเผยว่า Bridgestone ECOPIA
โดยการสนับสนุนของคณะกรรมการก�ากับกิจการ
Nissan Almera โดยพั ฒ นาร่ว มกั น ระหว่ า ง
พลั ง งานแสงอาทิ ต ย์ พลั ง งานสะอาดที่ ทุ ก คน
EP 150 เป็นยางทีพ ่ ฒ ั นาขึน ้ เพือ ่ รถยนต์ All-New
ที ม วิ ศ วกรของนิ ส สั น กั บ บริด จสโตน และด้ ว ย
เทคโนโลยีเอกสิทธิ์ขั้นสูงเฉพาะของบริดจสโตน ช่วยเพิม ี งิ่ ขึน ้ ส่วนผสม ่ สมรรถนะในการเบรกได้ดย
เฉพาะพิเศษของเนื้อยางจึงช่วยลดแรงเสียดทาน และช่วยประหยัดน� ามันได้ มากกว่า ยางรุ น ่ นี้ จึง ไม่เพียงตอบโจทย์มาตรฐานและข้อก�าหนดของ
นิ ส สั น แต่ ยั ง เหมาะส� า หรับ การใช้ ง านในชี วิ ต ประจ�าวันด้วย
พลังงาน (กกพ.) เชิญชมนิทรรศการ Living Solar:
เข้าถึงได้ ทีร่ วบรวมข้อมูล ความเป็นมา นวัตกรรม และการน� า โซลาร์เซลล์ ม าใช้ ในชี วิ ต ประจ� า วั น เพื่ อ สร้า งความรู ้ มอบความเข้ า ใจเรื่อ งการใช้ พลั ง งานแสงอาทิ ต ย์ และเปิ ด โอกาสให้ ผู้ ช ม ได้ทดลอง เรียนรูผ ้ า ่ นกิจกรรมต่างๆ เปิดให้เข้าชม
ถึ ง วั น ที่ 3 พฤษภาคม 2563 ณ ห้ อ งจรัส Lab ชั้น 3 หอศิลปวัฒนธรรมแห่งกรุงเทพมหานคร
เปิดงานอย่างเป็นทางการไปเรียบร้อยแล้ว ส�าหรับ ‘กาดดอยตุง’
กลางกรุงฯ ในคอนเซ็ปต์ แฟมิลี่ เฟรนด์ลี่ เฟสติวัล (Family Friendly
Festival) ซึ่ ง มู ล นิ ธิ แ ม่ ฟ้ า หลวง ในพระบรมราชู ป ถั ม ภ์ ร่ว มกั บ ห้างสรรพสินค้าเซ็นทรัล จัดขึ้นเป็นครัง้ ที่ 3 เพื่อสร้างประสบการณ์
ให้คนเมืองได้มีโอกาสใกล้ชิดกับวิถีชีวิตชาวดอยตุงได้ง่ายขึ้น พร้อม
เอาใจคนที่พลาดไปร่วมเทศกาล ‘สีสันแห่งดอยตุง’ ครัง้ ที่ 6 เทศกาล
ประจ�าปีของโครงการพัฒนาดอยตุง (พืน ้ ทีท ่ รงงาน) อันเนื่องมาจาก
พระราชด�าริ อ.แม่ฟา้ หลวง จ.เชียงราย เมือ ่ ต้นปีทผ ี่ า่ นมา โดยงานจัดขึน ้ ที่ ดิ อี เวนต์ ฮ อลล์ ชั้ น 3 เซ็ น ทรั ล ชิ ด ลม ได้ ร ั บ เกี ย รติ จ าก วี ร นุ ช
พัฒนาบุ ญไพบู ลย์ ผู้อ�านวยการฝ่ายขาย โครงการพัฒนาดอยตุง
(พื้ น ที่ ท รงงาน) อั น เนื่ อ งมาจากพระราชด� า ริ มู ล นิ ธิ แ ม่ ฟ้ า หลวง
WISESIGHT ชู Data Science พลิกโฉมการวิเคราะห์ ข้อมูลบนโลกโซเชียลฯ
‘ยูดีทาวน์’ ชวนคนที่คุณรัก มาใช้ถุงผ้ายูดีทาวน์รักษ์โลก
ในพระบรมราชู ป ถั ม ภ์ , ฌาน ชานนท์ ผู้ อ� า นวยการอาวุ โ สฝ่ า ย
ประชาสัมพันธ์ บริษัท สรรพสินค้าเซ็นทรัล จ�ากัด ในเครือกลุม ่ เซ็นทรัล
รีเทล ร่ว มด้ ว ยเหล่ า เซเลบริตี้ ที่ ห ลงใหลบรรยากาศดอยตุ ง อาทิ
เพ็ญสุภา คชเสนี , กั ลยรัตน์ อั ครเดชเดชาชัย, มลชยา เตชะไพบู ลย์ มาร่วมสัมผัสสีสันความสุข
WISESIGHT ผูใ้ ห้บริการด้านการวิเคราะห์
อภิ ช า วี ร ชาติ ย านุ กุ ล กรรมการผู้ จั ด การ
ข้อมูลโซเชียลฯ อันดับ 1 ในประเทศไทย โดย กล้า
บริ ษั ท อุ ด รพลาซ่ า จ� า กั ด ดู แ ลธุ ร กิ จ ในกลุ่ ม
ไวซ์ ไซท์ (ประเทศไทย) จ� า กั ด น� า เสนอ Data
ยูดท ี าวน์รก ั ษ์โลก จ�านวน 5,000 ใบ ส�าหรับลูกค้า
ตั้ ง สุ ว รรณ ประธานเจ้ า หน้ า ที่ บ ริห าร บริษั ท
Science หรือวิทยาศาสตร์ขอ ้ มูล ให้นักวิเคราะห์
ข้ อ มู ล สามารถน� า ไปท� า งานต่ อ ได้ โดยเฉพาะ สภาวะวิ ก ฤตบนโซเชี ย ลมี เ ดี ย หรื อ Crisis
Management สามารถเข้าไปช่วย Alert ให้ลก ู ค้า
รูป ้ ญ ั หาได้อย่างรวดเร็ว และช่วยให้แบรนด์หาวิธี
แก้ไขปัญหา รวมถึงวางแผนส�ารองในสภาวะเกิด
วิกฤตบนโซเชียลมีเดีย เพื่อไม่ให้ปัญหาเหล่านั้น
ศู น ย์ ก ารค้ า ยู ดี ท าวน์ ออกแคมเปญแจกถุ ง ผ้ า ทีม ่ าจับจ่ายในศูนย์การค้าฯ โดยแสดงใบเสร็จจาก ร้านค้าภายในศูนย์การค้ายูดท ี าวน์ครบ 500 บาท
ขึ้นไปต่อใบเสร็จ แลกรับถุงผ้ายูดีทาวน์รก ั ษ์ โลก 1 ใบ ที่ จุ ด ประชาสั ม พั น ธ์ ซอย 2 ศู น ย์ ก ารค้ า
ยู ดี ท าวน์ ตั้ ง แต่ วั น นี้ เ ป็ น ต้ น ไป หรื อ จนกว่ า ของจะหมด (จ�านวนแจก 5,000 ใบ)
ขยายไปในวงกว้างได้อย่างทันท่วงที
44
ADB 02 MAR 2020
I N B OA R D จังหวัดจันทบุรี จับมือ ททท. เปิดงานบูชาดาวนพเคราะห์อย่างยิ่งใหญ่
ศิลปินใจหล่อ ‘ป๊อป ปองกูล’ แจกกอดฟรีให้ชาวโคราช
จากเหตุโศกนาฏกรรมในจังหวัดนครราชสีมา
F o r O n c e i n Yo u r L i f e Concert
มู ล นิ ธิ เ วชดุ สิ ต ในพระอุ ปถั มภ์ สมเด็ จ-
ที่ผ่านมา สร้างความสะเทือนใจ ความเสียใจ และ
พระเจ้าพีน ่ างเธอ เจ้าฟ้ากัลยาณิวฒ ั นา กรมหลวง-
ทัง้ ประเทศ ดังนั้น ในวันวาเลนไทน์ทผ ี่ า ่ นมา ศิลปิน
และเครือโรงพยาบาลเปาโล ภายใต้โครงการเพือ ่ สังคม
ความสูญเสียยิ่งใหญ่ให้กับคนโคราชและคนไทย
ใจหล่อสุดๆ อย่าง ป๊อป ปองกูล แห่งค่ายไวท์มว ิ สิก ตั้ ง ใจเดิ น ทางไปส่ ง ก� า ลั ง ใจให้ ช าวโคราชด้ ว ย การแจกกอดฟรี! #FreeHugs ที่ห้างสรรพสินค้า
Terminal 21 โคราช ตลอดช่วงบ่าย หลังต้องผ่าน
เหตุการณ์รา้ ยเมื่อหลายวันที่ผ่านมา งานนี้สร้าง
รอยยิม ้ และก�าลังใจให้ชาวโคราชให้สตรองขึ้นได้
ไม่น้อย
นราธิวาสราชนครินทร์ กลุม ่ เครือโรงพยาบาลพญาไท ‘เปลี่ยนวันว่าง เป็นวันใหม่ จั บมือกับมูลนิ ธิหนึ่ ง
น�าใจ จัดคอนเสิรต ์ ใหญ่การกุศล For Once in Your
Life Concert โดย ‘นภ พรช�านิ’ และ ‘บอย โกสิยพงษ์’ พร้อมแขกรับเชิญสุดพิเศษมากมาย ในวันอาทิตย์
ที่ 22 มีนาคม 2563 เวลา 14.00 น. และเวลา 19.00 น.
ณ โรงละครอักษรา คิงเพาเวอร์ ถ.รางน�า ซือ ้ บัตรได้แล้ว
วันนี้ ทีไ่ ทยทิกเก็ตเมเจอร์ทก ุ สาขา หรือดูรายละเอียด เพิม ่ เติมได้ที่ Facebook: One Love Foundation
วิทูรช ั ศรีนาม ผู้ว่าราชการจังหวัดจันทบุร ี เป็นประธานในพิธี
เปิดงานบูชาดาวนพเคราะห์ ปีหนูทองมั่งมี บารมีพร้อมพรัง่ มั่งคั่ง
รุง่ เรือง ร่วมกับ วิบูลย์ นิมต ิ วานิช ผูอ ้ า � นวยการภูมภ ิ าคภาคตะวันออก การท่ อ งเที่ ย วแห่ ง ประเทศไทย (ททท.) ธนภณ กิ จ กาญจน์
นายกองค์การบริหารส่วนจังหวัดจันทบุร ี และ ดร. คฑา ชินบัญชร พรีเซนเตอร์โครงการเทีย ่ วไทยรับพลังบวก ซึง่ งานบูชาดาวนพเคราะห์
Ko l o u r i n T h e P a r k 2020
Apple ประกาศสร้าง Swan Song น�แสดงโดย มาเฮอร์ชาลา อาลี
ปีหนูทองมั่งมี บารมีพร้อมพรัง่ มั่งคั่ง รุง่ เรือง จัดขึ้นที่วัดเขตร์นา-
บุญญาราม อ.เมือง จ.จันทบุร ี โดยมีขบวนบูชาดาว จ�านวน 19 ขบวน
และอั ญ เชิ ญ ไฟพระฤกษ์ ที่ได้พระกรุ ณาประทานจากพระสมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปรินายก เพือ ่ เชิญ มาบูชาดาวนพเคราะห์ เสริมบารมีแห่งแผ่นดิน เสริมดวงเมืองให้เข้มแข็ง
และเปี่ ยมบารมี อันจะส่งผลให้ทก ุ ชนทุกเหล่าในประเทศมีชว ี ต ิ ทีด ่ ข ี น ึ้ เทศกาลดนตรีก ลางแจ้ ง ที่ ใหญ่ ที่ สุ ด ของ
Swan Song จะเป็นหนึง่ ในภาพยนตร์ตน ้ ฉบับ
กรุงเทพฯ สิงห์ มิวสิก พรีเซนต์: คัลเลอร์ อิน เดอะ
ที่ จ ะฉายรอบปฐมทั ศ น์ ทั้ ง ในโรงภาพยนตร์แ ละ
ทีป ่ ราศจากการแบ่งแยก เพือ ่ หล่อเลีย ้ งชุมชนคนรัก
นั ก แสดงผู้ ค ว้ า รางวั ล ออสการ์ถึ ง สองครั้ง จาก
พาร์ก ในวันเสาร์ที่ 7 มีนาคมนี้ โดยปีนี้ได้ท�าพื้นที่ เสียงเพลงที่มีความสัมพันธ์เหนี ยวแน่ นและเต็ ม ไปด้วยความหลากหลาย ผ่านการมอบกิจกรรม
ด้านไลฟ์สไตล์หลากหลายรูปแบบ ไม่วา่ จะเป็นอาหาร ศิลปะ กีฬา เป็นต้น ณ ไทยเวกพาร์ก ล�าลูกกา คลอง 6
จ.ปทุมธานี ซื้อบัต รผ่านช่องทางออนไลน์ ไ ด้ ใน ราคา 1,900 บาท (บัตรชุดสุดท้าย) รายละเอียด เพิ่มเติม www.kolourinthepark.com
45
Apple TV+ น� า แสดงโดย มาเฮอร์ช าลา อาลี
และเป็นสิรม ิ งคล นอกจากนี้ ท่านจะได้ รว ่ มบู ชาดาวประจ�าวันเกิ ด
ท�าพิธแ ี ก้ชงสะเดาะเคราะห์เพือ ่ เสริมสิรม ิ งคลให้แก่ชว ี ต ิ ให้ชว ี ต ิ ราบรืน ่ ตลอดปี 2563
ภาพยนตร์เรือ ่ ง Green Book และ Moonlight ว่า
ด้วยการติดตามดูชว ี ต ิ ของมนุษย์ในอนาคตอันใกล้
ว่าแต่ละคนจะยอมเสียสละมากเพียงใดเพื่อให้คน ที่ ต นรัก มี ชี วิ ต ที่ มี ค วามสุ ข มากขึ้ น โดย Apple จะนั่ ง แท่ น โปรดิ ว เซอร์ ร ่ ว มกั บ Anonymous Content และจะเริม ่ ถ่ายท�าในฤดูใบไม้ผลินี้
A D AY B U L L E T I N . C O M
T H E Y SA I D C O N V E R S AT I O N S
FOR
ALL
ถอดรหั ส แนวคิ ด ตั้ ง ค� ำ ถำมอดี ต วำดภำพอนำคต โดย ‘The Meerkat’ นั ก สื่ อ สำรเบื้ อ งหลั ง ภำพปก ่ อะไรก็เป็น ตีโจทย์ ‘โลกอนาคต’ อย่างไร ในเมือ ไปได้ ในขณะเดียวกันก็คาดการณ์ไม่ได้
โจทย์ Defining Decade มันกว้างมาก อะไร ก็เป็นไปได้เพราะเราพูดถึงอนาคตข้างหน้า จะพูด เรือ ่ งสุขภาพ การเมือง หรือสิ่งแวดล้อมก็ได้ เราเลย ชวนคุยกันว่าชีวต ิ ประจ�าวันของเราประกอบไปด้วย อะไรบ้าง พอตีโจทย์ออกมาก็พบอยู่หกอย่างหลักๆ คือเทคโนโลยี ความสัมพันธ์ของมนุษย์ ที่อยู่อาศัย อาหาร การเดิ น ทาง และสุ ด ท้ า ยความเชื่ อ ต่ า งๆ ที่มีในอดีตและคงจะมีต่อไปในอนาคตข้างหน้า จะเห็ น ว่ า มั น มี ห ลายองค์ ป ระกอบมาก เลย คิดว่าอยากท�าอะไรทีม ่ น ั คล้ายสารานุกรม งานนี้เลย ออกมาเป็น Cartoonist เพราะถ้าท�าจริงจัง 50 ชิน ้ มันน่าจะอัดแน่นมากเกินไปหน่อย พอเลือกองค์ประกอบ ได้แล้วเราค่อยเลือกสถานการณ์ สุดท้ายเลยออกมา เป็นซีนปาร์ตี้หลั งบ้านที่ฉายให้เห็นภาพของสังคม ที่อยู่อาศัย ความเชื่อในอดีต อาหาร การเดินทาง เทคโนโลยีในฉากเดียว
งานชิ้นนี้ดูมีองค์ประกอบขี้เล่น เป็นการ์ตูนอยู่ ่ อ มาก อารมณ์ขน ั ท�าหน้าทีส ื่ สารอย่างไรในงาน ของคุณอย่างไร วิ ธี ก ารเสี ย ดสี มั น เป็ น วิ ธี ฝ รั่ง แต่ มั น เข้ า กั บ
สังคมเราที่มันพูดตรงๆ ไม่ได้ การเสียดสีมันเลยได้ ความสนใจมากกว่า เช่น รายการวิเคราะห์ขา่ วการเมือง ที่พูดตรงๆ ไม่ได้ก็ล้อเลียนแทน ช่วยย่อยประเด็น ยากให้ เข้ า ใจง่ า ยขึ้ น งานเราก็ ค ล้ า ยกั น เพี ย งแค่ ของเรามันเป็นภาพ
่ า� เราอยากให้มน ทุกงานทีท ั เป็นเหมือนการโยน หินลงน�า้ แล้วท�าให้เกิดแรงกระเพื่อมให้คนเห็น แล้วมาคุยกันต่อในหัวข้อนั้นๆ เริ่มตั้งค�าถาม ่ อ ในเรื่องที่บางทีเราก็ลม ื ว่าควรตัง ื ้ ค�าถาม นีค ่ า� ให้เราสนใจท�า Visual Journalism สิง ่ ทีท
ผมรู ้สึ ก ว่ า เวลาปั ญ หาเกิ ด ขึ้ น ในประเทศนี้ มันมักจะจบอยูใ่ ต้พรม ท�าไมการตัง้ ค�าถามในประเด็น ต่างๆ ทีอ ่ ยูใ่ นประเทศนี้มน ั ต้องกลัวกระทบใคร ต้อง
ระมัดระวังเหลือเกิน ถ้าผมไม่ใช่หมอแต่ผมตัง้ ค�าถาม กับโรค COVID-19 ได้ ในทางเดียวกัน ถ้าผมไม่ใช่ทหาร ผมก็ ส ามารถตั้ ง ค� า ถามกั บ การจั ด การกองทั พ ได้ เหมื อ นกั น เราต้ อ งเคารพว่ า ทุ ก คนมี สิ ท ธิ์ จ ะตั้ ง ค�าถามได้เท่ากัน
46
ความเป็นไปได้ในอนาคตทศวรรษใหม่มม ี ากมาย ใช้เกณฑ์อะไรเลือก 50 ภาพสุดท้ายที่ปรากฏ ในเล่ม
เราสื่ อ สารด้ ว ยภาพ เกณฑ์ แรกคื อ มั น ต้ อ ง visible มองเห็นจับต้องได้ ต่อให้อนาคตจะมีการตั ด ต่ อ คั ด เลื อ กดี เ อ็ น เอ ควอนตั ม คอมพิ ว เตอร์ ‘Calico’ ธุรกิจยืดอายุมนุษย์ เทคโนโลยีพวกนีม ้ น ั เกิด แน่นอนแต่มันท�าให้เห็นไม่ได้ และอีกเกณฑ์คือต้อง เป็นสิ่งที่มีผลชัดเจนต่อการใช้ชีวิตประจ�าวัน เพราะ เราสือ ่ สารด้วยภาพ ถ้าเราเป็นนักเขียน เราอาจเลือก สื่อสารเรือ ่ งอื่นๆ เราเลื อ กฉายภาพอนาคตที่ พ อเห็ น ได้ อ ย่ า ง Airlander เรือเหาะที่ปฏิวัติการขนส่ง การเดินทาง รู ปแบบใหม่ที่ก�าลั งอยู่ระหว่างการทดสอบและจะ เกิ ด ขึ้ น แน่ น อน หรือ เทคโนโลยี ในบ้ า นอย่ า ง 3D Printing ทีจ ่ ะส่งผลต่อสิง่ ของทีเ่ ราใช้ในบ้านมากขึน ้ หรือ Exoskeleton ที่จะท�าให้มนุษย์มีชีวิตยาวขึ้น จนเราจะเป็นคนรุน ่ แรกที่อาจเจอคนหลากหลายถึง เจ็ ดช่วงอายุ คน ค� าถามคื อเราจะเตรียมตั วรับมือ ความหลากหลายที่มากขึ้นอย่างไร ไม่ใช่แค่เรือ ่ งวัย
แต่ยังรวมถึงการใช้ชีวิต เช่น การแต่งงานระหว่าง เพศเดียวกันทีเ่ ริม ่ เห็นกันเป็นปกติ หรือความสัมพันธ์ แบบ Polygamy ที่คบคนหนึ่งอยู่ แต่ก็ยังมีความสัมพันธ์อื่นอีกได้ จริงๆ มันมีความเป็นไปได้อีกมาก แต่ เราก็ เ ลื อ กสิ่ ง ที่ จ ะส่ ง ผลชั ด ในชี วิ ต ประจ� า วั น มาขยายภาพให้เห็น
‘Defining Decade’ คิ ด ว่ า ทศวรรษนี้ จ ะ ก�าหนดอะไรบ้าง ผมคิดว่าคนจะมีความเป็นอยูท ่ ด ี่ ีขน ึ้ แม้เริม ่ ต้น
ท ศ ว ร ร ษ ม า จ ะ เ ต็ ม ไป ด้ ว ย ข่ า ว ที่ ไ ม่ ดี เท่ า ไห ร่ แต่ ผ มเชื่ อ ว่ า มนุ ษ ย์ จ ะปรั บ ตั ว ได้ เพราะมนุ ษ ย์ ปรับตัวได้เสมอ ไม่ใช่แค่ Survive ด้วยแต่ยงั Thrive พยายามท�าให้ตัวเองดี ขึ้นด้ วย เพราะนั่นเป็นสิ่งที่ มนุษย์แสวงหาอยู่แล้ว มันเป็นเช่นนั้นเสมอ ไม่ว่าจะ เป็นสิ่งที่เราจะ Adapt ไปหา หรือ Adopt เข้ามาใน ปัจจุบัน เพราะนั่นเป็นสิ่งที่เราคิดแล้วเลือกแล้วว่า มันเป็นสิ่งที่ท�าให้ชีวิตเราดีขึ้น
เทคโนโลยีจะพัฒนาไปอย่างไร แต่เราอาจจะไปช้า ไม่ทันโลกเท่าที่ควรจะเป็น เราเชื่อว่าอิ ทธิพลทาง วัฒนธรรมจะมีผลมากกว่าการใช้อาวุธ คนเจนวาย ในสั ง คมปั จ จุ บั น เป็ น ผลจากการ์ ตู น มั ง งะญี่ ปุ่ น ฮอลลี วู ด จากสหรั ฐ ฯ และวั ฒ นธรรมศาสนา สถาบันกษั ตริย์แบบไทยๆ เราเชื่อมโยงกันด้วยฐาน วั ฒ นธรรมนี้ แต่ ค นยุ ค อั ล ฟาไม่ มี ใ ครสนใจแล้ ว ความเชื่ อ เก่ าๆ ที่ มั น ถู ก สมมติ มามั น จะค่ อยๆ เลือนหายไปถ้ามันไม่ส่งผลต่อชีวิตเขา
่ งทีเ่ ล่า เมียร์แคตมีพันธกิจร่วมอะไรในหลายเรือ หลายรูปแบบที่สื่อสาร
ผมอยากให้เราเป็นจุดเริม ่ ต้นในการหาค�าตอบ ให้ เขาอ่ านของเราก่ อนแล้ วอยากไปท�าความรู จ ้ ัก เรือ ่ งอื่นเพิม ่ งทีเ่ ราอยากพูดแต่พด ู ไม่ได้ ่ เช่น บางเรือ เราเลยไปท�าเรือ ่ งอย่าง Saudi Monarchy, Myanmar Military Power, Thai Monk’s Necessities แทน เรารูส ้ ึกว่าถ้าเราอยากสื่อสารบางเรือ ่ ง เราหาวิธอ ี ื่น ในการสือ ่ สารได้ แต่ขัน ้ ฐานคือเราโยนเรือ ่ งไปให้ ้ พืน เกิดการตั้งค�าถาม นี่คอ ื เหตุผลว่าท�าไมเราถึงชือ ่ ‘เมียร์แคต’ (The Meerkat) ถ้ ารู จ ้ ั กตั วเมียร์แคตมันจะมีพฤติ กรรม ชอบยืดตัวขึน ้ สูงๆ และมองไปไกลๆ เพือ ่ ทีจ ่ ะเห็นโลก รอบตัวมันมากขึน ้ ถ้าอยูแ ่ ต่ในรูเดิมทีเ่ คยอยูม ่ น ั ก็จะ เห็นแค่ของทีอ ่ ยูใ่ นรูน่ันแหละ เวลาภัยมา สัตว์ตัวอื่น ถ้าเห็นเมียร์แคตหนีกอ ่ นมันอาจจะหนีตามเมียร์แคต ก็ได้ เพราะเมียร์แคตมันมองไปไกลๆ เสมอ มันเห็นว่า โลกเปลี่ ยนไปไหนแล้ ว มันคอยเตื อนภั ยสัตว์อื่นๆ ด้ ว ย และเมี ย ร์แ คตเป็ น สั ต ว์ ที่ เป็ น ประชาธิ ป ไตย
มั น มี ก ารโหวตด้ ว ยเสี ย งอยู่ จะไปซ้ า ยหรื อ ขวา เสียงไหนดังกว่ามันจะไปทางนัน ่ ้ มันใช้การตัดสินใจกลุม ในการอยู่รว่ มกัน เป็ น คนบางที มั น ยาก เป็ น เมี ย ร์แ คตดี ก ว่ า (ฮา)
บทบาทของสิ่งตกค้างจากอดีตที่ยังคงส่งผล ต่ออนาคต
เราเชื่ อ ว่ า การเมื อ งมี ผ ลต่ อ ชี วิ ต มาก ไม่ ว่ า
ADB 02 MAR 2020