TODAY EXPRESS PRESENTS
19 MAR 2018
531 530 529
Eye of the tiger, Heart of the Man
02 ติดตามข่าวสารด้านสิง ่ แวดล้อม จากหลากประเทศทัว่ โลก
THE CONVERSATION บทเรียนจากธรรมชาติผา่ นค�าบอกเล่าของ พระเอกหนุม ่ แถวหน้า ‘ติก ๊ ’ - เจษฎาภรณ์ ผลดี
SELECTED ไอเทมเครื่องแต่งกายสุดกรีน ที่ผ่านกระบวนการผลิตอย่างยั่งยืน
LIFE
BEHIND THE COVER
CONTENTS
IN CASE YOU MISSED IT
TODAY EXPRESS PRESENTS
19 MAR 2018
531 530 529
Eye of the tiger, Heart of the Man
ภาพถ่ายจากพงไพร และบทสนทนากับ หม่อมหลวงปริญญากร วรวรรณ ช่างภาพสารคดี สัตว์ป่าระดับต�านาน
I S S U E 530
HE SAID มุมมองปัญหาป่าไม้ไทยโดย ศศิน เฉลิมลาภ เลขาธิการมูลนิธิสืบนาคะเสถียร
A THOUSAND WORDS ‘อ้อมกอดในป่าใหญ่’ ภาพวาดโดย ปรียศรี พรหมจินดา เจ้าของลายเส้น NAAMNOI
EDITOR’S NOTE บทบรรณาธิการ ทัศนะต่อชีวิตและสังคมผ่านสายตา วุฒิชัย กฤษณะประกรกิจ
19 MAR 2018
เมือ ่ a day BULLETIN จะท�าธีมเล่มเกีย ่ วกับสัตว์ปา่ ชือ ่ แรกและชือ ่ เดียวทีโ่ พล่งขึน ้ มาในทีป ่ ระชุมกองฯ เพือ ่ เป็น แคนดิเดตหน้าปกของเรา ก็คอ ื ‘ติก ๊ ’ - เจษฎาภรณ์ ผลดี พระเอกหนุม ่ ผูร้ ก ั พงไพรและท�ารายการทีวเี รือ ่ งสิง่ แวดล้อม มายาวนาน ในขณะทีส ่ ารคดีประจ�าฉบับนี้ เราได้ใช้ภาพสารคดี สัตว์ปา่ ของ ‘พีเ่ ชน’ - หม่อมหลวงปริญญากร วรวรรณ ตอนที่เราไปสัมภาษณ์พี่เชน เขากระเซ้าเย้าแหย่ให้เอารูป เสือดาวของเขามาเป็นรูปปกแทนรูปของติก ๊ จะได้แปลกใหม่ และน่ า ตื่ น เต้ น กว่ า เราเถี ย งหั ว ชนฝากลั บ ไปว่ า ยั ง ไงๆ เด็กรุ่นใหม่น่าจะชอบ ติ๊ก เจษฎาภรณ์ มากกว่า พี่เชน หัวเราะชอบใจ แล้วในทีส ่ ด ุ เราจัดการกรูมมิงภาพปก ให้เสือ้ ผ้า แสงไฟ และฉากหลัง ออกมาในโทนของป่าและสัตว์ป่า ช่ า งภาพของเราเดิ น เข้ า ประชิ ด พระเอกหนุ่ ม หน้ า หยก ยกกล้องขึน ้ มาโคลสอัพใบหน้าแบบเต็มๆ เพือ ่ ให้เห็นริว้ รอย หยาบกร้านประสาหนุ่มผจญภัยกลางแจ้ง และแววตา อันแข็งกร้าวดุดันราวกับเสือ เพื่อสะท้อนความคับแค้น และเสียใจอย่างสุดซึ้งกับเหตุการณ์ร้ายๆ ที่เกิดขึ้นกับ ผืนป่าและสัตว์ปา่ ของไทย
ที่ปรึกษา สุรพงษ์ เตรียมชาญชัย บรรณาธิการที่ปรึกษา นิภา เผ่าศรีเจริญ บรรณาธิการผู้พิมพ์ผู้โฆษณา/บรรณาธิการบริหาร วุฒิชัย กฤษณะประกรกิจ บรรณาธิการบทความ ทรรศน หาญเรืองเกียรติ ปริญญา ก้อนรัมย์ พิมพ์อร นทกุล กองบรรณาธิการ ศรัญญา โรจน์พิทักษ์ชีพ กมลวรรณ ส่งสมบูรณ์ พัทธมน วงษ์รัตนะ นักเขียน/ประสานงาน ตนุภัทร โลหะพงศธร บรรณาธิการภาพ คเชนทร์ วงศ์แหลมทอง หัวหน้าช่างภาพ กฤตธกร สุทธิกิตติบุตร ช่างภาพ ภาสกร ธวัชธาตรี รัชต์ภาคย์ แสงมีสินสกุล บรรณาธิการศิลปกรรม พงศ์ธร ยิ้มแย้ม ศิลปกรรม ชยุตม์ คชโกศัย สิริลักษณ์ ตะเภาหิรัญ ฐิติชญา อนันต์ศิริภัณฑ์ พิสูจน์อักษร หัสยา ตั้งพิทยาเวทย์ ศักดิ์สิทธิ์ ไม้ลา� ดวน พิสูจน์อักษร/ผู้ดูแลสื่อออนไลน์ ธมนวรรณ กัวหา ฝ่ายผลิต วิทยา ภู่ทอง บรรณาธิการดิจิตอลคอนเทนต์ มิ่งขวัญ รัตนคช กองบรรณาธิการดิจิตอลคอนเทนต์ จักริน อินต๊ะวงค์ ฝ่ายสร้างสรรค์วิดีโอ วงศกร ยี่ดวง ผู้จัดการฝ่ายดิจิตอลมีเดีย ธนาคาร จันทิมา ผู้ประสานงานฝ่ายดิจิตอลมีเดีย สิรินารถ อินทะพันธุ์ ผู้ช�านาญการฝ่ายดิจิตอลมีเดีย กะรัตเพชร บุญลักษณ์ศิริ ที่ปรึกษาฝ่ายโฆษณา ศรวณีย์ ศิริจรรยากุล ผู้จัดการฝ่ายโฆษณา มนัสนันท์ รุ่งรัตนสิทธิกุล 08-4491-9241 ผู้ช่วยผู้จัดการฝ่ายโฆษณา ธนาภรณ์ ศรีจุฬางกูล 08-1639-1929, พงศ์ธิดา อังศุวัฒนากุล 09-4415-6241, ณัฐวีณ์ ประมุขปฐมศักดิ์ 08-3922-9929 ฝ่ายโฆษณาอาวุโส ภรัณภพ สุขอินทร์ 08-9492-3444, ชินวัฒน์ เฟื้องฟู 09-4353-9639, ณัฐเศรษฐ ใหม่เมธี 08-1886-9569 เลขานุการฝ่ายโฆษณา อัจจิมา กาญจนสมทรัพย์ ฝ่ายธุรการ ณัฐรดา ตระกูลสม นักศึกษาฝึกงาน ภาณุทัช โสภณอภิกุล ณัชชา พาทพุทธิพงศ์ รชัสกมล สมบูรณ์ วิชิตา คะแนนสิน ผู้ ผ ลิ ต บริ ษั ท เดย์ โพเอทส์ จ� า กั ด เลขที่ 33 ซอยศู น ย์ วิ จั ย 4 แขวงบางกะปิ เขตห้ ว ยขวาง กรุ ง เทพฯ 10310 ติ ด ต่ อ กองบรรณาธิ ก าร โทร. 0-2716-6900 อี เ มล contact@adaybulletin.com เว็บไซต์ www.adaybulletin.com, www.daypoets.com, www.godaypoets.com
a day BULLETIN
04
DATABASE
ที่มา : รายงานสถานการณ์ป่าไม้ไทย ประจ�าปี 2559 โดยมูลนิธิสืบนาคะเสถียร www.earthnworld.com
THAILAND FORESTRY เรื่อง : พัทธมน วงษ์รัตนะ ภาพ : สิริลักษณ์ ตะเภาหิรัญ
จากรายงานสถานการณ์ปา่ ไม้ไทยครัง้ ล่าสุดโดยมูลนิธส ิ บ ื นาคะเสถียร พบว่าขณะนีป ้ ระเทศไทย มีพน ื้ ทีป ่ า่ ไม้อยูท ่ รี่ อ้ ยละ 31.58 ซึง่ ลดลงจากปี พ.ศ. 2558 ร้อยละ 0.02 หรือประมาณ 65,000 ไร่ โดยปัจจุบน ั กรมป่าไม้ได้เร่งด�าเนินการตามแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติฉบับที่ 12 เพือ ่ เพิม ่ พืน ้ ทีป ่ า่ เป็นร้อยละ 40 ของประเทศ หรืออีก 26 ล้านไร่ มาส�ารวจกันดีกว่าว่านโยบาย ดังกล่าวจะสามารถเป็นไปได้มากน้อยแค่ไหน และสถานการณ์ปา่ ไม้ไทยขณะนีเ้ ป็นอย่างไรบ้าง
RANKING 1
2
2
9.3 .บ.
พ.ร
BRAZIL
USA
CHINA
8,149,500
4,916,438
4,776,980
3,100,950
2,083,210
163,479
นโยบายสร้างพื้นที่ป่า ร้อยละ 40 เป็นไปได้หรือไม่? พื้นที่ป่าอนุรักษ์ : ตั้งเป้าร้อยละ 25
26
การคุกคาม ป่าไม้ไทยใน ปัจจุบัน ท�าให้ ทุก 1 ชั่วโมง มีป่าถูกท�าลาย เทียบเท่ากับ 26 สนาม ฟุตบอล และ หากยังเป็น อยู่เช่นนี้ อีก 100 ปี ป่าไม้ จะหมดไปจาก ประเทศไทย
3
5 อันดับจังหวัดที่มี พื้นที่ป่ามากที่สุด
เมื่อเทียบกับพื้นที่ จังหวัด (พ.ศ. 2559)
ตาก
เชียงใหม่
แพร่
ล�าปาง
86.55% 70.95% 70.69%
69.97% 64.25%
ต้องเพิม่
พื้นที่ป่าเศรษฐกิจ : ตั้งเป้าร้อยละ 15 ต้องเพิม่
สนามฟุตบอล
7
แม่ฮ่องสอน
5
CANADA
ล้าน
ไร่
4
RUSSIA
4 6
3
42 THAILAND
1
5
5 ประเทศทีม ่ พ ี น ื้ ทีป ่ า่ ไม้มากทีส ่ ด ุ (ตร.กม.)
1
พื้นที่ในความรับผิดชอบ กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่าและ พันธุ์พืช 61 ล้านไร่ 2
พื้นที่ในความรับผิดชอบ กรมป่าไม้ เตรียมส่งมอบ ให้กรมอุทยานฯ 9.3 ล้านไร่ 3
หนองคาย 2.22%
ปัตตานี 4.93% ร้อยเอ็ด 1.52%
5
พื้นที่ป่าชุมชน 19.1 ล้านไร่ สวนป่าเศรษฐกิจ 4.1 ล้านไร่
6
พื้นที่ที่ถูกระบุให้เป็นป่าตาม พระราชบัญญัติป่าไม้ พ.ศ. 2484 3 ล้านไร่ 7
พืน้ ทีป่ า่ ชายเลนในความรับผิดชอบกรมทรัพยากรทางทะเล และชายฝัง่ 1.5 ล้านไร่
ล้านไร่
ทั้งหมดคิดเป็นร้อยละ 22.23 ดังนั้น ยังขาดอีกร้อยละ 2.77 หรืออีก 9 ล้านไร่ จึงจะครบเป้าหมาย
ทั้งหมดคิดเป็นร้อยละ 9.32 ดังนั้น ยังขาดอีกร้อยละ 5.68 หรืออีก 18 ล้านไร่ จึงจะครบเป้าหมาย
5 อันดับจังหวัดทีพ ่ น ื้ ทีป ่ า่ เพิม ่ ขึน ้ มากที่สุด (พ.ศ. 2559) นครปฐม 549.51%
4
ระยอง 3.25%
ป่าไม้พื้นที่ของเอกชน 3.9
5 อันดับจังหวัดที่พื้นที่ป่าลดลง มากที่สุด (พ.ศ. 2559) พิจิตร 6.89% สมุทรปราการ 4.58%
สมุทรสาคร 6.00%
นครพนม 4.64%
มหาสารคาม 1.63%
a day BULLETIN
AGENDA
06
IN CASE YOU
MISSED IT ข่าวรอบโลกปลายสัปดาห์ที่คุณอาจพลาดไป!
GOVERNMENT
ทุกวันนีเ้ ราอยูใ่ นสังคม ‘ทิง้ ’ มากกว่า ‘ซ่อม’ โดยเฉพาะอุปกรณ์คอมพิวเตอร์ทก ี่ ลายเป็น ขยะอิเล็กทรอนิกส์จา� นวนมหาศาล ซึง ่ ท�าได้ เพียงฝังกลบแล้วปล่อยให้มันอยู่อย่างนั้น โดยท�าเป็นลืมๆ ไป ในแต่ละปีสหรัฐอเมริกา ส ร้ า ง ข ย ะ อิ เ ล็ ก ท ร อ นิ ก ส์ ขึ้ น ม า ร า ว 9,400,000 ตัน หรือเทียบเท่ากับวาฬสีนา�้ เงิน ที่โตเต็มวัยถึง 31 ตัว เบนจามิน วง หว่อง จึงร่วมมือกับโครงการรีไซเคิลของ Dell ด้วยการน�าขยะเหล่านีม ้ าแยกชิน ้ ส่วนต่างๆ แล้วสร้างให้เป็นงานแนวไซ-ไฟ พอร์ทัล ผลงานศิลปะทีผ ่ สมผสานเข้ากับวิทยาศาสตร์ และจินตนาการ ซึง่ เขาหวังว่าความสวยงามนี้ จะไปจุ ด ประกายบทสนทนาว่ า ด้ ว ยเรื่ อ ง e-waste ได้อย่างถูกต้องมากขึ้น
https://edition.cnn.com, www.theguardian.com
https://news.smugmug.com, www.vonwong.com
เปลีย ่ นขยะอิเล็กทรอนิกส์ ให้กลายเป็นงานศิลปะ สุดอลังการ
www.japantimes.co.jp
DESIGN
GREEN PLEASE
issue 530 19 MAR 2018
จี น ป ฏิ เ ส ธ ก า ร น� า เ ข้ า ขยะเศษเหล็ ก จากระบบ อุตสาหกรรมทั่วโลก
Bye Bye Plastic Bag จุดยืนต้านพลาสติกของ สองวัยรุน ่ สาวชาวบาหลี
เป็ น เวลาหลายปี แ ล้ ว ที่ ป ระเทศจี น เป็นจุดหมายปลายทางของขยะรีไซเคิล จากทัว่ โลก แต่วนั นีจ้ นี ได้ยกเลิกการน�าเข้า ขยะจากต่างประเทศ โดยเฉพาะขยะ มูลฝอย พลาสติก เศษกระดาษ และ เศษผ้า ตัง้ แต่เดือนกรกฎาคมปีทผ่ี า่ นมา โดยบังคับใช้จริงเมือ่ วันที่ 1 มกราคมของ ปีนี้ ด้วยเหตุผลว่า ทางจีนต้องเผชิญกับ ขยะโสโครกและสิง่ ปฏิกลู อันตรายปะปน อยู ่ กั บ ขยะมู ล ฝอยที่ ใ ช้ เ ป็ น วั ต ถุ ดิ บ ก่ อ ให้ เ กิ ด มลพิ ษ ทางสิ่ ง แวดล้ อ มกั บ ประเทศอย่างร้ายแรง แต่การสั่งห้าม ในครั้ ง นี้ ก ลั บ ท� า ให้ ทั่ ว โลกกั ง วลว่ า ขยะต่างๆ จะกลายเป็นหายนะ เนือ่ งจาก ปริมาณขยะที่คงค้างจ�านวนมหาศาล แต่ในทางตรงกันข้าม เรื่องนี้จะท�าให้ นานาประเทศต่างๆ หันกลับมาให้ความส�าคัญกับการพัฒนาอุตสาหกรรมรีไซเคิล ภายในประเทศของตัวเองมากขึ้น
“ยินดีตอ้ นรับสูบ่ าหลี คุณมีถงุ พลาสติก หรือไม่?” นี่คือค�าทักทายใหม่ภายใน สนามบินบาหลี ประโยคดังกล่าวมาจาก น้องพีส่ องชาวบาหลี Melati และ Isabel Wiskien ผู้รณรงค์ปฏิเสธถุงพลาสติก มาตลอดกว่า 5 ปี ตัง้ แต่ตอนทีพ่ วกเธอ อายุเพียง 10 และ 12 ปีเท่านัน้ ด้วย ความมุง่ มัน่ ทีว่ า่ “พวกเราไม่ตอ้ งการรอ จนกว่าจะแก่ไปมากกว่านีแ้ ล้วค่อยยืนหยัด ในสิง่ ทีเ่ ชือ่ ” พร้อมก่อตัง้ Bye Bye Plastic Bags องค์กรพัฒนาเอกชนทีข่ บั เคลือ่ น โดยเยาวชน ซึง่ เริม่ ต้นจากการขอรายชือ่ คนที่ เ ห็ น ด้ ว ยจ� า นวนหนึ่ ง แสนคน ทั่วโลก พร้อมรณรงค์ให้ชาวบาหลีน�า ถุงพลาสติกเก่ามาใช้ใหม่ และสร้าง ความเข้ า ใจให้ ร ้ า นค้ า ไม่ จ� า หน่ า ย ถุงพลาสติกเมือ่ ปีทผ่ี ่านมา ส่วนในปีนี้ พวกเธอเข้าร่วมกับ One Island One Voice (OIOV) โครงการลดของเสี ย สร้างบาหลีให้สะอาดและเป็นมิตรกับ สิ่งแวดล้อม เพื่อโหมแรงให้ชาวบาหลี และนักท่องเทีย่ วตระหนักถึงปัญหาเรือ่ ง ขยะถุงพลาสติกทีม่ มี หาศาลเพือ่ ช่วยกัน หาทางลดขยะต่อไป
www.time.com
www.bbc.com
www.inhabitat.com
a day BULLETIN
08
LIFESTYLE
PEOPLE
ANIMAL
Plogging วิง่ ไปเก็บขยะไป เทรนด์ ออกก�าลังกายใหม่จากสวีเดน
ดีไซเนอร์ชาวอังกฤษสร้างสรรค์ ของใช้สส ี วยจากกากหมากฝรัง่
นอกจาก Lagom ทฤษฎีแห่งความสุขแบบพอดีๆ ที่เคยโด่งไปทั่วโลกเมื่อปีท่แี ล้ว วันนี้สวีเดนกลับมา พร้อมเทรนด์ฮติ ใหม่ในชื่อ Plogging ซึ่งเป็นการรวม เอาการวิง่ ออกก�าลังกายและการเก็บขยะมาไว้ดว้ ยกัน ผ่านการผสมค�าในภาษาสวีเดนว่า Jog (วิ่ง) เข้ากับ ค�าว่า Plocka upp (เก็บ) โดย Erik Ahlstr m หนึ่งใน เจ้าของไอเดีย ได้กล่าวถึงที่มาของกิจกรรมนี้ว่า “ตอนผมย้ายบ้านจากหมู่บ้านเล็กๆ แถบชนบท เข้ามายังสตอกโฮล์ ม ผมรู ้สึกว่ าเมืองนี้ส กปรก ราวกับกองขยะ ผมจึงรวมกลุม่ กับเพือ่ นๆ เพือ่ วิง่ ไป ตามถนนต่างๆ พร้อมกับถุงใส่ขยะและถุงมือหนึง่ คู่ วิง่ ไปเก็บขยะไปเรือ่ ยๆ หลังจากนัน้ ก็เริม่ มีคนสนใจ กิจกรรมนี้มากขึ้น” ขณะนี้ Plogging ก�าลังเผยแพร่ ความนิ ย มไปทั่ ว ยุ โ รปและอเมริ ก า โดยเฉพาะ ในเมืองใหญ่อย่างปารีส ลอนดอน และนิวยอร์ก
กากหมากฝรั่งคือขยะบนพื้นถนนที่พบบ่อยที่สุด รองลงมาจากเศษก้นบุหรี่ โดยแต่ละปี รัฐบาลอังกฤษ ต้องใช้งบประมาณกว่า 50 ล้านปอนด์ เพื่อก�าจัด สิ่ ง สกปรกเหล่ า นี้ ใ ห้ ห มดไป แอนนา บั ล ลั ส ปิ๊งไอเดียในการแก้ไขปัญหานีส้ มัยยังเป็นนักศึกษา การออกแบบผลิ ต ภั ณ ฑ์ มหาวิ ท ยาลั ย ไบรตั น จึงพยายามศึกษาและวิจัยเรื่อยมา จนพบว่ากาก หมากฝรัง่ สามารถน�ามาแปรสภาพเป็นวัสดุพลาสติก (Gum-Tec) ที่น�าไปผลิตเป็นผลิตภัณฑ์ต่างๆ ได้ โดยเธอร่วมมือกับบริษัทเอกชน ผลิตของใช้จาก สารประกอบ Gum-Tec มากมาย ไม่ว่าจะเป็น ช้อนส้อม แก้วน�้า กล่องอาหาร รองเท้าบู๊ตกันน�้า พื้นรองเท้า ล้อรถเข็น กันชนรถยนต์ พรมปูพื้น สายคาดนาฬิกาข้อมือ ปิก๊ กีตาร์ และทีจ่ บั แปรงสีฟนั
ค้ น พ บ อ า ณ า นิ ค ม เ พ น ก วิ น Adélie ขนาดยั ก ษ์ บริ เ วณ แอนตาร์กติกา นับว่าเป็นเหตุการณ์ทสี่ ร้างความฮือฮาให้กบั บรรดา นักวิทยาศาสตร์ทวั่ โลก เมือ่ มีการค้นพบเพนกวินอาเดลี จ�านวน 1.5 ล้านตัว บนหมูเ่ กาะเดนเจอร์ พืน้ ทีห่ า่ งไกล ในแถบแอนตาร์กติกตะวันออก ซึง่ ไม่เคยมีใครเดินทาง เข้าไปถึง เพราะเดิมทีมกี ารคาดการณ์วา่ การเปลีย่ นแปลง ทางสภาพอากาศจะท�าให้จา� นวนประชากรเพนกวินอาเดลีทวั่ โลกลดลงเรือ่ ยๆ แต่ในพืน้ ทีต่ ะวันออกของ คาบสมุทรแห่งนีก้ ลับพบเพนกวินเป็นจ�านวนมหาศาล เรียกได้ว่าเป็นอาณาจักรเพนกวินอาเดลีขนาดใหญ่ อันดับ 3 หรือ 4 ของโลก เหล่านักวิจยั จึงรีบย�า้ เน้นว่า หมูเ่ กาะเล็กๆ แห่งนีม้ คี วามส�าคัญมาก และจ�าเป็น ที่จะต้องปกป้องพื้นที่อย่างจริงจัง โดยไม่ปล่อย ให้มกี ารประมงรุกล�า้ เข้าไปเด็ดขาด
www.telegraph.co.uk
www.nbcnews.com
BUSINESS
LE G O ผ ลิ ต ชิ้ น ส่ ว น ตั ว ต่ อ ท�ามาจากอ้อย
INNOVATION issue 530
บริษท ั พลังงานสะอาดจากสหรัฐฯ เปิดตัวกังหันลมทีส ่ งู และทรงพลังทีส ่ ด ุ ในโลก
19 MAR 2018
GE Renewable Energy บริษัทผู้ผลิตพลังงานสะอาดสัญชาติอเมริกัน เปิดตัวกังหันยักษ์สูง 260 เมตร ใบพัดยาว 107 เมตร ใหญ่กว่ากังหันลมทั่วไปถึง 3 เท่า โดยเป็นส่วนหนึ่งของโครงการ The Haliade-X เพื่อผลิตพลังงานจากกระแสลมนอกชายฝั่ง ด้วยกังหันลมที่มีประสิทธิภาพที่สุดในโลก โดยกังหันนี้จะผลิตกระแสไฟฟ้าได้ราว 67 กิกะวัตต์ต่อชั่วโมง ในสภาพแรงลม ปกติ ซึ่งมีพลังกว่ากังหันทั่วไปกว่า 45% และเพียงพอต่อการแจกจ่ายพลังงานนี้ไปสู่ครัวเรือนต่างๆ ได้ถึง 16,000 ครัวเรือน โดย Jerome Pecresse ประธานบริษัทและประธานเจ้าหน้าที่บริหารของ GE Renewable Energy ได้กล่าวว่า “โครงการนี้ เป็นการแสดงความมุ่งมั่นในการผลิตพลังงานจากกระแสลมบริเวณนอกชายฝั่ง ซึ่งจะท�าให้ราคาของไฟฟ้ามีราคาถูกลง และจะท�าให้เกิดการใช้พลังงานทดแทนมากยิ่งขึ้น”
ตัวต่อแบรนด์เลโก้สร้างความสนุกและเติมจินตนาการ ให้กบั เด็กและผูใ้ หญ่มาอย่างยาวนาน แต่แล้ววันหนึง่ ชิ้นส่วนสร้างสรรค์เหล่านี้กลับเป็นขยะให้พบเห็น ตามชายหาด โดยเฉพาะตามแนวชายฝั่งทาง ตอนใต้ระหว่างมณฑลคอร์นวอลล์จนถึงไบรตัน สหราชอาณาจักร ดังนัน้ ทางเลโก้จงึ แตกไลน์ผลิต ชิ้นส่วนตัวต่อที่สามารถย่อยสลายตามธรรมชาติ ได้อย่างพลาสติกจากโพลีเอทิลนี ซึง่ สกัดจากอ้อย เพื่อช่วยลดปริมาณขยะ โดยทางด้าน ทิม บรูกส์ รองประธานบริหารฝ่ายความรับผิดชอบต่อสิง่ แวดล้อม ประจ�าเลโก้ กรุ๊ป กล่าวว่า “แม้จะเปลี่ยนวัสดุเพื่อ รักษ์โลก แต่ในด้านคุณภาพและความปลอดภัย ทีเ่ ลโก้มมี าโดยตลอด 60 กว่าปีนนั้ มีอยูเ่ หมือนเดิม โดยที่เด็กๆ และผู้ปกครองไม่ทันสังเกตเห็นถึง ความแตกต่าง” เลโก้อ้อยนี้วางแผนออกจ�าหน่าย ภายในปีน้ี
WHERE TO FIND TODAY EXPRESS PRESENTS
21 AUG 2017
501 500 499
p l a y i n g t o u g h
M e d i a ,
S p o r t a n d
politicS
Bar Storia del Caffe : 8 Thonglor Building The Lounge Hair Salon : K Village ซ.อาร�ย อาคารอับดุลราฮีม : เคาน เตอร ลานจอดรถ ชั้น 1 อาคาร Tipco พระราม 6 รานคลื่นนําเง�น : สุข�มว�ท 93 รานอาหารประพักตร : ประชาชื่น Sweet Pista : สุข�มว�ท 93
B B B B
True Coffee • เดอะมอลล บางกะป ชั้น 4 • อาคารเมืองไทยภัทร • ทรู ทาวเวอร รัชดา • อาคารฟอร จ�น ชั้น 3 • True Life ทองหล อ • สยามพารากอน ชั้น 3 • สีลมลอฟท • อาคารอื้อจ�อเหลียง Coffee World • ตึกจามจ�ร�สแควร ชั้น 2 • เซ็นทรัลลาดพร าว ชั้น 3
โรงภาพยนตร • I-House RCA • สยาม สยามสแควร • ลิโด สยามสแควร
iberry • เมเจอร รัชโยธิน ชั้น 1 • เอสพลานาด ชั้น M • ป ยรมย เพลส • พารากอน ชั้น G • ทองหล อ มาร เก็ตเพลส
a day BULLETIN
499 498 497
TODAY EXPRESS PRESENTS
1
07 AUG 2017
Executive Supercars : เอกมัย HONDA • สุข�มว�ท 66/1
issue 498 07 aug 2017
R I S E
A G A I N S T
M Y S E L F
สถานีรถไฟฟา BTS ทุกวันจันทร เร��มแจก เวลา 17.30 น. • สยาม • ชิดลม • เพลินจ�ต • อโศก • พร อมพงษ • อ อนนุช • อนุสาวร�ย ชัยสมรภูมิ • อาร�ย • หมอชิต • ศาลาแดง • ช องนนทร� • สะพานตากสิน
502 501 500
TODAY EXPRESS PRESENTS
28 AUG 2017
เชียงใหม… เสนริมแมนํ้าปง • สํานักงานโรงแรม B2 • Love at First Bite • Im Eco • dusit D2 • โรงแรมอนันตรา • โรงแรม Mo Rooms เชียงใหม… Central Airport Plaza • ร านกาแฟ Starbucks • ร านหนังสือ B2S
IN MEMORIAM
1949 — 1990
a r
e
503 502 501
s
r
t w E N T Y
e
t
F U c k i n g
Y
f
04 SEP 2017
One Ounce for Onion : เอกมัย 12 INK & LION cafe : เอกมัย 2 Counting Sheep Corner : สุข�มว�ท 61 Gastro 1/6 : สุข�มว�ท 22 Casa Lapin X26 : สุขม� ว�ท 26 Brooklyn Baker : ซ.โปโล 3 Flow : พหลโยธิน ซ.9 Treat cafe & Hang Out : เสนานิคม 1 KBank Siam Pic-Ganesha : ชั้น 7 สยามสแควร วัน Candide Books & Cafe คลองสาน EST.33 : CDC Joint Cafe & Workspace : โรงแรมเอเชีย Yin-Dee-Cub : อาคาร สิร�นรัตน A big Seat : อาคาร พรรคประชาธิป ตย
เชียงใหม…นิมมานเหมินทศิร�มังคลาจารย • Kantary Hills Chiang Mai Hotel • โรงแรม Yesterday • บ านเส-ลา • ร านรออยู ตรงนี้ • ร าน Cafe Kantary • ร านกาแฟวาว� ซอย 4 • ร านเล า • ร านหอมปากหอมคอ • ร านกาแฟ Starbucks • ร านกาแฟวาว� ซอย 9 • ร าน Salad Concept • ร าน Minimal • ร าน Cafe de Nimman TODAY EXPRESS
A&W • สยามสแควร • พันธ ทิพย พลาซ า • สุขาภิบาล 3 • ศร�เจร�ญภัณฑ พลาซ า • บางนา กม. 6 • ว�ภาวดี • รัชดา • เดอะสตร�ท • บางจาก เอกมัย • แฟชั่น ไอส แลนด • ไบเทค บางนา • Terminal 21
เขาใหญ-ปากชอง • KIRI MAYA • MUTHI MAYA • Palio • Toscana Valley Country Club • HOTEL des ARTISTS • หอมหมื่นลี้
กับขาว กับปลา • ทองหล อ มาร เก็ตเพลส Zaab Eli : ทองหล อ 10 หองอาหารสีฟา Kanom Secret Recipe Casa Lapin : ซ.อาร�ย ไล-บรา-ร�่ : พระรามเก า 41 Coffee Gallery : CDC Lord of Cup : รามคําแหง ซ.112 Roast Coffee & Eatery : ทองหล อ 13
PRESENTS
• เอ็มไพร ทาวเวอร ชั้น G • ออล ซีซัน เพลส • อาคารอื้อจ�อเหลียง ชั้น G • หลังสวน • สีลมคอมเพล็กซ • ไทมส สแควร ซ.สุข�มว�ท 12 • ไทยพาณิชย ปาร กพลาซ า ชั้น 1 • จามจ�ร�สแควร • The 19th. ชิดลม • อาคารเมืองไทยภัทร คอมเพล็กซ • IDEO พญาไท
สถานออกกําลังกาย • Yoga Space Thgether : All Seasons Place
A
Air Asia : ดอนเมือง ตลาดหลักทรัพย แหงประเทศไทย : ห องสมุด มารวย ศูนยฯ สิร�กิติ์ : เคาน เตอร ประชาสัมพันธ CDC (Crystal Design Center) The Lake Condo Modernform : CDC Index Living Mall : เอกมัย SB Design Square : เซ็นทรัลเว�ลด ชั้น 5 BMW Millennium Auto • พระราม 4 • สยามพารากอน ชั้น 2 • ลาดพร าว ซ.112 MINI GARAGE By Millennium Auto Ekamai
Starbucks • เซ็นทรัล ลาดพร าว ชั้น 2 • เซ็นทรัล พระราม 9 ชั้น 1 • สยามพารากอน ชั้น 1 • สยามพารากอน ชั้น 3 • สยามเซ็นเตอร ชั้น 3 • เซ็นทรัลเว�ลด ชั้น 3 โซน A • Big C เอกมัย • เอ็มโพเร�ยม ทาวเวอร • เอ็มโพเร�ยม มอลล ชั้น 5 • จ�เอ็มเอ็ม แกรมมี่ เพลส • ทองหล อ (ระหว างทองหล อ ซ.11 และ 13) • มาร เก็ตเพลส ทองหล อ ซ.4
• โรงพยาบาลสมิติเวช ซอย สุข�มว�ท 49 • โรงพยาบาลกรุงเทพ ชั้น 1 • โรงพยาบาลรามาธิบดี • โรงพยาบาลพระราม 9 • The Crystal Park • RCA • นวมินทร ซิตี้อเวนิว • นวมินทร ทาวน เซ็นเตอร • The Nine Center • Terminal 21 • The Walk เกษตรนวมินทร • The Promenade • The Scene ทาวน อินทาวน • SOHO Thailand ถนนบํารุงเมือง • Vanilla Moon ถนนจันทน • Siam Square 1 • I’m Park สามย าน • Plearnary Mall วัชรพล • The JAS วังหิน • ท ามหาราช • อาคารซันทาวเวอร • อาคารอับดุลราฮิมเพลส • อาคารสินธรทาวเวอร • โรงพยาบาลพญาไท 2 • EmQuartier • อาคารสาธรซิตี้ทาวเวอร • Yodpiman River Walk • U-Place พระราม 9 • The Offices at Central World
E E E E
B K H P
504 503 502
TODAY EXPRESS PRESENTS
11 SEP 2017
O L D I N D U M B L R O U D
E
B B B B
E E E E
B K H P
O L D I N D U M B L R O U D
B B B B
E
E E E E
B K H P
O L D I N D U M B L R O U D
• ร าน iberry • Gallery Seescape • SS1254372 Cafe • ร าน Slope Motion • ร าน The Barn : Eatery Design • ร าน Dude Cafe • ร าน Subway • ร าน 8 Days a Week • ร าน Hug a Cup • ร าน Dom Cafe • ร าน Cotton Tree • ร าน Cheun Juice Bar • ร าน Nimmanian Club • ร าน Roxpersso • ร านหนังสือ Book Smith • โรงแรม Hallo Dormtel 505 504 503
TODAY EXPRESS PRESENTS
18 SEP 2017
良い会社 T O
B E
A
G O O D
C O M PA N Y
หัวหิน • วรบุระ หัวหิน ร�สอร ท แอนด สปา • The Sea-cret Hua Hin • Hua Hin Mantra Resort • Let’s Sea • Dune hua-hin • Starbucks : Market Village • Starbucks : หอนา ิกา • True Coffee • บ านใกล วัง • บ านถั่วเย็น • ชุบชีวา • ว�กหัวหิน • Eighteen Below • กาแฟดร�ปหัวหิน • ร านว� ไลวรรณ เพชรบุร� • JM Cuisine : ถนน หน าเขาวัง • JM Cuisine : ถนน รางไฟฟ า
adaybulletin
www.adaybulletin.com
E
a day BULLETIN
THE CONVERSATION เรื่อง : ทรรศน หาญเรืองเกียรติ, พัทธมน วงษ์รัตนะ ภาพ : กฤตธกร สุทธิกิตติบุตร สไตลิสต์ : Hotcake
issue 530 19 MAR 2018
Eye of
10
11 Law of the forest กรณีที่ป่าอนุรักษ์ถูกบุกรุก สัตว์ป่าถูกล่า คุณคิดว่าปัญหาเหล่านีใ้ กล้ตวั เราแค่ไหน และ มันจะส่งผลกระทบรุนแรงกับพวกเราหรือไม่
ผมมองว่าสัตว์ปา่ เป็นส่วนหนึง่ ของระบบ นิเวศ มนุษย์และพืชก็เช่นกัน ทุกสิ่งล้วนอยู่ ร่วมกันเป็นระบบในทางธรรมชาติ แต่ทุกวันนี้ เราเห็นได้ว่าบางสิ่งค่อยๆ ถูกท�าลาย ค่อยๆ หายไปจากโลกใบนี้ สิ่งมีชีวิตต่างพึ่งพาอาศัย ซึง่ กัน นัน่ ก็หมายความว่า เมือ่ ขาดอะไรอย่างใด อย่างหนึ่งไป มันจะเสียสมดุลต่อเนื่องไป แม้ ตอนนี้อาจยังเห็นไม่ชัดว่ามันได้เสียสมดุลไป อย่างไร แต่หากเราย้อนไปมองรายละเอียดเล็กๆ ว่าในกระบวนการของธรรมชาติมหี ว่ งโซ่ของมันอยู่ มีความหลากหลายทางชีวภาพ สัตว์มหี ลายชนิด พืชพรรณมีหลายชนิด หลายสกุล คนก็มีหลาย เชื้อชาติ สิ่งเหล่านี้เป็นตัวที่จะชี้วัดว่าอะไรมี ความสัมพันธ์กับอะไร เช่น สัตว์ที่อยู่บนห่วงโซ่อาหารชั้นบนสุด คือสัตว์ผลู้ า่ อย่างเสือหรือหมาใน เหยือ่ ของเขา เป็นสัตว์เล็กๆ เรื่อยไปถึงสัตว์ใหญ่อย่างกวาง เก้ง กระทิง วัวแดง ควายป่า สัตว์เหล่านีเ้ มือ่ มา อยู่ร่วมกันก็เกิดสมดุล มันจะท�าให้ในผืนป่านี้ ไม่มอี ะไรมากเกินไป ไม่มอี ะไรน้อยเกินไป แต่ถา้ เกิดไม่มตี วั ควบคุมประชากร สัตว์กนิ พืชจะเยอะ มากๆ แหล่งอาหารจากพืชจะหมดไปอย่าง รวดเร็ว ประชากรของสัตว์กนิ พืชจะมากขึน้ จนล้น และพืชพรรณต่างๆ ก็จะไม่มเี หลือ จนถึงวันหนึง่ สัตว์กนิ พืชไม่มอี าหาร เนือ่ งจากประชากรเพิม่ ขึน้ อย่างก้าวกระโดด อาณาจักรของมันก็จะล่มสลาย ลงไปในที่สุด ดังนั้น จึงต้องมีทุกสิ่งทุกอย่าง อยู่กนั ครบ มีสตั ว์กนิ พืช มีสตั ว์ผ้ลู ่า นีค่ อื ห่วงโซ่ อาหาร คือวัฏจักรชีวิต ผมอยากให้คุณรู้จัก ค�าหนึ่ง คือ ‘การคัดสรรโดยธรรมชาติ’ นั่นคือ การทีส่ ตั ว์ตา่ งๆ ในผืนป่าต้องต่อสูด้ นิ้ รน มันแข็งแรง ทนต่อสภาพแวดล้อมต่างๆ สัตว์ท่ปี ่วยเป็นโรค แก่ อ่อนแอ บาดเจ็บ ก็จะถูกก�าจัดไปโดยสัตว์ ผูล้ า่ เพราะฉะนัน้ สัตว์ทสี่ ามารถยืนหยัดอยูบ่ น โลกใบนี้ได้คอื สัตว์ที่แข็งแรง ลักษณะดี ไม่เป็น โรค มันจะสืบเชื้อสายที่ดีต่อไป นี่ คื อ ค� า ตอบว่ า ท� า ไมเมื่ อ ป่ า ถู ก บุ ก รุ ก สัตว์ป่าถูกล่า จึงส่งผลกระทบมาถึงเรา เพราะ ว่าเราเป็นส่วนหนึง่ ของระบบนี้ เรายังต้องพึง่ พา ธรรมชาติ อ ยู ่ แหล่ ง อาหาร แหล่ ง สมุ น ไพร พลังงานต่างๆ รวมถึงในเรื่องของความดีงาม ความรื่นรมย์ ดอกไม้ ต้นไม้บางชนิด ที่เรา สามารถน�ามาปลูกในบ้าน สิ่งต่างๆ เหล่านี้มัน ถูกน�าออกมาจากป่าทั้งนั้น และได้ถูกปรับปรุง สายพันธุ์เพื่อให้เข้ากับมนุษย์และภูมิประเทศ นั้นๆ ซึ่งต่อไปอาจจะไม่มเี หลือ
น่าแปลกตรงทีท ่ ก ุ คนรูเ้ รือ ่ งนี้ แต่เรากลับนิง่ ดูดาย ถ้าวันนีเ้ ราอยากกลับตัวกลับใจ หันมาท�า อะไรเพือ่ ธรรมชาติกน ั บ้าง เราควรท�าอย่างไร
ธรรมชาติเป็นสิ่งที่เกิดขึ้นโดยธรรมชาติ ดังนัน้ ธรรมชาติยอ่ มต้องการให้ทกุ อย่างเป็นไป ตามธรรมชาติ เราไม่ตอ้ งไปยุง่ กับธรรมชาติกไ็ ด้ มั น มี ร ะบบของมั น อยู ่ แ ล้ ว เราแค่ ป ล่ อ ยให้ ด�าเนินไปตามธรรมชาติของมัน อยู่เฉยๆ หรือ
“ท�าไมเมื่อป่าถูกบุกรุก สัตว์ป่าถูกล่า จึงส่งผลกระทบมาถึงเรา เพราะว่าเราเป็นส่วนหนึ่งของ ระบบนี้ เรายังต้องพึ่งพาธรรมชาติอยู่ แหล่งอาหาร แหล่งสมุนไพร พลังงานต่างๆ รวมถึง ในเรื่องของความดีงาม ความรื่นรมย์... ซึ่งต่อไปอาจจะไม่มีเหลือ”
ข่าว ‘เสือด�า’ สร้างความรู้สึกให้กับ เราทุกคนไม่ตา่ งกัน เสียใจ เจ็บปวด คับแค้น แล้วก็จบลงด้วยความรูส ้ ก ึ สิน ้ หวังกับสังคม กระแสของข่ า วนี้ ค่ อ ยๆ จางหายไปตาม ธรรมชาติของอินฟอร์เมชันโอเวอร์โหลด ในยุคนี้ พร้อมกับมีข่าวอื่นเกิดขึ้นมาให้เรา เฮกันไปสนใจเหมือนทุกที ทุกชีวต ิ มีคณ ุ ค่าในตัวของมัน ไม่วา่ จะ มนุษย์ดว้ ยกันเองหรือแม้กระทัง่ สัตว์ตวั เล็กๆ ความสูญเสียแต่ละครั้งก�าลังบอกเราว่า อย่าเพิ่งเมินเฉย และขอได้โปรดน�ามาเป็น บทเรียน เพือ ่ เป็นโอกาสทีด ่ ใี นการยกระดับ จิตส�านึกของคนให้หน ั มาใส่ใจเรือ่ งสิง่ แวดล้อม มากขึ้ น นี่ คื อ ประเด็ น ที่ เ ราติ ด ต่ อ ไปหา ‘ติ๊ก’ - เจษฎาภรณ์ ผลดี พระเอกหนุ่ม แถวหน้า และผูด ้ า� เนินรายการ Navigator ทีน ่ า� พาผูช ้ มไปสัมผัสกับบรรยากาศป่าเขา พร้อมกับสาระความรู้มากมาย เขาตอบรั บ เราในทั น ที และมาร่ ว ม การถ่ า ยภาพและสั ม ภาษณ์ อ ย่ า งเต็ ม ใจ แม้ ใ นสตู ดิ โ อจะอากาศอบอ้ า วสั ก หน่ อ ย เราพยายามโน้มน้าวเขาไปนัง ่ คุยในห้องทีม ่ ี อุณหภูมิเย็นสบายกว่านี้ “ผมไม่กลัวร้อนหรอกครับ ผมชอบ ตรงนีเ้ พราะรูส ้ ก ึ เป็นส่วนตัวดีครับ” เขาตอบ กลับมาอย่างยิม ้ แย้ม และพาเราเข้าไปสูโ่ ลก ส่วนตัวของเขาผ่านการสนทนา เป็นโลก ที่เต็มไปด้วยสัตว์ป่า ทุ่งหญ้า ต้นไม้สีเขียว พร้อมกับภาพและกลิ่นหอมอ่อนๆ ของป่า ตอนเช้าที่โชยมาในความรู้สึกของเรา เมือ่ แสงอาทิตย์แรกส่องขึน ้ มาบนผืนป่า สัตว์ส่วนใหญ่ก็เริ่มต้นใช้ชีวิต สัตว์กินพืช เริ่มออกหาอาหาร เดินทางไปหาพื้นที่ที่มี ความสมบูรณ์กว่า สัตว์ผล ู้ า่ เฝ้ารอช่วงบ่าย ทีแ่ ดดอ่อนลงเพือ ่ หาอาหารของตัวเอง พอ ตะวันลับขอบฟ้าสัตว์บางตัวก็เริม ่ ออกหากิน นี่คือวัฏจักรชีวิตที่เขาเฝ้าดูพวกมันอย่าง ห่างๆ เป็นภาพทีง ่ ดงามทุกครัง ้ ทีเ่ ขาได้เจอ และเป็นคุณค่าของชีวต ิ ทีเ่ กิดขึน ้ ในป่า “เดีย๋ วก่อนนะ เรามองเรือ่ งใกล้ๆ ตัวกัน ก่อนไหม” ประโยคหนึง่ ในระหว่างการสนทนา ของเราทีพ ่ ระเอกหนุม ่ ขวัญใจมหาชนได้เอ่ย ขึ้นมา เมื่อเราถามกับเขาว่าเราจะช่วยกัน ดูแลรักษาป่าไม้ทก ี่ า� ลังถูกท�าลายไปเรือ ่ ยๆ ได้อย่างไร และประโยคนีก ้ ท ็ า� ให้เราหยุดคิด พร้อมกับมองไปทีด ่ วงตาของเขา เจษฎาภรณ์ บ อกว่ า ที่ เ ขาพู ด แบบนี้ เพราะอยากให้ พ วกเราหั น กลั บ มาใส่ ใ จ สิง่ รอบตัว และท�าเรือ่ งเล็กๆ ทีเ่ รามองข้ามให้ดี เสียก่อน เมือ ่ ให้ความส�าคัญกับสิง ่ แวดล้อม ทีอ ่ ยูร ่ อบตัวแล้ว เราก็จะพร้อมในการออกไป ท�าสิ่งดีๆ ให้กับโลกภายนอก นั่ น คื อ มุ ม มองของคนที่ ผู ก พั น กั บ ธรรมชาติมาหลายสิบปี เป็นการมองโลก อย่างเข้าใจ เจ็บปวด แต่ไม่โกรธเกรีย ้ ว เสียใจ แต่ไม่เคียดแค้น และเอาความสูญเสียมาใช้เป็น บทเรียนเพือ ่ บอกเล่าและสอนให้กบ ั ทุกคน คนเมืองทีท ่ า� งานอยูบ ่ นตึกสูงๆ หรือ ออฟฟิศเล็กๆ ย่านแนวรถไฟฟ้าอย่างเรา ก็เป็นส่วนหนึง ่ ในการช่วยอนุรก ั ษ์ธรรมชาติ ได้ ถ้ารู้ว่าบทเรียนของเสือด�าครั้งนี้ก�าลัง ส่ ง ผลกระทบอะไร และเราจะหั น กลั บ มา ใส่ใจสิ่งแวดล้อมรอบตัวกันได้อย่างไร นั่นคือประเด็นส�าคัญที่ เจษฎาภรณ์ ผลดี ก�าลังจะบอกกับเรา
issue 530
19 MAR 2018
“ผมเข้าป่าทุกครัง ้ ด้วยความเคารพในระบบทีด ่ า� เนินไปในป่า ซึง ่ ก็คอ ื กฎเกณฑ์ของป่า... กฎเกณฑ์ ส�าคัญคืออย่าเข้าไปแทรกแซงระบบ ปล่อยมันเป็นไปตามธรรมชาติ บางครัง ้ เพียงแค่การเดินทาง เข้าไปแล้วท�าให้สัตว์ป่าตื่นตระหนกก็ทา� ให้ผมรู้สึกไม่ดีแล้ว” a day BULLETIN
12
13 เข้าไปยุง่ ให้นอ้ ยๆ แค่นนั้ แล้วทุกอย่างจะดีขนึ้ เอง เมล็ดพันธุ์จะกระจายตัวจากสัตว์ทไี่ ปกิน เมล็ด นก เก้ง กวาง กระรอก หมีขอ ไปกิน พวกลูกไม้ แล้วก็ขบั ถ่ายออกมาลงดิน เกิดเป็น ต้ น ไม้ ใ หม่ ๆ เป็ น การต่ อ สู ้ ต ามธรรมชาติ ต้นไหนที่แข็งแรงก็จะชนะเพื่อน จะเติบโตต่อ ต้นไหนที่ไม่แข็งแรงก็จะตายไป เราปล่อยให้ ทุ ก อย่ า งเป็ น ไปตามกลไกของธรรมชาติ เราแค่ไม่ไปท�าอะไรที่มากไปกว่าหรือน้อย ไปกว่านัน้ ถ้าจะเดินทางท่องเทีย่ ว เราเป็นแค่ ผู้ไปเสพธรรมชาติก็เพียงพอแล้ว เรามักได้ยน ิ เสมอว่า ป่าแต่ละแห่งมีความศักดิ์สิทธิ์แฝงอยู่ด้วย คุณเชื่อเรื่องอะไร แบบนี้ด้วยไหม
ผมไม่ทราบ แต่ผมเข้าป่าทุกครั้งด้วย ความเคารพในระบบที่ด�าเนินไปในป่า ซึ่งก็ คือกฎเกณฑ์ของป่า ทุกๆ ที่ล้วนมีกฎเกณฑ์ อยู่แล้ว อย่างในป่า กฎเกณฑ์สา� คัญคืออย่า เข้าไปแทรกแซงระบบ ปล่อยมันเป็นไปตาม ธรรมชาติ บางครัง้ เพียงแค่การเดินทางเข้าไป แล้วท�าให้สัตว์ป่าตื่นตระหนกก็ทา� ให้ผมรู้สึก ไม่ดีแล้ว การเข้าป่าแต่ละครั้งเราไม่ได้ไป ท�าร้ายอะไร ผืนป่ากว้างใหญ่ไพศาลมาก และ ทางที่เราเดินเปรียบแล้วก็เล็กเหมือนเส้นผม เส้นเดียว ถ้าเราได้ไปเจอสัตว์ป่าก็ถือเป็น เรือ่ งพิเศษ แต่เราจะไม่ไปบังคับจิตใจเขาหรือ ล่ามโซ่ให้เขาเข้ามาเจอ นีค่ อื การเคารพกฎเกณฑ์ อี ก อย่ า งเราจะไม่ เ อาสิ่ ง แปลกปลอมอื่ น ไปยุ่งวุ่นวายในกระบวนการใช้ชีวิตของเขา และเราก็ไม่เอากระบวนการของเขามาเป็น สิ่งแปลกปลอมของเราด้วยเช่นกัน อย่างนิทานเรือ่ ง เมาคลีลกู หมาป่า เขา สอนว่าป่ามีกฎเกณฑ์ ทุกคนต้องเคารพกัน อากี ล าสอนให้ เ มาคลี ก ้ ม หั ว ลงคารวะช้ า ง เพราะเขาบอกว่าช้างคือเจ้าป่า คือผู้ให้ คือ สัตว์ที่ท�าให้ผืนป่าด�ารงอยู่ได้ และในนิทาน ยังสอนอีกว่า ในช่วงฤดูแล้งที่น�้าแห้ง สัตว์ป่า ทุกตัวจะมาใช้แหล่งน�้านี้ สัตว์ป่าทั้งหมด ตกลงกันแล้ว ไม่ว่าจะเป็นผู้ล่าหรือเหยื่อ จะไม่มีใครล่าใครที่แหล่งน�้านี้ เพราะทุกคน จะมาใช้ ป ระโยชน์ ร ่ ว มกั น ในพื้ น ที่ แ ห่ ง นี้ ซึ่งก็เรียกว่าเป็นพื้นที่ศกั ดิ์สิทธิ์ก็ได้
เวลาเห็นข่าวสัตว์ปา่ ถูกล่า ป่าไม้ถก ู รุกราน คุณรู้สึกเจ็บปวดหัวใจแค่ไหน
เจ็บปวด ข้อทีห่ นึง่ จุดแรกทีผ่ มเจ็บปวด คือเรื่องระบบ ผมท�ารายการกึ่งสารคดีที่ชวน ให้ทุกคนหันมาสนใจและอนุรักษ์ธรรมชาติ รายการเราบอกอยู่เสมอว่าอันไหนคืออะไร อยากให้คนเข้าใจและเรียนรู้ แต่ผมเคยถูกปิดกัน้ เคยถูกห้าม เคยโดนแคนเซิลการออกอากาศ โดยระบบ แต่ระบบเดียวกันนัน้ กลับปล่อยให้ อะไรบางอย่างผ่านไปได้โดยทีไ่ ม่ตอ้ งตรวจสอบ กลับท�าให้ทกุ อย่างมันง่ายหมด แต่ทา� ไมส�าหรับ คนทีต่ งั้ ใจท�างานตรงนีจ้ ริงๆ กลับไม่เหมือนกัน ระบบนี้น่าจะรู้ว่า เจษฎาภรณ์ ผลดี เป็นคน ยังไง แต่ระบบกลัวความจริงบางอย่าง กลัวว่า ธรรมชาติจะสูญหายไป กลัวว่าคนจะไปเทีย่ ว แต่เจษฎาภรณ์บอกอยูเ่ สมอว่า การทีเ่ ราน�าเสนอ สิ่งดีๆ เกี่ยวกับธรรมชาติไม่ได้หมายความว่า จะท�าให้บุกรุกเข้าไปเสมอไป มันไม่ใช่ว่าใคร จะเข้ า ไปเที่ ย วก็ ไ ด้ เพราะมั น อยู ่ ที่ ร ะบบ การจัดการว่าจะเข้มงวดแค่ไหน สอง คือความสูญเสีย เราต้องสูญเสีย สัตว์ปา่ ไป (นิง่ เงียบไปสักพัก) สัตว์ปา่ ทุกชนิด
ทุกตัว ที่อยู่ในพื้นที่ป่าอนุรักษ์ ล้วนมีความส�าคัญหมด ไม่วา่ จะเป็นอะไรก็แล้วแต่ กระรอก กระแต กิ้งก่า สัตว์น้อยใหญ่ทกุ อย่าง ทุกตัว มี ค วามส� า คั ญ เท่ า กั น เมื่ อ มั น อยู ่ ใ นพื้ น ที่ อนุรักษ์แล้วมันก็ควรได้รับการอนุรักษ์จริงๆ ถ้าจะพูดก็เหมือนการเด็ดดอกไม้กระเทือนถึง ดวงดาว เมื่อเรามีสงิ่ ใดสิ่งหนึ่งอยู่แล้ว แต่เรา กลับต้องสูญเสียไป โดยทีไ่ ม่ได้สญ ู เสียไปตาม ระบบของมันเอง แต่มนุษย์เป็นผูห้ ยิบยืน่ จัดการ ก็เหมือนว่าเราก�าลังท�าผิดธรรมชาติ สิ่งที่ สูญเสียไปแล้วก็ไม่สามารถเรียกร้องอะไร กลับคืนมาได้ ผมเดินป่าแทบตาย ผมอยากจะ เจอสัตว์ที่หายากพวกนี้ ผมอยากเห็นเสือด�า แต่ผมไม่เคยเจอเลย ทัง้ ๆ ทีผ่ มเฝ้าคอย เฝ้าแล้ว เฝ้าอีก เพื่อหวังว่าวันหนึ่งเราจะเห็นมัน ซึ่ง ถ้าผมเห็นสัตว์พวกนีต้ ายด้วยระบบของมันเอง ผมก็โอเค เพราะมันคือระบบทางธรรมชาติ ถ้าหมาในจะกัดกวางตายสักตัวหนึง่ ผมก็โอเค ไม่ใช่เรื่องน่าเวทนาอะไร เพราะมันต้องล่า เพื่ออยู่ งูที่ต้องรัดเก้งรัดกวางตาย มันก็ต้อง ท�าเพื่ออยู่ มันคือธรรมชาติ สาม คือการที่เรารู้อยู่แล้วว่าผลจะ ออกมาเป็นอย่างไร แต่เราก็กลับท�าอะไรไม่ได้ ชีวต ิ ในป่าทีม ่ รี ะบบกฎเกณฑ์ แล้วชีวต ิ ในเมือง ของเรามีระบบด้วยหรือเปล่า
ผมเห็นว่าตอนนีเ้ ราไม่คอ่ ยเคารพกฎเกณฑ์ ทางสังคม ขาดความมีระเบียบวินยั และท�าให้ เราได้รับการปลูกฝังอะไรบางอย่างที่จริงๆ แล้วไม่ควรท�า แต่ก็ปล่อยไว้และไม่มีใคร ออกมาพูด นานวันไปเราก็รสู้ กึ ว่ามันเป็นเรือ่ ง เฉยๆ เป็นเรือ่ งปกติ ใครก็ทา� กัน เช่น ระเบียบ วินยั จราจร การไม่มฟี ตุ ปาธให้เดิน การทีอ่ ยูด่ ๆี คนก็เปิดหน้าต่างรถออกมาถ่มน�า้ ลาย คนมีขยะ อยู่ในมือแล้วคิดจะโยนตรงไหนก็ได้ หรือแค่ เรือ่ งว่าคนเข้าส้วมแล้วไม่กด ช่างมัน ปล่อยให้ เลอะเทอะไป ไม่ใช่เรือ่ งของกู รวมทัง้ เรือ่ งอืน่ ๆ ที่เราเพิกเฉย มันกลายเป็นเรื่องปกติไปแล้ว ทัง้ ทีเ่ ราก�าลังท�าให้ผอู้ นื่ เดือดร้อนอยู่ เราไม่คา� นึง ถึงผลลัพธ์อะไรเลยด้วยซ�้า ผมรู้สึกว่าระบบ แบบนี้แย่ แต่ผมก็ไม่รู้ว่าควรท� าอย่างไรดี มันถูกปล่อยปละละเลยมานานมากเกินไปแล้ว ซึ่งสิ่งเหล่านี้กระทบถึงธรรมชาติ เพราะเวลา เราเดินทางไปยังที่อื่นๆ เราก็จะท�าอย่างที่เรา เคยชิน ก็เราท�าแบบนี้ บ้านเราเป็นแบบนี้
ใช่เลย เราเจอเรื่องความเห็นแก่ตัวเวลา ไปเที่ยวตามป่าเขาที่เปิดให้นักท่องเที่ยว ขึ้นไปค้างแรม
ใช่ๆ พอเปิดให้เข้า คนร้อยพ่อพันแม่ ก็เข้ามากินเหล้า เคาะขวด เปิดเครื่องเสียง ซึง่ คุณจะเอาเครือ่ งเสียงขึน้ ไปด้วยก็ไม่ใช่เรือ่ ง ผิด แต่คุณท�าให้คนอื่นหนวกหูแบบนี้ก็ต้อง ต่อว่า เพราะไม่ใช่สิทธิที่คุณจะสามารถท�า แบบนีไ้ ด้ ทุกคนต้องอยูใ่ นความสงบ หรืออย่าง จุดจอดรถตามปัม๊ น�า้ มันบนถนนหลวง คุณมา จอดแล้วสตาร์ทเครื่องยนต์ทิ้งไว้ไม่ยอมดับ บางคนสตาร์ทรถทิ้งไว้ท้งั คืน คนที่นอนก็ต้อง ทนฟังเสียงเครือ่ งรถยนต์ ไหนจะกลิน่ ควันอีก แล้วไม่ตอ้ งดูทไี่ หนไกล เวลาเดินทางไปต่างจังหวัด แวะจอดพักรถที่ปั๊มน�้ามัน คุณเคยเจอไหม ไม่มีใครจอดแล้วดับเครื่องเลยสักคัน มีแค่รถ ผมคั น เดี ย วที่ ดั บ เครื่ อ ง ผมเปิ ด กระจกลง ยอมทนร้อน แต่ทนดมควันจากท่อไอเสีย ไม่ได้ ผมเลยต้องหนีไปจอดนอนที่ปั๊มอื่น ทั้งๆ ที่ก็มีป้ายติดอย่างชัดเจนว่า ‘กรุณาดับ
เครือ่ งยนต์’ ตอนอยูบ่ นถนนก็เหมือนกัน เดีย๋ ว รถคันข้างๆ ก็มาแล้ว เปิดเครื่องเสียงดังลั่น ถ้าคุณภูมิใจว่าเครื่องเสียงติดรถของคุณดี คุณก็เปิดไว้ฟังเองสิ จะเปิดหน้าต่างให้เสียง มันดังออกมาท�าไม นี่ยังไม่นับการรบกวน คนอืน่ ทีใ่ ช้ถนนร่วมกัน อย่างไฟเบรกทีก่ ะพริบ จนแสบตา หรือเปิดไฟหน้าแรงๆ เปิดไฟ ตัดหมอกทัง้ ทีไ่ ม่จา� เป็น แต่กไ็ ม่มใี ครไปว่าเขา จนท�าให้สิ่งต่างๆ ที่เกิดขึ้นเป็นเรื่องธรรมดา เป็ น เรื่ อ งเฉยๆ เราถู ก ปลู ก ฝั ง มาแบบนี้ ใครท�าอะไรก็ได้ ไทยแลนด์โอนลี่ ผมบอก ได้เลยว่าพอพื้นฐานของคนเป็นแบบนี้มากๆ ต่อไปจะควบคุมยาก ถ้าเราเสนอว่าให้พน ื้ ทีป ่ า่ ทีเ่ หลืออยูท ่ งั้ หมด เป็นเขตอนุรักษ์ไปเลย และออกกฎหมาย ให้ เ ข้ ม งวดขึ้ น ไปอี ก ความคิ ด นี้ ข องเรา สุดโต่งไปไหม
ผมขอถามกลับว่า ถ้าท�าให้เป็นพื้นที่ อนุรักษ์ท้งั หมดแล้วเราได้อะไร ผมว่าเราต้อง เริ่มต้นที่การคอนโทรลคนมากกว่า ถ้าเรา คอนโทรลคนได้ ไม่มีความจ�าเป็นเลยที่ต้อง ท�าให้ป่าเป็นพื้นที่อนุรักษ์ ถ้าคนอนุรักษ์ ป่า ก็ถกู อนุรกั ษ์ดว้ ย ถ้าเราจะปฏิรปู กฎหมายขึน้ มา ใหม่ ผมว่าไม่ต้องหรอก เราใช้กฎหมายเก่า ให้มคี ณ ุ ค่ามากพอหรือยัง ซึง่ เราไม่คอ่ ยได้ทา� เลย แต่กลับพยายามท�าให้มอี ะไรใหม่ๆ เกิดขึน้ กฎหมายเก่าเรายังไม่สามารถเอามาบังคับใช้ได้ เลย แล้วจะท�าอันใหม่ท�าไมเสียเวลา
วันที่ออกจากป่าแล้วกลับเข้าเมือง รู้สึก ถวิลหา เสียดาย อยากอยู่ต่ออะไรแบบนี้ บ้างหรือเปล่า
โคตรหงุดหงิดเลย (หัวเราะ) เข้าเมืองปุบ๊ เจอรถติด อย่างตอนนี้ผมอยู่แถวลาดพร้าว ถ้าจะกลับบ้านแล้วเป็นช่วงเวลาพีกๆ โดน แน่นอน สองชัว่ โมงกว่าจะถึง ท�าให้คณ ุ ภาพชีวติ ของเราแย่ ผมลองคิดเล่นๆ นะ ถ้าเราจะรณรงค์ ให้คนหันมาขี่จักรยาน ก็จะมีคนถามกลับมา ว่า ไหนล่ะเส้นทางของจักรยาน ถ้าบอกว่า นี่ไงทางจักรยานของ กทม. ท� าไว้ให้แล้ว ไม่ได้หรอก มันสั้นไป ธุระของผมไม่ได้อยู่ ตรงนัน้ แต่ถา้ เป็นแบบนีล้ ะ่ เราท�าทางจักรยาน ลอยฟ้าอยู่ใต้ทางด่วนหรือใต้เส้นรถไฟฟ้า บีทีเอส ชั้นบนเป็นทางด่วนให้รถยนต์วิ่งหรือ รถไฟฟ้าวิง่ ถัดมาอีกชัน้ เป็นทางจักรยาน ชีวติ เราจะดีแค่ไหนถ้าได้ปั่นจักรยานไปท�างาน ตามเส้นทางเหล่านี้ คุณจะเก็บเงินคนใช้ทาง จักรยานก็ได้ เพราะเวลาเราอยากขึน้ ทางด่วน เราก็ยอมจ่ายค่าผ่านทาง เส้นไหนที่กา� ลังจะ สร้างรถไฟฟ้า ลองดีไซน์อีกหน่อยไหม แล้ว ถ้ า ท� า ได้ โ ดยทุ ก เส้ น เชื่ อ มโยงกั น หมดจะดี แค่ไหน จะเก็บเงินก็ไม่ว่ากัน คนก็จะยินดี ในการใช้จักรยานไปท�างานหรือเรียนหนังสือ ช่วยลดการใช้รถยนต์ได้ดีมาก ไม่อย่างนั้น ก็จะเป็นเรือ่ งเดิมๆ สมมติวา่ คนหนึง่ คนท�างาน ได้เงินวันละ 500 บาท มีรถเก่าๆ อยู่หนึ่งคัน ขับไปท�างาน บ้านอยูด่ นิ แดง ทีท่ า� งานอยูร่ งั สิต ก็ขนึ้ โทลเวย์ไป คุณโดนแน่ๆ ร้อยบาท ไปกลับ ก็สองร้อยบาท ต้องเติมน�า้ มันอีก ผมให้วนั ละ 150 บาท แล้วผมจะเหลือเงินเท่าไหร่ 250 บาท ใช่ไหม เงินเท่านี้เอาไปท�าอะไรได้ไหม ก็คง ไม่ได้ มันโหดร้ายมากเลยนะ แต่ถ้าผมยอม ไม่ขนึ้ โทลเวย์ ขอวิง่ ทางธรรมดา ก็จะต้องเสีย เวลาไปสองสามชั่วโมงบนถนน ซึ่งมันไม่แฟร์ เลย โดยเฉพาะถ้าเราอยากใช้ถนนเส้นทาง
a day BULLETIN
14 ปกติ เพราะไม่อยากเสียเงินค่าทางด่วน แต่เราก็ไม่ได้ รับการดูแลที่ดี ปล่อยให้รถติดอย่างไรก็ติดอย่างนั้น ไปเรื่อยๆ ซึ่งผมยอมรับได้ว่า ถ้าอยากไปเร็ว ถึงเร็ว ก็ต้องจ่ายเงิน แต่มันแฟร์ไหมกับราคาที่ต้องจ่ายที่แพง มากๆ ส�าหรับพวกเรา เคยมองตั ว เองว่ า ถ้ า แก่ ๆ แล้ ว จะเข้ า ไปอยู่ ใ นป่ า ใช้ชีวิตบั้นปลายอย่างสงบบ้างไหม
เรื่ อ งนี้ ไ ม่ แ น่ ใ จเลย แต่ ผ มเชื่ อ ว่ า อะไรที่ เ ป็ น มุมสงบ ถือเป็นโลกของเรา เราก็อยู่ตรงนั้น ผมอยู่ใน เมืองหลวงได้ ก็มพี นื้ ทีข่ องตัวเอง เราสามารถสร้างพืน้ ที่ ของเราให้เป็นที่ที่เราชอบได้ นี่เป็นสิ่งที่อยากให้ทกุ คน มอง เพราะเรามักชอบมองอะไรที่ไกลตัว เห็นเรื่องนั้น ก็เฮไปช่วยเรือ่ งนัน้ เห็นเรือ่ งนีก้ เ็ ฮไปช่วยเรือ่ งนี้ ไปช่วย แต่ไม่เคยได้ชว่ ยสิง่ ทีอ่ ยูใ่ กล้ตวั พ่อ แม่ พีน่ อ้ ง บ้านตัวเอง ล่ะ เคยเหลียวแลบ้างไหม ก่อนไปร่วมปลูกป่า ปลูก ต้นไม้ให้บ้านตัวเองหรือยัง เราเริ่มต้นตรงนี้ก่อนได้เลย แล้วถ้ามีสิ่งอื่นที่เราอยากท�าก็ค่อยไปท�า แต่อย่าลืม บ้านตัวเอง สถาบันครอบครัวและโรงเรียนเป็นสิง่ ส�าคัญ การอยู่ร่วมกันก็เป็นเรื่องส�าคัญ
Navigating Yourself Home คุณมองคุณค่าของชีวิตมนุษย์ กับคุณค่าของชีวิต สัตว์ป่า ว่าคืออะไร
สิง่ มีชวี ติ ล้วนมีคณ ุ ค่า ทัง้ มนุษย์ สัตว์ปา่ พืชพรรณ แต่สิ่งที่มนุษย์มีเหนือกว่าคือจิตส�านึก สัตว์ป่าเขาล่า เพื่ออยู่และด�ารงชีวติ แต่มนุษย์เราสามารถเลือกได้ว่า จะท�าหรือไม่ท�า คุณค่าของเราจึงอยู่ตรงที่ว่า เมื่อเรามี จิตส�านึก เราจะท�าประโยชน์อะไรได้บ้าง สัตว์ป่าและ พืชพรรณต่างๆ เขามีคุณค่าในตัวเองอยู่แล้วตามวงจร ชีวิตของเขา มันคือระบบทั้งหมด เราเป็นส่วนหนึ่งใน ระบบนี้ เราจึงเลือกได้วา่ จะสร้างคุณค่าแบบไหนขึน้ มา บนโลก เพราะฉะนัน้ คุณค่าของเราคือการสร้างประโยชน์ ให้กบั สิง่ ต่างๆ ให้กบั ตัวเรา แล้วเราจะมีวธิ ไี หนทีจ่ ะสอน คนให้มีจิตส�านึก ผมก็จะบอกว่ามันยาก เพราะเรา ไม่ค่อยมีตัวอย่างที่ดี มันเป็นแบบนี้มาตั้งแต่ไหนแต่ไร หลายๆ ปัญหาที่เราเจอ ผมเจอมาตั้งแต่ผมเกิดจนถึง ตอนนี้ ก็ยังไม่มีอะไรที่สามารถแก้ได้สักที ต่อให้ใคร มาพูดว่าต่อจากนี้เราจะท�าแบบนั้นแบบนี้ แต่สุดท้าย ทุกอย่างก็มักจะเป็นเหมือนเดิม นั่นแปลว่าไม่มีใคร รักใครจริงใช่ไหม และเราไม่ต้องมาพูดกันหรอกว่าเรา จะปลุกจิตส�านึกแบบไหน เพราะเราไม่มีตัวอย่างที่ดี ให้เห็น
เราเพิ่งได้ดูสารคดี Earth: One Amazing Day พูดถึงเรือ ่ งชีวต ิ ทีเ่ ชือ ่ มโยงกับกลางวันและกลางคืน ทีนี้พอมนุษย์สร้างแสงสว่างได้ด้วยตัวเอง ก็ทา� ให้ เราค่อยๆ ออกห่างจากความผูกพันกับธรรมชาติ ไปเรื่อยๆ ส�าหรับประเด็นนี้คุณมีความเห็นอย่างไร
issue 530 19 MAR 2018
ถ้ามองในมุมทีเ่ ราสามารถสร้างแสงสว่างขึน้ มาเอง ได้ นั่นหมายความว่าเราก�าลังใช้พลังงานจากโลกใบนี้ ทั้งพลังงานในการเผาไหม้เพื่อปั่นกระแสไฟฟ้า หรือใช้ การเผาผลาญฟอสซิลและถ่านหิน ถ้าเราไม่พึ่งพา พลั ง งานจากธรรมชาติ เ ลย วั น หนึ่ ง ไฟก็ จ ะหมดไป เราต้องคิดว่าจะใช้ไฟเมื่อยามจ�าเป็นดีกว่า เราไม่ได้ใช้ เพื่อความฟุ่มเฟือยหรือคิดว่าตัวเองผลิตได้ อย่าลืมว่า พลังงานแบบนีม้ วี นั หมด ยังไงเราก็ตอ้ งพึง่ พาธรรมชาติ ทั้งหมดอยู่ดี สิ่งเหล่านี้อาจไม่กระทบชีวิตประจ�าวัน เรา แต่มันจะกระทบกับสิ่งในอนาคต แม้ว่าตอนนั้น เราอาจไม่มีชีวิตอยู่แล้วก็ตาม นั่นคือความเห็นแก่ตัว ของมนุษย์ เราต่างคนต่างรู้ว่าอะไรจะเกิดขึ้น มีกระแส ต่างๆ มากมายในสังคม ทุกคนรู้หมดเลย แต่ทุกคน
ไม่กระเตื้อง เราสนใจแต่เรื่องโซเชียลเน็ตเวิร์กที่มีแต่ ตัวหนังสือ มีแต่คา� พูด แต่สงิ่ ทีผ่ มอยากเห็นคือเรือ่ งของ การกระท�า และมีเป้าหมายที่เป็นจริง แต่โซเชียลเน็ตเวิร์กก็มีข้อดีนะ เพราะถ้าไม่มีข่าว เหตุ ก ารณ์ บุ ก รุ ก และล่ า สั ต ว์ คนก็ ไ ม่ ตื่ น ตั ว กั บ เรื่องธรรมชาติสักที
ถึงตืน่ ตัวก็จะตืน่ ตัวแค่ชว่ งนัน้ เมือ่ มันถึงระยะเวลา หนึ่งแล้ว ทุกคนก็จะลืมสิ่งต่างๆ ที่ผ่านมา และจะเกิด แบบนี้ซ�้าๆ ถ้าเราดันแก้ปัญหาเรื่องนี้ได้ ก็เป็นแค่ การแก้ปัญหาเฉพาะหน้า ในทุกครั้งที่มีปัญหา มันเกิด การสูญเสียไปแล้ว และคนก็ไม่คดิ จะจ�ามัน
ถ้าอย่างนั้นคุณคิดว่าวิธีไหนที่จะท�าให้ผู้คนจดจ�า ความผิดพลาดครั้งนี้ไปนานๆ
เราคงต้องมีบทเรียนครั้งส�าคัญๆ เช่น บทเรียน จากสงครามโลกทีท่ า� ให้ทกุ คนตระหนักได้เอง โดยเฉพาะ ประเทศที่เคยเจอภัยสงคราม เขาย่อมรู้ดีว่าสงคราม เลวร้ายขนาดไหน เหมือนกับค�าที่ว่า ‘ไม่เห็นโลงศพ ไม่หลั่งน�้าตา’ เวลาเจอสงครามในระยะเวลานานๆ ก็เลยจ�า และต่อจากนัน้ ทุกคนก็ไม่อยากให้เกิดสงคราม อีกต่อไป มนุษย์เป็นแบบนี้ เมื่อเราไม่เจออะไรหนักๆ เราก็จะไม่จา� มัน
มีคา� พูดหนึ่งของ John Muir นักสิ่งแวดล้อมชาว อเมริกน ั เคยบอกไว้วา่ ‘And into the forest I go, to lose my mind and find my soul’ แล้วคุณล่ะ ค้นพบจิตวิญญาณบางอย่างของตัวเองไหม
มั น คื อ การพบว่ า ตั ว เองชอบอะไรตั้ ง แต่ ต ้ น เราก็เลยได้เจอสิ่งที่ถูกใจถูกจริตกับเรา
คุณท�างานรายการ เนวิเกเตอร์ มาหลายปี คงท�าให้ คุณได้เห็นสภาพป่าไม้ของบ้านเราตอนนี้ คุณคิด ว่าสถานการณ์น่าเป็นห่วงแค่ไหน
ถ้าเราฟังผู้ใหญ่หรือคนที่ผ่านประสบการณ์มา เยอะ เขาจะบอกว่าเมือ่ ก่อนเขาเจอป่าแบบไหน บ้านเขา ตอนนัน้ ยังเป็นป่า เมือ่ ก่อนบางกะปิยงั เป็นทุง่ นาอยูเ่ ลย (หัวเราะ) หรือเขตชานเมืองยังเป็นทุ่งอยู่เลย ทีนี้ก็ต้อง มองว่าผืนป่าธรรมชาติจริงๆ คือผืนป่าอนุรกั ษ์ ไม่วา่ จะ เป็นวนอุทยาน อุทยานแห่งชาติ เขตรักษาพันธุ์สตั ว์ป่า ทีเ่ ป็นพืน้ ทีอ่ นุรกั ษ์ธรรมชาติ หากกางแผนทีป่ ระเทศไทย ดูจะพบว่าผืนป่าของประเทศไทยเปรียบเสมือนเกาะเล็ก เกาะน้อยที่อยู่กลางทะเล บางผืนป่าขาดการเชื่อมโยง กัน ซึ่งผืนป่าที่เหมือนอยู่เกาะกลางทะเลแล้วถูกล้อม รอบด้วยหมู่บ้าน ชุมชน ต้นไม้อาจกระจายออกไปได้ จากทางนก แต่ถ้าเป็นสัตว์ ถ้าจะกระจายพันธุ์มันต้อง ข้ามไปอีกป่า การที่มันเดินทางข้ามป่าแล้วต้องผ่าน หมู่บ้าน มันก็ถูกยิงตายบ้าง สัตว์ป่าจึงเหมือนก�าลัง ติดเกาะอยู่แบบนั้น ตามธรรมชาติของสัตว์ต้องการอยู่ สามอย่าง คือ อาหาร ที่อยู่อาศัย และการผสมพันธุ์ ในการผสมพันธุ์ก็ต้องการเพศผู้และเพศเมียที่แข็งแรง เพศเมียมักจะเลือกตัวผูท้ มี่ าเกีย้ วพาราสี มาโชว์ความแข็งแรง ตัวที่สามารถไล่ตัวผู้ตัวอื่นไปได้ แต่ถ้าเป็น ผืนป่าที่เหมือนอยู่ในเกาะกลางทะเล มันไปไหนไม่ได้ ก็เลยผสมพันธุก์ นั อยูแ่ บบนัน้ ไม่สามารถข้ามสายพันธุ์ ได้ ท� า ให้ เ กิ ด ภาวะที่ เ รี ย กว่ า ยี น ด้ อ ยหรื อ เลื อ ดชิ ด คือการผสมในเครือญาติเดียวกัน เกิดพันธุกรรมที่เป็น ลักษณะด้อยต่อไปในอนาคต เรื่องธรรมชาติเป็นสิ่งที่น่าเรียนรู้ ผมอยากจะ ปลูกฝังเด็กๆ อยากให้ความรูเ้ ขาเยอะๆ ในสิง่ ทีเ่ ขาต้อง เรียนรู้ ผมว่าเราต้องไม่ปิดกั้นเขา บางอย่างเราชอบ ปิดกั้นให้เห็นแต่ภาพพจน์ดๆี แต่อะไรที่แย่ๆ เราก็หมก ไว้ ผมว่ามันเป็นองค์ความรู้ที่ผิด เราต้องเปิดโอกาส ให้เขารูท้ งั้ หมด เราต้องใจกว้าง ทุกเรือ่ งเลย ยกเว้นเรือ่ ง อบายมุขนะ (หัวเราะ) ซึ่งก็แล้วแต่วยั ผมว่าให้เป็นไป ตามวัยการเรียนรู้ของเขา
15 “เวลาเดินทางไปต่างจังหวัด แวะจอดพักรถทีป ่ ม ั๊ น�า้ มัน คุณเคยเจอไหม ไม่มใี ครจอดแล้วดับเครือ ่ ง เลยสักคัน มีแค่รถผมคันเดียวที่ดับเครื่อง... ผมเลยต้องหนีไปจอดนอนที่ปั๊มอื่น ทั้งๆ ที่ก็มีป้าย ติดอย่างชัดเจนว่า ‘กรุณาดับเครื่องยนต์’ ”
อยากรูว้ า่ ป่าในต่างประเทศเขามีระบบ จัดการทีด ่ แี ละน่าจะน�ามาเรียนรูไ้ หม
มีระบบจัดการที่ดีมาก บ้านเรา น่าจะเป็นความชะล่าใจมากกว่า เพราะ ในต่างประเทศเขาอาจจะไม่ได้มสี ตั ว์ที่ หลากหลายเหมือนกับเรา ในหลาย ประเทศ ยิ่งเป็นประเทศในเขตหนาว มีทรัพยากรธรรมชาติน้อย มีความหลากหลายน้อย มีต้นไม้อยู่ไม่กี่ชนิด แต่เขาเห็นคุณค่าในสิ่งที่มีอยู่ ในขณะ ทีเ่ รามีเยอะ เราก็นา่ จะภูมใิ จในสิง่ ทีเ่ รามี อย่างเช่นงู ประเทศไทยมีงูมากกว่า 150 ชนิด อเมริกาทัง้ ประเทศมีประมาณ 50 ชนิด อเมริกาใหญ่กว่าประเทศไทย ขนาดไหน เห็นไหมว่าป่าบ้านเรามี ความหลากหลายกว่า
ตอนที่เข้าป่าแรกๆ เทียบกับตอนนี้ ความคิดของคุณมีการเปลีย ่ นแปลง หรือเติบโตขึ้นอย่างไร
ผมมี ป ระสบการณ์ ม ากขึ้ น เริ่มแรกก็มาจากเป็นคนชอบท่องเที่ยว เชิงธรรมชาติ ไปน�า้ ตกกับเพือ่ น เดินไป เอาของที่รถ เอาเต็นท์ไปกาง เฮฮากับ เพือ่ น จากนัน้ เราก็คอ่ ยเรียนรูม้ าเรือ่ ยๆ ทัง้ จากผูค้ นต่างๆ ทีเ่ ขาเดินทางผ่านมา เกิดเป็นมิตรภาพ เกิดการแลกเปลี่ยน ประสบการณ์ดีๆ เลยท�าให้รู้ว่าทุกๆ ย่างก้าวทีเ่ ราท�ามันมีคณ ุ ค่า ถ้าเราเป็น คนช่างสังเกต พอเวลาเข้าสูก่ ระบวนการ ท�างาน อย่างในรายการ เนวิเกเตอร์ ก็ยิ่งมีกฎเกณฑ์เพิ่มมากขึ้น ทั้งเวลา โอกาสที่เราก�าลังจะไป สิ่งที่เราก�าลัง ค้นหา การเดินทาง ท�าให้เราต้องเจอ กับปัญหา และต้องแก้ปญ ั หาไปเรือ่ ยๆ แก้ได้บ้าง ไม่ได้บ้าง แต่เราพยายาม เพราะฉะนั้ น ผมเคยเจอปั ญ หามา นานัปการ ทัง้ การเดินทาง ผูค้ น ธรรมชาติ ก็ เ ลยท� า ให้ เ รามี ค วามเข้ ม แข็ ง และ เข้าใจว่าปัญหาในการท�างานหลายๆ อย่ า งมั น เป็ น เรื่ อ งเล็ ก น้ อ ยมาก เมื่อเทียบกับเหตุการณ์ที่เราเจอ ซึ่งก็ จะสั่งสอนให้เราแข็งแกร่งในบางอย่าง และอ่อนโยนในบางอย่างได้ ตอนเข้าป่าคุณท�าตัวเองให้กลมกลืน กับธรรมชาติอย่างไร คิดแบบเดียว กับที่สัตว์มันคิดไหม หรือสมมติว่า ตัวเองเป็นสัตว์ป่าสักตัว
ไม่ครับ ผมอยากเป็นคนนีแ่ หละ แต่อยากเป็นคนที่ท� า ให้สัตว์รู้สึกว่า เป็นเพื่อนมัน แต่ก็ไม่รู้ท�าไมสัตว์จะ ค่อนข้างกลัวเรา กลัวคนเดินสองขา แบบเรา สัญชาตญาณของสัตว์ทกุ อย่าง มันกลัวคน ผมไม่รู้เหมือนกันว่าอะไร ท�าให้มันเรียนรู้ในเรื่องนั้น
เวลาเดินป่า คุณเก็บเห็ดเก็บผักทีข่ น ึ้ ตามข้างทางมากินบ้างไหม
ถ้าส่วนตัวผมจะไม่แตะต้องเลย จะเตรียมเสบียงของตัวเองไป นอกจาก ว่าเป็นพืชหรือมีใบไม้บางอย่างที่เคี้ยว ได้ หรือลูกไม้บางชนิดที่กินได้ ผมจะ ขอแบ่งส่วนหนึ่งเล็กๆ จากธรรมชาติ มานิ ด หน่ อ ยส� า หรั บ ใช้ ป รุ ง อาหาร แต่ตน้ แม่ของมันยังอยู่ ถ้าเป็นเห็ดนีผ่ ม
ไม่ แ น่ ใ จ เพราะเห็ ด แต่ ล ะชนิ ด ก็ มี วิถชี วี ติ ในการเติบโตไม่เหมือนกัน หรือ หน่อไม้ผมก็ไม่ขุดมากิน แต่ผักต่างๆ ในป่า ปกติชาวบ้านเขาก็ไปเก็บมาใช้ ด�ารงชีวติ กันอยู่แล้ว เวลาได้เฝ้ามองดูสัตว์อยู่ห่างๆ คุณ รู้สึกอย่างไร
โอ้ โ ฮ ผมมี ค วามสุ ข มากเลย ความใกล้ชิดกับสัตว์ของผมคือการเฝ้าดูพวกมันอยูห่ ลังม่านบังไพร ทุกภาพ ที่เราได้เห็น สัตว์ป่าทุกตัว คือภาพ ที่ประทับใจของผมทั้งหมด ผมได้เห็น กิริยาท่าทาง ได้เห็นมุมต่างๆ ที่เป็นไป ตามธรรมชาติของมัน แต่เอาจริงๆ นะ สิ่ ง แวดล้ อ มรอบตั ว เราแบบนี้ เราก็ สามารถเห็นมันที่บ้านเราเองได้ ถ้าเรา ช่างสังเกต อย่างเช่น แมลง ด้วง กระรอก นก จิ้งจก ตุ๊กแก ผมอยากถามว่าปกติ ทีค่ ณ ุ อยูบ่ า้ น คุณได้สงั เกตพวกมันไหม ถ้าไม่เคย เราก็อย่าเพิ่งไปวุ่นวายกับ เรื่ อ งอื่ น คนไทยเรามั ก จะชอบเฮๆ ถ้ามีกระแสอะไรเราก็จะเฮๆ มันก็ดี ถ้ากระแสมันเป็นเรื่องดีแล้วเราก็เฮๆ กัน แต่เราก็ตอ้ งให้เรือ่ งพวกนีม้ นั ซึมอยู่ ในตัวเราด้วยว่า เราเฮๆ กับมันเพราะ อะไร เราไปโหนกระแสเพราะอะไร ไม่ ใ ช่ ว ่ า เราเห็ น เพื่ อ นท� า ก็ ท� า ตาม คนอื่นท�าก็ท�าด้วย แค่อยากจะเป็น ส่วนหนึ่งของกระแสนั้นด้วย ผมอยาก ให้ ค นเรามองย้ อ นกลั บ ไปที่ ตั ว เอง มากกว่าว่าเราท�าไปเพื่ออะไร หัวใจ ของเราคืออะไร
เคยกลัวไหมเวลาเข้าป่าแต่ละครั้ง อาจโดนสัตว์เข้ามาท�าอันตรายเรา
ไม่เคยกลัวเลย แต่ตอ้ งระมัดระวัง แต่ ถ ้ า เจอเสื อ ตั ว เป็ น ๆ ต่ อ หน้ า นะ ผมนีก่ ม้ ลงกราบเลยนะ มากินเราเถอะ (หัวเราะ) เพราะจริงๆ แล้วสัตว์ทกุ อย่าง หนีเราหมด นอกเหนือจากว่าเราไป ล่ามันหรือมันอยู่ในจุดที่อับ แล้วมัน รู ้ สึ ก ว่ า จะต้ อ งสู ้ เวลาเจอกั น ปกติ ต่างฝ่ายต่างแยกกันไปทางใครทางมัน เราเจอช้าง เราก็ต้องให้เขาไปก่อน ค่อยๆ ถอยออกมา แต่บางอย่างที่ต้อง ระวังเพราะเราไม่รู้ว่าเขาอยู่ตรงนั้น เช่น ผมโดนต่อหลุมต่อย เพราะเรา ไปยืนอยู่ตรงหลุมของมันพอดี ซึ่งผม ก็ ร อดมาได้ ไม่ ต าย แต่ ก็ โ ดนต่ อ ย หลายทีเหมือนกัน (หัวเราะ) พวกมัน บินมากันเป็นฝูง ตอนนั้นเราต้องวิ่ง ขึน้ เขาอย่างเดียวเลย จ�าได้วา่ เหนือ่ ยมาก ทีมงานคนอืน่ ๆ ก็วงิ่ กันกระจาย (หัวเราะ) เป็นบทเรียนให้เราว่า ต้องมองทีพ่ นื้ และ บนต้นไม้ด้วย ที่พื้นมีอะไร บนต้นไม้ มีอะไร มีหมีอยู่บนนั้นไหม มีผึ้ง มีต่อ มีแตนไหม
แสดงว่ า เหตุ ก ารณ์ นี้ คื อ ช่ ว งเวลา ที่ คุ ณ ได้ ใ กล้ ชิ ด กั บ สั ต ว์ ป่ า แบบ ตัวต่อตัวที่สุดแล้วใช่ไหม
นึกออกแล้ว ผมเคยใกล้ชิดกับ ลิงวอกภูเขาที่สุด อยู่ที่เขตรักษาพันธุ์ สัตว์ป่าภูเขียว ที่นั่นเขาจะท�าการวิจัย ลิงวอกภูเขามาเป็นสิบปีแล้ว เขาดูแล
จนลิงพวกนีร้ สู้ กึ ว่าคนเป็นพวกเดียวกับ มัน เป็นสิ่งที่ไม่แปลกปลอม พอไปเจอ มั น ก็ จ ะเฉยๆ กั บ คน ผมก็ จ ะตาม พวกมันไปเรือ่ ยๆ วันนีไ้ ปไหน ไปหากิน ที่ไหน พวกมันก็จะไปอยู่ตามแหล่งน�้า กินดอกทองหลาง เก็บหอยในน�้ากิน ผมก็เดินเข้าไปเหมือนกับเป็นสมาชิก ในฝูงของมัน ซึ่งพวกลิงก็ไม่ได้แสดง อาการแตกตื่นตกใจกับผม แต่โชคดี ที่ พื้ น ที่ ต รงนั้ น เป็ น เขตอนุ รั ก ษ์ ที่ มี เจ้าหน้าที่ลาดตระเวนอยู่ พวกนักล่า ก็จะไม่ค่อยกล้าเข้ามาสักเท่าไหร่ ช�่ า ชองในการเดิ น ป่ า ขนาดนี้ เคย หลงป่ากับเขาบ้างไหม
เคยสิ สมัยแรกๆ ที่ท�ารายการ เนวิเกเตอร์ เลย ช่วงปีทสี่ องมัง้ ตอนนัน้ ทีมงานรถติดหล่มอยู่ ยังข้ามมาไม่ได้ ผมก็ เ ดิ น น� า ไปก่ อ น อยากเดิ น เล่ น ส�ารวจรอบๆ ป่า เดินไปเดินมา และ เป็นช่วงเวลาที่โพล้เพล้ด้วย ผมก็เดิน จนค�า่ ก็ไม่เจอใครตามมา เพราะเข้าใจ ว่าเส้นที่ก�าลังเดินอยู่เป็นเส้นทางหลัก ที่ทุกคนจะตามมารับ บังเอิญว่าในป่า มี ท างแยกเยอะ ผมก็ เ ดิ น ไปเรื่ อ ยๆ ฝ่าความมืดไปเรื่อยๆ แล้วป่าตอนมืด ไม่ได้ดูน่ากลัวเลยนะ แต่จริงๆ ถ้าเรา รูเ้ รือ่ งราวของป่านัน้ เราก็จะกลัว เพราะ ป่าที่เราหลงอยู่เป็นแหล่งของช้างป่า ซึ่งถ้าเรารู้เรื่องนี้แต่แรกแถมเดินอยู่ คนเดียวด้วย ก็เป็นความกลัวนิดๆ แต่ สุดท้ายก็หลุดออกมาได้ หลังจากที่ ล้มลุกคลุกคลานอยู่สักพัก จนมาเจอ รถที่มาดักเราอยู่ข้างหน้า ซึ่งโชคดีว่า ทีมงานพอจะเดาได้ว่าเราจะออกมา จากทางนี้ นัน่ เป็นบทเรียนว่าต่อไปต้อง จดจ�าพืน้ ทีข่ องป่าให้ดี อย่าสุ่มสีส่ ุ่มห้า ชะล่าใจ อุปกรณ์ที่เอาไปก็ต้องพร้อม
เวลาเข้าป่าจริงๆ ทุกอย่างจะพรางตัว กลมกลื น ไปหมดจนดู ไ ม่ อ อกเลย ใช่ไหม
ใช่ แต่ประสบการณ์จะช่วยให้เรา มองออกเอง เหมือนเวลาผู้หญิงไป ช้ อ ปปิ ้ ง ไง ท� า ไมพวกเธอเห็ น ของ บางอย่างที่เราไม่เห็น คุณนึกออกไหม (หัวเราะ) ทั้งๆ ที่เดินอยู่ร้านเดียวกัน แท้ๆ แต่ท�าไมพวกเธอเจอของชิ้นนี้ได้ นั่นเพราะเรามองกันคนละแบบ
เป้าหมายในใจของคุณที่ยังไม่ได้ไป สักที
ป่าฮาลา-บาลา จังหวัดนราธิวาส ซึ่ ง เหตุ ก ารณ์ ค วามไม่ ส งบที่ เ กิ ด ขึ้ น ท�าให้เราไม่แน่ใจว่าจะปลอดภัยไหม ถ้ า ใครได้ ไ ปที่ นั่ น ผมจะรู ้ สึ ก ตื่ น เต้ น และดีใจแทน ถ่ายรูปมาฝากกันด้วย นะครับ
a day BULLETIN
16
A MUST CAFE´
MOVIE
JOMPA COFFEE HOUSE แวะมาชิมกาแฟและซึมซับเรื่องราวต่อได้ที่จอมป่า คอฟฟี่ เฮาส์ ชั้น 1 ส�านักงานมูลนิธิสืบนาคะเสถียร เยื้องโลตัส แคราย เปิดทุกวันจันทร์ถึงศุกร์ ตั้งแต่เวลา 08.00-17.00 น. และติดตามข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่ www.facebook.com/JompaSaveForest
EARTH: ONE AMAZING DAY
JOMPA COFFEE HOUSE รสชาติ แ ละกลิ่ น หอมของ กาแฟอุ่ น ๆ ตอนเช้ า ช่ ว ยปลุ ก ชีวต ิ ทีห ่ ลับใหลให้สดชืน ่ และมีพลัง นั่นคือเสน่ห์ของกาแฟที่ทุกคน ไม่อาจปฏิเสธได้ รวมถึง ‘กาแฟ ที ล อซู ’ กาแฟรั ก ษาป่ า ต้ น น�้ า ซึ่ ง เป็ น ผลิ ต ภั ณ ฑ์ จ ากหมู่ บ้ า น แม่กลองน้อย ต�าบลโมโกล อ�าเภอ อุม ้ ผาง จังหวัดตาก ทีเ่ รามีโอกาส ได้มาชิมโดยไม่ตอ ้ งเดินทางเข้าป่า แค่ฝา่ การจราจรทีต ่ ด ิ ขัดเล็กน้อย บนถนนติวานนท์ มุ่งหน้าแยก แคราย มายังส�านักงานมูลนิธิ สืบนาคะเสถียร เพือ ่ มาชิมกาแฟ รักษาป่าต้นน�า้ ในร้านเล็กๆ ทีใ่ ช้ ชือ ่ ว่า จอมป่า คอฟฟี่ เฮาส์
ทันทีที่เราเข้ามาด้านในมูลนิธิ สืบนาคะเสถียร กลิน่ กาแฟจางๆ ท�าให้ เราผ่อนคลาย เสียงทักทายของเจ้าหน้าที่ ที่ อ ยู ่ ห ลั ง เคาน์ เ ตอร์ ก็ ท� า ให้ ยิ้ ม ออก เรายืนมองรายการเมนูกาแฟบนกระดาน ด้านบน ก่อนที่จะสั่งอเมริกาโนเย็น ตามความคุ้นเคย แล้วถอยออกมานัง่ คอยกาแฟแก้วนัน้ พลางมองไปรอบๆ พื้นที่ชั้นหนึ่งของมูลนิธิฯ รวมทั้งโซน
เคาน์เตอร์กาแฟซึ่งตกแต่งพื้นที่ด้านในสไตล์ลอฟต์ เน้นความเรียบง่ายแต่แข็งแกร่ง มีโซนจ�าหน่ายสินค้าทีร่ ะลึกเพือ่ ร่วมสมทบทุนของมูลนิธฯิ อาทิ กระเป๋าผ้าแคนวาสสีสนั สดใส, เสื้อยืดภาพถ่ายคุณสืบ, รูปเสือด�า หรือแม้กระทั่งหมวกแก๊ปสีเทา พลางท�าให้คิด ย้อนกลับไปในสมัยเรียนทีค่ น้ คว้าหาข้อมูลเรือ่ งสิง่ แวดล้อมและสัตว์ปา่ จนได้รจู้ กั เรือ่ งราว ของ สืบ นาคะเสถียร เราด�าดิ่งลงไปถึงเรื่องราวในอดีตเพียงชั่วครู่ กาแฟเย็นแก้วโตก็มาเสิร์ฟตรงหน้า ดืม่ ผ่านหลอดค�าแรกก็รสู้ กึ สดชืน่ ด้วยรสเปรีย้ วน�าตามด้วยขมอ่อนๆ ของกาแฟอาราบิกา กลิน่ หอมๆ ชวนให้ชมิ อึกต่อไปได้เรือ่ ยๆ จนเกือบจะหมดแก้ว นัน่ ท�าให้เราสนใจว่า กาแฟ ที่เราดื่มเมื่อครู่นั้นชงด้วยเมล็ดกาแฟจากที่ไหน อเมริกาโนเย็นแก้วนี้มตี ้นทางจากเมล็ดกาแฟประจ�าหมู่บ้านแม่กลองน้อย ต�าบล โมโกล อ�าเภออุม้ ผาง จังหวัดตาก พืน้ ทีท่ ใี่ นครัง้ หนึง่ เคยปลูกกะหล�า่ ปลีและเผลอท�าลาย ป่าและสิ่งแวดล้อมโดยไม่รู้ตวั วันหนึ่งมูลนิธิสืบนาคะเสถียรได้น�าโมเดลการอยู่ร่วมกันระหว่างชุมชนและผืนป่า เข้าไปให้ความรู้ จนมีแกนน�าของหมูบ่ า้ นลุกขึน้ มาเห็นด้วย แล้วใช้วธิ อี นุรกั ษ์ผนื ป่าด้วย การปลูกเมล็ดกาแฟปลอดสารเคมี ต้นกาแฟจะเติบโตได้ดี ให้ผลผลิตที่มีคุณภาพ หากชาวบ้านรักษาป่า เท่ากับว่าชาวบ้านก็จะมีรายได้จากเมล็ดกาแฟ ในช่วงแรกๆ มีคนเชือ่ เพียงหลักสิบ แต่ทุกวันนี้มีกว่า 50 ครอบครัวที่หันมาปลูกกาแฟ พร้อมด�าเนินการเอง ในทุกขั้นตอน ตั้งแต่เก็บผลผลิต ท�าความสะอาด คั่ว บด จัดเก็บและจ�าหน่าย ท้ายสุด ร่วมกับมูลนิธิฯ เปิดเป็นร้านจอมป่า คอฟฟี่ เฮาส์แห่งนี้ ก็เพื่อแสดงให้เห็นถึงปลายทาง ของการปลูกกาแฟรักษาป่าต้นน�้าว่าจะสร้างชีวิตให้ชาวบ้านและผืนป่าได้อย่างแน่นอน นี่คือเรื่องราวจากผืนป่าสู่แก้วกาแฟ ยิ่งเราได้รับรู้เรื่องราวต้นทางของกาแฟที่ดื่ม มากเท่าไหร่ รสชาติทอี่ ร่อยอยูแ่ ล้วก็อร่อยยิง่ ขึน้ แถมยังหอบเรือ่ งราวและกาแฟกลับบ้าน ด้วยกาแฟดริปแบบซองส�าเร็จรูป ในราคาเพียง 59 บาทต่อ 2 ซอง เพื่อดื่มด�า่ รสชาติ กาแฟในยามเช้าถัดไป
ถ้ า ใครเคยคิ ด ว่ า ดู สารคดี ชี วิ ต สั ต ว์ โ ลกแล้ ว จะง่วง เราขอแนะน�าให้ลอง ตีตวั๋ ไปดู Earth : One Amazing Day เพราะนอกจากจะเป็นหนัง ที่พูดได้เต็มปากว่า ‘ไม่ง่วง แม้แต่วนิ าทีเดียว’ แล้ว ยังสนุก ลุน้ ระทึก และท�าให้เราได้เห็น ความงามของโลกใบนีไ้ ด้อย่าง น่าประทับใจสุดๆ โดยตลอด ระยะเวลา 95 นาที ข อง ภาพยนตร์ เ รื่ อ งนี้ คุ ณ จะได้ พบกั บ ชี วิ ต ของสั ต ว์ โ ลกกว่ า 38 สายพันธุ์ในระยะประชิด ผ่ า นการเดิ น ทางสุ ด พิ เ ศษ ตั้งแต่การติดตามดวงอาทิตย์ จากยอดเขาทีส่ งู ทีส่ ดุ ไปจนถึง เกาะทีห่ า่ งไกล ซึง่ เต็มไปด้วยป่า และสัตว์แปลกใหม่นานาชนิด ผ่านเสียงพากย์สดุ นุม่ นวลของ โรเบิร์ต เรดฟอร์ด และความสวยงามด้านภาพที่บอกเลยว่า ต้องดูในโรงภาพยนตร์เท่านัน้
ขอขอบคุณข้อมูล : สาส์นสืบ ฉบับเดือนเมษายน 2560 โดยมูลนิธิสืบนาคะเสถียร
ACCESSORY
COLLECTION
เข็มกลัดปักลาย เสือด�า
LACOSTE X SAVE OUR SPECIES
issue 530 19 MAR 2018
ร่วมไว้อาลัยแก่เสือด�าทีถ่ กู ล่า ในเขตรั ก ษาพั น ธุ ์ สั ต ว์ ป ่ า ทุ ่ ง ใหญ่ นเรศวร และแสดงความเคลื่อนไหวด้านการอนุรักษ์สัตว์ป่า ด้วย เข็มกลัดปักลายเสือด�า แอ็กเซสซอรีน่ารักๆ ทีแ่ ฝงด้วย ความหมายอันยิ่งใหญ่โดยครูกุ้ง เจ้าของเพจ ‘บันทึกสีไม้ by ครูกุ้ง’ โดยเป็นเข็มกลัดขนาดก�าลังดี ปักเป็นรูปเสือด�า นัยน์ตาสีเหลือง ราคาชิน้ ละ 100 บาท รายได้หลังหักค่าใช้จา่ ย มอบให้กองทุนผูพ้ ทิ กั ษ์ปา่ มูลนิธสิ บื นาคะเสถียร สัง่ จองได้ที่ www.facebook.com/byGung
อาจเป็นเพราะกระแสเรื่องสัตว์ป่าสงวน ก�าลังมาแรง ทั้งในเมืองไทยและทั่วโลกต่างก็ให้ ความส�าคัญกับเรื่องนี้อยู่ตลอดเวลา Lacoste ทีเ่ ลือกใช้โลโก้เป็นรูปจระเข้บนเสือ้ มาปีนถี้ งึ กับยอม เปลีย่ นไอคอนบนเสือ้ ให้เป็นรูปสัตว์ทใี่ กล้สญ ู พันธุ์ ถึง 10 ชนิดด้วยกัน เช่น โลมาวากีตา ซึ่งเป็นโลมาที่อาศัยอยู่ในอ่าวแคลิฟอร์เนีย เต่าทะเลพม่า แรดชวา นกแก้วคาคาโป เป็นต้น แถมไอเดียยังเก๋ตรงทีว่ า่ จ�านวนของเสือ้ แต่ละชนิดจะไม่เท่ากัน แต่รวมแล้วจะออกจ�าหน่ายเพียง 1,775 ตัว ราคาตัวละ 183 เหรียญสหรัฐฯ ส่วนรายได้จะน�าไปบริจาค เพือ่ อนุรกั ษ์สตั ว์เหล่านีต้ ่อไป รายละเอียดเพิม่ เติม www.lacoste.com/gb/saveourspecies.html
a day BULLETIN
SELECTED
18
เรื่อง : วิชิตา คะแนนสิน
01
05
02
04
03
10
06
09
07
08
11
13
14
15 12
S U S T A I N ABLE WAY T O STAY
issue 530
COOL
19 MAR 2018
ชวนคุณมารักษ์โลกด้วยการใช้เสือ ้ ผ้า รองเท้า เครือ ่ งประดับ และกระเป๋าทีม ่ ก ี ระบวนการผลิตอย่างยัง ่ ยืน โดยการไม่ทา� ร้ายสัตว์ ใช้วส ั ดุจากเส้นใยธรรมชาติ ใช้วธ ิ ร ี ไี ซเคิล รวมไปถึงการให้ความเป็นธรรมกับแรงงาน ทีผ ่ ลิต นอกจากจะเป็นมิตรกับสิง ่ แวดล้อมแล้ว เสือ ้ ผ้ายังใส่สบายและเหมาะกับทุกๆ วันด้วย
01 Olderbrother - Chore Coat Pink Hibiscus ราคา 7,668 บาท 02 Frank & Faith Votch Classic Collection Vegan Leather Watch ราคา 5,223 บาท 03 Aiayu - Hat Indigo ราคา 2,100 บาท 04 Aiayu - Hat Indigo ราคา 2,100 บาท 05 Nudie Jeans Army Shirt Blue Metal ราคา 4,225 บาท 06 Finisterre - Ren Reversible Bikini Top ราคา 1,525 บาท 07 Finisterre - Ren Reversible Bikini Bottoms ราคา 1,300 บาท 08 Apolis - Lunch Bag ราคา 1,190 บาท 09 Bleed - Cork Wallet Ladies ราคา 3,100 บาท 10 Satta - Travel Pants ราคา 3,900 บาท 11 Armedangels - Becky Pencil Skirt Made of Organic Cotton ราคา 3,100 บาท12 Nilsolo - Sarita Wedge Sandal ราคา 3,474 บาท 13 Bleed - Jacroki® Paper Belt ราคา 1,990 บาท 14 Veja Wata Jute Natural Pierre ราคา 3,100 บาท 15 Jungmaven - Town and Country Socks ราคา 560 บาท
a day BULLETIN
FEATURE
20
เรื่อง : วุฒิชัย กฤษณะประกรกิจ ภาพ : หม่อมหลวงปริญญากร วรวรรณ
Heart issue 530 issue 530
Ma
1919 MAR 2018 MAR 2018
ช่างภาพสารคดีสัตว์ป่าระดับต�านานของเมืองไทย ท�างานฝังตัวอยู่ในป่าลึกเพื่อบันทึกภาพสัตว์ป่าแบบกระทบต่อธรรมชาติ น้อยที่สุด มีผลงานหนังสือรวมบทความ สารคดี และรวมภาพถ่ายสัตว์ป่าหลายเล่มแล้ว ในเร็วๆ นี้เขาก�าลังจะมีผลงาน ภาพยนตร์สารคดีเผยแพร่ในโรงภาพยนตร์และทางโทรทัศน์ ร่วมกับกลุ่มเพื่อนช่างภาพในนาม “สารคดีสัญชาติไทย”
ชุดลาดตระเวนหน่วยพิทักษ์ป่ากะแง่สอด หน่วยพิทักษ์ป่าหน่วยหนึ่งของเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าทุ่งใหญ่นเรศวรด้านตะวันออก พวกเขาถูกเรียกว่าชุดม้าศึก เป็นเด็กหนุ่มอายุย่ีสิบกว่าๆ ได้รับการฝึกฝน Smart Patrol มาอย่างดี เดินป่าระยะทาง สองพันกิโลเมตรต่อปีเป็นอย่างน้อย ได้รับรางวัลชุดลาดตระเวนยอดเยี่ยมมาหลายปี เป็นเด็กหนุ่มที่รักป่า รักชีวิตผจญภัย มีความรักในงานนี้ รักชุดเครื่องแบบผู้พิทักษ์ป่า เด็กหนุ่มพวกนี้ต้องเข้าไปต่อกรกับนายพรานที่ได้ค่าแรงดีๆ ถืออาวุธดีๆ
an
และได้รับใบสั่งมาราคาสูงลิ่ว พวกเขาคือด่านหน้าที่จะต้องปะทะ เราจึงต้องให้กา� ลังใจ
of The
1 21
issue 530
19 MAR 2018
เสือดาวกับเสือด�าเป็นเสือชนิดเดียวกัน (เสือด�าเกิดจากความผิดปกติของเม็ดสีที่เรียกว่า เมลานิซึม ท�าให้มีสีพื้นตามล�าตัวเป็นสีด�า ถ้าสังเกตให้ดีจะพบว่าเสือด�าก็มีลายเช่นเดียวกับเสือดาว - วิกิพีเดีย) ภาพนี้ถ่ายโดยไม่ได้ตั้งกล้อง และไม่ได้ อยู่ในบลายด์ เรายืนจ้องตากันแบบนี้เท่านั้นเอง ถ้าเราขับรถเข้าไปในป่าก็มีโอกาสได้เจอเสือพวกนี้อยู่แล้ว ไม่ใช่เรื่องยากเลย นิสัยของสัตว์ป่าพวกนี้ ถ้าเขาเห็นอะไรแปลกไปก็ยืนดูอยู่เฉยๆ ไม่ได้วิ่งหนีไปไหน เพราะยังไม่รู้จักว่านี่คือมนุษย์ หรือคนทีจ่ ะไปท�าร้ายเขา บางทีเขาก็เดินไปนอนอยูข่ า้ งทางแค่นน ั้ เอง ไม่ได้จะมาจูโ่ จมเราด้วย แค่งงว่านีค ่ อ ื ตัวอะไร สัตว์พวกนีร ้ บ ั รูด ้ ว้ ยกลิน ่ เป็นหลัก ถ้าเขามองเห็น แต่เขาไม่ได้กลิน ่ เขาก็ไม่รว ู้ า่ คืออะไร เขาเชือ ่ จมูกเป็นหลัก ไม่ได้เชือ ่ ตาเป็นหลัก เหมือนกับเรา บางทีสัตว์พวกนี้เหมือนเชื่อง แต่จริงๆ ไม่มีสัตว์ป่าที่เชื่องหรอก เขายืนอยู่เฉยๆ ไม่วิ่งหนี ไม่ได้แปลว่าเขาเชื่อง เพียงแต่เขายังจับสัญญาณไม่ได้ว่าข้างหน้านั้นคืออะไร
2
มองปั ญ หาสิ่ ง แวดล้ อ มและทรั พ ยากรป่ า ไม้ ข องไทยให้ ไ กลเกิ น กว่ า เรื่ อ งมหาเศรษฐี ไ ร้ จิ ต ส� า นึ ก คนหนึ่ ง ลักลอบเข้าไปล่าสัตว์อย่างน่าละอาย ในตอนนี้ ผืนป่าตะวันตกของไทยยังคงความอุดมสมบูรณ์อยู่มาก แต่ขณะเดียวกันที่นี่ก็ก�าลังตกอยู่ใน ความเสี่ ย งอย่ า งใหญ่ ห ลวงเช่ น กั น เราจะเดิ น หน้ า รั ก ษาทรั พ ยากรอั น มี ค่ า นี้ ไ ว้ ไ ด้ อ ย่ า งไร... จากนายพราน จากการพัฒนา จากสภาพแวดล้อมของโลกที่เปลี่ยนแปลง จากความไม่รู้และมองข้ามไปของคนเมืองอย่างเรา a day BULLETIN สนทนากับ หม่อมหลวงปริญญากร วรวรรณ ช่างภาพสารคดีสต ั ว์ปา่ ระดับต�านาน ผูค ้ ลุกคลี อยูก ่ บ ั ผืนป่าตะวันตกมานานหลายทศวรรษ ได้พบเจอสัตว์ปา่ หายากมากมาย และรูจ้ ก ั มักคุน ้ กับผูค ้ นในพืน ้ ทีอ ่ ย่างดี เขามาบอกเล่าถึงโอกาสและปัญหาของผืนป่าแห่งนี้ พร้อมกับน�าภาพถ่ายบางส่วนมามอบให้เราเผยแพร่ มาท�าความรู้จักผู้ปฏิบัติงานในพื้นที่ รับฟังเสียงของชาวบ้านและเสียงของป่า เพื่อปลุกจิตส�านึกรัก และหวงแหน และก้าวสู่อนาคตที่ดีในการอยู่ร่วมกันของทุกฝ่าย
a day BULLETIN
22
23 ภาพถ่ายทางอากาศโดยใช้เฮลิคอปเตอร์ เผยให้เห็นเส้นทางของล�าห้วยกลางผืนป่าตะวันตกของไทย สัตว์ปา่ ส่วนใหญ่อาศัยอยูต ่ ามทีร ่ าบริมล�าห้วยนี้ ภาพนีถ ้ า่ ยหลายปีแล้ว และตอนนีก ้ ส ็ ภาพใกล้เคียงแบบนีอ ้ ยู่ เพราะป่าห้วยขาแข้งไม่มใี ครเข้าไปท�าอะไร มันได้ มันถูกเก็บรักษาไว้ในสภาพนี้
3
Unsung Hero ความรักในงาน... เมือ่ คนทัว่ ไปมองเขามา มักจะคิดวา คนทํางานในปาเหลานีน้ าสงสาร ยากจน ซอมซอ มาทํางานนี้ เพราะไมมีทไี่ ป แตถาไดเขาไปคลุกคลีจริงๆ จะรูวาไมใชเลย คนกลุมนี้ถึงแมจะเปนคนบานนอก ดูยากจน แตพวกเขามี ความรักในงานนี้ เมือ่ แตงชุดเครือ่ งแบบเตรียมออกลาดตระเวน เขาจะกลายเปนอีกคนที่เขมแข็ง มีระเบียบวินยั เด็กรุนใหม หลายคนเรียนชั้นมัธยม มีบางคนจบถึงขั้นมหาวิทยาลัย เขาเลือกทีจ่ ะทํางานในปาเพราะความรักปา รักการผจญภัย ไดใสชุดเครื่องแบบเทๆ ฝกวินัยแบบทหาร ฝกอาวุธ และ ทีส่ าํ คัญทีส่ ดุ คือไดอยูกับกลุมเพือ่ นในหนวย มันคือความสุข ที่ทําใหเขาอยูกับงานตรงนี้ ชีวติ ปา... เด็กหนุมสวนหนึง่ เคยเขามาทํางานในเมือง ทํางานกอสราง เปนพอครัว ทํางานโรงงาน ขายของตลาดนัด โตรุง แลวก็พบวาเมืองใหญไมใชชีวิตของเขา อยูในหองเชา แคบๆ เงิ น ทองไมพอใช เขาก็ เ ลยกลั บ บานและสมั ค ร มาทํางานในปากัน ไดเงินเดือนละเพียงเจ็ดแปดพันบาท แตยังมีเงินเหลือเก็บ ถาเอามาตรฐานความสุขความสําเร็จ แบบคนเมืองไปตัดสิน ก็มองวาคนกลุมนีล้ าํ บากยากจนกวา แตถาเราเอามาตรฐานเมืองของเราไปอยู ที่นั่น จะพบวา พวกเรานี่แหละที่นาสงสาร เพราะทําอะไรไมเปนสักอยาง ความสุขเรียบงาย... ถาวันไหนไดหยุดพัก ก็แค ไดตั้งวงกิ น เหลาขาวกั น สั ก ขวด พอเราเขาไปอยู ในปา ใจจะเปดกวาง ปาจะสอนเราเองวาชีวิตนี้ไมมีอะไรยากเลย เพียงแคในเปมีรองเทาแตะติดไวคูหนึง่ เมือ่ คุณใสรองเทาบูต เดินลาดตระเวนไปทั้งวัน ทั้งรอนทั้งอบ ยํ่าโคลนเปยกแฉะ พอตกคํ่ากลับมาถึงแคมป คุณถอดรองเทาบูตออก แลวเอา รองเทาแตะมาใส แคนีก้ ม็ คี วามสุขแลว โชคดีของคนทํางาน ในปาคือเรื่องแบบนี้ เราปรับตัวใหเขากับความขาดแคลน จนสุดทายก็รูสึกวาไมไดขาดอะไรเลย การลาดตระเวนแบบเนนคุณภาพ... ผูทํางานในปา ตะวันตกของไทยไดรับการพัฒนาฝกฝน Smart Patrol งาน ประจําวันคือการปองกันดูแลรักษาทรัพยากรธรรมชาติและ แหลงที่อยูอาศัยของสัตวปา ออกลาดตระเวนเพื่อดูรองรอย สัตวปา ดูปจจัยคุกคาม ถายรูปกลับมา แลวนําเสนอใน ทีป่ ระชุมรายเดือน เอาขอมูลไปทําการวิเคราะหวาพืน้ ทีไ่ หน กําลังตกอยูในความเสีย่ ง ดูเรือ่ งนิตวิ ทิ ยาศาสตร เก็บซองยา ขวดลิโพ กนบุหรี่ ปลอกกระสุน นํากลับมาตรวจสอบลายนิว้ มือ และดีเอ็นเอ ถามีรองรอยผูบุกรุกเขามา ระเบียบวินัย... คนเหลานี้ทํางานกลางปา คนอื่น มองไมเห็นหรอกวาเขาทําอะไร ตื่นเชามาตองมีแรงขับ ใหกระตือรือรน หัวหนาดูแลลูกนอง ทีมก็ชวยดูแลกันเอง แปดโมงเชาเคารพธงชาติ แลวก็ออกลาดตระเวน เวลาอยู ในปาแบบนัน้ เขาไมทํางานเลยก็ได นอนไปทัง้ วันเราก็ไมเห็น แตถาคุณไดไปเยีย่ มเยียนทีห่ นวย จะพบวาทุกอยางยังไดรับ การดูแลรักษาอยางดีเยีย่ ม หญาตัดเรียบรอย นัน่ หมายความวา พวกเขามีระเบียบวินัย และควบคุมตัวเองไดดี เวลาทํางาน ก็คือทํางานจริงจัง พวกเขาซื่อสัตยกับตัวเองเสมอ ไมกลา ทําผิดทั้งตอหนาและลับหลัง นี่เปนนิสัยของชาวบานใน ทองถิน่ นัน้ โดยเฉพาะคนทีม่ เี ชือ้ สายกะเหรีย่ ง คนงานสวนใหญ ในปาตะวันตกมีสัญชาติไทยเชื้อสายกะเหรี่ยง ทั้งในจังหวัด กาญจนบุรีและจังหวัดตาก คนเหลานี้มีความรับผิดชอบสูง และละอายเกรงกลัวตอบาป เขาจะรูสึกผิดถาขี้เกียจหรือ หยอนยาน มี ลั ก ษณะนิ สั ย ของพวกเขาเลยที่ จ ะทํ า งาน ตามหนาที่เปะๆ นายพรานหลายคนยามใจ... คนสวนใหญไมรู วา ผูปฏิบตั งิ านทีน่ มี่ ที กั ษะสูงและมีความภูมใิ จในหนาทีก่ ารงาน ของตัวเอง คงคิดวาเจาหนาที่เชาชามเย็นชามไมใสใจ หรือ ถาเกิดโดนจับไดก็สามารถเคลียรได เขาไมรูวาคนทํางาน ไดรับการพัฒนาไปไกลมาก นีเ่ ปนเพียงแคการทําหนาทีป่ กติ ประจําวันเทานั้นเอง
สัตว์ป่าอย่างช้าง เก้ง กระทิง พากันลงมากินโป่ง แหล่งอาหารส�าคัญของสัตว์ป่า ถ่ายได้ด้วยการเฝารออยู่ในบลายด์ รอจังหวะที่เขาพากันลงมา
a day BULLETIN
24
4
Unheard Voices ปจจัยคุกคามที่ตองจับตามอง... คือใบสัง่ ทีม่ าจากตางประเทศ โดยนายพราน อาชีพและขบวนการคาสัตวปาอยูเบือ้ งหลัง คนพวกนี้มีใบสั่งมาเปนเสือโครง กระทิง ตัวลิ่น ฯลฯ มีนายพรานอาชีพที่รับจางลา แลวก็จัดสงออกไปตางประเทศ ขบวนการ พวกนี้ใหญโตและซับซอนมาก เปนองคกร อาชญากรรมขามชาติ ขบวนการคาสัตวปา... เปนรองจาก เพียงแคการคายาเสพติดและการคาอาวุธ มูลคาจึงสูงมาก และมีนกั การเมืองบางประเทศ หนุนหลัง เขามาลาในปาไทยแลวก็ลกั ลอบ สงออกนอก ทุ ก วั น นี้ ยั ง มี ข าวจั บ ตั ว ลิ่ น ที่ ด านชายแดนไดเปนรอยตั ว หนั ง เสื อ ซากเสือ มีออกขาวเปนประจํา
issue 530 19 MAR 2018
วิธแี กไขในบางประเทศ... ขบวนการ คาสัตวปาเหลานี้มีใบสั่งกระจายออกไป ทั่วโลก ถาเปนในแถบทวีปแอฟริกาจะโดน ลาแรด บางทีรฐั บาลเขาสัง่ ตัดนอทิง้ ไปเลย เพือ่ จะไดรักษาชีวติ แรดเอาไวใหมันจบๆ ไป ซึง่ ทําแบบนีก้ น็ าสงสาร มันไมใชวิธกี ารแกไข ที่ถูกตอง นอแรดไมใชแคเล็บนิ้วมือ มันคือ สิง่ ประกาศศักดิศ์ รี พอไปตัดทิง้ มันก็มชี วี ติ อยูไปวันๆ ซึ่งแบบนั้นไมใชชีวติ แลว
25
ชุ ม ชนรอบปาเปนสิ่ ง สํ า คั ญ ... บางครั้งเจาหนาที่ก็ตองเผชิญหนากับคน จากหมูบานตัวเอง เพราะนายพรานจาก ขางนอกก็มักจะวาจางคนในพื้นที่ซ่ึงเปน ชาวบานในหมูบานรอบๆ พาเขาไป เราก็ สงสั ย เหมื อ นกั น วาถาเขาลาดตระเวน แลวไปเจอเพือ่ นในหมูบานตัวเองรุกลํา้ เขามา เขาจะจับไหม มีบอยครั้งที่เขาจับมา แต สวนใหญหัวหนาจะคอยดูว าใครมาจาก หมู บานไหน ก็ย ายไปอยู ในโซนหางไกล เพื่อจะไดไมตองเผชิญหนากับญาติพี่นอง หรือคนในหมูบานเดียวกัน พัฒนาชุมชน... เราไมควรแชแข็ง วิ ถี ชี วิ ต ชาวบานใหเปนไปในแบบเดิ ม เพราะทุ ก วั น นี้ ค วามเจริ ญ เข าไปถึ ง และพวกเขาตองการมีชีวิตที่ทันสมัยขึ้น เมื่ อ ก อนเขาไม ได ใช เงิ น ทองซื้ อ ของ แตเดี๋ยวนี้จําเปนตองใช เมื่อหมู บานมี รานคาแบบใหมเขาไปถึง ระบบเศรษฐกิจ เปลี่ ย นแปลงไป เขาก็ ต องทํ า งานเพื่ อ หาเงินมาใช เด็กหนุมสาวนุงกางเกงยีนส ทําทรงผมแบบดาราเกาหลี เมือ่ มีความเจริญ เขามา ไมมีคาํ วาชาวบานหลังเขาอีกตอไป ชาวบานกําลังลําบากขึน้ ... ในขณะ ที่เรายังไมสามารถทําใหชุมชนมีชีวิตดีขึ้น รอยเปอรเซ็นต เราจึงไมควรจะโทษชาวบาน
นี่ คื อ ป ญหาที่ สั ง คมเรากํ า ลั ง เผชิ ญ อยู ชาวบานในทองที่เปนแคปลายทางเทานั้น แตตนทางคือคนในเมืองอยางเราที่ทําให เกิดความตองการเหลานี้ ผมตอตานมาก พวกทีบ่ อกวาอยากใหชาวบานเปนแบบเดิม ผมบอกวาทําไมละ ทีพวกคุณเองยังไมนุง โจงกระเบนเลย แลวจะใหชาวบานแตง ชุดพืน้ เมือง ทุกอยางตองเปลีย่ น แตทุกอยาง ขึ้ น อยู กั บ ภายในใจ ทํ า อยางไร ถาเรา ไปเที่ ย วเพื่ อ เช็ ก อิ น เพื่ อ ถายภาพสวยๆ ก็ อ ยาลื ม วามี เ จาของบานอยู และสิ่ ง ที่ ควรทํ า คื อ การผลั ก ดั น และรณรงค ให ปรับปรุงกฎหมายคุมครองสัตว
ภาพสมเสร็จถ่ายยากที่สุด เฝาอยู่ในบลายด์กันเป็นเดือนๆ ในการเฝารอเจอมัน ช่วงนั้นผมอยากไว้ผมยาวด้วย ไปนั่งรอในบลายด์เป็นเดือนๆ ทรมานมาก เหนียวหัวมาก น�้าไม่ได้อาบ ความงามของคนท�างานถ่ายภาพจะมองอีกแบบหนึ่ง
5
Unpredictable Future แนวโนมสิ่ ง แวดลอมของไทย... ทุ งใหญฝ ง ตะวันตก ฝงตะวันออก และหวยขาแขง สภาพเหมือนเปน เสนขนานกันระหวางคนทํางานปกปอง กับคนที่จะเขามา เอาผลประโยชน ถาเมื่อไหรฝงคนปกปองออนแรงลง คนอีกฝงก็จะรุกลํ้าเขามามากขึ้นเรื่อยๆ กระแสอนุรกั ษหลังแปนพิมพ... ลาสุด ดูเหมือนวา กระแสอนุรกั ษสิง่ แวดลอมนัน้ แรงมาก แตในความจริงแลว มันเปนกระแสที่อยูหลังแปนพิมพดีด ขบวนการคาสัตวปา ขามชาติยังคงดําเนินไป ยังมีคนบางประเทศที่มีคานิยม เสริมสรางสมรรถภาพทางเพศจากซากสัตว ยิ่งประเทศ ที่ มี ค านิ ย มเหลานี้ มี เ ศรษฐกิ จ ดี ข้ึ น มี เ งิ น ทองมากขึ้ น ก็จะยิง่ มีใบสัง่ เขามาเรือ่ ยๆ ขบวนการนีก้ าํ ลังจะมีขนาดใหญ และซับซอนมากขึ้น มีเงินมูลคาสูงมากขึ้น ความตองการ อาจจะไมไดเพิ่มขึ้นมาก แตมูลคาของมันสูงขึ้นเร็วมาก เงินคาจางจะยิ่งดึงดูดใหคนเขาไปลา เมื่อมีใบสั่งมากขึ้น... ประเทศเราจึงตองทุมเทกับ ทีมคนทํางานปกปองของเรา ไมควรปลอยพวกเขาใหทํางาน ไปตามมีตามเกิด เจาหนาที่สวนใหญยังเปนลูกจาง TOR มีบางคนเปนพนักงานราชการ ซึง่ ก็ไมไดมีสทิ ธิอะไรมากขึน้ นัก พวกเขารูสึกไมมีหลักประกันอะไรในชีวติ เขาเขาไปทํางาน โดยรู วาเงื่อนไขในชีวิตจะเปนอยางไร ไมใชเปนอาชีพ ที่วิเศษวิโส เขาไมไดเสียสละอะไรมากกวาคนอื่น ขอเพียง เขาไปทํางาน ทําหนาทีใ่ หดี และไดรับผลตอบแทนทีส่ มเหตุ สมผล เราจะสนับสนุนพวกเขาไดอยางไร?... คงไมใชแค เอาขาวสารหรือปลากระปองไปบริจาค เราตองมองวาในเมือ่ เขาทําหนาทีไ่ ดสมศักดิศ์ รีแบบนี้ ถาสักวันออกไปลาดตระเวน แลวถูกยิงตาย คนขางหลังของเขาอยางลูกเมีย ควรจะมีชวี ติ อยางไรไมใหเดือดรอน ลูกไดเรียนหนังสือ เมียยังมีงานทํา ถาเราเขาใจเรือ่ งนี้ ก็จะชวยกันผลักดันสวัสดิการ ดูแลชีวติ ความเปนอยู ใหพวกเขามีความกาวหนาในชีวติ คือการไตเตา จากการรับจางรายวัน ไปเปนพนักงานราชการ คนทํางาน ก็จะไดมีเสนทางอาชีพทีอ่ ยูตอไปไดยาวๆ บางคนอานหนังสือ ไมออกเลยก็มี แตทํางานนีไ้ ดดีเยีย่ ม เขาสามารถมาพรีเซนต์ งานหนาหองประชุม เปดโปรเจกเตอรทันสมัย จดบันทึก ขอมูลเปนภาษากะเหรี่ยงมา แลวก็รายงานหนาที่ประชุม เปนภาษาไทยแบบไมคอยชัดเทาไหร แตเราฟงแลวเขาใจ และรูดีวาเขาทุมเท จับตาปญหาอีกหลายดาน... ปญหาสัตวปาในปา ตะวันตกของไทย กวางใหญและสําคัญมากกวาแคเรื่อง คนรวยที่มีปมดอยคนหนึ่งเขาไปยิงเสือดําตาย เราตอง เดินหนาไปใหไกลกวานัน้ อีก นอกจากการลา และนอกจาก องคกรอาชญากรรมขามชาติ เราตองมาชวยกันศึกษา หาความรูเกีย่ วกับปาและสัตวปา อยางเรือ่ งสัตวปาติดเกาะ เมื่อผืนปาแยกขาดออกจากกัน ทําใหสัตวปาจํากัดวง การอยู อาศั ย แลวมั น ก็ จ ะผสมพั น ธุ กั น เองจนออนแอ และสูญพันธุไป
issue 530 19 MAR 2018
อนาคตผื น ปาตะวั น ตก... นอกจากนี้ ยั ง มี ง าน ศึกษาวิจัยเรื่องไฟปาของนิสิตและอาจารยคณะวนศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร กําลังศึกษาวาเราอาจจะตอง เผาปาบางจุด เพื่อ สรางความอุด มสมบู ร ณ กอนเผา เปนอยางไร หลังเผาเปนอยางไร นําขอมูลความรูใหมๆ เขามาจัดการพืน้ ทีป่ า เรามีเครือ่ งไมเครือ่ งมือและเทคโนโลยี มากขึ้น และเราจะตองทําการศึกษาวิจัย นําความรูใหมๆ เขาไปแกปญหาปาและสัตวปา เอากระแสขาวที่มีอยู ตอนนี้ เพื่อผลักดันกฎหมาย การสนับสนุนเจาหนาที่ และการศึกษาวิจัยเพื่อสรางองคความรูใหมขึ้นมา อยาให ความตื่นตัวนี้หายไปเปลาๆ
ใบไม้แห้งในราวป่า พอเข้าสูฤ ่ ดูรอ ้ น ต้นไม้ในป่าตะวันตกก็ลดการใช้นา�้ ของมันเองด้วยการผลัดใบ ทิง ้ ใบลงมา กองเยอะสูงขึน ้ ไปก็กลายเป็นเชือ ้ เพลิงชัน ้ ดี ป่าเต็งรังตามธรรมชาติจะมีไฟป่า เป็นประจ�าอยู่แล้ว เปลือกต้นไม้มีความหนา ต้นไม้สามารถทนไฟได้ ไฟจะโหมพัดผ่านไปวูบเดียว ต้นไม้ใหญ่ก็ยังยืนต้นอยู่ ท�าให้ผืนดินอุดมสมบูรณ์
a day BULLETIN
26
6
27
นกเงือกในป่าตะวันตกมีเหลือเยอะเป็นพันตัว พวกมันมารวมฝูงกัน หลายคนเชื่อว่ามันเป็นสัญลักษณ์ของความรัก เพราะจับคู่กันตลอดชีวิต แต่ในธรรมชาติของสัตว์ป่าจริงๆ อาจจะเป็นหรือไม่เป็นแบบนั้นก็ได้
กับดอกไม้ในเมือง
เมื่ อ เข้ า ฤดู ร้ อ น ดอกตะแบก เสลา ก็ เ ริ่ ม บานพร้ อ มๆ
8 7
31
ทุกครั้งเวลาไปเที่ยวต่างประเทศ เราจะเห็นร้านรวงตามข้างถนนรับรูด บัตรเครดิต แล้วก็อดอิจฉาชาวต่างชาติ ไม่ได้ที่ชีวิตการใช้จ่ายเขาสะดวกสบาย ขนาดนั้น แต่ตอนนี้ไม่ต้องกังวลแล้ว เพราะการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย ได้จบ ั มือกับธนาคารกรุงไทย ร่วมกันจัด งาน ‘Bangkok Street Food - The Legendary Collection’ ทีศ ่ น ู ย์การค้า สยามพารากอน เทศกาลอาหารริมทาง ครั้งยิ่งใหญ่ รวบรวมร้านเจ้าเด็ดจาก กรุงเทพมหานคร โดยทุกคนสามารถ ใช้จ่ายผ่านแอพพลิเคชัน ‘เป๋าตัง’ ของ ธนาคารกรุงไทย แทนการใช้เงินสด
หากใครพลาดงานครั้ ง ที่ ผ ่ า นมา สามารถพบกั บ งานแบบนี้ ไ ด้ อี ก ตลอดปี โดยครัง้ ต่อๆ ไปจะมีชอื่ ว่า ‘Songkran Krungthai: Taste of Thai Tradition’ ระหว่างวันที่ 12-16 เมษายน 2561, ‘Canopy Eat-Up!’ ระหว่างวันที่ 14-17 มิถนุ ายน 2561, ‘BangkokHong Kong Street Battle ระหว่างวันที่ 1-5 สิงหาคม 2561 และจบปีด้วยงาน ‘World Street Food Festival’ ระหว่างวันที่ 28 พฤศจิกายน-2 ธันวาคม 2561
ร้านอาหารริมทางเป็นของคู่กันกับกรุงเทพฯ เป็นจุดเด่นที่ดึงดูดนักท่องเที่ยว ต่างชาติ ในขณะเดียวกันก็เป็นวัฒนธรรมของคนท้องถิ่นด้วย ซึ่งในงาน ‘Bangkok Street Food - The Legendary Collection’ ซึ่งจัดโดยการท่องเที่ยวแห่ง ประเทศไทย ร่วมกับธนาคารกรุงไทย ออลออฟลัค และศูนย์การค้าสยามพารากอน เมื่อวันที่ 1-4 มีนาคม 2561 ที่ผ่านมา ร้านริมทางหลายร้านได้รวมตัวกันมาออกบูธ ไม่วา่ จะเป็นกระเพาะปลาสะพานเหลือง ก๋วยจับ๊ รสเด็ดจากเชฟซ้ง ก๋วยเตีย๋ วคัว่ ไก่สวนมะลิ ก๋วยเตีย๋ วลูกชิน้ ปลาแม้นศรี ก๋วยเตีย๋ วหลอดสูตรโบราณ ขนมจีนน�า้ ยาตัง้ ฮัว่ เส็ง บางล�าพู ข้าวขาหมูสขุ ุมวิท 8 น�า้ เต้าหู้ห้าแยกพลับพลาไชย ขนมเบื้องไทยปัณณธร เอลวิสสุกี้ หอยทอดชาวเล และอืน่ ๆ อีกมากมาย โดยทัง้ หมดนีส้ ามารถใช้จา่ ยโดยไม่ตอ้ งพกเงินสดตาม นโยบายสังคมไร้เงินสด (Cashless Society) ใน Thailand 4.0 สนับสนุนให้ทงั้ ผูซ้ อื้ และผูข้ าย ท�าธุรกรรมการเงินผ่านแอพพลิเคชันของกรุงไทยง่ายๆ เพียงแค่สแกนคิวอาร์โค้ดเท่านัน้
ใครสนใจมากินดืม ่ แบบไม่ตอ ้ งพกเงินสด สามารถติดตามรายละเอียดเพิม ่ เติมได้ที่ www.streetfoodlegend.com
streetfood legend
a day BULLETIN
HE SAID
34
เรื่อง : วุฒิชัย กฤษณะประกรกิจ, ศรัญญา โรจน์พิทักษ์ชีพ, ณัชชา พาทพุทธิพงค์, รชัสกมล สมบูรณ์ ภาพ : กฤตธกร สุทธิกิตติบุตร
THE
HARMON
มองไปไกลๆ ให้เกินไปกว่าความเศร้าโศก และโกรธแค้นต่อข่าวการล่าเสือด�า หันมาเอาใจใส่ กั บ ผื น ป่ า ตะวั น ตกของไทย อั น ประกอบด้ ว ย ทุง ่ ใหญ่ตะวันตก-ตะวันออก ห้วยขาแข้ง และผืนป่า ทีอ ่ ยูต ่ ด ิ กันใกล้เคียง ว่าจะยังคงด�ารงรักษาความอุดมสมบูรณ์ได้อย่างไร สถานการณ์ปญ ั หาล่าสุด นั้ น คื อ อะไรกั น แน่ และเราทุ ก คนจะมี ส่ ว นร่ ว ม ในการผลักดันและเปลี่ยนแปลงสังคมได้อย่างไร นอกจากปัญหาการบุกรุกท�าลาย เราคล�าทาง ไปพบกับเงือ ่ นง�าส�าคัญในระดับนโยบาย กฎหมาย และภาคปฏิบต ั ขิ องข้าราชการกับชาวบ้านในพืน ้่ ที่ ว่าถ้าได้รบ ั การปรับปรุงเปลีย ่ นแปลง เราจะรักษา ทรัพยากรของประเทศ และเป็นมรดกโลกชิน ้ ส�าคัญ นี้ไว้ได้ ศศิ น เฉลิ ม ลาภ เลขาธิ ก ารมู ล นิ ธิ สื บ นาคะเสถี ย ร ถามที ม a day BULLETIN ว่ า พวกคุณมีเวลาไหมล่ะ? ถ้ามีเวลาก็มานัง ่ กินกาแฟ กับผม แล้วผมจะเล่าให้คุณฟัง
ภัยคุกคาม... ผมว่าคือระดับนโยบายมากกว่า เราต้องมีความชัดเจนเกีย่ วกับการจัดการชุมชน ผมไม่ได้ บอกว่าชุมชนเป็นภัยคุกคามนะ ผมบอกว่าภัยคุกคาม คือนโยบายที่ไม่ชัดเจนว่าจะท�าให้เขาอยู่อย่างปกติสุข ร่วมกันอย่างไร เพราะว่าตอนนีใ้ นป่าตะวันตก ไม่ใช่แค่ เฉพาะทุ่งใหญ่ ห้วยขาแข้ง พื้นที่คุ้มครอง ทั้งอุทยานฯ เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า 18 พื้นที่ เรามีชุมชนอยู่กัน นับร้อยชุมชน ทุกชุมชนมีแนวเขตที่มูลนิธิสืบฯ เข้าไป ท�ากับอุทยานบ้างแล้ว แต่ในระดับนโยบาย เรายังไม่ น�าไปใช้ขยายผล ปล่อยให้ชมุ ชนอยู่อย่างผิดกฎหมาย แล้วใช้งานป้องปรามรัฐศาสตร์เข้าไป พอเปลีย่ นหัวหน้าที ก็มาทะเลาะกันใหม่ที อันนีแ้ หละคือภัยคุกคาม ในเมือ่ มันยังไม่มขี อบเขตทีช่ ดั เจน เมือ่ ชุมชนมีประชากรเพิม่ ขึน้ ชาวบ้านมีหนี้สินเพิ่มขึ้น เขาก็จ�าเป็นต้องขยายพื้นที่ ถนนหนทางไม่มี เขาออกมาท�ามาหากินยาก ค่าใช้จา่ ย ในการใช้ชีวิตสูง บางคนก็เลยล่าสัตว์ แต่ถ้าเรามี นโยบายเพื่อการอยู่ร่วมกันอย่างดี ภัยคุกคามแบบนี้ ก็จ ะลดลงไป ภัย คุก คามแบบนายทุน เข้ า ไปตัด ไม้ ไถที่หมดภูเขาไปครึ่งลูก แบบนี้มีให้เห็นน้อยลง แต่มัน จะเป็ น ภั ย คุ ก คามจากรั ฐ เอง ทั้ ง เรื่ อ งการตั ด ถนน สร้างเขื่อน นโยบายท่องเที่ยวที่ล้นเกิน
issue 530 19 MAR 2018
How to... มติคณะรัฐมนตรี 30 มิถุนายน 2541 ซึ่งนั่นก็ 20 ปีมาแล้ว ก็ไม่เห็นมีการท�าตามมตินั้น จนเวลามันล่วงเลยมานานมากจนใช้การไม่ได้แล้ว เพราะว่าไม่มกี ระบวนการจัดการทีด่ พี อ และอีกทัง้ มันก็ ไม่ถูกต้องที่จะไปไล่ชาวบ้านที่อยู่กันมาก่อนออกไป มติ ครม. ไม่ได้ผล ท�างานกันไม่ครบถ้วนกระบวนการ จนตอนนี้ก็สายเกินไป แล้วรัฐบาลนี้ก็มีนโยบายใหม่ เข้ามา เรื่องชุมชนในป่า การทวงคืนผืนป่าโดยที่ไม่ให้ กระทบคนจน มันคือกฎหมายการจัดการชุมชนทีอ่ ยูใ่ น ป่า จะช่วยจบปัญหาของการท�าลายป่าได้ 80-90% แต่ How to ล่ะ มันไม่มี เหมือนกับพวกเราเป็นเอ็นจีโอ ตะโกนว่าต้องมีส่วนร่วมนะ แต่ถ้าเอากระดาษมา แผ่นหนึง่ ถามว่าการมีสว่ นร่วมคืออะไร ต้องท�าอย่างไร อะไรคือตัวชีว้ ดั กลายเป็นเรือ่ งของแผนการบนกระดาษ ซึง่ ยากมาก เหมือนกับว่าเราทุกพูดถึงการมีสว่ นร่วมกัน เป็นปกติ แต่ในการลงมือท�าจริงๆ เราไม่มี How to บทเรี ย นของมู ล นิ ธิ สื บ ฯ... เราก็ พ ยายาม
เข้าไปท�าแบบนั้นได้ในระดับหนึ่ง แต่พอหมดโครงการ แล้วเราก็ไม่มีอ�านาจที่จะไปจัดการมัน เราก็ได้แต่ส่งผล output outcome ไปให้ภาครัฐพิจารณา แต่ไม่เห็นมีใคร เจียดเวลาทีจ่ ะอ่านมัน หรือถ้ามีเวลามานัง่ กินกาแฟกับผม แล้วผมจะเล่าให้คุณฟัง ทั้งร้อยชุมชนในป่าตะวันตก พวกเรารู้สกึ ว่าประสบความส�าเร็จนะ ทุกชุมชนดีมากๆ โดยเฉพาะอย่างยิ่งชุมชนบ้านเขาเหล็กบริเวณอุทยาน แห่งชาติเฉลิมรัตนโกสินทร์ เราเคยมีกติกา เคยรักใคร่ หัวหน้า ตอนนีช้ มุ ชนก็ยงั เป็นชุมชนเดิม ผูใ้ หญ่บา้ นก็เป็น คนเดิม แต่พอไม่มโี ครงการเราเข้าไป ตอนนี้ก็ได้ข่าวว่า ไม่ค่อยสงบสุขเท่าไหร่ ซึ่งจริงๆ แล้วกรมป่าไม้กค็ วรจะ บริหารจัดการต่อเองได้ เพราะว่าเวลามูลนิธสิ บื ฯ เข้าไปท�า เราเองก็ถูกชาวบ้านนินทาว่าเป็นพวกป่าไม้ ส่วนทาง ป่าไม้เองก็หาว่าเราเอาแต่ชาวบ้าน ตัวเราเองก็มเี งินทุน ท�างานในช่วงเวลาหนึ่งเท่านั้น ไปอยู่กบั ชุมชน ไปฝังตัว อยู่แบบนั้น ตัวเจ้าหน้าที่ของเราก็มีเวลาชีวิตจ�ากัด
เหมือนกัน 25% ของพื้นที่ประเทศไทย... น้องๆ บางคนที่ เรียนจบวนศาสตร์เขาบอกว่า ที่เลือกเรียนวนศาสตร์ เพราะไม่ชอบพูดกับคน เขาก็เลยเลือกเข้าป่า ซึ่งอันนี้ มันก็ไปผิดตัง้ แต่หลักสูตรเลยด้วย ในวันนีก้ ารจัดการป่า คือการจัดการกับคน ชุมชน นักท่องเที่ยว ข้าราชการ ผมว่าถ้าข้อเรียกร้องของชาวบ้านไม่มีลิมิตก็ไม่มีใคร ยอมรับได้หรอก แต่ผมว่าชาวบ้านเขาไม่ใช่คนแบบนั้น ถ้ารัฐเองเข้มงวดไป ก็ใช้อ�านาจเผด็จการบังคับเขา ปรากฏว่าท�าไม่ได้ เพราะมีคนอยูใ่ นป่าประมาณ 6 ล้าน ไร่ อุทยานมีข้าราชการอยู่ 3 คน นอกนั้นก็มพี ิทักษ์ป่า อีกนิดหน่อย เราจะไปจัดการได้ยังไง พื้นที่ประมาณ 80 ล้านไร่ ถือเป็น 25% ของพื้นที่ประเทศไทย จะไป จัดการได้ไง มีชมุ ชนอยู่ประมาณ 3,000 ชุมชน แต่ไม่มี นโยบายที่ชัดเจน หรืออะไรที่จัดตั้งเกี่ยวกับเรื่องนี้เลย
35
NY
FOREST
เพลงอัลเทอร์เนทีฟ... ผมเข้าใจเพราะว่าผมเป็น คนฟังเพลงอัลเทอร์เนทีฟ เพลงอินดี้ การท�างานของเรา ไม่มีทางที่จะถูกใจทุกคน ไม่มีทางที่คนอย่างเราจะเป็น เพลงพ็อพ เพลงอัลเทอร์เนทีฟถ้าดีจริง มันก็แทรกเข้าไป ขยายออกไปได้ แต่ก็ต้องค้นหาร่วมกัน กาแฟเป็นแค่ ตัวอย่างพืน้ ฐานทีเ่ หมาะกับพืน้ ทีห่ นึง่ แต่วา่ How to ต่างหาก ที่ส�าคัญ How to ที่ได้มาคือการที่เรารู้ว่ามันไม่ต้องเป็น กาแฟก็ได้ จะปลูกอะไรก็ได้ แต่ว่าต้องมีเจ้าหน้าที่สักคน ที่เข้าไปท�างานอย่างเข้มข้นและมีการขยายผล กฎหมายคุ ้ ม ครองสั ต ว์ ป ่ า ... เรื่ อ งบทลงโทษ ก็เป็นส่วนหนึ่ง แต่ผมคิดว่ามันไม่ใช่สาระส�าคัญขนาดนั้น ผมไม่ค่อยชอบอะไรที่ท�าให้คนเกรงกลัว ป่าอุทยานใหญ่ เท่ากรุงเทพฯ มีข้าราชการ 3 คน มีผู้พิทักษ์ป่า 100 คน เทียบกับกรุงเทพฯ ใช้ต�ารวจรักษาความสงบกี่คน ดังนั้น คุณต้องหาวิธกี ารน�าคนผิดมาลงโทษให้ได้เสียก่อนทีจ่ ะคิด เพิ่มโทษ ถึงเพิ่มโทษมาก แต่คุณไม่มีปัญญาไปจับเขา มันก็ไม่มีประโยชน์อะไร สิ่งที่คุณต้องท�าก็คือคุณต้องมี เพือ่ นเป็นชุมชนโดยรอบ ใครเข้าป่า เขาก็จะมาช่วยแจ้งคุณ เพราะว่าพวกเขาก็ไม่อยากให้หมูบ่ า้ นของตัวเองเสียชือ่ เสียง ถ้านายกฯ อยากจะรักษาป่า พอรูเ้ รือ่ งนีแ้ ล้วก็สงั่ เป็นระบบ ลงมา แล้วทุกภาคส่วนก็พร้อมใจกัน อย่าลืมว่านี่คือ 25% ของประเทศ และอย่าลืมว่านี่คือทรัพยากรที่มันต้องยั่งยืน ยาวนาน การเมืองในอนาคต... คนที่ขึ้นมาเป็นรัฐมนตรี ก็ไม่รู้เรื่องพอกัน ผมก็สงสัยว่าท�าไมไม่เอาคนที่รู้มาเป็น คนบริหาร ผมเปรียบเทียบง่ายๆ ว่าถ้าจะหารัฐมนตรี กระทรวงการคลัง แต่คณ ุ เอาคนที่ไม่มีความรู้เรื่องการเงิน มาท�างาน แบบนี้เป็นได้ไหม ก็ไม่ได้ ไม่มีใครยอม แต่พอ เปรียบเทียบกับกระทรวงทรัพยากรฯ พวกเขาดูเหมือนว่า
ส�าหรับผมที่เป็นนักอนุรักษ์ฟังแล้วก็รู้สึกไม่มีความหวัง การเมืองมันสะท้อนสังคม ถ้าสังคมดีการเมืองก็ดี นักการเมืองก็มา จากพวกเรานี่แหละ ผมว่ามันเป็นเรื่องของการที่ประเทศเราไม่มีแรงบันดาลใจในการสร้างสังคมใหม่
กาแฟ... มูลนิธิสืบฯ ท�างานกับชุมชนในป่ามานาน จนพอจะเห็นหน้าเห็นหลังบ้าง อย่างในปัจจุบนั ผมได้ความรู้ จากการปลูกกาแฟทีอ่ ้มุ ผาง จึงเข้าใจเลยว่าท�าไมโครงการ ของรัฐที่เข้าไปสนับสนุนชุมชนถึงไม่ส�าเร็จ ก็เพราะคุณ ไปด่าเขาว่าปลูกพืชเชิงเดี่ยวซึ่งท�าลายหน้าดิน ใช้สารเคมี ท�าไมชาวบ้านถึงไม่ปลูกผักกินเอง เลี้ยงหมู เลี้ยงไก่กนิ เอง ก็เพราะเขาไม่ได้ต้องการอาหาร เขาต้องการเงินเพือ่ เอาไป ซื้อของมาด�ารงชีพ ผมกลับเห็นโครงการของรัฐมาส่งเสริม ให้ปลูกนัน่ ปลูกนี่ เลีย้ งปลา เลีย้ งวัว เลีย้ งหมู อันนีม้ นั ตัง้ แต่ สมัย 2504 ซึ่งก็ไม่ส�าเร็จ ในขณะที่บรรษัทยักษ์ใหญ่ เข้าไปหาชาวบ้าน บอกให้มาปลูกข้าวโพดเหมือนกันหมด แป๊บเดียวไร่ข้าวโพดขึ้นพรึ่บเลย เพราะมันเป็นอะไรที่เจ๋ง มาก ไม่ต้องสอน ไม่ต้องบอก เพราะชาวบ้านกระตือรือร้น ที่จะเรียนรู ้ เ อง แต่ จ ะส่ ง ผลอย่ า งไรต่ อ สิ่ง แวดล้ อ มนั่น อีกเรือ่ งหนึง่ เขาไม่สน แล้วกาแฟก็เป็นงานทีพ่ วกเขาอยาก ลองท�า เราก็ไปหาพันธุ์กาแฟให้เขาปลูก ก็น่าจะ 8 ปีแล้ว หลังจากวันนั้น จนวันนี้ก็ได้ประมาณ 30 ครอบครัวจาก ทั้งหมด 500 ครอบครัว เขาแบ่งพื้นที่บางส่วนมาทดลอง ปลูกกาแฟ อดทนไม่มีรายได้อยู่ต้งั 3 ปี กว่าจะได้กาแฟ เพียงแค่ 1 กิโล แล้วน�ามาคั่ว คั่วแล้วก็เสียไปทั้งหมด แล้ว ก็ต้องเฝ้ารอผลผลิตปีต่อไป มูลนิธิสืบฯ ตั้งโรงรับซื้อกาแฟ มา 8 ปี ตอนนีไ้ ด้กาแฟเกิน 200 กิโลกรัม เราตัง้ เป้าว่าจะได้ ครึง่ ตัน ผมก็เอามาคัว่ ขาย ขายแค่ในงานมูลนิธสิ บื ฯ ก็หมดแล้ว ถ้าจะไปดีลกับร้านที่มีสาขามากๆ ก็ท�าไม่ได้ เพราะผม ไม่มีเมล็ดกาแฟมากพอ ต้องใช้เวลาท�างานนี้ต่อไปอีก หลายปี ดังนัน้ จะมีราชการไหนทีท่ �าอะไรต่อเนือ่ งแบบนีไ้ ด้
นี่เป็นกระทรวงที่ไม่ต้องมีพื้นฐานก็ได้ ถ้าวันนี้เรียกกรมป่าไม้ พวกเขาก็จะพาไปปลูกป่า ทัง้ ทีก่ ารอนุรกั ษ์จริงๆ เรารูว้ า่ ไม่ใช่ การปลูกป่า รัฐมนตรีไปทีไ่ หนก็จะพาไปปลูกป่า จนเขาหัวเราะ ว่าเดี๋ยวต้องพาไปปลูกป่าอีกแน่นอน ใครที่มาเป็นรัฐมนตรี กระทรวงทรัพยากรฯ ก็นา่ จะเลือกกันหน่อย ประกวดกันเหมือน รัฐมนตรีกระทรวงอืน่ ผมไม่ได้ยดึ ตัวบุคคลแต่ผมว่าบรรทัดฐาน ทางการเมืองเราควรให้ความส�าคัญด้านสิ่งแวดล้อมด้วย ผู้สร้างแรงบันดาลใจ... ส�าหรับผมที่เป็นนักอนุรักษ์ ฟั ง แล้ ว ก็ รู ้ สึ ก ไม่ มี ค วามหวั ง การเมื อ งมั น สะท้ อ นสั ง คม ถ้าสังคมดี การเมืองก็ดี นักการเมืองก็มาจากพวกเรานี่แหละ ผมว่ามันเป็นเรื่องของการที่ประเทศเราไม่มีแรงบันดาลใจใน การสร้างสังคมใหม่ โลกเราเปลี่ยนด้วยแรงบันดาลใจนะครับ ผมยกตัวอย่างเช่น ใครจะรูว้ า่ วันหนึง่ ฝรัง่ เศสจะมีประธานาธิบดี แบบ เอมมานูเอล มาครง ซึง่ ก็ยงั ไม่รหู้ รอกว่าเขาจะดีหรือไม่ดี แต่มันคือแรงบันดาลใจ ผมว่าแรงบันดาลใจที่มาจากผู้น�า จะมีผลมาก หลายปีกอ่ น ความตายของ คุณสืบ นาคะเสถียร เป็นแรงบันดาลใจให้กับคนทั้งประเทศ แล้วความตายของ เสือด�าในคราวนีก้ เ็ ป็นแรงบันดาลใจ มันจะสะสม ทุกคนจะจ�า เรือ่ งเสือด�าได้ ทุกคนจะจ�าเรือ่ งอารมณ์นไี้ ด้ ความโกรธแค้นนี้ มันเกิดจากความเหลื่อมล�้า ความไม่เท่าเทียม และมันเป็น โอกาสทีอ่ ย่างน้อยเราได้ดา่ ทอได้ ความตายของเสือด�าเป็นแค่ เครือ่ งมือทีน่ า� พาสังคมเราไปสู่จดุ นัน้ พวกเราต้องใช้พลังและ แรงบันดาลใจตรงนีแ้ หละ ถือเป็นเรือ่ งดีทกี่ ารอนุรกั ษ์ธรรมชาติ ตอนนี้ก็เลยกลายเป็นเรื่องที่ทกุ คนยอมรับ ลิเบอรัล VS คอนเซอร์เวทีฟ... ทั้งสองฝ่ายมีข้อดี ที่จะท�างานกับชุมชนได้ท้ังนั้น ผมว่ามันเป็นเรื่องฝักฝ่ายทาง การเมือง มันไม่ต้องใช้ความคิดของฝั่งไหนมาท�างาน แต่ใช้ ความรู้ ความจริง ความตัง้ ใจแน่วแน่ ความจริงคือเราต้องเข้าใจ ปัญหาทุกมิติ แล้วก็มคี วามรูจ้ ากทีอ่ นื่ ๆ ไม่ใช่วา่ มีความเข้าใจ แต่ทา� ไม่เป็น ถ้าท�าไม่เป็นก็ไปหาหนังสือมาอ่านว่าคนอืน่ เขาท�า กันอย่างไร ถ้าเล่มเดียวแล้วยังไม่รู้ ก็ต้องอ่านอีกสัก 10 เล่ม แล้วก็สร้างเครือ่ งมือขึน้ มาท�างาน ฝึกอบรมคนทีม่ คี วามรูแ้ บบนี้ มาท�างาน มีปัญหาก็ตั้งใจจะแก้ไขมัน และมีความอดทน ที่มากกว่ามนุษย์ปกติ พลังเอ็นจีโอ... คุณต้องรู้จกั เอ็นจีโออย่างพวกเรา เรา ยืนหยัดท�างานมาตลอด (หัวเราะ) เรามีส่วนเคลื่อนประเทศ เคลือ่ นโลกด้วยพลังเล็กๆ ของผูค้ นทีเ่ ป็นอัลเทอร์เนทีฟ ทุกคน มักจะรังเกียจเอ็นจีโอเพราะเราพูดไม่เข้าหู พูดในสิ่งที่ทุกคน ไม่อยากฟัง แล้วทุกคนก็ตั้งป้อมไว้ว่าพวกนี้คือคนประหลาด แต่คุณรู้ไหมว่าโลกเคลื่อนด้วยเอ็นจีโอ โลกยังอยู่ดีได้ด้วย เอ็นจีโอ เพราะมันคือกลุม่ คนประหลาดๆ ทีไ่ ม่ตอ้ งมีคา่ ตอบแทน ให้มากนัก แต่มคี วามอดทนมากกว่าคนอืน่ หลายเท่า นโยบาย ที่ดีอย่าง 30 บาทรักษาทุกโรค ก็เคลื่อนมาจากเอ็นจีโอสาย สุขภาพ นโยบายประกันสุขภาพ สิทธิผ้ปู ่วยเอดส์ ผู้หญิง เด็ก ก็มาจากการท�างานเอ็นจีโอ มันคือการท�างานแบบอัลเทอร์เนทีฟ เราช่วยถ่วงดุลสังคมให้เป็นธรรม แล้วเราต้องการรัฐบาลไหม แน่นอนว่าเราต้องการรัฐบาลทีด่ ี คุณก็งานของคุณไปในแบบ ของคุณ ฝัง่ พวกเราเป็นอัลเทอร์เนทีฟก็มคี วามเชือ่ และท�างาน เคลื่อนเรื่องใหญ่ไปพร้อมกัน ฉะนั้น ผมสนใจว่าเรามีองค์กร ที่อดทน ท�างาน ยืนหยัด ถามว่าผลงานของเราดีท้งั หมดไหม ก็ไม่หรอกครับ แต่ว่าโลกเราต้องมีดุลยภาพ เรามีความฝัน ความหวัง แรงบันดาลใจ พวกคุณมีแค่ความอยาก ไม่มคี วามรัก ไม่มีความจริงใจ คุณจะสู้พวกเราได้ยังไง ถ้าวันนี้ผมแพ้ไป แต่ก็ยังมีคนอื่นมาสู้กับคุณต่อไปอีก
a day BULLETIN
A THOUSAND WORDS
36
เรื่องและภาพ : ปรียศรี พรหมจินดา
EMBRACED BY THE WILD “เหตุการณ์ที่เกิดขึ้นกับเสือด�าเป็นเรื่องที่น่าเสียใจมาก เราจึงขอเป็นคนหนึ่งที่ถ่ายทอดเรื่องนี้เพื่อให้ทุกคนไม่ลืม เราตั้งใจสื่อสารด้วยการวาดภาพในเชิงบวก เพื่อให้ทุกคนที่เห็นรู้สึกถึงความอ่อนโยน และมีความเมตตาต่อสัตว์ป่ามากขึ้น จึงเป็นที่มาของการตั้งชื่อภาพวาดนี้ว่า ‘อ้อมกอดในป่าใหญ่’ เพราะป่าคือบ้านอันแสนสุข ้ มมือของคนภายนอกทีแ่ สนโหดร้ายนีไ้ ด้” ้ หลายต่างก็หวังว่าจะมีใครสักคนทีเ่ มตตา เข้ามาช่วยป้องกันอันตรายจากเงือ ่ ป่าถูกคุกคาม สัตว์ปา่ ทัง ของเหล่าสัตว์ปา่ น้อยใหญ่ เมือ
About Artist : ปรียศรี พรหมจินดา นักวาดภาพประกอบ เจ้าของลายเส้น NAAMNOI
issue 530 19 MAR 2018
a day BULLETIN
,
EDITOR S NOTE
38
HUNTING FOR STATUS วุฒิชัย กฤษณะประกรกิจ บรรณาธิการบริหาร FB : theaestheticsofloneliness
issue 530 19 MAR 2018
มันจะมีคนอยู่ประเภทหนึ่ง ซึ่ ง เรามั ก จะมองเขาด้ ว ยความย�าเกรง หวาดกลัว เพราะรู้สึกว่า เขามีอ�านาจเหนือกว่า เคยสังเกตไหม เวลาขับรถ วนหาทีจ่ อดในศูนย์การค้าวันเสาร์ อาทิตย์ จะมีคนประเภทที่จะต้อง แสดงตัวเองว่าฉันเหนือกว่าใครๆ ด้วยการจอดรถให้ได้ใกล้ประตู ทางเข้ามากทีส่ ดุ ไม่วา่ จุดจอดนัน้ จะถูกต้องเหมาะสมหรือไม่กต็ าม คนพวกนีม้ กั จะจอดซ้อนคัน จอดทับเส้นตารางเหลือง จอดใน ที่จอดรถคนพิการ ฯลฯ คนพวกนี้ จะขับรถทีใ่ ครเห็นก็รทู้ นั ทีวา่ ราคา แพง เปิดไฟฉุกเฉินกะพริบไว้ แล้ว เปิดประตูลงจากรถเพื่อไปหยิบ กรวยส้มออก ขับปีนป่ายไปบน ฟุตปาธ หรือขึน้ ไปทับบนลานต้นไม้ คนที่ ขั บ รถตามหลั ง มา อย่างพวกเราก็ไม่อยากจะไปยุง่ ด้วย เพราะลึกๆ แล้วเรารูส้ กึ กลัว ไม่รวู้ า่ คนแบบนี้ จ ะสร้ า งปั ญ หาอะไร ให้กบั เราได้แค่ไหน ขนาดยามเอง ที่มีหน้าที่รับผิดชอบยังท�าได้แค่ ยืนมองตาปริบๆ ไม่กล้าเข้าไป ห้ามปราม เพราะเกรงกลัวในอ�านาจ ไม่ตา่ งไปจากเรา หรือถ้ามียามสักคน กล้าเดินเข้าไปไถ่ถาม เขาจะท�าท่ารีบร้อน ควักกระเป๋า จ่ายทิปให้ยามด้วยแบงก์สีฟ้าหรือสีแดง แล้วยามจะช่วย หยิบกรวยส้มมาวางกั้นรอบรถไว้ให้ ปล่อยให้คนพวกนี้ เดินลอยนวลเข้าห้างไปอย่างไม่ย่หี ระ นี่คือความส�าเร็จ นี่คือ Trophy ส�าหรับเขา พฤติกรรมแสดงอ�านาจเป็นสิง่ ทีเ่ รามองเห็นกันคุน้ ตา ในสังคมแบบอ�านาจนิยม เราจะหงุดหงิด คับแค้น แต่ทา� อะไร ไม่ได้นอกจากจะสบถสาปแช่งในใจ หรือซุบซิบนินทากับ คนที่นั่งข้างๆ แล้วก็หลงลืมมันไป เหล่าชนชัน้ กลางผูท้ ะเยอทะยานอย่างเราๆ ล่าสถานะ ทางสังคมด้วยการผ่อนคอนโดฯ กลางเมืองและผ่อนรถหรู เราแสดงออกถึงชนชั้นทางสังคมด้วยอ�านาจการจับจ่าย บริโภคสินค้า เป็นการบริโภคสัญญะของราคาสินค้าทีท่ กุ คน เข้าใจและรับรู้ตรงกันในระบบเศรษฐกิจเดียวกัน บ้าน รถ เสื้อผ้า โทรศัพท์มือถือ มื้ออาหารที่อร่อยกว่าใคร และ การท่องเที่ยวที่ไปได้ไกลกว่าใครๆ ในขณะที่ชนชั้นสูง คนร�่ารวยแบบที่มีทรัพย์สินเป็น หมื่นแสนล้าน เขามีอ�านาจจับจ่ายบริโภคเหนือกว่าเรา มาทัง้ ชีวติ อยูแ่ ล้ว จนเขาไม่รสู้ กึ ว่ามันจ�าเป็นจะต้องพิสจู น์ ตัวเองด้วยสัญญะของราคาให้ใครเห็น เขาอาจจะแต่งตัว ซอมซ่อ ดูภายนอกปกติธรรมดา ไม่ออกสื่อ ไม่ปรากฏตัว แต่เขาแสดงออกถึงสถานะที่เหนือกว่า ด้วยการอยู่เหนือ กฎเกณฑ์ทงั้ ปวงในสังคม ไม่สนศีลธรรมจรรยา ไม่สนค�า
วิพากษ์วิจารณ์ ไม่สนบรรทัดฐาน และไม่สนกฎหมาย บ้านเมือง คนพวกนี้มีอยู่จริง และมีมากขึ้น พร้อมกับจ�านวน คนยากคนจนที่มีมากขึ้นมากกว่า เขาร�่ารวยไปถึงระดับ ที่ใครก็แตะต้องไม่ได้ และเขาจะแสดงความเหนือกว่า ด้วยการท�าทุกทางให้ทกุ คนเห็นว่าไม่มใี ครแตะต้องเขาได้ ในขณะทีช่ นชัน้ กลางไปเทีย่ วเมืองนอก ช้อปปิง้ ซือ้ ของ หรูหรามากมายมาถ่ายภาพอัพใส่อนิ สตาแกรม แต่สดุ ท้าย ต้องมายืนต่อคิวเพือ่ ออกทางช่องตรวจภาษี คนทีเ่ หนือกว่า จะช้อปปิ้งซื้อของที่หรูหราและจ�านวนมากมายกว่านั้น แต่ เ ขาจะกลั บ เข้ า มาด้ ว ยช่ อ งทางพิ เ ศษ ไม่ ต ้ อ งผ่ า น การตรวจค้น และเจ้าหน้าทีท่ กุ คนต้องอ�านวยความสะดวก ในขณะที่ชนชั้นกลางไปท่องเที่ยวป่าเขาล�าเนาไพร กางเต็นท์นอนเบียดเสียดเหมือนค่ายผู้อพยพบริเวณที่พัก ที่ทางอุทยานจัดไว้ให้ แต่คนที่เหนือกว่าจะให้บริวารยกหู โทรศัพท์กริ๊งเดียวถึงผู้มอี �านาจสูงสุด เบิกทางให้เขาขับรถ คันใหญ่ตะลุยฝ่าเข้าไปกลางป่าเขาอันบริสทุ ธิ์ และท�าอะไร ก็ได้ตามแต่ใจข้างในนั้นโดยไม่มีใครกล้าแตะต้อง เพราะ เราต่างก็เกรงกลัวต่ออ�านาจ ตามความเข้าใจของเรา ทุกคนท�าผิดแล้วต้องรับโทษ ทุกคนท�าผิดแล้วต้องโดนต�าหนิตเิ ตียน แต่คนพวกนีไ้ ม่ยหี่ ระ ใดๆ เหมือนกับการจ่ายเงินแบงก์ฟ้าแบงก์แดงให้กับยาม แล้วเดินอาดๆ ออกจากความผิดที่ตา� ตา เข้าศูนย์การค้า ไปแค่นั้น
คดีความของคนร�่ารวยใน ประเทศของเรามักจะเป็นเช่นนี้ การได้รับอภิสิทธิ์พิเศษคือความส�าราญใจข้างในลึกๆ ที่ชนชั้นสูง สามารถแสดงอ�านาจตัวเองที่อยู่ เหนือชาวบ้าน อ�านาจบ้านเมือง และระบบราชการทั้งปวง การถูก จับได้และถูกสังคมประณาม ไม่ได้ ท�าให้เขากระทบกระเทือน แต่กลับ ยิง่ ท�าให้เขากระหยิม่ ยิม้ ย่อง พวกพ้อง และบริวารก็จะยิง่ ชืน่ ชมยินดีไปกับ อ�านาจนี้ ระบบความคิ ด ของคน พวกนี้ แ ตกต่ า งไปกว่ า ที่ เ ราจะ ท�าความเข้าใจ เขาไม่ตอ้ งการอวดร�า่ อวดรวยแข่ ง กั น กั บ อื่ น เพราะ เขาเหนือกว่าแน่นอนอยู่แล้ว เขา ไม่ได้ต้องการให้ใครอิจฉาริษยา ไม่ตอ้ งการให้ใครมาชืน่ ชม ยอมรับ มอบความรักให้ แต่เขาต้องการท�าให้ทุกคน รู้สึกย�าเกรง หวาดกลัว เขาท�าให้ ทุ ก คนเชื่ อ ว่ า สั ง คมนี้ มี ช นชั้ น มี ค วามเหลื่ อ มล�้า ไม่ เ ท่ า เที ย ม เราทุ ก คนอยู ่ ใ นสั ง คมไม่ มี ขื่ อ ไม่มีแป ไม่มคี วามยุติธรรม อ�านาจนิยมเช่นนีไ้ ด้ผลิตซ�้า ตัวเองออกมาเป็นกิจกรรมต่างๆ ใน ชีวติ ประจ�าวัน ตอกย�า้ ให้เราทุกคนรับรูแ้ ละยอมรับ ว่าถ้าใครมี อ�านาจ ก็ฝ่าฝืนกฎระเบียบได้ทกุ อย่าง ซึง่ แน่นอนว่าชนชัน้ กลางทะเยอทะยานอย่างพวกเราไม่มที างมีอา� นาจแบบนัน้ ได้ และเราไม่มวี นั ไต่เต้าปีนป่ายขึน้ ไปถึงชนชัน้ ทีส่ งู ส่งแบบนัน้ พวกเราก็ทา� ได้แค่ซบุ ซิบนินทา เสียเวลาไปเป็นเดือนๆ เป็นปีๆ กับการสไลด์หน้าจอเพื่ออ่านข่าวคดีความ รับรู้ ความเลวร้ายของพวกเขา เราท�าภาพตัดต่อเป็นมีมตลกๆ แล้วแชร์ไปแชร์มาในโซเชียลมีเดีย รณรงค์ร่วมลงชื่อ เวลาผ่านไปเป็นเดือน เป็นปี จนทุกคนหลงลืมไป หมดสิ้น พอเมื่อมีใครสักคนนึกขึ้นได้แล้วเอ่ยถึง เราจะ พบว่าคนพวกนี้ก�าลังเสวยสุขอยู่ในจุดที่ไม่มใี ครไปแตะถึง หรือไม่กม็ เี ราบางคนทีย่ อมไปท�างานฝ่าฝืนกฎระเบียบ ให้กับพวกเขา เหมือนกับเป็นส่วนหนึ่งของบริวารคนรับใช้ เผือ่ ว่าจะได้เงินทองมา เพือ่ สักวันเราผ่อนคอนโดฯ กลางเมือง ซื้อรถหรู แล้วพอวันเสาร์อาทิตย์ก็จะได้เอารถไปจอดตรง จุดที่ใกล้ประตูทางเข้าศูนย์การค้ามากที่สุด วนเวียนเป็นวัฏจักรของชนชั้น ระหว่างชนชั้นกลาง ที่ทะเยอทะยานไม่เคยไปถึงฝั่งฝัน ในสังคมอ�านาจนิยม ที่ยังคงเหลื่อมล�้าและถูกชนชั้นสูงกดทับเราเหมือนเดิม มันก็แค่น้นั เอง สังคมนีจ้ ะสัน่ คลอนเขย่าขวัญไปอีกนาน ตราบทีค่ น ประเภทนี้ยังลอยนวล ตราบที่เรายังอยู่ภายใต้กฎหมาย แต่พวกเขาสามารถลอยอยู่เหนือกฎหมาย