Adoptiemagazine#1 maart 2019 Thema: Lotgenoten by Adoptievoorzieningen

MAART 2019

JAARGANG 4 • NUMMER 01 • MAART 2019

magazine online

V O O R W I E B E T R O K K E N I S B I J A F S TA N D E N A D O P T I E

THEMA

lotgenote

IN DIT NUMMER

Een weekendje GEEN UITZONDERING zijn

COMPOSITIES van een Colombiaanse Delen is het begin van HELEN

TEKST ANGELA JANS

REDACTIONEEL

Lotgenoten Ik ben geen afstandsmoeder, niet geadopteerd en ook geen adoptieouder. Je zou dus kunnen denken dat ik weinig op heb met het thema van dit nummer: Lotgenoten. Maar niets is minder waar. Ik vind het juist des te interessanter om vanuit alle hoeken van de adoptiedriehoek te horen wat het kan betekenen om contact te hebben met mensen die hetzelfde hebben meegemaakt, die een vergelijkbare achtergrond delen. Nou ja, echt vergelijkbaar is het natuurlijk nooit. Iedere adoptiegeschiedenis is anders, elke ouder, elke geadopteerde heeft zijn of haar eigen bijzondere verhaal. Eén ding hebben ze echter gemeen: zonder uitzondering zeggen de mensen die in dit nummer van het Adoptiemagazine online aan bod komen, dat zij contact met lotgenoten als zeer prettig ervaren, dat het soms helend werkt of een eyeopener kan zijn. Zo nemen we een kijkje bij de Kenia-groep die een weekendje in een bungalowpark verblijft en spreken we met Lyda Groot, al ruim twintig jaar een van de stuwende krachten achter Loga, de Landelijke Oudervereniging Gezinsproblematiek Adoptie. Verder vertellen de geadopteerden Mariam en Natalia over hun afstudeeropdracht, een onderzoek naar de behoefte aan lotgenotencontact van geadopteerden tussen de 10 en 25 jaar. De rubriek Drieluik verschijnt dit nummer in een speciale variant. Dit keer is de gemeenschappelijke noemer een boekje dat de stichting Adoptie-nazorg heeft uitgebracht met als doel: de nazorg bij adoptie bij wet regelen. Daarnaast ook dit keer weer ruimte voor de vaste rubrieken als Gelezen/gezien, Wetten en Regels en Begeleiding Besproken. Veel leesplezier! Angela Jans

BLOG

Thuis

MAART 2019

INHOUD

THEM

Lotgen

oten

Heel lang heb ik me niet afgevraagd waar ik vandaan kwam, waarom ik een andere huidskleur had dan mijn adoptiemoeder of waarom we in een dorpje woonden met drie straten en een kerk in plaats van een exotische dessa. Ondanks dat er in die tijd weinig bekend was over adoptie deden mijn adoptieouders er alles aan om het hechtingsproces zo soepel mogelijk te laten verlopen. De wetenschap dat er ergens anders een papa en mama waren die niet voor me hadden kunnen zorgen was voor mij heel normaal. Voor mijn leeftijdsgenoten was ik ‘gewoon’ en toevallig geadopteerd. Ik voelde mij niet anders, ik hoorde erbij! Voor mijn ouders was het belangrijk dat ik wist waar ik vandaan kwam. De zeldzame adoptiebijeenkomsten die georganiseerd werden bezochten we, ik moest naar Indonesische les en deed mee aan een Indonesische dansgroep. Voor mij hoefde dat allemaal niet, ik had geen vragen. Sterker nog: ik wilde er het liefste niet telkens aan herinnerd worden. Tijdens mijn tienerjaren kwam wel de behoefte: loopt er ergens een moeder rond met dezelfde gelaatstrekken? Wiens karakter heb ik nu het meest? Hoe voelt mijn land van herkomst? Na een onsuccesvolle ontmoeting kwam ik weer in Nederland; ik voelde me boos! En vooral heel alleen. Achteraf bekeken was dat misschien wel het moment geweest waarop het fijn was geweest hierover te kunnen sparren met die lotgenoot die het allemaal al meegemaakt had. Iemand die mijn verdriet en het machteloze gevoel begreep. Had kunnen invoelen, simpelweg omdat we beiden eenzelfde verhaal delen; geadopteerd zijn. Als volwassen geadopteerde heb ik die behoefte niet meer, ik voel mij steeds meer thuis in mezelf en voor mij is dat het belangrijkste!

a.jans@adoptie.nl Wiwin

ADOPTIE MAGAZINE ONLINE #1

Thema 2

Redactioneel

Vaste Rubrieken

KORT Ruimte voor aankondigingen, nieuws, gadgets en een column van adoptiemoeder Sandra Benschop

ACTUEEL – Composities van een Colombiaanse – Meike Melenhorst

Blog Wiwin: Thuis

Een weekendje geen uitzondering zijn – Machteld Stilting

12 18

Het Drieluik

Loga: ouders helpen ouders – Angela Jans

GEBOORTEMOEDER Ik was geen slecht meisje – Irene Essenberg GEADOPTEERDE Vaak in gevecht met mezelf – Puk Poels ADOPTIEOUDERS Geen enkele ondersteuning als de kinderen er zijn – Geke en Ronald Rouffaer

Onderzoek naar laagdrempelig lotgenotencontact jongeren – Mariam Tempelman en Natalia Smit

Delen is het begin van helen – Maarten van Zwieten

‘If you can’t pay it back, pay it forward’ – Selina van der Meer

GELEZEN/GEZIEN – Trudy van den Berge

WETTEN EN REGELS – Vera Kidjan

VRAGENDERWIJS

COLOFON

24 3

TEKST ANGELA JANS

KORT

Adoptiecafé

In de rubriek Kort is ruimte voor aankondigingen, nieuws en discussie. Heeft u een tip voor een bijeenkomst, een film of een lezing? Laat het ons weten: redactie@adoptie.nl.

Na een geslaagde eerste bijeenkomst in november, wordt op 19 mei in Amsterdam alweer voor de derde keer een adoptiecafé gehouden. Initiatiefnemer Stefan-Martin Regelink wilde graag andere geadopteerden ontmoeten en heeft daarom de organisatie op zich genomen. Hij wil zo’n vier keer per jaar een meeting organiseren, laagdrempelig en gratis. Ook houdt hij groepsbijeenkomsten aan de hand van thema’s.

ADOPTIE MAGAZINE ONLINE #1

Cijfers adoptie historisch laag

Geadopteerde tieners gezocht voor boek

Dat noemen Daniel J. Siegel en Tina Payne Bryson een nee-brein-reactie. Maar het kan ook anders, je kunt een kind leren om het leven open tegemoet te treden, ook als het tegenzit. Daarover schreven Siegel en Payne Bryson samen het boek: Het Ja-brein. In dit boek geven ze ouders handige strategieën om negatief gedrag van kinderen, agressie en angst bij te sturen en het vermogen tot positief gedrag te vergroten. Dit alles voorzien van speelse illustraties. Het boek is geschikt voor ouders van kinderen van 4 tot 12 jaar.

Hoe is het om op te groeien bij ouders die er niet hetzelfde uitzien als jij? Femmie Juffer, bijzonder hoog leraar Adoptiestudies aan de Universiteit Leiden, en Lindy Popma en Monique Steenstra zoeken voor hun nieuwe boek jongeren tussen de 15 en 19 jaar, die geadopteerd zijn uit diverse landen en nog thuis wonen bij hun adoptieouders. Wil je geïnterviewd worden en samen met je gezin op de foto? Meld je dan aan! Naast interviews en fotoportretten komt er in het boek een inhoudelijk hoofdstuk geschreven door Juffer. Daarin staat de vraag centraal: Is het belangrijk om aandacht te schenken aan kleuren cultuurverschillen in een adoptieof pleeggezin? En hoe kun je dat het beste doen?

> MEER WETEN? Kijk op www.scriptum.nl.

> MEER WETEN OF JE OPGEVEN?

Het Ja-brein Kinderen kunnen in woede uitbarsten of zich juist terugtrekken bij uitdagingen of ruzie. Ze reageren dan reactief.

Mail naar Femmie Juffer: juffer@fsw.leidenuniv.nl. 4

TEKST

Sandra Benschop

Laatje De laatste opdracht is gedaan. De Cito-toets, toch ook belangrijk voor het eindoordeel en het uitstroomadvies, ligt achter hem. Onze oudste is bijna klaar voor de middelbare, voor de voor hem steeds groter wordende wereld.

> MEER INFORMATIE

Kijk op https://adoptiecafe.wixsite.com/ bijeenkomst.

MAART 2019

In 2018 zijn in totaal 156 kinderen ter adoptie naar Nederland gekomen. Daarmee is weer een nieuw historisch laag aantal bereikt. Een jaar eerder, in 2017, kwamen er nog 210 kinderen via interlandelijke adoptie naar Nederland. De meeste kinderen die vorig jaar werden geadopteerd, zijn afkomstig uit China (28). Dit land van herkomst wordt tegenwoordig op de voet gevolgd door Hongarije, waar 24 kinderen vandaan kwamen, en de Verenigde Staten, met 23 kinderen. Op de vierde plaats komt Taiwan met 16 kinderen, gevolgd door Zuid-Afrika met 11 adopties in 2018.

Bijeenkomst voor familie en vrienden Voor familieleden en goede vrienden van mensen die een kind gaan adopteren wordt op 3 juli een informatieve bijeenkomst gehouden. Aan de orde komen vragen als: Onder welke omstandigheden hebben adoptiekinderen geleefd? Kan een kind zich nog wel hechten aan nieuwe ouders? Waar moet je op letten bij de opvoeding en wat kan ik doen om het gezin straks te helpen? Familieleden en andere betrokkenen vertellen over hun ervaringen. Tot slot is er gelegenheid om vragen te stellen. De bijeenkomst is van 13.30 tot 16.30 uur in de Bilt. Deelname kost 25 euro per persoon. MEER WETEN OF AANMELDEN?

Op de eerste dag kwam hij wat paniekerig thuis. “Mam, het is net of ik niets meer weet!” Met een glas Raak en een koekje erbij keken we wat er gaande kon zijn. Ik bedacht een metafoor. Vertelde hem dat hij zijn hersenen kon beschouwen als een hele grote kast met heel veel laatjes erin. Dat in al die laatjes al het geleerde zit. Dat als je gespannen bent, de laatjes dan klemmen, terwijl ontspanning maakt dat ze zo open floepen. Weet je een opdracht even niet, dan ga je naar de volgende en voor je het weet schiet het antwoord je te binnen. De metafoor ging met koek en al erin. De volgende dag kwam hij blij thuis van weer een dagje Cito. “Mam, alle laatjes gingen open!” Het deed mij plezier dat ik had kunnen helpen en hem een waardevolle suggestie had gedaan. Maar dat dit beeld dieper zou doorwerken en het verhaal daarmee een staartje zou krijgen had ik niet vermoed. Als bijna-twaalfjarige is hij meer dan ooit bezig met de vraag ‘wie ben ik?’. Zo hoorde ik hem een tijdje geleden tegen een vriend met een migrantenachtergrond zeggen: “Ik ben geen tata*, ik ben Keniaan.” Hij is eigen taal aan het vinden om het verhaal op te bouwen rondom zijn identiteit, zijn oorsprong. Hij verkent de polen, onderzoekt waar zijn affiniteit ligt, is kind van meerdere werelden. Voelt zich thuis in meerdere werelden. En iedere identiteit wordt gedragen door een fundament, een veilige basis. Van daaruit ontstaat een hecht verhaal. Mijn kleine grote man is hard op weg zijn plek te claimen in de buitenwereld en ik zie hem steviger worden en wijs: “Mam, adoptie is ook een laatje in mijn hoofd, het is nog dicht, maar voor nu is dat goed.” * ‘Hollander’ in straattaal, afkomstig van p’tata, wat ‘aardappel’ in het Surinaams betekent. ZIE OOK: SANDRABENSCHOPCOACHT.NL

Ga naar: www.adoptie.nl. 5

THEMA LOTGENOTEN

TEKST MACHTELD STILTING

Een weekendje geen uitzondering zijn

Eenmaal per jaar komt een groep ouders met hun uit Kenia geadopteerde kinderen een weekend samen in een Landal GreenPark ergens in Nederland. Een ongedwongen samenzijn volgens Andrea Catshoek (51), een van de organisatoren. De ouders wisselen ervaringen uit en kletsen gezellig bij. De kinderen vinden elkaar in het speelbos, de voetbalkooi of het zwembad. Andrea: ‘Ze genieten ervan een weekend lang niets uit te hoeven leggen en geen uitzondering te zijn. Het is leuk om te zien hoe zo’n zwembad helemaal bruin kleurt.’

ADOPTIE MAGAZINE ONLINE #1

oe gek het ook klinkt: het jaarlijkse ‘Kenia-weekend’, dat sinds 2011 wordt georganiseerd, is eigenlijk ontstaan uit een Yahoo-groep. Om dit uit te leggen, gaat Andrea terug naar 2007, het jaar voordat zij met haar man naar Kenia vertrok om hun tweelingdochters te adopteren. Van vergunninghouder Stichting Afrika hadden ze begrepen dat er al een echtpaar uit Kenia had geadopteerd. Die wilden ze wel ontmoeten. Kon dat? Dat kon. Omdat Andrea vermoedde dat er meer wachtende stellen geïnteresseerd zouden zijn in die ontmoeting, nodigde ze via het bestand van Stichting Afrika meer mensen uit. En omdat het niet de vorm van een vragenvuur moest krijgen, maakte ze er een uitstapje naar het Afrika Museum van. Het werd een informatieve en gezellige dag. Een Yahoo-groep, die het mogelijk maakte om met elkaar in contact te blijven, was in die tijd een logische volgende stap. De groep bestaat nog steeds, al vindt er weinig activiteit op plaats. Op die ene periode in het jaar dan, wanneer de datum van het Kenia-weekend bekend wordt gemaakt. “De behoefte om elkaar jaarlijks fysiek te ontmoeten is bij ons groter dan regelmatig contact via een online community.”

Lotgenoten

MAART 2019

DE KLEUREN VAN HET INDIVIDU Sandra Benschop (zelfstandig coach/psycholoog en moeder van twee zonen uit Kenia) vult het verhaal van Andrea aan: "Vader en moeder worden is een emotionele en life-changing gebeurtenis, waarin je jezelf enorm tegenkomt. Vooral in het begin vraag je je continu af of je het wel goed doet. Combineer dat met een langdurig verblijf in een vreemde omgeving en het is niet meer dan logisch dat je elkaar opzoekt om kennis en ervaring, maar ook onzekerheden te toetsen en te delen. De saamhorigheid van de groep geeft je kracht, en dat is mooi. Maar dat neemt niet weg dat je je eigen klus te klaren hebt. Daarom is het zo ontzettend belangrijk om binnen een groep altijd als individu te blijven denken en handelen. Er is weliswaar die grote gemene deler dat we allemaal kinderen – in ons geval uit Kenia – hebben geadopteerd, maar geen enkel adoptieverhaal lijkt op het andere. Geen enkel kind heeft exact dezelfde behoeftes als het andere. Weeg daarom de steun en adviezen die je krijgt van groepen, boeken en therapeuten. Leg op het andere schaaltje jullie eigen behoeftes, ervaringen en gevoelens. Durf autonoom te blijven en in jezelf te geloven. Breng dat ook over op je kind. Het wil niet beoordeeld worden op dat ene aspect: die bruine kleur of het geadopteerd zijn. Elk kind is een uniek individu met een eigen ‘kleur’. We moeten zorgen dat de kleuren van het individu niet verloren gaan. Ze vormen samen met die van anderen een prachtig geheel.”

Er zijn behoorlijk wat adoptiegroepen actief op social media. Dat de Kenia-groep wat dat betreft wat achterblijft, kan Andrea wel verklaren. Ten eerste is Kenia als adoptieland gesloten en komen er dus geen nieuwe adoptieouders met nieuwe vragen bij. Maar wat misschien nog wel een grotere rol speelt, is dat je destijds lang in Kenia moest verblijven voordat je je kind mee naar Nederland kon nemen. Sowieso drie maanden als foster parent en vervolgens gedurende de adoptie‘Het is een bonus procedure. Die kon maanden duren. Andrea: “In ons geval was het drie als je met maanden, maar we kennen mensen mensen bent die die wel een jaar in Kenia hebben vaak kleiner dan je vraag in een groep gewoond.” Ze is geen fan van het gooien met mensen die je niet of het gewoon woord ‘lotgenoten’ (“Dat klinkt toch minder goed kent.” snappen’ alsof je iets vreselijks hebt meegemaakt”), maar voor het verblijf in Gezamenlijk diner Kenia is het volgens Andrea misschien toch wel een geschikte term. Ook Andrea en haar man hebben een “Je moest je daar echt zelf zien te redden. De mensen hecht Kenia-vriendenclubje. Binnen dat clubje bespredie tegelijkertijd in Kenia woonden, zochten elkaar op, ken ze zaken als de puberteit en hechtingsproblemasteunden elkaar.” Daaruit groeiden zeer hechte en tiek. De gesprekken tijdens het Kenia-weekend zijn warme vriendschappen, die ook bij terugkomst in vaak van een andere orde, lacht Andrea: “Een van mijn Nederland voortduurden. Zo ontstonden een soort dochters wil dreadlocks. Daar heb ik afgelopen keer subgroepjes binnen het grotere geheel van mensen die heel handige tips over gekregen.” Los daarvan is het uit Kenia hebben geadopteerd. “Als je een klankbord gewoon leuk om iedereen ieder jaar weer te zien, nodig hebt, bijvoorbeeld als je kind heftig gedrag vindt Andrea. Je ziet hoe de kinderen gegroeid zijn vertoont, kun je bij ‘je eigen’ groepje terecht. Die stap is en je hoort hoe ze bijvoorbeeld het teruggaan naar >>

MAART 2019

THEMA LOTGENOTEN

zaterdagavond. Tijdens het laatste weekend in januari waren er 100 ouders met hun kinderen bij het diner aanwezig. “Als je weet dat er in totaal zo’n 150 kinderen uit Kenia zijn geadopteerd, is dat best een aanzienlijk aantal.”

Kenia-genoten

Kenia hebben ervaren. (“Een rootsreis is het bij ons niet. We hebben er gewoond, we gaan gewoon terug.”) Sommige mensen huren een huisje en zijn er het hele weekend, andere komen alleen naar het diner op

Het is leuk om te zien hoe ook de kinderen elkaar tijdens zo’n weekend direct weer vinden, zegt Andrea. “Alsof er geen jaar tussen heeft gezeten.” De groep is hecht. Dat merkte ze in het begin vooral aan de biologisch eigen kinderen die ook meekomen naar het weekend. Die hadden soms wat meer moeite om aansluiting te vinden. Toen er laatst een akkefietje was met anderen kinderen op het park, vormden de Keniakinderen direct een soort blok. “Je kon merken dat ze zich sterk voelden, omdat ze nu eens een keer in de meerderheid waren.” Lotgenoten is in deze context toch nog steeds geen fijne term, concludeert Andrea. “Kunnen we er misschien iets van Kenia-genoten van maken of gewoon ‘gelijkgestemden’? Dat dekt volgens mij meer de lading.”

VERENIGINGEN VOOR GEADOPTEERDEN Een groot aantal geadopteerden heeft zich verenigd in organisaties die zowel aandacht hebben voor adoptie als voor de cultuur van het land van herkomst. Zoals onder andere: Stichting Interlandelijk Geadopteerden (SIG) De landelijk netwerk- en belangenorganisatie voor (volwassen) geadopteerden uit alle mogelijke herkomstlanden. www.geadopteerd.info United Adoptees International Stichting United Adoptees Inter national behartigt de belangen van volwassen geadopteerden op sociaal, juridisch en politiek gebied. tel. 06-47022023 e-mail: uai.bestuur@gmail.com www.facebook.com/uai.nederland

Arierang (Zuid-Korea) e-mail secretariaat@arierang.nl www.arierang.nl Bangladesh Geadopteerden Groep(Bangladesh) Dit is een besloten facebookgroep speciaal voor geadopteerden uit Bangladesh die met elkaar in contact willen komen. www.facebook.com/ groups/556199187765118/ Desta (Ethiopië) Nova Zemblastraat 270, 1013 RP Amsterdam tel. 020–5012070

Los Hijos (Colombia) Los Hijos helpt geadopteerden uit Colombia die meer willen weten over hun achtergrond, roots en het maken van een rootsreis. e-mail: wil@loshijos.nl www.loshijos.nl Ta Pediá (Griekenland) Reespoor 25 3766 JW Soest tel: 035-6032880 E-mail: petergeo@xs4all.nl VOGN (Oostenrijk) Sabine Meijling Postbus 557, 4870 AN Etten-Leur tel. 076–526 97 71 Vietnamese Geadopteerden (Vietnam) Oosterhesselenstraat 303 2545 SV Den Haag E-mail: vietnam108@live.nl

Bijeenkomsten voor geadopteerden uit verschillende landen zie: adoptiecafe.wixsite.com/bijeenkomst. adoptiecafe.wixsite.com/bijeenkomst

ADOPTIE MAGAZINE ONLINE #1

RUBRIEK DRIELUIK

> GEBOORTEMOEDER

Irene Essenberg

drieluik

Ik was geen slecht meisje, maar een slachtoffer Ik was 16 jaar toen ik ongewild zwanger werd. Toen mijn ouders dit hoorden ben ik als oud vuil in de auto gezet en naar Duitsland afgevoerd naar een tante en oom die (hoe bizar) ongewild kinderloos waren. Ik heb in die tijd geen enkele medische controle of andere zorg gekregen. Ik voelde mij eenzaam en niet begrepen.

Wat zou mijn leven er anders uit hebben gezien, als ik na de bevalling was opgevangen door hulpverleners. Door meelevende mensen die naar mij geluisterd zouden hebben. Die mij hadden geholpen, mijn leven weer op te bouwen. Die een arm om mij heen hadden geslagen. Die mij zouden vertellen dat ik niet slecht was, maar juist zelf een slachtoffer.

Ik was net zeventien jaar toen ik werd teruggehaald en mensen om mij heen, zonder inspraak van mij, besloten Het bovenstaande verhaal van Irene is één van de ruim mijn kind te laten adopteren. Geen enkele nazorg heb ik dertig brieven die Stichting Adoptie-nazorg heeft verzagekregen, daar leek ik geen aanspraak op te meld en gebundeld in een boekje met als titel: hebben, ‘ik was immers een slecht meisje’, ‘Nazorg Adoptie wettelijk regelen’. Een zo werd gezegd, want zo werd je beexemplaar is overhandigd aan minister schouwd als je ongehuwd zwanger Sander Dekker voor Rechtsbescherwas. Ook mocht ik er met nieming. De initiatiefnemers van mand over praten, want als Stichting Adoptie-nazorg willen mensen in onze omgeving te hiermee een breed draagvlak weten zouden komen wat mij creëren voor de problemen was overkomen, zouden ze waarmee geadopteerden, niets meer van mij willen weouders en afstands adoptie ten en geen enkele man zou ouders te maken kunnen krijooit nog met mij willen trougen. Ze wijzen de minister wen, als hij wist dat ik op mijn erop dat uit onderzoek blijkt zeventiende al een kind had gedat adoptiekinderen die na hun kregen. Die negen maanden eerste levensjaar worden gemoest ik maar uit mijn hoofd zetten, adopteerd, zich vaak minder veilig dan zou ik alles snel vergeten en verder kunnen hechten. ‘Adoptieouders én kunnen gaan met mijn leven. Zo werd geadopteerden hebben adoptiespecifieke mij verteld. Ik durfde er niets tegenin te hulp nodig om hen te helpen het vertroubrengen. wen in anderen te herstellen. Echter, direct Tweeëndertig jaar lang heb ik dat volgena plaatsing van het kind in het nieuwe geLEEFTIJD houden. zin is er nauwelijks zorg/hulp voor de 70 jaar Nog steeds praat ik er met niemand over. Ik adoptieouders en het kind, tenzij de ouheb hier nog altijd heel veel last van. Ik durf ders hier zelf om vragen. Het zicht op het BEROEP geen vriendschappen aan te gaan, omdat welbevinden van de geadopteerde is in vrijwilliger ik bang ben voor hun reacties en uit angst Nederland onvoldoende gewaarborgd. WOONPLAATS die vrienden toch weer kwijt te raken. Ik Structurele nazorg bij adoptie moet daarDen Haag voel nog steeds de navelstreng als een verom bij wet worden geregeld’, stellen de iniwurgend koord om mijn nek zitten, immers tiatiefnemers en zij onderbouwen dat met de navenstreng is fysiek danwel doorgede persoonlijke, ontroerende brieven van knipt, in mijn hoofd zit deze nog altijd vast. ervaringsdeskundigen in het boek.

RUBRIEK ACTUEEL

TEKST MEIKE MELENHORST

ADOPTIE MAGAZINE ONLINE #1

MAART 2019

COMPOSITIES VAN EEN COLOMBIAANSE de overeenkomsten tussen deze plekken: overal zie je dezelfde plastic stoelen, ventilatoren, colakratjes en flessen zelfgebrouwen drank in het straatbeeld.

ALLEEN ZWARTE MENSEN

In de tentoonstelling wordt slechts genoemd dat de kunstenaar in Colombia is geboren, niet dat ze is geadopteerd. Na het zien van de schilderijen was ik dermate gefascineerd dat ik wat speurwerk ben gaan doen. In een interview dat ze op 21 november 2018 gaf aan NRC vertelt Van Haver dat ze besloten heeft alleen nog maar zwarte mensen te schilderen, omdat zij in de westerse kunstgeschiedenis zo ondervertegenwoordigd zijn. Haar schilderijen gaan over de plekken die aangetast zijn door de geschiedenis van kolonialisme en migratie. “In de Nederlandse kunst wordt dat soort onderwerpen bijna vermeden”, vindt ze, “en dat zou niet moeten. We moeten juist breder kijken.”

ot en met 7 april is in het Stedelijk Museum Amsterdam nog de expo sitie ‘Spirits of the Soil’ te zien van Raquel van Haver (Bogotá, 1989). Het werk van de kunstenaar is verdeeld over zes zalen. Kijken naar haar

schilderijen is – zeker als je er de tijd voor neemt – een overweldigende ervaring. In de eerste zaal hangen collages die prachtig van compositie zijn, in de overige zalen het woestere werk. Zelf noemt ze het ‘luide’ schilderkunst. Van Haver maakt enorme schilderijen, met verf in zulke dikke lagen dat je er bijna mee kunt boetseren. Ook maakt ze gebruik van bijzondere materialen als nephaar, sigarettenpeuken, gips en teer. Het pronkstuk van de tentoonstelling is We do not sleep as we parade through the night, een schilderij van 4 bij 9 meter dat op Het Laatste

Avondmaal van Leonardo da Vinci lijkt en tegelijkertijd volstrekt hedendaags is. Van Haver laat in haar schilderijen allerlei gemeenschappen zien, uit Nigeria, Cuba, Suriname en ook uit haar geboorteland Colombia. Ze gaat tijdens haar reizen naar buurten die een slecht imago hebben, maar waar veel saamhorigheid is en waar het sociale leven zich vooral op straat afspeelt. Ze is gefascineerd door

Bij Van Haver zelf ontstond dat besef toen ze op haar twintigste een museum in de Colombiaanse stad Medellín bezocht. “Je zag daar nauwelijks portretten van gekleurde mensen en als ze al werden afgebeeld stonden ze in de schaduw of gingen schuil achter een balk.” Terug op de kunstacademie in Utrecht keek ze om zich heen en zag geen representatie van zichzelf. Toen is ze de schilderijen zelf maar gaan maken. In de Volkskrant, als onderdeel van een reeks interviews waarin wordt onderzocht welke rol afkomst in Nederland speelt, vertelt Raquel van Haver op 3 oktober 2017: “Ik ben geadopteerd uit Colombia, mijn zusje uit Sri Lanka, mijn ouders zijn witte Nederlanders en ik groeide op in Hoorn. De eerste keer dat werd gevraagd of ik het koud vond hier, of dat iemand zei: wat spreek je goed Nederlands, is

het niet erg. Bij de tiende keer is het niet fijn meer. Ik kon er slecht tegen dat door de buitenwereld steeds werd bevestigd dat ik anders was. In mijn hoofd was ik een gewoon Nederlands kind. Maar dat was ik niet, op school werd ik letterlijk achter in de klas gezet, met de andere allochtone kinderen. We kregen andere boekjes: lezen jullie dit maar, dat begrijpen jullie tenminste. Als schooladvies kreeg ik van mijn leraar het laagste van het laagste, vmbo kader. Tot mijn moeder naar school kwam. Zijn hele beeld van mij veranderde. Ik ben naar de mavo gegaan, na een jaar naar de havo en daarna het hbo.’

GEEN ONWETENDHEID Een paar jaar geleden vroeg ze haar moeder mee te gaan naar een lezing die ze gaf in het Tropenmuseum in Amsterdam. “Een man in het publiek vertelde dat hij ook leraar was op een basisschool en zei: maar jullie zijn ook gewoon dommer. Ik had het eerder geprobeerd uit te leggen aan mijn moeder. Over achtervolgd worden in winkels omdat ik misschien iets zou stelen, dat er sneller gedacht werd dat ik iets stouts had gedaan. Dit was de eerste keer dat ze het zag gebeuren. Na die avond heeft mijn moeder het opgepakt, dat is zo mooi om te zien. Ze probeert het te begrijpen. Ik wil het geen onwetendheid noemen als Nederlanders zeggen dat ze geen racisme zien. Je kunt lezen, je kunt je inleven.” In hetzelfde interview vertelt Van Haver dat ze al jaren een fantasie heeft: dat ze een beroemd kunstenaar wordt en in Colombia met haar foto in de krant komt, en dat haar biologische moeder haar ziet en ze elkaar zo zullen vinden. Of dat gaat gebeuren is uiteraard de vraag, maar met deze tentoonstelling is ze zeker dichter bij haar streven gekomen om een beroemd kunstenaar te worden.

THEMA LOTGENOTEN

TEKST ANGELA JANS

Loga

Ouders helpen ouders

ADOPTIE MAGAZINE ONLINE #1

veer 150. Volgens berekeningen heeft de organisatie in de loop van haar bestaan alles bij elkaar wel zo’n zevenduizend leden gekend. Meer of minder, het maakt volgens Groot niet uit, de vereniging is gezond en wil er vooral zijn voor degenen die dat nodig hebben. Niet zelden bellen ouders die helemaal geen lid zijn voor een luisterend oor of een goed gesprek. Dat kan ook. “En als ze een tweede keer bellen, ga ik ook niet zeggen dat ze eerst lid moeten worden, daar laat ik iedereen vrij in.” De vereniging is opgericht om gezinnen waarbij adoptieproblematiek speelt te helpen. Dat gebeurt bijvoorbeeld tijdens huiskamerbijeenkomsten die regelmatig worden gehouden op zo’n tien verschillende plaatsen in het land. Tijdens thema-dagen, via individuele (telefoon)gesprekken of door middel van informatieve artikelen op de website. Ook hulpverleners, leerkrachten of anderen die op de een of andere manier te maken krijgen met geadopteerden, kunnen bij de vereniging aankloppen. En er zijn vier landelijke contactpersonen met verschillende expertises zoals licht verstandelijk beperkten, conflicten met hulpverlening en traumaverwerking. Voor dat laatste is Lyda Groot het eerste aanspreekpunt.

PTTS als diagnose voor geadopteerden met problemen

De Landelijke Oudervereniging Gezinsproblematiek Adoptie, Loga, is eind jaren tachtig opgericht ter ondersteuning van adoptiegezinnen met problemen. Dit volgens het principe: ouders helpen ouders. Dat werkt anno 2019 nog steeds. ‘Wij bieden een luisterend oor, individueel of in groepsverband, en denken bij problemen mee over een mogelijke oplossing’, zegt Lyda Groot, zelf adoptieouder en al ruim twintig jaar actief voor Loga.

aar adoptiekinderen zijn inmiddels al lang volwassen. “Maar dat wil niet zeggen dat de problemen dan weg zijn. Sommige dingen gaan gewoon door, voor sommige ouders zullen de zorgen altijd blijven, want soms kunnen de geadopteerden hun leven niet op de rit krijgen, lopen relaties tel-

kens stuk, verliezen ze keer op keer hun baan. Als ouder blijf je betrokken”, zegt Groot. De meeste adoptieouders zijn echter tijdelijk verbonden aan de vereniging. Ze komen en gaan. Er was een periode dat Loga 900 leden telde. Nu zijn dat er onge-

Met de kennis van nu denkt Groot dat heel veel problemen van geadopteerden zijn terug te voeren op een posttraumatische stressstoornis (PTSS). “Vaak krijg je allerlei andere diagnoses, bijvoorbeeld in de puberteit of daarna. Ik zeg: ‘Denk bij adoptiekinderen ook aan PTSS. In basis hebben ze immers allemaal een vroegkinderlijk trauma. Ga niet meteen mee met een diagnose van ADHD of een bipolaire stoornis, test eerst op PTSS.’ Als je uitlegt waarom ze misschien niet naar school willen, waar de agressie vandaan komt, het gebrek aan energie, als je dat als ouder of leerkracht beseft, dan scheelt dat de helft. Ook komt het regelmatig voor dat kinderen licht verstandelijk beperkt zijn, terwijl ouders dat nooit hebben geweten.” Tijdens de groepsgesprekken die op verschillende plaatsen in de regio worden gehouden, leidt dit soort informatie vaak snel tot verdieping. Ouders herkennen veel in elkaars ervaringen. Voelen dat er begrip is, dat ze niet de enigen zijn. “Adoptieouders hebben soms ook zelf een trauma, door wat ze allemaal meemaken met hun kinderen. Erkenning en herkenning kan dan helend zijn. Ik hoor regelmatig: ‘Ik zat heel diep, bij Loga trokken ze me weer omhoog. Het was heel fijn te horen dat ik niet alleen ben. Dat er begrip is. En ook hoop.’ Niet zelden verbreken adoptiekinderen, meestal meis-

MAART 2019

WELKE PROBLEMEN KUNNEN ZICH IN EEN ADOPTIEGEZIN VOOR DOEN? Bij het kind: - Geen verschil voelen tussen ouders en vreemden - Boosheid en agressief gedrag of lusteloosheid en depressief gedrag - Geen gewetensontwikkeling: het liegt en steelt - Zwart/wit denken: het ziet mensen vaak als helemaal goed of helemaal slecht - Geweld tegen ouders en/of partner - Psychiatrische ziektes - Moeilijk op eigen benen kunnen staan - Eenzaamheid door angst om relaties aan te gaan Problemen nemen vaak extreme vormen aan vanaf de puberteit maar gelukkig zien we ook dat de problemen afnemen als de kinderen in de twintig zijn. Bij de ouders: - Isolement: niemand begrijpt hen - Machteloosheid: het opvoeden lukt gewoon niet - Relatieproblemen: het kind speelt hen tegen elkaar uit - Burn-out: de verantwoordelijkheid blijft - Gezondheidsproblemen: hoge bloeddruk, maagklachten, burn-out e.d. Bij de andere kinderen: - Komen aandacht tekort: alle aandacht is voor het probleemkind - Worden uitgespeeld, krijgen vaak de schuld - Vertonen angstig of aangepast gedrag, door de woedeaanvallen of vernielzucht van hun broer/zus - Nemen de verantwoordelijkheid over van hun ouders; die zijn opgebrand Bron: logadoptie.nl

jes trouwens, op een gegeven moment het contact met hun adoptieouders. Maar als je hoort dat er, soms na jaren, plotseling weer toenadering komt, geeft dat ook hoop. Hoe dan ook, Loga, het lotgenotencontact, is voor velen een steuntje in de rug.”

MAART 2019

RUBRIEK GELEZEN GEZIEN

deren door in te spelen op de signalen van een kind. Kinderen kunnen zo beter nieuwe vaardigheden oefenen en zichzelf verder ontwikkelen. Verschillende communicatiestijlen komen aan de orde, van zowel het kind als de volwassene. Met de observatieformulieren die zijn opgenomen krijg je zicht op de manier van communiceren van een kind en van jezelf als professional. Dit kan je helpen bij de manier van communiceren die je als volwassene inzet bij een kind. Ook is er aandacht voor kinderen met een taal- of ontwikkelingsachterstand. Deze kinderen worden niet altijd vanzelfsprekend opgenomen in een ‘reguliere’ groep. Zij hebben specifieke en consistente steun van de volwassene nodig om deel te kunnen nemen aan het groepsproces.

Leren praten met plezier

Een handboek om de sociale, spraak- en taalontwikkeling van kinderen te bevorderen Auteurs: Elaine Weitzman en Janice Greenberg Uitgeverij SWP ISBN 978 90 8850 81 34

Het boek Leren praten met plezier is gericht op het bevorderen van de sociale, spraak- en taalontwikkeling van jonge kinderen. Beide auteurs zijn verbonden aan The Hanen Centre, een Canadese organisatie die wereldwijd bekend staat om haar vernieuwende trainingsprogramma’s voor vroege taalinterventie. In het boek wordt ingegaan op de dagelijkse interacties in de kinderopvang, peuterspeelzaal en eerste groepen van de basisschool. Beschreven wordt hoe je als opvoeder, begeleider of leerkracht ieder kind kunt bena-

De auteurs pleiten voor interactie met elk kind in de groep door middel van ZICHT: Zorg voor kleine groepjes, Introduceer een geschikte activiteit, Check bij elk kind de mate van betrokkenheid, Handel naar de behoefte van elk kind, Telkens weer, houd het aan de gang.

Soms heeft een kind nauwelijks tot geen interactie met leeftijdgenoten en richt het zich op de volwassene. De auteurs waarschuwen voor te veel leidsterkindinteracties bij kinderen die het moeilijk vinden om met leeftijdgenoten te communiceren. Maar in het geval van adoptiekinderen ligt dat in mijn ogen soms anders. Als een adoptiekind weinig zorg en positieve interacties met vaste volwassenen in de eerste jaren van zijn leven gehad heeft, is een band opbouwen met de leidster of leerkracht van groot belang om vertrouwen in zichzelf en volwassenen te krijgen. Van daaruit kan het contact met leeftijdgenoten ontstaan en groeien. Het kringgesprek is een onderwerp dat vaak ter sprake komt in de schoolconsulten van Stichting Adoptievoorzieningen. Met aandacht en rust aanwezig zijn tijdens een kringgesprek is voor sommige (adoptie)kinderen veel gevraagd. De auteurs doen diverse suggesties hoe je het voor elk kind leuk kunt houden. Dan kan het ook goed zijn dat een kind even niet meedoet en iets anders mag gaan doen. Leren praten met plezier is een veelomvattend boek dat terecht een handboek wordt genoemd. Het is overzichtelijk en logisch ingedeeld, en het bevat naast uitgebreide informatie veel praktische handvatten. Je kunt het raadplegen op onderwerp als je je als professional bijvoorbeeld afvraagt waarom je geen contact met een kind krijgt of wat maakt dat een kind steeds stoort tijdens de kring. Een boek dus om in de kast te hebben voor wie met jonge kinderen in een groep werkt. — Trudy van den Berge orthopedagoog en VIB’er

ADOPTIE MAGAZINE ONLINE #1

RUBRIEK DRIELUIK

> GEADOPTEERDE Puk Poels

drieluik

Vaak in gevecht met mezelf Mijn vader, Ricardo Rubilar, was een tegenstander van het regime van dictator Pinochet in Chili. Hij heeft daarvoor lang in hechtenis gezeten. Toen hij vrijgelaten werd, was hij een gebroken man die psychisch met veel problemen kampte. In die periode liep hij Rosa Arriagada tegen het lijf, waarna ik ben verwekt. Ik ben geboren op 6 november 1987. Mijn ouders konden niet voor mij zorgen en brachten mij naar kindertehuis Hogar Esperanza in Chilan. Toen ik acht maanden oud was, ben ik geadopteerd door een lief echtpaar uit het Limburgse Oostrum. Zij konden zelf geen kinderen krijgen, waarop ze besloten te gaan adopteren. Vier jaar later kwam mijn broer Pim erbij, die ook geadopteerd is uit Chili. We konden zeggen dat we een hecht gezin vormden met zijn vieren. Mijn ouders zijn vanaf het begin eerlijk geweest dat ik uit een ander land kwam en dat zij niet mijn echte ouders waren. Ik voelde dit van kinds af aan ook al heel goed aan. Mijn vriendjes en vriendinnetjes waren wit, ik was dat niet. In die periode is ook al het gevoel ontstaan van ‘je een vreemde eend in de bijt’ voelen. Ik voelde me anders dan de meeste mensen om mij heen. Was heel onzeker over mijzelf. Door dit gevoel heb ik me later ontwikkeld tot een moeilijke puber, die in een ernstige identiteitscrisis terechtkwam. Ik had liefdevolle mensen om mij heen, maar ik voelde me hier niet thuis en ik wist niet of mijn thuisbasis hier was of in Chili. Dat leidde tot conflicten thuis. Als 17-jarige heb ik ervoor gekozen om een half jaar stage te gaan lo-

pen in het kindertehuis waar ik als baby was geweest. Dit was een mooie maar moeilijke periode waarin ik ook contact heb gezocht met mijn biologische familie. Deze periode heeft me veel opgeleverd, ook dat ik na een half jaar wist dat ik niet thuishoorde in Chili. Mijn thuis was toch Nederland, bij mijn familie en vrienden. De afgelopen jaren zijn vaak een gevecht met mezelf geweest. Ik ben me bewust van wat ik heb, maar ik mis toch iets. Elke dag ben ik bezig met vragen als: mag ik er wel zijn, vinden ze me stom, praten ze over me? Op sommige dagen blijf ik het liefst binnen, omdat ik het moeilijk vind om onder de mensen te komen. Ik heb de afgelopen jaren vaak naar hulp gezocht en gemerkt dat er weinig nazorg is voor geadopteerden. Er zijn veel psychologen en psychiaters, maar de kennis over adoptie is te weinig aanwezig. Ik had graag mensen gehad die echt begrijpen wat ik meegemaakt heb. Ik denk dat als geadopteerden goede begeleiding krijgen, ze minder worstelen in het leven en beter in hun vel zitten. Zelf zou ik heel graag een opleiding willen volgen tot adoptiecoach. Daarover heb ik LEEFTIJD contact gehad met een organisatie. Daar 31 jaar begreep ik dat het moeilijk is om de opleiding te certificeren. Hier kan de overheid Getrouwd zeker wat aan doen. Zorg ervoor dat dit geBEROEP regeld wordt, dat er goede adoptiecoasociotherapeutisch ches komen en dat zij geadopteerden en medewerker hun omgeving kunnen helpen. WOONPLAATS

Venray

Bron: Nazorg adoptie wettelijk regelen. Brieven van ervaringsdeskundigen aan de Minister. Stichting Adoptie-nazorg

TEKST VERA KIDJAN

RUBRIEK WETTEN & REGELS

VIJF LANDEN, TWEE KINDEREN, ÉÉN ADOPTIE

oor veel Nederlanders die een tijdje in het buitenland willen werken, is Dubai in de Verenigde Arabische Emiraten (VAE) een aantrekkelijke stad. Hoge salarissen en nauwelijks belastingen. Maar als ze daar wonen

en willen adopteren, moeten ze naar het buitenland. De VAE is een islamitisch land en islamitische landen kennen geen adoptie.

Dat komt omdat de islam adoptie verbiedt. Volgens de islam moet de biologische identiteit van een kind duidelijk en herkenbaar blijven. Het gaat zelfs zover dat als een kind wordt geboren en de biologische vader is onbekend, op de geboorteakte van het kind een gefingeerde naam bij de vadergegevens wordt vermeld. Omdat in de VAE dus niet kan worden geadopteerd, zoeken Europese stellen die in Dubai wonen en die willen adopteren, omwegen via andere landen zoals op dit moment, Ethiopië, Nigeria of Cambodja. Zo ook de Nederlandse heer Wien en zijn Griekse echtgenote, mevrouw Mouskouri. Zij leren elkaar in Griekenland kennen en gaan eerst in Thessaloniki samenwonen. Daarna vertrekken zij naar Nederland en trouwen zij te Eindhoven. In 2006 besluiten zij om hun geluk te beproeven in Dubai waar Wien bij een groot ICT-bedrijf kan beginnen.

ADOPTIE IN CAMBODJA, VERHUIZEN NAAR MALEISIË Mouskouri heeft kanker gehad en is onvruchtbaar geworden door medische ingrepen. Het echtpaar kiest voor adoptie. In 2008 adopteren zij Myrthe en Alex, twee kinderen uit Cambodja. Beide kinderen zijn te vondeling gelegd en in een tehuis opgenomen in Cambodja. Gedurende zes maanden is gezocht naar de biologische ouders en een oproep geplaatst aan de poort van het tehuis, doch niemand heeft in die periode de kinderen opgeëist. Met de vereiste toe-

stemmingen van de Cambodjaanse autoriteiten vinden de Cambodjaanse adopties plaats. In 2010 verhuist het gezin naar Maleisië om zo dicht mogelijk bij Cambodja te wonen. Aanvankelijk zijn zij van plan om een poos in Cambodja te verblijven zodat zij kennis kunnen maken met de cultuur. Het is echter lastig om werk te vinden in Cambodja en er is beperkte medische zorg. Om die reden besluiten zij om, als alternatief, naar Maleisië te verhuizen. De heer Wien en mevrouw Mouskouri hebben veel inspanningen verricht om meer achtergrondinformatie over de kinderen te krijgen. In Kuala Lumpur hebben zij contact gezocht met de Cambodjaanse ambassade maar de ambassade kan niets voor hen doen. Ook hebben zij zich gewend tot de Amerikaanse vertegenwoordiging in Kuala Lumpur omdat van hen bekend is dat zij gespecialiseerd zijn in het, met succes, samenbrengen van informatie over de biologische afstamming van geadopteerde kinderen. Ook van hen krijgen zij niet de gewenste informatie. In de zomer van 2013 gaat het gezin voor drie maanden naar Cambodja en hebben zij onder meer het kindertehuis bezocht waar Myrthe en Alex vandaan komen. Ook de medewerkers van het tehuis kunnen hen niet verder helpen. De twee hebben zelfs lokale ‘investigators’ ingeschakeld maar ook zij stuiten op een dood spoor. De Cambodjaanse adopties worden in Griekenland via de Griekse rechter erkend.1 De kinderen krijgen Griekse

ADOPTIE MAGAZINE ONLINE #1

geboorteakten en paspoorten waarop de geboorteplaats ‘Thessaloniki’ staat vermeld. Dat komt omdat in de Griekse wetgeving staat dat geen onderscheid mag worden gemaakt tussen biologische en geadopteerde kinderen. Als een buitenlandse geboorteplaats in de geboorteakte staat vermeld, zou het een aanwijzing kunnen zijn dat de kinderen zijn geadopteerd en dat is ongewenst. Ook bepaalt de Griekse rechter dat de kinderen de achternaam Wien krijgen.

ERKENNING ADOPTIE IN GRIEKENLAND De Cambodjaanse adopties van de kinderen worden aanvankelijk ook door de Nederlandse autoriteiten erkend . Zij krijgen in 2012 een Nederlands paspoort van de Nederlandse ambassade in Kuala Lumpur. Bij de paspoortverlengingen gaat het mis. De paspoortaanvragen worden in behandeling genomen maar de Nederlandse paspoorten worden niet direct verstrekt zoals gebeurde bij de eerste aanvragen. Meer dan een jaar later volgt een beslissing. Daarin staat dat de kinderen nooit Nederlander zijn geweest omdat de Cambodjaanse adopties niet kunnen worden erkend. De Nederlandse paspoorten worden daarom geweigerd. De heer Wien en mevrouw Mouskouri stappen naar de rechtbank in Den Haag. Zij vragen allereerst om de Cambodjaanse adopties te erkennen en, als dit verzoek niet wordt toegewezen, adopties naar Nederlands recht uit te spreken. In die procedure stuiten zij op twee obstakels.

JURIDISCHE OBSTAKELS IN NEDERLAND Ten eerste is in de periode dat de kinderen zijn geadopteerd sprake geweest van een tijdelijk adoptieverbod om kinderen afkomstig uit Cambodja te adopteren. De Nederlandse autoriteiten maakten zich destijds ernstige zorgen over de zorgvuldigheid van de Cambodjaanse adoptieprocedure. Op 9 februari 2007 publiceert de minister van Buitenlandse Zaken een brief waarin staat dat adopties uit Cambodja niet kunnen worden erkend en daarom geen Nederlandse paspoorten aan deze adoptiekinderen kunnen worden verstrekt. Kennelijk is de Nederlandse ambassade in Kuala Lumpur in 2012 niet op de hoogte geweest van deze brief. Het tweede obstakel is dat de heer Wien en mevrouw Mouskouri tijdens de Cambodjaanse adoptieprocedure in 2008 in Dubai woonden. Een buitenlandse adoptie kan niet in alle gevallen worden erkend. In boek 10 van het Burgerlijk Wetboek staan in, met name, artikel 108 en 109 regels opgenomen aan welke voorwaarden moet worden voldaan. Eén daarvan is dat als de adoptanten en de adoptiekinderen in twee verschillende

MAART 2019

landen buiten Nederland wonen, de buitenlandse adoptie alleen door Nederland kan worden erkend als ook beide landen (waar de partijen wonen) deze adoptie erkennen. De VAE is een islamitisch land en islamitische landen erkennen adopties niet geeft de ambtenaar van de burgerlijke stand, de verwerende partij, aan. Ook om die reden kunnen de Cambodjaanse adopties niet worden erkend. De adoptieouders voeren aan dat op de overheidswebsite van de VAE echter het volgende staat: ‘Expatriate couples who are not Muslims can adopt while living in the UAE as per the laws of their country/ies of citizenship and that of the child's.’ Ook voeren zij aan dat hun kinderen tijdens hun verblijf in Dubai in het bezit waren van een verblijfsvergunning op basis van hun gezinsleven. Kennelijk geldt dit adoptieverbod niet voor niet-islamitische expats en worden adopties door deze groep gedoogd. De rechtbank is echter onverbiddelijk. Zolang niet onmiskenbaar uit de plaatselijke wetgeving volgt dat adopties kunnen worden erkend, volgt de rechtbank het standpunt van de ambtenaar van de burgerlijke stand. Het feit dat de VAE kennelijk adopties van niet-islamitisch expats gedogen is onvoldoende. De heer Wien en mevrouw Mouskouri worden uitgenodigd ter zitting te verschijnen. Tijdens de zitting worden zij door drie rechters uitgebreid ondervraagd over het verloop van de Cambodjaanse adoptieprocedure. Daaruit blijkt dat de twee steeds te goeder trouw hebben gehandeld en er alles aan hebben gedaan om ervoor te zorgen dat de Cambodjaanse adopties op zorgvuldige wijze hebben plaatsgevonden. De Cambodjaanse adopties en de Griekse rechtbankbeslissing worden niet erkend. Wel worden adopties naar Nederlands recht uitgesproken. De Griekse rechtbankbeslissing wordt wel erkend op het op punt van de toewijzing van de achternaam van de kinderen. De rechtbank Den Haag erkent niet de wijziging van de geboorteplaats van de kinderen maar erkent wel de toewijzing van de achternaam van de kinderen en neemt deze op grond van artikel 10:24 lid 1 van het Burgerlijk Wetboek over. Eind goed al goed.

NOTEN

1 Zie voor meer uitleg over de betekenis van de erkenning van een adoptie: “Adoptie en de Nederlandse nationaliteit”, adoptiemagazine 2013 nummer 2, pagina 24

INFO

Vera Kidjan is advocaat bij Everaert Advocaten in Amsterdam, www.everaert.nl. 020-7523217 of stuur een e-mail naar: kidjan@everaert.nl

THEMA LOTGENOTEN

TEKST MARIAM TEMPELMAN EN NATALIA SMIT

Studenten doen onderzoek naar behoefte lotgenotencontact

ADOPTIE MAGAZINE ONLINE #1

steden en daar woonden ze geen van tweeën. Andere gespreksgroepen, bijvoorbeeld onder leiding van een deskundige, waren geen optie. “Praten met een professionele coach of hulpverlener was niet onze wens. We wilden eigenlijk gewoon contact met lot- en leeftijdsgenoten, om samen te kunnen sparren over ervaringen en gedachten over adoptie en misschien af en toe met z’n allen wat leuks te ondernemen”, vertellen de twee.

Vijf geadopteerden in één klas Mariam en Natalia hebben elkaar op de hbo-opleiding in Ede leren kennen. Daar waren ze niet de enige geadopteerden onder de studenten. Mariam: “In ons eerste jaar bleken er maar liefst vijf geadopteerden in dezelfde klas te zitten. Dat was voor ons allemaal een hele nieuwe ervaring. Overigens hadden we dat natuurlijk niet meteen door. Maar op deze opleiding moet je al snel een en ander over jezelf vertellen en daarbij kwam het onderwerp natuurlijk op tafel. Vervolgens konden we met elkaar lachen en herkenning en erkenning bij elkaar vinden als het om adoptie ging. Dat was prettig. Met dat groepje kwamen we ook op het idee om iets te organiseren voor jonge geadopteerden. Dat plan kwam echter nooit echt van de grond. Drie van de vijf zijn inmiddels met de studie gestopt en nu zitten wij met z’n tweetjes in het laatste jaar en hebben we besloten alsnog met het onderwerp aan de slag te gaan, maar nu als afstudeeronderzoek”.

atalia is geboren in Colombia, Mariam in Ethiopië. Op 9-jarige leeftijd ging Natalia voor het eerst op zoek naar een website waar ze in contact met andere geadopteerden kon komen. Mariam

deed dit toen ze veertien jaar oud was. Beiden boekten destijds weinig succes, ze vonden niet wat ze zochten. Praatgroepen en evenementen voor geadopteerde jongeren waren er wel, maar met name in de grotere

laagdrempelige vormen die wellicht op dit moment raken aan de behoefte van deze jongeren. Wat het uiteindelijk wordt, moet blijken uit ons praktijkonderzoek. Daarbij is de enquête van groot belang”, aldus Mariam en Natalia.

Veel enthousiasme De afstudeerperiode duurt van februari tot juni. In die tijd moeten de vragen zijn verwerkt tot een concreet resultaat. Het is mogelijk dat dat een aanbeveling voor Stichting Adoptievoorzieningen wordt. Een voorbeeld van een aanbeveling zou een website kunnen zijn. Natalia en Mariam: “Hierbij kunnen wij een aantal randvoorwaarden benoemen. Zoals: waar moet de website aan voldoen, wie zou het moeten ontwerpen, voor wie is de site, enzovoort. Wanneer we voldoende tijd hebben, zouden we het resultaat van ons onderzoek al meer vorm kunnen geven. Om hetzelfde voorbeeld te gebruiken: we zouden in dat geval een duidelijk ontwerp van de website af kunnen leveren aan onze opdrachtgever, waarbij we al hebben nagedacht over thema’s en het totaalplaatje. Het is ook mogelijk dat we het resultaat van ons onderzoek zelf gaan uitvoeren. Bij ons voorbeeld zouden wij de daadwerkelijke website zelf kunnen lanceren.”

Uitgangspunten zijn laagdrempeligheid en de jongere zelf. Vanaf week 16 (half april) wordt een enquête verspreid waarin geadopteerde jongeren kunnen aangeven of zij behoefte hebben aan laagdrempelige nazorg en zo ja, in welke vorm ze dat zouden willen. De doelgroep is volgens de twee het beste te vinden via social media, vandaar dat ze willen proberen de enquête vooral op Instagram onder de aandacht te brengen.

Een digitale ontmoetingsplek, een site om elkaar te vinden: wat het wordt, is nog de vraag, en ook wie het uiteindelijk draaiende zal gaan houden. Stichting Adoptievoorzieningen, jongeren zelf of andere studenten? Natalia en Mariam in ieder geval niet. Natalia is van plan na haar afstuderen zo snel mogelijk voor een jaar naar het buitenland te gaan, Mariam heeft nog geen concrete plannen, maar: “Als Stichting Adoptievoorzieningen zelf niet iets met het resultaat van ons onderzoek kan, gaan we verder kijken naar wat er wel kan. Hierbij denken we aan een nieuwe lichting afstudeerders. Afstudeerders communicatie zouden dit bijvoorbeeld over kunnen nemen en verder kunnen uitwerken. Maar dat zien we nog wel, zover is het nog niet. Tot die tijd werken we zelf met veel enthousiasme aan dit onderzoek. Vanuit eigen ervaring, vanuit ons netwerk én ons eigen vooronderzoek, weten we zeker dat dit onderzoek bij kan dragen aan inzichten in de wensen van geadopteerde jongeren. We zijn benieuwd naar de stem van geadopteerde jongeren horen en willen hier graag iets mee doen.”

“Door naar de geadopteerde jongeren te luisteren en met hen samen te werken, hopen wij echt te kunnen aansluiten bij hun behoefte. Willen ze periodieke evenementen, een podcast, een online chatgroep, een website of juist een videoblog? Er zijn ontzettend veel

De enquête, belangrijke basis voor het onderzoek, zal te vinden zijn op Instagram. Dus voor geadopteerden van 10-25 jaar die geïnteresseerd zijn en graag hun mening geven, volg de twee op Instagram: https:// instagram.com/so_adopteddutch?r=nametag.

Natalia vult aan: “Samen met Stichting Adoptievoorzieningen hebben we een onderzoek opgezet waarmee we willen kijken naar de behoeften van geadopteerde jongeren. Hebben geadopteerde jongeren behoefte aan laagdrempelig lotgenotencontact? Zo ja, hoe ziet dat laagdrempelig lotgenotencontact er dan uit? Die vragen willen we voorleggen aan jongeren in de leeftijd van 10 tot 25 jaar die vanuit het buitenland naar Nederland geadopteerd zijn.”

Mariam Tempelman (21) en Natalia Smit (21), twee studenten Social Work aan de Christelijke Hogeschool Ede, zijn bij Stichting Adoptievoorzieningen begonnen aan een afstudeeropdracht met als onderwerp ‘Laagdrempelig lotgenotencontact voor geadopteerde jongeren die hier behoefte aan hebben’. Waarom? Nou, niet toevallig zijn beide dames zelf geadopteerd.

MAART 2019

THEMA LOTGENOTEN

TEKST MAARTEN VAN ZWIETEN

Bijeenzijn wil veilig thuis bieden

Delen is het begin van helen

ADOPTIE MAGAZINE ONLINE #1

e kracht van lotgenotenwerk is niet te onderschatten. Een groep geadopteerden kan, begeleid door ervaringsdeskundige professionals, een veilige plek vormen waarin verbondenheid de basis vormt voor zelfinzicht en leren van elkaar. “Ik heb geleerd dat ik meer ben dan alleen adoptie”, zei een van de deelnemers vorig jaar. “Ik kan nu leven in plaats van het gevoel te hebben dat ik moet overleven.” Er zijn weinig lotgenotengroepen voor geadopteerden in Nederland, laat staan groepen waarin therapeutisch werk wordt gedaan. Om die reden hebben Palika en ik de handen ineengeslagen en zijn we in 2018 begonnen met groepswerk voor geadopteerden. Vorig jaar vonden zes bijeenkomsten plaats, waarbij telkens een thema centraal stond dat gelieerd is aan adoptie. De thema’s zijn nauw met elkaar verbonden, waardoor inzichten die bij het ene thema worden opgedaan ook een basis bieden voor het onderzoeken van andere thema’s. Vorig jaar ontstond al snel een groeiende kerngroep van deelnemers die aan (bijna) elke bijeenkomst deelnam. Daardoor kwam ook de kracht van het groepsproces goed tot uiting. Bij elke sessie leerden de deelnemers elkaar beter kennen en ontstond er al gauw een groepssfeer van veiligheid en verbondenheid. Dat bleek een prachtige basis voor mooi groepswerk, ontroerende momenten en inzichten.

Palika Vlasblom en ik, beiden adoptiecoach, zijn vorig jaar begonnen met themabijeenkomsten voor geadopteerden. Deze bijeenkomsten waren zo’n succes, dat de groep van vorig jaar in 2019 doorgaat met verdiepende sessies. Tegelijkertijd start dit jaar een nieuwe groep waarin, weer in zes bijeenkomsten, de belangrijkste thema’s die adoptie met zich meebrengt gezamenlijk worden onderzocht.

Eva geeft tijdens de eerste bijeenkomst aan dat ze het heel moeilijk vindt om zich kwetsbaar op te stellen. De andere deelnemers vinden dat helemaal okay, want ze weten precies hoe dat voelt. Wanneer Eva een tijd later iets heel persoonlijks vertelt, wordt ze uitvoerig geprezen. De hele groep is trots op haar en tegelijkertijd vormt ze een voorbeeld voor de rest.

De kracht van herkenning Hoe leg je aan iemand uit wat het betekent om geadopteerd te zijn? Veel geadopteerden vinden dat

MAART 2019

moeilijk. Niet alleen is het voor henzelf best ingewikkeld om woorden te geven aan wat hen bezighoudt en waar ze mee worstelen. Innerlijk voelt het vaak al als bijzonder complex en verwarrend. Maar het wordt nog moeilijker als ze iemand tegenover zich hebben die zich niet echt kan verplaatsen in het onderwerp. Daardoor voelen geadopteerden zich vaak onbegrepen en tekortgedaan. Het voelt voor hen dan als onveilig om erover te praten en veel geadopteerden trekken zich om die reden terug uit contact, want de ander begrijpt er toch niets van, of kwetst je met een ongevoelige opmerking. Hoeveel geadopteerden hebben wel niet gehoord dat ze niet te veel in het verleden moeten blijven hangen en dankbaar moeten zijn voor wat ze wél hebben?

Wanneer Mike dit onderwerp aansnijdt, blijkt er enorm veel herkenning te zijn in de groep. Iedereen voelt zich enigszins onbegrepen in zijn of haar directe omgeving. Zowel bij ouders als bij partners of vrienden blijkt het moeilijk te zijn om de innerlijke worstelingen te delen. Er gaat een zucht van opluchting door de groep. “Ik heb altijd gedacht dat het aan mij lag”, zegt een deelnemer.

Door bij elke bijeenkomst theorie af te wisselen met opdrachten en deelmomenten wordt elk thema zowel op groepsniveau als individueel nader onderzocht en blijkt er onderling veel herkenning gevonden te worden en daarmee meer erkenning van zichzelf. Want opeens blijken er gelijkgestemden te zijn voor wie een half woord genoeg is om je te begrijpen. Opeens blijken anderen ook met hun achtergrond te worstelen. Bij elke bijeenkomst waren er dan ook meerdere momenten dat deelnemers vertelden over zichzelf en anderen daarna aangaven: “Hé, dat heb ik ook! Nu snap ik mijzelf weer een beetje beter.”

Verschillend en toch verwant “Sinds de bijeenkomsten heb ik niet meer het gevoel alleen op de wereld te zijn”, zei een deelnemer achteraf. “En het helpt enorm dat Maarten en Palika zelf ook zijn geadopteerd. Ze weten waar we het over hebben.” In de groep van vorig jaar is gebleken dat geadopteerd-zijn een soort wij-gevoel geeft. Dit terwijl de deelnemers aan de themabijeenkomsten van vorig jaar op het oog heel verschillend waren. De leeftijd varieerde tussen begin twintig en eind vijftig en de geboortelanden lagen verspreid over vier continenten. En toch bleken de deelnemers zich al snel nauw verwant te voelen, waarbij de thema’s dienden als de verbindende factor. Want >>

MAART 2019

THEMA LOTGENOTEN

ADOPTIE MAGAZINE ONLINE #1

RUBRIEK DRIELUIK

> ADOPTIEOUDERS

Geke en Ronald Rouffaer

Geen enkele ondersteuning als de kinderen er zijn elke deelnemer was vroeg in het leven gescheiden van de geboortemoeder en opgegroeid in een andere omgeving dan het geboorteland. Elke deelnemer herkende het verwarrende gevoel van je nergens echt thuis te voelen. En elke deelnemer worstelde op de een of andere manier met de gevolgen van deze gegevens, bijvoorbeeld in zijn of haar denken gedragspatronen, of in de mate van verbinding met een geliefde. Soulmates noemde een van de deelnemers het. “Mensen die me begrijpen zonder al te veel uitleg. Mensen die een steun voor mij zijn omdat ik nu weet dat ik er niet alleen voor sta.” Het feit dat alle deelnemers in hun eigen fase zaten van hun proces van persoonlijke groei bleek totaal niet belemmerend te zijn voor het groepsproces. Integendeel, daardoor bleken de deelnemers elkaar juist te kunnen versterken. Vaak gaf de ene deelnemer woorden aan iets wat de ander tot op dat moment nog niet kon verwoorden. Ook vonden deelnemers inspiratie bij elkaar door net vanuit een ander perspectief naar iets te kijken.

Bij het thema ‘Nature & Nurture’ vertelt Jamilla over haar rootsreis en hoe ze met al haar zintuigen merkte dat ze weer thuis was. Dat maakt dat een andere deelnemer opeens beter contact kan maken met haar nature-kant. Ze beseft dat ze deze kant van haar lang heeft weggedrukt en ontkend.

zoomd op het deel van het leven voorafgaande aan de adoptie. Een vaak vergeten deel, maar wel van grote invloed op het latere leven. Bijzonder is dat alle bijeenkomsten deze keer in een luxe yurt (spreek uit als joert) plaatsvinden. Een yurt is oorspronkelijk een Mongoolse nomadentent die bewoond werd door rondtrekkende veehouders. ‘Een tijdelijk huis’ is de betekenis van het woord, en dat past goed bij wat Palika en ik de deel nemers graag bieden. Een veilige plek waarin je door te delen weer een stukje verder kan helen. De yurt zal dit jaar ook fungeren als tijdelijk huis voor aparte groepssessies met adoptieouders en met partners van geadopteerden. Deze twee ‘lotgenotengroepen’ zijn gericht op het vergroten van het bewustzijn van wat geadopteerd zijn betekent en hoe je vanuit dat vergroot begrip de verbinding met je kind of liefdespartner kunt versterken. Meer informatie over de lotgenotenbijeenkomsten is te vinden op www.bijeenzijn.nl. Hier kunnen geïnteresseerden zich ook inschrijven. Het maximale aantal deelnemers is 12. De bijeenkomst voor adoptieouders vindt plaats op 1 juni en die voor partners van geadopteerden op 29 juni. Eventuele vragen aan Maarten kunnen gesteld worden via adoptieatelier@gmail.com of 06-47246518. Om privacyredenen zijn in dit artikel niet de werkelijke namen van de deelnemers aan de bijeenkomsten vermeld.

Van een tijdelijk huis naar eindelijk thuis Ook in 2019 worden er weer zes themabijeenkomsten voor geadopteerden georganiseerd, begeleid door Palika en mij. Thema van de eerste bijeenkomst is ‘Afstand & Adoptie’. Tijdens deze sessie wordt inge-

Palika Vlasblom werkt als gezinscoach en traumatherapeut (www.palika.nl). Maarten van Zwieten coacht zowel geadopteerden als adoptieouders in zijn praktijk ‘Het Adoptie Atelier’ (www.adoptieatelier.nl).

drieluik

In 2002 hebben wij, nadat wij ongewild kinderloos bleven, besloten te gaan adopteren. Gelukkig gaat dat niet zomaar in Nederland. We volgden de voorlichtingscursus en hebben deze als informatief en waardevol ervaren. In 2004 kregen wij onze beginsel toestemming, in januari 2010 werden wij de ouders van Marckus en Julie. Vanwege de aardbeving op Haïti konden wij hen niet op gaan halen. De overdracht was in Brussel, waar zij met een Belgische hulpvlucht naartoe waren gebracht. En toen waren we ineens ouders van twee kinderen. Marckus was zeven, Julie drieënhalf jaar oud. De eerste tijd verliep probleemloos. Na anderhalf jaar kwamen de eerste moeilijkheden. De kinderen begonnen probleemgedrag te vertonen, de school trok aan de bel. Geleidelijk ging het van kwaad tot erger. We dachten niet meteen: we moeten hulp inschakelen. We waren immers voorbereid dat het niet vlekkeloos zou verlopen. We zochten pas hulp toen de situatie was geëscaleerd. Waarbij er in ons gezin dingen zijn gebeurd waar we echt niet trots op zijn. We trokken aan de bel bij Stichting Adoptievoorzieningen en kregen Video-interactiebegeleiding (VIB). Degene die dat deed, raadde ons aan meer professionele hulp te zoeken. Gelukkig hebben wij goede hulp gevonden. We zijn daarbij door een diep dal gegaan en het heeft veel moeite en tijd gekost. Onze kinderen hebben heel wat meegemaakt en wij hebben echt moeten leren om hiermee om te gaan. Het rare is dat je een heel proces en on-

derzoek ondergaat voordat je mag adopteren (en begrijp ons goed, dat vinden we terecht) maar er is geen enkele proactieve ondersteuning als de kinderen er eenmaal zijn. Hadden we, toen de problemen in ons gezin begonnen, maar geweten wat we nu weten. Dan hadden we veel eerder professionele hulp gezocht en was de situatie niet zo geëscaleerd. Was er maar een ‘consultatiebureau’ voor adoptieouders waar je – net als met een biologisch kind – bijvoorbeeld tijdens de eerste twee jaar na aankomst als ouders eens in de zoveel tijd naartoe gaat. Wij pleiten er sterk voor om pro actief deskundige nazorg te verlenen aan adoptieouders. Voorbereiding op adoptie is belangrijk, maar ondersteuning in de eerste jaren van de (eerste) adoptie vinden wij nog veel belangrijker. Dat kost natuurlijk geld, dat beseffen wij. Maar deze preventieve ondersteuning kan ook geld besparen, doordat problemen eerder erkend worden en dan met minder intensieve ondersteuning kunnen worden opgelost. En met moderne middelen als bijvoorbeeld videobellen, kan LEEFTIJD dat ook prima op afstand. 49 en 57 jaar Met proactieve en preventieve nazorg krijgen adoptiekinderen en -ouders een Ouders van Marckus goede start in het nieuwe gezin dat zij (16) en Julie (12) vormen. Dat is heel normaal als ouders een ‘gewoon’ kind krijgen en dat zou het BEROEP beleidsaviseur jeugd naar onze mening ook moeten zijn als het en taxichauffeur gaat om adoptiekinderen. WOONPLAATS

Assen

Bron: Nazorg adoptie wettelijk regelen. Brieven van ervaringsdeskundigen aan de Minister. Stichting Adoptie-nazorg 23

THEMA LOTGENOTEN

TEKST SELINA VAN DER MEER

Opinie geadopteerde Selina

Waarom zou ik anderen niet helpen als ik dat kan? Voor mij betekent lotgenoten dat mensen soortgelijke ervaringen hebben gehad en daar mogelijk iets mee willen. In mijn jeugd heb ik een paar keer deelgenomen aan weekenden en activiteiten die speciaal waren geor ganiseerd voor Taiwanese kinderen en jongeren, en in mijn vrienden- en kennissenkring heb ik een aantal geadopteerden, vooral uit Taiwan. Het lijkt me duidelijk waar ik vandaan kom…

Foto: Rinu Photography

ADOPTIE MAGAZINE ONLINE #1

k ben in de gezegende positie dat ik een gelukkig leven leid en ik heb daar zeker hard voor gewerkt, maar een beetje liefde en steun krijgen in het leven is zeker net zo belangrijk. De meesten die mij door de jaren heen hebben geholpen vragen er niets voor terug, dus waarom zou ik dan anderen niet helpen als ik dat kan? Zoals de Amerikaanse auteur Catherine Ryan Hyde in haar roman Pay It Forward schrijft over goede daden (favors): ‘If you can’t pay it back, pay it forward.’

Frustraties en pijn De afgelopen jaren heb ik meerdere geadopteerden leren kennen. Dit heeft mijn beeld over adoptie verbreed. Zelf ben ik heel nuchter en zie ik mijn adoptie als een verrijking, misschien zelfs wel als een voorrecht. Ik heb nu het enorme geluk om twee families te hebben en daarmee warme banden te onderhouden. Veel ‘lotgenoten’ die ik ken onderhouden positieve contacten in het land van herkomst. Maar ik weet dat dit niet voor iedereen zo is en dat er geadopteerden zijn die worstelen met de eigen adoptie, identiteit of afkomst. Dit is heel verdrietig uiteraard.

MAART 2019

schappelijk onderzoek naar gedaan, maar toch deel ik deze visie niet.

Een ander perspectief Zoals ik al eerder zei, heeft lotgenoten wat mij betreft een negatieve weerklank, bij deze bepleit ik een ander perspectief op lotgenoten- een positief perspectief. Ik vind het super dat ik iemand met mijn positieve ervaringen met mijn roots een stapje verder kan helpen. Het komt neer op ervaringen delen en daarmee anderen kunnen helpen het ‘juiste’ pad te vinden en verder te komen in wat hij of zij nu daadwerkelijk wil. Via mijn passie, de sport Braziliaans jiujitsu, ken ik Ben. Hij is geadopteerd uit Korea en vroeg een tijdje geleden of we hier eens over konden praten. Hij was op een punt in zijn leven dat hij antwoord zocht op de vraag of hij nog iets met zijn roots zou willen doen, maar hij kwam niet verder dan dat. Misschien zouden mijn ervaringen nieuw licht op de zaak kunnen werpen. En wonderlijk genoeg deed dat het ook, Ben gaf aan dat mijn perspectief van verrijking een andere insteek voor hem was waar hij zelf totaal niet bij had stilgestaan. Dit vind ik ook lotgenotencontact, op een hele positieve manier, die ook iemand verder helpt. ‘I don’t need to pay it back, so I like to pay it forward’, is mijn versie dan van de quote van Catherine Ryan Hyde.

Als adoptie in het mainstream-nieuws komt, gaat het vrijwel altijd over zaken uit de jaren 70 en 80 waarbij het niet goed is gegaan. Vaak spreken geadopteerden die dit is overkomen zich uit in de media en melden dat zij onjuist zijn behandeld. Misstanden bij adopties Ik heb een vriendin die ook gemoeten zeker aangekaart worden ‘If you can’t pay adopteerd is uit Taiwan, we kennen en ik vind dat de Nederlandse staat it back, pay it elkaar al sinds we in de luiers zaten. hierin zijn verantwoordelijkheid We hebben het regelmatig over moet nemen. In deze negatieve forward’ Taiwan gehad en vooral over onze ervaringen vinden lotgenoten – CATHERINE RYAN HYDE ervaringen met de families daar. Na elkaar ook. Ik heb een enkeling bezoekjes constateren we cultuurontmoet en vind het ontzettend verschillen en omgangsnormen verdrietig als iemands hele leven in die voor ons vreemd zijn. Hoe ga beslag wordt genomen door frusje daarmee om? Wat vind je ervan? Lotgenotencontact traties en pijn rondom adoptie. Ikzelf beschouw dus, maar niet zoals lotgenoten vaak gezien worden mij als een Nederlander met sterke Taiwanese roots en – als mensen die elkaar vinden in negatieve ervaringen. draag dit ook zo uit. Met regelmaat krijg ik in persoonlijke of werksfeer vragen over mijn adoptie en ik ben Ik hoop dat lotgenoten elkaar vooral vinden in het hierin heel open. ervaringen delen en elkaar verder helpen bij eventuele vragen rondom adoptie of het geboorteland of wat Als ik van een afstand aan lotgenoten en adoptie denk, dan ook. Ik hoop dat adoptie een onderdeel is van associeer ik het vooral met lotgenoten die ontevreden iemands identiteit en als een verrijking wordt ervaren in zijn met hun adoptie. Ik heb hier een aantal keer met plaats van als een obstakel of donkere plek waar ieeen andere geadopteerde over gesproken. Hij claimt mand mee worstelt. Ik ben in ieder geval dankbaar voor dat elke geadopteerde per definitie met trauma te het contact met mijn lotgenoten en dat wij ervaringen maken krijgt door adoptie. Dat kan op allerlei manieren kunnen delen en vaak ook kunnen lachen om de verwel of niet tot uiting komen, maar het trauma is een feit schillen in culturen. volgens hem. Hij staat hier niet alleen in, er is weten-

TEKST ANGELA JANS

RUBRIEK THEMA VRAGENDERWIJS LOTGENOTEN

ADOPTIE MAGAZINE ONLINE #1

Ik zoek iemand die het snapt!

‘Onze zoon heeft slaapproblemen.’ ‘Mijn puberdochter vliegt uit de bocht.’ Adoptieouders die vragen of twijfels hebben over de ontwikkeling of opvoeding van hun kinderen kunnen terecht bij de advieslijn van de Stichting Adoptie voorzieningen. Ook geadopteerden, leerkrachten of andere betrokkenen kunnen daar terecht. In deze rubriek komen zaken voorbij die daar aan de orde komen. SAMENSTELLING: Ria Heek, Chris Thie en Yvonne Geelen.

Nazorglijn ook voor leraren, leidsters en IB’ers Leerkrachten, leidsters of intern begeleiders hebben regelmatig vragen over een adoptiekind bij hen in de groep. Er wordt niet altijd aan gedacht, maar de nazorglijn is er ook voor hen! Wat heeft een kind nodig om beter te kunnen functioneren in de groep? U kunt de leerkracht of leidster helpen door hen te wijzen op de mogelijkheid om te bellen met de afdeling Nazorg. Wij kunnen dan mee denken, informatie verstrekken en concrete handvatten geven.

SAV bij WK Adoptiekids Natuurlijk is de afdeling Nazorg van Stichting Adoptievoorzieningen ook dit jaar weer aanwezig bij het WK Adoptiekids op 22 juni Blankensteijn in Vianen.

Op zoek naar lotgenotencontact? Ben je geadopteerd en op zoek naar contact met andere geadopteerden? Bel de nazorglijn: 030 – 233 03 40, optie 3 (maandag t/m donderdag 9.30 tot 12.30 uur). Wij kunnen in onze sociale kaart voor je op zoek naar mogelijkheden. Mailen mag natuurlijk ook: nazorg@adoptie.nl.

Op het WK Adoptiekids, dat dit jaar voor de tiende keer wordt gehouden, wordt niet alleen gevoetbald. Er is ook altijd een infor matieve markt waar onder andere medewerkers van Stichting Adoptievoorzieningen jaarlijks een kraampje inrichten. Zij hebben informatie over cursussen, thema-bijeenkomsten en zijn bereid vragen te beantwoorden. Ook zullen ze dit keer weer gratis een prijsvraag houden in de stand, waarmee kinderen een leuke prijs kunnen winnen. Ria Heek en Chris Thie (foto): ‘Kom vooral bij ons langs. We verheugen ons erop om jullie weer te zien en spreken.’

MAART 2019

Ik ben niet de enige Vaak horen we een zucht van verlichting als adoptieouders bellen over iets waar ze zich zorgen over maken en wij dan zeggen dat het vaker voorkomt, dat we regelmatig ouders spreken die dezelfde zorgen of gevoelens hebben. Herkenning, opluchting dat je niet de enige bent die twijfelt, onzeker is, zich af en toe zelfs compleet machteloos voelt… Echt geloofwaardig wordt het echter pas als je die woorden hoort of leest van iemand die echt kan weten hoe het voelt, iemand die in dezelfde situatie zit, vergelijkbare erva ringen heeft: een lotgenoot. Dat geldt voor adoptieouders, maar natuurlijk net zo goed voor adoptiekinderen, voor pubers, voor adolescenten, voor volwassen geadopteerden…. Jezelf gespiegeld zien in de ervaringen van een ander is vaak prettig, steunend, rustgevend. Het relativeert en brengt je soms op ideeën die je zelf niet bedacht had. Het forum van Adoptieoudersonline.nl is een uitwisselingsplatform voor adoptieouders, waar ze elkaar antwoord kunnen geven op de vraag: waar vinden geadopteerden hun spiegels?

Ze belt en kan het eerste kwartier alleen maar huilen. Maya, een jonge vrouw van 24, voelt zich moegestreden. Langzaam en heel zachtjes vertelt ze dat ze hulp zoekt. Ze is op vijfjarige leeftijd vanuit Mexico naar Nederland gekomen en opgevoed in een liefdevol gezin. Haar ouders namen de tijd voor haar en heel langzaam opende zij zich voor haar nieuwe familie. Toch bleef er altijd wat knagen. Het gevoel er nooit helemaal bij te horen, niet het gezellige gevoel ervaren op feestjes en ook niet goed kunnen aarden in de Nederlandse cultuur. De relaties die geen stand hielden en paniek als haar ouders vertelden op vakantie te gaan. Om het knagende gevoel van zich af te schudden had Maya na haar afstuderen een ticket geboekt naar Mexico en rondgereisd in de omgeving waar ze geboren was. Omdat ze weinig informatie had en de taal niet sprak, was bij thuiskomst een somber gevoel opgekomen. Vragen waren niet beantwoord en verwachtingen niet uitgekomen. Professionele hulp sloot niet aan. Maya: “Het lag niet aan de psycholoog maar aan mij. Zij kon me gedeeltelijk goed helpen maar er ontbrak iets!” De laatste tijd is ze zo somber dat ze het niet meer aankan. Waar het vandaan komt, weet ze niet. “Zou het misschien komen door mijn adoptie?” De nazorgmedewerker vraagt of zij wel eens gedacht heeft aan het praten met lotgenoten. Maya zegt dat ze bang is dat het dan een klaaguurtje wordt over wat er allemaal niet goed gegaan is in het adoptieproces. “Ik heb fijne ouders die altijd open zijn geweest over mijn adoptie. Voor mij is dat geen issue. Ik zoek iemand die snapt hoe ik me voel!” Op de vraag waar zij behoefte aan zou hebben, vraagt Maya of er hulpverleners zijn die zelf geadopteerd zijn. Zelf denkt ze dat die mensen beter snappen waar ze mee worstelt omdat ze in eenzelfde soort situatie zijn begonnen. Iemand die zonder te vragen aanvoelt waar ze mee zit. De adoptiemedewerker spreekt af een overzicht te sturen van adoptieervaringsdeskundigen en lotgenotencontacten. Als het gesprek wordt afgerond vraagt de nazorgmedewerker of zij nog wat kwijt wil. Maya: “Ik heb het idee dat jullie het snappen!”

TEKST ANGELA JANS

THEMA LOTGENOTEN

COLOFON ADOPTIE MAGAZINE ONLINE Onafhankelijk, informerend, signalerend en opiniĂŤrend. Voor aspirant-adoptieouders, adoptieouders, geadopteerden, professionals op het gebied van adoptie en alle anderen die zich betrokken voelen bij afstand en adoptie. Adoptiemagazine online is een uitgave van Stichting A Â doptievoorzieningen. Het magazine verschijnt vier keer per jaar. Redactie Hoofdredacteur Angela Jans Aan dit nummer werkten mee: Erik Draaijer (eindredactie), Sandra Benschop, Ria Heek, Vera Kidjan, Selina van der Meer, Meike Melenhorst, Natalia Smit, Machteld Stilting, Mariam Tempelman, Chris Thie en Maarten van Zwieten. Foto cover Thinkstock Foto backcover Thinkstock

Vormgeving Studio Jorrit van Rijt Redactieadres Postbus 290 3500 AG Utrecht Telefoon: 030 2330344 e-mail: redactie@adoptie.nl Abonneren Een abonnement is gratis. Aanmelden kan via www.adoptie.nl of kijk op www.adoptieoudersonline.nl Kopij Bijdragen, ingezonden brieven of tips zijn van harte welkom. Neem daarvoor contact op met bovenstaand telefoonnummer of e-mailadres. Overname van artikelen is alleen toegestaan na voorafgaande toestemming van de redactie en desbetreffende auteur. Verzoeken tot overname dienen gericht te worden aan de hoofdredacteur.