Opgelet, dit is geen wegwerpBillie. Dit is een
Duurzaam leven. Wat is dat eigenlijk?
Tip 1
Je pmd niet weggooien, maar als vaas gebruiken.
Tip 2 Shoppen wat lokaal gekweekt is. Pioenen, bijvoorbeeld.
Tip 3 Dit nummer lezen. En bewaren.
Stevige dagtocht gepland? Dan is de Jura-rugzak jouw must have voor onderweg. Hij biedt voldoende ruimte voor al je spullen én zit nog eens goed ook. Daarnaast zorgt het ingebouwde Aeroflex-draagsysteem voor uitstekende ventilatie en stabiliteit bij elke wandeling. Jura 24 hikingrugzak, € 90
Een trekkingbroek die je korter kan maken wanneer je het te warm krijgt? Say no more! Deze wandel- essential droogt snel, heeft een klein pakvolume én is uitgevoerd met UV 50+ om je te beschermen tegen de zon.
Heren Farley ZO Pants IV, € 100
Rosemoor II, Muggenen zonwerend overhemd met lange mouwen, € 78
Elke dag weer uitgerust op pad tijdens je kampeertocht?
Dan kan je niet vertrekken zonder deze lichte en ultracomfy slaapmat. Hij is niet alleen compact in te pakken, dankzij de 3D-matconstructie biedt hij ook nog eens meer ligoppervlak dan traditionele matjes.
Hike 9 L slaapmat, € 130
VAUDE is een duurzame en transparante fabrikant van functionele en innovatieve producten voor een brede reeks outdoor-activiteiten, zoals bergen fietssport. Het neemt zijn verantwoordelijkheid voor maatschappelijk verantwoord ondernemen zeer serieus. Zo zijn VAUDE’s hoogwaardige producten voorzien van het Green Shape-label en worden volgens strenge criteria op milieuvriendelijke wijze geproduceerd. Als lid van de Fair Wear Foundation voldoen VAUDE’s productiefaciliteiten aan de hoogste standaarden op het gebied van sociale en eerlijke werkomstandigheden.
Of je nu rustig op wandel gaat of een heuse huttentrektocht in de bergen doet - deze tijdloze, waterdichte wandelschoen is geproduceerd met duurzaam leder en biedt comfort, steun en bescherming, de hele dag door.
Dames Core schoenen, € 170
“Als je er nuchter over nadenkt, is het niet te vatten dat we niet massaal in actie schieten”, zegt exweervrouw en klimaatexpert Jill Peeters. Dus dragen wij ons steentje bij, met inspiratie. Duurzame recepten, een blik in een ecohuis, zelfs een kritische blik in … onze eigen kleerkast.
Wat mogen we onze pollekes kussen dat er geen duurzaamheidspolitie bestaat. Dat we anno 2021 nog de luxe hebben om zélf te beslissen welke inspanningen we doen om groener te leven. Minder vlees, auto, fast fashion, plastic of méér lokaal, plantaardig, ecologisch ...? De keuze ligt bij ons. En zelfs al doen we iets kleins – een badpak van gerecycleerd nylon shoppen, of een koffie met havermelk bestellen – dan mogen we ons daar al goed over voelen. En daarom hoop ik dat we soms ook voor de minder comfortabele keuze zullen gaan, iets dat ons gemoed of onze portemonnee toch net iets meer pijn doet. Dat we nog wat extra stenen willen verleggen. Zodat ook de komende generaties geen vervelende gendarmen op hun dak krijgen en hun toekomst, en de planeet, echt zorgeloos groen is.
Lise Smout
Billie Schokkaert
Billie geeft weg … Tien keer smullen: van een box met vier vegan cinnamon rolls. De kaneelkoeken met vier verschillende toppings zijn handgemaakt in vegan dessertparadijs Peas in Hasselt. Een van de tien dessertboxen winnen? Haast je naar onze Instagrampagina @Billie.be.
Geboren op 14 maart, een weekje voor de lancering van Billie. Dit naamgenootje uit Gent is goed op weg om een vrolijke babbelkous te worden. Ze is fan van het zangtalent van mam en pap, en vindt het fijn als er met haar beentjes wordt gespeeld.
Ook hier staan? Post jullie Billie op instagram met #babybillie
Dragen wij zélf wel duurzaam? blz. 22 Schone zaken blz. 14 Het broeikaseffect blz. 30
Jill Peeters en de planeet blz. 38
Twee kinderen brengt Loredana Falone groot: Wearable Stories, haar duurzame kledingmerk, en Giulia, het anderhalf jaar oude dochtertje dat ze samen met Matteo Simoni kreeg. Deze maand brengt ze samen met CKS een duurzame collectie uit. “We vechten al lang voor een duurzaam verhaal. Pas nu lijken mensen er oren naar te hebben.”
tekst HansMaarten Post foto Dirk Alexander 1
Leef en laat leven
“Ik zeg het vaak tegen mezelf, soms ook tegen anderen. Ieder gaat op zijn manier door het leven. Ik vind het belangrijk om dat te respecteren. Mocht iedereen zo in het leven staan, zou er minder frustratie en ergernis zijn. Neem het moederschap: Matteo en ik krijgen soms commentaar op hoe wij dingen aanpakken en dat is nergens voor nodig. Het maakt je alleen onzekerder. Bovendien verandert het niets aan onze aanpak.”
2
Leer loslaten
“Nee leren zeggen tegen dingen die ik niet wil, dat moet ik nog leren. Ik vind het echt een kunst. Want ik wil te graag goed doen en de mensen rond mij pleasen. Vooral nu ik mama ben. Voorheen was ik van alles vrij zeker: ik kan dit, als ik hard genoeg werk. Studeren of Wearable Stories opstarten. Maar moeder zijn? Ik stel mezelf zoveel keer per dag in vraag. Als ik het loslaat, werkt dat heel bevrijdend.”
3
Vertraag
“Het is belangrijk om af en toe een stap terug te zetten Stil te staan bij het feit hoe goed we het hier hebben. En te beseffen dat het leven meer is dan hard werken. Ik herinner me nog dat ik aan een nieuwe collectie werkte toen ik net mama werd, en in een soort tunnelvisie verdween. Ik ben nu des te bewuster bezig met de kleine dingen. Genieten van iets lekkers koken, of van iets grappigs dat Giulia of Matteo doet.”
En hoe doet die dat niet?
“Vroeger dacht ik dat de lat hoog leggen een goede bron van motivatie was. Maar je wordt er alleen maar ongelukkig van. Ik ben nu milder voor mezelf. Als ik iets niet gedaan krijg –ook al had ik dat graag willen doen – dan is dat maar zo. Dan ga ik het mezelf niet aanrekenen. Vroeger deed ik dat vaak.”
Eco Planet is een ruim gamma van duurzame huishoudproducten van het huismerk van Carrefour. Maar waarom zou je voor dagdagelijkse producten die voldoen aan ecologische normen kiezen? En hoe weet je dat die producten wel echt ecologisch zijn?
Onder de naam Eco Planet vind je bij Carrefour producten voor onderhoud en verzorging zoals afwasmiddel, allesreiniger, toiletpapier en zakdoekjes. Sinds kort zijn is het Eco Planet-gamma uitgebreid met luiers.
“Er is duidelijk vraag naar ecologische producten”, zegt Claudine Rouan van Carrefour België. “Steeds meer mensen willen iets doen voor het milieu en gaan op zoek naar een ecologisch alternatief. Ze zijn daar ook erg aan gehecht; een paar maanden geleden was één van de Eco Planet producten opeens niet meer te vinden bij Carrefour
Express. Reken maar dat we daar meteen vragen over kregen.” Het aanbieden van ecologische alternatieven past ook in de flosofe van Carrefour, legt Claudine Rouan uit. “Wij zijn een bedrijf dat begaan is met duurzaamheid. We moeten denken aan de volgende generaties.” Er zijn wel meer bedrijven die zeggen dat ze duurzaamheid belangrijk vinden. Hoe kun je zeker zijn dat de Eco Planet producten ook echt beter zijn voor het milieu? “De Eco Planet producten dragen het Europese Ecolabel, herkenbaar aan het logo met de bloem en de sterren”, legt
Claudine Rouan uit. “Dat label krijg je niet zomaar: je moet aantonen dat je product voldoet aan strenge normen voor de milieukwaliteit. Dat wordt door onafankelijke instanties strikt gecontroleerd.”
Voor de Eco Planet producten gebruikt Carrefour zo veel mogelijk grondstofen uit hernieuwbare bronnen. De actieve ingrediënten in bijvoorbeeld de schoonmaakproducten worden gewonnen uit palmolie en kokosolie, en niet uit aardolie zoals bij traditionele
schoonmaakproducten. Palmolie wordt soms in verband gebracht met de ontbossing van tropisch regenwoud. Daarom kijkt Carrefour erop toe dat de palmolie wordt geproduceerd volgens de normen van het RSPO (Roundtable on Sustainable Palm Oil) label. Dat garandeert dat de teelt van palmolie niet ten koste gaat van natuurbos en de leefomgeving van bedreigde diersoorten. Ook voor het toiletpapier, de zakdoekjes en de luiers in het Eco Planet-gamma worden duurzame grondstofen gebruikt. De cellulose wordt gemaakt met hout uit duurzame bronnen. Dat wordt gegarandeerd door het FSC (Forest Stewardship Council) label. De polyethyleenflm aan de buitenkant van de luiers is grotendeels afomstig uit suikerriet in plaats van aardolie.
Een vraag waar heel wat consumenten mee zitten: zijn ecoproducten wel even goed als traditionele producten? Ook daar geeft het Europese Ecolabel uitsluitsel, weet Claudine Rouan . “Voor je dat label krijgt, wordt het product ook efectief getest. Een afwasmiddel bijvoorbeeld moet minstens even goed schoonmaken als een vergelijkbaar niet-ecologisch product. Daarnaast doen onze leveranciers tests in hun eigen labo’s. Daaruit blijkt dat de Eco Planet ruitenreiniger even goed reinigt en zelfs beter ontvet dan een vergelijkbaar product. Dus ja, eco is even goed. Dat is ook logisch: niemand zou ecoproducten blijven kopen als ze minder goed zijn.”
De Eco Planet producten van Carrefour dragen het EU Ecolabel. Dat label werd in 1992 ingevoerd. Het wordt toegekend aan producten die negatieve efecten op het milieu, de volksgezondheid, het klimaat en de natuurlijke hulpbronnen verminderen. Alleen producten die voldoen aan strenge eisen in verband met milieukwaliteit én prestatie kunnen het Europese Ecolabel krijgen. Het EU Ecolabel maakt het je dus gemakkelijk om milieubewuste keuzes te maken. Alle producten en diensten met het EU Ecolabel worden door onafankelijke instanties gecontroleerd op het naleven van de strenge milieucriteria.
Ook de luiers, zakdoeken en toiletpapier presteren net zoals vergelijkbare producten.
“Cellulose is cellulose: dat absorbeert even goed, ongeacht uit welke grondstof het is gemaakt.”
Carrefour heeft een groot aanbod van producten met een ‘gezonde prijs’. Gezonde prijzen zijn kleine prijzen met grote principes waar iedereen beter van wordt. Carrefour biedt een breed assortiment ecologische producten voor lage prijzen. Het Eco Planet-gamma reinigingsproducten bestaat uit afwasmiddel, een reiniger voor multi-oppervlakten, wasmiddel en ruitenreiniger. Er zijn ook Eco Planet toiletpapier, zakdoekjes en luiers.
Nog een misvatting volgens Claudine Rouan is dat ecoproducten altijd duurder zouden zijn.
“Het Eco Planet afwasmiddel kost 99 cent voor 500 ml, dat kan je niet duur noemen. En als je kijkt naar de ecologische winst voor de planeet en de volgende generaties, is eco sowieso de beste keuze.”
ECO PLANET ZAKDOEKEN uit 100% FSC-gecertifeerd papier € 1,25 / doos
ECO PLANET AFWASMIDDEL met plantaardige actieve stofen € 0,99 / 500ml
ECO PLANET TOILETPAPIER met 100% gerecycleerd papier € 1,99 / 4 rollen
Meer dan 3.8 miljoen ton voedsel wordt er per jaar verspild in België, wat dus liefst 345 kg per gezin is! Dat is niet alleen zonde van al dat eten dat verloren gaat, maar ook problematisch voor ons klimaat. Toch kan ook jij op een eenvoudige manier je steentje bijdragen om voedsel te redden én onze planeet te helpen.
Elke minuut worden er wereldwijd liefst veertig voetbalvelden omgedaan om de voedselproductie bij te houden. Maar uiteindelijk wordt één derde van al het geproduceerde eten gewoon weer weggegooid. Voedselverspilling is hierdoor een van de meest complexe problemen ter wereld en meteen verantwoordelijk voor acht à tien procent van de wereldwijde CO2-uitstoot. Als voedselverspilling een land zou zijn, dan zou het de derde grootste CO2-uitstoter na Amerika en China zijn. De strijd aangaan tegen voedselverspilling is dan ook een van de meest efciënte manieren om klimaatverandering tegen te gaan.
De cijfers over voedselverspilling in België zijn waanzinnig. In vergelijking met andere Europese landen, verspilt de Belg met zijn 345 kg voedselverspilling per jaar meer dan het dubbel tot zelfs meer dan het driedubbele dan andere Europeanen. De belangrijkste oorzaken van voedselverspilling thuis zijn te grote porties, onvoorbereid boodschappen doen, houdbaarheidsdata fout interpreteren, niet weten hoe het eten te bewaren of
wat te doen met restjes. Groenten en fruit worden het vaakst weggegooid, maar ook granen, knollen, zuivel, vlees, zaden, peulvruchten, vis en schaaldieren belanden bij het voedselafval. Ook bij cafés, restaurants, supermarkten, bakkers, hotels etc. is het probleem van voedselverspilling gigantisch.
Voor de gewone man/vrouw in de straat kan het probleem van voedselverspilling overweldigend aanvoelen. Toch kan jij met de kleinste verandering in je dagelijkse routines al een verschil maken en je steentje bijdragen tot een mooiere planeet. Door je maaltijden beter te plannen, een boodschappenlijstje op te stellen, houdbaarheidsdata beter te be-
grijpen, kleinere porties te bereiden, eten correct te bewaren en alles te gebruiken zal je minder etenswaren bij het afval gooien. En dat is niet alleen goed voor onze planeet, maar ook voor je portemonnee.
Ook buitenshuis kan je makkelijk bijdragen tot het verminderen van de voedselafvalberg. Zo kan je ook bij ons op restaurant een doggybag vragen om later thuis de restjes van die heerlijke maaltijd te verorberen. Maar wist je dat je ook lekker kan eten tegen een goed prijsje door voedsel te redden? Met de gratis app Too Good To Go kan je heerlijke voedingswaren en lekkere gerechten van je lokale handelaars tegen de beste prijs op de kop tikken. Ruim 4.400 handelaars bieden ondertussen hun overschotten van de dag op dit platform aan. Toegegeven, het is een verrassing wat er dan op je bord zal liggen, maar het zal je ongetwijfeld smaken, je redt er voedsel mee en je doet iets goeds voor de planeet.
De groene tour op? Begin in de keuken. Kleine ingrepen
hebben daar een groots effect. tekst Jasmijn Verlinden
“Dit kookboek combineert spannende ideeën met gemak en eliciousness.” Als Yotam Ottolenghi in zo’n lovende termen over een collega spreekt, begint onze maag al te knorren. Anna Jones’ jongste telg mikt op gerechten goed voor mens, planeet en budget. Haar handelsmerk is een verrassende mix van zoet, zout en zuur en dat zonder vlees of vis. Je mist ze niet, beloofd.
Anna Jones, ‘Eén Pan, Plaat, Planeet’, 29,99 euro, via Standaard Boekhandel
Opeten kun je ‘m niet, maar deze balsem is wél gemaakt van voedselresten. Hartzeer over de massa’s weggesmeten koffiedik motiveerde broer en zus Brightman om er beautyproducten van te maken. Intussen geven ze ook andere etensresten een tweede leven,
Denk je bij veggieburgers aan textuur van nat karton? Dan dateert jouw laatste veggie-uitstapje van (te) lang geleden. Mik eens een pakje Crispy Sticks in je winkelkar. Melkvezels met verrassende kruiden in een krokant korstje maken van de sticks een smakelijk vleesalternatief. De stevige bite zegt ook meteen adieu aan je nat-karton-trauma.
Valess Crispy Sticks, vanaf 3,2 euro, bij Carrefour
3 1 2 3 1 2 3 1 2 3 3 3 1 2 3 1 2 3 1 2
Wel puff, geen gelatine. Dat is geen evidente combinatie, ontdekten de Diepenbekenaars van Mallow Puffs. Het duo spendeerde twee jaar aan het gouden recept voor vegan marshmallows. Niet voor niets, zo blijkt. Mallow Puffs’ lekkernijen zijn als een zoet wolkje in een chocolade korstje. En vegan, betekende dat niet ongegeneerd nog eentje nemen?
Mallow Puffs, 3,5 euro, via Juttu
zoals in deze magische reiniger van fijngemalen abrikozenpitten. Wie zei dat je moest kiezen tussen goed doen en goede resultaten?
UpCircle Beauty, cleansing face balm, 22 euro, bij Blooms & Blossoms
Duurzaamheid. Een hele Billie hebben we het erover. Maar ben jij meteen mee? Kom jij gezwind met de definitie? Daarom stellen we eerst het begrip nog een keertje scherp. En zoeken we een antwoord op de hamvraag: hoe begin ik eraan?
tekst HansMaarten Post foto’s BURP
Duurzame bikini’s, duurzame keukens, duurzaam behangpapier. Slechts enkele van de reclamemails die we recent in onze mailbox vonden. Je kunt het zo gek niet bedenken of het krijgt een duurzame versie. Zo’n hip begrip is duurzaamheid dat het te pas en vooral te onpas wordt bovengehaald. “Ik zou elke dag bedrijven op de vingers kunnen tikken: proficiat voor jullie inspanningen, maar vertel alsjeblieft een eerlijk verhaal”, stelt Karine Van Doorsselaer, hoofddocente materiaalleer en ecodesign bij het departement productontwikkeling aan de Universiteit Antwerpen, en auteur van Klimaatbewust consumeren
“Ik vind duurzame reclames van fastfas-
Laat de economische groei los, want zo vernielen we onze planeet. Met haar donut schoof de Britse Kate Raworth in 2017 een nieuw, duurzaam economisch model naar voren. De
hion-bedrijven steevast nogal grappig”, zegt de Nederlandse Marieke Eyskoot, duurzame lifestyle-expert en auteur van Dit is een goede gids – voor een duurzame lifestyle, de bestseller die ook al in het Engels verscheen. “Omdat er zo’n grote tegenstrijdigheid in zit: bij een fast fashion-merk draait het erom om kleren zo snel mogelijk te kunnen vervangen door nieuwe. Terwijl de letterlijke definitie van duurzaamheid natuurlijk is: iets dat lang blijft.”
Planeet in bruikleen
Wat moeten we nu precies verstaan onder dat begrip? “Duurzaamheid”, zegt Van Doorsselaer, “sluit voor mij aan bij
die bekende quote van Antoine de SaintExupéry, de schrijver van we hebben de aarde niet geërfd van onze ouders, maar we hebben ze in bruikleen van onze kinderen. Als ik lezingen geef, stel ik altijd de vraag: renofkleinkinderen?
dan heel wat handen in de lucht. graag? Natuurlijk! En dan zeg ik: omverpestjedewerelddanvoorhen? Want daar gaat het om: door ons ongebreidelde consumptiegedrag helpen we de wereld om zeep. Het begrip duurzame ontwikkeling werd gedefinieerd in het Brundtland-rapport van de Verenigde Naties in 1987
tegemoetkomt aan de noden van het he-
buitenste cirkel van die donut staat voor de grenzen van het klimaat. Breken we daar door – CO2uitstoot, vervuiling, ontbossing – dan brengen we de aarde schade toe. Breken we
door de binnenste cirkel, dan betekent het dat we de (sociale) basisbehoeften van de mensen op aarde niet respecteren. Een duurzame economie blijft binnen het deeg van de donut.
den? Kan het in de pmd-zak? Is het gft? Kan ik het laten herstellen? Kan men mij garanderen dat de componenten over vijf jaar ook nog op de markt zijn? Negentig procent van de producten die we aankopen wordt binnen de zes maanden weer weggegooid. Hallucinant toch?
Vraag je ook af waar het product vanKoop eerder lokaal. Nog een vraag: koop ik een degelijk product dat lang zal meegaan? Of weet ik eigenlijk al bij aankoop dat het brol is? Betaal liever iets meer, voor een product dat een tijd mee zal gaan. Als je al die vragen in je hoofd hoort, is dat al een goed begin.”
Marieke Eyskoot vult aan. “Het is essentieel dat je niet denkt: Ditiszoveel datkaniktochnietinmijn eentjeoplossen.Zoek uit wat je zelf kunt doen en besef dat het niet altijd enorme stappen hoeven te zijn. Kleine veranderingen in je dagelijkse leven die je elke dag doet, vormen samen een grote verandering. Zoals elke ochtend bij je ontbijt de yoghurt vervangen door plantaardige yoghurt en de melk in je koffie door haver- of sojamelk. Het liefst nog biologisch. Dat zet niet heel je leven op z’n kop, maar omdat je het elke dag doet, is het samen best een grote verandering. Nog zoiets: zet de verwarming één of twee graden lager. Het scheelt behoorlijk -uitstoot.”
“Tegelijk is het ook slim om voor kwaliteit te gaan in plaats van kwantiteit. Als je dat als een soort levensregel houdt, zit je vaak best goed. Koop liever minder kleren van goede kwaliteit die lang meegaan, dan goedkope kleren die snel versleten zijn. Maak liever een mooie, goede reis dan constant op citytrip te gaan. Het zijn dingen die ook in je eigen voordeel uitvallen. Want je hebt meer aan kwaliteit dan de hele tijd troep te moeten vervangen. Je bent daar ook vaak meer u
0 Opteer voor lokaal.
herbruikbaar?
0 Kan ik het laten herstellen?
0 Waar komt het vandaan?
0 Zal het lang meegaan?
0 Besef: ook kleine veranderingen zijn goed.
0 Kies voor kwaliteit in plaats van kwantiteit.
geld mee kwijt. Want we zijn nu eenmaal gebrainwasht om op korte termijn te denken: kiezen voor goedkopere spullen voelt alsof het in ons voordeel is, maar het is juist in ons nadeel – op allerlei vlakken.”
Wat uitzoomend vertelt Eyskoot dat ze het ook belangrijk vindt om te beseffen dat wij ze alle drie zijn: zowel de overheid, het bedrijfsleven als de consument. “Want wij werken bij die overheid – of we kiezen toch de mensen die er werken – en bij die bedrijven. Ook daar kunnen we dus iets veranderen. En tegelijk zijn we ook de mensen die in ons eigen leven keuzes maken die effect kunnen hebben. Is het niet onvoorstelbaar dat wij het oké vinden dat er ergens anders voor ons producten worden gemaakt op een manier die hier voor onszelf onacceptabel is?
Voor hetzelfde geld was ik in Bangladesh geboren en naaide ik daar nu jeans die wij dragen. Stem dus op een partij die het eerlijk maakt voor iedereen.”
Als het gaat om een duurzame samenleving, valt vaak de term donuteconomie (zie vorige pagina), gelanceerd door de Britse econome Kate Raworth. Zij vindt vooral bij een jongere generatie gehoor, getuige het feit dat ze begin dit jaar door de studenten van de KU Leuven genomineerd werd voor een eredoctoraat. De stadsbesturen van Amsterdam en ook Brussel gaven al aan dat ze haar theorieën gaan bestuderen. Zijn we binnenkort allemaal donutdenkers? Zo’n vaart zal het niet lopen, volgens Karine Van Doorsselaer. “Ik merk bij industrie en ook bij overheden dat het model van de circulaire
Boekenwijsheid
Klimaatbewust consumeren
Karine Van Doorsselaer
Lannoo, 12,50 euro
economie vaker als leidraad wordt genomen. Dat biedt makkelijkere handvatten en wordt gekoppeld aan nieuwe businessmodellen De focus van de circulaire economie is het verlengen van de levensduur van producten door hergebruik, herstellen en delen van producten.” Eyskoot treedt haar bij. “De donut is één van de modellen. Het valt nu nog moeilijk te zeggen of het hét model wordt, omdat we het effect ervan nog niet kunnen zien.” Ook zij komt
dan voor nu uit bij circulaire economie. “We zien veel te veel dingen als afval die het eigenlijk niet zijn. Van kromme komkommers tot smartphones vol waardevolle materialen. De omslag naar niet meer zoveel weggooien, is een van de essentiële aspecten.”
“We zullen minder moeten gaan produceren. Zo worden er per jaar meer dan honderd miljard nieuwe kledingstukken gemaakt. Dan begrijp je dat modemerken er niet komen met één duurzame lijn. Het gaat erom dat we daadwerkelijk doorhebben dat we gelukkiger kunnen worden van minder. Want het geeft toch ook stress? Dat steeds maar moeten blijven kopen en passen en ruilen, en dan zoveel kleren hebben dat we niet weten wat we aan moeten trekken?”
“Laten we hopen dat we lessen trekken uit de coronapandemie. We zijn minder gaan vliegen, we verplaatsen ons minder voor ons werk en gingen minder winkelen. Het zou een kans zijn om al de dingen die we het afgelopen jaar geleerd hebben, bij ons te houden. Om te blijven kopen bij lokale boeren en winkels. Om op vakantie te gaan naar de Ardennen in plaats van weer maar eens het vliegtuig te nemen. Om voor onze omgeving en daardoor juist voor heel de wereld te zorgen.”
Toch is Eyskoot ook een beetje bang. “Dat we straks zo snel mogelijk weer terug zullen willen naar hoe het was. Omdat we vinden dat we daar recht op hebben, op veel mogen vliegen en consumeren. Maar dat hebben we natuurlijk niet echt. Hoe het was, was juist een deel van het probleem.”
Dit is een goedegids – voor een duurzame lifestyle Marieke Eyskoot. Meulenhoff, 20 euro (er komt ook een luisterboek van de kinderversie)
Donuteconomie
Kate Raworth Nieuw Amsterdam, 17,50 euro
Iedereen kan zijn steentje bijdragen aan een beter milieu en klimaat. Jouw beautyroutine ‘vergroenen’ is een mooi begin. Bijvoorbeeld door te kiezen voor de nieuwe Green Heroesshampoobars van Yves Rocher. Al meer dan zestig jaar ontwikkelt Yves Rocher natuurlijke en duurzaam verantwoorde verzorgingsproducten. Goed voor jouw huid én de natuur.
ECO, LOGISCH TOCH?
Met Green Heroes gaat Yves Rocher resoluut voor duurzame producten. De nieuwe shampoobars zijn shampoos in vaste vorm (lees: zonder plastic verpakking) en dus beter voor het milieu. Shampoobars zijn het ecologische zusje van vloeibare shampoos want ze bevatten geen overbodig water. Met meer dan 99 procent biologisch afreekbare ingrediënten is de sulfaatvrije formule beter voor onze planeet en jouw haar!
DUURZAMER, NIET DUURDER
Shampoobars zijn niet alleen milieuvriendelijker, ze zijn ook beter voor je portemonnee. Wist je dat een shampoobar van 60 g overeenkomt met twee vloeibare shampoos van 300 ml? Hoe minder fesjes, hoe beter voor het milieu. Win-win! Voor een Green Heroes-shampoobar betaal je maar 6,95 euro. Er bestaan drie versies, toegespitst op verzachting, voeding en glans. Bovendien heb je geen extra conditioner
nodig, de etherische oliën in deze duurzame shampoo reinigen en verzorgen je haar op milde wijze. Het gebruik is simpel met als resultaat zacht en glanzend haar.
ZERO WASTE
Wie shampoobars zegt, zegt zero waste. De verpakking van de Green Heroes-shampoos is gemaakt van 60 procent gerecycleerd en 100 procent recycleerbaar karton. Het idee is simpel: al het verpakkingsmateriaal dat vermeden wordt, kan nooit als afval in de zee belanden. Byebye plastic!
Voor elk Green Heroes-product dat je koopt, plant de Fondation Yves
Rocher bovendien een boom. Zo kan elk beautyritueel het verschil maken.
MINDER VERSPILLING
VAN WATER EN SHAMPOO
Hoe verleidelijk is het om extra veel shampoo uit een fesje te spuiten? Bij een shampoobar creëer je zelf het nodige schuim door te wrijven en verspil je minder. Zo geniet je van één blok zeep maar liefst zo’n twee à drie maanden.
HANDIG VOOR ONDERWEG
Onder de douche, in je sporttas of in je reiskofer... Het zuinige, compacte formaat van shampoobars maakt ze de ultieme reisgenoot (want: geen vloeistof). De stevige box in recycleerbaar aluminium is speciaal ontworpen om je Green Heroesshampoobar veilig in op te bergen. Gemakkelijk in je handbagage en je loopt nooit meer het risico op uitgelopen fesjes in je kofer… Handig, toch?
Ontdek de shampoobars in je favoriete Yves Rocherwinkel en via www.yves-rocher.be
In een wereld waar duurzaam ondernemen voor velen meer marketing dan realiteit is, geven deze vijf Belgische bedrijven het goede voorbeeld. Ze ademen duurzaamheid in elke vezel, doorbreken de vooroordelen en varen (koppig) hun eigen koers. Zodat de anderen op termijn wel moeten volgen.
“Negen jaar geleden ben ik op een kantelpunt gekomen. Mijn mama was plots overleden, een jaar later werd ik zelf ziek en tijdens mijn ziekte kreeg ik dan nog mijn ontslag. Tijd om schoon schip te maken en mijn hart te volgen. Ik ben toen twee jaar fulltime opleidingen beginnen te volgen, van patroontekenen tot naaien. Net op dat moment had ik een Portugese poetsvrouw, Clarisse. Met haar man had ze een bioboerderij in koriander, door de crisis konden ze de rekeningen niet meer betalen. Ze kwam naar hier, bij haar dochter, om wat geld bij te verdienen. We werden vriendinnen en met haar trok ik naar Portugal op zoek naar zo duurzaam mogelijk textiel en een klein atelier waar mijn stukken op een ethische manier konden worden gemaakt. Bepaalde mensen komen echt op
FAM the label van Vanessa Beniers
Vanessa Beniers (41) heeft twee kinderen: zoontje Jean, en haar eigen modelabel. Met FAM the label kiest ze radicaal voor persoonlijke touch, kwaliteit en duurzaamheid. Haar Portugese productiepartner is haar voormalige poetsvrouw & bioboerin Clarisse.
www.famthelabel.be
het juiste moment voor een reden in je leven. Vandaag is zij mijn Portugese productieleider en beginnen we aan onze negende collectie samen, handgemaakt in een familiebedrijf daar. FAM staat dus voor sterke vrouwelijkheid én familie.”
“Zo tegen een muur knallen heeft het voordeel van de duidelijkheid. Je weet wat je wilt en wat niet. Ik ben niet heiliger dan de paus, maar probeer wel de juiste keuzes te maken. Voor mijn zoontje, voor de toekomst van onze planeet én van de mensheid, zoals David Attenborough altijd zo mooi zegt. (lacht) Mijn stoffen zijn zo duurzaam mogelijk, in het begin gebruikte ik overschotten, nu voor 90 procent Tencel en gerecycleerde jeans. Ik teken en kijk dan ter plaatse welke stoffen ik kan gebruiken voor wat ik in mijn hoofd heb. Niet altijd de makkelijk-
ste manier van werken. De prints zijn handgeschilderd door Katrien Soeffers, daarna laat ik ze op een ecologische manier drukken. Ik verkoop alles in pre-order, zo maak ik enkel wat de winkels bestellen, en ik beperk me tot 35 à 40 stuks per seizoen. Dat is weinig, als je weet dat sommige merken met 400 stuks per sei-
tekst Kaatje De Coninck fotografie Kris Desmedt styling Erik Vernieuwe makeup Sabine Peeters
Vanessa Beniers
“De juiste keuzes maken: voor mijn zoontje, voor de toekomst van onze planeet én van de mensheid”
zoen komen, en er na de eerste weken al 150 uit collectie halen. Die worden dan meestal als afval verbrand, wat uitstoot geeft. Design to reduce the need to consume is mijn motto. Daarom is duurzaamheid voor mij: nadenken. Wat heeft mijn klant nodig? Wat heeft mijn collectie nodig? Kan je elk stuk stoer en casual dragen, maar ook classy opkleden voor een feestje? Ik werk nu trans-seasonal, met stukken die zowel met een coltrui kunnen worden gedragen als in de zomer. Nieuwe stukken passen vaak ook bij iets uit vier collecties geleden: zo kun je werken aan een soort capsulegarderobe en moet niets worden weggegooid.”
“Als ik weer op een mooie stof bots, maar die niet kan gebruiken omdat ze niet duurzaam is … dat steekt soms. (lacht) En dan denk je soms: Heeft dit wel zin? Is wat ik doe geen druppel op een hete plaat? Er zijn zoveel bedrijven die zich geen bal aantrekken van het milieu … Maar dan praat ik met mijn klanten –ik organiseer geregeld events in de winkels waar mijn merk verkocht wordt –over waarom ik deze keuzes maak en zie ik hoe dat voor sommigen echt een wakeup call is. Wist je dat een groot deel van de vervuiling bij de eindklant zit? Je jurkje moet echt geen twee uur op 40 graden in de wasmachine om proper te zijn, 15 minuten op 800 toeren op 30 graden is meer dan genoeg. Dat ik zulke kennis kan doorgeven, vind ik zalig. Mijn klanten passen dat op hun beurt toe in hún leven en zo heb ik toch heel erg het gevoel dat ik mijn steentje heb bijgedragen.”
Greet Goegebuer (41) en Mark Vandevelde (52) vormen een nieuw samengesteld gezin met vier kinderen, en hebben ook hun eigen vegan sneaker, gemaakt uit appelleer, gerecycleerd katoen, petflessen en gerecycleerd rubber. Met Komrads willen ze de wereld veroveren.
www.komrads.world/invest
Mark: “Ik had een eigen reclamebureau toen ik in contact kwam met de verdeler van de Czech Boots, de zwart-witte sneaker met rode zool. Ooit gemaakt als Russische tegenhanger van Converse en heel hip in de jaren zeventig. Als sneaker addict kon ik de opportuniteit om zo’n cultmerk op de Belgische markt te herintroduceren niet weerstaan, zo is Komrads ontstaan. Toen ik mijn bureau enkele jaren later verkocht, wilde de overnemer de schoenen niet.”
Greet: “Plots hadden we een schoenenstart-up. (lacht) Aan de keukentafel kwamen de wilde plannen. De eerste schok was hoe vervuilend de modeindustrie was. Wij maakten al lang duurzame keuzes: geen plastic, zuinig met water, op reis met de trein. In die tijd gingen Marks zonen ook brossen voor de bossen. We begonnen na te denken: welke wereld willen we voor onze kinderen achterlaten? We vonden dat wij een voorbeeldfunctie konden hebben.”
Mark: “Slechts drie procent van de mode wordt gerecycleerd. De Rana Plaza-ramp (de instorting van een kledingfabriek in Bangladesh, red.) maakte duizenden slachtoffers. We wilden toch niet in zulke sweatshops produceren? Dus ja, we zouden de meest duurzame sneaker ter wereld maken.”
Greet: “Hoe moeilijk kon het zijn? Moeilijk dus. (lacht) We zijn daar vrij naïef ingestapt.”
Mark: “Bijna drie jaar lang hebben we gezocht, onderzocht, materialen getest, prototypes gemaakt, leveranciers en fabrieken bezocht om te zien hoe ethisch ze werkten, enzovoort. En groen alleen was niet genoeg: onze schoen moest ook cool zijn en goed zitten. Een intensief proces, en dat naast onze dagjob. In 2019 waren we klaar en hebben we een crowdfunding gedaan: op twee dagen haalden we onze target en verkochten we duizend paar!”
Greet: “Op beurzen stonden ze in de
rij, er waren investeerders … We zegden onze jobs op en gingen honderd procent voor Komrads.” Mark: “En toen kwam corona. Onze wilde plannen vielen in het water, maar we hebben niet stilgezeten. We hebben nu over heel Europa agents en er komt een nieuwe collectie op basis van plastic afval uit de oceaan en ook het oude model, onze ICNS, wordt nu volledig duurzaam gemaakt.”
Greet: “We produceren de APL-lijn nu al met hergebruikte of gerecycleerde materialen. Maar wat als jij je schoen beu bent? We werken aan een systeem waarbij je de schoen naar ons kunt terugsturen. Zo willen we de eindverantwoordelijkheid van ons product niet bij de consument laten, maar weer bij ons nemen.”
Mark: “We hopen dat iedereen die onze schoen koopt een klein beetje activist wordt. Niet iedereen moet ineens vegan worden, maar we kunnen allemaal een klein steentje bijdragen. Bij elke aankoop bijvoorbeeld krijg je een vuilniszak, met de vraag om eens zwerfvuil op te ruimen als je gaat wandelen met je Komrads.”
Greet: “Binnenkort doen we ook een nieuwe kapitaalronde: iedereen die in ons verhaal gelooft, kan een aandeel kopen. We hadden ook één grote investeerder kunnen zoeken, maar we geven liever onze volgers de kans om samen te groeien: zo worden we een community die de wereld wil veranderen!”
“We hopen ook dat iedereen die onze schoen koopt een klein beetje activist wordt”
Lander Desmedt (30) is vader van een dochter, een tweede baby is onderweg. Zijn derde kind is er al: jeansmerk HNST. Het is zijn droom om een verschil te kunnen maken. Als CEO hoopt hij dat de modewereld het voorbeeld van HNST wel móét volgen en volledig circulair worden.
www.letsbehonest.eu
“Ik werkte als businessconsultant en had weinig ervaring in de mode, toch was de klik met HNST er meteen. Met frisse blik zetten wij onze eigen weg uit. Daarbij lopen we soms met onze kop tegen de muur, maar dat is eigen aan ondernemen. (lacht) De productie van jeans is ongelofelijk vervuilend. Drie jaar lang hebben we gezocht naar een manier om elk pijnpunt in het productieproces aan te pakken. Het resultaat is de properste jeansbroek ter wereld, maar vooral ook jeans zoals wij vinden dat jeans moet worden gemaakt.”
“Gewone jeans wordt gemaakt uit katoen, een enorm dorstige plant: voor de teelt van één broek heb je ongeveer 7.000 liter water nodig. Katoen wordt vooral geteeld in monocultuur, wat de bodem uitput, en de plant ziektegevoelig maakt. Dus wordt bijna 20 procent van de pesticiden en herbiciden wereldwijd ingezet in de katoenteelt. Giftig voor het milieu én wie erin werkt. Onze oplossing: vertrekken vanuit katoen dat al bestaat. Eén keer per jaar zamelen we oude jeans in. Wat draagbaar is, schenken we weg. Wat vervuild is, downcyclen we, daar wordt bijvoorbeeld isolatie van gemaakt. Wat overblijft, is ons rawmaterial: dat halen we door een blender tot we nieuwe katoenvezels hebben. Onze uiteindelijke denimstof bestaat uit 56 procent gerecycleerd katoen, aangevuld met Tencel, een vezel op basis van eucalyptus en katoen uit Griekenland. Door deze vezels te mengen krijgen we een kwalitatief sterke stof met een zo klein mogelijke milieuimpact. Zo hebben we al 25 ton versleten jeans gered van de verbrandingsoven.”
“Ook de manier waarop jeans de typische indigoblauwe kleur krijgt, hebben we aangepast. In plaats van chemicaliën
gebruiken we elektriciteit, gewonnen uit het wit van sinaasappels. Voor de wassingen gebruiken we ozon, zoals je haar bleekt in de zon, en natuurlijke enzymes (die in je mond het eten verteren, red.) Alles is ontmantelbaar: er zijn afschroefbare knopen, geen metalen studs maar borduursels, geen leren labels of plastic
etiketten. De wasinformatie staat rechtstreeks op de binnenzak gedrukt. Zo kan de volledige broek hergebruikt worden. En om de loop volledig te sluiten, zit in de aankoopprijs van een HNST-jeans 15 euro statiegeld: dat bedrag krijg je terug als je de broek naar ons terugstuurt en niet bij het afval gooit. En van daar beginnen wij opnieuw.”
“Met een jeans van ons bespaar je 6.639 liter, heb je 76 procent minder CO2-uitstoot, geen toxische chemicaliën, amper microplastics en alles kan worden hergebruikt. Het blijft een work in progress, maar daar zijn we al best trots op. Geen kleine missie, de modewereld veranderen, maar zo ambitieus zijn we wel.”
Lander Desmedt
“In de aankoopprijs van onze jeans zit statiegeld”
Steven Pauwels (35) en Caroline Camerlyncks (37) runnen HVID, een 100 procent lokaal, duurzaam breigoedmerk met fans wereldwijd. Het begon met één dekentje voor haar neefje, maar ook partner Steven maakt ondertussen geregeld knuffeldoekjes in de zetel.
www.hvid.be
Caroline: “Ik studeerde textielontwerp en deed daarna ook nog een master in breiwerk. Voor ik naar Denemarken trok voor een stage maakte ik een dekentje voor mijn pasgeboren neefje. De complimenten stroomden binnen: hoe mooi het was, hoe zacht. Ik had toen nog plannen voor een gebreide ondergoedlijn, maar al snel had ik door dat mijn hart bij babyspullen lag. Terug in België was HVID geboren, hvid is Deens voor wit, puur. Duurzaamheid, terug naar de natuur, dat heeft altijd een rol gespeeld in wat ik deed. Ik wist goed wat ik wilde: een ethisch breimerk, duurzaam én in België gemaakt. En ik ben zeer streng in die lijn. Over alles is nagedacht.”
Steven: “Caroline voedt mij zo op: van biogroenten op ons bord tot ecologisch produceren. (lacht) Al onze spullen zijn van Italiaanse merinowol. Merinowol is zelfreinigend waardoor je het niet vaak moet wassen, het is zeer slijtvast en toch zacht, biologisch afbreekbaar en zowel in de zomer als de winter aangenaam. Daardoor kent onze collectie geen seizoenen.”
Caroline: “Er is één collectie per jaar, met essentiële basics voor baby’s en kinderen: muts, sjaal, deken, een cocon. We hebben een kleine stock, maar produceren voornamelijk op vraag waardoor er geen overproductie is. Het design houd ik zo tijdloos mogelijk, zodat je alles van generatie op generatie kunt doorgeven. Onze partner is een familiebedrijf, een breigoedfabriek op een uur rijden van hier, en voelt ook als familie.”
Steven: “Toch een heel ander gevoel dan als je in een grote fabriek in China zou produceren. Elk stuk gaat ook door onze handen in ons atelier hier thuis. Ik had nooit gedacht dat ik oogjes zou maken voor teddyberen of lintjes in sokken ste-
“Mensen zien onze spullen graag, hopelijk geloven ze ook in ons verhaal: we moeten terug naar de natuur”
ken, en toch breng ik nu veel avonden zo door. En tussendoor kijk ik naar het voetbal.” (lacht)
Caroline: “Onze manier van werken is heel artisanaal, maar ook heel intensief. Steven bekijkt nu hoe we de productie kunnen opdrijven zonder dat we 24 uur per dag moeten werken en zonder com-
promissen op onze manier van werken. Veel textiel is gemaakt van chemische en toxische stoffen zoals plastic. Ik wil iedereen daarbij doen stilstaan en tonen dat het anders kan. Als we bestellingen uit New York krijgen, denk ik: yes! Mensen zien onze spullen graag, maar geloven hopelijk ook in ons verhaal.”
Hilde Nys (55) en zoon Thomas (27) richtten samen Ray op, hair en skincare goed voor gezondheid, huid én planeet. Elk product wordt eigenhandig ontwikkeld in haar labo en eerst uitgetest op de klanten in Hildes apotheek.
www.ray.care
Hilde: “Als apotheker was mijn eerste zorg altijd of een product deed wat het moest doen, maar ook: Was het wel gezond voor ons en voor de planeet? Zelfs als er het label organic of natuurlijk op kleeft, is dat verre van zeker. Sommige natuurlijke ingrediënten vallen de huid net aan in plaats van goed te doen. En hoe langer de ingrediëntenlijst, hoe meer kans op allergische reacties. Ook bij plantaardige middelen.”
Thomas: “In zonnecrèmes zitten vaak ingrediënten die koraalriffen afbreken als ze in het water komen. En dan hebben we het nog niet over giftige chemicaliën of stoffen die de hormoonbalans in ons lichaam verstoren.”
Hilde: “Vaak hebben mensen echt geen idee wat ze op hun huid smeren!
Een paar jaar geleden dacht ik al: Ik maak zelf iets, maar mijn collega zei toen: Ach Hilde, niemand gaat dat kopen. Dus ik borg dat plan op.”
Thomas: “Ik werkte enkele jaren als advocaat in Brussel, maar ik wilde zelf iets in de wereld zetten. Ik ben opgegroeid in de apotheek en wist hoe mama hierover dacht. Ik zocht een product om te verkopen, zij iemand om haar product in de markt te zetten. Op een dag zaten we samen in de auto, bijna exact twee jaar geleden, en zeiden we:Wegaanervoor!”
Hilde: “Ondertussen hebben we zestien producten, allemaal ontwikkeld in mijn lab met veel trial-and-error. Soms zit ik ’s avonds in de zetel en denk ik: Dát is de oplossing, en dan weet mijn man dat hij me weer enkele uren kwijt is.”
“Soms denk ik: ik zou wat meer moeten slapen. Maar in plaats daarvan maak ik wel een
antiwallencrème”
Thomas: “Op de deodorant heeft ze letterlijk dertien maanden gezweet, maar op het resultaat zijn we erg trots. Het is een uitdaging om producten te maken die aan onze strenge eisen voldoen. Het is niet genoeg dat iets natuurlijk is, het moet gezond zijn, altijd goed zijn voor de planeet, maar ook effectief. Want wat ben
je met een deo die niet werkt?”
Hilde: “Ik werk enkel met ingrediënten die goedgekeurd zijn door Environmental Working Group, een internationaal keurmerk rond gezondheid en ecologie. Want ook over dat laatste is veel te zeggen: wat is de oorsprong van stoffen, wat is de impact, zijn ze biologisch afbreekbaar? Ook bij de verwerking van natuurlijke grondstoffen kunnen schadelijke stoffen vrijkomen. De juiste textuur of werkzaamheid vinden met wat ik maar voorhanden heb, is dus niet altijd makkelijk. Ik denk soms: Pfff, kan ik dit wel?”
Thomas: “En dan ben ik er om te zeggen: Jij kunt dat! Mama is echt het creatieve brein achter onze producten, zij bedenkt alles en maakt het van nul. Ik doe de rest, van de marketing en sales tot het handmatig vullen van de flacons. Ook onze packaging zo ecologisch mogelijk maken is mijn taak, en ook dat is een echte zoektocht. Nu werken we vooral met glas en gerecycleerd plastic, je kunt de flesjes laten hervullen in de apotheek, onze deo heeft een glazen refill en we hebben nu op de verpakking laten drukken dat je best het deksel en de fles apart in de pmd-zak gooit: dat is de beste manier om te recycleren, maar wie weet dat?”
Hilde: “Zo zijn we niet alleen gids in de wereld van de verzorging, maar ook in recycleren, en kunnen we hopelijk echt een verschil maken. Soms denk ik wel eens:Ikzouwatmeermoetenslapen Maar in de plaats daarvan maak ik wel een antiwallencrème.” (lacht)
BADPAK MET AFNEEMBARE BANDJES € 39,00
ETAM-AMAZONE-1p
Geef je om onze planeet? Dan betovert de nieuwe badcollectie van Etam je hart zonder twijfel. Een groot deel van de collectie bestaat namelijk uit biologische en natuurlijke materialen. Daarnaast zet Etam ook volop in op milieuvriendelijke landbouw en gerecycleerde materialen.
ZET JE TAILLE IN DE KIJKER € 39,99
ETAM-ESSENTIELLE-blue
TROPISCHE BUSTIER
€ 32,99
ETAM-HAILEY-bandeau
DE WE CARE-AMBITIE VAN ETAM?
Tegen 2025 zijn minstens 80% van de gebruikte materialen in je favoriete lingerie milieuvriendelijk. Volg deze positieve evolutie op de voet, want het transparant productieproces van Etam kent al sinds 2021 geen geheimen meer voor haar klanten.
WILD PRINT € 27,99
ETAM-HEATHER-2
SHINE BRIGHT LIKE A DIAMOND
€ 16,99
ETAM-AMAZONE-gold
ETAM-PALOMA
Wat houdt ons bezig? Evi Hanssen, 42, mama van twee jongens en het lief van Kurt, heeft er een zesde zintuig voor. Wat ze zelf voelt, deelt ze hier graag.
“Och, Mei Plasticvrij is toch bijna voorbij.” Het hippe meisje aan de kassa knipoogt terwijl ze mij een plastic tas aanreikt. Ik voel me op heterdaad betrapt. Zou ze me volgen op Instagram? Heeft ze gezien dat ik de hashtag #meiplasticvrij gebruikte? Voor wie niet kan volgen, Mei Plasticvrij is een bewustwordingscampagne over de impact van plastic.
Het opzet is simpel: gedurende één maand probeer je je gebruik van wegwerpplastic te verminderen. Hoe moeilijk kan het zijn? Zeer moeilijk. Bijna alles zit verpakt in plastic. Geen alcohol drinken of rood vlees eten, is een pak makkelijker dan plasticvrij door het leven te gaan. Dat weet ik, omdat ik in het verleden al een poging deed om acties als Tournee Minéral en Dagen Zonder Vlees te steunen. Aanvankelijk stond ik als een kwispelende puppy aan de start en postte ik de populaire hashtags op social media om anderen te inspireren tot een alcohol- of vleesvrije periode. Maar na twee weken gaf ik er alsnog geruisloos de brui aan. Zat ik stiekem op een zaterdagnacht een pita met looksaus te verorberen, dronken.
Maar Mei Plasticvrij voelt anders. Ik hoef namelijk niks te laten, gewoon het wegwerpplastic vermijden. Hoe moeilijk kan het zijn? Zeer moeilijk, kan ik je vertellen. Want plastic is overal. Als je er eenmaal op begint te letten, word je gek. En ook al ben ik spaarzaam met het gebruik van de populaire hashtag #meiplastic vrij op mijn social media, in het échte leven heb ik mijn levensstijl wel een microbeetje aangepast. Zo neem ik standaard een drinkbus mee, gebruik bijna geen plastic folie meer en weiger ik plastic tasjes in de winkel. Tot nu dus. Het hippe winkelmeisje ziet hoe ik sta te zwoegen en te zweten om al mijn spullen in m’n roos rolwagentje te proppen. Al bijna een jaar ga ik winkelen met dit roze onding, want beter voor ’t milieu en mijn conditie, maar ik mispak mij
regelmatig aan hoeveel ik er exact in kwijt kan. Dus reikt ze me behulpzaam een tas aan, die ik vul met … plastic. Want alles zit in een milieuvervuilend omhulsel. De aardbeien, yoghurt, gerookte zalm, wasproducten en ga zo maar door. Een gevoel van schuld en schaamte bekruipt me. In gedachten zie ik een schildpad met mijn blauwe tas rond zijn lijfje zwemmen.
Als ik ’s avonds een wandeling maak met mijn nieuwe puppy, maakt mijn schuldgevoel plaats voor ongepaste trots, want dit hondje heb ik toch maar mooi gered. #adoptdontshop zet ik onder haar foto’s op Instagram. Zaza was als puppy gedoemd om weg te kwijnen in een Spaans gehucht, en nu leeft ze als een Antwerpse diva. Alsof Zaza mijn gedachten kan lezen, legt ze pompt een grote drol, midden op straat. Gedwee pak ik mijn ecodrollenzakje en grijp haar gevoeg. Als ik de warme brij in mijn handen voel, merk ik dat het zakje gescheurd is. Moeder natuur straft onmiddellijk.
Last van schuldgevoelens? ’t Is niet jouw schuld. Luister naar Walkie Talkies.
Duurzaam kiezen in de klerenwinkel. Hoe doe ik dat? Iedereen van de Billieredactie dook thuis in de kleerkast, op zoek naar een paar items met een duurzaamheidsdilemma. Experte Bie Noé koos daar op haar beurt de prangendste vraagstukken uit. Wedden dat je na haar commentaar heel anders naar jouw kleren kijkt?
“Een gebloemde jumpsuit van Essentiel, een Belgisch merk. Betekent het dan ook dat dit duurzamer is dan merken uit andere landen?”
“Er zijn nog maar weinig merken die echt in België produceren. Ga er dus maar van uit dat het eerder niét zo is. Maar natuurlijk is iets wat in België geproduceerd werd, duurzamer. Het is goed voor de lokale economie. En er zijn heel wat Belgische merken die ervoor kiezen om in dat buitenland duurzaam te produceren. Wat is duurzaamheid voor jou? Sommigen willen alleen kleren made in Europa. Anderen zeggen: Als het fair trade in Bangladesh werd geproduceerd, is dat ook goed, want ik wil dat die mensen daar een goed loon krijgen.”
Wie is ...
Bie Noé verdiept zich al zeven jaar in duurzame mode en startte BRight.org op, waarmee ze mensen wil helpen om duurzamere keuzes te maken en om hen te laten stralen in die duurzamere kleren. Ze doet duurzamemoderondleidingen in grote
steden en heeft een 21 days wardrobe programme, waarbij ze mensen begeleidt naar een duurzamere kleerkast. Op 12 juni start er een nieuwe reeks. Er hoort ook een gesloten Facebookcommunity bij, waarbij mensen van elkaar leren en el
kaar inspireren. “Duurzame mode is geen trend, het is een evolutie. De merken die niet mee zijn, zullen door de toekomstige consument afgestraft worden.”
www.bright.org
“Een ambachtelijke handtas van koeienvel, van zowat twintig jaar geleden, toen de Limburgse designer Michaël Verheyden nog tassen maakte. Gekocht in de solden. Duurzaam erfstuk?
“Top! Echt investeren in stukken, waar je dan ook nog een emotionele band mee hebt? Dan draag je er ook meer zorg voor én zullen ze langer meegaan. Daarom zijn zulke aankopen altijd duurzaam. Kies voor iets wat ambachtelijk geproduceerd is, dan kan jij verder breien aan dat verhaal. We hebben een totaal verkeerd beeld van wat iets mag kosten, we zijn de fast fashion-prijzen zo gewend dat die bijna de standaard zijn geworden. Maar vergelijk deze handtas eens met een fast fashion-handtas?
Kwaliteit heeft een prijs, ook bij schoenen en kleren.”
“Dit gestreepte truitje kocht ik voor een habbekrats bij H&M. Ongetwijfeld lichtjes dubieus gefabriceerd, maar ik heb het wel al meer dan vijftien jaar en draag het nog steeds. Toch een beetje duurzaam, niet?”
“Je kleren langer dragen, is inderdaad zeer duurzaam.
Een groot probleem van de huidige modewereld is dat we kleren slechts een beperkt aantal keren dragen. Grote merken proberen ons geweten te sussen door te zeggen dat we ze kunnen binnenbrengen voor hun recyclageprogramma, maar dat is gebakken lucht. De tweedehandsmarkt is eigenlijk ook verzadigd. Ook opmerkelijk: koop dat truitje vandaag en je zal het geen vijftien jaar meer kunnen dragen. De kwaliteit van fast fashion is enorm achteruitgegaan.”
“De makers van deze sneakers beloven elke productiefase te injecteren met een positieve impact. Een mooi marketingverhaal, of zijn deze Veja’s echt beter dan die van Adidas of Nike?”
“Nee, je wordt niet bedot. Er is een nieuwe generatie merken die echt vinden dat de kledingindustrie moet veranderen en die vanuit een duurzame visie zijn opgestart. Zoals het Franse Veja, voor sneakers, of het Duitse Armed Angels, voor kleren. Veja wilde duurzame sneakers maken voor dezelfde prijs als de groten. Ze hebben het in het begin zonder marketingbudget gedaan. Hun geluk is geweest dat ze opgepikt zijn door influencers en zo populair zijn geworden. Ze hebben ook al vegan sneakers op basis van afval.”
“Op het etiket in deze Italiaanse jeans van Raffaelo Rossi staat: 100%eco friendly,65%lessCO2, 80%lesswater,100%BCI cotton,100%sustainable production,100%biodegradablechemicals. Is dat werkelijk duurzaam?”
“Voor het maken van een jeans heb je enorme hoeveelheden water nodig. Dan is er nog de katoenkwestie, die ook geldt voor andere kleren. Er bestaan twee keurmerken voor goed katoen: BCI, better cotton initiative, en GOTS, global organic textile standard. BCI heeft niet zo’n goede naam. Alle grote merken zitten daarbij, velen zeggen dat het eigenlijk maar een schijnkeurmerk is. GOTS is veel strenger. Wil je zeker zijn dat je katoen duurzaam is, check dan of je kleren het GOTS-label dragen. Merken beloven veel mooie dingen, maar alleen zo’n label biedt zekerheid. Koop je een jeans, doe dat dan bij een duurzaam label en draag ‘m tot hij helemaal versleten is. Of koop er eentje tweedehands. Dat is het duurzaamste.”
“Een donkerblauwe, wollen trui van Saint James. Op het label staat made in France. Dan ben ik zeker dat het in goede omstandigheden gemaakt is, niet?”
“Toch niet. Als een fabrikant in België het etiket in zijn kleren naait, mag hij zeggen: made in Belgium. Dus made in is geen garantie. Maar natuurlijk kun je wel iets geruster zijn. Weet ook dat made in Bangladesh of made in India niet per se slecht hoeft te zijn. De Fair Wear Foundation begeleidt merken naar een duurzamere productie en zorgt dat fabrieken in probleemlanden als India hun werknemers wel een eerlijk loon betalen. Een goede tip: als consument kun je echt een verschil maken door je favoriete merken zelf aan te schrijven.”
“Een geblokte rok, handgemaakt door een vriendin die met Raori een merk heeft op Etsy. Ze haalde de stof uit Ikea. Hoe duurzaam is dit stuk dan?”
“Handgemaakt is natuurlijk fantastisch. Iets dat hier gemaakt is, heeft een lage impact en je steunt er ook nog eens iemand van hier mee. Een mooi verhaal dus. Al kun je je natuurlijk vragen stellen bij een stof van Ikea. In elk geval: als iemand een kledingstuk voor jou maakt, zal je het wellicht met veel liefde onderhouden, wat betekent dat je het ook langer zal dragen.”
“Een spotgoedkoop T-shirt van de duurzame lijn van Zeeman. Kan een kledingstuk dat zo goedkoop is, duurzaam zijn?”
“Veel merken starten één duurzame lijn op, maar veranderen voor de rest niks. Het is louter voor de schone schijn. Greenwashing heet dat. Kan iets dat zo goedkoop is, duurzaam zijn? Katoen produceren aan de andere kant van de wereld en dat hierheen varen? Voor de prijs van een koffie in een goeie koffiebar? Zeeman had ook duurzame rompertjes. De belofte luidde dat die meegaan tot je kind eruit gegroeid is. Echt duurzaam kun je dat niet noemen. Vroeger ging kledij generatie op generatie mee. Daar moet we nog een klik maken. Onze planeet kan dit echt niet dragen.”
“Gemiddeld dragen we een stuk slechts acht keer. Bovendien zijn kleren tegenwoordig ook gemaakt om er na acht keer dragen niet meer zo mooi uit te zien”
“Deze handtas van Lies Mertens kostte 275 euro. Belgische mode is altijd een beetje duurder. Hoe komt dat? Zijn er betaalbare Belgische merken die ik moet leren kennen?”
“Veel Belgische merken zijn kleinschaliger, waardoor ze geen schaalvoordeel hebben. De loonkost voor hun personeel is hier ook hoger. Lies Mertens is naast duurzaam ook nog een designmerk. Ze produceert in Portugal, maakt tijdloze ontwerpen, werkt met kwalitatieve materialen die lang meegaan en biologisch afbreekbaar zijn, en ze kiest voor een kwalitatieve afwerking. Daar zit dan de meerprijs in. Een winkelpand, voor een klein Belgisch merk, vraagt bijvoorbeeld ook al een serieuze investering. Betaalbare, duurzame Belgische merken? Captain Cork, Froy & Dind of Mila & Jules.”
“& Other Stories is het chiquere zusje van H&M. Dat vertaalt zich in hogere prijzen, maar is de kleding ook schoner geproduceerd?
Qua kwaliteit is het alvast opletten – met naden die loskomen en truitjes die naar babyformaat krimpen als je ze op de aangegeven 30 graden wast.”
“Het is zeker niet zo dat duurdere fast fashion-merken duurzamer zijn. Ze hebben gewoon een ander businessmodel. De grote merken willen zo veel mogelijk verkopen. De duurdere verkopen misschien iets minder, maar de kleren zijn nog altijd even slecht geproduceerd, voor mens en milieu. Pas als een merk echt duurzaamheid in zijn DNA heeft, is het beter. Veel mensen weten ook niet dat & Other Stories en Arket eigenlijk gewoon H&M zijn. De kwaliteit van afwerking is in wezen even slecht. Het is zoals het zogezegde verschil tussen de koekjes van Olé en Leo.” (lacht)
“Een beige trenchcoat, gekocht in zo’n boetiekje waar het altijd solden lijkt. In tegenstelling tot de passpiegel liegt mijn badkamerspiegel nooit: zo’n simpele klassieker – die iedere vrouw in haar kast moet hebben – is niet mijn ding. Ondanks de spotprijs, helemaal geen koopje.”
“Wil je een duurzame kleerkast, dan is het beter om een eigen stijl te kiezen, dan om lukraak trends te volgen. Veel miskopen gebeuren als je trends volgt, en die trends niet bij je eigen stijl aansluiten. Trends vergaan en dan draag je de kleren niet meer. Gemiddeld dragen we een stuk slechts acht keer. Bovendien zijn kleren tegenwoordig ook gemaakt om er na acht keer dragen niet meer zo mooi uit te zien. Elke seconde is er wereldwijd een vuilniswagen vol kleren die verbrand of begraven wordt. Slechts één procent van het materiaal dat gebruikt worden om kleren te maken, kan gerecycleerd worden. 500 miljard dollar gaat zo jaarlijks verloren. Dus: draag je kleren langer.”
“Een zwart nepleren rokje van JBC. Een dier is hier niet voor doodgegaan, maar is dat plastic niet ook onethisch?”
“Jazeker. Synthetische materialen zijn de meest gebruikte ter wereld. Je hebt veel petroleum nodig om ze te produceren en bovendien geven veel van die stoffen microvezels af die bij het wassen niet door ons zuiveringssysteem worden tegengehouden, maar in zee belanden en zo weer in onze voedselketen. Bij de meest duurzame stoffen zijn hennep en linnen. Bij katoen is het belangrijk dat je voor biologisch katoen kiest. Ook gerecycleerde varianten van deze natuurlijke materialen hebben een kleine impact. Ook Tencel – duurzaam viscose – is een goede keuze. De grootste uitdaging bij alle stoffen is de grote hoeveelheid die we nodig hebben. Opteer dus best voor minder en kwalitatiever. ”
- Mis geen seconde van het EK
- Dankzij de 3 inbouwcamera’s in de koelkast kan je via de app altijd zien wat er in de koelkast zit
- Vraag aan je koelkast welk recept er bereid kan worden met de aanwezige ingrediënten
- Luister naar muziek
- Gebruik het display als familiekalender
- Laat berichtjes achter voor je huisgenoten -
Van bij het begin, meer dan 40 jaar geleden, was de doelstelling van Dovy Keukens duidelijk: degelijke, praktische en mooie keukens maken die vele jaren meegaan. Dat is nog altijd zo, maar vandaag ligt de duurzaamheidslat nog een pak hoger.
Dovy keukens waren al duurzaam lang voor het woord zijn huidige betekenis kreeg. Maar dat wil niet zeggen dat de duurzaamheidsinspanningen van Vlaanderens grootste keukenbouwer sindsdien zijn afgenomen, wel integendeel. Een overzicht van de belangrijkste duurzaamheidskenmerken van Dovy.
Dovy vervaardigt zijn keukens met hout afomstig uit duurzaam beheerde bossen. Het hout is PEFCof FSC-gelabeld. Dat betekent dat onafankelijke controle-organisaties erop toezien dat het hout op milieuvriendelijke en gecontroleerde wijze wordt gekapt en dat er nieuw bos voor in de plaats komt. Zo is Dovy Keukens er zeker van dat ze ook voor je achterkleinkinderen nog keukens kunnen maken. Dovy maakt er bovendien een erezaak van om zo weinig mogelijk materiaal verloren te laten gaan. Slimme software zorgt ervoor dat uit elke plank zoveel mogelijk keukenkasten en legplanken worden vervaardigd.
De Dovy-fabriek in Roeselare heeft een oppervlakte van 44.000 m2 Een voordeel daarvan is dat ze veel regenwater kunnen opvangen dat in ondergrondse tanks wordt opgeslagen. Het gezuiverde regenwater wordt onder meer gebruikt om de vrachtwagens te wassen en om de zaagmachines in de natuursteenafdeling te koelen. Dit water wordt vervolgens geflterd en hergebruikt. Het sanitair afvalwater in de fabriek
wordt gezuiverd in een ondergronds biologisch zuiveringsstation.
Om de ecologische voetafdruk van het bedrijf te verkleinen, plaatste Dovy bijna 2.000 zonnepanelen op de daken van de fabriek. Een serieuze investering, maar zo slaagt Dovy erin om zelf in een fink deel van zijn stroomverbruik te voorzien.
4. Luchtzuivering
Een luchtzuiveringscontainer met 11.000 kg actieve koolstof fltert continu de lucht van de verfafdeling. Wekelijkse emissietesten bewijzen dat de geflterde lucht voldoet aan de normen. De actieve koolstof wordt gereinigd en opnieuw gebruikt.
5. Groenbuffers
De toonzalen van Dovy Grimbergen en Dovy Schoten beschikken over groendaken. De vetplantjes en mossen hebben een isolerende functie en houden het regenwater langer vast.
6. Minimaal transport
Heel wat in België verkochte keukens worden eigenlijk elders in (Oost-)Europa gemaakt, sommige zelfs in Azië. Dat betekent dat de productie vaak aan minder strenge milieunormen voldoet, dat de herkomst van het hout niet altijd even helder is en dat er heel wat transportkilometers bij komen kijken, wat zorgt voor heel wat extra uitstoot. Niet zo bij Dovy, dat al zijn keukens 100% in Roeselare maakt en met eigen transport tot bij jou thuisbrengt.
Duurzaamheid wordt de nieuwe realiteit, ook voor e-commerce. Zo streeft bol.com ernaar in 2025 volledig klimaatneutraal te zijn.
Online winkelen en duurzaamheid worden niet meteen met elkaar in verband gebracht. Toch kan het, dat bewijst het grootste e-commercebedrijf van de Benelux alvast. “Ons doel is 0 gram CO2-uitstoot per pakketje in 2025”, zegt Jori Ebskamp, Lead MVO & Duurzaamheid bij bol.com. “Al sinds 2018 nemen we het voortouw in het verduurzamen van online winkelen. Bol.com staat middenin de samenleving en we voelen ons verantwoordelijk om daar een positieve bijdrage aan te leveren.”
Bol.com focust zich hierbij op die zaken waarin het zelf verantwoordelijkheid kan nemen: van zo zuinig mogelijk verpakken en bezorgen tot als bedrijf zelf alleen maar gebruik te maken van hernieuwbare energie. “Zo is bol.com er het afgelopen jaar in geslaagd om liefst 39 procent minder CO2 uit te stoten per pakketje ten opzichte van 2018. Dat komt onder meer doordat we voor zowel onze kantoren, distributiecentra als datacenters sinds 2020 overgeschakeld zijn op honderd procent lokale wind- en zonne-energie. Daarnaast verpakken we een steeds groter deel van onze artikelen op maat in. Ook het karton zelf van de verpakkingen is dunner gemaakt en er wordt alleen van gerecycleerde verpakkingen of FSC-karton gebruik gemaakt. Daardoor hebben we vorig jaar 12 procent minder verpakkingsmateriaal per pakket gebruikt ten opzichte van 2019.”
Ook de producten zelf, die ondertussen door bol.com samen met 46.000 verkooppartners worden aangeboden op het online winkelplatform, worden duurzamer. “Klanten kunnen deze makkelijk herkennen aan ons duurzaamheidslabel dat meteen ook meer inzicht geeft waarom je gekozen product een duurzame keuze is”, legt Ebskamp uit. “Om onze klanten nog meer te kunnen helpen bij het maken van duurzame keuzes, streven
we er ook naar om uiterlijk eind volgend jaar in elk van onze 10.000 productcategorieën een duurzamer alternatief te kunnen aanbieden. Op dit moment bestaat 47% van ons aanbod al uit een duurzamer alternatief en verkopen we geen wegwerpplastic meer.”
Maar waar velen zich vandaag de dag vragen bij stellen, is of online aankopen doen an sich duurzaam kan zijn. Volgens Ebskamp is dit iets wat ook de klant zelf in de hand heeft. “Uit onderzoek van de Nederlandse organisaties TNO en Thuiswinkel.org blijkt dat online winkelen vaak duurzamer is dan ofine winkelen, maar dat dit voor een groot deel afankelijk is van het gedrag van de consument. Te voet of met de fets een online aankoop oppikken bij een afaal- of winkelpunt is de beste optie om je ecologische voetafdruk te verkleinen. Vorig jaar hebben we daarom nog eens 122 nieuwe bol.com afaalpunten in Albert Heijn en Delhaize winkels geopend. Daarnaast denken mensen vaak dat een groot deel van de busjes in de straat pakketten voor e-commercebedrijven bezorgen, terwijl dit in werkelijkheid slechts 4% is van de bestelauto’s die in Nederland rondrijden. Verder ondersteunen we onze logistieke partners in het zo efcient mogelijk maken van de bezorging.“
Meer weten over duurzaamheid bij bol.com?
“Ons doel is 0 gram CO2-uitstoot per pakketje in 2025”
Van poedershampoo tot dagcrème: cosmetica zonder water zijn ook een manier
waarop de beautywereld duurzamer te werk kan gaan, zegt beautyredactrice Franciska Bosmans.
Ik had het in deze duurzaamheidsspecial nogmaals over reinigingsdoekjes kunnen hebben (niet kopen!), over herbruikbare watjes (doen!) of over je shampoo/douchegel/dagcrème navullen, maar ik ga liever wat meer niche. Maak kennis met waterloze cosmetica: producten die geen water bevatten. Check de ingrediëntenlijst van je douchegel, dagcrème, bodylotion even: de kans is érg groot dat het eerste bestanddeel aqua is. Water helpt bestanddelen oplossen en zorgt voor aangenaam smeerbare texturen. Alleen: in (toekomstige) tijden van wa-
terschaarste kun je het volgens waterfree beautymerken als aN-hydra en Unwrapped Life beter niet gebruiken. Ook zonder water kun je shampoo, gezichtsreinigers, serums, crèmes, makeup en badproducten formuleren. Denk maar aan minerale make-up, gezichtsolie of solide cosmetica als shampoo bars en zeep. Of cosmetica in poeder-
vorm: mengen met wat water (jawel, maar dat verbruik je sowieso omdat je huid en haar moet afspoelen) en er ontstaat een licht schuim dat je gezicht peelt of je haar verzorgt.
Een kritische kanttekening: bij de productie van watervrije producten wordt nog wel water gebruikt. Veel merken bekijken hoe ze dat verbruik kunnen verminderen, ook voor producten die niet watervrij zijn trouwens. Water-free is in Korea en de VS beter ingeburgerd dan bij ons, maar wie goed zoekt, vindt dichterbij ook waterloze producten.
Plantaardig
Geen water, wél aloë vera als basis voor deze hydraterende dagcrème met voedende, gefermenteerde bestanddelen.
Organic Waters Flower Cream van Whamisa, 49,95 euro, op Zalando
Weg vet
Dit poeder moet vette hoofdhuid twee dagen zuiver houden. Klorane reduceerde het waterverbruik bij het maken met 80 %.
2in1 Shampoomasker Brandnetel & Klei van Klorane, 17 euro
Melkzacht
Deze gelreiniger met plantaardige oliën reinigt zonder de huid uit te drogen en exfolieert zacht. Vegan en Belgisch. GeltoMilk H2OFree Cleanser van Go as u r, 52 euro
Citrusbubbels
Deze solide bubble bar met citrusolie en karitéboter reinigt en hydrateert. Goed voor twee bubbelende baden.
Lemon Crumble Bubbleroon van Lush, 8,50 euro
Peelend poeder
Dit poeder met wat water mengen en je krijgt een licht schuim dat de huid zacht exfolieert.
Enzymatic Powder Cleanser van SkinRegimen, 45 euro
Ook even binnen kijken in dit huis? BEKIJK DE VIDEO
BILLIE KIJKT BINNEN
De eerste serrewoning in België. Daar vielen Koen en Samia twee jaar geleden meteen mee op. Ondertussen wonen ze met z’n zevenen nog steeds met plezier in dat bijzondere huis dat vooral zo duurzaam mogelijk moest zijn.
tekst HansMaarten Post foto’s Geert Van de Velde
Vier curieuze woonvragen aan Koen Vandewalle (50), architect bij Kaseco+. Hij vormt met zijn vrouw Samia Wielfaert (45), oprichtster van ’t Fundament, een nieuw samengesteld gezin met Maxime (24), Margeaux (20), Marie (19), Victor (13) en Louis (12).
Leukste plekje in huis?
“De altijd net iets warmere serretuin, inmiddels vol planten. Zelfs met Kerstmis kunnen we er aperitieven.”
Absolute aanrader?
“Bouw ecologisch. Voor onze huizen worden nog te veel kunststoffen gebruikt die niet ademen, waardoor we weer meer moeten ventileren. Natuurlijke materialen regelen de luchtvochtigheid en hebben betere akoestische eigenschappen.”
Wat zie ik niet?
“Heel wat, zoals de milieuvriendelijke zoutwaterbatterijen waarin de energie van de zonnecellen wordt opgeslagen, of de regenwaterputten waar we 60.000 liter water kunnen opslaan en die ons het hele jaar water geven, want we zijn niet aangesloten op het stadsnet.”
Eeuwige discussie?
“De keuken was even een punt. Samia wilde daar haar ding van maken, maar ik zei: Ik denk dat ik weet wat je wilt, laat mij ‘m tekenen. En gelukkig was het goed. Maar zij dacht wel even: Nu heeft hij ook dát gedaan.” (lacht)
“De bureauruimte bevindt zich op de bovenste verdieping van het huis. Het heeft een eigen terras waar het in de ochtendzon zalig zitten is, met een koffietje. Het moet wel nog verder afgewerkt worden. De serre is trouwens zo geconstrueerd dat hij afgebroken kan worden en zonder veel moeite ergens anders weer kan worden opgebouwd.”
“De slaapkamers liggen onder de leefruimte. Net als boven ligt er in de gang een minerale gietvloer. Alleen in de badkamer is er vloerverwarming. Door de bijzondere constructie van het huis is het in de kamers altijd 22 graden. Ook als het buiten snikheet is.”
Stoelendans
Ode stoel, Studio Henk, 379 euro
Steeds meer designers gaan bewuster om met hun productie.
Circulaire materialen als hout, staal, gerecycleerd textiel, beton en natuursteen nemen de bovenhand en doorstaan vlot de tand des tijds.
(mk)
Zak eens lekker door Nodi outdoor sofa, Tribu, prijs op aanvraag
“Deze witte velomobiel is niet alleen mooi als decoratie. Ik gebruik ‘m ook echt om naar klanten te fietsen, tot zo’n vijftien kilometer ver. Je moet trappen, maar hij is wel elektrisch ondersteund en je kan er best een behoorlijke snelheid mee halen.”
“Ik ben meer voor een strakke inrichting, terwijl mijn vrouw eerder naar gezellige dingen zoekt. Dit schilderij heb ik zelf gemaakt. Ik wilde eens iets helemaal anders doen, en dit is er uit de bus gekomen. Rood is mijn kleur. Het is niet naar iemand specifiek gemodelleerd.”
“Voor heel het huis wilden we zo veel mogelijk biodegradeerbare materialen. En dus is ook de keuken – op het metalen werkblad na – composteerbaar. Na lang zoeken vonden we een bedrijf dat met biopanels werkte, Keukens De Abdij. Ook de verf is biologisch afbreekbaar. Een zonneboiler zorgt voor warm water.”
Meegroeimodel Eiken tafel, Topp and Legg, 2.500 euro
Dat schuift wat Buffetkast, Kewlox, 209 euro
Iets nieuws onder de zon Tvetö parasol, Ikea, 19,99 euro
“Met zeven mensen in huis is onze living snel te klein. Is iedereen er, dan zitten we meestal aan de eettafel, en anders halen we er wat zitzakken bij. Al zijn die inmiddels behoorlijk ingezakt. Voor de tv-wand kozen we donker behang, zodat je de vier roosteropeningen voor de luchtkoeling minder ziet.”
“Het huis in de serre is volledig in houtskeletbouw, ingeblazen met papiervlokken. Het beton in de ondergrond is recirculatiebeton. De serre zorgt voor een continue warme temperatuur. Wordt het te heet, dan kan de nok van de serre open en schuiven we deuren open. In de woning is er een actieve koeling die werkt op zonne-energie.”
“De zonnepanelen zoals je die meestal ziet, vonden we niet echt mooi. We lieten deze op maat maken. De cellen – de vierkantjes – zijn identiek aan die in een gewoon zonnepaneel. Daar zitten ze dicht tegen elkaar, hier zijn ze uit elkaar gezet. We kunnen zeker een half jaar helemaal autonoom zijn, qua elektriciteit.”
Gericht, verlicht Modupoint hanglamp, Modular Lighting Instruments, vanaf 505 euro
Beton op z’n best Kaars in cementpot, AM.PM via La Redoute, 39,99 euro
Een streepje voor Mazandaran Kelim tapijt, Ethnicraft, 858 euro
Hoogstaand Fort bloempot op hoge voet, D&M Deco, 86,99 euro
De RE:CYCLE-fiets is ontworpen in samenwerking met het Zweedse merk Vélosophy en hee een aluminium kader dat gemaakt is van gerecycleerde ko ecapsules. Het aluminium in onze Nespresso capsules is eindeloos recycleerbaar, waardoor het onder allerlei vormen kan herleven. Met uw hulp kunnen we gebruikte capsules een nieuw leven geven. Recycleer mee en maak de groene cirkel rond.
Wil je graag een positieve impact hebben op de wereld?
Kies dan voor duurzame kleding die gemaakt is met natuurlijke materialen, zonder schadelijke chemicaliën. Zo staan mens en milieu op nummer één.
Een belangrijk aspect van duurzame mode is ervoor zorgen dat kledij een zo laag mogelijke impact heeft op de natuur tijdens alle stappen van het productieproces. Biokatoen is katoen die op biologische wijze wordt geteeld. Het is duurzamer omdat het veel milieuproblemen vermijdt die gewoon katoen wel veroorzaakt.
Wist je dat C&A tot ’s werelds grootste inkopers van gecertifceerd biologisch geteeld katoen behoort? Biokatoen beschermt niet alleen ons milieu, maar is ook veiliger voor de landbouwers die katoen produceren. Zowel hun gezondheid als hun economisch welzijn vaart er wel bij.
GEEF JE KLEREN
EEN TWEEDE LEVEN
Gooi kapotte kleding niet zomaar weg. Zelfs als jouw kledingstukken ‘de uiterste houdbaarheidsdatum’ hebben overschreden, zijn ze nog altijd bruikbaar. Je kunt ze laten herstellen of er iets
anders van laten maken. Dat is de flosofe van circulaire kleding.
Zoek je een goede bestemming voor jouw versleten of oude kleren? Het recyclageprogramma ‘We take it back’ van C&A zamelt stofen en materialen in en geeft ze een nieuw leven. Breng oude kleding naar jouw favoriete C&A-winkel en je krijgt een kortingsbon voor je volgende aankoop. Klinkt goed, toch? Door COVID ligt het recyclageprogramma even stil, maar het komt zo snel mogelijk terug.
KIES VOOR DUURZAME DENIM
Hoeveel stuks denim heb jij in je kast hangen? Dat de productie van je favoriete jeans niet meteen ecologisch is, mag duidelijk zijn. Ten eerste kost het veel water, want gemiddeld is er voor één jeans 7.000 liter water nodig. Daarnaast worden er veel pesticiden en chemicaliën gebruikt. De beste oplossing? Kies eens wat vaker voor een duurzame jeans. C&A levert heel wat inspanningen
op het vlak van duurzaamheid en wil sustainability voor iedereen toegankelijk maken. De Forever Denim-collectie is ’s werelds eerste 100% recycleerbare denim, die op een sociaal en economisch verantwoorde manier wordt geproduceerd.
BEKIJK HET LABEL
Vooraleer je kleding koopt, kijk dan eens in het etiketje: waar is de kledij gemaakt? Uit welke materialen? Op de labels vind je heel wat informatie terug over het materiaal en eventuele certifceringen. Een gemakkelijke manier om te kijken hoe duurzaam een kledingstuk is: check de logo’s.
Alle producten van C&A die het label #WearTheChange dragen, zijn gemaakt en ingekocht op een manier die duurzamer is dan conventionele methodes. Je herkent ze meteen. Let gewoon op de groene pictogrammen die de duurzame aspecten toelichten.
Ook aan het strand kiest C&A resoluut voor duurzaamheid. Het zou toch zonde zijn om een badpak of bikini te dragen waarvan de productie de zee vervuilt?
Het resultaat: een swimwear-collectie gemaakt uit gerecycleerde materialen, zoals oude plastic fessen en vissersnetten. Modieus én milieubewust.
BADEN IN STIJL
Even tijdloos en klassevol als een little black dress: dit stijlvolle zwarte badpak. Comfortabel (hallo dagje strand!) én functioneel (zolang je je goed insmeert natuurlijk!).
Badpak / € 29,99
BOHO CHIC
Een kimono is de perfecte coverup voor je bikini op het strand en zorgt voor de nodige boho chic in combinatie met een jeansshortje.
Kimono / € 29,99
ALL-INCLUSIVE
Surfen? Check. Zonnen? Check! Zwemmen? Check! Deze high waisted bikini gaat all-in voor een onvergetelijke strandvakantie.
Bikinitop: € 14,99 / Bikinibroek: € 9,99
VITAMINE SEA
Wuivende palmbomen, zand tussen je tenen en de zon op je huid … Deze gele bikini is de perfecte zomerse cocktail voor een dagje strand! Yes, wij zijn klaar voor tropische temperaturen!
Bikinitop: € 14,99 / Bikinibroek: € 9,99
HOU HET HOOFD KOEL
Draag een zonnehoed op het strand: die beschermt niet alleen je lokken, maar ook je gezicht. Extra win: een zonnehoed is ideaal om een bad hair day te verbergen. Strohoed / € 9,99
ESSENTIALS
Het ultieme vakantiegevoel in eigen land? Met een rieten handtas vervolledig je in een vingerknip elke zomeroutft met een natuurlijke touch. Schoudertas € 67,99
Op zoek naar een leuke nieuwe bikini of badpak? Ontdek de duurzame swimwear-collectie op www.c-and-a.com
Jill Peeters studeerde geografie aan de KULeuven. Van 2000 tot 2019 was ze weervrouw bij VTM. Vandaag begeleidt ze als climate awareness expert ondernemingen bij hun duurzame transitie. Ze maakt voor Canvas een programma over
klimaatverandering dat in het najaar op het scherm komt. Ze woont met haar man en drie dochters (15, 18 en 19 jaar) in Putte.
De Erika Vlieghe of de Goedele Liekens van het klimaat wordt ze soms genoemd. “Als dat betekent dat ik gezien word als iemand die zich gééft voor het klimaat, vind ik het best”, zegt
Sinds de weervrouw van het scherm verdween, voert ze een kruistocht voor bewustzijn en gedragsverandering. “Mijn missie: zo veel mogelijk mensen in beweging krijgen.”
Alle bedrijfswagens elektrisch vanaf 2026. Een mens zou denken dat Jill Peeters juichend op de afspraak arriveert, als zoiets net is aangekondigd. Maar neen. “Ik hoorde dat er iets zat aan te komen rond groene mobiliteit”, vertelt ze. “Ik dacht al: Yes, ze gaan investeren in fietspaden en openbaar vervoer, en manieren om fiets en bus te combineren. Maar neen. Het gaat nog maar eens over bedrijfswagens. Wat een gemiste kans.”
Niet dat de opwinding lang blijft hangen. Anderhalf jaar na haar laatste weerbericht op VTM zit Jill Peeters vooral goed in haar vel. Alles loslaten om een nieuwe start te nemen, heeft haar deugd gedaan. “Ik voel me sterk. Geaard. In harmonie”, vertelt ze. “Hoe klef dat misschien ook klinkt.” Of ze het weerbericht niet mist? “Vooral de collega’s. Maar verder? Toen ik stopte, wist ik niet wat ik ging doen. Het is door het even niet te weten dat je creatief wordt. Door mijn zekerheid los te laten, is er veel op mijn pad gekomen. Ik kan het iedereen aanraden.”
Waarom was je ook alweer gestopt? Je kinderdroom opgeven doe je niet zomaar.
“Ik dacht: ik doe dit twintig jaar. Ik kan het niet nog eens zo lang doen. Waarom? Ik ben niet naïef. Een vrouw van veertigplus en televisie? Mensen verwijzen graag naar Martine Tanghe. Maar zij blijft de uitzondering. Zeker in het buitenland zie ik vrouwen doorgaans vroeger van antenne verdwijnen. Dit is ook geen negatief verhaal. Ik voel mij nog altijd weervrouw. En niemand heeft me gevraagd om weg te gaan. Maar dit vogeltje had ook gewoon de drang om meer te doen. Het voelt alsof ik die twintig jaar nodig had om mijn talent te ontwikkelen en vertrouwen op te bouwen en nu ben ik klaar om dat, als climate
Vul dat zinnetje maar aan
Waarom maak je een programma over klimaatverandering?
“Omdat veel mensen er pessimistisch over zijn, en er ook een positief verhaal over te vertellen is.”
awareness expert, voor iets positiefs gebruiken.”
Vertel eens, wat is er zoal op je pad gekomen?
“Ik ben volop bezig met de opnames van mijn programma over klimaatverandering voor Canvas. Met de KULeuven ben ik een opleiding sustainable leadership aan het ontwikkelen voor mensen uit het bedrijfsleven, de mensen die aan de knoppen zitten van het duurzaamheidsbeleid. En wat ik het meest opwindend vind: ik ben een onderneming begonnen waarmee ik bedrijven wil helpen bij hun transitie of om hun ideeën in verband met duurzaamheid uit te werken. Door mijn achtergrond als geograaf en weervrouw ben ik het gewend om met chaos en onzekerheid om te gaan en toch voorspellingen te doen. Dat komt me nu van pas.”
In je programma zoek je het antwoord op de intrigerende vraag: hoe komt het dat we zo weinig doen, terwijl we zo goed weten dat het grondig fout loopt met het klimaat. Heb je dat antwoord intussen gevonden?
“De natuur kan niet meer volgen en gaat onder onze ogen kapot. Als we zo verder doen, is tegen 2100 het klimaat zo ontwricht dat geen enkel ecosysteem zoals wij het kennen overleeft. Als je daar nuchter over nadenkt, is het niet te vatten dat we niet massaal in actie schieten. Mijn idee is dat veel mensen er wel mee worstelen, maar het klimaat is zo’n negatief verhaal geworden, van schuld en dingen die we fout doen, dat het moeilijk is om daarmee nog mensen in beweging te krijgen. Ik werd er zelf soms depressief van. Ik denk dat de focus moet liggen op wat er wél gebeurt. Over klimaatoplossingen is veel po-
Waarover maak jij je het meeste zorgen?
“Over de snelheid waaraan het zich allemaal afspeelt. De voorspellingen komen sneller uit dan we ooit dachten, daar lig ik soms wakker van.”
“Sinds ik veganistisch eet, is mijn huid beter. Ik ben minder moe. Ik heb nooit meer nood aan een dutje ’s middags”
sitiefs te vertellen. Nu ik er middenin zit, zie ik dat heel goed.”
Jij raakt niet gedesillusioneerd door de rampscenario’s?
“Dat héb ik gehad. Een hele angstige periode. Ik zag op mijn weerkaarten zo veel veranderen, dat ik er ziek van werd. Weersituaties met een zomerse opbouw in volle winterperiode. Ik was mijn houvast kwijt, want zo had ik het niet geleerd. En mijn eerste reflex was: Ik moet iets doen. Maar je kunt nooit genoeg doen, en zo kom je terecht in negativiteit en machteloosheid. Intussen heb ik mijn focus verlegd van doen naar zijn Wie kan ik in die transitie naar duurzaamheid zíjn? In elke overgangsperiode heb je pioniers. Dat zijn doeners, de creatieve ondernemers die oplossingen bedenken. Je hebt de volgers, de mensen die wachten. En daartussen heb je de verbinders, de mensen die die twee met elkaar in contact brengen. Ik heb lang gedacht dat ik een pionier moest zijn en de wereld moest redden. Nu weet ik dat mijn sterkte is om te zeggen: Lieve mensen, we zitten met een probleem, maar hé, er zijn oplossingen! Ik wil positieve impact hebben. Ze hebben me al de Erika Vlieghe van het klimaat genoemd, of de Goedele Liekens.” (lacht)
Er zijn oplossingen, zeg je. Gaan mensen niet denken: Als Jill Peeters zegt dat het goed komt, moeten we ons geen zorgen maken?
“Ik snap je vraag. En ik meen het als ik zeg dat ik hoopvol ben. In het bedrijfsleven gebeurt gigantisch veel. Ze zijn aan het schakelen gelijk zot. Maar dan nog zal het niet vanzelf gaan. De veranderingen die we meemaken zijn ongezien. De transitie van de oude geïndustrialiseerde wereld naar de duurzame wereld zal sowieso gepaard gaan met winnaars en verliezers, en met veel pijn en verdriet. Dus op je lauweren rusten omdat Jill Peeters zegt: Het komt goed? Laat de boodschap liever zijn: het treft ons allemaal. En we zijn allemaal in staat om iets te doen.”
Hoe komt het dat jij, in tegenstelling tot zovelen, je schouders niet ophaalt?
“Omdat ik dat niet kan. Ik ben een doener. En ik heb het zorgende in mij. Als ik weet wat er aan de hand is, kan ik mij toch niet omdraaien en denken: Crepeer? Ik vind trouwens dat je die vraag moet omdraaien. Niet vragen: Waarom doe je het? Maar: Waarom doe je het niet? Ik ben ook van kleinsaf geconfronteerd met het belang van de natuur. Mijn vader was initieel groentehandelaar. Als de oogst mislukte, hadden we geen brood op de plank. Misschien speelt dat ook een rol.”
Kun jij boos worden op mensen die met een grote terrein-
wagen rijden en zeven keer per jaar het vliegtuig nemen?
“Neen. Dat zijn mensen die nog niet echt geraakt zijn, en het nog niet diep in hun binnenste hebben gevoeld. Ik word alleen boos als ze de houding hebben: Het is belachelijk wat jij doet. Ik zou trouwens ook heel graag eens met de grote baas van Shell of BP gaan spreken. Ik zou in hun brein willen kruipen, om hen te begrijpen.”
Had je programma in plaats van op Canvas niet in volle primetime op Eén moeten komen?
“Hmmm … Ik ben al blij dat het met zoveel zorg en liefde voor Canvas wordt gemaakt. Maar ik hoop, Olivier Goris (netmanager van Eén, red.), dat jij het ziet en denkt: Zo knap, dat gaan we op Eén ook doen.” (lacht)
Je hebt anderhalf jaar geleden de switch gemaakt naar veganistisch eten. Om een voorbeeld te stellen?
“De impact van vlees en zuivel is groot. Het zou goed zijn als we meer op plantaardig voedsel zouden terugvallen. Maar toch doe ik het niet als missionariswerk. Mijn motivatie was in de eerste plaats mijn gezondheid. Ik voel me beter sinds ik vooral plantbased food eet. Mijn huid is beter. Ik ben minder moe. Ik heb nooit meer nood aan een dutje ’s middags. (lacht) Dus ik ben dankbaar dat ik door mijn nieuwe leven, en door corona, de tijd had om te experimenteren. Vroeger kwam ik na het werk vaak laat en hangry thuis. Dan begin je er niet aan.”
Mis je iets?
“Oesters. Maar ik vind het prima om die nog af en toe te eten. Wat ik ook al twee keer heb gedaan. Ik ben geen vegan bitch (lacht) Elke dag dat ik vegan eet, is er één gewonnen.”
Doet het gezin mee?
”Gedeeltelijk. Je kunt maar gemotiveerd zijn als je het zelf voelt, dus ik push niet. Ik heb wel een strategie. Ik maak graag curry’s. Sommige gezinsleden hebben graag een beetje kip. Ik zet dat dan op tafel, maar ik presteer het om die kip een beetje flauw te maken, niet zo lekker. Gaandeweg merk ik dat ik minder kip moet maken. Soms vragen ze er zelfs niet meer om. Oh, als ze dit lezen, gaan ze boos zijn.” (lacht)
Je hebt zelf vliegtuigen en SUV’s genomen om te gaan stormjagen in de VS. Zijn dat dingen die je nog zou doen?
“Ik weet het niet. Maar ook dat is geen zwart-wit verhaal. Ik heb daar dingen geleerd die je niet kunt leren uit een boek. Een paar jaar na het drama in Pukkelpop heb ik de organisatoren
Als we massaal één ding zouden moeten veranderen, wat zou dat zijn?
“Het gemakkelijkste zou zijn om allemaal plantbased food te eten.
Alleen eten wat we kunnen plukken en uit de grond halen.”
Wat is jouw lekkerste veganistische gerecht?
“Smashed komkommersalade.”
gewaarschuwd voor een opkomende storm. Er is toen opnieuw een tent ingestort, gelukkig zonder veel erg. Ik lees constant de wolken. Ik leef echt op als ik dat doe. Dat stormjagen heeft daar een rol in gespeeld.”
Veel mensen letten niet eens op de wolken
“Als je aan mensen iets over het weer vraagt, kijken ze op hun gsm. Vijftien procent kans! Dan kijk ik naar boven. Vanavond gaat het niet regenen hoor. Als het klopt, zeggen ze: Dat is magie! We zijn niet meer geconnecteerd met de natuur. Waar zijn we dat toch kwijtgeraakt?”
Denk je dat deze tijd, corona, ons iets geleerd heeft?
“Zeker. Vooral omgaan met onzekerheid en verlies. Het besef: in wat voor luxetijd hebben we geleefd? Dit is iets wat ons universeel geraakt heeft. En doet beseffen: er komt nog van dat. Het klimaat gaat ons ook van die streken lappen.”
We zijn ook massaal gaan wandelen. Maar jij moest je wandelplannen juist bijsturen.
Vul dat zinnetje maar aan
“Ja. Ik ben al lang van plan om te voet naar Rome te gaan. Voor corona was ik al 700 kilometer ver op mijn traject. Mijn plan was om in het voorjaar van 2020 tot aan de Alpen stappen; ze in de zomer over te steken; in het najaar Noord-Italië te doorkruisen, om dan met Pasen 2021 in Rome aan te komen. Maar ik ben in andere landen blijven hangen. Het Pajottenland, het Hageland. Het was ook schoon.” (lacht)
Wat is er voor jou zo fijn aan wandelen?
“De traagheid die zo helend is. Door de cadans komen gelukshormonen vrij. Na zo’n zestien kilometer begin ik me gelukkig te voelen. Ik voel me tijdens het wandelen ook erg verbonden met mijn papa, die in 2015 overleed. Ik heb altijd zijn wandelstokken bij. Voor elk vertrek druk ik er een kus op, en dan ben ik weg.”
Je hebt je vorig jaar ook aan een nieuwe studie gewaagd: somato-psychopedagogie, over de band tussen lichaam en geest. Waarom?
“De persoon die me de opleiding heeft aangeraden, zei: Jill, jij bent te veel bezig in je hoofd. Ik wist dat hij gelijk had. Wij hebben een arbitraire streep getrokken tussen lichaam en geest, terwijl het superboeiend is om te weten hoe die twee geconnecteerd zijn. Een voorbeeld. Ik zeg altijd: toen ik mijn man voor het eerst zag, dacht ik waw. Maar eigenlijk is het niet je geest die dat denkt, maar je lichaam dat met al zijn toeters en bellen dat waw-gevoel geeft. Het is niet je geest die zegt: hartslag, ga omhoog, of pupillen, word wijder! Elke emotie begint in het lichaam. Ik vind dat razend interessant. In die studie heb ik technieken geleerd om mensen te leren connecteren met zichzelf.”
Het lijkt alsof jij met ouder worden alleen maar beter in je vel zit. Juist?
“Ja. Het uiterlijk vind ik niet altijd evident. Ik heb het er soms ook moeilijk mee dat mijn lichaam begint te veranderen. Je ziet dingen bij jezelf … (wijst naar haar armen) Ha, dát is wat ik altijd vroeger bij mijn oma zag. (lacht) En dat maakt me soms onrustig. Ook omdat ik steeds meer leeftijdsgenoten zien die eraan laten prutsen en ik daar zelf de persoon niet voor ben. Maar verder zou ik echt niet jonger willen zijn. De flow waar ik nu inzit, vind ik zalig. Ik zou dat gevoel nu met zo veel mogelijk mensen willen delen.”
Met dank aan boekenwinkel Het Voorwoord, Noordstraat 2, 2220 Heist-op-den-Berg.
Wat mis je vooral aan het weerbericht presenteren? “De collega’s.”
Scan de QRcode en bekijk het filmpje
Bijna zomer! En dat betekent dat we weer gezellig kunnen plonsen in eigen tuin. Want om met water te spelen, hoef je niet naar een waterpretpark te rijden. Zo bouw je een waterparadijs in je eigen tuin.
VOOR DE ALLERKLEINSTEN
Voor de kleinsten – die het zwemmen nog niet onder de knie hebben – zijn er de superschattige zwembandjes met een vriendelijke dinosaurus. Hiermee kunnen ze stoer en veilig in het water dobberen.
VOOR DE ONTSPANNERS
De ouders verdienen natuurlijk ook hun portie waterpret. Daar zorgt een opblaasbaar bubbelbad voor. Deze baden zijn snel opgezet en bieden een even luxueuze verwenervaring als een echte jacuzzi.
VOOR DE RAVOTTERS
Voor een verfrissend namiddagje waterpret heb je niet veel nodig. Enkele waterpistolen volstaan om je waterratten urenlang zoet te houden. Maak hun natte veldslag nog spannender met pistolen, knuppels en katapulten om de waterballonnen mee uit de lucht te slaan.
VOOR DE ‘PLONSERS’
Wat niet mag ontbreken in je kleine waterparadijs is een zwembad. Die zijn er in alle soorten en maten en voor kinderen van alle leeftijden. Voor de allerkleinsten spreekt het opblaasbare Candy Land-plonsbadje tot de verbeelding.
VOOR DE SPELERS De Fountain Factory
Watertafel laat de kleinsten op een leuke manier experimenteren met water. Voor de iets grotere koters is er de gigantische Llamacornsproeier die zelfs de zweterigste zomerdagen opfrist.
VOOR DE ZWEMMERS
De grand cru onder de opzetbare zwembaden is het ruime Prism Frame-zwembad.
Luchtmatrassen, zwembanden, ballen en andere leukigheden maken een dagje in het zwembad pas écht onvergetelijk.
Mocht je er nog aan twijfelen: elektrisch rijden is absoluut de toekomst.
Vanaf 2026 worden enkel nieuwe, emissieloze bedrijfswagens fscaal aftrekbaar. Honderdduizenden bestuurders zullen dus binnenkort omschakelen. Maar hoe pak je dat aan? Hedin Automotive begeleidt je vandaag al naar volledig elektrische mobiliteit.
Steeds meer automobilisten tonen interesse in elektrisch rijden, maar zitten nog met vragen. Ook actrice en presentatrice Elke Van Mello wilde in haar zoektocht naar een nieuwe auto graag meer weten. “Kan ik wel ver genoegen rijden met zo’n batterij? Welk rijbereik heb ik eigenlijk nodig? Wat is de prijs? Hoe werkt het laden? Welke soorten elektrische wagens bestaan er? Ik had heel wat vragen”, vertelt Elke. Samen met enkele specialisten van Hedin Automotive maakte ze de podcastreeks Plan Elektrisch Rijden. In vijf afeveringen komen alle aspecten aan bod: de verschillende soorten hybride en elektrische wagens, de autonomie, de laadmogelijkheden, de kosten en een vooruitblik op de elektrische toekomst.
Beluister alle afeveringen van Plan Elektrisch Rijden via Google Podcast, Spotify of Apple Podcast.
Je vindt alles ook terug op www.hedinautomotive.be/nlbe/nieuws/podcast
Presentatrice en voormalig K3-zangeres Kristel Verbeke is helemaal overtuigd van elektrisch rijden. Ze liet zich grondig informeren door de experts van Hedin Automotive en koos uiteindelijk voor de EQC van Mercedes-Benz. Deze chique SUV is haar eerste elektrische wagen. “Ik had een diesel… maar dat mocht niet meer van de kinderen. Het is hier soms de omgekeerde wereld (lacht). Ik zat hard in mijn hoofd met elektrisch rijden en dankzij de begeleiding door Hedin Automotive is die overstap heel gemakkelijk verlopen”, vertelt Kristel. “Het is natuurlijk een mindswitch, maar ik heb niet het gevoel dat ik er alleen voor sta. Ik heb ook andere modellen uitgeprobeerd. Als je de sprong waagt, moet je eerst vergelijken en voelen wat het best bij jou past. Ik heb niet lang getwijfeld, het was heel duidelijk.”
Lees het hele verhaal van Kristel Verbeke op www.nieuwsblad.be/tag/hedin-branded
VAN EQA TOT EQS: 100% ELEKTRISCH, 100%MERCEDES-BENZ
Zowel bij de personenwagens als de bedrijfsvoertuigen heeft Mercedes-Benz een mooi elektrisch gamma dat snel uitbreidt. Na de EQC (SUV) en de EQV (monovolume) maakt de nieuwe EQA elektrisch rijden toegankelijk voor een breder publiek. Van deze compacte SUV bestaan er intussen drie versies, met voor- of vierwielaandrijving. Eind dit jaar verschijnt de EQB, die met zeven zitplaatsen (optioneel) de ideale elektrische gezinswagen vormt. Na de zomer kun je bovendien de EQS ontdekken. De eerste elektrische luxeberline van het merk maakt indruk met zijn MBUX Hyperscreen (dat het dashboard omtovert tot één scherm) en actieradius tot 770 km (WLTP). Is volledig elektrisch nog een brug te ver? Kijk dan zeker eens naar de vele plug-inhybrides, die een verbrandingsmotor (diesel of benzine) combineren met een elektromotor. Zo kun je met de plug-inhybride A-Klasse 70 km elektrisch rijden. Binnenkort is ook de nieuwe C-Klasse verkrijgbaar als plug-inhybride, met een puur elektrisch rijbereik van maar liefst 100 km.
Tot slot zet Hedin Automotive volop in op elektrische bedrijfsvoertuigen, de eVans. “Met onze elektrische bestelwagens kijken we in de eerste plaats naar koerierdiensten en dan specifek voor de last mile delivery, het laatste deel van het traject in stadscentra”, zegt EQ Brand Manager Denzel De Geyter. De eVito Tourer en EQV zijn ideaal voor personenvervoer, terwijl de gesloten bestelwagens eVito en eSprinter even ruim zijn als hun tegenhangers met verbrandingsmotor.
EQ
Om te ontdekken of rijden met een plug-inhybride of elektrische wagen past in jouw dagelijks leven, ontwikkelde Mercedes-Benz de handige
EQ Ready-app. Hiermee kun je je rijgewoontes laten analyseren. Het algoritme van de app rekent uit hoeveel energie je zou verbruiken mocht je elektrisch rijden. Je krijgt dagelijks informatie over de oplaadmogelijkheden op je routes en na zeven dagen volgt een overzicht van alle resultaten.
Klaar voor de test?
Download de app op je iPhone of Android-smartphone
Heb je specifeke vragen over elektrisch rijden of wil je dit zelf eens ervaren? Daarvoor heeft Hedin Automotive het Mercedes-EQ Experience Center in het leven geroepen. “Het is geen klassieke showroom om te verkopen, maar een ruimte waar we graag kennis delen”, vertelt Denzel De Geyter, de EQ Brand Manager van Hedin Automotive. “Hier zijn alle volledig elektrische modellen van Mercedes-Benz aanwezig, net als de laadinfrastructuur. We kunnen dus alles fysiek tonen of laten testen en jou precies op maat informeren.” Niet alleen bij particulieren is er volgens feetmanager Gregory Lang veel interesse: “Ook de wagenparkverantwoordelijken van kleine en grote bedrijven zijn erg welkom. We merken dat ze graag komen en benieuwd zijn om in de elektrische leefwereld te duiken.”
Het Mercedes-EQ Experience Center is nog open tot 18 juli 2021 en bevindt zich op de eventlocatie WATT The Firms in Gent. Lees er alles over op www.hedinautomotive.be/nlbe/nieuws/eq-experience
Hedin Automotive vormt de grootste groep MercedesBenz-dealers in België met vijftien vestigingen in OostVlaanderen, Antwerpen en Vlaams-Brabant. Hedin Automotive verkoopt personenwagens, bestelwagens en vrachtwagens. Daarnaast kun je er terecht voor verhuur (onder de naam MABI) en jonge tweedehandsvoertuigen (Mercedes-Benz Certifed).
Ontdek alle locaties op www.hedinautomotive.be
BEZOEK HET MERCEDES-EQ EXPERIENCE CENTER
Overschotten groentjes? Een paar eieren? Kruiden die liggen te verpieteren? Foodie Jennifer Schleber weet er wel raad mee. Zij inspireert ons met recepten die duurzaam én lekker zijn.
Voor 4 personen – 60 min.
Nodig
Voor de korst (kan vervangen worden door een vel zanddeeg)
• 125 g bloem
• 30 g fijne suiker
• ½ tl citruszeste
• ¼ tl zout
• 110 g koude boter (in blokjes)
• 3 el ijswater
Voor de kruimeltopping
• 3 el havermout
• 3 el amandelmeel
• 1 el bruine suiker
• ¼ tl kardemompoeder
• 1 snuifje zout
• 1 el boter
Voor de vulling
• Lenteversie: 450 g rabarber en aardbeien Zomerversie: 450 g gemengd pitfruit (pruimen, abrikozen, nectarines, perziken …)
• 100 g bessen (bosbessen of bramen)
• 2 el bloem
• 1 el honing
• 2 el sinaasappel of citroensap
• ½ tl zeste van sinaasappel
• 1 snuifje peper
1. Meng bloem, suiker, citruszeste en zout kort in de keukenrobot. Voeg de boter toe en mix tot het deeg de grootte van erwtjes heeft. Voeg het ijswater toe en meng tot het deeg net niet kleeft. Stort het op een met bloem bestoven werkblad, kneed kort en vorm tot een platte schijf. Dek het deeg af en plaats het minstens 1 uur in de ijskast. Rol daarna uit tot een cirkel van 28 cm.
2. Mix alle ingrediënten voor de kruimeltopping kort in een keukenrobot tot je een korrelige structuur bekomt. Zet in de koelkast.
3. Snij het fruit in partjes en doe in een kom. Meng met bessen, bloem, honing, sap, zeste en peper
4. Leg het zanddeeg op een met bakpapier beklede bakplaat. Strooi 1 el amandelmeel over het deeg, maar laat een rand van 4 cm rondom vrij. Schep de vulling in het midden en strooi de kruimeltopping erover. Vouw nu de rand van het deeg over het fruit, waarbij de verschillende delen elkaar overlappen zodat ze een boord vormen.
5. Bak de crostata op 220 °C ongeveer 30 min. of tot het fruit gaar en de korst mooi goudbruin is.
6. Laat de crostata 5 min. op de bakplaat afkoelen voor je de taart naar een rooster verplaatst om verder af te koelen. Serveer op kamertemperatuur.
Empty the Fridge maak de koelkast leeg – zo heet de populaire foodblog van de Antwerpse webdesigner Jennifer Schleber. Het idee ontstond toen ze in een restaurant werkte waar ze een vaste dag – net voor de wekelijkse slui
ting – hadden om overschotjes voor een zacht prijsje aan te bieden. “Ik improviseer graag en doe niets liever dan m’n koelkast opentrekken en denken: Wat kan ik hier allemaal mee maken? Zo is mijn blog ontstaan. Ik vind het
zo zonde om te zien hoe we overschotjes eten weggooien, omdat we denken dat het te weinig is om er iets mee klaar te maken.” In het boek Empty the Fridge bundelt ze 100 restjesrecepten om verspilling tegen te gaan.
Billie proeft voor: vaak kunnen we de verleiding niet weerstaan en hebben we op de redactie al stiekem enkele recepten uitgeprobeerd nog vóór Billie verschijnt. Zo ziet deze crostata er dus uit als hij gebakken is. En of hij lekker was!
Nee, een restjesdag is niet de beste optie om je koelkast leeg te krijgen, zo vindt Jennifer Schleber van Empty the Fridge “Lekkerder is om nieuwe gerechten te verzinnen met je overschotten.”
Stel: je eet graag wraps, maar krijgt zo’n pak nooit in je eentje op. Drie dagen na elkaar groentewraps maken dan maar? Jennifer Schleber: “Nee, je kunt beter iets nieuws maken. Gevulde wraps op dag één, een pizza met een wrap
als bodem op dag twee en op dag drie versnij je de al iets harder geworden wraps in driehoekjes en bak je ze tot krokante crackers voor een dip. Voedselverspilling beperken begint ook bij het winkelen. “Kijk eerst kritisch
Empty the Fridge, Jennifer Schleber Van Halewyck, 19,99 euro
naar je koelkast. Maak een boodschappenlijstje gebaseerd op wat je nog in huis hebt. En neem je koopgedrag onder de loep. Wat blijft er altijd liggen? Na een tijd kweek je zo een gewoonte en gooi je minder weg.”
Nodig
• 500 g groenten (courgettes, komkommer, augurk, radijs, wortel, bloemkool …)
• 2 sjalotjes of 1 rode ui (in dunne schijfjes)
• 1 tl mosterdzaadjes
• 1 tl korianderzaadjes
• ½ tl chilivlokken
(of verse chilipeper)
• ½ tl venkelzaad
• ½ tl kurkuma
• 500 ml water
• 250 ml witte azijn
• 3 el zout
• 3 el suiker
Nodig
• 1 rode of groene chilipeper
• 1 handvol peterselie (fijngehakt)
• 2 el munt (fijngehakt)
• 2 el koriander (fijngehakt)
• 1 el verse of ½ tl gedroogde oregano
• 2 kleine teentjes knoflook
• 4 el witte of rodewijnazijn
• 4 el olijfolie
• 1 ½ tl rietsuiker
• 1 snuifje zout
• 3 el water
Doen
1. Snij de groenten in schijfjes of staafjes. Was de bokalen die je gaat gebruiken goed uit met warm water en zeep en spoel ze grondig af. Verdeel de kruiden over de verschillende bokalen en schik je gesneden groenten erbovenop.
2. Breng het water met azijn, suiker en zout zachtjes aan de kook en laat 5 min. goed doorkoken. Overgiet de
groenten met het zuur tot ze onderstaan.
3. Laat de groenten volledig afkoelen en sluit de bokaal goed af voor je hem in de koelkast zet. Ze smaken al na een paar uur lekker, maar hoe langer de groenten trekken, hoe beter de smaken zich vermengen. Heerlijk bij gebakken rijst, een boterham met kaas of gewoon zo. Je kan ze tot een maand koel bewaren.
Weg met die schillen of bladeren? Wacht toch maar even voor je ze in de vuilnisbak gooit, want deze restjes zijn nog nuttiger dan je denkt.
Doen
1. Snij de chilipeper overlangs in tweeën, schraap er de zaadjes uit en hak fijn. Mix alle ingrediënten tot je een vrij gladde saus bekomt. (Tip: heb je nog een halve avocado over die dringend op moet? Mix hem mee voor een romigere dip.)
2. Proef en kruid indien nodig bij met meer azijn of suiker. Je kunt de saus ongeveer een week in de koelkast bewaren.
In Argentinië wordt dit pittige sausje op basis van peterselie, munt, oregano en chilipeper vooral gegeten bij gegrild vlees. Maar als je net zoals ik van kruidig en zoetzuur houdt, zal de chimichurrisaus al gauw op andere gerechten zoals slaatjes of wraps of in marinades belanden.
Bananenschillen
In banaan zit veel kalium, en dat is een ideale voedingsstof voor kamerplanten.
Week je bananenschillen 24 uur in wat kraanwater en giet daar je plantjes mee.
Bloemkoolbladeren
1 2 3
Van de bladeren van bloemkool kun je lekkere chips maken. Verwijder de dikste nerven, snij in stukken en bak dan zo’n 10 minuutjes op 200 graden in de oven.
Citrusschillen
Altijd citroenzeste in huis? Snij met een dunschiller reepjes citroenschil en droog ze op de verwarming of in de oven. Als je ze fijnmaalt tot poeder kun je ze gebruiken voor een cake.
Uit een onderzoek van iVOX en Lactel blijkt dat de Belg het liefst van al duurzame melk drinkt. We zoeken naar biolabels, kiezen voor recycleerbare verpakkingen, … Maar wat is duurzame melk eigenlijk?
De Belg is een melkdrinker. En dus zijn we in de supermarkt - terechtkieskeurig in de melkrayon. Prijs en gewoonte blijven onze belangrijkste drijfveren, maar 35 procent van de consumenten koopt ook uitsluitend Belgische melk. En zelfs zij die er niet specifek naar op zoek gaan, hebben alsnog een voorkeur voor het witte goud van eigen bodem. 6 op 10 Belgen verkiezen Belgische melk boven een buitenlands product. En dat is behoorlijk wat. Melk van bij ons is niet alleen lekker, maar ook milieuvriendelijk. Neem Lactel Nr1 en Lactel Lichte Start-melk bijvoorbeeld. Beiden worden in de Lactel melkerij in het Waalse dorpje Walhorn geproduceerd. Aangezien ze enkel verdeeld worden in Belgische supermarkten, komt er bij het transport weinig CO2 vrij.
180 DAGEN GRAZEN
Maar of melk al dan niet duurzaam is, heeft niet alleen te maken met waar ze vandaan komt. Ook hoe de koeien behandeld worden, is belangrijk. Ook hier is Lactel één van de beste leerlingen van de klas. Hun koeien grazen minstens 180 dagen per jaar in de wei. Ter vergelijking: om het label ‘weidemelk’ te mogen dragen, moeten de koeien slechts 120 dagen buiten grazen. Bij Lactel
is men er dan ook van overtuigd dat grazen een positieve impact heeft op de melk. In het gras zitten tal van microvoedingsstofen die van Lactelmelk een bron van vitaminen maakt. En zelfs wanneer de koeien niet buiten grazen, eten ze alsnog lokaal. Minstens 80 procent van het veevoeder dat op het bord van de Lactel-koeien belandt, wordt op de boerderij geproduceerd. Zo spaart het bedrijf wederom transport uit en garanderen ze dat hun dames de allerbeste voeding krijgen.
12.000 KILO MINDER PLASTIC Eén van de meest prangende milieuproblemen is echter de plastic-berg. Die dikt aan een verontrustend tempo aan. Ook de Belg is zich hier van bewust. Liefst 4 op de 5 ondervraagde Belgen vindt het een plus als zijn melkverpakking 100 procent recycleerbaar is. En dat is onder meer het geval bij de fessen van Lactel. Zo kan alles in de blauwe zak, ook de dop van de verpakking. En bovendien is de plastiekfolie gemaakt van 50% gerecycleerd plastiek – een primeur in België.
Je ziet het misschien niet meteen, maar er is iets bijzonders aan de hand met hun fessen. Het ontwerp ervan werd recent geoptimaliseerd waardoor er per fes drie gram minder plastic nodig is. Dat is niet veel, zeg je? Wel, op jaarbasis is dat een besparing van liefst 12.000 kilogram plastic.
Die fessen worden ook in de melkerij zelf geproduceerd. Zo moeten de lege fessen niet apart getransporteerd worden. Sinds Lactel de productie zelf in handen heeft, rollen er ook 30 procent minder onbruikbare fessen van de band. Zo sparen ze jaarlijks liefst 15 miljoen fessen uit. Duurzame melk draait dus om veel meer dan het witte goud alleen.
En jij?Jij kiest toch ook voor duurzame melk van bij ons?
www.lactel.be
Kan een lekker stukje varkens- of rundvlees duurzaam zijn? Dat is de vraag die vandaag de dag steeds vaker gesteld wordt. Over één ding is men het alvast eens: we gaan de planeet niet redden door simpelweg vlees van het menu te schrappen.
Als we de planeet willen redden, moeten we duurzamer leven en eten. Daar is haast iedereen het over eens. Over wat dat juist inhoudt, zijn de meningen nog verdeeld. Is de enige oplossing om vlees volledig van ons bord te bannen?
NIET DE GROOTSTE VERVUILER
Niet noodzakelijk. De veeteelt speelt, net als alle menselijke activiteiten, natuurlijk een rol in de uitstoot van CO2, maar is zeker niet de grootste vervuiler. De landbouwsector staat pas op de vijfde plaats op de lijst van gro-
te vervuilers. De energiesector, de industrie, het transport en de huishoudens hebben stuk voor stuk een grotere procentuele uitstoot. Amper zes procent van de Vlaamse CO2-uitstoot wordt veroorzaakt door de veeteelt. Uit een onderzoek van de Vlaamse Regering blijkt ook dat de CO2-uitstoot van de veeteelt met 12 procent daalde tussen 1990 en 2016.
Dat onze veeteelt zo snel verduurzaamt, heeft verschillende oorzaken. Eerst en vooral wordt er stevig
geïnvesteerd in groenere methoden en een duurzamere infrastructuur. Moderne stallen worden uitgerust met ventilatie- en energiesystemen die uiterst duurzaam en energiezuinig werken. Op een varkensboerderij verbruikt een traditioneel ventilatiesysteem tot wel 75 procent van alle energie die het bedrijf nodig heeft. Door in te zetten op frequentiesturing, kan er dus fink wat energie bespaard worden. Verder zet men ook in op gebruik van eigen energie. Heel wat varkensbvedrijven en veehouderijen zetten in op zonnepanelen die ze op de stallen
plaatsen. 1 op 3 veebedrijven maakt nu al gebruik van zonne-energie. Ook de opslag van de mest wordt tegenwoordig slimmer aangepakt. In plaats van het in de open lucht te laten composteren, plaatsen tal van producenten een biogasinstallatie op hun erf. Zo’n installatie wekt op basis van mest groen gas op. Dat is een immense stap in de goede richting aangezien men het schadelijke methaangas zo omzet in een groene brandstof. Het residu dat overblijft na het gisten wordt op zijn beurt gebruikt als meststof voor de velden en akkers. Zo wordt mest zelfs twee keer nuttig gebruikt!
DUURZAME RESTPRODUCTEN
De producenten van vandaag zijn ook veel bewuster met duurzame en gezonde dierenvoeding bezig. Zo kiest menig producent tegenwoordig voor veevoeder dat milieuvriendelijk geteeld wordt. Aangezien veevoeder rijk moet zijn aan eiwitten, wordt er vaak met soja gewerkt. Omdat de soja bij ons niet kan groeien, investeert BFA (de Belgische beroepsvereniging van mengvoederfabrikanten) volop in de verduurzaming van hun producten. De soja die vandaag geïmporteerd wordt, moet voldoen aan liefst 98 strenge voorwaarden. Zo mag er bijvoorbeeld geen regenwoud verdwijnen voor de soja die voor de Belgische
markt bestemd is. Daarnaast wordt er ook duchtig gezocht naar waardige alternatieven van eigen bodem. Denk daarbij bijvoorbeeld aan bonen en erwten. Meer dan 50 procent van het Belgische mengvoer wordt al in eigen land geproduceerd. Dat is ver boven het Europese gemiddeld dat onder de 30 procent ligt.
Ook wordt er meer en meer ingezet op de korte keten. Vlees van bij ons dat bij ons wordt geconsumeerd: dat is pas duurzaam. Naast de CO2-uitstoot en het waterverbruik bepaalt het transport in grote mate
hoe duurzaam een product is. Door het vlees te consumeren in de buurt van de boerderij, kan je er als consument van op aan dat je van een verser en duurzamer product geniet. Hou trouwens ook bij andere producten rekening met de kilometers die het moet afeggen. Een Belgisch stukje vlees kan bijvoorbeeld duurzamer zijn dan biologisch geteeld stuk fruit uit een exotisch land. De duurzaamheidsrekening van een product wordt op het einde van de rit gemaakt, en het transport speelt hier een niet te onderschatten rol in.
Kan je dus met een gerust hart vlees eten en toch duurzaam leven? Zeker en vast! Vegetarisch leven is geen wondermiddel. De impact van lokaal eten is in veel gevallen zelfs substantiëler aangezien lokale producten minder transport vergen. Kies dus altijd voor vlees van bij ons. Dat is lekker, duurzaam en wordt geproduceerd door producenten met oog voor kwaliteit!
Ontdek de uniek smaak van duurzaam varkens- en rundvlees van bij ons. Laat je inspireren door de recepten op lekkervanbijons.be
Breng de letters in de gekleurde vakjes over naar de letterbalk en vorm zo het sleutelwoord.
Colofon
SMS het gevonden sleutelwoord naar het nummer 6022 (€1/SMS verzonden/ontvangen) of bel met uw vast telefoontoestel naar 0905 23 035 (€2/oproep)
Win 60 Win for Life-biljetten van de Nationale Loterij! 60 kansen om levenslang € 3.000 per maand te winnen.
OPLOSSING WEEK 21
Winnaars en extra puzzels nu op nieuwsblad.be/puzzels
Wedstrijd t/m 11-06-2021 om 23h59. €1/sms verzonden/ ontvangen, 5 sms’en per correcte deelname, € 5 per volledige deelname. Deelname per vaste telefoon € 2. De winnaar wordt persoonlijk verwittigd. Reglement op aanvraag of ter inzage op: www.mediahuis.be/reglement. De verwerking van deze gegevens is onderworpen aan de bepalingen van de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) van 27 april 2016 en aan de wet van 30 juli 2018 betreffende de bescherming van natuurlijke personen met betrekking tot de verwerking van persoonsgegevens. Technische helpdesk: tel. 02/422 78 78 - mediahuis@ringring.be
Minderjarigen mogen niet deelnemen aan de spelen van de nationale loterij. DIT IS GEEN SPEL GEORGANISEERD OF GESPONSORD DOOR DE NATIONALE LOTERIJ -18
Verantwoordelijke uitgever Koen Verwee Hoofdredactie Pascal Weiss, Liesbeth van Impe Chef weekendbijlagen
Greet Vanderhoeven Adjunct-chef Billie Lise Smout Redactiecoördinatie Veronique Nolens, An Smets Design Aafje De Laet, Tessa Evers Eindredactie Frédérique Kalmès, Ann Van de Plas Fotografie Frederiek Vande Velde, Kris De Smedt, Dirk Alexander, Inge Kinnet, Geert Van de Velde Teksten Francisca Bosmans, Hans-Maarten Post, Nele Reymen, Annelies Rutten, Jasmijn Verlinden, Kaatje De Coninck, Evi Hanssen Styling & Visagie Sabine Peeters, Erik Vernieuwe
Digital Marketing An-Katrien Verhoeven Advertentieregie Ilse Baele
De betondakpan zit in de lift, zowel bij particulieren als in de projectbouw. Met dank aan zijn prijs en zijn snelle plaatsing. Maar wist je dat hij ook erg duurzaam is? Vooral als hij ook nog eens lokaal gemaakt wordt…
Voor wie duurzaam wil bouwen – en willen we dat vandaag niet allemaal? – zijn betondakpannen sowieso een verstandige keuze. Ze worden vervaardigd van natuurlijke, zuivere grondstofen. De productie vraagt weinig energie en stoot 50% minder CO2 uit dan andere dakbedekkingsmaterialen. Bovendien kunnen ze op het einde van hun levensduur eenvoudig gerecycleerd worden en zo bijdragen aan de circulaire economie.
BMI Belgium doet er op het vlak van duurzaamheid nog een schepje bovenop. Het bedrijf produceert vandaag als enige betondakpannen van Belgische makelij: het hele productieproces – van het mengen van de grondstofen tot het verpakken van de pannen – vindt plaats in Tessenderlo. En ook de meeste grondstofen zijn van Belgische bodem. Zo komt de verf uit Vilvoorde, het cement uit Doornik en de ontkistingsolie uit Lummen. Enkel het zand wordt ontgonnen in Nederland, maar dat wordt dan weer op een ecologische manier (per boot) aangevoerd. Als je bovendien weet dat 85 tot
90% van de in Tessenderlo gemaakte betondakpannen verkocht wordt in België, en er dus ook tijdens het transport naar de kopers een pak minder CO2 vrijkomt, hoeven we geen tekeningetje te maken van het positieve efect op het milieu.
Trouwens, niet alleen het milieu heeft baat bij de lokale productie. Ook de lokale economie én de klant varen hier wel bij. Om te beginnen zorgt deze Belgische betondakpan voor aardig wat werkgelegenheid in en rond Tessenderlo. Verder hebben Belgische pannen een veel hogere kwaliteitsnorm dan hun geïmporteerde tegenhangers. En tot slot garandeert de korte afstand dat alles netjes op tijd op de bouwwerf geleverd wordt. Iets wat met buitenlandse producten nog wel eens fout durft lopen, getuige de recente versperring van het Suezkanaal.
Ontdek het volledige gamma betondakpannen van BMI Belgium, waaronder de nieuwe Horizon, Stonewold, Brugse pan en Sneldek, op www.bmigroup.com/be.
Wat was jouw meest recente vrijpartij? Een m/v/x vertelt.
Mijn hoofd lag op de armleuning van de zetel, zodat ik elke spier in mijn lijf kon ontspannen. Zijn hoofd zat tussen mijn benen. Hij wist perfect wat hij daar moest doen en voordat ik al meteen zou klaarkomen, liet ik me onderuit zakken zodat mijn lijf helemaal onder het zijne terecht kwam. Ik wilde meer dan orale seks. Ik wilde hem voelen. Helemaal en overal.
Ik heb bewust de eerste stap niet gezet. Niet tijdens deze vrijpartij en niet in onze relatie, omdat ik nog te vaak dacht en denk dat hij daar niet klaar voor is. De breuk met zijn ex was nog vers toen wij elkaar leerden kennen. Het verdriet en vooral de frustraties die hij had waren nog groot, maar de aantrekkingskracht tussen ons was dat ook. Dus schipperden we constant tussen aantrekken
en afstoten. Tijd geven aan elkaar en tijd nemen voor elkaar. Seks volgde pas na een reeks afspraakjes. In andere gevallen zou ik dat saai gevonden hebben, ik ben meestal veel sneller. Maar met hem kreeg ik het gevoel dat we op die manier de spanning opbouwden. Ik koos er bewust voor om zijn tempo te volgen en dat bleek de juiste beslissing. Het vertrouwen groeide en ik voelde dat hij zich steeds meer openstelde voor mij. Niet omdat we uiteindelijk seks hadden, wel omdat ik het merkte aan kleine dingen. Het waren details. De manier waarop hij met zijn vingers mijn haar achter mijn oor strijkt, hoe hij me soms een knipoog geeft of zijn hand zomaar op mijn knie legt. Hij laat me voelen dat hij mij vertrouwt en dat ik hem kan vertrouwen.
Hij hing met zijn hoofd recht boven het mijne en ik liet mijn vingers over zijn gezicht glijden. Voorzichtig volgde ik met mijn vingertoppen de con-
touren van zijn mond. Zijn lippen voelden nog nat aan. Hij opende zijn mond een beetje en zoog zachtjes op mijn vingertop. Bij niemand was dat zo sensueel als bij hem. Ik genoot, al lag dat misschien ook aan het feit dat zijn hand ondertussen tussen mijn benen verdween. Zijn vingers gleden binnen bij mij op hetzelfde ritme waarmee hij op mijn vingers zoog. Mijn lichaam begon automatisch ook op dat ritme te bewegen. Het was alsof hij in me stootte, maar dan niet helemaal. Het deed me enkel meer verlangen naar wat nog moest komen. Naar het komen op zich. Ongeduldig wilde ik zijn hand wegtrekken om me echt te laten penetreren, maar hij hield me tegen. Hij draaide me in één beweging op mijn buik en trok mijn achterste tegen hem aan, zodat we in de hondjespositie zaten. Ik zette me schrap in die ruime, te zachte zetel en liet me nemen. Ik genoot van elke stoot en kreunde mezelf naar een hoogtepunt, dat we zelfs konden delen.
Binnenkijken: van oude stadswoning naar duurzame thuis I pag 4-5
Budget: zo bespaar je op je energiefactuur I pag 2
WIN! 50 tickets voor Planckendael I pag 8
Duurzaam verwarmen: dat is allemaal goed en wel, maar hoeveel moet dat kosten? Is groene energie alleen iets voor wie veel budget heeft, of kan iedereen het zich veroorloven? Wij onderzochten het en ontdekten dat je door duurzaam te verwarmen zelfs geld kan besparen.
Combineerbaar met hernieuwbare energie
Passief huis bouwen, BENOveren, energieneutraal wonen … Duurzaam leven is hip. Of toch bij wie het zich kan veroorloven: want passief wonen kost een finke duit. En dat kan al eens pijn doen aan de portemonnee. Maar moeten we ons dan tevreden stellen met minder duurzame energie? Absoluut niet! Want ook wie niet passief woont, kan zijn huis op een duurzame manier verwarmen. Als je het slim aanpakt, kan het je zelfs geld opleveren! En het magische woord is ‘gas’.
25% minder CO2
Gas is een ideaal vertrekpunt. Het is een pak groener dan je denkt, zelfs al je een gewone condensatieketel hebt. Gas stoot namelijk tot bijna 25 procent minder CO2 uit dan stookolie en geeft minder fjnstof en NOX-deeltjes af. Een overschakeling van stookolie naar gas is dus een stap in de groene richting.
Heb je nog een gasketel van meer dan 20 jaar oud? Dan is het toestel dringend aan vervanging toe. Met een nieuwe gascondensatieketel bespaar je jaarlijks tot 700 euro op je gasfactuur. En elke euro die je uitspaart, verlaagt ook je CO2-uitstoot. Wist je overigens dat je in dit geval van gas.be een vervangpremie krijgt van minstens
500 euro? Zo is je aankoop nog sneller terugverdiend. Extra voordelen zijn dat condenserende gasketels een hoog rendement hebben en bijgevolg een laag verbruik, makkelijk te installeren zijn en een beperkt onderhoud nodig hebben. En ook daar wordt je portemonnee beter van!
Goed om te weten is dat wie zijn ecologische voetafdruk nog meer wil verkleinen, in gas de perfecte bondgenoot vindt. Gas is namelijk makkelijk combineerbaar met hernieuwbare energie. Zo kan je kiezen voor een condensatieketel op gas in combinatie met zonnecollectoren of zonnepanelen. Wie een goed geösleerde woning heeft, kan ook gaan voor een hybride gasketel of een gaswarmtepomp. Deze combinaties zorgen voor een nog lager energieverbruik en minder CO2-uitstoot.
Samen duurzamer leven
Gas zelf wordt ook steeds groener. Door nu al te kiezen voor gas, kan je in de toekomst eenvoudig overstappen op groen gas - een hernieuwbaar en quasi CO2-neutraal gas met alle voordelen van aardgas - of groene waterstof. Met gas als brandstof zit je dus zeker goed en groen gas is een uitstekende oplossing die de vergroening van de energiemarkt betaalbaar maakt.
Ben je klaar om duurzaam te verwarmen? Ontdek alles over gas en de bijhorende vervangpremies op www.gas.be
Langs de Vlaamse steenwegen en verkavelingen kan je er niet meer naast kijken: een oerwoud van zonnepanelen, zonneboilers en warmtepompen op de daken. En terecht! Want zonne-energie is groen, makkelijk op te wekken en in overvloed aanwezig. Tenminste, als de zon schijnt. Want bij typisch Belgisch weer blijft het water in je zonneboiler ijskoud. En wat dan? Kilometers malen op een hometrainer om alsnog voldoende energie op te wekken? Dat is een optie, natuurlijk. Makkelijker is het echter om bij voorbaat te investeren in een slecht-weer-plan. In dit geval: een hybride verwarmingsinstallatie.
Een hybride verwarmingsinstallatie werkt hetzelfde als een hybride wagen. Als het kan, verwarm je met hernieuwbare energie. Als er geen hernieuwbare energie voorhanden is (of verwarmen met gas voordeliger is), neemt je gascondensatieketel het over. Zo haal je het maximum uit je hernieuwbare energie-installatie, maar kom je toch nooit in de kou te zitten. Een hybride verwarming
Zolang de zon op de aarde schijnt, kunnen we zonne-energie opwekken. Jammer genoeg wonen we in België: een land dat bekendstaat om zijn druilerige dagen. Hoe voorkom je dat je bij slecht weer in de kou komt te zitten?
is dus in feite een intelligente samenwerking tussen een condensatieketel op gas en een elektrische warmtepomp. Beide technieken zitten geïntegreerd in een compact geheel, niet groter dan een koelkast.
Slim en effciënt
De warmtepomp dekt je basisbehoefte aan warmte. Ze gebruikt hiervoor de gratis omgevingswarmte en warmt die door middel van compressie verder op. Dit is heel efciënt. Meestal toch, want als de straatstenen uit de grond vriezen, zal het meer energie vergen om je warmtepomp aan de praat te krijgen, dan je condensatieketel op gas. Je slimme hybrideketel berekent constant wat op dat moment de meest duurzame en efciënte methode is en zorgt dat je geen cent te veel betaalt.
Als je verwarmingsketel nog niet aan vervanging toe is, maar je wil wel hybride gaan, kan je een warmtepomp met een intelligente regelaar plaatsen. Zo krijg je hetzelfde resultaat. Wel is het belangrijk dat je woning overal goed geïsoleerd is om hier je voordeel mee te kunnen doen.
Wil je daarnaast ook je warmwaterbehoefte aan je hybridesysteem overlaten, dan krijg je naast de krachtige condensatieketel en warmtepomp ook een spiraalboiler in je totaalpallet. Een dergelijke oplossing heeft een heel gunstig ecolabel. Wie bovendien op zijn dak voldoende PV-panelen heeft voorzien, kan met een warmtepomp dus ‘gratis’ warmte produceren. En op die manier kan je ook fink besparen.
Groene combi
En heeft dat veel voordelen?
Ja, natuurlijk!
Buiten het vanzelfsprekende feit dat je black-outs kan voorkomen door een gascondensatieketel achter de hand te houden, zijn gas en hernieuwbare energie ook een zeer groene combi. Met een hybride gasoplossing verbruik je tot 25 procent minder energie en stoot je tot 40 procent minder CO2 uit. Je installatie is ook klaar voor de energietransitie omdat je condensatieketel in de toekomst ook met groen gas zal kunnen verwarmen.
DE SCHADUWKANT VAN ZONNE-ENERGIE EN WAAROM DIT GEEN PROBLEEM HOEFT TE ZIJNEen eigen huis: het is een immense stap. Maar voor Caroline Goossens (26) is het vooral één groot avontuur. Eén jaar geleden kocht de architecte een oud pand in Hoboken dat ze ondertussen grondig onder handen nam.
“Het was liefde op het eerste zicht”, zegt Caroline Goossens als we haar in haar nieuwe stulpje opzoeken. “Het ronde raam bovenaan de gevel vond ik prachtig en binnen had ik meteen een heel goed gevoel. Voordien woonde er een oud koppel dat hier hun hele leven doorbracht. En je voelt gewoon dat ze hier gelukkig waren.”
Als architecte kon Caroline ook
meteen door de gebreken van het pand heen kijken. “Op de structuur van de woning was niets aan te merken. Ze was alleen wat verouderd. Als ik mijn vrienden enkele foto’s liet zien, zeiden ze: ’Wat heb jij gekocht?!’. Waarop ik dan zei: ‘Wacht maar tot de verbouwingswerken voorbij zijn.’ En nu zijn ze allemaal heel enthousiast.”
Financieel duwtje in de rug
Maar het huis vergde meer werk dan enkel een esthetische make-over. Ook op vlak van duurzaamheid was er werk aan de winkel. “De woning had al dubbel glas en de zolder heb ik zelf geïsoleerd”, vertelt Caroline. “Maar vooral de gasketel moest vervangen worden. Die was 25 jaar oud. Dat is zo oud als ik!” En dus schakelde ze een
Cerga-installateur in om een nieuwe condensatieketel te komen plaatsen.
Het prijskaartje voor de volledige werken: 6.500 euro. “Daar zaten ook nieuwe leidingen in, een nieuwe chaufage, het aan- en afoppelen van de chaufages en het afreken van de oude gasketel en de warmteboilers.” Dankzij gas.be kreeg
Caroline een fnancieel duwtje in de rug in de vorm van een vervangpremie van 500 euro. Mooi meegenomen is ook dat ze met haar nieuwe ketel tot 700 euro per jaar op haar verwarmingsfactuur zal besparen en het milieu vaart er wel bij.
De condenserende gasketel is alvast een schot in de roos. Niet alleen nemen Caroline’s energiefacturen een duikvlucht, maar ze merkt ook in het dagelijkse leven duidelijk een verschil. “Mijn water is veel sneller warm en ik voel me veiliger. De vorige ketel was er één met een vlammetje. Die trok alle zuurstof uit de zolderkamer. Dat is nu gelukkig niet meer het geval.”
Caroline en haar kat Berlioz wonen ondertussen dolgraag in hun huisje. “Binnen is het helemaal mijn thuis geworden. Al mijn spullen staan er en dat maakt echt het verschil. Wel hoop ik binnen enkele jaren nog verder duurzaam te kunnen renoveren. ”
Surf naar gas.be/positieveenergie en ontdek of ook jij in aanmerking komt voor een vervangpremie van minstens 500 euro bij vervanging van je +20 jaar oude gasketel.
“Dankzij mijn nieuwe gasketel is mijn water sneller warm en bespaar ik op mijn energiefactuur”
Groen is in de mode! Toch zeker in de energiesector, waar groene energie en groen gas hipper zijn dan ooit. Maar wat is dit juist, groen gas?
de koolstof om tot biogas. Dit gas wordt vervolgens gezuiverd tot biomethaan, dat we eenvoudigweg in het bestaande gasnetwerk kunnen injecteren.
Gas heeft twee gezichten. Enerzijds heb je fossiel gas, anderzijds groen gas. Groen gas is de duurzame variant van aardgas. We produceren het (lokaal) door biogas op te waarderen tot biomethaan. Daardoor wordt het een belangrijke speler in de energietransitie. Bovendien heeft groen gas nog een extra troef: de aanvoer ervan is stabiel. Dieren blijven mest produceren en wij organisch afval. In tegenstelling tot bij hernieuwbare energiebronnen zoals water en wind, kunnen we altijd op biomethaan rekenen. Dat biedt ons de fexibiliteit die nodig is om de inzet van duurzame energiebronnen mogelijk te maken.
De productie van biomethaan is een positief verhaal van afvalverwerking. Uit slib, tuinafval, groenten- en fruitresten en dierlijke mest produceren we biogas. In een gesofsticeerde installatie vergisten of vergassen we deze biomassa. Zo zetten de bacteriën
Tegen 2050 wil Europa tot 95 procent minder broeikasgassen uitstoten. Voor ons land valt er nog een hele weg af te leggen. Slechts 18 procent van onze energie is afomstig uit hernieuwbare bronnen zoals zon of wind. Met groene stroom alleen komen we er dus niet. Gas biedt heel wat troeven om wel een grote, groene stap voorwaarts te zetten. Zo is groen gas het hele jaar door beschikbaar, ook als ‘s winters de zon niet schijnt of als het windstil is. Door zonne- en windenergie aan te vullen met energie uit groen gas kunnen we uiteindelijk naar een volledig duurzaam energiesysteem en een 100% duurzame samenleving gaan.
De gascondensatieketels van vandaag zijn ook helemaal klaar voor een groene toekomst. Ze kunnen perfect verwarmen met groene gassen van vandaag en morgen. Je hoeft later dus niet te installeren in een nieuwe installatie.
“Ah, dat is interessant om te weten!” Dat zal je waarschijnlijk denken (of zelfs luidop zeggen) bij het lezen van dit artikel. Want duurzaam leven en besparen kunnen wel degelijk hand in hand gaan.
Verwarm je je woning reeds met gas? Dat is fantastisch! Gas is namelijk een stuk voordeliger en groener dan mazout: gas heeft een lager energieverbruik en stoot tot bijna 25% minder CO2-stofen uit én minder fijnstof en NOXdeeltjes. Maar om het maximum uit je gas te halen, verwarm je best met een condensatieketel.
Wanneer je een nieuwe gascondensatieketel in huis haalt, sla je drie vliegen in één klap. Ten eerste win je aan comfort. Daarnaast bespaar je op de energiefactuur. A ankelijk van het vermogen van je ketel en de grootte van de woning varieert dit van 440 tot 700 euro per jaar. De moderne condenserende gasketels hebben namelijk rendementen die hoger liggen dan 100 procent. Ze recupereren immers ook de warmte uit de rookgassen. Daardoor verbruiken ze minder gas. Niet alleen uw portemonnee voelt dat lagere verbruik, maar ook het klimaat want een nieuwe gasketel stoot liefst 30 tot 48 procent minder CO2 uit.
Voor de aanschaf van zo’n nieuwe gascondensatieketel kan je rekenen op een vervangpremie van gas.be. Die is uitsluitend bestemd voor huishoudens die hun huis vandaag met een gasketel van meer dan 20 jaar oud verwarmen en bedraagt minstens 500 euro. Dat bedrag dekt, a ankelijk van welke ketel je kiest, tot wel 20 procent van de aankoopkost van je nieuwe gasketel. De financiële aanmoediging van Gas.be is overigens perfect combineerbaar met lokale premies en premies van je distributienetbeheerder. Combineer je een condenserende gasketel met hernieuwbare energie zoals een zonneboiler of warmtepomp? Dan maak je je installatie niet alleen klaar voor de toekomst, maar gebruik je ook op elk moment de juiste verwarmingsbron. Maar wist je al dat je ook hiervoor premies kunt ontvangen?
DEZE PREMIES VOOR VERWARMINGSINSTALLATIES
BESTAAN ER MOMENTEEL:
#1
Centrale verwarming: renovatiewerken die je woning voorzien van centrale verwarming kunnen in aanmerking komen voor een renovatiepremie van Wonen-Vlaanderen. Deze premie is a ankelijk van je inkomenssituatie en je woning moet minstens 30 jaar oud zijn.
Warmtepomp: bij netbeheerder Fluvius kun je een premie aanvragen voor het installeren van een warmtepomp.
Gascondensatieketel: voor de vervanging van een gasketel van meer dan 20 jaar oud, kun je van gas.be een premie tot 500 euro ontvangen. Surf naar premie. gas.be en vraag in enkele klikken je premie aan.
Energiezuinige verwarmingsinstallatie: verschillende gemeenten en provincies geven extra premies voor het plaatsen van een energiezuinige verwarmingsinstallatie. Deze vind je terug op energiesparen.be.
#2 #3 #4 De vervangpremie van gas.be is ook geldig voor het vervangen van een warmwatertoestel of een individuele ruimteverwarming op gas zoals radiatoren en haarden.Al deze woorden zijn zowel verticaal, horizontaal als diagonaal verborgen. De overgebleven letters vormen in de leesrichting een oplossing.
3: Arbeidsvermogen, geestdrift 4: Circulair 5: Kleur
1234 5678 910 OPLOSSING 1 6 3 11 8 7 10 9 4 5 2
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
VOOR PLANCKENDAEL
Maak kans op één van de vijftig tickets voor Planckendael (inclusief gratis shuttledienst) door deze puzzels op te lossen en beide oplossingen naar marketing@gas.be te mailen.
