Aedes magazine
‘Verantwoordelijk voor de toekomst van het wonen’
Aan de vooravond van de verkiezingen wordt steeds duidelijker dat volkshuisvesting met stip stijgt op de politieke prioriteitenladder. Logisch, want zo langzamerhand is iedereen, ‘van links tot rechts’, overtuigd van de noodzaak om hard aan de slag te gaan. Er moet fors meer gebouwd worden. De woningvoorraad vraagt om herstructurering. De ambities van het Klimaatakkoord betekenen een grote opgave voor diezelfde woningvoorraad. Veel kwetsbare mensen in kwetsbare wijken noodzaakt tot samenwerking tussen wonen, zorg, welzijn en veiligheid. En de betaalbaarheid van woonlasten staat bij veel mensen onder druk. De urgentie is dus hoog. Te veel mensen ervaren dat dagelijks. Daarom is de Actieagenda Wonen zo belangrijk. Gemaakt door een groot aantal organisaties in het brede werkveld van wonen, bouwen, zorg en het sociaal domein. Over onze Actieagenda leest u alles in dit vernieuwde Aedes-Magazine.
Natuurlijk zijn we het niet overal over eens: allemaal behartigen we een specifiek belang. Bewoners moeten erop kunnen rekenen dat hun woonlasten betaalbaar blijven. Beleggers, ontwikkelaars en de bouw willen redelijke investeringsvoorwaarden om aan de vraag naar woningen te kunnen voldoen. Gemeenten en provincies willen op regionaal niveau afspraken kunnen maken over de brede aanpak van het wonen. Woningcorporaties willen ruimte om volkshuisvester te kunnen zijn. Maar in domeindiscussies kan niemand wonen. We zijn allemaal doordrongen van de noodzaak om aan de slag te gaan en resultaten te bereiken. We voelen ons allen verantwoordelijk voor de toekomst van het wonen in Nederland. In de komende weken en maanden gaat blijken
of onze getoonde verantwoordelijkheid wordt beloond. Wij, volkshuisvesters, vragen letterlijk en figuurlijk meer ruimte. Ruimte om woningen te bouwen en ruimte om samen met anderen leefbaarheid en betaalbaarheid te borgen. En vooral ruimte om te kunnen investeren. Want zo kan wat als crisisheffing begon een investeringsimpuls worden.
Martin van Rijn voorzitter
Foto: Phil Nijhuis
Inhoud Maart 2021
VALT U IETS OP ...?
Aedes-Magazine is in een nieuw jasje gestoken. We hopen dat u er veel leesplezier aan beleeft. Ook te lezen op www.aedesmagazine.nl
3 Commentaar
Martin van Rijn
‘Verantwoordelijk voor de toekomst van het wonen’
6 Buitenkijken
De eerste zeven circulaire woningen in Enschede
8 De Actieagenda Wonen
34 organisaties delen één ambitie: ‘Goed wonen voor iedereen’
12 Trends
Hoogleraar Bettina Bock: ‘We moeten anders gaan nadenken over woontekort’
18 Goedemorgen …
Corporatiebestuurder Peter van Ling
21 Feiten & cijfers
Samen werken aan goed wonen
22 Stand van het land
Nibud-directeur Arjan Vliegenthart over de betaalbaarheidscrisis
25 Column Marco de Wilde
‘Laat het opnieuw écht om de mensen gaan’
28 Hoe dan?
AEDES-MAGAZINE IS ZOWEL EEN GEDRUKTE ALS DIGITALE UITGAVE van Aedes vereniging van woningcorporaties. Het magazine is gratis en verschijnt vier keer per jaar
ONZE REDACTIE: Margriet Pflug en Natasja Verheij (hoofd- en eindredactie); Leonie Harbers en Riejanne Wolswinkel (redactie); Devika Mangal en Carolien van der Ploeg (productie)
AAN DIT NUMMER WERKTEN MEE: Vincent Bijlo, Joris den Blaauwen, Werry Crone, Curve, Janneke Grootings, Allan Grotjohann, Geert de Jong, Carla Kogelman, Antoinette Martijnse, Phil Nijhuis, Erwin Rooijakkers, Wolter Top, Lisette Vos, Martin Waalboer, Marjon van Weersch, Marco de Wilde
CONCEPT EN REALISATIE: MPG.
ADVERTENTIES: SGNM.
AUTEURSRECHTEN VOORBEHOUDEN
ISSN 1388-8528
32 ‘Laat bestuurder en organisatie tot bloei komen’
Over de werkgeversrol van de raad van commissarissen
35 Column Vincent Bijlo
‘Was de mens maar een slak, dan had-ie altijd zijn eigen tiny house op zijn rug’
40 Woningnood onder jongeren in Delden
De wethouder, de corporatiebestuurder en een jongere aan het woord
44 Slimmer & beter
Woningcorporaties werken aan goed en betaalbaar wonen in Nederland
46 Binnenkijken
‘Je huis, dat is een veilige plek’
49 Duurzaamheid
Houten huizen als vliegwiel voor verduurzaming 44
‘Terugval is vele malen lager als voormalig daklozen in een warme community wonen’ 28 18
COLOFON
‘Circulair is hier de basis’
Helemaal herbruikbaar
Ze moesten solliciteren om in aanmerking te komen voor een van deze zeven circulaire woningen in Enschede. Want corporatie De Woonplaats wilde zeker weten dat ze als huurders zo min mogelijk afval produceren en het klimaat zo weinig mogelijk belasten. Net als de huizen zelf. De bouw van dit innovatieve project vroeg heel wat uitzoekwerk van De Woonplaats en de andere zeven samenwerkingspartijen. Welke materialen gebruiken we? Hoe bouwen we zo dat de woningen ook weer gemakkelijk zijn te demonteren? Uit de huizen die hier eerst stonden, zijn sloopmaterialen hergebruikt. Met voormalige dakisolatie is de begane grond van de nieuwe huizen geïsoleerd. En voor de fundering zijn oude betonwanden gebruikt. De andere bouwmaterialen zijn zo uitgekozen dat ze over vijftig jaar nog steeds herbruikbaar zijn. Behalve circulair zijn de woningen ook duurzaam en besparen ze bijna de helft van de CO2-uitstoot ten opzichte van vergelijkbare traditionele bouw. De corporatie neemt de kennis en ervaring mee naar volgende bouwprojecten. En de nieuwe bewoners? Die kijken al uit naar het inrichten van hun gemeenschappelijke tuin. Een tuinarchitect gaat hen daarbij helpen.
V.l.n.r.: bewoners Maud Hesselink, Moni Tilmans en Nike Brouwer
Actieagenda Wonen
ONZE AMBITIE:
Goed wonen voor iedereen
Nederland heeft een wooncrisis. Er ligt een flinke opgave om iedereen goed te laten wonen. Op initiatief van Aedes-voorzitter Martin van Rijn hebben 34 organisaties de Actieagenda Wonen opgesteld. Volgens de ondertekenaars zijn hun ambities haalbaar.
Iedereen in Nederland moet in een huis kunnen wonen dat bij hem of haar past. Dat is het uitgangspunt van de Actieagenda. Om verschillende redenen is er in Nederland een groot woningtekort ontstaan. Bovendien dreigen wijken en buurten in Nederland achteruit te gaan, staat de leefbaarheid onder druk, krijgen kwetsbare bewoners niet altijd de zorg die ze nodig hebben en ligt er de opgave om te verduurzamen.
HOGE URGENTIE
Veel mensen ervaren dagelijks de gevolgen van het deels kwalitatieve en deels kwantitatieve woningtekort. De urgentie van de Actieagenda is dan ook hoog. De agenda kijkt vooruit en is bedoeld om de uitdagingen aan te pakken. Een goed functionerende woningmarkt is van groot belang voor de Nederlandse economie. En een goed woonklimaat is cruciaal voor het welzijn van iedereen. De 34 organisaties die de Actieagenda samen hebben opgesteld, zijn allemaal actief in de brede werkvelden van wonen, bouwen, zorg en ondersteuning, energie en verduurzaming.
Zij voelen zich verantwoordelijk voor de toekomst van het wonen in Nederland en zijn doordrongen van de noodzaak om aan de slag te gaan en resultaten te bereiken. De ambities zijn verdeeld over vier aandachtsgebieden.
EEN MILJOEN WONINGEN
ERBIJ IN TIEN JAAR
Het woningtekort is opgelopen tot meer dan 300.000 woningen. Door de grote schaarste
‘Het woningtekort is opgelopen tot meer dan 300.000 woningen’
stegen de prijzen in grote delen van het land sterk. Dat geldt voor huur- en koopwoningen. Wonen dreigt voor veel mensen onbetaalbaar te worden. Zonder rigoureus ingrijpen wordt het alleen maar erger. Er zijn maatregelen genomen om prijzen te beteugelen, maar regulering werkt slechts beperkt en tijdelijk en ontmoedigt investeerders. De sleutel ligt in meer aanbod. Daarvoor moet de woningbouwproductie in alle prijssegmenten worden verhoogd om weer naar gezonde regionale woningmarkten te groeien. Daarvoor is nodig dat alle overheden, maatschappelijke organisaties en marktpartijen zich gezamenlijk inzetten.
EEN BETAALBAAR HUIS
VOOR
IEDEREEN
Veel huishoudens in verschillende inkomenscategorieën kunnen moeilijk een woning vinden die bij hun budget past. Voor een goed functionerende woningmarkt is toegang voor starters en doorstroming cruciaal. Corporaties kunnen helpen. Door bijvoorbeeld de stap naar een andere, meer passende woning financieel mogelijk te maken met huurgewenning. Door bijvoorbeeld meer doorstroom- en
seniorenmakelaars in te zetten om (oudere) huurders te begeleiden naar beter bij hen passende woningen. En met een gematigd huurbeleid. Maar ook commerciële partijen willen afspraken maken over toewijzing en verkoop aan starters en huishoudens met lagere inkomens.
De Actieagenda noemt ook een Nationaal Koopstartfonds als ambitie. Doel is om betaalbaar nieuw aanbod voor koopstarters te realiseren: jaarlijks zo’n 10.000 nieuwe koopwoningen te bouwen in het segment tot de NHG-grens. Via het fonds krijgen huishoudens uit specifieke inkomensgroepen korting, die hen kan helpen om de stap naar een koophuis te zetten. De koper betaalt deze korting op termijn terug.
SAMEN WERKEN AAN VITALE EN LEEFBARE BUURTEN
In veel Nederlandse wijken vraagt leefbaarheid extra aandacht. Een goede mix van bewoners en woningen is de sleutel tot draagkrachtige buurten. Daarom zorgen gemeenten, marktpartijen en corporaties voor gemengde bouw- en herstructureringsprogramma’s en gerichte toewijzing van bewoners. Daarnaast verhogen woningcorporaties hun leefbaarheidsuitgaven van zo’n 203 naar
Tekst: Erwin Rooyakkers, illustraties: Allan Grotjohann
‘Een gezamenlijke aanpak voor de sociale component van leefbaarheid’
Actieagenda Wonen
279 miljoen euro per jaar. Ook gemeenten maken afspraken over hun bijdrage, denk aan het combineren van woningrenovatie met het opknappen van de openbare ruimte. Om de leefbaarheid op peil te houden of te verbeteren hebben de ondertekenaars van de Actieagenda nog meer afspraken gemaakt. Zoals een gezamenlijke aanpak van gemeente, corporaties, welzijns-, hulp- en zorginstellingen voor de sociale component van leefbaarheid. En samen de verantwoordelijkheid nemen om voldoende woningen beschikbaar te stellen voor kwetsbare inwoners.
VERSNELLEN VERDUURZAMEN
WONINGEN
In het Klimaatakkoord zijn ambities en afspra ken vastgelegd over de verduurzaming van
Desirée Uitzetter
voorzitter NEPROM
‘We staan voor een megaoperatie; het is uniek wat we met alle partijen samen voor elkaar moeten krijgen. NEPROM heeft de agenda ondertekend omdat we deel uitmaken van de oplossing. Helaas is de afgelopen jaren veel kennis in het vakgebied verloren gegaan. Samenwerking is daarom cruciaal. Uitvoeringskracht is de kern: met de Actieagenda willen we laten zien dat het belangrijk is om marktpartijen in een zo vroeg mogelijk stadium in te schakelen om op een duurzame manier de enorme woningbouwopgave aan te pakken en te zorgen voor voldoende en betaalbare woningen. Projectontwikkelaars werken vooral samen met lokale overheden. Daarom is het zo goed dat ook de VNG en G40 de Actieagenda onderschrijven.’
de volledige woningvoorraad. Deze zijn ook de basis voor deze Actieagenda. Nieuwbouw wordt voortaan duurzaam gebouwd, zonder aardgasaansluiting. De bestaande woningvoorraad wordt in dertig jaar losgekoppeld van het aardgasnet. Het einddoel van 2050 kan niet vooruitgeschoven worden, maar alle partijen kunnen zich wel richten op tussenstappen om de transitie behapbaar te maken. Opschaling en collectieve aanpakken leiden tot kostenreductie en innovatie.
Zeno Winkels directeur Woonbond
Foto: Josje Deekens
Harriët Tiemens
voorzitter VNG-commissie Ruimte, Wonen en Mobili teit
‘De urgentie van de woningbouwopgave is duidelijk. We kunnen niet langer wachten. De hele Actieagenda is erop gericht om kwalitatief goede oplossingen te versnellen. We omarmen niet de hele agenda; het is een compromis en dat schuurt altijd een beetje. Graag hadden we ook afspraken gezien voor aanvangshuren in de vrije sector. Maar de voordelen van de Actieagenda, zoals voldoende woningen voor alle doelgroepen en leefbare en aardgasvrije wijken, wegen op tegen de nadelen. Waar we onder andere blij mee zijn is dat de specifieke woningbehoefte wordt bepaald in de regio’s. Ook zijn we voorstander van de hele openboekcultuur die in alle hoofdstukken wordt bepleit. Inzicht in elkaars financiële onderbouwing kan ons heel snel verder helpen.’
‘De afgelopen twaalf jaar is de regering niet in staat gebleken om de woningmarkt adequaat aan te sturen. Er is onvoldoende gezorgd voor betaalbare woonlasten en voldoende sociale woningbouw. Met de Actieagenda geven wij de komende regering een blauwdruk om de problemen aan te pakken. Drie punten vinden wij vooral belangrijk. Ten eerste het verdubbelen van de bouwproductie door corporaties. Ten tweede een nieuw Sociaal Huurakkoord dat we gaan overeenkomen met Aedes om de woonlasten weer betaalbaar te maken en te houden. En ten derde toegang voor álle huurders tot de Huurcommissie. Daar kunnen huurders in de vrije sector nu geen beroep op doen, terwijl dat hard nodig is.’
Karsten Klein
directeur belangenbehartiging Vereniging Eigen Huis
‘Met de Actieagenda Wonen hebben we een brede coalitie gevormd en een evenwichtig pakket aan maatregelen samengesteld. Daarmee maken we een goede vuist om onze belangen te presenteren. We onderschrijven de plannen voor voldoende sociale huurwoningen, net als het realiseren van voldoende koopwoningen voor starters. Een Nationaal Koopstartfonds kan daarbij goed helpen. Gelukkig staat betaalbaar wonen inmiddels hoog op de politieke agenda. Het nieuwe kabinet moet er vanaf het begin een grote prioriteit van maken, het liefst met een eigen minister en een sterke regie. Ik hoop dat de Actieagenda laat zien dat partijen eensgezind zijn en dat er een heel afgewogen pakket ligt. Dat zowel huurders als eigenaren helpt.’
Medy van der Laan voorzitter Energie-Nederland
Jacobine Geel
voorzitter Nederlandse ggz
‘De Actieagenda maakt heel goed zichtbaar dat wonen meer is dan het stapelen van stenen. Wonen vraagt ook aandacht voor wat er binnen en tussen de huizen speelt. Daarbij komt al gauw de leefbaarheid in beeld; die staat onder druk. Dat komt deels doordat mensen de nodige zorg of ondersteuning niet, niet op tijd of niet voldoende krijgen. De Actieagenda is ondertekend door alle partners waarmee wij samenwerken. Dat vergroot de kans van slagen. Ik zie voor me dat we lokaal kijken wat er nodig is. En dat we sociale prestatieafspraken maken met gemeenten. Ja, dat vergt investeringen. Maar de kost gaat nu eenmaal voor de baat uit.’
‘Dat duurzaamheid nu een vanzelfsprekend onderdeel is van zoiets belangrijks als de Actieagenda Wonen is een fantastisch resultaat. Een aantal jaren geleden was dat niet zo vanzelfsprekend, dus daar ben ik heel blij mee. We hebben ambitieuze doelen op het gebied van duurzaamheid. Het kabinet verricht op dit moment studies naar de ruimtelijke inrichting van Nederland. Er is ruimte en geld nodig voor duurzame energie en vooral voor woningen. Wat het woonvraagstuk betreft, is het realiseren van duurzame nieuwbouw relatief eenvoudig. Lastiger is het verduurzamen van bestaande bouw. Alle aspecten beïnvloeden elkaar en daarom is het goed dat we dat nu integraal bekijken. De Actieagenda maakt deze samenhang heel goed zichtbaar.’
‘We moeten
anders
gaan nadenken over woontekort’
Bettina Bock: Hoogleraar
Bevolkingsdaling en Leefbaarheid voor Noord-Nederland aan de Rijksuniversiteit Groningen
‘Trend is wonen buiten de Randstad’
Zo zwart-wit als ‘de Randstad heeft een groot tekort aan woningen en landelijke gebieden hebben een groot overschot’ is het niet. Hoogleraar Bettina Bock over het complexe woningprobleem.
De woningnood is in de Randstad vooral kwantitatief. Hoe is de situatie in Noord-Nederland?
‘In Noord-Nederland is er voornamelijk een mismatch tussen wat er is en wat mensen zoeken. Enerzijds zijn er veel mensen die prettig wonen. Anderzijds zie je het vreemde fenomeen van leegstand en tegelijkertijd niet vervulde woonwensen. Er staan bijvoorbeeld veel gezinswoningen leeg, terwijl er meer alleenstaanden zijn. Ook is er een grote vraag van ouderen naar levensloopbestendige woningen. En willen veel jongeren in een gebied of in een specifieke plaats blijven wonen, terwijl die daar geen woning kunnen vinden. Omdat die woningen er überhaupt niet zijn, omdat ze die niet kunnen betalen. Of omdat de beschikbare woningen niet aan hun wensen voldoen. Noord-Nederland kent dus vooral een kwalitatief woningprobleem en in mindere mate een kwantitatief probleem.’
Wat maakt het probleem zo complex?
‘Dat je het op zo veel verschillende niveaus moet aanpakken. Kijk naar verpauperde panden. Die tasten het straatbeeld aan en ook de leefbaarheid. Dat is een collectief probleem,
maar degene die er wat aan kan doen is een individu. Daarom is er samenwerking nodig. Tussen gemeenten, particuliere eigenaren en woningcorporaties. Een mooi voorbeeld is het samenwerkingsverband Kr8, bestaande uit acht Groningse corporaties. Zij hebben hun strategieën op elkaar afgestemd om het woningbestand op peil te houden en te laten voldoen aan de huidige vraag.’
Welke mogelijkheden en kansen ziet u voor buitenstedelijke gebieden?
‘Je moet zorgen dat een gebied aantrekkelijk blijft voor de huidige bewoners. Daardoor voelen zij zich gestimuleerd om zich in te zetten voor en te investeren in hun omgeving. Hierdoor maak je het gebied tegelijkertijd aantrekkelijker voor mensen van elders die overwegen om ernaartoe te verhuizen. En voor bedrijven. Die willen zich vestigen op een plek waar ze werknemers kunnen vinden. Investeren in woningen hoort bij een breder pakket aan investeringen in de leefbaarheid van buitenstedelijk gebied: winkels, scholen, medische voorzieningen, sportfaciliteiten, et cetera.’
Op welke manier profiteren stedelijke gebieden van aantrekkelijke landelijke gebieden?
‘Door corona is er veel interesse in wonen buiten de stad. Die trend is al langer aan de gang,
maar ik denk dat hoe langer de pandemie duurt, hoe belangrijker ruimte en rust worden voor mensen. Zij zoeken dus naar aantrekkelijke plekken buiten de stad. Die aantrekkelijkheid wordt voor een belangrijk deel bepaald door bereikbaarheid. Veel plekken met een intercitystation zijn nu heel populair. Zoals een nieuwe wijk in Ede, waar veel mensen uit Utrecht naartoe verhuizen.’
Hoe ziet de toekomstige woningbouw er volgens u uit?
‘De beschikbare ruimte is te beperkt voor alles wat we ermee willen. Dat vraagt om meervoudig gebruik. Dus combinaties van een bepaald soort landbouwproductie met woningen, of een bepaald soort woningen die inpasbaar zijn in de natuur. Meer combinaties van woningen en bedrijvigheid. Ik denk dat je in de toekomst steeds meer gecombineerde functies zult zien. Kortom: we moeten anders gaan nadenken over het voldoen aan de vraag naar woningen.’
Bekijk ook de campagnewebsite van corporaties in Noord- en Oost-Nederland: scheefbeleid.nl
Tekst: Erwin Rooyakkers, foto: Carla Kogelman
EEN VOLGENDE STAP NAAR CIRCULAIRE HELLENDE DAKEN
Recycling dakramen
procescertificaat
Recycling betondakpannen
Kwaliteitsnormering
dakdossier
Zeer geschikt voor draaiende delen Ci r cu l ai r, sn e l le r e n kostene ciënter renoveren
Zeer geschikt voor draaiende delen
Polygon lost het op
• Lekdetectie
• Herstel brand- en waterschade
• Schimmelverwijdering
Zeer geschikt voor draaiende delen Ci r c u l ai r,
Dikte van enke glas so at ewaarde van tr p e glas 0 7 W / (m2 K)
Dikte van enke glas, isolat ewaarde van tr ple glas 0 7 W / (m2 K)
Te plaat sen in de bestaande koz jnen en kaders
Zeer geschikt voor draaiende delen
Te plaat sen n de bestaande kozi nen en kaders
+ c rcu air + kor tere renovat et d + lagere nvester ng
Zeer geschikt voor draaiende delen Ci r cu l ai r, sn e l le r e n kostene ciënter
+ c rcu air + kor tere renovat eti d + lagere invester ng
L angere evensduur: m nder onderhoudskosten
Zeer geschikt voor draaiende delen Ci r c u l ai r, sn e l le r e n kostene ciënter renoveren
Zeer geschikt voor draaiende delen
L angere levensduur : minder onderhoudskosten
Dikte van enke glas so atiewaarde van triple glas: 0 7 W / (m2 K)
Loodvri en 1 0 0% recyclebaar
Loodvrij en 1 0 0% recyc ebaar
Dikte van enke glas isolatiewaarde van triple glas: 0,7 W / (m2 K)
Te p aatsen in de bestaande kozi nen en kaders: + circu air + kor tere renovat et jd + lagere nvester ng
Dikte van enke glas iso atiewaarde van triple glas: 0,7 W / (m2 K)
B etere ge uidsiso atie dan convent oneel iso atieglas
B etere geluidsiso atie dan convent oneel solat eglas
G een zichtbaar vacuümvent el
Dikte van enke glas iso atiewaarde van triple glas: 0,7 W / (m2 K)
D kte van enkelglas solatiewaarde van tr p e glas: 0 7 W / (m2 K)
Te p aat sen in de bestaande kozijn en e n kaders:
L angere evensduur: m nder onderhoudskosten
G een z chtbaar vacuümventiel
Te p aat sen n de bestaande kozijn en e n kaders:
G eproduceerd in Europa
Loodvri en 1 0 0% recyc ebaar
p aat sen in de bestaande kozijn en e n kaders:
G eproduceerd in Europa
+ c rculair + kor tere renovatieti d + lagere nvester ng
Kwal teit sverklaringen besch kbaar
B etere geluidsisolatie dan convent oneel isolatieglas
+ c rcu air + kor tere renovatieti d + lagere investering
+ c rcu air + kor tere renovatieti d + lagere investering
Te plaat sen in de bestaande kozi n en e n kaders: + circulair + kor tere renovat et jd + lagere invester ng
L angere levensduur : minder onderhoudskosten
1 5 jaar garantie
Kwalite t sverklar ngen beschikbaar
G een zichtbaar vacuümvent e
L angere levensduur : minder onderhoudskosten
L angere levensduur : minder onderhoudskosten
L angere levensduur : m nder onderhoudskosten
1 5 jaar garantie
Loodvri en 1 0 0 % recyclebaar
G eproduceerd in Europa
Loodvrij en 1 0 0 % recyclebaar
Loodvrij en 1 0 0 recyclebaar
Loodvri en 1 0 0 % recyclebaar
B etere geluidsisolatie dan conventione e isolatieglas
Kwa iteitsverklaringen besch kbaar
B etere geluidsisolatie dan conventione e isolatieglas
B etere geluidsisolatie dan conventione e isolatieglas
B etere geluidsisolatie dan convent one el isolatieglas
G e en zichtbaar vacuümventiel
1 5 jaar garantie
G e en zichtbaar vacuümventiel
Voor informatie & bestellingen: www.fineoglass.eu
G e en zichtbaar vacuümventiel
G e en zichtbaar vacuümventie
Voor informatie & bestellingen: www.fineoglass.eu
G eproduce erd in Europa Kwa iteit sverklar ngen beschikbaar
G eproduce erd n Europa Kwa te t sverklaringen besch kbaar
G eproduce erd in Europa Kwa iteit sverklaringen besch kbaar
Voor informatie & bestellingen: www fineoglass eu
1 5 jaar garantie
G eproduce erd in Europa Kwaliteit sverklar ngen beschikbaar
LEKKAGE, SCHADE OF SCHIMMEL IN UW WONINGEN?
Wij ontzorgen u en uw huurder, beperken de gevolgschade en behouden de waarde van uw woning.
NIEUW: SPARK
Een online communicatieportal waarmee u en uw huurder real-time informatie ontvangen. Zo blijft iedereen op de hoogte van het schadeherstelproces.
Bel Polygon 24/7 in geval van nood: 0800 - 68 68 377
nederland@polygongroup.com Polygon beperkt en beheerst de gevolgen van water, brand en klimaat. www.polygongroup.com/nl
ASBEST & MILIEUTECHNIEK
Wil jij effectief + resultaatgericht samenwerken bij asbest saneren of isoleren?
Nieuwe regels nieuwe kansen
Contact ons en ontvang gratis slimme saneringstips
De woningmarkt staat al tijden onder druk. Als woningcorporatie krijgt u voortdurend te maken met nieuwe regels. Op meer dan één gebied. Daar komt nu de onzekerheid als gevolg van de coronacrisis bij. Telkens moeten nieuwe keuzes gemaakt worden. Reden genoeg om een betrouwbare juridische partner te wensen die u hierbij kan ondersteunen. Een partner die u tijdig waarschuwt bij nieuwe ontwikkelingen. En u vertelt hoe u kunt voorsorteren.
De advocaten van Hielkema & co hebben zich volledig toegelegd op het vastgoed- en huurrecht en overzien het gehele speelveld. Zij kunnen u dan ook met solide kennis van zaken adviseren (en als het moet procederen) over zaken rond (ver)huur, (ver)koop, woonfraude, huurprijzen, algemene huurvoorwaarden, overlast, renovatie, bouw, projectontwikkeling en de regelgeving rond de volkshuisvesting.
Vertrouwde expertise
Hielkema & co kan bogen op meer dan 30 jaar ervaring in de praktijk van de volkshuisvesting. Wij komen graag bij u langs voor een kennismaking.
SOME WIRES ARE ESSENTIAL SOME ARE NOT
Ervaar vrijheid met een intercom van Intratone
Maak direct een afspraak voor een demonstratie bij u op locatie www.intratone.nl
Peter van Ling
CORPORATIEBESTUURDER
BIJ WONEN MIDDEN-DELFLAND
‘Het is een kwestie van loyaliteit om te helpen de financiële problemen bij Vestia op te lossen.’ We drinken koffie met Peter van Ling in zijn Haagse woning.
Eigenlijk heeft Peter van Ling twee carrières. Hij werkt al 24 jaar met veel plezier in de volkshuisvesting, sinds twee jaar als directeur-bestuurder van Wonen Midden-Delfland. Daarnaast is hij duiker en duikinstructeur. ’s Zomers duikt hij regelmatig in de Noordzee om als vrijwilliger zwerfafval op te ruimen – zoals verloren visnetten – zodat dieren er niet meer in verstrikt kunnen raken.
Waar hij maar kan draagt Van Ling bij aan een duurzamere wereld. In die drijfveer vinden de twee richtingen in zijn leven elkaar. Hij is er trots op dat Wonen Midden-Delfland al gemiddeld energielabel B heeft. ‘We hebben veel geïnvesteerd in zogenoemde no-regret maatregelen zoals isolatie en zonnepanelen.’
SNEL RESULTAAT
Het fijne van werken bij een corporatie is dat je snel resultaat ziet van je werk, zegt Van Ling. ‘Een dak boven je hoofd op een fijne plek is essentieel. Nu in coronatijd helemaal. Dat
maakt het gigantische woningtekort waarmee we kampen extra schrijnend.’
Midden-Delfland is een plattelandsgemeente met drie kleine kernen tussen Rotterdam en Den Haag. De mogelijkheden voor nieuwbouw zijn er beperkt. De gemeente wil zo groen mogelijk blijven. ‘We moeten dus actief op pad voor nieuwbouwmogelijkheden, ook buiten de gemeentegrenzen.’
Op 31 december heeft Wonen MiddenDelfland 355 verhuureenheden overgenomen van de noodlijdende corporatie Vestia in buurgemeente Westland. Een win-winsituatie vindt Van Ling: ‘Voorop staat dat het goed is voor de huurders van Vestia. Het is goed voor de gemeente Westland en de woningmarktregio, want de woningen blijven in het betaalbare segment of worden de komende jaren door Wonen Midden-Delfland daarnaar teruggebracht. En het is goed voor onze corporatie zelf omdat we nu met bijna 2.100 woningen in beheer groter zijn en dus financieel iets minder kwetsbaar.’
Tekst: Margriet Pflug, foto’s: Joris den Blaauwen
MOREEL VERPLICHT
‘Het is een kwestie van solidariteit en loyaliteit,’ vindt Van Ling, ‘om te helpen de financiële problemen bij Vestia op te lossen. In de Vereniging Sociale Verhuurders Haaglanden merkten we van heel dichtbij hoe groot die problemen zijn.’ De corporatie zit financieel zo klem dat ze niets kan bijdragen aan de regionale prestatieafspraken. ‘Ik heb me bij Vestia gemeld toen ik van collega-corporaties hoorde dat ze interesse aan het peilen waren om woningen over te nemen. Wij hadden geen brief gekregen want Vestia heeft in onze gemeente geen woningen. Ik voelde mij moreel verplicht ook te onderzoeken of wij konden helpen.’
In Westland werd dat een intensief traject van anderhalf jaar samen met de corporaties Arcade, Wassenaarsche Bouwstichting en Wonen Wateringen. Het gaat om overname tegen marktwaarde in verhuurde staat inclusief een leningenportefeuille naar rato. Dat vraagt om informatie verzamelen over de onderhoudsstaat van de woningen, gesprekken voeren binnen de eigen organisatie, met de raad van commissarissen, de huurderskoepels, de gemeente, met collega-corporaties en met Vestia zelf. ‘We zijn het uiteindelijk eens geworden. We steken flink onze nek uit en raken met die overname de rand van onze financiële mogelijkheden.’
Daarbovenop kwam het voorstel van het Aedes-bestuur om de Vestia-problemen structureel op te lossen. Door als sector gezamenlijk financieel bij te dragen. Van Ling: ‘Mijn eerste
‘Een dak boven je hoofd is essentieel –zeker in coronatijd’
Samen werken aan goed wonen
Iedereen heeft recht op een geschikte en betaalbare woning in een prettige buurt. 34 organisaties hebben op initiatief van Aedes hun krachten gebundeld om dat te bereiken: hun Actieagenda Wonen is een aanbod aan het volgend kabinet.
ORGANISATIES
in het brede werkveld van wonen, bouwen, zorg en ondersteuning hebben hun krachten gebundeld in de Actieagenda Wonen.
1.000.000
1 miljoen nieuwe woningen erbij in 10 jaar. In alle prijscategorieën, zowel huur als koop in gemengde wijken. Daarvoor leveren Rijk, provincies en gemeenten bouwlocaties. Besluitvorming en procedures moeten sneller. Een minister coördineert de woningbouwopgave.
Peter van Ling (61)
Directeur-bestuurder van:
Wonen Midden-Delfland (2.100 woningen in Midden-Delfland en Westland)
Rijdt: Fiat Punto
Thuissituatie: getrouwd
Opleiding: Human Resources
Management aan de HAN en MBA
aan Business School Nederland
Nevenactiviteiten: duiker en duikinstructeur
reactie was: hoe kun je dat nou aan ons vragen? Wij dragen al zoveel bij!’ Nu is hij oprecht blij dat een meerderheid van de corporaties op 9 februari met het voorstel heeft ingestemd. Dat ze nu eindelijk als sector perspectief kunnen bieden aan de huurders van Vestia. Van Ling stemde ook voor. ‘Het volkshuisvestelijke belang staat voorop en dat laten we als sector zien. We zijn onderdeel van een mooi en gezond vangnet. Het financiële voorstel gaat om een bijdrage van 1 euro per woning per jaar. Dat is ook voor ons behapbaar. Zeker als je het vergelijkt met wat wij uitgeven aan nieuwbouw, onderhoud, aan de verhuurderheffing en vennootschapsbelasting.’
GOED EN BETAALBAAR
Wonen Midden-Delfland maakt nu plannen om in het voorjaar coronaproof kennis te
maken met de voormalige Vestia-huurders. En Van Ling is zich met zijn medewerkers aan het voorbereiden op een nieuw koersplan voor de organisatie. Met daarin natuurlijk aandacht voor alle corporatiethema’s, waarvan beschikbaarheid en betaalbaarheid van woningen de belangrijkste zijn, wat Van Ling betreft. ‘Daarnaast willen we ook met de gemeente concreter maken hoe we onze woningen aardgasvrij kunnen maken.’
Van Ling realiseert zich dat verduurzamen van woningen bij veel huurders niet vooropstaat, omdat zij vooral bezig zijn met overleven. ‘Me druk kunnen maken over natuur en milieu is een luxepositie. Ik hoop met mijn corporatiewerk eraan bij te dragen dat er voor meer mensen een goed en betaalbaar huis is.’
WAT IS ER VOOR NODIG?
Verhuurderheffing afschaffen in ruil voor investeringsafspraken Huurtoeslag voor bewoners blijft bestaan
Financiering op basis van de Nationale Omgevingsvisie
(2 miljard euro per jaar)
Het Volkshuisvestingsfonds voor leefbaarheid structureel maken
(300 miljoen euro per jaar)
Een Koopstartfonds en een Rijksontwikkelfonds
INITIATIEFNEMER
Martin van Rijn:
‘De urgentie is hoog. Wij hebben allemaal gekeken wat wij de komende jaren kunnen doen en zijn daarbij tot de grens van onze mogelijkheden gegaan. We nodigen een volgend kabinet uit om mee te doen.’
De plannen van woningcorporaties
(GEMIDDELD PER JAAR)
25.000 sociale huurwoningen bouwen
3.500 flexwoningen realiseren
45.000 woningen isoleren en aardgasvrij-klaar maken
279 miljoen euro voor leefbaarheid
250 miljoen euro extra voor woningverbetering
40 miljoen euro om woningen levensloopbestendig te maken
0 procent huurverhoging boven inflatie
Weten wat er nog meer in de Actieagenda Wonen staat? Kijk op: www.aedes.nl/actieagendawonen
BETAALBAARHEIDSCRISIS:
De overheid is aan zet
Een grote groep huurders heeft moeite om de rekeningen te betalen. Hoe kijkt Nibud-directeur Arjan Vliegenthart naar deze betaalbaarheidscrisis? ‘Betaalbaarheid is niet alleen een verantwoordelijkheid van woningcorporaties.’
Tekst: Marjon van Weersch
Betaalbaarheid huurwoningen hoort in top 5 maatschappelijke problemen
‘Volmondig ja. Het is een van de grote problemen van onze tijd. Niet alleen de betaalbaarheid, ook de beschikbaarheid van sociale huurwoningen. Wij zien dat heel veel mensen op zoek zijn naar een geschikte woning. Als je niet zo’n dikke portemonnee hebt, kun je die niet vinden. Omdat er onvoldoende sociale huurwoningen zijn. En als ze er wel zijn, zijn ze vaak te duur. Huurders geven vaak structureel meer aan woonlasten uit dan kopers. Dat maakt hen extra kwetsbaar. Vooral omdat een groot deel van die huurders een veel lager inkomen heeft dan kopers. Voor veel mensen op het sociale minimum zit de huidige huurprijs tegen de pijngrens aan. Ook met huurtoeslag zitten die mensen nog in de knel. We hebben het dan over zo’n 800.000 huishoudens.’
Maak sociale huurwoningen kleiner, eenvoudiger en minder duurzaam zodat de huren omlaag kunnen
OVER ARJAN VLIEGENTHART
Arjan Vliegenthart (42) is sinds november 2018 directeur van het Nibud (Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting).
Daarvoor was hij vier jaar SP-wethouder Sociale Zaken in Amsterdam en voorzitter van de commissie Werk en Inkomen van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten.
Vliegenthart was ook zeven jaar Eerste Kamerlid voor de SP.
‘Het probleem is breder dan alleen de huurkosten’
Sommige mensen wonen niet in een doorzon-, maar in een doorwaaiwoning. Er zijn nog veel tochtige, slecht geïsoleerde huurhuizen. Verduurzaming levert bovendien besparing op de energierekening op.’
‘Nee. Vooral niet kleiner. Veel gezinnen met een relatief smalle beurs wonen al heel krap. Dat is lastig leven: met z’n vijven op 55 vierkante meter. In deze coronatijd is dat gebrek aan ruimte extra zwaar. Voor kinderen is er geen rustig plekje om huiswerk te maken Het is geen oplossing om gezinnen met weinig geld nog kleiner te laten wonen, dat maakt hen alleen maar kwetsbaarder. En hoezo eenvoudiger? De meeste sociale huurwoningen zijn volgens de maatschappelijke maatstaven al heel eenvoudig. Er zit niet veel marmer in een sociale huurwoning. En corporaties willen en moeten gewoon verduurzamen. Ook in hun bestaande woningvoorraad is echt nog wel een verduurzamingsslag te maken.
Huurders verdienen te weinig ‘Ja, veel huurders verdienen te weinig om alle woonkosten te kunnen dragen. Onlangs hebben we in opdracht van de Amsterdamse corporaties, huurders en de gemeente onderzoek gedaan naar de inkomenspositie. De conclusie: het is voor veel huurders echt een probleem om rond te komen. Veel huurders zijn financieel erg kwetsbaar. En dat zien we terug in de rest van het land. De huur is een van de grootste kostenposten. Maar het probleem is veel breder dan alleen de huur. Ook de gemeentelijke lasten, verzekeringen en de energierekening zijn een struikelblok.’
Betaalbaarheid is niet alleen een verantwoordelijkheid van woningcorporaties
‘Daar ben ik het volmondig mee eens. Dat wil niet zeggen dat corporaties geen deel van de oplossing kunnen zijn. Maar er zijn meer zaken belangrijk bij de totstandkoming van sociale huren. Neem de gemeentelijke grondpolitiek. Gemeenten vragen vaak graag de volle mep voor hun gronduitgifte. Ik heb alle begrip voor de lastige financiële huishouding van gemeenten, maar dat maakt de bouw van sociale huurwoningen wel duurder. Ook de inkomensondersteuning vanuit de nationale overheid speelt een rol bij het budget dat mensen hebben om hun huur te betalen. Het is dus een combinatie van factoren. De overheid is daarbij heel belangrijk, zowel nationaal als lokaal.’
De overheid is aan zet
‘Dat bedoel ik. We hebben weer een minister van wonen nodig. Het is pijnlijk om te constateren, maar nu is betaalbaar wonen voor een grote groep mensen een utopie. Die nieuwe minister heeft een regisserende
‘Besteed extra aandacht aan huurders die niet rondkomen’
Betaalbaarheid staat hoog geagendeerd bij de Tweede Kamerverkiezingen
‘Deze verkiezingen lijken toch vooral door corona bepaald. Alle andere maatschappelijke thema’s lijden daaronder en dat begrijp ik. We moeten er echter voor waken dat die gezondheidscrisis tot een nieuwe sociale crisis leidt. Daarom roep ik alle politieke partijen op om extra aandacht te besteden aan de problemen van Nederlandse huurders die niet rondkomen. Dat kan niet prominent genoeg op de agenda staan. De coronacrisis maakt dat alleen maar urgenter. Een op de zes Nederlanders heeft daardoor een inkomensverlies. Vooral flexwerkers en zzp’ers worden niet volledig gecompenseerd. Dat ontneemt mensen echt alle perspectief.’ rol, moet integrale afwegingen maken. Zodat alle overheden weer dezelfde kant op kijken. Op gemeentelijk niveau gaat het niet alleen om de grondprijs. Sommige gemeenten met een dunne portemonnee trekken liever succesvolle mensen aan die dure huizen kunnen betalen dan dat ze ruimte maken voor meer sociale huurwoningen. En een rijksoverheid die onvoldoende doet aan inkomensondersteuning zet mensen dubbel klem. Ik wens dat het volgende kabinet die integrale taak met extra kracht ter hand neemt. Door met wetgeving te bepalen voor wie en waar gebouwd gaat worden. En door daarvoor middelen te reserveren in de rijksbegroting. Dat kan bijvoorbeeld door de verhuurderheffing te gebruiken om de huren van mensen met een laag inkomen verder te verlagen.’
Meer informatie
Aedes-podcast over betaalbaarheid: zijn de huren te hoog of de inkomens te laag, www.aedes.nl/podcasts
De financiële positie van huurders in Amsterdam, Nibud, september 2020
Hoe gaan mensen om met hoge woonlasten?, Nibud, september 2019
‘Van de stenen of de mensen?’
E
en van de hardnekkigste non-dilemma’s bij corporaties is de vraag of we ‘van de stenen of de mensen zijn’. Het correcte antwoord is dan: mensen. Toch gaan verreweg ons meeste geld en energie naar stenen. En als we het dan al over mensen hebben, dan toch vooral om ze zo goed mogelijk te begeleiden in renovatieprojecten (stenen!). In onze Aedes-benchmark is het al niet anders: we zijn benieuwd naar hun ‘oordeel’ over onze ‘dienstverlening’. Dat klinkt naar klant; toch echt iets anders dan ‘de mens’ die we voor ogen hadden in ons ideologische non-dilemma.
Marco de Wilde is directeur-bestuurder bij Veluwonen in Eerbeek marco.dewilde@veluwonen.nl
Het is interessant om de herziene Woningwet in dit licht te bezien: die bracht ons als corporaties terug naar onze oorspronkelijke kerntaak. Hoeveel historisch besef er werkelijk in zo’n zin doorklinkt is nog maar de vraag. Want onze wortels reiken dieper dan het simpelweg huisvesten van mensen met een laag inkomen. De humuslaag waarin corporaties ooit ontstonden, was een ontstellend gebrek aan rechtvaardigheid, met sloppenwijken als resultaat. Waar armoede, kindersterfte en cholera heersten met drankzucht als enige uitweg. Ons doel was niet huisvesten, dat was slechts het middel. Ons doel was welzijn. Van mensen. Nu, een dikke eeuw later, groeit opnieuw de tweedeling in onze samenleving. Mensen met een laag inkomen leven ongezonder en korter, hun kinderen hebben minder kansen, ze zijn gevoeliger voor nepnieuwsbubbels en keren zich steeds vaker af van politiek en maatschappelijke instanties.
In dat licht is een 8 voor reparatieverzoeken fijn, maar helaas beperkt relevant. Het benadrukt te zeer de klant. En zo wordt het toch nog een echt dilemma. Natuurlijk zijn de stenen slechts het middel. Maar als we dan toch van ‘mensen’ zijn, hoe vertalen we dat dan in onze doelen? Ik doe een gooi. Het huurdersoordeel in de benchmark vervangen we door huurderswelzijn. De bijbehorende indicatoren: woonlasten, participatiegraad, levensverwachting. Nu deels onbekend terrein. Wel onze wortels. In een nieuwe uitdagende humuslaag, waarin het ons opnieuw écht om de mensen gaat.
Foto: Antoinette Martijnse
Samen met Bosch naar een gasloze toekomst.
SmartInduction: koken op slechts één elektriciteitsgroep.
Deze unieke SmartInduction kookplaat sluit u eenvoudig aan op slechts één elektriciteitsgroep van 230 volt. Hierdoor zijn er geen aanpassingen in de meterkast meer nodig. De kookplaat is bovendien eenvoudig te plaatsen en gemakkelijk schoon te maken. Zo geniet uw huurder met een relatief lage investering van alle voordelen van inductie en kan er nauwkeuriger en energiezuiniger worden gekookt.
Vanaf nu ook verkrijgbaar in vrijstaande variant.
Ook verkrijgbaar in vrijstaande variant!
Dé succesformule voor betaalbaar wonen
De Smartwoning van Timpaan is een beproefd woningconcept, ideaal voor de groeiende groep een- en tweepersoonshuishoudens in Nederland. Of het nu een starter of senior is, of iemand die minder te besteden heeft, de Smartwoning brengt het kopen of huren van een grondgebonden woning binnen handbereik.
De Smartwoning is geschikt voor veel locaties. Het efficiënte ruimtegebruik genereert een aantrekkelijke woonkostenexploitatie. Daarbij denkt Timpaan als ervaren ontwikkelaar graag mee over uw woningopgave. De Smartwoning is zeer duurzaam en voldoet aan de BENG-eisen. Dat biedt in Nederland volop perspectief. Is de Smartwoning ook het antwoord op uw woonvraagstuk? Kijk op de website voor meer informatie: www.smartwoningen.nl
De unieke SmartInduction kookplaat is vanaf nu ook verkrijgbaar in een vrijstaande variant. De kookplaat wordt hierbij geleverd in een strak randloos RVS frame voorzien van rubberen pootjes zodat hij snel en gemakkelijk op het aanrecht of op een laag model koelkast kan worden gezet.
Met het vrijstaande fornuis met inductiekookplaat biedt Bosch nog een andere oplossing om gasloos te koken.
Met een vrijstaand fornuis met inductiekookplaat van Bosch kookt uw huurder snel, zuinig en veilig. Het fornuis kan geplaatst worden waar u wilt; u bent hierbij niet gebonden aan een vaste plek. Reden te meer om de oude gaskookplaat te vervangen en elektrisch te gaan koken.
Meer informatie en contactgegevens
Smartwoningen in De Tuinen van Ursem
www.timpaan.nl
Kiezen voor samenleven met voormalig daklozen
Hoe zorg je voor draagkracht in de buurt voor de huisvesting van mensen uit bijzondere doelgroepen? Mitros laat in de gemeente Utrecht zien wat samenwerking met een zorginstelling –Stichting De Tussenvoorziening – kan opleveren.
Bewoner Silke: ‘Er wonen hier hartstikke leuke mensen. En we hebben van alles in de buurt, van OV tot allerlei winkels.’
Onderzoek wijst uit dat terugval in dakloosheid vele malen lager is als voormalig daklozen in een warme community wonen, in plaats van ergens anoniem in de wijk. Met dat in het achterhoofd is MIXIT ontstaan. Een nieuw gemengd-wonenproject in Leidsche Rijn waar dertig van de honderd appartementen voor voormalige daklozen bestemd zijn. Zij huren hun woning van De Tussenvoorziening, een stichting voor opvang, (begeleid) wonen, budgetbeheer en schuldhulpverlening.
DRIE JAAR LANG BEGELEIDING
‘Voormalig daklozen hebben nu in één klap een netwerk van 99 buren’
De Tussenvoorziening heeft met Mitros afgesproken dat zij de dertig voormalig daklozen in MIXIT drie jaar lang coacht, adviseert en ondersteunt. Dat gebeurt in de vorm van woonbegeleiding. Daarbij gaat het vooral om praktische zaken als hulp met de administratie, geldbeheer en het maken van een dagof weekplanning. Die begeleiding gaan ze geleidelijk aan afbouwen tot iemand helemaal zelfstandig verder kan. Vervolgens komt het huurcontract op naam van de huurder zelf te staan.
NAUWKEURIGE SELECTIE VAN HUURDERS
Via WoningNet reageerden ongeveer 4.500 geïnteresseerden op de zeventig andere woningen. Zij kregen een link naar vijf vragen over hun motivatie. Nico Ooms, projectleider
bij De Tussenvoorziening: ‘We hebben heel kritisch gekeken of ze echt een bijdrage konden leveren. We zochten naar goede buren, die omkijken naar elkaar. Van de geïnteresseerden wilden we weten of ze bijvoorbeeld graag contacten leggen of activiteiten organiseren. We hebben heel kritisch gekeken of ze echt een bijdrage konden leveren. Sommige
Tekst: Erwin Rooyakkers, foto's: Martin Waalboer
‘
Terugval
is vele malen lager als de voormalig daklozen in een warme community wonen’
Bente: ‘Zo ruim en luxe heb ik als student nog nooit gewoond, het is een lot uit de loterij.’
Het complex is zeer energiezuinig en voldoet aan de eisen voor bijna energieneutrale gebouwen.
kandidaten kwamen al met concrete plannen, zoals een burenapp en dansworkshops. Zij hebben de selectie gehaald.’
VEEL MINDER TERUGVAL
Voor Mitros zijn gemengd-wonenprojecten een van de oplossingen om bijzondere doelgroepen een huis te kunnen bieden. Anemoon van Dijk, manager Bijzondere Woonconcepten bij Mitros: ‘Voorheen kwamen mensen uit dit soort doelgroepen vaak terecht in wijken waar al problemen zijn, omdat daar vaker woningen beschikbaar komen. En de draagkracht van de buurt is niet altijd even hoog. Daarom kiezen we nu voor een manier waarbij buren bewust kiezen voor samenleven met voormalig daklozen.’
Betty, procesbegeleider gemengd wonen: ‘Mensen worden hier gezien en ervaren fijn buurschap. Ze maken een praatje en helpen elkaar vanuit gelijkwaardigheid.’
IEDEREEN LID VAN DE WOONVERENIGING
Om ervoor te zorgen dat de community in stand blijft, is elke huurder verplicht om lid te worden van de woonvereniging van MIXIT. De vereniging krijgt begeleiding van medewerkers van De Tussenvoorziening en van de beheerder Bijzondere Woonconcepten van Mitros – een nieuwe functie. Deze houdt kantoor in het gebouw zelf. De nieuwe bewoners zijn aan het eind van 2020 enthousiast aan de slag gegaan met de woonvereniging. Er is een voorlopig bestuur gekozen en de eerste werkgroepen zijn al opgericht. Ooms: ‘De nieuwe buren weten elkaar al goed te vinden.
Op oudejaarsdag zijn er heel wat oliebollen gebakken en er zijn veel ideeën om samen te
koken en te eten. Alleen is dat door de coronamaatregelen nogal lastig. Wel zijn er al wandel-, sport- en groengroepjes actief. En via Facebook en WhatsApp hebben onze cliënten succesvolle oproepjes gedaan voor hulp bij het inrichten van hun woning. Want dat is precies waarom zo’n community zo waardevol is voor hen: voormalig daklozen hebben vaak maar een beperkt sociaal netwerk waarop ze een beroep kunnen doen. Nu hebben ze in één klap een netwerk van 99 buren.’
Mitros adviseert collega-corporaties
Mitros wil collega-corporaties inspireren. ‘We willen corporatiespecifieke informatie en onze kennis en ervaring graag delen met anderen,’ zegt Anemoon van Dijk, ‘want wij hebben toch net iets andere vraagstukken dan een zorginstelling. Neem gerust contact met ons op.’ mixit@mitros.nl
Bewoner Rik: ‘Ik wilde als Utrechter nooit naar Leidsche Rijn, maar nu wil ik nooit meer terug, echt niet.’
Bewoner
De nieuwe buren weten elkaar al goed te vinden.
VERBREED KLASSIEKE WERKGEVERSROL RVC
‘Laat
bestuurder en organisatie tot bloei komen’
De werkgeversrol van de raad van commissarissen gaat tegenwoordig verder dan werving en selectie, beoordeling en beloning van de bestuurder. Hoe vul je die rol zo in dat de bestuurder én de organisatie tot bloei kunnen komen en zo goed mogelijk presteren?
Tekst: Lisette Vos, illustratie: Curve
Corporaties staan voor grote maatschappelijke opgaven, zoals meer bouwen, samenwerken in de energietransitie én in lokale netwerken om kwetsbare mensen in wijken te ondersteunen. De vraag die raden van commissarissen (RvC’s) meer dan ooit moeten stellen, is of de bestuurder voldoende toegerust is om de ambities van zijn of haar corporatie te realiseren. De bestuurder doet het niet alleen: óók medewerkers hebben de juiste kennis en vaardigheden nodig, nu en in de toekomst. Hoe houd je daar als RvC toezicht op?
WAT ER SPEELT
Eigenlijk volstaat de klassieke werkgeversrol van de RvC niet meer. Deze gaat verder dan alleen werving en selectie, beoordeling en beloning van de bestuurder. Raymond van Hattem, HR-directeur bij ProRail en com-
missaris van Wooninvest (Voorburg) is het daarmee eens: ‘Je wilt als RvC zicht hebben op de organisatie, weten wat er speelt, of medewerkers voldoende gekwalificeerd zijn. Dat de RvC het daar niet over hoeft te hebben, omdat de bestuurder verantwoordelijk is, vind ik achterhaald.’
Van Hattem vormt samen met de RvC-voorzitter van Wooninvest de remuneratiecommissie. De volledige RvC heeft daarnaast organisatieontwikkelingen als vast punt op de agenda. Van Hattem vindt het belangrijk om daarover het gesprek te voeren met de bestuurder. ‘Hoge percentages op ziekteverzuim of verloop van personeel bijvoorbeeld, geven aan hoe het gaat. Vraag daarop dóór. Wat betekenen die cijfers? Gaat het wel goed? Wat moet er anders?’
WERKGEVERSROL TEGEN HET LICHT
De Vereniging Toezichthouders in Woningcorporaties (VTW) heeft twee handreikingen over de werkgeversrol van de RvC gepubliceerd (zie kader). Daarnaast stelt de VTW een werkgroep in om de werkgeversrol tegen het licht te houden én te verbeteren. In de werkgroep zitten VTW-leden met kennis op het terrein van personeel en organisatie en die op de hoogte zijn van de actuele ontwikkelingen. In coronatijd werken medewerkers zoveel mogelijk thuis. Hoe gaat dat straks verder? Corporaties bewegen in de richting van een netwerkorganisatie. Zijn de medewerkers toegerust om goed samen te werken in lokale netwerken? Door dat soort vragen te stellen, helpen RvC’s de bestuurder én de organisatie tot bloei te komen.
Paulien Tanja, sinds een jaar commissaris bij Groen Wonen Vlist, heeft ruime ervaring als HR-manager bij de gemeente Rotterdam. Ze is nu hoofd ad interim van de afdeling Vastgoed. Netwerkorganisaties vragen volgens haar om een andere manier van werken, een trend die al voor de coronacrisis is ingezet. ‘Bij de gemeente zijn we begonnen met een pilot waarbij medewerkers van verschillende organisaties samen op één vaste werkplek aan een opdracht werken en meer verantwoordelijkheid krijgen. Dat is een spannend proces, ook voor een bestuurder. Het vraagt lef om los te durven laten. Het kán mislukken.’
ANDER LEIDERSCHAP
Een netwerkorganisatie vraagt om ander leiderschap dan een klassieke organisatie, zegt Tanja. Daar moet een RvC als werkgever zich bewust van zijn. ‘Een bestuurder moet meer vertrouwen geven aan medewerkers, durven loslaten. Jonge medewerkers zijn bovendien flexibel en willen bijvoorbeeld op hun eigen tijd werken. Wil je als corporatie de goede mensen aantrekken, dan moet een bestuurder daarop inspelen. Dat betekent dat de RvC anders moet gaan werven en op het juiste functieprofiel moet sturen.’
De RvC van Groen Wonen Vlist is op zoek naar
‘Een
bestuurder van nu moet durven loslaten’
een nieuwe bestuurder. In een kleine organisatie – met acht medewerkers in vaste dienst – is een bestuurder nog bepalender voor het werkklimaat, observeert Tanja. ‘De lijnen met alle medewerkers zijn kort. In een grote organisatie heb je het MT als corrigerende factor.’
360 GRADEN
De komst van een nieuwe bestuurder bij Groen Wonen, vindt Tanja ook een goed moment om met haar twee collega-toezichthouders de werkgeversrol van de RvC tegen het licht te houden. ‘Het kan geen kwaad als we elkaar beter leren kennen. Wat zijn onze drijfveren en onze blinde vlekken? Hoe kijken
VTW-handreikingen over werkgeversrol RvC
De VTW heeft eind januari twee handreikingen gepubliceerd:
De smalle en de brede werkgeversrol van de RvC
Monika Milz en Henk Jan van den Bosch behandelen hierover 99 vragen. Zij zijn docenten van de VTW-masterclass over de werkgeversrol.
Het beoordelen van de bestuurder Marilieke Engbers presenteert op basis van
onderzoek twee modellen: een om de geschiktheid van een bestuurder in te schatten en een om de kwaliteit van het besluitvormingsproces van de RvC in te schatten. Engbers (PhD) is onderzoeker en auteur van het rapport Kracht en tegenkracht.
Lees de publicaties op www.vtw.nl/ publicaties/handreikingen
we naar de relatie met de bestuurder? In een kleine organisatie ontstaat eerder het risico dat je je als RvC gaat bemoeien met het werk van de bestuurder. Ik vind dat je de rollen zuiver moet houden.’
Als werkgever beoordeelt de RvC ook het functioneren van de bestuurder. Ook op dit terrein zijn er nieuwe ontwikkelingen. Van Hattem (Wooninvest) vindt de zogeheten 360 graden feedback een goede methode. Niet alleen RvC-leden, maar ook leden van het MT, OR en huurdersvereniging geven hun feedback. Eén beoordelingsgesprek per jaar is niet meer van deze tijd, vindt Van Hattem. ‘Je moet vaker in gesprek over hoe het gaat. In een jaar kan veel gebeuren, kijk alleen naar corona.’ Traditioneel waakt de RvC over de financiële continuïteit van de corporatie, maar de continuïteit en de kwaliteit van de organisatie zelf vindt Van Hattem minstens zo belangrijk. Zijn eigen werkgever ProRail hanteert bijvoorbeeld drie waarden voor álle medewerkers: presteren, ontwikkelen en samenwerken. ‘Samenwerken is intern én extern. Wat speelt er in de samenleving, hoe kunnen onze mensen buiten de organisatie goed samenwerken? Dat speelt ook bij de corporatie, denk aan de relatie met de gemeente en de partners in de energietransitie. Daar moet je als RvC óók toezicht op houden en dus vragen over stellen.’
‘Een huis voor
Jan met de iPad’
Hij is de keihard werkende Nederlander, de ruggengraat van onze samenleving. Hij is de man die in de Tweede Kamer altijd zo geprezen wordt, de man voor wie ‘we’ het allemaal doen, maar voor wie veel te weinig wordt gedaan.
Hij is de gewone wonende man, Jan met de iPad. Zo gewoon is hij niet, vind ik, hij is buitengewoon geestig, energiek en positief, maar hij zit wel ‘aan de onderkant van de samenleving’ zoals men dat noemt. Ook daar ben ik het niet mee eens, dat geeft hem een stigma dat hij niet verdient. Hij zit juist midden in de samenleving, maar, hij heeft, dat is onomstotelijk waar, niet veel te besteden. Hij heeft zich ingeschreven voor een nieuwbouwprojectje bij ons in het dorp. Er komt, op het terrein waar vroeger een kantoorgebouw stond, ‘een mix van koopwoningen, koopappartementen en huurappartementen, waaronder 27 in de sociale huur’. ‘Ik denk,’ zei hij, nadat hij zijn inschrijving had verzonden, ‘dat ik een grote kans maak’.
Vincent Bijlo
cabaretier en schrijver
Hij was niet de enige die dat dacht. Er schreven zich 1.284 mensen in. 1.284, voor 27 appartementen. En zo zijn er nog meer van die kleine projecten in ons dorp. Een inbreidinkje hier, een inbreidinkje daar, het zijn druppels op de gloeiende plaat van de woningnood.
Was de mens maar een slak, dan had-ie altijd zijn eigen tiny house op zijn rug. Nee, dat is ook geen oplossing. Gezellig samenwonen, gehuwd dan wel ongehuwd, zit er dan niet in. Wat moeten al die slakken eenzaam zijn.
Het wordt tijd, hoog tijd voor meer betaalbare, duurzame woningen. Meer daden graag, want in gelul … Jajaja, we kennen allemaal de gevleugelde uitspraak van PvdA-politicus Jan Schaefer. ‘Is dit beleid of is hier over nagedacht’, was een andere onvergetelijke quote van hem.
Ik wou dat we nu politici hadden zoals hij. Mensen met heilig vuur, mensen uit één stuk, mensen die niet de hele tijd denken aan hun eigen tweede, derde of vierde huis. Echte mensen, die doen wat ze zeggen en zeggen wat ze doen zonder zich te verliezen in populistisch gemitrailleur.
Dat wil ik, voor de buitengewone Jan met de iPad, die net te horen heeft gekregen dat hij een van de 1.257 afgewezenen is.
Foto: Werry Crone
Zonnepanelen voor huurders
✓ Exclusief voor woningcorporaties!
✓ Duurzaam, transparant en sociaal
✓ Beste prijs-kwaliteit, ongeacht koop of financiering
Ontdek Wocozon: dé specialist in zonnepanelen voor woningcorporaties.
Met ook nog eens een flinke dosis ervaring. U zet de stap naar duurzame energie, Wocozon doet het werk en dankzij voordelige zonne-energie krijgt u blije huurders. Bel of mail voor een afspraak.
Bel 085 744 10 58 of kijk op wocozon.nl
Ortec Finance SAM
Bepaal de portefeuillestrategie, formuleer het complexbeleid en monitor de vastgoedprestaties
De voordelen van SAM
Portefeuille- en assetmanagement in één software oplossing
Inzicht in de maatschappelijke en financiële prestaties van het vastgoed
Uitgebreide interactieve grafische en numerieke rapportages
Gecertificeerde rekenregels van WALS en Ortec Finance TMS
Snelle doorrekeningen van portefeuille- en complexscenario’s
Meer informatie?
Pieter Postma 06 278 576 10 Pieter.Postma@ortec-finance.com
22 april 2021 Webinar van en voor woningcorporaties.
Alle do’s & don’ts.
Met 10 gouden tips en praktijkervaringen van woningcorporaties, installateurs, innovators en andere zonnestroom-experts. www.ecorus.com/webinar-woco
maakSchrijfNUinenkansopeengratis ZONNESTROOM-SCAN vanuwcomplete vastgoed
APsystems is de oplossing voor woningcorporaties
MET DE NIEUWE DS3 EN SHARED MONITORING
BINNENKORT
BESCHIKBAAR!
• 900W AC
• 2 PV panelen
• Zigbee
• RPC geïntegreerd
2030 serie Snel, duurzaam en waterdicht
✓ 2030 serie is ontworpen met bouw- en afdichtingsspecialisten
✓ Vloerput met innovatief voegframe
✓ Duurzaam én milieubewust
Minimale kans op lekkages!
✓ Aquaberg
✓ De oplossing voor woningbouw- en renovatieprojecten
130 Octrooien
• 2 MPPT’s
• Compatible met de QS1
In 120 landen geïnstalleerd Winstgevend sinds 2012
APsystems zet de norm met de ECU-R Gateway. Eén enkele communicatie gateway om tot 50 Solar installaties in realtime te monitoren. De nieuwe norm voor woningbouwcorporaties die efficiënter willen werken.
www.apsystems.nl
Zorgeloze brandveiligheid
Jij wilt toch ook zekerheid voor jouw huurders als het gaat om brandveiigheid? Als je veel rookmelders in beheer hebt, wil je de onderhoudskosten zo laag mogelijk houden en melders waar je op kan vertrouwen.
De melders van Ei Electronics (o.a. Ei3000-serie en Ei650-serie) geven zekerheid:
o Slim design: weinig onderhoud en vrijwel geen vals alarm
o Betrouwbaar: minimaal 3 keer getest voordat ze de fabriek verlaten.
o 10-jaars lithium batterij: vervanging van de batterij is gedurende de technische levensduur van de melder niet nodig.
Hemmink is leverancier en kennispartner van Ei Electronics in Nederland.
Bel voor een persoonlijk advies: 038-4698 200
HOE KRIJGEN WE DE WONINGEN DIE WE NODIG HEBBEN?
Woningnood
Jongeren willen in Delden blijven en Delden wil de jongeren houden. Toch zijn er onvoldoende passende woningen. Wat kan wel? In Delden zoeken ze dat samen uit.
‘Nu is het belangrijk dat we bouwen voor starters’
Pieter van Zwanenburg wethouder Hof van Twente
‘Ook in Hof van Twente hebben we meer vraag naar woningen dan aanbod, al is de markt hier niet overspannen. We streven naar een evenwichtige bevolkingsopbouw. Dat betekent dat wij ons hard maken om jongeren hier te houden en terug te verwelkomen na bijvoorbeeld hun studie. Het woningaanbod speelt hierin een grote rol. Met een prettige leefomgeving met passende woningen kunnen we concurreren met andere woonplaatsen. Nu is het belangrijk dat we bouwen voor starters. We hebben (onder andere) in Delden bouwlocaties. Toen we de woonwensen van de instromers in kaart brachten, constateerden wij een verschil tussen de wensen en wat starters voor een woning kunnen betalen. Ook in onze gemeente koop je niet een eengezinswoning met drie slaapkamers voor minder dan twee ton. Dus wij moeten de verwachtingen managen, maar ook in overleg met de woningcorporaties om betaalbare, maar wat kleinere woningen te realiseren. Er wordt ook wel eens geopperd dat sturing vanuit het Rijk kan helpen bij het oplossen van de woonproblematiek. Daar ben ik geen voorstander van, we kunnen dat met kennis van het gebied beter lokaal oplossen. Maar afstemming en advies juich ik van harte toe. Want een snelle treinverbinding tussen Twente en de Randstad bijvoorbeeld maakt onze gemeente aantrekkelijker als woonplaats.’
Tekst: Erwin Rooyakkers, foto's: Martin Waalboer
‘Wij betrekken de huurders bij onze plannen’
Dave van Zalk directeur-bestuurder van Wonen Delden
‘De essentie van ons werk is goed luisteren naar de behoeften en zorgen van mensen. We staan dicht bij de huurders.
Wat me opviel is dat de mening en ideeën van jongeren onvoldoende gehoord worden bij maatschappelijke vraagstukken, omdat ze niet goed georganiseerd zijn. Ik heb Deldense jongeren ondersteund bij de oprichting van een jongerenraad. Wij betrekken hen bijvoorbeeld bij de planontwikkeling van nieuwbouw voor kleine huishoudens. Als Delden een mooie mix van inwoners behoudt, van jong tot oud, komt dat de levendigheid en het noaberschap ten goede. Het is dus belangrijk te weten wat de jongvolwassene wil, zodat we hen kunnen behouden met een passend woningaanbod. Zo bleek uit gesprekken dat een jongvolwassene in Delden een tweekamerappartement wil, en niet een studiootje. Dit jaar gaan we testen of er behoefte is aan ‘friends’woningen (waarin vrienden samenwonen), en of jongvolwassenen in een wooncomplex met voornamelijk ouderen willen wonen, met de toezegging een steentje bij te dragen. Laatst sprak ik een jongere die blij was met zijn eigen huurhuisje, zodat hij zijn leven weer op de rails kon krijgen. Daar krijg ik kippenvel van. Daar doen we het voor.’
Marlijn Bunte (25)
woningzoekende en lid van de Jongerenraad Delden
‘Ik ben geboren en getogen in Delden, mijn familie en vrienden wonen hier. Ik wil dus blijven, maar een geschikte woning is hier niet te vinden. Ik ben net afgestudeerd, aan het solliciteren en wil straks zelfstandig gaan wonen. Ik zou alleen niet weten waar! Kopen is sowieso geen optie, dat kan ik als single niet betalen. In de huursector komt er weinig tot niks passends vrij. En particuliere huurappartementen zijn erg aan de prijs. Met een appartement zou ik heel blij zijn, maar die zijn hier de laatste jaren alleen voor ouderen gebouwd. Hoewel ik het liefst hier wil wonen, ben ik wel flexibel. Ik overweeg een andere woonplaats, dan ga ik van daaruit de Deldense woningmarkt in de gaten houden en verhuis ik later terug. Ik ben natuurlijk niet de enige die het lastig vindt om woonruimte te vinden, ik hoor het van al mijn vrienden. Een tijd geleden waren we door de woningcorporatie uitgenodigd om mee te denken en praten over onze wensen en behoeften. Dat was erg prettig, omdat ik merkte dat ons probleem serieus genomen wordt. Vanuit onze woonvraag zijn we de jongerenraad gestart, zodat we onze stem – als het gaat om wonen, maar later ook over andere issues – kunnen laten horen.’
Meer weten over het woningtekort in Nederland? Beluister de podcast: www.aedes.nl/podcasts
‘Een geschikte woning is hier niet te vinden’
Slimmer & beter
Woningcorporaties werken
aan goed en betaalbaar wonen in Nederland. Dat doen zij door samen te werken en te innoveren.
Tweede leven voor blijvertjes
Waarom zou je spullen en materialen uit slooppanden zomaar weggooien?
Bij BrabantWonen krijgen gebruikte spullen zoals kranen, sloten, spiegels en leuningen een tweede leven.
‘Natuurlijk pas nadat ze grondig zijn schoongemaakt, nagekeken en opgeknapt’, zegt Joris van Lokven, manager Dagelijks Onderhoud over deze ‘blijvertjes’. De Brabantse corporatie doet dat samen met sloopbedrijf A. van Liempd en de technische groothandel Mastermate. Het
sloopbedrijf ‘oogst’ en registreert de materialen bij de slooppanden en knapt ze op. De groothandel zorgt voor de opslag en levert de blijvertjes aan de corporatie. Van Lokven: ‘Als we iets moeten repareren of vervangen bij een huurder in huis dan kijken we eerst of we een blijvertje in voorraad hebben. Pas als dat niet zo is, gebruiken we iets nieuws.’ Zo zorgt BrabantWonen voor minder afval en bespaart op grondstoffen.
Meer weten? Mail Joris van Lokven: j.van.lokven@brabantwonen.nl
WOONCOACH voor ouderen
In de regio Gooi en Vechtstreek krijgen alle huurders vanaf 65 jaar van hun corporatie een uitnodiging voor een vrijblijvend gesprek met een wooncoach.
En er is één aanspreekpunt waar zij altijd terechtkunnen met vragen over wonen. Vanuit zes corporaties voerden dertien wooncoaches sinds oktober 2019 meer dan driehonderd gesprekken, deels online door corona. Projectleider Adelheid Ossewaarde is er trots op. ‘De reacties zijn erg enthousiast.’ Ouderen weten niet altijd wat er mogelijk is om zo lang mogelijk veilig in hun eigen huis te kunnen blijven wonen of misschien verhuishulp te krijgen. De wooncoach is een initiatief van de Regio Gooi en Vechtstreek, de woningcorporaties en de gemeenten in de regio met steun van de provincie.
Meer weten? Mail Adelheid Ossewaarde: a.ossewaarde@gooienom.nl of kijk op: www.wooncoach-gev.nl
Zelfstandig dankzij domotica
Twee woningen van Trivire in Dordrecht zijn uitgerust met diverse sensoren. Dankzij die domotica kunnen hier twee cliënten van het Leger des Heils wonen met begeleiding op afstand.
‘Zo kunnen we iets betekenen voor mensen met een psychiatrisch of verslavingsverleden die anders de stap naar meer zelfstandigheid niet kunnen maken’, zegt Wieteke Hassing van Trivire. De corporatie heeft deze pilot aangemeld voor de Aedes-innovatieboost om er extra denkkracht bij te krijgen en de ervaring uiteindelijk weer breed toepasbaar te maken voor andere corporaties.
Lees de whitepaper over dit project op www.aedes.nl/innovatieboost
‘Je huis, dat is een veilige plek’
Sandra Rijke
‘Jarenlang woonde ik in een mooie dubbele bovenwoning in De Pijp in Amsterdam. Toen mijn kinderen uit huis gingen, had ik minder ruimte nodig. En door mijn gezondheid werd het traplopen wat lastig. Ik heb bij Rochdale geïnformeerd of ik iets anders kon krijgen. Met het project Van groot naar beter kreeg ik binnen een mum van tijd een andere woning bij Ymere. Voor dezelfde huur, met ook nog eens een vergoeding voor de herinrichting! Mijn nieuwe huis heeft een tuin, en dankzij de grote ramen is het er heerlijk licht. Hier in Oost heb ik het prima naar mijn zin. De buurt is mooi opgeknapt en we letten een beetje op elkaar, zeker nu tijdens de coronacrisis. Een fijne buurt en een prettige woning vind ik belangrijk. Je huis, dat is een veilige plek, waar je je goed voelt.’
Er wordt veel van corporaties gevraagd. Voldoende en betaalbare huurwoningen, verduurzaming van het woningbezit en uiteraard een moderne digitale en klantvriendelijke dienstverlening. CED helpt u daarbij, met een innovatief en bewezen effectief platform voor reparatieverzoeken.
De huurder lost het zelf op Via ons platform kunnen uw huurders 24/7 digitaal in een taal naar keuze een reparatieverzoek indienen. Huurders maken direct zelf een afspraak voor het herstel van het mankement met de door u geselecteerde hersteller(s).
“Net zo makkelijk en klantvriendelijk als een goede webshop.”
Zonder tussenkomst van de corporatie Is er al melding gemaakt van een mankement door een andere huurder. Dan krijgt de huurder daar automatisch bericht van en wordt zo een dubbele melding voorkomen. Als corporatie zit u hier dus niet meer tussen – en dat neemt werkdruk weg. Uiteraard heeft u altijd inzicht in de lopende meldingen en blijft telefonisch melden ook nog mogelijk.
CED Reparatie platform: van reparatiemelding naar
8+ klanttevredenheid
Uw voordelen
Hoge bewonerstevredenheid (8+)
Aanzienlijk minder telefonische belasting 80% van het dagelijks reparatiemanagement geautomatiseerd
Signalering (opvallende) herhaalmeldingen
Advies en kennis van CED professionals
Real-time managementinformatie
Trendanalyses die input kunnen zijn voor planmatig onderhoud
Digitaal maatwerk
Ongeveer 80% van uw reparatiemeldingen verloopt hierdoor volledig geautomatiseerd. De ‘uitvaldossiers’ krijgen de persoonlijke aandacht en kennis van CED. Heeft uw huurder een spoedmelding? Dan zijn onze mensen van de meldkamer 24/7 bereikbaar. Eventueel zet CED het eigen herstelnetwerk in.
Meer weten? Of een live demo?
Neem dan contact op met
Account Director Arie Benard
Arie.benard@ced.nl + 31 (0)10 284 34 34 www.ced.nl/reparatieplatform
Bekijk op een filmpje hoe het platform werkt. Scan de QR code
Houten huizen als vliegwiel voor verduurzaming
Houtbouw is duurzaam, circulair en snel. Houten woningen zijn energiezuinig en comfortabel. Maar de prijs is nog een struikelblok. Dat kan veranderen als er meer houten huizen komen. Wonen Limburg is een van de koplopers en heeft in Weert zestien volledig houten sociale huurwoningen gerealiseerd. Met de hoop dat meer corporaties volgen.
Tekst: Marjon van Weersch, foto's: Wonen Limburg
Een half jaar geleden kregen de bewoners van de houten huizen de sleutel. ‘Eigenlijk zijn deze woningen al tachtig jaar oud’, zegt Ger Peeters, bestuurder van Wonen Limburg. ‘Zolang hebben de bomen waarvan ze zijn gemaakt al CO2 opgenomen.’ Hout is bovendien hernieuwbaar en dus duurzaam, zolang het uit een verantwoord beheerd bos komt. De bomen voor deze houten woningen komen uit het Duitse Zwarte Woud. Daar staat ook de fabriek waar de woningen grotendeels in elkaar worden gezet. ‘Acht maanden zitten er tussen het kappen van de bomen – er gaan er zestien in een woning – en de oplevering. Dat snelle productieproces kost minder energie en CO2-uitstoot dan traditionele bouw.’
DUURZAAMHEIDSVOORDELEN
DOORSLAGGEVEND
De fabrikant gebruikt beukenhouten schroeven om de houtlagen te verbinden. En geen lijm.
Daardoor zijn de woningen helemaal recyclebaar. ‘Mocht het nodig zijn, dan kunnen we deze huizen tot de laatste houtverbinding uit elkaar halen en elders opnieuw opbouwen’, zegt Peeters. ‘De CO2 blijft in het hout opgeslagen.’
Dankzij houtverbindingen zonder lijm zijn de woningen uit elkaar te halen en weer opnieuw op te bouwen.
‘Corporaties kunnen niet meer blijven bouwen zoals ze gewend zijn’
Duurzaamheid is voor Wonen Limburg doorslaggevend geweest om de pilot in Weert te starten. De zestien houten woningen zijn gasloos, hebben vloerverwarming, zonnepanelen en een warmtepomp. ‘Nog een belangrijk duurzaamheidsvoordeel is de hoge isolatiewaarde van hout. In de zomer blijven deze huizen langer koel en in de winter zijn ze makkelijker warm te houden.’ Peeters verwacht dat dit in het stookseizoen zeker 2 graden verschil maakt. Een extern bedrijf zal het energieverbruik monitoren, als onderdeel van deze pilot.
UITVOERING
Wonen Limburg was een van de eerste corporaties die nul-op-de-meter-woningen bouwde en heeft dus ervaring met duurzame bouwmethoden, zegt Peeters. ‘Je kunt als
corporatie niet meer blijven doen wat je gewend bent.’ De rol van corporatiemedewerkers verandert daardoor ook, vervolgt hij. ‘Zeker voor de mensen op de afdeling Vastgoed. Zij zoeken steeds meer samenwerking met marktpartijen met andere kennis en kunde. Nieuwsgierigheid is daarbij een onmisbare eigenschap. Zo kwamen wij op het spoor van dit houtbouwsysteem.’ Diezelfde nieuwsgierigheid en innovatiebereidheid zag de bestuurder bij de gemeente Weert en de
ook graag met andere corporaties. Eén van de houten woningen is het eerste halfjaar als modelwoning gebruikt. Medewerkers van zo’n tien corporaties kwamen kijken.
provincie Limburg. Die leverden met behulp van subsidies. Dat was ook nodig; bouwen met hout is duurder dan met baksteen of cement. ‘Naar schatting zo’n 15 tot 25 procent’, zegt Peeters. Ook daarom is het belangrijk dat meer corporaties met hout bouwen. Schaalvergroting brengt de bouwkosten omlaag. Wonen Limburg deelt haar kennis dan dat ook dit perspectief biedt voor kostenverlaging.
De huurprijs van de houten woningen zit nu tegen de sociale huurgrens aan. Tijdens de monitoring onderzoekt Wonen Limburg onder meer alternatieve ventilatiesystemen. Wellicht
WONEN IN EEN HOUTEN HUIS
Hoe bevalt het wonen in zo’n volledig houten huis? Dat vroegen medewerkers van Wonen Limburg in hun ‘nazorg-gesprekken’ aan de bewoners. ‘Zo’n zes weken na de oplevering gingen we op bezoek’, vertelt gebiedsontwikkelaar Marleen Beelen. De reacties waren positief. Vaak hebben bewoners in een nieuwbouwhuis de eerste maanden last van bouwvocht. Dat is bij houten woningen niet zo. De bewoners vinden het comfortabel wonen. Van sommigen hoorde Beelen dat ze zich rustiger voelen in hun nieuwe houten huis. ‘Sinds we hier wonen, slapen onze kinderen beter’, zei een moeder bijvoorbeeld. ‘Misschien komt dat door het geluiddempend effect van hout. De Duitse fabrikant spreekt ook over een bloeddrukverlagend effect en verlaging van de hartslag’, zegt Beelen. ‘Dat soort claims vragen natuurlijk nader onderzoek. Maar dat de lijmvrije constructie een gezonder binnenklimaat oplevert, staat vast.’ Er zijn enkele spelregels verbonden aan wonen in een houten huis. Je mag bijvoorbeeld niet in de muren boren of de muren schilderen. Ook de temperatuur regelen gaat anders.
Het snelle productieproces van hout kost minder energie dan traditionele bouw.
Een en woning voor Edward
De lijmvrije constructie levert een gezonder binnenklimaat op.
‘Je moet net iets meer nadenken over hoe je woont’, zegt Beelen. Daarom heeft Wonen Limburg voor de toewijzing hierover met potentiële huurders gesproken. Het merendeel van de bewoners bleek juist voor deze woning te kiezen vanwege het duurzame karakter. Komende maanden blijft de corporatie met de bewoners in gesprek over mogelijke verbeterpunten.
De buurt had geen bezwaren tegen de komst van de houten woningen, vertelt Beelen. Op de informatieavonden waren omwonenden vooral enthousiast dat er weer leven kwam op de locatie. ‘Natuurlijk vindt niet iedereen een houten huis even mooi. Sommigen noemen het een blokhut. Dat verandert wellicht als er in Nederland meer verschijnen.’ Ondertussen heeft de pilot de gemeente Weert al geïnspireerd om het hele buurtje te verduurzamen en is een tender uitgeschreven voor de nieuwbouw van duurzame middenhuur en koop.
DUURZAME TOEKOMST
Heeft houtbouw de toekomst in de sociale huisvesting? Het zou Ger Peeters niet verbazen
als de nieuwbouw van Wonen Limburg de komende tien jaar 20 tot 25 procent houtbouw zal zijn. Daarbij helpt het dus als meer corporaties met hout bouwen, zodat de prijs daalt. Peeters ziet de markt van aanbieders in ieder geval groter worden. Het zou helemaal mooi zijn als er hout komt uit Nederlandse bossen. Overigens is Peeters niet anti-beton. ‘Een aantal jaren geleden bezocht ik een cementfabriek en schrok van de hoge CO2-uitstoot. Maar vanwege de omvang en de betaalbaarheid van onze nieuwbouwopgave kunnen we cement niet uitsluiten. Gelukkig is ook de betonsector aan het verduurzamen. Ook daarover moeten corporaties met de markt in gesprek blijven.’
Bouwen met hout zit in de lift, zegt Jan de Jong, projectleider bij Building Physics en Systems van TNO. Momenteel doet TNO voor de Dutch Green Building Council verder
‘Als meer corporaties met hout bouwen, daalt de prijs’
onderzoek naar de waardering van de klimaatprestatie van hout in de Milieuprestatie van Gebouwen (MPG). ‘Vreemd genoeg wordt hout nu niet fair behandeld in deze beoordeling van de milieu-impact’, zegt hij. ‘Gebruik van hout is aanmerkelijk gunstiger voor het klimaat dan de huidige MPG-systematiek berekent. Die wettelijk verplichte duurzaamheidstoets houdt namelijk nauwelijks rekening met de vastlegging van CO2 door de recyclemogelijkheden van houtbouw.’ TNO verwacht op korte termijn met alternatieve methoden te komen die aansluiten op de huidige MPG. De Jong: ‘Dat betekent een stimulans voor de houtmarkt en voor corporaties die met hout willen bouwen.’
Bekijk de video over houtbouw: www.wonenlimburg.nl/houtenwoningen
Een woning voor juf Selma Omdat haar
hart bij onze kinderen ligt
Onderwijzers, lokale ondernemers, verpleegkundigen: ze zijn de drijvende kracht achter een leefbare buurt. Tegelijk is een betaalbare woning voor hen steeds moeilijker te bereiken. Samen met corporaties en gemeenten zet BPD zich al 75 jaar in om wonen voor iedereen bereikbaar te houden. Zo kan Selma dankzij BPD Woningfonds in de buurt van haar school blijven wonen.
Samen in uw gemeente aan de slag? Kijk op bpd.nl/woningfonds
Bouwen aan het hart van de buurt
Advertentie
in een grillige markt. Hoe pak je dat als corporatie slim
aan?”
Ga er als corporatie maar aanstaan. Enerzijds ligt het vergrootglas op betaalbaar wonen, anderzijds komen er steeds meer duurzaamheidseisen op je af. Hoe kun je tegen die achtergrond je collectieve energiekosten – substantieel deel van de woonlasten – zo laag mogelijk houden, terwijl je ook aansluit bij wat wet en maatschappij aan duurzaamheidsinspanningen verlangen? Inkoopcollectief Aenergie, specialist in de corporatiesector, stelde er een whitepaper over samen. DOWNLOAD NU HET WHITEPAPER
Download het whitepaper ‘Energie inkopen in een grillige markt’ op www.aenergie.nl/whitepaper
Nederlands grootste energie-inkoopcollectief voor woningcorporaties
Carin Hemeltjen, Manager Vastgoed bij woningcorporatie Rentree, gelooft in het samenwerkingsmodel van RGS. “De staat van het bezit voor de komende decennia, daar gaat het om. Vanuit dat perspectief maak je andere keuzes.”
Heel Nederland in een nog meer energieneutrale woning
Dagelijks werken wij met passie aan verlichtingsoplossingen voor een CO2-neutrale toekomst. Duurzame en economisch verantwoorde professionele verlichtingsoplossingen die passen binnen de circulaire gedachte. Verlichting die uw CO2-footprint met minimaal 70% verlaagt en zorgt voor een veilige woonomgeving met licht wanneer nodig. In het geval van hergebruik van materialen zet u met onze retrofit-oplossing een stap naar nog meer circulariteit. Dat is de Kracht van Licht.
Haar boodschap: “Kies niet voor een korte termijnoplossing, maar zorg dat je onderhoudcyclus écht op orde is.”
Lees haar verhaal op vgokeur.nl/carin
ERVAAR
Interesse in duurzame verlichting in uw omgeving? Neem contact met ons op.
DE KRACHT VAN LICHT LIGHTRONICS.NL
Volg ons op linkedin.com/company/vgokeur
Maak kennis met resultaatgericht samenwerken op vgokeur.nl
KLAAR VOOR DE TOEKOMST
Nieuwe kansen na verkiezingen en corona
Hoe zorg je ervoor dat je klaar bent voor de nabije en verdere toekomst?
Scenarioplanning is een goed instrument bij toekomstverkenning en het opstellen van een nieuw ondernemingsplan.
Meer weten over scenarioplanning?
Hofmeier.nl/scenarioplanning
