HBVB magazine - uitgave 27-2020

Jaargang 9, uitgave 27-2020 – € 4,95

Van passie tot professional

Het Beste Voor Beesten

NOOIT STIL EN ZÉKER NOOIT SAAI Stagebedrijf zorgboerderij Groot Wagensveld

vriend of vijand?

De rat

een paradijs voor katten De nieuwe cattery

In tijden van corona:

Omdenken

Column HBVB | 1

Van passie tot professional

Besluit houders van dieren

Startdatum

prijs

Ondernemer asiel, pension en kennel

15 september 2020

€ 1.525,00

Vakbekwaam Houder van honden en katten

17 november 2020

€ 845,00

Vakbekwaam Houder van vissen

17 september 2020

€ 845,00

Vakbekwaam Houder van herpeten

4 november 2020

€ 845,00

Vakbekwaam Houder van vogels

30 september 2020

€ 845,00

Vakbekwaam Houder van overige zoogdieren

22 september 2020

€ 845,00

Dierverzorging Dierverzorger kinderboerderijen (modulaire opleiding) Module Geiten

14 september 2020

€ 695,00

Module Duiven en watervogels

6 oktober 2020

€ 695,00

Module Koeien

26 oktober 2020

€ 565,00

Module Paarden en pony's

10 november 2020

€ 565,00

Module Varkens

17 november 2020

€ 565,00

Module Konijnen en knaagdieren

8 december 2020

€ 695,00

Module Kippen

5 januari 2021

€ 565,00

Module Schapen

1 februari 2021

€ 695,00

Gemeente/politiek en de kinderboerderij

Check onze website

€ 150,00

Monitoren dierenwelzijn

Check onze website

€ 125,00

Verloskunde schaap

Check onze website

€ 435,00

Praktische dierverzorging kinderboerderijen

18 januari 2021

€ 975,00

Intervisie Wetskennis kinderboerderijen

Check onze website

€ 95,00

Wetskennis kinderboerderijen

Check onze website

€ 105,00

16 september 2020

€ 595,00

Hondentrimmen Module 1: Specialist vacht- en lichaamsverzorging

Check onze website

Module 2b: Hondentrimmer

28 oktober 2020

prijs

Paardenvoeding 1: Online basiscursus paardenvoeding

Op elk gewenst moment

€ 125,00

Paardenvoeding 2: Voeding van het (gezonde) sportpaard

31 oktober 2020

€ 249,00

Paardenvoeding 3: Voeding van het paard met spier- en

Check onze website

€ 249,00

12 december 2020

€ 249,00

locomotieproblemen en problemen aan het maagdarmkanaal Paardenvoeding 4: Voeding van het paard met onder- of overgewicht, insulineresistentie en hoefbevangenheid Aspirant manege instructeur

10 november 2020

Manege instructeur basissport

21 januari 2021

Hoefbekappen

28 oktober 2020

HJEH Hunter en Equitation instructeur en coaching

12 november 2020

€ 95,00

29 september 2020

€ 4.595,00

8 oktober 2020 15 september 2020

€ 3.395,00

Anesthesiologie Anesthesiologie voor hond en kat

Check onze website

€ 845,00

Anesthesiologie bij risicopatiënten

€ 1.695,00 € 2.095,00 € 675,00 € 2.375,00

NIEUW Houding en zit NIEUW

30 september 2020

€ 520,00

Sportmassage paard Module I: Introductie

25 september 2020

€ 559,00

Module II: Verdieping

27 november 2020

€ 695,00

Module III: Sportvormen

10 september 2020

€ 1049,00

Sportmassage paard - Nascholingsdag- dissectie paard -

7 en 8 november 2020

€375,00

12 november 2020

€ 375,00

4 september 2020

€ 550,00

Hoofd tm CTO tot aan TLO TTouch TTouch paard -Introductie

Gedrag Kynologisch (honden)instructeur, gedragstherapeut 16 oktober 2020 Kynologie module B1: Kynologisch instructeur

€ 975,00

Gezondheidszorg Veterinair Praktijkmanager op hbo-niveau

Startdatum

Kynologie module A: Ethologie hond

Module 2a: Oriëntatie werken in een trimsalon (optioneel)

Paraveterinair dierenartsassistent

Hippische sector Voeding van het paard

Besluit houders van dieren

6 september 2020

€ 685,00

30 oktober 2020 Kynologie module B2: Gevorderd kynologisch instructeur

6 november 2020

€ 785,00

Kynologie module C: Begeleiding probleemgedrag hond

30 oktober 2020

€ 985,00

Kynologie module D1: Oplossen probleemgedrag in

1 september 2020

€ 975,00

de praktijk Kynologie module D2: Extra cases

Check onze website

€ 465,00

Kynologie module E: Kynologisch gedragstherapeut -

Check onze website

€ 550,00

Check onze website

€ 95,00

Examen Bijscholingsdag Kynologisch (honden) gedragstherapeut

Check onze website

€ 579,00

Basiscursus medewerker dierenambulance

5 oktober 2020

€ 275,00

“Help, een kip op het spreekuur”

Check onze website

€ 225,00

Module K1: Basis gedrag kat

18 september 2020

€ 325,00

Professionele gebitsreiniging bij gezelschapsdieren

Check onze website

€ 495,00

Module K2: Basis gedrag kat

30 oktober 2020

€ 545,00

Internistische patiënten in de gezelschapsdierenpraktijk

Check onze website

€ 498,00

Module K3: Oplossen probleemgedrag kat

Check onze website

€ 995,00

De dierenartsassistent in de landbouwhuisdierenpraktijk

Check onze website

€ 479,00

Module K4: Kattengedragstherapeut

Check onze website

€ 365,00

Bijscholingsdag Kattengedragstherapeut

Check onze website

€ 95,00

Module 1: Assistent dierentrainer

Check onze website

€ 995,00

Module 2: Dierentrainer

Check onze website

€ 995,00

Module 3: Expert dierentrainer

Check onze website

€ 995,00

Fysiotherapie bij dieren Kennismakingsdag Fysiotherapie bij dieren

11 september 2020

Fysiotherapie bij dieren - Post-HBO opleiding

5 november 2020

€ 25,00

Fysiotherapie bij dieren - Nascholingsdag dissectie paard

7 en 8 november 2020

€ 375,00

Praktijkgericht hondenfokken NIEUW

2 oktober 2020

€ 350,00

Dierenfotografie I - Basis

21 november 2020

€ 135,00

Dierenfotografie II - Licht en actie

3 juli 2021

€ 195,00

Assessoren voor praktijkopleiders

16 oktober 2020

€ 8.395,00

- Hoofd tm CTO tot aan TLO

Overigen

Onder voorbehoud van typefouten en prijswijzigingen.

GRATIS

Kattengedragstherapeut

Dierentrainer

Meer weten?

Bekijk het volledige aanbod op www.aerestrainingcentre-barneveld.nl

Dierentuinen 4 in coronatijd

Zorgboerderij Groot Wagensveld nooit stil en zéker nooit saai

6

Dagboek 10 sectorcoördinator brigitte bonnet

De nieuwe cattery

14

In de steigers

18

De mooiste foto

22

Nieuws & weetjes

24

Tijd voor een stevig staaltje omdenken

26

De rat

30

kattenparadijs

MBO Instructeursopleiding

beeldrijm

blijf op de hoogte van het laatste dierennieuws

ezels

vriend of vijand?

Ga d'r maar aan staan, Daan... de barneveld beleving van daan den uijl

34

Kattentrimsalon 38 een kat laat zich niet de wet voorschrijven

Even voorstellen gifkikkers

C

en hij heeft ondernemerszin. Zo opende hij bijvoorbeeld een

dat? Termen als ‘blended

gebarenboerderij, speciaal voor dove cliënten met een licht

learning’, ‘digitaal onderwijs’

verstandelijke beperking. Verderop laten we dierspecialist

en videovergaderen vliegen

Jan Zondag aan het woord over het minder florissante

© Aeres Barneveld Aeres Barneveld Barnseweg 3, 3771 RN Barneveld Postbus 331, 3770 AH Barneveld T (088) 020 61 23 E atc.barneveld@aeres.nl I www.aerestrainingcentre-barneveld.nl Wil je een adreswijziging doorgeven?

Mail dan naar act.barneveld@aeres.nl.

REDACTIE, TEKST EN FOTOGRAFIE Horsepower www.horse-power.nl vormgeving Studio Mooijman en Mittelberg T (+31) 6 19 81 88 85 E info@mooijmanenmittelberg.nl I www.mooijmanenmittelberg.nl ADVERTEREN Wil je adverteren in HBVB? ­Informeer dan naar de mogelijk­heden.

The Media Agency Alex Sitompoel T (+31) 6 46 22 64 35 E alex@themedia-agency.nl

imago van ezels. Onbegrijpelijk want ezels zijn slimme,

oren. Als we iets geleerd hebben van deze zeer ongewone

toegankelijke dieren. Gruwel jij van ratten of vind je ze

tijd is het wel dat we moeten omdenken en digitaal leren

stiekem best leuk? Onze journalist ging op zoek naar de vele

ondernemen. Juist in het onderwijs. We volgden de

tegenstellingen en ontdekte waarom we met twee maten

afgelopen tijd een aantal collega’s uit de diersector die zich

meten als het om deze knaag/plaagdieren gaat.

genoodzaakt zagen om hun vaste patronen te kantelen. Het

De zomer staat voor de deur. Op vakantie gaan is in deze

is inspirerend om te zien hoe creatieve oplossingen werden

tijd niet meer zo logisch. Gezond zijn en blijven des te

bedacht en hoe zij zich, vanuit saamhorigheid bewogen naar

belangrijker. De redactie wenst je veel leesplezier en een

het ‘nieuwe normaal’. Veehouder Wim van de Fliert zette

fijne zomertijd.

enige tijd geleden al zijn onderneming om van een gewoon agrarisch bedrijf naar een biologische geitenzorg boerderij,

Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen en/of vermenigvuldigd zonder uitdrukkelijke toestemming van Aeres Barneveld en onder vermelding van de bron.

42

oronaproof leren. Wat betekent

ons sinds de uitbraak van COVID19 om de

DISCLAIMER Hoewel aan de ­samenstelling van deze uitgave de uiterste zorg is besteed, kan geen aansprakelijkheid worden aanvaard voor ­eventuele onjuistheden.

De in deze uitgave vermelde prijzen gelden uitdrukkelijk voor het lopende opleidingsjaar. Voor opleidingen en cursussen die in 2020 en 2021 van start gaan kunnen afwijkende ­prijzen gelden.

Ook kunnen in het nieuwe opleidingsjaar andere ­opleidingsdagen gelden. Op alle inschrijvingen en transacties zijn onze algemene voorwaarden van toepassing.

Namens de redactie, Alice Goor

Aeres MBO is opnieuw het beste agrarische opleidingscentrum (AOC) van Nederland volgens de Keuzegids mbo 2020. Met 69 punten behaalt Aeres MBO net als in 2019 de eerste plaats.

Inhoud HBVB | 3

Tekst en foto's: Janine Verschure

Dierentuinen

Aeres Barneveld is in de eerste plaats een opleidingsinstituut, maar wellicht wist je al dat wij ook een dierentuin zijn? Bij ons op de campus leven zo’n 2500 dieren; wij zijn de enige school in Europa met een dierentuinstatus. Behalve het feit dat er bij ons tijdelijk geen studenten en cursisten rondlopen, veranderde er voor ons en onze dieren niet zo heel veel toen de coronacrisis de wereld op zijn kop zette.

Bij collega-dierentuinen – die afhankelijk zijn van bezoekers – was dat wel even anders.

H

et HBVB magazine sprak een aantal dierentuinen waar Aeres Barneveld mee samenwerkt, om ze te vragen hoe de coronacrisis erin heeft gehakt, hoe ze het hoofd boven water hielden en of er tijdens deze moeilijke tijd misschien ook mooie dingen zijn gebeurd.

Koninklijke Burgers’ Zoo Op het moment dat wij Bas Lukkenaar van Burgers’ Zoo spraken, was de coronacrisis nog in volle gang. Tijdens deze crisis veranderen richtlijnen – en daarmee onze samenleving – elke week. Tijdens het schrijven van dit artikel is Burgers’ Zoo sinds enkele dagen weer open voor bezoekers. Net als in de meeste dierentuinen is er ook in Arnhem hard gewerkt 4 | HBVB Dierentuinen in coronatijd

om de anderhalve metermaatschappij voor dierentuinbezoekers vorm te geven. Zo werken de meeste dierentuinen met een maximumaantal bezoekers en is het verplicht om vooraf te reserveren.

Bas vertelt dat dierentuinen weliswaar nooit verplicht waren om hun deuren te sluiten.

Maar gezien de vreselijke dingen die er gebeurden toen de coronacrisis ons om de oren sloeg, zat er eigenlijk niks anders op. “Het was maatschappelijk gezien niet verantwoord om de dierentuin open te houden”, vertelt hij. “Natuurlijk is het – omdat wij nu eenmaal een onderneming zijn – heel vervelend om je deuren te sluiten, maar de gezondheid van mens en dier vinden wij belangrijker dan omzetcijfers. Wel zijn we ontzettend blij dat we nu weer open kunnen, al is het beperkt

en gaan we het gefaseerd doen. We hebben de bebording in het park aangepast en gaan werken met tijdsloten zodat we weten hoeveel mensen er op een bepaalde tijd binnenkomen.”

In de periode dat Burgers’ Zoo het zonder bezoekers moest doen, kon je wel online een kijkje nemen in de dierentuin. Bas: “Wij gaven online een ‘silent zoo’ presentatie. Daarbij kon je de serene rust in de dierentuin zonder bezoekers ervaren. Twee keer per week maakten we een Facebook Live Video; een interview met telkens een andere dierverzorger bij een andere diersoort. Mensen thuis konden vragen stellen en dat deden ze massaal. Tijdens de laatste editie van deze week waren er meer dan 53.000 kijkers, dat is echt een aantal om trots op te zijn. Afgelopen vrijdag is een van onze video’s viral gegaan. Het gaat om een filmpje van een

zes en tien stagiaires. “Maar die zijn er nu niet”, vertelt Walter. “Dat risico vinden we te groot.”

schildpad en een zeekoe die heel bijzonder op elkaar reageren. Die is echt miljoenen keren gedeeld, staat en kwam onder andere terecht bij CBS en Fox news. Google maar eens op ‘schildpad en zeekoe’; echt mooi om te zien hoe snel zo’n film zich kan verspreiden.”

Als we hem vragen of de dieren het merkten dat er geen bezoekers waren, zegt Bas: “Wij

namelijk op maandagavond 4 mei een olifantje geboren. Het kalf, een mannetje, kwam in slechts één minuut ter wereld en stond na een kwartier al op zijn pootjes. Artis heeft bij alle dierverblijven vakken op de vloer aangebracht waardoor bezoekers gemakkelijker afstand van elkaar kunnen houden. “Ook zullen er – zeker bij de olifanten – extra medewerkers zijn die opletten dat bezoekers anderhalve meter afstand houden.

Indien nodig spreken ze mensen daarop aan.”

“Onze dieren zijn niet gefocust op mensen en we denken ook niet dat ze de bezoekers missen.” houden onze dieren zo wild mogelijk, in zo natuurlijk mogelijke verblijven. We halen ze niet aan, proberen ze niet tam te maken. Daarom zijn onze dieren niet gefocust op mensen en denken we ook niet dat ze de bezoekers missen.

Onder andere mensapen en olifanten zijn erg intelligente dieren. Die merken absoluut dat er geen bezoekers zijn, maar dat nemen ze voor kennisgeving aan en vervolgens gaan ze over tot de orde van de dag.”

Dierentuin Artis Artis opende op woensdag 13 mei weer de poorten voor bezoekers en ook in Amsterdam moeten bezoekers online een starttijd reserveren. Woordvoerder Suzanne Brinkman vertelt dat een dierentuin zonder bezoekers toch een troosteloze aanblik biedt. “De eerste dagen dacht iedereen nog: Lekker rustig..., maar al snel ga je toch het publiek missen. Of dat ook geldt voor de dieren, dat durf ik niet te zeggen.”

Suzanne vertelt dat het een behoorlijke uitdaging wordt om te voorkomen dat mensen elkaar verdringen bij de olifanten. Bij Artis werd

Reptielenzoo Serpo

Als we Walter vragen of de reptielen bij Serpo de bezoekers missen, of zich anders gedragen in deze tijd, hadden we eerlijk gezegd een eenvoudig ‘nee’ verwacht. Maar zijn antwoord is veel interessanter: “Ik denk niet dat ze de bezoeker missen”, zegt Walter. “Maar ze merken het wel degelijk. Ook voor reptielen is het belangrijk om contact met mensen te hebben.

Wij merken hier dat als dieren te weinig mensen zien, ze minder goed te hanteren worden.

Onze gifslangen bijvoorbeeld; als je die nooit aanraakt met een stok, schrikken ze ervan als je dat een keer wél doet. Maar de tweede keer al, kun je zien dat de dieren weten wat je gaat doen. Zo wordt hun reactie steeds rustiger en wennen ze eraan om aangeraakt en gehanteerd te worden.”

Interactie tussen bezoekers en reptielen Het gedrag van de ratelslangen bij Serpo, is een mooi voorbeeld van interactie tussen bezoekers en reptielen, zo vertelt Walter. “Ratelslangen gaan ratelen als er bezoekers voor het verblijf staan. Het publiek vindt dat leuk en blijft staan. Maar wij willen niet dat een slang zich constant geagiteerd gedraagt. Als een slang blijft ratelen, kun je dat gedrag doorbreken door de hoornhuid waarmee hij dat geluid maakt te verwijderen. Dat is compleet pijnloos. De slang rátelt nog wel, maar je hoort het niet meer, dus bezoekers worden niet meer getriggerd om te blijven staan. Als de slang een aantal keren verveld is, is die hoornhuid weer aangegroeid en kan hij dus weer het ratelgeluid maken. Maar als hij enkele maanden die aandacht van het publiek niet meer had, ratelt hij ook niet meer.

Er zijn mensen die denken dat reptielen niet leren, geen emoties hebben maar dat is echt een misvatting.”

Walter Getreuer van Serpo vertelt dat hij geen enkel risico neemt: “Totdat corona getackled is, blijven wij gesloten”, vertelt hij. “Hier is iedereen nog gezond en dat willen we graag zo houden. Wij hebben hier bijvoorbeeld twee mensen die de gifslangen kunnen verzorgen, ik en een collega.

Wij werken nu strikt gescheiden van elkaar. De ene door de week, de ander in het weekend.

Stel dat wij allebei ziek zouden worden, dan zou dat een driedubbele ramp zijn. Want wie zou er dan de gifslangen moeten verzorgen?”

Walter vertelt dat een reptielenzoo zonder bezoekers financieel een zware dobber is. “We hebben wel een buffer gelukkig.

Tijdens de coronacrisis vroegen de medewerkers van een Daarmee kunnen we het Japans aquarium mensen om te videochatten met hun even uitzingen, maar beslist palingen. Volgens de verzorgers raakten de 300 palingen geen jaren! Bovendien heet in het aquarium – door de afwezigheid van bezoekers – die buffer mijn pensioen: langzamerhand mensenschuw. De verzorgers stelden zo gaat dat in een klein verschillende tablets op tegenover het aquarium, waarop bedrijf.” Er werken bij mensen konden ‘praten’ met de palingen.

Serpo tien betaalde krachten en meestal tussen de

Chatten met

een paling

Dierentuinen in coronatijd HBVB | 5

Foto's: Janine Verschure

stagebedrijf

Nooit stil en nooit saai

zéker

Stagebedrijf zorgboerderij Groot Wagensveld

an “Ik hoor aeren het mekkt dat ze i van de gevallen.” moet be

6 | HBVB Stagebedrijf Column

Zorgboerderij Groot Wagensveld is een biologisch bedrijf waar onder andere geiten en kippen worden gehouden. Op zich zou je kunnen denken dat dat al genoeg drukte biedt, maar Wim van de Fliert en zijn gezin konden er nog best wat reuring bij hebben. Op zijn boerderij vind je naast de productiedieren een indrukwekkende hoeveelheid andere huis- en erfdieren. Samen met het vaste personeel, de cliënten (medewerkers met een verstandelijke beperking) en natuurlijk de stagiaires, zorgen die ervoor dat het bij Groot Wagensveld nooit stil, en zéker nooit saai is.

Tekst en foto's: Janine Verschure

“W

e hebben trouwens ook nog een koe”, lacht Wim van de Fliert.

“Toen wij enkele maanden geleden de koeien verruilden voor melkgeiten, waren enkele cliënten daar een beetje verdrietig over. Ze zeiden dat ze de koeien gingen missen. Daarom hebben we besloten om één drachtige koe te houden. Die kreeg dit voorjaar een kalf en heeft hier een mooi leven: ze krijgt namelijk alle aandacht!”

Als wij Zorgboerderij Groot Wagensveld bezoeken, bevinden we ons middenin de coronacrisis en in het staartje van de lammerperiode. Er zijn verschillende stagiaires van Aeres Barneveld aan het werk in de geitenstal waar zo’n 1200 geiten gehuisvest zijn. Een daarvan is Rian van Wee. Rian heeft zelf dwerggeiten en ze heeft het prima naar haar zin tussen de witte melkgeiten. Hoewel we zo halverwege april het hoogtepunt van de lammerperiode wel achter ons hebben, worden er nog dagelijks lammeren geboren. Rian, die inmiddels alweer een maand werkzaam is op de boerderij, weet precies wat ze moet doen als zich weer een geboorte aandient. “Ik hoor aan het mekkeren van de geit dat ze moet bevallen”, vertelt ze. “Ik zorg dat ik erbij ben als het lam geboren wordt. Meestal heeft de geit geen hulp nodig en komt een lam binnen

enkele minuten ter wereld. Ik zorg ervoor dat hij goed kan ademen, door de vliezen van het kopje te verwijderen en te zorgen dat de neus en het bekje schoon zijn. Ik controleer het lam, daarna krijg hij zijn oormerken in en gaat hij naar de lammerenstal.”

De lammerenstal Als we Rian vragen op welke plek ze het liefst de foto voor bij dit artikel wil laten maken, hoeft ze geen seconde na te denken: dat wordt de lammerenstal. Deze stal, waar de lammeren van verschillende leeftijden groepen bij elkaar zitten, in ruime verblijven en op een dikke laag stro, is een soort paradijs voor geitenliefhebbers. Vrolijk dartelen de diertjes door het stro en als Rian in een van de verblijven gaat zitten om een foto te maken, wordt ze zowat bedolven onder een laag witte schattigheid.

Drukte van belang Niet alleen in de lammerstal maar overal op de zorgboerderij is het een drukte van belang. Er worden onderhoudswerkzaamheden uitgevoerd, een aantal cliënten is de paarden aan het voeren, de stagiaires doen hun ding in de geitenstal en ook op kantoor zitten verschillende mensen te werken. Wim: “Vanwege de coronacrisis zijn er hier nu – naast onze eigen kinderen, kleinkinderen en twee pleegkinderen – slechts vijf cliënten aanwezig. Dat zijn jongeren die, vanwege

Stagebedrijf HBVB | 7

“We zijn van oorsprong begonnen als “gewone” boerderij met koeien en varkens.”

hun thuissituatie, nu tijdelijk dag en nacht hier zijn, ze logeren hier.” De leeftijd van de cliënten van Groot Wagensveld ligt zo tussen de 6 en 75 jaar. Wim vertelt dat het voor stagiaires van een zorgboerderij natuurlijk een vereiste is dat ze met dieren kunnen omgaan, maar minstens zo belangrijk is het dat ze ook met de cliënten overweg kunnen. Normaliter werken er op het bedrijf tussen de twee en tien mensen met een beperking en om het weekend vangt de zorgboerderij een aantal ‘logeerkinderen’ op. Wim: “Die zijn hier dan van vrijdag tot en met zondag. Ze logeren op de verbouwde hooizolder, samen met het personeel dat toezicht houdt. Op zolder hebben we ruime slaapkamers gemaakt. Wij hebben hier zo’n vijftien medewerkers in vaste dienst. Voor hen geldt hetzelfde als voor de stagiaires: natuurlijk moet je affiniteit hebben met het boerenbedrijf en de dieren, maar vooral moet je de cliënten de zorg en aandacht kunnen bieden die zij nodig hebben.”

Drie zorgboerderijen Het bedrijf van familie van de Fliert was van oorsprong een ‘gewone’ boerderij. Wim: “We zijn ooit begonnen met koeien en varkens. In 2004 kwamen er kippen bij. In 2016 begonnen we er geiten naast te houden en vervolgens zijn we

8 | HBVB Stagebedrijf

“Ik vind het mooi dat het zo gelopen is, dat dit ons is.”

gegund

helemaal overgeschakeld op geiten. We houden zowel de kippen als de geiten biologisch.”

Naast Zorgboerderij Groot Wagensveld heeft de familie nog twee zorgbedrijven. Eind dit jaar wordt in Scherpenzeel De Wilgenhoeve geopend, dat is een faciliteit waar zeven mensen met een verstandelijke beperking kunnen wonen, waaronder dochter Neline. Dit bedrijf gaat geleid worden door Gerrit en Marije Bos. Daarnaast begonnen Wim en Anja in 2012 in Scherpenzeel De Gebarenboerderij, waar nu hun dochter Evita en schoonzoon Jochem wonen en werken. De Gebarenboerderij is een zorgboerderij voor dove mensen met een (licht) verstandelijke beperking.

7 weken werd 17 jaar Als we hem vragen hoe het zo gegroeid is dat de zorgfunctie zo’n belangrijke plaats inneemt bij de bedrijven van zijn familie, zegt Wim: “Wij hebben zelf twee kinderen die extra zorg nodig hebben. Onze oudste dochter Evita is toen ze twee dagen oud was, als gevolg van een hersenvliesontsteking doof geworden en onze andere dochter Neline is meervoudig gehandicapt. Op een gegeven moment kwam een klasgenootje van Evita, waarmee het thuis niet zo goed ging, hier in de zomervakantie logeren. Tenminste: dat was plan A, maar die zeven weken werden uiteindelijk 17 jaar.

Langzamerhand kwamen er steeds meer mensen met een zorgvraag bij ons, voor wie wij de zorg op ons namen. En nu, 25 jaar na het ontstaan van deze zorgboerderij, is het een compleet ander bedrijf geworden. Ik vind het mooi dat het zo gelopen is, dat dit ons gegund is. Ik zou niet meer terug willen naar de tijd dat ik hier in mijn eentje rondliep.”

Wim vertelt dat een gemiddelde werkdag om vijf uur ’s morgens begint en dat je eigenlijk nooit weet waar je op zo’n dag allemaal tegenaan loopt.

“Juist het feit dat er hier altijd cliënten aanwezig zijn, zorgt ervoor dat het verloop van een dag onvoorspelbaar is. Ik denk dat dat juist een van de dingen is die het zo leuk maken om een zorgboerderij te hebben. Natuurlijk hebben we wel degelijk een planning. We beginnen met melken, dieren verzorgen, voeren, verblijven schoonmaken en verder kijken we wat de dag voor onze cliënten brengt. Die krijgen taken die passen bij hun niveau en die ze leuk vinden om te doen.” Ondanks het feit dat Wim met hart en ziel een boer is, brengt hij toch een behoorlijk aantal uren op kantoor door. “Dat is inderdaad niet altijd het leukste werk”, zegt hij. “Maar bij een boerderij als deze komt nu eenmaal veel administratie kijken. En dat moet ik toch voor een deel zelf doen. Maar ook als ik bij wijze van spreken de boekhouding doe – en dat is heus geen hobby van me – weet ik waarvoor ik dat doe. Voor de voldoening en de blije gezichten van de mensen hier.”

Activiteiten voor de cliënten van zorgboerderij Groot Wagensveld: • Verzorging van de dieren • Meehelpen met (biologische)

eieren rapen • In moestuin bezig zijn • Meehelpen in de timmerwerkplaats • Knutselen • Wandelen in het bos

Stagebedrijf HBVB | 9

DAGBOEK BRIGITTE BONNET

Dagboek... in a corojnd ti

Brigitte Bonnet

Sectorcoördinator Brigitte Bonnet heeft een baan die uitblinkt in veelzijdigheid Eigenlijk past het niet. Om in deze verwarrende coronatijden grapjes te maken over het feit dat het werk van de medewerkers van Aeres Barneveld tijdelijk zo ingrijpend veranderd is. Maar we kunnen het niet laten: als we sectorcoördinator Brigitte Bonnet zien rijden, op de prachtige galoppeerbaan van het Aeres Hippisch Centrum, op een chique schimmel, ontschiet ons toch de opmerking. “Wat heb jij een rotbaan zeg!”

Tekst en foto's: Janine Verschure

Coördinator Brigitte Bonnet is verantwoordelijk voor de Hippische opleidingen en de Post-hbo opleiding Fysiotherapie bij dieren voor het volwassenonderwijs binnen Aeres Training Centre Barneveld. Tevens ontwikkelt ze nieuwe cursussen, opleidingen, nascholingsdagen en Incompany trajecten binnen deze sectoren. Ze zou het misschien best willen, maar helaas: normaliter zit Brigitte onder werktijd niet op een paard. Maar momenteel is alles anders. Nu er op het Aeres Hippisch Centrum geen studenten zijn om de paarden te rijden, springt Brigitte een dag per week bij om de schoolpaarden hun broodnodige training en beweging te geven. “Inderdaad,” lacht ze, “dat is geen straf!”

09.00

Brigitte vertelt dat ze het in deze coronatijden, nu ons opleidingsinstituut gesloten is, druk heeft. “Met andere werkzaamheden dan normaliter”, vertelt ze. “Je wordt veel meer uitgedaagd om oplossingen te zoeken. Voor het ATCB (Aeres Training Centre Barneveld – red.) – en dan met name voor ‘mijn’ sectoren; de hippische sector en fysiotherapie bij dieren – maken wij vaak gebruik van de expertise van externe docenten. Dat zijn vakspecialisten die, vanwege hun praktijkgerichte manier van lesgeven, het niet altijd gewend zijn om e-learnings te geven, of te communiceren via conference-calls. Samen met onze docenten zijn we nu aan het kijken hoe we de lessen op afstand vorm gaan geven. Het is goed om te zien hoe snel zich dat ontwikkelt. Niet alleen wij, maar ook onze docenten denken niet in problemen, maar in oplossingen.”

10.00

Voor een sectorcoördinator van ATCB is een ‘gemiddelde werkdag’ iets dat niet bestaat.

“Juist het feit dat elke dag anders is, maakt mijn baan zo leuk”, zegt Brigitte. “Ik hou van de afwisseling. Als sectorcoördinator ben ik bezig met het ontwikkelingen, het up to date houden en inplannen van (nieuwe) opleidingen en cursussen, maar ook met het relatiebeheer. De contacten met docenten, met stagebegeleiders, het alert zijn op nieuwe opleidingsmogelijkheden, de meest recente ontwikkelingen op het gebied van paarden en het houden van deze dieren, dat is hetgeen dat dit werk zo leuk maakt. De veelzijdigheid vind ik geweldig.” Brigittes eigen veelzijdigheid wordt gedemonstreerd als blijkt dat er een vrachtwagen in de weg staat. Dan kruipt ze net zo gemakkelijk achter het stuur als in het zadel.

10 | HBVB Dagboek Column

Links rijdt Nienke Hesseling, manager Aeres Hippisch Centrum. Rechts Brigitte.

11.00

10.00

09.00

14.00

11.00

“Niet alleen wij, maar ook onze docenten denken niet in problemen, maar in oplossingen.”

Collega Irene Giesbers vraagt Brigitte of ze even kan assisteren bij het maken van een filmpje over het hanteren van paarden. Het AHCterrein leent zich hier uitstekend voor en de filmpjes kunnen gebruikt worden bij de E-learnings. Brigitte: “Zo zijn we ook bezig met het maken van een film voor de cursus Houding en zit. Die cursus zou 25 maart van start gaan, maar ook dit moeten we doorschuiven, hopelijk naar het najaar.

12.00

In deze bijzondere tijden is Brigitte op woensdag aanwezig op het Aeres Hippisch Centrum, om te ondersteunen bij de verzorging en training van de schoolpaarden, maar vooral ook om ‘echt’ te werken. “We horen van onze studenten dat zij het waarderen dat we zo snel schakelen.

Theorielessen worden verzorgd op afstand, maar praktijklessen 12.00 kunnen natuurlijk niet doorgaan. En dat terwijl juist die praktijk bij ons zo ontzettend belangrijk

13.00

is. Daarom zijn we nu, samen met de andere sectorcoördinatoren, druk bezig om de theorielessen naar voren – en de praktijklessen naar achter te schuiven.

Dat vergt een boel overleg, heel veel conference calls en tijd, maar we doen er alles aan om ervoor te zorgen dat onze studenten en cursisten zo min mogelijk vertraging oplopen.”

13.00

Op een prachtige dag als deze luncht het team lekker buiten.

14.00

Na de lunch is het tijd om de paarden op te zadelen. Brigitte rijdt vandaag Google, een negenjarige ruin die voorheen in de eventingsport heeft gelopen. Google is veelzijdig, braaf en erg knap.

15.00

15.00

Brigitte heeft veel ervaring op de paardenrug. Ze maakte deel uit van het junioren- en young ridersteam en nam deel aan nationale en internationale springwedstrijden. Na haar internationale carrière ging ze zich richten op het opleiden van jonge (spring)paarden. Daarvoor ontving ze zelfs de ruiterster, een oorkonde vanuit de KNF voor ruiters die meerdere paarden hebben opgeleid tot minimaal de klasse Z. Brigitte voelt zich nog steeds prima thuis in het zadel, maar sinds ze werkt als sectorcoördinator rijdt ze enkel nog hobbymatig. “Ik vind het opleiden van een paard nog steeds prachtig en de springsport een heel mooi spel. Dus ik sluit het zeker niet uit dat ik in de toekomst weer aan wedstrijden ga deelnemen.”

Dagboek HBVB | 11

16.00

17.00

15.30

16.30

15.30

Samen met Nienke Hesseling, manager Aeres Hippisch Centrum, rijdt Brigitte in de enorme buitenpiste. Nienke is degene die het trainingsdraaiboek maakt en ervoor zorgt dat alle paarden hun broodnodige beweging krijgen. Er staan op het AHC zo’n 25 schoolpaarden. Nu hoeven die niet elke dag allemaal getraind te worden, maar natuurlijk is het wel belangrijk dat ze met regelmaat aan het werk blijven. Daar zorgt Nienke dus – samen met haar collega’s – voor.

16.00

“Natuurlijk is paardrijden sowieso geen straf ”, zegt Brigitte. “Maar ook is het heel leuk om met je collega’s op een heel andere manier bezig te zijn. Zo krijg je toch andere gesprekken, maar ook ideeën. Brainstormen op de paardenrug: wat mij betreft werkt dat prima; minstens zo goed als vanachter een bureau.”

“De lessen worden verzorgd door toptrainers en docenten met passie voor het vak, met kennis van paarden én didactiek.”

12 | HBVB Dagboek

Brigitte vertelt dat een van de ideeën die op deze manier, al brainstormend ontstond, het plan is om in de toekomst op het AHC trainingsarrangementen te gaan verzorgen.

“Daarvoor hebben we hier de ruimte, alle mogelijkheden, de docenten, de kennis én: de paarden! Het idee is dat er trainingsarrangementen komen voor dressuur- en springruiters en wellicht ook voor menners, op verschillende niveaus. Mensen kunnen met hun eigen paard komen of een schoolpaard gebruiken. Ze kunnen hier slapen en krijgen les van onze docenten. De plannen voor een pilot waren heel concreet, maar helaas gooit de coronacrisis nu – tijdelijk – roet in het eten. Zodra we kunnen, gaan we hier verder mee aan de slag.”

16.30

De 25 schoolpaarden op het AHC hebben een mooi leven.

Ze worden ingezet voor de verzorgingslessen en mogen aan de bak tijdens de lessen springen, dressuur, longeren of grondwerk. Brigitte: “De lessen worden verzorgd door toptrainers en docenten met passie voor het vak, met kennis van paarden én didactiek.”

17.00

Ondanks de leegte en de rust die het geheel een wat vreemde sfeer geeft, is het Aeres Hippisch Centrum nog steeds een indrukwekkende plek. Nu maar hopen dat het hier snel weer bruist van de studenten, cursisten, docenten en bezoekers.

Help! Een kip op het spreekuur Aeres Training Centre Barneveld stemt voortdurend het opleidingsaanbod af op de behoeftes van haar cursisten, en op de markt.

De wensen en eisen veranderen per slot van rekening met de tijd. Daarom werken wij aan nieuwe opleidingen en cursussen en het herinrichten van bestaande opleidingen en cursussen. Deze blijven hierdoor up-to-date. In deze rubriek lichten we een tipje van de sluier op van een opleiding die in de steigers staat.

Praktische cursus voor dierenartsen en paraveterinairen Niet alleen honden en katten, maar ook andere dieren gaan steeds meer deel uitmaken van het gezin. Nu er steeds meer hobbykippen worden gehouden, zien dierenartsen regelmatig een kip op het (telefonisch) spreekuur.

In samenwerking met pluimveedierenartsenpraktijk AviVet organiseren wij een praktische cursus voor medewerkers van

IN DE STEIGERS NIEUWE G OPLEIDIN

gezelschapsdierenartsenpraktijken. Want ook als iemand met een kip naar de praktijk komt, is het zaak dat er een goed oordeel wordt geveld over de gezondheid van zijn dier. “Een hobbyhouder gaat – natuurlijk – heel anders met zijn dieren om dan iemand die beroepsmatig pluimvee houdt”, weet sectorcoördinator Remi Bulte van Aeres Training Centre Barneveld. “Als een hobbykip ziek wordt, zie je vaak dat de eigenaar een behandeling wil, medicatie; hij is bereid kosten te maken zodat zijn dier beter wordt. Het gaat daarbij niet voornamelijk om de financiële waarde van de kip, maar ook om de emotionele waarde. Wij hoorden steeds vaker dat er behoefte is aan meer kennis over pluimvee. Hoe hanteer je een kip, hoe onderzoek je hem? Wat zijn de meest voorkomende ziekten bij pluimvee en hoe worden die behandeld? Welke vragen moet je stellen als iemand belt met zorgen over een zieke kip? Met deze dagcursus is AviVet in dat gat gesprongen, en wij springen graag mee.”

Voor wie? De cursus Help! Een kip op het spreekuur is bedoeld voor paraveterinairen en dierenartsen die meer willen leren over de geneeskunde van pluimvee.

Wanneer? September 2020

Kijk voor meer informatie over deze nieuwe opleidingen op onze website: www.aerestrainingcentre-barneveld.nl

In de steigers HBVB

13

De nieuwe cattery

zien “We laten eisen e aan welk ting van s de huisve t te voldoen n et katten die waarom ht k o o r a a a m rijk is d zo belang ich niet z katten vervelen.�

Kattenparadijs

Licht, ruimte en veel mogelijkheden om te klimmen en te spelen; soortgenoten waar je ook echt mee overweg kunt; mensen die over het algemeen best braaf doen wat jij wilt; veilig buitenspelen; krabpalen die tot de hemel lijken te reiken; Ligplekken in alle soorten en maten waar je hoog, laag en ook onbereikbaar voor mensen of soortgenoten een tukkie kunt doen. De nieuwe cattery van Aeres Barneveld is een paradijs, voor katten.

Tekst en foto's: Janine Verschure

14 | HBVB Kattenparadijs

Z

e zijn er trots op, Annelies van Ommen en Monica Vink, op de nieuwe cattery die K9 heet. Annelies – dierverantwoordelijke kat – en Monica – kennelmanager – hebben veel nagedacht en gebrainstormd over de nieuwe cattery, en dat was duidelijk niet voor niets. Annelies: “We wilden een plek die laat zien wat de ideale situatie is om katten binnenshuis te houden. Een cattery die voldoet aan alle eisen die binnenkatten zelf zouden stellen.

Eisen die katten zouden stellen Cattery K9 is ingericht volgens de eisen van de stichting International cat care (Icatcare). Icatcare is een dierenwelzijnsorganisatie die tot doel heeft het leven van katten te verbeteren. Annelies: “Mijn collega Aranka Duijff-Meester en ik zijn kattengedragstherapeuten,

Monica heeft jaren als paraveterinair gewerkt. Waar katten behoefte aan hebben, dat weten we hier op school inmiddels wel, maar natuurlijk heb je bij Aeres Barneveld een wel heel specifieke situatie. Wij hebben namelijk de taak om niet alleen voor onze katten, maar ook voor studenten en cursisten een ideale situatie te creëren.”

Monica: “De cattery heeft twee verdiepingen. Voor katten geldt dat ze graag de ruimte hebben. Om te spelen, maar ook om zich terug te trekken. Katten willen graag een plek waar ze zich veilig voelen, eigen ligplekken met privacy waar ze even onbereikbaar zijn voor andere katten. We hebben meerdere voer- en waterbakken die ver genoeg uit elkaar staan. Waterbakken met stromend water en voerbakken die tegelijkertijd een activity-game zijn. Dat zijn voerpuzzels waarin de kat iets moet doen voordat hij het voer kan pakken. Kattenbakken zijn er veel, ze staan ver uit elkaar en zijn – natuurlijk – altijd schoon.

Kattenparadijs HBVB | 15

“Katten die hier wonen voelen moeten zich tussen andere katten, maar ook graag in contact zijn met mensen.”

prettig

Daarnaast is er een afgesloten buitenren. De katten hebben zelf de keuze of en wanneer ze daar gebruik van maken. Het buitenverblijf is deels afgesloten tegen regen en wind, maar ook deels open. De katten zijn graag buiten en spotten regelmatig vogels en andere dieren.”

Annelies: “Voor de studenten geldt dat ze echt les krijgen tussen de katten. Je hangt je jas aan de kapstok, loopt de sluis door en dan loop je de ruimte in waar de katten leven. Je zit aan tafels waar de katten overheen lopen. Dat geeft een wel heel speciale dimensie aan een praktijkles.”

Groepen De nieuwe cattery functioneert naast de twee ‘oude’ cattery’s’. In alle cattery’s leven gemengde groepen die bestaan uit zowel

16 | HBVB Kattenparadijs

rasloze katten (huis-, tuin- en keukenkatten of HTK’s) als raskatten. In totaal wonen er bij Aeres Barneveld 22 katten. Annelies: “In K9 leven acht katten, waarvan één raskat. In de rechter cattery hebben we alleen raskatten en in de linker woont een combinatie van HTK’s en raskatten.”

Monica vertelt dat de kattengroepen met zorg worden samengesteld. “We stellen de groepen samen op basis van karakter en leeftijd, maar vooral ook aan de hand van de behoefte van elke kat. Als een kat niet gedijt in een groep, hebben we de mogelijkheid om hem in een van onze andere cattery’s te plaatsen. Natuurlijk is het ook weleens gebeurd dat een kat zich in geen enkele groep meer prettig voelde, dat is bij katten een dynamisch gebeuren. Soms veranderen er nu eenmaal dingen. Katten die

hier wonen moeten zich prettig voelen tussen andere katten, maar ook graag in contact zijn met mensen. Als wij zien dat een kat niet gelukkig is, proberen we eerst of we iets aan het ongenoegen van dat dier kunnen doen.

Lukt dat niet, dan gaan we op zoek naar een goed tehuis.”

Werkkatten Annelies: “In principe hebben de katten bij ons op school natuurlijk een ‘taak’.

We houden ze zodat onze studenten en cursisten van ze kunnen leren.

Bijvoorbeeld hoe je een kat hanteert, hoe je zijn vacht verzorgt of zijn gebit controleert. Hoewel de katten daarbij geen lichamelijke inspanningen hoeven te leveren, en het altijd onder deskundige begeleiding gebeurt, is het wel degelijk ‘werk’. Maar: onze

e “Ook in d en n e d weeken zijn er s vakantie keer per hier twee en die de dag mensvoeren, katten en die verzorgen elen.” met ze sp

katten werken nooit onder druk. Als een kat niet wil, dan hoeft hij niet. Een kat fixeren dat gebeurt bij ons niet, daar zijn we heel duidelijk in.”

Katten als leermeester Monica: “MBO-studenten leren gedrag herkennen. Hoe gedraagt een gelukkige kat zich, hoe kun je zien dat een kat zich prettig voelt? Ook leren ze hoe je een kat oppakt en hanteert. We laten zien aan welke eisen de huisvesting van katten dient te voldoen, maar ook waarom het zo belangrijk is dat katten zich niet vervelen.

Sommige mensen denken dat je er met een voerbak, krabpaal en kattenbak wel bent, maar om

zich echt happy te voelen moet een kat toch echt zijn natuurlijke gedrag kunnen uitvoeren.

Hoe ziet dat gedrag eruit en hoe kun je hem dat in huis bieden? Ook kunnen we in de cattery laten zien wat de kenmerken van bepaalde rassen zijn en hoe je daarop in moet spelen bij de verzorging. We kunnen studenten laten zien hoe je een gezondheidscheck uitvoert, hoe je de vacht verzorgt en oren of ogen schoonhoudt. Mensen die de opleiding tot paraveterinair volgen zijn regelmatig in de cattery te vinden en datzelfde geldt natuurlijk voor kattengedragstherapeuten in opleiding. Maar ook cursisten die de opleiding tot dierentrainer volgen en mensen die de opleiding Besluit houders van dieren – ondernemer asiel, pension of cattery volgen, komen naar de cattery om van onze katten te leren.”

Annelies: “Ook in het weekend en tijdens vakanties wordt er – natuurlijk – voor de katten gezorgd. Onze MBO-studenten verzorgen het hele jaar rond de dieren die hier op school zijn. Ook in de weekenden en vakanties zijn er hier twee keer per dag mensen die de katten voeren, verzorgen en die met ze spelen. Met name dat laatste vinden we belangrijk. En groot voordeel: er is hier in de cattery echt nog niemand over de drempel gekomen, die daar een hekel aan heeft!”

Cattery K9 is in het trotse bezit van: • Veel ruimte en licht • Een ruime, afgesloten buitenren waarvan de katten naar keuze gebruik kunnen maken.

• Twee verdiepingen • Talloze mogelijkheden om te klimmen en spelen • Horizontale en verticale krabplekken • Geurverrijking in de vorm van catnip of valeriaan, maar ook geurverrijking door de katten bijvoorbeeld een hondenspeeltje aan te bieden • Verschillende ligplekken, op zowel hoog als laag niveau waar de katten ongestoord kunnen slapen • Meerdere voerplekken die ver uit elkaar zijn, zowel op de grond als op hoogte • Activity games, spellen waarmee de kat even moet ‘werken’ voor zijn voer • Stromend water om uit te drinken, meerdere drinkplekken • Meerdere kattenbakken die voldoende ver uit elkaar staan, die schoon zijn en niet vlakbij drink- en voerplekken staan • Mensen, die de katten aandacht geven en die goed in de gaten houden hoe het met ze gaat.

• Een loopwiel.

Kattenparadijs HBVB | 17

Instructeur Bart Bax aan het werk op het Aeres Hippisch Centrum.

en “Wij bied r oo kansen v uze bitie jonge am s; een er sportruit g, op in topopleid ek.� een toppl

MBO Instructeursopleiding IN DE STEIGERS NIEUWE OPLEIDING

“Laatst was Rob Ehrens – bondscoach van de Nederlandse springruiters – te gast op het Aeres Hippisch Centrum”, vertelt Mariska van der Brugge. “Hij gaf les aan studenten van onze instructeursopleiding en dat was natuurlijk geweldig. Maar nog mooier was hetgeen hij zei toen hij afscheid nam: dat hij hoopte hier nog een keer terug te komen. Daar zijn we trots op.”

Docent hippische opleidingen en coördinator hippische evenementen & PR Mariska van der Brugge

M

ariska van der Brugge is docent hippische opleidingen en coördinator hippische evenementen & PR bij Aeres Barneveld. Ze vertelt dat het natuurlijk een opsteker is als zo’n prominente paardenman je een dergelijk compliment geeft. “Wij bieden kansen voor jonge ambitieuze sportruiters; een topopleiding, op een topplek. Het Aeres Hippisch Centrum is in amper twee jaar tijd uitgegroeid tot hét paardensportcentrum van Nederland. Het is jammer dat vanwege de coronacrisis onze open dag het afgelopen voorjaar niet kon doorgaan. Als mensen namelijk het Aeres Hippisch Centrum zien, en weten wie daar lesgeeft, dan is de kans groot dat ze een van onze opleidingen willen volgen.”

Wie daar lesgeeft… Bart Bax De lessen voor de opleiding Instructeur Paardensport en -houderij worden gegeven door topinstructeurs, prominenten in de paardensportwereld. Wat dacht je bijvoorbeeld van dressuurinstructeur Bart Bax? Bart heeft zijn eigen dressuurstal, is dressuurruiter, jurylid en instructeur. In de dressuursport heeft hij meerdere nationale en internationale successen op zijn naam staan en hij maakt deel uit van de examencommissie van de ORUN Hoger Kader Opleidingen. Bart: “Het is een enorm pluspunt dat je tijdens onze instructeursopleiding ook je ORUN haalt. Dat geeft een grote voorsprong, omdat je in je schooltijd al dat gerenommeerde, felbegeerde ORUN-diploma in je rugzak steekt. Mensen die onze MBO Instructeursopleiding hebben afgerond, hebben een berg kennis op zak. Die hebben papieren om jaloers

MBO instructeursopleiding HBVB | 19

Instructeur Egbert van Roekel.

Denise van de Panne met Head Hunters’ Zero.

Foto: Digishots

Droom komt dichterbij

op te zijn en kunnen zo aan de slag. De lat ligt hoog, maar wij willen absoluut kwaliteit afleveren. Als je nu ziet wat er op het Aeres Hippisch Centrum rondrijdt aan studenten; een nieuwe generatie topinstructeurs: daar zijn we trots op!”

Denise van de Panne (19) is vierdejaars student niveau 4 Instructeursopleiding Paardensport en -houderij.

In 2017 werd ze met haar paard Head Hunter's Hero Zeeuws reservekampioen indoor dressuur klasse B. Later dat jaar wint ze het Zeeuws outdoor kampioenschap in de L1. Drie jaar later, in 2020, wordt Denise met hetzelfde paard Zeeuws reservekampioen dressuur in de klasse ZZ-licht.

Haar doel? Om met Head Hunter’s Hero in de Grand Prix te starten. En na het afronden van haar opleiding wil Denise samen met haar zus (die ook de instructeursopleiding op Aeres MBO Barneveld volgt) hun eigen dressuurstal beginnen.

Denise: “Ik haal veel voldoening uit het verbeteren van paarden en combinaties. Ik wil hier dan ook heel graag mijn werk van maken en straks samen met mijn zus ons eigen bedrijf starten. We zullen dan gaan lesgeven, paarden van andere mensen trainen en zadelmak maken. De naam voor het bedrijf hebben we al: DJ-Stables Scharendijke. Een combinatie van de voorletter van mijn naam en die van mijn zusje Joyce van de Panne.”

Met het volgen van de instructeurs-opleiding komt de droom van Denise stukje bij beetje dichterbij.

Wie daar lesgeeft… Egbert van Roekel Egbert van Roekel is met name expert op het gebied van de springsport.

Samen met zijn dochter, internationaal eventingamazone Nienke van Roekel beheert hij Stal van Roekel Sporthorses waar sportpaarden opgeleid en getraind worden. Egbert is gediplomeerd ORUN-instructeur (coach niveau 5); lesgeven zit hem in het bloed. Naast de vele lessen binnen zijn eigen bedrijf en aan het Hippisch Trainings Centrum, geeft Egbert les aan de instructeursopleiding van Aeres MBO Barneveld.

“Om een goede instructeur paardensport te worden, zul je een goede opleiding moeten volgen”, vertelt hij. “Al kun je nog zo goed paardrijden: lesgeven is wel even wat anders. Om dat goed te kunnen, moet je je kunnen verplaatsen in de ander, didactisch onderlegd zijn, rijtechnische kennis hebben en weten hoe je dat verwoordt. Of je nu straks lesgeeft aan topruiters of op een manege: jouw werk is superbelangrijk. Want juist die manege is vaak de plek waar de carrière van toekomstige topruiters begint. Als instructeur heb je belangrijk werk en raak je nooit uitgeleerd, dat is nou net wat het vak zo boeiend maakt.”

Mariska vertelt dat het belangrijk is dat studenten die de instructeursopleiding willen doen, wedstrijdervaring hebben.

Mariska: “Dat wil zeggen dat ze actief deelnemen aan KNHSwedstrijden. Om aan de opleiding te kunnen beginnen, moet je minimaal L-dressuur + 2 winstpunten zijn en B+2 winstpunten springen, of andersom.”

Eigen paard

Twee richtingen

Daarnaast moet je, om de instructeursopleiding bij Aeres MBO Barneveld te kunnen volgen, de beschikking hebben over een eigen paard of leenpaard met een schofthoogte van minimaal 1.60 m. Je neemt één paard mee voor beide disciplines (dressuur en springen) naar het Aeres Hippisch Centrum. Jouw paard moet klinisch gezond zijn, geschikt voor dressuur- en springlessen, betrouwbaar in de omgang en onder het zadel. Het paard moet (net als jij) minimaal L+2 dressuur & B+2 springen zijn, of L+2 springen & B+2 dressuur geklasseerd zijn.

De instructeursopleiding van Aeres MBO Barneveld kent twee richtingen: • Instructeur Paardensport en -houderij niveau 3 • Instructeur/Bedrijfsleider Paardensport en -houderij niveau 4 Tijdens de instructeursopleiding behaal je in het tweede leerjaar je ORUN-diploma aspirant-instructeur, in het derde leerjaar je ORUNdiploma instructeur basissport en in je vierde leerjaar je ORUN-diploma instructeur wedstrijdsport. Natuurlijk afhankelijk van de capaciteit en mogelijkheden van het paard en de student.

Voor aanvang van het schooljaar is het de bedoeling dat je een toelatingsrijtest rijdt, voor zowel dressuur als springen. Die test rijd je bij voorkeur met het paard dat je straks ook mee naar de opleiding neemt. Je rijdt op een spring- of veelzijdigheidszadel.

Deze rijtest is doorslaggevend voor toelating, van zowel jou zelf als je paard. Daarnaast krijgt iedere student een intakegesprek en talentenscan.

20 | HBVB MBO Instructeursopleiding

Belangrijk • Tijdens de opleiding word je getraind door topinstructeurs. Dit zijn coach 5 instructeurs. Voor dressuur worden de studenten getraind door Bart Bax en voor het springen/eventing door Egbert van Roekel.

• Je krijgt praktijk- en theorieles op het Aeres Hippisch Centrum in Kootwijkerbroek van di. t/m do. Maandag en vrijdag heb je algemeen vormende vakken op onze hoofdlocatie aan de Barnseweg in Barneveld.

• Als instructeur, ruiter, trainer of groom werk je voortdurend aan je eigen rij- en trainingsvaardigheden. Als student aan onze instructeursopleiding train je je rijvaardigheid met je eigen (sport) paard. Het trainen en verbeteren van sportpaarden is – naast managen, coachen, instrueren en africhten – een belangrijk deel van de opleiding.

• Naast je eigen rijvaardigheid komen tijdens deze instructeursopleiding onder andere ook didactiek, ruiterfitheid, lesgeven en coachen, exterieur en beweging, parcoursbouw en ziekteleer aan de orde.

• Op het Aeres Hippisch Centrum kun je je eigen paard stallen en hebben ook studenten de mogelijkheid tot overnachten. Er zijn logiesfaciliteiten voor ruim twintig studenten.

• Als student van de instructeursopleiding loop je stage op een sporthandelsstal waar je ook de mogelijkheid hebt om je rijvaardigheid te verbeteren. Het stagebedrijf moet een SBB goedgekeurd bedrijf zijn (samenwerkingsorganisatie beroepsonderwijs bedrijfsleven).

• Na het voltooien van onze Instructeursopleiding ben je in het bezit van een volwaardig mbo-diploma (niveau 3 of niveau 4), een ORUN aspirant-instructeurs diploma én het ORUN diploma basissport allround. En indien mogelijk ook ORUN wedstrijdsport dressuur/ springen allround.

Geen eigen paard of nog niet toe aan de instructeursopleiding?

Maar zijn paarden je lust en je leven, en wil je een topopleiding boordevol praktijk. Zodat je later kunt gaan werken als paardenprofessional? Aeres MBO Barneveld biedt praktische alle opleidingen op het gebied van paardensport en -houderij, op verschillende leerwegen en niveaus.

Voor onze volgende opleidingen heb je geen eigen paard nodig maar kun je gebruik maken van de school(sport)paarden op ons Aeres Hippisch Centrum: • Niveau 2 opleiding Medewerker Paardenhouderij • Niveau 3 opleiding Vakbekwaam Medewerker Paardensport en -houderij • Niveau 4 opleiding Bedrijfsleider Paardensport en -houderij.

Ook heb je de mogelijkheid om tijdens je opleiding het ORUN-diploma Aspirant Instructeur te halen (geldt voor niveau 3 en 4).

Meer weten?

Kijk voor meer informatie over de mbo-Instructeursopleiding op www.aeresmbo.nl/barneveld. Ook voor meer informatie over het Aeres Hippisch Centrum kun je en kijkje nemen op www.aeresmbo.nl, zoeken op Aeres Hippisch Centrum. Op onze website kun je ook onze online open dag bezoeken, waar je rechtstreeks contact kunt opnemen met Mariska van der Brugge of een van onze andere voorlichters.

MBO instructeursopleiding HBVB | 21

MOOISTE FOTO Beeldrijm Hans: “Jonge dieren zijn altijd een dankbaar foto-onderwerp; puppy’s, kittens, lammetjes of een kuikentje zoals op deze foto spreekt iedereen aan. Maar kijk je langer naar deze foto, dan zie je dat bepaalde vormen vaker terugkomen. We noemen dat ‘beeldrijm’.

Beeldrijm is een vorm van compositie waarbij verschillende elementen in het beeld met elkaar ‘rijmen’. Een foto kan er interessanter van worden; het dwingt je min of meer langer naar de foto te kijken.

In mijn foto komt de pluizige ronde vorm van het kuikentje (voor de liefhebbers; een Ayam Cemani van enkele dagen oud) in zowel de uitgebloeide paardenbloemen als in de paardenbloemen op de achtergrond terug.

Topfotografen zoals Erwin Olaf (bijvoorbeeld in zijn prachtige serie ‘Grief ’) en Robert Frank passen vaak beeldrijm toe in hun foto’s.

Hans Krudde is (gast-)docent paardenhouderij en dierverzorging aan Aeres Barneveld en docent dierfotografie aan Aeres Training Centre Barneveld. Elke uitgave van het HBVB magazine laten we jou smullen van zijn mooiste foto’s.

22 | HBVB De mooiste foto

Nieuws &

Foto: Janine Verschure

Weetjes Lucht voor

dierenpensions

D

e coronacrisis heeft ervoor gezorgd dat het afgelopen voorjaar, en waarschijnlijk ook de komende zomer voor dierenpensions als verloren moet worden beschouwd.

Omdat vluchten geannuleerd werden en vakantieplannen onduidelijk werden, waren eigenaren van honden en katten massaal gedwongen om het verblijf van hun dier bij hun dierenpension te annuleren. Dierenpensionhouders

beleven inktzwarte tijden. Stel je voor dat je – naast de zorgen die je hebt om de gezondheid van jezelf en je naasten – alle boekingen voor de zomerperiode ziet verdwijnen.

Het bestaande pakket aan noodmaatregelen van de overheid neemt de zorgen voor deze ondernemers niet weg; veel dierenpensionhouders maken zich zorgen over het voortbestaan van hun bedrijf. Daarom is brancheorganisatie Dibevo in overleg

Deze film is

H

echt

et spreekt voor zich dat de coronacrisis ook Aeres Barneveld hard raakt.

Een unieke leer- en werkomgeving, een campus met 2500 dieren, een prachtig Hippisch Centrum met 25 schoolpaarden, maar zónder studenten en cursisten: dat geeft een dusdanig vreemde aanblik dat het bijna een film lijkt. Maar helaas: deze film is echt.

In maart al moesten wij ons opleidingsinstituut sluiten voor studenten en cursisten, maar natuurlijk ging de verzorging van de dieren gewoon

24 | HBVB Nieuws en weetjes

getreden met het ministerie van LNV over een extra steunpakket. Dat heeft geleid tot een formeel verzoek waarin Dibevo extra duidelijk maakt dat dierenpensions vooral seizoensbedrijven zijn die het overgrote deel van hun omzet in vier maanden moeten binnenhalen. Namelijk in de voorjaars-, zomer- en najaarsvakantie, en rond de jaarwisseling. Dibevo hoopt dat dit ertoe leidt dat dierenpensions weer lucht krijgen en deze crisis kunnen overleven.

door. Gelukkig waren wij al voordat de coronacrisis de wereld op haar grondvesten deed schudden, bezig met e-learning. De werkgroep digitalisering was er al en de werkzaamheden kwamen in een stroomversnelling terecht. Onze studenten, cursisten, docenten en eigenlijk alle medewerkers moesten direct aan de slag met digitaal leren, met als centrale punt ons It’s Learning platform. Dit is door iedereen geweldig opgepakt. De ‘normale’ open dag van Aeres MBO Barneveld en Aeres Training Centre Barneveld kon niet doorgaan, maar in plaats daarvan kun je op www.opendagbarneveld.nl een digitale open dag volgen. Daarbij krijg je een rondleiding op ons opleidingsinstituut in Barneveld en neem je ook een kijke op ons Aeres Hippisch Centrum in Kootwijk.

Tot en met 1 september kun je je bij MBO Barneveld aanmelden.

Foutje

Foto: Janine Verschure

Foto: Janine Verschure

In het vorige HBVB magazine stond een artikel over het paddock paradise; een manier van paarden houden in een groot groepsverblijf. Daarbij vergaten we te vermelden dat de foto’s op pagina 34 en 37 zijn gemaakt bij Stichting De Paardenkamp; het paardenrusthuis in Soest. www.paardenkamp.nl

Gebitsproblemen bij hond en kat

72

procent van de katten- en hondenbaasjes zegt dat hun dier uit de bek stinkt; 60 procent weet niet dat gebitsproblemen zorgen voor een stinkende bek. 84 procent denkt niet dat een dier pijn heeft als zijn bek een onwelriekende geur verspreidt. Dat is een misverstand.

Maar liefst 80 procent van de honden en 70 procent van de katten kampt op tweejarige leeftijd al met gebitsproblemen. Hoewel het de nummer één ziekte bij deze dieren is, blijven veel van deze problemen onontdekt. Naar schatting lopen bijna een miljoen katten en circa 840.000 honden rond met pijn in de bek. Vooral omdat huisdiereigenaren de signalen van gebitsproblemen niet altijd herkennen. Zo blijkt uit onderzoek naar gebitsverzorging van huisdieren onder ruim 1.500 huisdiereigenaren in opdracht van AniCura, uitgevoerd door het Nationaal Huisdierpanel.

Uit het onderzoek blijkt dat honden, volgens hun baasjes, vaker uit de bek stinken dan katten (respectievelijk 78 en 62 procent). Slechts 16 procent denkt dat een dier pijn heeft als hij uit de bek stinkt. “Hier heerst een groot misverstand. Naar schatting heeft 90 procent van de dieren die uit de bek stinken te maken met een ontsteking door een slecht gebit. Dit zorgt voor veel ongemak en pijn”, zegt Esther Soeteman, tandheelkundig dierenarts bij AniCura. Ook schatten baasjes vaak verkeerd in wat dieren laten zien als ze pijn in de bek hebben. 71 procent van de honden- en kattenbezitters denkt dat een dier dan het voer laat staan. Soeteman: “Dat is dus niet het geval. Daardoor worden gebitsproblemen vaak heel laat ontdekt en leidt het in sommige gevallen zelfs tot ziekte. Een vieze adem is een van de belangrijkste signalen dat er problemen in de mond zijn.”

Corona en dieren

E

r waren berichten over besmette tijgers in de dierentuin in New York, verschillende huiskatten (onder andere in Nederland en België) die verschijnselen van COVID-19 hadden en bij een Nederlandse nertsenfarm bleek corona te zijn uitgebroken. Dierenliefhebbers vrezen dat dieren op straat worden gezet omdat eigenaren bang zijn dat hun dier mensen kan besmetten. Om angst en onduidelijkheid zoveel mogelijk weg te nemen, stelde het ministerie van LNV dit voorjaar een kamerbrief op over corona en dieren. Een van de belangrijkste feiten hieruit is de volgende: Hoewel dieren CoV-2 kunnen krijgen (CoV-2 is het virus dat COVID-19 veroorzaakt), zijn er geen aanwijzingen dat dieren een rol spelen bij de verspreiding van het coronavirus onder mensen. Experts beschouwen het risico voor mensen op besmetting via bijvoorbeeld katten verwaarloosbaar. Honden, katten, fretten en nertsen kunnen besmet raken, maar zijn minder gevoelig voor het virus dan de mens. Het advies blijft: patiënten met (klachten passend bij) COVID-19 vermijden uit voorzorg contact met hun dieren. Zieke dieren van patiënten met (klachten passend bij) COVID-19 blijven zo veel mogelijk binnen.

De faculteit dierengeneeskunde van de Universiteit Utrecht is een onderzoek gestart naar de gevoeligheid van katten voor het coronavirus. Medewerkers van de universiteit bezoeken zorgmedewerkers die besmet zijn geraakt en die in het bezit zijn van een kat, om te testen of de kat het virus bij zich draagt. Men wil onderzoeken of en hoe een ziek mens een kat kan besmetten, of de besmetting overdraagbaar is tussen katten onderling en hoe de katten een coronabesmetting doormaken. Chinese wetenschappers probeerden al eerder om honden, katten, fretten, varkens en gevogelte met het coronavirus te besmetten.

Bij katten en fretten lukte dat. Mininster Schouten wil ook laten onderzoeken of varkens besmet kunnen raken. De resultaten van dit onderzoek worden naar verwachting in augustus bekendgemaakt.

Foto: AniCura

Nieuws en weetjes HBVB | 25

“Ezels lijken op paarden en zelfs een kind kan zien dat ook zebra's en paarden aan elkaar verwant zijn.

Toch zijn er wezenlijke verschillen tussen paardachtigen.�

26 | HBVB Ezels

EZELS

Tijd voor een staaltje omdenken

stevig

Docent hoefdier Jan Zondag

Ze hebben geen beste naam; ze zouden dom zijn, eigenwijs en ook best lelijk. De ezel lijkt in heel veel opzichten een niet in te halen achterstand te hebben op het paard. Een gesprek met docent hoefdier Jan Zondag leert dat dit niet terecht is.

Tijd voor een stevig staaltje omdenken.

O

Tekst en foto's: Janine Verschure

p het moment dat wij de ezels van Aeres Barneveld bezoeken is de school gesloten vanwege de coronacrisis. Er zijn vier bewoners die ervoor zorgen dat de aanblik van ons opleidingsinstituut toch erg gezellig is. Op het perceel vlak voor de school lopen vier ezels, en daarmee hebben deze dieren een plek die ze verdienen: in de picture.

Aeres Barneveld is in het trotse bezit van vier vrolijke flaporen. Twee grote dames, moeder en dochter, ‘op papier’ Poitou ezels (zie kader – red.). Omdat ze echter de kenmerkende lange vacht missen en kleiner zijn dan een Poitou, gaan we ervan uit dat het kruisingen betreft. De kleine ezels – moeder en pleegzoon – zijn mediterrane miniatuurezels.

Voer Jan Zondag vertelt dat het voor ezels niet gezond is om te rijk voer te krijgen. “Ezels worden snel te vet”, vertelt hij.

“Bij ons staan ze momenteel op een vrij kaal weiland. In de natuur leven ezels vaak op heel lang, vezelrijk gras. Gras dat eigenlijk al bijna hooi is, dat is voor ezels gezonder dan jong, vers voorjaarsgras. Bij ons op school krijgen de ezels elke dag hooi bijgevoerd en daarnaast krijgen ze wat speciale ezelbrok. Daar hebben ze meer dan genoeg aan.”

Een ezel is geen paard Al is de ezel dan een paardachtige, hij verschilt zowel qua karakter als uiterlijk duidelijk van een paard. De korte rechtopstaande manen van de ezel komen van nature bij paarden en pony's niet voor. Een van de meest in het oog springende kenmerken van een ezel zijn de grote oren. Bij geen enkel paardenras worden grote oren gewaardeerd, terwijl ze de trots van elke ezel zijn. De staart van een paard bestaat uit een staartwortel die begroeid is met lang, stevig haar. Een uitermate geschikt wapen tegen de vliegen. De ezel beschikt over een staart die hinderlijke beestjes minder adequaat verjaagt. Zijn staart bestaat uit een staartwortel met onderaan een kwastje lang haar. Ezelhoeven zijn vrij klein, steil en nauw. De meeste paarden hebben bredere en plattere hoeven.

Ook qua lichaamsbouw zijn er duidelijke verschillen.

Een ezel is meer vierkant, hij heeft een korte hals en een compacte romp terwijl veel paardenrassen een langere hals hebben en een rechthoekig lichaam. Paarden hebben langere benen en zien er meestal wat luxer uit dan ezels.

Bij sportpaarden wordt een hoge schoft en een schuine schouder gewaardeerd. Een ezel heeft meer de bouw van een trekpaard, met een rechte schouder, die hem in staat stelt zware gewichten te trekken. Bij een ezel is de kracht van de beweging belangrijker dan de schoonheid ervan.

Ezels hebben een zeer lage schoft.

Ezels HBVB | 27

“Ezels zijn intelligente dieren die graag samenwerken met de mens.”

Stank voor dank Ezels lijken op paarden en zelfs een kind kan zien dat ook zebra's en paarden aan elkaar verwant zijn. Toch zijn er wezenlijke verschillen tussen paardachtigen. Niet alleen qua uiterlijk, maar ook voor wat het karakter betreft. Eén van de voorlopers van het hedendaagse rijpaard is het Przewalskypaard. Dit dier staat erom bekend dat het nauwelijks af te richten is. Dit geldt ook voor de zebra. In schril contrast staat het karakter van paard en ezel. De ezel stelt zich al eeuwenlang in dienst van de mens, deze eigenschap is in hem verankerd.

In veel landen worden ezels vooral gebruikt om keihard te werken.

Vaak worden de dieren daar niet gezien als wezens met gevoelens en een eigen karakter, maar als gebruiksvoorwerp. Dat is de dank voor de meegaande aard en werklust van de ezel.

Ezels zijn intelligente dieren die graag samenwerken met de mens. Ze vinden het prettig om aandacht te krijgen, geborsteld te worden en vooral: om met respect te worden behandeld.

Vakantie Ook in de coronatijd ontbreekt het de dieren op onze school aan niets, of nee; dat is niet helemaal Mediterrane miniatuurezel waar. Het ontbreekt de ezels momenteel natuurlijk wel aan studenten, de drukte die dat geeft en de extra aandacht die dat met zich meebrengt. Jan: “Natuurlijk worden de dieren gewoon elke dag verzorgd. Onze dierverzorgers zijn gewoon aan het werk.

We werken met een vaste club verzorgers en draaien wisselende diensten. De dierdocenten en dierverzorgers krijgen hulp van een kleine groep studenten. Hier op school is er voldoende mogelijkheid om veilige afstand te houden. Het is hier inderdaad momenteel een beetje een saaie bedoening. Laten we het maar zo zeggen: Op dit moment is het voor de dieren een beetje vakantie.”

28 | HBVB Ezels

Mediterrane miniatuurezel De Mediterrane miniatuurezel wordt ook wel dwergezel genoemd. Echte liefhebbers gebruiken deze naam liever niet, omdat dit zou kunnen duiden op dwerggroei. Niet zelden is een dwergezel klein omdat het een 'normale' huisezel met dwerggroei betreft. Zo'n dier heeft een extreem gedrongen uiterlijk en vaak afwijkingen aan de benen. De botten zijn veel te zwaar en het hoofd is te groot. Bij de miniatuurezel is het juist erg belangrijk dat het totaalbeeld harmonieus blijft. Met name een klein hoofd wordt gewaardeerd. Miniatuurezels komen uit Italië, uit Sicilië en Sardinië. De miniatuurezel is sinds de jaren 60 vooral in Amerika erg populair. Ook in Canada worden ze veel gefokt. De dieren mogen niet groter zijn dan 91,4 centimeter. Alle kleuren zijn toegestaan. Net als bij de huisezel komen de kleuren grijs, beige en bruin het meest voor. Wit, zwart, bont en voskleurige ezels zijn erg geliefd, maar vrij zeldzaam en daardoor vaak ook kostbaar.

Poitou ezel De Poitou ezel uit de Franse regio Poitou-Charente is één van de meest in het oog springende ezelrassen. Hij is groot, gemiddeld 1 meter 50. Wat het meeste opvalt is zijn lange bruine vacht. De vacht van een Poitou ezel mag vervilten, dat hoort bij het ras. Het lichaam moet egaal bruin zijn, zonder witte haren. Poitou ezels hebben een groot, vriendelijk hoofd met enorme langbehaarde oren die vaak een beetje opzij hangen. Ze hebben een prettig, aanhankelijk karakter. Poitou ezels werden voornamelijk gebruikt voor de productie van muildieren.

Poitou hengsten werden gekruist met merries van het Franse koudbloedpaardenras Mulassier Poitevin. Uit deze zware trekpaardmerries werden grote sterke muildieren geboren, die wereldwijd gretig aftrek vonden. Met de opkomst van de industrialisatie, werden de muildieren nauwelijks nog verkocht. Het gevolg hiervan was dat ook de Poitou ezel niet meer werd gefokt en in 1977 waren er nog slechts 44 geregistreerde Poitou ezels. Daarom werd, in samenwerking met Franse ministeries, een plan opgezet om het ras voor uitsterven te behoeden.

In hun oorspronkelijke omgeving eten ezels lang, vezelrijk gras.

Muildier en muilezel Een muildier is een kruising tussen een ezelhengst en een paardenmerrie.

Een muilezel heeft een paardhengst als vader en een ezelin als moeder.

Muildieren en muilezels hebben een langharige paardenstaart en niet de pluimstaart van een ezel. Het geluid dat ze voortbrengen houdt het midden tussen balken en hinniken. Er wordt wel gezegd dat een muilezel meer op een paard zou lijken dan een muildier, maar in de praktijk is het vaak haast onmogelijk ze uit elkaar te houden.

Muildieren en muilezels zijn een genetische mix, ze hebben kenmerken van beide soorten. Het paard brengt maat, snelheid en spierkracht in. Het aandeel van de ezel bestaat uit lange oren, werklust, uithoudingsvermogen en een rustig karakter. Muilezels zijn kleiner dan muildieren. Dat komt omdat dit dier geboren wordt uit een ezelin, en die is meestal kleiner dan een paard. Het embryo past zich

aan, aan de lichaamsomvang van het moederdier. Natuurlijk is de grootte van het veulen afhankelijk van het formaat van de ouderdieren. Kruisingen tussen dwergezels en pony's zijn kleiner dan nakomelingen van grote ezelrassen en paarden. Muildieren komen meer voor dan muilezels omdat een paardenmerrie een groter veulen geeft dan een ezelin, en de mens wil graag grote sterke nakomelingen. Bovendien worden ezelinnen niet zo snel drachtig van een paardenhengst, bij paardenmerries en ezelhengsten lijkt de bevruchting gemakkelijker plaats te vinden.

Wetenschappers gaan ervan uit dat verdere verschillen tussen muilezels en muildieren veroorzaakt worden door de invloed van de moeder op de ongeboren vrucht en de opvoeding van het veulen.

Een muilezel, opgevoed door een ezelin, zal zich minder paardachtig gedragen dan een muildier dat wordt opgevoed door een paardenmerrie.

| 29

De rat

Vriend of vijand?

Als er ooit een dier was met een vreemde controverse in zijn relatie tot de mens, dan is dat de rat. Er zijn mensen die hem een naam geven, bij wie hij op de schouder meereist en die hem voeren en vertroetelen. En er zijn mensen die hem bestrijden.

Tekst en foto's: Janine Verschure

30 | HBVB De rat

“Ratten zijn verrassend leuk, ze hebben echt een eigen karakter en zijn slim.”

amme, gedomesticeerde ratten zijn in principe nog dezelfde dieren als hun voorouders; de wilde bruine rat. Toch heeft zich gedurende het domesticatieproces wel een aantal veranderingen voltrokken. Op een gegeven moment gingen mensen bruine ratten uit het wild vangen, om ze onder menselijke zorg te houden, met name als proefdieren. Bij het kweken met deze dieren werd geselecteerd op gedrag: de minst bange en meest stressbestendige dieren werden ingezet voor de fokkerij. Op die manier werden tamme ratten steeds tammer. Ook gingen mensen selecteren op kleur en vachttekening. Tamme ratten kunnen bijzondere kleuren of witte aftekeningen hebben. Voor een wilde rat is dat niet handig, omdat je met bijvoorbeeld witte pootjes veel zichtbaarder bent dan wanneer je geen aftekeningen hebt.

De rat als ongedierte Maroesjka de Best werkt bij Rentokil, een bedrijf dat al sinds 1936 gespecialiseerd is in ongediertebestrijding.

Ze vertelt: “In Nederland hebben we voornamelijk last van twee soorten ratten: de bruine rat en de zwarte rat. Deze soorten hebben een verschillende leefwijze. De zwarte rat is een uitstekende klimmer en springer. De reuk is zijn belangrijkste zintuig. Hij is zeer argwanend en vooral 's nachts actief. De zwarte rat is een alleseter met duidelijke voorkeur voor granen, zaden en vruchten. Hij leeft op droge en hoge plaatsen.

De bruine rat is een uitstekende graver, zwemmer en klimmer. Ook bij hem is de reuk het voornaamste zintuig en is deze rat ook 's nachts het meest actief.

Ook de bruine rat is een alleseter met een duidelijke voorkeur voor wat het meest voorhanden is, zoals granen, knolgewassen, groenten, fruit, vlees en vis. De bruine rat leeft graag in waterrijke gebieden.”

Het gevaar van ratten Ratten veroorzaken overlast, zeker als het er te veel worden. Omdat ratten zich razendsnel voortplanten is dat risico heel reëel. Ratten veroorzaken schade doordat ze verpakkingen, hout, plastic, maar ook kabels kapot knagen. Stichting Kennis- & Adviescentrum Dierplagen (KAD) in Wageningen gaat ervan uit dat een kwart van de stalbranden veroorzaakt wordt door knaagdieren die zich tegoed doen aan elektriciteitskabels. Daarnaast kunnen wilde ratten ziektekiemen bij zich dragen en omdat ze altijd op zoek zijn naar eten, kunnen ze ervoor zorgen dat ons voedsel verontreinigd raakt. Men gaat ervan uit dat de rat een rol heeft gespeeld bij het verspreiden van de pest; een ziekte die van de veertiende tot de negentiende eeuw ruim twintig miljoen mensen in Europa het leven kostte. Ook dragen ratten soms de Ziekte van Weil bij zich, waarmee ook honden – én mensen – besmet kunnen raken.

Bestrijden Maroesjka vertelt dat de zwarte en de bruine rat op dezelfde manier bestreden worden. “Het belangrijkste is de wering. Zorg ervoor dat de ratten je huis of bedrijf niet binnen kunnen komen. Daar zijn verschillende mogelijkheden voor, zoals goed afsluiten van vuilcontainers, buitenmuren vrijhouden van planten en begroeiing, ventilatieopeningen afdichten met gaas van maximaal 0,5 cm breed. Pas als de wering op orde is en er nog steeds overlast van ratten is, worden de ratten bestreden. Dit kan door het plaatsen van gif in vallen of door het plaatsen van een val waar een CO2 spuitbus in zit, die afgaat zodra er zich een rat in de val bevindt.”

De rat HBVB | 31

OOK LEUK OM CADEAU TE GEVEN!

SPECIALE AANBIEDING

6 nummers Hart voor Dieren voor €15 Het abonnement stopt automatisch

Nr. 9

September 2017 € 3,95

Vakantie-uitje?

Nr. 10

Natuur onder water

oktober 2017 € 3,95

Bescherming

Nr. 11

Wildlife

MET MAANDELIJKS SCHITTERENDE NATUURREPORTAGES!

november 2017 € 3,95

Recordhouders De 10 snelste dieren ter wereld

Schande in het lab

Dierproeven – het einde is nog niet in zicht Puzzelplezier

www.hartvoordieren.nl

www.hartvoordieren.nl

mooie prijzen

In diztine maga n die

www.hartvoordieren.nl

Dierethuis een eken zo

Op nieuwe wegen

Voor jou getest

Wat brengt egels naar de stad?

Blijf bij me!

Test: hoe goed begrijp jij je dier?

ie

De wonderbaarlijke

Verzorging Roedelleven Arme vogels

Braaf! Hoe je jouw hond goed kan belonen

Wat is er giftig voor onze vogels?

Nr. 01

RAAD GEVER :

januari 2018 € 3,95

Dog in the city Gezelschap

'Peetouders' gezocht Steun je

Lach mee!

De leukste dierenfoto's

lievelingsdier

www.hartvoordieren.nl

Elk jaar opnieuw

Met je hond in de Een partner dierenleed stad wonen: Vermijd waar voor je kat: moet je op letten? tips tijdensinfo deen feestdagen

Wist je dit?

Elephant

Natuurlijke trucs Hoe wilde dieren zichzelf genezen PLUS: win mo

Haven

Eerste

Olifantenopvang

01711

van dieren

01710

01709

8 711273 991675

Nr.1112 November december 20174,40 € 3,95 Nr. 2017 € Opvoeding Voeding Een gezond etensbakje voor je chinchilla's

zintuigen

Slachtveulens

in Europa Nr. 2

Februari 2018

€ 3,95

Advies van experts: Mode & dierenleed

• Speeltips voor honden dierenverwennen moeten • Hoe Seniorenkatten lijden voor leer • Vogels in de rui

Geheime taal

Als bomen met dieren praten

BP 8 7 1 1 2 7 3 9 9 1 6 7 5

Wildlife in de woonkamer

Wie stopt de exotentrend?

8 711273 991675

Communicat

Maak kans op

oie

www.hartvoordieren.nl

www.herz-fuer-tiere.de www.hartvoordieren.nl

Nieu

w

c ks & Tri Tips natuure uit d theek apo

Bijzonder beroep De Grote Kennisquiz

Afscheid nemen

Troost & hulp voor moeilijke tijden Een morele vraag

Hebben dieren recht op waardigheid?

Succesvol herplaatste dieren

Eindelijk een nieuw thuis Bevers Huisd ier-R aadg ever Geniet 6 maanden lang van prachtige dierenfoto’s, tips en informatie over voeding, gezondheid en de opvoeding van jouw huisdier, indrukwekkende reportages over natuur en wildlife, handige weetjes over hobby- en boerderijdieren.

Reportage

Wellness

Welke verzorging heeft je kat nodig?

Loslopen

Konijnen in huis – de beste tips op een rijtje

Speelidee

Maak een verrassing voor je cavia of hamster

Verzorging De beste slaapplekjes voor katten

Vrije vlucht Maak je huis veilig voor je vogels

Special

IJsberen op dun ijs

Verzorging

Dit hebben binnenkatten nodig om gelukkig te zijn

Ga naar: hvd.mijntijdschrift.net/cursuscentrum of bel 0800-0996606 VOLG HART VOOR DIEREN OOK OP 32 | HBVB Column

EN

01802

Het fascinerende rijk der rendieren

01801

In beeld

8 711273 991675

01712

Commando's die elke hond moet kennen

8 711273 991675

Opvoeding

Onderweg voor jou

eekhoorns redden

BP 8 7 1 1 2 7 3 9 9 1 6 7 5

Helden aan het werk

Fascinerend

Gif Particulieren mogen geen gif meer gebruiken om ratten te bestrijden. Professionele ongediertebestrijders mogen dat wel, maar alleen als er voldaan wordt aan bepaalde voorwaarden.

Maroesjka: “Particulieren mogen – nog – wel zelf bestrijden met klemmen. Bedrijven moeten voldoen aan het rattenprototcol. Dit betekent dat na monitoring er eerst aangetoond moet worden dat er daadwerkelijk ratten aanwezig zijn. Als dat is vastgesteld, mag overgegaan worden op klemmen en uiteindelijk het inzetten van biociden. Maar dit alles mag pas nadat ook geprobeerd is de ratten te weren."

Maroesjka vertelt dat er verschillende redenen zijn voor het verminderen van rattenbestrijdingsmiddelen. “Het milieu is er zeker één van. Ook is doorvergiftiging een belangrijke reden. Door het gebruik van gif wordt niet alleen het ongewenste dier gedood, maar kunnen ook eventuele dieren die leven van het plaagdier worden gedood. Denk daarbij bijvoorbeeld aan roofvogels of katten. Wel is het zo dat onze rattenkisten dusdanig beveiligd zijn dat de biociden niet in het milieu terecht kunnen komen. Er zijn mensen die denken dat het gebruik van klemmen minder diervriendelijk is dan gif, maar dat is een misvatting. Als de klem op de juiste manier wordt gebruikt, is de rat in één klap dood. Bij gif is dat anders. Door van het gif te eten, wordt de rat van binnenuit uitgedroogd. Dit kan een week duren. In onze radarvallen met CO2 wordt een rat binnen een paar seconden gedood.”

Houden van ratten Ilona Gunnink is dierverzorger bij Aeres Barneveld.

Ze werkt in de knaagdierverblijven en heeft een bijzondere band met ratten. “Als klein meisje al, hield ik thuis ratten”, vertelt ze. “En ook toen ik een jaar of zestien was. Ratten zijn verrassend leuk, ze hebben echt een eigen karakter en zijn slim. Mijn ratten luisterden als ik ze riep, en ik leerde ze om een parcoursje te lopen. Ze vinden het leuk om met je samen te werken, dat doen ze in de natuur ook met elkaar. Zoals het volgen van elkaar bijvoorbeeld naar een plek waar voedsel te vinden is. Samenwerken zit ze in de genen en om te overleven moet je sowieso slim zijn, natuurlijk. Als een rat niet uitgedaagd wordt, als hij in zijn verblijf te weinig te doen heeft, gaat hij zich vervelen en kan hij ongewenst gedrag gaan vertonen.

Ratten zijn al eeuwenlang dieren die proberen om iedereen, inclusief de mens, te slim af te zijn. Die

eigenschap vind je ook terug wanneer je ze als huisdier houdt.”

Sociaal en mensgericht Ilona vertelt dat de ratten op school een prima leventje hebben: “Ze worden regelmatig ingezet bij verschillende lessen. Zo leren studenten hoe ze ratten moeten hanteren, hoe je het geslacht bepaalt, hoe je een gezondheidscontrole uitvoert. Er zijn studenten die hier leren hoe de leefomgeving van ratten verrijkt kan worden en soms wordt er getraind met de ratten. De ratten vinden dat leuk om te doen. Bij ons op school zijn ze goed gesocialiseerd en mensgericht.”

Als we haar vragen of ratten ook agressief kunnen zijn, zegt Ilona: “Ze kunnen heus wel boos worden, als je iets doet wat ze irriteert. Ik ben als kind ooit weleens gebeten, maar dat mag eigenlijk geen naam hebben. De rat beet niet door, hij pakt alleen mijn vel even vast. In mijn geval zag ik twee puntjes in mijn huid. Daarmee had de rat mij geleerd dat ik hem de volgende keer wat voorzichtiger moest benaderen.”

Groepsdieren Ilona vertelt dat ratten bewegingsvrijheid moeten hebben. “Ze hebben een ruim verblijf nodig”, vertelt ze. “Ratten zijn hele sociale groepsdieren. Een rat solitair houden, dat zou je niet moeten doen. Ze moeten contact kunnen maken; met soortgenoten maar ook met mensen. Ratten zijn nieuwsgierig en zoeken je echt op; je merkt dat ze het fijn vinden als je ze aandacht geeft, maar vooral natuurlijk als ze van jou iets lekkers krijgen. Dat mensgerichte, dat is wat mij betreft de belangrijkste reden dat ratten zo leuk zijn.”

Natuurlijk merkt Ilona regelmatig dat veel mensen haar liefde voor de rat niet delen.

“Mensen vinden ze eng; vies. Met name de staart geeft veel mensen de kriebels. Die is glad, haarloos en voelt een beetje ruw aan. Wij hebben op school nu vijftien ratten en ik vind het nog steeds heel leuk om met die dieren bezig te zijn. Natuurlijk houden we de mannetjes en de vrouwtjes wel apart. Ratten planten zich namelijk voort als… Tja, als ratten.”

“Ratten zijn al eeuwenlang dieren die proberen om iedereen, inclusief de mens, te slim af te zijn. Die eigenschap vind je ook terug wanneer je ze als huisdier houdt.”

De rat HBVB | 33

DE BARNEVELD BELEVING VAN

Ga d’r maar aan staan, Daan...

De 'Barneveld beleving' is een begrip met een speciale lading. Zij heeft alles te maken met de unieke kenmerken van ons opleidingsinstituut.

Met zo’n 2500 dieren op de campus, het Aeres Hippisch Centrum, de bijzondere mensen die je er tegenkomt, de indrukwekkende hoeveelheid kennis, passie en dierenliefde die daar rondwaart.

Hoe kun je de Barneveld beleving ‘levend’ houden als je door bizarre omstandigheden gedwongen wordt alleen nog digitaal onderwijs aan te bieden?

Ga d’r maar aan staan...

34 | HBVB De Barneveld beleving van...

D

aan den Uijl is docent biologie en onderwijsdeskundige aan Aeres Barneveld. Hij maakt deel uit van de werkgroep digitalisering en is binnen ons onderwijsinstituut het aanspreekpunt voor alles wat te maken heeft met digitaal onderwijs.

Daan vertelt dat de Barneveld Beleving natuurlijk voor een groot deel gebaseerd is op de vele dieren die je op school tegenkomt. “En inderdaad; nu wij vanwege de coronacrisis de school tijdelijk moeten sluiten, heeft het leeuwendeel van onze studenten en cursisten met die dieren geen contact. Maar de Barneveld Beleving heeft ook alles van doen met de passie die je vindt bij ons. En gelukkig: passie voor je vak, voor dieren; die kun je als docent ook ‘coronaproof ’ overbrengen, via een onlineverbinding.”

Videovergadering met de biologiesectie van het team Dier & Management. Boven zie je Stella Fauré, Aike Geers en Laurens Woldring. Onder: Kim Bosma en Daan.

"Over 'omdenke gesproke n' no-time w n: in bij ons 'co erd er r proof' les onage geven" -

Online verdieping Daan: “Een kleine twee jaar geleden mocht ik voor ATCB (Aeres Training Centre Barneveld – red.) een e-learning maken, allereerst voor de cursus Paraveterinair Dierenartsassistent. Dat was de eerste opleiding die op een constructieve manier gebruik ging maken de mogelijkheden van Blended Learning. De cursisten paraveterinair komen eens in de twee weken naar ons opleidingsinstituut. Ons doel was dat ze in de tussenliggende tijd toch het gevoel konden krijgen op school te zijn. Ja inderdaad: om weer even die Barneveld beleving te ervaren. Door cursisten thuis te laten voorbereiden en te luisteren naar een van die gepassioneerde docenten, kan er tijdens de contactmomenten een enorme verdieping worden aangeboden. Dit heeft tot een betere kwaliteitsbeleving en verdieping van de opleiding geleid. De reacties van de cursisten waren dusdanig positief dat we dit ook gaan doorvoeren naar de andere opleidingen van ATCB.”

Trots op het team

Stroomversnelling Daan vertelt dat een belangrijk deel van zijn expertise ligt op het vlak van ‘Blended Learning’; een vorm van onderwijs waarbij online en regulier onderwijs elkaar aanvullen en ondersteunen. “Ik deed mijn afstudeeropdracht over dat onderwerp”, vertelt hij. “Al voordat de coronacrisis zich aandiende maakte ik deel uit van de werkgroep digitalisering van Aeres Barneveld. Er waren al behoorlijk wat stappen gezet op het gebied van digitalisering. Onze studenten maakten al gebruik van het online leerplatform ‘Its Learning’ waar studenten en docenten materialen kunnen uitwisselen. Het ene team zette er presentaties van lessen op, en deelde linkjes en documenten waar iedereen dan 24/7 bij kan. Terwijl andere teams al regelmatig volledige lessen digitaal beschikbaar stelden. Het gebruik wisselde dus nogal, afhankelijk van de expertise en de affiniteit van de verschillende docenten met e-learning. Door corona kwam alles in een stroomversnelling terecht. Inderdaad: toen moesten we wel.”

Als we hem vragen hoe docenten omgaan met deze nieuwe werkelijkheid, van corona-proof scholen binnen een anderhalve metersamenleving, en digitaal onderwijs, vertelt Daan dat hij blij verrast is door de medewerking en positiviteit die hij ervaart van zijn collega’s. “Natuurlijk is de ene docent er vaardiger in dan de ander, maar door klein te beginnen en lessen te geven waar men zich als leerkracht comfortabel bij voelt, is het echt ontzettend snel goed gegaan. Je merkte echt al snel dat iedereen de smaak te pakken kreeg.

We zitten nu weken thuis en het gaat boven verwachting. Natuurlijk werd iedereen door deze vreemde omstandigheden wel een beetje gedwongen om heel snel te schakelen, maar ik ben echt trots op de manier waarop ons team dit heeft opgepakt.”

Uitdagingen Daan vertelt dat het online leren nog een aantal uitdagingen kent. “Bijvoorbeeld de vraag: hoe houd je het voor de studenten overzichtelijk? In het begin werd ik behoorlijk overladen met allemaal ‘leuke en handige’ tools. Iedereen kwam met zijn eigen ideeën en op zo’n moment is het zaak de hoofdlijn in beeld te houden. Waar het om gaat is dat het voor de studenten duidelijk is. Om te voorkomen dat

De Barneveld beleving van... HBVB | 35

GEZONDHEID VOOR NU EN ALTIJD Het valt misschien niet op, maar binnenin deze schattige kitten vindt een geweldige transformatie plaats.

Zijn enthousiasme vraagt al veel van hem, maar in zijn eerste levensjaar moeten zijn botten nog groeien om uiteindelijk vier keer sterker te worden dan beton.

En in de eerste zes maanden moet ook zijn weerstand zich nog ontwikkelen om hem te beschermen tegen miljoenen bacteriĂŤn. Want zodra je kitten geen afweerstoffen meer krijgt via de moedermelk, heeft hij een dipje in zijn weerstand.

Met ROYAL CANINÂŽ KITTEN krijgt je kitten precies de juiste samenstelling van voedingstoffen om zijn weerstand, een gezonde spijsvertering en een gezonde groei van zijn botten te ondersteunen. Want een fantastisch leven begint met een gezonde start!

Leer meer op royalcanin.nl/kitten-info

“Door corona onze lessen wel digitaal beschikbaar stelden.”

moesten

het ene vak het digitale leren heel anders inricht dan het andere, zijn we als collega’s gaan zoeken naar een stuk uniformiteit daarin. Met als centrale punt ons It’s Learning platform.”

Een andere uitdaging is de vraag: hoe gaan we toetsen? Daan: “Om de zogenaamde formatieve toetsen – dat zijn tussentijdse evaluatietoetsen die onder andere bepalen of de deur naar het examen opengezet wordt – online af te nemen, zijn we aan het kijken hoe we dat zo waterdicht mogelijk kunnen doen. Is het bijvoorbeeld mogelijk een videosurveillance te doen om te voorkomen dat er gefraudeerd wordt? Er gaan geluiden op om een toets te ontwikkelen waarbij studenten gewoon hun boek mogen gebruiken, of bijvoorbeeld dat de formatieve toets een soort eindopdracht wordt die studenten moeten uitvoeren. Daar zijn we druk over aan het nadenken.”

t “Waar heis om gaatoor dat het vnten de studejk is.” duideli

Heel erg Barnevelds Daan vertelt dat hij en zijn collega’s vrolijk worden van de positieve reacties die ze krijgen van studenten. “Het is echt leuk als je van studenten een compliment krijgt, als iemand zegt dat hij het knap vindt dat we het digitale onderwijs in zo’n korte tijd 'uit de grond gestampt' hebben. Deze week nog sprak ik iemand die zei dat hij school erg mist, maar dat hij wel merkt dat-ie thuis heel geconcentreerd kan werken. ‘Als ik nu iets niet snap’, zei hij, ‘dan kan ik gewoon het filmpje terugkijken. Terwijl je, als je gewoon in een les zit, aan de leraar moet vragen of hij het nog een keer wil uitleggen.’ Daarmee had hij precies de kern van Blended Learning te pakken. Dat studenten thuis de rust en concentratie hebben om met behulp van e-learning, op hun eigen tempo zich de stof eigen te maken. Op school krijgen ze het persoonlijke contact en de inspirerende leeromgeving. Dat is denk ik de lijn die we in de toekomst als Aeres moeten gaan aanhouden.

Als je in je eigen omgeving zit heb je de rust om te leren in je eigen tempo, maar aan de andere kant hoor ik ook veel studenten zeggen dat ze de school en het persoonlijke contact met de docenten missen.

Dat begrijp ik ontzettend goed en dat is ook heel erg Barnevelds: onze studenten en cursisten vinden het fijn om naar school te komen.”

De Barneveld beleving van... HBVB | 37

“Als s t iet een kae t wil, echt ni rkt ‘de dan we t van krach es’ koekj niet.”

Miranda Geerlings

38 | HBVB Kattentrimsalon

Kattentrimsalon “Een kat laat zich niet de wet voorschrijven”

“Er zijn nog steeds mensen die er lacherig over doen”, vertelt Miranda Geerlings.

“Mensen die op hun werk vertellen dat ze naar ‘de kattenkapper’ gaan, en dat collega’s dan denken dat ‘t een grap is. Ik denk dat dat komt omdat mensen die geen katten hebben en die niet van katten houden, eigenlijk alleen gewone, kortharige katten kennen. Die staan er niet bij stil dat er ook katten zijn met lang haar, die meer vachtverzorging nodig hebben dan een korthaar.”

Tekst en foto's: Janine Verschure

M

iranda Geerlings is kattengedragsdeskundige en kattentrimster (www.4Cats.nl).

Ze vertelt dat het trimmen van katten een ander verhaal is dan honden. Miranda: “Dat is vooral een ‘karakterdingetje’. Vaak kun je een hond nog wel paaien met een snoepje of een koekje, of hem vragen om even te blijven zitten. Maar als een kat iets echt niet wil, dan werkt ‘de kracht van koekjes’ niet. Katten laten zich niet de wet voorschrijven.”

ze zelf niet in staat zijn hun kat te kammen.

“Omdat de kat het niet toelaat”, zegt Miranda. “Mijn klanten hebben bijna allemaal langharige katten, meestal met klitten en soms met compleet vervilte plekken. Vaak kunnen mensen wel de rug van hun kat kammen maar de buik is dan bijvoorbeeld een no-go area. Juist de buik, de broek en de okseltjes zijn probleemgebieden waar de vacht gemakkelijk klit. Veel katten vinden het sowieso al niet lekker als je ze daar kamt, maar zeker als ze klitten krijgen mag de eigenaar er vaak niet eens meer naar wijzen.

Op zich is dat heel begrijpelijk want klitten doen pijn. De vastzittende vacht trekt aan

Karakterdingetje Miranda: “Als het gaat om de trimtechnieken zoals kammen en scheren maakt het niet zoveel uit of je een hond of kat behandelt.

Maar tussen de karakters van honden en katten zijn veel verschillen. De meeste honden kun je vertellen dat ze even stil moeten zitten en je beloont ze als ze dat doen. Katten zijn daar heel anders in. Een kat die stress heeft, die hoeft echt geen kattensnoepje. Daar komt nog bij dat veel katten die bij een trimsalon worden gebracht, minder goede ervaringen hebben met de kam en de borstel. Daarom moet je als kattentrimmer vooral heel goed zijn in de omgang met katten.”

Klitten doen pijn De meeste mensen die hun kat bij een kattentrimster brengen, doen dat omdat

Kattentrimsalon HBVB | 39

de huid, het is alsof er constant iemand aan je haar trekt. Als het zo ver komt dat de vacht echt gaat vervilten, is er daadwerkelijk sprake van een kat die lijdt. De huid onder zo’n vervilte plek staat constant onder druk omdat er aan de haren getrokken wordt. Soms met het gevolg dat de huid beschadigt en er onder het vilt zelfs wondjes en ontstekingen ontstaan.”

“Een kat is als het ware een spiegel van jouw emotie. Dus als jij lief en respectvol naar de kat bent en niet bang, dan voelt hij dat en werkt hij mee.”

“Hij gelooft niet dat jij dat kan”

Je kunt je voorstellen dat een kat die er dusdanig aan toe is, zich niet gewillig zal laten behandelen door de kattentrimster. Toch vertelt Miranda dat dat in de regel best meevalt.

“Laatst belde een vaste klant dat ze haar ragdoll weer wilde brengen.

Ze vroeg of haar man mee mocht komen. ‘Hij gelooft namelijk niet dat jij dat kan’, zei ze.

‘Hij is ervan overtuigd dat je onze kat niet kunt kammen zonder verdoving.’ Dit was nog voor de coronacrisis dus ik had geen enkel bezwaar tegen de aanwezigheid van haar man in mijn trimsalon. Hij kwam een beetje lacherig binnen, de kat kwam uit de vervoersmand, keek even boos toen ik haar rustig vastpakte maar bleef gewoon zitten toen ik haar kamde. Manlief was stomverbaasd: thuis begon de kat al te blazen zodra ze een kam of een borstel zag. Hoe dat komt? Kijk, ook bij katten is het natuurlijk best voor een deel zo dat vreemde ogen dwingen. In mijn trimsalon is alles vreemd en bij veel katten heeft dat tot gevolg dat ze de vachtverzorging maar over zich heen laten komen. Maar aan de andere kant is het ook belangrijk om – heel rustig en altijd vriendelijk – te handelen en niet te gaan aarzelen of treuzelen. Een kat is als het ware een spiegel van jouw emotie. Dus als jij lief en respectvol naar de kat bent en niet bang, dan voelt hij dat en werkt hij mee.

Vaak heeft de kat thuis al geleerd dat als hij gaat grommen, het kammen stopt. Als ik dan aan de slag ga, dan ga ik wel even door als hij boos wordt, terwijl hij voelt dat het opluchting gaat geven.

40 | HBVB Kattentrimsalon

Want die vervelende klitten zijn weg. Aan het eind ben ik dan ook meestal wel vriendjes met de kat en krijg ik nog een kopje.

Ik neem uitgebreid de tijd om de klant te vertellen hoe hij de vacht van zijn kat zelf kan bijhouden. Daarbij vertel ik dat hij niet gelijk moet stoppen als de kat een grom geeft. Het beste kan een eigenaar de kambeurt in korte sessies onderverdelen, dit om het vertrouwen weer op te bouwen nu de kat klitvrij is.

Het is dus belangrijk dat je niet bij elke vorm van protest stopt met kammen maar wél voordat de kat echt boos wordt of overstuur raakt. Dat is een kwestie van aanvoelen. Let wel: deze aanpak werkt niet bij elke kat hoor. Ik kom heus ook weleens een kat tegen die ik behandel met een lederen polsbeschermer aan, of die ik een helmpje op moet zetten zodat hij me niet kan bijten.

En inderdaad: ook ik heb een paar klantjes van wie ik de vacht alleen kan verzorgen nadat ze bij de dierenarts een roesje hebben gehad, zodat ze verdoofd zijn. Omdat ze echt te agressief zijn of erg bang van het geluid van de tondeuse.”

Ook kortharen Natuurlijk is het zo dat langharige en halflangharige katten meer vachtverzorging nodig hebben dan een korthaar, maar ook de gewone ‘huis-, tuin- en keukenkat’ (HTK) zal soms geholpen moeten worden. “Eigenlijk hebben alle katten hulp nodig bij het verzorgen van hun vacht”, vertelt Miranda. “Om overtollig

haar te verwijderen en om klitvorming te voorkomen. Zeker als ze ouder worden. Een gezonde korthaar kan het zelf wel, maar als hij wat minder atletisch wordt, last krijgt van artrose, dan kan hij niet overal meer bij. Dat stukje net voor de staart bijvoorbeeld, dat wordt dan overgeslagen. Soms zie ik katten die daar compleet vervilt zijn. Ook de Brits korthaar is een voorbeeld van een ras waarvan mensen vaak denken dat je daar niet met een kam bij in de buurt hoeft te komen. Maar de dichte vacht van een Brit kan gaan klitten op plaatsen waar de kat zelf niet bij kan. Wanneer het dan een kat betreft die zijn hele leven nog nooit gekamd of geborsteld is, kom je voor een behoorlijke uitdaging te staan als jij doodleuk die pijnlijke klitten wilt gaan wegkammen. Daarom zou ik iedereen willen aanraden, ook als je kat kort haar heeft, om hem regelmatig even te kammen. Aai hem, beloon hem, maak het leuk. Zorg ervoor dat een kambeurt een prettig aandachtsmomentje is voor je kat. Dan kan de vachtverzorging een positieve bijdrage leveren aan de band met je kat.”

Fear Free 4Cats, het bedrijf van Miranda is het eerste kattengedragscentrum/ trimsalon dat het bezit is van het ‘Fear Free-certificaat’. Dit is een Amerikaans keurmerk voor mensen die werken met honden en katten, en die graag willen dat hun klantjes zo min mogelijk stress hebben. Miranda legt uit dat een dierenarts waar ze regelmatig mee samenwerkt haar vertelde dat hij bezig was dit certificaat te behalen. “Hij had zo’n enthousiast verhaal dat ik een kijkje nam op de website FearFreePets.com. Ze bleken niet alleen modules te hebben voor dierenartsen, maar ook voor vachtverzorgers en ik besloot me op te geven. Ik volgde de online opleiding en nu ben ik dus de eerste officieel ‘Fear Free’ gedragstherapeut en trimsalon in Nederland.”

“Eigenlij hebben al k katten hu le nodig bij lp verzorgen het hun vach van t.”

Kattentrimsalon HBVB | 41

EVEN VOORSTELLEN

Er zijn vele soorten en ondersoorten gifkikkers. Dit is een blauwe gifkikker (Dendrobates tinctorius var. azureus).

Gifkikkers Niet briesen maar fluiten

H

et zou kunnen dat jij bij een gifkikker denkt aan een driftig persoon, iemand die staat te briesen van woede. De gifkikkers in het paludarium van Aeres Barneveld zijn niet heetgebakerd en aan briesen doen ze al helemaal niet. Wat ze wél doen, is fluiten.

Docent dier & biologie en dierspecialist herpeten Laurens Woldring vertelt dat met name de mannetjes, maar bij sommige gifkikkersoorten ook de vrouwtjes, hun aanwezigheid kenbaar maken door korte hoge piepgeluidjes te maken, dat lijkt op fluiten. Gifkikkers danken hun naam aan het feit dat indianen in de tropische regenwouden het gif van deze diertjes gebruiken bij de jacht. Gifkikkers scheiden via hun huid gifstoffen af. Om hun aanvallers hiervoor te waarschuwen zijn ze getooid in felle kleuren. De indianen wrijven hun pijlen

42 | HBVB Even voorstellen

over de giftige slijmhuid van de kikkertjes. Als ze vervolgens schieten op bijvoorbeeld apen of vogels, zorgt het gif ervoor dat de prooidieren snel verlamd raken.

“In gevangenschap zie je dat de gifkikkers vaak minder giftig zijn dan in de natuur”, vertelt Laurens. “Dat komt doordat ze bij ons andere voeding krijgen dan in het wild. Wij voeren ze fruitvliegjes, springstaartjes en kleine kevertjes, die we bepoederen met een calciumpreparaat. Het is niet verstandig om gifkikkers met blote hand te hanteren. Omdat je hun gevoelige huid kunt beschadigen, maar vooral ook omdat ze giftig zijn. Het is niet zo dat een simpele aanraking direct levensgevaarlijk is, maar als je een wondje hebt of in je ogen wrijft, kun je daar wel degelijk last van krijgen. Vandaar dat wij, als we de kikkertjes moeten verplaatsen, een bakje over ze heen zetten of handschoenen aandoen.”

Echt waar: jij hebt waarschijnlijk 50% meer kans op een tekenbeet!

Volg de STAP-methode!

In Nederland krijgen jaarlijks maar liefst 27.000 mensen de ziekte van

STAP 4 Preventie

Lyme door een tekenbeet. En wist je dat honden- en katteneigenaren

Teken wil je het liefst voorkomen. Zeker gezien teken bacteriën, virussen en andere parasieten kunnen overbrengen. Bescherm jezelf en je kat daarom preventief tegen teken. Ga je het groen in? Bedek zoveel mogelijk je huid en smeer onbedekte huid met DEET in.

maar liefst 50% meer kans hebben op een tekenbeet? Onbeschermde huisdieren kunnen teken levend mee naar huis of je tuin nemen.

Maar liefst 31% van tekenbeten lopen mensen gewoon in de tuin op.

Om jezelf en je gezin te beschermen, is het dus zaak óók je huisdier te beschermen! Volg de STAP-methode!

H

andelen volgens de STAP-methode helpt gezondheidsproblemen bij jezelf, je gezin en je dier te voorkomen.

STAP is een ezelsbruggetje voor de volgende vier handelingen, die je voortdurend in acht moet nemen waar het teken aangaat:

Signaleren Teek verwijderen Advies bij (dieren)arts Preventie STAP 1 Signaleren In Nederland komen teken overal voor.

Je loopt niet alleen tekenbeten op in het bos (43%), maar ook in de tuin (31%), in duinen (7%) en in mindere mate in stadsparken! Wanneer het buiten warmer is dan 7°C, worden teken al actief. Controleer je hond of kat, jezelf en gezinsleden dan ook regelmatig op teken, zeker als je in het groen bent geweest! Vergeet niet, dat het soms moeilijk zoeken is. Jonge teken zijn namelijk slechts 1 tot 3 mm groot!

STAP 2

Teek verwijderen

Signaleer je een teek? Verwijder deze dan zo snel mogelijk met behulp van een puntige pincet, tekentang of tekenkaart. Hoe eerder je de teek verwijdert, hoe kleiner de kans op besmetting. Kijk voor tips voor het verwijderen van een teek op www.stapnaardedierenarts.nl.

Voor je huisdier bestaan er verschillende producten die gemiddeld een maand of juist meerdere maanden beschermen tegen teken.

Dierenartsen en parasitologen adviseren om katten en honden die buiten komen, al vanaf begin maart tot eind november te beschermen tegen teken! Tijdens warme winters kan bescherming ook nodig zijn.

Wacht dus niet tot je huisdier weer een teek heeft, want dan ben je eigenlijk al te laat.

STAP 3 Advies bij de (dieren)arts Heb je een tekenbeet? Overleg dan met je huisarts in verband met een mogelijke Lymebesmetting. Informeer ook bij je dierenarts naar een middel dat teken bij je kat zoveel mogelijk helpt voorkomen. Uiteraard voor het welzijn en de gezondheid van je huisdier, maar ook omdat onbehandelde dieren weleens teken naar je tuin of je huis meenemen. Eenmaal thuis kunnen deze parasieten ‘loslaten’ en opnieuw bijten... ook jou of je gezin!

Je dierenarts adviseert middelen die uitgebreid zijn onderzocht op veiligheid en effectiviteit en geeft een persoonlijk advies op basis van de gezondheid van je huisdier en je thuissituatie. Ook kan je dierenarts je helpen bij het verwijderen van teken bij je kat of hond.

Blijf STAP het jaar rond gebruiken in de strijd tegen teken.

Zorg voor preventie en controleer regelmatig op teken!

Meer informatie? www.stapnaardedierenarts.nl

van passie tot professional

Bezoek onze

online open dag www.opendagbarneveld.nl Op onze online open dag vind je alle informatie over onze opleidingen zoals presentaties, video's en brochures.

Stel via Whatsapp je persoonlijke vragen aan de voorlichters van de opleidingen. Je hebt dan direct contact.